dendriet 2002 nr 3 jaargang 1

J 20 G 1 nr 02 3

Driemaandelijks tijdschrift - juli - augustus - september 2002

Actie ‘Behaag Natuurlijk’ Wandelpaden in Honegem Adviesraden: mina en gecoro Vogelen in de Denderstreek

Ten geleide

Tekening: Pascale Symens

Hoe kan je natuur terdege beschermen zonder een breed publiek aan te spreken, de natuur diepgaand te bestuderen, actief deel te nemen aan maatschappelijke raden, te werken aan een lokaal beleid of actief te zijn op het terrein ? Gewoonweg niet. Elk van deze facetten is onontbeerlijk.

Ijsvogel

Natuurpunt Denderregio herbergt gelukkig een grote verscheidenheid aan mensen en interesses die sterk complementair op elkaar inspelen. Deze Dendriet is er andermaal een bewijs van. In dit nummer belichten we onze regionale vogelwerkgroep Cinerea. Fascinerend wat men bijvoorbeeld met het momenteel lopende broedvogelatlasproject realiseert. Lees ons verhaal eens en overtuig jezelf van de ornithologische potenties die de Denderstreek nog rijk is.

Samen moeten en kunnen we er iets aan doen ! De leden van Natuurpunt Cinerea verzamelen samen met de andere werkgroepen gegevens die van belang zijn om ons natuurpuntbeleid en ook dat van de overheid te kunnen vorm geven én evalueren. Zowel voor het reservatenbeleid, het gemeentebeleid als het beleid van bovenlokaal niveau zijn deze gegevens van essentieel belang.

Neem nu ons reservaat “Den Honegem” op de grens van Lede, Aalst en Erpe-Mere, waarover alweer een schitterend artikel staat in dit nummer. Met natuurstudiewerk als basis voor hun beheer slagen de plaatselijke werkers erin om beheersingrepen oordeelkundig te motiveren. De resultaten zijn navenant. Door een oordeelkundig waterpeil- en maaibeheer krijgen zeldzame vegetaties weer ruimte en het aantal waargenomen wad- en watervogels dit voorjaar was spectaculair.

Overtuig jezelf en neem eens deel aan een van de vele begeleide tochten die Natuurpunt er elke woensdagavond van het zomerhalfjaar organiseert. Een goed natuurbeleid bevindt zich dus op het kruispunt van studie, educatie, draagvlakvorming, beleidswerking en terreingericht werken.

En dat we ons met dit kruispunt van activiteiten niet steeds willen focussen op onze reservaten bewijzen we met de subtitel van onze vzw: Vereniging voor natuur en landschap in Vlaanderen.

Onze reservaten hebben geen zin als daarbuiten de basis landschaps- en natuurkwaliteit zienderogen achteruit gaat. Als we in dit ruime landschap iets willen bereiken, is onze werking in onder meer Gemeentelijke milieuraden en Gemeentelijke Commissies Ruimtelijke ordening essentieel.

We geven in deze Dendriet een korte schets van het stille werk dat we in deze raden verrichten, van de uitdagingen die er zijn, en ook een lijst van onze officiële vertegenwoordigers. Want we willen permanent aanspreekbaar zijn.

Wil jij ook iets daadwerkelijks doen voor ons landschap ? Doe dan mee aan onze grote actie Vriend van het Groene lint. We organiseren met de hele regio in het najaar een gezamenlijke boom- en haagplantactie. Behaag de Denderstreek. Letterlijk en figuurlijk. Over deze Kleine LanschapsElementen (KLE’s) vind je in dit nummer trouwens ook nog een vlot artikel waarin je zeker wel argumenten vindt om de hele buurt te overtuigen om deel te nemen aan onze actie. We rekenen op je actieve deelname. Doe nu je bestelling en overtuig ook buren, familie en vrienden, de milieuraad, de gemeente, landbouwers,…

De redactie 2

nr 3 - juli 2002

‘Behaag Natuurlijk’ Tekening: Pascale Symens

Doe mee op 16 november

Kleine landschapselementen van vroeger en nu

Hazelaar, blad en nootje

Een natuurlijk onderdeel van eenparkachtig oerlandschap ?

Bij weinig begrazing kunnen doornstruiken als Jeneverbes, Sleedoorn, Meidoorn, Hulst, rozen en bramen zich makkelijk in een weide handhaven.

Omdat het goeie herkenningspunten zijn, stoppen Boomklevers en Vlaamse gaaien graag hazelnoten en eikels in hun buurt in de grond. Zo ontkiemen veel Hazelaars en Eiken binnen de bescherming van doornen en groeien op in voor hen ideale omstandigheden: open ruimte met licht. In hun schaduw kunnen zich andere boomsoorten vestigen. Terwijl het doornstruweel uitbreidt, ontstaat in de kern ervan een bos.

Uiteindelijk takelt het struweel af en wordt het bos opnieuw toegankelijk voor grazers.

Zonder invloed van mens of dier zou dit half open landschap snel veranderen in een gesloten bos. Schaduwplanten als Beuk en Haagbeuk zouden uiteindelijk de Eik en de Hazelaar van de kaart vegen. nr 3 - juli 2002

Kleine landschapselementen zijn niet weg te denken uit het Schelde- en Denderlandschap. Ze ontstonden als afbakening van eigendommen, akkers en weiden en waren een belangrijke bron van geriefhout, brandhout en veevoer. Vanwege hun grote diversiteit aan plant- en diersoorten zijn ze ook een belangrijk aandachtspunt voor natuurverenigingen. Ook voor Natuurpunt Denderstreek ! Op 16 november organiseren we een regionale boomplantactie. Doe jij ook mee ?

Dat deze evolutie slechts een paar eeuwen tijd nodig heeft, kan in oude Europese bosreservaten aan den lijve ondervonden worden. Het feit dat Eik en Hazelaar sinds de ijstijden overal in onze flora opmerkelijk aanwezig zijn kan volgens de Nederlandse plantkundige Frans Vera dan ook niet anders betekenen dan dat de oervegetatie een half open parklandschap was met weiden, struwelen, veldbossen en bossen. Herten, wilde runderen, wilde paarden en wilde zwijnen speelden er dezelfde rol als de grote grazers van de huidige Afrikaanse steppen.

De eerste artificiële landschapselementen

In de vroege Middelleeuwen vestigden zich de eerste nederzettingen. Terwijl grote boscomplexen privé-jachtgebied waren, werden weiden en veldbossen als gemeenschapsgoed beschouwd waar schapen, runderen, paarden en varkens werden geweid en hakhout werd gewonnen. De akkers bevonden zich in de

onmiddellijke buurt van de dorpen. Om de gewassen en het hakhout tegen het vee te beschermen, werden aarden omwallingen aangelegd en beplant met doornstruiken.

Met de invoering van het privaat eigendomsrecht in de late Middelleeuwen werd de afbakening van het eigen territorium een rage. De woorden haie en haag, die afstammen van het Frankische haga, betekenen dan ook niets minder dan grens.

Hakhoutkanten

In het gebied tussen Leie en Schelde was akkerbouw de voornaamste landbouwactiviteit. Het drieslagstelsel was er lang een verplichting en resulteerde in grote kouters van langgerekte percelen.

Bossen werden er schaars. De vraag naar hout werd gecompenseerd door hakhoutkanten en bomenrijen. Hoewel hakhoutkanten daar meer uitgesproken zijn, komen ze ook voor ten zuiden van de Schelde. In de Denderstreek flankeren hakhoutstoven van 3

volledige bossen met populieren aan voor de productie van lucifers.

Foto : Koen Steenhoudt

Hagen

Sleedoornbloesem

els nog steeds veel waterlopen en grachten. Waar het reliĂŤf meer uitgesproken is, zoals in het Pajottenland en de Vlaamse Ardennen, kwam hakhout ook voor op taluds waar het de bodem van erosie moesten behoeden. Veel van deze begroeiingen op taluds of langs holle wegen waren het overblijfsel van een vroegere bosrand en vertoonden een grote soortenrijkdom, vaak met typische bosplanten als Daslook, Wilde hyacint en Bosanemoon.

vormden er plaatselijk het enige groen. In onze regio waren hoge bomen eerder een onderdeel van een haag of houtkant. Met de opkomst van de Union Allumetière, die in Geraardsbergen was gevestigd, plantte men gedurende de voorbije eeuw op grote schaal geen rijen maar wel

Ten zuiden van de Schelde was de landbouw vooral op veeteelt gericht. Geschoren hagen, die als afrastering dienden voor de weidepercelen, namen daar een belangrijker aandeel in dan de hakhoutkant. Ze bestonden vaak uitsluitend uit Meidoorn. Voor zover ze door de landbouwer werden geduld, konden echter ook andere bomen en heesters er spontaan in terechtkomen.

Vaak kwamen er ook opgaande bomen en knotbomen in voor zodat er diverse mengvormen tussen haag en bomenrij ontstonden.

In de Vlaamse Ardennen vinden we een merkwaardig type haag bestaande uit dicht bij elkaar staande, snel groeiende knotbomen, meestal Es, maar vaak ook Haagbeuk, aangevuld met Spaanse aak en Olm. Deze kaphagen leverden goed

De knotwilg is vandaag synoniem geworden voor knotboom. Vroeger vonden we echter ook boomsoorten als Eik, Olm, Els en Es in knotvorm terug. Vaak wisselden knotbomen en hoge bomen elkaar af in dezelfde rij. Dergelijke zuivere bomenrijen zijn een uitgesproken kenmerk van het vlakke cultuurlandschap ten noorden van de Schelde. Ze 4

Foto : Koen Steenhoudt

Bomenrijen en populierenbossen

Wilg en Klimop in geschoren meidoornhaag

nr 3 - juli 2002

geriefhout op en hun loof werd als veevoeder gebruikt.

Men plantte ze vooral rond hofsteden en weiden.

Na de Tweede Wereldoorlog verandert het landschap drastisch. De prikkeldraad verschijnt, eigendomsmeting wordt een zaak voor landmeters, veevoer wordt aangekocht en er komen alternatieve bronnen van verwarming. Het platteland ontvolkt. De traditionele functies van kleine landschapselementen gaan verloren en daarmee hun onderhoud. DĂŠ doorslaggevende factor is echter de rationalisering en mechanisering in de landbouw. Dit noopt tot grotere percelen. In heel de regio worden kleine landschapselementen op grote schaal opgeruimd.

Actueel belang van houtkanten

Foto : Koen Steenhoudt

Als gevolg van ontginningen voor ruilverkavelingen kreeg men overstromingen en grondverschuivingen. Houtkanten zijn hier een remmende factor.

Los van het economisch en landbouwkundig nut, zijn hagen een belangrijk recreatief element. Een afwisseling van landschapselementen verhoogt de belevingswaarde van het landschap. De nog resterende landschapselemen-

Meidoorn of prikkeldraad?

nr 3 - juli 2002

Foto : Koen Steenhoudt

De grote schoonmaak

Geknot of opgeschoten: steeds een lust voor het oog

ten hebben vaak een dubbele degradatie meegemaakt.

Enerzijds tot restant van een hecht ecologisch netwerk.

Anderzijds gingen soorten verloren doordat het landschapselement na het stopzetten van het beheer aftakelde. Toch is hun ecologische waarde niet te verwaarlozen.

De ecologie van houtkanten

Voor veel soorten zijn houtkanten de enige verblijfplaats. Een voorbeeld zijn holle wegen die ooit een bospad zijn geweest.

Bosanemoon en Wilde hyacint kunnen het hier soms honderden jaren in isolement uithouden. Veel dieren brengen in de houtkant hun jongen groot of gebruiken hem als foerageerplaats of gewoon om er te schuilen of te rusten.

Vleermuizen hebben hem nodig als klankbord voor hun sonar. Ten slotte hebben de landschapselementen een belangrijke rol als stapsteen

waarlangs dieren of planten uit geĂŻsoleerde populaties elkaar vinden. Deze broodnodige uitwisseling van genen is echter slechts mogelijk wanneer de afstanden tussen de verschillende stapstenen klein genoeg zijn.

Terug aan de plant, en aan het werk...

Hagen en houtkanten winnen aan ecologische rijkdom naarmate ze ouder worden. Ze worden immers spontaan verrijkt met nieuwe soorten, zodat de vegetatie van een oude haag aansluit bij het natuurlijke milieu. Vooraleer aan te planten, doe je dus best vooraf een prospectie in je onmiddellijke buurt. Je vindt er vast en zeker goede hints voor een aan de streek aangepaste soortensamenstelling.

Ook wint een houtkant aan ecologisch belang wanneer hij een onderdeel is van een netwerk tussen twee grote natuurgebieden.

5

die deze structuur nodig heeft.

Terwijl deze vlinder op eenjarige sleedoorntwijgen haar eieren legt, gebruikt ze hoge boomkruinen voor haar bruidsvluchten. Om het voortbestaan van deze soort niet te belemmeren doet men er dus goed aan het kappen van de houtkant gefaseerd over verschillende jaren uit te voeren.

Plantkriebels ?

Wij kunnen je helpen !

Op 16 november organiseren alle Natuurpuntafdelingen binnen Dendriet een gezamenlijke actie ‘Behaag natuurlijk’. Een bomenpakket aanschaffen via Natuurpunt zal je wellicht geen spectaculair prijsvoordeel opleveren. Wel laat het ons toe om

Bij een nieuwe aanplant moet vooraf duidelijk zijn welk beheer er zal op toegepast worden. Zo hangt het voortbestaan van veel soorten samen met een periodiek hak- of knotbeheer. Niet onderhouden hakhout schiet op, wordt onderaan open en verliest voor veel soorten zijn waarde.

Hoe breder een hout- Knotwilgen brengen structuur in het landschap kant, hoe groter zijn waarde als stapsteen. Een Tegelijk werkt men hierdoor de onze reservaatskassen te spijzigeschoren haag kan daarom verticale structuur in de hand. gen. Geld waarmee op termijn de landschapselementen mee beter in een wat bredere vorm gestabiliseerd worden.

Tot slot wordt er best een gediend zijn. Je aankoop heeft zoom van ruigtekruiden langs zo een dubbel effect voor de Ook de verticale gelaagdheid de houtige begroeiing gelaten, natuur. Je kan zelf je pakket speelt een rol. Een houtkant als overgang naar het aanpa- samenstellen. Voor wie dit een wint aan belang wanneer hij lende akker- of weidegebied. onmogelijke opgave vindt zijn wordt ingeplant met knot- Dit draagt op zijn beurt bij aan er enkele kant en klare plantpakbomen en opgaande bomen. de ecologische verscheiden- ketten, die telkens goed zijn De zeldzame Sleedoornpage is heid van levensvormen die de voor ongeveer 10 à 15 meter beplanting. een voorbeeld van een soort houtkant zullen bevolken.

6

nr 3 - juli 2002

Tekening: Pascale Symens

Het is echter ook van kapitaal belang dat nog resterende landschapselementen verder worden beheerd.

Een gedegradeerde houtkant opwaarderen door gaten op te vullen en door het beheer opnieuw op te starten, is een methode die vlugger zal renderen dan een volledig nieuwe aanplant.

De houtkant van natte gronden bestaat uit 15 Gewone essen, 30 Zwarte elzen, 10 Hazelaars en 10 Zomereiken en is geschikt voor valleigronden op natte klei of leem. Plantafstand en onderhoud zijn dezelfde als voor de brede houtkant. Het is een ideale beplanting langs beken of als hakhoutbosje.

De geschoren haag bestaat uit 40 Meidoorns, 15 Sleedooms, 10 Haagbeuken en 5 Veldesdooms en is geschikt voor een matig vochtige tot droge lichte klei-, leem- of zandleemgrond.

De plantafstand bedraagt 20 cm.

Indien ĂŠĂŠn tot tweemaal per jaar gesnoeid tot de gewenste vorm en hoogte is de geschoren haag een ideale decoratieve afsluiting voor de voortuin.

De bloesem- en bessenhaag bestaat uit 10 Sleedooms, 20 Meidooms, 10 Hazelaars, 5 Rode komoeljes en 10 Vlieren op een afstand van 30 tot 40 cm.

