dendriet 2013 nr 1 jaargang 12

BELGIE / BELGIQUE P.B. GENT X

BC1133 Afgiftekantoor Gent X - P109327

jaargang 12

nummer 1 - 2013 Retouradres: Mikol De Decker, Dokter Haekstraat 37, 9200 Grembergen Is je adres niet juist? Meld het aan de redactie.

driemaandelijks tijdschrift

Hermeandering Mark Juffrouwkapel in herstel N 41 - teerling geworpen?

Slimme aalscholvers

jan. - febr. - maart

Soort zkt. soort

Een leuke tentoonstelling in februari Tijdens de gehele maand februari nodigt Natuurpunt Ninove je uit op de tentoonstelling “Soort zoekt soort” in het oud stadhuis van Ninove. Het evenement is een samenwerking tussen de Natuurpuntafdeling, de stad Ninove en Natuurpunt educatie.

De verscheidenheid aan levensvormen is onuitputtelijk. Ze is dan ook een dankbaar onderwerp voor fotografen. De tentoonstelling laat de bezoeker in de eerste plaats genieten van de prachtige beelden, maar geeft ook een boodschap mee. Soort zoekt soort toont enkele van de vele gezichten van het leven en van de verschillende manieren waarop wij dagdagelijks met planten en dieren samenleven. Op een negatieve manier, als oorzaak van de achteruitgang, maar soms ook op een positieve en creatieve manier. Biodiversiteit als een kans en als iets dat in gevaar is, maar ook als een enorme kans voor de toekomst die we absoluut moeten koesteren.

Het verhaal wordt gebracht aan de hand van 24 klassefoto’s van topfotografen An De Wilde, Maarten Jacobs, Leo Janssen en Dieder Plu. Zowel scholen die het onderwerp in hun lessen willen kaderen als individuele bezoekers zijn welkom.

Waar: oud stadhuis van Ninove, Oudstrijdersplein, tweede verdieping, zaal rechts Kostprijs: gratis toegankelijk, klasgroepen reserveren best.

 Veelkleurig Aziatisch lieveheersbeestje

Openingsuren:

8.30 – 12.00 en 14.00 – 16.00 8.30 – 12.00 en 14.00 – 16.00 8.30 – 12.00 en 14.00 – 16.00 8.30 – 12.00 en 14.00 – 18.30 8.30 – 12.00 en niet in NM

Afdeling Ninove INFO

maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag

Wouter Mertens 0495 68 89 33 wouter.mertens@natuurpuntninove.be

nr. 1 - januari 2013

Nieuwe cursus Natuurgids De Helix, Grimminge den om alleen of met een groep de natuur in te trekken.

Wanneer?

De cursus loopt van 17 januari tot 10 oktober, tweewekelijks op donderdag van 9.30 tot 12.30 en van 13.30 tot 16.30 uur.

tie). Pas na je betaling is je inschrijving definitief en krijg je een mail met een persoonlijke link naar het handboek. Je kan het handboek ook op papier aankopen (e 18).

Contact

Prijs

De Helix

Het cursusgeld bedraagt e 220.

Studenten (-25j met geldige studentenkaart) betalen slechts e 180.

Micheline Van der Stricht 054 317975 micheline.vanderstricht@lne. vlaanderen.be

Inschrijving Inschrijven kan elektronisch via de website www.c-v-n.be. Nadien krijg je een e-mail met het rekeningnummer, het cursusbedrag en het OGM-nummer (de referen-

CVN Pieter Blondé 055 335449 pieter.blonde@c-v-n.be

© Vilda - Yves Adams

Vind je het leuk om jouw enthousiasme voor de natuur met anderen te delen? Schrijf je dan in voor een cursus natuurgids. De deelnemers leren de natuur herkennen en begrijpen en deze inzichten doorgeven aan anderen.

Bovendien krijgen ze tijdens een aantal excursies tips om duurzame ontwikkeling in te passen in activiteiten. De cursus wordt georganiseerd in samenwerking met het CVN en omvat een 30tal lessen. Er zijn zowel theoretische lessen als praktijkexcursies.

Wie deelneemt en een praktische opdracht volbrengt, kan het attest natuurgids behalen. Na deze cursus heeft men voldoende algemene natuurkennis en vaardighe-

 Op excursie met een natuurgids

nr. 1 - januari 2013

De Juffrouwkapel is dood

Lang leve de Juffrouwkapel

De Juffrouwkapel was een klein kapelletje bij een bron in het Raspaillebos. Voor de Kelten had deze plek een bijzondere status als bidplaats. In januari 2012 werd de vervallen kapel door vandalen met de grond gelijk gemaakt. Natuurpunt BovenDender maakt nu werk van de restauratie en hoopt je in de nazomer van 2013 te mogen uitnodigen op de inhuldiging van de herrezen feniks.

Tijdens de opstanden van Gent en andere steden in de 14de en 15de eeuw (remember Jacob en Filips van Artevelde) doken opstandelingen onder in de bossen bij de grens met Henegouwen. Ook het Raspaillebos kreeg zijn deel en werd een uitvalsbasis voor plundertochten. De roversbenden werden plaatselijk ‘Pourcelets de la Respaille’ genoemd, een door de geschiedschrijver van de Franse koning bedachte naam, die zoveel betekent als ‘Varkens van het Raspaillebos’.

Ook tijdens de oorlogsperiodes in de tweede helft van de 17de eeuw was het Raspaillebos een gevaarlijke plek om te reizen.

Onder andere Jan de Lichte hield er zich tijdelijk op. De bossen waren ook een toevlucht voor ‘boskanters’, plattelandsbewoners die met wat sprokkelhout, eikels voor hun varkens en groenvoer voor hun in het wild grazende schapen en koeien, de eindjes aan elkaar probeerden te knopen. Zo woonden in 1635 in het Zoniënwoud, waarmee het Raspaillebos toen nog haast een eenheid vormde, 1400 à 1500 gezinnen. Volgens sommige bronnen heeft het bos aan deze voorgeschiedenis

zijn naam te danken. ‘Raspeel’, ‘Rapaille’ en ‘Raplage’ zouden verwijzen naar schelm, boef en gespuis. Wetenschappelijke geschriften zweren echter bij ‘Raspe’, wat een Picardisch dialectwoord is voor raspen en schaven, hakhout dus.

Maria van het Raspaillebos Tegen het licht van deze geschiedenis hing een kluizenaar rond 1650 een Mariabeeld op aan een boom aan de rand van het Raspaillebos.

Voorbijgangers smeekten bij dit beeldje een veilige doortocht af. Deze ‘Maria van het Raspaillebos’ werd het voor-

werp van mysterieuze gebeurtenissen en genezingen en begon bedevaarders te lokken. Met de toename van de bedevaarders namen ook de genezingen toe, wat de volkstoeloop nog in de hand werkte. De Dominicaners zagen hier munt in en richtten een kapel op waar enkele jaren later een klooster werd aangebouwd. Vanaf de Franse Revolutie kwam het klooster in verval. Tussen 1970 en 1980 werd het laatste restant van het kloostergebouw aan de voet van de Bosberg afgebroken en vervangen door een moderne boerderij. Enkel het voorportaal van de kapel bleef bestaan. In

Koen Steenhoudt

Uitvalsbasis voor rovers

 Omgeven door een tapijt van daslook

nr. 1 - januari 2013

1997 werd deze kapel volledig gerestaureerd.

Bij een bron midden in het natuurreservaat van Natuurpunt staat – of beter gezegd stond – een tweede, kleinere kapel.

De Juffrouwkapel, plaatselijk beter gekend als ‘t Iffraaken, werd zoals zoveel kapelletjes opgericht op een plek die van oudsher met heidense religie was overgoten. Apolonia, haar patroonheilige, raadde als remedie tegen tandpijn een rozenkrans bij de kapel aan in combinatie met een heildronk uit de bron. Wegens de stevig bemeste akkers hogerop raadt Natuurpunt het drinken van het bronwater vandaag ten stelligste af. We beschikken niet over geschriften die uitsluitsel geven over de eerste steenlegging van dit kapelletje, maar wellicht gebeurde dit in dezelfde periode als de oprichting van de kapel aan de voet van de Bosberg. Het religieuze belang van de site zelf dateert echter uit de tijd van de Kelten.

De Kelten In het voorchristelijk geloof werd groot belang gehecht aan heuvels, bronnen en heel oude bomen. Het Keltisch woord druïde betekent zoveel als ‘wijze van bomen’. Dat de Oudenberg (de berg van Odin) al bij de Kelten een plaats van verering was, is wel bekend. Elk jaar worden de oeroude rituelen immers herdacht met het drinken van visjes als hoogtepunt van de Krakelingenstoet.

Voor de Kelten betekende de Oudenberg echter nog veel meer. De uit de kluiten gewas-

nr. 1 - januari 2013

Koen Steenhoudt

‘t Iffraaken

 Door vandalen met de grond gelijk gemaakt in januari 2012 sen heuvel was het middelpunt van een als door een passer getrokken zonnerad. Op deze cirkel lagen een aantal kleinere bidplaatsen op een gelijke afstand van elkaar. Een hedendaagse landmeter had het niet beter kunnen verzinnen.

De meeste van deze plaatsen waren in de Keltische periode niets meer dan een bron, een heuveltopje of een oude boom, allemaal plaatsen die een rol vervulden in de jaarlijkse rituelen waarin de Oudenberg een centrale rol speelde. Het christendom nam niet alleen een patent op de Keltische vis maar lijfde ook de oude bidplaatsen in, waar in recentere tijden vaak een kapelletje verscheen. Het gaat om de abdij van Beaupré in Grimminge, de Pauwelbron in Galmaarden, de muurkapel in Viane, waar ooit een vijver was, het Sint-Pietersvuur bij de Mark in Deux-Acren, de kapel op een heuvelrug bij het Bourengbos, de kapel in Gelensbeek, het Karthuizerklooster in SintMartens-Lierde, meiboomplan-

ting in Schendelbeke en, last but not least… de Juffrouwkapel in het Raspaillebos. Op verschillende van deze plaatsen vinden er ook vandaag nog festiviteiten plaats met een heidense oorsprong.

Verval en heropstanding De Juffrouwkapel, die al jaren op wankele poten stond, werd in januari 2012 door vandalen bedacht met een fataal nekschot. De boel werd gereduceerd tot een hoop puin. Positief aan dit negatieve verhaal is dat dit Natuurpunt Boven-Dender wakker heeft geschud om werk te maken van iets dat al jaren op de agenda stond, maar door tijdsgebrek steeds op de lange baan werd geschoven: de restauratie. Ole D’Haeseleer, die een opleiding volgt als landschapsarchitect, tekende het kapelletje in 3D vanuit verschillende gezichtshoeken, tot op de steen, pan en balk nauwkeurig.

Dit huzarenstukje was mogelijk dank zij gedetailleerde opmetingen die werden verricht toen

Koen Steenhoudt

de helft van de stenen, pannen, en vloertegels onbruikbaar is, zijn we op zoek naar authentiek vervangmateriaal. Mogelijks moeten we hiervoor speciaal stenen en tegels laten bakken.

Los van de materialen zal ook de vergoeding van de manuren niet min zijn. Vooraleer we de traditionele buxus op het dak van de herrezen kapel mogen steken, zal er dus een stevige hap uit ons budget zijn. Reden waarom we een aanvraag voor restauratiesubsidie indienden.

