dendriet 2008 nr 1 jaargang 7

BELGIE / BELGIQUE P.B. GENT X

BC1133 Afgiftekantoor Gent X - P109327

jaargang 7

nummer 1 - 2008 Retouradres: Koen Steenhoudt, Waterschaapstraat 30, 1570 Galmaarden Is je adres niet juist? Meld het aan de redactie.

driemaandelijks tijdschrift

Grote Meersen onder druk Hoge Berg veilig Visarendshow live!

januari - februari - maart

2008 kan schitteren… dankzij jou !

Beste lid,

Namens de redactie, Wouter Mertens

© Vilda -Ludo Goossen

Vooreerst : namens alle vrijwilligers van Natuurpunt in onze Denderregio een oprecht memorabel 2008 toegewenst! Voor de natuur maak ook jij weer het verschil door je lidmaatschap te vernieuwen, beter nog via domiciliëring of zelfs door iemand een cadeaulidmaatschap te geven. Onze afdelingen en werkgroepen in de Dendrietregio en onze vele vrijwilligers zijn het waard! Bedankt!

Eind 2007 viel het natuurrapport in de bus: een tweejaarlijks degelijk rapport over de toestand van onze Vlaamse natuur. Jammer genoeg had het natuurrapport geen echt goed nieuws: de natuur blijft in Vlaanderen achteruitgaan. Dit is vooral te wijten aan de uitstoot van stikstof en fosfor en de versnippering van de leefgebieden. Naast de voedselarme biotopen zijn vooral de waterrijke gebieden kind van de rekening…

Daarom bieden we je ditmaal graag een themanummer aan met water als rode … euh… blauwe draad.

Vlakbij onze Dendrietregio bevindt zich een internationaal belangrijk zoetwatergetijdengebied met heuse slikken en schorren. We nemen je ook mee naar de Wiestermeers te Wieze – Lebbeke en naar de Grote Meersen te Okegem bij Ninove. Zoals je zal kunnen lezen, is onze Natuurpuntinzet voor al

deze gebieden zeer groot. En ja hoor: we hoeven niet alleen in het offensief te gaan. Gelukkig vinden we ook de tijd en de rust om te berichten over positieve dingen. Bijvoorbeeld een langdurig pleisterende visarend in de Gavers te Onkerzele bij Geraardsbergen, of een project voor een uniek rivierduinengebied “Hoge Berg” te Berlare…

Je ziet het : Dendriet wil ook in 2008 voor jou de vinger aan de pols zijn voor alles wat beweegt omtrent de natuur in onze Denderregio. Dendriet is overigens een van de weinig overgebleven instrumenten of instanties die voluit een Denderstreekgevoel promoot!

Je zal in dit nummer ook een opmerkelijke bijdrage vinden over … de jacht. Wij zijn er als Natuurpunt van overtuigd dat het tij waarover het natuurrapport 2007 het heeft maar te keren is. Als we ook de andere actoren in onze Vlaamse natuur (recreatie, jacht, visserij, landbouw, sportbeoefenaars, waterbeheerders, toerisme enz.) meekrijgen om ook te werken aan onze doelstellingen. We gaan daarom graag de dialoog aan, zonder onze eigenheid en waarden te verloochenen. Als voorproefje serveren we je daarom ons “zevenpuntenplan voor de Dender”. Smakelijk!

2

nr. 1 - januari 2008

Wandel mee in de Wiestermeers In de driehoek tussen de Dender en de gemeentekernen van Denderbelle en Wieze liggen de Wiestermeersen. Dit natuurproject van onze naburige Natuurpuntafdeling vormt een onderdeel van het grote visiegebied Beneden-Dender. We gaan er even op stap langs het natuurleerpad met de bezieler van het eerste uur… Pol Meert.

Langs de oude Denders De Wiestermeers ligt in Wieze, deelgemeente van Lebbeke, en maakt samen met Hannaerden, Denderbellebroek, Hogedonk, de Dendermeersen van Herdersem, Gijzegem en Mespelare, deel uit van het grote valleigebied BenedenDender en Pasbeek. Deze vallei is een natuurlijke verbinding tussen Aalst en Dendermonde, met een vertakt netwerk van Oude Denders en meanders, kleinschalige mozaiekachtige cultuurlandschappen, beschermde historische meersen en kasteelpark, autochtone bomen en struiken, maar ook de rivier de Dender zelf. De bodem is meestal van alluviale oorsprong doordat meerdere oorspronkelijke Oude Denders hier na vele en langdurige overstromingen een dikke kleilaag hebben afgezet. Recentere afzettingen bevatten ook leem. Bovendien zorgden aanzienlijke hoeveelheden zand, afkomstig van stuifzandheuvels in de buurt, voor een complexe verzameling bodemtypes. Het gebied is laaggelegen. Sommige percelen liggen op slechts 4 m boven de zeespiegel. De kerk van Wieze situeert zich op 10 m hoogte. Vanaf dat punt is goed te zien dat de Sasbaan (grens met Aalst) richting Dender duidelijk bergafwaarts loopt.

Bossen in de meersen Wat het gebied dermate interessant maakt, is zijn verscheidenheid. In het westelijke deel loopt een oude Denderarm, waarlangs het ‘Natuurpad Oude Dender’ werd aan-

nr. 1 - januari 2008

Natuurpad Oude Dender: 3 (niet bewegwijzerde) wandelingen: de 3 kmwandeling (rode strepen), voor de landschapstappers 8 km (groene strepen – tot in Hannaerden), en een verkorte 6 km versie (anders gekleurde strepen).

gelegd door Natuurpunt, met waardevolle fauna en waterflora. Enkele boscomplexen kregen onlangs een bijzondere vermelding in het ‘Rapport autochtone bomen en struiken in Vlaanderen’. Men wandelt hier langs de nakomelingen van bomen en struiken die zich opnieuw konden vestigen na de jongste ijstijd, zo’n 13.000 jaar geleden. Gezien de ‘zware’ bodem is het massaal voorkomen van voorjaarsflora als speenkruid, bosanemoon, slanke sleutel-

bloem, muskuskruid, veelbloemige salomonszegel e.d. zeer bijzonder.

In het oostelijke deel grenst het gebied aan de Grote beek, een zijbeek van de Dender. Die beek heeft een vallei uitgeschuurd die tegen de rand van de reservaatpercelen een steilrand vormt. Dit was waarschijnlijk de oever van de vroegere Dender zelf.

De laaggelegen en dus natte beekvallei geeft een minder gunstige uitgangspositie voor de landbouw

3

Wiestermeers in de ochtend

©

Vilda - Yves Adams

maar biedt des te meer mogelijkheden voor het natuurbehoud.

Natuurlijke dottergraslanden zijn plaatselijk spectaculair te noemen.

Daarnaast zijn zo goed als alle indicatorsoorten van dit bedreigde vegetatietype aanwezig: blaaszegge, tweerijige zegge, moeraswalstro, veldlathyrus, wolfspoot, echte koekoeksbloem, penningkruid, egelsboterbloem, de vier soorten

4

tandzaad, moerasmuur en moerasvergeet-me-nietje. De zeldzame voszegge die er massaal voorkomt, maakt het lijstje nog indrukwekkender. Op de plaatsen die door minder intensief beheer licht verruigen, wordt onmiddellijk een vrij volledig spectrum van het spireagrasland gevonden: moerasspirea, echte valeriaan, leverkruid, gewone berenklauw en wilde bertram.

Greppelsprinkhaan Aan de hand van inventarisaties en monitoring stellen we wel een gestage groei vast van het aantal vogels en insecten. Daarbij is er duidelijk een verband met de gunstige flora-ontwikkeling.

Een bijzondere vermelding is er voor de Carniophora ligustri, een nachtvlindertje dat nog maar éénmaal werd waargenomen in Oost-Vlaanderen. Het werd nog niet opgemerkt in Antwerpen of West-Vlaanderen.

Samen met deze nachtvlinder en de voszegge wordt ook de greppelsprinkhaan ingeschreven op de lijst van de op te volgen dieren en planten. Deze zeldzame sprinkhaansoort staat op de Rode Lijst en komt in Vlaanderen maar op enkele plaatsen meer voor.

nr. 1 - januari 2008

Het beheer tracht de kleinschaligheid te behouden

Een grote verscheidenheid aan biotopen zorgt voor een verscheiden natuurbeheer. Al is tuinieren uit den boze, toch zal men trachten via beperkt omvormingsbeheer, weldra grotere blokken te beheren zonder evenwel de kleinschaligheid van het landschap aan te tasten.

Nu al werden beheerscontracten gesloten met landbouwers uit de regio. Voor de vrijwilligers van het beheerteam is dit een goede zaak, vermits ze hun tijd kunnen spenderen aan natuurwer-

ken in de minder toegankelijke percelen.

Natuurleerpad Enkele jaren geleden werd in het westelijke deel het natuurpad Oude Dender aangelegd. Het loopt langs het oude boscomplex, de rechteroever van een Oude Dender, knotwilgenrijen, passeert een kasteelpark en een historische hoeve. Een uitgebreide brochure is gratis ter beschikking, met een cultuur-historisch overzicht en een schets van de verschillende biotopen. Een aantal doe-activitei-

Kom je graag zelf de Wiestermeers ontdekken? Dat kan op zondag 27 januari 2008. Om 10 uur aan de kerk van Wieze vertrekken we voor een winterse wandeling.

nr. 1 - januari 2008

ten werd uitgewerkt ten dienste van de natuurouders i.s.m. de plaatselijke schoolgemeenschap.

De leerlingen hebben geholpen met het aanplanten van een honingbos, het inrichten van een takkenmuur, het maken van ‘bijenhotels’ (of blokken hout met gangetjes voor solitaire bijen). Dit alles onder het waakzame oog van de natuurouders.

De kinderen zorgen geregeld zelf voor inventarisatie en wateronderzoek in de Oude Dender.

Wiestermeers Beneden-Dender INFO

Natuurontwikkeling

Pol Meert pol.meert@telenet.be 052 41 18 85

5

Wie niet slikken wil, moet schorren!

De nieuwe zoetwatergetijdengebieden langs de Zeeschelde Afgelopen maand bezochten we het getijdengebied Lippenbroek in Hamme. Dit proefproject binnen het Sigmaplan is ook voor wandelaars bijzonder aantrekkelijk.

Vooral het combineren van een tocht langs de Schelde met een lekker biertje als afsluiter aan de Driegoten maakt deze uitstap compleet.

Eerste GGG ter wereld

laten in het noorden van onze regio. In Wichelen, Berlare en Dendermonde staan er de komende jaren grote werken op het Sigma-programma.

Een voorsmaakje kan je nu al gaan bekijken in Hamme. Sinds de sluis er in maart 2006 offi-

UA Onderzoeksgroep Ecosysteembeheer ECOBE

In ons januarinummer van vorig jaar lichtten we reeds het gewijzigde Sigmaplan uitgebreid toe.

De omzetting van polders naar overstromings- en getijdengebieden zal in de nabije toekomst ook aanzienlijk zijn sporen na-

cieel in dienst werd genomen, kwamen vele natuurliefhebbers en deskundigen uit alle windstreken al een kijkje nemen. Want Hamme Lippenbroek is immers het eerste GGG (Gecontroleerd Gereduceerd Getij) ter wereld!

