MAGAZINE VOOR TIENERLEIDERS, DOCENTEN EN OUDERS
JAARGANG 10 NUMMER 50 APRIL 2010
In dit nummer:
Emo’s: zelfmoordsekte of levensstijl? De droom van iedere tiener • Nog niet helemaal af... Afgiftekantoor 3000 Leuven Masspost, P608293, Tweemaandelijks: april/mei 2010, ISSN 1568-6345
inh udsopgave
De droom van iedere tiener
8
Plugged-In wil ouders, docenten en jongerenwerkers ondersteuning geven om een beeld te vormen van de tiener- en jongerencultuur. Vanuit verschillende gezichtspunten wordt ingegaan op trends en gebeurtenissen rondom de christelijke en de niet-christelijke jongerencultuur. April 2010, jrg. 10 nr. 50 Directie: Rob Hondsmerk Redactie en medewerkers: Antine Alderliesten (AA), Maureen Altorf (MA), Krista Brouwer (KB), Willemijn de Bruin (WdB), Marijke Duifhuizen (MD), Hanneke de Heer (HdH), Frans Koopmans (FK), Filemon Perotti (FP), Gerard Tuk (GT), Rob Veenstra (RV), Els van Weijen (EvW, eindredactie). Vormgeving: De Hoop Media, Ellen Brouwer Druk: De Hoop Grafisch Centrum Redactieadres en Administratie Plugged-In: Provincialeweg 70 3329 KP DORDRECHT tel: (078) 631 55 72 fax: (078) 613 44 80 www.pluggedin.nl e-mail: info@pluggedin.nl
Bovennatuurlijke zondag
Plugged-In België: V.U.: J. De Vriese & R. J. Hondsmerk Tervuursesteenweg 192 3001 Heverlee
9 Geloofsopvoeding: meer dan een goed voorbeeld op zondag
14
Een abonnement op Plugged-In kost €9,50 per jaar. Abonnementen lopen per kalenderjaar, 1 januari t/m 31 december. Opzegging van het abonnement kan uitsluitend ingaande een nieuw kalenderjaar en dient voor 31 oktober het jaar daaraan voorafgaand schriftelijk doorgegeven te worden. Helpdesk: Abonnees van Plugged-In zijn automatisch aangesloten bij de Plugged-In helpdesk. Deze helpdesk is speciaal bedoeld voor tienerleiders, jongerenwerkers, docenten en ouders met vragen over tiener- en jongerencultuur. Via de helpdesk kunt u kosteloos gefundeerde informatie inwinnen over tiener- en jongerencultuur. PLUGGED-IN HELPDESK Provincialeweg 90 3329 KP DORDRECHT info@pluggedin.nl Plugged-In is een magazine van Chris, onderdeel van Stichting De Hoop. Dit magazine maakt geen winst. De opbrengst wordt gebruikt voor kostendekking, preventieprojecten en directe hulpverlening aan tieners en jongeren.
Nog niet helemaal af...
16 2
Het verschijnen van artikelen in Plugged-In betekent niet dat de uitgever zich volkomen met de inhoud identificeert. Voor overname van artikelen is toestemming van de redactie vereist. De personen die afgebeeld zijn op foto’s hebben niets te maken met de inhoud van de artikelen.
trend
Emo’s:
zelfmoordsekte of levensstijl? Hippies, punkers, rockers – door de jaren heen ontstaan er steeds nieuwe subculturen van jongeren die door hun muziek- en kledingkeuze zichzelf proberen te onderscheiden van de maatschappij als geheel. Een groep die recent in de internationale media veel aandacht heeft gekregen zijn de ‘emo’s’. Emo is een afkorting van emoties. Dat is heel gepast, want emoties – vooral negatieve emoties – spelen een belangrijke rol in het leven van de emo. Hoe herken je een emo? Dat is niet zo moeilijk. Ze hebben meestal zwart sluik haar, dat een groot gedeelte van het gezicht, inclusief één oog, bedekt. De kleding is ook zwart, hoewel de emo dat zwart soms mengt met felle kleuren. Tenslotte wordt er veel zwarte make-up gebruikt, niet alleen door meiden maar ook door jongens.
Emocore De emo’s zijn voortgekomen uit een muziekstijl die in het midden van de jaren tachtig in de Verenigde Staten populair werd. Deze muziek begon als punk en hardcore, maar de teksten waren zo emotioneel dat bij sommige concerten een groot gedeelte van het publiek in tranen uitbarstte. De muziek kreeg daardoor de – cynisch bedoelde – bijnaam ‘emocore’. Daaruit ontstond voor de fans de naam emo’s.
Zelfmoord De muziek van emo’s gaat vaak over triestheid, verloren liefde, depressie. Vooral in de Amerikaanse media wordt gezegd dat de muziek zelfmoord verheerlijkt. In ieder
geval één tienermeisje dat zich van het leven beroofde, zou dat gedaan hebben vanwege de emo-muziek waar ze naar luisterde. Op websites van emo’s is het inderdaad vrij ‘normaal’ om tekeningen te zien van tieners met een pistool tegen hun hoofd. Er wordt beweerd dat veel emo’s zichzelf ook snijden, maar hier is geen bewijs voor te vinden.