Eerste stappen en planning

Koen Steenhoudt

Intussen werden twee werkvoormiddagen georganiseerd waarbij Natuurpunters, buurtbewoners en mensen van de dorpsraad van Grimminge de handen in elkaar sloegen. Met de bereidwillige steun van 12 mensen werd in ongeveer 60 manuren alle puin opgeruimd.

Volledige en halve stenen en intacte dakpannen en vloertegels liggen netjes gesorteerd, klaar om te worden herbruikt.

Het resterende steenpuin wordt afgevoerd. Enkel nog een paar stukken muur staan recht en zullen het startpunt vormen voor de restauratie.

FinanciĂŤle steun de kapel nog recht stond. We beschikken hiermee over een super gedetailleerd bouwplan om de kapel tot in het kleinste detail te reconstrueren.

De administratieve molen De eerste stap voor de restauratie van een gebouw in natuurgebied, VEN-gebied, beschermd landschap‌ is een dossier dat door een administratieve mallemolen moet. Gelukkig viel dit

in ons geval nog vrij goed mee.

Doordat de stedenbouwkundige toelating al zat ingekapseld in ons erkenningsdossier, was de eerste administratieve horde genomen nog voor we begonnen waren. Begin augustus volgde ook van Onroerend Erfgoed het officiĂŤle groene licht op onze vraag tot restauratie. In feite houdt niets ons nu nog tegen om met de restauratie te beginnen. Maar aangezien meer dan

We wachten momenteel met de eerste steenlegging tot wanneer de overheid een besluit heeft genomen aangaande onze vraag naar subsidies waarmee we een deel van de kosten hopen te dekken. Om het resterende deel rond te krijgen, doen we een oproep aan alle Dendrietlezers met vrome of minder vrome gedachten. Met uw bijdrage brengen we dit ambitieuze project tot een goed einde. Het

nr. 1 - januari 2013

 Gedetailleerd bouwplan van de hand van Ole D’Haeseleer

Luc Favijts

gaat eens niet om de aankoop van nieuwe grond, of de aanplant van bomen, maar wel om

 Onze mascotte gebakken in klei

 Gestyleerd tot logo

Storten mag op rekeningnummer BE56 2930 2120 7588 van Natuurpunt Beheer vzw, Coxiestraat 11, 2800 Mechelen, met als vermelding ‘project 6146, restauratie Juffrouwkapel Raspaillebos’. Vanaf e 40 ontvang je een fiscaal attest. Zie overschrijvingsformulier in het midden van het blad. Alvast bedankt!

en brons gelakt

Voor de heropbouw van de kapel zijn we bovendien op zoek naar oude afbraakstenen van de vrij zeldzame maat 23 x 11 x 6,5 cm.

nr. 1 - januari 2013

Afdeling Boven-Dender INFO

het behoud van een prachtig stukje cultureel erfgoed dat kadert in een rijk historisch verleden, en daarom een plaats verdient in ons natuurreservaat. We houden je alvast op de hoogte van het verdere verloop.

Volgens de planning wordt de kapel op zondag 15 september 2013 ingehuldigd. We houden jullie op de hoogte.

Koen Steenhoudt 054 58 67 58 koen.steenhoudt@skynet.be

Doortrekking van de N41 van Lebbeke naar Aalst

Is de teerling geworpen?

In het spoor van de grote heropbouw na de tweede wereldoorlog, werden in de jaren 60 kriskras door Vlaanderen tal van nieuwe wegen gepland. De resultaten hiervan zijn nu nog terug te vinden op de gewestplannen die dateren van midden de jaren 70. Vele van deze wegen zijn inmiddels gerealiseerd, andere afgevoerd. Een derde categorie zijn projecten die nu, pakweg veertig jaar later, nog hangende zijn.

Eén daarvan is de verdere realisatie van de N41 tussen Sint-Niklaas en Aalst.

De “oorspronkelijke” N41

en Hofstade aangelegd. Alleen dit laatste deel werd een 2x2-weg zoals oorspronkelijk voorzien. Het gedeelte tussen Sint-Niklaas en Dendermonde werd gerealiseerd als primaire 2x1-weg met een reservatiestrook voor een eventuele latere uitbreiding naar 2x2.

Door deze werken werd het bij natuurliefhebbers vermaarde

Grembergenbroek doormidden gesneden, waardoor dit prachtig gebied ernstig werd aangetast.

De weg eindigt nu op de grens tussen Dendermonde en Lebbeke, waar de N41 op de N47 uitkomt.

Al vele jaren is de verdere realisatie van de N41 fel betwist.

Organisaties als het Streekplatform en de meeste politieke par-

Albert Mannaert

De N41 had als doel de E3 (nu E17) en E5 (nu E40) tussen SintNiklaas en Aalst te verbinden. Het concept was een vierbaansweg, zoals de N49/E34, de expresweg tussen Antwerpen en Knokke.

Eind de jaren 70 werd het deel van de N41 tussen Sint-Niklaas en Dendermonde en tussen Aalst

 Deze beelden uit Denderbelle illustreren duidelijk...

nr. 1 - januari 2013

Rotterdam Antwerpen

E 17

Gent

N 41 E 40

Gijzegem

FRANKRIJK Le N41 nouveau est arrivé!

Na de beslissing van de Vlaamse Regering zaten enkele lokale politieke zwaargewichten met een serieuze kater. Hoe gingen ze dat aanpakken? Drie Vlaamse parle-

Denderbelle

E 19

BRUSSEL mentairen – Norbert De Batselier, John Taylor en Jos De Meyer – trokken naar minister Baldewijns om hun ongenoegen over de gang van zaken te uiten. Meer nog, ze dreigden ermee de Vlaamse regering,

Albert Mannaert

tijen in de regio gaven aan voorstander te zijn. Tegenkanting kwam van verschillende buurtcomités en milieuverenigingen.

Midden de jaren negentig werd het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen afgewerkt. Bij de definitieve goedkeuring van dit structuurplan werd de doortrekking van de N41 niet behouden.

De toenmalige minister van Ruimtelijke ordening Baldewijns liet, na diverse negatieve adviezen van specialisten, de weg definitief uit het ontwerp structuurplan schrappen. De voornaamste reden hiervan was de vrees dat de doortrekking een onaanvaardbare maasdoorsnijding op Vlaams niveau zou veroorzaken. Men was bang dat de weg zou leiden tot een nieuwe primaire verbinding die de werking van het hoofdwegennet in Oost-Vlaanderen gedeeltelijk zou overnemen.

 ... de waterproblematiek op het tracé

nr. 1 - januari 2013

die een krappe meerderheid had in het parlement, in moeilijkheden te brengen als er geen oplossing kwam voor de doortrekking van de N41.

Er was dus een deus ex machina nodig om het dossier opnieuw tot leven te brengen. En zo geschiedde.

De doortrekking van de N41 werd doorgeschoven naar het provinciaal niveau, zodat de realisatie alsnog mogelijk werd. Een nieuwe kans voor de voorstanders…

Het provinciaal structuurplan Na de reanimatie van het dossier was het nu wachten op het provinciaal structuurplan OostVlaanderen. Dit plan werd rond het jaar 2000 in de startblokken gezet. In het ontwerp werd de N41 zoals verwacht weer opgevist.

Echter niet meer als primaire weg, want op dat niveau was hij afgeschoten, maar nu als secundaire

verbinding. Ondanks enkele duizenden bezwaarschriften hield de selectie van de N41 toch stand. Op 18 februari 2004 keurde minister van Ruimtelijke ordening Dirk Van Mechelen het structuurplan goed.

Omdat in de betrokken gemeenten de meningen over de aanleg van deze weg uiteenliepen, werd de selectie van de N41 als secundaire weg gekoppeld aan de opmaak van een streefbeeldstudie, die in december 2006 werd goedgekeurd. Belangrijk punt daarbij was de afwezigheid van een aansluiting in Denderbelle zodat er geen verkeer aanzuigend effect mogelijk was op de Kapellenstraat en de Hoge Brug.

Plan MER en PRUP In het najaar van 2007 werd de opmaak van het milieu-effec-

tenrapport (MER) aangevat.

Aanvankelijk werd meteen aan een project MER gedacht maar dit werd, na een aantal bezwaarschriften en gelet op de evolutie in de Europese wetgeving terzake, begin 2010 omgeschakeld tot een plan MER. Bij de consultatieronde in mei 2010 bleek echter dat het volwaardig onderzoek van alternatieven gefnuikt werd. Andere tracés dan het basistracé/gewestplantracé werden, ondanks uitdrukkelijk verzoek hieromtrent onder meer van de gemeente Lebbeke, niet onderzocht. Volgens het provinciebestuur voldeden bedoelde tracés niet aan de doelstelling van de opdrachtgever.

De wel onderzochte “alternatieven” liggen echter zo dicht bij elkaar, nauwelijks honderd meter, dat dit onmogelijk een volwaardig alter-

 Kaartje met recent overstroomde gebieden met erdoorheen het tracé van de N41, toendertijd gemaakt door het actiecomité

10

nr. 1 - januari 2013

Pol Meert

 Deze protestwandeling door het Denderbellebroek illustreert het belang van dergelijke gebieden voor passieve recreatie natievenonderzoek kan genoemd worden. Ook het nulalternatief, dus geen doortrekking, en het zgn. nulplusalternatief, dit is het herinrichten van de bestaande wegeninfrastructuur samen met een onderzoek naar andere vervoersmodi zoals spoor en water, werden uit het plan MER geweerd.

Alles bleef daardoor beperkt tot het “good old” gewestplantracé, stammend uit de jaren zestig van vorige eeuw. Ook over begin- en eindpunt viel niet te discussiëren.

Het werd dus een heruitgave van de oorspronkelijke N41, geconcipieerd zoals de al gerealiseerde primaire weg op 2x1 maar dan onder de titel ”secundaire weg categorie II”. Merkwaardig genoeg werd met de conclusies van de streefbeeldstudie geen rekening meer gehouden.

nr. 1 - januari 2013

Een donderslag bij heldere hemel Midden 2011, in de eindfase van het opmaken van het plan MER, stootte men echter op een ernstig probleem. Hoewel dit in de voorgaande jaren al in enkele duizenden bezwaarschriften gesignaleerd werd, beseften de onderzoekers nu pas dat het gewestplantracé zich in een overstromingsgebied bevindt. Meer nog, de Vlaamse Milieumaatschappij weigerde een gunstig advies te verlenen wat de watertoets betreft. Het dossier zat dan ook opnieuw vast.

Maar in nood kent de creativiteit van een studiebureau geen grenzen. Wat dertig jaar lang als onmogelijk bestemd werd, gelet op de uitgevoerde onteigeningen, gebeurde nu toch: het tracé werd verlegd!

In het deeltracé tussen het huidige eindpunt van de N41 in Lebbeke en de kruising met de Hoge Brug te Denderbelle werden twee nieuwe bochten getekend waardoor, althans volgens de planmakers, de overstromingsproblematiekvermeden wordt. Maar een verschuiving van de weg met enkele honderden meter vereist nieuwe onteigeningen, zelfs van woningen, zowel in de Vondelstraat in Lebbeke als aan de Hoge Brug in Denderbelle.

Bovendien ligt ook dit nieuwe tracé in overstromingsgebied. Van een verrassende wending gesproken!

