New Exantas - October 2022

Oil Marketing Trading International

MARINE FUELS

ATHENS OFFICE

12 Kithiron str. 174 55 Alimos

Athens Greece

T: +30 210 96 09 860 F: +30 210 96 09 861 E-mail: bunkers@oil-marketing.com

DUBAI OFFICE

Office 2001, Saba Tower 1, Jumeirah Lakes Towers, Dubai, United Arab Emirates

T: +971 44350500 F: +971 44350505 E-mail: bunkers@oil-marketing.com

SINGAPORE OFFICE

Oil Marketing & Trading International Pte. Ltd.

8 Eu Tong Sen Street, #18-83 The Central, Singapore 059818

T: +65 6222 4028 F: +65 6222 4027 Email: singapore@oil-marketing.com

Corporate

managers of the Liberian Registry παρουσιάζει μια σύντομη ιστορική ανασκόπηση του Νηολογίου, τις μακρόχρονες σχέσεις της Ελληνικής Ναυτιλίας και του Νηολογίου της Λιβερίας Mαπό το 1948 όταν ο αείμνηστος Σταύρος Νιάρχος νηολόγησε το πρώτο του πλοίο “World Peace” με σημαία Λιβερίας, και αναφέρεται στα μελλοντικά σχέδια του Νηολογίου με σκοπό την συνεχή υποστήριξη και άμεση ανταπόκριση στις προσδοκίες των Ελλήνων πλοιοκτητών.

Εμπορικού στόλου. Τότε ξεκινά και η στενή σχέση του Νηολογίου της Λιβερίας με τους Έλληνες πλοιοκτήτες. Το Νηολόγιο της Λιβερίας που είχε ιδρυθεί το 1948 από τον Edward Stettin ius, Γενικό Γραμματέα του Στεϊτ Ντηπάρτεντ των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, ήταν έτοιμο να εγγράψει πλοία στις αρχές του 1949. Το πρώτο πλοίο που ύψωσε τη Λιβεριανή Σημαία ήταν το WORLD PEACE, ένα νεότευκτο δεξαμενόπλοιο, 10,892 GTONS, κατασκευασμένο στα ναυπηγεία της Bethlehem Steel Corporation στο Spar rows Point, Maryland, Η.Π.Α., συμφερόντων του αείμνηστου Σταύρου Νιάρχου, που εγγράφεται στις 11 Μαρτίου 1949 με αριθμό Νηολογίου 101. Στα μέσα της δεκαετίας του 1950 σχεδόν το 50% του Ελληνόκτητου στόλου ήταν εγγεγραμμένο στο Λιβεριανό Νηολόγιο. Είναι χαρακτηριστικό ότι περισσότερα

πρόσφατα, ιδίως με μεγαλύτερα σύγχρονα πλοία διπλού καυσίμου, πετρελαιοφόρα, πλοία μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου και Mega Containerships. Το Νηολόγιο που αναπτύσεται με σημαντικούς ρυθμούς στην Ελλάδα, την Ιαπωνία, την Κίνα,

86, 3ος όροφος, 185 36 Πειραιάς Τηλ.: 210 42 94 236/237 Fax: 210 42 94 238 E-mail: portcaptainsclub@otenet.gr www.portcaptainsclub.gr

στη Ναυτιλία και το κοινωνικό σύνολο

Ναυμαχία του Καφηρέα Χρυσού Ακρωτηρίου της Ειρήνης-Φάνιας Παπιδά Άρθρα & Σχόλια του Φρίξου Δήμου Όρτσα Ιστορίες της Βαρδιόλας. Έχω ανάγκη πλοηγού του Φρίξου Δήμου ΑΦΡΟΔΙΣΙΑΣ του Mαρίνου Τσάμη Οι Καμικάζι του Παπαγιάννη Βασίλειου Φιλολογικά Αφηγήματα. Το Χριστουγεννιάτικο

περισσότερο έντονη αίσθηση πνευ ματικού καμάτου, φυσι ολογική άλλωστε καθώς η «αρρώστια», έστω και σε φάση χαλάρωσης ευρισκόμενη, δεν παύει να προσθέτει ασήκωτο βάρος στις ζωές μας, σε συνδυασμό και με τους παρεπόμενούς της περιορισμούς, συνετέλεσαν ώστε το τετράμηνο να παραμείνει φτωχό, σημειώνοντας αφύσικο για τη Λέσχη αρνητικό ρε κόρ σε δραστηριότητες. Θα σημει ώναμε μόνο την παρουσία μας στα «Ποσειδώνια», όπου μέλη μας βρή καν μία καλή ευκαιρία να καταστή σουν κοινωνούς για τα πεπραγμένα μας μία μεγάλη μερίδα επισκεπτών, εφοδιάζοντας τους και με τεύχη του «Εξάντα» μας. Ανάγκη συνεπώς να... ανακτήσουμε το χαμένο έδαφος, αρχή κάνοντας με τον καθιερωμένο Αγιασμό μας της 5/10, που αυτή τη φορά θα είναι ανοι κτός στα μέλη και τους φίλους μας και ελπίζουμε να... θερμάνει το κλίμα με πολλές παρουσίες. Την σκυτάλη θα παραλάβει αντιπροσωπεία μας, που θα λάβει

Mία

Περάματος, για το ετήσιο «προσκύ νημα» στον τύμβο των Σαλαμινομά χων στην Κυνόσουρα (απορία μας η έλλειψη ευρείας δημοσιότητας σε ένα τόσο βαρυσήμαντο γεγονός που κα θόρισε την πορεία της ανθρωπότητας προς τον πολιτισμό).

Θα συνεχίσουμε με την διάλεξη της 23/11 με θέμα «Ο Θεός των Αρχαίων Ελλήνων» του Συγγραφέα-Μέλους της Ένωσης Ελλήνων Λογοτεχνών και τ. Προέδρου μας καπτ. Μαρίνου Τσάμη.

Θα κλείσουμε τέλος το τετράμηνο με την ομιλία του Διευθυντή Σπουδών

των European University και City Uni ty College, διακεκριμένου μέλους μας

καπ Θανάση Γιαννάκη, σε ημερομηνία

και με θέμα της επιλογής του.

Επιδίωξη μας με τα παραπάνω, με την σχεδιαζόμενη επανασύσταση των συναντήσεων της Πέμπτης (θα επα νέλθουμε επ’ αυτού με νεότερη ανα κοίνωση) και των συνεστιάσεων της Τρίτης, που ήδη τέθηκαν σε εφαρ μογή, να ξαναζωντανέψουμε το εν διαφέρον των μελών και των φίλων μας, γιατί, χωρίς την συμμετοχή σας στον αγώνα, η Λέσχη θα είναι κατα

δικασμένη σε μαρασμό. Δυστυχώς οι συγκυρίες μάς έχουν οδηγήσει σε μία μετάλλαξη της κοινωνίας όπου ως κύρια φροντίδα έχει καταστεί η επι βίωση, ενώ το μερίδιο που παρέχεται στον πολιτισμό είναι πια μηδαμινό. Μνεία κάνουμε τέλος στις επικείμε νες αρχαιρεσίες για την ανανέωση του ΔΣ που θα γίνουν μεταξύ Φε βρουαρίου-Απριλίου 2023. Ανέκ κλητη επιθυμία μας, αυτήν την φορά η ανανέωση να είναι με συναδέλφους νεότερους που θα διαθέτουν χρόνο και επιθυμία προσφοράς. Αυτό το τιτάνιο έργο που, με «αίμα και πολύ ιδρώτα» έχει επιτευχθεί ως τώρα, είναι αναγκαίο, παρά ποτέ πριν, να έχει την συνέχεια που του αρμόζει. Οι ενδιαφερόμενοι δεν έχουν παρά να κάνουν ένα τηλέφωνο στην Λέσχη. Τόσο απλό!

καταναυμαχώντας τον οθωμανικό στόλο του Χοσρέφ Πασά, τον έτρεψε εις άτακτο φυγή. Η μάχη άρχισε στις 9 το πρωί και κράτησε έως τις 6 το απόγευμα, μεταξύ του Ακρωτηρίου του Καφηρέα και της περιοχής του Γεραιστού, κάτω από τις εντολές του Ανδρέα Μιαούλη με την Ελληνική Μοίρα υπό τον Γεώργιο Σαχτούρη και άλλων ναυτών. Η συνάντηση έγινε στις 23 Μαΐου, έξω από το ερημονήσι Γερακούλι, στη θαλάσσια περιοχή. Μεταξύ Εύβοιας και Άνδρου, Κέας, Αττικής και Ακρωτηρίου Κάβο Ντόρο, δόθηκε σκληρή μάχη. 35 ελληνικά πλοία με πυρπολικά αντιμετώπισε πάνω από 50 τούρκικα που συνόδευαν 40 φορτηγά, τα περισσότερα με ξένες σημαίες. Κατά τις τρεις μετά το μεσημέρι, οι Έλληνες διάσπασαν την παράταξη και αμέσως 2 πυρπολικά με τον Γιάννη Ματρόζο και τον Σπετσιώτη Λάζαρο Μουσούν, και άλλων, όρμησαν εναντίον της τούρκικης ναυαρχίδας, δικρότου φρεγάτας 66 κανονίων. Το πυρπολικό του Υδραίου Μανόλη Μπούτη τίναξε μια κορβέτα 36 κανονίων. Μαζί με την φρεγάτα χάθηκαν 800 άνδρες, πάμπολλα πολεμοφόδια και μαζί με την κορβέτα, άλλοι, 300 με τους οποίους πολλοί ήταν Κοζάκοι, Αυστριακοί και Αρμένιοι. Οι απώλειες των Ελλήνων ήταν μόνο 3 νεκροί και 4 τραυματίες. 20 τουρκικά βρίκια και γολέτες κατέφυγαν στον κόλπο της Ερέτρειας και μια κορβέτα καταδιωκόμενη από 7 ελληνικά πλοία ρίχτηκε

ΝΤΟΡΟ έλαβε χώρα στις 4 Ιουνίου 1825, κατά τους χρόνους του Αγώνα της Ανεξαρτησίας. Ήταν μια γιγαντιαία αναμέτρηση των Τούρκων με τον Ελληνικό στόλο της Επανάστασης του 1821. Πάνω: Ο Γεώργιος Σαχτούρης (1783-1841) ήταν αγωνιστής του 1821 και αξιωματικός του ΠΝ. Συλλογή ΝΜΕ. Αριστέρα: Χάρτης του στενού μεταξύ Εύβοιας και Άνδρου, στο οποίο έγινε η ναυμαχία. ίδιους τους άνδρες της στην Δελλαγράτσια της Σύρας. Πολλά μεταγωγιά έπεσαν στα χέρια των Ελλήνων. Μετά τη ναυμαχία του Καφηρέα, ο τούρκικος στόλος του Χοσρέφ Πασά, με 35 πλοία που του απέμειναν κατευθύνθηκε προς το νότο, ενώ οι Έλληνες, μην έχοντας άλλα πυρπολικά για να του επιφέρουν νέα πλήγματα, τον άφησαν πλέον να φύγει. Η έκβαση της Ναυμαχίας συνέθεσε μια ακόμη λαμπρή σελίδα στην ναυτική ιστορία της Ελλάδος. Η ΝΙΚΗ ΑΥΤΗ ΤΩΝ ΠΥΡΠΟΛΗΤΩΝ ΕΔΡΑΙΩΣΕ ΤΗΝ ΥΠΕΡΟΧΗ ΣΤΗ ΦΗΜΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΗΡΩΩΝ ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΜΑΣ. Πολύ μελάνι χύθηκε για την ιστορική αλήθεια των νικηφόρων Ναυμαχιών μας. Περήφανη κι αλώβητη η Σημαία μας κυμάτιζε τροπαιοφόρα στα πεδία των μαχών. Δυστυχώς όμως, εμείς οι Έλληνες δεν θα σταματήσωμε να κρατάμε εσαεί το Εθνικό μας Λάβαρο σε έπαρση, νυχθημερόν, Φυλάσσοντες Θερμοπύλες, εναντίον όσων επιβουλεύονται τα εθνικά μας σύνορα.

Ε

ίναι γνωστό στους ασχολούμε νους με τη ναυτιλία, πως κατά την αγγλική ναυτική ορολογία, στις αλλαγές πορείας των πλοίων αριστερά ή δεξιά καθώς και στον χαρακτηρισμό των πλευρών των σκαφών δεν χρησιμοποιούνται ποτέ οι λέξεις LEFΤ και RIGHT παρά οι PORT και STARBOARD αντίστοιχα. Και εξηγούμεθα: Τα πλοία πριν την ανακάλυψη του πηδαλίου χρησιμοποιούσαν ένα κουπί στο μέσον της πρύμης για την υποβοήθηση της αλλαγής της πορείας τους. Επειδή όμως η συ ντριπτική πλειοψηφία των ανθρώ πων, και των ναυτικών επομένως, είναι δεξιόχειρες και για τον ανετό τερο χειρισμό ήταν εγκατεστημένο δεξιότερα του μέσου. Έτσι η δεξιά πλευρά που ήταν πλησιέστερα στο κουπί-πηδάλιο αλλά και από τις λέξεις, της παλαιότερης αγγλικής γλώσσας, SΤΕΟR (=πηδαλιουχώ, οιακίζω, κρατάω ή πιάνω τιμόνι) και ΒΟARD (=πλευρά πλοίου) κατέληξε σε STARBOARD.

Port-Starboard Η θέση του κουπιού-πηδαλίου επί σης δεξιότερα από το μέσον ευνο ούσε τις αριστερές πλαγιοδετίσεις αλλά και προφυλάσσοταν από πι θανές ζημίες στις αντίθετες παρα βολές, Αυτός είναι κι ο λόγος που πλαγιοδετούσαν πάντα με την αρι στερή πλευρά τους που ονομάστηκε αρχικά LOADING SIDE, αργότερα

LARBOARD και τελικά πήρε απλά το όνομα του λιμανιού δηλαδή PORT που πάντα έπεφτε δίπλα μ’ αυτή.

Βιβλιογραφία: 1. Κ. Δ. Καμαρινού: Mέγα Λεξι κόν Ναυτικών Όρων κ.λπ. 2. Oxford Illustrated Dictionary 3. Internet: National Ocean Service, U.S. Department Οf Commerce 4. Ανέκδοτο Πόνημα Ηλια Μεταξα.

θα περατώσει αυτό

μας,

ταξίδι

Για μία επιτυχή σταδιοδρομία εκτός των απολυτηρίων διπλωμάτων απαιτούνται και άλλα προσόντα, όπως υπομονή, επιμονή, χαρακτήρας, πολιτική σοβαρότητα (όχι σαν της κουκουβάγιας, ούτε φαιδρότητα όπως της μαϊμούς) και απαραίτητα, δουλειά, δουλειά, σκληρή δουλειά. Πρίαμος Τζίμητρας

Άλμπερτ Αϊνστάιν: Ο ορισμός της ανοησίας είναι να κάνεις το ίδιο πράγμα και να περιμένεις ένα διαφορετικό αποτέλεσμα. Μαρίνος Τσάμης .......................................................................................................................................................

Καζαντζάκης: Ερχόμαστε από μια σκοτεινή άβυσσο. Καταλήγουμε σε μια σκοτεινή άβυσσο. Το μεταξύ φωτεινό διάστημα το λέμε Ζωή. Ευτύς ως γεννηθούμε αρχίζει η επιστροφή. Ταυτόχρονα το ξεκίνημα κι' ο γυρισμός. Κάθε στιγμή πεθαίνουμε. Γι' αυτό πολλοί διαλάλησαν. Σκοπός της ζωής είναι ο θάνατος. Μα κι' ευτύς ως γεννηθούμε αρχίζει η προσπάθεια να δημιουργήσουμε, να συνθέσουμε, να κάμουμε την ύλη ζωή, κάθε στιγμή γεννιούμαστε. Γι' αυτό πολλοί διαλάλησαν. Σκοπός της εφήμερης ζωής είναι η αθανασία. Χρήστος Χρήστου

εύχομαι

λογο

που με τίμησες με την προ σφορά του βιβλίου σου, αλλά κυρίως για το εκλεκτό περιεχόμενο του! Φυσικά δεν θα περιμένεις να σου κάνω κριτική αφού δεν είμαι κριτικός, ούτε με… γιώτα, αλλ’ ούτε και με… ήτα. Εξάλλου, ως πλοίαρχος, ασχολούμαι με πλεύσεις, αλλά μόνο στις θά λασσες και στους ωκεανούς. Και κλείνοντας τονίζεται πως η “Πλεύση” και η γραφή σου γενικά μου υπέραρεσει γιατί ανα γκάζει τον αναγνώστη να σκέφτεται λίγο περισ σότερο.

ευχαριστώ

KATRADIS GROUP OF COMPANIES

85 years serving the marine industry!

The Katradis Group of companies celebrates its 85th anniversary of serving the marine industry. Since its beginnings in the manufacture of high quality marine ropes, the company has grown over the years developing expertise in the design and development of high performance ropes, broadening its product range to include sacrificial anodes, steel wire ropes, anchors and anchor chains, port development and deck equipment and establishing its global network. The Katradis Group is committed to providing quality, service and innovative products to its customers for years to come.