De grondeisen zijn identiek met de geschoren haag. Het ideale onderhoud is een kapcyclus van 8 tot 10 jaar, waarbij de haag op ongeveer een nr 3 - juli 2002

Foto : Koen Steenhoudt

Houtwal: toevluchtsoord voor vele dieren en planten

meter wordt afgezet. Vanuit ecologisch standpunt gebeurt dit best gespreid over een aantal jaren en houdt men de haag best in een iets bredere vorm. We doen tevens de suggestie om in een dubbele rij aan te planten. Vanaf half februari mag je de eerste bloei verwachten: Hazelaar gevolgd door Sleedoorn, Meidoom, Komoelje, Vlier en nadien een rijk aanbod aan vruchten.

Ideaal voor grotere tuinen of rond weiden.

Bestelbon op de wikkel rond deze Dendriet !

Op de wikkel van deze Dendriet vind je de bestelbon.

Voor inlandse bomen en struiken gelden de aangegeven prijzen voor planten met een lengte van 60 tot 90 centimeter. Daarnaast is er een assortiment van oude hoogstamfruitbomen. Voor meer informatie hierover en voor snoeiadvies INFO

De brede houtkant bestaat uit 15 Zomereiken, 15 Gewone essen, 10 Haagbeuken, 5 Zoete kersen, 5 Veldesdoorns en 10 Hazelaars. Je plant hem best aan op matig vochtige tot droge leem- tot zandleemgrond op een onderlinge afstand van 1 meter. Als beheer suggereren we een kapcyclus van 8 tot 10 jaar met uitsparing van enkele overstaanders zoals bvb Zomereik. Bij een goed onderhoud is de brede houtkant geschikt voor het fixeren van taluds. Het is tevens een investering in kwaliteitshout.

kan je terecht in onze speciale plantkatern, die je kan bekomen op uitdrukkelijke aanvraag.

Nogal wat gemeenten geven subsidies voor het planten van hagen en/of boomgaarden.

Een summier overzicht van deze subsidiereglementering staat op de wikkel. Meer informatie eveneens in onze speciale plantkatern.

Voor de afhaling kan je kiezen uit verschillende verdeelpunten. Door deze keuze maak je meteen duidelijk welke Natuurpuntafdeling je wenst te steunen.

Alle bestellingen dienen uiterlijk 1 november binnen te zijn.

Koen Steenhoudt Bronnen: Punten en Lijnen in het Landschap, Bossen van Vlaanderen en Metaforen van de Wildernis Herman Derder 053 - 80 01 10 herman.derder@pi.b

7

Natuurgebied in de kijker

HONEGEM Aan de oevers van Dore- en Molenbeek heeft zich op de vroegere Erpse gemene weiden en in de eeuwenoude turfputten een schitterend natuurgebied ontwikkeld. In 1992, het jaar dat het gebied integraal als landschap werd beschermd, verwierf Natuurpunt er een eerste perceeltje: de orchideeënweide. Dit jaar jubileert het reservaat samen met de werkgroep Honegem, die ondertussen verantwoordelijk is voor het beheer van een brok gevarieerde natuur van niet minder dan 35 hectare…

Het natuurlandschap Honegem ligt op de grens tussen Lede, Erpe en Aalst en beslaat in zijn totaliteit ruim 200 hectare.

Nagenoeg centraal liggen de Honegemse turfputten te Erpe.

Na generaties op ambachtelijke wijze te zijn ontgonnen, ontstond rond de nog steeds zichtbare putten een uniek moerasgebied.

Op de plaats waar ooit een meander van de Molenbeek verveende, werd er tot het einde van de 19de eeuw turf gestoken, lang voor steenkool bij ons als brandstof gebruikt

Foto : Daan Stemgée

Turf en vlas

werd. Nadien werd de ontstane depressie in gebruik genomen als vlasrootputten.

Het vlas werd in de putten gelegd en kreeg zwarte els en zware stenen over zich. Na een week rusten kwam de vlasvezel los en kon hij gebruikt worden om te spinnen.

Precies om de waarde van het gebied blijvend te kunnen beschermen, zijn aankopen door Natuurpunt een hele stap vooruit in het beheer ervan.

Foto : Hugo Willocx

8

De turfputten met Grote lisdodde en Kattenstaart

Keizerlibel, de grootste libellensoort

nr 3 - juli 2002

He n

dr

iks tra

Speckaert

at

Sasstraat

LEDE

Dorelarekapelleken

Reebroek

HOFSTADE Blekte

Solegembos eek

eb

Dor Keiberg

vogelkijkhut 't Rot

T

Ter Vaerent

em

eg

On

turfputten ge ne Ho

TDen Buiten

Le

de

Honegemmeers

ba

an

traat

e ste se

ed

Le

ms

de

eg nw

str aa

t

Molenbeek

Lin

Gillekeshof

Molenmeersen Cottemmolen

St-Apolloniabos

AALST at

tra

ERPE

Paddenhoek

es

nn eli

0

t

Ka

Vijfhuizen

bebouwing

bebossing

open water

Landschappelijk erfgoed ĂŠn natuurreservaat

Het hele gebied ademt een bijna onwaarschijnlijke rust uit.

Sommige delen zijn nog afgezoomd met knotwilgenrijen of gevarieerde houtkanten. Dat

bezienswaardigheid

T taverne

wandelrichting

wil Natuurpunt ook rond de nieuwe verworven percelen realiseren. Met de klassering van het gebied HonegemSolegem-Sint-Apollonia, gaf de Vlaamse Gemeenschap de vereniging in 1992 een duwtje in de rug. Door dit bescher-

100

pad: 4 km

N 500m extra lus: 6 km totaal

mingsbesluit mogen wettelijk geen storende wijzigingen aan het landschap worden aangebracht. Daarenboven is het reservaat sinds 1996 officieel erkend en in 2001 werd Honegem nog afgebakend als Europees Habitatrichtlijngebied.

Foto : Hugo Willocx

Een werkgroep van vrijwilligers

Het Dodaarsje, jaarlijks een drietal broedparen

nr 3 - juli 2002

Het beheer van het reservaat is een hele opdracht voor de vrijwilligers van Natuurpunt.

Zo werd het uitzicht van het centrale deel van het gebied aanzienlijk gewijzigd door het rooien van 500 kaprijpe populieren. Op die manier wordt geprobeerd de vroegere gemene weiden van de Honegemmeers te herstellen.

Door nauw samen te werken 9

met de plaatselijke landbouwers wordt er gestreefd naar een win-win situatie. Win voor de landbouwer ? Hij mag in de grote weidecomplexen runderen en trekpaarden laten grazen. Bemesting of gebruik van pesticiden zijn natuurlijk uit den boze. Win voor de natuur: zij krijgt opnieuw al de kansen waar ze recht op heeft.

Dodaarsjes, Rallen en Paardenbijters…

door Minister Vera DUA ter gelegenheid van 10 jaar project Honegem Voor alle donateurs, leden en buurtbewoners Zaterdag 21 september, 13.45 uur, Taverne Den Buiten, Onegem 42 te Aalst

Programma: “Inwandeling“ wandelpad Bezoek turfputten en vogelkijkhut Speeches en receptie Voor deelname is inschrijving vereist vóór 18 september via info@honegem.be

Diner: Sympathisanten kunnen om 19 uur samen met de werkgroepleden dineren in Taverne Den Buiten.

Een verzorgd menu voor 25 euro (excl. dranken) Vooraf in te schrijven op info@honegem.be

Zomertaling, IJsvogel, Rietgors en Gekraagde roodstaart…

Deze opsomming is verre van volledig. De slikjes op ’t Rot zijn dan weer zeer in trek bij allerlei pleisterende steltlopers.

De Honegemse turfputten zijn in volle zomer ook dé plaats voor de tot de verbeelding sprekende waterjuffers en libellen. Merkwaardige soorten

Foto : Hugo Willocx

Binnen Honegem vinden een aantal zeer typische, soms zelfs uitzonderlijke, dieren en planten een stekje. Op het vlak van de amfibieën heeft Honegem een reputatie: het is een uniek gebied in Vlaanderen door de aanwezigheid van, naast kikkers en padden, alle vier de soorten watersalamanders, waaronder de spectaculaire Kamsalamander. Binnen het gebied vinden meerdere Dodaarskoppels (een vrij zeldzame Futensoort) een broedplaats. En de Waterral, een typische schuchtere moerasvogel, is er uniek voor de streek. Onder de broedvogels tellen de waarnemers Buizerd, Boomvalk, Torenvalk, Ransuil, Steenuil, Slobeend,

Opening wandelpad en vogelkijkhut

10

Mannetje Kamsalamander in prachtkleed

als Paardenbijter, Zuidelijke glazenmaker en Zwervende pantserjuffer tonen het belang aan van dit moerasbiotoop.

Egelskoppen, Vrouwenmantels en Ratelaars

Het meest in de kijker springend is de rijke en uitbundige moeras- en graslandflora. Er is bijvoorbeeld de Grote egelskop, met een vrucht die lijkt op een kleine egel. Of het Moeras-vergeet-mij-nietje en de Waterviolier. Aan de rand van de turfputten beheert de Werkgroep Honegem een hooiweide. Na een jaar beheer bloeiden er opnieuw Koekoeksbloem, Grote ratelaar en Pinksterbloem. Elk jaar ont-

Meer informatie en veel illustraties vind je op de ruime website www.honegem.be

nr 3 - juli 2002

dekt de werkgroep er een paar nieuwe soorten. Bijzonder is het blauwgrasland van Reebroek te Lede. De samenstelling van de vegetatie is er uitzonderlijk, zo bevestigden meerdere specialisten van instituten en universiteiten. De Blauwe zegge verleent haar naam aan dit schraal graslandtype. Daarnaast zijn soorten als Kale vrouwenmantel, Tormentil, Gevlekte orchis en Blauwe knoop kenmerkend.

De bosjes in het gebied herbergen dan weer een andere flora. De Paarse schubwortel, de Bosgeelster en de Eenbes zijn slechts enkele van de merkwaardige soorten. Ook in de houtkanten staan minder bekende heesters zoals Veldesdoorn, Sleedoorn en

Wegedoorn. Overigens is heel het gebied gedurende drie jaar grondig geïnventariseerd. De resultaten zijn te vinden in “De Flora van Honegem”, een 100 pagina’s tellend rapport (door de Nationale Plantentuin van Meise bekroond), waarin een verspreidingskaartje is opgenomen voor elk van de niet minder dan 415 soorten.

Wie was Joos d’Hooghe ?

Leuk is het geheimzinnige verhaal van Joos d’Hooghe.

Niemand weet wie hij is of vanwaar hij kwam, alleen zijn dood werd in de turfputten vastgesteld. Hij verdronk er in 1744. Gewoon een ongeluk of is hij toch om het hoekje geholpen ?

Enkele oude gebouwen aan de rand van het gebied zijn ankers in dit wijde landschap.

Het Doornlarekapelleke, gebouwd langs een historische kerkwegel, staat letterlijk onder een oude rode meidoorn, het Gillekeshof is een prachtige eeuwenoude vierkantshoeve

die momenteel gerestaureerd wordt, en de nog draaiende Cottemmolen op de Molenbeek is industriële archeologie van de bovenste plank.

Het Honegemgebied is in meer dan één opzicht de moeite waard.

Wandelen en genieten

Er is keuze aan meerdere gemarkeerde wandelroutes die zich door de weiden, beken en bossen slingeren. Speur ook eens naar eenden en steltlopers vanuit de vogelkijkhut ’t Rot. Het centrale gedeelte van het reservaat is niet toegankelijk wegens de grote verstoringskans voor de broedvogels. Voor groepen staan natuurgidsen klaar die je meenemen naar de mooiste plekjes.

Daan Stemgée Wim D’Haeseleer Peter D’Hondt

Tekening: Pascale Symens

INFO

Noteer alvast in je agenda: Eetfestijn Honegem 23 november 2002 VTI, Eikstraat 4 te Aalst, reservatie gewenst

Kleine Ratelaar

nr 3 - juli 2002

Werkgroep Honegem Wim D’Haeseleer info@honegem.be

Financiële steun Zin om een ambitieus natuurproject te steunen ?

Uw financiële bijdrage is welkom op reservatenrekening 293-0212075-88 van Natuurpunt, met vermelding ”Projectnummer 6123 – Honegem”.

Giften vanaf € 30 zijn fiscaal aftrekbaar.

11

Foto : Hugo Willocx

Overstromingen in de Dendervallei Op vraag van de vogels: meer water !

Mannetje Pijlstaart

In februari en maart jongstleden werden we meermaals geconfronteerd met periodes van hevige regenval. Het wassende water zette flinke delen van de Dendervallei blank; vooral de weilanden langs de Dender tussen Grimminge en Zandbergen (Geraardsbergen) stonden in totaal zo’n 2 maanden onder water.

De leden van vogelwerkgroep Cinerea volgden de toestand in deze overstromingsgebieden nauwlettend op, en konden daarbij vaststellen dat dergelijke situaties ideaal zijn voor een groot aantal vogels.

In de periode begin februari tot begin april werden in de overstroomde weilanden van Grimminge tot Zandbergen ongekende aantallen watervogels genoteerd. Met name Pijlstaarten pleisterden in grote aantallen, nl. tot maximum 175 begin maart (zelfs op nationaal vlak een aardig aantal !). Ook andere soorten zoals Slobeenden, Krakeenden, Wintertalingen, Smienten en Bergeenden konden de verleiding niet weerstaan; eind maart werden zelfs tot 12 Zomertalingen waargenomen. Naarmate de lente vorderde lokten de natte weilanden ook heel wat doortrekkende steltlopers aan zoals Kievieten, Scholekster, Grutto’s,Kemphanen, Tureluurs, Witgatjes, Groenpootruiters, Bonte strandloper, Bontbek12

plevier, Kleine plevieren en Watersnippen. Om het beeld compleet te maken dienen ook de vele 10-tallen Meerkoeten te worden vermeld, net als Dodaarzen, IJsvogels en Waterpiepers; begin maart werd tussen de vele honderden Kokmeeuwen

zich nu eens gingen afvragen of het misschien geen beter idee zou zijn bepaalde beemden langs de Dender opnieuw hun wetland-status terug te geven, misschien slagen we er dan zelfs in om het regelmatig terugkerende fenomeen van blank gezette woonkernen te

Foto : William van Muylem

Gemenemeers, februari 2002 te Grimminge

zelfs een Dwergmeeuw ontdekt: een echte zeldzaamheid voor de Dendervallei !

Dergelijke toestanden maken duidelijk hoe relatief gemakkelijk het wel is om de open ruimtes langs de Dender (opnieuw) aantrekkelijk te maken voor honderden watervogels. Waarom het water zo snel mogelijk willen wegkrijgen als je er zo veel meer kan mee doen ? Als de beleidsmakers

vermijden. Het is maar een opmerking, hoor ! De vogels zouden er in elk geval wel bij varen, zo veel is duidelijk: zowel voor wintergasten als voor doortrekkers en broedvogels zou het creĂŤren van een aantal (niet eens zo grote) wetlands vermoedelijk een geweldige stap voorwaarts betekenen.

Wouter Faveyts nr 3 - juli 2002

Broedbestand van Blauwe Reiger (Ardea Cinerea) in de Denderstreek breidt fors uit !

Foto : Hugo Willocx

Een voorbeeld van waar de vogelwerkgroep zich mee bezig houdt zijn de jaarlijkse tellingen van de verschillende broedkolonies van Blauwe Reiger in de Denderstreek, in het kader van het project bijzondere broedvogels. Reigers hebben de eigenschap dat ze in kolonies broeden, waardoor de vogels relatief makkelijk te tellen zijn. Aangezien de vogels in zachte winters al vanaf eind januari met hun broedactiviteiten aanvangen, kunnen we hier reeds de resultaten presenteren van 2002. De vier bekende kolonies werden in de eerste helft van april nauwkeurig geteld, en dat leverde een totaal van 182 bezette nesten op; de soort vestigt hiermee een nieuw record in de streek ! We danken de stijging van de laatste jaren aan de voorbije reeks zachte winters, waardoor heel wat jonge reigers ongehavend de winter konden doorkomen.

Vooral de aantallen aan de Gavers springen in het oog: deze kolonie is de jongste jaren uitgegroeid tot ĂŠĂŠn van de belangrijkste van het land ! Ook de verschillende kleinere kolonies blijven in aantal stijgen. Daarnaast is er een aanzienlijke kolonie aan het Donkmeer te Overmere, die dit jaar bezette nesten telt.