Zorgen Een Britse krant schreef onlangs dat de emo’s een ‘zelfmoordsekte’ zijn. Een Arabische krant riep ouders met emo-kinderen op professionele hulp te zoeken. Moeten we ons zorgen maken? Waarschijnlijk niet. Voor de meeste jongeren is hun emo-zijn vooral een manier om uiting te geven aan emoties die bij hun tienertijd horen. Een Britse emo zei het zo: “De mensen zeggen dat het over zelfmoord en depressie gaat, maar ik ben een blij persoon. Ik hou gewoon van de emo-muziek en -mode…” EvW 3
perspectief
j ngeren
Tieners over
Geloofsopvoeding? Hoe doe ik dat? Ga snel naar Life Art op pagina 14 en 15! Verder zijn we als redactie van de PluggedIn ook erg positief over het boek ‘Leven delen: hartenkreet over belang rolmodellen voor (christelijke) jeugd’ door Nynke Dijkstra-Algra. U kunt dit boek voor 4,95 euro bestellen bij De Hoop Music & Books via www.dehoopshop.nl of telefoonnummer (078) 6 111 100
4
de opvoeding Het is voor ouders een hele uitdaging: je kind opvoeden. Het opvoedproces kent zowel glimlach- als ‘handen-in-je-haar’-momenten. Maar wat vinden tieners nu eigenlijk zélf van de opvoeding die ze krijgen? Opvoeden is ‘in’. Nou ja, sinds de opkomst van opvoedprogramma’s op televisie en de vorming van het Ministerie van Jeugd en Gezin wordt het thema in elk geval regelmatig opgerakeld in de media. Zelfs de LOI speelt in op deze ‘trend’ met een opvoedcursus waarmee je “op een soepele en positieve manier leert omgaan met alledaagse opvoedproblemen”. In opdracht van het Ministerie voor Jeugd en Gezin werd er in 2009 een onderzoek over opvoeden gehouden onder 1100 ouders. Daaropvolgend kwam het onderzoek ‘Grenzen stellen bij pubers’ uit. Uit beide onderzoeken pakten we drie (gedeelten van) conclusies en legden deze voor aan tieners. Ook stelden we hen een vraag over geloofsopvoeding. Ouders blijken positief te zijn over hun opvoedcapaciteiten. Ben jij tevreden over de opvoeding die je van je ouders hebt gekregen? Mariska (16): “Mwah… soms wel, soms niet…” Elke (15): “Ik vind dat mijn ouders mij goed hebben opgevoed. Ik heb geen problemen of zo...” Janco (17): “Mijn ouders hebben mij vrij gelaten in mijn doen en laten en mij weinig bestraft. Dat zou ik zelf later ook zo doen. Als ouder kun je toch alleen probéren om je kind in goede banen te leiden.” David (16): “Soms kan het beter. Ik geef ze een 7,5.” Anne (17): “Mijn ouders zijn nooit streng en dat vind ik prettig. Sinds mijn tiende moet ik één keer per week helpen in het huishouden. Verder zijn er geen regels thuis. Het is wel belangrijk dat je altijd meldt waar je bent en op welke tijd je thuis bent. Ik zou het zelf later ook zo doen, denk ik.” Ouders vinden het moeilijk om consequent te blijven en te controleren of hun kind zich aan afspraken houdt over gamen en internetten. Herken je dat? David (16): “Ik game altijd langer dan ik eigenlijk mag.” Elke (15): “Ik heb samen met mijn ouders afspraken gemaakt over internetten. Dat vind ik oké.” Anne (17): “Mijn computer staat op mijn eigen kamer. Mijn ouders komen daar nooit en dus controleren ze ook nooit of ik te lang achter dat ding zit.” Ouders hebben niet het idee dat een opvoedcursus ervoor zorgt dat zij beter worden in opvoeden. Ben je het daarmee eens? Mariska (16): “Ja, de meeste ouders kunnen gewoon opvoeden en hebben daar geen hulp bij nodig.” Ester (16): “Bij veel ouders gaat het goed, toch? Iedereen doet het wel op een andere manier, maar dat geeft niet.”
Elke (15): “Het lijkt mij wel handig, want op zo’n cursus leer je dingen waar je wat aan hebt en die je kunt gebruiken bij het opvoeden van je kind. Ik zou het wel volgen als ik een stel lastige pubers had.” Edwin (18): “Mijn ouders hebben mij altijd gewoon mijn gang laten gaan. Ze lieten mij zelf ontdekken wat wel en wat niet kon. Kon het niet, dan moest ik daar zelf de consequenties van dragen. Zo’n cursus lijkt me niet zo relevant. Iedere ouder moet zijn kind gewoon opvoeden zoals zij denken dat het goed is.” Mariska, David en Anne: jullie worden christelijk opgevoed. Waar blijkt dat uit en hoe vind je het? Mariska (16): “We gaan naar de kerk en lezen in de Bijbel. Ik vind het prima, maar ik zou mijn kinderen zelf laten kiezen of ze naar de kerk willen of niet.” David (16) “Mijn ouders gaan op zondag naar de kerk. Ik mag kiezen of ik meewil of niet. Meestal ga ik dus niet. Verder gaan we als gezin naar concerten van gospelartiesten. Dat vind ik wel gaaf.” Mirjam (14): “We praten thuis veel over geloofsdingen en de Bijbel. Ik vind dat leuk en interessant.” Over het algemeen waren de tieners erg tevreden over hun ouders. Al geven ze wel aan dat ze het niet altijd ééns zijn met de beslissingen die hun ouders nemen. Maar dat zal niemand verbazen! Wat de tieners erg waarderen in hun ouders, is een open houding. Of zoals David aangaf: “Ik vind mijn ouders het leukst wanneer ze gewoon met mij praten.”
Gebruikte onderzoeken • ‘Opvoeden kun je leren’ door Ruigrok I NetPanel, september 2009, in opdracht van het Ministerie voor Jeugd en Gezin. • ‘Grenzen stellen bij pubers: vasthouden en loslaten. Onderzoek onder ouders van pubers ten behoeve van het Opvoeddebat’ door Marketresponse, december 2009. Zie voor beide onderzoeken: www.opvoeddebat.nl. Verder is er voor dit artikel gebruik gemaakt van de volgende sites: www.top-x.nl en www.dehoop.org.
