De Onderneming 919 by De Onderneming

DE ONDERNEMING

(Foto - Messe Frankfurt Exhibition GmbH / Jens Liebchen)

Efficiëntie, veiligheid, Minister Turtelboom service en connectiviteit bepleit renovatie

De ISH van de apps

Periodiciteit: maandelijks I Afgiftekantoor: Oostende X ISSN 0777/6349 I P501047 I Verantwoordelijke uitgever: Filip Cossement I Edith Cavellstraat 88 bus 13b, 1180 Brussel

Maandblad voor sanitair - verwarming en klimatisatie • nr. 919 • april 2015

Onze ventilatiekanalen

132 mm

52 mm ø 75

ø 63

• ventilatiedebiet tot 50m3/h • vormvast • beperkt drukverlies • eenvoudig reinigbaar • licht gewicht • anti-statisch en antibacterieel • vervaardigd uit PE

ø 90

BegetuBe n.v.

Kontichsesteenweg 53 - 55 B-2630 Aartselaar t + 32 3 870 71 40 f + 32 3 877 55 75 member of

www.begetube.com - www.profi-air.be

VOORWOORD

COLOFON De Onderneming. Vakblad voor sanitair, verwarming en klimatisatie PERIODICITEIT Maandelijks SECRETARIAAT - ABONNEMENTEN Julie Lagneaux E julie.lagneaux@distrigraph.com T 02 340 76 90 REDACTIETEAM John Lams Alex Baumans Michel Hanoulle Rudy Gunst T 02 340 76 90 | F 02 340 76 99 E redactie@deonderneming.be VORMGEVING Ruth Van Thuyne E ruth.vanthuyne@fcomedia.be RECLAME - ADVIES FCO Media Boulevard des Canadiens 118, 7711 Dottignies T 056 771310 | F 056 771311 E filip.cossement@fcomedia.be VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Distrigraph Filip Cossement Edith Cavellstraat 88 bus 13 1180 Brussel Version française: sur simple demande Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor ondertekende artikels zijn alleen de auteurs aansprakelijk. Voor de inhoud van de advertenties zijn enkel de adverteerders aansprakelijk. De uitgever erkent geen enkel verplichting tot opname van aangeboden advertenties.

Zelfstandige vakman of dealer ? De installateur wordt meer en meer een merkspecialist. Die evolutie is niet meer tegen te houden. De tijden zijn voorbij dat een vakman een stookplaats opbouwde met een ketel van merk A, daar een brander van merk B op monteerde, en dat combineerde met een circulator van merk X en een regeling van merk Z. Moderne ketels zijn daarentegen volledige geïntegreerde toestellen, die bovendien veel complexer zijn. In plaats van een stookplaats samen te stellen komt het er nu meer op aan om het juiste toestel te kiezen en dat zo optimaal mogelijk te laten functioneren. Dat vergt kennis van het gamma en dus specialisatie. Op de jongste ISH was de volgende stap in de systeemintegratie te zien, namelijk het ontwerp van gecombineerde installaties. Het energielabel speelt daarbij de rol van katalysator. In de regelgeving is voorzien dat een vakman die zelf een hybride installatie opbouwt, daar een pakketlabel voor kan bepalen op basis van de labels van de verschillende componenten. Zo kan hij een gaswandketel kiezen, daar een zonneboiler aan toevoegen, met bepaalde zonnecollectoren en een regeling. Er bestaat een procedure om al die individuele labels te combineren tot een pakketlabel. Om het werk van de vakman gemakkelijker te maken, hebben de grote fabrikanten configuratoren ontwikkeld, computertoepassingen om een installatie samen te stellen. Naargelang de keuzes, krijgt de gebruiker suggesties voor combinaties. Hij hoeft dan alleen maar de gewenste producten aan te vinken en aan het eind kan het gepaste label worden afgedrukt. Dat zijn bijzonder handige instrumenten, maar ze hebben wel het effect dat de vakman nog sterker binden aan een bepaald assortiment. Gespecialiseerde fabrikanten in een bepaalde techniek of toepassing hebben hier een nadeel tegenover een totaalaanbieder, omdat ze zo’n dienst nu eenmaal niet kunnen aanbieden. De verleiding voor de vakman of ontwerper is dan wel erg groot om zich te beperken tot die bepaalde leverancier, vooral als hij er zeker van is dat het goede resultaten oplevert. Dat verandert de positie van de installateur wel: hij wordt nog minder een zelfstandige ondernemer, maar treedt eerder op als een dealer of franchisenemer van een grote groep. Er is immers veel voor een dergelijke integratie te zeggen. De totaalaanbieders leveren technisch onberispelijk materiaal, men heeft de garantie dat alle componenten op de regeling zijn afgestemd, en commerciële aspecten zoals levering en dienst-na-verkoop verlopen vlotter. Toch kan men zich vragen stellen over de manier waarop Europese regelgeving – gewild of ongewild- opnieuw de positie van grote industriële groepen versterkt. Men heeft het in Europese kringen graag over een ‘level playing field’, maar bij het uitwerken van reglementen denkt men niet altijd aan de impact op kleinere spelers.

LID VAN DE UNIE VAN DE UITGEVERS VAN DE PERIODIEKE PERS

www.deonderneming.be

DE ONDERNEMING

Alex Baumans Redactie

Water is onze wereld. Al meer dan 140 jaar.

Wij zijn voortdurend in beweging voor u. Watts Water Technologies is als stromend water. Zelfs na 140 jaar staan we niet stil. We blijven een compleet aanbod aan hoogwaardige producten en technologische systemen ontwikkelen zodat u uw klanten een optimale kwaliteit kan leveren. Onze diepgaande expertise en continue innovatiedrang garanderen de beste oplossing voor commerciële, residentiële, industriële en openbare toepassingen. Dit maakt ons tot uw betrouwbare partner in verwarming, sanitair, instrumentatie, terugstroombeveiliging en elektronica. Neem gerust een duik in onze wereld en kijk op www.wattsindustries.be of ga naar www.waterbeveiliging.be

ElEctronics

sanitair

HVac

solar

watErbEVEiliging VoorgEïsolEErdE lEidingEn

INHOUD

DE ONDERNEMING

VOORWOORD ACTUA AGENDA

03 06 16

TECHNIEK INSTALLATIE EN GEREEDSCHAP EfficiĂŤntie, veiligheid, service en connectiviteit

18 18 18

SANITAIR Van Marcke geeft visie op design

21 21

VENTILATIE EN KLIMATISATIE Bouwunie en Testo informeren over ventilatie Totaalproject luchtbehandeling voor lagere installatiekosten

23 23 24

VERWARMING Een innoverende toepassing van het CLV-systeem Belg ligt niet wakker van verwarming

29 29 33

WARMTEPOMPEN DEEL 2 - Micro-warmtepompen in hybride lage-temperatuur warmtenetconcepten ECR-Belgium gelooft in Haier Een eengezinswoning energiezuinig renoveren

35 35 41 43

SECTORNIEUWS EN REGLEMENTEN BEDRIJFSBEZOEK Well Pumps, een Belgische fabrikant met internationale faam

48 48 48

EVENEMENTEN De ISH van de apps

51 51

WETGEVING Minister Turtelboom bepleit renovatie

57 57

FEDERATIES EHI bepleit rol van verwarming in energietranstitie Heating and Cooling in the European Energy Transition Bouwforum 2015 van Batibouw Renoveren voor meer comfort en minder verbruik

58 58 61 64 66

PRODUCT NEWS KERNCIJFERS

68 74

ACTUA

120 jaar Junkers De firma Junkers had dit jaar iets te vieren: het bedrijf werd namelijk 120 jaar geleden opgericht door Hugo Junkers, die een doorstroomtoestel voor warm water had ontwikkeld. Gedurende meer dan een eeuw is warmwatercomfort het sterke punt van het bedrijf gebleven. Ondertussen zijn daar tal van innovaties bijgekomen, zoals condensatieketels, geïntegreerde regelingen voor zonnepanelen en nog veel meer. Omdat het bedrijf ook sterke banden heeft met de vliegtuigbouw, koos het Belgische filiaal voor een retro-luchtvaartsfeer voor de viering, die tegelijk plaatsvond met Batibouw in een hotel in Zaventem. De gasten werden eerst uitgenodigd om een bezoek te brengen aan de beurs, en konden ’s avonds genieten van een buffet met zicht op opstijgende vliegtuigen. Het Junkers team informeerde hen ook wat het bedrijf aan nieuwigheden had, met het oog op de aankomende ErP richtlijn. Voor de gelegenheid had Junkers gezorgd voor animatie in retro-sfeer.

www.junkers.be

Atag Batibouw wedstrijd

Technologie aan Zee nieuwe formule op 28 mei

Naar goede gewoonte schonk verwarmingsfabrikant Atag ter gelegenheid van Batibouw twee ketels weg: een voor de installateur die de oudste vloerketel van het afgelopen jaar had vervangen en een voor de vakman die hetzelfde had gedaan met de oudste wandketel. De constructeur rekende telkens voor hoeveel de nieuwe ketel zou besparen, aan de hand van gasrekeningen en het gemeten rendement. De winnaar in de categorie vloerketels was Filip Maurissen, die een ketel uit 1962 had vervangen. Dit museumstuk was oorspronkelijk een kolenketel, die werd omgebouwd voor oliestook. Zijn klant zou 867 euro per jaar besparen. De oudste wandketel, vervangen door Guy Staelens was weliswaar jonger, maar dateerde toch van 1983, en had de respectabele leeftijd van 32 jaar bereikt. Hier bedroeg de besparing 644 euro per jaar. Omdat zuinigheid met Schotland wordt geassocieerd, verliep de prijsuitreiking in een onvervalste Schotse sfeer..

Eind mei vindt de vernieuwde formule van Technologie aan Zee plaats, het evenement van SBM en Escala in de campus van Syntra West in Oostende. Na meer dan dertig edities werd de opzet grondig herzien. Meest opvallend is natuurlijk het tijdstip: in plaats van een vrijdag in september, werd het een donderdag in mei. Dat is echter niet de enige wijziging. Zo zijn er geen externe firmabezoeken, zodat de bezoekers altijd op het beursgedeelte blijven. De stands zijn evenmin verspreid over de leslokalen, maar worden geconcentreerd in een tent op de parking, om de interactie tussen installateurs en standhouders te verbeteren. Er worden ook meer infosessies gepland, die de hele dag door zullen lopen, rond diverse technische en juridische aspecten. De dag wordt afgesloten met een panelgesprek in samenwerking met Bouwunie. De organisatie vertrouwt erop dat deze nieuwe formule beter aansluit bij de wensen van de installateurs.

www.atagverwarming.be

www.technologieaanzee.be

Vakbeurs InstalPro afgelast InstalPro, de opvolger van Easyfairs HVAC en ECL, die gepland was voor 16 en 17 september van dit jaar, wordt alsnog afgelast. De beursorganisatoren betreuren dat ze exposanten die al bevestigd hadden, moeten teleurstellen. Er bleek echter onvoldoende draagvlak te zijn voor de vernieuwde formule. De organisatie beraadt zich nog over de vraag of de beurs op een later tijdstip opnieuw zal georganiseerd worden. De winnaars van de Atag wedstrijd: (v.l.n.r): Filip Maurissen met Atag vertegenwoordiger Bert Claes, en Atag vertegenwoordiger Dimitri Hendrickx met Andy en Guy Saelens.

www.easyfairs.com

DE ONDERNEMING

Via: www.atlantic-academy.be

ier Klik h

Warmtepompboilers

www.losfeld.be - 2015 - 0046

Warmtepompen

Atlantic is a brand of Atlantic Belgium SA - 1, Avenue ChĂ˘teau Jaco - 1410 Waterloo TĂŠl.: 02 357 28 28 - Fax: 02 353 21 82 - Email: atlanticbelgium@groupe-atlantic.com

w w w. a t l a n t i c - b e l g i u m . b e

VELIS PLUS

INTEGREERT ZICH OVERAL

De ultra platte elektrische waterverwarmer & multi-posities / Snel : 1 douche elke 50 minuten / Indicatielamp “Shower Ready” / “Eco” modus : 10% besparing / Kan zowel horizontaal als verticaal geplaatst worden

www.ariston.be

ACTUA

Infosessies STS ventilatie Om de nieuwe STS Ventilatie toe te lichten, richt opleidingsinstelling SBM een roadshow in, in samenwerking met enkele leveranciers. Het gastbedrijf informeert telkens hoe zijn producten in de nieuwe richtlijn kunnen ingepast worden. Daarna gaat expert Luc Dedeyne in op de belangrijkste punten van de nieuwe regels. Het programma is als volgt: • 8 mei: Duco (Veurne) • 22 mei: Systemair (Leuven) • 29 mei: Ventilair (Kuurne) • 5 juni: Zehnder (Mechelen) Inlichtingen en inschrijvingen via heidi.vansevenant@sbmopleidingen.be of 050.40.30.90 www.sbmopleidingen.be

Activiteiten Cluster Speciale Technieken De Cluster Speciale Technieken, vereniging van installateurs van centrale verwarming, sanitair, ventilatie, koeling en elektrotechniek, organiseert in samenwerking met Confederatie Bouw Oost-Vlaanderen 2 activiteiten. •Bezoek Brouwerij Huyghe (Geraardsbergsesteenweg 14B te Melle) Op 22 april 2015, vanaf 19u30, wordt u als lid van de federaties Fedelec en ICS en van de Confederatie Bouw, uitgenodigd op een informeel bezoek aan de brouwerij van het bier met de roze olifant. Om 20u00 starten de rondleidingen in de brouwerij. Het bezoek zal worden afgesloten met een receptie waarbij u de kans krijgt om uitgebreid kennis te maken met de medewerkers van zowel de Cluster Speciale Technieken als de medewerkers van de Confederatie Bouw. U kan zich als lid, gratis inschrijven voor dit brouwerijbezoek op www.confederatiebouw.be/oostvlaanderen. •Dag van de Speciale Technieken Op 12 mei 2015 slaan de federaties en enkele fabrikanten de handen in elkaar voor de Dag van de Speciale Technieken, met als thema ‘Energiezuinige technieken gekoppeld met gebouwbeheerssystemen’. Het evenement zal plaatsvinden in het seminariecentrum Huis van de Bouw, Tramstraat 59, te Zwijnaarde. Programma: • 14u00 – 15u30: Voordrachtgedeelte voor scholen/bezoekers • 15u30 – 18u00: Bezoek aan standhouders door scholen/bezoekers • Vanaf 18u30: Enkele workshops met doorlopend bezoek aan de standhouders georganiseerd voor de technische installatiebedrijven uit Oost-Vlaanderen (installateurs verwarming, sanitair, ventilatie, koeling en elektrotechniek) • 21u00: Receptie en networking Deelname is gratis voor de leden van Fedelec, ICS en Confederatie Bouw. Voor niet leden wordt een toegangsprijs van 30 euro gevraagd. Inschrijvingen via www.confederatiebouw.be/oostvlaanderen www.confederatiebouw.be/oostvlaanderen

DE ONDERNEMING

Buderus

ENERG енергия • ενεργεια

Y IJA IE

A+++ A++

Bent u klaar voor 26 september 2015 ?

+ + +

A+

A B C D E F G

2015

26 september 2015 is de start van een nieuw tijdperk in de verwarmingswereld. De Europese richtlijn EcoDesign zal de kaarten in de sector ﬂink door elkaar schudden. Verwarmingstoestellen en -systemen zullen vanaf die dag voorzien zijn van een energielabel. Dankzij de nieuwe ErP Ready ketels en het nieuwe ventilatiegamma zal Buderus zijn voorsprong in de systeemtechnologie verder uitbouwen. Laat EcoDesign ook voor u een kans zijn !

Warmte is ons element Bosch Thermotechnology n.v./s.a. · tel. 016 40 30 20 · info@buderus.be · www.buderus.be ·

Buderus Belgium op Facebook

811/2013

Ontdek onze Smart oplossing.

ACTUA

Charter der Woningbouwers Niet alle bouwondernemingen respecteren de wet-Breyne, die bedoeld is om kopers van een nieuwe woning te beschermen. Dit leidt tot oneerlijke concurrentie met bonafide aannemers, en daarom heeft de sector beslist zijn eigen kwaliteitslabel in te voeren - het Charter der Woningbouwers. De ondertekenaars van dit charter verbinden zich er uitdrukkelijk toe de rechten van de bouwheer na te leven. Zonder te veel in te gaan op de details, kunnen we zeggen dat het voor kandidaat-bouwers veel voordelen oplevert om in zee te gaan met ondertekenaars van dit charter. Om zich erbij te kunnen aansluiten, moeten de bouwondernemingen voldoen aan drie grote categorieën van voorwaarden: eerst en vooral moeten ze erkend zijn voor klasse 2, categorie D, wat betekent dat ze gezond zijn op het technische, economische en financiële vlak. Vervolgens moeten ze de bepalingen van de wet-Breyne naleven (over kwesties zoals de prijs, de termijnen, de oplevering van werken, de betaling van facturen en de waarborg). Derde voordeel: de aannemer aanvaardt om bij betwisting te proberen tot een minnelijke schikking te komen via een erkend bemiddelaar. Meer info bij de Federatie van Algemene Bouwaannemers, Lombardstraat 42, 1000 Brussel, 02/511.65.95.

De Willemen Groep test een elektronische werfbadge Zoals iedereen weet is sociale fraude een groot probleem op bouwwerven. Een van de middelen om deze vorm van fraude te bestrijden, bestaat erin identificatiebadges te gebruiken. De Willemen Groep en zijn voorzitter Johan Willemen hebben daarom onlangs de nieuwe elektronische identificatiebadge Tictopass voorgesteld. Deze innoverende badge wordt zichtbaar op de werkkledij gedragen (bijvoorbeeld op de helm) en is voorzien van een lamp en een scherm: met dit systeem kan de werfleider in een oogopslag en vanop afstand controleren of alle arbeiders in orde zijn met de sociale zekerheid. Vandaag gebeuren dergelijke controles manueel. Deze elektronische badge, die is ontwikkeld door de Belgische start-up Ticto, is dus een grote stap vooruit. Dit systeem is voorgesteld in aanwezigheid van staatssecretaris voor bestrijding van de sociale fraude Bart Tommelein, in het kader van een pilootproject op een werf van de Willemen Groep te Wijnegem. www.willemen.be

www.charterwoningbouw.be

Hoofdkantoor van Ridgid voor EMEA-regio komt naar Sint-Truiden De Amerikaanse multinational Ridgid, gespecialiseerd in buisbewerkingsgereedschap, verhuist tegen het einde van het jaar zijn zetel van Heverlee naar het Limburgse Sint-Truiden. Hier komt het hoofdkantoor en het distributiecentrum van de groep voor de EMEA-regio (Europa, Midden-Oosten en Afrika). Er is gekozen voor Sint-Truiden vanwege de strategische ligging van Limburg en de goede bereikbaarheid van het bedrijventerrein Schurhovenveld. Het nieuwe energiezuinige gebouw wordt op het einde van het jaar ingehuldigd. Het zal bestaan uit een hoofdgebouw van 2500 m2 en een distributiecentrum van 6000 m2 en er zullen ongeveer 60 medewerkers aan de slag gaan. Marc Vandevelde, general manager van Ridgid EMEA, verduidelijkt dat de nieuwe zetel onderdak zal geven aan het management, de logistiek en alle klantendiensten. www.ridgid.com

DE ONDERNEMING

Marc Vandevelde, general manager van Ridgid EMEA, heeft de eerste steen gelegd van het nieuwe hoofdkantoor en distributiecentrum van Ridgid voor de regio Europa, Midden-Oosten en Afrika dat tegen het einde van het jaar moet openen.

ACTUA

Remeha en Nest werken samen De fabrikant van gasverwarmingssystemen Remeha heeft een samenwerkingsakkoord afgesloten met de firma Nest om de thermostaten van deze laatste te gebruiken en er opleidingen over aan te bieden. Remeha promoot erg actief gebruiksvriendelijke thermostaten voor energiezuinige ketels. De Nest Learning Thermostat is een slimme zelfaanpassende thermostaat die op basis van de instellingen van de gebruikers en gebruiksschema uit afleidt dat aansluit bij de behoeften. De thermostaat van Nest kan bovendien vanop afstand ingesteld worden via een smartphone, een tablet of een pc. www.remeha.be

Nieuwe directeur marketing en communicatie bij Zehnder Belgium Juergen Dierickx, 45 jaar, wordt de nieuwe directeur marketing en communicatie bij Zehnder Belgium in de plaats van Peter Cuveele, die voortaan commercieel directeur is bij Opal-systems (fabrikant van vloerverwarmingssystemen). J. Dierickx heeft bijna 20 jaar ervaring in marketing, business development en consulting bij bekende firma’s. Met deze benoeming wil de fabrikant zijn positie versterken op de markt van ventilatie, decoratieve radiatoren en luchtzuiveringsOp zijn vijfenveertigste wil Juergen Dierickx bijdragen systemen. tot een sterkere positie van Zehnder Group Belgium op de bouwen verbouwmarkt.

Dankzij de twee productiemachines voor spiraalbuizen waarover Sanutal voortaan beschikt, kan sneller geleverd worden.

Sanutal verhoogt zijn productiecapaciteit Nauwelijks twee jaar na de aankoop van een eerste productiemachine voor spiraalbuizen heeft Sanutal er een tweede aangeschaft, waardoor het productieritme en dus ook de leveringen kunnen stijgen. Met deze twee machines kan Sanutal voortaan op een uur tijd bijvoorbeeld 500 buizen van diameter 125 produceren. De afdeling Sanutal Air (ventilatie) biedt een volledig gamma aan dat bestaat uit rechthoekige buizen en toebehoren op maat, ronde buizen en toebehoren uit galva en een assortiment Mecanosystemen.

www.zehnder.be www.sanutal.be

Configurator TECElux Om de technische elementen van het spoelsysteem TECElux gemakkelijk te kunnen samenstellen en om het gekozen systeem binnen minder dan een minuut te kunnen weergeven, biedt TECE zijn klanten een onlineconfigurator aan. Hierin kunnen 5 parameters ingesteld worden: de kleur van de glazen afwerkwand (wit of zwart), de bedieningswijze (knoppen of elektronisch), de functies (verstelbare hoogte, luchtfilter of inworpschacht voor reinigingstabletten), het type closetpot (wc of douche-wc, rond, vierkant of zwart) en de bekleding van de wand en de vloer (keuze uit verschillende materialen). Ga voor meer informatie naar http://www.tece.be/be-nl/ tecelux-wc-terminal/configurator/index.php. www.tece.be

Met de onlineconfigurator TECElux kun je snel je eigen spoelsysteem kiezen en weergeven op basis van allerlei parameters.

