DE PA R T A ME N T I I T H E O LO G J I S Ë DH E K U LT U R Ë S
2021-22
GUIDA E STUDENTIT
K O LE G J I U N I V E R S I T A R LO G O S
PËRMBAJTJA PË RS HË NDE T J E
3
1 . UNI VE RS I T E T I
5
1 . 1 K A MPUS I
6
1 . 2 A K OMODI MI – J ET A S T UDENT OR E
7
2 . DE PA RT A ME NT I
9
2 . 1 S T R UK T UR A E DEPA R T A MENT I T
10
2 . 2 PR OGR A ME K ËR K I MOR E – A R S I MOR E
13
3. PROGRA MI BA CHE LOR
17
3. 1 MBI PR OCEDUR A T E PR A NI MI T T Ë S T UDENT ËV E
19
3. 2 R R EGULLA T & K A LENDA R I A K A DEMI K
22
3. 3 S I S T EMI ECT S
27
3. 4 PLA NI MËS I MOR
29
3. 5 PR A K T I K A S T UDENT OR E
50
4. PROGRA ME T MA S T E R 5 2 4. 1 . BA S HK ËJ ET ES A E POPUJ V E DHE E K ULT UR A V E
52
4. 2 . T UR I Z MI R ELI GJ I OZ
57
PËRMBAJTJA 5 . PROGRA ME T DHE S HË RBI ME T PË R S T UDE NT Ë T
64
6 . BI BLI OT E K A
68
S HT OJ CË
78
I . R R EGULLOR J A PËR T EZ ËN
78
I I . DOK UMENT ET PËR PR A K T I K ËN PR OFES I ONA LE
84
I I I . DOK UMENT I PËR PR OPOZ I MI N E T EZ ËS
91
I V . MODELET
93
V . E-MA I L-ET E S T A FI T A K A DEMI K
96
Përshëndetje
DR . G E O R G I O S G A I T A N O S LE K T O R I S T U DI ME V E R E LI G J I O Z E PË R G J E G J Ë S I DE PA R T A ME N T I T
3
Të dashur studentë, Do të doja t’ju mirëprisja të gjithëve në Departamentin e Theologjisë dhe Kulturës të Kolegjit Universitar “Logos” dhe në arsimin e lartë, i cili do të jetë një hap i ri dhe sfidues në jetën tuaj. Ju jeni thirrur të studioni shkencën e Theologjisë dhe, si personalitete të plota të mbushura me traditën e krishterë, të ndihmoni botën moderne të çlirohet nga materializmi i tepërt ndërsa projektoni vlerën e njeriut, të krijuar "si shëmbëlltyrë dhe ngjashmëri" e vetë Krijuesit të tij, dhe të harmonizoni progresin teknik me përparimin moral.
4
1. Universiteti Aktiviteti i Kolegjit Universitar “Logos” bazohet në Ligjin Nr. 80/2015 "Për Arsimin e Lartë dhe Kërkimin Shkencor në Institucionet e Arsimit të Lartë në Republikën e Shqipërisë" dhe është i licencuar me vendim të Këshillit të Ministrave Nr. 1055 dt. 29/07/2009 "Për dekretin e lejes së Fakultetit të Lartë Privat "Logos". Qëllimi i Kolegjit Universitar “Logos” është të: zhvillojë njohuri përmes mësimdhënies dhe kërkimit shkencor për të arsimuar më mirë studentët dhe për t'i trajnuar ata sipas standardeve moderne; ofrojë mësim të përjetshëm; kontribuojë në përparësitë strategjike dhe interesat zhvillimore të vendit; zhvillojë dhe mbështesë mësimdhënien përmes kërkimit shkencor; trajnojë shkencëtarë të nivelit të lartë me njohuri moderne sipas kurrikulave të aprovuara nga Ministria e Arsimit; kryejë kërkime shkencore dhe studime në fushat dhe sektorët e mbuluar, në bashkëpunim me institucione me anë të marrëveshjeve dhe kompani private; bashkëpunojë me institucionet e arsimit të lartë, brenda dhe jashtë vendit, me qëllim zbatimin e përbashkët të kurrikulave dhe dhënien e diplomave të përbashkëta.