Inmiddels in Oudegem…

De weg eindigt uiteraard niet aan de Dender maar slingert zich verder naar Aalst via Oudegem. Deze deelgemeente van Dendermonde lijdt al decennia onder het vrachtvervoer

11

Luc Verhelst

 Het Denderbellebroek ... naar het bekende papierfabriek VPK. Dit bedrijf, een belangrijke werkgever in de regio, ligt aan de Denderoever en wordt geflankeerd door de spoorwegverbinding Mechelen-Dendermonde-Gent.

Nochtans worden de transportmogelijkheden via water en/of spoor door het bedrijf niet gebruikt en ook niet ernstig onderzocht.

Toen minister Baldewijns destijds de primaire wegverbinding N41 afvoerde, had hij wel een alternatief voor het vrachtverkeer van VPK door Oudegem. Het bedrijf zou een ontsluiting krijgen via de achterzijde, richting voetbalplein, en zo naar de bestaande N406.

Daardoor kon al een groot deel van het vrachtverkeer uit de dorpskom van Oudegem geweerd worden.

Merkwaardig genoeg werd deze mogelijkheid door de toenmalige Dendermondse bewindsploeg,

12

onder leiding van Norbert De Batselier, een partijgenoot van Baldewijns, meteen afgewimpeld.

Op heden blijft de doortrekking in Oudegem dan ook in het provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan (PRUP) opgenomen, waardoor de vallei van de Zijpbeek, een natuurgebied, wordt doorsneden en het open landschap tussen Oudegem en Mespelare ernstig wordt aangetast.

En wat verder in Gijzegem…

Gijzegem neemt in het N41-dossier een bijzondere plaats in. De inwoners zijn immers steeds verdeeld in voor- en tegenstanders. Vooral de bewoners van de huidige steenweg zijn, en dit verbaast uiteraard niet, voorstander van de doortrekking van de N41. Zij hopen daarmee minder

verkeer aan hun voordeur te krijgen.

Bekijkt men het dossier N41 echter door een wat ruimere bril, dan blijkt dat Gijzegem na de realisatie van de N41 in plaats van in twee nu in drie delen zal opgesplitst worden. Het verkeer langs de oude steenweg blijft immers mogelijk en enkele honderden meter verder komt het verkeer op de N41 erbij. Omdat het meer om een omleiding “door” dan “rond” Gijzegem gaat, worden talloze straten zoals de Kloostergoedstraat, de Mimosastraat, de Fatimawijk, de Kruisstraat, de IJsbroekstraat en de Pachthofstraat doorsneden. De school, het Sint-Vincentiusinstituut, dat volgens zijn eigen website “middenin een groene oase” gelegen is, zal dan geprangd zitten tussen de oude steenweg en de N41.

Een weinig benijdenswaardige ligging…

nr. 1 - januari 2013

Luc Verhelst

 ... tijdens een winterse overstroming

En we eindigen in Aalst Wie al eens in Aalst komt, weet dat de Boudewijnlaan een klassieke verkeersknoop vormt. Deze trechter veroorzaakt dagelijks files tussen het viaduct en het kruispunt R41. Het verkeer moet er immers op één rijvak van verkeerslicht naar verkeerslicht aanschuiven.

Het dossier N41 plant hier een tunnel om deze problematiek op te lossen. De vraag is hoe lang die tunnel dan moet worden? M.a.w. welk begin- en eindpunt moet er gekozen worden om het verkeer, dat na de doortrekking nog zal toenemen, vlot door Aalst te krijgen? En wat met het verkeer dat de richting van Mijlbeek kiest en op dat deel van de R41, dus Leopoldlaan en Albrechtlaan, terechtkomt? Voor zover bekend is daar geen oplossing voor voor-

nr. 1 - januari 2013

zien. In het mobiliteitsplan van Aalst komt men niet verder dan de vermelding dat de stad “bijzondere aandacht vraagt voor de problematiek van de Boudewijnlaan”.

Trouwens is het opvallend dat de Aalsterse politici liever niet geconfronteerd worden met vragen over dit dossier en de ermee gepaard gaande verkeersproblemen.

Motieven van het verzet Vaak wordt gevraagd naar de motieven van de tegenstanders van de doortrekking. We zetten de voornaamste op een rij: 1. Verkleining van de maaswijdte Door het gewestplantracé te behouden en dus de facto de primaire delen van de huidige N41 met elkaar te verbinden wordt een nieuwe verbinding E17-E40 gerealiseerd dwars door Oost-

Vlaanderen. Deze nieuwe weg zal bijkomend verkeer aantrekken en een deel van de functie van het hoofdwegennet overnemen, wat in strijd is met het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen.

2. Versnippering van de open ruimte en barrièrewerking Tussen Aalst en Dendermonde bevindt zich een open ruimte van meer dan 500 ha. Daarin liggen de natuurgebieden Hogedonk, Wiestermeersch, Hannaerden en Denderbellebroek, die samen het groter geheel Beneden-Dender vormen. Dergelijke grote open gebieden zijn een schaars goed in Vlaanderen. Bovendien is dit gebied niet alleen een thuishaven voor tal van planten en dieren maar vormt het ook een belangrijk gebied voor passieve recreatie. Wandelaars, fietsers, ruiters,

13

 Recent gebiedskaartje, gemaakt door Natuurpunt natuurliefhebbers… kunnen er hun hobby uitoefenen. Bij de opmaak van het plan MER kreeg natuurbehoud niet de aandacht die het volgens ons verdient.

Bovendien wordt nergens vermeld hoe en waar de natuurcompensaties zullen gerealiseerd worden.

3. Onvoldoend alternatieven- onderzoek Door het niet (willen) onderzoeken van alternatieven zoals het noordelijk tracé (wat de voorkeur wegdraagt van de gemeente Lebbeke), het nulen het nulplusalternatief, is het plan MER niet volledig. Daardoor kunnen de diverse mogelijkheden niet op gelijke wijze naast elkaar gelegd worden. Alleen een tracé onderzoeken dat vijftig jaar geleden als “de” oplossing voor de regio bestempeld werd, getuigt van weinig respect voor alle inwoners die bij de doortrekking partij zijn. Bovendien wordt in het plan MER aangegeven dat diverse negatieve gevolgen van het gekozen tracé niet of onvoldoende kunnen worden gemilderd.

14

4. Overstroming Een heet hangijzer in heel het dossier, maar voornamelijk voor het deeltracé in Lebbeke-Denderbelle, is de waterproblematiek. De gebeurtenissen van november 2010, waarbij zowat de hele Dendervallei van Geraardsbergen tot Dendermonde overstroomde, staan nog vers in het geheugen van vele inwoners.

Door de opwarming van de aarde wordt verwacht dat dergelijke piekmomenten inzake neerslag in de komende jaren nog meer zullen voorkomen. Daarbij zullen we alle gebieden die als komberging in het stroomgebied van de Dender fungeren zeer hard nodig hebben. Elke aantasting van een dergelijk gebied dient dan ook met argusogen onderzocht te worden. De watertoets is daarvoor een nuttig instrument. In geval van twijfel moet voorrang gegeven worden aan de veiligheid van de burgers en dient het betrokken project afgevoerd te worden. Immers, heeft de overheid inzake het naleven van haar eigen regels geen voorbeeldfunctie?

Wordt vervolgd Na de goedkeuring van het plan MER en het PRUP door de provincieraad op 20 juni jl. werd het dossier overgemaakt aan minister Muyters. De ministeriële goedkeuring werd gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 29 oktober zodat de termijn van zestig dagen waarin belanghebbenden naar de Raad van State kunnen stappen een aanvang nam.

Verwacht wordt dat de gemeente Lebbeke en een aantal actiecomités dat effectief zullen doen. Ook Natuurpunt zal de beslissing aanvechten bij de Raad van State en dit ter bescherming van de open ruimte tussen Dendermonde en Aalst en wegens de uiterst negatieve invloed van het geplande tracé op de erkende natuurreservaten in het gebied.

Over dit dossier is het laatste woord dus nog niet gezegd…

Luc Verhelst Natuurlandschap Beneden-Dender

nr. 1 - januari 2013

DENDERKALENDER  uur van vertrek  plaats van afspraak

 toelichting  gids

 bijzonderheid  contactpersoon

 zeker meebrengen zondag 6 januari

zondag 20 januari

Glühweinwandeling afd. Affligem-Liedekerke

Glühwein winterwandeling Honegem afd. Erpe-Mere  9:30 - 12:00

 9:15 - 12:00







Parking Aldi, Assesteenweg 104, Ternat Het mooi natuurgebied rond de Steenvoordebeek verjaagt onze feestvermoeidheid meteen. Maar om in de sfeer te blijven, eindigen we met een glaasje Glühwein. In samenwerking met Natuurpunt Ternat en Pasar.

Erik De Block – 053 68 35 88 erik.deblock@skynet.be zondag 6 januari

Natuurwandeling Osbroek afd. Aalst  10:00 - 12:00





 

F. Blanckaertdreef, infobord aan atle tiekpiste (zijstraat Parklaan), Aalst Een wandeling door het winterse broekbos, een rustig natuurpareltje vlakbij het Aalsterse stadscentrum.

Jens De Bruycker Stad Aalst, milieudienst 053 73 24 12 zaterdag 12 januari

Nieuwjaarsreceptie afd. Ninove  20:00 - 23:00







Buurthuis Pollare, Hoek Hoogstraat met Neckersput Gezellig samenzijn met leden, buurafdelingen, politici… Gratis rij- kelijk hapje en drankje in zelfbedieningsstijl. Kennismaking met bestuursleden en beheerteamleden en de plannen voor het komende jaar.

Mogelijkheid tot toetreden.

Informatieve hoekjes en mooie natuurbeelden. Woordje van de voor zitter. Kom mee het jaar feestelijk inzetten.

Wouter Mertens – 0495 68 89 33 wouter.mertens@natuurpuntninove.be zondag 13 januari

Uitstap naar kust en polders afd. Denderleeuw  9:00 - 19:00

 

 

Activiteiten van Natuurpunt zijn voor leden gratis en niet-leden betalen 1  (2 e per gezin), tenzij expliciet anders vermeld.

Op onze excursies breng je best laarzen mee en zijn een verrekijker en een passende veldgids nuttig.

Bij activiteiten buiten de regio is carpooling gebruikelijk ( o,o7 per km/persoon).

Welleplein (kerk), Welle Wij kijken uit naar overwinterende watervogels en ganzen.

Bruno De Bruyn – 0496 59 52 43 Warme kledij, schoeisel en picknick

nr. 1 - januari 2013

 



Keiberg 71 A, grens Lede-Erpe Ochtendwandeling door de Honegem met oog voor het land- schap en de winterse dierensporen.

Peter D’Hondt – 0476 65 52 16 peter.dhondt@telenet.be zondag 20 januari

Winterwandeling Waarbeke afd. Boven-Dender  14:00 - 17:00

 



Kerk, Waarbekeplein, Waarbeke Landschapswandeling vanuit Waarbeke richting Congoberg door heen het stiltegebied, met onder meer aandacht voor de graanakkers waar tientallen geelgorzen overwinteren.

