Sergey Shipov - Vassily Ivanchuk Λας Βέγκας, Αύγουστος 1999 (2ος γύρος) σχόλια: Ηλίας Κουρκουνάκης Το παγκόσμιο πρωτάθλημα της F.I.D.E. στο Λας Βέγκας ήταν πρωτοποριακό από πολλές πλευρές, κυρίως όμως για το νέο αγωνιστικό σύστημα που εφαρμόστηκε. Αδιαμφισβήτητος πρωταγωνιστής των αρχικών γύρων ήταν ο Vassily Ivanchuk: δεν επρόκειτο μόνο για τα αποτελέσματά του -κέρδιζε με 2–0 τους αντιπάλους του-, αλλά και για τον τρόπο που πετύχαινε τις νίκες του. Στην ακόλουθη παρτίδα του αρκούσε ½ βαθμός για να προκριθεί, αλλά έπαιξε εναντίον ενός γκρανμέτρ με ELO 2658 σα να έπαιζε με άπειρο παιδί. Σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες, αρνήθηκε και πρόταση ισοπαλίας.
1.δ4 Ιζ6 2.γ4 ε6 3.Ιγ3 Αβ4 4.Βγ2 γ5 5.δxγ5 0–0
XIIIIIIIIY 9-+rtr-+k+0 9+-wq-vlpzp-0 9pzp-zppsn-zp0 9+-+-+-+-0 9-+PsN-+-vL0 9zP-tR-zPl+-0 9-zP-+-zPPzP0 9+Q+R+-mK-0 xiiiiiiiiy
6.α3 Αxγ5 7.Ιζ3 β6 8.Αη5 Αβ7 9.ε3 θ6 10.Αθ4 Αε7 11.Πδ1 δ6 12.Αε2 α6
XIIIIIIIIY 9rsn-wq-trk+0 9+l+-vlpzp-0 9pzp-zppsn-zp0 9+-+-+-+-0 9-+P+-+-vL0 9zP-sN-zPN+-0 9-zPQ+LzPPzP0 9+-+RmK-+R0 xiiiiiiiiy
21.ηxζ3 Ο Ρώσος προσπαθεί να δημιουργήσει κάποια ασυμμετρία στη θέση, επειδή μετά από 21.Ιxζ3 Ββ7 η
Ο Ουκρανός επέλεξε τον ιδιαίτερα ελαστικό
διπλή στρατηγική απειλή 22...Ιε4 και 22...β5 θα εξα-
σχηματισμό του “σκατζόχοιρου”, αντιμετώπιση βαθύ-
σφάλιζε ικανοποιητικό παιχνίδι στα μαύρα. Βέβαια, η
τατα ψυχολογική: ο Shipov πρέπει οπωσδήποτε να
θέση δεν είναι καλύτερη για τα λευκά, ώστε να δικαιο-
διεκδικήσει τη νίκη, αλλά δεν διαθέτει κάποιο προφανή
λογείται αντικειμενικά αυτή η αντιμετώπιση, πλην όμως
στόχο, συνεπώς χρειάζεται να “χτίσει” τη θέση του με
υπάρχουν οι αγωνιστικές σκοπιμότητες...
μεγάλη υπομονή. Είναι γνωστό όμως ότι η υπομονή δεν
21...Ββ7 22.Ρη2 η5
συγκαταλέγεται στις πρωτεύουσες αρετές που πρέπει να
Ο Ivanchuk δέχεται την πρόκληση. Η τυπική ε-
έχει κανείς όταν απαιτείται ένα συγκεκριμένο αποτέλε-
ναλλακτική ιδέα 22...β5 θα ήταν πολύ ικανοποιητική,
σμα. Όσο χρήσιμη κι αν είναι, πολυτιμότερα είναι το
αλλά ο Ουκρανός θέλει να διεκδικήσει ολόκληρο το
πάθος, το πείσμα, η συγκέντρωση σε ένα στόχο (ο ο-
βαθμό.
ποίος εδώ δύσκολα προσδιορίζεται) και η αποφασιστι-
23.Αη3 η4 24.θ3
κότητα (μόνο που εδώ δεν υπάρχουν άμεσα κρίσιμες
Ίσως τώρα μόνο να συνειδητοποίησε ο Ρώσος
αποφάσεις, επειδή η θέση χαρακτηρίζεται από έντονη
ότι δεν είναι καλό 24.ε4, εξαιτίας της συνέχειας
ρευστότητα).
24...ηxζ3+ 25.Ρxζ3 δ5 26.γxδ5 Πxγ3+ 27.βxγ3 εxδ5
13.0–0 Βγ7 14.Πδ2 Ιβδ7 15.Πζδ1 Πζδ8 16.Ββ1 Ιγ5 17.Πγ2 Παγ8 18.Ιδ4 Ιγε4 19.Αζ3 Ιxγ3 20.Πxγ3
28.ε5 Ιε4 κλπ. Η παρτίδα είναι ήδη θεωρητικά χαμένη για τα λευκά. 24...ηxζ3+ 25.Ρθ2
Αxζ3 © Ηλίας Κουρκουνάκης
Μετά από 25.Ιxζ3 Ιε4 δεν απειλείται μόνο ο Πγ3, αλλά και 26...Ιη5.
