Karpov hort1971

Anatoly Karpov - Vlastimil Hort τουρνουά στη μνήμη του Alekhine Μόσχα, 8 Δεκεμβρίου 1971 (11ος γύρος) σχόλια: Ηλίας Κουρκουνάκης

Αυτή η παρτίδα παίχθηκε στο πρώτο μεγάλο τουρνουά στο οποίο διακρίθηκε ο νεαρός ακόμη Karpov. Μολονότι είχε αναδειχθεί Παγκόσμιος Πρωταθλητής Νέων το 1969 πολύ πειστικά, κανείς δεν περίμενε ότι θα τερμάτιζε αήττητος και σε ισοβαθμία στην 1η θέση με τον πολυπρωταθλητή Σοβιετικής Ένωσης Leonid Stein με 11 βαθμούς, μπροστά από τους Smyslov 10½, Petrosian και Tukmakov από 10, Spassky και Tal από 9½, Bronstein, R.Byrne και Hort από 9, Korchnoi 8½, κλπ. (18 παίκτες, 17 γύροι!).

5.Ιγ3 ε6 6.η4

XIIIIIIIIY 9rsnlwqkvl-tr0 9zpp+-+pzpp0 9-+-zppsn-+0 9+-+-+-+-0 9-+-sNP+P+0 9+-sN-+-+-0 9PzPP+-zP-zP0 9tR-vLQmKL+R0 xiiiiiiiiy

Αναμφίβολα, η θεαματικότερη παρτίδα

Ήδη από τα νεανικά του χρόνια, ο

που έπαιξε στους αγώνες ήταν αυτή εναντίον

Κarpov είχε δείξει σαφή προτίμηση στην επίθε-

του

γκρανμέτρ

ση Keres και έπαιξε πολλές ωραίες παρτίδες με

Vlastimil Hort. Μάλιστα, κέρδισε το βραβείο της

αυτή. Αντίθετα με ένα δημοφιλή μύθο που του

καλύτερης παρτίδας ολόκληρου του τουρνουά,

αποδίδει «στεγνό» στρατηγικό στιλ, ο Κarpov

το οποίο έγινε στη μνήμη του Alekhine.

ένιωθε μεγάλη άνεση στις τακτικές περιπλοκές,

ισχυρού

Τσεχοσλοβάκου

1.ε4

αρκεί να βασίζονταν σε γερά θεμέλια.

Εκείνη την εποχή, ο Karpov έπαιζε απο-

6...Ιγ6

κλειστικά 1.ε4. Αργότερα μόνο άρχισε να παίζει

Τα μαύρα διαθέτουν αρκετές εναλλακτι-

κλειστά ανοίγματα, αλλά συνέχισε να είναι «αμ-

κές δυνατότητες, όχι μόνο όσον αφορά συγκε-

φιδέξιος». Μόνο όταν έχασε τον παγκόσμιο τίτ-

κριμένες κινήσεις, αλλά και ολόκληρα σχέδια.

λο από τον Kasparov το 1985 εγκατέλειψε σχε-

Οι βασικότερες εναλλακτικές δυνατότητες είναι

δόν οριστικά (με σπάνιες εξαιρέσεις) την παλιό-

6...θ6, 6...α6 και 6...Αε7 -και οι τρεις δοκιμά-

τερη αγάπη του, πιθανότατα επειδή δεν έβρισκε

στηκαν σε μεταγενέστερες παρτίδες του Karpov.

κατάλληλο αντίδοτο εναντίον της Σικελικής Ά-

7.η5 Ιδ7 8.ζ4

μυνας.

Παρά την επιτυχία του στη συγκεκριμένη 1...γ5 2.Ιζ3 δ6 3.δ4 γxδ4 4.Ιxδ4 Ιζ6

παρτίδα, ο Karpov δεν επανέλαβε την άμεση

© Ηλίας Κουρκουνάκης

προώθηση του Σζ, πολύ απλά επειδή δεν έπαιξε

νο που αντιμετωπίζουν μετά από 9.Ιxε6 ζxε6

σχεδόν κανείς εναντίον του την υποβαριάντα με

10.Βθ5+ κλπ.