5
spot
light
Tonight - Toby Mac Toby Mac is een van de meest succesvolle gospelartiesten op deze aardbol. Zijn albums zijn altijd veelzijdig en vol energie. Zijn nieuwe album ‘Tonight’ is weer een album dat je meeneemt op een reis langs vele muzikale wegen. De eerste single, City On Our Knees, is een groot succes in de VS. Er werden in de eerste week meer dan 17.000 exemplaren van verkocht. De track gaat over eenheid, over het moment dat iedereen God erkent, de verschillen vergeet, in liefde elkaar accepteert en stopt met oordelen. De single Get Back Up bemoedigt ons om weer terug te keren naar God: als je het gevoel hebt dat je Gods liefde niet verdient en bent gevallen, sta dan op! Showstopper gaat over het grote moment dat de hoop van Christus je leven binnenkomt. Funky Jesus Music is een funky song die gaat over coole muziek voor Jezus. Changed Forever gaat over de eeuwige verandering die je ondergaat als je God ontmoet. Tonight gaat over een keuze maken voor God. Start Somewhere is een relaxed pop/reggae-achtig nummer over vergeving. Toby Mac heeft weer een cd uitgebracht die we nog vele jaren zullen draaien. Gelukkig zijn er nog gospelartiesten die zulke goede muziek maken. FP
Now is not forever B. Reith B.Reith is een van de vele goede artiesten bij Gotee Records, de platenmaatschappij van Toby Mac. B.Reith is een artiest die anders is dan anderen. Hij rapt en zingt, maar mixt ook pop, jazz, rock en soul. De eerste track Comeback Kid is een typisch B.Reith nummer. Deze poppie track gaat over het doorzettingsvermogen van mensen die anders zijn. In I Know zingt hij over dingen die tegen zitten en over het feit dat God Degene is die alles in Zijn hand heeft. Mess is een midtempo akoestisch lied waar B.Reith het heeft over worstelen met de keuzes die je in je leven maakt. Hij vraagt God om hem hierbij te helpen. Antidote is een diepgaande ballad over automutilatie. Een meisje heeft een gebroken hart en kan de pijn niet aan. Ze zoekt naar een tegengif (oftewel Antidote) voor de pijn die ze heeft. Aan het einde van het nummer laat B haar weten dat God de Schepper haar tegengif is. In My Story dankt B.Reith God voor de genade. Hij vertelt hier duidelijk dat God hem door alles in zijn leven geholpen heeft. Een pop/jazzy track die ontzettend gaaf is. De track Rain Down is een jazz/funk nummer over het leven in afhankelijkheid van God. Het album van B.Reith is echt geweldig. Je moet even wennen aan de combinatie van rappen en zingen. B doet het wel soepel. Als je van standaardmuziek houdt, dan is dit album misschien niets voor jou. Wanneer je van tracks houdt die goed geschreven zijn, in je hoofd blijven hangen, maar toch niet standaard zijn, dan is ‘Now Is Not Forever’ de perfecte cd. FP
De Hoop Music & Books
6 A
De cd’s en boeken zijn te bestellen bij: Spuiweg 73-75, 3311 GT Dordrecht, Tel. 078 - 6 111 100 Fax 078 - 6 111 101, e-mail (voor bestellingen): shop@dehoop.com, www.dehoopshop.nl.
Introducing - Chris McClarney Dankzij het internet komen we tegenwoordig veel meer in aanraking met artiesten, van wie we in het verleden nooit iets gehoord zouden hebben. Dat was voor mij het geval met Chris McClarney. Ik kwam zijn muziek toevallig op het internet tegen op een gospelblogsite. In Amerika is hij een bekende aanbiddingleider. De EP begint met het relaxte Love Never Fails, dat gaat over de nooit falende liefde van God. Het nummer doet qua stijl denken aan een nummer van The Police/Sting. In Still Saving Me zingt Chris over Gods karakter. God is zo goed en genadig voor ons. In Defender beschrijft Chris de trouw en de oneindige liefde van God. God is onze verdediger. Blessed Assurance is een oud kerklied dat een make-over krijgt. Dit nummer raakte mij direct en liet me stilstaan bij het voorrecht dat we Jezus kennen. Zo’n mooi nummer dat ik het echt niet in woorden kan beschrijven! De John Mayer-achtige stijl geeft dit nummer weer een paar eeuwen erbij. Het album ‘Introducing Chris McClarney’ is super. Het enige minpunt is dat de nummers een beetje op elkaar lijken. Toch biedt de cd jonge frisse aanbidding die je raakt waar het je raken moet. Als dit slechts de introductie van Chris is, dan ben ik benieuwd naar de toekomstige albums. FP
Titel: Geloven begint thuis Auteur: Mark Holmen Uitgeverij: Ark Media, i.s.m. kinderwerk Timotheüs en Willow Creek Nederland ISBN: 978 90 33818 80 6 Doelgroep: Ouders, opvoeders Hoe geef je invulling aan de geloofsopvoeding van je kind? Mark Holmen is hier heel duidelijk in: het valt of staat met je eigen geloofsleven. Maak je zelf onvoorwaardelijke keuzes voor God? Goed voorbeeld doet immers goed volgen. Een ander uitgangspunt van Holmen is dat elk gezin in enige mate een ‘probleemgezin’ is. Hij vraagt zich af of we beseffen dat God er voor ons wil zijn, ook in ons gezin. Het boek gaat achtereenvolgens in op de ‘makeover’ van het gezin, de ouder, het kind, de familie en de kerk. Wij nuchtere Hollanders krijgen wellicht de kriebels bij het woord ‘make-over’, dat bovendien niet voor elk hoofdstuk helemaal de lading dekt. Elk hoofdstuk bevat vragen voor groepsgesprekken en suggesties voor gezinsactiviteiten. Die laatste zijn soms wat overdadig tot in detail voorgekauwd. Verder beweert Holmen in zijn voorwoord dat zijn boek veel praktijkvoorbeelden bevat. Dat klopt, maar die geeft hij meer vanuit zijn voorgangersfunctie dan vanuit zijn ouderschap. Ondanks deze kritische kanttekeningen, vormt dit boek toch een prima stimulans voor ouders om geloofsopvoeding serieus op te pakken. Het boek geeft duidelijk aan, onderbouwd door onderzoeken, dat die rol primair bij ouders ligt. De kerk kan daarin slechts ondersteunend actief zijn. AA
Titel: Ouders en kinderen; Paulus als pedagoog Auteur: D.M. Lloyd-Jones Uitgeverij: Uitgeverij Kok ISBN: 978 90 8865 0116 Doelgroep: Ouders, opvoeders ‘De laatste puritein’ Martyn Lloyd-Jones (1899 – 1981) was jarenlang predikant in de Westminster Chapel in Londen. Zijn preken – gekenmerkt door een grondige uitleg van de Bijbel – maakten diepe indruk op zijn gehoor en hadden een grote invloed op de Engelstalige gereformeerde en evangelische wereld. Met name ook omdat Lloyd-Jones er voor zorgde dat de boodschap persoonlijk en praktisch toepasbaar was. Ouders en kinderen; Paulus als pedagoog is een verhandeling over de eerste vier verzen van Efeze 6. Lloyd-Jones legt de teksten van Paulus in tachtig pagina’s helder uit en maakt deze toepasbaar. Zoals al zijn preken is ook deze verhandeling tijdloos en dus geschikt voor ouders van nu. Het boek telt vijf hoofdstukken met elk een eigen thema: Onderdanige kinderen, Ongelovige ouders, De moderne mens en de opvoeding, Evenwichtige straffen en Een christelijke opvoeding. Het laatste hoofdstuk is het meest praktisch én leest het prettigst. Voor de andere hoofdstukken is een rustige plek en een portie doorzettingsvermogen wel nodig. Lloyd-Jones was een voorstander van het (Bijbels) onderwijzen van kinderen, het beantwoorden van hun (geloofs)vragen en het aan hen vóórleven van het christen-zijn. Daarnaast stralen zijn teksten nog altijd de intense vreugde uit die hij zelf haalde uit het kennen van (de principes) van God. Alleen daarom al is dit boekje een waardevol bezit. MD 7
plugged
un
De droom van iedere Welke tiener droomt er niet van? Een beroemde zanger of zangeres worden, optreden door heel Nederland, Europa en de rest van de wereld. Maar waar begin je dan? Meedoen aan Idols of X-factor levert hoogstens een paar maanden bekendheid op. Esmée Denters, een Hollandse studente met een bijbaantje als serveerster in een pannenkoekenhuis, had een beter plan. Ze zette haar filmpjes op de website YouTube en werd in no-time wereldberoemd. Esmée was zeventien toen ze haar eerste video’s op YouTube plaatste. In haar biografie zegt ze hierover: “Ik zag allerlei filmpjes van amateurzangers en ben zo op het idee gekomen. Mijn vrienden zeiden altijd dat ik zo’n mooie stem had en ik was nieuwsgierig naar de mening van anderen.”
