Garry Kasparov - Rustam Kasimdzhanov Βάικ άαν Ζέε 1999 (8ος γύρος) του Ηλία Κουρκουνάκη
1.δ4 Ιζ6 2.γ4 η6 3.η3 Αη7 4.Αη2 δ5
κό στην προσπάθειά του να εξασφαλίσει την
5.γxδ5 Ιxδ5 6.ε4 Ιβ6 7.Ιε2 0–0 8.0–0 Ιγ6 9.δ5
πρωτοβουλία των κινήσεων. Οι αναμενόμενες
Ια5 10.Ιβγ3 γ6 11.β3 γxδ5 12.εxδ5 Αη4
εναλλακτικές δυνατότητες 15.Ιζ4 και 15.Πγ1
13.Αδ2 ε6 14.δxε6 Αxε6
Πε8 16.Ιζ4 δεν θα είχαν την ίδια αποτελεσμα-
XIIIIIIIIY 9r+-wq-trk+0 9zpp+-+pvlp0 9-sn-+l+p+0 9sn-+-+-+-0 9-+-+-+-+0 9+PsN-+-zP-0 9P+-vLNzPLzP0 9tR-+Q+RmK-0 xiiiiiiiiy
τικότητα. 15...Ιγ6 Το μεγαλύτερο πρόβλημα στη διάταξη των μαύρων είναι ο αποκεντροποιημένος Ια5, γι’ αυτό πολύ σωστά δίνεται προτεραιότητα στην επίλυσή του. Μετά από 15...Αxα1 16.Βxα1 ζ5 (η εισβολή του Ίππου στο ζ6 πρέπει οπωσδήποτε να αποτραπεί, π.χ. 16...Ιγ6 17.Ιζ6+ Ρθ8 18.Αxγ6 βxγ6 19.Αθ6 Αθ3 20.Πε1 με την απλή απειλή 21.Ιε4+ ζ6 22.Ιζ4 (ή πρώτα 21.Ιζ4 κλπ.), ενώ σε σοβαρά προ-
Σε θέσεις με εντελώς ανοιχτό κέντρο, η
βλήματα θα οδηγούσε επίσης η συνέχεια
ενεργητικότητα των κομματιών είναι προφα-
16...Ιδ7 17.Αθ6 ζ6 18.Αxζ8 Βxζ8 19.Πδ1 Πδ8
νώς η βασική ρυθμιστική παράμετρος των
20.Ιδ4 με σχεδόν ασφυκτική πίεση, π.χ.
εξελίξεων. Εδώ οι Αη2 και Αη7 είναι πανίσχυ-
20...Βε7 21.Ιxε6 Βxε6 22.Ιxζ6+ ή 20...Αζ7
ροι, αλλά τα λευκά διατηρούν συνολικό πλεο-
21.Βγ3) 17.Βε5 Βδ7 18.Ιη5 Βxδ2 (δεν ωφελεί
νέκτημα χάρη στον έλεγχο του κρίσιμου τε-
ούτε 18...Ιαγ4 19.βxγ4 Ιxγ4 20.Βxε6+ Βxε6
τραγώνου γ4: οι Ίπποι τους διατηρούν καλύτε-
21.Ιxε6 Ιxδ2 22.Πδ1) 19.Βxε6+ Ρθ8 20.Βε7
ρες προοπτικές, έστω κι αν δεν διαθέτουν α-
Βδ7 21.Βε5+ Ρη8 22.Βxα5 τα λευκά θα είχαν
κόμα κάποιο μόνιμα ισχυρό τετράγωνο σε
τόσο υλική όσο και στρατηγική υπεροχή.
προωθημένο πόστο.
Ας σημειωθεί ακόμα ότι σε παρόμοια
Φυσικά, μεγάλη σημασία έχει η ταχύ-
προβλήματα με της παρτίδας θα οδηγούσε
τητα με την οποία θα δραστηριοποιηθούν οι
15...Ιδ5 16.Πγ1 Ιγ6 17.Ιγ5, οπότε η διαφορά
Πύργοι και των δύο παρατάξεων.
