dendriet 2015 nr 3 jaargang 14

Afgiftekantoor Gent X - P109327

jaargang 14

nummer 3 - 2015 Retouradres: Mikol De Decker, Dokter Haekstraat 37, 9200 Grembergen Is je adres niet juist? Meld het aan de redactie.

driemaandelijks tijdschrift

Red de natuur in je buurt Uitbreiding Beverbeekvallei Wilde kruidenbabbel 12 juli Big Jump

juli - aug. - sept.

Neem het niet! Hoe meer controle we hebben over ons leven, des te meer we ons ergeren aan het kleine beetje dat we (nog) niet onder controle krijgen. Dat is, geparafraseerd, wat de Duitse filosoof Odo Marquard ons duidelijk maakt met zijn ‘wet van de toenemende ergernis’. Het plaatst ergernis voor het detail in het juiste perspectief. In ons dagelijks leven anno 2015 hebben we behoorlijk veel onder controle. In vergelijking met het leven als een lotsbeschikking, kunnen we over de meeste zaken zelf beschikken. En toch blijven we klagen, misschien zelfs meer dan ooit tevoren: een vuilniszak op de verkeerde plaats, een trein die 5 minuten te laat vertrekt, een te trage internetverbinding, het werkt ‘op ons systeem’. Het gaat om futiele zaken maar omdat de rest allemaal vlot verloopt, blazen we het op. Alleen omdat we de rest onder controle hebben, kunnen we ons daarover zo geweldig druk maken. We ergeren ons daarom steeds meer aan kleinere details: de wet van de toenemende ergernis. Los daarvan verliezen sommigen beeld over wat wel belangrijk is en is ergernis over volledige systemen die fout lopen niet aan iedereen besteed. In oktober 2010 publiceerde Stéphane Hessel zijn essay “Neem het niet!”. Oorspronkelijke Franse titel: “Indignez-vous!”. Sindsdien is het essay meer dan anderhalf miljoen keer verkocht.

In zijn boek stelt Hessel dat we ons weer boos moeten maken, zoals de verzetsbeweging dat tijdens de Tweede Wereldoorlog deed. Hessel verklaart waarom hij zich boos maakt: de groeiende ongelijkheid tussen arm en rijk, de wijze waarop we omgaan met illegale immigranten, het gebrek aan persvrijheid en de dringende noodzaak om het milieu te beschermen. Hij roept met zijn boek op tot vreedzaam verzet. Tijdens een Spaanse protestactie tegen corruptie en het politieke systeem gebruikten de demonstranten de term ‘Los Indignados’, de verontwaardigden. Ze baseerden zich daarbij op de titel van Hessels boek. Deze Spaanse protesten inspireerden, samen met de Arabische Lente, verscheidene andere protestacties, waaronder Griekse en Italiaanse protesten. ‘Occupy Wall Street’ en de bredere Occupy-beweging zijn ook geïnspireerd door deze beweging. Stilaan verstommen deze protesten, of erger nog, worden ze gerecupereerd door groepen met minder fraaie bedoelingen.

nr. 3 - Juli 2015

En toch zijn er, meer dan ooit, de grote verhalen waar verontwaardiging en verzet meer dan nodig zijn. De onverschilligheid tegenover de enorme menselijke drama’s die zich dezer dagen afspelen aan de poorten van fort Europa. Het stuitend gebrek aan beleidsinteresse en doortastende maatregelen tegen de klimaatopwarming. De sluipende wijze waarop investeringen in de natuur worden afgebouwd. De steun voor de aankoop en het beheer van reservaten, kleiner dan 10 ha, wordt geschrapt. Topgebiedjes zoals de Keelman in Denderhoutem, boordevol orchideeën en andere zeldzaamheden, worden ten dode opgeschreven. Er wordt voor 40% het mes gezet in wandelen en spelen in de natuur: openstellingsplannen, bezoekerscentra en speelbos-

nr. 3 - Juli 2015

sen moeten eraan geloven. Natuur die niet onder de bescherming van een Europese richtlijn valt, krijgt nog amper steun voor aankoop en beheer. En laat dat nu net de kracht zijn van Natuurpunt: zorgen voor de natuur dichtbij. Of dit nu Europees afgebakend is of niet, zal de omwonenden worst wezen. Zo komt een groot deel van het Natuurpuntnetwerk in onze regio in de kou te staan. Geen enkel Europees land heeft een degelijk vrijwilligersnetwerk dat zo dicht bij de mensen staat. Een enorme potentie aan inzet van lokale vrijwilligers dreigt afgebouwd te worden. Verontwaardig je! Teken mee de petitie in natuur.blad en op www.natuurpunt.be/petitie! Wouter Mertens

Grote stappen voorwaarts voor uniek moerasbos

Het is zonder meer een van de best bewaarde stukken elzenbroekbos van onze regio. De hele zone tussen Outer en Nederhasselt is qua natuurwaarden en oppervlakte habitatrichtlijnwaardig en dient aangestipt te worden als “aanvullend aan te melden oppervlakte bij Europa” op het moment dat we de instandhoudingsdoelen voor vallei begeleidend bos dreigen te rateren.

Biologische “empleur”

rea, kattenstaart, blauw glidkruid en wolfspoot. Biologen-floristen zijn enthousiast over de ‘empleur’ en intacte staat van het gebied. Dankzij  Verspreidbladig goudveil zijn geringe toegankelijkheid is het een verborgen parel. In de kwelzones treffen we holpijp, pinksterbloem, dotterbloem en

Frederic De Coster

Menselijke ingrepen zijn er de laatste decennia beperkt geble-

ven. Men heeft enkel op bepaalde plaatsen populier aangeplant, zonder zware impact, alsook grauwe els. Alleen die els doet het er goed. De soort vervult in bepaalde delen dezelfde ecologische niche als de meer standplaatseigen zwarte els. Bitterzoet en hop vormen een klimmende overgang tussen kruiden en bomen. Watermunt, mannagras en gele lis zijn aspect bepalend, opgefleurd met zeldzaamheden als het moerasstreepzaad. Op plaatsen waar iets meer licht aan de bodem geraakt floreren o.a. moerasspi-

 Geel lint van dotterbloemen

nr. 3 - Juli 2015

Frederic De Coster

Nieuws heet van de naald. Natuurpunt Ninove kon recent de hand leggen op 6,5 ha in de meest waardevolle zone van de Beverbeekvallei in Nederhasselt (Ninove). Het dossier ter erkenning van een eerste volwaardige schijf van 15 ha is daarmee klaar om ingediend te worden. Je krijgt eerstdaags de kans op een exclusief bezoek.

Een gedegen aanpak Als de Vlaamse populatie bevers nog uitbreidt, biedt de vallei zeker ruimte voor een kwalitatief territorium. Het dier zou zelfs een hulp kunnen zijn bij het beheer van de waterhuishouding door het creĂŤren van lichtplekken in de nattere zones. Wat kolonisatie niet makkelijk zal maken is dat de vallei door de volledige stad Ninove afgesloten is van de Dendervallei, waarlangs de eerste migraties al werden gemeld. In de drogere zones kunnen we zelf periodiek hakhoutbeheer plannen. Het gebied ligt deels in een in te richten gecontroleerd overstromingsgebied. Dit hoeft niet per se negatief te zijn; het zal erop aankomen betrokken te worden bij de werkzaamheden. Bij eventuele terreinwerken zullen we erop toezien dat er door grondwerkzaamheden geen te snelle ontwatering gebeurt, waardoor de venige bodem zou kunnen mineraliseren en een onomkeerbare verruiging kan ont-

nr. 3 - Juli 2015

Frederic De Coster

ď&#x20AC;ľ Paarse schubwortel, parasiterend op de wortels van een populier staan. De verwerving komt dus net op tijd om dit als belanghebbende partij van zeer nabij met de nodige aandacht te kunnen volgen.

Koken kost geld Kopen ook. We willen als afdeling zo snel mogelijke klaar staan om nieuwe aankopen te kunnen realiseren in dezelfde zone. Daarom doen we een beroep op je milde steun. Vermeld Projectnummer 6241 bij elke gift voor dit natuurgebied. IBAN is BE56 2930 2120 7588 en BIC is GEBABEBB. Vanaf e 40 wordt een fiscaal attest afgeleverd.

Op verkenning? Wil je het gebied onder begeleiding beter leren kennen? Dat kan! Er zijn geen uitgeruste wandelwegen in het gebied, en wegens de kwetsbaarheid is het, zolang er geen inrichting voor wandelaars gepland is, niet officieel toegankelijk, maar uiteraard sturen we leden die op hun eentje wat rondstruinen niet

weg. Natuurpunt Ninove bood aan de Dendrietlezers in april de unieke kans om het gebied samen met een gids te verkennen. We willen dit jaarlijks aanbieden. Rubberlaarzen zijn bij een verkenning een absolute must.

Hopen op erkenning Het project tilt zich met de 15 ha die ingediend is onmiddellijk boven de kritische grens van 10 ha, waaronder er geen financiĂŤle beleidsaandacht meer is. Eigenlijk is het de facto ook habitatrichtlijnwaardig gebied en een levende illustratie van het relatief arbitraire karakter waarmee in Vlaanderen habitatrichtlijngebieden zijn afgebakend. We hopen dan ook dat de natuuradministratie van ANB deze potenties erkent.