Miljoenen kijkers Haar video’s werden al snel een hit op internet. Esmée zong verzoeknummers van fans en liet ook eigen nummers horen. Binnen negen maanden waren haar video’s 21 miljoen keer bekeken door mensen van over de hele wereld. Ze kreeg aanbiedingen van diverse platenmaatschappijen om haar muziek officieel uit te brengen. Uiteindelijk koos ze voor het nieuwe label van Justin Timberlake, een wereldberoemde popartiest, die met zijn label Tennmen Records nieuw talent wil ontdekken en begeleiden. Esmée Denters was de eerste zangeres die bij hem een contract tekende. De Hollandse Esmée trok met haar mooie stem en plotselinge bekendheid via YouTube ook de aandacht van Oprah Winfrey. “Vroeger zei ik altijd tegen mijn vrienden: op een dag kom ik bij Oprah, let maar op! Toen ik dus echt gebeld werd, was ik zo blij! Ik kon niet geloven dat het waar was. Weer een droom die uitgekomen is!”
Haar muziek In april 2009 bracht Esmée Denters haar eerste album uit, met als titel ‘Outta Here’. Dit album is een mix van verschillende muziekstijlen. Je hoort urban beats gecombineerd met rock- of soulachtige invloeden. De gelijknamige single is volgens Esmée een sterk lied met een aanstekelijke melodie. Esmée: “Outta Here heeft een belangrijke boodschap. Als iemand je slecht behandelt, verlaat dan die situatie en denk daarbij eerst aan jezelf.” De andere liedjes op het album zoals Admit it, Love Dealer en Victim laten een Esmée zien die graag uitgaat, danst en plezier heeft, terwijl twee andere liedjes Gravity en Just Can’t Have It een gevoeliger geluid laten horen. “Dit laat zien dat ik ook kan zingen over serieuze dingen”, aldus Esmée. “Gravity 8
tiener
p de buis
gaat over het verliefd zijn op iemand die je constant naar beneden haalt. Ik denk dat iedereen zich wel herkent in de teksten van dit lied.”
Geen gewone weg Esmée weet dat haar weg naar succes geen gangbare route is geweest en is blij met alles wat haar overkomen is. Van het opbouwen van een loyale fanachterban tot het tekenen van een contract bij één van haar muziekidolen. Esmée zegt hierover: “Ik ben dankbaar dat ik mijn droom heb kunnen realiseren: het maken van een album met liedjes waar ik extreem trots op ben. Het is raar om op deze manier een artiest te worden, maar ik ben blij dat het zo gegaan is. Dit is mijn manier.”
Keuzes Het siert Esmée dat ze ondanks haar plotselinge populariteit en de mediahype die rondom haar ontstaan is, de tijd heeft genomen om bewuste keuzes te maken. Ze had kunnen kiezen voor het eerste de beste aanbod van een platenmaatschappij, waarbij ze snel veel geld hadden kunnen verdienen door voorgeschotelde liedjes te zingen. Ze koos uiteindelijk voor iemand die in haar en haar muziek geloofde én haar de mogelijkheid gaf om haar eigen liedjes te schrijven.
Teksten De muziek die Esmée maakt zit muziektechnisch goed in elkaar. Helaas kun je dat van de teksten niet altijd zeggen. Love Dealer zet een beeld neer van meisjes als lustobject en de liefde wordt vergeleken met het effect van drugs. Ook in andere liedjes is seks een populair onderwerp. Daar tegenover hebben liedjes als Gravity en Just can’t have it wel diepgaande teksten, die voor veel jongeren herkenbaar zullen zijn: Esmée zingt daarin over relaties die verstikkend zijn en over de twijfels die je kunt hebben na het beëindigen van een relatie.