DE ONDERNEMING

Een compleet instrument voor het afstellen en onderhouden van cv-installaties. Rookgasanalyser, Compatibel Duurzame

temperatuur- en druk(verschil)meter in één

met EuroSoft mobile software en App

ECO-sensortechnologie voor zuurstofmeting

CO/H2-sensor

tot 10.000 ppm met waterstofcompensatie

nieuw

Eurolyzer STx serviceanalyser

ACTUA

Nieuwe website voor waterbeheer van Wilo De afdeling waterbeheer is een belangrijke afdeling binnen de groep Wilo. Voortaan heeft deze afdeling een nieuwe website, www.wilo.com/watermanagement waarop Wilo SE in het Duits en in het Engels informatie verstrekt over innoverende oplossingen voor ruwe waterwinning, waterbevoorrading, afvalwaterbeheer en -zuivering. Marcus Neppl, verkoopdirecteur voor Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland, legt uit: “Binnen de afdeling Waterbeheer bestaan er geen standaardproducten; het is dus bijzonder belangrijk de noden van de klant te begrijpen en hem gepaste oplossingen voor te stellen.” www.wilo.com/watermanagement

Samenwerking tussen Rotex en Rexel

Uitreiking van de Communication Awards op Batibouw. Op Batibouw worden elk jaar enkele onderscheidingen uitgereikt aan de deelnemende firma’s. Eerst en vooral bekronen de Communication Awards de efficiëntste communicatie op een stand en de beste presentatie van een product. Deze Communication Awards zijn uitgereikt in verschillende categorieën. In de categorie van stands groter dan 70 m2 is de prijs van de efficiëntste beurscommunicatie gegaan naar de firma Duco Ventilation & Sun Control. Deze firma is in de prijzen gevallen voor de communicatiecampagne rond het nieuwe slimme en stille ventilatiesysteem DucoBox. In de categorie van stands kleiner dan 70 m2 won radiatorfabrikant Jaga. Voor de beste presentatie van een product hebben respectievelijk de ondernemingen Geberit (sanitair) en Jasno (shutters, jaloezieën) deze onderscheiding gekregen voor respectievelijk stands groter en kleiner dan 70 m2. www.batibouw.be

De leverancier van verwarmingssystemen Rotex, die sinds 2008 een volwaardig deel uitmaakt van de Daikin groep, heeft beslist een samenwerking aan te gaan met Rexel, de specialist in elektrische oplossingen voor de industriële, residentiële en de tertiaire markt. Voor Rotex was dat de gelegenheid om zijn verwarmingsoplossingen aan te bieden aan elektriciens en installateurs van het distributienet van Rexel. Deze laatste nam de strategische beslissing om multi-energieoplossingen en HVAC aan zijn klanten aan te bieden. Het aanbod van Rotex omvat immers erg gevarieerde toestellen, gaande van multi-energieboilers over gas- of stookolieketels, warmtepompen en zonne-installaties. www.daikin.be

Op Batibouw heeft de firma Duco Ventilation & Sun Control de Communication Award gekregen voor de efficiëntste communicatie op een stand in de categorie van stands groter dan 70 m2.

Smappee bekroond met ECO Award op Batibouw Op 3 maart heeft de federale minister van Energie, Milieu en Duurzame Ontwikkeling, Marie-Christine Marghem, de ECO Award voor de milieuvriendelijkste oplossing uitgereikt aan de firma Smappee. Smappee brengt een monitor op de markt die via een mobiele app werkt en waarmee het energieverbruik kan worden opgevolgd en geanalyseerd. Dit product is uitermate gebruiksvriendelijk voor het grote publiek. Met een oogopslag zie je het energieverbruik en kun je eventueel je gedrag aanpassen om energie te besparen. De twee andere genomineerden voor de ECO Awards waren de firma Dutry & Co voor zijn slimme houtverwarmingssysteem en de firma Arkana die energiezuinige houtskeletwoningen ontwerpt. www.batibouw.be

DE ONDERNEMING

MAGNA3

INTELLIGENTIE VOOR ELK SYSTEEM

Installer Companion

DE UNIVERSELE POMPREEKS MAGNA3 is de universele pomp voor moderne HVAC systemen. Uniek aan de MAGNA3 is de FLOWLIMIT functie die de vereiste aan en de kost van afzonderlijke regelkleppen vermindert en daarbij de installatie en inwerkingstelling nog eenvoudiger maakt. De Grundfos AUTOADAPT functie verzekert het hoogste comfort en energierendement. Bovendien laat de MAGNA3 ook toe om het energieverbruik te controleren en te communiceren met elk type gebouwbeheersysteem. Ontdek de MAGNA3 reeks op moderncomfort.grundfos.com

GRUNDFOS INSTALLER COMPANION APP Pompinformatie, hulpmiddelen en tips binnen handbereik

ACTUA

AGENDA European Bioenergy Conference 04-05 mei 2015

Brussel Radisson Blu Royal Hotel www.aebiom.org/conference

Technologie aan Zee 28 mei 2015 Syntra West Campus Oostende www.technologieaan zee.be

Intersolar Europe 10-12 juni 2015 Messe München (D) www.intersolar.de

PassiveHouse

Batibouw sluit de deuren op een positieve noot Ondanks de crisis en het mooie weer was de editie 2015 van Batibouw een groot succes. Op 11 dagen zijn meer dan 300 000 bezoekers naar Brussels Expo gekomen om er alle oplossingen te leren kennen om te bouwen en te verbouwen. Verbouwen was bovendien de voornaamHet zonnige weer en de crisis die we doormaken, hebben de bezoeste motor achter deze editie. kers niet afgeschrikt: ze zijn in groten getale naar de editie 2015 van Batibouw gekomen. Pierre Hermant, Partner & CEO van Fisa, de onderneming die de beurs organiseert, legt uit: “Batibouw kan een grondig antwoord geven voor alle soorten projecten van de bezoekers, maar het is ook de goede plek om allerlei technologische innovaties te ontdekken. De beurs is ook een inspiratiebron: wie nog geen plannen had om te bouwen of te verbouwen, gaat vaak naar buiten met een project in het achterhoofd.” Geert Maes, directeurgeneraal van Batibouw, voegt toe: “Maar liefst 12 verschillende sectoren, dus 12 volwaardige beurzen tegelijk open voor het publiek tijdens de hele periode, wat erg uniek is in Europa.” Philippe Lhomme, voorzitter van de Groep Deficom, referentieaandeelhouder van Batibouw, vat het zo samen: “Wij nodigen de bezoekers nu al uit voor de editie 2016 van Batibouw, van 25 februari tot en met 6 maart.” www.batibouw.be

11-13 September Tour &Taxis Brussel www.passivehouse.be

Climatechno 14-15 oktober 2015 Brabanthal Leuven www.coolandcomfort.be

Ölwärme-Kolloquium 14-15 oktober 2015 Hamburg www.owi-aachen.de

Energie & Habitat 15-18 oktober 2015 Namur Expo (Namen) www.energie-habitat.be

Heat Pump Summit 20-21 oktober 2015 Messe Nürnberg (D) www.hp-summit.de

Opendeur Aubia Op de opendeurdagen van Aubia België 2015 van 5 tot 7 maart heeft de firma meer dan 130 vaklui verwelkomd in zijn hoofdkantoor. Dit evenement bood de klanten de kans om de werkplaats, de montageketen en de voorraad te ontdekken. Tegelijk werd ook het nieuwe gamma van de fabrikant voorgesteld. Ze hadden de gelegenheid om de pompen De opendeurdagen van Aubia vonden plaats van 5 tot 7 maart en en de sturingssystemen in werden bijgewoond door meer dan 130 professionals. werking te zien. Het bezoek verliep in een ontspannen sfeer en werd afgesloten met een gezellig etentje met het Aubia team. Aubia België houdt 3.000 pompen op voorraad. Deze koudwaterpompen worden in Ghislenghien, en worden uitsluitend via de vakhandel verkocht. De firma heeft ook een ruim assortiment aan pompaccessoires (buffervaten, koffers…) en een grote voorraad wisselstukken. www.aubia.be

DE ONDERNEMING

DW IJ D E L E R E W IT NOVITE REMS Multi-Push Elektronische spoelen afpersunit met olievrije compressor.

Slechts één apparaat met meer dan 10 programma’s voor het spoelen en de druktest van drinkwater- en verwarmingsinstallaties e.a. met perslucht of water: ● Spoelen met water of een waterluchtmengsel ● Desinfectie, reiniging en conservering ● Druk- en dichtheidstest met perslucht ● Druk- en dichtheidstest met water ● Persluchtpomp ● Aandrijving van persluchtgereedschap ● Zeer eenvoudige menusturing in 26 talen ● Permanente procesbewaking. ● Rapportage en druk ● USB-poort

Info

EN 8 0 6 Z VS H K

All-in-one ventilatietoestel LWZ 304/404 SOL

Multitalent voor ventilatie, verwarming, koeling en warm water

› Zeer hoge efficiëntie voor elke functie

› Ventilatie met tot 90% warmterecuperatie

› Intuïtieve regeling

w w w. r e m s . d e

www.stiebel-eltron.be

TECHNIEK - INSTALLATIE EN GEREEDSCHAP

Efficiëntie, veiligheid, service en connectiviteit Mark Bressers van Bosch over de trends in professioneel elektrisch gereedschap

er gelegenheid van Batibouw hadden we een gesprek met Mark Bressers, senior brand manager van de afdeling Power Tools van Bosch. Hij heeft ons een duidelijk en precies overzicht gegeven van de trends op het vlak van elektrisch gereedschap, en heeft beklemtoond hoe belangrijk technologische innovatie is voor Bosch.

Een uniek inductielaadsysteem Bosch Power Tools wil eerst en vooral de vakman helpen om efficiënter te werken. Daarom heeft de fabrikant het Wireless Charging System ontwikkeld, een uniek inductielaadsysteem voor batterijen. Met deze innovatie hoeft de vakman de batterijen niet meer los te koppelen van zijn gereedschap om ze te laden (en heeft hij dus niet langer voortdurend twee batterijen nodig). Om

zijn gereedschap continu te laden volstaan een nieuwe inductielader en een inductiedrager. Om de batterij te laden hoeft hij ze gewoon op de lader te plaatsen. Dit systeem is 100 % compatibel met al het draadloos gereedschap uit het assortiment 18 Volt Lithium-Ion Bosch Professional. Zo is het gereedschap steeds gebruiksklaar en wint de vakman kostbare tijd waarin hij niet meer van batterij hoeft te wisselen.

Mark Bressers, senior brand manager professionals van de afdeling Power Tools van Bosch, heeft een helder overzicht gegeven van de evolutie op het vlak van professioneel gereedschap.

De veiligheid van de gebruiker: een prioriteit In Nederland vereist de overheid dat fabrikanten van professioneel gereedschap strenge veiligheidseisen naleven. Een daarvan omvat de noodzaak om stofvrij te werken, waarbij het testcentrum TNO de prestaties certificeert. Bosch, altijd al een voorloper op het vlak van technologie, heeft dus een heel gamma afzuigingssystemen ontwikkeld voor zijn professioneel gereedschap. Dat kunnen in het gereedschap geïntegreerde systemen zijn, maar ook afzonderlijke alleszuigers met een grotere capaciteit. Het systeem dat in het gereedschap is geïntegreerd, is de meest compacte oplossing voor de vakman. De universele alleszuigers Click & Clean garanderen dan weer dat alle ongewenste stoffen onmiddellijk worden weggezogen, wat enerzijds de gezondheid van de vakman ten goede komt en anderzijds

de duurzaamheid van het gereedschap doet toenemen. Bosch biedt in dit domein ook tal van aangepaste accessoires aan, zoals booradapters. Bosch brengt ook heel wat andere oplossingen op de markt om de veiligheid en de gezondheid van de vakman te verbeteren, zoals trillingsdempende systemen of de innovaties KickBack Stop en Intelligent Brake System. De eerste legt de motor van een slijpmachine onmiddellijk stil bij een blokkage van de schijf en de tweede activeert de rem van het gereedschap in minder dan 3 seconden als de stroom onverwacht wordt onderbroken. Tenslotte is er de PROtection switch, een dodemansknop die het toestel ogenblikkelijk stopt als het wordt losgelaten. Betere service en connectiviteit Bosch Power Tools lanceert binnenkort nieuwe diensten voor de vakman. Het gaat om diensten die het leven van de vakman gemakkelijker kunnen maken en die helpen om zijn werk voor te bereiden; Mark Bressers zal ons daar in de loop van het jaar meer over vertellen.

De fabrikant stapt ook volledig mee in de connectiviteitstrend met zijn mobiele app Toolbox voor smartphones met iOS of met Android. Deze app biedt talloze mogelijkheden: berekeningen, werfverslag opstellen, formulieren invullen, en ook nog de nieuwe functie Bonus Bang die toegang biedt tot tijdelijke commerciële aanbiedingen, zoals cashback op bepaalde machines. Met zijn Bluetooth interfacesysteem voor laserafstandsmeters heeft Bosch de perfecte combinatie ontwikkeld tussen mobiele technologie en zijn nieuwe meettoestellen. DE ONDERNEMING

TECHNIEK - INSTALLATIE EN GEREEDSCHAP

Hiermee kunnen gegevens zoals de hoogte, lengte enz. rechtstreeks doorgestuurd worden vanaf een smartphone of een tablet. Je moet gewoon een foto nemen en de gewenste gegevens verschijnen automatisch op het scherm van het toestel. Bovendien worden steeds meer producten uit het Bosch Power Tools gamma via internet besteld. De dealers worden ondersteund met video’s, foto’s en technische documentatie zodat de vakman efficiënter het gereedschap uit het assortiment van Bosch kan kiezen dat het beste bij zijn noden past. Een van de belangrijke innovaties van Bosch op het vlak van elektrisch gereedschap: het inductiesysteem Wireless Charging System om batterijen op te laden.

ons aan dat technologische innovatie om het werk van de installateur gemakkelijker te maken in zijn DNA zit. In samenwerking met verschillende merkverdelers worden opleidingen aangeboden, hoofdzakelijk ter plaatse, die worden gegeven door professionele opleiders. Zo kunnen de gebruikers al deze nieuwe technieken leren toepassen. De firma heeft bovendien verscheidene opleidingscentra, waaronder een in Breda voor de Benelux en een ander in Anderlecht voor België. (Door Michel Hanoulle)

www.bosch-pt.com/be

Innovatie, het DNA van de fabrikant Met al deze nieuwigheden toont Bosch

Warmtepompen eenvoudig combineerbaar met zon, hout, ketel, ... 5 jaar

garantie* * voorwaarden op de website

De toekomst is BEN (bijna energie neutraal) en CTC is mee. Wij kunnen u helpen met onze Zweedse warmtepompen en/of met een combinatie van verschillende energiebronnen. Met de CTC EcoZenith 550 plug je onze CTC warmtepomp en alle andere warmtebronnen die je wenst op 1 vat. Afhankelijk van het weer en de brandstofprijs maak jij dan zelf de keuze. Lees meer op

www.ctcbenelux.com

made in sweden

Bulex zorgt voor…

een compleet gamma condenserende gaswandketels, en een vernieuwd Thermo MASTER gamma. Vanaf midden 2015

De Bulex condensatieketels Compact, zeer stil, tijdloos design, makkelijk te installeren en te onderhouden. De ideale ketel voor elk type woning. De Thema CONDENS, Isotwin CONDENS en Thermo MASTER zijn bovendien het resultaat van jarenlange ervaring in verwarming en warm water. Deze ketels bieden een uitzonderlijk warm water comfort en een laag energieverbruik, dankzij de modernste technologieën. Midden 2015 lanceren we ons vernieuwd gamma Thermo MASTER. Dit gamma bouwt verder op het succes en de bewezen technologie van het huidige gamma, maar werd verder ontwikkeld om nog energiezuiniger te zijn en nog meer comfort te bieden.

Efficiënte oplossingen. Verwarming. Warm water. www.bulex.be – Tel. 02 555 13 13

NIEUW

TECHNIEK - SANITAIR

De InGrid collectie van modulaire badkamermeubels van Vika was een blikvanger op de Batibouw stand van Van Marcke. De Step V aluminium radiator, ontworpen door Antonio Citterio en S. Brioschi, heeft een geïntegreerde hydraulische aansluiting (bron: Van Marcke)

Van Marcke geeft visie op design InGrid collectie voorgesteld op Batibouw

et persontbijt voor de opening van Batibouw is een traditionele gelegenheid voor groothandel Van Marcke om een visie te geven hoe hedendaagse maatschappelijke trends de sectoren van sanitair en verwarming beïnvloeden. Dit jaar was er een speciale gast: Jean-François D’Or, designer van het jaar, legde uit hoe hij tot de vormgeving van de InGrid collectie gekomen was.

Over de grenzen van de disciplines heen kijken In haar inleiding benadrukte Caroline Van Marcke, van de gelijknamige groep, de nood voor creativiteit. We staan voor belangrijke uitdagingen, zowel ecologisch en economisch, en de crisis heeft ons geleerd dat er grenzen zijn aan de groei. Het komt er dus op aan om zo creatief mogelijk om te gaan met beperkte middelen. Recycleerbaarheid en duurzaamheid worden kernbegrippen. Eens te meer had de groothandel dit in de praktijk gebracht door een stand op te bouwen die voor 80% hergebruikt kon worden. Om de nodige oplossingen te vinden, moet men ook het hokjesdenken verlaten. Men moet af van de schotten tussen techniek, kunst en business om multidisciplinaire projecten te ontwikkelen. De opkomst van 3D printtechnieken en personalisering zet een aantal industriële zekerheden op de helling. Er is meer mogelijkheid voor een individuele ervaring van de producten. Men kijkt ook anders aan tegen de objecten. Het principe van mix en match combineert elementen tot een persoonlijke configuratie. Ontwerpers hebben ook meer aandacht voor de manier waarop producten DE ONDERNEMING

in de tijd veranderen, en gebruiken dat aspect om een meerwaarde te creëren. Tenslotte groeit er ook een andere omgang met producten: door ruimte, toestellen en diensten te delen, ontstaat er een gemeenschapsgevoel en worden de middelen efficiënter ingezet.

de basis lag van het assortiment, lag de naam InGrid voor de hand. Flexibiliteit blijft een kernwaarde. De meubels overstijgen de strikte badkamerstijlen, zodat men ze even goed in andere delen van de woning kan plaatsen. Het gamma was uiteraard te bekijken op de Van Marcke stand op Batibouw.

Modulaire meubels. Het idee van veelzijdigheid en modulariteit lag ook aan de basis van de InGrid collectie van badkamermeubels van Vika. Voor designer Jean-Christophe D’Or is elk ontwerp in eerste plaats een semantisch proces. In plaats van te beginnen met een potloodschets, maakt hij eerst een lijst van begrippen die bij het project horen. Daaruit selecteert hij dan de basiseisen waaraan het ontwerp moet voldoen. Uit een grondige analyse van het badkamergebruik kwam hij zo tot het ontwerp van het InGrid badmeubelprogramma voor Vika: eerst werd gekeken welke objecten gebruikt werden in de badkamer, en waar men die het handigst kon plaatsen, welke dingen courant nodig waren en welke minder vaak, enzovoort... Aan de hand daarvan werd het programma van kasten en aflegvlakken bepaald. Omdat een modulair raster (grid) aan

(Door Alex Baumans)

www.vanmarcke.com

Jean-Christophe D’Or lichtte zijn creatieve aanpak toe.

Past altijd en overal Condenserende gasketel THISION L

Montage: In serie, tegen de muur of vrijstaand

Montage: Ruggelings, vrijstaand

HOOGSTE BETROUWBAARHEID Lange levensduur dankzij corrosiebestendige warmtewisselaar van roestvrij staal. BAANBREKEND EFFICIﾃ起T Constant hoog rendement door warmtewisselaar met dubbele spiraal: lagere hydraulische weerstand, normrendement > 110%, modulatie 1:6. GROOTSTE FLEXIBILITEIT 5 vermogens tot 145 kW. Complete Plug & Play-toebehoren. In cascade tot 1.140 kW uitbreidbaar.

THISION L vertegenwoordigt de nieuwe condenserende gaswandcompetentie van ELCO: met vijf vermogens van 65 kW tot 145 kW kan bijna altijd aan de vereisten van meergezinswoningen en commerciﾃｫle gebouwen worden voldaan. De roestvrijstalen warmtewisselaar met dubbele spiraal staat garant voor optimale betrouwbaarheid en een constant hoog rendement. Tot en met een gecombineerd vermogen van 1.140 kW in cascade, met optimale energiebesparing, maximale flexibiliteit en minimale uitstoot van schadelijke stoffen. Voorgemonteerde montagesets voor het hydraulisch systeem, die voor bijna elke bouwkundige situatie geschikt zijn, vergemakkelijken de planning en installatie. Meer informatie vindt u op www.THISION-L.com

TECHNIEK - VENTILATIE EN KLIMATISATIE

Bouwunie en Testo informeren over ventilatie Belang van nauwkeurig meten groeit

n het kader van het Verkhen project voor sensibilisering en kennisverspreiding rond hernieuwbare energie, organiseert Bouwunie een reeks seminaries en bedrijfsbezoeken. Begin februari was de vereniging te gast bij meettoestellenfabrikant Testo voor een seminarie over metingen in de ventilatietechniek.