Afdeling Ninove INFO

verspreidbladig goudveil aan en in de drogere stukken zien we na een overgangszone met grote zeggevegetatie ook gewone slanke sleutelbloem en gewone braam opduiken als nectarplant voor dagen nachtvlinders. In de randzones treffen we zeldzaamheden aan zoals de paarse schubwortel en de heggenvogelmuur, typische vertegenwoordigers van de Vlaamse Ardennen. Op het vlak van zeldzame vogels willen we zeker de matkopmees vermelden, een diertje waarvan de populatie door de opwarming van de aarde in onze contreien in vrije val is. Vanaf begin mei maakt een immer jodelende wielewaal het impressionante geluidsdecor met bosrietzangers compleet.

Wouter Mertens wouter.mertens@natuurpuntninove.be 0495 68 89 33

Buitenbeentje Het zal je maar overkomen! Half mei zie je het levenslicht als derde in een merelgezin van vier. Papa en mama merel zijn dolgelukkig en werken zich uit de naad om het jonge gezin van eten te voorzien. Al gauw verliezen de kleintjes de donshaartjes, maar dan begint het zichtbaar mis te lopen. Papa lijkt niet zo gelukkig meer en mama is bezorgd. Je blijkt immers grotendeels wit te zijn. Merels horen toch donker te zijn, niet? Toch komt dit verschijnsel meer voor dan je denkt. Leucisme is een afwijking bij dieren en mensen, die leidt tot een verminderde pigmentatie. Leucisme lijkt op albinisme en wordt daar soms mee verward. Leucisme resulteert in een vermindering van alle types huidpigment. Het woord komt van het Griekse leukos, wat ‘wit’ betekent. Dieren met deze afwijking hebben een witte vacht, huid, veren of schubben. De afwijking kan ook alleen voor delen van het lichaam zijn. De verschillen met albinisme zijn dat leucistische

dieren normaal gekleurde ogen hebben (albino’s hebben rode ogen) en geen verhoogde gevoeligheid hebben voor zonlicht. Ook zijn leucistische dieren vaak erg agressief tegenover de andere dieren, waardoor zij, in tegenstelling tot albino dieren, wel goed kunnen overleven in het wild, zolang de lichte kleur het leven niet bemoeilijkt. Marleen Van Impe en Jo Wittevrongel wrongen zich in bochten om een leucistische merel op de grens van Aaigem en Heldergem op de gevoelige plaat te krijgen. We laten je graag even meegenieten.

Alle foto’s van Jo Wittevrongel en Marleen Van Impe

nr. 3 - Juli 2015

De Dendervallei van Aat tot Dendermonde (Deel 2) Tijdens mijn fietstrip naar Aat vorige zomer (zie Dendriet nummer 1 van dit jaar) genoot ik van de schoonheid van de Dendervallei en van het leven langs en op het water. Het kon niet anders of de waterkwaliteit was wezenlijk verbeterd sinds de beruchte jaren ’70. Naarmate Aat naderde begon ik toch meer en meer de wenkbrauwen te fronsen. Was ik te optimistisch geweest?

Vlaanderen vanaf de jaren ‘90 De Vlaamse regering ambieerde viswaterkwaliteit en deed in 1991 een beroep op Aquafin om rioleringen, collectoren en stations voor de afvoer en het zuiveren van huishoudelijk afvalwater aan te leggen. Vanaf 1993 kon er al verbetering vastgesteld worden door de aanwezigheid van glasaaltjes en jonge palingen. De waterkwaliteit was niettemin zeer broos, want opnieuw was er massale vissterfte in ’93, ’95 en ‘97. In 1994 was echter nog maar 12% van de woningen aangesloten op een RWZI.

Wallonië vanaf de jaren ‘90

Carlos Boquet

In Wallonië werd basiswaterkwaliteit vooropgesteld. De Oostelijke en de Westelijke

Dender werden al vanaf de bron door agrarische, huishoudelijke en industriële afvalstoffen verontreinigd. Industriële lozingen door het aardappelverwerkend bedrijf Lutosa in Leuze was een van de belangrijkste vervuilers. Het kanaal Aat-Blaton is visrijk en plantenrijk maar er zijn drie beken die met relatief vuil water in het kanaal uitmonden. De eigenlijke Dender begint in Aat, waar de Oostelijke Dender, de Westelijke Dender en het kanaal Aat-Blaton samenvloeien. Al voor 1990 werden grote aantallen collectoren en rioleringen aangelegd om HA (huishoudelijk afvalwater) en IA (industrieel afvalwater) af te leiden naar de RWZI van Aat. Het bedrijf La Floridienne Chimie loosde zware

 Tussen Ath en Rebaix baggert men permanent. Het slib deponeert men iets verder langsheen de Dender

nr. 3 - Juli 2015

 De Dender in Wallonië metalen en tot Lessen kon men verhoogde concentraties vaststellen. De zeepziederij Despé loosde anionische detergenten en was verantwoordelijk voor het meters dikke schuimtapijt dat soms tot Aalst reikte en meermaals de pers haalde. Het bedrijf is aangesloten op een collector maar durft af en toe nog steeds de pers halen met fragmentarische lozingen. In Lessen werd in 1990 nog al het HA ongezuiverd in de Dender geloosd (een RWZI werd in 2004 gebouwd). Voor de woonkern Deux-Acren werd geen zuivering gepland. Vanaf 1992 waren er tekenen van verbetering van het Denderwater. ‘Le Pecheur belge’ meldde dat de Denderbewoners weer hun deuren en vensters konden open houden omdat de stank van de Dender nu te harden was. Maar nu confronteerde de Dender hen wel met een invasie van muggen, wat volgens de vissers een teken van verbetering van de waterkwaliteit was.

Onze regio vanaf de jaren ‘90 In Geraardsbergen loosde de firma Unal (bestaat nu niet meer) zijn afval rechtstreeks in de Dender. Net zoals in Wallonië zijn er in Vlaanderen verschillende zijbeken die door HA en in mindere mate IA vervuild zijn. In de zuiveringszone Geraardsbergen werden drie RWZI’s gepland. In Ninove waren een paar beken een open riool en enkele bedrijven, zoals Fabelta (bestaat niet meer), loosden aanzienlijke vuilvrachten. Ook in Ninove werd de aanleg van collectoren gepland. Het RWZI

nr. 3 - Juli 2015

is functioneel voor 20.000 IE en werkt zeer goed. De vervuiling vanaf Ninove is dus relatief klein. Behalve Denderleeuw (dat zijn HA loosde) was er ook IA van het toenmalige Animalia (nu Rendac) en vele andere bedrijven in Erembodegem en Denderleeuw. Tot de zuiveringszone Denderleeuw behoren Denderleeuw en Haaltert. De geplande aanleg van een RWZI in de inmiddels geklasseerde Wellemeersen zorgde voor hevige discussies, waardoor er in ’93 nog steeds geen RWZI was. Ondertussen werden wel collectoren aangelegd naar… de Wellemeersen. Het randgebied van Brussel watert af in de Bellebeek en bevat veel bewoners, kleine nijverheden en landbouwbedrijven. In de zuiveringszone Bellebeek werd een RWZI in Teralfene en een in Ternat gepland met natuurlijk de bijhorende collectoren vanuit verschillende gemeenten. Vanaf Aalst was de Dender zo goed als een stinkende open riool. Het RWZI voor de zuiveringszone Aalst bevindt zich in Hofstade en is operationeel sinds ’87. Vanuit de verschillende gemeenten zullen collectoren naar dit RWZI aangelegd worden. De stuwsluis van Aalst zal verplaatst worden. De inplantingsplaats van de stuw ligt enkele meters stroomafwaarts van de spoorwegbrug, ongeveer tussen het stadspark Osbroek en de Gerstjens. Hierdoor zal het waterpeil van de Dender 1,78 m dalen. Voor de zuiveringszone Dendermonde werd besloten een RWZI te bouwen in Dendermonde

ÂŠ Vilda - Yves Adams

ď&#x20AC;ľ RWZI te Denderleeuw Hoogveld. Alle afvalwaters worden met collectoren naar dit station gecentraliseerd, met uitzondering van de gemeente Mespelare. Voor deze laatste werd een afzonderlijke zuivering gepland.

fysicochemische toestand middelmatig tot slecht. Te hoge concentraties zware metalen, te weinig opgeloste zuurstof en een aantal soorten gevaarlijke stoffen zijn hiervan de oorzaak.

Vanaf de jaren 2000

Vanaf 2015

Sedert enkele jaren beoordeelt men ook de structuurkenmerken van de rivier. Men noemt dit de Europese Kaderrichtlijn Water (EKW). Zij heeft onder meer als doel een goede chemische en ecologische kwaliteit te bereiken in alle oppervlaktewateren. Uit de gegevens van het Geoloket van 2007 blijkt het niet goed te gaan met de waterkwaliteit van de Dender volgens de nieuwe normering. Van Aat tot Dendermonde is zowel de biologische als de ecologische kwaliteit en de chemische en

Ondertussen mag gesteld worden dat het Denderwater voor ongeveer 60% gezuiverd is. Om aan viswaterkwaliteit te voldoen is toch nog 20% extra nodig. Deze laatste stap wordt wel de moeilijkste en ook de duurste. Willem Boonen

Fietstocht Info Dit artikel is slechts een korte samenvatting. Wie het volledige verslag wil ontvangen, stuurt een e-mail naar willem.boonen@skynet.be.

Op 12 juli organiseert afdeling Boven-Dender een fietstocht van Geraardsbergen naar Aat en terug, waarbij wij de toestand ter plaatse zullen bekijken en bespreken. In Aat zullen wij ons lunchpakket gebruiken. Zie Denderkalender voor meer informatie.

nr. 3 - Juli 2015

Wilde kruidenbabbel in Geelstervallei (vroeger Ledezijde) “Laat uw voeding uw medicijn zijn en uw medicijn uw voeding” (Hippocrates 460 - 377 voor Christus. Grieks arts en grondlegger van de Westerse geneeskunde). Met deze gedachte in mijn achterhoofd ben ik door het gebied Geelstervallei gestapt op zoek naar de meest voorkomende kruiden en planten die hier welig tieren en die ik als herboriste heilzaam kan gebruiken en aanbevelen.