5
Organet administrative të Kolegjit Universitar “Logos” janë Senati Akademik, Bordi i Etikës, Rektori, Bordi Menaxhues dhe Dekanatet. Senati Akademik është organi më i lartë kolegjial akademik i Kolegjit Universitar "LOGOS", përgjegjës për përmbushjen e misionit të tij. Senati Akademik përcakton politikat e zhvillimit të institucionit, programon, koordinon, drejton dhe merr vendime për mësimdhënien, kërkimet studimore dhe aktivitetet e shërbimit akademik dhe vlerëson efektivitetin e tyre. Senati Akademik zbaton, në veprimtarinë e tij, parimet e autonomisë dhe lirisë akademike, si dhe respektimin e të drejtave të studentëve. Autoritetet administrative akademike të Kolegjit Universitar “Logos” janë Rektori, Dekanët, Përgjegjësit e Departamenteve dhe Përgjegjësi i Qendrave Kërkimore. Personeli akademik i universitetit (të përhershmit, ata me kohë të pjesshme dhe vizitorët) është i ndarë në katër kategori: a) Profesorë, b) Profesorë të Asociuar, c) Lektorë dhe d) Asistentlektorë.
1.1 Kampusi
Kampusi kryesor i universitetit ndodhet në Tiranë, Rruga “Dritan Hoxha”, Pallatet “Komfort”. Megjithatë, Departamenti i Theologjisë & Kulturës është vendosur në një kampus tjetër, në një kompleks modern rreth Manastirit të hirshëm të Shën Vlashit [1], në fshatin me të njëjtin emër, 5 minuta larg qytetit të Durrësit. Në kampusin tonë mund të gjeni: klasat moderne që përfshijnë tabela të bardha, netbook-ë, projektorë dhe lidhje Wi-Fi, sallën e konferencave, bibliotekën me mbi 18.000 tituj (libra, enciklopedi, revista, burime, etj), laboratorin kompjuterik, sallën e ngrënies, mensën, palestrën, studion, zyrën e revistës & mediave sociale, kopshtet, kishën e Ngjalljes, kishën e Shën Vlashit, konviktet, sallën e ndenjjes – sallën e lojërave, skiti i Miroprurëseve të Shenjta Shtëpinë e Shpresës. [1] Shqyrtoni Historinë e Manastirit të Shenjtë të Shën Vlashit te broshura e mirëseardhjes së Departamentit tonë.
6
1.2 Akomodimi – Jeta Studentore K ish a O rt hod h ok se A uto qe fal e e S hq ip ëri së u of ro n st ud en tëv e të D ep ar tam e nt it to në m un d ësin ë q ë të q ën dro jn ë d he të je toj në n ë k on vik te t e k am pu sit të S hë n V las hi t. E kz isto jnë k onv ik te të ve ça nt a p ër st ud en të m es hk uj d he fe m ra. Ç do d ho më m un d të st re ho jë d y os e tr e st ud en të, k u at a m un d të st ud ioj në, të pë rd or in k om pj ut er ë të q ën dru es hë m d he la pt op ët e ty re, t ë lu te n d he të p us ho jnë. G jith as ht u, ek zis to n n jë sa llë e p ërb as hk ët n dje njj eje d he n jë sa llë lo jër ash m e k ollt uk ë d he T V, k u st ud en tët m u nd të k alo jnë k oh ën e lir ë pa s m ës im it. P ër m ë te pë r, k ish a e N gja llj es, që n do dh et n ë k ati n e tr et ë, of ron n jë h ap ës irë të q etë p ër pë rk us hti m lu të s, k u st ud en tët m bl idh en p ër sh ër be sa t e p ërd its hm e. S all a k rye so re e n grë nie s në k am p us ës ht ë n jë h ap ësir ë e n gro ht ë d he m iq ëso re p ër st ud en të t, fa ku lte tin, st afi n d he vi zit or ët p ër të sh iju ar u shq im in e sh ijs h ëm (m ën gj esin, d rek ën d he d ark ën) të pë rg ati tu r n ga k uz hin ie rët ta në. G jat ë pe ri ud hav e të k res hm ë s në K ish ën O rt ho dh ok se , k uzh in ier ët ta në g atu ajn ë d he sh ër be jnë ed he g ati me p a m ish, p a b ulm e t d he p a va j. P ale str a jo në k a n jë fu sh ë, k u st ud en të t ta në m un d të lu ajn ë b ask et bo ll, vo le jbo ll, h en db oll, d he fu tb ol l sa lle. G jith as ht u, st ud en të t m un d të m ar rin p jes ë çd o d itë n ga or a 16:00 d eri 18:0 0 n ë n jë g rup st ud im i q ë n do dh et n ë b ib liot ek ë. Ç do të en jt e n ë m b rëm j e, st ud en tët m bl idh en n ë sa llë n e n de njje s p ër gr up in e ty re st ud im or b ib lik. K y g rup i p ërg ati t at a p ër p red ik im in e së d ielë s d he p rog ra m in e k ate kiz m it, k u m ar rin p jes ë.