Strengere eisen De eerste spreker was Luc Dedeyne, energieconsulent voor Bouwunie, die inging op de wettelijke vereisten. Op dit ogenblik kijkt VEA nog niet te strikt toe op de juistheid van de meetstaten. Binnenkort zal daar echter verandering in komen, met de publicatie van een STS rond ventilatie, en het inschakelen van een keuringsinstelling voor de rapportering naar de overheid. De procedure zal dan een stuk strenger worden. De overheid denkt zelfs aan een specifieke EPB verslaggever ventilatie, die zich dan met alle aspecten van verluchting zal bezighouden. In hoeverre de creatie van nog maar eens een specialisatie daadwerkelijk zinvol is, blijft wel een open vraag. Juist meten Daarna had Bart Seghers van Testo het over de methoden om ventilatiedebieten te meten. De meest aangewezen manier is om direct met de voeler in het kanaal te meten. In woninginstallaties is dat helaas zelden mogelijk, zodat men het moet stellen met metingen aan ventielen. Een complicatie daarbij is dat het toestel het luchtdebiet moet berekenen. De voeler zelf meet luchtsnelheid, wat dan op basis van de doorlaatoppervlakte wordt omgezet in debiet. Twee aspecten zijn dus van cruciaal belang: men moet de luchtsnelheid meten op een representatief punt, en men moet de effectieve doorlaat van het kanaal of ventiel weten. Afwijkingen op een van deze twee factoren leiden tot een verkeerde meting. Wat de representatieve luchtsnelheid betreft, heeft Testo gemerkt dat courante vleugelradmeters van de wijs kunnen worden gebracht DE ONDERNEMING

door wervelingen en turbulenties. Vooral bij wervelroosters wordt meten dan een hachelijke zaak. Daarom heeft de fabrikant een gelijkrichter ontwikkeld, die ervoor zorgt dat er een laminaire luchtstroom doorheen het meetrad gaat. Dat verhoogt de nauwkeurigheid van de meting aanzienlijk.

bleem voor alle types van luchtdebietmeters. Om sterk te staan in geval van betwisting, is een regelmatige kalibratie geen slecht idee. Vooral nu de technische eisen strenger gaan worden, groeit het belang van de bewezen betrouwbaarheid van metingen.

Comfort en kalibratie In een volgende reeks workshops werden specifieke aspecten behandeld, zoals comfortmetingen. Een ander thema was het gebruik van thermografie, dat bijvoorbeeld bij een blower door test luchtlekken kan opsporen. Tenslotte was er een praktische demonstratie van de gelijkrichter voor de vleugelradmeter. Dat laatste gebeurde in de testopstelling van Testo. In dat laboratorium kunnen meettoestellen ook gekalibreerd worden.

www.bouwunie.be

Vanuit de Vlaamse overheid zijn er weinig eisen voor de kalibratie van meettoestellen voor ventilatie, behalve dàt ze gekalibreerd moeten zijn. Het maakt echter niet uit hoe oud het kalibratie-attest is, zolang er maar een is. Testo raadt echter een tweejaarlijkse kalibratie aan. De reden is eenvoudig: een toestel zoals een vleugelradmeter heeft bewegende delen, die onderhevig zijn aan slijtage en vervuiling. Vervuiling is sowieso een pro-

(Door Alex Baumans)

De werking van de gelijkrichter voor de vleugelradmeter werd gedemonstreerd in de testopstelling van Testo.

TECHNIEK - VENTILATIE EN KLIMATISATIE

Totaalproject luchtbehandeling voor lagere installatiekosten Samenwerking tussen ATC en installatiebedrijven

e relatie tussen installateur en distributeur is grondig veranderd. Vroeger was de distributeur niets meer dan een leverancier van goederen, terwijl hij nu veel meer een partner is geworden. Hiervoor zijn verschillende redenen, maar dat de producten en systemen steeds complexer worden, is ongetwijfeld de voornaamste oorzaak. Hierbij komen ook nog eens de snel evoluerende wetgevingen. Air Trade Centre Belgium nv/sa is hier een trendsetter. Door een intense samenwerking met twee installatiebedrijven werd een energiezuinige én performante HVAC-installatie voor een nieuwe garage ontworpen.

Totaalontwerp De luchtbehandeling in een nieuwbouwgarage is een belangrijk item. Het is een situatie waar ventilatie, verwarming en airconditioning onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn, en naadloos in elkaar overlopen. De klimaatbeheersing in de ruime werkplaats en showroom wordt gecombineerd met die van de kleinere kantoren en het magazijn. “Een ideale situatie voor warmterecuperatie uit te koelen ruimtes naar te verwarmen lokalen”, vertelt David Goossens, product manager bij Air Trade Centre Belgium. “Doordat we vroeg in het bouwproces de kans kregen om samen te zitten met de bouwheer, het studiebureau en de twee installatiebedrijven Primeurs uit Avelgem en Vanderstraeten Bart uit Oudenaarde, kregen we de kans om onze expertise ter beschikking te stellen en samen met de partners een totaaloplossing te ontwikkelen.” Oplossingen van Fujitsu Het hart van de oplossing wordt gevormd door drie Airstage VRF 14 pk buitenunits, twee V-II AJY126LALH en een VR-II AJY126GALH (verwarmingsvermogen 45 kW, koelvermogen 40 kW), het respectievelijke twee- en

drie-pijps VRF-systeem van Fujitsu. Dit toestel onderscheidt zich door een combinatie van energiebesparende technieken die samen voor een uiterst efficiënte werking zorgen: een grote ventilatorschroef, een DC-motor, een unieke nieuwe sub-koeler, een sinusvormige werking van de DC-invertersturing, een DC twin rotarycompressor en een vierzijdige warmtewisselaar. David Goossens: “Betrouwbaarheid en gemoedsrust zijn – naast kostenbesparingen door energiezuinige oplossingen – de voornaamste zorg voor de bouwheer. Dankzij de uitstekende kwaliteit van de Fujitsu toestellen en de continue aandacht die de Japanse fabrikant besteedt aan R&D, kom je al een heel eind. Maar Air Trade Centre Belgium gaat nog een stapje verder dan de gebruikelijke fabrieksgarantie, want wij bieden vijf jaar ATC-garantie met daar ook nog eens vijf jaar gratis herstelling op binnen- en buitenunits bovenop. We nemen dus een flink deel van de verantwoordelijkheid op onze schouders, wat ook de installateur graag ziet gebeuren.” De Airstage VR-II 14PK wordt gebruikt voor de temperatuurbeheersing in het kantoren-

gedeelte. Dankzij het driepijpssysteem is er warmte-uitwisseling tussen de lokalen waar er vraag is naar airconditioning en deze waar er verwarming wordt gevraagd. “Bij het ontwerp is ook gezocht naar oplossingen voor meer installatiegemak”, aldus Christoph Cassiman, accountmanager bij Air Trade Centre Belgium nv/sa. “Ik som er enkele op: het model 14PK is 20% lichter dan het vorige model, voorzien van ogen voor eenvoudig optillen met kraan en riemen, transport per heftruck is mogelijk, simpele leidingaansluiting want er is geen leiding voor gelijkmatige olieverdeling meer nodig, alle componenten worden met elkaar verbonden door een eenvoudige bekabeling van de communicatielijnen, door het verwijderbare frontpaneel in L-vorm is de unit gemakkelijk toegankelijk voor service en onderhoud en het aansluiten van leidingen en kabels is mogelijk langs voor, links, rechts en onder.” Ventilatie combineren met thermisch comfort Voor de werkplaats en showroom is de temperatuurregeling samengebracht met het ventilatiesysteem. Air Trade Centre Belgium heeft dit gerealiseerd door twee Airstage V-II DE ONDERNEMING

Net als u, wringen wij ons in allerlei bochten om onze klanten tevreden te stellen

Om aan uw professionele noden tegemoet te komen, staan wij voor u klaar met: - meer dan 15.000 artikelen in voorraad - 100.000 referentieartikelen - een team van specialisten die u graag ontvangen en al uw vragen beantwoorden - ruime openingsuren - leveringen ook op zaterdag - 33 selfservices met selfscanning - 13 Showrooms - een website exclusief voor professionals : www.facq.be/nl/e-commerce

EEN PROFESSIONAL AAN UW ZIJDE

LES 5

Een hoogrendementsketel is hĂŠt voorbehoedsmiddel tegen losbandige energiefacturen. Kicken uw klanten op technologische hoogstandjes? Dan zouden ze zichzelf best eens goed verwennen met een superzuinige hoogrendementsketel op mazout. Ideaal voor de kapoenen die graag hun uitgaven stevig in de hand houden. Of denkt u dat ze het liever nog ietsje gedurfder hebben? In dat geval kunnen ze zich laten verleiden tot een swingend energieensemble. Zoâ&#x20AC;&#x2122;n stoere ketel gaat namelijk vlotjes hand in hand met hun andere speeltjes, bijvoorbeeld met hun thermische zonnecollectoren.

Meer tips en info op www.kamazoutra.be

Warm voor de toekomst

TECHNIEK - VENTILATIE EN KLIMATISATIE

14PK warmtepompen te koppelen aan een Hydria luchtbehandelingsunit van 14.000 m³/h. De kantoren worden geventileerd door een kleinere hoogrendements WTW groep van 1.600 m³/h. “We hebben hier niet voor de klassieke ventilatie-oplossing gekozen, maar onze toestellen gekoppeld voor een maximaal rendement zonder in te boeten op comfort”, verduidelijkt David Goossens. “De twee Airstage V-II warmtepompen zijn op één grote DX-batterij met twee circuits aangesloten. De Hydria luchtbehandelingsunit combineert ventilatie, warmteterugwinning, thermisch comfort en nieuwe optimale luchtbehandeling van de binnenlucht, en zorgt hierdoor voor een hoog rendement voor tertiaire en industriële installaties. De meerwaarde van Air Trade Centre Belgium voor deze installatie is het ontwerpen van een unieke installatie waarmee zo dicht mogelijk wordt aangesloten bij de behoeften van de eindgebruiker, voor duurzaamheid én energie-efficiëntie. Onze expertise heeft hier werkelijk het verschil gemaakt.

Niet alleen op het vlak van luchtbehandeling, maar ook op de installatiekost. Dankzij deze oplossing kunnen dezelfde luchtkanalen voor de ventilatie én voor de verwarming en airconditioning worden gebruikt. Combineren heeft hier de totaalprijs van het project gedrukt, wat uiteraard altijd mooi is meegenomen voor de klant.” Naast de luchtbehandelingskasten en de drie VRF warmtepompen, met hieraan gekoppeld de binnenunits, is er voor het datacenter ook nog een unit met 7 kW koelvermogen geplaatst. “Voor een optimale energiezuinigheid voorzien we bij voorkeur een afzonderlijke unit voor de temperatuurcontrole in gevoelige plaatsen, zoals het datacenter. Het is een bewuste keuze om het datacenter te scheiden van de grote VRF installatie, in perioden van minimum be-

lasting zou het gek zijn om een 40 kW unit draaiende te houden voor het in verhouding minieme vermogen van het datacenter”, aldus David Goossens. Op de totaalprijs maakt dit niet zo veel uit, daarom raden we steeds aan om hier geen toegevingen te doen.” (Door Rudy Gunst)

www.airtradecentre.com www.fujitsu-heatpumps.be

Nieuwe 5-serie dakdoorvoeren

Complete lijn dakdoorvoeren

Rolux 5G: Dakdoorvoer voor rookgasafvoer HR-top

Multivent 5V: Dakdoorvoer voor mechanische ventilatie

HRtop rookgasafvoer voor Dakdoorvoer Rolux 5G:

ventilatie mechanische voor Dakdoorvoer Multivent 5V:

Ubbink nv DE ONDERNEMING Jan Samijnstraat 9, 9050 Gentbrugge | Tel: 09 237 11 00 | www.ubbink.be

• Oplossingen voor rookgasafvoer van de HR-top ketel, mechanische ventilatie, rioolontluchting of combinaties. • 20% compacter dankzij de gepatenteerde spiraaltechniek.

Solovent 5R: Dakdoorvoer voor rioolontspanning

rioolontspanning Dakdoorvoer voor Solovent 5R:

Rolux 5G Combi: Dakdoorvoer voor rookgasafvoer, luchttoevoer en ventilatie

ventilatie luchttoevoer en rookgasafvoer, Dakdoorvoer voor Rolux 5G Combi:

Mutlivent 5V Combi: Multifunctionele dakdoorvoer voor ventilatie

member of

ventilatie dakdoorvoer voor Multifunctionele 5V Combi: Mutlivent

LDL.BE

• Nieuwste generatie dakdoorvoeren waarbij design is gecombineerd met topprestaties! • Veilig, duurzaam en gemakkelijk te installeren.

pompgroepen

+ Snelle montage: voorgemonteerde module + Esthetisch + Gebruiksvriendelijk + Veilig: dichtheidscontrole in fabriek + Isolatieschelp voor modules + Breedste gamma op de markt

Condix - pompgroep voor condensatieketels

Van 1 september tot en met 30 oktober Gratis Win For Life Krasloten bij aankoop van een Meibes Pompstation. Vraag ernaar bij bij uw verdeler of Comap vertegenwoordiger!

Alsembergsesteenweg 454 â&#x20AC;&#x201C; B-1653 DWORP info@comap.be â&#x20AC;&#x201C; www.comap.be - tel 02 371 01 67

2014-MEIBES-ENtreprise-half_page-260Hx90B-NL.indd 1

29/08/2014 9:08:08

TECHNIEK - VERWARMING

De firma Isoleco heeft alle stukken uit roestvrij staal vervaardigd voor de aansluitingen tussen de CLV en de dubbelwandige geĂŻsoleerde gedeeltes, evenals de verlengstukken en de bevestiging.

Een innoverende toepassing van het CLV-systeem Oplossing voor problemen met verdunningsfactor van Isoleco

e firma Van Laere, algemeen aannemer, is in 2012 in Evere begonnen met de Arena-werf voor rekening van Bouygues Immobilier Belgium nv. Tijdens de bouw is gebleken dat de bovendakse uitmonding van sommige CLV-schoorsteenkanalen niet conform de eisen voor de verdunningsfactor was, als gevolg van de positie van de technische schachten in het complex. De firma Isoleco heeft samen met Ing. E. Demol een voorstel uitgewerkt dat is aanvaard door het studiebureau en door de KVBG.

Het Arena-complex omvat flatgebouwen met een commerciĂŤle gelijkvloerse verdieping en een appartementstoren van 15 verdiepingen en 3 ondergrondse parkeerverdiepingen. De werken zijn eind 2012 in Evere (Brussel) aangevat door de algemene aannemer Van Laere nv voor rekening van Bouygues Immobilier Belgium nv. De oplevering van de 172 volledig uitgeruste appartementen van het complex is voorzien vanaf mei van dit jaar. Het ontwerp is toevertrouwd aan de architecten A2RC Architects in samenwerking met het studiebureau Van Ransbeek. De firma BRB bvba (Zwijndrecht) verzorgt de plaatsing van de verwarmingsinstallaties en het sanitair voor de appartementen. Elk appartement heeft een individuele condensatieketel op gas (28kW/25kW); bij enkele is er een boiler voor sanitair warm water op aangesloten. Voor de afvoer van de rookgassen en voor de luchtaanvoer naar de ketels heeft DE ONDERNEMING

het studiebureau 21 technische schachten voorzien voor CLV systemen. De norm voor de verdunningsfactor naleven Voor deze werf waren CLV-kanalen aangewezen (combinatie van luchttoevoer en rookgasafvoer). Later is gebleken dat de constructie van de platte daken en de hoogteverschillen tussen de 4 flatgebouwen een probleem opleverden voor de plaatsing van de bovendakse uitmondingen. De gebouwen van het Arena-complex zijn immers onmiddellijk tegen elkaar aangebouwd: eerst de toren met 15 verdiepingen, dan een flatgebouw met 6 verdiepingen dat op zijn beurt aangebouwd is tegen een gebouw met 7 verdiepingen, dat zelf weer grenst aan het laatste gebouw met 6 verdiepingen. Door deze afwisselende hoogtes zouden de rookgasuitmondingen van enkele technische

schachten te dicht bij een gemene muur of een gevel uitkomen, wat problemen gaf met de verdunningsfactor. Om dit te verhelpen, moesten de uitmondingen verplaatst worden tot op een correcte afstand, in functie van de configuratie van de flatgebouwen, waarbij toch de bestaande technische schachten gebruikt moesten worden. Voor sommige uitmondingen bestond de oplossing erin het uiteinde van het CLV-kanaal te verhogen. Voor andere moest de bovendakse uitmonding ook nog horizontaal verplaatst worden. CLV-systemen zijn echter bedoeld om verticaal in een gebouw geplaatst te worden. Bovendien gaat het om een concentrisch systeem zonder isolatie om te voorkomen dat condensaten in de binnenste buis aanvriezen. Oplossing op maat Aannemer Van Laere heeft een beroep ge-

TECHNIEK - VERWARMING

Om de CLV-uitgang horizontaal te verplaatsen, heeft Isoleco het binnenste kanaal verlengd door middel van een dubbelwandig geïsoleerd kanaal. Dat werd in een derde buitenkanaal geplaatst dat verbrandingslucht aanvoert tot aan het uiteinde van de schoorsteen.

daan op het studiebureau van de firma Isoleco (Hoegaarden), dat in samenwerking met dhr. Ernest Demol (raadgevend ingenieur) een oplossing heeft voorgesteld conform norm NBN EN 13384, zowel voor het verhogen van de bovendakse uitmonding als voor het toevoegen van een horizontaal deel voor de uitgangen die te dicht bij een gevel uitkwamen. Om de binnenste buis (rookgasafvoer) van de CLV-kanalen buiten te verlengen, kozen ze voor dubbelwandige geïsoleerde kanalen (DP25 Roccheggiani). Waar de bovendakse uitmonding alleen verhoogd hoefde te worden, gebeurt de toevoer van verbrandingslucht op het niveau van de aansluiting van de dubbelwandige geïsoleerde buis met de CLV. De luchttoevoer gebeurt dus op de gebruikelijke hoogte en alleen de rookgasafvoer is verhoogd. Er stelde zich een ander probleem bij de bovendakse uitmondingen die eerst horizontaal verplaatst moest worden om dan opnieuw verticaal verder te lopen. Hiervoor heeft Isoleco een systeem bedacht waarbij het dubbelwandige geïsoleerde rookgaskanaal in een derde kanaal wordt geplaatst. Dat laatste is een verlenging van het buitenste kanaal van de CLV (verse lucht) tot aan het uiteinde van de schoorsteen. Om dit project, dat bovendaks bestaat uit horizontale delen en bochtstukken, tot een goed einde te brengen, moesten dan nog de juiste diameters berekend worden, zowel voor de rookgasafvoer als voor de toevoer van verbrandingslucht. Daarenboven moest het gedeelte tussen de uitmonding van de technische schachten en het laatste verticale gedeelte voldoende hellen om de condensaten te kunnen afvoeren. Deze oplossing, die is bedacht door M. Massart (Isoleco) in samenwerking met F. Sergeant (BRB Technics) en berekend door E. Demol, is goedgekeurd door het studie-

Deze oplossing werd bedacht door M. Massart (Isoleco) in samenwerking met F. Sergeant (BRB Technics) en berekend door dhr. E. Demol. Ze werd goedgekeurd door het studiebureau Van Ransbeek.

bureau Van Ransbeek. De KVBG (Koninklijke Vereniging van Belgische Gasvaklieden) heeft ook ingestemd met de nieuwe berekening van de verdunningsfactor die E. Demol heeft ingediend.

Een gespecialiseerde groep in rookgasafvoer De groep Muelink & Grol omvat 12 bedrijven, en is een van de belangrijkste fabrikanten van afvoersystemen voor rookgassen. De groep is opgericht in 1932 en beschikt over productiecentra in Europa, Noord-Amerika en in Turkije. Deze fabrieken produceren systemen uit aluminium, roestvrij staal en uit kunststof (PP/PPs) onder verschillende merken. De groep is bij installateurs en bij fabrikanten van ketels befaamd voor de investeringen in R&D, voor het ruime productengamma en voor de ondersteuning van klanten om hun projecten uit te voeren. De firma Isoleco is in 2005 opgegaan in de groep M&G en verdeelt zijn producten in België via een netwerk van groothandelaars.

Ervaring en flexibiliteit van de groep M&G Eenmaal goedgekeurd, moesten er specifieke stukken en toebehoren worden gemaakt. De firma Isoleco heeft alle stukken uit roestvrij staal vervaardigd voor de aansluitingen tussen de CLV en de dubbelwandige geïsoleerde gedeeltes, evenals de verlengstukken en de bevestiging. Voor de uitvoering van de 27 CLV-systemen in het complex heeft Isoleco, het Belgische filiaal van de groep Muelink & Grol, gekozen voor het CLV-systeem uit roestvrij staal (TP200 P1 W V2 L50040 O20) van (Door John Lams) Roccheggiani. Het systeem van de Italiaanse fabrikant is een druk-CLV (P1) met een kleine www.isoleco.be diameter (Ø 100-150 en Ø 130-200) die minder plaats inneemt dan traditionele systemen. De aansluitingen van dit systeem zijn ontworpen voor condensatieketels en voorzien van een siliconenafdichting met drievoudige lip. Bovendien zijn asverschuivingen mogelijk, wat goed van pas kwam bij dit gebouw, waarin de technische schachten niet altijd recht lopen. Een instelbaar element per verdieping maakt het mogelijk 2 of 3 ketels per verdieping aan te sluiten. Ketels met een lucht-rookterugslagklep zijn op de CLV aangesloten via kanalen uit polypropyleen/wit gelakt staal (Ø 80 - 125 mm) van de Voor de gevallen met een bovendakse uitmonding die alleen fabrikant interActive, die een verhoogd hoefde te worden, gebeurt de aanvoer van verbrandingslucht op het niveau van de aansluiting van de dubbelwandige onderdeel is van de groep M&G. geïsoleerde buis met de CLV.