Met het oog op natuurontwikkeling werd dit overstromingsgebied ingericht met een GGG. Een sluis in de rivierdijk bootst de werking van eb en vloed na in de polder. Zo ontstaan de ideale omstandigheden voor de creatie van slikken en schorren. Het project is een prototype van he-

De sluis in werking

6

nr. 1 - januari 2008

dendaags integraal waterbeheer: veiligheid, natuur en recreatie gaan er hand in hand.

Op en af‌

naar lekkere hapjes. Een uitstap meer dan waard!

Proefproject voor reuze overstromingsgebied Kruibeke Het GGG Lippenbroek (10 ha) doet dienst als proefproject voor de inrichting van het gecontroleerd overstromingsgebied in Kruibeke, waar 300 ha slikken en schorren zullen aangelegd worden. In het Lippenbroek werden daarom tien testsites ingericht, waar de sedimentatie of erosie van het gebied wordt opgevolgd, gegevens die van groot belang zijn voor de aanleg van het GGG in Kruibeke. Uit veiligheidoverwegingen mag de polder daar immers onder geen beding opslibben. Ook worden de vegetatie, de samenstelling en het zoutgehalte van de bodem

UA Onderzoeksgroep Ecosysteembeheer ECOBE

Een sluis in de rivierdijk zorgt voor de getijdenwerking in het gebied. In de betonnen inwateringssluis regelen houten schotbalken het drempelpeil van de inwatering. Door de verschillende hoogtes van de schotbalken in de drie sluiskokers kan het gebied geleidelijk tot het gewenste niveau onder water gezet worden. De sluis wordt zo afgesteld dat het binnendijkse gebied het natuurlijke ritme van eb en vloed volgt.

Tweemaal daags, bij vloed, treedt het systeem in werking.

Hoe hoger het natuurlijke getij, hoe meer water er door de sluis

vloeit. Bij springtij staat de polder blank, terwijl bij doodtij nauwelijks iets binnenstroomt. Telkens het waterpeil in de Schelde daalt, stroomt het water weer weg via de uitwateringssluis. Zo staat de polder afwisselend wel en niet onder water. Net als de planten op de oever van de rivier.

Het is bijgevolg een goed idee om rond hoogwater langs te gaan. Wie vroeg genoeg komt, kan zien hoe de stijging van het Scheldewater een aanzwellende stroom water veroorzaakt die aanvankelijk door de sluis sijpelt en wat later naar beneden dendert. Een spectaculaire aanblik.

In recordtijd (pakweg de tijd van een wandeling omheen het gebied) overspoelen de slikken.

Vogels vliegen af en aan, op zoek

Het getij in werking

nr. 1 - januari 2008

7

Paul Heerwegh

Zwarte ruiter in zomerkleed geïnventariseerd. Met name de zuurstofgraad en de hoeveelheden benthos (de bodemorganismen), nutriënten en bacteriën worden constant op de voet gevolgd. Om de kwaliteit en de betrouwbaarheid van die gegevens niet in gevaar te brengen, mag je het Lippenbroek niet betreden.

De toekomstige GGG’s worden wel toegankelijk voor het publiek.

Recyclage van silicium Schorren spelen een voorname rol in het recycleren van silicium. Dit is een belangrijke stap in het ecologisch herstel van het Scheldeland. Recent onderzoek toonde aan dat de recyclage van het door levende organismen opgenomen silicium kan worden opgeslagen door schorren. Deze schorren staan in voor de uitvoer

8

van opgelost silicium, aangezien siliciumrijk poriewater het wegstromende water aanvult.

We zien effectief dat in het water van het Lippenbroek heel wat silicium aanwezig is. Het buitenstromend water bevat ongeveer 5 à 10 keer meer silicium dan het water dat binnenstroomt.

Silicium is van belang voor diatomeeën of kiezelwiertjes, organismen die aan de basis liggen van de estuariene voedselketen.

Stoffen als fosfor en stikstof zijn door menselijke vervuiling in te grote hoeveelheden aanwezig in de Schelde. Door de verhoging van de hoeveelheid silicium wordt de verhouding met andere nutriënten meer in evenwicht gebracht, zodat schadelijke algen minder aan bod komen en de gewenste diatomeeën niet verdrukt worden.

Geluksvogels GGG’s zullen ongetwijfeld bijdragen tot de ecologische waarde van het Schelde-estuarium. Verschillende soorten vogels van internationaal belang zullen hun weg erheen vinden. Dankzij slikken en schorren ontstaan er, afhankelijk van het zoutgehalte en het onderhoud, gebieden waar vogels voedsel kunnen vinden en nesten kunnen bouwen.

De slikke bodems herbergen vele soorten microdiertjes die de bodemkwaliteit omhoog stuwen.

De grotere schelpdieren vallen erg in de smaak bij bepaalde vogelsoorten.

Ook vissen kunnen in het gebied terecht om voedsel te verzamelen en eitjes te leggen. Bovendien profiteren zij ook van het effect van GGG’s op de zuurstofgraad in het water. Zo kunnen zij de

nr. 1 - januari 2008

Schelde dieper binnendringen.

UA Onderzoeksgroep Ecosysteembeheer ECOBE

Slikken en schorren zijn in heel Europa uitermate zeldzaam geworden. Jammer eigenlijk want deze vegetatievorm levert niet alleen pittoreske plaatjes op voor wandelaars en natuurliefhebbers, maar vormt ook hét ideale biotoop voor heel wat zeldzame en waardevolle planten en dieren.

De teloorgang van dit natuurschoon heeft de mens in de eerste plaats aan zichzelf te wijten.

Eeuwenlange inpolderingen beperkten de vrije ruimte van de rivieren, waardoor slechts weinig gebieden nog blootstaan aan de dagelijkse werking van eb en vloed. En juist deze factor is essentieel voor de ontwikkeling van een waardevol slikken- en schorrenlandschap.

Met een GGG ontstaat de kans om slikken en schorren te creeren zonder de beschermende dijken af te breken. Dit systeem zal in de toekomst vaak gebruikt worden om gecontroleerde overstromingsgebieden in te richten.

Paul Heerwegh

Da’s even slikken...

Lepelaar Zo kan men de veiligheid én de natuur ondersteunen.

Buitendijkse slikken overspoelen bijna dagelijks, waardoor ze grotendeels onbegroeid blijven.

GGG-slikken zijn iets droger en kunnen meer planten bekoren.

Wetenschappers zijn bijgevolg erg nieuwsgierig welke soorten er in het gebied zullen ontkiemen. De bies is alvast een grote kansmaker. Voor vogels is een GGG als het Lippenbroek alvast uiterst interessant. Bij laag water komen ze zich graag te goed

doen aan de kleine beestjes die in de slikke bodems huizen.

Diverse insectenlarven, zoetwaterslakken, kreeftjes en wormen voelen zich namelijk behoorlijk thuis in vochtige grond.

Delta, Sigma… Horeca!

Wie een kijkje gaat nemen in Hamme Lippenbroek, werpt best eerst een blik op de getijdenta(http://getij.frbateaux. bellen net/201). Je parkeert bij voorkeur de wagen of fiets aan de horecazaken aan de alom bekende Driegoten. Volg dan de dijk naar het zuiden, en op amper 400 meter vind je het Lippenbroek. Probeer er eventueel langs te gaan bij vloed want dan kan je de watermassa kolkend zien binnenstromen. Let op: de vloed, veroorzaakt door het vocht dat je nadien op café naar binnen kapt, … is op eigen risico!

Daan Stemgée

INFO

Lippenbroek www.lippenbroek.be www.sigmaplan.be

Vorming van slikke

nr. 1 - januari 2008

9

Natuurpunt koopt “Hoge Berg” te Berlare De Vinkenberg, in de volksmond ook “Hoge Berg” genoemd, is één van de laatste rivierduinen in Berlare. Het duin steekt zo’n 10-tal meter boven de omliggende weilanden uit en heeft een oppervlakte van 2,1 ha. Natuurpunt heeft onlangs het terrein aangekocht, wat enorme kansen biedt voor het herstel van de natuurwaarden… de wind vat kreeg op de zandige rivierbedding. Zo konden o.a. te Berlare en Heusden duinen worden gevormd door windverstuivingen. Deze rivierduinen hebben vooral door hun hoogteligging en de nabijheid van de rivier altijd een aantrekkingskracht uitgeoefend op de mens. Velen verkozen er zich te gaan vestigen. In de tweede helft van vorige eeuw werd het grootste deel van de rivierduinen af-

Stefaan Thibau

Dergelijke rivierduinen zijn 15.500 à 11.500 jaar geleden ontstaan als gevolg van het sterk meanderen van de Schelde, wat zeer typisch moet geweest zijn voor onze streek. Vooral tussen Gent en Dendermonde heeft de Schelde een aantal grote fossiele meanderbochten achtergelaten. Ongeveer 13.500 jaar geleden werd de vegetatie als gevolg van laatglaciale koudeperiodes minder dicht, zodat

Bebossing verbergt het natuurlijke hoogteverschil

10

nr. 1 - januari 2008

en uitgegraven voor zandwinning en daarna omgevormd tot woongebieden of visvijvers.

De Vinkenberg is één van de laatste intacte grote duinen te Berlare. Op het gewestplan kregen ze “natuurgebied” of “parkgebied” als bestemming.

De Vinkenberg en omgeving werd inmiddels opgenomen in het VEN en kreeg de Europese status van habitatrichtlijngebied, wat een optimale bescherming zou moeten garan Een baken in de omgeving deren. De realiteit is echter anders.

Op vele percelen werden destijds weekendhuisjes en caravans neergezet, met vertuining tot gevolg.

Uitheemse boomsoorten als Amerikaanse vogelkers en Amerikaanse eik met hun explosieve groei – vroeger aangeplant voor de brandhoutproductie – overwoekeren de natuurlijke flora. Bijkomende problemen zijn te intensieve jacht, met o.a. een illegale jachttoren op de Vinkenberg, en het crossen met moto’s en quads, wat geluidsoverlast en gevaar meebrengt voor de passieve recreant.

Alles bijeen kunnen we stellen dat menselijk ingrijpen het landschap sterk heeft ontsierd en de inheemse flora en fauna sterk hebben verdrukt.

De specifieke oude bosvegetatie van de Hoge berg is echter nog terug te vinden in de bosranden of op plaatsen waar nog voldoende licht de bodem kan bereiken: dalkruid, lelietje-van-dalen, gevlekte

aronskelk, veelbloemige salomonszegel, bleeksporig bosviooltje, valse salie, mannetjesvaren, enz.

Het terrein herbergt bovendien een respectabel aantal prachtige zomereiken, waarvan we sommige meer dan 100 jaar oud schatten. Op ornithologisch vlak is een historisch broedgeval van klapekster opmerkelijk.

Hoog tijd is dus om tot actie over te gaan. We zijn er van overtuigd dat, nu het duin is aangekocht, we via een aangepast beheer een spectaculair herstel van de natuurwaarden kunnen bereiken. Bovendien willen we het duin toegankelijk maken voor het publiek via een aan te leggen wandelpad met bebording, wat het draagvlak van ons reservaat “De Heidemeersen” zal vergroten.

Ontdek het reservaat! Op 6 april 2007 wandelen we door het gebied en bezoeken we het unieke duin “Hoge berg”.

nr. 1 - januari 2008

INFO

Afdeling Dendermonding

Stefaan Thibau Stefaan.thibau@skynet.be 052 42 69 72

11

Jagers: wie zijn ze, wat doen ze?