Wilde planten oogsten en gebruiken is helemaal hot op dit moment. Werken met groenten die uit het wild verzameld zijn is niets nieuws. Onze oer-voorouders waren jagers-verzamelaars. Het is ook een geweldige bezigheid. Veel van deze planten zitten boordevol ijzer, calcium, magnesium, mineralen en vitaminen waardoor ze een onwaarschijnlijke voedingsbron vormen voor zowel plant als mens. In het begin van de lente, wanneer veel mensen een chronisch tekort hebben aan deze levensnoodzakelijke stoffen, zijn zij een uitstekend middel om ons deze stoffen aan te reiken en ons te behoeden tegen de alom bekende en gevreesde voorjaarsmoeheid. 60% van de bevolking zou in meer of mindere mate last hebben van voorjaarsmoeheid. Na de winter zijn we immers door onze vitaminen- en mineralenvoorraad heen. Dit maakt ons vatbaarder voor infecties en veroorzaakt voorjaarsmoeheid.

Voorjaarsmoeheid

Er zijn in de natuur veel wilde groenten te vinden die gewoon prima eetbaar zijn. We zijn alleen vergeten dat ze bestaan. Denk hierbij aan wilde bessen en bloemen, dennentoppen, kruiden, mossen, paddenstoelen, schorsen, wortels, wieren, zaden, berkensap, akkerdistel, brandneteltoppen, daslook, klitwortel, nagelkruid, eikhaas, enz. Het is zo makkelijk om naar de supermarkt te lopen voor verse groenten, blik- of diepvriesgroenten. In tijden van crisis kun je misschien geld besparen

nr. 3 - Juli 2015

Vergeten

door in het bos of veld op zoek te gaan naar ‘vergeten’ wilde groenten. Maar dan is het wel handig om te weten waar je naar moet zoeken. Daarom een lijstje van 10 populaire wilde groenten die nu volop te vinden zijn langs je wandelpad.

Paardenbloem Je herkent ze aan de mooie gele bloemen en de pluizenbollen die ontstaan na de bloei. De verse bloemblaadjes zijn eetbaar en decoratief in salade. Van de bloemen kun je ook wijn, boter en gelei maken. Je kunt de jonge bladeren van de plant afdekken met een emmer zodat ze net als witloof gebleekt worden. Staat ook bekend onder de benaming molsla. Groenere bladeren kun je ook eten, maar bevatten meer bitterheid. Veelal worden ze in de gemengde sla verwerkt. De stengel bevat wit sap wat je kunt gebruiken om wratjes aan te stippen. De wortel is uitermate geschikt om er koffie of thee van te maken. Laat de wortels eerst twee dagen drogen, rooster ze en vermaal ze voor in je koffiefilter. Of laat de wortel in water koken voor een heerlijke thee, goed voor je nieren.

De brandnetel wordt veel gebruikt om thee of soep van te maken. Hij is alleen zo lastig om te plukken. De plant beschermt zich door stekelige haartjes aan de onderkant van het blad die gemakkelijk in je huid gaan zitten en daar ontzettend gaan branden. Je maakt een basis groentesoep en, wanneer die klaar is, mix je er de fijngesneden brandnetelblaadjes door.

Brandnetel

Smalle weegbree of grote weegbree groeien dicht bij de brandnetel. Als je toch ‘getingeld’ bent door de brandnetel, kun je de bladeren van de weegbree gebruiken om de pijn te stillen. Wrijf het sap uit de bladeren over de genetelde plek. Verschillende onderdelen van de plant kun je gebruiken bij allerlei ontstekingen. Het sap uit de stengel en het vlezige blad zijn het meest geschikt. De zaden van sommige weegbreesoorten bevatten veel vezels en kunnen daarom gebruikt worden om de stoelgang te verbeteren. De bladeren van de weeg-

Weegbree

nr. 3 - Juli 2015

Witte dovenetel Lijkt veel op de brandnetel. Hij is meestal wat kleiner en te herkennen aan de witte bloempjes. De dovenetel heeft geen prikkend effect op je lichaam en het sap uit de stengel en bladeren heeft juist een dovende uitwerking als je gestoken bent door de brandnetel. De jonge scheuten, samen met de witte bloemen, zijn ideaal om door de sla te doen. Je kunt ook thee maken van de gedroogde bladeren van de witte dovenetel. Goed bij ontstekingen, nierklachten en bloedarmoede.

bree kun je gebruiken in de salade. Je kunt er ook sap van persen als smaakmaker voor saus of soep. Als je de bladeren droogt, kun je er ook thee van zetten. Deze kan een beetje bitter smaken.

Groeit vaak tussen de straattegels. Het begint vaak te groeien als het wat kouder wordt en is zelfs nog te vinden als de winter zich aandient. Het is familie van de pinksterbloem en de tuinkers. Je kunt het prima gebruiken in de salade en het heeft een milde peperachtige smaak. Het zit bomvol met vitamine C. Je kan er ook een heerlijke ‘cressonsoep’ mee maken.

Veldkers

Vogelmuur Dit populaire onkruid wordt veel door vogels gegeten. Maar ook voor ons is het een dankbaar plantje. Het zit bomvol vitamines en mineralen. Vooral in het voorjaar is het zeer smaakvol en nog niet zo draderig. Je kunt het na het wassen en snijden zo door de sla doen. Met een sapcentrifuge kun je het sap verkrijgen, wat je kunt drinken. Je kunt er een pesto van maken of gewoon door aardappelpuree mengen.

Wordt ook wel hanenpoot genoemd en is herkenbaar aan de zeven bladeren. Je kunt het in de keuken net zo gebruiken als spinazie. Het smaakt in gedroogde vorm bijna hetzelfde als peterselie. Zevenblad bevat een behoorlijke hoeveelheid kalium, vitamine C, caroteen, calcium en magnesium. Het wordt in de alternatieve geneeskunde ook gebruikt bij reuma en

nr. 3 - Juli 2015

Zevenblad

jicht vanwege de pijnstillende werking voor zere gewrichten.

Groeit werkelijk overal. De jonge scheuten zijn nog niet zo draderig en kunnen na een kort onderdompelen in kokend water gewoon gegeten worden. Dan is de kleefkracht van de blaadjes namelijk verdwenen. Smaakt heerlijk in de soep en in stoofschotels. Van de zaadjes kun je zelfs koffie maken. Dan moet je ze wel eerst roosteren. En van de bladeren en de stengels kan je thee maken.

Kleefkruid

Zie je in het voorjaar tussen de grassen verschijnen en de bloemen worden door kinderen geplukt om er kettingen van te maken. Je kunt de bloemen en blaadjes gebruiken om in de salade te verwerken. De knoppen kun je in zuur inleggen om er een soort kappertjes van te maken. Als knop smaakt de madelief beter dan een geopende bloem. Die kan ietwat bitter worden terwijl de knop juist een nootachtige smaak heeft.

Klaver Bevat veel eiwit, calcium en fosfor. Rauw is klaver niet voor iedereen gemakkelijk te verteren maar gekookt gaat het prima. De bloemen en bladeren kun je drogen en daarna gebruiken om er thee van te zetten. Goed middel bij verkoudheid en het kan ook helpen bij darmkrampen. Er wordt zelfs honing van de klaver gemaakt: klaverhoning. De rode klaver heeft nog meer gezondheidsvoordelen dan de witte variant. Je kunt de beide soorten bloempjes rauw als versiering gebruiken bij je maaltijd.

Madeliefjes

Uiteraard dien je de natuur te respecteren en niet te beschadigen. Plukken in beschermde gebieden is not done. Maar veel soorten zijn in een grote hoeveelheid aanwezig en worden bestempeld als onkruid. Heerlijk toch als je dat kunt eten!

Yvette Saerens

nr. 3 - Juli 2015

DENDERKALENDER  uur van vertrek  plaats van afspraak

 bijzonderheid

 toelichting  gids

 contactpersoon

Activiteiten van Natuurpunt zijn voor leden gratis en niet-leden betalen  1 (e 2 per gezin), tenzij expliciet anders vermeld. Op onze excursies breng je best laarzen mee en zijn een verrekijker en een passende veldgids nuttig. Bij activiteiten buiten de regio is carpooling gebruikelijk ( o,o7 per km/persoon).

 zeker meebrengen vrijdag 3 juli

Avondwandeling in de Geelstervallei afd. Lede  19:00 - 21:00

 Kerkplein Impe  Zwoele zomertocht in ons natuurgebied. Aansluitend opzetten van de nachtvlinderval bij gunstig weer.  Peter De Craecker – 0473 95 40 06

voor vlinders.