Blauwe reiger Het is niet ondenkbaar dat er de jongste jaren (door de zachte winters) De cijfers per kolonie (tussen haakjes de aantallen van 2001): ergens in de Denderstreek Onkerzele, de Gavers: 125 (118) nieuwe vestiginMoerbeke, Meirbroek: 9 (4) gen van Blauwe Okegem, Phenixberg: 22 (16) reiger zouden zijn Lede, de Mesen: 26 (+ 20) ontstaan; op een aantal plekken in Vlaanderen zijn zo recent kleine kolonietjes vastgesteld. Het cijfer van 182 nesten is dan ook als een minimum op te vatten. Dit artikeltje is tegelijk ook een oproep: indien je nog andere broedgevallen van Blauwe Reiger in de Denderstreek kent, gelieve dit dan dadelijk aan ons te melden !

Wouter Faveyts

nr 3 - juli 2002

13

Adviesraden in de Denderstreek Een nieuwe start ?

De werking van de mina-raden zit momenteel op vele plaatsen, ook in de Denderregio, in een overgangsfase. Men stelt zich de vraag in welke richting dit adviesorgaan verder moet. Op enkele plaatsen wordt een nieuwe voorzitter gekozen. Op andere plaatsen moet de samenstelling van de raad worden aangepast aan de nieuwe vormvereisten die de recente samenwerkingsovereenkomst tussen Vlaamse overheid en de lokale besturen stelt. In zowat alle gemeenten zijn er ook recent GECORO’s (Gemeentelijke Commissies Ruimtelijke Ordening) opgericht. Ook hier zijn we bereid om het debat aan te gaan. Deze wijzigingen zijn een uitgelezen moment om even stil te staan bij het anonieme, maar inhoudelijk sterke werk dat onze vertegenwoordigers in deze raden presteren en bij de wijze waarop de partners daar soms met een gebrek aan inzicht op reageren.

Een ruime taak

Het doel van de gemeentelijke milieuraden is tweeledig.

Enerzijds is het beleid ermee gebaat om een vanuit natuur-, milieu- en duurzaamheidsoogpunt zo goed mogelijk onderbouwd advies te krijgen. Zo kan het beleidsbeslissingen in aanvang richting geven of nadien bijsturen. Anderzijds is deze raad niet alleen een expertenraad. Hij is ook een forum waar mensen die een invloed hebben op de lokale natuur en het lokale milieu in onderling overleg treden. En hiermee bekleedt de milieuraad een unieke positie t.o.v. andere adviesraden zoals cultuur-, sport-, vrouwen- en carnavalraden. Ze vertonen allemaal een veel homogenere samenstelling en het aspect van overlegforum tussen maatschappelijk ogenschijnlijk tegengestelde actoren is er zeker niet zo uitgesproken aanwezig. Dit geeft de milieuraden een duidelijke meerwaarde t.o.v. andere adviesraden, maar brengt ook extra moeilijkheden met zich mee. Zo wordt van de deelnemers van de 14

raad niet alleen pure kennis, maar ook enig probleemoplossend vermogen gevraagd en vooral een hoop sociale vaardigheden.

Wij willen uw stem zijn

We zijn dan ook blij dat er in elke gemeente een aantal mensen met deze nodige kennis en vaardigheden zich namens Natuurpunt Denderstreek willen inzetten voor een meer duurzame natuur en milieu in onze Dendervallei.

Namens de redactieraad willen wij hen allen een hart onder de riem steken. We geven hier ook een overzichtje van de Natuurpuntvertegenwoordigers in deze raden. Daarnaast hebben we uiteraard ook nog een heleboel leden die namens een andere vereniging, als individuele burger of als expert, belangeloos in deze raden zetelen. Ook hen willen we uiteraard van harte danken voor hun inzet. Jammer genoeg slagen we er nog niet in onze vertegenwoordiging een geslachtsevenwicht tot stand te brengen. Oproep dus aan alle

vrouwen om actief te participeren ! We publiceren hier deze lijst (enkel de officiĂŤle vertegenwoordigers) omdat we een open vereniging willen zijn. We willen luisteren naar de basis. We willen aanspreekbaar zijn. Met veel nadruk vragen we evenwel om onze mensen niet te betrekken in burenruzies of kleine milieuprobleempjes. Deze moeten rechtstreeks worden gemeld bij en opgelost door de loketten

nr 3 - juli 2002

van de dienst leefmilieu. Als we ons als adviesraad hiermee constant zouden gaan bezighouden, verzuipen we in het werk en kunnen we ons niet concentreren op de grote lijnen van het gemeentelijk milieubeleid.

De geest van de wet

De nieuwe overeenkomst tussen het Vlaams Gewest en de gemeenten geeft een aantal richtlijnen over de samenstelling van de minaraad. Men wil dat milieubelangen het overwicht vormen in het uiteindelijk te formuleren advies, maar men wil ook het maatschappelijk overleg kansen geven. Vandaar dat minimum 1/3 van de stemgerechtigde leden vertegenwoordigers moeten zijn van de milieuverenigingen. Deze formulering “minimum 1/3” dient om ervoor te zorgen dat, in gemeenten waar de beweging niet zo sterk staat, men toch een voldoende aantal kwalitatieve en vaardige mensen afvaardigt. Voor gemeenten waar hier geen gebrek aan is, maar zelfs een overaanbod aan goede kandidaten vanuit de sector, heeft men ook het woord “minimum” toegevoegd. Het zou dom zijn om kwalitatief goede mensen geen kans te geven om te laten mee discussiëren over het gemeentelijk beleid als ze zich daarbij betrokken voelen. Het kan alleen maar de kwaliteit van het advies ten goede komen.

Logica versus machtsdenken

Logisch, dacht je ? Nee, zo logisch is dit blijkbaar voor sommigen niet. In diverse gemeenten wordt het “minimum 1/3” als een strikt maxinr 3 - juli 2002

mum gehanteerd, ook al is er meer potentieel aanwezig, of men houdt bewust mensen die buiten de gemeente wonen, maar zich voor de gemeente inzetten, uit de raad. Het zijn in het algemeen die gemeenten waar de schepen van leefmilieu controlerend machtsdenken centraal stelt en verkiest boven een kwalitatief goed advies. Al ooit gehoord van een schepen die zelf de raad voorzit die hem advies moet geven ? Of van de schepen die te pas en te onpas de discussie probeert te sturen in de richting die hij wil i.p.v. in de eerste plaats te luisteren en zo nodig toelichting te geven ? Of van gemeenten waar men de raad een stille dood laat sterven ?

Ze bestaan écht, en we hoeven er echt niet de Denderstreek voor uit te vluchten.

Overleg ja, politiek liefst elders

Gemiddeld gezien merken we dat zo’n machtsdenken dikwijls veel sterker aanwezig is in landelijke gemeenten waar de positie van achterbanzuilen een belangrijke rol speelt en waar we als volledige sector met een vingertje als “groenen” aangewezen worden.

Alhoewel genoegzaam geweten is dat bij Natuurpuntleden zowat alle politieke strekkingen pluralistisch vertegenwoordigd zijn en we ons, wel duidelijk toespitsend op natuur- en milieuthema’s, a-politiek opstellen. De minaraad is een raad van mensen die zich SAMEN voor het milieu inzetten. Het is geen politieke raad. Of het zou er toch geen mogen zijn. Het is dan ook jammer dat in sommige gemeenten de politieke mandatarissen dit niet inzien.

Ze maken van de raad bewust of niet een verlengstuk van de

gemeenteraad. Zo verliest de raad al snel zijn neutrale adviserende sereniteit én zijn maatschappelijke overlegfunctie.

Fusie

In andere gemeenten dan weer grijpt men de fusie tussen Natuurreservaten en de Wielewaal aan om te pogen het aantal vertegenwoordigers vanuit de sector in te krimpen.

Eén plus één is één, zegt men.

“Als jullie één vereniging zijn moeten jullie vertegenwoordigers inleveren”. Alweer een knap voorbeeldje van het daarnet gehekeld machtsdenken. Als mensen goed zijn, waarom zouden ze niet in de raad mogen blijven zetelen ?

Bovendien is de redenering totaal fout, want één plus één is met de fusie wel degelijk twee. Zowel de afdelingen als de studiewerkgroepen zijn door de Vlaamse overheid officieel erkend als natuurvereniging. Onze studiewerkgroepen zijn actief in elke gemeente in de Denderregio.

Dus kan men gerust zonder problemen dezelfde vertegenwoordigers in de milieuraden blijven behouden, maar in plaats van vertegenwoordigers van Natuurreservaten en 15

Natuurpuntvertegenwoordigers in Minaraden van de Denderstreek Gemeente

Vertegenwoordigers

Opmerking

Aalst

Walter Roggeman 053 - 77 48 86 roggeman@kbinirsnb.be Daan Stemgée 053 - 77 41 41 danobus@belgacom.net Peter Tolleneer 053 - 79 03 60 wbpo.aalst@belgacom.net

Voorzitter Lid Wg bomen-park Osbroek

Affligem

Wim Van Grieken 053 - 77 70 06 vangrieken@debcom.be Willy Beeckman 053 - 66 95 26 Rudy Vinck 053 - 67 08 54 rudy.vinck@pandora.be

Ondervoorzitter Lid Lid

Berlare

Bart Thibau

Wg leefmilieu Natuurpunt Scheldeland

Denderleeuw

Eric De Tré 053 - 66 04 32 eric.detre@vhm.be Joost Mertens 053 - 66 06 34 j.mertens@vmm.be B.De Bruyn 053 - 67 07 85 Bruno.De.Bruyn@kindengezin.be

Kwam vorige legislatuur slechts twee keer samen

Dendermonde

Peter De Pinnewaert 052 - 22 07 42 pinnie@freegates.be Tarcy Verstraeten

Erpe-Mere

W. D’Haeseleer 0495 - 87 50 50 wim.dhaeseleer@pandora.be Paul Schollaert Fréderique Degroeve soepmeballekes@hotmail.com

Geraardsbergen

Willem Boonen 054 - 41 75 85 willem.boonen@skynet.be A. Dehaeck 054 - 41 91 21 dehaeck.dendroconsult@skynet.be Rudy Stevens 054 - 41 97 02 rudy.m.stevens@belgacom.net

Uittredend voorzitter Lid, voormalig voorzitter Plaatsvervanger

Haaltert

Walter Loy 053 - 83 89 64 walter.loy@pi.be Lieven Matthieu 054 - 32 58 97 lmatthieu@europarl.eu.int

Lid Plaatsvervanger

Lede

Herman Derder 053 - 80 01 10 herman.derder@pi.be

Lid

Liedekerke

Erik De Block 053 - 68 35 88 edebe@advalvas.be Marc Michiels 053 - 67 11 91 marcus.michiels@yahoo.com Jacqueline Arickx 053 - 67 13 45 masy@advalvas.be

Voorzitter Ondervoorzitter Lid

Lierde

Marnic Vermeersch Mia Meirsschout 054 - 41 62 84 joost.vandenberge@pi.be Johan Vanderheyden 054 - 41 78 17 vdheyden@online.be

Voor afdeling Zwalm Voor Denderregio Voor het DAK

Sint-Lievens-Houtem Voorlopig geen Natuurpuntvertegenwoordiging Ninove

Herman De Kegel 054 - 33 33 01 Patrick Dumst 054 - 33 72 11 patrick.dumst@tijd.com Koen Cochez 055 - 42 74 57 koen.cochez@vlaanderen.be Isabelle Meert 0477 - 791 404 lunamai@hotmail.com W.Mertens 054 - 32 51 71 wouter.mertens@lin.vlaanderen.be Sofie Philips

Uittredend voorzitter Kandidaat voorzitter Dagelijks bestuur Lid Lid Lid

Zele

Geen Natuurpuntvertegenwoordiging Vzw Durme, De Brauwer Patrick 052 - 44 88 38

De Natuursector is er vertegenwoordigd door onze vrienden van de regionale vzw Durme

16

nr 3 - juli 2002

De Wielewaal zijn het nu vertegenwoordigers van de Natuurpuntafdeling en van één of meerdere Natuurpuntstudiewerkgroepen.

Oproep

Jammer dat deze evoluties er zijn en dat ze mensen doen twijfelen aan het nut van de minaraad. We begrijpen hen en we zouden het zeer jammer vinden indien het kind met het badwater zou weggegooid worden. Daarom willen we op dit scharnierpunt in het adviesradenlandschap een warme oproep doen naar al onze lokale beleidsverantwoordelijken in de Denderstreek.

Dat ze zich bezinnen over de werking van de minaraad.

Deze opmerkingen geven hier zeker reeds een aanzet toe.

Grijp a.u.b. de aanpassing van de raden in diverse Dendergemeenten aan om deze raden een nieuwe en enthousiasmerende impuls mee te geven.

Vanuit het nieuwe convenant (sta me toe nog een keer de oude term te gebruiken) zijn er in elk geval al een aantal nieuwe impulsen op komst: de plicht om beslissingen tegen het advies in te motiveren binnen de drie maand, de mogelijkheid om de vergadering open te stellen, de impuls om samen te werken met andere adviesraden, enz.

Uitdagingen

Er zijn gelukkig ook gemeenten waar de minaraad ondanks kleine tekortkomingen wél goed functioneert in zijn dubbele rol van “enge expert” en “brede overlegger”. Het kan dus. En het moet, want de uitdagingen voor de toekomst zijn groot: met de toenemende ruimtelijke druk in Vlaanderen kunnen de taken op dit vlak in de toekomst alleen maar groter worden. De minaraad is een ideale plaats om samen na te denken hoe we de participatie van de bevolking aan het beleid kunnen vergroten. Het is een perfect startpunt om samen een gemeentelijk doel-

Natuurpunt in de GECORO’s van de Denderstreek Gemeente

Vertegenwoordigers

Opmerking

Aalst

Walter Roggeman 053 - 77 48 86 rogeman@kbinirsnb.be Jan Vanderelst jan.vanderelst@lin.vlaanderen.be Daan Stemgée 053 - 77 41 41 danobus@belgacom.net

Effectief lid Effectief lid Plaatsvervanger

Affligem

Nog niet samengesteld !

Kandidaturen ingediend

Denderleeuw

Geen effectief lid Eric De Tré 054 - 66 04 32 eric.detre@vhm.be

Kandidatuur geweerd !

Plaatsvervanger

Erpe-Mere

Geen vertegenwoordiger

Kandidatuur geweerd !

Geraardsbergen

Frans Paeleman 054 - 41 71 96 franspaeleman@wol.be Tom Van Muylem 0473 - 52 59 93

Effectief lid Plaatsvervanger

Haaltert

Walter Loy 053 - 83 89 64 walter.loy@pi.be Hildegard De Rouck 053 - 83 53 89

Effectief lid Plaatsvervanger

Lede

Geen vertegenwoordiger

Kandidatuur geweerd !

Liedekerke

Erik De Block 053 - 68 35 88 edebe@advalvas.be Marc Symoens 053 - 67 13 45 masy@advalvas.be

Effectief lid Plaatsvervanger

Lierde Johan Vanderheyden 054 - 41 78 17 vdheyden@online.be Sint-Lievens-Houtem Geen vertegenwoordiger Ninove

nr 3 - juli 2002

Plaatsvervanger

Geen effectieve vertegenwoordiger Kandidatuur geweerd W.Mertens 054 - 32 51 71 wouter.mertens@lin.vlaanderen.be Wel als afgevaardigde van de Milieuraad

17

En de Gecoro’s ?

Een aantal parallellen zijn zeker ook te trekken voor de Gemeentelijke Commissies Ruimtelijke Ordening. Eén

verschilpunt: elke politieke fractie probeert zeker in deze raden kost wat kost zijn mannetjes binnen te krijgen. Deze raad neemt de aanzet om een verlengstuk te worden van de gemeenteraad. Architecten en aannemers vormen op vele plaatsen de hoofdmoot van de raadsleden. Jammer. Want ook hier was het de bedoeling om in de eerste plaats te komen tot een forum voor discussie tussen alle facetten van de lokale maatschappij. We hebben uiteraard niets tegen deze beroepen en ook niet tegen participatie aan een raad. Maar gaat dit blok architecten en aannemers de verdediging van de open ruimte en de natuur op zich nemen ?