Een kennismaking…

Het jachtbedrijf roept bij het grote publiek en bij sommige natuurliefhebbers emoties op. Het gaat immers om het doden van wilde dieren, in de Denderregio voornamelijk kleinwild als haas, wilde eend of fazant. Vaak wordt het onderwerp “jacht” binnen natuurbeschermerskringen doodgezwegen. Terecht? Dendriet wil alvast een open gesprek aangaan met alle gebruikers van de open ruimte.

Elkaar leren kennen hoort daar bij.

Tijdens de opening van de jacht laait telkens in de media de discussie op rond de vos en diens exploten. Wanneer door stropers gedode roofvogels worden aangetroffen, ontstaat een clash tussen natuurbeschermers en jagers. Men kan zich afvragen of Natuurpunt en de volgelingen van Nimrod hetzelfde nastreven of net niet. Willen beiden niet de natuur beschermen? Of is het water tussen beide groepen te diep? Tijd om hun visie eens aan bod te laten komen.

We spraken met Chris Van Der Borgt en Danny Coppens, respectievelijk voorzitter en secretaris van de Wildbeheerseenheid Land van Aalst (hierna WBE afgekort). De WBE is een jagersvereniging die voornamelijk het noordelijk deel van de regio verenigt, van Lebbeke tot Roosdaal. Zij vertegenwoordigt daarmee een gebied van ongeveer 13.000 ha, verdeeld over 41 jachtgroepen.

ging ook in de milieuraden van bijvoorbeeld Aalst, Lebbeke en Ninove. Als vzw houden we ook een algemene vergadering, die reeds door leden van Natuurpunt werd bijgewoond. Regelmatig worden er infosessies gehouden voor onze leden-jagers, bijvoorbeeld over de geplande omschakeling van loodhagel naar staalhagel vanaf medio 2008. Ook de andere gebruikers van de open ruimte worden betrokken bij onze activiteiten. Zo hebben we infoavonden gehouden voor landbouwers en grondeigenaars over perceelsrandbeheer (milieuvriendelijk beheer van akkerranden). Zoiets komt niet alleen patrijs of haas ten goede, maar ook andere dieren en planten van akkergebieden.

We proberen een gemeenschappelijke visie tot stand te brengen binnen onze vzw, maar zoals geldt voor élke vereniging heb je altijd wel leden die hun steentje niet bijdragen of vasthouden aan hun gelijk.

Hoe bent u begonnen met jagen?

Danny Coppens: Ik heb eerst 8 jaar als tracker (drijver, die het wild opjaagt naar de jagers) meegelopen met jachtpartijen van mijn schoonfamilie. Ik ben in 1992 geslaagd in het jachtexamen en jaag sindsdien in de streek van Heldergem en Erpe-Mere.

Wat is de functie van een WBE? Danny Coppens: Onze vzw verenigt de belangen van jagers in onze streek. Daarbij neemt ze vooral ook administratieve taken op zich. Bovendien mag de jacht op bijvoorbeeld ree of patrijs alléén als ze past in het afschotplan van een erkende WBE. Daarnaast zetelen afgevaardigden van onze vereni-

12

Wat is een wildbeheerseenheid (WBE)?

We nemen er even het Decreet zelf bij. Een wildbeheerseenheid is een samenwerkingsverband tussen jachtrechthouders binnen een ruimtelijk begrensd gebied dat meerdere achtterreinen omvat. Hierin wordt planmatig wildbeheer gevoerd, gericht op het handhaven of ontwikkelen van een ecologisch verantwoorde wildstand, als onderdeel van een breder faunabeheer, met inachtneming van de belangen van en met de medewerking van derden in hetzelfde gebied.

nr. 1 - januari 2008

Š Vilda - Yves Adams

Ree: na lange afwezigheid terug in onze regio

Op welke manier vindt u dat jagers hun steentje bijdragen tot natuurbehoud?

Danny Coppens: We zijn een heel jaar bezig met ons jachtgebied. Ik denk daarbij aan verbetering van de biotoop. We brengen variatie aan door wildhagen aan te leggen of bossen uit te breiden. Veel bossen uit de regio bestaan nog doordat ze in het verleden werden beheerd als jachtdomein. Elke derde zaterdag van maart houden de verschillende afdelingen ook een zwerfvuilophaling. Daarbij ruimt men allerhande rommel en sluikstorten op in bos en veld.

Dat wordt met een klein artikel in de streekbijlage van de krant vermeld, waar men uiteraard snel over leest. De eigenlijke jachtdaad, dus het schieten en doden van wild, is de laatste stap, de kers op de taart bij wijze van spreken. Boeren en buitenlui zijn al lang vertrouwd met onze passie. Mensen uit de stad, die op het platteland komen wonen, kennen de jacht niet meer en willen wel eens roepen of de politie bellen.

Vindt u dat men een correct beeld heeft van uw hobby?

Danny Coppens: Wel, het is jammer dat mensen ons alleen zien en horen tussen grofweg 15 ok-

nr. 1 - januari 2008

tober en medio januari als de jacht geopend is.

Ze horen dan schoten en zien soms dood wild.

We drukken onze leden op het hart om gepast te reageren als mensen ons scheef bekijken of verwensen. Het is belangrijk om, met ontgrendeld geweer, mensen uit te leggen wat je doet en waarom. Ik las onlangs in een artikel dat amper een half procent van de Belgen jaagt. Hoe kan je dan verwachten dat mensen weten wat onze hobby inhoudt? Een goede communicatie is daarom ook een noodzaak. Dat is ook het standpunt van de Hubertus Vereniging Vlaanderen, die daar ook concrete tips over geeft. Zij publiceert ook het ledenblad De Vlaamse Jager.

Hoe staat het met de relatie met de overheid?

Danny Coppens: We werken samen met de (Vlaamse) overheid en worden door haar gecontroleerd. Verscheidene documenten om te mogen jagen, wildtellingen‌ worden eerst ter goedkeuring aan de woudmeester voorgelegd.

Bovendien is er de controle op het terrein door de boswachters.

13

Vilda - Misjel Decleir

©

De vos: twistappel tussen jagers en natuurbeschermers

Chris Van der Borght: Ik heb alleszins goede contacten met mensen van Natuurpunt te Wieze. Zo leggen we samen met hen wandelpaden aan opdat

Standpunt van Natuurpunt ivm samenwerking met WBE’s Een WBE kan slechts erkend worden als er ook een vertegenwoordiger in zetelt van een erkende natuurvereniging. Natuurpunt streeft naar een actief en positief nabuurschap en delegeert vaak een afvaardiging in de bestuursvergaderingen van zo’n WBE, mits aan volgende stikte voorwaarden is voldaan: A De WBE gaat niet in concurrentie met de aankoopprojecten van Natuurpunt, maar ondersteunt integendeel het door Natuurpunt gevoerde beleid.

A De WBE erkent de ecologisch belangrijke functie van predatoren en aanvaardt voor soorten waarop mag gejaagd worden minimale dichtheden.

A De WBE voorziet in rustzones binnen haar gebied.

A Maatregelen voor de wildstand moeten passen in de specifieke beheersplannen.

14

iedereen van de natuur kan genieten, wat ook ons standpunt is.

Danny Coppens: Hetzelfde geldt voor mij. Met de Natuurpunters die ‘Den Dotter’ beheren bespreek ik de data van onze jachtdagen, waarbij we rekening houden met bijvoorbeeld geplande wandeltochten.

Chris Van Der Borght: Ik vind zeker dat dit kan worden uitgebreid. Als Natuurpunters een effectieve jachtpartij willen bijwonen, zijn ze meer dan welkom. Hetzelfde geldt voor onze zwerfvuilacties.

Ik vraag me af waarom jagers en Natuurpunters niet meer samen op pad gaan in natuurgebieden, al is het maar om van gedachten te wisselen. Mijn inziens kan de natuur er alleen bij winnen en daar gaat het toch om?

Dries Mertens

Zoogdierenwerkgroep Denderstreek INFO

Werken jullie samen met Natuurpunt?

Zien jullie in de toekomst daarvoor nog mogelijkheden?

driesmert@hotmail.com 0494 15 26 98

nr. 1 - januari 2008

DENDERKALENDER uur van vertrek

plaats van afspraak

1 toelichting ☺ gids

1 ☺ h

7 bijzonderheid h contactpersoon

5 zeker meebrengen

Activiteiten van Natuurpunt zijn voor leden gratis en niet-leden betalen € 1, tenzij expliciet anders vermeld.

Op onze excursies breng je best laarzen mee en zijn een verrekijker en een passende veldgids nuttig.

Bij activiteiten buiten de regio is carpooling gebruikelijk (€ o,o5 per km/persoon).

zondag 6 januari

zondag 13 januari

zondag 20 januari

Natuurwandeling in de Gerstjes

Wintervogels aan de kust

afd. Aalst

afd. Denderleeuw, Aalst, Lede-Houtem en Erpe-Mere

Uitstap naar Zeeland afd. Denderleeuw

10:00 – 12:00 Parking Gerstenhof, Gerstenstraat 12 te Erembodegem–Aalst Natuurwandeling in samenwerking met stad Aalst.

Bart Backaert Dienst leefmilieu – 053 73 24 12 antonia.geerts@aalst.be

1 ☺ h

zondag 6 januari

Glühweinwandeling in Liedekerkebos afd. Affligem-Liedekerke 9:45 – 12:00 Samenkomst om 9.30 uur aan de ingang Liedekerkebos, Schelfhoutstraat te Liedekerke 1 Natuurwandeling (5 km) met glühwein als afsluiter. h Erik De Block - 053 68 35 88 edebe@advalvas.be zaterdag 12 januari

Ledenfeest afd. Affligem-Liedekerke 20:00 – 24:00 De Patro te Hekelgem 1 Het bestuur nodigt alle leden, vrienden en sympathisanten uit voor een overzicht van het voorbije jaar en een voorproefje van het nieuwe, alles bij een hapje en een drankje. h Erik De Block - 053 68 35 88 edebe@advalvas.be

5

08:00 – 20.00 8 uur Kerk, Welleplein te Welle, of 8.15 uur Texaco station aan het rond punt Terjoden, Geraardsbergsesteenweg 1, Erembodegem Uitkerkse polder en andere. Overwinterende ganzen en zeevogels.

Afdeling Denderleeuw Bruno De Bruyn – 0496 59 52 43 Herman Derder - 0495 32 42 61 herman.derder@tele2allin.be Verrekijker, picknick, drank, stevig schoeisel en warme kledij. vrijdag 18 januari

Algemene vergadering afd. Aalst, Lede-Houtem en Erpe-Mere 19:30 Gemeentelijk ontmoetingscentrum Mere, Nieuwstraat 13, 9420 ErpeMere 1 Algemene vergadering met aansluitend projectieavond: “Natuur hier en elders”. h Herman Derder - 0495 32 42 61 herman.derder@tele2allin.be vrijdag 18 januari

Open algemene jaarlijkse ledenvergadering afd. Denderleeuw

zaterdag 12 januari

19:30 – 23.00 Taverne “De Plesj”, Welleplein te Welle 1 Jaarlijkse open algemene ledenvergadering. Evaluatie natuurbeheer en verenigingswerking. h Bruno De Bruyn – 0496 59 52 43

Alombekende nieuwjaarsreceptie

zondag 20 januari

afd. Ninove

Wintervogels in het havengebied van Antwerpen

20.00 - 24.00 Buurthuis van Pollare, hoek Nekkersput/Hoogstraat 1 Toelichting jaarplanning 2008 met een gratis hapje en drankje. h Het volledig bestuur van Natuurpunt Ninove Kris De Wit – 054 32 52 65 kris.dewit@skynet.be

nr. 1 - januari 2008

afd. Aalst, Lede-Houtem en Erpe-Mere 09:00 Parking St. Annakerk, Roklijf te Aalst 1 Bezoek aan Blokkersdijk, Kalo enz. ☺ Rik De Baere h Peter D’Hondt - 053 80 72 57 5 Kijkers, laarzen, pick-nick.