 Dirk De Mesel – 052 42 67 28

zondag 12 juli

Denderfietstocht Geraardsbergen-Ath afd. Boven-Dender

 De Wijmenier, Ledezijdestraat 74, Lede  Nachtvlinders in de Geelstervallei bij gunstig weer.  Peter D’Hondt – 053 80 72 57

 10:00 - 17:00  Parking Wibra, Sasweg, Geraardsbergen  In het kader van de nationale Big Jump springen we niet in het water, maar houden we een fietstocht angs de Dender van Geraardsbergen naar Ath en terug. Onderweg wordt gestopt om uitleg te geven over o.m. de waterkwaliteit en de overstromingsproblematiek van de Dender.  Willem Boonen – 0479 09 80 37 willem.boonen@skynet.be  Neem lunch mee om ‘s middags op een terrasje in Ath te kunnen opeten

zondag 5 juli

zondag 12 juli

Zomer in de Gerstjens afd. Aalst

Big Jump afd. Aalst

zaterdag 4 juli

Nachtvlinders in de Geelstervallei afd. Lede  06:00 - 9:00

 10:00 - 12:00    

Parking Gerstenhof, Gerstenstraat 12, Erembodegem-Aalst Zomerse tocht door een boeiend stuk natuur in de rand van het Aalsterse stadscentrum. Rosanne Snauwaert Jens De Bruycker – 053 77 93 00 zondag 5 juli

Waterjuffers en libellen in de Wellemeersen afd. Denderleeuw  14:00 - 17:30  Infobord Rodestraat, Denderleeuw  Wandeling door de Wellemeersen met oog voor waterjuffers en libellen.  i.s.m. WID  Eric De Tré – 053 66 04 32

  

 14:00 - 17:00

 Jachthaven, Denderstraat, Aalst  Waterdiertjes opvissen en identificeren, informatiestands, wateronderzoek, spijs en drank. Om 15 uur zwemmen in de Dender en om 16 uur wandeling naar het Wijngaardveld met uitleg over het inrichtingsplan voor een groene, recreatieve Denderoever.  Rik De Baere – 0476 88 71 29 rik.debaere@telenet.be zondag 12 juli

Big Jump, Donkmeer Berlare afd. Dendermonding  14:00 - 16:00  Toeristisch infokantoor/Museum Donkmeer  Jump om 15 uur.  Daan Stemgée – 0476 60 05 95

zondag 5 juli

zondag 12 juli

Vlinders in de Heidemeersen afd. Dendermonding

Big Jump afd. Ninove

14:00 - 17:00 Basisschool Ten Berge, Galgenbergstraat 39, Berlare Wandeling met speciale aandacht

nr. 3 - Juli 2015

 15:00 - 17:00

 ’t Oeverstekske (stadspark Ninove)  ”Reine rivieren, zuivere zeeën” was een campagne van Greenpeace in de

jaren 80 van vorige eeuw. Helaas is dit thema nog actueel! Spring met ons mee voor proper(der) Denderwater!  Drankenstand en optreden muziekgroep  Joachim De Maeseneer – 0499 80 89.05 zondag 19 juli

Kruidenwandeling afd. Aalst  14:00 - 17:00

 Kerk Wieze  Wandeling met aandacht voor eetbare en geneeskrachtige planten en kruiden.  Yvette Saerens – 0479 30 24 77 saerens_yvette@hotmail.com  Waterbestendig schoeisel zaterdag 25 juli

Hoogzomeravondwandeling in Den Dotter afd. Haaltert  19:00  Afspanning de Cabaré, Gotegemstraat 17, 9420 Erpe-Mere  Avondwandeling door het natuurgebied.  Marleen Van Impe & Jonas De Lange  Bob Lambrechts – lambrechts@eaa.be zondag 26 juli

Vlinders en libellen in de Boelaremeersen afd. Boven-Dender  14:00 - 17:00

 Kerk, Kerkborre, Schendelbeke  Wandeling doorheen de Boelaremeersen met speciale aandacht voor dagvlinders en libellen.  Johnny Cornelis – 0474 58 08 38 johnny_cornelis@hotmail.com woensdag 29 juli

Natuurstudie wilde flora Plantenwerkgroep Allium  18:30 - 22:00   

Parking stedelijke begraafplaats, Leo De Bethunelaan, Aalst Inventarisatie Km Hok D4 52 13 Aalst-Meldert Opwijk-Mazenzele / Huizekes Kieken Villa. Peter Tolleneer – 0478 40 83 28

allium@belgacom.net  Laarzen/flora/vergrootglas zondag 2 augustus

Doorbomen in het Osbroek afd. Aalst     

10:00 - 12:00 Infobord in F. Blanckaertdreef (zijstraat Parklaan), Aalst Wandeling door een koel zomers broekbos met aandacht voor de diversiteit aan bomen. Paul Van den Bremt Jens De Bruycker – 053 77 93 00 zondag 2 augustus

Zomer in de Wellemeersen afd. Denderleeuw  14:00 - 18:00  Infobord Rodestraat, Denderleeuw  Wandeling door de Wellemeersen met zweefvliegen onder de loupe.  i.s.m. Werkgroep Invertebraten Denderstreek  Dirk De Vis – 053 78 45 42  Stevig schoeisel zondag 9 augustus

Natuurstudie wilde flora Plantenwerkgroep Allium  8:30 - 12:00

 Parking stedelijke begraafplaats, Leo De Bethunelaan, Aalst  Inventarisatie Km Hok D4 52 32 Aalst-Meldert Asse/Walleke Vogelenzang  Peter Tolleneer – 0478 40 83 28 allium@belgacom.net  Laarzen/flora/vergrootglas zondag 9 augustus

Zomer in het Liedekerkebos afd. Affligem-Liedekerke  9:00 - 12:00  Ingang Liedekerkebos, Schelfhoutstraat, Liedekerke  Klassieke wandeling door het Liedekerkebos met Erik als gids.  Erik De Block – 053 68 35 88 erik.deblock@outlook.be zondag 23 augustus

Natuurstudie wilde flora Plantenwerkgroep Allium  8:30 - 12:00

 Parking stedelijke begraafplaats, Leo De Bethunelaan, Aalst  Inventarisatie Km Hok D4 52 31 Aalst-Meldert Asse/Hof te Putte?  Peter Tolleneer – 0478 40 83 28 allium@belgacom.net  Laarzen/flora/vergrootglas

zondag 23 augustus

Libellen van de Honegem afd. Erpe-Mere  14:00 - 17:00  Hof Ter Vaerent, Keiberg 71, grens Erpe-Lede  Op zoek naar de vliegende juweeltjes van de Turfputten.  Danny Van Schandevijl  Peter D’Hondt – 0477 88 97 46 zaterdag 29 augustus

Nacht van de vleermuis afd. Aalst  20:00 - 22:00  Ingang Gerstjens, Gerstenstraat, Erembodegem  Er wordt een vleermuizenfilm vertoond en kinderen kunnen zich kunnen laten schminken in Batman. Daarna op stap voor een levendige ontmoeting met vleermuizen tijdens een korte donkere boswandeling. Ervaren vleermuisgidsen vangen met batdetectors de vleermuisgeluiden op om te zien welke soorten er rondfladderen. Ze vertellen waar ze wonen en waarom deze luchtacrobaten in de winter in ijskelders vertoeven. Daarna kan je een vampierencocktail proeven. Met speciale lampen en lokaas vangen we ondertussen mooie nachtvlinders.  Rik De Baere – 0476 88 71 29 rik.debaere@telenet.be zaterdag 29 augustus

Vleermuizennacht afd. Affligem-Liedekerke  20:00 - 23:00  Feestzaal Dr. Tistaert, Bellekouterstr 99, Affligem  Eerst uitleg en daarna nachtwandeling op zoek naar vleermuizen.  Erik De Block – 053 68 35 88 erik.deblock@outlook.be donderdag 3 september

Infodag legaten/testament afd. Ninove   

11:00 - 12:30 of 15:00 - 16:30 Zaaltje boven De Koepoort, ingang via Koepoortstraat Infosessie voor kandidaat-erflaters: legaten en testamenten worden een steeds toenemende inkomstenbron voor onze werking en aankoop van natuurgebieden. Joost Verbeke, contactpersoon bij Natuurpunt voor schenkingen en legaten, vertelt en helpt jullie hier

verder over.

 Er is taart en koffie!  Wouter Mertens – 0495 68 89 33

vrijdag 4 september

Avondwandeling in de Geelstervallei afd. Lede  19:00 - 21:00

Kerkplein Impe Het einde van een zomer; straks maken plant en dier zich klaar voor de winter. Aansluitend opzetten van de nachtvlinderval bij gunstig weer.  Peter De Craecker – 0473 95 40 06

 

zaterdag 5 september

Nachtvlinders in de Geelstervallei afd. Lede  06:00 - 9:00   

De Wijmenier, Ledezijdestraat 74, Lede Nachtvlinders in de Geelstervallei bij gunstig weer. Peter D’Hondt – 053 80 72 57 zaterdag 5 september

Vogels in riet-atol Paardeweide afd. Aalst  9:00 - 12:00

 ’t Oud Brughuys, Brugstraat 55, Berlare  De najaarstrek is nu goed op gang en we speuren de jonge rietkragen af op zoek naar interessante vogels. Ondertussen geeft de conservator uitleg over het ontstaan van dit gebied en de natuurdoelen binnen het geactualiseerde Sigmaplan.  Daan Stemgée – 0476 600 595 zondag 6 september

Natuurstudie wilde flora Plantenwerkgroep Allium  8:30 - 12:00

 Parking stedelijke begraafplaats, Leo De Bethunelaan, Aalst  Inventarisatie Km Hok D4 52 14 Aalst-Meldert Opwijk-Mazenzele Asse /Kravaalvelden  Peter Tolleneer – 0478 40 83 28 allium@belgacom.net  Laarzen/flora/vergrootglas zondag 6 september

Nazomer in het stadspark afd. Aalst  10:00 - 12:00

 Hoofdingang stadspark Aalst  Nazomerse wandeling in het stadspark, waar een ecologisch groenbeheer mooie natuurresultaten oplevert.

