Mikhail Tal - Wolfgang Uhlmann Μόσχα, 30 Νοεμβρίου 1971 σχόλια: Ηλίας Κουρκουνάκης
Υπάρχουν αναμετρήσεις που μένουν στην ιστορία εξαιτίας του αγωνιστικού τους ενδιαφέροντος, δηλαδή επειδή έκριναν την 1η θέση σε ένα σημαντικό τουρνουά, τη συνολική απόδοση μιας ομάδας ή ακόμα και το παγκόσμιο πρωτάθλημα. Από την άλλη πλευρά, στη θύμηση συχνά έρχονται παρτίδες στις οποίες αναδεικνύεται η δημιουργικότητα και ο χαρακτήρας ενός συγκεκριμένου μυαλού, με κινήσεις και σχέδια που δύσκολα θα μπορούσε να εκτελέσει οποιοσδήποτε άλλος. Έτσι, ενώ πολλές καλοπαιγμένες παρτίδες θα μπορούσαν να φέρουν την υπογραφή των περισσότερων κορυφαίων σκακιστών, αν δεν ξέραμε από πριν ποιοι ακριβώς ήταν οι συμμετέχοντες, το περιεχόμενο ορισμένων δημιουργεί την υποψία ότι πρωταγωνιστής ήταν ο Capablanca, ο Alekhine, ο Petrosian, ο Fischer, ο Karpov, ο Kasparov, κλπ. Η ακόλουθη παρτίδα έχει ξεκάθαρη πάνω της τη σφραγίδα του Tal -και κανενός άλλου!
το περίφημο βλέμμα του Mikhail Tal, όταν «καρφώνει» τον αντίπαλο
© Ηλίας Κουρκουνάκης
1.ε4
η κίνηση 5.Αβ5 προέρχεται από τον Alekhine, ο
Ο ίδιος ο πρώην παγκόσμιος πρωταθλη-
οποίος την δοκίμασε τα τελευταία χρόνια της
τής σχολιάζει ότι σκέφτηκε αρκετή ώρα για την
ζωής του σε τουρνουά που έπαιξε στην κατεχό-
η
1 του κίνηση, επειδή ήθελε να αιφνιδιάσει τον
μενη από τους Ναζί Ευρώπη -και η αναμέτρηση
Ανατολικογερμανό γκρανμέτρ. Αφού όμως εξέ-
Tal-Uhlmann παίχθηκε σε τουρνουά που έγινε
τασε διάφορες ιδέες στο μυαλό του, αποφάσισε
στην μνήμη του Alekhine!
ότι κάτι τέτοιο ήταν αδύνατο εναντίον ενός α-
5...δxε4
ντιπάλου ο οποίος ήταν πάντα πολύ καλά προε-
Σήμερα η καλύτερη μέθοδος εξισορρό-
τοιμασμένος στην αρχική φάση της παρτίδας. Γι’
πησης της πίεσης των λευκών θεωρείται 5...α6.