DE ONDERNEMING

Nooit te warm. Nooit te koud. Altijd perfect. Efficiënt

DC Twin Rotary compressor met grote capaciteit en uitstekende deellastprestaties

Flexibel

Grote range aan capaciteiten (22-150 kW) en uitgebreid werkingsgebied (verwarming tussen -20° en 21°C, koeling tussen -15° en 46°C)

Compatibel

Tot 64 binnenunits aansluitbaar op één systeem en compatibel met de volledige range VRF-units type J-II, J-IIS, V-II en VR-II

www.fujitsu-heatpumps.be

www.airtradecentre.com Exclusief invoerder: Air Trade Centre Belgium Hoogstraat 180, 1930 Zaventem T +32 (0)2 725 31 80 fujitsu@airtradecentre.com Afhaalmagazijnen: Anderlecht, Antwerpen, Genk, Gent, Grobbendonk, Roeselare

Koen

Erkende verwarmingsmonteur Woont in Zaventem. Is net 42 jaar geworden. 12 jaar getrouwd, 2 kinderen : Arthur en Juliette. Een echte autoliefhebber, heeft een Giulia GTA 1966. Zijn klantnummer is 256336, maar dat is helemaal niet belangrijk.

‘‘ BIJ ONS IS EEN KLANT GEEN NUMMER, MAAR EEN ECHTE PERSOON MET EEN EIGEN IDENTITEIT. ‘‘

Catalogus

Tarief

E-shop

www.vandenbergh.be

Ecologie

9 verkooppunten Wemmel Zaventem Vorst Eigenbrakel Gembloux Doornik Bergen Châtelineau Marche-en-Famenne

TECHNIEK - VERWARMING

Belg ligt niet wakker van verwarming Rol van installateur blijft belangrijk

erwarmingsfabrikant Remeha liet een onafhankelijk onderzoeksbureau uitvissen hoe Belgen tegenover hun verwarming staan. Het blijkt dat de gemiddelde particulier niet echt wakker ligt van zijn verwarming. Bij de aankoop van een verwarmingsoplossing vertrouwt hij sterk op de installateur. Remeha wil de vakmensen daarbij ondersteunen.

Enquete bij duizend Belgen Duizend Belgen werden ondervraagd over hun verwarmingsinstallatie. Wat het brandstofgebruik betreft, is er een duidelijk contrast tussen het noorden en het zuiden van het land. Voor Vlaanderen is gas de belangrijkste brandstof, terwijl in Wallonië stookolie op de eerste plaats blijft staan. Brussel sluit dichter aan bij Vlaanderen (zie tabel) Vlaanderen

Wallonië

Aardgas

68%

Stookolie 44%

Stookolie

18%

Aardgas

34%

Overige

14%

Overige

22%

Het blijkt verder dat consumenten wel weten welke brandstof ze gebruiken, maar dat het daarmee zo ongeveer gezegd is; 70% heeft geen idee welk type verwarming ze hebben. Een even groot percentage weet niet hoeveel hun verwarming per jaar kost. Verwarming is duidelijk niet de eerste zorg van de Belg.

De gegevens over onderhoud zijn iets bemoedigender: 59% van de ondervraagden voorziet in een jaarlijks onderhoud, 21% voert een onderhoud uit met een langer interval. Aan de andere kant laat 5% nooit een onderhoud uitvoeren, en 15% is zelfs niet op de hoogte van een verplichting tot onderhoud. Hier is nog heel wat sensibiliseringswerk nodig. Factoren bij de aankoop Consumenten weten dan misschien niet hoeveel ze verbruiken, zuinigheid is wel de belangrijkste factor bij de aankoop van een verwarmingstoestel, gevolgd door veiligheid en de aankoopprijs. Milieu komt op de vijfde plaats, en merk en design bungelen onderaan de top tien. Bij de aankoop laat de consument zich vooral adviseren door de installateur, een vierde van de ondervraagden vindt dit aspect zelfs zeer belangrijk. Remeha ziet daarin het bewijs dat zijn installateursgerichte aanpak de juiste is. De constructeur heeft zich altijd als partner van

Aardgas blijft de belangrijkste energiebron voor verwarming, voor stookolie. Deze nationale cijfers verbergen echter belangrijke regionale verschillen.

DE ONDERNEMING

de vakman geprofileerd en heeft geloofd in de toegevoegde waarde van de installateur. Deze laatste is immers het meest vertrouwd met de situatie van de klant en is dus het best in staat om een passende oplossing voor te stellen. Consumentgerichte aanpak Dit onderzoek past in het streven van Remeha om actiever te worden in het residentiële segment. De fabrikant heeft een zeer sterke positie uitgebouwd in grotere vermogens. Zo worden alle Plopsaparken in binnen- en buitenland met Remeha-materiaal verwarmd. De firma wil dit succes ook op de woningmarkt doortrekken. Zo werden op Batibouw twee lagetemperatuur stookolieketels voorgesteld die voldoen aan de komende ErP eisen. Die bieden een interessant alternatief voor wie een installatie wil moderniseren aan een betaalbare prijs. (Door Alex Baumans)

www.remeha.be

Bij de aankoop van een nieuw verwarmingstoestel let een Belg vooral op verbruik, veiligheid en prijs. Toch vindt ook een kwart het advies van een vakman belangrijk.

Viega Eco Plus

De kwaliteit achter elke beslissing.

viega.be/Voorwand

Voordelen in de praktijk Eenvoudig te installeren, zeer sterke materialen van hoge kwaliteit, vier flexibiliteitsniveaus met de keramische bevestiging en de mogelijkheid om het systeem te combineren met alle Visign-bedieningsplaten. Bruikbaarheid, technologie en veelzijdigheid: één en al Viega competentie in Viega Eco Plus. Viega. Altijd beter!

J-24154_Viega-EcoPlus_deonderneming.indd 1

16/01/15 09:56

VARMAX Gas-Condensatieketel VARMAX

• 10 Modellen van 120 tot 600 kW • Twin Versie: tot 1200 kW • Modulatie van 20% tot 100% • Grote waterinhoud • 2,3 of 4 aansluitingen • Snelle brandertoegang voor onderhoud

Ygnis is a brand of Atlantic Belgium SA - 1, Avenue Château Jaco - 1410 Waterloo Tél.: 02 357 28 28 - Fax: 02 353 21 82 - Email: atlanticbelgium@groupe-atlantic.com

www.ygnis.be

www.losfeld.be - 2015 - 0047

• Ketel in RVS

TECHNIEK - WARMTEPOMPEN

DEEL 2 Micro-warmtepompen in hybride lage-temperatuur warmtenetconcepten

icrowarmtepompen kunnen een significante rol spelen in combinatie met lage-temperatuur wamtenetten, omwille van drie factoren: hoge COPâ&#x20AC;&#x2122;s, sterk verminderde warmteverliezen in de verdeelleidingen, en koeling in de zomer. Omdat het systeem gebruik maakt van de laagst mogelijke temperaturen voor woningverwarming werkt, zijn de transportverliezen veel lager. Dit artikel behandelt de technische en economische mogelijkheden voor een nieuw type warmtenet in de gebouwde omgeving, aan de hand van verschillende projecten waarbij een lage-temperatuur warmtenet gecombineerd wordt met micro-warmtepompen voor sanitair warm water (SWW).

HWN SPF warmtapwater 3,5

A1 A2 A3

SPF warmtapwater

2,5

B1 B2 B3

HR-ketel Ontwerp

1,5

0,5

0 0

250

500

750

1000

1250

1500

liter warmwater per week

Figuur 5 toont de SPF van de verschillende systemen in functie van het SWW verbruik (liter per week).

Alle woningen werden voorzien van meeten registratie-apparatuur, die op afstand kon worden uitgelezen (voelers voor temperatuur en debiet). Deze grafiek toont ons het volgende Over het algemeen geldt, hoe hoger het SWW verbruik, hoe hoger de SPF (gedefinieerd als Q SWW Verbruik/E elek) In de praktijk ligt de SPF zowel hoger als lager dan 1,0. Dat laatste komt overeen met een PER (Primaire Energie Ratio) van ongeveer 0,4 - 0,5. Dat is vergelijkbaar met het prakDE ONDERNEMING

tijkrendement voor SWW productie van een gemiddelde condensatieketel, de rode lijn onderaan de grafiek. Er zijn meer meetresultaten boven de lijn dan eronder. Met relatief lage SWW verbruiken van 300 tot 400 liter per week heeft men al een beter rendement dan een traditionele gasketel. De grafiek toont ook de ontwerpwaarde van 1.250 liter SWW per week (verticale stippellijn rechts). Noot: een vergelijking van verschillende systemen voor SWW productie (ref. 1) toont dat de energieprestatie van de beste traditionele warmtenetten hoogstens vergelijkbaar is met die van een condensatieketel.

De laagste SPFâ&#x20AC;&#x2122;s hebben te maken met een (zeer) laag SWW verbruik. De reden hiervoor is dat dan de stilstandsverliezen (boilervat en leidingen) belangrijker worden dan het eigenlijke SWW verbruik. Dat geldt ook voor conventionele boilers. Bij condensatieketels wordt het rendement eveneens grotendeels bepaald door het tappatroon (rode lijn). In de praktijk ligt de SPF van een condensatieketel dikwijls onder de rode lijn op de grafiek. Bij hoger SWW verbruik komt men tot een SPF van 2 tot 2,5. Dit is een stuk lager dan de testwaarden van 4-5 (tabel 3). Dat is

TECHNIEK - WARMTEPOMPEN

Figuur 4: Schematisch overzicht van het monitoringconcept.

voornamelijk te wijten aan een veel hogere tapfrequentie dan in de laboratoriumtests. De impact van stilstandsverliezen door slecht geïsoleerde buffervaten weegt dus sterker door in de praktijk. De hoogste SPF van ongeveer 2,5 komt overeen met een PER van ongeveer 1. Als men naar primaire energie kijkt, zijn deze systemen dus een factor 2 tot 2,5 beter dan een klassieke condensatieketel in SWW productie. Woningen A2, A3, B1 en B2 hebben een warmtepomp van dezelfde leverancier, maar tonen toch een duidelijk verschil in prestaties. In woningen A3 en B1 (gele en lichtblauwe lijn) start de elektrische bijverwarming automatisch al bij relatief lage tapdebieten. In de woningen A2 en B2, daarentegen, (roze en paarse lijn) werd er standaard een ecostand ingeschakeld, waarbij de bijverwarming niet automatisch aanspringt. De bijverwarming veroorzaakt heel wat extra elektriciteitsverbruik, wat nadelig is voor het systeemrendement. In woning A1 waren de resultaten aanvankelijk veelbelovend. Er zijn hiervoor echter minder datapunten beschikbaar, omdat de fa-

brikant het toestel niet langer ondersteunde na een technische storing. Voor de SWW-productie ging men uit van de volgende vereisten • tapdebiet tot 7,5 liter/min met een temperatuur van 40°C • watertemperatuur aan de kraan van minimaal 55°C (wettelijke vereiste) Deze vereisten werden in alle woningen gehaald Status van het hybride verwarmingsconcept en beschikbaarheid van micro warmtepompen Ondanks de positieve resultaten van de veldtest en de positieve economische analyse voor Nijmegen, Roosendaal en Dordrecht, is het concept alleen nog maar toegepast in Roosendaal. Dat heeft te maken met de volgende factoren: • de economische crisis sinds 2008: de scherpe daling van woningprijzen en de financiële problemen van vastgoedontwikkeling

hebben grootschalige bouwprojecten doen verdwijnen. • Wanneer de politieke beslissing moest vallen in Nijmegen (2010-2011) was het concept nog niet beproefd genoeg. Er waren ook nog onvoldoende marktrijpe toestellen beschikbaar om een project op een schaal van 10.000 woningen te bevoorraden. • gebrek aan vertrouwen bij potentiële energiebedrijven dat een dergelijk innovatief concept technisch haalbaar en betrouwbaar was op deze schaal. De energiebedrijven betwijfelden ook dat het efficiënter zou zijn dan een traditioneel warmtenet. In een licht gewijzigde vorm is het principe van een hybride warmtenet ook nog toegepast in Nederland. Het gaat om het Mine Water 3.0 project in Heerlen, het Nieuw Delft project (voorheen Spoorzone Delft), en het flatgebouw Emmastaete. De constructeurs van warmtepompen hebben sinds 2012 evenmin stilgezeten. Ze zijn ervan overtuigd dat dit hybride concept marktkansen heeft. Het kan worden toegepast op DE ONDERNEMING

Met systeemintelligentie naar energie-efficiĂŤntie

wolf@vanmarcke.be

ALTIJD DE SLIMSTE WEG VAN FABRIEK NAAR VAKMAN

Hendrickx & C° is de eerste echte speciaalzaak in leidingsystemen, vloerverwarming en ventilatie dewelke zich uitsluitend richt tot de vakman. Buiten eigen producten en/of assemblage zijn wij exclusief verdeler van het Kekelit productengamma. Deze combinatie maakt het mogelijk de vakman een nooit eerder samengebracht productenpallet aan te bieden aan verantwoorde prijzen.

BATIBOUW ACTIE GELDIG TOT 15 APRIL DATUM / DATE

WAARDE / VALEUR

EXTRA KORTING

Opgenomen door / Incorporée par :

RÉDUCTION SUPPLÉMENTAIRE Firma / Société :

Voucher No.

Op de eerste bestelling, niet cumuleerbaar met andere acties. Sur la première commande, ne sont pas cumulables avec d’autres actions.

Geldig tot / Valide jusqu’à 15/04/2015

BATIBOUW VOUCHER ®

www.henbra.be

5% extra korting op uw volledige 1ste bestelling, niet cumuleerbaar, geldig t.e.m. 15 april 2015. Actie uitsluitend geldig voor professionele H.V.A.C. – bedrijven.

UILENBAAN 148 B • WOMMELGEM • +32 (0)3 288 41 90 • WWW.HENBRA.BE

TECHNIEK - WARMTEPOMPEN

allerlei vormen van (meestal industriële) afvalwarmte aan 40°C. Die is beschikbaar op diverse plaatsen dicht bij woongebieden. Andere mogelijkheden zijn ondiepe geothermie (een diepte van 700 - 1.000 m, vergeleken met de diepe boringen van 2 - 4 km). Vier fabrikanten hebben een passende water-water warmtepomp ontwikkeld, al dan niet met geïntegreerde boiler: • Ecoon/Itho-Daalderop • Nathan/Alpha-Innotec • Danfoss (ref 2) • Techneco/Aqua WW De Nederlandse fabrikant Ecoon was de eerste om een kleine water-water booster op de markt te brengen. In combinatie met een boiler kan die legionellaveilig SWW leveren op basis van een warmtenet. Uitdagingen, conclusies en aanbevelingen Ondanks de positieve onderzoeksresultaten staat dit innoverende concept nog voor stevige uitdagingen. Die hebben te maken met marktacceptatie, onaangepaste standaardevaluatiemethodes, het ontbreken van passende modellen voor circulatieleidingen, evenals normen en standaarden. In Nederland worden specifieke instrumenten ontwikkeld door een werkgroep van fabrikanten met de steun van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Dat resulteerde in een testprocedure volgens EN14511 en een rekenstandaard waarmee de energieprestatie volgende de Nederlandse voorschriften kan worden bepaald (NEN 7120). Deze randvoorwaarden zijn belangrijk voor een snelle doorbraak van deze zeer veelbelovende techniek, omdat de investeringsbeslissing voor nieuwbouw of renovatie afhangt van de energieprestatiestandaarden in de bouwvoorschriften. We kunnen het laboratoriumonderzoek en de veldtest beschouwen als een proof of concept van een hybride warmtenet. De voornaamste conclusies zijn als volgt. Na enkele kinderziektes werkte het concept van een hybride warmtenet tot tevredenheid van de gebruikers. • Het haalt een zeer hoge energieprestatie, met reducties van CO2 uitstoot tot 75%, vergeleken met een standaardsysteem met condensatieketel. DE ONDERNEMING

• Vooral wat SWW betreft, zijn de rendementen ongeëvenaard, door het gebruik van afvalwarmte voor de voorverwarming van het drinkwater, in combinatie met de hoge brontemperatuur van de micro-warmtepomp. De SPF van het systeem is tot vier keer beter dan die van een conventioneel systeem en de PER is dubbel zo hoog. • Het concept haalt de verwachte koelcapaciteit (1 kW tot 1,35 kW thermisch), als een neveneffect van SWW productie binnen de parameters van het project. • De meetresultaten tonen duidelijke mogelijkheden voor optimalisatie.

De veldtest gaf de volgende conclusies: De toestellen moeten gestandaardiseerd en gebruiksvriendelijker worden. Dat leidt tot lagere productkosten, een betere economische haalbaarheid en minder fouten in ontwerp en uitvoering. Lagere stilstandsverliezen en optimaal rendement zijn mogelijk door • Beter geïsoleerde boilers voor SWW (vooral wat flenzen en aansluitingen betreft). Warmteverliezen zouden lager moeten zijn dan 50 W, vooral in combinatie met microwarmtepompen. • Constructeurs moeten erop letten dat de elektrische bijverwarming niet standaard aanslaat, behalve de wekelijkse antilegio-

nella behandeling. Gebruikers moeten de expliciete beslissing maken om die functie aan te zetten voor tijdelijk hoger SWW comfort, waarna de micro-warmtepomp die functie automatisch weer af zet. • De ontwerpers moeten aangepaste isolatiemaatregelen voorschrijven voor de leidingen (in het kader van de antilegionellavoorschriften. • De isolatie moet zorgvuldig worden aangebracht. • Men moet zorgvuldig omspringen met de beperkte koelcapaciteit van de microwarmtepomp (ongeveer 1 kW). Dat is onvoldoende voor de volledige woonruimte, alleen die verblijfsruimtes waar het meest nodig is, kunnen gekoeld worden. • Toekomstige gebruikers moeten voldoende geïnformeerd worden over energiezuinig wonen en hoe deze installatie effectief te gebruiken (bijvoorbeeld geen nachtverlaging toepassen). • De warmtepompboilers uit deze test waren gemodificeerde standaardproducten. De kennis die in deze test is opgedaan zal leiden tot verdere ontwikkelingen van het concept (wat bij enkele fabrikanten al gerealiseerd is). Dat zal tot nog hogere rendementen leiden. Door Krijn Braber (Infinitus Energy Solutions), Charles Geelen (Infinitus Energy Solutions) en Onno Kleefkens (Rijksdienst voor Ondernemend Nederland)

Invloed van leidinglengte op warmteverliezen.

Bij SOVAC hebt u nog meer troeven in handen! N

Vanaf nu vindt u alle wisselstukken voor gaswandketels van de bekende merken bij uw vertrouwde leverancier: SOVAC. Geen onnodige verplaatsingen meer, u vindt voortaan alles op hetzelfde adres. SOVAC, het ruimste aanbod onderdelen en gereedschap voor installateurs en depanneurs verwarming. Victor Marchandstraat 17, 3090 OVERIJSE Tel.: 02/672 20 62 | Fax: 02/673 93 92 E-mail: info@sovac.be | www.sovac.be

SOVAC DIFF RGS Your reliable partner

Dé referentie in lucht- en vuilafscheiding

Flamcovent Smart

Flamco Clean Smart

Flamcovent Clean Smart

De nieuwe lucht- en vuilafscheiders van Flamco zijn in alle opzichten slimme producten. Zo zijn ze compacter, lichter, zuiniger en nóg efficiënter en leveren de beste resultaten in de markt. En dat zonder extra belasting van de installatie. Daarom kunnen we met recht spreken van de nieuwe standaard in lucht- en vuilafscheiding. • Afvangrendement tot 60% beter dan bij conventionele systemen. • Laagste doorstroomweerstand in de markt en inzetbaar bij snelheden tot wel 3 m/s. • Voldoen nu al aan de nieuwe (2017) eisen van de EU, de Europese Ecodesign richtlijn (ErP); energie-efficiëntieklasse IE4 conform IEC TS 60034-31 ed. 1. Flamco Belgium • Jozef van Elewijckstraat 59 • 1853 Grimbergen • T +32 (0)2 476 01 01 • F +32 (0)2 476 01 99 • E info@flamco.be • I www.flamcogroup.com

TECHNIEK - WARMTEPOMPEN

ECR-Belgium gelooft in Haier Vernieuwd gamma van Chinese fabrikant

e koeltechnische groothandel ECR met filialen in Aartselaar, Anderlecht, Lummen en Merelbeke heeft ambitieuze doelstellingen. De Haierproducten, opgedeeld in de groepen airconditioning, zonneboilers en warmtepompboilers, werden aangekondigd als de ideale aanvulling op het bestaand koeltechnisch gamma.

Aangepast gamma Filip Van Hulle, Sales Manager bij ECR-Belgium BVBA, maakt een eerste stand van zaken op na een jaar activiteit. “Haier wordt een succesverhaal, zoveel is nu al zeker. In februari hebben we een eerste Haier-event georganiseerd, waar we samen met Nederlands- en Franstalige installateurs het nieuwe assortiment in detail hebben besproken. Hierbij ging er uiteraard veel aandacht naar energieefficiënte oplossingen. Daarnaast hebben we ook uitgekeken naar servicepartners, installateurs waarmee we samen de service naar de eindgebruiker kunnen optimaliseren. We zijn een groothandel, maar bij ons houdt de dienstverlening niet op na de levering; bij ons staat de dienst-na-verkoop ook hoog in het vaandel” Bij de warmtepompboilers komt de M2-serie de M1-serie vervangen. Voortaan is het mogelijk om een aftakking naar buiten te maken om de koude af te voeren, terwijl dit vroeger in de ruimte gebeurde. Voorts blijft de M2 bijDE ONDERNEMING

zonder scherp geprijsd, zonder dat hiervoor wordt ingeboet op kwaliteit of rendement. Heel recent ontwikkelde Haier een nieuwe MRV-serie (Variable Refrigerant). Filip Van Hulle: “Te laat om opgenomen te worden in onze catalogus 2015, maar wel al beschikbaar bij ECR Belgium. Het koelvermogen gaat van 8 tot 72 pk, waarbij je tot drie units in serie kan schakelen. De laagste buitentemperatuur bij koelen is -5°C en bij verwarmen -23°C. Nu nog in een tweepijps VRF-systeem voor variabele koelmiddelinhoud, maar vanaf het najaar ook in driepijps voor nog grotere energiebesparing.” De Haier Nebula DC Inverter monosplit beschikt over een intelligente Wi-Fi voor bediening op afstand met smartphone of tablet. Dit is het type binnenunit dat je niet meer moet verstoppen. Zo licht de verborgen display pas op vanachter het voorpaneel bij het inschakelen van het toestel. Andere troeven van deze unit zijn onder meer de A-PAM inverter (nieuwe inverter technologie die nog ener-

giezuiniger, stiller en betrouwbaarder is), een grote luchtworp tot 15 meter en Nano Aqua technologie voor een natuurlijke hydratatie van de huid. Standaard op Nebula, maar WiFi control kan eenvoudig worden ingebouwd in andere modellen mits een kleine module. (Door Rudy Gunst)

www.ecr-belgium.be

Haier introduceert onder meer een nieuwe serie warmtepompboilers.