UHMWPE, Aramid & Μixed Ropes for LNG / LPG Carriers and Tankers - Steel Wire Ropes

Sacrificial Anodes - Anchors & Anchor Chains - Port Development Equipment - Vessel Deck Equipment

11, Psaron str., 186 48 Piraeus, Greece, T: +30 2104060300 F: +30 2104626268 & +302104619631 - E: info@katradis.com - www.katradis.com

πόλεμο και την κατοχή η Σχολή

Η γνωριμία μας μέχρι το Γαλαξείδι ήταν μόνο... τηλεφωνική και οφειλόταν στην εφημερίδα “Καθημερινή” που φιλοξενού σε δημοσιεύματα μου και που ο καλός φίλος ήταν φανατικός αναγνώστης της. Τα υπερφορτωμένα ωράρια μας όμως, εμένα ως προϊστάμενου του OPERATION μεγάλης ναυτιλι ακής εταιρείας κι εκείνου ως πλοηγού του Πειραιά,δεν μας είχαν επιτρέψει να συναντηθούμε! Τις διακοπές όμως, οι φίλοι μας, και τον ελεύθερο χρόνο τους τον περνούσαν στο σπίτι ή καλύτερα στο αρχοντικό της συζύγου του στο κέντρο του Γαλαξειδίου κι έτσι αυτή τη φορά αποφασίσαμε να συνα ντηθούμε ώστε να γνωριστούμε επιτέλους και... προσωπικά. Στην

μου

σανε κι οι δυο με μια φωνή, να μην ανησυχούμε και μόλις το πούλμαν “φουντάρει” στην πλατεία θα το “διπλαρώσει” η ασημί “πιλοτίνα” τους. Και πραγματικά με την άφιξή μας μια κυρία η Όλγα η γυναίκα του Τάσου, πετάχτηκε ατό μια γκρι μερσέντες φωνάζοντας τα ονόματά μας και αμέσως μετά τα αγκαλιάσματα και τα φιλιά μας είπε πως ο Τάσος άργησε να ξυπνήσει κι εκείνη έτρεξε να μας προλάβει και θα τον βρού με στην καφετέρια που λειτουργούσε στο ισόγειο του σπιτιού τους. Θα πίναμε όλοι μαζί τον καφέ ή τα τσιπουράκια μας,θα μας ξεναγούσε στο σπίτι-μουσείο της και μετά την τελετή θα καταλήγαμε σε πολύ γνωστή ψαροταβέρνα για γαλαξειδιώτι κους σκάρους στα κάρβουνα και μύδια Ιτέας επίσης. Φτάνο ντας όμως απέναντι από την καφετέρια κι επειδή δεν υπήρχε θέση για το αυτοκίνητο, κατεβήκαμε εμείς οι δυο κι εκείνη συνέχισε για παρκάρισμα. Προχωρώντας, λόγω βροχής,στο εσωτερικό του μαγαζιού η γυναίκα μου σιγοψιθύρισε μου διασμένα πως παλιότερα αν δυο άγνωστα πρόσωπα θέλανε να συναντηθούνε συμφωνούσαν για κάποιο αναγνωρίσιμο

Ημερινά σήματα (σημαίες) του Διεθνή Κώδικα Σημάτων που

αφορούν στους πλοηγούς. (G: Golf, H: Hotel)

σημείο στην εμφάνισή τους. Εμάς πως θα μας αναγνωρίσει ο Τάσος κι εμείς πως θα αναγνωρίσουμε αυτόν; Κοντοστάθη κα, έβγαλα την πρόσκληση της τελετής και σκέφτηκα ζωγρα φίσω, στο πίσω άγραφο μέρος της τη σημαία που αντιστοι χούσε στο γράμμα G του Διεθνή Κώδικα Σημάτων (Δ.Κ.Σ.) που σημαίνει “Έχω ανάγκη πλοηγού” και αποτελείται από έξη κίτρινες και μπλε εναλλασσόμενες κάθετες ρίγες. Αλλά το στυλό μου ήταν μόνο... μαύρο. Αντί λοιπόν σημαίας, ζω γράφισα ένα μεγάλο G και το κράτησα μπροστά στο στήθος μου βέβαιος πως ο πιλότος μας θα καταλάβαινε τι ζητάω και ποιος είμαι. Η γυναίκα μου, που είχε ταξιδέψει πολλά χρόνια μαζί μου, συγκατένεψε μ’ ένα χαμόγελο της. Κατά την πορεία μας όμως πολλοί από τους θαμώνες μας κοίταγαν κάπως περίεργα και κρυφομιλούσαν όταν ξαφνικά “κάποιος” σηκω μένος από το καθισμά του και σκασμένος στα γέλια φώναζε: “Ήτα ήτα, έϊτς, έϊτς, ΗΟΤΕL, θέλεις μήπως να στο σημάνω και διά βραχιόνων;” Βλέπετε το γράμμα Η σύμφωνα με τον Δ.Κ.Σ. σημαίνει “Έχω πλοηγόν επί του πλοίου” και η σημαία του είναι άσπρη και κόκκινη κάθετα χωρισμένη και επαίρεται με την επιβίβαση του πλοηγού αλλά είναι επαρμένη, και στην πλοηγίδα εφόσον επιβαίνει ο πιλότος. Το μάθημα των σημάτων (μορς με οπτικό, δια βραχιόνων και δια σημαιών) το διδασκόμαστε, πριν από 60 χρόνια, στην πρώτη τάξη της Σχολής. Αφού τελειώσαμε με την “προσω πική” αναγνώριση, τα... σήματα και το μουσείο “αράξαμε” λίγο καθυστερημένα από την καταρρακτώδη βροχή στη θέση «Κεντρί» για να τιμήσουμε κι εμείς οι ναυτικοί τη γυναίκα “μας”. Τη σύζυγο του Έλληνα ναυτικού για τη σπουδαία και μοναδική προσφορά της στην οικογένεια και την Πατρίδα. Ο αγώνας της στη στεριά είναι ισάξιος ή και μεγαλύτερος ακόμη του άντρα της στις θάλασσες και στους ωκεανούς. Το μνη μείο της γυναίκας του ναυτικού είναι ένα πανέμορφο χάλκινο άγαλμα που παριστάνει μία μάνα με τα δύο παιδιά της που αποχαιρετά το ναυτικό-σύζυγό της που μισεύει για την ξε νιτιά. Η εγκατάσταση του μνημείου έγινε στη θέση «Κεντρί» γιατί από το σημείο αυτό

αλλά και τους καλωσόριζαν επίσης όταν με τη

του Θεού επιστρέφανε πίσω στην Πατρίδα. Ήταν από παλιά επιθυμία των ναυτικών μας, που γνώρι ζαν από πρώτο χέρι την αξία της ηρωίδας συζύγου τους, η δημιουργία ενός μνημείου που πραγματοποιήθηκε από το Γαλαξειδιώτη ναύαρχο και πολύ επιτυχημένο πρόεδρο του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (Ι.Μ.Ο.) Ευθύμιο Μητρό πουλο που και ‘μεις τον ευχαριστούμε ολόψυχα.

αρχαία Αφροδισιάς ήταν μετρίου μεγέθους πόλη, κτισμένη σε ένα λόφο ύψους 600 μ., στο ΒΑ άκρο της Καρίας, νότια του ποταμού Μαιάνδρου και κοντά στα σύνορα Λυδίας και Φρυγίας, από δε τις ακτές του Αιγαίου απείχε περί τα 100 χιλιόμετρα. Η θέση της σήμερα τοποθετείται κοντά στο χωριό της Τουρκίας Geyre, το οποίο αρχικά είχε δημιουργηθεί πάνω στα ερείπια της Αφροδισιάδος, όμως κατά τη δεκαετία του 1960 μετατοπίστηκε περίπου 1,5 χιλιόμετρο δυτικά.

ΟΙ

σύγχρονες ανασκαφές έφεραν στο φως σπουδαία ευρήματα, αλλά και περίπου 12.000 επιγραφές, με πολύτιμες πληροφο ρίες, που βοήθησαν να γίνει κατανοητή η ιστορία της πόλης. Τα ευρήματα λοιπόν έδειξαν ότι η πόλη δημιουργήθηκε την Χαλκολιθική εποχή (3η π.Χ. χιλιετία) και επιπλέον πόσο σπουδαία υπήρξε κατά την Εποχή του Χαλ κού (3.000-1.100 π.Χ.). Σύμφωνα με τις λίγες περιγραφές που έχουμε για την Αφροδισιάδα, που κυρίως προέρχονται από συγγραφείς της ύστερης αρχαιότητας, η πόλη αρχικά ονομαζόταν Λελέγων ή Νινόη., Η ονομασία Νινόη πιθανόν να προέρχεται από το ακκαδικό όνομα Νίνα, το οποίο οι Ακκάδες απέδιδαν στη θεά Ιστάρ, θεά της γονιμότητας, που για τους Έλληνες ήταν η Αφροδίτη. Η λατρεία λοιπόν μιας θεάς γονιμότητας στην περιοχή, εξελίχθηκε κατά την ύστερη Ελληνιστική Περίοδο σε λατρεία της Αφροδίτης. Τότε η πόλη απέκτησε το όνομα Αφροδισιάς, όπως αναγράφεται στα ευρεθέντα νομίσματα του 2ου π.Χ. αιώνα. Ακκαδική ήταν η γλώσσα που μιλούσαν στην Ακκαδική Αυτοκρατορία, η οποία άκμασε στη Μεσοποταμία κατά την 3η π.Χ. χιλιετία. ----------------------------------Η ακμή της πόλης εστιάζεται στην ύστερη Ελληνιστική και στη Ρωμαϊκή περίοδο. Κατά τον Α. Μιθριδατικό πόλε μο η Αφροδισιάς, σε αντίθεση

με τον Λεύκιο Κορνήλιο Σύλλα (138-78 π.Χ.), ο οποίος ακολουθώντας χρησμό του μαντείου των Δελφών, αφιέρωσε στον ναό της Αφροδίτης ένα χρυσό στέμμα και έναν

οι σεισμοί στη Μικρά Ασία το 17 και το 47 μ.Χ. Σύμφωνα με νεότερες θεωρίες, τη δεκαετία 250-260 μ.Χ., η πόλη χρί στηκε πρωτεύουσα της Καρίας και της Φρυγίας και με τη μεταρρύθμιση του Διοκλητιανού (284-305 μ.Χ.), εντάχθηκε στο αυτοκρατορικό σύστημα και έγινε πρωτεύουσα της Κα ρίας. Η αλλαγή αυτή σήμαινε μεγαλύτερη φορολόγηση των πλουσίων πολιτών, με αποτέλεσμα τη μείωση των ευεργεσι ών που προέρχονταν από τα πολλά και εντυπωσιακά κτήρια της. Έτσι, η αλλαγή όχι μόνο δεν συνέβαλε στην συνέχιση της ευημερίας της πόλης, αλλά θεωρείται η αρχή της πα ρακμής της. Τον 6ο μ.Χ. αιώνα, επί Ιουστινιανού (482-565 μ.Χ.) ξεκι νάει μια ανάσχεση της ανάπτυξης της πόλης η οποία αποδί δεται στην πανδημία της πανώλης που το 541 μ.Χ. ενέσκη ψε στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Ξεκινώντας από την Κωνσταντινούπολη επεκτάθηκε κυρίως στις πα ραλιακές πόλεις της Μικράς Ασίας και τις παραθαλάσσιες πόλεις της Μεσογείου. Περί τα μέσα του 7ου μ.Χ. αιώνα, η πόλη μετονομάστηκε Σταυρούπολις. Είναι η εποχή των περσικών επιδρομών, οι οποίες ανάγκασαν όλες τις πόλεις της Μικράς Ασίας να μειώσουν την έκταση του αστικού τους ιστού. Έτσι, το θέατρο μετατρέπεται σε οχυρό, η δε κατοίκηση κατά το μεγαλύτερο μέρος περιορίζεται κοντά στην ακρόπολη.

Η πόλη Η αρχαιολογική έρευνα απέδειξε ότι η ρυμοτομία της Αφροδισιάδος ακολουθούσε το ιπποδάμειο σύστημα δό μησης, όπου όλη η έκταση της πόλης διαιρείται σε μεγάλα τετράγωνα τα οποία χωρίζονται μεταξύ τους με οριζόντιες και κάθετες οδούς. Τα αρχικά οικοδομήματα ήταν ο ναός της Αφροδίτης και η Νότια Αγορά. Οι ανασκαφές δεν εντόπισαν ερείπια από τις αρχικές οικίες. Οι αρχαιότερες οικοδομές που εντοπίστηκαν ανάγονται στο 2ο μισό του 1ου π.Χ. αιώ να, περίοδος κατά τη οποία αποφασίστηκε να πλαισιωθεί η Αγορά με στοές διπλής κιονοστοιχίας Η δεύτερη περίοδος μεγάλης οικιστικής ανάπτυξης ανά γεται στις αρχές του 2ου μ.Χ. αιώνα και συνεχίστηκε μέχρι τον επόμενο αιώνα, όπου η πολεοδομική και οικοδομική εξέλιξη της πόλης αρχίζει να μειώνεται. Ο ναός της Αφροδίτης Ο ναός της Αφροδίτης φαίνεται ότι προϋπήρχε της πό λης. Αρχικά πρέπει να περιβαλλόταν με ιερές γαίες, που ση μαίνει για να ενταχθεί στον ιπποδάμειο σχεδιασμό της πόλης θα έπρεπε να ξεπεραστούν πολλές δυσκολίες. Οι μετέπειτα μετατροπές δεν μας επιτρέπουν να γνωρίζουμε την ιστορία του αρχικού ναού. Ένα ψηφιδωτό του 2ου π.Χ. αιώνα που ανακαλύφθηκε ανάγεται στην ύστερη ελληνιστική περίοδο. Ο ναός της Αφροδίτης υπήρξε το κυριότερο ιερό της Αφροδισιάδος και συγχρόνως σημείο αναφοράς, γύρω από το οποίο είχε αναπτυχθεί όλο το οικοδόμημα της πόλης. Η οικοδόμηση του νεότερου ναού ξεκίνησε στις αρχές του 1ου

π.Χ. αιώνα και η ακμή του συνεχίστηκε καθ’ όλη τη διάρκεια της ρωμαϊκής εποχής, κατά τη διάρκεια της οποίας έγιναν δύο μετατροπές, η μία επί Αυγούστου και η άλλη επί Αδρια νού. Ο ναός ήταν ιωνικού ρυθμού, ψευδοδίπτερος*, διαστά σεων 8,5x31 μ., με 8 κίονες στις στενές και 13 στις μακρές πλευρές. Το ύψος των κιόνων ήταν 9,34 μ. και το επιστύ λιο έφερε ζωφόρο με ανάγλυφες μορφές ανδρών. Σήμερα, από τους 40 κίονες, οι 14 βρίσκονταν στη θέση τους. Τον 6ο αιώνα μ.Χ., ο ναός μετετράπη σε χριστιανική εκκλησία, σε μορφή παλαιοχριστιανικής βασιλικής, αφιερωμένη στους αρχάγγελους Μιχαήλ και Γαβριήλ.

* Για τον ψευδοδίπτερο ναό έγινε εκτενής αναφορά στην περιγραφή της Εφέσου. Είναι ο αρχιτεκτονικός τύπος που εφάρμοσε στα ελληνιστικά χρόνια ο Μικρασιάτης αρχιτέκτο νας Ερμογένης και που χρησιμοποιήθηκε ευρέως στη Μικρά Ασία, και κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο. Ο δίπτερος ιωνικός ρυθμός περιβάλλεται από δύο σειρές, ενώ ο ψευδοδίπτερος από μία σειρά κιόνων. Ο Ερμογένης ύψωνε από 8 κίονες στις στενές πλευρές, ενώ συγχρόνως το πλάτος των στενών πλευρών του σηκού αντιστοιχούσε στους τέσσερεις μεσαίους κίονες, δημιουργώντας περιμε τρικά του σηκού μεγαλύτερο πτερό, όπως το πτερό ενός δίπτερου ναού. Έτσι, ο ναός δίνει την αίσθηση του δίπτερου ενώ έχει μία μόνο σειρά κιόνων.

Η Νότια Αγορά Νότια του Ωδείου δημιουργήθηκε τον 1ο μ.Χ. αιώνα η Νότιος Αγορά, για να τελειώσει περί τα μέσα του 2ου αιώνα. Διέθετε μια μεγάλη πλατεία 215x79 μ. και στις τρεις πλευ ρές της περιβαλλόταν με ιωνικές στοές. Η νότια στοά ήταν αφιερωμένη στον αυτοκράτορα Τιβέριο (14-37 μ.Χ.), στη μη τέρα του Λιβία, στον Αύγουστο και την Αφροδίτη. Η βόρεια πλευρά της είχε ιωνική κιονοστοιχία που στήριζε επιστύλιο διακοσμημένο με μια σειρά εκφραστικών κεφαλών. Η βόρεια στοά είχε μήκος περί τα 200 μ. και περιείχε 71 ιωνικούς κίονες που απείχαν μεταξύ τους (μετακιόνιο) 2,90 μ. Σύγχρονες ανασκαφές έφερα στο φως μια μεγάλη δεξαμενή, διαστάσεων 175x25 μ., η οποία διέθετε ένα πολύπλοκο σύ στημα αγωγών και συνδεόταν με τα λουτρά του Αδριανού. Στο ΝΔ άκρο της Αγοράς, περί το τέλος του 1ου ή αρχές του 2ου αιώνα, χτίστηκε μια βασιλική, που πιθανόν να ήταν η έδρα του κυβερνήτη της Καρίας. Η βασιλική είχε μήκος 100 μ. και ήταν διακοσμημένη με ανάγλυφα που αναφερό ντουσαν στη μυθική ιστορία της πόλης. Δυτικά της Νότιας Αγοράς υπήρχαν τα Λουτρά του Αδριανού, τα μεγαλύτερα της πόλης. Τα λουτρά διέθεταν, εκτός από τα στοιχειώδη, (αποδυτήρια, θερμό, χλιαρό, ψυχρό νερό, δωμάτιο λούσε ως), μια κεντρική αυλή με ρηχή δεξαμενή και στην ανατολι κή της πλευρά μια παλαίστρα. Το Βουλευτήριο Το Βουλευτήριο της Αφροδισιάδος χτίστηκε στη βόρεια πλευρά της Αγοράς, περί τα τέλη του 2ου μ.Χ. αιώνα και έχει διασωθεί σε καλή κατάσταση. Είχε σχήμα ημικυκλικό και μπορούσε να υποδεχθεί 1750 άτομα, μετά όμως τον σεισμό περί τα μέσα του 4ου αιώνα, όπου κατέρρευσαν οι άνω κερ κίδες, δεχόταν μόνο 1.000 άτομα. Η ορχήστρα έφερε μωσαϊκή διακόσμηση με γεωμετρικά κοσμήματα και τον τοίχο της ευθύγραμμης πλευράς κοσμού σαν κόγχες με αγάλματα του Δήμου, δύο φιλοσόφων και ένα αντίγραφο της Κνιδίας Αφροδίτης. Πίσω από τον τοίχο υπήρχε στοά με αγάλματα επιφανών πολιτών. Κοντά στο βουλευτήριο ανεγέρθηκε τον 2ο μ.. αιώνα, εργαστήριο γλυπτικής. Το Βουλευτήριο χρησίμευε ως τόπος συνάντησης του διοικητικού συμβουλίου της πόλης και ως κλειστό θέατρο πολλαπλών χρήσεων, αίθουσα συναυλιών και χώρος συναθροίσεων.

Το Θέατρο Το θέατρο της πόλης κατασκευάστηκε στην ανατολική πλευρά της ακρόπολης, κατά το δεύτερο μισό του 1ου π.Χ. αιώνα. Στους επόμενους αιώνες έγιναν πολλές εργασίες και μετατροπές. Τον 1ο μ.Χ. αιώνα δημιουργήθηκε η μνημεια κή σκηνή, αποτελούμενη από έξι θολοσκέπαστες αίθουσες που χρησιμοποιούσαν ως λογεία. Την πρόσοψη του κτηρί ου της σκηνής κοσμούσαν κόγχες με θαυμάσιας γλυπτικής αγάλματα, όπως ο άγαλμα του αυτοκράτορα Τίτου Φλάβιου Δομιτιανού (51-96 μ.Χ.), η προσωποποίηση του Δήμου, δύο Μούσες με τον Απόλλωνα, ένα άγαλμα αθλητή και μορφές Νικών.

Το θέατρο.

Τον 2ο μ.Χ. αιώνα έγιναν οι απαραίτητες μετατροπές που θα διευκόλυναν τη διεξαγωγή την δημοφιλών ρωμα ϊκών, όπως πάλη μονομάχων ή πάλη με θηρία. Έτσι η ορ χήστρα βυθίστηκε, οι πάροδοι κλείστηκαν και ενισχύθηκαν τα παραπέτα μπροστά από τα έδρανα, για να αγωνίζονται οι μονομάχοι, χωρίς να κινδυνεύουν οι θεατές. Τον 3ο αιώ να, πίσω από τη σκηνή δημιουργήθηκε το Τετράστωο, μία μεγάλη πλατεία περιβαλλόμενη από στοές. Το τέλος του θέατρο της Αφριδισιάδος ήρθε τον 7ο μ.Χ. αιώνα, όταν, με την οχύρωση της Ακρόπολης, το θέατρο μετατράπηκε σε φρούριο.