6...Ιγ6. Μόνο πολλά χρόνια αργότερα, σε αγώνα

9.Αε3 Αε7

επίδειξης μάλιστα, παρουσιάστηκε η ίδια ακρι-

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος που αντιμετωπί-

βώς θέση σε αγώνα του. Εκεί συνέχισε 8.Αη2 α6

ζει η αμυνόμενη πλευρά σε οξείς καταστάσεις

9.α4 Αε7 10.θ4 Ββ6 11.Ιδε2 Ιδε5 12.Ιη3 θ6 13.ζ4

είναι συνήθως η ασυνέπεια. Για παράδειγμα, και

Ιγ4 14.Βε2 Ιδ4 15.Βζ2 θxη5 16.α5 Βγ5 17.β4

εδώ καταστροφική αποδεικνύεται η καθυστερη-

Βxβ4 18.Βxδ4 Αζ6 19.ε5 δxε5 20.Βδ3 εxζ4

μένη προώθηση 9...θ6, καθώς τα λευκά μπορούν

21.Ιηε4 Αxγ3+ 22.Βxγ3 Βxγ3+ 23.Ιxγ3 ηxθ4

να παίξουν 10.Ιxε6 ζxε6 11.Βθ5+ Ρε7 12.Αγ4

24.Πα4 ζ3 25.Αxζ3 Ιε5 26.Αη2 θ3 27.Πxθ3 Πxθ3

Βε8 13.Βθ3 με πανίσχυρη επίθεση.

28.Αxθ3 και ½–½ (Karpov-Hakulinen, σιμουλτανέ Juvaskula 1989).

Από την άλλη πλευρά, μπορεί να δοκιμαστεί 9...Βγ7 ή κάποια άλλη κίνηση σαν και της

Άλλη σημαντική εναλλακτική δυνατότητα σε αυτό το σημείο είναι 8.Ιδβ5, που προσπαθεί να αξιοποιήσει ταχύτατα την ευαισθησία του «καθυστερημένου» Σδ6. Αρχικά τα λευκά είχαν εξαιρετικά αποτελέσματα μετά από 8...Ιβ6 9.Αζ4 Ιε5 10.Βθ5 η6 11.Βθ3 Αδ7 12.0–0–0 Ββ8 13.Βη3, οπότε η απειλή 14.Ιxδ6+ Αxδ6 15.Πxδ6 αποδεικνύεται πανίσχυρη, σύντομα όμως βρέθηκε το σωστό αντίδοτο: 10...Ιη6 11.Αη3 (μετά από 11.Αxδ6 Αxδ6 12.Πδ1 0–0 13.Ιxδ6 Βε7 τα μαύρα διαθέτουν εξαιρετικό αντάλλαγμα για το Πιόνι) α6 12.Ιδ4 Αε7 (πιθανότατα μπορεί να παιχτεί μέχρι και 12...δ5 αμέσως) 13.0–0–0 Αx-

παρτίδας, ώστε να διατηρηθεί η ρευστότητα της θέσης.

XIIIIIIIIY 9r+lwqk+-tr0 9+p+nvlpzpp0 9p+nzpp+-+0 9+-+-+-zP-0 9-+-sNPzP-+0 9+-sN-vL-+-0 9PzPP+-+-zP0 9tR-+QmKL+R0 xiiiiiiiiy

η5+ 14.Ρβ1 0–0 με ασαφή θέση.

Και οι δύο παρατάξεις προσπαθούν να

Τέλος, πολλές παρτίδες έχουν παιχθεί και

παίξουν χρήσιμες κινήσεις, περιμένοντας η κα-

ακόμη περισσότερες ώρες ανάλυσης έχουν δα-

θεμιά την άλλη να εκδηλωθεί με κάποια δεσμευ-

πανηθεί στην κίνηση 8.Αε3, μετά την οποία προ-

τική ενέργεια. Για παράδειγμα, μετά από 10.Βδ2

κύπτει πραγματικός δαίδαλος βαριαντών, δηλα-

τα λευκά δηλώνουν ότι σε οποιοδήποτε πάρσιμο

δή 8...Ιβ6, 8...Αε7 ή 8...α6 και τώρα 9.α4, 9.Βδ2,

μετά την αλλαγή ...Ιγ6xΙδ4 θα μετακινήσουν

9.Πη1 ή 9.θ4 κ.ο.κ.