nr. 3 - Juli 2015

 Inge Singelyn

 Jens De Bruycker – 053 77 93 00

o.m. Hasseltbos, Moenebroek en de Boelaremeersen.  www.padstappers.be

zondag 6 september

Familiefietstocht langs onze reservaten afd. Affligem-Liedekerke  13:45 – 16:30

 Parking zwembad, Sportlaan, Liedekerke  Op een gezapig tempo fietsen we langs onze reservaten. In samenwerking met Pasar Liedekerke & Affligem en Natuurpunt Ternat.  Erik De Block – 053 68 35 88 erik.deblock@outlook.be zondag 6 september

Prikkel je zintuigen in Moenebroek afd. Boven-Dender  14:00 - 17:00  Infobord, kruising Moenebroekstraat-Moorhofstraat, Schendelbeke  Genieten van de natuur doe je met al je zintuigen. Tijdens deze wandeling laat Carlos je niet enkel kijken en luisteren, maar ook voelen, proeven en ruiken.  Carlos D’Haeseleer – 054 41 87 09 carlos.dhaeseleer@gmail.com zondag 6 september

Landschapswandeling in de Gerstjens afd. Denderleeuw  14:00 - 17:30

   

Gerstenstraat 1, Erembodegem Wandeling door de Gerstjens. Dirk De Vis – 053 78 45 42 Stevig schoeisel zondag 13 september

Monumentale Honegem afd. Erpe-Mere    

14:00 - 17:00 Gillekes Hof, Honegemstraat 81, Erpe Vanuit de prachtige vierkantshoeve wandelen we door het halfopen landschap met oog voor de natuurhistorische achtergrond van het gebied. Peter D’Hondt – 053 80 72 57 zondag 27 september

Natuurreservatentocht van De Padstappers afd. Boven-Dender   

Vrije start 7:00 - 15:00; aankomst tot 18:00 Werkplaatsen Derito, Hasseltkouter 57, Ophasselt Uitgestippelde wandeltochten van 6, 10, 16, 22 en 32 km doorheen

nr. 3 - Juli 2015

zaterdag 3 oktober

Eetfestijn natuurpunt Boven-dender afd. Boven-Dender  11:30 - 13:30 en 17:00 - 21:00

 Parochiale zaal, Grimmingeplein, Grimminge  Witte en zwarte pensen met appelmoes, vegetarische burgers met ratatouille of een boterham met hesp en rauwkost, begeleid door een biertje, wijn of frisdrank. Proef er ook het Iffraken, het tripelbier gebrouwen door en voor Natuurpunt Boven-Dender. De opbrengst gaat naar de uitbouw van de natuurreservaten in Geraardsbergen, Lierde en Everbeek.  Koen Steenhoudt – 054 58 67 58 koen.steenhoudt@skynet.be

CURSUSSEN Vogels in de nacht en trekonderzoek afd. Ninove  Theorielessen: donderdagavond

17 september en 8 oktober 19:30 - 22:30 Buurthuis De Pallieter, Smid Lambrechtstraat 100, 9406 Outer Praktijkles: zondag 11 oktober 08:00 - 12:00 Trektelpost Pamel-Roosdaal  Koen Leysen van Natuurpunt educatie  e 10 voor Natuurpuntleden, e 15 voor niet-leden. Inschrijven door overschrijving op BE 179793-5295-5521 van NP-Ninove, Brusselstraat 4A, 9320 Erembodegem, met vermelding: cursus trekvogels  Kris De Wit – 0470 19 10 97

Paddenstoelen afd. Ninove  Theorielessen: dinsdagavond 22 en 29 september 19:30 - 22:30 Buurthuis De Pallieter, Smid Lambrechtstraat 100, 9406 Outer Praktijklessen: zaterdag 3 oktober 09:00 - 12:00 Neigembos Kapel van Bevingen zaterdag 17 oktober 09:00 - 12:00 Venebroeken, Venebroeklosweg (kruispunt Den Dollar)  Hans Vermeulen van Natuurpunt Educatie  e 20 voor Natuurpuntleden, e 30 voor niet-leden. Inschrijven door overschrijving op BE 179793-5295-5521 van

NP-Ninove, Brusselstraat 4A, 9320 Erembodegem, met vermelding: cursus paddenstoelen  Kris De Wit – 0470 19 10

BEHEERSWERKEN zaterdag 4 juli

Heidemeersen afd. Dendermonding  9:00 - 12:00  Basisschool Ten Berge, Galgenbergstraat 39, Berlare  Afvoeren maaisel droge graslanden of bestrijding Amerikaanse vogelkers.  Vooraf contact nemen Stefaan Thibau – 052 42 69 72 Dirk De Mesel – 052 42 67 28 zaterdag 18 juli

Werkvoormiddag in één van de reservaten afd. Boven-Dender  9:00 - 12:30

 Nog af te spreken  In een natuurreservaat is altijd wel een werkje op te knappen: afsluitingen herstellen of afbreken, hakhoutbeheer, bomen en struiken planten, onderhoud van de wandelpaden, enz. Wat we precies gaan doen, wordt later beslist. Drank en een versnapering worden aangeboden.  Carlos D’Haeseleer – 054 41 87 09 carlos.dhaeseleer@gmail.com zaterdag 8 augustus

Heidemeersen afd. Dendermonding    

9:00 - 12:00 Basisschool Ten Berge, Galgenbergstraat 39, Berlare Bestrijding (uittrekken, uitsteken) Amerikaanse vogelkers op de rivierduin ‘t Stampkot. Vooraf contact nemen Stefaan Thibau – 052 42 69 72 Dirk De Mesel – 052 42 67 28 zaterdag 22 augustus

Werkvoormiddag in één van de reservaten afd. Boven-Dender  9:00 - 12:30  

Nog af te spreken In een natuurreservaat is altijd wel een werkje op te knappen: afsluitingen herstellen of afbreken, hakhoutbeheer, bomen en struiken planten, onderhoud van de wandelpaden, enz. Wat we precies gaan doen, wordt later beslist.

Drank en een versnapering worden aangeboden.  Carlos D’Haeseleer – 054 41 87 09 carlos.dhaeseleer@gmail.com zaterdag 12 september

Sint-Onolfspolder afd. Dendermonding  9:00 - 12:00 en 14:00 - 17:00

 Tijsluis Nieuwe Dender, kant van Appels  Hooilandbeheer.  Vooraf contact nemen Bart Dierickx – 052 21 03 81 zaterdag 19 september

Werkvoormiddag in één van de reservaten afd. Boven-Dender  9:00 - 12:30

 Nog af te spreken

 In een natuurreservaat is altijd wel een werkje op te knappen: afsluitingen herstellen of afbreken, hakhoutbeheer, bomen en struiken planten, onderhoud van de wandelpaden, enz. Wat we precies gaan doen, wordt later beslist. Drank en een versnapering worden aangeboden.  Carlos D’Haeseleer – 054 41 87 09 carlos.dhaeseleer@gmail.com zondag 20 september

Beheerswerken afd. Affligem-Liedekerke  9:00 - 12:30  Plaats van afspraak wordt tijdig meegedeeld  Beheerswerken in een van onze

reservaten. Drank en een tussendoortje worden aangeboden.  Marc Michiels – 053 67 11 91 marcusmichiels@telenet.be zaterdag 26 september

nr. 3 - Juli 2015

Jumpen voor onze waterlopen!

Jump op 12 juli mee in...

Spring op zondag 12 juli, samen met Natuurpunt en andere sympathiserende verengingen, om 15 uur stipt in de Dender om aandacht te vragen voor zuivere rivieren vol leven.

De Big Jumps zijn sfeerrijke en ludieke evenementen om de stagnerende waterkwaliteit en het uitblijven van duurzame oplossingen voor de overstromingen aan te kaarten. Spring (al dan niet verkleed) met ons mee of kom ons steunen vanop de oever!

A 14 uur: Welkom! A 4.30 uur: Waterdiertjes opvissen en identificeren. A 5 uur: Jump! Spring in de Dender. A 16 uur: Wandeling naar het Wijngaardveld met uitleg over

de suggesties voor de inrichting een groene, recreatieve Denderoever. A Doorlopend: Informatiestan den, wateronderzoek, spijs en drank…

Meer info: Rik De Baere – 0476 88 71 29 rik.debaere@telenet.be www.klimaatkoepel.blogspot.be

Maïté Pédron

Aalst Aalst De Big Jump in Aalst is een organisatie van Natuurpunt Aalst,

De Aalsterse Klimaatkoepel (Dak) en de stad, en vindt plaats aan de Jachthaven bij de Zwarte Hoekbrug in de Denderstraat, Aalst.

nr. 3 - Juli 2015

Watergroep en de JNM, en vindt plaats aan de voetgangersbrug ‘t Oeverstekske, Denderkaai, Ninove.

Marleen en Werner Lambrecht

A 14.30 - Verzamelen A 15 uur stipt - Jump in de Dender! A 15.30 - Optreden ‘Les Busiciens’. Ze brengen wereldmuziek met een vakantiesfeertje, van fees- telijke Balkan, ska, Latin en reggae tot intieme walsjes. A 17 uur - Einde A Doorlopend drankenstand.

Berlare Berlare De Big Jump in Berlare is een organisatie van Natuurpunt Dendermonding, vzw Durme en de gemeente Berlare, en vindt plaats aan de het Toeristisch infokantoor aan de Donklaan, Berlare. A 14 uur: Welkom en muzikale omkadering, kinderanimatie A 15 uur: Jump! Spring mee in het Donkmeer A Gratis drankje voor elke Big Jumper! A Doorlopend: Informatiestanden en drankenstand

Dendermonde Dendermonde De Big Jump in Dendermonde is een organisatie van de stad, en vindt plaats aan de sasbrug, ter hoogte van het RAC, Begijnhoflaan 49, Dendermonde Meer info en programma: inge.smolders@dendermonde.be

Ninove Ninove De Big Jump in Ninove is een organisatie van Natuurpunt Ninove en de stad Ninove, in samenwerking met de

Meer info: joachim.de.maeseneer@ natuurpuntninove.be 0499 80 89 05 Alle info is terug te vinden op www.bigjump.be

Veiligheidstip: Spring steeds met schoeisel, wees voorzichtig bij het te water gaan en hou je hoofd boven water. Kinderen onder de 12 jaar springen enkel onder eigen begeleiding.