αυτό κατέληξε στην κίνηση 1.ε4 με την ελπίδα ότι η 5η του κίνηση θα επηρέαζε την ψυχολογική εξέλιξη της μάχης, επειδή θα της προσέδιδε έναν λιγότερο “Γαλλικό” χαρακτήρα. 1...ε6 2.δ4 δ5 3.Ιδ2 γ5 4.Ιηζ3 Ιγ6
XIIIIIIIIY 9r+lwqkvlntr0 9zpp+-+pzpp0 9-+n+p+-+0 9+-zpp+-+-0 9-+-zPP+-+0 9+-+-+N+-0 9PzPPsN-zPPzP0 9tR-vLQmKL+R0 xiiiiiiiiy
6.Ιxε4 Αδ7 7.Αη5
XIIIIIIIIY 9r+-wqkvlntr0 9zpp+l+pzpp0 9-+n+p+-+0 9+Lzp-+-vL-0 9-+-zPN+-+0 9+-+-+N+-0 9PzPP+-zPPzP0 9tR-+QmK-+R0 xiiiiiiiiy Όπως συνήθως, ο Tal αναπτύσσει τα κομμάτια του σε κλασικές επιθετικές θέσεις όσο ταχύτερα μπορεί. 7...Βα5+ Μετά από 7...Ββ6 8.Βε2 τα λευκά θα δια-
5.Αβ5 Μολονότι ο Uhlmann ειδικεύτηκε στη
τηρούσαν ανοιχτή τη δυνατότητα ροκέ και στις
Γαλλική Άμυνα και την έπαιζε εναντίον του 1.ε4
δύο πτέρυγες (π.χ. μετά από 8...γxδ4 9.0–0–0 θα
αποκλειστικά σε ολόκληρη την καριέρα του, ο
ανακτήσουν το Πιόνι ταχύτατα). Τώρα, τουλά-
στόχος του Tal να τον αιφνιδιάσει φαίνεται ότι
χιστον, μια κίνηση ανάπτυξης των μαύρων υπο-
επιτεύχθηκε, αφού ο Ανατολικογερμανός γκραν-
χρεώνει την οπισθοχώρηση ενός κεντροποιημέ-
μέτρ σκέφτηκε σε αυτό το σημείο 20΄! Προφα-
νου λευκού κομματιού.
νώς, γνώριζε πολύ καλά ότι στην παρτίδα Tal-
8.Ιγ3 γxδ4
Holm, Κάπφενμπεργκ 1970, είχε παιχτεί 5.εxδ5
Λίγα χρόνια αργότερα, η παρτίδα Ni-
και ήταν πανέτοιμος να την αντιμετωπίσει βελ-
cevsky-Uhlmann, Σκόπια 1976, συνεχίστηκε
τιώνοντας τις κινήσεις που είχε επιλέξει ο Δανός
8...α6 9.Αxγ6 Αxγ6 10.δ5 (φιλόδοξη θυσία Πιο-
αντίπαλος του Tal. Ενδιαφέρον παρουσιάζει ότι
νιού, χωρίς όμως τις προϋποθέσεις που επιτρέ-
© Ηλίας Κουρκουνάκης
πουν ουσιαστική διεκδίκηση της νίκης) Αxδ5
ακόλουθη παρτίδα: 11...Πδ8 12.Ιβ3 Βγ7 13.Αxζ6
11.0–0 Αγ6 12.Ιε5 Βγ7 13.Πε1 Ιζ6 14.Αxζ6 ηxζ6
Αxζ6 14.Ιε4 Αε7 15.Ιδ6+ Αxδ6 16.Βxδ6 Βxδ6
15.Ιxγ6 Βxγ6 16.Βθ5 Αε7 και ο Uhlmann τελικά
17.Πxδ6 Ρε7 18.Πθδ1 Ιβ8 19.Αxδ7 Πxδ7
κέρδισε. ΤΟ ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΣΧΟΛΙΟ ΜΠΟΡΕΙ
20.Πxδ7+ Ιxδ7 21.Ια5 Πβ8 22.Πδ3 Ρδ8 23.Πβ3
ΝΑ ΠΑΡΑΛΕΙΦΘΕΙ Για την ιστορία, η συνέ-
Ργ7 24.Πγ3+ Ρδ6 25.Πδ3+ Ργ7 26.Πγ3+ Ρδ6
χεια ήταν 17.Πε3 θ6 18.Παε1 Ρζ8 19.Ιδ5 Πδ8
και ½–½ (T.Horvath-Uhlmann, Αυστρία 2005).