07:00 – 21.00 Kerk, Welleplein te Welle 1 Kijken naar overwinterende ganzen en zeevogels (Brouwersdam, Veerse meer, plan Tureluur, Prinjepolder). h Bruno De Bruyn – 0496 59 52 43 5 Verrekijker, picknick, drank, stevig schoeisel en warme kledij. vrijdag 25 januari

Algemene vergadering afd. Dendermonding 20:00 De Snuffel, St. Elooistraat 15, Grembergen 1 Wij nodigen alle leden uit om constructief mee te werken in de afdeling. Na de vergadering is er ruimte voor een aangename babbel. h Dirk De Mesel - 052 42 67 28 zondag 27 januari

Winter in de Wiester afd. Aalst 10:00 Kerk van Wieze 1 Winterbezoek aan de Wiestermeers onder leiding van de conservator, die ons zal leiden langsheen het natuurleerpad en naar de mooie onbekende hoekjes. ☺ Pol Meert h Daan Stemgée – 0476 60 0 595 zondag 3 februari

Natuurwandeling in het Liedekerkebos afd. Affligem-Liedekerke 9:45 – 12:00 Samenkomst om 9.30 uur aan de ingang Liedekerkebos, Schelfhoutstraat te Liedekerke 1 Natuurwandeling (5 km). Thema: Winterkenmerken. h Erik De Block - 053 68 35 88 edebe@advalvas.be zondag 3 februari

Natuurwandeling op het oude stort De Meuter afd. Affligem-Liedekerke 14:15 – 16:30 Samenkomst om 14 uur aan de carpoolparking E40 afrit Affligem

15

1 Wandeling (5 km) en beloeren van vogels in de omgeving van de Okaaibeek. h Erik De Block - 053 68 35 88 edebe@advalvas.be

Bruno De Bruyn – 0496 59 52 43

h

5 Verrekijker, laarzen en warme kledij. zondag 17 februari

Avondwandeling

afd. Boven-Dender

afd. Dendermonding

14:00 - 17:30 Samenkomst aan de kerk van Everbeek Boven 1 Wandeling door golvend VlaamseArdennenlandschap, in majestueuze beukenbossen, met aandacht voor sneeuwklokjes en eitjes van de sleedoornpage. h Johnny Cornelis - 0474 58 08 38 johnny_cornelis@hotmail.com

zaterdag 9 februari

h

Sneeuwklokjeswandeling in Everbeekse Bossen

vrijdag 8 februari

19:00 Kunstgalerie Pieter Pauwel, SintOnolfsdijk 66, Appels 1 Avondwandeling met aandacht voor uilen. h Vooraf inschrijven bij Dirk De Mesel 052 42 67 28.

straat te Liedekerke

1 Themawandeling: Uilen. 5 km. ☺ Wenke Devriese Erik De Block - 053 68 35 88 edebe@advalvas.be zondag 2 maart

Natuurwandeling in de Valier afd. Affligem-Liedekerke

1 ☺ h

14:15 – 16:30 Samenkomst om 14 uur op de parking hoek Driesstraat en Portugeesstraat te Affligem Natuurwandeling in en rond ons reservaat ‘De Valier’ en een kijk op het beheer.

Nele Hardies Erik De Block - 053 68 35 88 edebe@advalvas.be

Algemene Vergadering & Ledenfeest

zondag 17 februari

zondag 2 maart

afd. Boven-Dender

Landschapswandeling

Dotterwandeling

19:00 Parochiale zaal Grimminge, steegje naast de kerk 1 Om 19 uur algemene vergadering, met voorstelling van de kalender 2008, de projecten en de bestuursploeg. Om 20 uur gezellig samen zijn met aperitief, koud buffet, koffie, dessertenbuffet, een glas bier of wijn.

7 € 15 per volwassene, € 7 per kind jonger dan 12 jaar, drank inbegrepen tot en met de koffie.

Inschrijven door seintje aan Koen en storten op rekening 443-1658811-23 van Natuurpunt Boven-Dender met vermelding “Ledenfeest” + aantal volwassenen + aantal kinderen. h Koen Steenhoudt - 0472 90 80 57 koen.steenhoudt@skynet.net zondag 10 februari

Natuurwandeling in het Osbroek afd. Aalst

1 ☺ h

10:00 – 12:00 Infobord Frans Blanckaertdreef (zijstraat Parklaan) te Aalst Natuurwandeling in samenwerking met stad Aalst. Uitzonderlijk op de 2e zondag van de maand.

Magda de Wolf Dienst leefmilieu – 053 73 24 12 antonia.geerts@aalst.be

1 ☺ h

eind februari – begin maart

Paddenoverzet aan de De Dammenlaan afd. Dendermonding 1 In samenwerking met het buurtcomité en de Stad Dendermonde.

Wil je helpen? Geef je gegevens door aan Vanessa Vandewalle, die je verwittigt zodra de trek aanvangt. Vanaf dan gaan de vrijwilligers elke avond rond om de padden veilig over te zetten. Zelfs één avondje hulp is al zeer welkom. Ook voor kinderen een echte aanrader. h Vanessa Vandewalle 0497 45 72 79. zondag 2 maart

Natuurwandeling in Somergembos afd. Aalst

Glüh-winterwandeling avifauna Wellemeersen

10:00 – 12:00 Einde van de Schietbaan (zijbaan van de Brusselsesteenweg) te Aalst, aan de oude Zeebergbrug 1 Natuurwandeling in samenwerking met stad Aalst. ☺ Rosanne Snauwaert h Dienst leefmilieu – 053 73 24 12 antonia.geerts@aalst.be

afd. Denderleeuw

zondag 2 maart

zondag 10 februari

14:00 – 17.00 Wellemeersen, infobord Rodestraat te Denderleeuw 1 Wandeling met focus op de vloeiweiden en de vogelkijkhut, met glühwein om op te warmen.

16

afd. Lede-Houtem 14:00 Marktplein te St.Lievens-Houtem Landschapswandeling in St.LievensHoutem, Cotthem.

Erwin Declercq Herman Derder - 0495 32 42 61 herman.derder@tele2allin.be

afd. Groot Haaltert

1 h

5

14:30 – 17:00 Samenkomst Gotegemmolen, Gotegemstraat (grens Aaigem-Haaltert) Natuurwandeling in ons reservaat ‘Den Dotter’.

Stijn De Ryck – 0472 70 20 00 stijnderyck@busmail.net Laarzen, geschikte kledij. zaterdag 8 en zondag 9 maart

Eetfestijn NP Ninove afd. Ninove Zaterdag 18:00 – 22:00 Zondag 11:30 – 14:00 Refter van het “zusterhuis”, Onderwijslaan te Ninove 1 Onze jaarlijkse activiteit om onze kas te spijzen. Keuze uit soep, vegetarisch menu of 3 andere vleesmenu’s. h Het hele Natuurpuntbestuur en medewerkers Kris De Wit – 054 32 52 65 kris.dewit@skynet.be zaterdag 8 maart

Uilentocht in Raspaillebos afd. Boven-Dender 19:00 - 22:00 De Helix, Hoogvorst 2, Grimminge 1 We verwachten een auditief spektakel van bosuil en steenuil. Met wat geluk zien we er ook eentje. En als het meezit, zien we de kerkuil van de Helix uitvliegen. h Wouter Faveyts - 0479 27 32 78 wouter.faveyts@telenet.be zondag 9 maart

Natuurwandeling in het Liedekerkebos

Zoogdierenwandeling Kravaalbos Zoogdierenwerkgroep Denderstreek

afd. Affligem-Liedekerke

afd. Aalst, Lede-Houtem en Erpe-Mere

9:45 – 12:00 Samenkomst om 9.30 uur aan de ingang Liedekerkebos, Schelfhout-

07:30 Hof te Putte, Putstraat, Meldert-Aalst 1 Wandeling met focus op waarne-

nr. 1 - januari 2008

ming, sporen, aanwezigheid van zoogdieren, gaande van eekhoorn tot ree. h Dries Mertens - 0494 15 26 98 driesmert@hotmail.com 5 Verrekijker, stevig schoeisel. zondag 16 maart

Zeldzame bomentocht in de Brusselse parken afd. Ninove

1

h

5

9.30 - 19.00 Samenkomst aan het gemeentehuisplein te Meerbeke.

We gaan op zoek naar zeldzame en bijzondere bomen in enkele Brusselse parken. Vervoer via carpoolingsysteem.

Geert Rohaert - 054 32 82 18 Lunchpakket. zondag 16 maart

Mossen in Osbroek afd. Aalst, Lede-Houtem en Erpe-Mere 14:00 Infobord Frans Blanckaertdreef (zijstraat Parklaan) te Aalst 1 Op zoek naar mossen in het Osbroek. ☺ Peter Tolleneer h Herman Derder - 0495 32 42 61 herman.derder@tele2allin.be zondag 23 maart

Fietstocht langs de lokale natuurgebieden afd. Denderleeuw 13:00 – 16.00 Wellemeersen, infobord Rodestraat te Denderleeuw 1 Gezinsuitstap: fietstocht met haltes aan de rand van de lokale natuurgebieden. ☺ Eric De Tré 7 Fietstocht op eigen risico h Bruno De Bruyn – 0496 59 52 43

zondag 6 april

Wachtbekken 6

afd. Affligem-Liedekerke

afd. Dendermonding

9:45 – 12:00 Samenkomst om 9.30 uur aan de aan ingang van Liedekerkebos, Schelfhoutstraat te Liedekerke 1 Natuurwandeling (5 km). Thema: Terugkeer van de vogels en wat bloeit er al? h Erik De Block - 053 68 35 88 edebe@advalvas.be

Bijenwandeling Teralfene

1

7

h

nr. 1 - januari 2008

kan het meenemen.

Vooraf bellen naar Dirk De Mesel 052 42 67 28 5 Laarzen en werkhandschoenen. h

zaterdag 26 januari

Hogendonk afd. Aalst

afd. Affligem-Liedekerke 14:15 – 16:30 Samenkomst om 14 uur aan de parking van de GB (langs de Dender, sas Teralfene te Denderleeuw).

1 Natuurwandeling (6 km) langs de Dender en bezoek aan de bijen. h Erik De Block - 053 68 35 88 edebe@advalvas.be

7

zondag 6 april

Voorjaarswandeling

1

afd. Dendermonding 9:00 – 12:00 Waterzuiveringsstation, Sluis 64, Berlare 1 Voorjaarswandeling in de Heidemeersen, met speciale aandacht voor de reeds teruggekeerde weidevogels zoals de grutto, en bezoek aan de recent aangekochte rivierduin ‘Hoge berg’. h Stefaan Thibau – 052 42 69 72 woensdag 30 april – zondag 4 mei

Vierdaagse uitstap naar de Viroinstreek

h

5

zondag 3 februari

afd. Dendermonding

h

5

9:00 – 16:00 De Snuffel, St. Elooistraat 15, Grembergen Maaien van riet. Na inschrijving wordt een middagmaal aangeboden.