Of zullen er juist ook enkelen

Saarland- jeugdkamp: snel nog inschrijven !

JNM Denderstreek trekt op kamp, andermaal de grens over

Je bent een “pieper” tussen 8 en 12 jaar of tussen 12 en 25 jaar en je ziet een avontuurlijk natuurkamp wel zitten ? Neem dan snel de telefoon op en schrijf je in extremis nog in voor ons jongerenkamp. Of je bent ouder van (een) kind(eren) uit een van beide leeftijdscategorieën ? Spreek er dan heel dringend over met je hartendieven en bel ons snel, want als deze Dendriet in de bus valt, is ons eerste kamp voor de Piepers bijna gestart !

Van 8 tot 14 juli trekken we er immers met de 8-12 jari18

gen samen op uit naar Saarland. Het bosrijke Saarland is de kleinste Duitse deelstaat en ligt ten Oosten van het Groothertogdom Luxemburg. Van 16 tot 24 juli organiseren we op dezelfde plaats een kamp voor de ouderen van 12 tot 25 jaar. De regio schijnt bijzonder goed te zijn voor zoogdieren (everzwijnen, boommarters, grote bosmuizen, rel- en hazelmuizen, wasberen, dassen, otters, wilde katten, moeflons en misschien zelfs lynxen). De regio is zo interessant dat de nationale JNM er zelfs een zoogdierenkamp inricht. Ook bij de insecten en planten is er een grote biodiversiteit. De verplaatsing van en naar de

tussenzitten voor de verdediging van het eigenbelang ? Dat het hier niet gaat om een raad van enthousiaste vrijwilligers mag duidelijk zijn: vergaderingen zullen ook overdag plaats vinden en de deelnemers krijgen zitpenningen. We vrezen dat deze raden hun doel zullen voorbij schieten. Hopelijk hebben we ongelijk. Maar het is in elk geval verontrustend om vast te stellen op hoeveel plaatsen kandidaten uit de beweging geweerd zijn uit de raad. Misschien zijn deze raden wel wettelijk in orde, maar zonder vertegenwoordiging van de natuurbeweging zijn ze in ons hart niet legitiem.

Wouter Mertens

kampplaats gebeurt met de bus en er is voldoende leiding mee (10 personen).

Inschrijven doe je door contact op te nemen met de verantwoordelijken en door het inschrijvingsbedrag over te schrijven op onze kamprekening van JNM Denderstreek, 001-2976111-33, met vermelding van de naam van de deelnemer en “piepkamp” of ”ouderenkamp”. De prijs bedraagt € 89 en vanaf de tweede deelnemer per gezin wordt dit bedrag verminderd tot € 84 per persoon. Kies je voor een toffe start van de vakantie vol natuur en met gelijkgezinden? Schrijf je dan zeker in !

INFO

groepenbeleid uit te bouwen.

Dit is een beleid dat in de meeste gemeenten in de Denderstreek zelfs nog niet in zijn kinderschoenen staat, maar dat wel in de toekomst heel zeker zijn plaats zal opeisen in een goed gemeentelijk beleid. Het staat zo goed als vast dat binnen een paar jaar de milieuraad voor de gemeenten een wettelijke verplichting zal zijn. Staat op dat moment de minaraad in uw gemeente ook stevig in zijn schoenen ?

Joachim en Thomas De Maeseneer 054 - 33 93 16 thomaes83@jahoo.com

nr 3 - juli 2002

V

N ATUURPUNTJES

A Waterspitsmuis

In het Dendermondse reservaat de Vlassenbroekse polder, een gebied dat reeds jarenlang onder de goede zorgen is van onze zusterafdeling ‘s Heerenbosch, werd de uiterst zeldzame Waterspitsmuis aangetroffen. Het betreft hier de tweede zeer recente melding in de Denderstreek (zie ook Dendriet 1) van een ecologisch bijzondere soort die gebonden is aan zuiver water.

A Grootoorvleermuis

Te Welle werd vorig jaar de Grootoorvleermuis ontdekt. De zomer is een ideale periode om een aantal zomerwoongelegenheden van de diertjes in kaart te brengen. Laten jullie je waarnemingen weten aan de mensen van onze zoogdierwerkgroep ?

vooral zeer vrijblijvend in de vrijetijds- en tuinsfeer en streeft in tegenstelling tot Natuurpunt niet onmiddellijk maatschappelijke verandering na.

A Pastorie 3

In de pastorie van Hekelgem broeden er dit jaar 3 koppeltjes Halsbandparkieten (Psittacula krameri). De populatie van deze exoot heeft het laatste decennium aanzienlijke vormen aangenomen in de Brusselse rand, met op de grootste winterse slaapplaats op het Navodomein te Evere aantallen tussen de 2500 en 3000 ex. Zijn enkele alleenstaande broedgevallen een aankondiging van een inname van de streek ? Jammer genoeg verdringen deze groene middelgrote parkieten met hun agressief gedrag waarschijnlijk de eigen inheemse holenbroeders. Dus met enige argwaan op te volgen.

A Vlijtige bie

De imkersvereniging van het Land van Aalst “De vlijtige Bie” heeft nu een eigen webstek.

Werken bijtjes bij jou “aanstekelijk” ? Ga naar www.de.vlijtige.bie.yucom.be.

A Kleinschalige zuivering

Grootoorvleermuis

A Pastorie 1

Bomenspecialist Arthur De Haeck meldde ons dat je in de oude pastorie van Appelterre bij Ninove in het voorjaar kan genieten van een prachtig tapijt van zo’n 100 m2 Winterakoniet (Eranthis hyemalis). Oude pastorieën zijn bekend om hun bijzondere bomen en stinzenplanten. Wie nog zo’n verborgen schatten kent, mag ze ons gerust melden !

Het subsidiebesluit voor kleinschalige zuivering tot 2000 inwonersequivalenten (IE) en nietprioritaire riolering is eindelijk in het Staatsblad verschenen. Vraag is of er nog andere impulsen nodig zijn, want in vele gemeenten ontbreekt het ondanks de 100% subsidiëring aan de politieke motivatie om er werk van te maken.

A RWZI St.-Antelinks

A Pastorie 2

Er doken plots weer concrete plannen op om – tegen de geest in van de recente resolutie van het Vlaamse parlement die de aanpak van de waterzuivering de andere kant wil uitsturen – toch een RWZI te bouwen in de landschappelijk waardevolle beekvallei. In Ninove is men beducht voor een mogelijke impact op de natuurwaarden van de Beverbeekvallei.

Natuurpunt Denderstreek ondertekende

nr 3 - juli 2002

19

In de pastorie van Zonnegem bij Sint-LievensHoutem krijgt de vzw Groen een vaste stek. Je kan er meer inlichtingen over vinden op hun site www.magerman.be/groen. De vzw werkt

samen met het Uilenkot en het Denderactiecomité een brief aan de minister om haar te wijzen op haar vroegere uitspraken, namelijk dat het gebied één van de proefgebieden zou worden voor een alternatieve aanpak op een kleinere schaal.

A Chloortabletten

In Aalst hebben vandalen chloortabletten gelegd bij jong aangeplante boompjes achter het stedelijk kerkhof. Deze feiten zijn niet alleen jammer omdat men bewust deze boompjes laat afsterven, maar ook omdat men er sterk het milieu mee vergiftigt, want chloor staat bekend als een zeer milieuonvriendelijke stof.

A Leve de federale staat (! ?)

Voorbij Brakel ligt de Pottelberg en de Mont de Rhode. Deze getuigenheuvels zijn aan beide zijden van de taalgrens bebost.

Vlaanderen heeft de Vlaamse zijde van het gebied, het unieke Brakelbos en zijn bijzonder visrijke bovenlopen, als Europees habitatrichtlijngebied aangemeld. De Walen deden dit voor hun zijde, Bois du Pottelbergh of Bois de la Houppe. Ze deden dit maar zeer fragmentair. Ze graven immers al jaren het tertiaire topje van deze heuvels af en willen nu het putje vullen met afval. Of hoe het beleid van twee gewesten tegenstrijdig kan zijn. Omdat dit voor ons op een steenworp van onze Denderregio is (ja, Natuurpunters gooien inderdaad nogal ver), willen wij onze volledige solidariteit betuigen met onze Waalse spitsbroeders voor het behoud van de natuurpracht van D’Hoppe.

A 5 km nieuwe afsluiting

Zoveel draad hebben de vrijwilligers van de werkgroep deze winter in het reservaat Honegem geplaatst. De stroom voor de schrikdraad komt van bij een buurtbewoner.

A Weerbericht

Je wil mee op excursie maar je bent een “serreplantje”. Je twijfelt dus nog een beetje en je bent in het bezit van een internetaansluiting ?

Surf dan eens naar www.meteo.be voor een upgedated weerbericht. Echte natuurliefhebbers laten zich echter niet afschrikken en maken het goeie weer gewoonweg zelf !

A Broedpoging aalscholver

Dit voorjaar was er ook voor het eerst in het zuidelijk deel van de Vlaamse Dendervallei een broedpoging van deze viseter. Deze is echter jammer genoeg na de nestbouw gestopt. Zomerwaarnemingen zijn de laatste jaren “gewone kost” geworden. Reeds sedert 1994 is de Aalscholver een broedvogel in de

A Doment

Er is door de Affligemse milieuraad een prachtige folder uitgegeven en gebust over de gehele gemeente over het gebied “Doment” te Affligem / Essene. Deze folder is verkrijgbaar op het gemeentehuis van Affligem.

053 - 64 72 22.

A Minister op bezoek

Ons reservaat Den Honegem te Aalst, Lede en Erpe-Mere krijgt binnenkort hoog bezoek.

Vlaams Minister van Leefmilieu Vera Dua brengt er op 21 september een officieel bezoek ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van het reservaatproject. Daarbij wordt een nieuwe folder, wandelpad en vogelkijkhut voorgesteld.

20

Denderstreek, met een broedkolonie aan het Donkmeer. Vorig jaar telde men er 33 bezette nesten en dit jaar waren er 36.

A Vleermuizenkelder Wellemeersen

Leden van afdeling Denderleeuw hebben de voorbije weken naarstig gewerkt aan de inrichting van een gloednieuwe vleermuizenkelder. Alle technische snufjes worden voor jou toegelicht op de internationale nacht van de Vleermuis op 28/8. Ook het gebruik nr 3 - juli 2002

van een BAT-detector en bij goed weer zelfs hun prooidiertjes, de nachtvlinders, komen onder de aandacht.

A Anti-globalisatie

Het lokaal d14-comité te Ninove (Oxfam wereldwinkel, JNM Denderstreek, Natuurpunt, Chiro Toontje en CSC) heeft nu een eigen webstek. Surf naar www.go.to/d14-ninove of www.users.pandora.be/joseph.de.maeseneer1.

A Park van Mesen

Er zijn in dit unieke park te Lede reeds flink wat beheerswerken uitgevoerd, zoals het kappen en ruimen van opslaghout. Onze plaatselijke leden (o.a. Herman Derder) zorgden voor een actieve inbreng vanuit Natuurpunt bij het opstellen van het beheersplan dat aan het Schepencollege zal worden voorgelegd.

Het idee van een hoogstamboomgaard zal er verder uitgewerkt worden en de floristisch meest kwetsbare zones zullen slechts onder begeleiding betreden worden.

A Milieubeleidsplan

Van 15 april tot 15 juni was het Vlaamse milieubeleidsplan voor de periode 2003-2007 in openbaar onderzoek. Het deel “natuur” in het plan is ronduit ondermaats. Heel wat afdelingen hebben hun opmerkingen officieel doorgespeeld bij de gemeenten of niet-officieel via de website. Wie alsnog eens een kijkje wil nemen naar het ontwerpplan: www.milieubeleidsplan.be.

2004 voor 70% gesubsidieerd en nadien tot 50%. In vele milieuraden botsten onze Natuurpuntvertegenwoordigers tot nu toe op tegenargumentaties van financiële aard.

Denken we maar aan de vele discussies rond diftar, herbruikbare bekers, wasmachines voor die bekers, … We hopen dan ook dat dit subsidiebesluit voor vele gemeenten in de streek een impuls betekent om er op korte termijn iets aan te doen !

A Desastreus bermbeheer te Lierde

In de Hazelaarstraat en Geraardsbergse straat te Lierde komen een aantal zeldzame planten voor zoals Blauwe knoop, Nachtorchis, verschillende vlinderbloemigen enz... Overeenkomstig het gemeentelijke natuurontwikkelingsplan wordt de berm deskundig beheerd door werkers van het Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen. Ondanks deze actie zijn gemeentewerkers er reeds vroeger in geslaagd om toch nog de klepelmaaier te laten passeren. Als klap op de vuurpijl heeft een plaatselijke landbouwer nu het stuk grenzend aan zijn akkerland over een lengte van 50 meter en een breedte van vier meter volledig bespoten met een dicotyle bladherbicide. Dus enkel grassen overleven en de rest ligt er opgekruld bij. Blijft het Bermbesluit na 17 jaar nog steeds dode letter ?

A Thuiscomposteren, ook iets voor jou !

De intercommunale Ilva heeft dan toch uiteindelijk, nadat het aangeboden GFT-afval in haar composteringsinstallatie te Schendelbeke (bij Geraardsbergen) uit zijn voegen begon te barsten, besloten om de allereerste vorm van afvalpreventie, het thuiscomposteren, te promoten. Beter laat dan nooit ! Haal een starterspakket op de dienst leefmilieu van je gemeentehuis en ruil je GFT-container in voor een 300 liter - compostvat (kleine tuinen), een compostbak (€ 80, voor grotere tuinen) of een geurloze wormenbak (appartementen). Info op het nummer 053 - 85 85 45.

A Afvalpreventie

Gemeenten die voorzieningen uitbouwen ter preventie van afvalstoffen worden tot eind

nr.3 - juli 2002

21

TUS

R

MBE

PTE

- SE

___ ___ I1 __ _____ JUN _ _ _ _ __ 2_ ___ ___ ___ ___ 1 _ _ 3 __ _____ ___ ___ __ _ 2 _ _ 4 ___ ___ 3 _ _ ___ 4 _

US AUG

DENDERKALENDER

BELEVING zondag 7 juli

h

10:00 - 12:00 parking Gerstenhof, Gerstenstraat 12, Erembodegem h Inge Singelyn natuureducatieve wandeling i.s.m. Stad Aalst

zondag 7 juli kruidenwandeling in Den Dotter

afd. Groot Haaltert gezinsuitstap

h

14:30 Gotegemmolen (grens Haaltert-Aaigem) h Peter Van der Hoeven 053 - 52 28 63

zondag 7 juli vlindertocht Liedekerkebos afd. Affligem-Liedekerke NME

h 14:00 - 18:00 infobord Rodestraat h Eric De TrĂŠ, 053 - 66 04 32

zondag 4 augustus natuurwandeling

afd. Aalst natuureducatie

h

10:00 - 12:00 Infobord Frans Blanckaertdreef (zijstraat Parklaan), Aalst h Hendrika Vanderstichelen natuureducatieve wandeling i.s.m.

Stad Aalst

zaterdag 27 juli 2002

vrijdag 30 augustus zaterdag 31 augustus 6de nacht van de Vleermuis

afd. Geraardsbergen gezinsuitstap

regio Denderstreek natuurstudie zoogdierenwerkgroep

h

14:00 - 17:00 infopaneel reservaat; kruispunt Moorhofstraat - Moenebroekstraat te Schendelbeke (Geraardsbergen) h Carlos D’Haeseleer, 054- 41 87 09 5 vlindergids en -netje

h

af te spreken verschillende locaties Brugge, Denderleeuw, Schorrisse, Herzele h A. Neukermans, 054 - 32 45 29

zondag 1 september

zondag 4 augustus

natuurwandeling

zomerwandeling

afd. Aalst natuureducatie

afd. Groot Haaltert gezinsuitstap

h

14:30 Gotegemmolen (grens Haaltert-Aaigem) h F. De Groeve 053 - 62 11 06

afd. Geraardsbergen gezinsuitstap

h

10:00 - 12:00 Parking Gerstenhof, Gerstenstraat 12, Erembodegem h Geert Rohaert natuureducatieve wandeling i.s.m. Stad Aalst

zondag 18 augustus gezinswandeling

h

22

20:00 - 22:00 watertoren langs de Leopold II laan in Dendermonde h Gert Gillis, 052 - 20 22 63 wandeling met batdetectors en halogeenstralers langs het waterrijk gebied de Kalendijk in hartje Dendermonde met daarna bezoek aan het bunkercomplex van de Brussels forten in Dendermonde.