20.Ιζ4 ε5 21.Ιε2 Πδ2 22.Ιη3 Πxγ2 23.Ιζ5 Βδ7
10.0–0 Αxγ3 11.βxγ3 Βxγ3
24.Πη3 Βδ2 25.Πζ1 Βε2 26.Βxε2 Πxε2 27.Πδ3
Η ιδέα των μαύρων ολοκληρώνεται, αλλά
Ρε8 28.Πζδ1 Πε4 29.ζ3 Πδ4 30.Ιxδ4 γxδ4 31.α4
προτιμότερο ήταν 11...α6, μολονότι μετά από
α5 32.η4 Ρδ7 33.Πγ1 β6 34.Πγ2 Αγ5 35.Ρη2 Ρε6
12.Αxγ6 Αxγ6 13.Βη4 τα λευκά θα διατηρούσαν
36.Πδ1 ζ5 37.θ3 θ5 38.Πε2 Πη8 39.Ρζ1 θxη4
επικίνδυνη πρωτοβουλία (ο Tal παραθέτει την
40.θxη4 ζxη4 41.ζ4 ζ6 42.ζxε5 ζxε5 43.Πδε1 Πη5
βαριάντα
44.Ρη2 δ3 και 0–1, ενώ στην αρκετά μεταγενέ-
Ιxγ6 16.Βδ7+ Ρζ8 17.Βxβ7, αλλά ενδιάμεσα τα
στερη αναμέτρηση G.Morrison-Motwani, Τρουν
μαύρα μπορούν να δοκιμάσουν 14...Βδ5).
1984, δοκιμάστηκε 17.Παδ1 θ6 18.Πδ3 Πδ8 19.Πη3 ζ5 20.Πη7 Πζ8 21.Βxθ6 Βδ6 22.Πη3 και ½–½. 9.Ιxδ4 Ο Tal σχολιάζει ότι αρχικά τον προσέλκυσε η θυσία 9.Αxγ6 Αxγ6 10.Βxδ4 Αxζ3 11.ηxζ3, αλλά έκρινε ότι μετά από 11...Βxη5 12.Βα4+ β5 13.Ιxβ5 Βε5+ 14.Ρζ1 Ρε7 δεν θα είχε επαρκές αντάλλαγμα. Επιπλέον, ενδιάμεσα τα μαύρα θα μπορούσαν να δοκιμάσουν 11...Ββ4 αποφεύγοντας τις περιπλοκές, μολονότι
XIIIIIIIIY 9r+-+k+ntr0 9zpp+l+pzpp0 9-+n+p+-+0 9+L+-+-vL-0 9-+-sN-+-+0 9+-wq-+-+-0 9P+P+-zPPzP0 9tR-+Q+RmK-0 xiiiiiiiiy
σε αυτή την περίπτωση δύσκολα θα διεκδικούσαν τη νίκη.
13.Ιxγ6 Βxη5 14.Βδ6 Ιε7 15.Πζδ1
Προφανώς, μεγάλη σημασία έχει ότι για το Πιόνι που κέρδισε ο Uhlmann παραχώρησε
9...Αβ4
τον μαυροτετράγωνο Αξιωματικό του και επέ-
Ο Uhlmann επιχειρεί να κερδίσει Πιόνι,
τρεψε το άνοιγμα αρκετών γραμμών, τόσο καθέ-
ενέργεια η οποία αποδεικνύεται εξαιρετικά ρι-
των όσο και διαγωνίων. Επομένως, το ζήτημα
ψοκίνδυνη. Σταθερότερη και σωστότερη ήταν η
είναι κατά πόσο ο Tal θα προλάβει να αξιοποιή-
επιλογή 9...Αε7, π.χ. 10.Αε3 Βγ7 11.Βε2 Ιζ6
σει αυτές τις γραμμές προτού τα μαύρα σταθε-
12.0–0–0 0–0 ή 10.Βδ2 Ιζ6 (όχι όμως 10...Αxη5
ροποιήσουν τη θέση τους και πραγματοποιήσουν
11.Βxη5 Ιxδ4 12.Αxδ7+ και 13.Βxα5) 11.0–0–0
ροκέ.