στην κινητικότητα των λευκών και μαύρων
15.Ιε4 Ενέργεια
κομματιών είναι προφανής. χαρακτηριστική
για
τον
Kasparov, που δεν διστάζει να προσφέρει υλι-
© Ηλίας Κουρκουνάκης
16.Αη5 Βxδ1 Η
άλλη
εναλλακτική
δυνατότητα
16...ζ6 17.Αε3 ζ5 θα δημιουργούσε νέες αδυ-
19...Αη4
ναμίες χωρίς κάποια ανταπόδοση. Ο Kasparov
Όπως είχε δηλώσει ο Steinitz ήδη από
(ή
τον 19ο αιώνα, η αμυνόμενη παράταξη πρέπει
18...Βxδ1 19.Παxδ1 Αγ8 20.Ιδ4 και η πίεση
να είναι έτοιμη να κάνει παραχωρήσεις. Το
στη διαγώνιο θ1–α8 αποδεικνύεται αποφασι-
δύσκολο, βέβαια, είναι να προσδιοριστεί ποια
στικής σημασίας) 19.Ιxε6 (σαφώς προτιμότερο
παραχώρηση έχει τις λιγότερο αρνητικές συ-
από 19.Βxα1 Βε7 20.Αxγ6 βxγ6 21.Βε5 Ρζ7
νέπειες.
πιθανότατα
θα
έπαιζε
18.Ιγ5
Αxα1
[όχι όμως 21...Παε8 22.Αδ4] 22.Αη5 Βxη5
Γνωρίζοντας την εξέλιξη της παρτίδας,
23.Βxε6+ Ρη7 24.Βxγ6 Βζ6 και τα μαύρα αμύ-
είναι ευκολότερο να προταθεί η βαριάντα
νονται) Βxδ1 20.Πxδ1 Πζε8 21.Αxβ6 αxβ6
19...Ιβ4 20.Ιζ4 (όχι 20.Πδ2 Πδ7 και ξαφνικά
22.Πxα1 Πxε6 23.Αδ5 Ρζ7 24.Ιζ4 και τα λευκά
προλαβαίνει να συμμετάσχει στη μάχη και ο
κερδίζουν.
Πζ8) Αη4 21.ζ3 (ούτε τώρα 21.Πδ2 Αγ3, οπότε κλείνει η πολύτιμη διαγώνιος θ1–α8, τουλά-
17.Παxδ1
XIIIIIIIIY 9r+-+-trk+0 9zpp+-+pvlp0 9-snn+l+p+0 9+-+-+-vL-0 9-+-+N+-+0 9+P+-+-zP-0 9P+-+NzPLzP0 9+-+R+RmK-0 xiiiiiiiiy Η αλλαγή των Βασιλισσών δεν διευκό-
χιστον προσωρινά) Αγ8 22.Αγ5 (ίσως αξίζει να δοκιμαστεί 22.α3) Ιxα2 23.Ιxγ8 Πxγ8 24.Αxζ8 Ρxζ8 25.Ιε2 (χειρότερο μοιάζει 25.Πζ2 Ιγ1) Αζ6 26.ζ4 Πγ7 με καλό αντάλλαγμα για τη διαφορά. Πάνω στη σκακιέρα όμως, πόσοι θα ήταν πρόθυμοι να θυσιάσουν υλικό εναντίον του Kasparov μόνο και μόνο για να αποκτήσουν μια λιγότερο παθητική θέση με περιορισμένες προοπτικές ισοπαλίας; 20.ζ3 Αγ8 21.Αγ5 Αν μειώθηκε η πίεση που ασκούσε ο λευκοτετράγωνος
Αξιωματικός,
κερδήθηκε
λυνε τα μαύρα, καθώς τώρα αντιμετωπίζουν
πολύτιμος χρόνος για τη δραστηριοποίηση του
έντονο πρόβλημα στα μαύρα τετράγωνα. Ιδιαί-
μαυροτετράγωνου συνάδελφού του.
τερη αξία για τα λευκά έχει ο έλεγχος του
21...Αζ6
προωθημένου τετραγώνου δ6, αφού ο Ίππος
Η εναλλακτική λύση 21...Πδ7 22.Πδ2
που αναπόφευκτα θα εγκατασταθεί εκεί συν-
(όχι όμως 22.Αθ3 Πxδ6 23.Αxδ6 Αxθ3
δυάζει πίεση στο Σβ7 με τον Αη2 και δυσχε-
24.Αxζ8 Αxζ1 κλπ.) Πζδ8 23.Πζδ1 δεν προ-
ραίνει τη δραστηριοποίηση των αντίπαλων
σφέρει καλύτερες προοπτικές, π.χ. 23...Αζ8
Πύργων.
24.Ιζ4
17...θ6 18.Αε3 Παδ8 19.Ιδ6
με
πολλαπλές
απειλές
(πρώτιστα
25.Αθ3).
Προφανώς ισχυρότερο από 19.Ιγ5 Αγ8,
22.ζ4
μολονότι και τότε η πίεση των λευκών δεν
Ο Αη2 επανέρχεται!