30 σειρές

30.000 θεατές. Στο κέντρο της βόρειας πλευράς δέσποζε το αυτοκρατο ρικό θεωρείο. Περί τα τέλη του 4ου αιώνα, η ανατολική σφενδόνη κλείστηκε με τοίχο, για να μπορούν στην αρένα να γίνονται θηριομαχίες. Τότε η χωρητικότητα του σταδί ου περιορίστηκε σε 5.000 θεατές. Χρησιμοποιήθηκε μέχρι τον 7ο αιώνα και σήμερα σώζεται σχεδόν ανέπαφο. Θε ωρείται ως το καλύτερα διατηρημένο στάδιο της Μικράς Ασίας.

οποίοι

τοποθετούνται στην εποχή του Αδριανού (76-136 μ.Χ.). Ο Αριστέας και ο Παπίας έγιναν γνωστοί από ένα διπλό άγαλμα κενταύρων, στη βάση των οποίων υπήρχε η επιγραφή: «Αρι στέας και Παπίας Αφροδισιείς». Το άγαλμα βρέθηκαν στην έπαυλη

Ο πρώτος Ρωμαίος αυτοκράτορας Οκταβιανός Αύγουστος ίδρυσε το πολιτικό σύστημα, που ονομάστηκε «Ηγεμονία» και συγχρόνως καθιέρωσε τα μέλη της οικογένειάς του ως κληρονομικούς διαδόχους του. Έτσι δημιουργήθηκε η Ιουλιο-Κλαυδιανή δυναστεία, που έδωσε στη Ρώμη τους πέντε πρώτους αυτοκράτορες: Αύγουστο, Τιβέριο, Καλιγούλα, Κλαύδιο και Νέρωνα. Η δυναστεία αυτή κυβέρνησε τη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία από το 27 π.Χ. έως το 68 μ.Χ. Το Τετράπυλο Το Τετράπυλο ήταν η μνημειώδης πύλη της πόλης, που οδηγούσε, μέσω της κύριας οδού, σε ένα μεγάλο προαύλιο μπροστά στο ναό της Αφροδίτης. Κατασκευάστηκε στα μέσα του 2ου αιώνα και αποτελούνταν από τέσσερις ομάδες των τεσσάρων κιόνων νη κάθε μία. Το αέτωμα πάνω από τους κίονες είναι διακοσμημένο με ανάγλυφες παραστάσεις του Έρωτα και της Νίκης. Το εντυπωσιακό Τετράπυλο, η κυρία πύλη της Αφροδισιάδος. 39

Αντωνιανού που εικονίζει τον νεαρό Αντίνοο, φίλο του Αδρι ανού, βρέθηκε στο Palazzo Massimo της Ρώμης. Άλλοι 30 Αφροδισιείς γλύπτες διακρίθηκαν μεταξύ των οποίων ο Κωλβανός, ο Αλέξανδρος Ζήνων, ο Απολλώ νιος Αστήρ, ο Πολυνίκης και ο Φλάβιος Ζήνων. Όλοι τους δημιουργούσαν αντίγραφα μεγάλων έργων, αλλά και πολύ περισσότερα πρωτότυπα. Εκείνο που βοήθησε πολύ στην ανάπτυξη της γλυπτικής, ήταν η εξαίρετη ποιότητα του μαρ μάρου στο γειτονικό βουνό Σάλβακος. Πολλά από τα έργα τους έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη και σήμερα κοσμούν τα μουσεία της Κωνσταντινούπολης, της Σμύρνης και της Αφροδισιάδος. Ο Γάιος Ιούλιος Ζωίλος Στο επιστύλιο της βόρειας στοάς της Αγοράς βρέθηκε επιγραφή που αναφέρει ότι ο απελεύθερος από τον αυτο κράτορα Οκταβιανό, Ζωίλος βοήθησε ποικιλοτρόπως την πόλη μέχρι τον θάνατό του το 20 π.Χ. Ο Γάιος Ιούλιος Ζωίλος γεννήθηκε στην Αφροδισιάδα τον 1ο π.Χ. αιώνα, απήχθηκε και πουλήθηκε ως σκλάβος στον Ιούλιο Καίσαρα, μετά τον θάνατο του οποίου πέρασε στη δικαιοδοσία του θετού του γιου Οκταβιανού Αυγούστου (63 π.Χ.-14 μ.Χ.). Ο αυτοκρά τορας εκτιμώντας τον καλό του χαρακτήρα και την αγαστή σχέση που είχε μαζί του, τον απελευθέρωσε. Ως ελεύθερος πλέον πολίτης ο Γάιος επέστρεψε στην γενέτειρά του και αφιέρωσε όλη του τη ζωή και τις οικονομίες του για να την βοηθήσει. Στο αρχαίο θέατρο της Αφροδισιάδος

Μία άλλη επιγραφή που ανακαλύφθηκε στην πρόσοψη των λουτρών, αναφέρει: «ἡβουλ]ή και ὁδῆμος ἐτ[ε]ίμησεν [Γ]άϊονʼ Ιούλιον Ζώϊλο τον [ιερ]εά τῆς Αφροδίτης και τῆς [Ελε]υθερίας διά βίου».

διάκοσμο, στην Αφροδίτη αλλά και στο δήμο).

(η Βουλή και ο Δήμος τίμησαν τον Γάιον Ιούλιο Σώιλο τον ιερέα της Αφροδίτης και της δια βίου ελευθερίας). Οι δύο αυτές πινακίδες χρονολογούνται περί το 28 π.Χ. Ο Γάιος είναι από τις πολύ σπάνιες περιπτώσεις που ως απελεύθερος αφιέρωσε τη ζωή του και τις οικονομίες του για την ανάπτυξη της πόλης του. Βασικές πληροφορίες για την προσωπικότητα του Ζωίλου έχουμε από τις αναβρεθεί σες πινακίδες. Έτσι μαθαίνουμε ότι δεν ήταν ευγενικής κα ταγωγής, αλλά δούλος, ο οποίος με την απελευθέρωσή του επέστρεψε στην γενέτειρά του και εργάστηκε για το καλό της πόλης του. Συνέβαλε στην κατασκευή του Θεάτρου και του ναού της Αφροδίτης και της Νότιας Αγοράς, επίσης στε φανοποιήθηκε δέκα συνεχόμενες φορές. Μετά τον θάνατό του η πόλη τον τίμησε με την κατασκευή εντυπωσιακού μαυσωλείου, ανάγλυφα του οποίου βρέθηκαν εντοιχισμένα στη νοτιοδυτική πύλη του τείχους. Στα ανάγλυφα αυτά εικο νίζονταν η μορφή του Ζωίλου και η προσωποποιήσεις της Ανδρείας, της Τιμής, του Δήμου, της Ρώμης, του Αιώνα, της Μνήμης της Αρετής, και της Πίστης. Επιφανείς Αφροδισιείς Στην Αφροδισιάδα, κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο, μαζί με την οικονομική ήρθε και η πνευματική άνθιση. Μια πληθώρα πνευματικών ανθρώπων έζησε και δημιούργησε, όχι μόνο στην πόλη τους, αλλά και σε πολλά άλλα μέρη της κραταιάς τότε αυτοκρατορίας. Ο ιστορικός Απολλώνιος ο Αιγύπτιος (πιθανόν τον 3ο π.Χ. αιώνα), ήταν ιερέας, γεννήθηκε στην Λητούπολη της Αιγύπτου, έζησε όμως στην Αφροδισιάδα και ασχολήθηκε με την αρχαιολογία και τη γλώσσα των Κα ρών. Το συγγραφικό του έργο, που αποτελείται από τουλάχι στον 18 βιβλία και έμεινε γνωστό ως «Καρικά». Ο μυθιστοριογράφος Χαρίτων (1ος π.Χ. αιώνας) άκμασε στην Αφροδισιάδα και συνέγραψε το έργο «Χαιρέας και Καλ λιρρόη», μια ρομαντική μυθιστορία, που έχει πλήρως δια σωθεί. Ο Χαρίτων αναπτύσσει με σαφήνεια μια περίπλοκη υπόθεση δύο συζύγων που η αγάπη τους δοκιμάζεται από μια σειρά επικίνδυνων περιπετειών, στη Σικελία, την Αίγυ πτο και την Περσία, που τελικά καταλήγουν σε αίσιο τέλος. Ο γιατρός Ξενοκράτης (1ος π.Χ. αιώνας) έζησε στην Αφροδισιάδα και συνέγραψε τις πραγματείες «Περί της από του ανθρώπου και των ζώων ωφελείας», «Περί της ενύ δρων τροφής» και «Περί των ζώων τροφής». Ο φιλόσοφος, μαθηματικός και αστρονόμος Άδραστος (2ος μ.Χ. αιώνας) γεννήθηκε στην Αφροσιάδα και ως φιλό σοφος ασχολήθηκε με την πιστή απόδοση και την ορθή ερ μηνεία των διδασκαλιών της Περιπατητικής Σχολής. Εκτός όμως από τα σχόλια στα έργα του Αριστοτέλη, έγραψε και μια φιλολογική μελέτη: «Περί της τάξεως των Αριστοτέλους συγγραμμάτων», στην οποία ανέπτυξε θέματα της χρονολο γικής σειράς των έργων του μεγάλου Σταγειρίτη καθώς και θέματα που αφορούν την γνησιότητα των τίτλων τους. Τις αστρονομικές παρατηρήσεις του για τον Ήλιο, της

Αριστερά: Ανάγλυφο του γλύπτη Αντωνιανού που παριστάνει τον Αντίνοο, φίλο του Αδριανού. Δεξιά: Οι Τρεις Χάριτες, ανάγλυφο από το Σεβαστείο.

παρουσίασε σε ιδιαίτερο βιβλίο, πιθανόν όμως να τις ανά πτυξε και στα σχόλια του για τον Τίμαιο του Πλάτωνα, στον οποίο είναι βέβαιο ότι ανέφερε και τα πορίσματα των μα θηματικών του ερευνών. Η σπουδαιότητα του έργου του Αδράστου επιβεβαιώνεται και από την συχνή αναφορά στο όνομά του από σημαντικούς συγγραφείς, όπως ο αστρο νόμος Θέων ο Σμυρναίος (2ος μ.Χ. αιώνας), ο φιλόσοφος Πορφύριος (233-301), ο νεοπλατωνικός φιλόσοφος Πρό κλος (412-485) και ο νεοπλατωνικός φιλόσοφος Σιμπλίκιος (490-560), ο οποίος τον αποκαλούσε «ἀνὴρ τῶν γνησίων Περιπατητικῶν γεγονώς». Ο Αλέξανδρος ο Αφροδισιεύς, γεννήθηκε στην Αφροδισι άδα και έδρασε ως περιπατητικός φιλόσοφος, περί τα τέλη του 2ου, με αρχές του 3ου αιώνα μ.Χ. Διδάχτηκε φιλοσοφία

διορίστηκε από τους αυτοκράτορες Σεπτίμιο Σεβήρο (146-211) και Καράκαλα (188-217) και ο Αλέξανδρος, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης τους

αφιέρωσε το έργο του «Περί ειμαρμένης», στο οποίο περιγρά φει τη διδασκαλία του στη σχολή των Αθηνών. Ο Αλέξανδρος ασχολήθηκε αποκλειστικά με την ερμη νεία των έργων του Αριστοτέλη γι’ αυτό και αρχαίοι μελε τητές τον αποκαλούσαν «ο εξηγητής». Η μεγάλη του πολυ μάθεια και ο ζήλος για την μελέτη και ερμηνεία, τον κατέ στησαν ικανό να καταλαβαίνει με μεγάλη ακρίβεια τις λέξεις του Αριστοτέλη και να χρησιμοποιεί μόνο αυτές χωρίς να τις συγχέει με λέξεις άλλων φιλοσόφων. Οι σύγχρονοί του, καθώς και οι μεταγενέστεροι, θαύμαζαν τόσο πολύ το έργο του, που αντί για τον Αριστοτέλη, επικαλούνταν ως μαρτυρία το όνομα του Αφροδισιέα. Σήμερα ο Αλέξανδρος θεωρείται ο μέγιστος σχολιαστής της αρχαιότητας και ο τελευταίος με γάλος περιπατητικός φιλόσοφος. Το συγγραφικό έργο του δεν στερείται ενδιαφέροντος, αν και αποτελεί περαιτέρω ανάπτυξη των διδασκαλιών του Αριστοτέλη. Σήμερα έχουν διασωθεί τα ακόλουθα: «Περί ψυχής», «Περί ειμαρμένης», «Ηθικών προβλημάτων», «Φυ σικών σχολικών αποριών και λύσεων» και «Περί κράσεως και αναρτήσεως». Επίσης, αποσπάσματα των έργων του συναντάμε σε υπομνήματα άλλων σχολιαστών, αλλά και σε μεταφράσεις Αράβων.

Quality around the clock and against the elements

Around the clock, against the elements, Thenamaris delivers a wide variety of cargoes for clients worldwide: safely, securely and efficiently Combining fresh energy with over 50 years of shipping experience, we manage a world-class fleet of ocean going vessels, ensuring high quality performance and a service you can trust. Find out more about us at www.thenamaris.com

ΟΙ ΚΑΜΙΚ Α ΖΙ

τις αρχές της δεκαετίας του 1980 υπηρέτησα ως Προξενικός Λιμενάρχης Ιαπωνίας (Κόμπε-Τόκυο). Στην διαδικασία παραλαβής των με ελληνική σημαία νεοναυπηγηθέντων και μη πλοίων από τους πλοιο κτήτες, έπρεπε να παρίσταμαι για τους προβλεπόμε νους ελέγχους και την έκδοση των πιστοποιητικών. Την περίοδο αυτή σε ορισμένα ναυπηγεία ήταν ακόμα επικε φαλείς απόστρατοι Ιάπωνες Αξιωματικοί, βετεράνοι του Β´ Παγκόσμιου Πολέμου. Από αυτούς τους Αξιωματικούς ζητούσα πάντα να πληροφο ρηθώ για διάφορα περιστατικά και θέματα του πολέμου. Ένα από αυτά ήταν οι kamikaze. Από τις αφηγήσεις τους συγκέ ντρωσα τα παρακάτω στοιχεία: Οι πολεμιστές αυτοί, ήταν αεροπόροι αυτοκτονίας, νεαρής κατά κανόνα ηλικίας, που ρομαντικά τους είχαν ονομάσει «kamika ze» που σημαίνει «θεϊκός άνεμος». Η ονομασία είναι σύνθετη και προέρχεται από την λέξη «kami» που σημαίνει θεός, θεϊκός και «kaze» που σημαίνει άνεμος. Το όνομα αυτό το πήραν από ένα καταστροφικό τυφώνα ο οποίος το 1821, στην περιοχή του Ναγκασάκι, είχε καταστρέ ψει το στόλο του Μογγόλου αυτοκράτορα Kublai Khan πριν αυτός αποβιβασθεί στην Ιαπωνία. Ο άνεμος εκείνος ήταν κάθε της εφόρμησης και τόσο δυνατός που οι Ιάπωνες τον εξέλαβαν σαν παρέμβαση του θεού, θαύμα, και τον ονόμασαν θεϊκό άνε μο, στην γλώσσα του «kamikaze». Περί το τέλος του 1944 οι Αμερικάνοι ετοιμάζονταν για την ανα κατάληψη των Φιλιππίνων, γεγονός που θα έφερνε τις δυνά μεις τους πιο κοντά στην Ιαπωνία. Σε ένα Ιαπωνικό αεροδρόμιο της Λουζόν ομάδα χειριστών παρέμειναν σιωπηλοί γύρω από τον αρχηγό τους Ναύαρχο Arima διοικητή του 26ου στόλου της αεροπορίας ναυτικού. Σε σύντομη ομιλία του ο ναύαρχος αποχαιρέτησε τους αεροπόρους του και δήλωσε ότι θα πέσει με το αεροσκάφος του, σαν βόμβα σε ένα πλοίο του αμερικανι κού στόλου, που κατευθυνόταν στις Φιλιππίνες. Γνώριζε πολύ καλά την αναγκαιότητα για ένα καίριο χτύπημα του εχθρού και για την κατοχή των Φιλιππίνων που εξασφάλιζαν τις ζωτικές αρτηρίες ανεφοδιασμού της Ιαπωνίας. Έβγαλε από την φόρμα πτήσεων τα διακριτικά του βαθμού του, έδεσε στο κεφάλι ένα άσπρο μαντίλι, χαρακτηριστικό της μεγά λης αποστολής, διέταξε τον συνεπιβαίνοντα βομβαρδιστή του να κατέβει από το αεροσκάφος και απογειώθηκε επικεφαλής 100 περίπου αεροσκαφών διαφόρων τύπων. Ύστερα από λίγη ώρα ο Arima έστειλε το ακόλουθο σήμα προς τους πιλότους του σχηματισμού. «Ορμώ τώρα σε εχθρικό αεροπλανοφόρο. Έλπίζω ο καθένας να κάνει τις μεγαλύτερες προσπάθειες».

του Υποναυάρχου Λ.Σ. (ε.α.) Παπαγιάννη Βασίλειου Οι kamikaze ήταν κατά κανόνα νεαροί εθελοντές πιλότοι απο φασισμένοι να θυσιάσουν τη ζωή τους πέφτοντας επάνω σε εχθρικό πλοίο και δεν ήταν λίγοι αυτοί που είχαν προσχωρήσει στο σώμα αυτό. Κατά τους Ιάπωνες επιτελείς η εκτέλεση μιας αποστολής kamikaze ήταν ο καλύτερος τρόπος θυσίας ενός πιλότου για τον αυτοκράτορα και την πατρίδα. Είχαν ιδιαίτερα προνόμια, ξεχωριστή τροφοδοσία, πολλές άδειες και επέλεγαν την ημέρα του θανάτου τους. Πριν από την αποστολή τους γιόρταζαν την κηδεία τους. Έβαφαν τα πρό σωπά τους άσπρα, έδεναν στο κεφάλι ένα άσπρο μαντίλι, φο ρούσαν άσπρα ρούχα, το άσπρο στην Ιαπωνία είναι το χρώμα του πένθους και παρέδιδαν στον διοικητή τους το μικρό άσπρο κιβώτιο που βάζουν τη στάχτη κάθε στρατιώτη. Πετούσαν με τους λευκούς χιτώνες για την εκτέλεση της απο στολής τους με καύσιμα που αρκούσαν μόνο για την μετάβαση και προσβολή του στόχου. Δεν υπήρχε δυνατότητα επιστρο φής, θάνατος μόνο. Δρούσαν κατά σμήνη με συνοδεία πάντα καταδιωκτικών των περίφημων «Zero Fighters». Τα αεροπλανοφόρα τα οποία είχαν μεγάλες ποσότητες εκρη κτικών ήταν περισσότερο ευάλωτα στις επιθέσεις kamikaze, ενώ τα άλλα πολεμικά θεωρούνταν σχεδόν αβύθιστα από τις επιθέσεις αυτές. Η επιθυμία των Ιαπώνων «ένας kamikaze - ένα αμερικανικό πολεμικό» δεν πραγματοποιήθηκε. Τα αμερικανικά πλοία μετά τους πρώτους αιφνιδιασμούς από αυτού του είδους των ιαπω νικών επιδρομών, εφάρμοσαν σχέδια έγκαιρης προειδοποίη σης και αναχαίτισης των kamikaze και κατέρριψαν πολλά από αυτά καθώς και αεροσκάφη συνοδείας. Από τις άνω των 2.000 πτήσεων kamikaze πέτυχαν το 20% περίπου και προκάλεσαν στο αμερικανικό πολεμικό ναυτικό μεγάλες απώλειες σε προ σωπικό και λιγότερες σε πλοία.