0–0, με ισορροπημένη θέση και στις δύο περι-
Πρέπει να σημειωθεί ότι το όριο σκέψης
πτώσεις. Ας σημειωθεί ότι, ως βετεράνος πια, ο
το 1971 ήταν 2½ ώρες για 40 κινήσεις και 1 ώρα
ο
Γερμανός γκρανμέτρ έπαιξε στον 21 αιώνα την
για κάθε 16 κινήσεις στη συνέχεια. Η επόμενη
© Ηλίας Κουρκουνάκης
κίνηση του πρώην παγκόσμιου πρωταθλητή υ-
σαν επίσης να εξετάσουν την κίνηση 13.Βδ6,
ποχρέωσε τον κορυφαίο Ανατολικογερμανό
αλλά σε αυτή την περίπτωση τα μαύρα απαντούν
γκρανμέτρ να σκεφτεί για 1 ώρα και 50΄, ρεκόρ
13...Ιηε7 σχεδιάζοντας την επιστροφή του επι-
για επίσημους αγώνες υψηλού επιπέδου, αλλά
πλέον “ελαφρού” κομματιού με 14...0–0, π.χ.
ικανοποιητική άμυνα δεν βρέθηκε. Δεν υπήρχε
14.Αxε7 Βε5 αναχαιτίζοντας σε μεγάλο βαθμό
πια...
την επίθεση. Από το σχόλιο του Tal φαίνεται ότι η
12.Ιζ5 Η απροσδόκητη θυσία του Ίππου εξα-
σωστή επιλογή έγινε διαισθητικά και όχι με βά-
σφαλίζει κι άλλες ανοιχτές γραμμές στα υπόλοι-
ση τον υπολογισμό συγκεκριμένων βαριαντών,
πα λευκά κομμάτια. Με τέτοια καθυστέρηση
αφού και μετά την παρτίδα πρότεινε ως ισοδύ-
στην ανάπτυξη των μαύρων, είναι βέβαιο ότι η
ναμη μια κίνηση η οποία αποδεικνύεται εμφα-
επίθεση κερδίζει, ακόμη κι αν δεν φαίνεται κάτι
νώς υποδεέστερη!
συγκεκριμένο αμέσως.
13...Αε6
Επιβάλλεται να αναφερθεί ότι ακόμα και πολύ ισχυρά προγράμματα για ηλεκτρονικούς υπολογιστές το 2009 προτείνουν την αλλαγή 12.Αxγ6, η οποία απαλύνει αισθητά την πίεση μετά από 12...Αxγ6, ή και την οπισθοχώρηση 12.Ιζ3, η οποία προφανώς δεν συνάδει με τις ανάγκες της θέσης. Ο Tal όμως, 37(!) χρόνια νωρίτερα, δεν διστάζει να επενδύσει ολόκληρο κομμάτι στο άνοιγμα γραμμών. 12...εxζ5 Η αποδοχή της θυσίας είναι πρακτικά υποχρεωτική, καθώς μετά από, π.χ. 12...Βγ5 13.Ιδ6+ Ρζ8 14.Ιxζ7 Ρxζ7 15.Βxδ7+ Ιηε7
Σε ταχύτατη καταστροφή οδηγεί 13...Ιηε7 14.Πxε7+ Ιxε7 15.Βxδ7+ κλπ.