Marleen en Werner Lambrecht

Meer info: Daan Stemgée – 0476 60 05 95 daan.stemgee@gmail.com

nr. 3 - Juli 2015

Hernieuwbare energie voor uw bedrijf Haalbaarheidsstudies en advies inzake biomassa, zonne-energie en windenergie voor bedrijven (ook KMO’s) Zero Emission Solutions bvba Frits De Wolfkaai 8/24, 9300 Aalst Tel +32 (0)53 41 66 66 Fax +32 (0)53 41 66 00 www.zeroemissionsolutions.com

Gear for Adventure

Geniet méér in de natuur...

met het juiste materiaal van bij Trekking

P Gore-tex jassen Windstoppers P Thermische t-shirts P Waterdichte schoenen P Verrekijker P van Rugzak P rtoon e v p o t GPS P orting urpun -5% k aart Natu lidk

600m2 vol gespecialiseerde uitrusting

Uw partner in advies & opleiding Leopolddreef 54

9290 Berlare

Kwaliteitzorg

ISO 9001 - EFQM

Milieumanagement Veiligheid & Gezondheid Energie & CO2

ISO 14001 - EMAS VCA – OHSAS 18001

ISO 50001 – CO2 Prestatieladder

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen ISO 26000 Interim Management Inspectie & Labo

ISO 17020 – ISO 17025

www.cryus.be info@cryus.be 0472/70.20.00

Oude Gentbaan 255 - 9300 Aalst 053 705 222 info@trek-king.be - www.trek-king.be

Bijbelse Bomen Afgaand op de titel zou men denken dat dit een botanisch boek is met een religieus randje. Maar niets is minder waar. Van bij de inleiding waaiert de inhoud open en vind je heel wat bruikbare tips over bomen waar je anders nooit bij stil staat. De auteur heeft het groene hart op de juiste plaats maar staat in tegenstelling tot de partijpolitieke kleur nooit met het vermanend vingertje te zwaaien. Dat bomen je psychisch welzijn kunnen beïnvloeden, je kunnen behoeden voor rampspoed en de waarde van je vastgoed kunnen verbeteren zal bij velen wel een belletje doen rinkelen maar toch staan we te weinig stil bij de heilzame werking van onze gebladerde metgezellen. Kortom een boom wordt te snel als vijand en te weinig als vriend beschouwd. Toch laat hij zijn licht ook schijnen op de negatieve invloed die sommige exoten hebben op de lokale vegetatie. Beter bekend bij de bevolking zijn de schadelijke equivalenten zoals de muskusrat en de brulkikker die het inheemse ecologische evenwicht van onze fauna dreigden te verstoren. Maar bij de bomen kreeg de Amerikaanse vogelkers van natuurbeheerders niet zo maar de bijnaam bospest toebedeeld, want omdat onze vogels zijn bessen lekker vinden worden zijn zaden overal in het rond verspreid. De hoofdmoot van het boek behandelt de verscheidene boomsoorten apart. De Bijbel is het referentiepunt maar ook symboliek, woordenschat en zelfs mythologische verwijzingen worden in de beschrijving verweven. Al zijn sommige van de connotaties een duidelijke aha-erlebnis, toch zijn er nog genoeg wetenswaardigheden die je honger naar nieuwtjes kunnen stillen. En zelfs de bekende paden leiden je naar zaken die ondertussen in een vergeethoekje van je geheugen waren verzeild. Zo brengt de olijfboom je naadloos bij Olive Oyl, de getekende gemalin van Popeye en laat de appelboom je ontdekken dat de vrucht helemaal niet zo inheems is als wij misschien zouden denken.

Elke boom wordt vergezeld van een Bijbels citaat en heel wat wist-je-datjes die vooral aangenaam om lezen zijn. Het boek heeft een tijdloos karakter en is in een rijk geïllustreerd jasje gestoken. In tegenstelling tot wat de titel zou laten vermoeden heeft het geen nichepubliek op het oog en loopt de auteur niet voortdurend achter de wapperende vlag van de groene partij, hoewel hij op het einde duidelijk het verschil in bosbeheer aanhaalt tussen België en Nederland. Zoals ook bij de zorg voor ons erfgoed (monumenten) hinken we jaren achterop bij onze noorderburen. En ook al gaat het er in de wereld veel erger aan toe – de ontbossing van het Amazonegebied bijvoorbeeld – toch dwingt hij ons op een zachte wijze anders te kijken naar de bomen in onze straat. Het is bovendien moedig om nog een papieren vormgegeven boek uit te geven in deze gedigitaliseerde wereld die ons voorhoudt dat je met een simpele klik alle informatie kunt krijgen die je maar wil. Het werkje is zonder meer een verrijking voor elke boekenkast. Gunnar Callebaut

Auteur: Willy Beeckman Vormgeving, zetwerk en omslagontwerp: Els De Brandt Foto’s: W. Beeckman & Pixabay Illustraties: W. Beeckman Druk: Druk in de Weer, Gent Uitgever: DE DRAAK, Tollembeek ISBN: 9789490738204 NUR: 429 Wettelijk depot: D/2014/12.219/6

nr. 3 - Juli 2015

Nieuwe ooievaarssaga in provinciaal domein De Gavers Vorig jaar bracht een koppel ooievaars, na een rommelige nestpoging het jaar voordien, met succes een jong groot op een afgeknakte populier in De Gavers in Geraardsbergen. Het wel en wee van dit geslaagd broedgeval heeft Wouter Faveyts uitvoerig beschreven in een vorige editie van Dendriet. Toen pa, ma en baby ooievaar in het vroege najaar uiteindelijk naar het zuiden trokken, was het reikhalzend uitkijken of dit voor onze streek ornithologisch hoogtepunt zich het volgende seizoen zou herhalen.

Gaverploeg in actie

Tijdens bestuursvergaderingen van Natuurpunt Boven-Dender werd naar aanleiding van deze successtory meermaals gepalaverd over het plaatsen van een aantal ooievaarspalen in onze reservaatgebieden langs de Dender. Aangezien de praktische uitvoering hiervan letterlijk iets meer ‘in de grond had’ (lange palen, hoogtewerker, …) dan de routineklusjes die we maandelijks uitvoeren, bleef het echter bij palaveren. De tijd ging ongemerkt maar snel voorbij en voor we het wisten stond het voorjaar weer voor de deur, zonder extra palen in de grond. Toen eind februari de afgeknakte boom, waarop de ooievaars hun horst hadden gebouwd, een tweede keer afknakte, moest er dringend gehandeld worden, anders mochten we een herhaald broedgeval vergeten.

De oplossing kwam van de technische dienst van het Provinciaal Domein. Na een telefoontje van mij eind februari zorgden deze mensen voor een staaltje van snelheid en technische kunde. Naar het voorbeeld van plannen beschikbaar op het Web werd een horst in elkaar getimmerd en gevlochten. Daarna werd een rijpopulier gekozen aan de rand van een bos, met uitzicht over de aanpalende weilanden. Wegens de nog zeer verzopen toestand van het drassige terrein, was de keuze beperkt tot het drogere weiland bij de ingang van het domein. Vanaf een hoogtewerker werd de populier op ongeveer 14 meter halverwege doorgezaagd en ontdaan van takken, waarna het kunstnest op het snijvlak werd gemonteerd. Tussen dit moment en mijn telefoontje bevonden zich exact drie dagen.

 De Gaverploeg aan het werk

Luc Favijts

Yves Viane

Palenpalaver

 Horst, met drie ooievaarskuikentjes

nr. 3 - Juli 2015

Luc Favijts

Yves Viane

 Het nest bij de Gavers, na één dag reeds in gebruik

 De Natuurpuntploeg aan het werk in de Boelaremeersen

Een dikke pluim en bedankt voor het supersnelle en professionele werk van de Gaverploeg. Een nieuwe ooievaarstory kon beginnen.

een buurtbewoner een ooievaar die na het beschrijven van enkele cirkels boven De Gavers doorvloog. Dit was weken vroeger dan verwacht. Even sloeg ons de schrik om het hart dat het lawaai van de werkzaamheden het dier had afgeschrikt en dat het zijn trek noordwaarts had doorgezet. De dag erna liep het echter parmantig in de weide onder het nest en in die-

Eenzame mannetjes

Luc Favijts

En die begon vlug. Nog terwijl de motoren van de hoogtewerker en de kettingzaag draaiden, signaleerde

 De Natuurpuntploeg aan het werk in de Boelaremeersen

nr. 3 - Juli 2015

ÂŠ Vilda - Yves Adams

ď&#x20AC;ľ Zachte landing, de grote uitdaging kan beginnen

zelfde week werd het meermaals op de horst gezien. Het ging om een dier met een rubber kweekringetje, vermoedelijk een mannetje, dat ook het jaar ervoor lange tijd in de vallei was gesignaleerd. In de weken erna claimde hij het nest, wat bleek uit het regelmatig klepperen op het nest en de regelmatige cirkelbewegingen hoog boven in de lucht om zijn aanwezigheid aan soortgenoten duidelijk te maken. Een week later arriveerde een dier met zwarte kleurring. Na aflezen van de inscripties bleek het om het mannetje te gaan dat het jaar ervoor succesvol had gebroed, en dat in 2010 als nestjong werd geringd in Plankendael. Het eerste mannetje werd zonder aarzelen door de nieuwkomer van het nest verdreven en werd, zoals het seizoen ervoor, tot paria gedegradeerd. Intussen nog geen enkel teken van een wijfje. Wel werd even een groepje van drie ooievaars laag boven het Gaverdomein gesignaleerd, maar ze kozen ervoor om door te vliegen. Het duurde tot medio maart alvorens een nieuw dier, met rode kleurring, kwam aanvliegen, vermoedelijk een wijfje aangezien het mannetje met zwarte ring en de nieuwkomer meermaals samen op en rond het nest werden

gezien. Na een goede week verkoos de vermoedelijke madam echter om door te vliegen. Te kieskeurig?