έχει την ιστορία του. Πλησιάζουν τα Χριστούγεννα του 1818 στο χωριό Άρντορφ

περιοχής του Σάλτσμπουργκ (Salzburg). Ο χειμώνας εκεί είναι μακρύς και παγερός και τη νύχτα εκείνη ένα τσουχτερό αγιάζι είχε αγκαλιάσει το χωριό από άκρη σε άκρη. Τα αστέρια ενός καθάριου ουρανού μπορούσες να τα δεις που καθρεφτίζονταν σε ένα παχύ στρώμα από παγωμένο χιόνι.

Το μικρό χωριό είναι σκοτεινό και άψυχο, εκτός από μια δυο μικρές λάμπες που τρεμούλιαζαν κάνοντας θλιβερή

εκκλησίας. Τώρα κάθεται κοντά στη σόμπα και αντιγράφει μια σύνθεση για αρμόνιο. Απορροφημένος από την παρτιτούρα του δεν ακούει τα βήματα στη σκάλα και πετάγεται ανήσυχος όταν άκουσε τα χτυπήματα στην πόρτα του. Ανοίγει και βλέπει μπροστά του τον Γιόζεφ Μόρ, τον εφημέριο του χωριού που ήλθε να τον δει και να μιλήσουν για ποίηση και μουσική και παράλληλα να δείξει στον φίλο του ένα απλό Χριστουγεννιάτικο ποιηματάκι που είχε γράψει και να του προτείνει να το κάνει τραγούδι. O Γκρούμπερ διάβασε το ποίημα και υποσχέθηκε στον Μόρ ότι θα το μελοποιήσει για τη νύχτα του μεσονυχτίου.

Πάνω: Το παρεκκλήσι

στο Oberndorf κοντά

Κάποια ημέρα άκουσε στην εκκλησία το «Άγια Νύχτα» και αποφάσισε να το μεταφέρει στην πατρίδα του στο Λαιπτόβινγκ όπου

ενδυμασία, την κοσμοπολίτικη Υδραία, την «πολε μική» της Μακεδονίτισσας με την περικεφαλαία στην

κενό στην ιστορία της ενδυμασίας στον Μεσσηνια κό χώρο. Οι Μεσσήνιοι στο μεγαλύτερο μέρος της ύπαρξής τους ήταν εί λωτες κάτω από τα... σκληρά σανδάλια ή τα ξυπόλυτα πέλματα του πολεμοχαρούς Σπαρτιατικού λαού. Μετά τους τρεις

κατά

ευρίσκουμε στην μεγαλύτερη επιγραφή που βρέθηκε στην περιοχή (Inscriptimes Graece). Εκεί περιγράφονται με λεπτομέρειες το χρώμα, το σχήμα, το ύφασμα, το κέντημα, το μήκος των φορεμάτων των γυναικών και καμμία περιγραφή της ανδρικής ενδυμασίας. Κατά τους νεώτερους χρόνους η εγκατάσταση Αρβανίτικων οικογενειών στις περιοχές αυτές με τα πλούσια βοσκοτόπια, πρέπει να έγινε ομαλά, γιατί οι Αρβανίτες ήταν Ορθόδοξοι και η παρουσία τους σε ορεινά και έρημα μέρη ανάμειξε τα χωριά τικα υφαντά τους. Μετά την Τουρκική λαίλαπα «όλα τά ‘σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά» κάποιες οικογένειες αστών Ελλήνω ανα γκάσθησαν να προσαρμοσθούν με τους καινούργιους τσιφλι κάδες που υποδούλωσαν τις ψυχές και τα σώματα των Μεσ σηνίων. Πολύ λίγο επηρρεάστηκαν οι εξωτερικές ενδυμασίες. Τώρα για φορεσιές θα ασχολούνταν ή με ποιόν τρόπο θα επα ναστατούσαν εναντίον του βάρβαρου Οθωμανικού ζυγού; Ίσως αυτή η ερήμωση να έθρεψε παληκάρια που επαναστά τησαν και ξεσήκωσαν

Μυστήρια

ρο ολίγων ημερών, την Κυριακή 17 Ιανουαρίου του Σωτηρίου έτους 2021 βλέπαμε, ως συνήθως, την ωραίαν εκπομπή « Με Αρετή και Τόλμη »την οποίαν παρουσιάζει ο Κρατικός Τηλεοπτικός Σταθμός Ε.Ρ.Τ.- 2, εκάστην Κυριακή και περί ώραν 11.30 π.μ. έως 12.00. Μεταξύ των σημαντικών θεμάτων υπήρχε και η παρουσίασις και επεξήγησις των ειδών που αποτελούν την τιμημένη στολή του Έλληνος ναύτου. Πολλοί εξ ημών την έχουμε φορέσει και είμεθα πολύ υπερήφανοι. Επίσης γνωρίζουμε ότι είναι Βρετανικής επιρροής. Όμως, υπάρχει μία ειδοποιός διαφορά. Δηλαδή οι πρώτοι διδάξαντες του Royal Navy, έχουν τελείως διαφορετικές εξηγήσεις διά την προέλευση και την χρήση των Βρετανικών στολών τους. Έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν έχουν καμμίαν απολύτως σχέση με τον δικόν τους Ήρωα Ηoratio ΝELSON (1758-1805). Όμως, τις επιδράσεις των Ξένων Ναυτικών θα τις αναπτύξουμε διεξοδικώς εις τις πιο κάτω παραγράφους. Τώρα θα επισημάνουμε και θα διευκρινήσουμε ότι δύο-τρία πράγματα που λέγονται πάνω από έναν αιώνα, ουδεμίαν ιστορική βάση

έχουν. Είναι απλώς ωραίοι ρομαντικοί μύθοι. Η Πρώτη παρατήρησις είναι ότι ελέχθη ότι οι τρείς Λευκές Σει ρίδες που είναι επί του Κυανού Περιλαιμίου (κοινώς Κολλαρί να) συμβολίζουν τις τρείς ναυμαχίες του Άγγλου Αντιναυάρχου Horatio NELSON. Αυτός είχε πολεμήσει εις πάνω από 120 ναυ μαχίες. Οι Άγγλοι (και μετέπειτα ως Βρετανοί) εξηγούν τελείως διαφορετικούς και πρακτικούς λόγους διά την Κολλαρίνα κλπ. Η Δευτέρα παρατήρησις είναι ότι Μαύρο Μανδήλιον συμβολίζει το πένθος διά τον χαμό του Ευδρόμου μας« ΕΛΛΗ ». Αυτό έγινε εις τις 15-8-1940. Όμως το μαύρο μανδήλι το φορούν οι Έλλη νες Ναύτες από τα μέσα του 19ου αιώνος. Και αυτό είχε άλλη ουσιαστική χρήση από τους Άγγλους. Η Τρίτη παρατήρησις είναι ότι το Κορδόνιον (κοινώς Λιγαδού ρα), το φορά ο Ναύτης διά να αυτοκτονήση δι’ απαγχονισμού, παρά να συλληφθή αιχμάλωτος. Η Λιγαδούρα φέρεται μόνον με την πλήρη Στολήν Επιθεωρήσεως, ούτε κάν όταν είναι απλώς ‘Ενδον’ ακόμη και εις Υπηρεσίαν Ξηράς, έτι δε περισσότερον όταν είναι εν πλώ, και δή εις πολεμικάς επιχειρήσεις. Όταν βυ

λούσαν και θα ήσαν γεμάτοι καρούμπαλα. Υπενθυμίζουμε ότι υπάρχει άπλετος φωτισμός. Πάντως, εις τας πλείστας των πε ριπτώσεων σχεδόν όλοι κυκλοφορούν ασκεπείς, ενίοτε ενδε χομένως να φορούν και το Αμερικανικής προέλευσεως Τζόκεϊ. Ευελπιστούμε ότι τώρα πλέον η Ηγεσία του Ναυτικού μας θα μεριμνήση ώστε τα αρμόδια πεπειραμένα Στελέχη του Ναυτικού μας, να ενημερώνουν ορθά τους Νεοσυλλέκτους. OI ΞΕΝΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΕΙΣ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ Β.Ν. Το Πρώτο Βασιλικό Διάταγμα “Περί Ιματισμού και Διακριτικών σημείων του Βασιλικού Ελληνικού Ναυτικού”, εξεδόθη από τον ανήλικο Βασιλέα Όθωνα Φρειδερίκο Λουδοβίκο (1815-67), αλλά υπεγράφη από τους τρείς Βαυαρούς Αντιβασιλείς εις το Ναύπλιον την 3ην (15)Νοεμβρίου 1833. Ίνα μή μακρηγορούμε, ενδεικτικώς αναφέρουμε ότι διά την περιγραφή κάποιων είδών ιματισμού χρησιμοποιήθησαν έξη (6) αυτούσιες Γαλλικές λέξεις. Επί πλέον εγράφησαν και τρείς φορές οι εξής Ελληνικές: “Αγγλι κή λαβή”, “Γαλλικόν σχήμα” και “Ρωσικόν λινόν πανίον” Γίνεται ευκόλως αντιληπτόν τι άλλα μεσολάβησαν κατά τις επόμενες δεκαετίες του 19ου αιώνος. Οι δύο αείμνηστοι σπουδαίοι Έλληνες Αξιωματικοί μας, Λεω νίδας ΠΑΛΑΣΚΑΣ και Ηλίας ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ είχαν εξαι ρετική Γαλλικήν Εκπαίδευση και Σταδιοδρομίαν

θάλασσα. Ήταν η εποχή που τα νέα όπλα, η Τορπίλη και τα μικρά σκάφη που ήταν εξοπλισμένα με αυτήν, δηλαδή τα Τορ πιλοβόλα, εθεωρούντο ως η πανάκεια της επιτυχίας. Ένθερμος υποστηρικτής αυτών ήταν η Γαλλική Σχολή, που λόγω των θεωριών της εθριάμβευε και ως εκ τούτου την αποκαλούσαν “Jeune Ecole” Η Tάλαινα Ελλάς εις το μέτρο των οικονομικών δυνατοτήτων της, και οπωσδήποτε υπό την άμεσην επιρροή της Γαλλικής Αποστολής εστράφη και προς τα Τορπιλοβόλα, τα οποία λόγω της ολιγοδαπάνου αποκτήσεως και επιχειρήσεως τους είχαν προκαλέσει το ενδιαφέρον των μικρών κυρίως Κρα τών. Τοιουτοτρόπως ηγόρασε Γαλλικής, Βρετανικής και Γερμα νικής ναυπηγήσεως, εις τον ατυχή Πόλεμο του 1897 διέθετε 17 εξ αυτών. Eις το σημείον αυτό κρίνουμε επιβεβλημένο να επικαλεσθούμε τον διατελέσαντα Αρχηγό του Γ.Ε.Ν. (πρό του 2ου Π.Π.) Αντι ναύαρχο Δημήτριον ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ (1883-1957). Αυτός είχε γράψει ένα βαρυσημαντον Άρθρον εις το Τεύχος Νο. 231 της « Ναυτικής Επιθεωρήσεως» του Γ.Ε.Ν.τον Απρίλιο 1952. Παραθέ τουμε μόνον ένα μικρό μέρος αυτού: “ Μετά τον ατυχή Πόλεμο του 1897 η Ελλάς υπέστη σημαντικό κλονισμό. Η ηγεσία του Ναυτικού υστερούσε από απόψεως δι αρθρώσεως συστηματικώς. Το άπαν ήταν ο Προσωπάρχης του Υπουργείου Ναυτικών, όστις εκλεγόμενος και απολαμβάνων της εμπιστοσύνης του Υπουργού, απείρου το πλείστον των ναυτικών πραγμάτων, διηύθυνε τα πάντα. Συνήθως έφερε μόνον τον βαθ μόν του Πλωτάρχου, συνέβη δέ νά καθέξη την θέσιν αυτήν ακόμη και ένας Υποπλοίαρχος ”. Σοφά λόγια ένός διακεκριμένου Πολεμάρχου.

Ελληνικής Αλφαβήτου και όχι

τους λεγομένους Αραβικούς αριθμούς. Όμως, σημειώνου

ότι οι δήθεν

(1842-1919)

διότι δήθεν η Ελλάς δεν εχρειάζετο βαρύτερα πλοία. Επίσης συ νεβούλευσε διά την προμήθεια συγχρόνου εξοπλισμού αυτών. Το παράδοξον είναι ότι ενώ η Κυβέρνησις επεκρότησε το πρό γραμμα του, ευτυχώς δεν το υλοποίησε, ούτε μετεκάλεσε άλλη Γαλλική Ναυτικήν Οργανωτικήν Αποστολή. Οι καταστάσεις εί χαν αλλάξει, και ο FOURNIER φαίνεται ότι τότε είχε άδικον, όπως το απέδειξαν περίτρανα τα Ελληνικά Θωρηκτά που μας χάρισαν τις νίκες εις τους Βαλκανικούς Πολέμους 1912-13. Ως εκ τούτου έπαυσε και η Γαλλική Ναυτική επιρροή εις το Βασιλι κό Ναυτικό της Ελλάδος. Μετά από 3-4 περίπου έτη απευθυν θήκαμε προς τους Βρετανούς. Αλλά εις το σημείον αυτό πρέπει να διευκρινήσουμε κάτι διά τον απελθόντα Γάλλον Αντιναύαρχο F.E. FOURNIER, καθότι μερικοί τον συγχέουν με έναν άλλο Γάλλο Ναύαρχο με παρεμ φερές επώνυμον, τον Charles Dartige Louis du FOURNET (1856-1940) ο οποίος μετά από εννέα χρόνια, εις τις 18 Νοεμ βρίου 1916, ως Αρχηγός Συμμαχικής Μοίρας επί του Γαλλικού Θωρηκτού “Mirabeau” έρριψε μερικές οβίδες προς τα Ανάκτορα των Αθηνών. Απεβίβασε εις το Κερατσίνι και εις το Φάληρον Αγήματα 3.000 Ναυτών υπό τον Πλοίαρχο Pouliezy CONTY, διά να καταλάβουν επίκαιρα σημεία. Συνεκρούσθησαν με τις Ελληνικές Δυνάμεις οι οποίες αριθμούσαν 30.000 άνδρες Τα κτικού Στρατού και τους περιβοήτους Επιστράτους Πολίτες. Οι απώλειες ήσαν βαρύτατες εκατέρωθεν. Οι Έλληνες εθρήνησαν 30 νεκρούς, επί πλέον είχαν 52 τραυματίες και 80 αιχμαλώτους. Οι δε Γάλλοι έχασαν 70 νεκρούς, 154 τραυματίες και 60 αιχμα λώτους. Εντός των Αθηνών επεκράτησε χάος, οχλοκρατικές ταραχές

τον καθήρεσαν και τον εξώρι σαν. Ο Υπουργός των Ναυτικών κατά τα έτη 1915-17, Υποναύ αρχος Marie Jean Lucien LACAΖE (1860-1955), του είχε πεί: “Έπρεπε να κάνεις στάχτη τας Αθήνας”. Ο ίδιος ο Υπουρ γός ήταν ο εμπνευστής και ο οργανωτής της ανθυποβρυχι ακής αμύνης της Γαλλίας. Ει ρήσθω εν παρόδω ότι C.D.L. FOURNET τον Σεπτέμβριο του 1915, ως Διοικητής της Μοίρας εις την Συρία, είχε εκκενώσει με τα πλοία του και γλυτώσει από τις σφαγές των Τούρκων 4.080 Αρμενίους. Έκτοτε αυτοί τον τι μούν ως Ήρωα τους. Ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος του “Κινήματος του Γουδί” προτού διαλυθεί, είχε απαιτήσει από τον Ελευθέριο ΒΕΝΙΖΕΛΟ (1864-1936) να μετακαλέση και Βρετανική Ναυτικήν Απο στολή. Διά τον σκοπόν αυτόν εψήφισε τον Νόμο ΓΥΚΕ/1910. Επίσης εδημιούργησε και Γε νικόν Επιτελείον Ναυτικού με τον Νόμο ΓΣΚΖ/1910. Tην 0105-1911 εψηφίσθη ο Νόμος ΓΨΟΕ΄(3775) “Περί υπηρεσίας εις το Π.Ν. Αλλοδαπών Αξιωμα τικών”. Εις τις 30-06-1911 υπεγράφη Σύμβαση μεταξύ του ΒΕ ΝΙΖΕΛΟΥ με την ιδιότητα του Πρωθυπουργού και Υπουργού Ναυτικών, και του Επιτετραμμένου της Βρετανικής Κυβερνή σεως κυρίου Henry Dawson BEAUMONT, η οποία καθόριζε μετά πάσης λεπτομερείας όλα τα σχετικά. Εις τις 07-07-1911 αρμόδιο Βασιλικό Διάταγμα επεκύρωσε τον Νόμο και την Σύμ βαση. Η Πρώτη Βρετανική Αποστολή ήλθε την άνοιξη του 1911 με Αρχηγό τον απόστρατον Υποναύαρχο Lionel Grand TUFNEL (1857-1930). Αρχηγός του Επιτελείου του ήταν ο Πλοίαρχος Sir Εdward J.H. BOYLE. Επί του παρόντος είχαν έλθει και άλλοι πέντε Αξιωματικοί των λοιπών Κλάδων του Royal Navy. Ο Ανώ τερος Αρχιφροντιστής (σημερινός βαθμός Πλοίαρχος Οικονομι κός) George B. TOWNSEND. O Aνώτερος Αρχιμηχανικός (ση μερινός Πλοίαρχος Μηχανικός) Joseph H. PILL. O Aρχιναυ πηγός (σημερινός Αντιπλοίαρχος Ναυπηγός) Α. Η. COULD. Oι Πλωτάρχαι Percy HARVEY και Kenneth Gofton SALMOND. O Γραμματεύς του Αρχηγού Μr. Herbert CAMPBELL. Όλοι αυτοί οργάνωσαν και εξεπαίδευσαν το Β.Ν. μας. O TUFNELL έφερε τον βαρύγδουπο τίτλο του “Αντιναυάρχου Αρχηγού των Ναυτικών Δυνάμεων και Ιδρυμάτων της Ελλάδος και Ναυτικού Συμβούλου της Ελληνικής Κυβερνήσεως”. Διατε λούσε υπό τας αμέσους διαταγάς του Έλληνος Υπουργού των Ναυτικών. Όλοι οι Βρετανοί φορούσαν Ελληνικές Στολές, αλλά εις πάσαν περίπτωσιν, ως αρμόζει εις την θέση αυτών ως Eκ παιδευτών, προηγούντο όλων των Ελλήνων ισοβαθμίων τους. Οι δε αποδοχές τους ήσαν εξόχως πλουσιοπάροχες, μισθοί, έξοδα παραστάσεως, ταξειδίων, οδοιπορικά εκτός έδρας, οι κοσκευαί, δασμοί, διόδια, υπηρέται, άδειες 8 εβδομάδων μετ’ αποδοχών, δυστυχήματα, ασθένειες, θάνατοι, διακοπή συμβο λαίου κ.ο.κ. Όλα υπελογίζοντο εις Φράγκα, αλλά πληρωτέα εις χρυσόν. Όμως τo Συμβόλαιο δεν διευκρίνιζε τι είδους Φράγκα, Ελβετικά ή Γαλλικά; Ο Αντιναύαρχος εισέπραττε ετησίως Μισθόν 30.000 Φράγκα και Έξοδα Παραστάσεως 6.000 Φράγκα. Εκτός των δαπανών δι’ ειδικάς υπηρεσίας απαιτηθησομένας παρ’ αυτού.