Geringe installatiediepte: Slechts 70 mm.

VOOR MEER MOGELIJKEHEDEN EN MEER ZEKERHEID

Snelle montage: Kant-en-klare mengeenheid, geassembleerd in de fabriek. Geteste veiligheid: Kraan en mengeenheid 100% getest in de fabriek. Meer opties: 3 uitlopen en hoge doorstroming > 50 l/min. Voldoet altijd aan de normen: Veiligheidsvoorzieningen volgens Belgaqua.

GROHESMART.COM

RAPIDO T

GROHE RAPIDO T INBOUWTECHNOLOGIE

TECHNIEK - WARMTEPOMPEN

Een eengezinswoning energiezuinig renoveren CTC levert EcoHeat 300 bodem-waterwarmtepomp

TC Belgium heeft een recente eengezinswoning in Hertsberge (Oostkamp) uitgerust met een EcoHeat 300 bodem-waterwarmtepomp in het kader van een energiezuinige renovatie. Gelijktijdig zijn er ook fotovoltaïsche zonnepanelen geplaatst. De warmtepomp, die in de plaats is gekomen van een condenserende gaswandketel, dekt de energiebehoeften van de woning voor verwarming, SWW en zelfs koeling. De resultaten die tussen 2014 en 2015 zijn bereikt, tonen aan dat er een aanzienlijke hoeveelheid energie wordt bespaard. Bijzonder aan deze werf was dat de boring is uitgevoerd in een smalle ruimte aan de linkerzijde van de woning.

Van een gasketel naar een bodemwaterwarmtepomp Het huis van de familie Debecq (2 volwassenen en 2 kinderen van 3 en 6 jaar) ligt in Hertsberge, dicht bij Brugge. Het is gebouwd in 2006 en is toen voorzien van een gaswandketel van 32 kW. De woning heeft een isolatieniveau K45. Dit huis is inderdaad niet bijzonder geïsoleerd, met 15 cm isolatie onder het dak en 6 cm rotswol in de muren. De woning is op de gelijkvloerse verdieping voorzien van vloerverwarming en op de verdiepingen van radiatoren. Met het oog op de installatie van een warmtepomp en het elektriciteitsverbruik ervan zijn in 2011 al zonnepanelen geplaatst op de achterzijde van het dak (32 panelen voor een totale oppervlakte van 48 m²). In 2014 is de wandketel vervangen door een warmtepomp van het bekende Zweedse merk CTC. Deze firma DE ONDERNEMING

heeft al meer dan 30 jaar ervaring in enerCombinatie van vloerverwarming en radiatoren giezuinige verwarmingstoepassingen. Op dat moment moest men kiezen tussen een Zoals we al hebben vermeld, heeft het huis lucht-waterwarmtepomp en een bodemvloerverwarming op het gelijkvloers en radiwaterwarmtepomp. Hoewel de kostprijs iets atoren op de eerste verdieping. Deze twee hoger ligt, is toch gekozen voor de tweede verwarmingssystemen waren oorspronkelijk oplossing omdat deze ook passieve koeling geen van beide berekend voor een lagetembiedt. De EcoHeat bodem-waterwarmteperatuursysteem. De hartafstand van de vloerverwarming bedraagt 15 cm en de rapomp van CTC kan immers uitgerust worden met passieve koeling die in deze wodiatoren zijn aan de kleine kant. Tot nu toe ning voor het eerst is toegepast in België. Ook de mogelijkheid voor een boring, het isolatiepeil van de woning en het hogere rendement van dit systeem hebben bijgedragen tot de keuze van het bodem-/ watermodel. Verder in dit artikel komen we in detail terug op de De warmtepomp is voorzien van een bediening met touchtechnische kenmerken van dit type screen, waarmee alle parameters gemakkelijk kunnen warmtepomp. worden ingesteld.

TECHNIEK - WARMTEPOMPEN

De firma Van Hecke maakte drie boorputten van 125 m. Deze diepte was nodig omwille van de zanderige ondergrond.

bleef de maximale vertrektemperatuur onder 43 °C. Het is vooral dankzij een efficiënte en doordachte afstelling dat de aanvoertemperatuur zo laag mogelijk wordt gehouden. De regeling maakt het mogelijk de gevraagde binnentemperatuur permanent aan te houden. Schommelingen zijn uiterst beperkt ondanks de grote verschillen in buitentemperatuur. Bij sterkere bezonning (de achterzijde van het huis, die op de tuin uitgeeft, bestaat uit grote glasoppervlakken) daalt de aanvoertemperatuur en omgekeerd. Bij de renovatie van oude woningen zijn vaak oplossingen nodig met verschillende energiebronnen, waarbij de ketel wordt behouden als bijverwarming. In dit geval volstaat de warmtepomp om via vloerverwarming en radiatoren zelfs ‘s winters te voorzien in de behoeften voor verwarming en SWW. Dankzij deze lage aanvoertemperatuur en de ononderbroken werking ligt de COP bovendien erg hoog. Een eenvoudig voorbeeld: in dit systeem daalt de temperatuur ‘s nachts niet (of nauwelijks); zoniet zou het ‘s morgens nodig zijn aanzienlijk bij te verwarmen, wat het verbruik en de COP zou schaden. De stabiele temperatuur is een belangrijke troef van het systeem. Ook heeft de ontwerper tijdens deze renovatie naast de fotovoltaïsche zonnepanelen geen thermische zonnepanelen laten plaatsen. Aan de warmtebehoefte van het huis wordt immers volledig voldaan door de warmtepomp en de elektriciteit wordt volledig opgewekt door fotovoltaïsche zonnepanelen Extra thermische zonnepanelen zouden de gebruiker alleen maar opzadelen met een nutteloze bijkomende kost.

Een erg bijzondere werf De noodzaak voor boorputten was een van de complicaties bij deze renovatie. De specialist in dit domein, de firma Van Hecke uit Zwevezele, wou deze boorputten eerst uitvoeren in de tuin. De familie Debecq wilde de tuin echter niet beschadigen en dus is beslist de boringen naast het huis uit te voeren. Dat was geen sinecure doordat er maar heel weinig ruimte was (3 m) tussen het huis en de haag. Op basis van erg precieze berekeningen zijn dan drie putten van elk 125 m diep geboord. Deze diepte was nodig omdat de bodem in het Brugse erg zanderig is; elders volstaan vaak minder diepe boorputten.

pressor, allerlei pompen, regeling, enz.) en geleverde warmte worden gemeten zodra de warmtepomp is aangeschakeld. Uit de resultaten van deze metingen blijkt al dat er erg veel energie is bespaard. De oude gasgestookte condensatieketel verbruikte 21 940 kWh tussen 27 april 2010 en 27 april 2011, toen het gezin nog maar een kind had. Op de site www.aardgas.be is uitgerekend dat deze periode overeenkomt met 2357 graaddagen (de graaddag is een maat voor de verwarmingsbehoefte voor een woning). Tijdens de testperiode van 9 mei 2014 tot en

De firma Van Hecke heeft deze werken uitgevoerd in drie dagen (een dag per put), en daarna nog een vierde dag om de putten met elkaar te verbinden. Alle boorputten zijn uitgerust met dubbele U-vormige bodemsondes met glycoloplossing. De buizen zijn bovendien met elkaar verbonden via een Tichelmannlus en zijn op de woning aangesloten via twee buizen. Deze komen uit bij de warmtepomp in de garage, precies op de plaats waar de oude gaswandketel stond. Alles bij elkaar neemt de compacte warmtepompopstelling nauwelijks meer plaats in dan de oude ketel. De omvang is te vergelijken met een klassieke koelkast. De installatie is uitgevoerd door Rik Vermeeren. Aanzienlijke energiebesparingen De familie Debecq heeft ermee ingestemd dat CTC meettoestellen plaatste op de warmtepomp om het werkelijke rendement van de installatie op te volgen. Het elektriciteitsverbruik van de verschillende onderdelen (com-

De CTC EcoHeat 300 is een volledig geïntegreerd toestel, dat zowel voor de verwarming, SWWproductie en, indien nodig, voor free cooling kan zorgen, dat laatste met een extra module

DE ONDERNEMING

bewijs jezelf een dienst en kies voor desco First Class handsfree kranen voor extra hygiëne | private - public - community |

Rubinetti Elettronici | Compatti

GreenMix reen BT

Cromo

€ 328,00

Alimentazione: Trasformatore 5 Vdc Peso confezione: Kg. 2,200 Disponibilità: 2 giorni lavorativi Con miscelatore incorporato Alimentazione: Trasformatore 5 Vdc Peso confezione: Kg. 2,200 Disponibilità: 2 giorni lavorativi

144 106

60 Ø50

45°

60 ø32 Ø50

Green Green op batterij of netspanning ø32

45°

ø32

Green

€ 304,00 € 328,00 Cromo

€ 304,00

9106 Cromo € 328,00 acqua fredda o premiscelata 144 Con miscelatore incorporato mentazione: 3 pile alcaline da 1,5 V (AA)5 Vdc 106 Alimentazione: Trasformatore o confezione: 1,850 Kg. 2,200 Peso Kg. confezione: 45° ponibilità:Disponibilità: 2 giorni lavorativi 2 giorni lavorativi o premiscelata nfredda miscelatore incorporato ø32 ione: 3 pile alcaline da 1,5 V (AA) mentazione: Trasformatore 5 Vdc ezione: Kg. 1,850 so confezione: Kg. 2,200 ità: 2 giorni lavorativi sponibilità: 2 giorni lavorativi

144 106 45°

144 106

140 118

nreenMix BT

29106

GreenMix

29106 ConCromo € 328,00 miscelatore incorporato

60 Ø50

ø32

45°

140 118

Cromo 29106

144 106

GreenMix

140 118

mentazione: 3 pile alcaline da 1,5 V (AA) o confezione: Kg. 2,100 ponibilità: 2 giorni lavorativi latore incorporato ione: 3 pile alcaline da 1,5 V (AA) ezione: Kg. 2,100 ità: 2 giorni lavorativi

45°

1/2”G max 450

140 118

Cromo incorporato € 328,00 miscelatore

206

60 Ø50

1/2”G max 450

144 106

140 118

nMix BT

Rubinetti Elettronici | Compatti € 328,00

144 ø32 106

Ø50

45° Ø50ø32

60 Ø50

29206

met Green 60 Ø50

Cromo

€ 304,00

of zonder warmteregelaar 144 106

140 118

Cromo

1/2”G max 450

106

1/2”G max 450

reenMix BT

Green Green

29206 PerCromo € premiscelata 304,00 acqua fredda o Alimentazione: Trasformatore 5 Vdc Peso confezione: Kg. 1,950 Disponibilità: 2 giorni lavorativi Per acqua fredda o premiscelata Alimentazione: Trasformatore 5 Vdc Peso confezione: Kg. 1,950 Disponibilità: 2 giorni lavorativi

144 106

60 Ø50

45°

60 ø32 Ø50

regolato la temperatura, reen TL BT si può bloccare la manopola del miscelatore. Green MS

n TL reen MS

€ 333,00 Cromo € 373,00

140 118

Cromo 29306 BT

144 106

1/2”G max 450

144 106

60 Ø50

Ø50

45°

1/2”G max 450

144 Con miscelatore sottolavabo * 106 ø32 Ø50 Alimentazione: Trasformatore 5 Vdc Peso confezione: Kg. 2,400 45° Disponibilità: 5 giorni lavorativi Con miscelatore sottolavabo * ø32 Alimentazione: Trasformatore 5 Vdc * Dopo aver Peso confezione: Kg.regolato 2,400 la temperatura, si può bloccare la manopola del miscelatore. Disponibilità: 5 giorni lavorativi

altijd overal gratis levering elke werkdag overal

1/2”G max 450

140 118

1/2”G max 450

140 118

144 miscelatore sottolavabo * 45° 106 ø32 Ø50 Per3acqua fredda odapremiscelata mentazione: pile alcaline 1,5 V (AA) 144 60 106 ø32 Alimentazione: o confezione: Kg. 2,300 Trasformatore 5 Vdc45° Ø50 ponibilità:Peso 5 giorni lavorativi confezione: Kg. 1,950 latore sottolavabo * 2 giorni lavorativi 45° Disponibilità: ø32 rione: acqua fredda o premiscelata 3 pile alcaline da 1,5 V (AA) ø32 del miscelatore. o aver regolato la temperatura,5 si può bloccare la manopola mentazione: Trasformatore Vdc ezione: Kg. 2,300 ità:confezione: 5 giorni lavorativi so Kg. 1,950 sponibilità: 2 giorni lavorativi

117

140 118

Ø50

140 118

1/2”G max 450

144 106

ø32

Green TL

* Dopo aver regolato la temperatura, si può bloccare la manopola del miscelatore.

29117

144 106

Ø50

Green TL

Cromo

€ 333,00

Ø50

45°

144 106

140 118

144 106

45°

140 118

ø32

1/2”G max 450

45°

1/2”G max 450

140 118

In 1978 ontwikkelde DMP Electronics de allereerste elektronische kraan en op vandaag focust het Italiaanse bedrijf nogGreen steeds exclusief op efficiënte en reen MS BT MS Green veilige elektronisch geactiveerde kranen 306 Cromo € 373,00 29306 Cromo € 373,00 en dispen29206 Cromo € 304,00 nreen MS BT Green MS sers. Dankzij haar technologische voorsprong en haar Cromo € 373,00 29306 Cromo € 373,00 9206 Cromo € 304,00 vele innovatieve energie-, water- & zeepbesparende oplossingen, wordt DMP Electronics gezien als leider in haar vakgebied.

www.desco.be

Ø50

45°

1/2”G max 450

140 118

1/2”G max 450

140 118

1/2”G max 450

Official distributor:

ra regolabile sul rubinetto, con tappo di sicurezza antivandalismo.

15.009

1/2”G max 450

140 118

1/2”G max 450

140 118

Cromo interno € 333,00 29117 ConCromo € 333,00 miscelatore * miscelatore interno * 45° 144 144 ø32 ø32 Ø50 mentazione: 3 pile alcaline da 1,5 V (AA) Alimentazione: Trasformatore 5 Vdc 106 106 144 9306 Con Cromo € 373,00 Ø50 106 o confezione:miscelatore Kg. 2,050 sottolavabo * Peso confezione: Kg. 2,150 ø32 Ø50 Trasformatore 5 Vdc45° 45° ponibilità:Alimentazione: 5 giorni lavorativi Disponibilità: 5 giorni lavorativi Peso confezione: Kg. 2,400 latore interno * Con miscelatore interno * 45° ø32 ø32 Disponibilità: 5 giorni lavorativi ione: 3 pile alcaline da 1,5 V (AA) Alimentazione: Trasformatore 5 Vdc n miscelatore sottolavabo * peratura regolabile antivandalismo. * Temperatura regolabile sul rubinetto, con tappo di sicurezza antivandalismo. ezione: Kg. 2,050 sul rubinetto, con tappo di sicurezza ø32 Peso confezione: Kg. 2,150 mentazione: Trasformatore 5 Vdc ità: 5 giorni lavorativi Disponibilità: 5 giorni lavorativi so confezione: Kg. regolato 2,400 la temperatura, si può bloccare la manopola del miscelatore. * Dopo aver sponibilità: 5 giorni lavorativi * Temperatura regolabile sul rubinetto, con tappo di sicurezza antivandalismo.

LINUM EUROPE | Vijverhoek 53 | 8520 Kuurne Tel:€ 333,00 056 35 92 94 | Web: w w w. l i n u m . e u

po aver regolato la temperatura, si può bloccare la manopola del miscelatore. asformatore, pile, rubinetti d’arresto e accessori sono tutti compresi nel prezzo. Green TLflessibili, rtificazioni: EMC ACS HACCP Trasformatore di sicurezza (230Vac/5Vdc)

29117

wijnegem  aalst  antwerpen  brugge  dendermonde  diest  dison  gent  grivegnée  habay  kuurne  lier  lummen  mechelen  rocourt  stavelot  temse  turnhout

Cromo

144 richiesta disponibile con aeratore antivandalismo. matore, pile, flessibili, rubinetti d’arresto e accessori sono tutti compresi nel prezzo. 106 reen TL Ø50 140 118

azioni: EMC ACS HACCP Trasformatore di sicurezza 45° Cromo € 333,00 Con miscelatore interno * 144 esta disponibile con aeratore antivandalismo. 106 ø32

9117

(230Vac/5Vdc)

DMP Electronics • Listino Prezzi

Verkoop via installateurs. Documentatie en prijzen via marketing@linum.eu DMP Electronics • Listino Prezzi

adv onderneming 2014_NL_FR.indd 1

1/2”G max 450

140 118

1/2”G max 450

Alimentazione: Trasformatore 5 Vdc Ø50 Peso confezione: Kg. 2,150 45° Disponibilità: 5 giorni lavorativi n miscelatore interno * ø32 mentazione: Trasformatore 5 Vdc so confezione: Kg. 2,150 * Temperatura regolabile sul rubinetto, con tappo di sicurezza antivandalismo. sponibilità: 5 giorni lavorativi

15.009 Pub Onderneming DMP kranen.indd 1

mperatura regolabile sul rubinetto, con tappo di sicurezza antivandalismo.

1/23/2015 11:28:47 AM

12/6/2013 9:19:43 AM

TECHNIEK - WARMTEPOMPEN

Deelnemers aan het project • CTC: leveren van de EcoHeat 300, voorafgaande studie, opstarten van de installatie en naverkoopdienst. • Rik Vermeere: installateur. • Firma Van Hecke: Uitvoeren van de boringen. Er werden calorimeters geplaatst om het effectieve rendement te kunnen opvolgen.

met 28 februari 2015 zijn 1615 graaddagen geteld, wat overeenkomt met 15.033 kWh voor de condensatieketel. Het elektriciteitsverbruik voor de warmtepomp bedroeg voor dezelfde periode echter maar 3005 kWh, vijf keer minder dan wat de ketel zou verbruikt hebben. En dit zonder enig verlies aan comfort en ondanks het feit dat er in het gezin een kind is bijgekomen. Hieraan moeten twee elementen worden toegevoegd. Het eerste is dat er in de gegevens over de ketel zelfs geen rekening is gehouden met het elektriciteitsverbruik van de circulatiepompen, van de regeling en van de andere systemen. Bovendien

moet beklemtoond worden dat het elektriciteitsverbruik van de warmtepomp volledig wordt gecompenseerd door de fotovoltaïsche zonnepanelen. De calorimeters die in oktober 2014 op de warmtepomp zijn geplaatst, geven ons meer informatie over het rendement. Zowel voor verwarming als voor SWW productie heeft het toestel momenteel een seizoensprestatiefactor (SPF) van 4. Een andere gemeten temperatuur is die van de warmtebron, die tijdens deze hele periode op 9 °C is gebleven.

De CTC EcoHeat 300 We vermelden nog enkele kenmerken van de EcoHeat 300 warmtepomp van CTC. De eerste troef van dit toestel is zijn erg hoge rendement: met 1 kW elektriciteit kan deze warmtepomp tot 5,04 kW warmte produceren, anders gezegd een erg hoge COP van 5,04. Het toestel werkt bovendien geluidsarm omdat alle onderdelen (compressor, koelelementen) in een geïsoleerde behuizing zitten. Toch is alles erg gemakkelijk toegankelijk voor onderhoud doordat de behuizing open klapt. Zoals gezegd, zijn alle componenten in het toestel geïntegreerd, inclusief de SWW productie volgens het doorstroomprincipe. Door dat laatste is er geen antilegionellacyclus nodig; er is geen stilstaand water in het systeem, zodat er geen legionellagroei mogelijk is. Hogere temperaturen voor legionellabestrijding zijn nefast voor de COP. Wij hebben al de regeling van de EcoHeat 300 vermeld. Die is uitgerust is met een bediening met een kleurentouchscreen waarop de informatie gemakkelijk leesbaar is met erg duidelijke symbolen. De verschillende parameters kunnen gemakkelijk worden ingesteld en gewijzigd, zoals de temperatuur of de vraag naar SWW. De warmtepomp kan ook vanop afstand worden aangestuurd via internet of via een smartphone. (Door Michel Hanoulle)

www.ctcbenelux.be De voornaamste complicatie bij deze werf was dat de boringen in een nauwe zone van 3 m tussen de woning en haag moesten worden uitgevoerd.

DE ONDERNEMING

SECTORNIEUWS EN REGLEMENTEN - BEDRIJFSBEZOEK

Well Pumps, een Belgische fabrikant met internationale faam

et domein van pompen omvat uiteenlopende toepassingen voor koud water, warm water, afvalwater of proceswater. De sector telt algemene fabrikanten als specialisten in een specifiek domein. Tot deze laatste behoort de Belgische firma Well Pumps, die in 1993 is opgericht om voor de productie van dompelpompen uit roestvrij staal.

