dendriet 2006 nr 4 jaargang 5

BELGIE / BELGIQUE P.B. GENT X

BC1133 Afgiftekantoor Gent X - P109327

jaargang 5

nummer 4 - 2006 Retouradres: Koen Steenhoudt, Waterschaapstraat 30, 1570 Galmaarden Is je adres niet juist? Meld het aan de redactie.

driemaandelijks tijdschrift

Zeldzaamheid in het bos Meirdam bedreigd!

15 jaar JNM NIGER

okt. - nov. - dec.

Zeldzaamheid diep in het bos Op zoek naar de kleine ijsvogelvinder in het Raspaillebos

Vlinders kijken is in de meeste delen van Vlaanderen nogal een saaie bedoening geworden. Een aantal decennia intensief landgebruik hebben een heleboel soorten doen verdwijnen en afnemen. De Denderstreek is aan deze evolutie niet ontsnapt.

In onze regio kan je nog slechts een 20-tal soorten vlinders te zien krijgen. Vlinders zijn uitstekende bio-indicatoren. Gevarieerde vlinderpopulaties wijzen op een degelijk ecosysteem.

De aanzienlijke verarming van onze vlinderfauna is dan ook nog maar eens een teken aan de wand dat er iets flink mis is met onze natuur.

Hoewel er uit de afgelopen tien jaar weliswaar enkele waarnemingen bekend zijn van kleine ijsvogelvlinder in het Raspaillebos te Geraardsbergen, waren die eigenlijk op één hand te tellen. Het schitterende weer en het positieve effect ervan op de

2

aantallen vlinders rond het Raspaillebos waren de aanleiding om hier verandering in te brengen. Er werd meermaals actief gezocht naar kleine ijsvogelvlinders, en met succes! In de loop van de maand juli werd de soort herhaaldelijk waargenomen in het Raspaillebos, met tot maximaal zeven verschillende exemplaren op één dag. De kleine ijsvogelvlinder blijkt dus nog steeds voor te komen in het bos.

De kleine ijsvogelvlinder is een middelgrote vlinder. De bovenzijde is zwartbruin (mannetjes) tot donkerbruin (vrouwtjes), met een opvallende witte streep dwars over de vleugels. De onderkant is overwegend roestkleurig, met eveneens een opvallende dikke witte streep over de vleugels. Het zwartwitte patroon op de bovenvleugels valt sterk op wanneer de vlinder vliegt. De vlinders kunnen laag bij de grond zitten, maar soms stijgen ze ook hoger op langs de bomen.

Wouter Faveyts

Door het natte voorjaar zag het er aanvankelijk naar uit dat het maar een heel matig vlinderjaar zou worden. Dat was echter buiten de zomer gerekend. De meeste onder u hebben ongetwijfeld meer dan één litertje zweet gelaten bij de zwoele temperaturen in juni en juli! Op het moment van schrijven moet de maand augustus weliswaar nog beginnen, maar het eerste deel van de zomer heeft alvast toegelaten dat heel wat vlindersoorten zich flink hebben kunnen herpakken na dat miserabele voorjaar. Het ziet er dan ook naar uit dat 2006 alsnog een goed vlinderjaar zal worden.

Tijdens het veldwerk in de jaren ’90 voor de Vlaamse vlinderatlas (Maes & Van Dyck, 1999) werd de soort in amper 50 atlashokken in Vlaanderen vastgesteld; het merendeel daarvan ligt in de Kempen. Slechts acht bezette hokken lagen ten westen van de lijn Antwerpen-Brussel. In de Denderstreek waren twee hokken bezet, in het centrale deel van de vallei. In het Raspaillebos werd de soort toen niet vastgesteld, maar dat ligt mogelijk eerder aan te weinig onderzoek dan aan werkelijke afwezigheid.

Met de waarnemingen van juli 2006 is een voor het westelijke deel van Vlaanderen belangrijke populatie op de kaart gezet. De kleine ijsvogelvlinder komt ook voor op de Vlaamse rode lijst van dagvlinders (in de categorie ‘kwetsbaar’). Een rode lijst is een instrument dat aangeeft welke soorten in de penarie zitten.

De vaststellingen van juli 2006 zijn dus eigenlijk wel belangrijk

nr. 4 - oktober 2006

Wouter Faveyts

Het Raspaillebos biedt uitstekende kansen voor de kleine ijsvogelvlinder nieuws! Goed om weten ook, want nu kan bij het beheer van het gebied rekening worden gehouden met de vereisten van de soort. De beschermingsstatus van het Raspaillebos is goed; een deel is in handen van Natuurpunt en een deel is in handen van de overheid (Agentschap voor Natuur en Bos).

de volwassen vlinders is honingdauw en tevens bloemen van braamstruiken en sporkehout.

De soort vliegt van midden juni tot midden augustus, met een piek in de maand juli. Er is slechts één generatie, in tegenstelling tot andere soorten die in twee of drie generaties vliegen doorheen voorjaar en zomer.