είναι καθόλου αμελητέα. Για άλλη μια φορά,
22...Αη4
αναζητείται το λάθος που έκανε ο αντίπαλος
Δεν ήταν καλύτερο 22...Αε7 23.Ιxβ7,
του Kasparov για να βρεθεί σε τόσο δύσκολη
ενώ μετά από, 22...Πδ7 η απλή προώθηση
θέση.
23.ζ5 επιτρέπει στους Πζ1 και Ιε2 να συμμε-
© Ηλίας Κουρκουνάκης
τάσχουν άμεσα στη μάχη.
θα διατηρούσαν μεγάλη υπεροχή στο φινάλε.
XIIIIIIIIY 9-+-tr-trk+0 9zpp+-+p+-0 9-snnsN-vlpzp0 9+-vL-+-+-0 9-+-+-zPl+0 9+P+-+-zP-0 9P+-+N+LzP0 9+-+R+RmK-0 xiiiiiiiiy 23.Ιε4
Αξίζει να συγκριθεί η τελική θέση αυτής της βαριάντας
με
το
φινάλε
της
παρτίδας
Yermolinsky-Kasparov από το ίδιο τουρνουά, στην οποία ο συνδυασμός Π+Ι αποδείχθηκε πολύ αποτελεσματικότερος από Π+Α: η σημασία της διάταξης των Πιονιών και της δυνατότητας δραστηριοποίησης του Βασιλιά είναι προφανής και στις δύο περιπτώσεις. 27.Ιε8+ Ο Ίππος “χορεύει” μέχρι και στο τετράγωνο από το οποίο ξεκίνησε ο αντίπαλος Βασιλιάς!
Για δεύτερη φορά στην παρτίδα, ο Ίπ-
27...Ρη8 28.Ιδ6
πος έρχεται στο ε4 βελτιώνοντας αισθητά τη
Νέα “οπισθοχώρηση” του Ίππου, αυτή
συνολική κινητικότητα των λευκών κομμα-
τη φορά στο δ6 για να εκδράμει προς την αντί-
τιών. Οπισθοχωρεί λίγο, αλλά μόνο για να
θετη πλευρά της σκακιέρας.
πάρει φόρα...
28...Ιδ7 29.Αε3
23...Αxε2 24.Ιxζ6+ Ρη7 25.Πxδ8 Επίσης
ικανοποιητικό
θα
Με τόσο μεγάλο στρατηγικό πλεονέήταν
κτημα, χρειάζεται προσοχή να μην προχωρή-
25.Αxζ8+ Πxζ8 26.Ιε4 Αxδ1 27.Πxδ1, καθώς
σει κανείς σε πρόωρη μετατροπή του σε υλική
ο ερχομός του Ίππου στο γ5 δεν αποτρέπεται.
υπεροχή. Μετά από 29.Ιxβ7 Ιxγ5 (αλλά όχι
25...Πxδ8 26.Πε1
29...Αα6 30.Αxγ6 Αxβ7 31.Αε3) 30.Ιxγ5 Ιδ4
XIIIIIIIIY 9-+-tr-+-+0 9zpp+-+pmk-0 9-snn+-sNpzp0 9+-vL-+-+-0 9-+-+-zP-+0 9+P+-+-zP-0 9P+-+l+LzP0 9+-+-tR-mK-0 xiiiiiiiiy
31.α3 (ή 31.Ιε4 Πxα2 32.Ιγ3 Πδ2 33.Ιxε2 Ιxε2+ 34.Ρζ1 Ιδ4 κλπ.) Αζ3 αποδεικνύεται ότι το Σβ7 αξίζει λιγότερο και από πινάκιο φακής. Κερδίζοντας το Σβ7 τα λευκά χάνουν τον πιο εύκολο στόχο τους, οπότε δεν πρέπει να θυσιάσουν την ενεργητικότητα των κομματιών τους γι’ αυτό. Δεν αποκλείεται ο Kasimdzhanov να είχε βασιστεί σε αυτή τη συνέχεια όταν προτίμησε την ενεργητική αντεπίθεση 26...Πδ2 αντί για το πιο συντηρητικό 26...Ρxζ6, αλλά ένα
26...Πδ2
κομμάτι μόνο του δεν αρκεί για να φέρει τα
Αποφασιστικό λάθος, μετά το οποίο δεν
επιθυμητά αποτελέσματα.