7
P ër m ë te pë r, st ud en tët ta në k an ë m u nd ësin ë t ë p un ojn ë p ër re vi stë n st ud en tor e “ Fj ala” ( IS SN: 2 706-8 609), em i sio nin ra dio fo nik “Fj ala L ive”, p ër të n dih m ua r n ë m ed ia n so cia le të D ep ar tam e nt it , p ër të or ga niz ua r e ven te so cia le n ë m bë sh tet je të fë m ijë ve të Sh të pi së së S hp res ës d he të të m os hu arv e të in sti tu cio ne ve të K ish ës d he të je në an ët arë të k ori t të m uz ikë s b iza nt ine të d ep art am en tit . K lub i i st ud en tëv e k a lir in ë të n dë rm ar rë n ism a d he të pu n ojë në d isa pr oj ekt e në b ash k ëp un im me st afi n ak ad em i k d he ad m in ist rat iv të d ep art am en ti t . G jat ë fu nd ja vav e, st ud en të t m un d të ek sp lo rojn ë D ur rës in – n jë n ga q yte te t e S hq ip ëri së m ë m e g jall ëri d he h ist ori. N ë p ërg jit hë si, d ep art am en ti y në si gu ron n jë m ën yr ë je te se të k rish t erë or th od ho kse, d uk e p asu ru ar je tën m en do re, m or ale d he sh p irtë ro re të st ud en tëv e, të ci lët d o të je në b rez i i ri i d rej tue sv e të K ish ës së S hq ip ëri së. St ud en të t n uk m ës ojn ë p ër th eo lo gjin ë or th od h oks e ve të m n ë k lasë, se ps e p rog ra m i i d epa rta m en tit p ërf sh in e dh e je të n lit ur gji ke; p jes ëm ar rje n n ë sh ër be sën e M ën gje so re s, M br ëm ës or es d he P asd ar kë s; d isk uti m et e p ërj av shm e sh pi rtë ror e d he se m ina re t p eri od ike. St ud en tët m ar rin p jes ë, gj ith ash tu, në p rog ra m e m ë të gj er a ed u kim i të k rish t erë të p akt ën n jë h erë n ë ja vë.