In 1993 hebben de broers Van Heuverswyn en J. Van Genechten de firma Well Pumps opgericht om dompelpompen uit roestvrij staal te ontwikkelen en te produceren. De meertraps dompelpompen zijn hoofdzakelijk bedoeld om water te pompen uit putten of boorgaten. Afhankelijk van de toepassing pompen ze zuiver water of water met abrasieve deeltjes. Dit is vaak het geval bij dompelpompen op grote diepte, die niet onmiddellijk toegankelijk zijn. Voor dergelijke veeleisende toepassingen hebben de oprichters geïnvesteerd in de ontwikkeling en productie van bijzonder betrouwbare en slijtvaste waterpompen. Deze pompen, die befaamd zijn voor hun bedrijfszekerheid in speciale toepassingen, zijn echter veelzijdig inzetbaar. Ze kunnen even goed gebruikt worden in woningen als voor de drainage van mijnen. Alles uit roestvrij staal De pompen zijn volledig ontworpen door het studiebureau van de firma en zijn bestemd voor intensief gebruik in moeilijke omstandigheden tot op een diepte van 400 m. Alle onderdelen zijn in roestvrij staal (AISI 304 of AISI 316) heeft de nodige weerstand tegen corrosie en slijtage. De stevigheid van de onderdelen en het gebruik van een overgedimensioneerde as zijn typisch voor een specialist als Well Pumps. In 1995 heeft de firma zijn reeksen in 4” (ondertussen de meest gevraagde), en in 6” op de markt gebracht. Om-

dat deze fabrikant gespecialiseerd is in één type moet Well Pumps zijn inspanningen niet spreiden over talrijke verschillende modellen. De firma kan al haar investeringen voor ontwikkeling concentreren op nieuwe meertraps dompelpompen en op de verbetering van bestaande modellen. Zo werd in 2009, na 3 jaar ontwikkeling, het gamma dompelpompen met hoge constante snelheid 3” WPS (AISI 304) op de markt gebracht. Op dat moment was de Belgische firma de eerste met een volledig RVS meertrapspomp, met een hoge snelheid in die diameter. De firma heeft bovendien octrooien aangevraagd op dit model. Het is geschikt voor putten en boringen die niet meer toegankelijk zijn voor de modellen van 4”. Op dit moment ontwikkelt de firma een model dat wordt aangedreven door 3 zonnepanelen, als een zuinig alternatief voor het bestaande model met 6 zonnepanelen. Internationale verkoop Well Pumps beschikt over een volledig gamma en de nodige toebehoren. De firma gebruikt zijn ervaring in het domein om zijn commerciële activiteiten uit te breiden in Europa, de Verenigde Staten en in Afrika. Het bedrijf beschikt over alle vereiste technische erkenningen en realiseert 90 % van zijn omzet door uitvoer. Binnen de Benelux zorgt de firma Aubia voor de commercialisering. (Door John Lams)

www.aubia.be

Well Pumps produceert en commercialiseert al 20 jaar meertraps dompelpompen uit roestvrij staal.

DE ONDERNEMING

WARMTEPOMP BOILERS

AANSLUITBAAR OP KANALEN GROOT COMPRESSORVERMOGEN snelle opwarming, werkingsgebied -7°C ~ 43°C

INGEBOUWDE MAGNESIUMANODE beschermt tegen kalkaanslag en corrosie

mogelijk om met de afgeblazen koude lucht te koelen

✓ Forse besparing op uw energiefactuur ✓ Duurzame kwaliteit ✓ Betrouwbaar dankzij het innovatieve systeem ✓ Geïntegreerde installatie die minder dan 1m2 inneemt ✓ Subsidies, afhankelijk van uw gemeente

EENVOUDIGE BEDIENING met timer en automatisch anti-legionella programma

190 OF 300 LITER WARMTEPOMP - ZONNEBOILER aansluiting van additionele warmtebronnen zoals zonne-energie mogelijk (enkel bij het 300 l type)

Climacon nv - Kruinstraat 4 - Industriepark E17 1034 - 9160 Lokeren T +32 9 337 87 77 - info@climacon.be - www.climacon.be

climacon

Installer Family Day u komt toch o

ok?

30/5

Remeha, verzorgt de verwarming van Plopsa pretparken wereldwijd Zowel de parken in België – De Panne, Coo, Hasselt, het gloednieuwe Plopsaqua park – alsook het Nederlandse Park in Coevorden en het Duitse Holiday Park zijn uitgerust met Remeha verwarmingsinstallaties. Om deze mooie samenwerking in de verf te zetten trakteert Remeha op 30 mei 2015 jou als vakman, samen met je gezin op een gratis Family Day in Plopsa Coo*. *Opgelet, dit event is enkel geldig voor installateurs uit de verwarmingssector. Bekijk de algemene voorwaarden op plopsa.remeha.be voor meer informatie.

Schrijf jezelf en je familie nu in voor dit niet te missen gratis event

plopsa.remeha.be

SECTORNIEUWS EN REGLEMENTEN - EVENEMENTEN

De ISH van de apps Trends en nieuwigheden in verwarmings- en installatietechniek uit Frankfurt

SH Frankfurt is de gelegenheid bij uitstek waar de toonaangevende -meestal Duitse- bedrijven hun nieuwste producten aan de wereld voorstellen. Dat gaat niet alleen om de volgende generatie verwarmingstoestellen, er worden ook proefballonnetjes opgelaten en prototypes voorgesteld. Kortom, wie wil weten hoe de verwarmings- en installatietechniek er de komende jaren zal uitzien, moest in Frankfurt zijn. In dit artikel geven we een kort overzicht van de voornaamste trends. Op de individuele productvoorstellingen en persconferenties komen we in een later nummer terug.

Een succesvolle editie De organisatie is tevreden over de editie 2015. Met 2465 fabrikanten is er een nieuw exposantenrecord gevestigd. Ook met 198.000 bezoekers ligt de opkomst hoger dan in 2013. Daar moet natuurlijk bij vermeld worden dat de bezoekersaantallen in 2013 geleden hebben onder de plotse hevige sneeuwval. Bij de exposanten waren er 618 nieuwkomers: waaronder161 Duitse firmaâ&#x20AC;&#x2122;s, 89 Italiaanse en 23 Spaanse. De sterkere aanwezigheid van de twee laatstgenoemde landen wijst erop dat de crisis stilaan voorbij raakt. Wie door de gangen liep, kon het al vaststellen: ISH is een bijzonder internationale beurs. Op de stands werden de meest uiteenlopende talen gesproken, en werden er contacten gelegd tussen partners uit diverse landen. Die indruk wordt bevestigd door de cijfers: 61% van de exposanten DE ONDERNEMING

(2013: 58 procent) en 37% van de bezoekers (2013: 33%) kwam van buiten Duitsland. Hoewel de beurs nog altijd een duidelijke Duitse tint heeft, is het veel meer dan een onderonsje van Duitse fabrikanten en installateurs. Qua bezoekers waren de best vertegenwoordigde landen ItaliĂŤ, Frankrijk, Nederland, Zwitserland en China. Op de kleintjes letten De hallen van de verwarmingssector waren zoals altijd overheerst door de imposante en luxueuze stands van de grote fabrikanten. Ondanks al dat vertoon was het echter duidelijk dat de crisis nog niet volledig verteerd is. Vergeleken met vorige edities was er bijvoorbeeld merkelijk minder animatie. Ook werden de bezoekers niet bedolven onder relatiegeschenkjes en andere prullaria. De standhouders hielden het budget

in het oog, en zaken doen was duidelijk de eerste prioriteit. Dat weerspiegelde zich ook in het productaanbod. De dromen voor een snelle energietransitie zijn ingehaald door de economische realiteit. De nadruk lag minder op innoverende technologische hoogstandjes maar veeleer op direct inzetbare oplossingen voor renovatie, vooral dan gecombineerde systemen met fossiele brandstof en hernieuwbare energie. We zullen immers niet meteen allemaal in een lage-energiewoning wonen. Anderzijds is er nog veel te doen op het vlak van een betere energieprestatie van het gebouwenbestand. De fabrikanten proberen hierop in te spelen met hun aanbod. Ondanks, of misschien net door die voorzichtigheid van de fabrikanten, kon de Duitse installatiesector op een positief 2014 terugblikken. De sector is goed voor een omzet van 52,3 miljard euro, een

SECTORNIEUWS EN REGLEMENTEN - EVENEMENTEN

Elektronica en apps waren overal. Het aantal slimme thermostaten was niet bij te houden (doc. Messe Frankfurt)

stijging met 2%. Het aantal bedrijven bleef eveneens constant. Voor 2015 voorziet men een verdere groei met 2%, die vooral op rekening zal komen voor de export. Men verwacht ook dat het sanitair iets meer zal stijgen dan de verwarming, een ontwikkeling die al afgelopen jaar aan de gang was. Het is dan ook niet te verwonderen dat 93% van de Duitse exposanten de toekomst positief tegemoet ziet (algemeen cijfer bij exposanten: 86%). De stemming onder de bezoekers is gelijkaardig. Eigen elektriciteit Op vele stands waren WKK systemen opvallend aanwezig, zowel klassieke verbrandingsmotoren, als ketels met stirlingmotor, die stilaan hun plaats op de markt vinden. Bovendien dook een oude bekende weer op, namelijk de brandstofcel. De interesse voor decentrale elektriciteitsproductie heeft onder meer te maken met een typisch Duitse toestand. De kernuitstap en de steunregeling voor groene stroom heeft elektriciteit er een stuk duurder gemaakt, wat op zijn beurt systemen met elektriciteitsproductie interessanter doet worden. De herwonnen interesse voor brandstofcellen is een onrechtstreeks gevolg van het Japanse energiebeleid. In de nasleep van de ramp in Fukushima werd daar op grote schaal geïnvesteerd in alternatieve stroomvoorziening, zoals de brandstofcel. Diverse grote concerns hebben kleine stacks ontwikkeld, die nu ook in samenwerking met Europese verwarmingsfirma’s als WKK systeem worden aangeboden op onze markt. De Europese partners zorgen daarbij voor de CV-aansluiting en de bijverwarming. Door de grotere aantallen zou een van de

belangrijkste hinderpalen voor deze techniek verdwenen zijn, namelijk de prijs. De nieuwe generatie toestellen zou slechts de helft kosten van de voorgangers, wat nog altijd niet echt goedkoop te noemen is.

een optimaal compromis bepalen tussen de verschillende persoonlijke voorkeursprofielen. Naarmate de installaties ingewikkelder worden, komen er ook aangepaste regelingen, met name voor hybride systemen.

Connectivity en configuratoren De meest belangrijke nieuwigheden waren echter niet zomaar te zien op de stands. Dat waren namelijk apps, communicatiesystemen en allerhande computertoepassingen voor regeling en ontwerp van installaties. Het informatica-aspect van een product is nu minstens even belangrijk als de fysieke eigenschappen. Dat geldt in de eerste plaats voor de specialisten in meeten regeltechniek, die allerhande oplossingen voor smart homes voorstellen. Het aantal intelligente thermostaten was niet meer bij te houden. Ook constructeurs van verwarming en zelfs sanitair zijn volop met digitale toepassingen bezig. Wat dat laatste betreft, behoren gepersonaliseerde doucheprogramma’s perfect tot de mogelijkheden. Er zijn zelfs regelsystemen voor verwarming die aan de hand van wie thuis is DE ONDERNEMING

Anzeige_NLB_2014_90x260 08.01.14 15:46 Seite 1

Energietechniek

bewijs jezelf een dienst en kies voor desco

Energiewinning

Energiemanagement

Energie voor de toekomst: de Weishaupt-groep Hoogwaardige energietechniek, veilige energiewinning en intelligent energiemanagement: wij brengen alle competenties onder één noemer – voor de optimale benutting van de energiebronnen van morgen.

Dat is betrouwbaarheid

Weishaupt n.v., Paepsemlaan 7, B-1070 Anderlecht tel: 02/343.09.00, fax: 02/343.95.14, www.weishaupt.be

www.desco.be wijnegem  aalst  antwerpen  brugge  dendermonde  diest  dison  gent  grivegnée  habay  kuurne  lier  lummen  mechelen  rocourt  stavelot  temse  turnhout

adv onderneming 2014_NL_FR.indd 2

12/6/2013 9:20:50 AM

Geberit Mapress Roestvrij Staal Gas

Vast en zeker.

Het leidingssysteem met persverbindingen Geberit Mapress Roestvrij Staal Gas kan nu ook in BelgiĂŤ toegepast worden in binnenhuis aardgas-, propaanen butaaninstallaties, van diameter 15 mm tot 54 mm (conform NBN D51-003 en NBN D51-006). â&#x2020;&#x2019; www.geberit.be

SECTORNIEUWS EN REGLEMENTEN - EVENEMENTEN

het assortiment van de fabrikant in kwestie, om gepaste toestellen en accessoires te selecteren, en het uiteindelijke energielabel te bepalen. Hij kan dan een aangepaste en samenhangende combinatie van toestellen voor zijn klant aanbieden.

aantal Poolse exposanten steeg van 64 tot 93, en het aantal bezoekers steeg met 15% tot een kleine 3.000. Dit succes doet vermoeden dat de formule van een gastland ook op de volgende editie van ISH zal worden doorgezet. (Door Alex Baumans)

www.messefrankfurt.com

Innovaties in toilettechniek Op het vlak van sanitair komt het hoogtechnologische toilet van de 21set eeuw eraan. De twee voornaamste innovaties waren al twee jaar geleden geïntroduceerd op ISH. Op deze editie staan ze op het voorplan. Enerzijds gaat het om spoelrandloze toiletten en anderzijds om douche-WC’s. Zowat alle fabrikanten hadden voorbeelden van beide technieken, al dan niet in combinatie. Waar dergeWKK kreeg erg veel aandacht, wat ook te verklaren is door lijke toiletten twee jaar geleden Duitse stroommarkt (doc. Remeha) nog dikwijls werden voorgesteld als experiment of hooguit als nicheproduct, Het is immers geen sinecure om te bepalen gaat het nu meer en meer om series die hun welk toestel men best inschakelt in welke plaats op de markt hebben. omstandigheden. Ingebouwde intelligentie in toestel of regelaar kan die klus beter klaren. Verder hadden verschillende verGastland Polen warmingsfabrikanten een nieuwe toepasNieuw voor deze ISH was dat er een gastsing, die men best kan omschrijven als een land op de beurs werd uitgenodigd, namelijk verwarmingsconfigurator. Dat heeft alles te Polen. Dat is immers een van de belangrijkmaken met het komende energielabel, dat ste handelspartners voor Duitsland. Er was in primeur werd voorgesteld op de ISH. Bij een aparte afdeling met Poolse exposanten, een installatie die bestaat uit verschillende en ook op de rest van de beurs werd dit land componenten (pakweg een ketel met een in de kijker gezet. Er waren tevens speciale zonneboiler), moet de installateur het enerevenementen en tentoonstellingen rond de sector van sanitair en verwarming in Polen. gielabel voor het systeem toekennen. Zo een Het initiatief had een duidelijk effect: het configurator leidt dan de vakman doorheen DE ONDERNEMING

Gecombineerde oplossingen staan centraal: de nieuwe generatie ketels is al standaard voorzien voor combinatie met hernieuwbare energie. (doc. Buderus)

BEKIJK NU ONS VOLLEDIG

AANBOD BOEKEN OP WWW.DISTRIGRAPH.COM € 5 KORTING VANAF 2E BOEK

SECTORNIEUWS EN REGLEMENTEN - WETGEVING

Minister Turtelboom bepleit renovatie Renovatiegraad moet verdrievoudigen

et is de ambitie van Europa dat alle woningen tegen 2050 geïsoleerd zouden zijn. Het woningbestand is echter oud en de isolatie laat te wensen over. Er is dus een aanzienlijke inhaalbeweging nodig. In het kader van Batibouw bepleitte Vlaams minister voor Energie Annemie Turtelboom de noodzaak tot energiezuinig renoveren.

Meer inspanningen vereist De cijfers spreken voor zich: op dit ogenblik wordt 0,7% van de woningen per jaar gerenoveerd. Wil men de Europese ambitie voor 2050 waarmaken, dan moet de renovatiegraad stijgen naar 2,3%, dus meer dan het drievoudige. Men moet dus af van de huidige toestand, waarbij een renovatie hoofdzakelijk gebeurt in het kader van een eigenaarswissel. Daarom wil de minister in de eerste plaats eigenaars overtuigen van het nut en de rendabiliteit van een energiezuinige renovatie. Los van het feit dat investeren in vastgoed een zinnig idee is in deze tijden van lage rente, geeft het ook zekerheid voor de toekomst. Wie weinig verbruikt is immers beter beschermd tegen stijgende energieprijzen. Op dit ogenblik zijn die misschien nog laag, maar met internationale spanningen zoals in Oekraïne kan dat snel veranderen. Om eigenaars over de streep te trekken, had de overheid een aantal rekenvoorbeelden uitgewerkt met de verwachte rendementen van verschillende ingrepen. Daaruit moest telkens blijken dat de combinatie van energiebesparing met premies en voordelen telkens tot bijzonder korte terugverdientijden zou leiden. De voorgespiegelde winsten waren misschien wat optimistisch ingeschat. Wie zowel dak (besparing 350 euro), muren (besparing 280 euro), ramen (besparing 264 euro) en vloer (besparing 210 euro) zou isoleren, en dat nog eens zou combineren met een condensatieketel (besparing 875), zou uitkomen op een jaarlijkse besparing van 1979 euro. DE ONDERNEMING

Maatregelen in zicht Zelfs al neemt men de vooropgestelde bedragen met een korrel zout, dan nog is het duidelijk dat er een grote moderniseringsbehoefte is, zeker in verwarming. Zo is ongeveer de helft van het bestand van stookolieketels en zelfs 59% van de gasketels nog een traditioneel atmosferisch toestel. Financiering blijft echter een probleem. De Vlaamse overheid wil hieraan verhelpen met de energielening. Die kunnen worden afgesloten voor energiezuinige projecten, en hebben een rentevoet van slechts 2%, die verlaagd kan worden tot 0% voor kwetsbare groepen. Dit initiatief kent een stijgend succes. Verder denkt de minister aan een herziening van het premiestelsel. Een belangrijk aspect daarbij is dat premies beperkt moeten worden in de tijd. Langdurige premiestelsels hebben twee perverse effecten: geïnteresseerden schuiven de werken op de lange baan, omdat ze denken dat ze toch nog alle tijd hebben, daarnaast past de sector zich aan en verrekent de premie gewoon in de prijzen. Wil een premie echt

aanzetten tot actie, dan moet ze overkomen als een tijdelijke kans die men niet mag laten schieten, aldus minister Turtelboom. (Door Alex Baumans)

www.vlaanderen.be/nl/bouwen-wonen-enenergie

Minister Turtelboom is voorstander van energiezuinige renovatie als investering in de toekomst.

SECTORNIEUWS EN REGLEMENTEN - FEDERATIES

Volgens het panel van de workshop is een energiezuinige renovatie van het gebouwenbestand een cruciaal element in de energietransitie. (v.l.n.r.) Rainer Schild – Danfoss, Monica Frassoni – EU-ASE, Bendt Bendtsen – Europees Parlement, Federica Sabbati - EHI, Andreas Lücke – EHI.

EHI bepleit rol van verwarming in energietranstitie Noodzaak voor marktconforme oplossingen

n het kader van de conferentie Heating and Cooling in the European Energy Transition van de Europese Commissie, organiseerden EHI, de vereniging van de Europese verwarmingsindustrie, en de European Alliance to Save Energy, een belangenorganisatie die energie-efficiëntie promoot, een workshop over de rol van gebouwenverwarming in de energietransitie. Het panel was het erover eens dat renovatie voor meer energiezuinigheid een sleutelrol speelt in de energietransitie. Concrete en ingrijpende maatregelen zijn nodig. De EHI waarschuwde daarbij voor een marktverstorend steunbeleid.

