1.1.5. Tác dụng dược lý

glucose. Những phân tử này rất ổn định trong dung dịch nước trên phạm vi rộng giá trị pH và nhiệt độ [28, 29] . Đun nóng trong phạm vi pH 1-10 hơn 2 giờ ở 60oC, hầu như không có bất cứ sự phân hủy stevioside nào diễn ra, phân hủy chỉ nhẹ tới 5% (pH 2 và 10) ở nhiệt độ 80oC. Trong điều kiện có tính axit mạnh (pH 1.0) sự phân hủy của stevioside đã được quan sát mà kết quả tổng phân hủy sau khi ủ ở nhiệt độ 80oC trong 2 giờ [28] . Kết quả tương tự đã được báo cáo bởi Buckenhuskers và Omran (1997) cho thấy rằng stevioside có một nhiệt độ ổn định tuyệt vời ở 100oC trong 1 giờ ở khoảng pH 3-9, , không bị hóa nâu hay caramen hóa, nhưng phân hủy nhanh chóng xảy ra ở mức độ pH lớn hơn 9 dưới điều kiện tương tự hay nhiệt độ quá 140oC ở điều kiện tương tự [17] .

Ngoài ra, cỏ ngọt còn chứa các hợp chất khác như sterol (stigmasterol, sitosterol, campesteol), flavonoid (Apigenin 4'-O-glucoside, Kampferol 3-O-rhamnoside, Luteolin 7-O-glucoside, 5,7,3'-Trihydroxy 3,6,4'-trimethoxyflavone), sterebin, cosmosiin, chất dễ bốc hơi caryophyllenm spathuienol, chlorophyll A, triterpenoid. Tannin, carotennoid, protein, xơ, cacbonhydrate, rutin… cũng tìm thấy trong cỏ ngọt với hàm lượng thấp. Và một số thành phần vi lượng như phosphorus, sắt, canxi, kali, magie, kẽm,mangan,… vitamin A, vitamin B2, vitamin C và axit folic cũng tồn tại trong cây cỏ ngọt[26] .

1.1.5. Tác dụng dược lý

Khả năng kháng khuẩn, kháng nấm

Nhiều nghiên cứu cho thấy lá cây cỏ và chiết xuất callus có thể là một ứng cử viên lý tưởng để nghiên cứu sâu hơn về sử dụng của chúng trong việc bảo quản thực phẩm và dược phẩm do các chất chống oxy hoá và các hoạt động kháng khuẩn[30] .

Dịch chiết cỏ ngọt có tính chất ức chế rotavirus[31], chống vi khuẩn Helicobacter pylori nên được đề nghị đem dùng trị u khối[32]. Phần chiết hay những hoạt chất của cỏ ngọt có thể dùng để uống giảm hay chữa viêm tế bào[33]. Những người bị bệnh đái đường không những có thể dùng stevioside mà chất này có khả năng hạ đường trong máu[34] , giảm huyết áp trên chuột[35], trên chó[36]. Cũng ở trên chuột, nó ức chế sự phát triển ung thư trên da. Cho trộn trong thuốc đánh răng, nó có tác dụng lên vi khuẩn Streptococcus mutans kết dính lên răng và cấu thành các mảng răng[37-39]. Nó đã được dùng làm thuốc kích thích tóc mọc[40, 41], khử dioxin trong đất[42, 43]. Lá và cành có tính chất chống histamin nên có thể dùng để kiềm chế những triệu chứng như ngứa ngáy, đau đớn[44] .

22

Khả năng kháng oxi hóa

Dịch chiết cỏ ngọt có khả năng kháng oxi hóa cao. Khả năng kháng oxi hóa của dịch chiết cỏ ngọt được cho là khử các eletron tự do và superoxide[45]. Một nghiên cứu in vitro năm 2009, chỉ ra rằng dịch chiết ethanol lá cỏ ngọt có tiềm năng được sử dụng như một chất kháng oxi hóa tự nhiên[46] .

Độc tính[47]

− Nhiều thí nghiệm tiến hành cho chuột uống stevioside hoặc rebaudioside A tới liều 2g/kg vẫn không thấy biểu hiện độc tính hay những sai lệch về trọng lượng cơ thể, cũng như các phủ tạng sau 2 tuần theo dõi. − Những thí nghiệm ở Nhật và Hàn Quốc cho thấy những chỉ tiêu cân nặng, huyết học, sinh học và xét nghiệm tế bào mô học gan đều tỏ ra bình thường sau 56 ngày cho chuột ăn 0.25 hoặc 0.5g stevioside. − Độc tính với thận: Năm 1988, Panichkul T. thực nghiệm trên chuột, đã thông báo stevioside có thể gây độc với thận, làm tăng urê và creatinin huyết thanh khi cho quá liều, gây bại niệu, natri niệu và làm ức chế sự vận chuyển paraaminohippurate (PAH) trong ống gần thận[48-50] . − Theo GS Ryan Huxtable- đại học University of Arizona, Tuscon - cho biết stevioside có thểảnh hưởng đến hoạt động của chức năng sinh dục, như làm giảm số lượng tinh trùng ở chuột đực, giảm kích thước tinh nang hoặc có thể dẫn đấn tình trạng vô sinh.

Nhưng trong những thí nghiệm này người ta đã sử dụng những liều lượng stevioside khổng lồ, thực tế hằng ngày chúng ta chỉ sử dụng những liều lượng stevioside rất thấp xa so với những liều lượng đã dùng để thí nghiệm ở trên.

Một số đánh giá an toàn của stevioside và chiết xuất cỏ ngọt đã được thực hiện để xác định mức độ độc tính, gây đột biến, gây ung thư, độc tính di truyền và các vấn đề sinh sản, tất cả đều được tìm thấy là âm tính[51-55]. Các kết quả này khẳng định rằng stevioside và các glycosid khác có trong chiết xuất Stevia có khả năng an toàn đối với người tiêu dùng và không ngụ ý bất kỳ mối nguy hiểm nào về sức khoẻ khi sử dụng lâu dài.

23