Οι διαστάσεις της εθνικής ισχύος είναι δύο: α. η εξωτερική, η οποία επηρεάζει το παγκόσμιο περιβάλλον μέσω της οικονομικής, πολιτικής, στρατιωτικής και πολιτιστι κής ισχύος του και β. η εσωτερική, η οποία μετασχηματίζει τους πόρους της κοινω νίας του, (επιστημονικό και εργατικό του δυναμικό) σε δυνάμεις παραγωγής των καλυτέρων δυνατών τεχνολογιών, για πολιτι κούς και στρατιωτικούς σκοπούς. Στις διεθνείς σχέσεις, ο όρος ισορροπία ισχύος αναφέρεται στην κατάσταση κατά την οποία υφίσταται ισοτιμία ή σταθερότητα με ταξύ ανταγωνιστών δυνάμεων. Ως διαχρονικό σημείο αναφοράς θεωρείται ο ρόλος της ισχύος από το διεθνές σύστημα εκεί

Οι πολιτισμοί χάνονται ή εξελίσσονται σε νέες πολιτισμικές μορ φές ενώ κάποιοι αφήνουν πίσω τους πνευματικά επιτεύγματα, ως παγκόσμια κληρονομιά όπως για παράδειγμα η Αρχαία Αθήνα. Ο συντελεστής “ιστορία-πολιτισμός-θρησκεία”, παρά το ότι θεωρείται αμετάβλητος, είναι ιδιαίτερα σημαντικός τόσο σε κράτη του δυτικού πολιτισμού, όπως η χώρα μας που η αξιοποίηση του δίνει σημαντική προστιθέμενη, όσο και του ανατολικού, όπως η Κίνα και το Ιράν, με ιστορικό πολιτισμό και

το ρωμαλέο μήνυμά του: “Το γένος των Ελλήνων χαρακτηρίζεται από δυνατή ψυχική ορμή και οξεία αντίληψη. Γι’ αυτό και ελεύ θερα ζεί και άριστη πολιτική έχει και δύναμη να κυριαρχήσει πάνω σε όλους, αρκεί να είναι ενωμένο σε μία πολιτεία”. Ενώ σε άλλο κείμενο του μας προειδοποιεί: “Η εξουσία είναι κάτι πολύ κακό διότι δεν μπορεί να μετρηθεί το μέγεθος του διεφθαρμέ νου ενστίκτου του ανθρώπου”. Ο ΟΡΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Στην Ελλάδα η λέξη “Πολιτισμός”, εμφανίστηκε στην ιστορία από τον Αδαμάντιο Κοραή τον 19ο αιώνα. Προήλθε από τις λέξεις (πόλις-πολίτης-πολιτισμός) διότι βρέθηκε μονολεκτική ακριβής απόδοση στα ελληνικά. Ως διαχρονικό σημείο αναφοράς θεωρείται ο ρόλος της ισχύος στις διεθνείς σχέσεις εκεί που συνδέεται η δικαιοσύνη με την ισχύ για την επιβίωση. Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον τουρισμό προτεί νονται πρωτοβουλίες που σχετίζονται με την πολιτιστική κληρο νομιά, το φυσικό περιβάλλον, τους σύγχρονους πολιτισμούς και παραδόσεις των χωρών της. 1. Η Πολιτισμική Κληρονομιά Η Παιδεία και ο Πολιτισμός μπορούν να αξιοποιηθούν ως πα ράγοντας ισχύος με σκοπό να αποτελέσουν συγκριτικό πλεονέ κτημα, εφόσον η προβολή ακολουθεί οργανωμένη στρατηγική ενώ παράλληλα συμβάλλει και η πολιτιστική διπλωματία. α. Οι αρχαιολογικές ανασκαφές, η συντήρηση και προστασία μνη μείων με παγκόσμια ακτινοβολία, που αποτελούν πεδία έρευνας.

β. Η ανάδειξη των αρχαιολογικών χώρων και η προβολή των ευρη μάτων μέσω των Μουσείων, όπου παρέχεται γνώση και υψηλής ποιό τητας ψυχαγωγία στον επισκέπτη, μέσα από διαδραστικές υπηρεσίες όπως το Μουσείο Ακροπόλεως. γ. Η υψηλή ποιότητα και πρωτοτυ πία της αρχαίας ελληνικής σκέψης, όπως εκφράζεται στη φιλοσοφία, την ποίηση, το θέατρο, την πολιτι κή επιστήμη και την έρευνα με κέ ντρο τον άνθρωπο και αντικείμενο τις δομές των κοινωνιών του.

2. Η μοντέρνα πολιτιστική παραγωγή Η μοντέρνα πολιτιστική παραγω γή που έτυχε διεθνούς αναγνώ ρισης με τα Νόμπελ λογοτεχνίας στο πρόσωπο των Γιώργου Σεφέ ρη και Οδυσσέα Ελύτη, αλλά και η παγκόσμια εκτίμηση στο έργο των Κωνσταντίνου Καβάφη, Νίκου Καζαντζάκη, στη μουσική των Μά νου Χατζηδάκη, Μίκη Θεοδωράκη, Βαγγέλη Παπαθανασίου, στον κι νηματογράφο των Θόδωρου Αγγε λόπουλου και Μιχάλη Κακογιάννη. Τα παραπάνω μπορούν να διοχε τευθούν στην εκπαίδευση με στό χο τη βελτίωση της ποιότητας σε όλες τις βαθμίδες και την διά βίου μάθηση. Η Πολιτιστική μας κληρονομιά, η Ιστορία και η Ορθοδοξία ως πα ράδοση συμπλέκονται τόσο στενά και σε βάθος χρόνου, που είναι δύσκολο να αναζητηθούν τα σαφή όριά τους. Με την διεκδίκηση δυ ναμικού ρόλου στη διαμόρφωση της πολιτισμικής ταυτότητας του νεοέλληνα δημιουργούν μια αστεί ρευτη πηγή άντλησης

η ιατρική, η φιλοσοφία), η Δημοκρατία στην αρχαία Αθήνα (ο χρυ σούς αιών του Περικλή), οι Ολυμπιακοί Αγώνες διεξάγονται

By Captain Malcolm MacKenzie

"CHAKE CHAKE" Pemba

Few seafarers have been into Chake Chake, the main port of East Africa’s Pemba Island, for it is shallow with a narrow, winding harbour in the centre of this small island with its rather low popula tion; the island has little need for sea going ships; I never knew any other ships go there – apart from our ship and her sister – product tankers to deliver diesel oil for the generators of the island’s local electricity power station. The island has some commercial cargo, including the ex port of cloves and the import of general cargoes, carried by the local dhows ferries and barges mostly from nearby Zanzibar, Mombasa, Tanga and Dar-es-Salaam. In my experience of the late 1960s, the only ships based in Pemba were a small flotilla of motor torpedo / patrol boats as part of the island’s defence force; these boats flew the flag of Bulgaria as units of the Bulgarian Navy, doubtless reflecting the influence of the communist party in those waters and neighbouring countries at that time. I never saw these Bulgarian vessels leave their pier on Chake Chake – I suspect they were unable to move having run out of essential spare parts. Certainly our Mombasa based ships had endless problems with spares; our ships were constantly awaiting deliveries of spares and of hav ing to ’make do’ as best we could with what we had, Pemba is an island of about thirty miles in length – north and south – and some twelve miles across – east and west; it’s about thirty miles north of Zanzibar and a sim ilar distance off the coast of Tanzania in East Africa. The nearest mainland port is Tanga but the island is politically and economically integrated with Zanzibar. The popula tion is fairly evenly divided between Arabs of Omani des cent and Africans and Arabs from the East African coast. The language is predominantly Swahili; the Pembans are mostly Muslims. It has an ample rainfall; agriculture is good enough to render it self-sufficient for the main foodstuffs. It is a pleasant place to visit – a tropical island

in the monsoonal waters of East Africa. The local power station on Pemba needed a re-supply of fuel every ten days or so; the re-supply contract lay with Shell in Nairobi, which was the long-term charterer of our company’s tankers. In general, our two ships, based in Mombasa, alternated at two monthly intervals trading out of Aden to Mocha and Hodeidah on the Yemeni Red Sea coast with a cargo of diesel from Mombasa to Moga discio in Somalia on our north bound voyages and a simi lar cargo from Aden to the Seychelles on our south bound passages followed by a ballast passage into Mombasa. The Mombasa based ship habitually loaded in Mombasa on Mondays to discharge in Tanga on Tuesdays, reloaded in Mombasa on Wednesdays to discharge in Tanga on Thursdays, then we loaded in Mombasa on Fridays with part cargoes to discharge, half in Pemba on Saturdays and half in Zanzibar on Sundays in readiness to be back in Mombasa to load on Monday. Thus we carried three cargoes a week. Whilst our ships had a deadweight of 720 tons on their load line tropical marks, we only ever carried 500 tons a cargo out of Mombasa whereas we used our full deadweight out of Aden. In Mombasa we always loaded four grades of oil for Tan ga – super petrol, premium petrol, kerosene and diesel for four separate tank farms – Exxon, BP, Shell and Total – sixteen parcels a cargo each parcel being of about 30 tons – a highway truck’s full load, whereas for Pem ba and Zanzibar we only loaded one grade – of diesel. Thus there was a great emphasis on cargo separations and tank cleanliness as any contamination, especially of the kerosene, was unacceptable. Thus we ballasted and de-ballasted three times a week and tank cleaned throughout three nights a week. It was an intensive busi ness. Of course we tank cleaned by pumping our slops straight into the sea. When I suggested to my employers that this routine pollution of the coastal waters might be

avoided they suggested that, if I had a problem with it, I could resign as there was any number of qualified and experienced tanker masters waiting to take my place. At our three Tanzanian discharge ports, Chake Chake, Zanzibar and Tanga, we berthed at off shore buoys with undersea pipelines to the shore. In each berth, there was an anchored mooring buoy to which we would se cure with two stern lines, one from each quarter with both of our ship’s anchors out forward, then we would pick up a small buoy tethered to the end of the seabed hose which we would lift aboard and bolt onto our piping system It meant that we had to use our ship’s boat with our crew to run the moorings and collect the pipe line buoy. In the Yemeni port of Hodeidah we discharged at an off shore berth but at all the other dis charge ports we berthed stern to the shore and ran stern lines to the ashore bollards having dropped our two anchors and then we discharged through floating pipelines, In Mogadiscio, there was no protec tion from the ocean seaway and, as it was often really quite rough, es pecially during the seasonal mon soons, we would have a local swim mer jump overboard and carry our messenger line to the seashore hav ing dropped both anchors sufficiently close inshore and swung the ship’s stern towards the coast. With the messenger line ashore, we would heave a floating hose out to the ship to pump our cargoes ashore – it took about 16 hours when, as master, I never left the bridge lest our anchors drag. Throughout this time I watched the patterns of the sea weed on the sea bed by day; by night our sound ing line was lowered to the seabed from the bridge wing and secured whilst tight to detect any change in the ship’s position, similarly the chief engineer remained in the engine room with his engine on immediate stand by; we never had a problem. Our ship, named ‘SOUTHERN PION EER’, was owned and managed by the Southern Line of Mombasa and manned by a crew of 12 – most ly Kenyans but the engineers were Seychellois. I was the only European

"CHAKE CHAKE" Pemba

in the crew and, at 29, the youngest man aboard. Having been built for Baltic and North Sea trading under the Swedish flag as m/t ‘TANKMAN’ we had a small accommodation; our crew size was defined by the number of beds on board. We carried a mas ter and mate with a bosun and three deck hands, three engineers and an oiler, a cook and a steward – 12 in all. Sometimes we carried an apprentice or a Shell official gaining familiarity with our operation, Thus, for every berthing, we were short-handed with the master on the bridge with the chief engineer handling the en gine control on the bridge to the master’s requirement and a wheel man, forward we had the mate and two sailors and aft we had the bosun with the cook and the steward. In the engine room we had the 3rd en gineer with the oiler. This left the 2nd engineer and one sailor to man the ship’s boat with its outboard engine – to run our moorings and bring the pipeline’s marker buoy alongside. It was a demanding business as we were working cargo seven days a week and sailing in coastal wat ers every night with the ship to be berthed every morning and un berthed every evening; we didn’t take pilots. We had to have official pilot age exemption certificates to avoid taking pilots – the company having a discipline that if a master ever took a pilot, the pilotage charge would be deducted from his wages. Then we had to ballast the ship for every passage without a cargo and to tank clean on every ballasted passage. Despite endless care we had our in cidents. A worrying event was when we allowed the ship’s work boat to fall across the ship’s side rails whilst it was being lifted aboard with one of our hose handling derricks. The fall broke the boat’s back rendering it rubbish – beyond economic repair. When I reported this loss, the com pany instructed me to find a suitable old boat in any port and arrange for the agent to buy it at the company’s expense. Finding a suitable boat –small but strong and ready to take our outboard motor – took more time than I’d expected; eventually I found a suitable replacement in the

Seychelles. Meanwhile, I arranged with the agents in our ports of call to hire a local motor boat to meet us on arrival to run our moorings to the buoys, pick the underwater cargo pipeline and to ferry the agents, re ceivers and anyone else to and from the shore =- this worked at all the ports except Chake Chake where it seemed such a boat was not avail able – certainly it was a matter beyond the agent’s resource and imagination. On our next arrival in Chake Chake, I hailed a dug out fish ing canoe with an outboard rigger to come alongside where I agreed a price for the dug out to stand by for the day and serve as our work boat and then to attend on our successive calls at Chake Chake – until I’d found a replacement for our damaged boat. The dug out was a bit slow for it de pended on one man with a paddle for propulsion but it served adequate ly; we maintained our service and schedule –of such importance to our charterers Shell.

I had an enjoyable nineteen months of service on the ‘SOUTHERN PIONEER’ that followed eight months on my pre vious ship – the ‘SOUTHERN SKIES’ – 27 months work until the company finally agreed that I should have a holiday – eight days ashore then I was outbound in command of another oil tanker – ‘SOUTHERN DAWN’. Such continuous effort had a price. Eight years after I left the tanker ‘SOUTHERN PIONEER” she was rou tinely discharging kerosene in Tanga. Her master was on the bridge when he smelt the kerosene and knew something was wrong. He shut down the ship’s engine room with the bridge controls and ordered ‘aban don ship’. Immediately the mate ap peared and the master ordered one of the life boats to be manned and lowered to take the crew clear of the ship. When the sailors heard this they were afraid for the possible loss of their personal possessions and ran below to get them before boarding the boat. During this delay the tank er blew up, in a great blinding flash, when she capsized, rolled over and floated upside down – extinguish ing the fire. All the people on deck were blown into the sea and saved

by launches coming from the shore having been alerted by the explosive roar and flame of the detonation. However the crew who went below were incinerated in the blast. Af ter many months of discussion, the decision was taken to lift the ship’s anchors, release the mooring ropes to the buoy aft and tow the ship into the deep waters of the Pemba Strait where holes were cut in her bottom to allow her to sink, entombing the trapped crew in a permanent grave. On hearing this, having known most of the crew only too well, I wept. The root cause of the problem was that the ship’s long serving mate had taken a holiday and his relief had not watched the flag signals and shapes on the receivers’ tank farms ashore and, when the signal ‘stop pump ing’ had been made, he missed it; pumping continued and the closed valve in the line ashore increased the pressure in the discharge line which failed inside the ship’s pump room, allowing the pump room to flood with kerosene; all too soon, the kerosene fumes leaked through the glands in the engine room bulkhead for the cargo pump driving shafts, when the kerosene in the engine room ignited; the kerosene in the pump room added to the conflagra tion. What a tragedy. Whilst seafarers and their families can and do face danger and even tra gedy, there are many other unusual sources of stress and concern. To join the Southern Line’s employ, I had flown to Kenya with my wife and

"CHAKE CHAKE" Pemba

our eight week old son. On arrival, the company assigned me to their ‘SOUTHERN SKIES’ and inquired if my wife and son would sail with me; they took the attitude that the younger the children were, the easi er it would be though they cautioned that we should always have a reserve of tinned baby food with us lest food poisoning threaten. I believe they wanted families to sail together to re duce the prospect of lonely masters succumbing to the influence alcohol – a serious concern at that time. So we sailed on – happily. After a year, my wife and I were agreed that it was time to consider a second child. My wife suggested the children be two years apart in age and we managed this as our second son was only two years and ten days younger. Aware of the approach of our second child, she left me to sail alone when she lived in our small Mombasa apartment. The company quick ly agreed that I should have a holi day when the second child was due – after all I would have done two years work without a break. How ever as the child’s arrival date ap proached, the company found itself unable to find a relief master whilst our ship was in constant operation. We were making our regular two day round voyages to Tanzania – to Tanga or Chake Chake and Zanzibar – and the company always asked me to sail on for another two or three days whilst a relief master was arranged. Sure enough, none was available; it was early on the morning of the 14th

January, 1969, that the company’s ship operator called me at sunrise to tell me that my wife had just given birth to a boy and that both mother and son were well. I hurried into the port, berthed the ship, arranged the de-ballasting, agreed the charter er’s loading schedule, arranged the re-storing of the ship, paid the crew. Then I hurried to the hospital. My wife had arranged with a neigh bouring Danish woman to drive her to the hospital, when her time for the delivery came, as I would prob ably be away. In the event, the plan failed as the woman with the car had lost confidence in its reliability and had put it into a local garage for an overhaul – to ensure it worked well at the moment of need. In the event, our new son made his move when the car was garaged. So my wife bundled our first son into our old car and then drove herself to the Mis sion to Seamen in Mombasa where the padre’s family had agreed to care for our first child whilst my wife was in hospital. She had a good journey to the mission but, being in the ear ly hours of the morning, the padre and his family were asleep and, with their air conditioning running, they didn’t hear their door bell, our car’s horn or even my wife’s shouts for help! She eventually took to throw ing stones at the family’s bedroom windows; this awoke them when my wife handed over the first child and drove herself to the local hospital to give berth shortly after her arrival. Seamen need strong wives.