De kleine ijsvogelvlinder is een soort van vrij open bospercelen en bosranden. Een afwisseling van zon en schaduw is een belangrijke biotoopvereiste. De voedselplanten voor de rupsen (de ‘waardplant’) zijn kamperfoeliesoorten. Het voedsel van

De soort kent een groot verspreidingsgebied: van Zuid-Scandinavië tot Noord-Spanje, en van West-Frankrijk en Groot-Brittanië tot Japan. Zoals hoger reeds gesteld is het een zeldzame soort in Vlaanderen. Tijdens het veldwerk na 1991 werden nog slechts

nr. 4 - oktober 2006

50 bezette hokken vastgesteld, terwijl tijdens vroeger onderzoek, van vóór 1991, nog in 72 hokken kleine ijsvogelvlinders waren vastgesteld, een afname met bijna één derde! In Wallonië is de soort iets algemener, zij het wel dat de soort ook daar niet gebiedsdekkend voorkomt: zeer lokaal ten Noorden van Samber en Maas en in de Ardennen, vrij lokaal in de Condroz, de valleien van Samber en Maas en de Lorraine en vrij verspreid in de Fagne-Famenne-Calestienne.

Als voornaamste reden voor de achteruitgang van de kleine ijsvogelvlinder wordt het veran-

3

Bronnen: A Bink, F.A., Ecologische atlas van de dagvlinders van NoordwestEuropa. Schuyt & Co, 1992 A Maes D. & Van Dyck H., Dagvlinders in Vlaanderen, Stichting Leefmilieu vzw/KBC, 1999 A Tolman T. & Lewington R., De Nieuwe Vlindergids, Tirion A Wynhoff I, van Swaay C & van der Made J., Veldgids Dagvlinders, KNNV Uitgeverij, 1999 Wouter Faveyts

Afdeling Boven-Dender INFO

is een honkvaste soort, zonder trekgedrag. Dit bemoeilijkt aanzienlijk de kolonisatie van nieuwe potentiĂŤle leefgebieden.

In combinatie met de nood aan grotere bosgebieden betekent dit nog een extra bedreiging voor een dergelijke soort in Vlaanderen, met zijn typisch sterk versnipperde eenheden natuur.

Het Raspailleboscomplex, met zijn nagestreefde hakhoutbeheer, biedt dan ook uitstekende kansen voor de toekomst van de kleine ijsvogelvlinder. Nu de soort als het ware is herontdekt in het gebied kan er ook terdege rekening worden mee gehouden bij het uitvoeren van het beheer van het bos. Op die manier zullen we ook in de toekomst deze bosparel langs de brede paden kunnen zien fladderen.

Koen Steenhoudt 054 58 67 58 k.steenhoudt@belgacom.net

Š

Vilda - Rollin verlinde

derde bosbeheer opgegeven: het verdwijnen van open plekken in het bos en van zoomvegetaties langs bosranden. Om het tij te keren dient men te streven naar een natuurlijker bosbeheer, met gevarieerde bosranden en open plekken in het bos zelf. Dit creeert de afwisseling tussen licht en donker, tussen zon en schaduw, een wisselwerking die de soort nodig heeft. Beheersmaatregelen die in dit opzicht kunnen worden uitgevoerd bestaan uit het kleinschalig kappen van bomen en het gefaseerd maaien van bosranden, zodat er steeds voldoende nectar aanwezig blijft voor de vlinders. Bossen dienen ook een voldoende grote oppervlakte te hebben om een leefbare populatie te kunnen onderhouden. De kleine ijsvogelvlinder

Kleine ijsvogelvlinder op bosandoorn

4

nr. 4 - oktober 2006

Meirdam bedreigd ?

Begin 2006 verschenen in de plaatselijke pers een aantal artikels waarin te lezen stond dat de Stad Dendermonde een studiebureau zou aanstellen voor de opmaak van een ruimtelijk uitvoeringsplan voor Meirdam. In deze artikels werd ondubieus gesteld dat dit natuurrijk poldergebied in de weegschaal wordt gelegd ter compensatie van landbouwgronden die verloren zijn gegaan door de expansie van het industrieterrein Hoogveld.

Meirdam beslaat ongeveer 90 ha en bestaat uit een hooi- en weilandencomplex doorkruist met sloten gelegen in de bocht van de Schelde en langs de Nieuwe Dender en maakt deel uit van de perimeter van ons reservaat ‘SintOnolfspolder’. Het gebied is nu als recreatiegebied ingekleurd op het gewestplan. Het geheel is biologisch zeer waardevol met een rijke waterflora en bestaat uit historisch permanente graslanden, een grote waterplas tot ver buiten Dendermonde, gekend door ‘spotters’ van watervogels, en enkele bosjes (zie foto kaft).

De nieuwe plannen zijn wel een hele omwenteling want de Stad heeft steeds voorgehouden dat de nieuwe bestemming voor dit gebied enkel natuur kon zijn.

Redenen genoeg dus om de stad om nadere uitleg te vragen…

Natuurpunt vzw heeft in een schrijven dan ook uitdrukkelijk uiting gegeven van haar ongenoegen en stelt dat de nu reeds gesuggereerde bestemmingswijziging naar agrarisch gebied alles behalve aanvaardbaar is en dit om tal van redenen: eerdere stellingnames door de stad zelf, de ecologische waarden van het gebied (BWK-kaart), visie van het Vlaamse Gewest en verplichtingen van Europa naar de besturen om een stand-still van het verlies aan biodiversiteit te bereiken, een citaat uit het Gemeen-

nr. 4 - oktober 2006

Het Meirdamgebied gelegen tussen de stadskern van Dendermonde en de Nieuwe Dender heeft een biologische waarde die vergelijkbaar is met die van de Sint-Onolfs-polder op de linkeroever van de Nieuwe Dender. Hoe groener de percelen gekleurd zijn hoe meer natuurwaarden er te vinden zijn.

telijk Ruimtelijk Structuurplan Dendermonde, de Natuurlijke Structuur GENO, Gemeentelijk Natuurontwikkelingsplan Dendermonde. Meirdam is bovendien geselecteerd als één van de waardevolle en prioritaire gebieden voor natuurbehoud en natuurontwikkeling in de Dendervallei (Deelbekken Dender) en wordt in de Ontwikkelingsschets Schelde-estuarium, PROSES vernoemd als volgt: “Voor de Sint-Onolfspolder en Meirdam: Ontwikkelen van natuurgebieden en mogelijke infrastructuur onafhankelijk van het Sigmaplan, met respect voor het landschap en de bestaande historische functies langs de Schelde”.