XIIIIIIIIY 9r+-+k+ntr0 9zpp+-+pzpp0 9-+n+l+-+0 9+L+-+pvL-0 9-+-+-+-+0 9+-wq-+-+-0 9P+P+-zPPzP0 9tR-+QtR-mK-0 xiiiiiiiiy
16.Αxγ6 βxγ6 17.Αxε7 Βxε7 18.Βxγ6 τα λευκά
14.Βδ6
υπερέχουν τόσο σε υλικό όσο και από στρατηγι-
Η κίνηση-κλειδί, ενισχύεται με σχετικά
κή σκοπιά. Επειδή όμως τα μαύρα μπορούν να
ασυνήθιστο τρόπο από τον ελιγμό που ξεκινά
προβάλουν σθεναρή αντίσταση μετά τις αλλαγές
στην αμέσως επόμενη. Εξαιτίας της απειλής
των “ελαφρών” κομματιών, εναλλακτικά μπορεί
15.Παδ1 και 16.Βδ8+, η αντίδραση των μαύρων
να δοκιμαστεί (αντί για 14.Ιxζ7) 14.Αε3 συνεχί-
είναι και πάλι πρακτικά υποχρεωτική.
ζοντας την επίθεση.
14...α6
Τουλάχιστον, η επιλογή του Uhlmann υποχρεώνει τον Tal να συνεχίσει με ακρίβεια. 13.Πε1+
Μετά από 14...Ιζ6 15.Παδ1 η νέα απειλή είναι 16.Αxζ6 ηxζ6 17.Πxε6+ ζxε6 18.Βxε6+ Ρζ8 19.Πδ7 κλπ.
Ο Tal σχολιάζει ότι τα λευκά θα μπορού-
© Ηλίας Κουρκουνάκης
Ενδιαφέρον παρουσιάζει ότι από αυτό το
σημείο, 14 ολόκληρα χρόνια αργότερα, η συνά-
ται η επίθεση στα χέρια του Tal, ενώ στην πραγ-
ντηση δι’ αλληλογραφίας van Leens Dijkstra-
ματικότητα υπάρχουν πολλά λανθασμένα μονο-
Balkowski συνεχίστηκε 15...α6 16.Πxε6+ (ισχυ-
πάτια που θα μπορούσαν να αποπροσανατολί-
ρότερο από 16.Αδ2 που επίσης κερδίζει, γιατί τα
σουν από το σωστό δρόμο. Για παράδειγμα, εδώ
μαύρα τότε δεν θα απαντήσουν 16...Βxγ2
μετά από 15.Αα4 β5 16.Αδ2 Βγ4 17.Αβ3 Πδ8
17.Αβ4 με αναπόφευκτο ματ, π.χ. 17...Ιδ5
18.Βγ7 Πδ7, καθώς δεν ικανοποιεί 19.Ββ6 Βδ4
18.Πxε6+ ζxε6 19.Βxε6+ Ρδ8 20.Αα5+ κλπ.,
20.Βxγ6 Βxδ2 με ανεπαρκές αντάλλαγμα για το
αλλά 16...Πδ8 17.Πxε6+ ζxε6 18.Βxε6+ Ρζ8
υλικό, τα λευκά είναι πρακτικά υποχρεωμένα να
19.Αxγ3 Πxδ1+ 20.Αζ1 συνεχίζοντας για λίγο
εκβιάσουν ισοπαλία με επανάληψη των κινήσε-
την αντίστασή τους, ακόμα πιο γρήγορα όμως
ων: 19.Βγ8+ Πδ8 20.Βγ7 Πδ7 κλπ.
κέρδιζε 16.Αxζ6 όπως ήδη αναφέρθηκε) ζxε6
15...Βxγ2
17.Βxε6+ Ρζ8 18.Αγ4 Ιε5 19.Βδ6+ Ρε8 20.Αxζ6
Τα μαύρα δεν διαθέτουν ουσιαστική επι-
Ιζ3+ (ή 20...ηxζ6 21.Βε6+ Ρζ8 22.Βxζ6+ Ρε8
λογή, καθώς η Βασίλισσα πρέπει οπωσδήποτε να
23.Βxθ8+) 21.ηxζ3 ηxζ6 22.Βδ7+ και 1–0!