Johnny Cornelis – 0474 58 08 38 johnny_cornelis@hotmail.com zondag 20 januari

Bomen herkennen in de winter afd. Ninove  14:00 - 16:00









Ingang speelbos Venebroeken, parking aan lichten Kruispunt Dollar, overgang Brakelse Steenweg met Elisabethlaan Korte namiddagwandeling in de Venebroeken met aandacht voor herkenning, soortkenmerken, beheer en gebruik van inheemse bomen en struiken. Ook de aange- plante hoogstamboomgaard wordt kort toegelicht. Je leert door gericht kijken naar details onze streekeigen boomsoorten herkennen in de winter.

Frederik De Coster – 0486 57 04 53 frederik.de.coster@natuupuntninove.be Warme kledij en waterdicht schoeisel vrijdag 25 januari

Avondwandeling met aandacht voor uilen in Grembergen Groot Schoor afd. Dendermonding  19:00 



De Snuffel, St. Elooistraat 15, Grembergen Een wandeling voor jong en oud langs verharde paden. Verrassing inge voegd! Wordt afgesloten met een drink.

 Vooraf inschrijven

Dirk De Mesel – 052 42 67 28 vrijdag 25 januari

Open algemene vergadering en Uilentocht afd. Aalst, Lede, Erpe-Mere  19:00 - 22:00







Kasteel Terlinden, S. Van Der Guchtlaan, Aalst Evaluatie en planning van de wer- king van de afdeling. Om 20 uur gaan we tijdens een donkere wande- ling door de Paddenhoek op zoek naar het nachtelijk concert van bos- en steenuilen. We sluiten af met een warme opkikker.

Rik De Baere – 0476 88 71 29 rik.debaere@telenet.be vrijdag 25 januari

Open, jaarlijkse algemene vergadering afd. Denderleeuw  20:00 - 22:30







Café Cambrinus, hoek van Regentiestraat en Kerkstraat te Welle (Welleplein) Evaluatie en planning natuurbeheer / verenigingswerking.

Bruno De Bruyn – 0496 59 52 43 zaterdag 26 januari

Algemene vergadering en nieuwjaarsdrink afd. Dendermonding  19:00







De Snuffel, St. Elooistraat 15, Grembergen Wij nodigen alle leden uit op de Algemene vergadering. Bespreking en evaluatie van het voorbije jaar met o.a. verenigingswerking en reserva- tenbeheer. Voorstel jaarprogramma 2013. Na de vergadering: gratis drink en gezellig samenzijn.

Stefaan Thibau – 052 42 69 72 februari (volledig)

Tentoonstelling “soort zoekt soort” afd. Ninove  Zie artikel pag. 2





Oud Stadhuis, Oudstrijdersplein Ninove, tweede verdieping In samenwerking met de stad Ninove. Aan de hand van 24 top- foto’s worden de actuele problema- tiek maar ook de kansen rond biodi- versiteit glashelder uit de doeken gedaan. Aan de balie beneden is een

15

handleiding te koop met daarin de teksten en foto’s. De tentoonstelling is gratis. Schoolgroepen reserveren misschien best om een goede sprei- ding na te streven.  Wouter Mertens – 0495 68 89 33

wouter.mertens@natuurpuntninove.be zaterdag 2 februari

Receptie en algemene vergadering afd. Boven-Dender  20:00 - 22:30







Parochiezaal, Grimmingeplein, Grimminge (steegje naast de kerk) Gratis receptie om bij te babbe- len bij een goed glas en een borrel- hap. Doorlopend fotoreportages van onze uitstappen en activiteiten.

Omstreeks 20.30 uur is er de alge- mene vergadering met een half uurtje overzicht van het voorbije jaar en de plannen voor 2013. Ook de natuurbelevingsweekends van dit jaar worden dan voorgesteld.

Johnny Cornelis – 0474 58 08 38 johnny_cornelis@hotmail.com zondag 3 februari

Natuurwandeling Honegem Vogels voeren en beloeren afd. Aalst

 Warme kledij, schoeisel en picknick

Grens Aalst-Lede ter hoogte van huisnummer 108, Onegem te Aalst Aan de vogelkijkhut in de Honegem is een voederplaats; we bekijken welke gevederde hongerlijders een hapje komen meepikken en wat er verder nog in het Solegembos rond- fladdert.

Rik De Baere – 0476 88 71 29 rik.debaere@telenet.be Stad Aalst, milieudienst – 053 73 24 12 zaterdag 9 februari

Uilenwandeling afd. Affligem-Liedekerke Parking van de sporthal, Sportlaan 3, Liedekerke Sfeervolle avondwandeling in het natuurgebied van de Palitsebeekvallei.

Via geluidsopnames trachten we de aanwezigheid van diverse soorten uilen te ontdekken. Nadien volgt een drankje.

Erik De Block – 053 68 35 88 erik.deblock@skynet.be zondag 10 februari

Uitstap naar Zeeland (Brouwersdam, Serooskerke) afd. Denderleeuw  7:30 - 19:30

 Carpoolparking afrit E40 Affligem  Op zoek naar overwinterende

ganzen, steltlopers en zeevogels,

16

sel, evt een zaklamp eind februari – begin maart

Paddenoverzet aan de De Dammenlaan, Dendermonde afd. Dendermonding

Reigers in het park afd. Lede  10:00 - 12:00







Stadspark Lede, ingang aan treinsta- tion De blauwe reigers beginnen vroeg aan het broedseizoen en laten zich nu tussen de naakte takken mooi observeren op het nest.

Peter D’Hondt – 0476 65 52 16 peter.dhondt@telenet.be

 





door.

 Vanessa Vandewalle – 0497 45 72 79

 Wij zijn tevens op zoek naar vrij-

willigers voor de Paddenoverzet te Schoonaarde.  Dirk Van den Bossche – 052 42 49 60 zondag 3 maart

Voorjaarswandeling afd. Affligem-Liedekerke

Keiberg 71 A, grens Lede-Erpe Aan de kijkhut in de Honegem is een voederplaats; we bekijken welke gevederde hongerlijders een hapje komen meepikken en wat er verder nog rondfladdert in Solegembos.

Rik De Baere – 0476 88 71 29 rik.debaere@telenet.be Warme kledij en schoeisel; verrekij- ker zaterdag 23 februari

 18:00 - 20:30

De Helix, Hoogvorst 2, Grimminge Traditionele avondwandeling in het Raspaillebos, op zoek naar de bosuil.

Als het weer meevalt, is een auditief spektakel gegarandeerd. Met wat geluk krijgen we er ook een te zien.

Aansluitend borrel, glühwein of warme choco. Graag vooraf een sein tje aan Koen als je denkt te komen.

Koen Steenhoudt – 054 58 67 58 koen.steenhoudt@skynet.be zaterdag 23 februari

Steenuilen zoeken afd. Ninove  19:00 - 21:30





 

mité en de Stad Dendermonde

 Hoe kan je helpen? Geef je gegevens

Spek voor veren afd. Aalst

Uilentocht in het Raspaillebos afd. Boven-Dender  



 In samenwerking met het buurtco-

zondag 17 februari

 9:30 - 12:00

 19:00 - 21:00







 Warme kledij en waterdicht schoei-

zondag 10 februari

 10:00 - 12:00







mogelijks zeehonden.

 Bruno De Bruyn – 0496 59 52 43

Parking tuincentrum Erica, Brusselse steenweg, grens Ninove-Roosdaal Het noordelijke deel van de Walputbeekvallei staat vol met kleine landschapselementen, zoals knotwil- gen. Aan de hand van een standaard methodiek met een geluidsbandje, brengen we de steenuilterritoria in kaart. We leren je deze methodiek aan en je leert tijdens de excursie ook meer over de fascinerende wereld van deze geheimzinnige dieren. Er is een kop warme chocomelk tussendoor.

Luc De Waele Wouter Mertens – 0495 68 89 33 wouter.mertens@natuurpuntninove.be

 9:30 - 12:00







Parking van de sporthal, Sportlaan 3, Liedekerke Wandeling in onze reservaten naar het natuurgebied Pamelse Meersen.

Erik De Block – 053 68 35 88 erik.deblock@skynet.be zondag 3 maart

Natuurwandeling Somergembos afd. Aalst  10:00 - 12:00



  

Einde van Schietbaan (zijbaan Brusselse Steenweg) aan oude Zeebergbrug Wandeling in het stadsrandbos.

Rosanne Snauwaert Stad Aalst, milieudienst – 053 73 24 12 zondag 10 maart

Diersporenwandeling in Kortelake afd. Boven-Dender  14:00 - 17:00







Parking Colruyt, Grote Weg, Overboelare Wandeling door Kortelake waarbij we met Diemer Vercayie op zoek gaan naar allerlei loop-, knaag- en nestsporen van dieren en op die manier een nieuwe kijk op de natuur leren.

Willem Boonen – 054 41 75 85 willem.boonen@skynet.be zaterdag 16 maart

Zwerfvuilactie te Berlare afd. Dendermonding  9:00 





Kerk van Berlare of om 9.10 uur aan basisschool Ten Berge, Galgenbergstraat 39, Berlare Wij nemen zoals ieder jaar deel aan de zwerfvuilactie van de gemeente Berlare.

Afsluitend zorgt de gemeente voor een hapje en een drankje aan het gemeentelijk magazijn

nr. 1 - januari 2013

 Stefaan Thibau – 052 42 69 72

 Via trage wegen wandelen we

stefaan.thibau@skynet.be zaterdag 16 maart

Salamanders, padden en kikkers afd. Ninove  19:30 - 21:30











Ingang speelbos Venebroeken, parking aan lichten Kruispunt Dollar, overgang Brakelse Steenweg met Elisabethlaan Op deze wandeling zoeken we samen naar amfibieën in enkele plassen en sloten. We maken ook kennis met een paddenoverzetplaats in volle actie en diverse technieken om ’s avonds salamanders te spotten.

Met het onderzoek van de avond draag je ook bij aan de kennis over de Dendervallei Ninove.

Jeroen Vanhee en Joachim De Maeseneer Stefan Kestens – 0475 79 00 88 stefan.kestens@natuurpuntninove.be Rubberlaarzen en zaklamp zondag 17 maart

Honegem: een historie van cultuur en natuur afd. Erpe-Mere  9:30 - 12:00

 



Keiberg 71 A, grens Lede-Erpe Op deze wandeling bezoeken we de Cottemmolen en het Gillekeshof.

We zoeken naar sporen van het vroeger gebruik van de Honegemse meersen en bossen en de invloed ervan op de natuurwaarden.

Peter D’Hondt – 0476 65 52 16 peter.dhondt@telenet.be

een lus tussen de drie hoofdkerken van de deelgemeenten Hekelgem, Essene en Teralfene, langs hoogte- punten van het erfgoed van Affligem.

In samenwerking met de werk- groep Trage wegen van de Milieuraad en de Heemkundige Kring Belledaal van Affligem.  Wim Van Grieken – 0477 407 841

wim.van.grieken@advalvas.be zondag 24 maart

Uitstap Bourgoyen-Ossemeersen te Gent afd. Denderleeuw  13:30 - 18:00

 

 

zondag 7 april

Lentedrink wandeling Beneden-Dender afd. Aalst  10:00 - 12:30







Reuzelekker eetfestijn afd. Ninove zaterdag 17:30 - 22:00 zondag 11:30 - 14:00 Instituut H.H. Harten op de Onderwijslaan in Ninove Onze vrijwilligers plooien zich dubbel om jou te dienen! Tong in maderasaus, scampi van de chef, vegetarische ratatouille, kip.