Aansluitend bat-party in de Zep te Dendermonde (meer info: zie afdelingsnieuws Dendermonding).

vlinderwandeling Moenebroek

zoogdierenwand. Raspaillebos

20:30 - 23:00 NMEC De Helix, Hoogvorst 2, Grimminge h K. Steenhoudt 054 - 58 67 58 muizen en vleermuizen zoeken met life-traps en batdetector 5 zaklamp

h

zondag 4 augustus

h

14:00 ingang Liedekerkebos, Schelfhoutstraat, Liedekerke h Danny Van Schandevijl, 053 - 66 79 04 5 vlindernet en vlindergids

6de nacht van de Vleermuis afd. Dendermonde gezinsuitstap

afd. Denderleeuw natuureducatie

natuurwandeling

afd. Aalst natuureducatie

vrijdag 30 augustus zaterdag 31 augustus

zondag 28 juli wandeling Wellemeersen waterjuffers & libellen

zondag 1 september

afd. Dendermonde gezinsuitstap

h

wandeling in Den Dotter thema natuurbeheer

14:00 - 16:00 Kunstgalerij Pieter Pauwel,

afd. Groot Haaltert gezinsuitstap

Sint-Onolfsdijk 66, 9200 Dendermonde

h Peter De Pinnewaert 0472 -45 09 54 pinnie@freegates.be op zoek naar Loos blaasjeskruid en Kikkerbeet 5 laarzen

h

14:30 Gotegemmolen (grens Haaltert-Aaigem) h Geert Elskens 053 - 83 53 63

nr 3 - juli 2002

zondag 6 oktober

zondag 1 september

zondag 15 september

wandeling met als thema gallen en bladmineerders

wandeling in de Okaaibeekvallei

natuurwandeling

afd. Affligem-Liedekerke gezinsuitstap

afd. Aalst natuureducatie

afd. Affligem-Liedekerke NME

h

10:00 - 12:00 ingang Liedekerkebos, Schelfhoutstraat, Liedekerke h Erik De Block, 053 - 68 35 88

h

14:00 gemeentehuis Hekelgem, Bellestraat 99 h Willy Beeckman, 053 - 66 95 26

zaterdag 21 september

zaterdag 7 september jaarlijks eetfestijn

afd. Geraardsbergen benefiet

parochiezaal, Grimminge (steegje achter de kerk) h van 11:30 t/m 13:30 en van 18:00 t/m 20:30 kaarten bij bestuursleden

zondag 8 september bijwonen van vogelringwerk

!

h

14:30 Gotegemmolen (grens Haaltert-Aaigem) h H. De Rouck 053 - 83 53 89

week van het bos : kleine diertjes

zondag 22 september

afd. Affligem-Liedekerke NME

zintuigenwandeling Moenebroek

afd. Geraardsbergen gezinsuitstap

h

19:00 - 21:00 infopaneel reservaat; kruispunt Moorhofstraat - Moenebroekstraat te Ophasselt - Geraardsbergen h Carlos D’Haeseleer, 054 -41 87 09 Natuur kan je niet alleen zien en horen, maar ook ruiken, smaken en voelen. We besteden aandacht aan onze vergeten zintuigen.

h

10:00 ingang Liedekerkebos, Schelfhoutstraat, Liedekerke h Erik De Block, 053 - 68 35 88 Op zoek naar slakken, insecten, ‌

zondag 6 oktober paddestoelenwandeling in het Liedekerkebos

afd. Affligem-Liedekerke NME

zondag 22 september Neigembos op zijn mooist : paddestoelenwandeling

Nacht van het zoogdier

regio Denderstreek natuurstudie zoogdierenwerkgroep

nr 3 - juli 2002

afd. Groot Haaltert gezinsuitstap

zondag 6 oktober

zaterdag 14 september

20:00 - 22:00 parking De Quick , begin Eggerstraat-Noord (zijstraat van de Brusselbaan) bij de grens Meerbeke-Roosdaal h J. De Maeseneer, 054 - 33 93 16 wandelend op zoek naar kleine zoog dieren in vooraf geplaatste live-traps !

Wie later op de avond nog wil zoogdieren inventariseren, kan na de wandeling met de gids verder op pad : gelieve in dit geval te bellen voor afspraak 5 lamp, goed schoeisel voor wie de nacht wil doordoen: tent, eetgerief en eten

zondag 6 oktober wandeling in Den Dotter thema: paddenstoelen

Inschrijven verplicht !

h

h

10 jaar Honegem

afd. Erpe-Mere gezinsuitstap

h 13:45 - 16:00 Taverne Den Buiten, Honegem Aalst h Daan StemgÊe, 053 – 77 41 41 daan@honegem.be opening van wandelpad en vogelkijkhut door Vlaams minister Vera Dua, wandeling en receptie

afd. Dendermonde gezinsuitstap

7:00 - 10:00 Taverne t’ Oud brughuis in Berlare langs Schoonaardebrug h Stefaan Thibau 052 - 42 69 72 stefaan.thibau@village.uunet.be Bijwonen van het ringen van vogels in een van de zeldzame zoetwaterschorren die de Schelde nog rijk is.

Een must voor wie eens een Blauwborst of Karrekiet van dichtbij wil zien en zich afvraagt waarvoor al dat ringen van die vogels nuttig is.

5 laarzen

h 10:00 - 12:00 Hof te Putte, Putstraat 99, Meldert h Annemie De Bruycker natuureducatieve wandeling i.s.m. Stad Aalst

afd. Ninove gezinsuitstap

h

14:00 ingang Liedekerkebos, Schelfhoutstraat, Liedekerke h Hans Vermeulen, 014 - 47 29 51

h 14:30 - 17:00 kapel van Bevingen te Neigem h gids : Herman Lemaire info : 054/50 35 65

zondag 6 oktober internationale vogelkijkdagen

afd. Ninove gezinsuitstap

zaterdag 5 oktober internationale vogelkijkdagen

afd. Affligem-Liedekerke gezinsuitstap

h

10:00 Aquafinvijver, fietspad Dender N208 h Erik De Block, 053 - 68 35 88

h

14:00 - 17:00 bunker Roosdaal einde Begaardenstraat (grens Meerbeke - Roosdaal) h gids : Joost Mertens; info Kris De Wit, 054 - 32 52 65 waarneming van de vogeltrek 5 verrekijker

23

CURSUSSEN weekend 5 en 6 oktober 4-delige cursus vogeltrek

afd. Ninove natuureducatie

za. 5 okt. voormiddag : praktijk h 10:00 – 12:00 bunker Roosdaal, einde Begaardenstraat (grens Meerbeke - Roosdaal) h waarnemen van de vogeltrek lesgever: Koen Leysen 5 verrekijker za. 5 okt. namiddag : theorie h 13:00 - 16:00 wordt ter plaatse meegedeeld h theorie vogeltrek lesgever: Koen Leysen 5 papier en pen zo. 6 okt. voormiddag : praktijk h 08:00 – 10:00 bunker Roosdaal h vogels ringen in de praktijk lesgever: Wim D’Haeseleer zo. 6 okt. voormiddag : praktijk h 10:00 – 12:00 bunker Roosdaal h simultaan trektellingen lesgever: Joost Mertens 5 verrekijker h info: Kris De Wit 054 - 32 52 65 ! inschrijven voor de hele cursus , incl. middagmaal (zaterdag) en ontbijt (zondag): 22 Euro voor leden 33 Euro voor niet leden te storten op rek. 961-0872264-35 van Natuurpunt Ninove; vooraf melden aan Kris De Wit 054 - 32 52 65

h Stijn De Ryck, 053 - 83 52 37 stijnderyck@natuurpunt.be ! inschrijven voor de hele cursus , 10 Euro voor leden 15 Euro voor niet leden te storten op rek. 000-0085800-52 van Natuurpunt Groot Haaltert; Kerkskendorp 3, 9451 Kerksken

INVENTARISATIES periode juni - september vleermuisonderzoek kerkzolders

h tijdstip te bepalen regio te bepalen h inlichtingen: Axel Neukermans 054 – 32 45 29 Met een beperkte groep onderzoeken we mogelijke zomerverblijfplaatsen van vleermuizen.

5 goede lamp ! bellen voor afspraak

zondag 7 juli inventarisatie van de fauna in de Wellemeersen

afd. Denderleeuw natuureducatie

h

inventarisatie van kleine zoogdieren in de Wellemeersen

afd. Denderleeuw natuureducatie

24

5

hamsterproject regio Denderstreek natuurstudie zoogdierenwerkgroep

h gans de maand augustus Leuven - Limburg h Saskia Mercelis, 014 - 17 29 50 Meewerken met de hamster-werkgroep bij het monitoren van de populatie van de bedreigde wilde hamster (Limburg) ! bellen voor afspraak overnachting mogelijk

BEHEERSWERKEN zondag 25 augustus beheer kamsalamanderpoel

afd. Affligem-Liedekerke natuurbeheer

h

9:30 parking kerk Muilem, MuilemstraatAffligemstraat h Marc Michiels, 053 - 67 11 91

vrijdag : 18:00 - 21:00 zaterdag : 8:00 - 17:00 depot Wellemeersenstraat h inventarisatie van muizen met lifetraps

periode juli - september planten inventariseren

regio Denderstreek natuurstudie

h

woensdag 3 juli : 18:30 - 22:00 hok nog te bepalen woensdag 31 juli : 18:30 - 22:00 hok E3 26 32, St.-Antelinks zondag 18 augustus : 8:30 - 12:00 hok E3 27 33, Nederhasselt zondag 1 september : 8:30 - 12:00 hok D4 42 32, Opwijk / Blauwbrug zondag 15 sept. : 8:30 - 12:00 hok D3 57 14, Nieuwerkerken / mast

laarzen, plantengids, vergrootglas

periode augustus

h

afd. Groot Haaltert natuureducatie

praktijk h dinsdag 20 aug. : 20:00 (deel 3/4) Gotegemmolen (grens Haaltert-Aaigem) h zondag 25 aug. : 14:00 (deel 4/4) Wellemeersen (depot Wellemeersenstraat)

8:00 - 17:00 depot Wellemeersenstraat

vrijdag 26 juli en zat. 27 juli

augustus

theorie dinsdag 6 aug. : 20:00 (deel 1/4) dinsdag 13 aug. : 20:00 (deel 2/4) De Warande, Haaltert

Stapsgewijs leren herkennen van wilde planten onder begeleiding van ervaren kenners. Geen voorkennis nodig.

regio Denderstreek natuurstudie zoogdierenwerkgroep

4-delige cursus insecten

h h

zondag 29 sept. : 8:30 - 12:00 hok nog te bepalen verzamelen: parking stedelijk kerkhof, Leo De Bethunelaan, Aalst; van daar met carpooling naar het kilometerhok h leiding: P. Van den Bremt, L. Annaert, W. Tolleneer, P. Tolleneer : 053/79 03 60

zondag 1 september 2002 beheersdag in De Rietbeemd

afd. Geraardsbergen natuurbeheer

h

9:00 - 18:00 ingang De Rietbeemd brugje over de Mark h G. Merlevede 068 - 33 51 06 maaien van ruigtes en andere beheerswerken 5 zeis, hooivork, bosmaaier, picknick, ‌

Activiteiten van Natuurpunt zijn voor leden gratis, tenzij expliciet anders vermeld. Op onze buitenexcursies breng je best laarzen mee en zijn een verrekijker en een passende veldgids nuttig. Bij activiteiten buiten de regio is carpooling gebruikelijk.

nr 3 - juli 2002

Afdelingsnieuws

Dit bos, gelegen aan de grens tussen Aalst en Affligem, is een uniek natuurgebied.

Het bezit een rijke fauna en flora en biedt plaats aan een hele horde zangvogels. Elk jaar wordt de lente er ingewandeld met Walter Roggeman als gids en onder het vrolijk gezang van roodborstjes, winterkoninkjes, tjiftjaffen en goudhaantjes, en het alziend oog van de buizerd.

De natuurlijke harmonie komt hier nochtans ernstig in gevaar door kortzichtig bosbeheer en door de uitbreiding van een recreatiezone.

Omdat prioriteit gegeven wordt aan houtproductie krijgt de natuurlijke ontwikkeling van het bos weinig kans. De laatste boomkapping heeft dan ook voor een ware kaalslag gezorgd.

Een klein aantal geselecteerde loofbomen bleef overeind. Voor de rest moest alles tot het laatste stronkje verdwijnen. Door de Bosanemoon omvang van het kaalgekapte gebied is het natuurlijk evenwicht diepgaand vestoord. Ook de toekomst biedt geen goede vooruitzichten. Het verdwenen bos zal worden heraangeplant met canadabomen die binnen een twintigtal jaar opnieuw worden nr 3 - juli 2002

Foto : Koen Steenhoudt

Het Kluizenbos

INFO

Afdeling Affligem-Liedekerke

gerooid. Bos en Groen draagt hier zeker verantwoordelijkheid.

In het aangrenzende recreatiegebied, dat gedeeltelijk in het Kluizenbos ligt, werd de bestaande begroeiing van tweeduizend vijfhonderd canadabomen en sparren vervangen door loofbomen. Spijtig genoeg werden ze aangeplant in lange rechte lanen die allemaal naar de nieuwgebouwde kasteelhoeve leiden.

Een natuurgerichte visie op globaal bosbeheer dringt zich hier duidelijk op, niet alleen vanuit Affligemse hoek, maar ook en vooral van de Aalsterse verantwoordelijken.

Aan de restauratie van de Kluiskapel wordt reeds jarenlang met veel inzet gewerkt. De omringende natuur verdient het om zeker zoveel aandacht te krijgen.

Wim Van Grieken 053 - 77 70 06 vangrieken@debcom.be

25

Afdeling Lede-Houtem

Milieuvandalen aan het werk in Lede

Lede haalde onlangs het televisiejournaal.

Niet met het meest positieve nieuws natuurlijk.

Vandalen hadden gepoogd een ggo-proefveld te vernielen. Ook al zijn wij gekant tegen het ontwikkelen en gebruiken van alle mogelijke vormen van ggo’s (genetisch gemodificeerd organisme) toch zijn we van oordeel dat deze daad van milieuvandalisme niet te rechtvaardigen is.

allicht pas over enkele tientallen jaren zijn, wanneer het al te laat is. Daarom verzetten we ons samen met andere milieu-organisaties tegen de verdere ontwikkeling en het gebruik van de ggo’s.

Teelt en productie is vooralsnog niet toegelaten in Europa, tenminste niet voor commerciële doeleinden. Voor onderzoek mogen wel proefvelden ingericht worden.

Sinds 2000 is ook de etikettering van ggo’s verplicht in Europa: de producten moeten op het etiket aangeven of ze (toegelaten) ggo’s bevatten. Uitgangspunt hierbij is dat de consument

Wonder of monster ?

nr 3 - juli 2002

de keuze moet hebben tussen ggo’s en alternatieven. Maar de etikettering blijkt een lege doos: het label moet enkel op producten waarvan de gemanipuleerde oorsprong zeker is, en niet op producten die ggo-ingrediënten kunnen bevatten.

Peter D’ Hondt

INFO

Wat zijn ggo’s ? Een genetisch gemodificeerd (of gemanipuleerd) organisme is een organisme waarin het genetisch materiaal is gewijzigd door gebruik van recombinant DNA-technieken. Het is mogelijk erfelijk materiaal uit te wisselen over de verschillende levensvormen heen tussen bacteriën, virussen, schimmels, gisten, planten en dieren, inclusief de mens.

Door de inbreng van ‘vreemde’ genen uit andere planten of dieren krijgen de ‘transgene’ ontvangers de eigenschappen die in die genen ingebouwd zitten. In de VS bijvoorbeeld werd een tabaksplant resistent gemaakt tegen antibiotica door er een gen in te planten.