Grote nood aan modernisering Alle deelnemers waren het erover eens dat deze conferentie een hoopgevend teken was voor de sensibilisering van de Europese Commissie rond de rol van verwarming. Tot nu toe keek de Europese Unie voornamelijk naar elektriciteit, en werd verwarming eerder stiefmoederlijk behandeld. Nochtans is warmte een belangrijk aspect van het energieverbruik: 33% van de primaire energie in Europa wordt gebruikt voor gebouwenverwarming, en nog eens 21% voor andere thermische toepassingen, zoals proceswarmte. In die cijfers is het energieverbruik voor comfortkoeling nog niet inbegrepen. De conclusie is dan ook dat de energietransitie in de eerste plaats een thermische transitie moet zijn. De grootste zorg daarbij is renovatie. Op het vlak van nieuwbouw is het streven naar bijna energieneutrale gebouwen ingeburgerd: de lidstaten hebben de energieprestatie-eisen omgezet in wetgeving en de technieken zijn voorhanden. Nieuwbouw vertegenwoordigt echter slechts een klein deel van de markt, en is goed voor ongeveer 1% van het gebouwenbestand per

jaar. Daarentegen telt de EU naar schatting 80 miljoen verouderde verwarmingsketels. Als die gemoderniseerd raken, komen we al een heel eind. Verwarming blijft nodig Er werd ook een kanttekening geplaatst bij het BEN-verhaal. In nieuwbouw is het inderdaad haalbaar om grotendeels zonder verwarming toe te komen. Het feit is echter dat Europa al volgebouwd werd: we hebben een enorm patrimonium uit de loop van de 20ste eeuw. Het is niet realistisch om te verwachten dat het hele bestand een ingrijpende energiezuinige renovatie zal ondergaan, of dat er op grote schaal aan afbraak en heropbouw zal worden gedaan. Er zal altijd een aanzienlijke markt voor verwarmingsystemen blijven bestaan, zij het voor meer energiezuinige technieken dan nu gangbaar zijn. Gedifferentieerde consumentgerichte aanpak Op de vraag wat er dan concreet gedaan moet worden, was iedereen het erover eens

dat er weinig nood is aan bijkomende Europese regels. Er bestaat al heel wat; het komt erop aan die reglementen uit te voeren, alvorens extra wetgeving te maken. EHI benadrukt daarbij dat het verkeerd zou zijn om te streven naar een enkele oplossing die voor alle gevallen moet gelden. Verwarming is een complex probleem, waarbij tal van lokale factoren spelen, zoals het klimaat, marktsituatie enzovoort. In dit verband waarschuwt de vereniging ook voor het blind promoten van een bepaalde techniek ten nadele van andere. Dat werkt marktverstorend, en het is lang niet zeker dat zoiets tot de beste resultaten voor de gebruiker leidt. Steun voor hernieuwbare energie heeft in Duitsland bijvoorbeeld geleid tot hoge stroomprijzen, wat op zijn beurt nefast was voor de warmtepompmarkt. Een gedifferentieerde aanpak op plaatselijk niveau is daarbij te verkiezen. Steden en regio’s moeten de mogelijkheid krijgen om te kiezen voor pragmatische oplossingen in functie van lokale omstandigheden. Ze zijn ook best geplaatst om decentrale opwekking DE ONDERNEMING

SECTORNIEUWS EN REGLEMENTEN - FEDERATIES

van warmte en/of energie in goede banen te leiden. Tenslotte mag men het belang van de consument niet uit het oog verliezen. Aspecten zoals comfort, betaalbaarheid en technische haalbaarheid zijn van cruciaal belang voor het welzijn en de levenskwaliteit van de gewone burger. Bij het uitwerken van wetgeving moeten die aspecten een centrale bekommernis zijn. Comfort en betaalbaarheid moeten gewaarborgd blijven, zeker voor sociaal kwetsbare groepen. Bevoorradingsveiligheid en competitiviteit De energietransitie heeft niet alleen te maken met de zorg om het leefmilieu en het klimaat; er spelen ook politieke en economische motieven in mee. Zo wordt Europa steeds meer afhankelijk van energie-import. Waar de EU een tiental jaar geleden nog voor 42% afhankelijk was van geïmporteerde energie, is dat aandeel ondertussen gestegen tot 50%. Ele-

menten zoals de impact van de crisis in Oekraïne op de bevoorrading met Russisch gas, of de dreiging van islamistische groeperingen op de olievoorziening hebben beleidsmakers aan het denken gezet. Door het energieverbruik terug te dringen, en over te schakelen op duurzame, lokaal geproduceerde energiebronnen, legt men een stevige basis voor economische groei en werkgelegenheid. Bovendien zal energie-efficiëntie een grotere rol spelen in de competitiviteit van de industrie en economie op wereldvlak. Door nu al te kiezen voor efficiënte technieken, verwerft de EU een concurrentieel voordeel in de economie van de toekomst. Het Deense voorbeeld Als het over energietransitie gaat, en dan vooral op het vlak van verwarming, valt de rol van Denemarken in het debat op. Twee van de drie centrale bijdragen kwamen uit die hoek: Bendt Bendsen (Europees Parlement) en Rainer Schild (Danfoss). Europese

beleidsmaker zien dat land duidelijk als een voorbeeld van een geslaagde overstap naar een koolstofarme energiebevoorrading. Het Deense energielandschap wordt gekenmerkt door een sterke nadruk op warmtenetten en op decentrale productie van elektriciteit en warmte, waarbij de warmtenetten fungeren als buffers. De warmtenetten kunnen ook gevoed worden door warmterecuperatie uit industrie of commerciële gebouwen. Er gaat nog altijd veel warmte verloren uit industriële processen of door commerciële koeling. Door die warmte nuttig te gebruiken in warmtenetten kan men een enorme besparing realiseren. Men kan zich wel de vraag stellen of het Deense model zomaar kan worden overgezet op andere landen. Bovendien is het verhaal niet onverdeeld positief: de Deense consument betaalt flink meer voor zijn elektriciteit, bijvoorbeeld. (Door Alex Baumans)

www.ehi.eu www.euase.com

OB62044

PROOF PDF

Hoe uw energie-investeringen beter laten renderen? Z-energy helpt u op weg op het vlak van intelligent energiegebruik, duurzame energieproductie, hernieuwbare energiebronnen en groene mobiliteit. Z-energy, iedere dinsdag op Kanaal Z vanaf 19.50 uur. Ook te bekijken op www.kanaalz.be In samenwerking met

OB62044_ZENERGY.indd 1

03/03/15 16:37

121091

Cerapur-4, maximaal comfort, minimaal energieverbruik

De Cerapur-4 is een elegante, compacte en makkelijk te installeren condensatieketel met een hoog rendement. Dit gebruiksvriendelijke toestel biedt de beste oplossing om in alle rust te genieten van een behaaglijke warmte en een continue aanvoer van warm water. Hoog rendement, laag verbruik Met een minimaal energieverbruik (slechts 2 W in stand-by) garandeert de Cerapur-4 een maximaal comfort. Eenvoudige installatie en onderhoud Dankzij het vernieuwde aansluitpaneel en de service-openingen links en rechts kan het toestel uiterst snel en gemakkelijk worden geïnstalleerd en onderhouden. En nog meer voordelen De ketel is voorzien van een modulerende hoogrendement cv-pomp klasse A met automatische antiblokkeerfunctie.

Daarnaast beschikt hij over een Heatronic 4-bedieningspaneel met tekst display en is hij dus zeer eenvoudig te bedienen. De Cerapur-4 is compatibel met de JunkersHome app (via MB LAN2module). Zo kunt u hem vanop afstand sturen, waar u ook bent en op elk moment van de dag. De zon in huis De Cerapur-4 laat zich perfect combineren met de Junkers Solar-systemen. Kwestie van optimaal te profiteren van de gratis warmte van de zon en de energiefactuur nog te verminderen.

Bosch Thermotechnology nv - Kontichsesteenweg 60 - 2630 Aartselaar Tel. 03 887 20 60 - www.junkers.be

Sterke punten Cerapur-4

• 3 types leverbaar: - ZSB 14-4 C en ZSB 24-4 C voor aansluiting op een boiler - ZWB 30-4 C met warmwaterbereiding • Voor aardgas of vloeibaar gas • Hoog rendement (110 % voor ZSB 14-4 C) • Aansluitingen aan montageplaat bereikbaar langs de voorkant • Elektrische aansluitingen vooraan • Links en rechts openingen voor een gemakkelijk onderhoud • Heatronic 4-bedieningspaneel met tekst display • Modulerende hoogrendement cv-pomp klasse A • Groot modulatiebereik (23 % voor ZSB 14-4 C)

SECTORNIEUWS EN REGLEMENTEN - FEDERATIES

Heating and Cooling in the European Energy Transition Een sleutelrol voor warmtenetten en warmtepompen?

HP en EHPA zijn twee federaties die regelmatig in elkaars vaarwater verzeild geraken. Niet alleen verschillen hun afkortingen EHP (Euroheat & Power) en EHPA (European Heat Pump Association) nauwelijks, ook tussen hun actieterrein en de bedrijven die ze vertegenwoordigen is er wat overlapping. Maar op woensdag 25 februari 2015 was er van rivaliteit absoluut geen sprake, want beide federaties zijn er mee verantwoordelijk voor dat er in de rand van het tweedaagse congres “Heating and Cooling in the European Energy Transition” een informele bijeenkomst rond warmtepompen en stadsverwarming plaats vond.

Aandacht voor verwarming vanwege de Europese Commissie Het congres “Heating and Cooling in the European Energy Transition”, dat voor de eerste keer wordt georganiseerd, is een initiatief van het Directoraat-generaal Energie (ENER) van de Europese Commissie. ENER ontwikkelt het EU-beleid inzake energie en is verantwoordelijk voor het beheer van projecten en programma’s voor financiële steun aan technologische ontwikkeling en innovatie in de energiesector. Opvallend is dat het pas in 2010 is opgericht toen het DG Energie en Vervoer werd opgesplitst.

De activiteiten spitsen zich toe rond drie thema’s: • bijdragen tot een energiemarkt waarbij burgers en bedrijven gebruik kunnen maken van duurzame energie, lage prijzen en technologische en geavanceerde energiediensten; • promoten van duurzame energie productie, transport en consumptie; • verbeteren van de condities voor het energie-aanbod. Aan het congres namen onder meer Europese en nationale beleidsmakers, academici, vertegenwoordigers van NGO’s, de industrie, verbruikersorganisaties, lokale overheden, sectorverenigingen en onderzoeksinstellingen deel. “Dit is het ideale platform om onze bijeenkomst te organiseren, want het is wellicht de eerste keer dat er op Europees niveau zoveel kennis en expertise over duurzame verwarming en koeling samenkomt”, vertelt Frédéric Hug, voorzitter van Euroheat & Power. “Tijdens het congres wordt de rol van de warmte- en koelingsector in het bereiken van de Europese energie- en klimaatdoelstellingen verkend. Verwarming en koeling zijn energieverslindend. Indien we hier het verschil kunnen maken, dan zal dit wezenlijk bijdragen tot het bereiken van de ambitieuze energiedoelstellingen van de EU. Trouwens, alleen al het feit dat de ENER deze conferentie organiseert,

DE ONDERNEMING

bewijst dat de commissie het energievraagstuk bijzonder ernstig neemt en alle zeilen bijgezet om duurzame oplossingen te vinden.” De energiecrisis als verwarmingscrisis Thomas Novak, secretaris-generaal van EHPA, is het volmondig eens met deze analyse. Maar hij legt uiteraard graag de nadruk op het belang van warmtepompen om de energiedoelstellingen te behalen. “De energiecrisis is op de eerste plaats een verwarmingscrisis. De zoektocht naar efficiënte en duurzame oplossingen voor verwarming moet absolute topprioriteit krijgen. Het is onze taak om de beleidsmakers erop te wijzen dat de technieken hiervoor – met name warmtepompen – vandaag al beschikbaar zijn. Bovendien zijn er ook economische argumenten om hierop in te zetten, en hierdoor wordt volledig beantwoord aan de objectieven van de European Energy Union: tewerkstelling, bevoorradingszekerheid, verduurzaming en groei.” EHPA onderbouwt deze stelling met een recente studie die heeft aangetoond dat het ‘volstaat’ om 54 miljoen warmtepompen te plaatsen in de EU om volledig onafhankelijk te worden van Russisch gas én tegelijk ook 333.772 jobs te creëren. Dit is realistisch, maar vraagt wel een jaarlijkse groei van 17%. Om dit te bereiken, zijn er enkele voorwaarden, zoals sensibilisering van overheid en publiek over de mogelijkheden van warmtepompen, verminderen of wegwerken van de concurrentiële voordelen van andere technieken en (fossiele) energiebronnen, vereenvoudiging van de administratieve rompslomp om (geothermische) warmtepompen in bedrijf te nemen, publieke en private investeringen aanmoedigen en het toepassingen

SECTORNIEUWS EN REGLEMENTEN - FEDERATIES

van warmtepompen als thermische buffers in smart-grid oplossingen.

kosten, nieuwe tewerkstelling, minder energie-import.

Thomas Novak: “Ik sta paf als ik stemmen hoor opgaan om een nieuwe gasverbinding tussen Rusland en Europa aan te leggen, maar dan meer zuidelijker zodat Oekraïne wordt vermeden. Zal Europa op deze manier zijn energiebevoorrading garanderen? Ik denk het niet…”

Joan Cognell ging uitgebreid in op de stadsverwarming en -koeling in Gothenburg (Zweden), met op het einde een zijsprongetje naar Londen. In de Britse hoofdstad worden er op grote schaal warmtepompen geplaatst om de restwarmte uit de ventilatielucht van de metro te recupereren. Het ontlokte in de zaal heel wat enthousiaste reacties en vooral de vaststelling dat er helaas nog zoveel nuttige warmte verloren gaat…

Combinatie met stadsverwarming Ook Henrik Lund van Aalborg Universiteit ziet voordelen als resoluut de kaart van warmtepompen in stadsverwarming en –koeling wordt getrokken: minder afhankelijkheid van fossiele brandstoffen, een beter leefmilieu, meer hernieuwbare energie, lagere energie-

Parijs en ruime omgeving is de Europese regio met de grootste geothermische stadsverwarming. Al meer dan 40 jaar wordt deze techniek er toegepast. Het mag dus niet verwonderen dat Parijs door de VN werd uitgekozen om er de Climate Change Conference (COP21) in december 2015 te organiseren. Nicolas Monneyron (Cofely Réseaux) gaf toelichting bij de stadverwarming in Parijs, en benadrukte verschillende keren de belangrijke rol die warmtepompen hierbij vervullen. Zo bijvoorbeeld het Géo Métropoleproject in het 18de arrondissement (Montmartre). Geothermische warmte wordt geput uit een wateropslag op 1.600 meter diepte, met een temperatuur van 55°C. Warmtepompen (10 MW) zetten tegelijk de nuttige energie om in verwarming

en koeling. “Warmtepompen trekken zoveel mogelijk energie uit het water alvorens dit wordt teruggestort in het reservoir. Het resultaat is een geweldige kostenverlaging om het warm water voor de verwarming op de gewenste temperatuur te brengen. We treffen momenteel volop voorbereidingen om deze werkwijze nog verder te implementeren en de beschikbare energie uit het Bekken van Parijs te benutten. Dit bekken beslaat bijna geheel Noord-Frankrijk en grenst in het westen aan het Armoricaans Massief, in het zuiden aan het vulkanische Centraal Massief, in het zuidoosten aan de Morvan en de Bresse-graben, in het oosten aan de Vogezen en in het noorden aan de Ardennen en het Londen-Brabantmassief. De mogelijkheden tot energiewinst overtreffen dus de Franse landsgrenzen.” Ook Dave Pearson van Star Refrigeration ziet nog enorm veel onbenutte mogelijkheden. “Wat velen niet weten, is dat er door Brussel een rivier loopt met een debiet van 4.000 liter/seconde. Omgezet in verwarmingsvermogen op jaarbasis komt dit ongeveer overeen met 100.800 kW, goed voor 25.000 gezinnen. Door Belgrado loopt de Sava met een debiet van 200.000 liter/seconde, goed voor 4,7 GW verwarmingsvermogen. Door Belgrado loopt er zelfs nog een tweede rivier. Denk aan maar aan de Theems, Rijn, Seine, Donau, Rhône, Loire, Elbe, Po,… de energie ligt in Europa voor het grijpen, doe het!” (Door Rudy Gunst)

http://heating-and-cooling-in-europe.eu/

DE ONDERNEMING

bewijs jezelf een dienst en kies voor desco

scanner

bestel in een knip

nachtkluis

afhalen 24u op 24 & 7 dagen op 7

verpakkingskorting delen in voordelen

adv onderneming 2014_NL_FR.indd 3

12/6/2013 9:21:17 AM

SECTORNIEUWS EN REGLEMENTEN - FEDERATIES

Kris Peeters, vice-eersteminister en minister van Economie - hier samen met Geert Maes, directeur-generaal van Fisa - die Batibouw bezocht.

Bouwforum 2015 van Batibouw Financiering van bouwprojecten blijft een uitdaging

et traditionele Bouwforum van de Confederatie Bouw heeft ook dit jaar plaatsgevonden op de openingsdag voor professionele bezoekers van Batibouw. Het hoofdthema was “financiële bouwstenen bij bouwprojecten”. Voor kandidaat-bouwers of -verbouwers wordt het steeds moeilijker hun bouwdromen uit te voeren; er zijn dus financiële hefbomen nodig om hun projecten tot een goed einde te kunnen brengen. De vice-eersteminister en minister van Economie Kris Peeters was op dit Forum aanwezig.

Noodzakelijke hefbomen De sector heeft een enorm potentieel in energiezuinig bouwen en verbouwen. Ondanks de eerder lage rentevoeten moeten de gezinnen echter steeds meer eigen middelen aanwenden om een hypothecaire lening te kunnen afsluiten. Robert de Mûeleneare, gedelegeerd bestuurder van de Confederatie Bouw: “De financiering van bouwprojecten blijft een grote uitdaging voor de komende jaren. Wij willen vandaag een impuls geven om creatieve oplossingen te vinden.” Men denkt meer bepaald aan een openbare waarborg die als steun kan dienen bij het aanvragen van een hypothecair krediet, en aan het oprichten van gespecialiseerde fondsen en spaarproducten of crowdfunding om particulieren kleine bedragen te laten investeren die samen kunnen bijdragen tot de gedeeltelijke of volledige financiering van

een project. Uiteindelijk moeten de gezinnen beschikken over voldoende middelen om hun projecten tot een goed einde te kunnen brengen. Renovatie is de motor voor de sector Voor Batibouw heeft de Confederatie Bouw ook zijn traditionele vooruitzichten voor het lopende jaar voorgesteld. Na een jaar 2014 waarin een positief cijfer (+3 %) is opgetekend, voornamelijk dankzij de zachte winter, wordt voor 2015 nagenoeg een nulgroei voorzien voor de bouwsector. Het verlies in de civiele bouwkunde (-4,3 %) en de erg lichte stijging van de nieuwbouw zouden echter gecompenseerd moeten worden door de goede cijfers voor renovatie (+3,4 %), gesteund door het verlaagde btw-tarief van 6 % voor renovatiewerken aan huizen die ouder zijn dan 5 jaar. Er dient opgemerkt te worden dat de leeftijdsgrens voor gebouwen om

te gebruik te maken van het verlaagde tarief vanaf 1 januari 2016 stijgt tot 10 jaar. Een andere trend in de sector is de steeds meer uitgesproken verschuiving van huizen naar appartementen. Op het vlak van de aanhoudende problemen blijft oneerlijke concurrentie van buitenlandse ondernemingen zwaar wegen op de bouwsector. Voor de Confederatie bestaat een van de oplossingen erin de loonkost sterk te laten dalen om een hefboomeffect te verkrijgen. (Door Michel Hanoulle)

www.bouwforum.be

DE ONDERNEMING

Ik maak soms fouten.

U niet?

DAAROM IS ER RISYCOR. Je bent een mens, geen computer. Soms vergeet je iets. Enige tijd later kunnen daardoor problemen ontstaan zoals blokkades van pompen, vastzittende kranen, verstoppingen in de ketel enzovoort. Je merkt het nooit wanneer zuurstof corrosie veroorzaakt en slib vormt in het systeem, tenzij Risycor je tijdig waarschuwt. Zo vermijd je ergernis en discussie en bespaar je heel wat geld.

Meer info op resus.eu

reliability & sustainability in HVAC

SECTORNIEUWS EN REGLEMENTEN - FEDERATIES

De InGrid collectie van modulaire badkamermeubels van Vika was een blikvanger op de Batibouw stand van Van Marcke.

Renoveren voor meer comfort en minder verbruik Bouwunie peilt naar motivatie verbouwers

edereen heeft de mond vol over energiezuinige renovatie, maar wat drijft huiseigenaars nu werkelijk om de stap naar een verbouwing te zetten? Bouwunie, de vereniging van de Vlaamse bouw-KMO’s peilde hiernaar bij Vlaamse verbouwers, en stelde de resultaten voor op Batibouw. Bij die gelegenheid kreeg ook een nieuwe lichting bouwbedrijven het label ‘Energiebewuste Aannemer’. Dak, gevel en badkamer De peiling werd afgenomen bij bezoekers van de beurs Bouw & Reno in Antwerpen die advies kwamen vragen op de stand van Bouwunie. Zo kreeg men een staalkaart van particulieren met concrete plannen. De Vlaming investeert vooral in een betere isolatie: daken gevelwerken waren veruit de populairste werken, kort gevolgd door een nieuwe badkamer. Aan de installatie wordt minder gedacht: een nieuwe verwarming komt pas op de zevende plaats (van 14 mogelijke antwoorden). Hernieuwbare energie komt helemaal onderaan, met zonneboiler, warmtepomp en PV-panelen als minst populaire categorieën. Op de vraag naar de reden voor de verbouwing waren de meest populaire antwoorden: minder kosten (72%) en meer comfort (70%). Slechts 47% vermeldde de zorg voor het milieu en 13% deed de verbouwingen omdat het moest. Dat laatste cijfer wijst erop dat opgelegde verbouwingen slechts een heel beperkt draagvlak hebben.

voeren. De voornaamste reden daarvoor was de kostprijs. Nochtans heeft werken met een vakman heel wat voordelen, zoals garantie, kwaliteit en gebruik van moderne materialen. Bouwunie wil die in de verf zetten, onder meer met het label Energiebewuste Aannemer. Bedrijven kunnen dit label verwerven door een aantal opleidingen te volgen, en te voldoen aan een reeks verplichtingen in verband met wetgeving, contacten met klanten en inzet van onderaannemers. Het label kent succes, want er zijn al 92 bedrijven gecertificeerd. Het werd in 2012 in het leven geroepen, en ondertussen zijn al de eerste certificaten aan hernieuwing toe. Op Batibouw werden dan ook 10 labels uitgereikt, 5 nieuwe en 5 hernieuwingen. De uitreiking gebeurde door Jochen De Smet, medewerker van Vlaams minister voor energie Annemie Turtelboom. Door die aanwezigheid wilde de minister haar waardering en steun voor het initiatief uitdrukken. (Door Alex Baumans)

Zelfbouw om kosten te besparen Een kleine 80% van de ondervraagden zei minstens een deel van de werken zelf uit te

www.bouwunie.be

Jochen De Smet, medewerker van minister Annemie Turtelboom verzorgde de uitreiking van de certificaten van het label Energiebewuste Aannemer van Bouwunie.

DE ONDERNEMING

2015

JAAR NS

-3% Begetube bestaat 35 jaar. U viert en geniet mee.

Extra korting, bovenop uw huidige condities op het volledige gamma.

Plaats uw bestelling bij uw groothandel tussen 27/04/2015 en 22/05/2015

www.begetube.com BEGETUBE N.V.