Kindermenu’s voor halve prijs.

Voor de allerkleinsten vraag je gewoon een bordje bij en is er een speelhoek. Het jongste decen- nium kocht NP Ninove gemiddeld 5 ha natuur per jaar aan. Koken kost geld. De opbrengst gaat volledig naar dit goede doel.

Wouter Mertens – 0495 68 89 33 wouter.mertens@natuurpuntninove.be zondag 24 maart

Erfgoedwandeling door Affligem afd. Affligem-Liedekerke  13:30 - 18:00

 Kerk van Hekelgem

nr. 1 - januari 2013

Wiezebrug, Disgenaatdreef, Herdersem Naar jaarlijkse gewoonte wande- len we de lente tegemoet in de meer- sen langs de Beneden-Dender op de grens tussen Aalst en Lebbeke. We sluiten af met een gratis drankje o.a. om de fusie te vieren van het gebied Hogedonk met Wiestermeers, Denderbellebroek en Hannaerden tot het project Beneden-Dender.

Brian Roelandt – 0484 24 39 22 brian.roeland@telenet.be

Beheerswerken

zaterdag 23 en zondag 24 maart









Welleplein (kerk), Welle Wandeling 6 km met bezoek aan Natuurcentrum.

Bruno De Bruyn – 0496 59 52 43 Stevig schoeisel.

zaterdag 19 januari

Werkvoormiddag in één van onze reservaten afd. Boven-Dender  9:00 - 12:30

 



zaterdag 19 januari

Sint-Onolfspolder afd. Dendermonding  9:00 en 14:00



 



 9:00 - 12:00 en 14.00 - 17.00









Basisschool Ten Berge, Galgenbergstraat 39, Berlare Kappen houtkant of knotten van wilgen.

Vooraf contact nemen met Stefaan Thibau – 052 42 69 72 Laarzen/stevig schoeisel en werk- handschoenen

zondag 3 februari

 9:00 - 16:00



 





 9:00 - 12:30







Plaats van afspraak wordt tijdig meegedeeld Opkuis van de geknotte wilgen.

Drank en een tussendoortje worden aangeboden.

Marc Michiels – 053 67 11 91 marcusmichiels@yahoo.com

De Snuffel, St. Elooistraat 15, Grembergen Maaien van riet.

Na inschrijving wordt een middag- maal aangeboden Vooraf contact nemen met Tarcy Verstraeten – 052 21 11 11 Laarzen/stevig schoeisel en werk- handschoenen zaterdag 9 februari

Heidemeersen te Berlare afd. Dendermonding  9:00 - 12:00









Basisschool Ten Berge, Galgenbergstraat 39, Berlare Bestrijding Amerikaanse vogelkers op ‘t Stampkot.

Vooraf contact nemen met Stefaan Thibau – 052 42 69 72 Laarzen/stevig schoeisel, werkhand- schoenen en spade zondag 10 februari

zondag 13 januari

Pamelse Meersen afd. Affligem-Liedekerke

Sint-Onolfsdijk, Tijsluis kant van Appels, aan monding Nieuwe Dender Kappen houtopslag.

Vooraf contact nemen met Bart Dierickx – 052 21 03 81 Laarzen/stevig schoeisel en werk- handschoenen

Groot Schoor, Grembergen afd. Dendermonding

zaterdag 5 januari

Heidemeersen te Berlare afd. Dendermonding

Ter plaatse, nog af te spreken In een natuurreservaat is altijd wel een werkje op te knappen: bomen en struiken aanplanten, afsluitingen afbreken of herstellen, een wandel- pad inrichten, enz. Wat we precies gaan doen, wordt later beslist.

Carlos D’Haeseleer – 054 41 87 09 carlos.dhaeseleer@gmail.com

Beheerswerken afd. Affligem-Liedekerke  9:00 - 12:30







Plaats van afspraak wordt tijdig mee gedeeld Beheerswerken in een van onze reservaten.

Drank en een tussendoortje worden aangeboden.

Marc Michiels – 053 67 11 91 marcusmichiels@yahoo.com

17

zondag 10 februari

zondag 17 februari

Hakhoutbeheer Venebroeken afd. Ninove

Groot Schoor, Grembergen afd. Dendermonding

 14:00 - 16:00









Ingang speelbos Venebroeken, parking aan lichten Kruispunt Dollar, overgang Brakelse Steenweg met Elisabethlaan Natuurbeheer in samenwerking met een jeugdbeweging. Opruimen van kruinhout. We zoeken nog leden- vrijwilligers die de gasten mee willen begeleiden.

Guy Hemeryckx – 0497 17 39 09 guy.hemeryckx@natuurpuntninove.be Werkhandschoenen en waterdicht schoeisel. Evt. extra kruiwagen, zaag of handbijltje welkom. zaterdag 16 februari

Werkvoormiddag in één van onze reservaten afd. Boven-Dender  9:00 - 12:30

Ter plaatse, nog af te spreken In een natuurreservaat is altijd wel een werkje op te knappen: bomen en struiken aanplanten, afsluitingen afbreken of herstellen, een wandel- pad inrichten, enz. Wat we precies gaan doen, wordt later beslist.

Carlos D’Haeseleer – 054 41 87 09 carlos.dhaeseleer@gmail.com



 





De Snuffel, St. Elooistraat 15, Grembergen Maaien van riet.

Na inschrijving wordt een middag- maal aangeboden Vooraf contact nemen met Tarcy Verstraeten – 052 21 11 11 Laarzen/stevig schoeisel en werk- handschoenen zaterdag 2 maart

Beheerswerkdag Wellemeersen afd. Denderleeuw  9:00 - 16:00





 

NP-materiaaldepot Wellemeersenstraat Aanplanten van een houtwal en een hoogstamboomgaard.

Bruno De Bruyn – 0496 59 52 43 Laarzen en spade. zondag 10 maart

Beheerswerken afd. Affligem-Liedekerke  9:00 - 12:30





Plaats van afspraak wordt tijdig meegedeeld Beheerswerken in een van onze reservaten.

Drank en een tussendoortje worden aangeboden.  Marc Michiels – 053 67 11 91

marcusmichiels@yahoo.com zaterdag 16 maart

Werkvoormiddag in één van onze reservaten afd. Boven-Dender  9:00 - 12:30

 



Ter plaatse, nog af te spreken In een natuurreservaat is altijd wel een werkje op te knappen: bomen en struiken aanplanten, afsluitingen afbreken of herstellen, een wandelpad inrichten, enz. Wat we precies gaan doen, wordt later beslist.

Carlos D’Haeseleer – 054 41 87 09 carlos.dhaeseleer@gmail.com zaterdag 30 maart

Heidemeersen te Berlare afd. Dendermonding  9:00 - 12:00









Basisschool Ten Berge, Galgenbergstraat 39, Berlare Bestrijding Amerikaanse vogelkers op ‘t Stampkot.

Vooraf contact nemen met Stefaan Thibau – 052 42 69 72 Laarzen/stevig schoeisel, werkhandschoenen en spade

Daan Stemgée

 



 9:00 - 16:00

 Natuurlandschap Beneden-Dender

18

nr. 1 - januari 2013

Zwarte nonnen in de Denderstreek!

Nadat de aalscholver bijna was uitgestorven in Europa, hebben beschermingsmaatregelen geleid tot een spectaculair herstel van de populatie. Ook in Vlaanderen is de soort de voorbije decennia enorm toegenomen. In 1993 vestigde het eerste koppel zich opnieuw in Vlaanderen. Daarna nam de broedpopulatie exponentieel toe tot in 2006. Nu blijft het aantal schommelen rond 1.125 koppels, waarmee de draagkracht voor Vlaanderen wellicht bereikt is.

Meten is weten

Belangrijk voor de populatiedynamiek is het broedsucces. Om dit in kaart te brengen werden in Vlaanderen zes kolonies tijdens het broedseizoen meerdere keren bezocht. Gemiddeld zijn er 2,15 jongen per nest. Eens uitgevlogen, is de kans op sterfte miniem. Deze sterfte wordt onder meer bepaald door voedsel, milieu, de mate van verstoring en predatie, de weeromstandigheden en de hoeveelheid PCB’s in het voedsel. PCB’s zeggen veel over de kwaliteit van het broedgebied zelf en uiten zich door een verdunning van de eierschaal…

Sinds 2010 werden 172 aalscholvers voorzien van een groene kleurring met 3 witte letters, in kolonies in Mol, Rijkevorsel, Verrebroek, Drongen en Harchies.

De data op afgelezen ringen kan doorgestuurd worden naar koen.devos@inbo.be of jean-yves. paquet@aves.be. Je kunt het dier ook internationaal traceren op de website www.cr-birding.org .

Om trends vast te stellen werken we met de voorjaarsstand, omdat die het minst onderhevig is aan schommelingen door migratie. Behalve de seizoensmatige

© Vilda - Yves Adams

Broedsucces

 In heraldieke drooghouding

20

nr. 1 - januari 2013

schommelingen zijn er ook meerjaarlijkse, die een natuurlijke of een menselijke oorzaak hebben.

K-strateeg De aalscholver is een zogenaamde K-strateeg. Dit zijn dieren met weinig nakomelingen die de densiteit van de populatie steeds dicht bij de draagkracht van het terrein houden, optimaal gebruik makend van voedsel en ruimte. Dergelijke populaties zijn vrij stabiel en reageren blijvend op beheersmaatregelen.

Een schommeling is altijd het gevolg van geboorte, sterfte of migratie. Sommige vogels zijn honkvast, andere trekken. Migratie zorgt ervoor dat nieuwe broedgebieden worden ontdekt, en leidt zodoende tot de broodnodige uitwisseling van genetisch materiaal tussen de verschillende kolonies.

nr. 1 - januari 2013

 Aalscholversilhouet op verdronken boom vogels zou slechts een tijdelijk effect hebben dat teniet wordt gedaan zodra de nieuwe trekkers arriveren.

Aalscholvers horen nu eenmaal van nature thuis in Vlaanderen en kennen weinig natuurlijke vijanden (bv. de zeearend). Omdat de draagkracht al bereikt is, zal de impact op de aanwezige visbestanden zeker niet meer toenemen. Integendeel zelfs. Toch zullen

© Vilda - Yves Adams

De aalscholver van bij ons broedt in kolonieverband in bomen. Cruciaal bij de vorming van nieuwe kolonies is de onmiddellijke aanwezigheid van voedselrijk viswater. Ze hebben immers een voorkeur voor middelgrote vissen die gemakkelijk te vangen zijn, dus het liefst in water met mooie rechte oevers, weinig vegetatie en heel veel vis. In een natuurlijk ecosysteem kunnen de vissen zich in voldoende aantallen verstoppen tussen de planten in de oeverzone en is de impact van hun visvangst beperkt. Doordat onze rivieren en vijvers meestal veredelde ‘aquaria’ zijn, kunnen aalscholvers vooral tijdens de trekperiode, vanaf begin oktober dus, enorme aantallen vis verorberen. Hierdoor treden ze in concurrentie met de vissers.

Over hun invloed op visbestanden bestaat echter nog veel onduidelijkheid en discussie. Echte ecologische schade aan populaties van zeldzame vissen is nog niet vastgesteld. Rond de economische schade kunnen we echter niet heen. Deze is niet onbelangrijk, vooral voor viskwekerijen. Uit onderzoek blijkt echter dat de schade voor een groot deel gecompenseerd wordt door de overheid.