Droom of nachtmerrie? Esmée leeft de droom van iedere tiener. Van serveerster tot popster. Ze geeft concerten over de hele wereld, ontvangt diverse muziekprijzen, ontmoet de meest interessante mensen, waaronder prinses Máxima, en ga zo maar door. We weten natuurlijk niet hoe dit avontuur gaat aflopen. Misschien blijft het een mooie droom, maar het kan ook uitlopen op een teleurstellende nachtmerrie. Waar dromen uw kinderen of de tieners van uw jeugdgroep van? Het is goed om hierover met tieners in gesprek te gaan. Wat zijn hun doelen in het leven en wat doen ze eraan om die te verwezenlijken? Heeft God een plaats in hun dromen? WdB
Bovennatuurlijke zondag De laatste hitserie die uit Amerika is komen overwaaien is ‘The Vampire Diaries’, een serie waarin een tienermeisje heen en weer wordt geslingerd tussen haar gevoelens voor twee broers die vampiers blijken te zijn. Net5 zendt de serie in Nederland uit, op hun ‘Bovennatuurlijke zondag’. Onschuldig vermaak of toch een reden tot zorg? In het kader van de ‘Bovennatuurlijke zondag’ zendt Net5 vier series uit. Vanaf half negen komen ‘Ghost Whisperer’, ‘The Vampire Diaries’, ‘Supernatural’ en ‘Medium’ voorbij. In ‘Ghost Whisperer’ en ‘Medium’ zijn de hoofdpersonen in staat om met overledenen te praten. De andere twee series draaien om contact met demonen. Net5 noemt twee van de series ‘soaps’. Een erg luchtige term voor programma’s waarin contact wordt gezocht met bovennatuurlijke wezens en er regelmatig mensen op gruwelijke wijze van het leven worden beroofd. De ‘Bovennatuurlijke zondag’ is populair bij veel jongeren, en zal dat vast ook zijn bij een aantal christelijke jongeren. De series lijken vermaak, maar geven een wereldbeeld door waarin het heel normaal en zelfs aantrekkelijk is om met demonen en engelen in contact te zijn. Het lijkt erop alsof deze ‘trend’ zich ook buiten tv-series voortzet: steeds meer mensen bezoeken seances waarin een medium beweert via een engel of gids met overledenen te praten. Juist in deze tijd wordt het alleen maar belangrijker om jongeren te onderwijzen over de noodzaak zich te beschermen tegen het gevaar van occultisme. EvW B 9
point
game
chart watch
Systeem: PC Game: Settlers 7: Paths to a Kingdom Categorie: Strategie Leeftijd: 12+ In twee woorden: een uitdaging
Smoke - Lisa Loïs Artiest: Lisa Loïs Album: Smoke Genre: Pop In vier woorden: Hip, vrolijk en pittig
Settlers is een serie die inmiddels zeventien jaar bestaat. De meningen over de laatste paar games waren verdeeld. Aan Settlers 7 is twee jaar lang door meer dan honderd mensen gewerkt, om de serie nieuw leven te kunnen inblazen. Settlers 7 speelt in een Europees koninkrijk aan het begin van de Renaissance. De bedoeling is het koninkrijk te vergroten. Dit kan door de opbouw van een leger, maar ook door je bezig te houden met wetenschap en handel. In ‘Settlers 7: Paths to a kingdom’ wordt je strategisch inzicht flink beproefd.
Sterk Grafisch gezien is dit spel weer net iets mooier dan eerdere versies. Ook wat de speelstijl betreft zijn er een aantal verbeterpunten te benoemen. Zo is het puntensysteem uitgebreid met de mogelijkheid om zogenaamde ‘Victory Points’ te halen, waardoor de strijd spannender wordt. Niet alleen land veroveren op je tegenstander zorgt voor de overwinning, ook tactisch kan er veel voordeel behaald worden.
Zwak Het spel heeft ook een godsdienstig aspect, maar dit is wat vaag. Zo kan er een tempel gebouwd worden en kan de priester er voor zorgen dat het leger toegerust wordt met extra kracht of extra materialen. Settlers 7 is zeker geen christelijke game.
Conclusie
Inpluggen Menig zangeres zal er veel over hebben om te kunnen zingen als Lisa. Met haar stem weet ze uit elk nummer de volle honderd procent te halen. ‘Smoke’ is ook niet zomaar een schijfje dat even uit de mouw is geschud. Dat blijkt wel uit de mensen die hebben meegewerkt aan het album: Toby Gad (songwriter voor artiesten als Beyoncé en Shakira) en Thornalley (samengewerkt met Natalie Imbruglia en Bryan Adams).
Outpluggen Het laatste nummer op het album is ‘Hallelujah’, van Leonard Cohen. Het lied refereert een aantal keren naar koning David. Of dit het lied christelijk maakt is de vraag. In ieder geval is het belangrijk om het woord halleluja niet te gemakkelijk te gebruiken.
Conclusie De diversiteit ontbreekt niet op deze cd. De ene keer een popnummer, dan weer een ballad en zo nu een dan bespeur je een wat ruiger liedje. Een echte luister-cd. Lisa is een artieste waar we vast en zeker nog meer van zullen horen! KB
De priester en zijn fratsen bepalen maar een klein onderdeel van het spel en kunnen gemakkelijk genegeerd worden. Los daarvan is Settlers 7 een uitdaging voor iedereen die houdt van strategische spellen. RV 10
Lisa Hordijk is de winnares van X-factor 2009. ‘Smoke’ is haar debuutalbum. Tijdens een van de uitzendingen deed Gordon over haar de uitspraak: “Soms denk je wel eens bij iemand: ‘Het is jammer dat je in Nederland bent geboren, want anders was je een wereldster geweest’, maar jij wórdt een wereldster.” Een wereldster is ze nog niet, maar met haar kwaliteiten kan Lisa zeker hoge ogen gooien.
The Element of Freedom - Alicia Keys Artiest: Alicia Keys Album: The Element of Freedom Genre: Soul/r&b In drie woorden: Verrassend en sfeervol Alicia Keys is zonder twijfel een begrip in de muziekwereld. Dat zij in het bezit is van een dijk van een stem, heeft ze allang bewezen. ‘The Element of Freedom’ is het vierde album van soul/R&B zangeres en haar beste werk tot nu toe.
Inpluggen In 2009 had Alicia Keys een grote hit met het nummer Empire State Of Mind dat ze samen met Jay-Z zingt. Ditzelfde lied staat ook in een rustigere variant op het album. Deze versie is gelijk ook het mooiste nummer op ‘The Element of Freedom’. In That’s How Strong my Love is beschrijft Alicia op verschillende manieren hoe sterk
haar liefde is voor de man van wie ze houdt. Pray for forgiveness gaat er over dat ze diep in de put zit, en weet dat de problemen haar eigen schuld zijn. Daarom bidt ze om vergeving. Een tekst waar je naar blijft luisteren.