Uit inventarisaties door Natuurpunt uitgevoerd blijkt overduidelijk dat de graslanden in het gebied Meirdam minstens evenwaardig zijn met het westelijk deel van de Dender. Bijna alle graslanden behoren tot de zgn. ‘dottergraslanden’ die in Europa nu al zeer kwetsbaar en zeldzaam zijn geworden. Dit zijn graslanden rijk aan planten als dotterbloem, tweerijige zegge, echte koekoeksbloem, moeras-vergeet-mij-nietje, … met in ruigere delen moerasspirea, engelwortel, kale jonker, kattestaart, valeriaan, moesdistel, grote zegges, … en zijn dus biologisch zeer waardevol. Tevens kent het gebied een uitgebreid slotenstelsel met in de kwelzones een voor Vlaande-

5

tasten van onze - nu al onder druk staande - natuurwaarden is immers onherroepelijk…

We rekenen op de stad om een groot deel van Meirdam een echt groen statuut toe te kennen. Uit ervaring weten we immers dat landschappelijk en ecologisch waardevol agrarisch gebied onvoldoende wettelijke bescherming biedt voor de in het gebied aanwezige natuurwaarden. We zijn er bovendien van overtuigd dat het studiebureau tot hetzelfde besluit zal komen wanneer alle argumenten degelijk worden afgewogen.

We volgen de zaak op de voet en houden u op de hoogte!

Stefaan Thibau

Afdeling Dendermonding INFO

teiten. En natuurlijk blijft er altijd de mogelijkheid voor extensieve landbouw: dergelijke graslanden vragen immers een goed beheer waarin maaien, hooien en begrazen een belangrijke rol spelen.

Dit open gebied is bovendien uitstekend geschikt voor passieve natuurrecreatie met bijvoorbeeld de aanleg van een natuurleerpad, het plaatsen van een vogelkijkhut, … Een plek van rust en stilte vlakbij het stadscentrum, bijzonder geschikt om mensen in contact te brengen met de aanwezige natuur en om te ontstressen. We zijn ervan overtuigd dat deze benadering meer voldoening zal geven en door een veel ruimer deel van de bevolking zal gedragen en gesmaakt worden.

Het spreekt voor zich dat we van het stadsbestuur een rechtlijnig beleid met visie voor de toekomst verwachten waarin zorg wordt besteed aan mens, milieu en natuur. Het nog verder aan-

Stefaan Thibau 052 42 69 72 stefaan.thibau@skynet.be

Stefaan ThibauP

ren unieke waterflora en fauna, met o.a. het massale voorkomen van loos blaasjeskruid.

Ten slotte vormen de grote zandwinningput en de aanpalende visvijvers een belangrijk rustgebied voor doortrekkende watervogels, vnl. eenden.

Bovenstaande beschouwd lijkt het voor ons duidelijk: Meirdam kan niet als compensatie dienen voor het verlies van landbouwgrond door uitbreiding van industrie eerst en vooral omdat het geen echt belangrijk gebied voor landbouw is. Het dient voor het grootste deel een groene inkleuring als natuurgebied of als reservaatgebied te krijgen en in mindere mate landschappelijk en ecologisch waardevol agrarisch gebied noodzakelijk om de steeds verder bedreigde en toch wel niet algemeen voorkomende natuurwaarden in onze regio enigszins te bewaren. Daarvoor heeft het gebied wel alle capaci-

Eén van de typische grachtjes die in de kwelzones van Meirdam en de Sint-Onolfspolder voorkomen met kikkerbeet, loos blaasjeskruid, holpijp, kleine watereppe, rode watererepijs, ...

6

nr. 4 - oktober 2006

DENDERKALENDER uur van vertrek

plaats van afspraak

1 toelichting ☺ gids

7 bijzonderheid h contactpersoon

5 zeker meebrengen

zondag 1 oktober

Natuurwandeling in de Gerstjes

Activiteiten van Natuurpunt zijn voor leden gratis en niet-leden betalen € 1, tenzij expliciet anders vermeld.

Op onze excursies breng je best laarzen mee en zijn een verrekijker en een passende veldgids nuttig.

Bij activiteiten buiten de regio is carpooling gebruikelijk (€ o,o5 per km/persoon). h

Herman Derder – 0495 32 42 61

5 Laarzen, loupe en paddenstoelengids.

Afdeling Aalst

1 ☺ h

10:00 – 12:00 Parking Gerstenhof, Gerstenstraat 12, Erembodegem–Aalst Natuurwandeling in samenwerking met stad Aalst.