Grafiku i mëposhtëm tregon orarin e zakonshëm ditor të studentëve tanë: K OHA 7:0 0 /7:30 8:0 0 8:30 -1 2 :2 0 1 2 :30 -1 3:1 5 1 3:30 1 4: 0 0 - 1 6 : 0 0 1 6:0 0 -1 8:0 0 1 8:0 0 /1 8:30 1 9:0 0 1 9:30 -2 0 :30 2 0 :30 -2 1 :30
AKTIVITETI Lutja e Mëngjesit/Liturgjia Mëngjesi 4 Orë Mësim Bashkëpunimi i Përditshëm me Profesorët Dreka Pushimi i Pasdites Grupi Studimor (Bibliotekë) Mbrëmësore Darka Kohë e Lirë Seminare të Veçanta (aktivitet jo i përditshëm) Pushimi i Natës
8
2. Departamenti
D ep ar tam e nt i i T he olo gji së & K ult ur ës i p ër ket F ak ult et it të S hk en cav e H um an e të K ole gji t U niv ers ita r “L og os”. Pë r m om e nt in, D ep ar tam e nt i y në of ro n n jë p rog ram tr e-v jeça r p ër ci kli n e p ar ë n ë T he olo gj inë So cia le d he Sh k enc ën e R el igj ion it, i n joh ur n ga sh te ti sh q ipt ar d he q ë op er on si pa s si ste m it të Bo l on jës. N e je m i d uk e p rit ur m ira tim i n e M in istr isë së A rs im it p ër d y p ro gr am e të g rad ës “M ast er”, n jë n ë Ba sh kë jet esë n e P op uj ve d he K ul tu rav e d he tj et rin n ë Tu riz m in Re lig jio z. F ill im i z yr tar i m ës im it n ë rr et ha na t e re ja is ht e n ë 15 te to r 2 01 8. E m ri i p ar ë i D ep ar tam e nt it to në is hte D ep art am e nti i T he ol og jis ë So ci ale d he S hk en cës së Re lig jio ni t, po r n jë vi t m ë v on ë Se na ti v en do si ta n dry sh oj ë at ë n ë D ep art am en ti i Th e ol og jis ë d he K ul tu rës. S tud en të t e D ep art am en ti t të Th eo lo gji së & K ul tu rës m ës oj në p ër th eo lo gji në d he b esi mi n or th od ho ks n ë n jë a mb ie nt të k rish t erë or th od h oks, k u at a st ud ioj në së b as h ku d he m ar rin p jes ë n ë ad h ur im; m ës ojn ë si të p ërd or in d isa te or i m od er ne të s hk en ca ve h um a ne d he so cia le p ër st ud im in e re lig jio ni t, p ër të k up tua r d he v ler ësu ar Th eo lo gji në O rth od h ok se p ërm e s k ërk im it st ud im or të g jerë m bi St ud im et B ib lik e & P at ris tik e, m b i Th e olo gj inë e K ris hte rë, m bi h ist or inë e re lig ji on ev e, m b i h ist ori në d he tr ad itën e K ish ës së S hq ip ëri së; m ës oj në s i të p rez an to jnë d he ja pi n m ës im n jë te m ë th e ol og jik e , të s hk ru ajn ë d he sh p reh in m en di mi n e ty re n ë m ën yr ë k riti ke, n dë rko h ë q ë u je pe t m u nd ësia p ër të zh vi llu ar af të si të re ja n ë g juh ë të h ua ja, in fo rm at ikë, ga ze tar i d he m ed ia so cia le. N jë n ga q ëll im et e d epa rt am en tit d he s taf it a ka de m ik ës h të q ë t'i p ërg at isë st ud en tët të b ëh en p ër do rue s të p av ar ur d he fl ek sib ël të b uri me ve th eo log jik e, n ë m ën yr ë q ë të n dë rth ur in n joh ur itë th eo lo gjik e me m un dë sin ë e d ial og ut d he b ash k ëp un im it b ren d a sh oq ër isë. P ër k ëtë a rsy e, p ro gr am i vl er ëso he t va zh di mi sh t n ga pr o ces et e b ren d sh m e të u niv er sit eti t n ë m ën yr ë q ë të si gu roh e t ci lë sia e m ës im dh ë nie s , k ërk im it st ud im or d he sh ër bim e ve ar sim o re.