ξανά ένα ήδη αναπτυγμένο κομμάτι. Ενδεικτικά,

8...α6

η παρτίδα Tarjan-Hulak, Ινδονησία 1983, συνε-

Σε αυτό το σημείο, η προσπάθεια των

χίστηκε 10...Ιxδ4 11.Αxδ4 ε5 12.Αε3 εxζ4

μαύρων για αντεπίθεση στην πτέρυγα του βασι-

13.Αxζ4 Ιε5 14.0–0–0 Αε6 15.θ4 Βα5 16.α3 Πγ8

λιά με 8...θ6 είναι τουλάχιστον ασυνεπής. Μάλι-

17.Ιδ5 με περίπου ισόπαλη θέση.

στα, θα πρέπει να υπολογίσουν καλά τον κίνδυ-

© Ηλίας Κουρκουνάκης

Μετά από 12.ζxε5 τα μαύρα διαθέτουν

10.Πη1 Ο Karpov προσπαθεί να βρει μια κίνηση

την εναλλακτική δυνατότητα 12...δxε5, ώστε

που στο μέλλον θα αποδειχτεί περισσότερο πα-

στη συνέχεια να αλλάξουν τους μαυροτετράγω-

ραγωγική από την Βδ1–δ2 -και το πετυχαίνει 12

νους Αξιωματικούς με ...Αε7-γ5, καθώς δεν εί-

χρόνια νωρίτερα! Ο Πύργος ξεκινά ένα ταξίδι

ναι καλό τότε 13.Βγ4 β5 14.Βγ6 Πβ8 με την

ανεπανάληπτο στην ιστορία του σκακιού, μολο-

απειλή εγκλωβισμού της Βασίλισσας 15...Αβ7.

νότι αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε σχετικά κλειστή κάθετο.

10...Ιxδ4 Αυτή η αλλαγή επιταχύνει την ανάπτυξη των λευκών, οπότε έπρεπε να προτιμηθεί 10...Βγ7, έστω κι αν αυτό σημαίνει ότι δύσκολα μπορεί να παιχτεί πια ...ε6-ε5 (εξαιτίας του σημαντικού τέμπο που κερδίζουν στην επίθεση τα λευκά με την απειλή Ιγ3-δ5). Η εναλλακτική δυνατότητα 10...0–0 μοιάζει εξαιρετικά ριψοκίνδυνη, καθώς τα λευκά έχουν ήδη προετοιμα-

XIIIIIIIIY 9r+lwqk+-tr0 9+p+nvlpzpp0 9p+-zp-+-+0 9+-+-zp-zP-0 9-+-+PzP-+0 9+-sN-vL-+-0 9PzPPwQ-+-zP0 9tR-+-mKLtR-0 xiiiiiiiiy

στεί για επίθεση στην πτέρυγα του βασιλιά (αυ-

12...εxζ4 13.Αxζ4 Ιε5

τή, εξάλλου, είναι μια από τις βασικές ιδέες της

Το πάρσιμο του «δηλητηριασμένου» Σβ

επίθεσης Keres), ενώ προφανώς δεν είναι καλό

με 13...Ββ6 14.Πη3 (ίσως ακόμα ισχυρότερο

ούτε 10...Ιγ5 11.Ιxγ6 βxγ6 12.Αxγ5 δxγ5 κλπ.

από αμέσως 14.Ιδ5) Βxβ2 αποδεικνύεται εξαιρε-

Τέλος, για άλλη μια φορά η προώθηση

τικά επικίνδυνο, εξαιτίας της απλής συνέχειας

10...θ6 αποδεικνύεται ιδιαίτερα επικίνδυνη για

15.Πβ1 Βα3 16.Ιδ5 Βxα2 (προφανώς όχι

τα μαύρα: μετά από 11.η6 Αθ4+ 12.Ρδ2 ο Βασι-

16...Βγ5 17.Πγ3) 17.Πββ3 με υπεραρκετό α-

λιάς τους είναι πολύ πιο εκτεθειμένος σε σοβα-

ντάλλαγμα σε κινητικότητα κομματιών για τα

ρούς κινδύνους από το λευκό ομόλογό του.

δύο σχετικά άχρηστα επιπλέον μαύρα Πιόνια.

11.Βxδ4

14.Αε2 Αε6

Το μοναδικό μαύρο κομμάτι που είχε ξε-

Δυστυχώς για τον Τσεχοσλοβάκο γκραν-

φύγει από την 8η και την 7η οριζόντιο απομα-

μέτρ, η προσπάθεια να αποκτήσει ενεργητικό

κρύνθηκε από τη σκακιέρα, ενώ ο λευκός Ίππος

αντιπαιχνίδι με 14...Βα5 επιτρέπει στα λευκά να

αντικαταστάθηκε χωρίς καμιά απώλεια χρόνου.