Peter Tolleneer of Laurent Annaert Dienst leefmilieu – 053 73 24 12 antonia.geerts@aalst.be zondag 1 oktober

zondag 8 oktober

Drie Bossenwandeling in Everbeek

zondag 15 oktober

afd. Affligem-Liedekerke

Paddenstoelen in het Osbroek te Aalst

zondag 1 oktober

Natuurwandeling in de Faluintjes afd. Affligem-Liedekerke 14:15 – 16:30 Samenkomst om 14 uur aan de Abdij van Affligem 1 Herfstwandeling (6 km) in de Faluintjes h Erik De Block - 053 68 35 88 edebe@advalvas.be

over het beheer in dit reservaatproject en over de effecten ervan op de natuur. h Joris De Wolf – 055 42 35 85 Joris.dewolf@belgacom.net zondag 15 oktober

V.O.C. Lierde 14:00 – 18:00 Kerk Everbeek Boven 1 Boswandeling in Everbeek h Roger D’Homme – 055 42 37 73 rdhomme@hotmail.com

Natuurwandeling in Liedekerkebos 10:00 – 12:00 Samenkomst om 9.45 uur, ingang Liedekerkebos, Schelfhoutstraat, Liedekerke 1 Themawandeling (4km) "De Vos" h Erik De Block - 053 68 35 88 edebe@advalvas.be

1 Joris vertelt tijdens deze wandeling

afd. Lede-Houtem

1 ☺ h

5

10:00 – 12:00 Frans Blanckaertdreef (zijstraat Parklaan) te Aalst Educatieve wandeling rond paddenstoelen Paddenstoelenwerkgroep "Zwamvlok" Herman Derder – 0495 32 42 61 Laarzen, loupe en paddenstoelengids.

Paddenstoelen in het Neigembos afd. Ninove

1

☺ h

5

dinsdag 17 oktober

Paddenstoeleninventarisatie Ledezijde afd. Lede-Houtem

zondag 15 oktober

Effecten van natuurbeheer in de Everbeekse bossen

☺

afd. Geraardsbergen

h

14:00 – 17:30 Kerk van Everbeek Boven

14:30 – 17:00 Kapel van Bevingen Herfsttijd is paddenstoelentijd.

Onze ervaren gids leert jullie alles over de levenswijze van onze inheemse paddenstoelen en zwammen.

Herman Lemaire Kris De Wit – 054 32 52 65 Laarzen en eventueel paddenstoelengids.

5

14:00 Ledezijde (kant Erpe-Mere, Erondegem), Gentse steenweg Erondegem (100m voorbij bakkerij Ponnet, rechtover Car-wash) Paddenstoelenwerkgroep "Zwamvlok" Herman Derder – 0495 32 42 61 Laarzen, loupe en paddenstoelengids.

zondag 1 oktober

Internationaal vogeltrektelweekend afd. Ninove

1

h

5

08:00 – 14:00 Bunker einde Begaardenstraat te Roosdaal Tellen en determineren van de overvliegende trekvogels. Deze dag is het ook de praktijkles van de cursus roofvogels.

Kris De Wit – 054 32 52 65 Laarzen en warme kledij, kijker/ telescoop en vogelgids. dinsdag 3 oktober

Paddenstoeleninventarisatie Den Dotter Toon Gabriëls

afd. Lede-Houtem 14:00 Gotegemmolen, Gotegemstraat te Haaltert ☺ Paddenstoelenwerkgroep "Zwamvlok"

nr. 4 - oktober 2006

7

zondag 22 oktober

Wandeling in het Aubroek te Berlare

h

afd. Dendermonding

1

7 ☺ h

08:00 – 10:30 Taverne De Waterhoek te Berlare Deze wandeling wordt begeleid door gidsen die hier met elk hoekje en elke vogel vertrouwd zijn. We hebben dan ook eerst en vooral aandacht voor de vogels van het gebied. Het is het ideale moment voor de waarneming van trekvogels.

Na de wandeling drinken we samen een glas in Taverne De Waterhoek.

André Van Doorsselaer, Rudi Van Onderbergen en Antoine Hulders, i.s.m. vzw Durme Stefaan Thibau - 052 42 69 72 stefaan.thibau@skynet.be zondag 22 oktober

Nationale vogeltrekteldag afd. Ninove 08:00 – 14:00 Trektelpost bunker Pamel/Roosdaal, einde Begaardenstraat/ begin veldweg, Roosdaal 1 We determineren en tellen alle overvliegende trekvogels. h Kris De Wit – 054 32 52 65 5 Verrekijker of telescoop en warme kleding en laarzen. zondag 29 oktober

Paddenstoelen in het Osbroek te Aalst afd. Lede-Houtem 10:00 – 12:00 Frans Blanckaertdreef (zijstraat Parklaan) te Aalst 1 Educatieve wandeling over paddenstoelen ☺ Paddenstoelenwerkgroep "Zwamvlok" h Herman Derder – 0495 32 42 61 5 Laarzen, loupe en paddenstoelengids.

zondag 5 november

Natuurwandeling in Liedekerkebos afd. Affligem-Liedekerke 10:00 – 12:00 Samenkomst om 9.45 uur, ingang Liedekerkebos, Schelfhoutstraat, Liedekerke 1 Themawandeling (4km) "Gaaien,

8

zaterdag 18 november

Snoeidemonstratie in een hoogstamboomgaard V.O.C. Lierde

1 7 h

zondag 5 november

dinsdag 21 november

afd. Geraardsbergen

Paddenstoeleninventarisatie Den Dotter

dinsdag 7 november

Paddenstoeleninventarisatie Smetlede, Koningsbos en Blote Heide afd. Lede-Houtem 14:00 Kerk Smetlede ☺ Paddenstoelenwerkgroep "Zwamvlok" h Herman Derder – 0495 32 42 61 5 Laarzen, loupe en paddenstoelengids. zaterdag 18 november

Dag van de Natuur Natuurwandeling in de Wellemeersen afd. Denderleeuw

h

5

09:00 – 12:00 Nauw, Sint-Maria Lierde Maximaal 20 personen kunnen deelnemen aan deze educatieve snoeidemonstratie.