We weten niet wat de gevolgen zijn van de introductie van ggo’s in het milieu en in de natuur. We weten evenmin wat er gebeurt als het vreemd DNA via verschillende transfermogelijkheden (bijvoorbeeld overdracht via pollen bij planten) terechtkomt in het genetisch materiaal van een natuurlijke populatie. Ggo’s hebben nieuwe eigenschappen, waarvan we op voorhand niet weten of ze schadelijk zijn voor organismen in de onmiddellijke nabijheid of verderop in de voedselketen met aan de top de mens. Een zaak weten we wel: eens een ggo is vrijgezet in het milieu, is het ontzettend moeilijk het er opnieuw uit te verwijderen. Om al deze redenen kan men spreken van een risico waar niemand de omvang kan van schatten.

Zekerheid over de effecten van ggo’s zal er

Herman Derder 053 - 80 01 10 herman.derder@pi.be

26

Afdeling Haaltert

Land en Leven in Gotegem

Op de gemeentegrens van Haaltert en ErpeMere ligt het toekomstige natuurreservaat Den Dotter. Erg dichtbij op de steile valleihelling vind je het gehucht Gotegem, verscholen tussen hoge kouters, het moerassige blauwbos, en intensief begraasde weiden. Een paar oude gebouwen, met de Gotegemmolen als oudste uitschieter (eerste vermelding 1367) zijn heemkundige pareltjes. De watermolen van Gotegem vormt de spil van een gezamenlijk project van Natuurpunt Groot-Haaltert met de heemkundige kringen van Haaltert en ErpeMere. Een van beide gemeentebesturen heeft eveneens zijn deelname aan het project officieel bevestigd.

Het “molenproject” van Euregio Scheldemond kadert in een grensoverschrijdend initiatief waarbij de Belgische provincies Oost- en WestVlaanderen en het Nederlandse Zeeland btrokken zijn. De Europese Unie zorgt hierbij voor de nodige fondsen om via duurzame projecten nauwere banden te smeden over de grenzen heen.

Ter info: De uitvoering van het project wordt gespreid over de volgende vijf jaar.

Indien je interesse hebt om mee te werken aan de realisatie, contacteer Johan De Punt, Heemkundige Kring Erpe-Mere, tel. 053 - 84 02 99 (Depunt.mill@pi.be)

Tek.: Pascale Seymens

Peter Van der Hoeven

Grote gele kwikstaart

nr.3 - juli 2002

INFO

In het Molenproject “Gotegem: Land en Leven“ wordt heel wat verder gekeken dan het ronde molenrad. De historische keten “boer, molenaar, bakker”: daar draait het werkelijk om ! Het herstel van deze drievuldigheid vereist een doorgedreven natuur(herstel) en ingrepen door restauratie van heemkundige sites zoals de historische buurtoven en uiteraard de Gotegemmolen zelf.

Een paar voorbeelden van deelprojecten spreken onmiddellijk tot de verbeelding: twee ooievaarsplatformen zullen de terugkeer van de ooievaar helpen ondersteunen, (her)aanplantingen van hagen, knotbomen en hoogstamboomgaarden zullen bijdragen tot een herstel van het landschap en meer mogelijkheden bieden voor fauna en flora.

Bovendien zal een hele batterij nestkasten langs de Molenbeek worden opgehangen; de Grote gele kwikstaart verdient in ieder geval een mooie nestgelegenheid in de buurt van de watermolen.

Ook aan de inrichting van een natuur- en cultuurcentrum is gedacht. Het educatieve aspect vormt immers een belangrijk onderdeel van “Gotegem - Land en Leven”. Het rietveld, dat zal zorgen voor de afvalwaterzuivering van het hele gehucht Gotegem, vormt een extra illustratie van de educatieve waarde van het project.

Informatiepanelen en wegwijzers zullen Gotegem voorbehouden voor de zachte recreant, waar cultuur en natuur samensmelten… !

Stijn De Rijck 053 -83 52 37 stijnderyck@busmail.net

27

Op de grens van Gijzegem en Mespelare bevindt zich een uitgestrekt natuurgebied.

Naast paardenweiden en landbouwweiden zijn grote delen beplant met populieren. De talrijke meanders van de oude Dender zijn nog goed zichtbaar. In de vroegere meersen bevindt zich ook een verkaveling met een honderdtal woningen. Dat de inplanting hiervan wat ongelukkig is, weten de bewoners maar al te goed door de regelmatige wateroverlast, overigens niet abnormaal in een natuurlijk overstromingsgebied.

Natuurpunt Aalst startte er in 2000 een aankoopproject met een actuele opper vlakte v a n 6,5 hectare moeras en weiland. Als projectnaam werd gekozen voor Hogedonk. Het project sluit nauw Bergeend aan bij de twee op de rechteroever van de Dender gelegen projecten van Natuurpunt in de Wiestermeersch en Denderbellebroek.

Enkele opmerkelijke broedvogels van het gebied zijn Bergeend, Wintertaling, Boomvalk en Rietgors. Regelmatig wordt er ook de Scholekster waargenomen.

Wie actief wenst deel te nemen aan dit ambitieuze natuurproject, laat dit zo snel mogelijk weten.

28

Foto : Hugo Willocx

Project Hogedonk (en Grote Meers en Paardenmeers)

De maandelijkse wandelingen van de Stad Aalst, i.s.m. Natuurpunt, op de eerste zondagmorgen van elke maand, zijn zeer in trek. De aankondiging in plaatselijke krantjes heeft de in natuur geĂŻnteresseerde wandelaars wakker gemaakt. De wandelingen vinden afwisselend plaats in het Osbroek, de Gerstjens en het Kravaalbos en staan telkens in het teken van een bepaald thema, dat op een toegankelijke manier wordt toegelicht door een natuurgids.

Kom je ook eens langs ? Meer info vind je in de Denderkalender.

INFO

Afdeling Aalst

Ongekend succes: de maandelijkse natuurwandelingen

Daan StemgĂŠe 053 -77 41 41 daan.stemgee@belgacom.net

nr 3 - juli 2002

Het is weer zover: op vrijdag 30 en zaterdag 31 augustus wordt de 6de nacht van Vleermuis georganiseerd. In heel Vlaanderen worden dan deze nachtelijke fladderaars soms letterlijk in de schijnwerpers gezet. Zo kan je onder begeleiding van ervaren gidsen her en der een bezoek brengen aan hun winterverblijfplaatsen zoals forten, mergelgrotten en ijskelders. Je kan ook deelnemen aan wandelingen waarop batdetectoren en halogeenstralers worden gebruikt. Bestuursleden van Natuurpunt Dendermonding halen dit weekend voor de 3de maal hun Batman- en vampierkostuums uit de kast om jullie een onvergetelijke kennismaking te bezorgen in de leefwereld van deze heersers van de nacht. Wil je weten hoe het nu juist zit met al die verhalen over vampiers of hoe vleermuizen met elkaar communiceren, of heb je een vleermuizenfobie omdat je denkt dat deze beestjes het gemunt hebben op je weelderige haardos, dan moet je zeker van de partij zijn.

Deze nacht van de Vleermuis in Dendermonde vindt plaats op 30 en 31 augustus en start Rosse vleermuis telkens om 20 uur in de Zep aan de watertoren langs de Leopold IIlaan. Eerst kan je een documentaire bekijken van een half uur over deze nachtelijke beestjes.

Vervolgens worden de batdetectoren en halogeenstralers bovengehaald en gaan we in het nr 3 - juli 2002

Foto : Hugo Willocx

Nacht van de Vleermuis

INFO

Afdeling Dendermonding

nabijgelegen waterrijk gebied, de Kalendijk, gedurende 1 uur op zoek naar deze nachtelijke schepsels (laarzen zijn niet nodig). Aansluitend hierop is er een bezoek aan de bunkers van de Brusselse forten, waar een aantal winterkolonies zijn van Baard-, Dwerg- en Grootoorvleermuis. Voor diegenen die op zaterdag 31 augustus nog wat willen nafeesten volgt er een heuse batparty in de Zep. Mensen die in de streek nog gebouwen of ijskelders kennen waar eventueel vleermuizen kunnen huizen, worden verzocht een seintje te geven aan: - voor Dendermonde, Berlare en Zele Gert Gillis, verantwoordelijk voor de Vleermuizenreservaten in beheer bij Natuurpunt Dendermonding, tel 052 - 20 22 63, e-mail pinnie@freegates.be - voor de Denderstreek Axel Neukermans, zoogdierenwerkgroep Elio, tel 054 - 32 45 29, e-mail elio@pandora.be - voor Vlaanderen Alex Lefevre, voorzitter Vleermuizenwerkgroep Vlaanderen, tel 0475 - 60 81 48, e-mail Alex.Lefevre@akzonobel

Gert Gillis 052 - 20 22 63 pinnie@freegates.be

29

De voorbije weken organiseerden we twee geslaagde activiteiten. Aangezien deze ook hun succes kunnen bewijzen bij andere afdelingen, geven we twee bondige verslagjes.

5 mei: Open Natuurdag

Op 5 mei was er onze gezamenlijke Open Natuurdag met vzw De Mark. Twee weken vóór het evenement haalden we de journalisten van de meeste kranten en Ring TV over de vloer. De week nadien kochten we een Streekkrantpagina af, waar de Open Natuurdag uitgebreid in de verf werd gezet, omzoomd door de sponsors die de pagina financierden. Tegelijk werden alle huizen rond de reservaten gebrieft met de Open Natuurdagfolder. De aankondiging van een shuttledienst met eigen wagens en huifkarren tussen de twee locaties maakte de attractie compleet. Het resultaat: 60 deelnemers aan de ochtendwandelingen met biologisch ontbijtbuffet, 50 deelnemers aan de middagwandelingen met biologisch lunchbuffet, 70 deelnemers aan de namiddagwandelingen en 120 eters op de barbecue. Bovendien verschillende nieuwe leden en een goed draaiend winkeltje.

Gelukkig regende het pijpenstelen of wij hadden de massa nooit kunnen opvangen. Een promotionele aanrader voor elke afdeling.

10 tot 12 mei: Weekend Jalna

Willem Boonen was onze gids voor een weekendje in de Condroz, een tot 250 meter hoog heuvelend bocagelandschap van uitgestrekte eikenbossen en weiden met meidoornhagen, waar Geelgors, Gekraagde roodstaart, Roodborsttapuit en Boompieper nooit veraf zijn. Dit stukje Fagne-Famenne is een streling voor het oog en straalt volslagen rust uit. Met ons verblijf in het domein Jalna, een 20 hectare groot natuurreservaat van de 30

Tekening: Pascale Symens

Een Succesvolle meimaand

Gekraagde Roodstaart

de dichtstbijzijnde cafés in Durbuis gelegen zijn is amper een bezwaar wanneer je weet dat de koelkast gevuld staat met streekspecialiteiten als Rochefort die je kan genieten op een panoramisch terras, ver van de bewoonde wereld. Een weekend vol belevenissen, in een aangename groepssfeer en zonder praktische beslommeringen. Alweer een aanrader voor elke Natuurpuntafdeling.

INFO

Afdeling Geraardsbergen

Vogelbescherming, bijten we voor zover ik weet de spits af van de Natuurpuntafdelingen (anderhalf uurtje rijden is wellicht niet ver genoeg ?). We vinden er zowel natte hooilandjes als kalkgrasland met Brede orchis, Echte sleutelbloem, Pimpernel en Herfsttijloos. Das en Vos hebben hun burcht op het domein en enkele poelen vergasten de geduldige avondgenieter op waarnemingen van Ree en Ever.

Ons verblijf was in kampeerboerderij-stijl.

Slaapzalen en kleinere kamers met stapelbedden kunnen een maximum van 75 personen aan. Vijftien is een minimum. Voor € 52,5 serveren de uitbaters een vol pension met ontbijt, een overvloedig warm middagmaal en een eveneens warm avondmaal. Wij hadden ons verbonden tot vaste eeturen. Een middaglunch moet echter te onderhandelen zijn. Je hebt immers je uren broodnodig om van al het moois in de omgeving te kunnen proeven. Dat

Koen Steenhoudt 054 - 58 67 58 k.steenhoudt@belgacom.net

nr 3 - juli 2002

Afdeling Ninove

Goed nieuws

De wind zat afdeling Ninove in de voorbije drie maanden weer in de zeilen.

Ruim 360 mensen kwamen ons steunen op het eetfestijn. Dit is 50% meer dan de vorige jaren. Op zaterdag waren we zelfs even door het succes overstelpt. Volgend jaar zullen de hiermee gepaarde ongemakken zeker weggewerkt zijn.

De formule voorjaarsbloeiers gezinswandeling in het Neigembos met aparte gidsen voor de kinderen en voor de volwassenen sloeg aan met liefst 70 volwassen deelnemers en 40 kinderen. Ondanks de zondagochtend, ondanks het goede weer en ondanks het droge thema “duurzaam lokaal beleid” kwamen toch 18 mensen voor de uiteenzetting van Jos Gysels op de “Dag der Aarde” opdagen. Onze driedaagse naar de Argonne (34 deelnemers) en onze driedaagse natuurbeleving en aquarelschilderen in de Viroinvallei (28 deelnemers) waren volgeboekt. En onze cursus rond determinatie van grasachtigen bereikt met 23 deelnemers zijn voor terreinwerk praktisch haalbare limiet. Enkel onze vroegochtendexcursie op de open natuurdagen regende letterlijk uit. Na een korte zomerpauze gaan we er vanaf de nazomer weer tegenaan.

Eggerstraat Noord. Dit is een zijstraat van de Brusselbaan, nabij de grens MeerbekeRoosdaal. We eindigen reeds om 22 uur, zodat de activiteit een mooie 2 uur heeft geduurd.

Wie er dan nog niet genoeg van heeft, kan nog verder mee op pad.

Op zondag 22 september staat het Neigembos op zijn mooist. Vooral de variatie aan tot de verbeelding sprekende paddestoelen is dan uiterst groot. We voorzien een wandeling vanaf 14.30 uur aan de kapel van Bevingen.

Paddenstoelenspecialist Herman Lemaire vangt de volwassenen op, gespecialiseerde gidsen van de JNM geven een leuk doe-programma aan de kinderen van lagereschoolleeftijd.

Moet je meegemaakt hebben !

Vogeltrekcursus: reserveer nu al je plaatsje !

Heb je altijd al eens alles willen weten over de vogeltrek ? Dan kan je op zaterdag 5 en zondag 6 oktober terecht op onze cursus. Op zaterdag 5 oktober is er in de voormiddag vanaf 10 uur een praktijkgedeelte, op de bunker te Roosdaal, is er op de middag een warm middagmaal op de leslocatie en is er van 13 tot 16 uur een theorieles over de vogeltrek.

Zondagochtend van 8 tot 10 uur worden er vogels geringd samen met een ervaren ringer.

Na een ontbijt kan wie nog zin heeft, de simultaan trektellingen meemaken. Inschrijvingsprijs inclusief warm middagmaal en ontbijt kost € 22 voor leden en € 33 voor niet-leden. Opgelet !

We beperken ons aantal inschrijvingen, dus wie eerst inschrijft is zeker van zijn plaatsje.

Inschrijven doe je door over te schrijven op het rekeningnummer 961 - 0872264 - 35 van natuurpunt Ninove.

Op zaterdag 14 september vindt de nacht van het zoogdier plaats. In ons reservaat aan de Walputbeek kan je in levende lijve onder leiding van specialist Joachim De Maeseneer kennis maken met Bosmuizen, Rosse woelmuizen, Laatvliegers, of met wat geluk meer zeldzame dingen. Om u deze dieren zo goed mogelijk te laten leren kennen wordt een hele batterij life-traps uitgezet en zal gebruik worden gemaakt van elektronische vleermuis-detectoren. Tegelijk help je mee om een natuurgebied te inventariseren. We spreken om 20 uur stipt af aan de parking van De Quick, nr.3 - juli 2002

INFO

September

Wouter Mertens 054 - 32 51 71 wouter.mertens@lin.vlaanderen.be

Oxfam wereldwinkel organiseert:

Souks & Salsa Vrijdag 23 en zaterdag 24 augustus vanaf 16 u Kerkplein Ninove

31

Kom jij ook ?

Afdeling Denderleeuw.

Beheerskalender Nieuws uit de Denderleeuwse reservaten Wellemeersen

In het voorjaar groeide de reservaatoppervlakte effectief met ca. 4,5 ha.