Ήταν βράδυ Φλεβάρη του 1935, η νύμφη του Θερμαικού ήταν ντυ μένη στα άσπρα, και συνέχιζε το χιόνι να πέφτει πυκνό. Ο βαρδάρης λυσ σομανούσε προσπαθώντας να στείλει τις νιφάδες όσο μπορούσε πιο μακριά γινόταν. Το κρύο τσουχτερό, κάπου κάτω από το μηδέν. Οι δρόμοι έρημοι και αν κάποιος τολμούσε να περπα τήσει κινδύνευε είτε από το κρύο είτε από πέσιμο στον γλιστερό δρόμο.Οι δρόμοι με λιγοστό φωτισμό, σκοτάδι στα περισσότερα μέρη. Σε ένα μικρό σπίτι στην ομώνυμη συνοικία του Βαρδάρη δύο γυναίκες καθισμένες στην τραπεζαρία προ

σπαθούσαν να ζεσταθούν κοντά στο μαγγάλι. Τα πυρωμένα κάρβουνα με δυσκολία κρατούσαν λίγο ζέστη. Η μεγαλύτερη σε ηλικία κυρία Βικτω ρία έσπασε την σιωπή της και πρότεινε στη νεώτερη γυναίκα, την Ελένη, να ετοιμάσει σούπα τραχανά για να ζε σταθούν. Η ετοιμόγεννη Ελένη σηκώ θηκε για να μαγειρέψει το θερμαντικό φαγητό βάζοντας και τις απαραίτητες

καυτερές πιπερίτσες. Ο σύζυγος της Ελένης απών αφού η δουλειά του ήταν σε κάποιο μακρινό χωριό της Θεσσαλονίκης. Η σούπα τραχανάς ετοιμάστηκε και ήταν πολύ ζεστός και ακόμα πιο καυ

τός απο τις πολλές πιπερίτσες. Η κυρα Βικτώρια είπε στη νύφη της «κόρη μου πολύ νόστιμη αλλά πολύ καυτε ρή, βέβαια κατάλληλη για τη σημερινή παγωνιά». Μετά το φαγητό πήγαν για ύπνο νωρίς νωρίς. Κατά τις 3 η ώρα άρχισαν οι πόνοι του τοκετού. Δρόμοι κλειστοί, τηλέφωνα δεν υπήρχαν και η μόνη βοήθεια που μπορούσε να έχει η ετοιμόγεννη ήταν από τις γειτόνισσες οι οποίες προσέ τρεξαν για να συμπαρασταθούν στις δυο γυναίκες, νύφη και πεθερά. Μετά από λίγη ώρα, πιθανόν λίγα λε πτά, βγήκε κατακόκκινο σαν παντζά ρι το μωρό! Η πεθερά να ωρύεται «Μωρή κόρη μου το έκαψες το παιδί, μελανό βγήκε, τί τις ήθελες τις πιπε ρίτσες, πόσες έβαλες και μας βγήκε σημαδεμένος ο λεβέντης μας!!» Οι γειτόνισσες προσπαθούσαν να ηρε μήσουν την κυρα Βικτώρια λέγοντας της ότι το παιδί βγήκε υγιές, μεγα λόσωμο και ανοιχτόχρωμο σαν τον πατέρα του, και ότι η κοκκινίλα ήταν επειδή ήταν ντροπαλό.

οι δρό

χιόνια, ήρθε και ο ευτυχής μπαμπάς ο Κυρ – Κώστας να γνωρίσει τον κανακάρη του. Κάπως έτσι γινόταν τότε οι γέννες και οι γνω ρίμιες γονέων με τέκνα. Οι μέρες περνούσαν, οι εβδομάδες δι αδέχονταν η μία την άλλη. Μετά από λίγους μήνες συγκεντρώθηκε το σόι, πολυπληθές αφού ο μπαμπάς είχε 6 αδελφια και η μαμά 7. Τότε οι οικογέ νειες και οι γονείς προσπαθούσαν να αυξήσουν τον πληθυσμό της Ελλάδας. Συγκεντρώθηκαν όλοι στη Θεσσαλο νίκη για να βαπτίσουν τον κανακάρη τους, ο οποίος ήταν ξανθός και μεγα λόσωμος, καμάρι του μπαμπά του και της μαμάς του και ευτυχώς χωρίς κου σούρι απο τις πιπερίτσες (τουρκίτσες). Η συγκέντρωση γονέων, συγγενών και φίλων λίαν επιτυχής (εν απαρτία ως λέγουσι) στην αυλή του σπιτιού στον Βαρδάρη. Συζητήσεις και κους κους (κουτσομπολιό) χωρίς τελειωμό. Ήταν ένα ευχάριστο δροσερό από γευμα. Κάποια στιγμή η γιαγιά Βικτώ ρια διέκοψε τις αερολογίες και είπε

άνοιξαν

ότι τον ανώνυμο μπέμπη (εγώ είμαι αυτός) πρέπει να σταματήσουν να τον φωνάζουν μπέμπη και μπουλούκο και του δώσουν ένα αξιοπρεπές όνομα. Δύσκολο θέμα, πολλά ονόματα στο τραπέζι. Ονόματα συνήθη, εύηχα, σύνθετα, απλά και μη κατάλληλα για τον λεβέ ντη τους. Και ο κλήρος έπεσε στον νονό να απο φασίσει. Και ποιός θα αναλάμβανε νο νός; Ο Νέστωρ της οικογενείας Θανά ση, αδελφός του ευτυχή πατέρα, πρό τεινε ως νονό τον γαμπρό της οικογέ νειας Φοίβο (βαπτισμένος Φώτιος), υψηλόβαθμος δημόσιος υπάλληλος, αγαπητός και σεβαστός από όλους. Φανατικός αρχαιο-ελληνολάτρης. Οι κογενειακή λατρεία αφού τον αδελφό του τον φώναζαν Φρίξο(καπως αλ λιώς θα ήταν το βαπτιστικό του) την δε γυναίκα του την παντρεύτηκε μόνο γιατί την έλεγαν Έλλη. Ο νονός Φοίβος δέχθηκε να γίνει ο πνευματικός πατέρας του μπέμπη με την προυπόθεση το όνομα που θα δώσει στο παιδί να είναι όνομα ήρωα

από τα έπη του Ομήρου,μπρος γκρε μός και πίσω ρέμα, η πρόταση όμως έγινε δεκτή με κατήφεια. Βροχή έπεφταν τα ονόματα, αρνητικές βροντερές οι απαντήσεις. Όλα τα ονό ματα (ήρωες) είχαν κάποιο κουσούρι, πχ Μενέλαος ο κερασφόρος, Αχιλλέας πρόβλημα με την λειψή φτέρνα του, Πάρις γόης κλεφτογυναικάς, Οδυσ σέας ψεύτης, πλάνος, πονηρός που γύριζε με την Κίρκη, τις Σειρήνες και ξεχνούσε την Πηνελόπη, Στεντωρ φωνακλάς, όσους ήρωες ανέφεραν είχαν κάποιο κουσούρι. Κουσούρια που είχαν θέλοντας να εξομοιωθούν προς τους θεούς τους και προ πάντων στον πατέρα των Θεών και πολλών εξώγαμων «Δία», που ως και την Ευ ρώπη έκλεψε μεταμορφωμένος σε ταύρο. Την λύση του νέου Τρωικού πολέμου την έδωσε όπως πάντα ο θείος Θανάσης, ο Νέστωρ της οικο γένειας οπως ανέφερα και προηγου μένως, και της παρούσης συγκλήτου πρότεινε το όνομα του παιδιού να το διαλέξει το ίδιο το παιδι (προτείνο ντας εγώ ως ήσυχο μωρό Ειρηναίος ή Ησύχιος). Η πρόταση έγινε δεκτή, αλλά πώς; Ο σοφός Θανάσης πρότεινε να γράψουν όλοι σε χαρτάκια-κλή ρους ό,τι όνομα ελληνικο θέλουνκαι το μωρό βάζοντας το χεράκι του μέσα να διαλέξει μόνο του το όνομά του. Όλοι χειροκρότησαν την πρόταση με χαρά. Έβαλαν λοιπόν όλα τα ονόματα που αναφέρονταν στην Ιλιάδα και στην Οδύσσεια και ό,τι παραπλήσιο είχαν να προτείνουν. Το μωρό παρουσία όλων των μαρτύρων (σόι), υποχρεώθηκε να διαλέξει το όνομά του. Η αγωνία στο κατακόρυφο, ο μπέμπης έβαλε το χε ράκι, τράβηξε ένα χαρτάκι, το άνοιξαν και..... το όνομα αυτού

συστατικά του σώματος των φυτών, ενώ παράλληλα απελευθερώνεται οξυγόνο στην ατμόσφαιρα. Μία άλλη σημαντική λειτουργία του νερού για τα φυτά είναι η διαπνοή. Με την διεργασία της διαπνοής νερό απελευθερώνεται από τους πόρους των φύλλων, εξατμίζε ται ένεκα της υψηλής θερμοκρασίας και από την εξάτμιση προκαλείται πτώση της θερμοκρασίας, η οποία δροσίζει το φυτό και το προφυλάσσει από το να ξηρανθεί και να μαραθεί. Τέλος το νερό είναι απαραίτητο για τα φυτά, διότι είναι βασικό συστατικό των κυττάρων του σώματός των. Ομολογουμέ νως λοιπόν το νερό είναι στοιχείο πρωταρχικής και ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη και την συντήρηση των φυτών.

Άρδευση-είδη άρδευσης Οι ανάγκες των φυτών σε νερό είναι μεγάλες και συνεχείς καθ’ όλη την διάρκεια του έτους και γι’ αυτό τον λόγο το έδα φος θα πρέπει να είναι πάντα υγρό και αυτό μεν συμβαίνει τους χειμερινούς μήνες ή κατά την διάρκεια των βροχοπτώ σεων, στον υπόλοιπό χρόνο όμως για να διατηρηθεί η υγρα σία του εδάφους σε επιθυμητά επίπεδα απαιτείται η προσθή κη νερού με τεχνητό τρόπο, μία εργασία η οποία καλείται άρδευση. Οι ανάγκες σε νερό άρδευσης είναι τεράστιες σε σημείο που οι σπατάλες από οικιακή χρήση να φαντάζουν ασήμαντες. Το μεγαλύτερο ποσοστό του διαθέσιμου γλυκού νερού, περίπου το 70% κατά μέσο όρο σε παγκόσμια κλί μακα, χρησιμοποιείται για αρδευτικούς σκοπούς. Το ποσο στό αυτό ποικίλλει και εξαρτάται από το εάν μία χώρα είναι περισσότερο γεωργική παρά βιομηχανική, από την γεωγρα φική της θέση, από τις κλιματολογικές συνθήκες (θερμό ή ψυχρό, ξηρό ή υγρό κλίμα) και από την χρήση ενδεδειγμέ νων και επιστημονικά προτεινόμενων μεθόδων άρδευσης. Στην Ελλάδα το ανωτέρω ποσοστό ανέρχεται σε περίπου 85% και αυτό όχι

σκυρόδεμα ή από προκατασκευασμένα υλικά για την μεί ωση των απωλειών από την διήθηση του νερού στο χώμα. Από το νερό άρδευσης ένα ποσοστό μόνο παραλαμβάνεται από τις ρίζες των φυτών. Το υπόλοιπο χάνεται και τα σημεία απωλειών είναι τα ακόλουθα: • Απώλειες νερού από την απορροή των καναλιών άρδευ σης, από από την έξοδό του από το κάτω μέρος των χω ραφιών και επίσης από διαρροές από διάφορα σημεία του δικτύου άντλησης, αποθήκευσης και μεταφοράς. • Απώλειες νερού από βαθιά διήθηση, δηλαδή κάτω από τις ρίζες προς τον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα. • Απώλειες νερού από εξάτμιση σε διάφορα σημεία της δια δρομής και της εφαρμογής του. • Θα πρέπει να αναφέρουμε επίσης και τις απώλειες από την εξάτμιση του νερού κατά την διαπνοή των φυτών.

με βαρύτητα μέσω αρδευτικών καναλιών ή μέσω δικτύου διανομής υπό πί εση. Τα ανωτέρω κανάλια, πλησίον των αρδευόμενων αγρών, είτε σκάβονται στο χώμα ή κατασκευάζονται από

Σημαντικό ρόλο για την άριστη χρήση του νερού άρδευσης, την σωστή και αποδοτική χρήση των χρησιμοποιούμενων λιπασμάτων, την αποφυγή ρύπανσης του περιβάλλοντος, την παραγωγή γεωργικών προϊόντων υψηλής ποιότητας και την διασφάλιση της ποιότητας και της ποσότητας του δια θέσιμου γλυκού νερού κατέχει η μέθοδος άρδευσης και ο τρόπος εφαρμογής της. Οι κυριότερες μέθοδοι άρδευσης που χρησιμοποιούνται σήμερα είναι η επιφανειακή άρδευση, η άρδευση με καταιονισμό ή τεχνητή βροχή, η άρδευση με σταγόνες ή στάγδην άρδευση και η υπόγεια άρδευση. Επιφανειακή άρδευση Κατ’ αυτή την μέθοδο το νερό εφαρμόζεται κυρίως με βαρύ τητα στην επιφάνεια των χωραφιών και απορροφείται στα τικά κατά την διάρκεια παραμονής του πάνω από το χώμα ή κατά την διάρκεια της κίνησής του πάνω σ’ αυτό. Η στατική επιφανειακή άρδευση ονομάζεται μέθοδος κατάκλυσης ή λεκανών και εφαρμόζεται σε περίπου οριζόντιες επιφάνειες, ενώ η επιφανειακή άρδευση με συνεχή ροή νερού ονομάζε ται μέθοδος παράλληλων λωρίδων ή αυλακιών και εφαρμό άρδευση με κατάκλυση

ζεται σε επιφάνειες με μικρή κλίση. Η επιφανειακή άρδευση είναι παγκοσμίως ο πλέον διαδεδομένος τρόπος άρδευσης. Στην Ελλάδα σε ποσοστό 50%.

Επιφανειακή άρδευση με κατάκλυση Η μέθοδος αυτή επιφανειακής άρδευσης αποτελεί τον πιο απλό τρόπο άρδευσης. Το χωράφι χωρίζεται προσωρινά για την περίοδο της άρδευσης σε μικρές ορθογώνιες λεκάνες με περιμετρικά αναχώματα από το έδαφος του χωραφιού και το νερό προστίθεται σ’ αυτές από διάφορα σημεία μέχρι να γεμίσουν. Μετά το στράγγισμα της λεκάνης ξαναπροστίθεται νερό και η παροχέτευσή του σταματάει, όταν διηθηθεί μέχρι τις ρίζες των φυτών. Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται σε εδάφη με μικρή έως μέτρια διαπερατότητα, ενώ δεν συνίσταται για εδάφη με με γάλη διαπερατότητα ή για τις περιπτώσεις αυτές κατασκευά ζονται λεκάνες μικρού μεγέθους. Γενικά για να έχει απόδοση αυτή η μέθοδος πρέπει ο χρόνος πλήρωσης μίας λεκάνης να είναι μικρότερος από 60% του χρόνου που απαιτείται για να διηθηθεί το νερό μέχρι τις ρίζες των φυτών. Πλεονεκτήματα της μεθόδου είναι οι μικρές δαπάνες εγκα τάστασης, οι μηδαμινές απαιτήσεις σε ενέργεια και συντήρη ση εξοπλισμού και η καλή απόδοση ορισμένων καλλιεργει ών όπως το ρύζι, οι οπωρώνες, η μηδική και οι δενδρώδεις καλλιέργειες. Μειονεκτήματα αυτής της μεθόδου είναι οι απαιτούμενες υψηλές παροχές νερού, η αδυναμία πλήρους αποστράγ γισης που έχει σαν συνέπεια κακό αερισμό και δημιουργία μυκήτων, η δυσκολία μετακίνησης των μηχανημάτων για τις διάφορες γεωργικές εργασίες, η αδυναμία εφαρμογής σε αβαθή ως προς το χώμα εδάφη και η απώλεια καλλιεργήσι μου εδάφους για την δημιουργία αναχωμάτων. Επιφανειακή άρδευση με λωρίδες ή περιορισμένης διάχυσης Στην μέθοδο αυτή που εφαρμόζεται για χωράφια με μικρή κλίση και για άρδευση γραμμικών καλλιεργειών, το χωράφι χωρίζεται προσωρινά ή μόνιμα με αναχώματα από χώμα του χωραφιού σε παράλληλες λωρίδες με διεύθυνση την κλίση του εδάφους. Το κάτω άκρο των λωρίδων συνήθως είναι ανοικτό. Το νερό προστίθεται από το άνω άκρο του χωρα φιού, διαβρέχει όλη την επιφάνεια των λωρίδων και διηθεί

κάτω άκρο χωρίς να έχει απορροφηθεί διακόπτεται η παροχέτευσή του για την αποφυγή απορροών. Οι απώλει ες αυτές αποφεύγονται ορισμένες φορές με την δημιουργία αναχώματος στο κάτω μέρος των λωρίδων. Μετά την απορρόφηση του νερού συνεχίζεται η παροχέτευ ση μέχρι το νερό να φθάσει στο βάθος των ριζοστρωμάτων. Η μέθοδος αυτή απαιτεί εδάφη με κλίση αλλά χωρίς ανω μαλίες για την αποφυγή λιμνάζοντος νερού και εδάφη με μέτρια διηθητικότητα, όχι αμμώδη στα οποία το νερό απορ ροφείται γρήγορα και χάνεται με βαθιά διήθηση προς τον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα. Στην τελευταία αυτή περίπτω ση μέχρι να διαβραχούν οι λωρίδες έως το κατώτερο άκρο τους έχει χαθεί πολύ νερό από βαθιά διήθηση. Ομοίως η μέθοδος αυτή δεν ενδείκνυται για αργιλώδη εδάφη με μικρή διηθητικότητα, διότι το νερό για να διηθηθεί μέχρι τις ρίζες χρειάζεται αρκετό χρόνο παραμονής πάνω στο χώμα, δηλα δή μεγάλες παροχές, γεγονός που συνεπάγεται και μεγάλες απώλειες απορροής. Με την μείωση της παροχής από την άλλη το νερό δεν προλαβαίνει να καλύψει όλη την επιφάνεια της λωρίδας. Πλεονεκτήματα της μεθόδου αυτής είναι η απλότητα και το μικρό κόστος κατασκευής, προσωπικού, ενέργειας και συ ντήρησης εξοπλισμού. Η μέθοδος αυτή ευνοεί τις πυκνές καλλιέργειες όπως οι οπωρώνες, οι αμπελώνες, το τριφύλλι και τα δημητριακά. Μειονεκτήματα είναι ο περιορισμός όσον αφορά στο είδος του εδάφους, το είδος των καλλιεργειών, οι μεγάλες απώ λειες νερού και οι απώλειες καλλιεργήσιμου εδάφους για την δημιουργία αναχωμάτων. Επιφανειακή άρδευση με αυλάκια Η μέθοδος αυτή εφαρμόζεται σε χωράφια με κλίση και για γραμμικές καλλιέργειες. Στο χωράφι δημιουργούνται αυλά κια βάθους 15-18 cm και μήκους από 80 έως 600 m σε όλο το μήκος του, με διεύθυνση την κλίση του, στα οποία ρέει το νερό άρδευσης. Οι καλλιέργειες φυτεύονται στις λωρίδες εδάφους μεταξύ των αυλακιών που έχουν πλάτος περίπου 1 m. Το νερό διηθείται προς τα κάτω και πλάγια και η πλάγια διήθηση είναι αυτή που μεταφέρει το νερό και τα λιπάσματα στο χώμα μεταξύ των αυλακιών που βρίσκονται τα φυτά. Η παροχή του νερού στα αυλάκια είναι σχετικά μικρή για την αποφυγή διάβρωσης του εδάφους, η οποία είναι μεγαλύτε ρη από τις δύο ανωτέρω μεθόδους άρδευσης. Πλεονεκτήματα της μεθόδου αυτής είναι η εφαρμογή της σε γραμμικές καλλιέργειες και σε επικλινή εδάφη. Μειονεκτήματα είναι το κόστος της χειρωνακτικής εργασίας,

