ο Topalov το παλεύει! του Ηλία Κουρκουνάκη
Ο τίτλος αυτού του κειμένου οφείλεται σε λογοπαίγνιο του αείμνηστου Αντώνη Μπόγδανου, με τον οποίο συνυπήρξαμε για πολλά χρόνια στην αντιπολίτευση της διοίκησης της Ε.Σ.Ο. και για πολύ περισσότερα λειτουργήσαμε ως συμπαίκτες-αντίπαλοι πάνω στη σκακιέρα. Πάντα φιλικός, χωρίς αυτό να μειώνει τη μαχητικότητά του, προσπαθούσε να αντιληφθεί το σκεπτικό κάθε συνομιλητή του και να ανταλλάξει επιχειρήματα προκειμένου να πείσει ή να πεισθεί. Σταθερός στις αρχές του, υποστήριζε με πάθος τις απόψεις του που πήγαζαν από αυτές, χωρίς όμως να προσκολλάται δογματικά και να αρνείται να αλλάξει θέσεις όποτε προέκυπταν νέα δεδομένα. Ο συνδυασμός εντιμότητας και θάρρους που τον χαρακτήριζε, ίσως και η ρομαντική τελειομανία που επεδίωκε έχοντας γνώση της αδυναμίας του να την πραγματώσει, τον κατέστησαν ένα από τα λίγα άτομα στο σκακιστικό χώρο που δεν είχε κανέναν εχθρό. Ένα από τα πολλά σχέδια που είχε καταστρώσει, το οποίο δυστυχώς ο πρόωρος θάνατός του δεν επέτρεψε να ολοκληρωθεί, ήταν μια κοινή μας ομιλία για το ρόλο της τακτικής και της στρατηγικής στο σκάκι. Ο ίδιος εκτιμούσε ότι δεν μπορούν να υπάρχουν γενικοί στρατηγικοί κανόνες στο σύγχρονο σκάκι, αλλά ότι το τακτικό στοιχείο κυριαρχεί. Φυσικά όμως, προσδοκούσε να δοκιμάσει την ισχύ των επιχειρημάτων του σε δημόσια αντιπαράθεση με τα δικά μου, καθώς του άρεσε που προσπαθούσα να εντοπίσω κάποιες στρατηγικές αρχές ακόμα και στον καινούριο κόσμο της “μανσούβας”, που δημιούργησε και μας αποκάλυψε ένας άλλος αξιόλογος σκακιστής-στοχαστής, ο Γιάννης Μανάκος. Θέλω να πιστεύω ότι ο Αντώνης θα ευχαριστιόταν πολύ με την ανάλυση που ακολουθεί, αφού εδώ και πολλά χρόνια είχε διαβλέψει την αξία του Topalov και θαύμαζε τη μαχητικότητά του. Το 2005 ήταν η οπωσδήποτε η χρονιά του Βούλγαρου γκρανμέτρ, όχι μόνο γιατί είχε τα καλύτερα αποτελέσματα, αλλά και γιατί έδειξε απαράμιλλη ικανότητα να ξεπερνάει το ψυχολογικό σοκ που συνοδεύει κάθε ήττα σε κορυφαίο επίπεδο: ξανά και ξανά, ένα μέτριο ή και κακό ξεκίνημα δεν τον εμπόδιζε να παρουσιάζει ένα απίστευτο ξέσπασμα ενέργειας στο δεύτερο μισό οποιουδήποτε τουρνουά, ώστε κάλυπτε με το παραπάνω την διαφορά όποιων είχαν προηγηθεί. Όταν μάλιστα στο παγκόσμιο πρωτάθλημα της F.I.D.E. έκανε το απίστευτο 6½/7, κανένας δεν μπόρεσε να ακολουθήσει το ρυθμό του και κατέκτησε την 1η θέση με μεγάλη πειστικότητα. Το 2006 ξεκίνησε με την επανάληψη του συνήθους μοτίβου, καθώς στο Βάικ άαν Ζέε δεν πτοήθηκε από την ήττα του στο 2ο γύρο και ισοβάθμησε στην1η θέση με τον Anand. Ακόμα πιο εντυπωσιακή ήταν η ανάκαμψή του στο άλλο κορυφαίο τουρνουά Μορέλια/Λινάρες, όταν συνήλθε από τρεις(!) ήττες για να ισοβαθμεί στην 1η θέση πριν από τον τελευταίο γύρο (τελικά κατετάγη 2ος-3ος). Η αναγνωρισμένη πια μαχητικότητά του πάλι έπαιξε καθοριστικό ρόλο, ενώ αναδείχθηκε και στις παρτίδες που έχασε: για να κερδίσει κανείς τον Topalov δεν αρκεί να βγάλει κερδισμένη θέση! Το φινάλε που ακολουθεί αξίζει να μελετηθεί προσεκτικά, μια και το πιθανότερο είναι ότι η ανάλυσή μου θα περιέχει κάποια λάθη. Οποιαδήποτε πρόταση, λοιπόν, είναι ευπρόσδεκτη.
© Ηλίας Κουρκουνάκης