δείξουν ότι η υπεροχή τους σε ανάπτυξη μπορεί

11...ε5

να χρησιμοποιηθεί ακόμη και μετά την αλλαγή

Η μοναδική συνεπής ιδέα, ώστε να εξα-

των Βασιλισσών: 15.Ιδ5 Βxδ2+ 16.Ρxδ2 Αδ8

σφαλιστεί το τετράγωνο ε5 για τον Ιδ7. Βέβαια,

17.Παδ1 Αε6 18.Ργ1 και η ολοκλήρωση του

σε αντάλλαγμα παραχωρεί σχεδόν ολοκληρωτι-

«τεχνητού» ροκέ σημαίνει ότι διατηρείται η

κά το δ5 στον Ιγ3.

πρωτοβουλία των κινήσεων. Το λιγότερο που θα

12.Βδ2

πρέπει να κάνουν τα μαύρα προκειμένου να α-

© Ηλίας Κουρκουνάκης

παλλαγούν από την πίεση εναντίον του Σδ6,

Ο Hort αντιλαμβάνεται ότι έχει χάσει τη

είναι να παραχωρήσουν στον αντίπαλο το ζεύγος

στρατηγική μάχη του ανοίγματος, γι’ αυτό επι-

των Αξιωματικών.

χειρεί να περιπλέξει την κατάσταση, μήπως έτσι

XIIIIIIIIY 9r+-wqk+-tr0 9+p+-vlpzpp0 9p+-zpl+-+0 9+-+-sn-zP-0 9-+-+PvL-+0 9+-sN-+-+-0 9PzPPwQL+-zP0 9tR-+-mK-tR-0 xiiiiiiiiy

αποπροσανατολίσει το νεαρό αντίπαλό του. Μετά από 16...0–0 ή 16...Βγ7 και ...0–0–0, τα μαύρα θα ήταν καταδικασμένα σε παθητικό παιχνίδι (ας σημειωθεί όμως ότι τα λευκά μπορούν να εμποδίσουν το ...0–0–0 με 17.Πη3, αν θέλουν). Βέβαια, τώρα η μάχη σε ανοιχτό πεδίο θα γίνει με τα λευκά να διαθέτουν εμφανώς μεγαλύτερη δύναμη κρούσης.

17.Αε3 Μολονότι τα λευκά διατηρούν υπεροχή και μετά από 17.0–0–0 Ιxζ4 18.Βxζ4, καθώς οι

15.Ιδ5

«ανόμοιοι» Αξιωματικοί ευνοούν την παράταξη

Τώρα όμως τα λευκά είναι σκόπιμο να

που επιτίθεται, ο Karpov κρίνει σκόπιμο να δια-

δράσουν αμέσως, γιατί μετά από 15.0–0–0 Βα5

τηρήσει στη σκακιέρα όσο περισσότερα κομμά-

το ευάλωτο Σα2 απαγορεύει την κεντροποίηση

τια μπορεί: διαθέτει σαφή υπεροχή χώρου, ενώ

του Ίππου. Βέβαια, σε αυτή την περίπτωση τα

θεωρεί ότι η επιλογή της αλλαγής μαυροτετρά-

λευκά θα μπορούσαν να συνεχίσουν απλά με

γωνου Αξιωματικού με τον Ίππο παραμένει α-

16.Ρβ1, οπότε η επίθεσή τους θα εξελιχθεί με

ναφαίρετο δικαίωμα των λευκών.

μικρή καθυστέρηση. Πολύ σωστά, ο Κarpov αποφεύγει τη δραστηριοποίηση του ισχυρότερου εχθρικού κομματιού.

15...Αxδ5 16.εxδ5 Επίσης ικανοποιητικό είναι το πάρσιμο 16.Βxδ5, αλλά ο Karpov δεν ήθελε να περιορίζεται η κινητικότητα των δικών του κομματιών από το Σε4. Είναι αλήθεια ότι έτσι χάνει την πίεση εναντίον του Σδ6, προτιμά όμως να παίξει στις ανοιχτές γραμμές -και η συνέχεια τον δι-

XIIIIIIIIY 9r+-wqk+-tr0 9+p+-vlpzpp0 9p+-zp-+n+0 9+-+P+-zP-0 9-+-+-+-+0 9+-+-vL-+-0 9PzPPwQL+-zP0 9tR-+-mK-tR-0 xiiiiiiiiy

καιώνει. Πάντως, και σε αυτή την περίπτωση τα

17...θ6

λευκά θα διατηρούσαν εξαιρετικές προοπτικές,

Μόνο αυτή η κίνηση δικαιολογεί την ο-

π.χ. μετά από 16...Ββ6 17.0–0–0 κλπ.