η απώλειες νερού από βαθιά διήθηση και απορροές, ο χαμη λός ρυθμός άρδευσης, η απώλεια καλλιεργήσιμου εδάφους για την δημιουργία των αυλακιών και η δυσκολία μετακίνη σης οχημάτων εντός του αγρού. Άρδευση με καταιονισμό-τεχνητή βροχή Με τον καταιονισμό το νερό εφαρμόζεται σε όλη την επι φάνεια του αγρού κατά τεχνητή απομίμηση της βροχής και διηθείται κατακόρυφα από το έδαφος υπό ακόρεστες συν θήκες. Εάν η μέθοδος εφαρμοστεί σωστά, τότε το νερό δεν λιμνάζει και δεν υπάρχουν απώλειες από απορροή. Για την μέθοδο αυτή εκτός από το αντλιοστάσιο παραλαβής του νερού από την πηγή παροχής (λίμνη, ποτάμι, ταμιευτήρας, κανάλι ή γεώτρηση) και το δίκτυο μεταφοράς μέχρι τον αγρό απαιτείται και ένα δίκτυο διανομής πάνω στον αγρό από σωλήνες αλουμινίου ή PVC, σε ένα μικρό ύψος πάνω από την επιφάνειά του. Στο δίκτυο διανομής, που βρίσκεται υπό πίεση προσαρμόζονται εκτοξευτήρες που στέλνουν το νερό σε όλη την επιφάνεια του αγρού. Το ύψος τοποθέτησης των εκτοξευτήρων εξαρτάται από το είδος της καλλιέργειας. Ο σωστός σχεδιασμός του δικτύου διανομής και η τοποθέτη ση στις κατάλληλες θέσεις των εκτοξευτήρων εξασφαλίζουν ομοιόμορφη διανομή του νερού και αποδοτική άρδευση. Υπάρχει ποικιλία ως προς το είδος και το μέγεθος των εκτο ξευτήρων. Η πίεση του νερού κυμαίνεται από 0,8 έως 7 atm και η παροχή

κίνησης οχημάτων και μηχανημάτων πάνω στον αγρό. Ένας τύπος κινητού συστήματος αποτελείται από ένα τροχήλατο μεταλλικό ικρίωμα που φέρει ψεκαστήρες, το οποίο κινούμενο από την μία άκρη μέχρι την άλλη αρ δεύει όλο τον αγρό. Άλλο σύστημα φέρει κανονάκι πάνω σε όχημα που μετακινούμενο αρδεύει όλο το χωράφι. Επίσης υπάρχει και το καρούλι άρδευσης, πάνω στο οποίο υπάρχει εκτοξευτήρας νερού και στο οποίο είναι τυλιγμένος ο αγω γός διανομής. Το καρούλι κυλιόμενο από το ένα στο άλλο άκρο του χωραφιού ξετυλίγει τον αγωγό διανομής και έτσι ποτίζει όλο το χωράφι. Πλεονεκτήματα της άρδευσης με καταιονισμό είναι ότι εφαρμόζεται σε όλα τα είδη εδαφών ως προς την διηθητκό τητα, ανεξάρτητα από τις κλίσεις τους και για πλήθος καλ λιεργειών. Γίνεται ομοιόμορφη εφαρμογή του νερού, δεν απαιτούνται υψηλές παροχές σε σχέση με τις επιφανειακές μεθόδους, δεν υπάρχουν λιμνάζοντα νερά και δεν υπάρχουν απώλειες από βαθιά διήθηση ή απορροές. Επίσης το κόστος εργατικών είναι μικρότερο των επιφανειακών μεθόδων και δεν υπάρχει απώλεια γης για την δημιουργία πχ. αυλακιών ή αναχωμάτων. Μειονεκτήματα της μεθόδου αυτής είναι οι μεγάλες δαπά νες εγκατάστασης και συντήρησης του εξοπλισμού και των δικτύων και λειτουργίας, οι υψηλές απαιτήσεις σε ενέργεια, η ανάπτυξη ασθενειών στις καλλιέργειες εξαιτίας διαβροχής των φυλλωμάτων τους και οι απώλειες λόγω εξάτμισης του νερού από τις καταιονιζόμενες σταγόνες πριν αυτές φθάσουν στο έδαφος. Η εξάτμιση αυτή αυξάνει με την διαδρομή των σταγόνων από τον εκτοξευτήρα έως το έδαφος, άρα με την πίεση του νερού, το ύψος του εκτοξευτήρα και την ταχύτητα του ανέμου, επίσης με την θερμοκρασία του περιβάλλοντος και την συνολική επιφάνεια των εκτοξευόμενων σταγόνων, ενώ μειώνεται με την υγρασία του αέρα. Για την μείωση των ανωτέρω απωλειών συνιστάται η άρ δευση τις βραδινές, πολύ πρωινές ή απογευματινές ώρες, όπου η ηλιοφάνεια είναι ανύπαρκτη ή πολύ μικρή και η θερμοκρασία χαμηλότερη, η άρδευση με χαμηλές πιέσεις, η επιλογή εκτοξευτήρων με μεγάλη σχετικά διάμετρο για μειωμένη συνολική επιφάνεια των εκτοξευόμενων σταγό νων και

και γίνεται ακριβώς πάνω από την ζώνη του ριζοστρώματος με προκαθοριζόμενο ρυθμό, ώστε το κάθε φυτό να εφοδιά ζεται με την καθορισμένη ποσότητα νερού για την κανονική του ανάπτυξη και απόδοση. Η παροχή που απαιτείται είναι πολύ μικρή, 2-3 l/h αντί των 40 l/h που χρειάζονται αντιστοί χως για την μέθοδο της τεχνητής βροχής. Η μέθοδος αυτή εφαρμόστηκε αρχικά σε θερμοκήπια. Σήμερα εφαρμόζεται με επιτυχία σε αμπέλια, εσπεριδοειδή, ελιές και άλλες καλ λιέργειες. Η παροχή του νερού ρυθμίζεται με την βοήθεια συστήματος αυτοματισμού, το οποίο διασφαλίζει σταθερή πίεση και παροχή νερού και ταυτόχρονα σωστή λίπανση του φυτού χωρίς απώλειες από βαθιά διήθηση. Οι σταλακτήρες

πρέπει

μηδενικές από βαθιά

μην φράζουν εύκολα, να είναι από υλικά ανθεκτικά σε υψηλές θερμοκρασίες και να έχουν χαμηλό κόστος. Για την αποφυγή φραξίματος τους, που μπορεί να οφείλεται σε βιολογικά, φυ σικά ή χημικά αίτια, στην αρχή του δικτύου του νερού τοπο θετούνται φίλτρα από σίτες μικρού ανοίγματος, αμμόφιλτρα, υδροκυκλώνες, φίλτρα αργίλου κλπ. που κατακρατούν διά φορα φερτά και αιωρούμενα υλικά. Υπάρχουν και κάποιοι τύποι σταλακτήρων, που περιοδικά βάσει προγράμματος με την βοήθεια συστήματος αυτοματισμού καθαρίζονται από τα διάφορα υλικά έμφραξης. Πλεονεκτήματα αυτής της μεθόδου είναι η μεγάλη οικονομία νερού. Μικρές απώλειες

διήθηση και απορροές και σωστή λίπανση και προστασία του περιβάλλοντος, ανεξαρτητοποίηση απόδοσης από τον άνε μο, εφαρμογή σε όλα τα εδάφη ανεξάρτητα διηθητικότητας και κλίσεως, μείωση εργατικών και γενικά του κόστους λει τουργίας ένεκα της απαίτησης χαμηλών πιέσεων και παρο χών σε σχέση με τον καταιονισμό και μείωση των ασθενειών των φυτών από την διαβροχή τους, όπως στον καταιονισμό. Μειονεκτήματα της μεθόδου είναι το υψηλό κόστος αρχι κής εγκατάστασης, η δυσκολία και οι μηχανικές ζημιές κατά την διέλευση οχημάτων και μηχανημάτων από τον αγρό, τα φραξίματα στους σταλακτήρες που επηρεάζουν την παροχή του νερού άρα και την απόδοση ανάπτυξης των φυτών και αυξάνουν το κόστος λειτουργίας. Υπόγεια άρδευση ή υπάρδευση Η μέθοδος αυτή είναι σχετικά νέα και δεν έχει ακόμη ευ ρέως εφαρμοστεί. Είναι παρόμοια με την στάγδην άρδευση μόνο που το νερό μεταφέρεται στον αγρό και διανέμεται με υπόγειο σύστημα σωληνώσεων, 15-30 cm κάτω από το έδαφος, στο οποίο κατά διαστήματα υπάρχουν και επι λεκτικά κοντά στα ριζοστρώματα, σταλακτήρες οι οποίοι ποτίζουν τα φυτά. Το δίκτυο αυτό έχει χρόνο ζωής αρκετά χρόνια, γι’ αυτό η μέθοδος αυτή χρησιμοποιείται κυρίως για μόνιμες καλλιέργειες. Η μέθοδος αυτή βρίσκει εφαρμογή για τις ίδιες καλλιέργειες με την στάγδην άρδευση. Πλεονεκτήματα της μεθόδου αυτής είναι η ακόμη μικρότε ρη και από την στάγδην άρδευση κατανάλωση νερού, αφού οι απώλειες από εξάτμιση είναι μηδενικές. Εφαρμόζεται σε όλους τους τύπους εδαφών και εκτός από τις μικρές απαι τήσεις σε νερό προσφέρει μείωση του κόστους λίπανσης (κατά 50%) που εφαρμόζεται κατευθείαν στις ρίζες των φυτών και καλλίτερη απορρόφηση των θρεπτικών συστα τικών. Άλλα πλεονεκτήματα είναι η μείωση των ασθενειών των φυτών και της ανάπτυξής ζιζανίων από τον περιορισμό διαβροχής των φυλλωμάτων και του εδάφους, η μακροβιό τητα του συστήματος και η μείωση του κόστους συντήρησης από αποφυγή φθοράς του υπόγειου εξοπλισμού, εφόσον η συντήρησή του γίνεται σωστά και τέλος η απρόσκοπτη δι έλευση οχημάτων και μηχανημάτων πάνω από τον αγρό. Στα μειονεκτήματα αναφέρουμε την ακαταλληλότητα για μη μόνιμες καλλιέργειες και την ανομοιόμορφη άρδευση από εμφράξεις των σταλακτήρων, η οποία όμως μπορεί να απο

φεύγεται από αυτόματο σύστημα καθαρισμού τους δια της περιοδικής παροχής μικρής ποσότητας ειδικού διαλύματος που διαλύει τα συσσωρευμένα σ’ αυτούς άλατα.

Κριτήρια επιλογής μεθόδου άρδευσης Τα κύρια κριτήρια για την επιλογή της πιο κατάλληλης μεθό δου άρδευσης ανά περίπτωση είναι: • Το έδαφος, ως προς την διηθητικότητά του (μεγάλη, μέτρια, μικρή), τις κλίσεις, τις ανωμαλίες και το βάθος σε χώμα. • Το κλίμα, όσον αφορά την θερμοκρασία και τους ανέμους. • Η ποσότητα και η ποιότητα του διαθέσιμου νερού • Το κόστος εγκατάστασης και το κόστος λειτουργίας εξο πλισμού (ενέργεια και συντήρηση). Ο πίνακας που παρατίθεται στη συνέχεια παρουσιάζει τα υπέρ (+) και τα κατά (-) της εφαρμογής των διαφόρων με θόδων άρδευσης με βάση τα ανωτέρω κριτήρια. Θα πρέπει επίσης να αναφέρουμε ότι ένα άλλος παράγοντας επιλογής μεθόδου άρδευσης είναι και το είδος της καλλιέργειας και η απαίτηση της καθεμίας τους σε νερό. Υπάρχουν καλλιέργει ες, για τις οποίες ανεξάρτητα από τα ανωτέρω κριτήρια δεν ενδείκνυται παρά μόνο ένα είδος μεθόδου άρδευσης, όπως πχ. για το ρύζι, για το οποίο χρησιμοποιείται αποκλειστικά και μόνο η επιφανειακή άρδευση. Αριστοποίηση άρδευσης-προστασία του περιβάλλοντος Η ραγδαία αύξηση του πληθυσμού της γης έχει δημιουργή σει την ανάγκη πολύ μεγάλης παραγωγής αγροτικών προϊ όντων, η οποία απαιτεί και την χρήση τεράστιων ποσοτήτων γλυκού νερού για την άρδευση των αγροτικών εκτάσεων. Δεδομένου ότι το μεγαλύτερο ποσοστό του διαθέσιμου γλυκού νερού (κατά μέσο όρο 70%) χρησιμοποιείται στη γεωργία, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος λειψυδρίας και δια τάραξης των φυσικών οικοσυστημάτων. Το ανωτέρω πρό βλημα επιτείνεται και από την παρατηρούμενη κλιματική αλλαγή των τελευταίων δεκαετιών. Καθίσταται επομένως επιτακτική η ανάγκη εξοικονόμησης γλυκού νερού με κάθε τρόπο. Μερικές ενέργειες προς αυτή την κατεύθυνση είναι οι ακόλουθες: • Επιλογή μεθόδων άρδευσης που απαιτούν μικρή κατανά λωση νερού, εφόσον το επιτρέπει το είδος των καλλιερ γούμενων φυτών. • Μείωση των απωλειών από απορροές, βαθιά διήθηση, εξάτμιση και δυνατό άνεμο. Η μεγαλύτερη από την απαι τούμενη ποσότητα νερού εκτός από την σπατάλη του νερού και των λιπασμάτων, τα οποία χάνονται με την περίσσεια του νερού αποβαίνει εις βάρος και των καλ λιεργούμενων προϊόντων και δημιουργεί ρύπανση του περιβάλλοντος με τα νιτρικά άλατα που περνάνε στον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα και τον ρυπαίνουν ή καταλή γουν στα επιφανειακά νερά, όπου προκαλούν φαινόμενα ευτροφισμού. Οι γεωργοί θα πρέπει να χρησιμοποιούν όσο νερό χρειάζεται και όποτε χρειάζεται, θα πρέπει να προσαρμόζονται στις εκάστοτε κλιματολογικές συνθήκες, να συμβουλεύονται γεωπόνους για το είδος των εφαρμο ζόμενων καλλιεργειών, την ποσότητα του απαιτούμενου νερού άρδευσης και τον σωστό προγραμματισμό της. • Αυτόματη άρδευση με την βοήθεια αισθητήρων υγρασίας εδάφους, θερμοκρασίας, ανέμου κλπ. που έχει αποδειχθεί

έδαφος επικλινές + + + + + ανώμαλο + + + αβαθές + + + διηθητικότητα εδάφους μεγάλη + +

• Η χρήση επαρκώς επεξεργασμένων αστικών λυμάτων για άρδευση επιλεγμένων καλλιεργειών μπορεί να βοηθήσει στην εξοικονόμηση γλυκού νερού και επίσης η διάθεσή τους με βαθιά διήθηση στο έδαφος μπορεί να ανεβάσει τον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα σε περιοχές που έχει γί νει υπεράντληση υπόγειων νερών. • Η εφαρμογή της ισχύουσας σχετικής νομοθεσίας και των οδηγιών αρμόδιων για την γεωργία οργανισμών και του υπουργείου γεωργίας για ορθολογική χρήση του νερού άρδευσης.

των ηλεκτρο μαγνητών λειτουργούν σε υπεραγώγιμη κατάσταση, έτσι ώστε να μηδενίζονται σχεδόν οι απώλειες ηλεκτρικής ενέργειας. Για το λόγο αυτό μεγάλο μέρος του επιταχυντή συνδέεται με ένα σύστημα παροχής υγρού ηλίου, το οποίο

τους μαγνήτες στους -271,3°C –

μήκους

σειρά από διάφορα όργανα, που επιταχύνουν

κινούνται μέσα στο δακτύλιο, αυξάνοντας έτσι την ενέργειά τους. Στο εσωτερικό του, συγκρούονται δύο δέσμες σωματιδίων, που κινούνται με ταχύτητες που πλησιάζουν την ταχύτητα του φωτός, χωρίς οι επιστήμονες να γνωρίζουν εκ των προτέρων το τι θα προκύψει από αυτές τις συγκρούσεις. Οι δέσμες αυτές, πριν συγκρου στούν κινούνται αντίθετα σε ξεχωριστούς σωλήνες, στους

κρατεί στο διάστημα. Στα 14 χρόνια, που έχουν περάσει από τότε που ενεργοποιήθη κε για πρώτη φορά, ο LHC έχει εξερευνήσει μερικά από τα με γαλύτερα μυστήρια του σύμπαντος, μέσα από τις συγκρούσεις αμέτρητων σωματιδίων. Τα δεδομένα από αυτές τις συγκρού σεις έχουν καταγραφεί και αναλύονται εκ των υστέρων. Είναι χαρακτηριστικό ότι, όπως υπολογίστηκε, στο τέλος του δεύτε ρου κύκλου λειτουργίας

Στις 22 Απριλίου, στις 12:16 CEST ο LHC ενεργοποιήθηκε ξανά. Δύο δέσμες πρωτονίων κινήθηκαν σε αντίθετες κατευθύνσεις μέσα στους δακτυλίους του και συγκρούστηκαν με ταχύτητες παραπλήσιες εκείνης του φωτός έχοντας ενέργεια της τάξεως των 450 δισεκατομμυρίων ηλεκτρονιοβόλτ (450 GeV). Ο LHC είχε κλείσει το 2018, για προγραμματισμένες εργασίες συντήρη σης, ενοποίησης και αναβάθμισης. Οι κυριότερες αναβαθμίσεις αφορούν στους ανιχνευτές, που βρίσκονται στα τέσσερα σημεία που συγκρούονται οι δέσμες των πρωτονίων και οι οποίοι ανι χνεύουν και αναλύουν τα προϊόντα των συγκρούσεων αναζητώ ντας νέα σωμάτια. Επίσης με τις αλλαγές που έγιναν μειώθηκε ο χώρος που κινούνται οι δέσμες των πρωτονίων, με αποτέλε σμα να πολλαπλασιαστεί ο αριθμός των πιθανών συγκρούσεων, πράγμα που με τη σειρά του αυξάνει το πλήθος των δεδομένων που συλλέγονται. Ο επιταχυντής θα παραμείνει σε λειτουργία μέχρι το 2025, οπότε θα ξανακλείσει για έναν νέο κύκλο ανα βαθμίσεων. Τι περιμένουν, όμως, οι επιστήμονες από τον LHC; Υπάρχουν πολλά και μεγάλα αινίγματα του σύμπαντος στα οποία τα μέχρι τώρα δεδομένα δεν μπορούν να δώσουν απάντηση. Για παράδειγμα: Πως αποκτά τη μάζα του το σωματίδιο Χιγκς; Ποια είναι η φύση της σκοτεινής ύλης και της σκοτεινής ενέργειας, που και οι δύο μαζί αποτελούν το 94% του σύμπαντος; Πως δη μιουργήθηκε το σύμπαν; Γιατί αποτελείται από ύλη και όχι από αντιύλη; Υπάρχουν άλλα σωμάτια, εκτός από τα γνωστά, που περιμένουν την ανακάλυψή τους; Βαθιά ερωτήματα στα οποία οι επιστήμονες ελπίζουν να ρίξει φως ο LHC κατά τη διάρκεια της τρίτης αυτής περιόδου λειτουργίας του. Ο LHC, είναι ειδικά κατασκευασμένος για τη μελέτη συγκρού σεων σωματιδίων. Με τη βοήθειά του έχουν γίνει απίστευτα βήματα προς τα εμπρός στον τομέα της σωματιδιακής φυσι κής. Δημιουργήθηκαν και παρατηρήθηκαν παράξενα, καινού ρια σωματίδια, την ύπαρξη των οποίων απλώς υποψιάζονταν οι επιστήμονες. Ανάμεσά τους συγκαταλέγονται 59 νέοι τύποι

Το μποζόνιο Χιγκς προτάθηκε για να εξηγήσει τη προέλευση της μάζας ορισμένων σωματιδίων. Συνδέεται με αυτό που ονομάζε ται πεδίο Χιγκς, το οποίο δίνει μάζα στο ίδιο το σωματίδιο Χιγκς και σε άλλα στοιχειώδη σωμάτια, όπως τα ηλεκτρόνια και τα κουάρκ, από τα οποία αποτελούνται τα πρωτόνια. Όπως, όμως, φαίνεται, το σωματίδιο Χιγκς κρύβει ακόμα πολλά μυστικά, όπως για παράδειγμα, το γιατί υπάρχουν στοιχειώδη σωμάτια, όπως το φωτόνιο, που δεν έχουν μάζα, και το αν το μποζόνιο Χιγκς μπορεί να διασπαστεί σε σωμάτια σκοτεινής ύλης, (κάτι που προσπάθησαν, χωρίς όμως επιτυχία, να ερευ νήσουν οι επιστήμονες κατά τη διάρκεια της δεύτερης περιόδου λειτουργίας του LHC). Στα ερωτήματα αυτά οι φυσικοί ελπίζουν να δώσουν απαντήσεις με τη βοήθεια του LHC, ώστε να σχη ματίσουν μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα αυτού του παράξενου σωματιδίου.