Kontichsesteenweg 53 - 55 B-2630 Aartselaar t + 32 3 870 71 40 f + 32 3 877 55 75

member of

PRODUCT NEWS

Vernieuwd gamma Om zuinige, rendabele en betaalbare oplossingen te kunnen aanbieden, heeft Bulex zijn gamma Thermo Master condensatieketels vernieuwd. Er worden 4 modellen aangeboden van 18 tot 30 kW, waarvan er drie combiketels; het vierde toestel, dat alleen voor de verwarming zorgt, kan dan weer uitgerust worden met een boiler van het merk. De nieuwe Thermo Master condensatieketels maken gebruik van recente ontwikkelingen zoals een warmtewisselaar uit aluminium-silicium en een hoogrendementspomp. De stilstandsverliezen bedragen slechts 3 W. Deze toestellen zijn bovendien erg gemakkelijk te onderhouden doordat alle onderdelen gegroepeerd zijn in dezelfde behuizing.

www.bulex.be

Huwelijk van materialen Met de nieuwe collectie Qualitime verenigt Ethnicraft Bathroom twee edele materialen: massief hout, de specialiteit van de firma, en Corian kunstmarmer van DuPont. De ovale opbouwwasbakken uit DuPont Corian zijn harmonieus ingewerkt in de eiken badkamermeubels. Het resultaat is een geslaagde combinatie van de kwaliteiten van het DuPont Corian kunstmarmer (hygiëne onderhoudsvriendelijkheid , enz.) en de zachtheid van gelakt hout. De badkamermeubels bestaan in drie afmetingen: 90 cm met een opbouwwasbak en 140 cm of 185 cm met twee opbouwwasbakken.

www.ethnicraft.com

Schroevendraaiers voor droogbouw Met drie draadloze toestellen en drie met netvoeding introduceert de fabrikant Metabo zes nieuwe modellen van schroevendraaiers voor de droogbouw. Deze zijn bijzonder licht, comfortabel, ergonomisch, snel, nauwkeurig en compact. Bovendien beschikken ze over een krachtige aandrijving met nullasttoerentallen van 2500, 4000 of 6000 toeren per minuut. De zes modellen voor de droogbouw kunnen gebruikt worden om gipsplaten vast te schroeven op een onderbouw uit hout of metaal. Alle toestellen zijn compatibel met het schroevenmagazijn SM 5-55 voor schroeven van 25 tot 55 mm lang.

www.metabo.be

Hygiëne en transparantie Saint-Gobain heeft een speciaal helder en transparant glas ontwikkeld voor deuren, wanden, douchecabines en -schermen. Bijzonder hieraan is de bekleding met een voor het blote oog onzichtbare laag die kalkafzetting voorkomt en de veroudering van het glas vertraagt. Het sgg Timeless glas van Saint-Gobain is bovendien beschermd tegen corrosie. Dankzij deze speciale laag wordt het schoonmaken ook gemakkelijker. Het glas wordt aangeboden in diktes van 4, 6, 8, 10 en 12 mm.

www.saint-gobain-glass.com

DE ONDERNEMING

KSB SuPremE® – de meest energie-efficiënte magneetloze motor ter wereld De nieuwe generatie SuPremE®-motoren van KSB laat toe een energiebesparing tot 70% - en zelfs meer - te realiseren*. De motor voldoet nu al aan de vereisten van de rendementsklasse IE4 (IEC (CD) 60034-30 Ed.2) en anticipeert op de toekomstige Europese normen die vanaf 2017 van kracht worden. Dankzij zijn constructie zonder magnetische materialen scoort de SuPremE®-motor van KSB ook op ecologisch vlak opmerkelijk beter dan asynchrone motoren en synchrone motoren met permanente magneten. De keuze van robuuste materialen en de doordachte opbouw staan garant voor een lange levensduur. Investeer vandaag nog in de elektrische (r)evolutie van morgen! KSB Belgium · Zoning Industriel Sud · 1301 Bierges/Wavre · www.ksbbelgium.be * afhankelijk van het belastingsprofiel en vergeleken met een IE2 asynchrone motor

Onze technologie. Uw succes. Pompen Afsluiters Service n

COGENERATION UNIT

XRGI - De WKK voor de gemeenschappen Hoog rendement - Prachtige stilte Grote betrouwbaarheid Vier versies : XRGI 6 - 6kWEL 13.5kWTH XRGI 9 - 9kWEL 15kWTH

Meer informatie op www.thema-sa.be

XRGI 15 - 15kWEL 30kWTH XRGI 20 - 20kWEL 40kWTH

PRODUCT NEWS

Verfijning en welzijn De badkamercollectie Eleganza van Gessi speelt met een subtiele combinatie van goede smaak, zorg voor kwaliteit en bijzondere aandacht voor de kleinste details. De reeks Eleganza vertoont een buitengewone verfijning in een stijl die zowel minimalistisch als tijdloos is. Ze omvat opbouwwasbakken, sanitaire toestellen, badkuipen, kranen en andere toebehoren. Deze elementen passen harmonieus in een traditioneel of hedendaags kader. De vertrouwde afwerkingen van Gessi in chroom en roestvrij staal worden hier aangevuld met goud, gepatineerd messing en andere afwerkingen op vraag voor een meer uitgesproken persoonlijke toets van de badkamer.

www.gessi.com

Pompen voor SWW Wilo heeft pas talrijke nieuwigheden voorgesteld, waaronder de hoogrendementspomp Star-Z-Nova voor warmwaterinstallaties in een- of tweegezinswoningen. Met zijn nieuwe synchroonmotor en het geringe verbruik (2 tot 4,5 W) kan deze pomp tot 80 % energie besparen in vergelijking met traditionele pompen voor SWW. De Star-Z-Nova is bovendien geschikt voor drinkwater met een hardheid tot 20°dH. Tot slot beantwoordt deze pomp aan de strengste eisen op het vlak van hygiëne en veiligheid dankzij zijn corrosiebestendige waaier uit roestvrij staal.

www.wilo.be

Je verwarming vanop afstand bedienen Naar het voorbeeld van de ronde thermostaat die Honeywell in 1956 op de markt bracht, is de Round Connected de regelaar die vanop afstand kan worden aangesloten en beheerd. Hiermee kan je verwarmingssysteem bediend worden van om het even waar met een smartphone, een tablet of een Pebble-smartwatch via de app Total Connect Comfort (iOS en Android). In IFTT is er een kanaal voor Round Connected; hiermee kan de thermostaat verbonden worden met 165 verschillende producten en diensten zodat het gebruik ervan nog gemakkelijker wordt. Je verwarming beheren met de Round Connected draagt ertoe bij dat je aanzienlijk kunt besparen op je verwarmingskosten.

www.honeywell.com

Een tijdloze badkuip Comfortabel, praktisch en elegant. De Edonia badkuip die Mario Ferrarini heeft ontworpen voor Antonio Lupi heeft een verrassend design met vier poten die een integraal deel uitmaken van de kuip zelf. Edonia is een tijdloos model dat in elke badkamer kan worden geplaatst, van de meest klassieke tot de meest moderne en minimalistische. De Edonia badkuip is uitgevoerd in Cristalplant en is beschikbaar in de volgende afmetingen: 172 x 76 x 60 cm.

www.antoniolupi.it

DE ONDERNEMING

PRODUCT NEWS

Antikalktoestel Pugh & Co International lanceert het antikalktoestel met twee meegeleverde patronen type 150B. In sommige streken bevat het leidingwater te hoge concentraties calciumzouten, wat kan leiden tot afzettingen die leidingen verstoppen en sanitaire toestellen of huishoudtoestellen beschadigen. Dit toestel voorkomt dat calciumcarbonaatdeeltjes, die van nature in water aanwezig zijn, samenklonteren. De interne structuur van het systeem dwingt het water een vooraf bepaald traject te volgen langs twee behuizingen waarin patronen met actieve kristallen zijn ingebracht.

www.pugh.be

Slimme spiegel Voortaan kun je in een badkamerspiegel de voorkant en de achterkant van je lichaam zien met de hoogtechnologische spiegel / ME2/, ontwikkeld door de Belgische onderneming Alke in samenwerking met de specialist Deknudt Mirrors. De /ME2/ bestaat uit twee opendraaiende panelen met spiegels aan beide zijden. In het linkerpaneel is een camera ingewerkt en in de rechterspiegel is een scherm ter grootte van een tablet ingebouwd zodat je het camerabeeld kunt bekijken. Tot slot zorgt een functionele ledverlichting ervoor dat de gebruiker een perfect zicht heeft op de achterkant van zijn nek, zijn hoofd en zijn rug. Deze spiegel is ontworpen voor de gemiddelde badkamer.

www.alke.be

Slimme badkamermeubels Op Batibouw heeft de Belgische badkamermeubelfabrikant De Decker twee nieuwigheden voorgesteld, namelijk Cosmos en Scala. De collectie Cosmos onderscheidt zich door zijn uitsparingen in de kasten en in de laden; deze decoratieve elementen dienen ook als handgreep. De Scala reeks badkamermeubelen maakt meer gebruik van technologie, met een systeem om met een lichte druk deuren en laden te openen en met een sluitsysteem met een Blumotion-demper. De Scala en Cosmos meubelen zijn vervaardigd uit mdf-platen met een gelakte poederafwerking. De Decker biedt voor deze meubels negen kleuren aan.

www.dedecker.be

Keramische spoelbakken De Zwitserse fabrikant heeft pas drie nieuwe modellen uit Fraceram toegevoegd aan zijn bestaande gamma keukenspoelbakken Kubus. Dit is een keramisch materiaal dat in het assortiment van Franke de klassieke modellen roestvrij staal aanvult. Fraceram is bekend voor zijn robuustheid, met een hoge hardheid en een zeer goede schokbestendigheid. Het is bovendien bestand tegen erg lage en erg hoge temperaturen en ook tegen voedingszuren. Het Kubus spoelbakkengamma wordt dan weer gekenmerkt door zijn geraffineerde vormen. De modellen in Fraceram zijn beschikbaar in vier kleuren: wit, magnolia, grafiet en onyx.

www.franke.com

DE ONDERNEMING

RADIATOREN FARAL RADIATEURS

FLY MAX.DRUK DIEPTE HOOGTE ELEMENTEN KLEUR WAARBORG

6 BAR 80mm 350/500/600/700/800 MAX. 15 RAL 9010 15 JAAR/AN

PRESS. MAX. EPAISSEUR HAUTEUR ELEMENTS COULEUR GARANTIE

OPGELET: VOOR TOTALE HOOGTE, 80 mm BUTELLEN ATTENTION : POUR HAUTEUR TOTALE, AJOUTER 80 mm

ALLIANCE MAX.DRUK DIEPTE HOOGTE ELEMENTEN KLEUR WAARBORG

6 BAR 95 mm 350/500/600/700/800 MAX. 15 RAL 9010 15 JAAR/AN

PRESS. MAX. EPAISSEUR HAUTEUR ELEMENTS COULEUR GARANTIE

OPGELET: VOOR TOTALE HOOGTE, 80 mm BUTELLEN ATTENTION : POUR HAUTEUR TOTALE, AJOUTER 80 mm

CONDOR MAX.DRUK DIEPTE HOOGTE ELEMENTEN KLEUR WAARBORG

6 BAR 80 mm 1000/1200/1400/ 1600/1800/2000 MAX. 10 RAL 9010 15 JAAR/AN

PRESS. MAX. EPAISSEUR HAUTEUR ELEMENTS COULEUR GARANTIE

OPGELET : VOOR TOTALE HOOGTE, 42 mm BUTELLEN ATTENTION : POUR HAUTEUR TOTALE, AJOUTER 42 mm

N.V. SOVAC S.A

T. 02/672 20 62 - F. 02/673 93 92 www.sovac.be – info@sovac.be

INFO 485

KERNCIJFERS

LONEN EN FACTURATIE Loonschaal geldig vanaf 01.01.2015 Kwalificatie

Verhoging t.o.v. vorig trimester

Nieuw bruto uurloon €

Categorie I

+0,000

13,379

Categorie I A

+0,000

14,045

Categorie II

+0,000

14,261

Categorie II A

+0,000

14,973

Categorie III

+0,000

15,168

Categorie IV

+0,000

16,099

De peterschapsregeling Contracten afgesloten vanaf 01.07.2005 Maand 1-6

€ 12,135

Maand 7-12

€ 12,536

Maand > 12

€ 12,937

Vergoedingen voor industriële leerlingen (contracten afgesloten na 01.12.2012) 1) Jongerenleerlingwezen Leeftijd

Arbeiders met bijzondere kwalificatie Categorie

Bijslag

Totaal €

1e meestergast

+3,220

19,319

+1,517

16,685

+1,610

17,709

(cf. chapitre 10 CCT/L’entreprise N° 639)

1e ploegbaas A CAO van 17.05.1990 : 0,542

(cf. chapitre 10 CCT/L’entreprise N° 639)

1e ploegbaas B (Hfst. 10 CAO/De Onderneming nr. 639)

Bijzondere, ongezonde, hinderlijke of lastige werken

Overige maanden €

15 jaar

320,40

480,60

16 jaar

350,50

525,70

17 jaar

380,50

570,70

18 jaar

410,50

615,80

19 jaar

440,60

660,90

20 jaar

470,60

705,90

21 en meer

500,70

751,00

2) Bouwleerlingwezen Leeftijd

Kost en huisvesting Vanaf 01.01.2015

Leervergoeding 1e maand €

Vergoeding €

Maaltijd:

26,06

Huisvesting:

12,45

Totaal:

38,51

Leervergoeding 1e maand €

Overige maanden €

18 jaar

410,50

615,80

19 jaar

440,60

660,90

20 jaar

470,60

705,90

21 en meer

500,70

751,00

Barema jonge arbeiders Contracten afgesloten tot 30.06.2005. Voor arbeiders jonger dan 21 jaar, voor 1 juli 2005 in dienst getreden.

Categorie

Facturatiebijslagen

Omschrijving

Categorie

Bijslag

Leidekkers

+10%

Meestergasten Ploegbazen Baas die werkelijk een prestatie levert

loon 2e graad +20%

III

Zonder vakopleiding

Met succes voltooid: - 2e graad technisch onderwijs of buitengewoon sec. onderwijs - stage in de instustrie of ondernemersopleiding - opleiding erkend door het Fonds voor vakopleiding

Diploma behaald van: - technisch secundair onderwijs - beroeps secundair onderwijs - vierde jaar buitengewoon secundair onderwijs

15 jaar

€ 7,225

17 jaar

€ 11,238

15 jaar en 6 maanden

€ 7,894

17 jaar en 6 maanden

€ 12,576

16 jaar

€ 8,563

18 jaar

€13,379

16 jaar en 6 maanden

€ 9,900

DE ONDERNEMING

NEW

Bluetooth + testo Cooling App

Incl. testo Cooling App De nieuwe testo 557 maakt uw werk efficiënter: met de Bluetooth verbinding en de testo Cooling App doet u meer in minder tijd. • Comfortabel: diagnose, documentering en rapportering met de testo Cooling App • Flexibel: 60 koelmiddelen beschikbaar in het toestel, update mogelijk met de testo Cooling App • Nauwkeurig: vacuümmeting met een externe sonde testo NV • Industrielaan 19 • 1740 Ternat • tel. 02/582 03 61 • info@testo.be

www.testo.be

KERNCIJFERS

WAARDEN VAN ‘S’

Gezondheidsindex

Waarden van ‘S’ op 01.01.2015 Categorieën Medewerkers

Offertes vanaf 11.07.1981 voor aanbestedingen vanaf 11.10.2014 Offertes vanaf 11.06.2007 voor aanbestedingen vanaf 11.01.2015

2013=100

(dakbedekkingswerken)

(sanitair, verwarming)

-10

10 tem 19

20 en +

-10

10 tem 19

20 en +

30,319

31,230

31,232

29,196

30,106

30,109

30,164

31,073

31,076

29,955

29,846

29,958

Waarden van ‘S’ op 01.07.2014 Categorieën

(dakbedekkingswerken)

(sanitair, verwarming)

2004=100

1996=100

2015

Gez. index

Index

Gez index

Index

Gez index

Index

Feb

100,89

100,23

121,84

122,72

138,62

141,04

Jan

100,61

99,85

121,54

122,22

138,24

140,46

2014

Gez. index

Index

Gez. index

Index

Gez. index

Index

Dec

100,40

99,09

121,25

122,51

137,95

140,64

Nov

100,28

100,09

121,11

122,51

137,78

140,80

Okt

100,28

100,22

121,11

122,67

137,78

140,98

Sept

100,06

100,09

120,84

122,51

137,48

140,80

Aug

100,12

100,17

120,91

122,61

137,56

140,91

Jul

100,46

100,55

121,33

123,07

138,03

141,44

Jun

100,34

100,38

121,18

122,87

137,87

141,20

Mei

100,29

100,30

121,12

122,27

137,80

141,09

Medewerkers

-10

10 tem 19

20 en +

-10

10 tem 19

20 en +

Apr

100,44

100,41

121,30

122,90

138,00

141,25

Offertes voor 11.07.1981

30,343

31,258

31,259

29,216

30,131

30,132

Mrt

100,79

100,72

121,72

123,28

138,49

141,68

Offertes voor 11.06.2007

30,191

31,101

31,102

29,069

29,980

29,981

Feb

100,75

100,66

121,68

123,21

138,43

141,60

Jan

100,60

100,50

121,49

123,01

138,22

141,37

2013

Gez. index

Index

Gez. index

Index

Gez. index

Index

Dec

121,27

122,84

137,97

141,18

Nov

121,12

122,64

137,80

140,95

Okt

120,99

122,56

137,65

140,86

Sept

120,81

122,65

137,45

140,96

Sociale lasten op 01.10.2012 Categorieën

(dakbedekkingswerken)

(sanitair, verwarming)

Medewerkers

-10

10 tem 19

20 en +

-10

10 tem 19

20 en +

Aug

120,89

122,58

137,54

140,88

Offertes voor 11.07.1981

106,36

113,10

113,11

98,65

105,39

105,40

Jul

121,06

122,60

137,73

140,97

Offertes voor 11.06.2007

106,33

113,07

113,09

98,62

105,36

105,38

Jun

121,01

122,53

137,32

140,82

Mai

120,81

122,32

137,11

140,58

Apr

120,49

122,14

137,08

140,38

Sociale lasten op 01.02.2014 Categorieën

WAARDEN VAN ‘I’

(dakbedekkingswerken)

(sanitair, verwarming)

Medewerkers

-10

10 tem 19

20 en +

-10

10 tem 19

20 en +

Offertes voor 11.07.1981

106,36

113,10

113,11

98,65

105,39

105,40

Offertes voor 11.06.2007

106,04

112,27

112,28

98,39

104,62

INDEXEN

Kilometervergoeding 01.07.2013 - 30.06.2014

€ 0,3461/km

01.07.2014 - 30.06.2015

€ 0,3468/km

104,63

Indexcijfer bouwmaterialen Aanbestedingen na 01.11.1971 2011

2012

2013

2014

2015

Jan

7454

7466

7380

7260

7033

Feb

7457

7487

7362

7245

6993

Mrt

7460

7502

7314

7181

Apr

7437

7483

7238

7199

Mei

7431

7461

7198

7191

Jun

7460

7386

7161

7196

Jul

7481

7381

7184

7226

Aug

7395

7411

7286

7250

Sept

7371

7450

7296

7269

Okt

7333

7417

7269

7242

Nov

7361

7381

7235

7189

Dec

7398

7376

7249

7080

DE ONDERNEMING

100%

TEVREDENHEID of geld terug

Unieke AFC technologie

’t Is een jongen. Maak kennis met Max. Na een ongestoorde broedtijd van meer dan 50 dagen wil hagedis Max de Eclipse TRV bedanken voor de perfect geregelde temperatuur en de stille omgeving. Onze nieuwe TRV: • is de kleinste automatische TRV die momenteel op de markt beschikbaar is • biedt een nauwkeurig inregelsysteem voor efﬁciënter gebruik van radiator en ketel • maakt afzonderlijke, ingewikkelde berekeningen overbodig • handhaaft vrijwel geruisloos het juiste debiet • wordt gesteund door onze “niet tevreden; geld terug” garantie. U stuurt het product binnen 12 maanden terug naar de verkopende partij en krijgt uw geld terug. (Zo eenvoudig is dat!)

Ontdek meer over de nieuwe Eclipse TRV van IMI Heimeier op eclipsetrv.com

KERNCIJFERS

ENERGIEËN Brandstof op basis van aardolie - Prijzen op 27.03.2015 Benaming

Prijs incl. BTW

c/kWh

Gasolie verwarming: meer dan 2000 liter, zonder korting, op onderwaarde

63,34 c/l

6,33

Stookolie extra: > 2000 liter

64,41 c/l

6,44

Omzettingsfactor voor verbruikersprijs van bovenwaarde naar onderwaarde Propaan in bulk (op onderwaarde): >2000 liter

0,902 49,52 c/l

KOERS VAN HET SCHROOT Richtprijs op 27.03.2015 Koper (nieuw/100 kg) Rood (koper)/100 kg Zink (bedekking)/100 kg Lood/100 kg Messing/100 kg Aluminium/100 kg Gietijzer 2k. niet mec. (c.v., rad., edm)/ ton IJzer (badkuipen, enz.)/ton

€ 643,44 € 455,00 € 130,00 € 135,00 € 270,00 € 100,00 € 14,00 € 11,00

Een nieuwe generatie radiatoren die efficiĂŤntie & flexibiliteit combineert Ontdek de voordelen van E.Flow Integra Met de ontwikkeling van de nieuwe E.Flow Integra hebben we naast een homogene warmteverdeling vooral op een verhoogde efficientie en flexibiliteit gefocust. We hebben een radiator ontwikkeld die in elke situatie kan toegepast worden, ongeacht het temperatuurregime en het debiet. Met zijn 8 aansluitingen, inclusief middenaansluiting, biedt de E.Flow Integra maximale flexibiliteit voor zowel renovatie als nieuwbouw. Bovendien is de E.flow Integra snel en efficiĂŤnt te plaatsen en wordt deze - zoals alle Radson radiatoren - volledig voorgemonteerd geleverd, inclusief een handige KV-tabel.

Vogelsancklaan 250, B - 3520 Zonhoven

Tel. +32 (0)11 81 31 41

De diagonale stroming zorgt voor een homogene warmteverdeling.

info@radson.be

www.radson.com

Round Connected Profiteer van optimale controle

Snelle montage. Eenvoudige bediening.

De gewenste temperatuur kan eenvoudig worden ingesteld op de Round of via de gratis Total Connect Comfort-app op smartphone en tablet. Er kan tevens een weekprogramma ingesteld worden via de app, waardoor de Round een klokthermostaat wordt. Zo heeft u altijd de controle over uw verwarming of u nu thuis bent of onderweg. En dat betekent maximaal comfort tegen minimale energiekosten. De Round Connected is te installeren in drie eenvoudige stappen!

www.honeywellenergiebesparen.be

Thermostaat plaatsen

Internetmodule aansluiten

Account instellen

ÂŠ 2015 Honeywell B.V. AD0401

Honeywell introduceert de nieuwe Round Connected. Er is een Round Connected voor aan/uit en voor modulerende Opentherm cv-toestellen, waardoor de thermostaat geschikt is voor elk verwarmingsysteem.