16...Ιη6

πισθοχώρηση του Ίππου: τα μαύρα πρέπει να δημιουργήσουν άμεσες απειλές προτού πραγματοποιηθεί το ροκέ. Για παράδειγμα, μετά από

© Ηλίας Κουρκουνάκης

17...Βγ7 18.Πη3 0–0 (αισθητά χειρότερο είναι

ότι η δραστηριοποίηση του Πα8 με 20...Πγ8

18...0–0–0 19.Αα7) 19.0–0–0 η επίθεση των

αντιμετωπίζεται πολύ ικανοποιητικά χάρη στην

λευκών εξελίσσεται με πολύ μεγαλύτερη ευκο-

ιδέα 21.α4 και Πα1–α3 ή α4-α5 και Πα1–α4

λία και ταχύτητα από αυτή των μαύρων.

(ίσως αποδειχτεί σκόπιμο για τα λευκά να παίξουν γ2-γ3, όπως στην παρτίδα).

18.ηxθ6 Αθ4+ 19.Ρδ1 Ο λευκός Βασιλιάς δεν αισθάνεται καθόλου ανασφαλής στο δ1, αλλά ο Karpov σίγουρα θα προτιμούσε να αναπτυσσόταν γρήγορα και ο Πα1. Από την άλλη πλευρά, τα μαύρα αντιμετωπίζουν ακόμη μεγαλύτερο πρόβλημα με τον Πα8, ενώ ο δικός τους Βασιλιάς έχει κάθε λόγο να φοβάται την εχθρική επίθεση.

19...ηxθ6 20.Αxθ6 Αυτή η κίνηση δεν στοχεύει μόνο στο να κερδίσει Πιόνι, αλλά κυρίως στην αποστέρηση του τετραγώνου η5 από τα μαύρα κομμάτια. Μετά από, π.χ., 20.γ3, τα μαύρα θα συνέχιζαν

21.γ3 Αε5

XIIIIIIIIY 9r+-wqk+-tr0 9+p+-+p+-0 9p+-zp-+nvL0 9+-+Pvl-+-0 9-+-+-+-+0 9+-zP-+-+-0 9PzP-wQL+-zP0 9tR-+K+-tR-0 xiiiiiiiiy

20...Αη5 21.Αxη5 θxη5 και η πίεση στη στήλη θ,

Ένα από τα προβλήματα που δημιούργη-

σε συνδυασμό με το ισχυρό τετράγωνο ε5 που

σε η οπισθοχώρηση του Αξιωματικού στην αμέ-

διαθέτει ο Ίππος, θα τους επέτρεπε να ατενίζουν

σως προηγούμενη κίνηση, είναι ότι τώρα τα

το μέλλον με πολύ περισσότερη αισιοδοξία απ’

μαύρα διαθέτουν ένα ισχυρό τετράγωνο για τα

όση σε οποιαδήποτε προγενέστερη φάση της

δύο ελαφρά τους κομμάτια -οποιοδήποτε το α-

παρτίδας (μετά το άνοιγμα, φυσικά).

ξιοποιήσει, παρεμποδίζει τη δράση του άλλου.

20...Αζ6

Είναι αλήθεια ότι τώρα απειλείται 22...Βθ4 και

Εκτός από την αλλαγή 10...Ιxδ4, είναι

πως μετά από 22.Αη5 Ββ6 23.Αε3 Βγ7 τα μαύρα

εξαιρετικά δύσκολο να εντοπιστεί κάποιο αντι-

πλησιάζουν στην πλήρη εξισορρόπηση της κα-

κειμενικό λάθος των μαύρων μέχρι αυτό το ση-

τάστασης, αλλά υπάρχει μια ιδέα που τους δη-

μείο. Τώρα προφανώς δεν παίζεται 20...Ββ6

μιουργεί αρκετά πρακτικά προβλήματα -και ο

21.Αε3 Βxβ2 22.Αδ4, πιθανότατα όμως έπρεπε

Karpov, φυσικά, την εντοπίζει.