9
K u r s e t e p r o gr a m i t b a c h e l o r j a n ë t ë n d a r a n ë 5 s e k t o r ë : S t u d i m e Bi b l i k e , S t u d i m i R e l i gj i o n i t , T h e o l o gj i Do gm a t i k e , S t u d i m e Pa t r i s t i k e & H i s t o r i e K i s h ë s , E t i k ë d h e Eduki m i Kri shterë. Çdo sektor mbul on d i s a k u r s e b a z ë . S t u d i m e t Bi b l i k e i referohen Studi mi t dhe Hermeneuti kës së Dh i a t ë s s ë V j e t ë r d h e t ë R e . S t u d i m i i R e l i gj i o n i t p ë r f s h i n t e m a t e s t u d i m i t shkencor të R e l i gj i o n i t , Hi stori në e R e l i gj i o n e v e t ë Bo t ë s d h e S o c i o l o gj i n ë e R e l i gj i o n i t . T h e o l o gj i a Do gm a t i k e m b u l o n l ëndën e Do gm a t i k ë s , Hi stori në e Do k t r i n a v e , T h e o l o gj i n ë e Li t u r gj i s ë d h e t ë M i s t e r e v e , Lë v i z j e n E k u m e n i k e d h e H i s t o r i n ë e Fi l o z o f i s ë . S t u d i m e t Pa t r i s t i k e & Hi stori a e Ki shës i referohen Hi stori së së Pë r gj i t h s h m e Kishtare, Hi stori së Kishtare të Shqipërisë, Li t e r a t u r ë s Kishtare, Li t e r a t u r ë s Pa t r i s t i k e dhe A r k e o l o gj i s ë s ë K r i s h t e r ë e Bi z a n t i n e . N ë fund, Etika dhe Edukimi i Krishterë mbul ojnë l ëndën e Homi l eti kës, Eduki mi n e K ri shterë, Eti kën e K ri shterë, Muz i kën Bi z a n t i n e , K a t e k i z m i n , Pe d a go gj i n ë , Li gj i n K a n o n i k d h e H y r j e n n ë T h e o l o gj i .
2.1 Struktura e Departamentit PE R S O N E LI A K A DE MI K
JE FFRE Y MA CDO N A LD
GE ORGIOS GA IT A NOS
GE ORGIOS K E S E LO PO U LO S
STUDIME PATRISTIKE
STUDIME RELIGJIOZE – DREJTUES DEPARTAMENTI
HISTORIA E LITURGJISË
PO R F Y R I O S N T A LI A N I S STUDIME BIBLIKE
N A T H A N H O PPE
MO T Ë R R A K E LA
STUDIME PATRISTIKE & STUDIME MISIONARE
STUDIME BIBLIKE
10
G LY K E R I A CH A T Z O U LI
A T Ë S T E PH A N O S A T HA NA S IOU
T H O MA I CH O U V A R DA
ARTI KRISTIAN
DOGMATIKË
LITERATURË E KRISHTERË & HYRJE NË THEOLOGJI
N I K O LA O S T S I R E V E LO S HOMELETIKË & EDUKIM I KRISHTERË
A TË S TE FA N RITS I STUDIME MISIONARE
11
A T Ë E MA N U E L LU S H A HISTORIA E KISHËS SË SHQIPËRISË
V LA S H PLE PI E DREJTA KANONIKE
T H O MA ÇO MË N I ETIKA E KRISHTERË & THEOLOGJIA PASTORALE
T H O MA S H K I R A HISTORI KISHE & ARTI KRISTIAN
MA R I N A BA BA
V I O LE T A PLE PI
T H E O DH O R I Q E S K O
EDUKIMI I KRISHTERË
SOCIOLOGJIA E RELIGJIONIT
HAGJIOLOGJI
T H E A N O K O S T O LI GJUHA SHQIPE & SHKRIMI AKADEMIK
A T Ë S PI R O K O S T O LI MUZIKË BIZANTINE
T H O MA ÇO MË N I ETIKA E KRISHTERË & THEOLOGJIA PASTORALE
A I DA Z O T O GJUHA GREKE
12
2.2 Programe Kërkimore – Arsimore A në tar ët e st afi t ak ad em ik të d ep art am en ti t to në ja në të p ërq en d rua r n ë in te res in e ty re p ër k ërk im e st ud im or e p ers on ale n ë lid h je m e sp ec ia lite tin e ty re. S hum i ca e st af it to në ak ad em ik m ar rin p jes ë n ë k onf ere nc a n dë rko m bë ta re d he k om bë ta re. P ër m ë te pë r, d ep art am en ti k a fi llu ar p roc es in e bo ti mi t të lib ra ve d he të m at eri ali t të ri ar sim or p ër st ud en të t e ti j. N ga fi llim i i fu nk si on im it të D ep art am en