Outpluggen Nee! Over dit album kan ik niet anders dan lovend zijn. Ondanks dat het album voor het overgrote deel uit rustige muziek bestaat, verveelt het niet.
Conclusie Alicia Keys ontpopt zich tot een alsmaar sterkere soulzangeres. Haar stem klinkt op dit laatste album iets rauwer dan we gewend zijn, wat een aangenaam verrassend effect teweeg brengt. Dus als je nog een plekje over hebt in je cd-rek, laat dan The Element of Freedom een waardevolle aanvulling voor je collectie zijn. KB
Echo - Leona Lewis Artiest: Leona Lewis Album: Echo Genre: Pop In zes woorden: Draai de volumeknop maar flink open! De Britse Leona Lewis is echt een nachtegaaltje. We kennen haar van de hits Bleeding Love en Better In Time. Haar eerste album ‘Spirit’ werd een daverend succes. ‘Echo’ Is haar tweede cd.
Inpluggen Wanneer Leona de hoogte in gaat met haar stem, doet ze zo nu en dan aan Mariah Carey denken. Haar liedjes gaan over het algemeen over liefde en gebroken harten. Het eerste nummer Happy is daar gelijk een goed voorbeeld van. Ze zingt dat ze een gelukkig leven wil leiden. Pijn en verdriet weerhouden haar er niet van naar het geluk te streven. Een diepgaande tekst en een pakkende melodie. Tegenwoordig verschijnen er
vaak liedjes waarin gewelddadige teksten of een vloek voorbij komen. Leona’s nummers zijn totaal anders. Het zijn liefdesliedjes. De een gaat over geluk in de liefde, de ander over een gebroken hart, en verschillende over volhouden in het leven.
Outpluggen Wanneer je hoopt op een nieuwe verfrissende Leona Lewis, dan word je met dit album teleurgesteld. De naam van het album, ‘Echo’, zegt wat dat betreft ook wat over de inhoud. Het lijkt een echo van haar vorige album ‘Spirit’.
Conclusie Ook al is de cd meer van hetzelfde, dat betekent niet dat het vervelend is. Als je een lekker toetje hebt gegeten, lust je er vaak nog wel één. Zo ook met Echo. Dit tweede album is helemaal geen straf om te horen. Een cd waar je van opfleurt. KB 11
Pas op! Aardige Christenen Hoe aardig is Nederland? Naar die vraag liet SIRE een representatief onderzoek uitvoeren onder Nederlanders van 18 tot 65 jaar. Daaruit komt naar voren dat 78 procent van de Nederlanders vindt dat we aardiger voor elkaar zouden moeten zijn. Tegelijkertijd blijkt echter dat ruim twee miljoen Nederlanders er niet goed raad mee weten als een onbekende een aardig gebaar maakt. De helft daarvan is zelfs achterdochtig als een onbekende aardig doet. SIRE wil met hun campagne aardig gedrag aanmoedigen in plaats van ontmoedigen.
Toepassing Deze campagne kan als uitgangspunt dienen voor een discussie over de opdracht in de Bijbel om onze naasten lief te hebben als onszelf. De Heilige Geest helpt ons daarbij. Hij helpt ons tevens om goed te doen, vreugdevol te zijn, vrede te brengen, geduldig en vriendelijk te zijn (zie Galaten 5:22). Om aardig voor elkaar te zijn, moet je je kwetsbaar opstellen en de ander bemoedigen in zijn of haar talenten. Daag jongeren uit om ook eerlijk en kritisch te zijn en een voorbeeld voor de ander te zijn. God heeft ons vele voorbeelden gegeven van mensen die hun taken en gaven ten dienste stelden van de medemensen. Denk aan de barmhartige Samaritaan en Tabitha (Dorcas) uit Joppe, die overvloedig gaf aan de armen. Hoe kunnen wij vandaag de dag Gods liefde laten zien aan onze naasten?
Uitvoering In Efeze 4:11-12a staat: “En Hij (Christus) heeft zowel apostelen als profeten gegeven, zowel evangelisten als herders en leraars, om de heiligen toe te rusten tot dienstbetoon.” Laat de commercial aan de tieners zien en stel hen de volgende vraag: “Welke gaven en talenten heb jij gekregen om uit te delen aan anderen?” Geef hen de opdracht een lijst te maken met 12 A 12
hun goede en minder goede eigenschappen, zodat ze inzicht krijgen in zichzelf. Schrijf daarna op gekleurde kaarten de hieronder genoemde eigenschappen en laat de jongeren benoemen welke goede eigenschappen ze in de anderen zien. Laat ze de kaarten uitdelen aan elkaar. Aan de hand van de kaartjes die de jongeren van elkaar krijgen, kunnen ze kijken of het beeld dat ze van zichzelf hebben overeenkomt met hoe anderen hen zien. ROOD GEEL BLAUW BRUIN ORANJE GROEN
passie, doelgericht, enthousiast vriendelijk, behulpzaam, geeft complimentjes actief, ondernemend, organiseren, creatief goed kunnen luisteren, geduldig bewogen, troosten vraagt hulp, brengt mensen samen
Het is belangrijk dat de jongeren gaan zien dat de Heer hen waardevol en kostbaar heeft gemaakt. Als extra opdracht kunnen ze een gaventest doen op www.gaventest.nl. Natuurlijk gaat het er niet alleen om, om de jongeren op hun eigen talenten te wijzen. Even belangrijk is dat zij hun geloof in de praktijk brengen. Daag hen daartoe uit. Een paar suggesties die u kunt doen: geef een cadeautje aan een buurman of buurvrouw die je niet zoveel ziet of help ze met een boodschap. Of zeg gewoon eens gedag op straat. Later kunt u bespreken wat voor resultaten dit had. De campagne is te vinden op www.sire.nl. en www.pasopaardig.nl. HdH
Film: Avatar Acteurs: o.a. Sam Worthington en Sigourney Weaver Regie: James Cameron Genre: Science-fiction In één woord: Mystiek
Film: Revelation Acteurs: Jeff Fahey, Nick Mancuso, Carol Alt Regie: Andre van Heerden Genre: Actie In vijf woorden: Meer dan de moeite waard
Het verhaal Terrorisme expert Thorold Stone rouwt om zijn vrouw en dochter die, samen met miljoenen anderen, drie maanden voor het begin van deze film verdwenen zijn. Na het verdwijnen van al deze mensen is er chaos ontstaan. Franco Macalousso schept vanuit de chaos een nieuwe wereldorde, ‘One Nation Earth’ (Één Natie Aarde). Stone krijgt onder het nieuwe bewind de taak Christenen te arresteren, die nu ‘Haters’ worden genoemd. Stone voert in eerste instantie zijn werk uit, maar krijgt steeds meer argwaan over de motieven van Macalousso en over een plan waar deze aan werkt, ‘Day of Miracles’ (Dag van Wonderen). Stone raakt uit de gratie bij het bewind en wordt gedwongen te vluchten. Hij schuilt bij een groep Christenen die hem ervan proberen te overtuigen dat Macalousso de antichrist is. Intussen komt hij er achter dat Day of Miracles een virtual reality ‘spel’ is waarin mensen alles kunnen krijgen wat ze in het echte leven wensen – als ze Jezus als Heer verloochenen en Macalousso erkennen als Messias.