να προτιμηθεί 20...Βζ6: μολονότι η Βασίλισσα

22.Πη4

περιορίζει την κινητικότητα του Αθ4, τουλάχι-

Ο Πύργος καλύπτει το τετράγωνο θ4, αλ-

στον έτσι προωθείται η ανάπτυξη των υπόλοι-

λά και την υπόλοιπη κρίσιμη 4η οριζόντιο. Η

πων συμμαχικών της κομματιών. Αν πάλι ο Hort

μάχη διεξάγεται λιγότερο για το υλικό και πολύ

θεωρούσε την κατάληψη του τετραγώνου ζ6

περισσότερο για τον έλεγχο των ανοιχτών γραμ-

επιζήμια για τις προοπτικές του Αξιωματικού

μών.

του, μια άλλη λύση ήταν 20...Βε7, προετοιμάζο-

Ενδεικτική για το αντιπαιχνίδι που θα

ντας πάλι ...0–0–0. Τέλος, αξίζει να αναφερθεί

μπορούσαν να αποκτήσουν τα μαύρα είναι η

© Ηλίας Κουρκουνάκης

απλή συνέχεια 22.Αδ3 Βθ4, οπότε δεν παίζεται 23.Πxη6,

εξαιτίας

του

ενδιάμεσου

σαχ

23...Βθ5+.

Παρεμπιπτόντως, ο Karpov ανανεώνει τη στρατηγική απειλή περαιτέρω προώθησης του Σθ.

22...Βζ6

24...Αζ6

Εδώ ήταν η τελευταία ευκαιρία των μαύ-

Η δημιουργία απλών τακτικών απειλών

ρων να επαναφέρουν στη σκακιέρα την υλική

από μειονεκτική θέση συνήθως αποτελεί ουτο-

ισορροπία με 22...Αxθ2. Φαίνεται ότι ο Hort

πία. Το ίδιο, βέβαια, συμβαίνει κι εδώ: μετά από

αποφάσισε, επιτέλους, να ολοκληρώσει την α-

24...Πη8 τα λευκά μπορούν να εξουδετερώσουν

νάπτυξή του, σε λάθος στιγμή όμως.

την ιδέα 25...Ιxθ4 26.Πxθ4 Πη1+ με 25.Αδ3

23.θ4

Βζ3+ 26.Ργ2, οπότε κυριαρχούν σε όλες τις ση-

Και πάλι το Πιόνι για το οποίο φροντί-

μαντικές ανοιχτές γραμμές -και φυσικά δεν παί-

ζουν τα λευκά στη στήλη θ δεν έχει αξία τόσο

ζεται 26...Βxδ5 27.Αβ5+.

για την υλική του υπόσταση όσο για το ρόλο που

25.θ5

μπορεί να παίξει: η περαιτέρω προώθησή του

Εξίσου καλό μοιάζει 25.Πxβ7, αλλά ο

στο θ5 αποτελεί σημαντική στρατηγική απειλή.

Κarpov σωστά αρπάζει την ευκαιρία να απαγο-

Παράλληλα ο Αθ6 διατηρεί ανοιχτές όλες τις

ρέψει στον εχθρικό Ίππο τη χρήση του ε5.

επιλογές του, ενώ μετά από 23.Αη5 Βζ5 τα μαύ-

25...Ιε7

ρα θα διέθεταν κάποιες σημαντικές επιπλέον

Ανεπιθύμητη οπισθοχώρηση, αλλά στο

πληροφορίες.

25...Ιε5 υπάρχει η τακτική δυνατότητα 26.Πζ4

23...Βζ5

και τα λευκά κερδίζουν πολύ υλικό. Ο έλεγχος

Πολύ λογικά, απαγορεύει τη δραστηριο-

που προσφέρουν τα Σδ5 και Σθ5 στις μετακινή-

ποίηση και του Πα1 με Ρδ1–γ2. Αμέσως χάνει

σεις της αντίπαλης Βασίλισσας θυμίζει κατα-

23...Ιxθ4 24.Αη7, ενώ φυσικά δεν είναι πολύ

σκευή καλλιτεχνικού σκακιού, εξαιτίας της συμ-

καλύτερο 23...0–0–0 24.Αη5 κλπ. Ο Hort θα

μετρικής τοποθέτησής τους.