Inschrijving via Paul Haustraete Paul Haustraete – 09 360 35 61 paul.haustraete@rlva.be

Landschapswandeling in Ophasselt 14:00 – 17:30 Kerk van Ophasselt 1 We verkennen een streek die tot nog toe weinig aan bod kwam en die we nu bijzonder in het licht zetten. We wandelen langs kleine en mooie valleitjes, door het Hasseltbos en eindigen in een plaatselijke taverne. h Lode De Beck – 054 41 42 47 lodedebeck@hotmail.be

1

eens mee te gaan.

Koen Steenhoudt – 054 58 67 58 k.steenhoudt@belgacom.net

zondag 5 november

afd. Affligem-Liedekerke

Afdeling Aalst 10:00 – 12:00 Op het einde van de Schietbaan (zijbaan van de Brusselse steenweg), ter hoogte van de oude Zeebergbrug 1 Natuurwandeling in samenwerking met stad Aalst. ☺ Antonia Geerts of Geert Rohaert h Dienst leefmilieu – 053 73 24 12 antonia.geerts@aalst.be

h

Dag van de Natuur Natuurwandeling in Teralfene 14:15 – 16:30 Samenkomst om 14 uur aan de kerk van Teralfene 1 Natuurwandeling (4km) langs de Kavee en de vogelkijkhut h Erik De Block - 053 68 35 88 edebe@advalvas.be

zondag 5 november

Natuurwandeling in het Somergembos

kraaien en eksters" Erik De Block - 053 68 35 88 edebe@advalvas.be

14:00 – 17:30 Infobord Rodestraat te Denderleeuw Natuurwandeling: herfst, mossen en zwammen Peter Tolleneer Laarzen of stevige wandelschoenen.

afd. Lede-Houtem

☺ h

5

14:00 Gotegemmolen, Gotegemstraat te Haaltert Paddenstoelenwerkgroep "Zwamvlok" Herman Derder – 0495 32 42 61 Laarzen, loupe en paddenstoelengids. zondag 26 november

Gorzen in Hoegaarden en Het Vinne in Zoutleeuw afd. Geraardsbergen 08:00 – 18:00 Benedenkant Vesten Geraadsbergen 1 Natuurwandeling in de gebieden van Hoegaarden die beheerd worden voor (geel) gorzen. (www.velpe-mene.be/nbakkerreservaten.htm).

We bezoeken ook het natuurinrichtingsproject het Vinne. Dit belangrijk gebeid voor watervogels was ooit het grootste zoetwatermeer van België. h Wouter Faveyets – 054 33 91 06 wouter.faveyts@telenet.be

REGIO-ACTIVITEIT zaterdag 2 december

Zevende Zev ende Natuur- en Milieuquiz

zaterdag 18 november

afd. Ninove

Terugblik op de voorbije Natuurberlevingsweekends

19:30 – 24:00 Nieuwe locatie! Zaal De Linde, Gemeenteplein te Meerbeke 1 Een leuke en gezellige quiz over alle aspecten van natuur en milieu.

Ploegen van 4 personen.

Deelnameprijs € 15 per ploeg, over te schrijven op rekening 979-3529555-21 van NatuurpuntNinove, met vermelding "quiz + naam ploeg" h Kris De Wit – 054 32 52 65 kris.dewit@skynet.be

afd. Geraardsbergen 20:00 – Parochiale zaal Grimminge, steegje naast de kerk 1 Een compilatie met de beste digitale foto’s van de voorbije activiteiten, in het bijzonder de weekends van de afgelopen jaren: Jalna, Voeren, Heuvelland en Lac du Der. Een gezellige avond als reünie voor diegenen die mee waren en een smaakmaker voor zij die eraan denken om ooit

nr. 4 - oktober 2006

alles getoond en worden reisanekdoten verteld. h Kris De Wit – 054 32 52 65

Afdeling Aalst 10:00 – 12:00 Hof te Putte, Putstraat 99 te Meldert-Aalst 1 Natuurwandeling in samenwerking met stad Aalst. ☺ Annemie De Bruycker of Paul Van den Bremt h Dienst leefmilieu – 053 73 24 12 antonia.geerts@aalst.be zondag 3 december

wil, kan het meenemen.

7 Een lunch en drank worden aangeboden aan wie de hele dag blijft Stefaan Thibau - 052 42 69 72 stefaan.thibau@skynet.be 5 Laarzen en werkhandschoenen h

zondag 17 december

Overwinterende watervogels aan de Schelde V.O.C.-Lierde 09:00 – 12:00 Kaaihoeve, Oude Scheldestraat 16, Meilegem Zwalm 1 Themawandeling h Frank De Waele – 055 42 78 40 fank.de.waele@telenet.be

18 en 19 november

Dag van de Natuur (beheerswerken) afd. Ninove

1

Natuurwandeling in Liedekerkebos afd. Affligem-Liedekerke 10:00 – 12:00 Samenkomst om 9.45 uur, ingang Liedekerkebos, Schelfhoutstraat, Liedekerke 1 Themawandeling (4km) "Winter" h Erik De Block - 053 68 35 88 edebe@advalvas.be zondag 3 december

Winterwandeling in Essene afd. Affligem-Liedekerke 14:15 – 16:30 Samenkomst om 14 uur aan de kerk van Essene.