Sterk Revelation is een spannende film met veel actie. Daardoor, en door de virtual reality die een belangrijk onderdeel vormt van de film, zal Revelation veel jongeren aanspreken.
Zwak De acteurs spelen niet altijd even overtuigend. Wat is het toch jammer dat een christelijke film al snel een B-film lijkt, alleen maar vanwege het niveau van de acteurs.
Toepassing Deze film is een interpretatie van de eindtijd zoals beschreven in Openbaring. Het kan als uitgangspunt dienen om met jongeren over dit thema te praten en hen te laten nadenken over hoe zij de eindtijd zien. EvW
Het verhaal Het is 2154. Na de dood van zijn broer wordt Jake – een verlamde ex-marinier – gerekruteerd voor het project waar zijn broer aan meewerkte: het avatarproject op de planeet Pandora. Deze planeet bevat het waardevolle mineraal unobtainium, dé oplossing voor de energiecrisis op aarde. Helaas is de planeet giftig voor mensen. Zodoende zijn er avatars gecreëerd: wezens met de fysieke en uiterlijke kenmerken van de plaatselijke bevolking, de Na’vi. De avatars kunnen worden bestuurd via de hersenen van een mens. Jake krijgt een eigen avatar. Zijn opdracht: infiltreren bij de Na’vi en hen overhalen om te verhuizen. De Na’vi wonen namelijk op de plaats waar de grootste hoeveelheid unobtainium is gevonden.
Sterk De 3D-film is schitterend gemaakt. Pandora is een prachtige, gedetailleerde wereld geworden waarin de personages door de – speciaal voor deze film doorontwikkelde – performance-capturetechnieken levensecht bewegen.
Zwak De film ademt een mystieke sfeer met verwijzingen naar het hindoeïsme, de new-age beweging, de Griekse mythologie en het pantheïsme. Daarnaast wordt er af en toe gevloekt, is het verhaal niet verrassend en zijn de personages oppervlakkig. En dat terwijl de film toch 161 minuten duurt…
Toepassing Er zitten veel bespreekbare thema’s in ‘Avatar’. Eén van de thema’s is bijvoorbeeld ‘identiteit’. Wie ben je en wie bepaalt wie je bent of voor welke waarden je staat? Jake kan via zijn avatar weer lopen, maar maakt hem dit ook geestelijk een ander mens? Een ander thema is onze relatie met de natuur. Zijn wij één met de natuur of heeft God ons juist boven de natuur gesteld? MD Avatar verschijnt op z’n vroegst eind 2010 op DVD.
13 B
art
life
Geloofsopvoeding:
meer dan een goed voorbe
Medewerkers van de Kinder- en Jeugdzorg van De Hoop die aan ouders vragen wat zij belangrijk vinden voor hun kinderen, krijgen als antwoord meestal: diploma’s en goed functioneren in de maatschappij. Vaak voegen ze er na enig nadenken ook geloof aan toe. Als vervolgens wordt gevraagd hoe ze hun kinderen helpen om die doelen te verwezenlijken, blijken ouders het meestal makkelijker te vinden om hun kinderen te helpen om te slagen in de wereld dan om het geloof op hen over te dragen. Vaak weten ze niet hoe ze dat moeten doen. “Tja, ik stuur ze toch naar de kerk, naar de gemeente, naar de zondagsschool?” wordt vaak gezegd. Jongeren hebben echter meer nodig dan een goed voorbeeld op zondag.
14
Dat tieners aanwezig zijn in de kerk of gemeente, betekent niet dat zij een keuze voor God hebben gemaakt. Hoewel hun houding soms anders doet vermoeden, zijn tieners er heel goed in sociaal wenselijk gedrag te vertonen. Ze kunnen op zondag alles doen wat er van hen verwacht wordt, maar maandag op straat totaal anders zijn. Leven in afhankelijkheid van God is voor hen vaak nog niet vanzelfsprekend. Als wij willen dat ze een keuze voor de Heer maken, is het belangrijk dat zij keer op keer geconfronteerd worden met God en met voorbeelden over hoe het is om vanuit het geloof te leven. Daarom is het essentieel dat ouders en jeugdleiders vertellen wie God is, wat Hij in het verleden heeft gedaan en wat Hij nu nog doet. Psalm 78:4 zegt het al: “Wij willen vertellen aan het volgende geslacht des HEREN roemrijke daden, Zijn kracht en de wonderen die Hij gewrocht heeft.” Door te delen wie God is, wordt geloven voor jongeren reëel.