ήθελε να κάνει ροκέ, αλλά μια νέα μετακίνηση του Πύργου τον εμποδίζει.

24.Πβ4 Όχι μόνο απειλεί το Σβ7, αλλά και αποτρέπει το 24...0–0–0, εξαιτίας της απλής δυνατότητας 25.Αη4. Μπορεί ο λευκοτετράγωνος λευκός Αξιωματικός να έχει μετακινηθεί μόνο μια φορά σε ολόκληρη την παρτίδα, αλλά αποδεικνύεται ότι από το “σεμνό” τετράγωνο ε2 παίζει σημαντικό ρυθμιστικό ρόλο: καλύπτει το Βασιλιά του και συνεισφέρει πολύ στον έλεγχο των

XIIIIIIIIY 9r+-+k+-tr0 9+p+-snp+-0 9p+-zp-vl-vL0 9+-+P+q+P0 9-tR-+-+-+0 9+-zP-+-+-0 9PzP-wQL+-+0 9tR-+K+-+-0 xiiiiiiiiy

λευκών τετραγώνων.

26.Πζ4

© Ηλίας Κουρκουνάκης

Και εδώ μπορούσε να παιχτεί 26.Πxβ7, αλλά προφανώς ο νεαρός Ρώσος δεν μπόρεσε να βρει κάτι συγκεκριμένο μετά από την απλή απάντηση 26...Ιxδ5. Η συνεχής παρενόχληση της αντίπαλης Βασίλισσας καταστρέφει τη δυναμική συνεργασία των μαύρων κομματιών.

26...Βε5 27.Πζ3 Η ιδέα-κλειδί συνίσταται σε άλλη μια μετακίνηση του Πύργου! Από την 3η οριζόντιο μπορεί να διεκδικήσει τις δύο κεντρικές στήλες ή οποιαδήποτε κάθετο στην πτέρυγα του βασιλιά, χωρίς σοβαρές παρενοχλήσεις από τα μαύρα ελαφρά κομμάτια.

XIIIIIIIIY 9r+-+k+-tr0 9+p+-snp+-0 9p+-zp-vl-vL0 9+-+Pwq-+P0 9-+-+-+-+0 9+-zP-+R+-0 9PzP-wQL+-+0 9tR-+K+-+-0 xiiiiiiiiy

28.Πδ3 Ο Πύργος δημιουργεί νέα απειλή, αυτή τη φορά αποφασιστική. Καθώς η συνέχεια 28...Ιε7 29.Αζ4 μοιάζει ιδιαίτερα ζοφερή για τα μαύρα, ο Hort δεν διαθέτει ουσιαστική επιλογή.

28...Πxθ6 29.Πxδ5 Προφανώς ο Τσεχοσλοβάκος γκρανμέτρ έλπιζε στο πάρσιμο 29.Βxθ6, οπότε τα μαύρα θα αποκτούσαν εξαιρετικό αντιπαιχνίδι με 29...Αη5 (ακόμα καλύτερο από 29...Ιζ4 30.Πδ2 0–0–0 31.Βθ7) 30.Βθ7 Ιε3+, αλλά φυσικά ο Karpov

27...Ιxδ5

προτιμά να διατηρήσει τον έλεγχο της κατάστα-

Προφανώς όχι 27...Βxθ5 28.Πxζ6 Βθ1+

σης με απόλυτη κυριαρχία στο κέντρο.

29.Αζ1, καθώς τα μαύρα δεν μπορούν να ανα-

29...Βε4

κτήσουν το κομμάτι με 29...Ιη8: ακολουθεί

Το φινάλε μετά από 29...Βε6 30.Πxδ6

30.Βε1+ Ρδ8 (ταχύτερα χάνει 30...Ρδ7 31.Αβ5+)

Βxδ6 31.Βxδ6 Πδ8 32.Βxδ8+ είναι ιδιαίτερα

και τώρα ακόμη καλύτερο από 31.Αη5 είναι το

ευνοϊκό για τα λευκά, αφού έχουν τη δυνατότη-

απλό 31.Αη7 κλπ.