Vooraf bellen naar Tarcy Verstraeten - 052 21 11 11 Laarzen en werkhandschoenen. zaterdag 10 februari

Wachtbekken 6 afd. Dendermonding 9:00 – 12:00 1 Verwijderen wilgenopslag (wie hout wil kan het meenemen) h Vooraf bellen naar Dirk De Mesel – 052 42 67 28 5 Laarzen en werkhandschoenen. zaterdag 16 februari

Hogendonk

driet. h Carlos D’haeseleer - 054 41 87 09 carlos.dhaeseleer@skynet.be

afd. Aalst

BEHEERSWERKEN

9:00 – 13:00 Aan de voet van de Wiezebrug, Roland Monteynestraat, Gijzegem Bij twijfelachtig weer bellen.

Brian - 0486 25 34 93 of 052 22 57 71 Laarzen.

Groot Schoor, Grembergen

afd. Boven-Dender 1 Meer informatie elders in deze Den-

zondag 30 maart

14:00 - 17:30 De Helix, Hoogvorst 2, Grimminge Voor hyacinten, anemonen en daslook is het nog een maand te vroeg.

De wilde narcis is echter op z’n best.

Bovendien is het nog een goeie periode voor spechten.

Aansluitend de jaarlijkse pannenkoekenslag van de JNM, in de parochiale zaal te Grimminge (steegje naast de kerk) Koen Steenhoudt - 472 90 80 57 koen.steenhoudt@skynet.net

9:00 – 12:00

1 Kappen wilgenopslag. Wie hout wil,

zondag 6 april

Narcissenwandeling in Raspaillebos afd. Boven-Dender

zaterdag 19 januari

Natuurwandeling Liedekerkebos

7 h

5

9:00 – 13:00 Aan de voet van de Wiezebrug, Roland Monteynestraat, Gijzegem Bij twijfelachtig weer bellen.

Brian - 0486 25 34 93 of 052 22 57 71 Laarzen.

zondag 13 februari

zondag 17 februari

Beheerswerken

Beheerswerken

afd. Affligem-Liedekerke

afd. Affligem-Liedekerke

8:30 – 12:30 1 Beheerswerken in onze reservaten.

Drank en een tussendoortje worden aangeboden. h Afspraakplaats en info: Marc Michiels - 053 67 11 91 marcusmichiels@yahoo.com

8:30 – 12:30 1 Beheerswerken in onze reservaten.

Drank en een tussendoortje worden aangeboden. h Afspraakplaats en info: Marc Michiels - 053 67 11 91 marcusmichiels@yahoo.com

17

zondag 17 februari

Groot Schoor, Grembergen

stefaan.thibau@skynet.be

5 Laarzen en werkhandschoenen.

afd. Dendermonding

1 h

5

9:00 – 16:00 De Snuffel, St. Elooistraat 15, Grembergen Maaien van riet. Na inschrijving wordt een middagmaal aangeboden.

Tarcy Verstraeten - 052 21 11 11 Laarzen en werkhandschoenen. zaterdag 23 februari

zaterdag 1 maart

Beheerswerken

april/juni

Cursus tuinvijvers afd. Ninove

1

afd. Affligem-Liedekerke 8:30 – 12:30

1 Beheerswerken in onze reservaten.

Drank en een tussendoortje worden aangeboden. h Afspraakplaats en info: Marc Michiels - 053 67 11 91 marcusmichiels@yahoo.com

Sint-Onolfspolder

zaterdag 29 maart

afd. Dendermonding 9:00-12:00 1 Maaien ruigtevegetatie langs slootoever. h Vooraf bellen naar Stefaan Thibau 052 42 69 72

CURSUSSEN

09:00 – 16:00 Samenkomst NP materiaaldepot, Wellemeersenstraat 1 Knotten wilgen omgeving depot.

Gratis barbecue en drank medewerkers h Bruno De Bruyn – 0496 59 52 43 zondag 9 maart

Hogendonk

7

afd. Aalst 9:00 – 13:00 Aan de voet van de Wiezebrug, Roland Monteynestraat, Gijzegem

Brian - 0486 25 34 93 of 052 22 57 71

5 Laarzen.

Wellemeersen

afd. Dendermonding

zaterdag 1 maart

h

afd. Denderleeuw

Wachtbekken 6 9:00 – 12:00 1 Kappen wilgenopslag (bij hoge waterstand knotten van knotwilgen). Wie hout wil kan het meenemen. h Vooraf bellen naar Dirk De Mesel – 052 42 67 28 5 Laarzen en werkhandschoenen.

7 Bij twijfelachtig weer bellen.

h

20:00 – 22:00 Bovenzaaltje van Café Kalisj, Pollarestraat 126, 9400 Ninove 4-delige cursus aanleg, onderhoud, biologie van tuinvijvers. 2 theorielessen (10 en 23 april), gegeven door Jeroen Cortens, lesgever van Natuurpunt educatie. Praktijklessen door eigen gidsen: bezoek aan enkele tuinvijvers o.a. ten huize van Jef De Meyer en Stefan Kestens (1 juni), en een praktijkles waarin we effectief een vijver gaan uitgraven en aanleggen ten huize van Tom Batselier met Barbecue achteraf (29 juni).

Inschrijven door storting van € 15 op 979-3529555-21 van NP Ninove, met vermelding cursus tuinvijvers Kris De Wit - 054 32 52 65 kris.dewit@skynet.be

Zevenpuntenplan voor een Dender met toekomst Natuurpunt is helemaal niet te spreken over de plannen voor de Dender die de Vlaamse en Waalse waterbeheerders midden november te Geraardsbergen voorstelden. De plannen missen maatschappijvisie, zijn elitair, ronduit onecologisch en economisch onverantwoord, beantwoorden niet aan de meest elementaire principes van integraal waterbeheer en brengen geen goede oplossing voor de overstromingsproblematiek. Hierbij geven we voor onze beleidsmensen zeven positieve voorstellen.

Geen afstemming tussen Vlaanderen en Wallonië Uit de voorstelling van de Denderplannen van de waterbeheerders vorige week bleek al duidelijk dat de

18

Vlaamse en Waalse waterbeheerders niet echt goed samenwerken. De resultaten laten zich dan ook raden: Wallonië is in hoofdzaak bezig met baggeren, waardoor water naar Vlaanderen versneld afgvoerd wordt. In plaats van het versneld afgevoerde water – zodra het op Vlaamse bodem komt – trachten op te stuwen en de afwatering te vertragen, plant de Vlaamse Waterbeheerder Waterwegen en Zeekanaal (WenZ) een verlaging van de stuwen te Geraardsbergen en Ninove. Hij legt ook veel nadruk op de gecontroleerde opvang van water “end of the pipe” in het Denderbellebroek nabij Dendermonde. Deze aanpak is helemaal in tegenspraak met de Europese kaderrichtlijn water en het Vlaamse Decreet Integraal waterbeer. Deze gaat echt uit van het aanpakken van de overstromingsproblematiek zo hoog mogelijk op de

nr. 1 - januari 2008

loop van de rivier. Een kentering is nodig. Natuurpunt Denderstreek lanceert daarom een zevenpuntenplan.

1. Democratiseer het Denderbeleid Het beheer van de middenloop van de Dender is momenteel gericht op pleziervaart, wat weggelegd is voor enkelingen. De investeringen (sluizen, oeververstevigingen voor golfslag, aanlegplaatsen) hiervoor zijn niet in verhouding tot de output en kunnen economisch met moeite teruggewonnen worden. Deze investeringen staan ook niet in verhouding tot de investeringen die men doet voor meer renderende en democratische recreatievormen zoals wandelen, fietsen, joggen, vissen, natuurbeleving, roeien... Deze zachte recreatie vormt meer dan 99% van het gebruik van de Dendervallei en draagt in die verhouding ook het meest bij aan de lokale economie.

2. Respecteer de natuurlijke geograďŹ sche indeling van de Dender De benedenloop van de Dender loopt tot Aalst. De middenloop gaat van Aalst tot Lessen en de bovenloop situeert zich vanaf Lessen tot de beide bronnen. Het is hydrologische nonsens om op een heel kleine rivier zoals de Dender die bovendien voor 95% gevoed wordt door regenwater, de waterloop op de midden- en bovenloop te laten samenvallen met economische scheepvaart. In die optiek is de visie van WenZ om economische scheepvaart uit te bouwen tot en met Aalst, perfect verdedigbaar. WalloniĂŤ respecteert deze natuurlijke geografische eigenschappen niet en verhoogt het risico op extreme overstromingen stroomafwaarts.

3. Speel met het beheer in op een sociaaleconomische visie op de regio De Denderregio heeft enorme potenties als toerismepleister voor de euro-pool Brussel. We liggen op de perfecte afstand voor dagjesmensen en hebben in een groeiende eco-toerismemarkt heel wat aan te bieden. Nu nog onze toeristische diensten en de mensen van het Provinciaal Domein De Gavers overtuigen dat dit de te kiezen richting is.

opgenomen te worden in de missie van de organisatie. Zeker daar waar economische scheepvaart niet meer de hoge prioriteit heeft, dient voluit de troef natuur en recreatie getrokken te worden. Naast een aanpassing aan de doelen is ook een grondige aanpassing nodig in het personeelsbestand van WenZ: er is naast het actuele overwicht aan ingenieurs ook dringend nood aan sociologen, biologen en communicatiedeskundigen.

5. Leg rechten en plichten van federale partners vast In een federale context kunnen bij het baggerbeleid van de Waalse overheid ernstige vragen gesteld worden. De taak van een waterbeheerder in de bovenloop kan op zijn zachtst gezegd meer loyaal en verantwoord. Er is dringend meer gestructureerd overleg annex afstemming nodig. Als onze politici toch gaan spreken over nieuwe staatsorganisatie, mag dit op het boodschappenlijstje genoteerd worden.

6. Respecteer de natuurlijke overstromingsgebieden Dit adagio van de natuurverenigingen is genoegzaam bekend en iedereen respecteert ook het principe‌ tot de eerste praktische verkavelingsaanvraag of uitvoeringplan. Dan vindt men dat er voor dat geval toch wel een laatste uitzondering kan gemaakt worden. Zowel de landbouwsector als de natuursector zijn bereid om hun gebieden in de winter, gespreid over een zo maximaal mogelijke oppervlakte, te laten overstromen, in functie van veiligheid elders.

7. Stel een fonds in voor rivierherstel Bovenstaande maatregelen kunnen ten volle renderen als men ook stelselmatig bereid is om de fouten uit het verleden weg te werken en bij eigendomsoverdracht de bouwwerken en ophogingen binnen het natuurlijk alluvium op te kopen. Dit hoeft niet spectaculair duur te zijn, maar kan gerust met een jaarlijkse gelijkmatige investering in een fonds, waaruit met tussenpozen kan geput worden om geleidelijk herstel te realiseren.