In de praktijk Al even belangrijk is het dat u van dag tot dag laat zien hoe u uw geloof in de praktijk brengt. In Deuteronomium 6:6-7 worden we ertoe opgeroepen om constant de Heer in onze gedachten te houden, uit te dragen en vooral ook met onze kinderen te delen: “Wat ik u heden gebied, zal in uw hart zijn, gij zult het uw kinderen inprenten en daarover spreken, wanneer gij in uw huis zit, wanneer gij onderweg zijt, wanneer gij nederligt en wanneer gij opstaat.” Houdt u van de Heer met heel uw hart? En is
eeld op zondag
Pedagoog Een pedagoog, dat is volgens het Nieuw Woordenboek der Nederlandsche Taal uit 1864: een huisonderwijzer, een leermeester, een opvoeder. De hedendaagse Van Dale ziet deze aanduidingen als verouderd en beperkt de uitdrukking tot iemand die zich toelegt op de studie van de pedagogiek. Toch hebben die ouderwetse betekenissen ons vandaag nog wel wat te zeggen. De term pedagoog komt van het Griekse paidagogós, een samenstelling van pais (‘jongen’, ‘kind’) en agogós (‘leider’). Het gaat dus om iemand die een kind leidt. Het verwante werkwoord paideuo kan worden vertaald met het trainen, onderwijzen, corrigeren, disciplineren, tuchtigen van kinderen. Een pedagoog was in de oudheid een vertrouwde dienaar die moest toezien op het gedrag, de zeden en het fysieke welbevinden van de jongens uit de betere klasse, voordat die de volwassen leeftijd bereikten. Jongens mochten geen stap buitenshuis doen zonder de pedagoog. De term heeft dan ook iets strengs over zich; het heeft, zeg maar, iets van een onbuigzame zedenmeester.
Belevingswereld
Dat strenge kunnen we ook zien aan de manier waarop de term in het Nieuwe Testament wordt gebruikt. Het komt drie keer voor: één keer in de betekenis van geestelijke mentor (1 Korintiërs 4:15), en twee keer als metafoor voor de historische functie van de Wet van Mozes (Galaten 3:24,25), daar door de NBG vertaald met ‘tuchtmeester’. In de eerste tekst wordt de vader onderscheiden van de pedagoog. Blijkbaar is de discipline van de laatste milder. In de twee teksten uit Galaten is de Wet een pedagoog, omdat het bewustzijn van zonde oproept. Maar, en dat is belangrijk, het is een strenge opvoeder tot Christus. De Wet, de pedagoog, bereidt de ziel voor op Christus.
Om jongeren te helpen te groeien in hun leven vanuit het geloof, is het ook belangrijk dat u in hun belevingswereld stapt. Bekijk wat ze doen op school. Luister naar hun muziek. Wat voor vrienden hebben ze? Vraag u af hoe u aan hun wereld uw boodschap kunt toevoegen. Als u niet enthousiast bent over sommige aspecten van hun leven, kunt u uitleggen waarom. Het werkt meestal niet om dit te doen met een belerend vingertje. Zeg niet alleen dat iets niet mag, maar leg uit waarom, vanuit uw christelijke wereldbeeld. Zorg dat u antwoorden op hun geloofsvragen heeft, in de taal van de tiener. Prikkel de jongeren zodat het geloof verankerd raakt in hun leven en zij werkelijk zullen gaan leven met de Heer.
Want op Hém komt het aan! Hij alleen kan zalig maken. Alle opvoeding, alle ouderlijke liefde en tucht, mag er uiteindelijk toe leiden dat kinderen tot Christus geleid worden. Dat zij in Hem het eeuwige leven ontdekken. Een pedagoog is, als het goed is, een geloofsopvoeder: een opvoeden vanuit geloof en een opvoeden tot geloof. Wat zou het mooi zijn als wij allemaal zulke pedagogen waren. FK
dat ook zichtbaar in uw levensstijl, in uw daden, in uw omgang met andere mensen? Als u zegt dat u vertrouwt op God, maar vervolgens in paniek raakt bij iedere tegenslag en bij het eten scheldt op de mensen die u dwars zitten, dan geeft u een tegenstrijdige boodschap. Natuurlijk maken alle christenen in hun leven worstelingen en moeilijke periodes mee. Dat kunt u zeker laten zien, maar als u zegt te vertrouwen op God, laat dat dan óók zien.
MA/EvW 15
woord
het laatste
Als docent Technische Informatica bij Hogeschool INHolland Delft, heb ik met volwassen mensen te maken. HBO-studenten zijn nooit jonger dan zeventien of achttien jaar, en eerlijk gezegd vind ik dat wel prettig. Sinds 1 februari combineer ik mijn onderwijstaken met parttime werk op de afdeling ICT van De Hoop, en onderweg daar naartoe brengt buslijn 5 mij langs mijn oude middelbare school: Het Christelijk Lyceum, althans zo heette het vroeger. De docenten daar geven geen les aan volwassenen, maar aan pubers: kinderen in de leeftijd van twaalf tot achttien jaar. Nu hadden we bij INHolland onlangs een studiedag, waar een deskundige vertelde dat de puberteit veel langer duurt: die schijnt al te beginnen rond je tiende en te duren tot - schrik niet - het 25e jaar! Als dat waar is, sta ook ik dus de hele dag voor een klas met pubers...
Dat sommige studenten af en toe heel kinderachtig doen, wist ik al. Maar dat dit wetenschappelijk gezien nog klopt ook, dat was nieuw voor me. De spreker vertelde dat zijn dochter - een jaar of vijftien meen ik - soms de woonkamer binnenloopt terwijl hij naar een sportprogramma kijkt, zwijgend de televisie op MTV of TMF zet, en vervolgens niet begrijpt dat haar vader dat vervelend vindt. Dat zou te maken hebben met de ontwikkeling van de hersenen. Een of ander gebiedje met een Latijnse naam, waarin het ‘aanvoelen’ zit, is nog niet helemaal ‘af’. Ik doe moeite me dat voor te stellen, en probeer me te herinneren of ik een kwart eeuw geleden ook zo was. Nergens in mijn mistige memorie gaat er een lichtje branden... Begin ik op mijn veertigste al zo vergeetachtig te worden? Als het puberbrein zo in elkaar zit, en pas ‘af’ is op je 25e, dan staat ons nog wat werk te wachten in het onderwijs! En met onze eigen kinderen, hun opvoeding in het algemeen en geloofsopvoeding in het bijzonder. Op momenten dat je hierover mijmert, is het een troost om te weten dat geloof niet alleen een zaak is van het hoofd, maar vooral van het hart. En dat het de Heilige Geest is die harten raakt, die kan doordringen in de diepste kern van iedere ziel. Ook in harten en zielen die nog niet helemaal ‘af’ zijn. Dat zijn ze namelijk pas als ze door diezelfde Geest vernieuwd zijn. GT
16