Maatregelen om de populatie te reguleren kunnen het best op Europese schaal bekeken worden. Immers, al van begin oktober trekken tienduizenden vogels over Vlaanderen. Zij blijven eventueel in de winter pleisteren, en keren in februari naar hun broedgebieden terug. Uit universitair onderzoek blijkt dat er jaarlijks minstens 50.000 tot 100.000 aalscholvers zouden moeten afgeschoten worden om enig effect te hebben op de metapopulatie. Afschot van lokale

© Vilda - Yves Adams

Beheersmaatregelen voor aalscholvers?

 Klaar om te duiken naar vis

21

© Vilda - Yves Adams

 Slaapplaats ze voor eeuwige discussies blijven zorgen. Een mogelijke oplossing voor de lokale vissersverenigingen is het plaatsen van grote gegalvaniseerde kooien onder water, waarin vissen zich kunnen verstoppen.

Nog beter echter is het aanbrengen van plasbermen

langs kanalen en grote ondiepe zones in vijvers met veel waterplanten en andere schuilmogelijkheden, zoals het uitgebreide wortelsysteem van bijvoorbeeld zwarte elzen langs de waterkant. Kortom: de visclubvijver zo natuurlijk mogelijk aanleggen, en de dichtheid van de vissen op een ‘normaal’ peil houden.

© Vilda - Yves Adams

Aantalsverloop in de Denderstreek

 Jonge aalscholver landend op het water

22

De eerste keer dat aalscholvers massaal overwinterden in de regio was in de winter van 1995/96. Toen werden in de regio Denderleeuw (Gatesvijver, wakken bij Rendac) minstens 350 aalscholvers geteld.

Sindsdien overwinteren aan de zuidzijde van de Gatesvijver jaarlijks 30 tot 100 exemplaren.

Dit is de grootste slaapplaats in de noordelijke Denderstreek.

Deze wordt jaarlijks geteld half november en half januari, tegelijk met gelijkaardige tel-

nr. 1 - januari 2013

en hoe ver hun dagelijkse voedseltochten (enkele tientallen km) wel kunnen zijn. De Wellemeersen zijn een geschikt broedbiotoop, maar blijkbaar voldoen nog niet alle broedparameters.

De overwinterende populatie in Vlaanderen schommelt tussen 3.500 en 5.000 exemplaren, en hun aantal slaapplaatsen varieert tussen 50 en 65.

Al deze gegevens geven een beeld in aantallen, verspreiding en trends. Maar een integrale monitoring is nodig om te kunnen achterhalen welke factoren deze trends bepalen, plus het opstellen van een eventueel populatiemodel, waarmee effecten van beheersmaatregelen kunnen nagegaan worden. De soort is immers Europees beschermd en mag volgens het verdrag van Bern niet worden vervolgd.

Vogelwerkgroep Cinerea INFO

lingen in heel Vlaanderen. Verder zijn er enkele niet permanent bezette slaapplaatsen (0 tot 10 ex.) in de zuidelijke regio, namelijk langs de Mark in Viane en langs de Dender in Schendelbeke. Het overgrote deel van de hier foeragerende vogels slaapt net ten zuiden van de taalgrens.

Voor een eerste broedvogel in onze regio is het nog steeds afwachten. Wel is er al een poging geweest in 2002 in de Gemene meers te Grimminge. Deze mislukte echter door het plots veranderen van de biotoop. De vogels hadden hun nest in bomen in een overstroomde zone die na verloop van tijd opdroogde.

Mogelijks zijn ook door verstoring nesten verloren gegaan.

Jaarlijks overzomeren een tiental dieren in onze regio. Meestal zijn dit jonge dieren die zich pas vanaf hun derde kalenderjaar voortplanten.

De dichtstbij zijnde broedkolonie bevindt zich net over de taalgrens, in een porfiergroeve, en telde 28 nesten in 2012. Deze locatie is uniek, want de dieren broeden er niet in bomen maar op de richels. Verder broeden er in Wallonië 430 koppels. Uit dit laatste blijkt nog eens hoe opportunistisch deze vogels zijn

joost.meulemans@telenet.be 0476 36 92 98

Waarnemingen gezocht!

Losse natuurwaarnemingen door vrijwilligers vormen de basis van verspreidingskaarten van soorten, en van heel wat onderzoek naar de toestand en de evolutie van de natuur. Zeer gemakkelijk kunnen waarnemingen worden ingevoerd, maar ook bekeken, in een centrale databank: maak kennis met de natuurwaarnemingen-website: www. waarnemingen.be!

Om waarnemingen in te voeren en te bekijken, moet je enkel registreren. Dat is heel simpel: je gaat naar de website, en in de rechterbovenhoek klik je op ‘Registreer’. Je geeft vervolgens een gebruikersnaam, je echte naam, je provincie en je e-mailadres in en klaar is kees. De gebruikersnaam moet wel uniek zijn en heeft minimaal 5 letters en geen spaties of punten. Waarnemingen uit heel Vlaanderen kunnen worden ingevoerd en bekeken.

nr. 1 - januari 2013

Als natuurliefhebber uit de Denderstreek maak je bij voorkeur gebruik van het regionale scherm dat werd gecreëerd voor de Denderstreek:

denderstreek.waarnemingen.be Meer informatie staat in het artikel in het oktobernummer van Dendriet uit 2008 over dit onderwerp.

Je waarnemingen zijn zeer welkom: van een egel in de tuin tot een overvliegende ooievaar: het is allemaal het invoeren waard! Neem een kijkje op de website en ontdek zelf hoe eenvoudig het is. Door mee te werken draag je niet alleen een steentje bij tot het opvolgen van de fauna en flora van de Denderstreek; het is ook een zeer handige manier om je eigen waarnemingen bij houden.

23

Maak wat recht is weer krom!

De herprofilering van de Mark

Sinds het voorjaar van 2012 zijn enkele zware graafmachines gesignaleerd ter hoogte van de Mark, een belangrijke zijrivier van de Dender, in Viane-Moerbeke, Geraardsbergen. Het is de bedoeling dat de sinds de jaren ’70 gekanaliseerde stroom zijn oude meanderende bedding terugkrijgt, om bij overstromingen meer water te kunnen opvangen, en tegelijk ook om de natuurwaarden op te krikken. In een latere fase zou een gelijkaardige ingreep moeten gebeuren ter hoogte van de monding en de benedenloop in het Waalse Deux-Acren.

De retoriek van de hoogconjunctuur Half de jaren ‘60, begin ‘70 beleefden we een periode van economische hoogconjunctuur! In

grootsteden als Brussel, Gent, Antwerpen en Kortrijk werden massaal metrosites aangelegd en diezelfde steden werden met elkaar verbonden via

 Het ooit geplande, maar gelukkig afgevoerde A8-tracé: dwars door de Rietbeemd

24

nr. 1 - januari 2013

 Bedding van de Mark van voor en na de rechttrekking in de jaren ‘70 de broodnodige autosnelwegen. Geraardsbergen werd door planologen en betonboeren plotseling op de landkaart ontdekt en moest ook ontsloten worden om verdere verloedering en onheil te voorkomen. Men had het plan opgevat drie autosnelwegen hierheen te loodsen: de A24, de A9 én de A8. De A24 was de verbinding tussen Mons, Gent en Perkpolder in het noorden van de provincie. De A9 verbond Brussel met het westen van het land, nl. Kortrijk en de Westkust, via de Vlaamse Ardennen. De A8 verbond Halle via de Markvallei met Doornik-Rijsel. Bovendien waren er plannen voor twee autowegen tussen Geraardsbergen en Ninove, één op de linker- en één op de rechteroever van de Dender! Het milieuprotest was recht evenredig met de plannen van de betonboeren. Milieubewegingen rezen als paddenstoelen uit de grond! SOW (Stichting Omer Wattez, Oudenaarde), Raldes (Regionale Actiegroep Leefmilieu, Dender en Schelde), LMG (Leefmilieu werkgroep Geraardsbergen), Crasen (Pays des Collines), Leefmilieu Ninove en de IJsvogel (het huidige VZW De Mark in Galmaarden) gingen in die periode van start. Uiteindelijk werden van al deze plannen enkel de tweebaansweg richting Ninove-Aalst op de linkeroever (N460 en N45) en de nieuwe weg naar Gent (N42) gerealiseerd.

nr. 1 - januari 2013

Deze laatste werd tussen Zottegem en Wetteren een nog niet afgewerkte vierbaansweg.

‘Sanering’ van de Mark De A8 lag boven in het laatje van knotsgekke plannen. Dit tracé was gepland langs de noordkant van Edingen om ter hoogte van TollembeekGalmaarden door de Markvallei te lopen, parallel met de Mark, van Galmaarden tot voorbij DeuxAcren. Dit is een zeer drassig gebied, met in de winter veel mist- en nevelbanken. Over een groot stuk van dit tracé zou de autosnelweg bovendien op palen moeten staan wegens de te drassige grond! Als oplossing werd voorgesteld om de Mark te saneren, te kanaliseren en te herprofileren van bron tot monding! Meteen ook goed voor de landbouw. Het kostenplaatje zou 5 miljoen euro bedragen.

Wegens ruim milieuprotest en veel te hoge kosten heeft men dit tracé uiteindelijk naar het zuiden opgeschoven (huidige E429). Ondertussen hadden de kanalisatiewerken wel hun ministeriële goedkeuring gehad en werden ze in 1975 uitgevoerd, beginnend bij de monding. Het was een Nederlandse firma die de werken toegewezen kreeg onder leiding van een Waalse ingenieur.

Zelfs de Nederlandse kraanmachinist verstond

25

Koen Steenhoudt

 De machine erin: oude meanders worden weer open gemaakt

 De sinds de jaren 70 rechte bedding

niet hoe ze in België zulk een prachtig natuurgebied konden verkrachten… Een beek van amper zes meter breed, met tientallen meanders, werd plots 10 meter breed en ingekorven in 3 meters hoge dijken. Met de breedte van 15 meter voor elke dijk kom je aan een totale breedte van 40 m.

Alle meanders gedempt, duizenden elzenstruiken eruit gesleurd en in de plaats een ‘mooi’ kanaal.

Lang leve de vooruitgang!

Verschillende automatische stuwen moesten het debiet ‘beheersen’. Nu nog staat er aan de monding een zwaar pompstation dat bij regenweer enkele m3 per seconde uit de Schillebeeklokte naar de Dender pompt om de vallei droog te houden.

automatische stuwen en overstorten. Guy heeft er ook voor gezorgd dat enkele oude meanders niet werden volgestort. Nadien waren er ook plantacties met Leefmilieu Geraardsbergen en de plaatselijke jeugdclub Stopcontact uit Overboelare om de oevers zoveel mogelijk te herbeplanten met wilgen en elzen. Deze intussen goed uit de kluiten gewassen bomen maken van de benedenloop een echte jungle. Ook ontstond in die periode het natuurreservaat De Rietbeemd, dat grensoverschrijdend uitgroeide tot een stevige brok pure natuur langs beide oevers van de Mark. Godfried Merlevede, conservator, is voortdurend blijven ijveren voor de hermeandering van de rivier.