τα να αποκτήσουν ελεύθερα Πιόνια και στις δύο

Αξίζει επίσης να σημειωθεί η βαριάντα

πτέρυγες της σκακιέρας. Το μόνο μειονέκτημά

27...0–0–0 28.Αε3 Ιζ5 (ή 28...Ιxδ5 29.Αδ4 Βε6

τους θα ήταν ότι το Σθ προάγεται σε τετράγωνο

30.γ4) 29.Αζ4 Βε4 30.Βδ3 Βxδ3+ 31.Πxδ3,

χρώματος αντίθετου με αυτό στο οποίο κινείται

στην οποία τα μαύρα δεν προλαβαίνουν να εξα-

ο δικός τους Αξιωματικός, αλλά η παρουσία των

σφαλίσουν ικανοποιητικό αντιπαιχνίδι (τώρα

Πύργων εξισορροπεί με το παραπάνω τις δυσκο-

απειλείται 32.Αη4).

λίες που παρουσιάζει.

© Ηλίας Κουρκουνάκης

Τώρα φαινομενικά τα μαύρα ξεπέρασαν τα σημαντικότερα προβλήματά τους, πλην όμως...

XIIIIIIIIY 9r+-+k+-+0 9+p+-+p+-0 9p+-zp-vl-tr0 9+-+R+-+P0 9-+-+q+-+0 9+-zP-+-+-0 9PzP-wQL+-+0 9tR-+K+-+-0 xiiiiiiiiy

θησης του ελεύθερου Σθ σε συνδυασμό με πίεση στο ευάλωτο Σζ7.

XIIIIIIIIY 9r+-+k+-+0 9+p+-+p+-0 9p+-zp-+-+0 9+-+-vl-wQP0 9-+-+-+-+0 9+-zPR+-+-0 9PzPK+L+-+0 9twq-+-+-+-0 xiiiiiiiiy 1–0

30.Πδ3 ...ο Πύργος έχει την τελευταία λέξη! Τώ-

Αυτή η παρτίδα αποδείχθηκε καθοριστική

ρα απειλείται όχι μόνο ο Πθ6, αλλά και 31.Πε3,

για την επιτυχία του Κarpov στο τουρνουά: του

οπότε πάλι η συνέχεια είναι πρακτικά υποχρεω-

έδωσε όχι μόνο έναν πολύτιμο βαθμό, αλλά μαζί

τική (η οπισθοχώρηση 30...Βθ7 αποδεικνύεται

και την απαραίτητη αυτοπεποίθηση ότι μπορού-

ανούσια μετά το απλό πάρσιμο 31.Πxδ6).

σε να αναμετρηθεί ως ίσος προς ίσο με τους α-

30...Βθ1+ 31.Ργ2 Βxα1 32.Βxθ6

ναγνωρισμένα κορυφαίους παίκτες της εποχής,

Η έμμεση αλλαγή των Πύργων προσφέ-

σε κρίσιμο μεταβατικό σημείο των αγώνων. Κα-

ρει προφανώς άνισα οφέλη στις δύο παρατάξεις:

θόλου τυχαία, λοιπόν, δήλωσε πολλά χρόνια

ενώ η μαύρη Βασίλισσα εξορίστηκε από το βα-

αργότερα ότι παραμένει μια από τις πολύ αγα-

σικό πεδίο της μάχης στα μακρινά σύνορα της

πημένες του δημιουργίες.

σκακιέρας, η λευκή συνάδελφός της βρήκε την ευκαιρία να διεισδύσει στο εχθρικό στρατόπεδο.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Το τέλος βρίσκεται πια πολύ κοντά.

32...Αε5 33.Βη5

• Karpov Anatoly, Anatoly Karpov's Best

Μολονότι το συγκεκριμένο τουρνουά

Games, B.T.Batsford Ltd., Λονδίνο, 1996

παίχθηκε με το παλιό σύστημα χρόνου σκέψης,

• Markland Peter R., The Best of Karpov, Ox-

δηλαδή 2½ ώρες για τις πρώτες 40 κινήσεις,

ford University Press, Λονδίνο, 1975

διακοπή και στη συνέχεια 1 ώρα για κάθε 16

• O'Connell Kevin J. & Adams J., The Games

κινήσεις, σε αυτό το σημείο ο Hort ξεπέρασε το

of Anatoly Karpov, Pitman Publishing, Νέα

επιτρεπόμενο όριο. Φυσικά, η θέση είναι εύκολα

Υόρκη, 1974

κερδισμένη για τα λευκά, χάρη στην άμεση α-

• Sahovski Informator αρ.12 (1971), Βελιγράδι

πειλή 34.Βη8+, αλλά και στη δυνατότητα προώ-

1972

© Ηλίας Κουρκουνάκης