διατηρεί επαφή με τον Ιγ6. Όπως συχνά συμβαί-
Μετά την παρτίδα, ο Uhlmann ανέφερε
νει σε παρόμοιες περιπτώσεις, η επίθεση δεν
ότι υπολόγισε μόνο την βαριάντα 14...Ιζ6
είναι ολοκληρώνεται οπωσδήποτε με ματ, αλλά
15.Παδ1 θ6 (αντί για 15...α6) 16.Αxζ6 ηxζ6
η αποτελεσματικότητά της μπορεί να κριθεί υ-
17.Πxε6+ ζxε6 18.Βxε6+ Ρζ8 19.Πδ7 Βα1+
περεπαρκής αν, στην προσπάθεια να αποσοβήσει
20.Αζ1, η οποία ήταν υπεραρκετή γι’ αυτόν...
το μοιραίο, η αμυνόμενη πλευρά οδηγηθεί σε
XIIIIIIIIY 9r+-+k+ntr0 9+p+-+pzpp0 9p+nwQl+-+0 9+L+-+pvL-0 9-+-+-+-+0 9+-wq-+-+-0 9P+P+-zPPzP0 9tR-+-tR-mK-0 xiiiiiiiiy
σοβαρές απώλειες υλικού. Κάπου εδώ τα προγράμματα για Η/Υ ξεκινούν να ευθυγραμμίζονται με την επιλογή του Tal και θεωρούν ότι τα λευκά ήδη διαθέτουν κάποια υπεροχή -μετά από κάμποσο χρόνο σκέψης “καταλαβαίνουν” μέχρι και ότι αυτή η υπεροχή απέκτησε ήδη αποφασιστικές διαστάσεις! Υποθέτω ότι μεταγενέστερα προγράμματα θα καταφέρουν να υπολογίσουν κάποιες κινήσεις νωρίτερα ότι οι κινήσεις του Tal ήταν οι καλύτερες, χωρίς βέβαια να “αντιληφθούν” τη θέση...
15.Αδ2
16.Αβ4
Χαρακτηριστική επιθετική αναδίπλωση,
Ένας άλλος λανθασμένος χειρισμός της
με στόχο να συνδυαστεί η δράση των λευκών
επίθεσης θα ήταν 16.Παγ1, οπότε τα μαύρα θα
κομματιών σε τετράγωνα μαύρου χρώματος που
αντιδρούσαν 16...Βxγ1 17.Πxγ1 αxβ5 18.Πxγ6
δύσκολα μπορούν να υποστηριχτούν από τα
Πδ8 κερδίζοντας!
μαύρα: το ζ8 και κατ’ επέκταση τα η7 και θ8. Αξίζει να προσεχθεί πόσο εύκολη φαίνε-
© Ηλίας Κουρκουνάκης
16...αxβ5 Μια που το τετράγωνο ζ8 δεν μπορεί να
προστατευθεί (16...Ιζ6 17.Βε7#), τουλάχιστον ας
νη για τα μαύρα, αφού δεν παίζεται 19...Ιxβ4
απομακρυνθεί από τη σκακιέρα ένα επικίνδυνο
20.Βδ8+ Ργ6 21.Βδ6#, ενώ φυσικά δεν έχει πια
εχθρικό κομμάτι, το οποίο μάλιστα καρφώνει
νόημα 19...Ιζ6 20.Βxθ8 Ιε4 21.Αε1. Άλλες α-
τον Ιγ6 και έτσι μειώνει τον έλεγχο του κρίσιμου
πέλπιδες προσπάθειες είναι 19...Βα4 20.Αδ6+
τετραγώνου ε7 από τα μαύρα. Προς το παρόν, τα
Ρβ6 21.Βζ8 Βθ4 (σε ματ οδηγεί 21...Βη4
λευκά υστερούν σε υλικό κατά δύο Ίππους και
22.Αγ5+ Ργ7 23.Βδ6+ Ργ8 24.Αβ6) 22.Αγ5+
δύο Πιόνια!