KkQqRr
25...Ρθ8 26.Πγγ1 Πγ5 Εξαιρετική σύλληψη, επιταχύνει τη μεταφορά
lLnNpP
των Πύργων στην πτέρυγα του βασιλιά. 27.β4 Πθ5 28.Πθ1 Πη8 29.Βδ3
Πολλοί πάντως ήταν αυτοί που είχαν προβλέψει
XIIIIIIIIY 9-+-+-+rmk0 9+q+-vlp+-0 9pzp-zppsn-zp0 9+-+-+-+r0 9-zPPsN-+-+0 9zP-+QzPpvLP0 9-+-+-zP-mK0 9+-tR-+-+R0 xiiiiiiiiy
ότι ο Ivanchuk δεν θα έφτανε μέχρι τον τελικό. Στο παρελθόν είχε δείξει έντονη τάση αυτοκαταστροφής (π.χ. εγκατάλειψη σε θέση που μπορεί οπωσδήποτε να συνεχιστεί), ενώ το συγκεκριμένο σύστημα των αγώνων δεν ευνοεί παίκτες με άνισο επίπεδο παιχνιδιού: η παλιότερη μέθοδος προκριματικών αγώνων επιβράβευε την ικανότητα για δημιουργικό σκάκι εξαιρετικής ποιότητας σε μεγάλη χρονική διάρκεια, αλλά το νοκ-άουτ 2
Καλύτερος έλεγχος του κέντρου, σαφώς υπέρτερη συγκέντρωση δυνάμεων στο κρίσιμο μέτωπο, σημα-
παρτίδων λειτουργεί με βάση την τιμωρία έστω και του ελάχιστου λάθους. Όσοι συγκρίνουν την επιλογή της F.I.D.E. με
ντικές αδυναμίες στην εχθρική αμυντική διάταξη: ώρα
αγώνες άλλων αθλημάτων, π.χ. αντισφαίρισης, χρησι-
για επίθεση!
μοποιούν μια πολύ ακατάλληλη αναλογία. Στο τένις
29...Πxη3 Φυσικά, δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι το χτύπημα έρχεται στη στήλη που άνοιξαν μόνα τους τα λευκά.
υπάρχουν πολλά κρίσιμα σημεία και μπορείς να χάσεις ολόκληρο σετ χωρίς να αποκλειστείς, επειδή το συνολικά καλύτερο επίπεδο εκβιάζει τη νίκη (δεν υπάρχει ισό-
30.Ρxη3 Γρήγορα έχανε επίσης 30.ζxη3 Ιη4+ 31.Ρη1 ζ2+
παλο αποτέλεσμα). Στο σκάκι, αντίθετα, η ισοπαλία είναι αναπόσπαστο τμήμα των κανόνων του παιχνιδιού,
32.Ρζ1 Βxθ1+ κλπ.
επειδή υπάρχει μια εγγενής αντικειμενική ισότητα που
30...Πη5+ 31.Ρθ4 Οι εικόνες που προκύπτουν μετά από 31.Ρθ2 Πη2# και, 31.Ρζ4 ε5# (ή 31...Ιθ5# ) είναι θεαματικές
μπορεί να διατηρηθεί ακόμα και από συγκριτικά κατώτερους παίκτες -συνεπώς, ένα και μοναδικό λάθος μπορεί να αποβεί μοιραίο.
πρώτιστα από τη σκοπιά των μαύρων.
Όπως λοιπόν το ελβετικό σύστημα παραμορφώ-
31...Ιε4
νει το σκάκι εισάγοντας θεσμικά την τύχη στο τελικό
XIIIIIIIIY 9-+-+-+-mk0 9+q+-vlp+-0 9pzp-zpp+-zp0 9+-+-+-tr-0 9-zPPsNn+-mK0 9zP-+QzPp+P0 9-+-+-zP-+0 9+-tR-+-+R0 xiiiiiiiiy
αποτέλεσμα (μέσω της διαφορετικής κλήρωσης για διαφορετικούς παίκτες), έτσι και το νοκ-άουτ επιβάλει την έλλειψη αντικειμενικότητας ή την αποφυγή ριψοκίνδυνων επιλογών. Και στις δύο περιπτώσεις, οι οργανωτικές σκοπιμότητες υπερισχύουν των αθλητικών, οπότε το παιχνίδι αλλάζει μορφή και λειτουργεί σε διαφορετικό επίπεδο. Δυστυχώς, πολύ συχνά οι κρίσιμες αποφάσεις παίρνονται κεκλεισμένων των θυρών από παράγο-
Το σαχ με αποκάλυψη δεν αντιμετωπίζεται, γι’
ντες, οι οποίοι σπάνια κατανοούν ότι επηρεάζουν καθοριστικά τη ζωή και το έργο επαγγελματιών -ή, τόσο στη
αυτό... 0–1
F.I.D.E. όσο και στην Ελλάδα, παιδιών.
© Ηλίας Κουρκουνάκης