Het had nóg erger gekund

Waterkwaliteit

Door de tussenkomst en heel veel inzet van Guy Blondeel, een plaatselijke bewoner uit DeuxAcren, kon verder onheil worden voorkomen! In onderling overleg met de Waalse ingenieur heeft hij de in beton geplande oevers van de Mark over de hele lengte kunnen omzetten in schanskorven (opgevulde netten met breuksteen) zodat er weer begroeiing mogelijk was. Hij is erin geslaagd om de werken definitief te doen stoppen even voorbij de molen in Viane! Zo heeft de Mark in Galmaarden, Tollembeek en Herne nog altijd zijn natuurlijke meandering behouden. Enkel ter hoogte van de watermolens werd ingegrepen door middel van

Na de gedeeltelijke kanalisatie was het nog wachten tot in de jaren ‘90 eer de sanering van het afvalwater werd aangepakt. Sinds de bouw van een waterzuiveringsinstallatie in Galmaarden en in Edingen doet de Mark het veel beter. Er wordt weer gevist! Wel moeten er nog inspanningen worden gedaan voor de verderaf gelegen lozingspunten in de vallei.

26

Structuurherstel en hermeandering Ondertussen zijn de geesten positief geëvolueerd en is er een veel bredere visie op ecologie en hydrologie. Er waait een nieuwe wind in het

nr. 1 - januari 2013

Koen Steenhoudt

Koen Steenhoudt

 Het water stroomt weer door de opengemaakte meanders bureau van de planoloog die uiteindelijk heeft geleid tot de recent uitgevoerde werken. De hermeandering werd uitgevoerd met de steun van Europa, in opdracht van de Vlaamse milieumaatschappij, de Afdeling operationeel waterbeheer en Scaldwin. Volgens de voorafgaande studie kan meandering op drie wijzen worden bereikt.

Ziehier een citaat:

kan de waterloop logischerwijze ook meer water bergen bij piekafvoeren en zal het water trager kunnen worden afgevoerd. Deze actie kadert in een Interreg-project waarbij aandacht wordt besteed aan beekherstel, oeverzones, recreatief medegebruik, ecologisch beheer van de vallei en sanering van vismigratieknelpunten.”

“Ten eerste wenst men drie oude meanders weer in te schakelen in de loop van de Mark. Hierbij zullen de meanders, die nu vaak stilstaand water bevatten, de nieuwe hoofdloop vormen. De huidige loop zal in bypass blijven bestaan en enkel doorstroomd worden in geval van hogere afvoerdebieten.

Ten tweede zullen vijf gedempte meanders weer worden vrij gegraven en in gebruik worden genomen als hoofdwaterloop. Ook hier blijft de huidige waterloop bestaan als bypass voor piekdebieten.

Ten derde worden keerkribben voorzien in de Mark.

Zij zullen de huidige doorstroomsectie van de waterloop sterk verkleinen en zo de vorming van meanders bevorderen. Meandering en het aansluiten van oude meanders zal bijdragen tot het vasthouden van het water.

Hermeanderingprojecten beogen in de eerste plaats een herstel van het natuurlijk functioneren van de waterloop maar tegelijkertijd neemt de lengte van de waterloop ook toe, waardoor het verval vermindert. Hierdoor

Bedenking

nr. 1 - januari 2013

Tot daar de officiële visie.

Alle uitgegraven grond is afgevoerd, en werd niet gebruikt voor het opvullen van het ‘kanaal’.

Betekent dit dat, als de valleimonding niet wordt gebruikt als tijdelijk overstromingsgebied, er bij piekdebieten nog steeds versneld water zal afgevoerd worden richting Geraardsbergen? De toekomst zal het uitwijzen.

Naar aanleiding van het 25-jarig bestaan van de Rietbeemd zal op 2 juni een actiedag plaatsvinden. Binnenkort meer nieuws daarover.

INFO

Afdeling Boven-Dender

Johan Vander Heyden j.vdheyden@telenet.be

27

Een druk voorjaar bij Natuurpunt Haaltert Tot half maart loopt nog onze ‘1000 bomen actie’ die op 10 november van start is gegaan. In samenwerking met de dienst leefmilieu van Haaltert werd al 4500 m2 bos aangeplant, maar onze actie gaat nog steeds voort, zowel op terreinen van Natuurpunt als op privéterreinen van eigenaars die willen meewerken. Het is de bedoeling om de hagen en bomenrijen waarlangs organismen migreren te herstellen. De gemeente heeft voor een basisbudget gezorgd, maar iedereen kan meehelpen om ‘bomen te laten groeien’. Op vele plaatsen in Haaltert staan immers spaarpotjes.

Je kunt natuurlijk ook storten op rekening 0016398856-36 met vermelding “1000 bomen”.

Jeugdnatuurbezoekerscentrum Begin maart gaat het jeugdnatuurbezoekerscentrum open.

Bij Natuurpunt Haaltert wordt aan de jeugd, de toekomst, gedacht.

De gemeente heeft een basisbudget voor inrichting voorzien.

Daarmee is het Provinciaal technisch instituut van Ninove aan de slag gegaan om het meubilair voor de tentoonstellingsruimte te vervaardigen.

Het PTI beschikt daarvoor over de meest gesofisticeerde machines voor houtbewerking. Samen met Natuurpunt Haaltert wordt er momenteel hard gewerkt om alles tegen 1 maart klaar te krijgen. De bedoeling van de tentoonstellingsruimte is dat iedere klas van de Haaltertse schoolgemeenschap de kans krijgt om er één seizoen lang ‘thuis’ te zijn en er in samenwerking met ons een natuurtentoonstelling op te zetten. Naast dit variabel gedeelte komt er ook o.a. een bib en op termijn een mediatheek. Voor ons bezoekerscentrum hebben wij o.a. elektronica voorzien maar er wordt ook naar alle vormen van multimedia gekeken.

Jo Wittevrongel

Boek over Den Dotter

 Boompjes planten...

28

Omdat er naast het budget van de gemeente voor dit bezoekerscentrum nog meer middelen nodig zijn, brengt Natuurpunt Haaltert een uniek boek uit over het prachtige Haaltertse natuurgebied Den Dotter. Het boek bevat een selectie uit een paar duizend foto’s in Den Dotter genomen, aangevuld met spreuken over de natuur, gedichten gebaseerd op het fotomateriaal en een paar bladzijden wetenschappelijke uitleg over het gebied.

nr. 1 - januari 2013

Jo Wittevrongel

1000 bomen actie

Jo Wittevrongel

 ... voor meer en betere natuur

Reserveren kan tot half januari, enkel door storting van e 23 (+ eventueel e 5 verzendkosten) op rekening 001-6398856-36 met vermelding “boek DD”.

Afhalen van gereserveerde boeken kan vanaf maart in het Haalterts Bezoekerscentrum (open op vrijdag van 10 tot 12 uur en op zaterdag en zondag telkens van 10 tot 12 en van 14 tot 16 uur.

Fototentoonstelling Om het boek en vooral de natuur van Den Dotter te promoten, wordt in maart een fototentoonstelling georganiseerd. De locatie is dezelfde, het Haalterts bezoekerscentrum aan de kerk in Haaltert. Aansluitend hierop organiseert onze afdeling een paar workshops natuurfotografie.

Alive and kicking Wie dacht dat we na de heropstart van 2011 weer in slaap zijn gevallen, heeft het dus ver-

nr. 1 - januari 2013

keerd voor. Er is in 2012 een inhaalbeweging gebeurd. Er werd een stevige ploeg samengesteld, er werden terreinen op orde gezet, nieuwe contracten afgesloten en afspraken gemaakt, we zijn opnieuw vertegenwoordigd in de milieuraad, enz. Er is dus hard gewerkt aan goede fundamenten voor de toekomst. Dit jaar wordt het Hennekot (een deelgebied van Den Dotter aan de Gotegemmolen) aangepakt. Dit is een 5 ha groot gebied waar heel wat ‘mee te doen’ valt.

Als kers op de taart hoopt NPH eind 2013 begin 2014 een bezoekerscentrum aan de ingang van Den Dotter te kunnen openen. Momenteel wordt deze geklasseerde oude watermolen, de Engelsmolen, gerestaureerd.

Afdeling Groot-Haaltert INFO

Een waar “hebbeding”, alleen al omdat de oplage beperkt is.

Jo Wittevrongel 053 39 73 13 Jo.wittevrongel@telenet.be

29

Gear for Adventure

Geniet méér in de natuur...

met het juiste materiaal van bij Trekking P Gore-tex jassen P Windstoppers

Thermische t-shirts P

Waterdichte schoenen P Verrekijker P van

P Rugzak rtoon e v p o GPS t P orting urpun -5% k aart Natu lidk

600m2 vol gespecialiseerde uitrusting

Hernieuwbare energie voor uw bedrijf Haalbaarheidsstudies en advies inzake biomassa, zonne-energie en windenergie voor bedrijven (ook KMO’s) Zero Emission Solutions bvba Frits De Wolfkaai 8/24 9300 Aalst Tel +32 (0)53 41 66 66 Fax +32 (0)53 41 66 00 www.zeroemissionsolutions.com

Oude Gentbaan 255 - 9300 Aalst  053 705 222 info@trek-king.be - www.trek-king.be

Natuurpunt is een open en ongebonden vereniging die mensen op een aangename wijze kansen wil geven om zich in te zetten voor de duurzaamheid van natuur en landschap vanuit een brede maatschappelijke visie.

De activiteiten situeren zich hoofdzakelijk op het vlak van studie, educatie, beleid en natuurbescherming.

Websites: www.natuurpunt.be / www.denderstreek.waarnemingen.be / archief dendriet: issuu.com/dendriet

AFDELINGEN Aalst Rik De Baere - 053 21 29 13 rik.debaere@telenet.be facebook: Natuurpunt groot Aalst

Dendermonding

Stefaan Thibau - 052 42 69 72 stefaan.thibau@skynet.be www.natuurpuntdendermonding.be

Groot-Haaltert

Jo wittevrongel - 053 39 73 13 jo.wittevrongel@telenet.be facebook: Natuurpunt Haaltert

Affligem-Liedekerke

Kern Affligem Wim Van Grieken - 053 77 70 06 wim.van.grieken@advalvas.be Kern Liedekerke Erik De Block - 053 68 35 88 erik.deblock@skynet.be

Denderleeuw

Bruno De Bruyn - 053 67 07 85 bruno.de.bruyn@kindengezin.be

Erpe-Mere

Peter D’Hondt - 053 80 72 57 peter.dhondt@telenet.be

Boven-Dender

Johnny Cornelis - 0474 58 08 38 johnny_cornelis@hotmail.com www.natuurpunt-boven-dender.be

Lede

Peter D’Hondt - 053 80 72 57 peter.dhondt@telenet.be facebook: Natuurpunt Lede

Ninove

Wouter Mertens - 0495 68 89 33 wouter.mertens@natuurpuntninove.be www.natuurpunt.be/ninove facebook: Natuurpunt Ninove

NATUURSTUDIE-WERKGROEPEN Zoogdierenwerkgroep Denderstreek

Werkgroep amfibieën & reptielen Ward

Joachim De Maeseneer 0499 80 89 05 joachimdm@yahoo.com

Koen De Maere - 0485 68 89 82 greatskua2002@hotmail.com

Paddenstoelenwerkgroep Zwamvlok

Werkgroep invertebraten WID

Vogelwerkgroep Cinerea

Eric De Tré - 053 66 04 32 eric.de.tre@telenet.be users.telenet.be/WID

Wouter Faveyts - 0479 27 32 78 wouter.faveyts@telenet.be dhost.info/cinerea

Marie-Anne Neirinckx info@zwamvlok.be / www.zwamvlok.be

Plantenwerkgroep Allium Peter Tolleneer - 0498 40 83 28 allium@belgacom.net

NATUURPROJECTEN Giften voor het Reservatenfonds zijn welkom op rek-nr: 293-0212075-88 met vermelding van de projectnaam en het projectnummer. Giften vanaf e 40 zijn fiscaal aftrekbaar.