Higgs και François Englert, που τιμή θηκαν το 2013 με το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής.

που κινούνται με ταχύτητες που πλησιάζουν εκείνη του φωτός, ελπίζοντας να εμφανιστούν παράξενα, νέα σωμά τια, έτσι ώστε να συμπληρωθεί ή να διορθωθεί το Καθιερωμένο Πρότυπο. Σύμφωνα με το Καθιερωμένο Πρότυπο, που υποστηρίζεται από πολλά πειραματικά δεδομένα, τα δομικά στοιχεία της ύλης είναι τα κουάρκ και τα λεπτόνια, ενώ οι δυνάμεις δρουν μέσω σω ματιδίων-φορέων που ανταλλάσσουν μεταξύ τους τα σωμάτια της ύλης. Το Καθιερωμένο Πρότυπο περιγράφει όλες τις γνωστές δυνά μεις και σωμάτια στο σύμπαν. Αλλά δεν είναι πλήρες. Ο LHC, θα βοηθήσει τους επιστήμονες να το επιβεβαιώσουν, να το συ μπληρώσουν, αν χρειαστεί να το επεκτείνουν, ή ακόμα και να το αναθεωρήσουν εντελώς, έτσι

κατά

Εάν η θεωρία είναι σωστή, τα υπερσυμμετρικά σωμάτια θα πρέπει ήδη να έχουν δημιουργηθεί στον LHC. Ίσως, όμως, δια φεύγουν από τους ανιχνευτές, διότι διασπώνται, δεδομένου ότι οι ανιχνευτές του LHC, όπως ο ATLAS, ανιχνεύουν διασπάσεις σωματιδίων και τα προϊόντα τους. Όχι άμεσα τα ίδια τα σωμάτια. Το μυστήριο έτσι παραμένει και τα νέα πειράματα που σχεδιάζο νται στον αναβαθμισμένο LHC αναμένεται να βοηθήσουν στην επίλυσή του. Αναδημιουργώντας, όμως, τις συνθήκες του πρώιμου σύμπαντος ο LCH, παράλληλα με το πρόβλημα της υπερσυμμετρίας μπορεί να φωτίσει και το πρόβλημα της συμμετρίας ύλης-αντιύλης1. Κατά τη Μεγάλη Έκρηξη (Big Bang) θα έπρεπε να έχουν δημι ουργηθεί σχεδόν ίσες ποσότητες ύλης και αντιύλης στο πρώιμο σύμπαν. Αλλά το σύμπαν σήμερα φαίνεται να αποτελείται κυρί ως από ύλη, με πολύ λίγη αντιύλη. Πως συνέβη αυτό; Αν οι ποσότητες ύλης και αντιύλης που δημιουργήθηκαν κατά τη Μεγάλη Έκρηξη ήταν ακριβώς ίσες θα είχαν αλληλοεξουτε ρωθεί, αφήνοντας πίσω τους ένα σύμπαν το οποίο θα περιείχε μόνο φωτόνια (ακτινοβολία). Αυτή η μικρή ασυμμετρία μεταξύ ύλης και αντιύλης, δεν εξηγείται πλήρως από το Καθιερωμένο Πρότυπο και οι φυσικοί δεν είναι σίγουροι πώς αυτή οδήγησε στο σύμπαν στο οποίο ζούμε σήμερα. Με το πείραμα LHCb, οι επιστήμονες έχουν διερευνήσει μι κρές διαφορές μεταξύ ύλης και αντιύλης. Με αυτό το πείραμα, πρόσφατα το 2022, παρατηρήθηκε η μεγαλύτερη ασυμμετρία ύλης-αντιύλης. Η μελλοντική έρευνα θα μπορούσε να αποκα λύψει τις λεπτομέρειες για το γιατί και πώς καταλήξαμε σε ένα σύμπαν ύλης και όχι αντιύλης. Οι κοσμολόγοι γνωρίζουν ότι το σύμπαν κρύβει πολλά και θεμε λιώδη μυστικά. Ο LHC έχει σχεδιασθεί ακριβώς για την μελέτη τέτοιων θεμελιωδών ιδιοτήτων της φύσης. Η ανίχνευση ενός πιθανού καινούριου σωματιδίου από τον LHC, όμως, απαιτεί επιβεβαίωση και από άλλα ανεξάρτητα πειράματα. Αντίστοιχα αν άλλα άμεσα ή έμμεσα πειράματα ανιχνεύσουν αλληλεπιδρά σεις σωματιδίων, θα ήταν δυνατόν να σχεδιαστούν ειδικά πειρά ματα στον LCH για να διερευνηθούν οι λεπτομέρειες αυτών των αλληλεπιδράσεων. Όλα αυτά, όμως, έχουν τεράστιο κόστος. Το αρχικό του κόστος του LHC υπολογίζεται σε 4,5 δισεκατομ μύρια ευρώ και μόνο η πρόσφατη αναβάθμισή του στοίχισε 150 εκατομμύρια ευρώ. Κάποιοι ίσως αναρωτηθούν αν όλη αυτή η προσπάθεια αξίζει τον κόπο. Πόσο θα επηρεάσει την καθημερι νότητα του μέσου ανθρώπου η ανακάλυψη μιας κρυφής υπερ συμμετρίας που διέπει τη φύση ή του αξιονίου; Όμως αυτό που αξίζει δεν είναι τόσο τα αποτελέσματα της έρευνας, όσο η ίδια η έρευνα. Γιατί τι άλλο δίνει αξία στη ζωή αν όχι η ικανότητά μας να ονειρευόμαστε και να φανταζόμαστε; Αν πάψουμε να ερευ νούμε το σύμπαν, τελικά θα πάψουμε να το θαυμάζουμε. 1 Τα σωματίδια αντιύλης έχουν την ίδια μάζα με τα αντίστοιχα σωματίδια ύλης, αλλά με αντίθετο ηλεκτρικό φορτίο.

Mylaki

Ltd

Greece

Ag. Theodoroi: 1, Spirou Meleti St., 200 03 Ag. Theodoroi T: +30 27410 62301 / F: +30 210 422 3356

Alexandroupolis: 6, M. Botsari St., 681 00 Alexandroupolis T: +30 21670 05952 / F: +30 23102 23932

Aliveri (Mylaki Port): 18, A. Nika St., 345 00 Aliveri

T: +30 22230 23692 / F: +30 22230 23789

Chalkis: 10-12, Voudouri Ave., 341 00 Chalkis

T: +30 22210 74810 / F: +30 22210 76760

Eleusis: 19, Kanellopoulou St., 192 00 Eleusis T: +30 210 556 1654 / F: +30 210 556 1655

Kavala: 1, Er. Stavrou St., 654 03 Kavala T: +30 2310 230577 / F: +30 2310 240391

Lavrion: Lavriou Sq., 195 00 Lavrion

T: +30 21670 05953 / F: +30 210 422 8096

Patras: 124, Ag. Andrea St., 262 21 Patras T: +30 2610 422102 / F: +30 2610 434297

Thessaloniki: 7, Karatasou St., 546 26 Thessaloniki T: +30 2310 283375 / F: +30 2310 223932

Volos: 32, Argonafton St., 382 21 Volos T: +30 24210 23496, / F: +30 24210 39361

Yali (Island): Yali-Nissiros, 853 03 Dodecanese T: +30 22420 92086 / F: +30 22420 92086

Cyprus

7, Klimentos & Kleomenous St., CY 1061, Nicosia T: +357 22452080 / F: +357 22754801

Αλμυρό ψωμί

Της Μάρως Δήμου

Η νύχτα αγκαλιά με τον βοριά χορεύει η θάλασσα τον σκοτεινό ουρανό με του βυθού τα φύκια ανακατεύει. Καταμεσής στο ταραγμένο πέλαγος Το ψωμί αλμυρό έγινε Και το μυαλό μας θόλωσε.

Η καρδιά μας απόψε χτύπησε αλλιώς ζεστό ψωμί και μια εκδρομή πάνω σε πράσινο βουνό πεθύμησε. Καρδιά μου κοίταξε ψηλά στον ουρανό σε λίγο ένα χαμόγελο θαλασσινό για μας θε να χαράξει.

Mοιρολόι Του Χρήστου Χρήστου

Σαν φύγεις για το άγνωστο που όλους μας περιμένει ποτέ αντίο μην ακουστεί μηδέ να φιληθούμε. Κοντολογίς θα σ' εύρουμε παρέα με το σκοτάδι 'κει που κερί δεν άναψε και δάκρυ δεν εφάνει. Έφυγες τώρα που η άνοιξη φόρεσε τα καλά της που άνθησαν οι ασφόδελοι κι' οι όμορφες ανεμώνες. Τ' άφησες όλα κι έφυγες να ζήσεις στους χειμώνες Το θέρος θα 'σαι μακρυά σε άγνωστα αλώνια

Αιγνουσσιωτίνα γιαγιά

Του Μιχάλη Γ. Χαλκιά

Απανεμιά, ξεθύμανε της Όστριας η ορμή η τράτα εκαλάρισε στο δεύτερο Μπιλάλι (παραλία Οινουσσών) ο σάκος της ξεκίνησε από την Εψηλή κανείς δεν υπολόγισε στο τέλος τι θα βγάλει. Η αθερίνα μπόλικη, σπαρτάριζε ο σκορπιός τα καλαμάρια μπλέκονται με τις σουπιές μαζί μαύρη μαρίδα πεταχτή του κόλπου ο θησαυρός της πλησμονιάς της θάλασσας σοδιά λαχταριστή. Στους σχίνους σταυροπόδαρα κάθεται ο Ψαράς και ξεδιαλύνει ήσυχος την πλούσια την ψαριά του με σούμα και παστελαριές μετριέται ο παράς και το βαρίδι του κυλά πάνω στη ζυγαριά του. Στην πυροστιά ξανάβουνε τα κλίματα στητά το χάρτινο το φυσερό στο χέρι η γιαγιά και σαν ξανάψει η φωτιά την στρώνει με μασιά κ’ η τηγανιά της ψήνεται εδώ στα πεταχτά. Ευλογημένε μου ψαρά, γιαγιά μου Καλομοίρα Μπιλάλι, Άγιε Γιάννη μου, αξέχαστη πατρίδα Μπουγάζι μου και Φουρκερό λαχτάρα της καρδιάς μου σαν φτερωτό αναπολώ γωνιά γωνιά πετώ κάποια φωλιά που έχασα ν’ αναστυλώσω θέλω πάλι κοντά της νοσταλγώ, ποθώ για να βρεθώ , να κοιμηθώ, να ονειρευτώ! Κάποια γιαγιά γυρεύω!

Της Σταματούλας Ψαρροπούλου-Γκίκα

Κλάψε υπόληψη σε ποδοπάτησαν. Σε ποδοπάτησαν και φτύσανε απάνω σου οι βάρβαροι. Δεν είδαν το βλέμμα σου κατάφατσα. Είναι γι’ αυτό. Δεν γνώρισαν. Στάσου υπόληψη ο ρ θ ή. Στάσου ο ρ θ ή και πες τους, πως τα δικά τους τα κτυπήματα

σε κτυπάνε Γιατί; Γιατί είσαι άγνωστη σ’ αυτούς.

είσαι σίγουρη. Οι άμοιροι ολότελα σε αγνοούν.

Όνειρο στο λιμάνι Τoυ Λευτέρη Μαρματσούρη Στο πέλαγος της γνώσης κολυμπάω κι ανακαλύπτω

αναζητάω

Φινιστέρο Του Μίμη Γιωτσόπουλου

Του φάρου η αναλαμπή πνίγεται στην ομίχλη. Αυτί στημένο αγροικά ν΄ακούσει τη σειρήνα. Χέρια τανάλιες δυνατά κρατάνε το τιμόνι. Το Φινιστέρο άφαντο δεν θέλει να προβάλει.

Σαν τα βουνά τα κύματα βρέχουν την τσιμινιέρα. Ξάρτια σπασμένα σέρνονται επάνω στην κουβέρτα. Το πλοίο κλυδωνίζεται, τρίζει, πονά υποφέρει. Αν θα σωθούνε σήμερα , ένας θεός το ξέρει. “Βάλε τιμόνι δεξιά, ορτσάριστο στο κύμα, στροφές λιγότερες παιδιά να δώσει η μηχανή, Αν μας βοηθήσει η Παναγιά και δέσουμε σε ντόκο θα πάμε τσούρμο στου Ζορμπά, κερνάει ο καπετάνιος”.

μέρα. Πιόνια στα ζωής μας τη σκακιέρα, παγιδευμένοι στον αγώνα της δουλειάς. Παλεύουμε για χρήμα και καριέρα και αμοιβή μας, ο μισθός της μοναξιάς.

Βρήκα έναν τόπο που κανείς δεν τον ξέρει. Ένας μικρός παράδεισος κάτω απ’ τα σύννεφα. Πότε αφήνω εκεί ένα κλαδί πασχαλιάς. Πότε μια αγκαλιά νερόκρινους. Πότε λίγη αγάπη πάνω σε κόκκινο βελούδο. Πότε λίγα φιλιά σε γαλάζια κλωστή περασμένα. Πότε λίγα δάκρυα απελπισίας σε κρυστάλλινες χούφτες. Πότε ένα άλμπουμ με παλιές φωτογραφίες. Πότε λίγη θάλασσα σ’ ένα γυάλινο μπουκάλι. Πότε λίγο μέλι σε χωμάτινη κούπα. Αλλά ποτέ μα ποτέ δεν θα αφήσω εσένα εκεί. Γιατί σε κουβαλάω πάντα μέσα μου!

Θάλασσα καλοσυνάτη

Τoυ Δημήτρη Ανδριάνα

Εγώ δεν θέλω να πιστέψω πως της γυνής και της φωτιάς εισ' αδελφή. Οι Ναυτικοί φημολογούμαι

πως είσαι θάλασσά μου, της ίδιας μάνας με τις άλλες αδελφή. Ίσως να έχουν ναυαγήσει, με τη φουρτούνα που εσύ!!!

τους έπνιξες τα όνειρά τους, χωρίς τον οίκτο της στοργής.

Πολλοί σε είπαν τσαναμπέτα, κακούργα, Τούρκα, μητριά, που δεν προσέχεις τα παιδιά σου, με κύμα τα κτυποβολάς.

Εγώ σε γνώρισα καλοσυνάτη, και έγειρα στην γαλανή σου αγκαλιά, μ’ αγκάλιασες σαν Μάνα το παιδί της, με κράτησες κοντά σου στοργικά. Στα πέλαγά σου, γεύτηκα τη φύση Το κύμα σου, τις χίλιες σου μορφές, τα σύννεφα χρωματισμένα, με του Θεού, του Πλαστουργού τις πινελιές. Από την κουπαστή, της γέφυρας του πλοίου, μετρώ τ άστρα τ' ουρανού, τα σύννεφα που ταξιδεύουν, με την ταχύτητα τον νου. Παίρνουν τις σκέψεις μου μαζί τους, τα σύννεφα και τ' άστρα τ' ουρανού, με λόγια νόστού τραγουδάω, τα κύματα να μεταφέρουν τις μελωδίες μου αλλού.

Επί πτερύγων αετού Του Κώστα Στεφανόπουλου

Η γνώση και η αγάπη. οι δυο φτερούγες του αετού, λειτουργική εξάρτηση για έργα, λόγους και σκέψεις «λόγω έργω και διανοία» συντονίζουν κι ισορροπούν το πέταγμα μιας μακρινής διαδρομής προς άγνωστο προορισμό του ανθρώπου ενάντια στη μοναξιά της γήινης εξάρτησης.

Άνευ όρων

Του Σπύρου Π. Ραδίτσα

Έφυγες νωρίς. Έτσι το ήθελες. Έφυγες. Η αφορμή σου αγεφύρωτη με τη σκέψη μου. Έφυγες. Και τώρα έρημος χωρίς τις προϋποθέσεις σου μέλλει να σ’ αγαπήσω άνευ όρων. Βλέπεις, η καρδιά μου δεν βρίσκει άλλο τρόπο να γεννήσει αγάπη.

PSA Marine Bureau Limited has been founded by experienced and highly professional Naval Architects and Marine Engineers having served the Marine Industry since 1993 (30 years) – They have experience on various kind of vessels owned by Oil Majors and other reputed companies.

• Ballast Water Treatment System engineering studies (more than 700 studies/installations completed so far)

• Exhaust Gas Cleaning Systems engineering studies

• New Building plan approval & site office

• E.E.X.I.

• Inventory of Hazardous Materials maintenance procedure

• Panama canal studies

• Yacht design

• UTM, NDT, Rope access

• Trim and stability booklets

• Ship emergency response services

• Computational fluid dynamics

PSA Marine Group ltd

86 Filonos Str, 185 36 Piraeus-Greece • T: +30 210 4294832 • M: +30 6947012600

Visit www.psa-marine-bureau.com or Follow us on: LinkedIn

300 Andrea Syngrou Ave., 176 73 Kallithea, Athens, Greece

ECONAV Tel.: (+30) 210 42 95 500, Fax: (+30) 210 42 95 511 • E-mail: econav@econav.co • www.econav.com

ECOCARRIERS Tel: (+30) 211 10 70 500 • E-mail: operations@ecocarriers.com • www.ecocarriers.com