Te Erembodegem werd de vleermuiskelder ondergronds afgewerkt met een isolerende grondlaag en een tochtsas met dubbele invliegdeur. Het onooglijk metalen schuthok op de Dender-vloeiweide maakte plaats voor een op te richten kleine kijkhut, en de omgeving werden aangepast met een gemengde haag als schermfunctie en een gevarieerde bosaanplant. Zo’n 400 bomen en struiken verhoogden de vervangingsaanplant-tellerstand tot 5.042 stuks. Midden mei arriveerden de nieuwe Galloways op de uitgebreide graasblokken. Te Erembodegem worden dit jaar enkel klassieke runderen ingezet, gezien het mix-verbod als BSE-preventie.

Zowat honderd natuurinrichtingsvoorstellen van de afdeling werden eind mei op het terrein geëvalueerd met afgevaardigden van de VLM en AMINAL. Dat het met ons reservaat goed gaat bewijzen vier Kleine zilverreigers en een Hop die ons reservaat in de meimaand bezochten.

Vrijwel elke zaterdag rukken enkele moedigen uit vanaf het materiaaldepot. De eerste zaterdag van de even maanden trekt de afdeling naar het Honegem-reservaat. De eerste van de oneven maanden gaat het in omgekeerde richting. Ruime hulp is welkom op de hooidagen op 28/7, 24/8, 31/8, 21/9 en voor het jaarlijks boomgaardonderhoud op 28/9. Telkens wordt gezorgd voor een gratis barbecue en drank: tel. 053/66.04.32. Voor de installatie van 2 visplatforms en een heuse kijkhut zullen eveneens alle helpende handen welkom zijn.

Inventarisaties

Van vrijdagavond 26 tot zondagmiddag 28 juli worden lifetraps voor muizen gecontroleerd, verspreid over drogere reservaatgedeelten. De Wezel, Bunzing, Hermelijn en 5 dag- en 3 nachtroofvogelsoorten wijzen voortdurend op de belangrijke aanwezigheid van deze prooidieren in de Wellemeersen.

Zowel in de Wellemeersen als de Molenbeekmeersen worden wekelijks door o.a. de conservators, op zoek naar ongewervelden, vaste sites bemonsterd met diverse vangtechnieken.

Je leest er meer over in de WID-rubriek.

Op de internationale Vleermuisnacht van 31 augustus geven we om 19.30 u een Diareeks over vleermuizen in de herberg “Amadeus”, Aalstersesteenweg te Welle.

Omstreeks 21 u spreken we af op de parking van de N.V. Gates Europe tegen de E40 te Erembodegem. We bezoeken er onze nieuw ingerichte vleermuis-winterslaapplaats en gaan nadien op pad met de BAT-detector. Nadien organizeren we nog voor wie wil vanaf 22.30 u een demo nachtvlinderinventarisatie met vleerdrankjes als afsluiter !

Eric De Tré

Nieuwe terreinaankopen te Okegem i.s.m. de Stad Ninove staan op til. De gemeente Denderleeuw gaf eind april nog geen definitief uitsluitsel inzake restsubsidies.

Erkenningsdossiers werden voorbereid via flora-inventarisaties eind april, met dank aan H. Ruysseveldt en M. Olivier.

32

INFO

Molenbeekmeersen

Eric De Tré 053 - 66 04 32 eric.detre@vhm.bet

nr 3 - juli 2002

Dender en Derden Op deze pagina geven we zielsverwante structuren heel graag een kort forum Denderactiecomité (DAK) blijft alert

Raldes, 30 jaar engagement

Het DAK is eind de jaren ’70 opgericht door de voorloper van de JNM, de BJN. Het DAK had bij aanvang een drietal eisen, waaronder: het stoppen van het massaal besproeien van de Denderoevers met herbiciden, het herstellen van de Denderoevers en het saneren van de watervervuiling van de Dender van drie miljoen Inwoners-Equivalenten (IE). De natuurlijke draagkracht van de Dender is 6.000 IE. Minister Galle had toen reeds twee eisen ingewilligd. Een breed wandel- en fietspad van Deux Acren tot Dendermonde kregen we er ongevraagd bij. Het pad heeft wel geleid tot meer contact met de Dender, wat leidde tot een verhoogde sensibilisatie voor het thema. Naar een oplossing van de watervervuiling was het nog bijna twintig jaar wachten totdat gelukkig, onder druk van de Europese commissie, minister Kelchtermans de Vlaamse Milieumaatschappij en de N.V. Aquafin in het leven riep. Een achterstand van meer dan vijftig jaar moest op tien jaar worden ingehaald. Het gejuich verstomde toen we inzage kregen in de prestigieuze plannen van Aquafin.

Tegen 2001 moesten agglomeraties van 10.000 IE (= stedelijk gebied) de basiswaterkwaliteit hebben. Wat gebeurde er effectief ? Men reeg een stadje en vele landelijke dorpen met collectoren aan elkaar en stuurde het afvalwater binnen een ruime regio naar één groot RWZI. Resultaat: heel veel beton, miljarden geld in de grond en weinig vuilvracht in de RWZI’s. Volgens het jongste milieurapport van het Wereld Economisch Forum (februari 2002) bengelt België achteraan als 127ste in een lijst van 142 landen.

Het Dak is momenteel sterk actief rond het feit dat Aquafin zowel rechter als partij dreigt te worden inzake de waterzuivering. Recent nog waarschuwde het DAK geen vis te eten uit oppervlaktewater. Maar liefst 85% van de meetpunten overschrijden de norm voor PAK’s (Polycyclische aromatische koolwaterstoffen).

In 1972 ontstond onder impuls van enkele partijpolitiek ongebonden burgers de Regionale Actiegroep Leefmilieu Dender en Schelde (Raldes vzw). Hun aandachtsveld gaat vooral maar niet uitsluitend uit naar Ruimtelijke Ordening. Hun bezorgdheid voor dit thema is vooral ingegeven door het feit dat wanbeleid op dit gebied meestal onomkeerbaar is, denk maar aan ondoordachte wegenaanleg, uitbouw van industrieterreinen en allerhande bebouwing. Territoriaal bestrijken ze de Denderstreek, de laatste jaren vooral toegespitst op Aalst - Dendermonde, waarbij zij alle wettelijke middelen uitputten om actief op te treden. Zij zetelen ook in de gemeentelijke Minaraden van Erpe-Mere, Berlare en Aalst. Hun acties rond de Siesegemkouter, de aanleg van de N 41, stortingen Gentse Steenweg, zijn bij velen bekend. De plaatselijke afdelingen Natuurpunt Aalst, Lede-Houtem en Erpe-Mere hebben besloten om in navolging van afdeling Ninove, zich als vereniging aan te sluiten bij Raldes om aldus een sterker front te vormen.

Zusterafdeling ‘s Heerenbosch (net buiten de regiocluster) richt in juli, augustus en september een grote kindvriendelijke zomerzoektocht in, die je te voet of per fiets kan afleggen, langsheen de Durmemonding te Hamme. Ja, de bekende TVreeks is inderdaad in de buurt verfilmd. De moeilijkheidsgraad van de zoektocht is niet overdreven.

Er zijn 3 fietsen en tal van andere prijzen te winnen. Deelnameprijs bedraagt € 4. Voor inschrijvingen kan je terecht vanaf 11 uur in de horeca van Driegoten en Den Bunt, of, behalve zondag, vanaf 8.30 uur op het VVV-kantoor naast de kerk van Hamme.

Info: Vander Heyden Johan, vdheyden@online.be, 054 - 41 78 17

Info: gustaafvangucht@hotmail.com www.natuurpunt-sheerenbosch.be

nr.3 - juli 2002

Info: Bart Thibau, 052 - 42 40 28, bart.thibau@compacqnet.be Stille Waters - zomerzoektocht afdeling ‘s Heerenbosch

33

Vleermuizen en andere Zoogdieren Druk najaar voor de zoogdierenwerkgroep Op 30 en 31 augustus worden de vleermuizen ‘geëerd’ op de ‘Europese Nacht van de Vleermuis’.

Vrijdag kan je kiezen: ofwel ga je naar de grote Brugse happening (carpooling met ZWG-Elio), ofwel ga je naar de activiteit te Dendermonde.

Zaterdag 31 augustus is er dan zowel een activiteit te Dendermonde als in de Denderleeuwse Wellemeersen.

gevleugelde vriendjes op te sporen. Maar we zullen ook life-traps op scherp stellen in de hoop veel (verschillende) muizen te vangen. En waarom niet eens een Wezel ? We zullen ook onze schijnwerpers meebrengen om ‘toevallige’ waarnemingen niet aan ons te laten voorbij gaan.

En we blijven natuurlijk ook aandachtig voor zoogdiersporen. We spreken af om 20 uur (stipt).

Na de wandeling kunnen we met een drankje napraten over onze zoogdierwaarnemingen…

Wie wil, kan nadien met de ZWG’ers nog blijven want wij gaan de hele nacht (met slaappauzes) door met inventariseren.

30 en 31 augustus - VLEERMUIZEN

Excursie in bunkercomplex Kalendijk A 20 tot 22 u. Gebruik van BAT.-detector A Watertoren, Leopold II laan, Dendermonde 31 augustus - VLEERMUIZEN

14 september - ZOOGDIEREN

20 uur tot 22 uur (+ eventuele verlenging) Walputbeek, Parking Quick, begin EggerstraatNoord Meerbeke (zijstraat Brusselsesteenweg).

Grens Meerbeke (Ninove)- Roosdaal.

Net als op de Europese Nacht van deVleermuis zullen er bat-detectors aanwezig zijn om onze 34

Hermelijn

Zoogdierenatlas Graag alle gegevens uiterlijk binnen op 30 september Wil je jouw gegevens in het boek?

Stuur ze dan nu in !

Ook gewone soorten zijn welkom.

INFO

Wil je echt op korte tijd iets bijleren over onze zoogdieren, dan zit je in de nazomer wel goed, want op 14 september worden de vleermuizen weer in de schijnwerpers geplaatst, maar nu moeten ze de aandacht wel (terecht) delen met de andere zoogdieren op de ‘Nacht van het Zoogdier’. Traditioneel is de tweede week van september voorbehouden voor de ‘tepeldieren’.

In onze regio is er een activiteit in de ‘Walputbeek’ te Meerbeke, Ninove. Voor deze activiteit slaan de Natuurpunt zoogdierwerkgroep Elio, de plaatselijke Ninoofse afdeling en JNM-Denderstreek de handen in elkaar om een spetterende nachtelijke activiteit te organiseren. Het wordt dus een activiteit voor jong en minder jong: het hele gezin is welkom !

Wie is nu niet gefascineerd als er een muis acrobatisch over je lichaam loopt ?

Tekening: Pascale Symens

A 19.30 u - herberg Amadeus, Aalstersesteenweg te Welle: diareeks.

A 21.00 u - Parking N.V. Gates Europe bij de E40 te Erembodegem: bezoek aan de kelder en gebruik van BAT-detector A 22.30 u - Nachtvlinderinventarisatie (facultatief)

Joachim De Maeseneer 054 - 33 93 16 joachimdm@yahoo.com

nr 3 - juli 2002

“We krijgen stilaan vleugels…”

Foto : Hugo Willocx

Poten te kort voor Werkgroep Invertebraten Denderstreek (WID) !

We zijn sinds onze oprichting in de maand februari niet bij de pakken blijven zitten ! Uit de 10 participerende afdelingen kwamen intussen meer dan 20 denderende medewerkers. De uitgebreide verslagen van de overlegvergaderingen op 15/2, 15/3, 18/4, 23/5 en ad hoc 16/4 bewijzen dat een jarenoude leemte wordt ingevuld.

Populierpijlstaart

Wat kwam er reeds uit de bus ?

Kom iets bijleren !

INFO

We hebben samen realistische WID-krijtlijnen Dit leuke onderzoek met bino’s en geschikte bepaald rond doelstellingen en invulling hiervan. sleutels zal voor loopkever-streekvangsten worPrioritair is het inventariseren van de Denderden herhaald op 04/9, 02/10 en 18/12. We reservaten. Bijkomend willen we interne en spreken telkens af in het Natuur- en externe educatie verzorgen. Er werd afgetast Milieueducatief Centrum, Hoogvorst 2 te welke reservaten de komende jaren eerst aan Grimminge, en dit van 20 tot 23 uur. Op de beurt komen en in welke volgorde. De groepswoensdag 7 augustus, same time, same place, keuze was om voor 2002 Osbroek, Welleworden de wantsen, waarvoor tabellen in het meersen en Molenbeekmeersen aan bod te laten Nederlands bestaan, eveneens door Nobby komen. Er werden protocols opgesteld voor ingeleid, waarna opnieuw achter de bino’s inventarisatietechnieken: bemonsteringen, verwordt gedoken met species uit een referenwerking van de staalnames, fiches, gegevensoptie-verzameling of met zelf meegebrachte slag binnen de werkgroep, gegevensverwerking wantsen. In 2003 volgen andere groepen. door Natuurpunt en publicaties. Er werd werk geIdeaal voor wie zijn kennis over dieren uit de maakt van de bepaling en aankoop, de huur of regio, deskundig begeleid, wil vergroten. het gratis lenen van de minimaal vereiste mateHerinner je ook wat we reeds in Dendriet 1 en rialen voor bemonsteringen en staalnames zoals 2 aankondigden. Een insecten-initiatiecursus water-, bodem- en malaisevallen, formol, alcowordt door afdeling Groot-Haaltert op 6, 13, hol, potten, trieerschalen, buisjes, etc. Afdeling 20 en 25 augustus georganiseerd onder leiding Denderleeuw zorgde voor de prefinanciering. van Nobby Thys. In de Wellemeersen wordt op 90% van de materialen wordt gerecupereerd in 28 juli om 14 uur een libellenwandeling 2003. De vallen op de 5 geselecteerde sites weringericht. We vertrekken vanaf de Rodestraat. den uitgezet en er volgden reeds de eerste leegEr zijn meerdere gidsen. maakbeurten en staalverwerkingen Er is een taakverdeling voor 20 taxa, zowel intern binnen Wijzigingen in WID-adreslijst: WID als via afspraken met derden-experten.

Afd.Aalst Dirk De Vis 053/77.45.42 Op 22/4 organiseerden Jan Fosselle jan.fosselle@belgacom.net we een gesmaakte loopAfd. Denderleeuw Bruno De Bruyn Bruno.De.Bruyn@kindengezin.be Afd. Ninove Wouter Mertens wouter.mertens@lin.vlaanderen.be kever-initiatieavond, met Geert Bliki Idevoordelaan 13 te 9400 Okegem TV, referentieverzameAfd. Haaltert Marc Pollet mp@iwt.be Anja De Braekeleer anja.de.braekeleer@instnat.be ling, Nederlandse sleutels Afd. Herzele Dries Van Nieuwenhuyse d.vannieuwenhuyse@tnsofres.be en 15 bino’s in het Carl Baeyens carl.baeyens@wail.be Natuureducatief centrum Natuurpunt Educatie Nobby Thys nobby.thys@natuurpunt.be De Helix onder leiding van Nobby Thys. Je occasionele waarnemingen en staalnames zijn Eric De Tré welkom.

053 - 66 04 32, eric detre@vhm.be Doen ! nr.3 - juli 2002

35

Vogelen in de Denderstreek Vogelwerkgroep Cinerea stelt zich voor

CINEREA

Vogels hebben de mens altijd gefascineerd en de jongste decennia heeft deze belangstelling een nooit geziene vlucht genomen: ‘vogelen’ is een populaire vrijetijdsbesteding geworden, en steeds meer mensen nemen geregeld de verrekijker ter hand om vogels te observeren.

Ook in de Denderstreek komen uiteraard veel vogels voor, en het is dus niet zo verwonderlijk dat ook in onze regio een aantal mensen gebeten zijn door de vogelmicrobe. Sedert kort trachten we deze vogelkijkers te verenigen in een heuse vogelwerkgroep voor de Denderstreek, Cinerea genaamd.

In den beginne…

Vogels kijken was niet altijd zo populair als nu; ook in de Denderregio waren de pioniers in de jaren ’60 vrij uniek te noemen. Geïnteresseerd zijn in vogels betekende toen voornamelijk vogels schieten of vangen, duiven houden, deelnemen aan vinkenwedstrijden, enz. De vroege ornithologen (want zo heten mensen die zich met vogels bezighouden immers) gaven de inzet tot een breuk met deze Vlaamse tradities.