υπάρχουν σοβαρά περιθώρια αντίστασης. Έ-
29...Πxα2
πρεπε να δοκιμαστεί 26...Ρxζ6, μολονότι μετά
Αντί να χάσουν Πιόνι, τα μαύρα μόλις
από 27.Αxγ6 (ή και 27.Πxε2 Πδ1+ 28.Ρζ2 Ιδ5
κέρδισαν ένα, όμως η κρίσιμη παράμετρος της
29.Αα3) βxγ6 28.Πxε2 Πδ7 29.Πγ2 τα λευκά
θέσης είναι πάντα η κινητικότητα των κομμα-
© Ηλίας Κουρκουνάκης
τιών. Τελευταία ευκαιρία για παθητική άμυνα ήταν 29...Πxδ6 30.Πxε2 α6, μολονότι μετά από 31.Ρζ2 το ζεύγος των Αξιωματικών σε ανοιχτή θέση πρέπει μακροπρόθεσμα να αρκεί για την εξασφάλιση ολόκληρου το βαθμού. Αντικειμενικά πάντως, έπρεπε να προτιμηθεί αυτό το δύσκολο φινάλε. 30.Αδ5
XIIIIIIIIY 9-+-+-+k+0 9zpp+n+p+-0 9-+nsN-+pzp0 9+-+L+-+-0 9-+-+-zP-+0 9+P+-vL-zP-0 9r+-+l+-zP0 9+-+-tR-mK-0 xiiiiiiiiy
31.β4 Πβ2 32.ζ5
XIIIIIIIIY 9-+-sn-+k+0 9zpp+n+p+-0 9-+-sN-+pzp0 9+-+L+P+-0 9-zP-+-+-+0 9+-+-vL-zP-0 9-tr-+l+-zP0 9+-+-tR-mK-0 xiiiiiiiiy Ο Kasparov πετυχαίνει να χρησιμοποιήσει ακόμα και Πιόνι στην επίθεση εναντίον του Σζ7. Εντυπωσιάζει η παθητικότητα των “διπλωμένων” Ίππων, σε αντίθεση με τους Αξιωματικούς που κυριαρχούν σε ολόκληρη τη σκακιέρα. 32...ηxζ5
Κεντροποίηση, πάντα κεντροποίηση!
Δεν ήταν καλύτερο 32...Ιζ6 33.Αδ4 Πδ2
Τώρα είναι ο Αξιωματικός που αλλάζει διαγώ-
34.Αxζ6 Πxδ5 35.Πxε2 Πxδ6 36.Πε8+ και ματ
νιο, κατά τον ίδιο τρόπο που προηγουμένως ο
στην επόμενη κίνηση, ούτε εξάλλου, 32...η5
Ίππος έκανε επίθεση εναλλάξ στις δύο πτέρυ-
33.Πγ1 Ιζ6 (επίσης ανώφελο αποδεικνύεται
γες.
33...Ιβ6 34.Αxβ6 αxβ6 35.Πγ8) 34.Πγ8 Ιxδ5 35.Πxδ8+ Ρθ7 36.Αδ4 Πβ1+ 37.Ρζ2 κλπ.
30...Ιδ8 Η αύξηση της έντασης και των επαφών
33.Ιxζ5 Ιε6 34.Αγ1 Άλλο ένα κομμάτι οπισθοχωρεί για να
ανάμεσα στις δυνάμεις των δύο παρατάξεων αναπόφευκτα ευνοεί αυτήν που τα κομμάτια
πάρει φόρα!
της συνεργάζονται καλύτερα. Ενδεικτική είναι
34...Πβ1
η συνέχεια 30...Ρη7 31.β4 (βιαστικό είναι
Ή 34...Πγ2 35.Αxε6 ζxε6 36.Ιδ4 και τα
31.Ιxζ7 Ιζ6 32.Αε6 Αη4, αλλά μπορεί να παι-
ψευδοενεργητικά μαύρα κομμάτια “πιρουνίζο-
χτεί και 31.Αxζ7 ή 31.Ιxβ7) Πγ2 (όχι, βέβαια,
νται”.
31...Πβ2 32.Αxγ6 κλπ.) 32.β5 Ιβ4 33.Αβ3 Ιδ3
35.Αε4 Πα1 36.Ιε7+
(η συνεργασία των λευκών κομματιών αναδει-
Ακολουθεί σαχ με τον Αγ1, συνεπώς...
κνύεται ιδιαίτερα στη βαριάντα 33...Αη4
1–0
34.Αδ4+ Ρθ7 35.Πε8 Πγ1+ 36.Ρη2 ζ6 37.Πε7+ Ρθ8 38.Ιζ7+ Ρη8 39.Ιε5+ Ρζ8 40.Ιxη6#)
KkQqRr
34.Πα1 και ο Πύργος εγκλωβίζεται σε ανοιχτή σκακιέρα, π.χ. 34...Πγ3 35.Αδ4+ ή 34...Πγ7 35.Ιε8+!
© Ηλίας Κουρκουνάκης
lLnNpP