1 Verkennen (6 km) van de natuur op de grens van Essene met Asse-ter-Heide en Meldert. h Erik De Block - 053 68 35 88 edebe@advalvas.be

BEHEERSWERKEN zondag 8 oktober

Beheerswerken Palitsebeek afd. Affligem-Liedekerke 8:30 – 13:30 Samenkomst Sportlaan te Liedekerke, aan de brug over de Palitsebeek 1 Maaien en opruimen 7 Drank en een tussendoortje worden aangeboden. h Marc Michiels – 053 67 11 91 marcusmichiels@yahoo.com

5

zaterdag 28 oktober

Beheerswerken Sint-Onolfspolder

1 7

afd. Dendermonding

h

zondag 3 december

Dotterwandeling afd. Groot Haaltert 14:30-17:00 Gotegemmolen, Gotegemstraat, grens Aaigem-Haaltert 1 Natuurwandeling door het reservaat. h Stijn de Ryck – 0472 70 20 00 stijnderyck@busmail.net 5 Laarzen, geschikte kledij woensdag 13 december

Natuurreizigers uit de Denderstreek (winterse dia-filmavond) afd. Ninove 20:00 – 23:00 Café Kalisj, Pollarestraat 126, 9400 Ninove 1 Afrika, Zuid-Amerika, Azië en Europa, in al deze werelddelen hebben Natuurpunters uit de Denderstreek hun voetstappen al achtergelaten in de plaatselijke klei.

Ze zijn met een pak foto’s, dia’s en films over de plaatselijke fauna en flora teruggekomen. Op deze winterse woensdagavond wordt dit

nr. 4 - oktober 2006

h

1 h

5

9:00 of 16:00 Sint-Onolfsdijk, aan de monding van de Nieuwe Dender langs de kant van Appels Maaien van rietruigte Vooraf contact met Stefaan Thibau 052 42 69 72 stefaan.thibau@skynet.be Laarzen

zondag 10 december

Beheerswerken Palitsebeek afd. Affligem-Liedekerke

zaterdag 16 december

afd. Dendermonding

1 h

afd. Affligem-Liedekerke

1 7 h

8:30 – 13:30 Samenkomst Sportlaan te Liedekerke, aan de brug over de Palitsebeek Maaien en opruimen Drank en een tussendoortje worden aangeboden.

Marc Michiels – 053 67 11 91 marcusmichiels@yahoo.com

8:30 – 13:30 Samenkomst Sportlaan te Liedekerke, aan de brug over de Palitsebeek Maaien en opruimen Drank en een tussendoortje worden aangeboden.

Marc Michiels – 053 67 11 91 marcusmichiels@yahoo.com

Beheerswerken Heidemeersen

zondag 12 november

Beheerswerken Palitsebeek

08:00 – 16:00 Voor de juiste locatie, bel naar onderstaande verantwoordelijken Boomkruinen zagen, wilgen knotten, verwijderen van exotische struiken in één van onze nieuw aangekochte percelen in het reservaat Ninove-Linkeroever, enz. Kom ons een dagje helpen, wij zorgen voor warme soep en een koude pint.

Frederik – 054 34 20 86 Georges – 054 33 60 64 Laarzen en werkhandschoenen

5

09:00 – 16:00 Taverne 't Oud Brughuys in Berlare aan Schoonaardebrug, kant Berlare Verwijderen van exoten op een vertuind perceel.

Vooraf contact met Stefaan Thibau 052 42 69 72 stefaan.thibau@skynet.be Werkhandschoenen

zaterdag 18 november

Dag van de natuur Beheerswerken Heidemeersen afd. Dendermonding

Stijn De Ryck

zondag 3 december

Natuurwandeling in het Kravaalbos

09:00 – 16:00 Taverne 't Oud Brughuys in Berlare, aan Schoonaardebrug kant Berlare 1 Knotten van knotwilgen. Wie hout

9

15 jaar JNM te Ninove en Geraardsbergen!!

27-28 oktober: Jubileumweekend

Vrijdag 27 oktober beginnen we het weekend rustig met een receptie voor iedereen die van ver of dichtbij iets met JNM-NiGer te maken heeft of had. Jullie Natuurpunters zijn dus ook welkom. De champagne (of was het nu schuimwijn) zal knallen en de speeches zullen naadloos in elkaar overlopen...

Zaterdag 28 oktober wordt er ook nog iets nuttigs gedaan: we beginnen de dag met beheerswerken in de Moenebroeken in Geraardsbergen.

Jens zal ons laten zweten tot in de late namiddag en zorgt er ook voor dat iedereen werk genoeg heeft, zodat niemand zich verveelt. Na al dat harde werken moet er dan ’s avonds eens goed ontspannen worden. En zeg nu zelf, wat is er beter dan een JNM-fuif? De beste JNM-muziek van de laatste 15 jaar zal door de boxen knallen en alle kamphits worden perfect gemixed met een cuba-libre of bloody mary. DJ/VJ Ike zorgt voor ambiance voor en achter de draaitafels en zal zelfs aan gepaste JNM-visuals denken (jaja, das nogal iet èh! ;-).

U begrijpt het wel, een hele dag vol ambiance, zwetende lijven en feeststemming!

Allemaal goed en wel, maar wat gaat dat kosten, waar gaat dat door en vooral: ben ik wel uitgenodigd? Ziehier het paktische gedeelte:

10

Praktische gedeelte: Vooreerst: iedereen is voor de 3 activiteiten uitgenodigd: piepers, ini’s, gewone leden, ouders, oude sokken, familie, vrienden, bevriende verenigingen...

Receptie: Plaats: buurthuis Pallieter, Smid Lambrechtstraat 102, 9406 Outer.