ti t , k em i b ot uar 12 lib ra d he k em i k riju ar k orp us e të re ja q ë p ërm b aj në p ërk th im e n ë g juh ën sh q ipe të ar tik ujv e d he k api tu jve të lib ra ve p ër të g jith a lë nd ët to na. N dë rko hë, d ep art am en ti sy no n të or ga niz oj ë k on fere nc a n dë rko m bë ta re m b i te m a q ë lid h en m e to le ran cën re lig jio ze n ë Sh qi pë ri, si ç is ht e e ven ti p ër P ërv jet or in e 10-të të Ja vë s së Ha rm o nis ë N dë rfe ta re Bo të ror e (4 M ar s, 2 020). N ë p ërg jit hë si, fo ku si k rye so r i d epa rt am en ti t p ër vi tet e ar dh sh m e d o të je të zh vi lli m i i E du kim it të K ris ht erë n ë S hq ipë ri d he p rom o vi mi i th es are ve ar ke olo g jik e të k rish te ra të k ëti j v en di q ë d ësh m ojn ë p ër tr ad itë n e m ad he të k rish te rë n ga p eri ud ha e P era nd ori së R om ak e d eri so t. K ëto p rog ra m e k ërk im or e d o të je në p jes ë th el bë sor e e p un ës k rye so re sh ke nc ore të k ëti j d ep art am en ti p ër vi tet e ar dh sh m e.
13
Për më tepër, Departamenti ka botuar Revistën e vet akademike; Theologjia dhe Kultura është Revista zyrtare akademike e Departamentit të Theologjisë dhe Kulturës. Kjo revistë akademike do të publikohet dy herë në vit e shtypur dhe online. Theologjia dhe Kultura është një revistë ndërkombëtare e recensuar dhe e disponueshme për të gjithë, dedikuar botimit të artikujve të hulumtimit me cilësi të lartë në fushën e Theologjisë, Studimit të Religjionit, Edukimit, Letërsisë dhe Shkencave Sociale. Revista boton analiza, punime origjinale, njoftime për konferenca, kritikë librash dhe raporte kërkimore, duke u përpjekur të sigurojë një platformë për ekspertë dhe studiues në të gjithë botën për të shkëmbyer hulumtimet dhe gjetjet e tyre të fundit. Një tjetër qëllim i Revistës do të jetë promovimi i studimeve tematike (case studies) që kanë të bëjnë me religjionin, historinë, kulturën dhe shoqërinë në Shqipëri dhe Ballkan në përgjithësi. Gjuha zyrtare e Revistës është anglishtja dhe vetëm në raste të veçanta do të publikojë artikuj në gjermanisht, frëngjisht ose italisht.
14
Së katërti, një program i veçantë që tashmë po funksionon është një seminar konsultimi për të ndihmuar studentët të arrijnë qëllimet e tyre akademike dhe personale. Kështu, zhvillohet në Departamentin e Theologjisë dhe Kulturës për të gjithë studentët e tij programi i mentorimit "Ndërtoni Karrierën Tuaj". Qëllimi i këtij programi është t'i drejtojë studentët në zgjedhjet e duhura për rrugën e tyre universitare dhe t'i përgatisë ata për një karrierë të suksesshme profesionale pas diplomimit. Programi mbledh të gjitha të dhënat e studentëve në një bazë të dhënash, e cila është një mjet i dobishëm për përgatitjen e CVve/rezymeve të tyre dhe kërkimin e programit të duhur akademik bazuar në kualifikimet, interesat dhe aftësitë e tyre pas diplomimit, por, gjithashtu, kultivon aftësitë e kërkimit të punës. Këtë vit akademik, ky program do të publikojë një libër për këtë arsye. Në të njëjtën kohë, programi ka një sasi të madhe materiali informues mbi studimet pasuniversitare në institucione të ndryshme akademike në Shqipëri dhe jashtë saj, ndërsa administron një bazë të veçantë të dhënash për bursat.