Nu legt WenZ zich enkel toe op waterkwantiteitsbeheer en scheepvaart. Natuur en ecologie dient dringend als derde en evenwaardige doelstelling

nr. 1 - januari 2008

INFO

Dendriet 4. Hervorm de werking van onze waterbeheerders grondig

Wouter Mertens 0495 68 89 33 wouter.mertens1@telenet.be

19

Grote Meersen: geen kerktorenpolitiek!

De Ninoofse schepen Van Eeckhout plant – tegen de mening van het college, de provincies en zijn partij in – bijkomende industrie in de Okegemse Grote Meersen. De Natuurpuntafdelingen AffligemLiedekerke, Pajottenland en Ninove zijn daar helemaal niet over te spreken. Er zou in dat geval een bijkomende doorsteek komen door het industrieterrein, waardoor Liedekerke en Roosdaal nog meer sluikverkeer krijgen op wegen die hier niet geschikt voor zijn.

Het begin: twee legislaturen geleden

nieuw voorontwerp klaar. In juli 2004 werden een hoorzitting en een plenaire vergadering georganiseerd. Het geplande industrieterrein was op dat moment gesitueerd tussen de spoorlijn Denderleeuw-Geraardsbergen en de Okegembaan. Intussen was ook op de Okegembaan een buurtcomité begonnen met een zwartevlaggenactie tegen het innemen van dit gebied. Besluit op dat moment:

© Vilda - Yves Adams

Structuurplanning in Ninove heeft al een lange lijdensweg afgelegd. Al in 1995-2000 werd opdracht gegeven om een structuurplanning voor Ninove op te maken. Dit raakte echter niet tijdig operationeel binnen de legislatuur. In 2003, onder de voogdij van de nieuwe schepen voor Ruimtelijke Ordening en Okegemenaar Freddy Van Eeckhout, was een

Ruimte voor water! De Grote Meersen zijn er voor gemaakt!

20

nr. 1 - januari 2008

de 27 ha bedrijventerrein zijn een struikelblok en de locatie dient verder onderzocht te worden tijdens de afbakening van het kleinstedelijk gebied.

Rare partnerschappen Om dit op te lossen worden intussen allerhande vergaderingen gehouden over waar het industrieterrein dan wel dient te komen. Via de vele contacten vindt schepen Van Eeckhout een partner voor zijn visie dat de Grote Meersen het uitverkoren gebied zijn om bijkomende industrie te ontwikkelen.

De toenmalige NV Zeekanaal (nu WenZ) koppelt het realiseren van een nieuwe brug over de Dender aan de realisatie van 16 bijkomende ha industrieterrein in de Grote Meersen. Nooit geweten dat dit instituut zich diende bezig te houden met visieontwikkeling op ruimtelijke planning. Het is hier onduidelijk wie wie voor de kar spant.

En dit in een tijd dat iedereen de mond vol heeft over integraal waterbeheer en begint te beseffen dat we de overblijvende valleigebieden absoluut moeten vrijwaren van verdere ophoging en bebouwing. In een tijd dat er serieuze beleidsbudgetten dienen om de fouten uit te het verleden (industrieterreinen in het natuurlijk alluvium van de Dender) te compenseren met extra overstromingsgebieden, wil Van Eeckhout in Ninove toch nog een extra valleigebied inpalmen.

Consensus groeit Omdat de diverse adviesraden adviezen met uiteenlopende accenten leggen, wordt in maart 2006 een

Š Vilda - Yves Adams

Er wordt een studie opgedist van een hoogst bedenkelijk niveau waarin de impact van het bebouwen van een deel van de Grote Meersen afgedaan wordt als een fait divers, waardoor de Dender stroomop-

waarts het nieuwe terrein “maar enkele cm zal stijgen�. Kom die paar centimeter extra maar eens uitleggen als het in Ninove nog eens overstroomt! Dat minder bergvermogen in het industriegebied ook zal leiden tot snellere watertoevoer stroomafwaarts Ninove komt in de studie zelfs niet ter sprake! Dit komt ons op zijn minst misleidend, zoniet manipulatief over.

Mag dit a.u.b. behouden blijven?

nr. 1 - januari 2008

21

© Vilda - Yves Adams

dossier Structuurplan Ninove annex afbakening industrieterrein.

Schepen Van Eeckhout doet er de conclusies van het bezoek van het provinciebestuur af als “de mening van één persoon”. Niet alleen is deze houding deloyaal ten opzichte van de afspraken met de provincies, de schepen speelt hier ook verder cavalier seul ten opzichte van zijn partij en van de bestuursmeerderheid, want niemand volgt zijn persoonlijk standpunt dat er in het valleigebied industrie mag bijkomen.

Wijfje van de zeldzame zomertaling gemeenschappelijke overlegvergadering georganiseerd met de Gecoro, de milieuraad, en de verkeerscommissie. Hierin groeit een maatschappelijke consensus om het nieuwe industrieterrein binnen de kleinstedelijke afbakening te situeren langs de expresweg Aalst-Ninove (kant Modemakers).

In juni 2007 brengt Gouverneur Denys samen met een deel van de provinciale administratie een werkbezoek aan Ninove. De conclusies van dit werkbezoek zijn duidelijk. “We verlaten de Dender als transport- en industriepiste. De Dender zal dienen voor recreatie, en de Grote Meersen tegen de overstromingsproblemen, terwijl de zone naast de expresweg Aalst-Ninove als industrieterrein kan fungeren”.

Bovendien is het aanleggen van een nieuwe brug in Okegem in strijd met de visie van de provincie Vlaams-Brabant om zwaar verkeer te weren uit het gebied Roosdaal-Liedekerke-Affligem. Ook is dit niet compatibel met de gemeentelijke structuurplannen.

Deloyale demarches Op 13 september jl. wordt op vraag van de Gecoro een toelichting gegeven over de stand van zaken van het

22

In de inspraakprocedure van het afbakeningsproces buitengebied regio Dender en Schelde wordt een “bezwaar van het stadsbestuur” genoteerd.

Hierin staat letterlijk: “Ninove wenst een terrein van 16 ha te ontwikkelen voor water- en spoorgebonden bedrijvigheid, aansluitend bij het bestaande bedrijventerrein”. Geconfronteerd met deze realiteit doet schepen Van Eeckhout dit af als “het openhouden van opties voor de toekomst”.

Verkeersellende verschuiven Wat is nu de achtergrond of drijfveer om zo tegen alles in zijn idee verder te blijven doorvoeren? Als inwoner van Okegem wil de schepen natuurlijk scoren op het thuisfront. Okegem kampt met een structurele druk. Van Eeckhout denkt de verkeersdruk op Okegem centrum te ontlasten door met een nieuwe brug een doorsteek te realiseren door het industrieterrein. De drie betrokken Natuurpuntafdelingen Ninove, Pajottenland en AffligemLiedekerke zijn unaniem niet te spreken over deze oplossing. Een bypass is geen oplossing.

Ervaring leert dat nieuwe wegen enkel maar nieuw verkeer aanzuigen en slechts zelden op lange termijn verkeersontlastend werken. Bovendien wordt door de bypass verkeer aangemoedigd om de door-

nr. 1 - januari 2008

Š Vilda - Yves Adams

Slechts een paar percelen worden nog beweid! steek te maken in plaats van ontmoedigd. Ontmoediging van sluikverkeer is de enig goede oplossing om de woonkernen van alle betrokken gemeenten te ontlasten. Sterkste argument is wellicht dat de nieuwe weg ook nieuw verkeer zal aantrekken, dat verkeersafwikkeling van het industrieterrein richting Brussel ook zal misbruikt worden en dat er dus een onaanvaardbare bijkomende verkeersdruk zal komen op de doorgang door Pamel en Liedekerke. De enige correcte weg om het zware verkeer van het Ninoofse industrieterrein af te leiden is via de expresweg naar de E40. Dit zijn de enige wegen die echt afgestemd zijn op dit zwaar verkeer.

de natuur dat er tussenin voldoende stapstenen intact blijven. Bovendien vormt het gebied een landschappelijke eenheid met de Pamelse meersen en verdienen beide gebieden een veel betere beschermingsstatus. Het gebied is belangrijk voor overwinterende en doortrekkende eenden en watervogels en kan met de juiste natuurinrichting een spectaculair natuurherstel krijgen. Het zou jammer zijn die optie op de helling te zetten door totaal achterhaalde plannen en ideeĂŤn van nog meer industrie in de vallei.

Natuurwaarden op het spel

nr. 1 - januari 2008

Afdeling Ninove INFO

Tot slot willen we vermelden welke natuurwaarden hier op het spel staan. De Grote Meersen vormen een onmisbare stapsteen in het verstedelijkende middengedeelte van de Dendervallei. Zowel de boven- als de benedenloop van de rivier hebben verspreide natuurwaarden en aaneengesloten grote gebieden met natuurfunctie. Het is essentieel voor

Wouter Mertens 054 32 51 71 wouter.mertens1@telenet.be

23

Beter dan een natuurdocumentaire op TV! Het relaas van een visarendspektakel in eigen streek ‘Wat is dat voor een vogel waar jullie naar kijken, meneer?’

‘Een Visarend’. ‘Nen arend!? Zit dat hier!?’ Dit was één van de vele gelijkaardige conversaties die zich eind oktober 2007 afspeelden aan de rand van de Gaverplassen te Onkerzele-Geraardsbergen. Gedurende twee weken gaf een visarend hier een geweldige natuurshow ten beste. Dat verdient wel enkele pagina’s in Dendriet!

Ornithologisch buitenkansje Op het provinciaal domein de Gavers te Onkerzele houden een aantal domeinwachters een oogje in het zeil. Enkele van hen weten aardig wat af van natuur en vogels. Half oktober belde één van de wachters de Geraardsbergse vogelkijker Luc Favijts op met de mededeling dat hij een visarend boven de plassen had zien vliegen. Op zich is dat geen unicum, maar deze keer was dat het begin van iets bijzonders. Het bleek immers dat deze visarend het gebied interessant genoeg vond om er de volgende twee weken in door te brengen. De vogel liet zich door heel wat mensen langdurig op fantastische wijze bewonde-

CINEREA

ren van op korte afstand, een buitenkans in eigen regio. Actief jagend boven de plassen, veraf en dichtbij, soms amper 20 m over de hoofden van de waarnemers vliegend, duikend naar vis,... Men kon blijven genieten van dit schouwspel! Als recreatiedomein trekken de Gavers ook nogal wat gewone wandelaars en andere recreanten aan. De aanwezige vogelkijkers kregen dan ook nogal wat vragen waarom zo geconcentreerd werd gekeken naar die ‘grote meeuw’! Altijd interessant om de leek iets bij te brengen over bijzondere natuur bij hem of haar in de buurt: iets ‘live’ meemaken is nog altijd beter dan een natuurdocumentaire op TV.

Wouter Faveyts

Een arend die vis eet

Spectaculaire duik naar een prooi!

24

Zoals de naam al suggereert voeden visarenden zich uitsluitend met vis. Om die te vangen patrouilleren de vogels boven het water, vaak biddend zoals een torenvalk. Wanneer ze mogelijke prooi opmerken, volgt een spectaculaire stootduik met de poten vooruit, waarbij de impact met het water tot op flinke afstand te horen is.