Uur: vanaf 20.00 tot als de laatste naar huis gaat.

Beheerswerken: Plaats (van afspraak): garage Renault De Tant, Aalstersesteenweg 52, 9506 Schendelbeke.

Uur: van 13.00 tot 17.00.

Meebrengen: niets, Natuurpunt zorgt voor het nodige materiaal (laarzen en aangepaste werkkledij mogen altijd natuurlijk).

Fuif: Plaats: Jeugdhuis het Uur in Meerbeke, St. Berlindisstraat 10. (Naast de kerk van Meerbeke) Uur: Vanaf 21.00 tot in de vroege uurtjes Prijs: Gratis, drank aan zeer democratische prijzen

JNM INFO

15 jaar geleden werd de toenmalige JNM-afdeling Ninove opgericht en dat mag wel gevierd worden he! Omdat we het dit jaar allemaal wat grootser zien, maken we er niet gewoon een feestavondje van, maar ineens een heel feestweekend, waar we voor elk wat wil(d)s insteken.

Wout Van der Auwermeulen www.jnm.be/niger 0497/072353 of niger@jnm.be

nr. 4 - oktober 2006

Natuurpun is een open en ongeNatuurpunt bonden vereniging die mensen op een aangename wijze kansen wil geven om zich in te zetten voor de duurzaamheid van natuur en landschap vanuit een brede maatschappelijke visie. Onze activiteiten situeren zich hoofdzakelijk op het vlak van studie, educatie, beleid en reservatenwerking.

Tel.: 015 29 72 20 www.natuurpunt.be

AFDELINGEN Aalst

Daan Stemgée - 053 41 35 37 daan.stemgee@telenet.be

Affligem - Liedekerke

RESERVATEN EN NATUURPROJECTEN

Molenbeekmeersen te Denderleeuw/ leeu w / Okegem - 6646

Giften Reservatenfonds: rekeningnummer: 293-0212075-88 met vermelding van de projectnaam en het projectnummer.

Giften vanaf € 30 zijn fiscaal aftrekbaar.

Paddebeekvallei te Dendermonde - 6652

Boelaremeersen te Nederboelare - 6640 Johnny Cornelis - 0474 58 08 38

johnny.cornelis@agr.kuleuven.ac.be

Brede schorren en Konkelschor te Berlare 6616

Kern Affligem

Stefaan Thibau 052 42 69 72 stefaan.thibau@skynet.be

Kern Liedekerke

Dendervallei te Ninove 6099

Denderleeuw

Joachim De Maeseneer Joachimdm@yahoo.com 0496 93 53 77

Wim Van Grieken - 053-77 70 06 wim.van.grieken@advalvas.be Erik De Block - 053 68 35 88 edebe@advalvas.be Bruno De Bruyn - 053 67 07 85 bruno.de.bruyn@kindengezin.be

Eric De Tré 053 66 04 32 eric.detre@vhm.be

Dirk Van den Bossche 052 42 49 60

Palitse beek te Liedekerke - 9427 Marc Michiels 053 67 11 91 marcusmichiels@skynet.be

Pamelse meersen, Dommelingen te Liedekerke - 9972 Marc Michiels 053 67 11 91 marcusmichiels@skynet.be

Phenixberg te Okegem - 6618 Wouter Mertens 054 32 51 71 wouter.mertens@lin.vlaanderen.be

Park van Mesen te Lede

Dendermonding

Den Dotter Dotter /Blauwbos / Blauwbos te Haaltert/Aaigem/Mere 6149

Herman Derder 053 80 01 10 herman.derder@pi.be

Stefaan Thibau - 052 42 69 72 stefaan.thibau@skynet.be

Walter Loy - 053 83 89 64 walter.loy@scarlet.be

Erpe-Mere

Everbeekse bossen - 6210

Raspaillebos te Grimminge 164

Peter D’Hondt - 053 80 72 57 peter.dhondt@telenet.be

Boven-Dender

Koen Steenhoudt - 054 58 67 58 k.steenhoudt@belgacom.net

Groot-Haaltert

Stijn De Ryck 0472 70 20 00 stijnderyck@busmail.net

Lede-Houtem

Herman Derder - 053 80 01 10 herman.derder@scarlet.be

Ninove

Conservator Koen Van Den Berge 055 42 83 90

't Groot Schoor te Grembergen 6603 Tarcy Verstraeten 052 21 11 11

Heidemeersen te Berlare 6644

Stefaan Thibau 052 42 69 72 stefaan.thibau@skynet.be

Hogedonk te Gijzegem/ gem / Herdersem / Mespelare - 6243

Wouter Mertens - 054 32 51 71 wouter.mertens@lin.vlaanderen.be

Brian Roelandt Brian.Roelandt@telenet.be 052 22 57 71

WERKGROEPEN

Honegem te Erpe-Mer Erpe-Mere/ e/ Aalstt /Lede Aals / Lede - 6123

Werkgroep Invertebraten

Eric De Tré - 053 66 04 32 eric.detre@vhm.be - 2255

Vogelwerkgroep Cinerea

Wouter Faveyts 054 33 91 06 wouter.faveyts@telenet.be

Wim D’Haeseleer - 0495 87 50 50 wim.dhaeseleer@hongem.be www.honegem.be

Keelman te Denderhoutem 6178

Plantenwerkgroep Allium

Guido Van Rossen 054 32 23 01 guido.van.rossen@telenet.be

Zoogdierenwerkgroep Elio

Kravaalbos te Meldert 6071

Peter Tolleneer - 053 84 00 27 allium@belgacom.net Axel Neukermans - 0478 88 07 91 elio@telenet.be