Ook Natuurpunt Boven-Dender in actie De grote belangstelling van de dieren voor onze streek zette Natuurpunt Boven-Dender aan om toch ook nog een nest te plaatsen. Je weet maar nooit. Luc Faveyts ging te rade bij de mensen van de Gavers, gaf zijn ogen de kost, en knutselde met hout, betonijzers en riet een nestplatform in elkaar. Begin april werd een hoogtewerker gehuurd en de professionele ploeg van Natuurpunt werd ter hulp geroepen. Onze keuze viel op een rijpopulier op een reservaatsperceel in de Boelaremeersen. Deze kunsthorst staat vrij dicht bij het Dender-fietspad, is al vanaf de vissersparking bij de brug in Schendelbeke te bewonderen, en sluit zodoende dicht aan bij de kernlocatie bij de hoofparking.

Een nieuw paar gevormd Ook hier werden al een paar dagen na de plaatsing tot drie ooievaars vechtend op het nest gesignaleerd. Vermoedelijk ging het om een ongepaard

nr. 3 - Juli 2015

ÂŠ Vilda - Yves Adams

ď&#x20AC;ľ Begroeting op het nest

Ringen lezen Op de nieuwe horst in De Boelaremeersen werd geen teken van leven meer gezien. De vogels van het broedende paar bij de hoofdingang van het domein zijn momenteel de enige ooievaars die nog in de omgeving verblijven. Wie de ooievaars van heel dichtbij wil bekijken kan dit doen vanaf de looppiste, op slechts 40 meter van het nest. De ervaring van vorig seizoen leert dat nog andere vogels op bezoek zullen komen, zeker later op het seizoen, wanneer ongepaarde individuen of vogels met een mislukt broed al beginnen

nr. 3 - Juli 2015

uitzwermen. Wanneer je dus in de omgeving ooievaars ziet, noteer dan best op welke poot ze welk soort ring dragen, probeer de inscripties af te lezen, en breng je waarneming in op waarnemingen.be.

De toekomst We kijken alvast uit naar de komende weken en naar de verdere toekomst. Hopelijk mogen enkele jonge ooievaars uitvliegen die binnen enkele jaren misschien naar hun geboortestreek terugkeren. We zijn hoopvol dat ook onze horst zal worden ingenomen, en misschien nog verschillende andere, want in het najaar plaatst de technische dienst van De Gavers nog enkele palen.

Afdeling Boven-Dender INFO

mannetje, het mannetje met de zwarte ring en een vrouwtje met gele ring, dat in 2012 als nestjong in Plankendael werd geringd. De laatste twee bleken de weken nadien onafscheidelijk en gingen uiteindelijk over tot paring en nestvorming. Bij het schrijven van dit artikel wisselen de beide vogels elkaar al een viertal weken af met periodes diep op het nest gedrukt en foerageerrondes achter ploegende en maaiende tractors. Op 27 mei braakte het mannetje voedsel in het nest, nadat het wijfje al was weggevlogen, wat ons doet vermoeden dat de eieren zijn uitgekomen.

Koen Steenhoudt koen.x.hilde@gmail.com

Legaten De natuur beschermen kan je doen door een testament te schrijven. Met een legaat kan een goed doel zoals Natuurpunt natuurgebieden verwerven en beheren. Erfenissen zijn van groeiend belang om de biodiversiteit te behouden voor de volgende generaties. Er bestaan verschillende formules. Ken je bijvoorbeeld al het duolegaat? Zo kan je iets nalaten aan het goede doel zonder je erfgenamen ook maar iets te kort te doen. Zij erven immers vrij van successie: een win-winsituatie voor je familie of geliefden, ĂŠn voor de natuur.

2 infosessies op donderdag 3 september Spreker is Joost Verbeke, contactpersoon voor schenkingen en legaten bij Natuurpunt. Hij biedt een overzicht van de mogelijkheden en de voordeligste formules aan de hand van allerlei praktische voorbeelden. Locatie Zaal De Koepoort, Clement Behnplein, 9400 Ninove. Ingang langs achterzijde van de poort, Koepoortstraat. Parkeergelegenheid op het Twijnsterplein. Opgelet: niet de taverne met de zelfde naam. 11u Ontvangst vanaf 10u30 bij koffie en een stuk taart. De presentatie gaat door van 11u tot 12u30

Na afloop van de sessie kan je onder vier ogen je persoonlijke vragen stellen. Inschrijven hoeft niet, maar we horen graag van je komst: Joost Verbeke â&#x20AC;˘ 015-29 72 49, 0477-20 47 27, joost.verbeke@natuurpunt.be

Dirk Vercoutter

15u Ontvangst vanaf 14u30 bij koffie en een stuk taart. De presentatie gaat door van 15u tot 16u30

Natuurpunt is een open en ongebonden vereniging die mensen op een aangename wijze kansen wil geven om zich in te zetten voor de duurzaamheid van natuur en landschap vanuit een brede maatschappelijke visie. De activiteiten situeren zich hoofdzakelijk op het vlak van studie, educatie, beleid en natuurbescherming. Websites: www.natuurpunt.be / www.denderstreek.waarnemingen.be / issuu.com/dendriet / www.youtube.com/dendriettv

AFDELINGEN Aalst Rik De Baere - 053 21 29 13 rik.debaere@telenet.be facebook: Natuurpunt groot Aalst

Dendermonding

Stefaan Thibau - 052 42 69 72 stefaan.thibau@skynet.be www.natuurpuntdendermonding.be

Haaltert

natuurpunt.haaltert@gmail.com 0472 44 70 34 facebook: Natuurpunt Haaltert

Affligem-Liedekerke

Kern Affligem Wim Van Grieken - 053 77 70 06 wim.van.grieken@advalvas.be Kern Liedekerke Erik De Block - 053 68 35 88 erik.deblock@skynet.be

Denderleeuw

Bruno De Bruyn - 053 67 07 85 bruno.de.bruyn@kindengezin.be

Erpe-Mere

Peter D’Hondt - 053 80 72 57 peter.dhondt@telenet.be

Boven-Dender

Johnny Cornelis - 0474 58 08 38 johnny_cornelis@hotmail.com www.natuurpunt-boven-dender.be

Lede

Peter D’Hondt - 053 80 72 57 peter.dhondt@telenet.be facebook: Natuurpunt Lede nplede.npdender.be

Ninove

Wouter Mertens - 0495 68 89 33 wouter.mertens@natuurpuntninove.be www.natuurpunt.be/ninove facebook: Natuurpunt Ninove

NATUURSTUDIE-WERKGROEPEN Zoogdierenwerkgroep Denderstreek

Werkgroep amfibieën & reptielen Denderstreek

Joachim De Maeseneer 0499 80 89 05 joachimdm@yahoo.com

Koen De Maere - 0485 68 89 82 greatskua2002@hotmail.com

Paddenstoelenwerkgroep Zwamvlok

Werkgroep invertebraten WID

Vogelwerkgroep Cinerea

Eric De Tré - 053 66 04 32 eric.de.tre@telenet.be users.telenet.be/WID

Wouter Faveyts - 0479 27 32 78 wouter.faveyts@telenet.be dhost.info/cinerea

Marie-Anne Neirinckx info@zwamvlok.be / www.zwamvlok.be

Plantenwerkgroep Allium Peter Tolleneer - 0498 40 83 28 allium@belgacom.net

nr. 3 - Juli 2015

• een boom (van het Griekse dendron) met zijn wortels en vertakkingen • een kristallisatie in de vorm van een boompje op voeg vlakken van fossiele gesteenten • een vertakte uitloper van hersenzenuwcellen: een com municatiekanaal dus • het Denderbekken met een netwerk van sloten en beken • tenslotte groeit er natuurlijk welig langsheen de Dender… riet Dendriet is het regionale contactblad voor de leden van negen afdelingen en zes studiewerkgroepen van Natuurpunt in de Denderstreek. Je kan voor meer inlichtingen steeds terecht bij de contactpersoon van jouw afdeling of de werkgroep die jouw interesse wegdraagt.

Stuur je opmerkingen, aanmoedigingen, belevenissen en foto’s door naar de redactie. Redactieadres: Koen Steenhoudt, Waterschaapstraat 30, 1570 Galmaarden. koen.steenhoudt@skynet.be V.U.: Wouter Mertens, Pamelstraat 119, 9400 Ninove Gedrukt bij Druk in de Weer op 100% kringlooppapier met vegetale inkten.

REDACTIERAAD

NATUURPROJECTEN Giften voor het Reservatenfonds zijn welkom op rek-nr: BE56 2930 2120 7588 met vermelding van de projectnaam en het projectnummer. Giften vanaf e 40 zijn fiscaal aftrekbaar.