Beneden-Dender te Gijzegem/ Herdersem / Mespelare/Wieze/ Beneden-Dender te Gijzegem/ Denderbelle - 6243 Herdersem/Mespelare/Wieze/ Brian Roelandt -- 052 Denderbelle 400422 57 71 brian.roelandt@telenet.be Brian Roelandt - 052 22 57 71 www.benedendender.be brian.roelandt@telenet.be Boelaremeersen te Nederboelare - 6640 www.beneden-dender.be Johnny Cornelis - 0474 58 08 38 Boelaremeersen te Nederboelare - 6640 johnny_cornelis@hotmail.com Johnny Cornelis Brede Schoren en- 0474 58 08 38 johnny_cornelis@hotmail.com Konkelschor te Berlare - 6616 BredeThibau Schoren en 42 69 72 Stefaan - 052 Konkelschor te te Berlare Dendervallei Ninove- -6616 6099 Stefaan Thibau--0495 052 42 Wouter Mertens 6869 8972 33 wouter.mertens@natuurpuntninove.be Dendervallei te Ninove - 6099 Den Dotter/Blauwbos Wouter Mertens - 0495 68 89 33 te wouter.mertens@natuurpuntninove.be Haaltert/Aaigem/Mere 6149 Jo Den Wittevrongel - 053 39 73 13 Dotter/Blauwbos jo.wittevrongel@telenet.be te Haaltert/Aaigem/Mere 6149 Everbeekse bossen- 053 - 6210 Jo Wittevrongel 39 73 13 Koen Van Den Berge - 055 42 83 90 jo.wittevrongel@telenet.be koen.vandenberge@skynet.be Everbeekse - 6210 Gemene Meersbossen te Idegem - 6647 Van-Den 055 42 83 90 LucKoen Favijts 054 Berge 41 52-17 koen.vandenberge@skynet.be luc.favijts@skynet.be Gemene Meers te Idegem - -6647 ‘t Groot Schoor te Grembergen 6603 LucVerstraeten Favijts - 054- 052 41 52 Tarcy 2117 11 11 luc.favijts@skynet.be Heidemeersen te Berlare - 6644 Stefaan Thibau 42 69 72 - 6603 ‘t Groot Schoor- 052 te Grembergen stefaan.thibau@skynet.be Tarcy Verstraeten - 052 21 11 11 Honegem te Erpe-Mere/ Heidemeersen te Berlare - 6644 Aalst/Lede - 6123- 052 42 69 72 Stefaan Thibau Wim D’Haeseleer - 0495 87 50 50 stefaan.thibau@skynet.be

wim.dhaeseleer@honegem.be www.honegem.be Honegem te Erpe-Mere/ Keelman te-Denderhoutem -6178 Aalst/Lede 6123 Jo Wittevrongel 39 73 Wim D’Haeseleer- 053 - 0495 87 13 50 50 jo.wittevrongel@telenet.be wim.dhaeseleer@honegem.be Korte Lake te Overboelare - 6655 www.honegem.be Willem Boonen - 054 41 75 85 Keelman te Denderhoutem - 6178 willem.boonen@skynet.be Jo Wittevrongel - 053 39 73 13 Ledezijde - 6657 jo.wittevrongel@telenet.be Peter D’Hondt - 053 80 72 57 Korte Lake te Overboelare - 6655 peter.dhondt@telenet.be Willem Boonen - 054 41 75 85 Moenebroek te Geraardsbergen/ willem.boonen@skynet.be Lierde - 6620 Ledezijde - 6657 CarlosD’Hondt D’Haeseleer 05472415787 09 Peter - 053- 80 carlos.dhaeseleer@skynet.be peter.dhondt@telenet.be Molenbeekmeersen te Denderleeuw/ Moenebroek te Geraardsbergen/ Okegem - 6646 Lierde - 6620 Eric De Tré 053 66 Carlos D’Haeseleer -04 0543241 87 09 eric.de.tre@telenet.be carlos.dhaeseleer@skynet.be Padde- en Porrebeekvallei te Molenbeekmeersen te Denderleeuw/ Dendermonde Okegem - 6646- 6652 Dirk De VanTré den Bossche Eric - 053 66 04- 052 32 42 49 60 Palitsebeek te Liedekerke - 9427 eric.de.tre@telenet.be Marc Michiels - 053 67 11 91 Paddeen Porrebeekvallei te marcusmichiels@skynet.be Dendermonde - 6652 Pamelse meersen, Dommelingen te Dirk Van den Bossche - 052 42 49 60 Liedekerke -te9972 Palitsebeek Liedekerke - 9427 Marc Michiels Michiels -- 053 053 67 67 11 11 91 91 Marc marcusmichiels@skynet.be marcusmichiels@skynet.be Phenixberg te Okegem - 6618 te Pamelse meersen, Dommelingen Wouter Mertens - 054 32 51 71 Liedekerke - 9972 wouter.mertens@natuurpuntninove.be Marc Michiels - 053 67 11 91 marcusmichiels@skynet.be

Raspaillebos te Grimminge - 6164 Koen Steenhoudt - 054 58 67 58 Phenixberg te Okegem - 6618 koen.steenhoudt@skynet.be Wouter Mertens - 054 32 51 71 Rietbeemd te Moerbeke/ wouter.mertens@natuurpuntninove.be Viane/Lessines 6058 Raspaillebos te -Grimminge - 6164 Godfried Merlevede - 068 Koen Steenhoudt - 054 5830 6701 5807 0486 87 17 87 koen.steenhoudt@skynet.be derietbeemd@hotmail.com Rietbeemd te Moerbeke/ Sint-Onolfspolder te Appels/ Viane/Lessines - 6058 Dendermonde - 6623 Godfried Merlevede - 068 30 01 07 Bart Dierickx 0486 87 17 87- 052 21 03 81 Valier te Liedekerke - 9418 derietbeemd@hotmail.com Marc Michiels - 053te67Appels/ 11 91 Sint-Onolfspolder marcusmichiels@skynet.be Dendermonde - 6623 Wachtbekken Bart Dierickx - 6052 21 03 81 In Sint-Gillis/Dendermonde Valier te Liedekerke - 9418 Stefaan Thibau- -053 05267 4211 6991 72 Marc Michiels stefaan.thibau@skynet.be marcusmichiels@skynet.be Walputbeek/Dendermeersen Wachtbekken 6 te Sint-Gillis/Dendermonde Meerbeke - 6213 In Georges Jacobs 054 42 33 69 60 72 64 Stefaan Thibau -- 052 georges.jacobs@pandora.be stefaan.thibau@skynet.be Wellemeersen te Denderleeuw/ Walputbeek/Dendermeersen Erembodegem - 6612 te Meerbeke - 6213 Eric De Tré - 053- 66 Georges Jacobs 05404333260 64 eric.de.tre@telenet.be georges.jacobs@pandora.be Werkgroep Bomen-ParkWellemeersen te Denderleeuw/ Osbroek/Gerstjens te Aalst Erembodegem - 6612 PeterDeTolleneer Eric Tré - 053- 0498 66 0440 3283 28 wbpo.aalst@belgacom.net eric.de.tre@telenet.be Werkgroep Bomen-ParkOsbroek/Gerstjens te Aalst Peter Tolleneer - 0498 40 83 28 wbpo.aalst@belgacom.net

Dendriet verwijst naar: •

•

•

•

•

een boom (van het Griekse dendron) met zijn wortels en vertakkingen een kristallisatie in de vorm van een boompje op voegvlakken van fossiele gesteenten een vertakte uitloper van hersenzenuwcellen: een communicatiekanaal dus het Denderbekken met een netwerk van sloten en beken tenslotte groeit er natuurlijk welig langsheen de Dender… riet

Dendriet is het regionale contactblad voor de leden van negen afdelingen en zes studiewerkgroepen van Natuurpunt in de Denderstreek.

Je kan voor meer inlichtingen steeds terecht bij de contactpersoon van jouw afdeling of de werkgroep die jouw interesse wegdraagt.

Stuur je opmerkingen, aanmoedigingen, belevenissen en foto’s door naar de redactie.

Redactieadres: Koen Steenhoudt, Waterschaapstraat 30, 1570 Galmaarden. koen.steenhoudt@skynet.be V.U.: Wouter Mertens, Pamelstraat 119, 9400 Ninove Gedrukt bij Druk in de Weer op 100% kringlooppapier met vegetale inkten.

REDACTIERAAD

Wouter Mertens – hoofdredacteur.

Koen Steenhoudt – redactiesecretaris.

Wim Van Grieken – denderkalender.

Wilfried Veldeman – lay-out.

Marc Symoens – corrector.

Mikol De Decker – adresbeheer.

Daan Stemgée – productie & publ.

Rik De Baere, Eric De Block, Joachim De Maeseneer, Dirk De Mesel, Eric De Tré, Peter D’Hondt, Bob Lambrechts.

Werkten ook mee aan dit nr: Ole D’ Haeseleer, Luc Favijts, Albert Mannaert, Pol Meert, Joost Meuleman, Johan Vanderheyden, Micheline Van der Stricht, Luc Verhelst, Jo Wittevrongel, Vildaphoto: Yves Adams

Dendriet ontvangen: Leden van Natuurpunt die lid zijn van een niet-Denderstreekafdeling kunnen Dendriet ontvangen door hun lidmaatschap te wijzigen naar de afdeling binnen de Denderstreek van hun keuze of door zich te abonneren op Dendriet. Dit laatste doe je door middel van een overschrijving van e 7,50 op rek-nr IBAN BE77 6135 0283 0042 van Dendriet, Kruyenberg 39, 9290 Berlare, met vermelding van je lidnummer en “abonnement Dendriet afdeling...”.

Een afzonderlijk abonnement zonder lidmaatschap van Natuurpunt is niet mogelijk.

Daan Stemgée

Daan Stemgée

Koen Steenhoudt

Aanplantingen in natuurlandschap Beneden-Dender

Hoogzomer natuurbelevingsweekend in de Hoge Veluwe

Retouradres: Mikol De Decker Dokter Haekstraat 37, 9200 Grembergen E-mail: dendriet@skynet.be

Daan Stemgée

Grote opkomst voor viering 20 jaar natuurgebied Honegem

In dit nummer lees je Volg de gids naar Honegem

Foto’s voorpagina: Kraanvogels: Jean Van Holen Merel: Vilda - Yves Adams Winterlandschap: Daan Stemgée

2 Tentoonstelling Ninove 3 Cursus natuurgids 4 Juffrouwkapel 8 N 41 15 Denderkalender 19 Ecover reclame 20 Aalscholvers 24 Hermeandering Mark 28 Afdeling Haaltert 30 Reclame 31 Colofon

32 nr. 1 - januari 2013 Nieuwsjaarsdrink in jouw afdeling: zie Denderkalender