Paddestoelenwerkgroep Zwamvlok Herman Derder - 053 80 01 10 herman.derder@scarlet.be

Werkgroep amfibieën & reptielen Ward Koen De Maere greatskua2002@hotmail.com 0485 68 89 82

nr. 4 - oktober 2006

Frans Roggeman fransroggeman@msn.com

Ledezijde 6657

Herman Derder - 053 80 01 10 herman.derder@scarlet.be

Moenebroek te Geraardsbergen/ berge n /Lierde Lierde - 6620 Carlos D’Haeseleer - 054 41 87 09 carlos.dhaeseleer@natuurpunt.be

Koen Steenhoudt 054 58 67 58 k.steenhoudt@belgacom.net

Rietbeemd te Moerbeke beke / Vianee /Lessines Vian / Lessines - 6058 Godfried Merlevede 068 33 51 06 g.merlevede@tiscali.be

Sint-Onolfspolder te Appel Appels/ s/ Dendermonde - 6623 Bart Dierickx 052 21 03 81

Valier te Liedekerke - 9418 Marc Michiels - 053 67 11 91 marcusmichiels@skynet.be

Wachtbekken 6 in Sint-Gilli Sint-Gilliss /Dendermonde / Dendermonde Stefaan Thibau 052 42 69 72 stefaan.thibau@skynet.be

Walputbeek /Dendermeersen Walputbeek/ Dendermeersen te Meerbeke - 6213 Georges Jacobs 054 33 60 64 georges.jacobs@pandora.be

Wellemeersen te Denderleeuw Denderleeuw/ Erembodegem - 6612 Eric De Tré 053 66 04 32 eric.detre@vhm.be

Werkgroep Bomen-ParkOsbroek/ Osbroe k / Gerstjens te Aalst Peter Tolleneer 053 84 00 27 wbpo.aalst@belgacom.net

Dendriet is het regionale contactblad voor de leden van negen Natuurpuntafdelingen en vier studiewerkgroepen in de Denderstreek. Deze afdelingen en werkgroepen willen zowel occasioneel als structureel intens samenwerken. Je kan voor meer inlichtingen steeds terecht bij de contactpersoon voor jouw afdeling of de werkgroep die jouw interesse wegdraagt. Stuur je opmerkingen, aanmoedigingen, belevenissen en natuurpuntjes door naar de redactie. Deadline volgende Dendriet: 1 november 2006.

Dendriet ontvangen: ontvange Leden van Natuurpunt die lid zijn van een niet-Denderstreekafdeling kunnen Dendriet ontvangen door hun lidmaatschap te wijzigen naar de afdeling binnen de Denderstreek van hun keuze of door zich te abonneren op Dendriet. Dit doe je door middel van een overschrijving van € 7,50 op rekeningnummer 393-0491337-24 van Dendriet, Heldergemstraat 161, 9450 Heldergem, met vermelding van je lidnummer en “abonnement Dendriet, middenkatern afdeling...”.

Een afzonderlijk abonnement zonder lidmaatschap van Natuurpunt is niet mogelijk.

REDACTIERAAD Wouter Mertens - hoofdredacteur Daan Stemgée - redactiesecretaris Stijn De Ryck - publicatiecontroller Marc Symoens - corrector Koen Steenhoudt - verzending Willy Beeckman, Joachim De Maeseneer, Dirk De Mesel, Herman Derder, Eric De Tré, Peter D’Hondt, Wouter Peter Tolleneer, Faveyts, Wim Van Grieken, Wilfried Veldeman Werkten ook mee aan dit n nr: Stijn De Ryck, Wouter Faveyts, Toon Gabriëls, Stefaan Thibau, Vilda- Rollin Verlinde.

DRUK

Drukkerij Druk in de Weer, Gent Papier: CyclusPrint 90 gram, 100% kringlooppapier Inkt: gedrukt met vegetale inkten en plantaardige wasmiddelen

11

Zaterdag 2 december: regioquiz Schrijf nu in!

INHOUD 2

Kleine ijsvogelvlinder in Raspaillebos

5

Meirdam bedreigd!

7

Denderkalender

10

15 jaar JNM Ninove-Geraardsbergen

Deze titel verwijst naar: A het Griekse dendron, wat boom betekent, A een mineraal in de vorm van een boompje op voegvlakken van sommige gesteenten, A de vertakte uitlopers van hersenzenuwcellen: een communicatiekanaal dus, A het Denderbekken met een netwerk van sloten en beken, A tenslotte staat er natuurlijk ook veel riet langs de Dender...

Redactieadres: Dendriet, Pamelstraat 119, 9400 Ninove E-mail: dendriet@telenet.be Website: www.natuurpunt.be/denderstreek Verantwoordelijke uitgever: Wouter Mertens, Pamelstraat 119, 9400 Ninove Rekeningnummer: 393-0491337-24, Dendriet, Heldergemstraat 161 9450 Heldergem

Foto’s voorpagina: Stijn de Ryck, Stefaan Thibau Vilda - Rollin Verlinde

SCHENK EEN LIDMAATSCHAP !

Gezinslidmaatschap: € 20 op rekening 230-0044233-21 Je ontvangt natuur.blad en Dendriet Voor € 8,50 meer ontvang je ook natuur.focus (studie en beheer) of natuur.oriolus (vogels) Voor € 34,50 in totaal ontvang je zowel natuur.blad, -focus, -oriolus en Dendriet (vermeld de tijdschriften die je wenst op de overschrijving)