15
Përgjegjësitë kryesore të këtij programi janë këto: Shkrimi i Curriculum vitae-s, Shkrimi i një deklarate personale, Gjetja e programit të duhur akademik, Përshtatja dhe përgatitja e studentit për tregun e punës, Kërkimi i bursave, Koordinimi i stafit akademik të Departamentit për të pasuruar kurrikulën e studentëve të vet përmes aktiviteteve të veçanta, Këshillimi për aktivitete jouniversitare, Organizimi i takimeve me këshilluesit udhëzues, Seancat personale. Programi i pestë arsimor që po përgatitet ka të bëjë me bashkëpunimin e departamentit me shoqërinë. Kështu, shpresojmë që së shpejti të iniciojmë programin e të nxënit të përjetshëm, i cili do të bashkohet në universitet me të diplomuarit e Akademisë Theologjike. Qëllimi i këtij programi do të jetë rritja e aftësive katekitike të personave që janë diplomuar nga Akademia Theologjike dhe tani punojnë në këtë sektor të Kishës Orthodhokse të Shqipërisë.
Në fund, kemi nisur shkollën verore në ·12 kurse themelore të programit të cilën ata mund të kalojnë një javë bachelor në Theologji të projektuara falas pas mbarimit të shkollave gjatë për t'u dhënë studentëve kohës së verës në Shën Vlash, Durrës. parauniversitarë një pamje paraprake Ata mund të eksplorojnë një larmi të studimit universitar; kursesh të nivelit universitar në ·Strehim në kampus dhe ngrënie me Theologji dhe të jetojnë e mësojnë së studentë të tjerë parauniversitarë dhe bashku me një grup të larmishëm stafin rezidencial; bashkëmoshatarësh. Shkolla jonë ·Ditë të strukturuara, me takime verore për studentët e shkollave të mësimore javore dhe aktivitete CH E A LS Y WI LLI A MS H A N N A H PE R K I N S T H O MA S S MI T H mesme është krijuar për t'i përgatitur parauniversitare. VICE PRESIDENT DIRECTOR PRESIDENT ata për hapin tjetër shumë të Gjatë javës së tyre në Shën Vlash, ata rëndësishëm, si nga ana akademike, ndjekin mësim për 4 deri në 5 orë në ashtu edhe shoqërore, duke shtruar ditë dhe marrin pjesë në seminaret për rrugën për një përvojë të suksesshme gatishmërinë universitare ose eventet universitare. Kështu, ata e kalojnë për ndërtim ekipi. Në mbrëmje, ata verën e tyre në një mjedis të krishterë përfundojnë detyrat e shtëpisë në orthodhoks, takojnë njerëz të rinj nga dhomën e tyre dhe marrin pjesë në e gjithë Shqipëria, fitojnë njohuri e aktivitete shoqërore. Ata largohen nga aftësi të vlefshme dhe eksplorojnë programi veror parauniversitar më të Durrësin - një nga qytetet e Shqipërisë aftë për të menduar në mënyrë kritike më me gjallëri dhe histori -, mes një dhe për të kuptuar disa tema komuniteti bashkëmoshatarësh dhe themelore të Theologjisë Orthodhokse. këshilluesish mbështetës. Për shkak të pandemisë COVID-19, jemi Karakteristikat e këtij programi duke planifikuar që të kemi një shkollë janë:për studentë të shkollave të verore virtuale dhe të bashkëpunojmë mesme, në distancë me studentët.
16
3. Programi Bachelor
S I PA S V E N DI MI T T Ë DE PA R T A ME N T I T 2 2 / 0 6 - 3 - 2 0 2 0 DH E LI G J I T N R . 8 0 / 2 0 1 5 " PË R A R S I MI N E LA R T Ë DH E K Ë R K I MI N S H K E N CO R N Ë I N S T I T U CI O N E T E A R S I MI T T Ë LA R T Ë N Ë R E PU BLI K Ë N E S H Q I PË R I S Ë " , N E N I 3 5 PI K A 9 , DE PA R T A ME N T I I T H E O LO G J I S Ë & K U LT U R Ë S K A V E N DO S U R T Ë BË J Ë MË PA K S E 2 0 % N DR Y S H I ME N Ë K U R R I K U L, N Ë MË N Y R Ë Q Ë T Ë PË R MI R Ë S O J Ë S H Ë R BI ME T A R S I MO R E DH E A K A DE MI K E PË R S T U DE N T Ë T .