Tot de ornithologen van het eerste uur in de 36

Dendervallei kunnen we W. Roggeman N. De Meester, R. Sienaert en A. Kampen rekenen, allen actief in het Noorden van de regio. Vanaf de jaren ’70 worden de waarnemingen uit het noordelijk deel van de vallei bijgehouden door Fonny Schoeters; meer bepaald vanaf 1972 verschijnen waarnemingen in ’t Koninkje, het ledenblad van Wielewaal Denderland. Nu, zo’n 30 jaar later, heeft dit verzamelen van vogelwaarnemingen een indrukwekkende databank opgeleverd, een zeer opmerkelijke verdienste van Fonny ! nr 3 - juli 2002

Het zuidelijke deel van de Dendervallei heeft totnogtoe een minder indrukwekkend verleden: vanaf de jaren ’80 worden hier weliswaar waarnemingen gepubliceerd in de ledenbladen van de verschillende Wielewaalafdelingen, maar tot een heuse databank is het nooit gekomen.

komen tot één grote vogelwerkgroep. De verschillende Wielewaalafdelingen in de regio hadden bijna allemaal wel een vogelwerkgroep die een aantal geïnteresseerden verenigde, maar van enige organisatie of samenwerking op regionaal vlak was geen sprake. Zou het niet interessant zijn mochten we het vogelkijken

Vogelwerkgroep Cinerea

Foto ’s: Hugo Willocx

Reeds een aantal jaren leefde de idee bij een aantal vogelkijkers in de Denderstreek om te

Steenuil, Porseleinhoen, Aalscholver en Havik

nr.3 - juli 2002

37

Vogelonderzoek in de Denderstreek

Waarmee houden we ons dan zoal bezig ? Met heel wat ! De afgelopen jaren werkten vogelkijkers uit de Denderstreek mee aan allerlei nationale projecten. Momenteel is onze voornaamste bezigheid de Vlaamse broedvogelatlas, waarover je al een stukje kon lezen in het vorige nummer van Dendriet. Voor de broedvogelatlas was er al het project bijzondere broedvogels Vlaanderen, dat nu geïntegreerd is in de broedvogelatlas, en waarbij jaarlijks de populaties van zeldzame broedvogels, koloniebroeders en exoten in Vlaanderen zo goed mogelijk worden opgevolgd. Een ander belangrijk onderzoek waar we aan meewerken zijn de winterse watervogeltellingen: van oktober tot maart worden maandelijks tellingen gehouden van pleisterende watervogels zoals eenden en ganzen. Bijzonder is ook het ringwerk, en de groep fervente ringers in de Denderstreek knijpt daarbij jaarlijks zo’n 40.000 vogels een ringetje om ! Jammer genoeg zijn deze ringactiviteiten beperkt tot het noorden van de regio.

Sedert enkele jaren houden een aantal mensen 38

zich ook bezig met najaartrektellingen: onze regio telt twee vaste trektelposten (Bosberg te Galmaarden en Pamel-Roosdaal), waar vanaf eind augustus tot begin november jaarlijks tienduizenden doortrekkende vogels worden geteld. Niet echt een project als dusdanig, maar wel belangrijk is ook het verzamelen van losse waarnemingen van vogels; zoals u hierboven kon lezen gebeurt dit inmiddels al sinds de jaren ’70 ! Ook niet te vergeten zijn het zwaluwenproject (1995-1996) en het Steenuilenproject (1998-2000) waar ook in onze regio driftig aan werd meegewerkt.

De betrachting van vogelwerkgroep Cinerea is de lopende projecten te blijven volhouden, en daarbij de Denderregio zo volledig mogelijk te bespannen; terwijl deze projecten in het verleden in de verschillende delen van de regio onafhankelijk van elkaar werden gevoerd, is het ook onze bedoeling om in de toekomst een zekere coherentie te bereiken.

Vogelonderzoek en natuurstudie in het algemeen zijn heel belangrijk in onze strijd voor meer en betere natuur: vogels kijken is inderdaad een leuk tijdverdrijf, maar tegelijk leveren we ook een schat aan informatie. Als we aan natuurbescherming willen doen, dienen we de toestand van die natuur zo goed mogelijk te kennen en op te volgen, en dat is precies de taak van studiewerkgroepen zoals Cinerea. Wij hopen op die manier een wezenlijke bijdrage te leveren aan het natuurbehoud in de Denderstreek !

Als lid van Natuurpunt Denderstreek kan je gratis de nieuwsbrief van Cinerea in de bus krijgen. Hierin vind je een samenvatting van de vogelwaarnemingen van de laatste periode.

Hiervoor zijn ook al jouw waarnemingen van onschatbare waarde. Op de website www.natuurpunt.be/denderstreek vind je bij Werkgroepen onze digitale waarnemingingsfiche.

Wouter Faveyts

INFO

in de regio op één leest kunnen schoeien, en zodoende in de toekomst trachten te verhinderen dat verschillende personen soms op nauwelijks 10 km van elkaar met hetzelfde bezig zijn zonder het van mekaar te weten ?

Dat was zo’n beetje de gedachte die Joost Mertens en ondergetekende in hun achterhoofd hadden, toen ze een tweetal jaar geleden de aanzet gaven tot Cinerea; de naam van de werkgroep komt uit de wetenschappelijke naam van twee typische “Dendersoorten”: Blauwe reiger (Ardea cinerea) en Grote gele kwikstaart (Motacilla cinerea).

Het bleek evenwel niet zo eenvoudig om over al die afdelingen heen iets degelijks op poten te zetten ! Ons jeugdig enthousiasme zou blijkbaar niet voldoende zijn voor de oprichting van een stevige werkgroep. Gelukkig was er intussen de fusie tussen Natuurreservaten en de Wielewaal, die in de Dendervallei leidde tot een verregaande samenwerking tussen de bestaande natuurverenigingen; de drempels zijn hierdoor aanzienlijk verlaagd en dit geeft de extra injectie die nodig is om van Cinerea een volwaardige werkgroep te maken. In de komende maanden zal werk worden gemaakt van een stevige structuur.

Joost Mertens 053 - 66 06 34 j.mertens@vmm.be

nr 3 - juli 2002

Natuurpunt is een open en ongebonden vereniging die mensen op een aangename wijze kansen wil geven om zich in te zetten voor de duurzaamheid van natuur en landschap vanuit een brede maatschappelijke visie. Onze activiteiten situeren zich hoofdzakelijk op het vlak van studie, educatie, beleid en reservatenwerking.

AFDELINGEN Aalst Daan Stemgée - 053 - 77 41 41 daan.stemgee@belgacom.net

Affligem -Liedekerke Kern Affligem Wim Van Grieken - 053-77 70 06 vangrieken@debcom.be

Kern Liedekerke Jacqueline Arickx 053-67 13 45 masy@advalvas.be

Denderleeuw Bruno De Bruyn - 053-67 07 85

bruno.de.bruyn@kindengezin.be

Dendermonding Peter De Pinnewaert - 052-22 07 42

RESERVATEN EN NATUURPROJECTEN Giften Reservatenfonds: rekeningnummer: 293-0212075-88 met vermelding van de projectnaam en het projectnummer.

Giften vanaf € 30 zijn fiscaal aftrekbaar.

Belgacomterreinen en Kamsalamanderpoel te Liedekerke Jacqueline Arickx - 053-67 13 45 masy@advalvas.be

Boelaremeersen te Nederboelare - 6640 Johnny Cornelis - 0474-58 08 38 johnny.cornelis@agr.kuleuven.ac.be

Brede schorren en Konkelschor te Berlare 6616 Stefaan Thibau 052 - 42 69 72

Erpe-Mere Peter D’Hondt - 053-80 72 57

Den Dotter / Blauwbos te Haaltert / Aaigem / Mere 6149 Walter Loy - 053 - 83 89 64

peter@honegem.be

walter.loy@pi.be

Geraardsbergen Koen Steenhoudt - 054-58 67 58

Gerstjens te Aalst zie Werkgroep Bomen-Park-Osbroek

Groot-Haaltert Stijn De Ryck 053 - 83 52 37

Groot Neygemveld te Neigem 6100 Franky Van Vaerenbergh

pinnie@freegates.be

k.steenhoudt@belgacom.net

stijnderyck@busmail.net

Lede-Houtem Herman Derder - 053-80 01 10 herman.derder@pi.be

Ninove Wouter Mertens - 054 - 32 51 71

wouter.mertens@lin.vlaanderen.be

054 - 32 28 54

't Groot Schoor te Grembergen 6603 Tarcy Verstraeten 052 - 21 11 11 Heidemeersen te Berlare 6644 Stefaan Thibau 052 - 42 69 72

Werkgroep Invertebraten Eric De Tré - 053 - 66 04 32

Hogedonk te Gijzegem / Mespelare - 6243 Daan Stemgée 053 - 77 41 41 hogedonk@belgacom.net

Vogelwerkgroep Cinerea Joost Mertens

Honegem te Erpe-Mere / Aalst / Lede - 6123 Wim D’Haeseleer - 0495-87 50 50

WERKGROEPEN eric.detre@vhm.be

053-66 06 34 - j.mertens@vmm.be

Plantenwerkgroep Peter Tolleneer - 053-79 03 60 pwg.denderstreek@belgacom.net

Zoogdierenwerkgroep Elio Axel Neukermans - 054-32 45 29

Elio@pandora.be

DERDEN JNM Aaike De Wever - 0486-28 05 93 Natuurpunt Vlaanderen 02 - 245 43 00 Natuurpunt Educatie 014 - 47 29 50

nr 3 - juli 2002

info@honegem.be - www.honegem.be

‘t Hoeksken te Herdersem 6196 Wouter Van De Walle - 053-21 60 31

Lieferingemeers te Lieferinge 6098 Koen Cochez - 09 - 233 92 38 koen.cochez@vlaanderen.be

Moenebroek te Geraardsbergen / Lierde - 6620 Carlos D’Haeseleer - 054-41 87 09 carlos.dhaeseleer@sec.natuurreservaten.be

Molenbeekmeersen te Denderleeuw / Okegem 6646 Joost Mertens 053 - 66 06 34 j.mertens@vmm.be

Osbroek te Aalst zie Werkgroep Bomen-Park-Osbroek Pamelse meersen, Dommelingen te Liedekerke 9972 Jan Barbé 053 - 66 60 03 Phenixberg te Okegem 6618 Wouter Mertens 054 - 32 51 71 wouter.mertens@lin.vlaanderen.be

Park van Mesen te Lede Herman Derder 053 - 80 01 10 herman.derder@pi.be Raspaillebos te Grimminge 6164 Koen Steenhoudt 054-58 67 58 k.steenhoudt@belgacom.net Rietbeemd te Moerbeke / Viane / Lessines - 6058 Godfried Merlevede 068-33 51 06 merlevede.godfried@belgacom.net Sint-Onolfspolder te Appels / Dendermonde - 6623 Peter De Pinnewaert - 052-22 07 42 pinnie@freegates.be

Venebroeken te Ninove 6099 Geert Rohaert - 054 - 32 82 18 Wachtbekken 6 in Sint-Gillis / Dendermonde Stefaan Thibau 052 - 42 69 72 Walputbeek / Dendermeersen te Meerbeke - 6213 Meert Isabelle 054 - 33 36 65 lunami@hotmail.com

Keelman te Denderhoutem 6178 Axel Neukermans - 054-32 45 29 Elio@pandora.be

Wellemeersen te Denderleeuw/ Erembodegem - 6612 Eric De Tré 053 - 66 04 32 eric.detre@vhm.be home.tiscalinet.be/wellemeersen

Kravaalbos te Meldert 6071 François Van den Bergh

Werkgroep Bomen-ParkOsbroek / Gerstjens te Aalst Peter Tolleneer 053 - 79 03 60

052 - 35 64 29

wbpo.aalst@belgacom.net

Dendriet is het regionale contactblad voor de leden van negen Natuurpuntafdelingen en vier studiewerkgroepen in de Denderstreek. Deze afdelingen en werkgroepen willen zowel occasioneel als structureel intens samenwerken. Je kan voor meer inlichtingen steeds terecht bij de contactpersoon voor jouw afdeling of de werkgroep die jouw interesse wegdraagt.

Dendriet ontvangen : Leden van Natuurpunt die lid zijn van een niet-Denderstreekafdeling kunnen Dendriet ontvangen door hun lidmaatschap te wijzigen naar de afdeling binnen de Denderstreek van hun keuze of door zich te abonneren op Dendriet. Dit doe je door middel van een overschrijving van € 7,50 op rekeningnummer 393-0491337-24 van Dendriet, Kerkskendorp 3 te 9451 Haaltert, met vermelding van je lidnummer en “abonnement Dendriet, middenkatern afdeling...”.

Een afzonderlijk abonnement zonder lidmaatschap van Natuurpunt is niet mogelijk.

REDACTIERAAD Wouter Mertens - hoofdredacteur Daan Stemgée - redactiesecretaris Stijn De Ryck - publicatiecontroller Wilfried Veldeman opmaak & grafische vormgeving Willy Beeckman grafische vormgeving Marc Symoens - corrector Peter De Pinnewaert verantwoordelijke uitgever, adressen en verzending Bruno De Bruyn, Herman Derder, Eric De Tré, Peter D’Hondt, Joost Mertens, Koen Steenhoudt, Peter Tolleneer, Philip Vergeylen Werkten ook mee aan dit nr : Hugo Willocx, Joachim De Maeseneer, Pieter Breynaert, Wouter Faveyts, William Van Muylem, Johan Van Der Heyden, Pascale Symens, Peter Van Der Hoeven, Gert Gillis Adverteren in Dendriet: wend je tot de redactie voor de tarieven.

DRUK Drukkerij Druk in de Weer, Gent Papier: CyclusPrint 90 gram, 100% kringlooppapier Inkt: gedrukt met vegetale inkten en plantaardige wasmiddelen

39

Actie ‘Behaag Natuurlijk’

kies een bomenpakket uit of stel zelf je plantgoed samen

INHOUD

bestel tijdig voor 1 november

3 8 12 13

16 november: ‘Behaag Natuurlijk’ Een leuke regio-actie: doe mee !

Natuurgebied in de kijker: Honegem Wandelpaden voor jou Minister op bezoek !

Overstromingen in de Dendervallei Meer ruimte voor water én vogels

Broedbestand van de Blauwe Reiger De resultaten voor 2002 in de Denderstreek Een succesverhaal

14

Adviesraden in de Denderstreek

18

JNM

19

Natuurpuntjes

22

Denderkalender

25

Afdelingsnieuws

33

Dender en derden

34

Nacht van het zoogdier

35

Insectenwerkgroep...

36 39

Een nieuwe start, nieuwe uitdagingen

Jeugdkamp in Saarland

Korte berichtjes uit de afdelingen én de reservaten

Een schat aan activiteiten: leg er je agenda maar naast !

Onze afdelingen in beweging !

Ken jij DAK en RALDES?

Vleermuizen in de schijnwerpers

krijgt stilaan vleugels !

Vogelen in de Denderstreek Onze vogelwerkgroep aan jou voorgesteld

Adressen Alle info over afdelingen, werkgroepen,...

LID WORDEN VAN NATUURPUNT?

Dendriet is een uitgave van Natuurpunt Denderstreek en bestemd voor alle leden van de Natuurpuntafdelingen Aalst, Affligem-Liedekerke, Denderleeuw, Dendermonding, Erpe-Mere, Geraardsbergen, Groot-Haaltert, Lede-Houtem en Ninove.

Redactieadres: Dendriet, Onegem 74, 9300 Aalst E-mail: dendriet@belgacom.net Website: www.natuurpunt.be/denderstreek Verantwoordelijke uitgever: Peter De Pinnewaert, Lambroeckstraat 100 / 2, 9200 Oudegem Rekeningnummer: 393-0491337-24, Dendriet, Kerkskendorp 3, 9451 Kerksken Voorpagina: Torenvalk Foto: Hugo Willocx

Gezinslidmaatschap: € 17,50 op rekening 230-0044233-21 Je ontvangt natuur.blad en Dendriet Voor € 8,50 meer ontvang je ook natuur.focus (studie en beheer) of natuur.oriolus (vogels) Voor € 32,00 in totaal ontvang je zowel natuur.blad, -focus, -oriolus en Dendriet (vermeld de tijdschriften die je wenst op de overschrijving)