Ργ7 23.Παγ1 με ακαταμάχητες απειλές των λευκών, καθώς επίσης και 19...Βε4 20.Αδ6+ Ρβ6
17.Βζ8+ Ρδ7
XIIIIIIIIY 9r+-+-wQntr0 9+p+k+pzpp0 9-+n+l+-+0 9+p+-+p+-0 9-vL-+-+-+0 9+-+-+-+-0 9P+q+-zPPzP0 9tR-+-tR-mK-0 xiiiiiiiiy 18.Πεδ1+ Κίνηση ακριβείας, μολονότι όχι εντελώς απαραίτητη. Ο Tal όμως δεν απέφευγε ποτέ τον κόπο να υπολογίσει βαριάντες που οι δυνάμεις του επέτρεπαν τον υπολογισμό τους, γι’ αυτό προτίμησε τον Πε1 από τον Πα1 με βάση τη συνέχεια 18.Παδ1+ Ργ7 19.Βxα8 Ιζ6 20.Αδ6+ Ρβ6 21.Βxθ8 Ιε4, η οποία θα προσέφερε άσκοπα στα μαύρα λίγο αντιπαιχνίδι. Επιπλέον, ο Πα1 μπορεί τώρα να ενισχύσει την επίθεση από τη στήλη γ, ίσως καρφώνοντας τον Ιγ6 όταν ο μαύρος Βασιλιάς θα βρίσκεται στο γ7.
21.Βζ8 Βθ4 που οδηγεί στην αμέσως προηγούμενη βαριάντα (επίσης καλό πάντως είναι 20.Παγ1). Πολλά χρόνια μετά την παρτίδα, οι κινήσεις του Tal δεν επιδέχονται καμιά βελτίωση! Ακόμα κι αν ο Uhlmann έπαιζε λίγο καλύτερα στο μεταβατικό στάδιο από το άνοιγμα στο μέσον, το σίγουρο είναι ότι θα προέκυπτε μια ανοιχτή θέση με τακτικά χτυπήματα και απροσδόκητους συνδυασμούς, δηλαδή το είδος μάχης στο οποίο διακρινόταν ο Λετονός πρώην παγκόσμιος πρωταθλητής. Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί η ορθότητα της διαίσθησης του Tal, αφού οπωσδήποτε δεν υπολόγισε τα πάντα ήδη στο ξεκίνημα της επίθεσης, αλλά βασίστηκε σε μερικό “μέτρημα” βαριαντών και (κυρίως) στην εκτίμηση των θέσεων που πιθανότατα θα προέκυπταν. Μαζί με αυτά, βέβαια, καθοριστική σημασία έπαιξε η αυτοπεποίθησή του ότι στη συνέχεια της παρτίδας θα μπορούσε να αντεπεξέλθει στις τακτικές δυσκολίες της κατάστασης και να εντοπίσει σε κρίσιμες φάσεις τις συγκεκριμένες μοναδικές κινήσεις οι οποίες εξασφαλίζουν
18...Ργ7 19.Βxα8 1–0
τη νίκη. Δυστυχώς, οι θεατές του τουρνουά δεν
Σε αυτό το σημείο, ο Uhlmann σταμάτη-
είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν “ζω-
σε το χρονόμετρό του, στο οποίο απέμενε περί-
ντανή” αυτή την εξαιρετική δημιουργία του Tal,
που 1 λεπτό και 30΄΄, σε ένδειξη εγκατάλειψης
καθώς η υγεία του επέβαλε να παιχτεί η παρτίδα
του αγώνα. Η θέση είναι εντελώς κατεστραμμέ-
σε ένα μικρό ξεχωριστό δωμάτιο -άραγε, πόσα
© Ηλίας Κουρκουνάκης
περισσότερα θα μπορούσε να έκανε ο «μάγος της Ρίγας» αν δεν υπέφερε από την υγεία του;
© Ηλίας Κουρκουνάκης