Beneden-Dender te Gijzegem/ Herdersem / Mespelare/Wieze/ Beneden-Dender te Gijzegem/ Denderbelle - 6243 Herdersem/Mespelare/Wieze/ Brian Roelandt -- 052 Denderbelle 400422 57 71 brian.roelandt@telenet.be Daan Stemgée – 0476 600 595 www.benedendender.be daan.stemgee@telenet.be Boelaremeersen te Nederboelare - 6640 www.beneden-dender.be Johnny Cornelis - 0474 58 08 38 Beverbeekvallei te Aspelare/ johnny_cornelis@hotmail.com Nederhasselt/Outer – 6241 Brede Schoren en 0486 57 04 53 Frederik De Coster Konkelschor te Berlare - 6616 fred_decoster@hotmail.com Stefaan Thibau - 052 42 69 72 Boelaremeersen te Nederboelare - 6640 Dendervallei te Ninove - 6099 Johnny Cornelis - 0474 58 08 38 Wouter Mertens - 0495 68 89 33 johnny_cornelis@hotmail.com wouter.mertens@natuurpuntninove.be Brede Schoren en Den Dotter/Blauwbos te Berlare 6149 - 6616 te Konkelschor Haaltert/Aaigem/Mere Thibau- 053 - 052394273691372 Jo Stefaan Wittevrongel Dendervallei te Ninove - 6099 jo.wittevrongel@telenet.be Wouter Mertens Everbeekse bossen--0495 621068 89 33 wouter.mertens@natuurpuntninove.be Koen Van Den Berge - 055 42 83 90 koen.vandenberge@skynet.be Den Dotter/Blauwbos te Haaltert/Aaigem/Mere - 6149 Gemene Meers te Idegem - 6647 Lucnatuurpunt.haaltert@gmail.com Favijts - 054 41 52 17 0472 44 70 34 luc.favijts@skynet.be ‘t Groot Schoorbossen te Grembergen Everbeekse - 6210 - 6603 Tarcy Verstraeten - 052- 21 Koen Van Den Berge 05511421183 90 Heidemeersen te Berlare - 6644 koen.van.den.berge@telenet.be Stefaan Thibaute- Lede/Erondegem 052 42 69 72 - 6657 Geelstervallei stefaan.thibau@skynet.be Peter De Craecker – 0473 95 40 06 Honegem te Erpe-Mere/ peter.de.craecker@telenet.be Aalst/Lede 6123 te Idegem - 6647 Gemene -Meers Wim D’Haeseleer 0495 Luc Favijts - 054- 41 52 87 17 50 50 luc.favijts@skynet.be

Dendriet verwijst naar:

wim.dhaeseleer@honegem.be ‘twww.honegem.be Groot Schoor te Grembergen - 6603 Keelman te Denderhoutem Tarcy Verstraeten - 052 21 11-6178 11 Jo Wittevrongel - 053 39 73 13 Heidemeersen te Berlare - 6644 jo.wittevrongel@telenet.be Stefaan Thibau - 052 42 69 72 Korte Lake te Overboelare - 6655 stefaan.thibau@skynet.be Willem Boonen - 054 41 75 85 Honegem te Erpe-Mere/ willem.boonen@skynet.be Aalst/Lede 6123 Ledezijde - -6657 Wim - 0495 8757 50 50 Peter D’Haeseleer D’Hondt - 053 80 72 wim.dhaeseleer@honegem.be peter.dhondt@telenet.be www.honegem.be Moenebroek te Geraardsbergen/ Keelman te Denderhoutem - 6178 Lierde - 6620 natuurpunt.haaltert@gmail.com Carlos D’Haeseleer - 054 41 87 09 0472 44 70 34 carlos.dhaeseleer@skynet.be facebook: NatuurpuntteHaaltert Molenbeekmeersen Denderleeuw/ Kortelake te Overboelare - 6655 Okegem - 6646 Willem Boonen 05404413275 85 Eric De Tré - 053- 66 willem.boonen@skynet.be eric.de.tre@telenet.be Padde- en Porrebeekvallei te Moenebroek te Geraardsbergen/ Dendermonde Lierde - 6620 - 6652 Dirk VanD’Haeseleer den Bossche - 052 Carlos - 054 4142 8749 0960 Palitsebeek te Liedekerke - 9427 carlos.dhaeseleer@gmail.com Marc Michiels - 053 te 67Denderleeuw/ 11 91 Molenbeekmeersen marcusmichiels@skynet.be Okegem - 6646 Pamelse te Eric De Trémeersen, - 053 66Dommelingen 04 32 Liedekerke - 9972 eric.de.tre@telenet.be Marc Michiels - 053 67 11 91 Paddeen Porrebeekvallei te marcusmichiels@skynet.be Dendermonde - 6652 Phenixberg te Okegem - 6618 Dirk Van den Bossche - 052 42 49 60 Wouter Mertens - 054 32 51 71 Palitsebeek te Liedekerke - 9427 wouter.mertens@natuurpuntninove.be Marc Michiels - 053 67 11 91 marcusmichiels@telenet.be

Raspaillebos te Grimminge - 6164 Koen Steenhoudt 054 58 67 58 te Pamelse meersen,- Dommelingen koen.steenhoudt@skynet.be Liedekerke - 9972 Rietbeemd te -Moerbeke/ Marc Michiels 053 67 11 91 Viane/Lessines - 6058 marcusmichiels@telenet.be Godfried Merlevede - 068 30- 01 07 Raspaillebos te Grimminge 6164 0486 Steenhoudt 87 17 87 - 054 58 67 58 Koen derietbeemd@hotmail.com koen.x.hilde@gmail.com Sint-Onolfspolder te Appels/ Rietbeemd te Moerbeke/ Viane/Lessines 6058 Dendermonde -- 6623 Godfried Merlevede - 068 30 01 07 Bart Dierickx - 052 21 03 81 0486 87 Valier87 te 17 Liedekerke - 9418 derietbeemd@hotmail.com Marc Michiels - 053 67 11 91 Sint-Onolfspolder te Appels/ marcusmichiels@skynet.be Dendermonde Wachtbekken 6- 6623 Bart Dierickx - 052 21 03 81 In Sint-Gillis/Dendermonde bartdierickx@skynet.be StefaanteThibau - 052 -42 69 72 Valier Liedekerke 9418 stefaan.thibau@skynet.be Marc Michiels - 053 67 11 91 Walputbeek/Dendermeersen marcusmichiels@telenet.be te Meerbeke - 66213 Wachtbekken Georges Jacobs - 054 33 60 64 In Sint-Gillis/Dendermonde georges.jacobs@pandora.be Stefaan Thibau - 052 42 69 72 stefaan.thibau@skynet.be Wellemeersen te Denderleeuw/ Walputbeek/Dendermeersen Erembodegem - 6612 te - 6213 EricMeerbeke De Tré - 053 66 04 32 Georges Jacobs - 054 33 60 64 eric.de.tre@telenet.be georges.jacobs@pandora.be Werkgroep Bomen-ParkWellemeersen te Denderleeuw/ Osbroek/Gerstjens te Aalst Erembodegem 6612 40 83 28 Peter Tolleneer -- 0498 Eric De Tré - 053 66 04 32 wbpo.aalst@belgacom.net eric.de.tre@telenet.be Werkgroep Bomen-ParkOsbroek/Gerstjens te Aalst Peter Tolleneer - 0498 40 83 28 wbpo.aalst@belgacom.net

Wouter Mertens – hoofdredacteur. Koen Steenhoudt – redactiesecretaris. Wim Van Grieken – denderkalender. Wilfried Veldeman – lay-out. Marc Symoens – corrector. Mikol De Decker – adresbeheer. Daan Stemgée – productie & publ. Rik De Baere, Eric De Block, Joachim De Maeseneer, Dirk De Mesel, Eric De Tré, Peter D’Hondt, Bob Lambrechts. Werkten ook mee aan dit nr: Willem Boonen, Yvette Saerens, Gunnar Callebaut

Dendriet ontvangen: Leden van Natuurpunt die lid zijn van een niet-Denderstreekafdeling kunnen Dendriet ontvangen door hun lidmaatschap te wijzigen naar de afdeling binnen de Denderstreek van hun keuze of door zich te abonneren op Dendriet. Dit laatste doe je door middel van een overschrijving van e 7,50 op rek-nr IBAN BE77 6135 0283 0042 van Dendriet, Kruyenberg 39, 9290 Berlare, met vermelding van je lidnummer en “abonnement Dendriet afdeling...”. Een afzonderlijk abonnement zonder lidmaatschap van Natuurpunt is niet mogelijk.

Lentedrinkwandeling Beneden-Dender

Thijs Bliki

Peter De Craecker

Retouradres: Mikol De Decker, Dokter Haekstraat 37, 9200 Grembergen E-mail: dendriet@skynet.be

Fotoâ&#x20AC;&#x2122;s voorpagina: Wandeling Honegem: Peter De Craecker Witte merel: Jo Wittevrongel en Marleen Van Impe Grote Ratelaar: Daan StemgĂŠe

Eetfestijn Ninove

In dit nummer lees je:

Boven-Dender op weekend in de Gelderse Poort

Drankje na wandeling Beneden-Dender

Big Jump 12 juli

nr. 3 - Juli 2015

Peter De Craecker

Hilde Noerens

2 Voorwoord 4 Uitbreiding Beverbeekvallei 6 Buitenbeentje Witte merel 8 Dender van Aat tot Dendermonde 11 Wilde kruiden Geelstervallei 15 Denderkalender 20 Big Jump 24 Boek Bijbelse Bomen 26 Ooievaars in de Gavers 30 Legaten