Het zijn vrij grote roofvogels. Met een spanwijdte van 150-170 cm zijn ze merkelijk groter dan een buizerd.

nr. 1 - januari 2008

Jean Van Holen

De onderzijde en koptekening zijn onmiskenbaar

nr. 1 - januari 2008

niet zo schuwe gedrag. Laten we hopen dat deze laatste eigenschap hem of haar niet fataal wordt op zijn trektocht door zuidelijke en meer schietgrage streken.

Via Denderleeuw...

Een opmerkelijk detail is trouwens dat de bewuste visarend van de Gavers al op 15 oktober werd waargenomen en gefotografeerd in Denderleeuw, actief overtrekkend naar het zuiden. Dit kon worden vastgesteld doordat de vogel individueel herkenbaar was aan een afgebroken handpen in de linkervleugel!

Koen Steenhoudt

Waarnemingen van visarenden zijn niet zo zeldzaam in de Dendervallei. Zowel in voor- als najaar passeren vermoedelijk tientallen vogels door de streek. Vrijwel steeds gaat het om actief overtrekkende vogels, maar heel af en toe blijft er wel eens eentje hangen. Het recreatiedomein de Gavers, het enige gebied met relatief grote waterplassen in de ruime omgeving, geniet daarbij enige voorkeur. De laatste jaren worden hier vrijwel elk jaar pleisterende dieren opgemerkt. De visarenden die onze contreien passeren, zijn op weg van en naar hun broedgebieden in noordelijk Europa. Het merendeel van de Europese broedpopulatie broedt immers in Scandinavië. De soort is een trekvogel, die voornamelijk overwintert in Sub-Sahara-Afrika. In het voorjaar trekken visarenden door van maart tot mei. De najaarstrek begint in augustus en loopt tot in oktober. Eind oktober is al aan de late kant voor de soort. Exemplaren die zo laat op het seizoen nog in België vertoeven, zijn bijna altijd jonge dieren, zo ook de vogel van de Gavers.

De jeugdige leeftijd verklaart vermoedelijk ook het

Werkgroep Cinerea INFO

Scandinaviër op bezoek

Wouter Faveyts wouter.faveyts@telenet.be

25

Het betere bochtenwerk

Afdeling Ninove aagje_de_doncker@hotmail.com www.natuurpunt.be/ninove

Joachim De Maeseneer

Geprangd tussen de steilrand van het overstromingsgebied en de spoorlijn Ninove-Geraardsbergen ligt een fascinerend stukje natuur, een lappendeken van natuurlijke plassen, grasland, rietland, vochtig hooiland en een talud met gemengd loofhout. In elk seizoen bieden de Venebroeken dan ook een wondermooi schouwspel. Behalve de natuurliefhebber heeft ook de fauna het er behoorlijk naar zijn zin.

Zo broedt de Cetti’s zanger er sinds 2006 in peis en vree tussen de bosrietzangers en de ijsvogels.

Ninove Linkeroever mag dan al een onbetwiste parel aan de kroon van de Dender zijn, velen kregen echter nog niet de kans om zoveel natuurschoon dicht bij huis ook te bewonderen. Dat de openstelling er pas in 2008 komt, heeft alles te maken met het feit dat Natuurpunt Ninove er nog maar onlangs in slaagde om verschillende percelen bij elkaar te sprokkelen tot één aaneengesloten wandelparcours. De definitieve inrichting van het gebied – met onder meer

knuppelpaden over drassige passages – zal nog verschillende jaren vergen, maar toch wil Natuurpunt Ninove al een voorsmaakje geven.

Een voorsmaakje waar je op 20 april 2008 een dag lang van zult kunnen genieten. Na het officiële luik, willen we die dag immers vooral de natuurliefhebber in de watten leggen. Geleide wandelingen zullen er vanzelfsprekend zijn, maar we trekken ook volop de kaart van de gezinnen. Zo zullen tal van uiterst kindvriendelijke activiteiten de kids een onvergetelijke dag bezorgen. Leg dus alvast een knoop in je zakdoek, want deze dag mag je gewoon niet missen.

De voorbereidingen ervan zijn al een hele tijd aan de gang en er worden kosten noch moeite gespaard.

Om alvast een tipje van de sluier op te lichten: wat dacht je van een exclusieve boottocht op de Dender vanaf café De Zwarte Flesch in Pollare tot aan het sas van Ninove? Nog veel meer goede redenen om op 20 april 2008 af te zakken naar Ninove, schotelen we je graag voor in de volgende editie van Dendriet…

INFO

‘Open, open, open moet het zijn…’. The Scene zong het jaren geleden al, Natuurpunt Ninove maakt er op 20 april 2008 werk van.

Na jarenlang geduldig aankopen, inrichten en beheren van het overstromingsgebied op de linkeroever van de Dender tussen Ninove en Geraardsbergen, zal het gebied eindelijk opengesteld worden voor het grote publiek.

26

nr. 1 - januari 2008

Boven-Dender trekt naar Viroinval Hemelvaartweekend, wo 30 april t/m zo 4 mei 2008

Praktisch

A Inschrijving is definitief na betaling van € 120 per persoon op rekening 443-1658811-23 van Natuurpunt Boven-Dender, met vermelding Hemelvaartweekend 2008 + aantal personen, en mail of telefoon naar Carlos.

A We sluiten af op 25 personen

Afdeling Boven Dender

Carlos D’Haeseleer carlos.dhaeseleer@skynet.be 054 41 87 09

Koen Steenhoudt

Viroinval voorstellen aan vlinder- en orchideeënliefhebbers hoeft zeker niet meer. Zelfs op deze zeer vroege Hemelvaart zullen we kunnen genieten van de vroegst voorkomende soorten. Dat de voorjaarsflora in kalkrijke bossen even uitbundig kan zijn als in de bossen van de Vlaamse Ardennen is veel minder bekend. Toppers als bleke schubwortel, voorjaarshelmbloem en gele anemoon zullen niet ontbreken. Door de intense afwisseling van bossen, graslanden, kalkhellingen en helder klaterend water wordt elke wandeling een natuurrijke beleving.

INFO

Naar jaarlijkse gewoonte trekken we met Natuurpunt Boven-Dender erop uit tijdens het Hemelvaartweekend. Dit jaar verkennen we de kalkregio in de Viroinvallei.

A We overnachten in een tot gîte omgebouwde pastorij in Bruly de Pêche in slaapkamers van 4 tot 9 personen. Het sanitair is gemeenschappelijk op de gang.

A Aankomst op woensdagavond, kostendelend met eigen wagens, einde op zondagavond.

A Formule All-In voor € 120 per persoon, logement, maaltijden + drank, excursies,... (uitgezonderd cafébezoek).

Carlos, onze gids van dienst

nr. 1 - januari 2008

27

Gezocht: adoptieouders voor slaapmuizen De zoogdierenwerkgroep wil een beter beeld krijgen van de toestand van de eikelmuis in het zuiden van de Dendriet-regio, en zoekt geschikte tuinen om nestkasten voor deze fruitrat in op te hangen.

van nestkastjes in eikelmuis-vriendelijke tuinen.

Eerst doen we natuurlijk een oproep om oude en nieuwe waarnemingen (waar, wanneer en door wie) door te geven. Hoe nauwkeuriger de gegevens, hoe beter.

Ten tweede gaan we slaapmuizenkasten verdelen.

Deze lijken op vogelnestkasten, maar het gat bevindt zich aan de stamkant. We gaan ze in samenwerking met de JNM en een plaatselijke school maken, maar zoeken eerst nog sponsors voor het hout. Wij doen alvast een oproep tot mensen met eikelmuisvriendelijke tuinen, die willen meewerken aan dit project.

Š Vilda - Rollin verlinde

De eikelmuis is een van onze zeldzaamste muizen.

Door hun zorro-masker en pluimstaart hebben ze een hoge aaibaarheidsfactor. Hun voorliefde voor fruit bezorgde hen in de volksmond de naam fruitrat. Ze houden zich het liefst op in loofbossen, hoogstamboomgaarden en brede houtkanten.

In het zuiden van de Denderstreek komt deze zeldzame slaapmuis nog voor. We hebben weet van waarnemingen in Geraardsbergen, Lierde, Everbeek, Ninove en het zuiden van Haaltert en Denderleeuw. Ook daar heeft de eikelmuis het echter moeilijk. Daarom willen we deze populatie op de voet volgen, aan de hand van een netwerk

Wens je mee te werken aan dit project of heb je een geschikte tuin, geef dan een seintje. Ook andere zoogdierenwaarnemingen zijn trouwens welkom.

Eikelmuizen: schattige natuurpareltjes

28

nr. 1 - januari 2008

Vijfde pannenkoekenslag van JNM Niger!

Iedereen is welkom, leden van Natuurpunt maar ook vrienden, kennissen, familie, kindjes...

Noteer alvast in je agenda!

Zondag 30 maart van 15 tot 19 uur in de Parochiezaal van Grimminge Waardekaarten kosten € 2,5 en zijn vanaf nu te verkrijgen bij alle bestuursleden van JNM-Niger. Indien je nu al een aantal kaarten wenst te bestellen, geef gerust het aantal door en die zullen op de volgende bestuursvergadering beschikbaar zijn.

nr. 1 - januari 2008

zijn tuinen in de buurt van bossen, parken, kleinschalige landbouwlandschappen, boomgaarden… beter geschikt dan een kleine tuin midden in de stad.

De deelnemers krijgen een nestkast die ze twee keer per jaar moeten controleren: één keer tussen 15 en 30 juni, wanneer de jongen voldoende groot zijn voor een korte verstoring, en één keer tussen 1 en 15 december, wanneer de dieren in winterslaap zijn.

Bijgevoegd een plan voor doe-het-zelvers. We vragen om ons op de hoogte te brengen, zodat we een goed zicht hebben op alle kastjes. Zo weten we of ons netwerk goed is uitgebouwd. We houden jullie via onze site op de hoogte en de eindresultaten zullen natuurlijk in Dendriet te lezen zijn.

Zoogdierenwerkgroep Denderstreek INFO

Omdat we niet weten of we genoeg kasten gaan hebben en omdat we ons willen concentreren op de plaatsen waar een kans bestaat dat we ze zullen tegenkomen, zullen we de tuinen nauwkeurig selecteren. Zo

Joachim De Maeseneer joachimdm@yahoo.com www.zoogdierenwerkgroep.be/dender

29

Durmelands Keiharde Fietstocht Inderdaad, je leest het goed, zaterdag 23 februari is het weer zover: de Keiharde Fietstocht, georganiseerd door JNM-afdeling Durmeland. Alle jongeren van 7 tot 25 zijn welkom!

We voorzien 2 tochten: eentje voor de piepers (7 t/m 12 jaar), en één voor de ini’s (13 t/m 15 jaar) en al wie ouder is dan 16. Beide zullen ons door de Denderstreek leiden. Van dijk tot trage weg, van zandwegel tot doodgewoon fietspad, we gaan het allemaal berijden.

Natuuractiviteiten voor kinderen en jongeren

Zoals gewoonlijk - het is tenslotte JNM zullen we volop aandacht besteden aan al het natuurschoon dat ons pad kruist.

Voor het vertrek spreken we af aan het Gemeentehuis van Zele, om 10 uur. De bedoeling is dat we tegen 17u de weg teruggevonden hebben naar de startplaats...

www.JNM.be/landvanaalst

Zeker niet te vergeten: lunchpakket, een beetje zakgeld voor een drankje ‘s middags, kledij aangepast aan het weer (regenjas dus…), eventueel reservebinnenband & fietshelm. En je fiets mag je natuurlijk ook niet thuislaten.

In Ninove en Geraardsbergen:

In Zele:

www.JNM.be/niger

A Voor ini’s: heleentjedebrauwer@gmail.com A Voor piepers: dierickxdorien@hotmail.com

Foto JNM

In en rond Aalst:

30

nr. 1 - januari 2008

Natuurpun is een open en ongeNatuurpunt bonden vereniging die mensen op een aangename wijze kansen wil geven om zich in te zetten voor de duurzaamheid van natuur en landschap vanuit een brede maatschappelijke visie. Onze activiteiten situeren zich hoofdzakelijk op het vlak van studie, educatie, beleid en reservatenwerking.

Tel.: 015 29 72 20 www.natuurpunt.be

AFDELINGEN Aalst

Daan Stemgée - 053 41 35 37 daan.stemgee@telenet.be

Affligem - Liedekerke Kern Affligem

Wim Van Grieken - 053-77 70 06 wim.van.grieken@advalvas.be

Kern Liedekerke

Erik De Block - 053 68 35 88 edebe@advalvas.be

Denderleeuw

Bruno De Bruyn - 053 67 07 85 bruno.de.bruyn@kindengezin.be

Dendermonding

Stefaan Thibau - 052 42 69 72 stefaan.thibau@skynet.be

Erpe-Mere

Peter D’Hondt - 053 80 72 57 peter.dhondt@telenet.be

Boven-Dender

Koen Steenhoudt - 054 58 67 58 koen.steenhoudt@skynet.be

Groot-Haaltert

Stijn De Ryck 0472 70 20 00 stijnderyck@busmail.net

Lede-Houtem

Herman Derder - 053 80 01 10 herman.derder@scarlet.be

Ninove

Wouter Mertens - 054 32 51 71 wouter.mertens@lin.vlaanderen.be

WERKGROEPEN Werkgroep Invertebraten

Eric De Tré - 053 66 04 32 eric.detre@vhm.be - 2255

Vogelwerkgroep Cinerea

Wouter Faveyts 054 33 91 06 wouter.faveyts@telenet.be

Plantenwerkgroep Allium

Peter Tolleneer - 053 84 00 27 allium@belgacom.net

Zoogdierenwerkgroep Elio

Axel Neukermans - 0478 88 07 91 elio@telenet.be

RESERVATEN EN NATUURPROJECTEN Giften Reservatenfonds: rekeningnummer: 293-0212075-88 met vermelding van de projectnaam en het projectnummer.

Giften vanaf € 30 zijn fiscaal aftrekbaar.

Boelaremeersen oelaremeersen te Nederboelare - 6640 Johnny Cornelis - 0474 58 08 38 johnny_cornelis@hotmail.com

Brede Schoren choren en Konkelschor te Berlare 6616

Stefaan Thibau 052 42 69 72 stefaan.thibau@skynet.be

Dendervallei te Ninove 6099 Joachim De Maeseneer Joachimdm@yahoo.com 0496 93 53 77

Den Dotter Dotter /Blauwbos / Blauwbos te Haaltert/Aaigem/Mere 6149

Carlos D’Haeseleer - 054 41 87 09 carlos.dhaeseleer@natuurpunt.be

Molenbeekmeersen te Denderleeuw/ leeu w / Okegem - 6646 Eric De Tré 053 66 04 32 eric.detre@vhm.be

Padde- en Porre PaddePorrebeekvallei beekvallei te Dendermonde - 6652 Dirk Van den Bossche 052 42 49 60

Palitse beek te Liedekerke - 9427 Marc Michiels 053 67 11 91 marcusmichiels@skynet.be

Pamelse meersen, Dommelingen te Liedekerke - 9972 Marc Michiels 053 67 11 91 marcusmichiels@skynet.be

Phenixberg te Okegem - 6618

Everbeekse bossen - 6210

Park van Mesen te Lede

Koen Van Den Berge 055 42 83 90 koen.vandenberge@skynet.be

Gemene Meers te Idegem 6647 Tom Van Muylem tom.tinne@telenet.be 054 24 02 10

'tt Groot Schoor te Grembergen 6603 Tarcy Verstraeten 052 21 11 11

Heidemeersen te Berlare 6644

Herman Derder 053 80 01 10 herman.derder@pi.be

Raspaillebos te Grimminge 6164 164 Koen Steenhoudt 054 58 67 58 koen.steenhoudt@skynet.be

Rietbeemd te Moerbeke beke / Vianee /Lessines Vian / Lessines - 6058 Godfried Merlevede 068 33 51 06 g.merlevede@tiscali.be

Stefaan Thibau 052 42 69 72 stefaan.thibau@skynet.be

Sint-Onolfspolder te Appel Appels/ s/ Dendermonde - 6623

Hogedonk te Gijzegem/ gem / Herdersem / Mespelare - 6243

Bart Dierickx 052 21 03 81

Brian Roelandt Brian.Roelandt@telenet.be 052 22 57 71

Honegem te Erpe-Mer Erpe-Mere/ e/ Aalstt /Lede Aals / Lede - 6123

Wim D’Haeseleer - 0495 87 50 50 wim.dhaeseleer@hongem.be www.honegem.be

Keelman te Denderhoutem 6178 Guido Van Rossen 054 32 23 01 guido.van.rossen@telenet.be

Kortelake te Overboelare 6655

Werkgroep amfibieën & reptielen Ward

Kravaalbos te Meldert 6071

nr. 1 - januari 2008

Moenebroek te Geraardsbergen/ berge n /Lierde Lierde - 6620

Wouter Mertens 054 32 51 71 wouter.mertens@lin.vlaanderen.be

Willem Boonen willem.boonen@skynet.be 054 41 75 85

Koen De Maere greatskua2002@hotmail.com 0485 68 89 82

Herman Derder - 053 80 01 10 herman.derder@scarlet.be

Walter Loy - 053 83 89 64 walter.loy@scarlet.be

Paddestoelenwerkgroep Zwamvlok Herman Derder - 053 80 01 10 herman.derder@scarlet.be

Ledezijde 6657

Frans Roggeman fransroggeman@msn.com

Valier te Liedekerke - 9418 Marc Michiels - 053 67 11 91 marcusmichiels@skynet.be

Wachtbekken 6 in Sint-Gilli Sint-Gillis/ s /Dendermonde Dendermonde Stefaan Thibau 052 42 69 72 stefaan.thibau@skynet.be

Walputbeek /Dendermeersen Walputbeek/ Dendermeersen te Meerbeke - 6213 Georges Jacobs 054 33 60 64 georges.jacobs@pandora.be

Wellemeersen te Denderleeuw/ Denderleeuw Erembodegem - 6612 Eric De Tré 053 66 04 32 eric.detre@vhm.be

Werkgroep Bomen-ParkOsbroek/ Osbroe k / Gerstjens te Aalst Peter Tolleneer 053 84 00 27 wbpo.aalst@belgacom.net

Dendriet is het regionale contactblad voor de leden van negen Natuurpuntafdelingen en vier studiewerkgroepen in de Denderstreek. Deze afdelingen en werkgroepen willen zowel occasioneel als structureel intens samenwerken. Je kan voor meer inlichtingen steeds terecht bij de contactpersoon voor jouw afdeling of de werkgroep die jouw interesse wegdraagt. Stuur je opmerkingen, aanmoedigingen, belevenissen en natuurpuntjes door naar de redactie. Deadline volgende Dendriet: 1 februari 2008.

Dendriet ontvangen: ontvange Leden van Natuurpunt die lid zijn van een niet-Denderstreekafdeling kunnen Dendriet ontvangen door hun lidmaatschap te wijzigen naar de afdeling binnen de Denderstreek van hun keuze of door zich te abonneren op Dendriet. Dit doe je door middel van een overschrijving van € 7,50 op rekeningnummer 393-0491337-24 van Dendriet, Heldergemstraat 161, 9450 Heldergem, met vermelding van je lidnummer en “abonnement Dendriet, middenkatern afdeling...”.

Een afzonderlijk abonnement zonder lidmaatschap van Natuurpunt is niet mogelijk.

REDACTIERAAD Koen Steenhoudt - verzending en redactiesecretaris Wouter Mertens, Daan Stemgée redactiekern Stijn De Ryck - publicatiecontroller Marc Symoens - corrector Willy Beeckman, Joachim De Maeseneer, Dirk De Mesel, Herman Derder, Eric De Tré, Peter D’Hondt, Wouter Faveyts, Peter Tolleneer, Wim Van Grieken, Wilfried Veldeman Werkten ook mee aan dit n nr: Aagje De Doncker, Carlos D’ Haeseleer, Joachim De Maeseneer, Wouter Faveyts, Paul Heerwegh, Pol Meert, Dries Mertens, Stefaan Thibau, Jean Van Holen, UA Onderzoeksgroep Ecosysteembeheer ECOBE, Vilda- Yves Adams, Misjel Decleer, Ludo Goossen, Rollin Verlinde

DRUK

Drukkerij Druk in de Weer, Gent Papier: CyclusPrint 90 gram, 100% kringlooppapier Inkt: gedrukt met vegetale inkten en plantaardige wasmiddelen

31

Lidmaatschap al vernieuwd?

INHOUD 2

Voorwoord: 2008 kan schitteren dankzij jou

3

Wandel mee in de Wiestermeers

6

Wie niet slikken wil, moet schorren

10

Natuurpunt koopt “Hoge Berg” te Berlare

12

Jagers: wie zijn zij, wat doen zij?

15

Denderkalender

18

Zevenpuntenplan voor een Dender met toekomst

20

Grote Meersen: geen kerktorenpolitiek

24

Visarendspektakel in eigen streek

26

Openstelling Venebroeken

27

Boven-Dender op weekend naar Viroinval

28

Gezocht: adoptieouders voor slaapmuizen

30

JNM op fietstocht

Deze titel verwijst naar: A het Griekse dendron, wat boom betekent, A een mineraal in de vorm van een boompje op voegvlakken van sommige gesteenten, A de vertakte uitlopers van hersenzenuwcellen: een communicatiekanaal dus, A het Denderbekken met een netwerk van sloten en beken, A tenslotte staat er natuurlijk ook veel riet langs de Dender...

Redactieadres: Dendriet, Pamelstraat 119, 9400 Ninove E-mail: dendriet@telenet.be Website: www.natuurpunt.be/denderstreek Verantwoordelijke uitgever: Wouter Mertens, Pamelstraat 119, 9400 Ninove Rekeningnummer: 393-0491337-24, Dendriet, Heldergemstraat 161 9450 Heldergem

Foto’s voorpagina: Onderzoekssite in Lippenbroek: UA Onderzoeksgroep Ecosysteembeheer ECOBE. Visarend: Jean Van Holen Aangerijmde populierendreef: Vilda Misjel Decleer

SCHENK EEN LIDMAATSCHAP !

Gezinslidmaatschap: € 20 op rekening 230-0044233-21 Je ontvangt natuur.blad en Dendriet Voor € 8,50 meer ontvang je ook natuur.focus (studie en beheer) of natuur.oriolus (vogels) Voor € 34,50 in totaal ontvang je zowel natuur.blad, -focus, -oriolus en Dendriet (vermeld de tijdschriften die je wenst op de overschrijving)