17
Në total, Programi i Ciklit të Parë të Studimeve të Departamentit të Theologjisë synon të ofrojë arsim të nivelit të lartë në fushën shkencore të Theologjisë, si dhe në studimin e religjionit dhe kulturës. Objektivi kryesor është të përgatisë profesorë të theologjisë, kler të trajnuar theologjikisht për t’i shërbyer Kishës, zbatues që mund të ofrojnë punë sociale dhe punë në organizata kulturore ose kishtare, shkencëtarë të aftë që studiojnë Theologjinë e Krishterë dhe veçanërisht atë Orthodhokse dhe, më përgjithësisht, diversitetin e fenomenit religjioz.
S a i p ërk et k arr ierë s p rof esi on ale të të d ip lo mu ar ve , K ur rik ul a e Ci kl it të Pa rë sy no n, gj ith as h tu, të a rrij ë re zu lta te t e m ëp os ht m e të të n xën it: të je në n ë g jen dje të zb at ojn ë n joh u ritë n ë p rak ti kë; të k om u nik ojn ë n ë n jë g juh ë të d ytë; të k ërk oj në, an al izo jnë d he pë rp ilo jnë të d hë na t d he in fo rm ac ion et , d uk e p ërd or ur te kn ol og ji të p ërs ht at sh me ; t’u p ërs h tate n si tu ata ve të re ja d he të m ar rin ve n dim e; të p un oj në n ë m ën yr ë au to no me os e n ë g rup n ë n jë k on tek st n dë rko m bë tar d he/os e n dë rdi sip li no r ; të re sp ek to jnë d ive rsit et in, m ul tik ul tu ral iz mi n d he m je di sin n aty ror; të tr eg ojn ë n dje sh më ri d he p ërg je gjë si p rof es ion al e, so cia le d he m or ale n da j çë sh tj ev e g jin ore; të k en ë af tës in ë e k riti kës d he ve të-k riti kë s; të p rom o vo jnë të m en du ar it e lir ë, p ro du kti v d he in du kt iv; të v ep roj në m e n dje sh më ri d he pë rg jeg jë si s oci al e n da j p ub lik ut. K oh ëz gja tja zy rta re e p rog ram i t ës ht ë 6 se m es tra d he n um ri m in im al i k red ite ve ev ro pia ne (E CT S), q ë k ërk oh et p ër të m ar rë d ipl om ën ës h të n jëq ind e te të dh je të (18 0). K urs et ja në të n da ra n ë p es ë ti pe: T ipi A ja në k urs et th em e lor e, Ti pi B ja në k urs et sp ec if ike sh k enc ore, Ti pi C ja në k urs et m e z gje dh je, T ipi D ja në k urs et p lot ësu es e d he T ip i E ja në d et yri m et p ër d ipl om im in e st ud en tëv e. P ërq in dja to ta le e lë nd ëv e n ë K ate go ritë A d he B n uk d uh et të je të m ë p ak se 70% .
S H K A LLA E V LE R Ë S I M I T , N Ë T Ë C I LË N LLO G A R I T E N PI K Ë T PË R PE R FO R M A N C Ë N E S T U DE N T Ë V E , Ë S H T Ë DH J E T O R E ( 0 - 1 0 ) . S H K Ë LQ Y E S H Ë M : 8 . 5 - 1 0 . 0 0 S H U M Ë M I R Ë : 6 . 5 - 8 . 49 M I R Ë : 5 . 0 - 6 . 49 PA S U K S E S : 0 . 0 - 4. 9 9 N O T A M I N I M A LE K A LU E S E ËSHTË 5.
18
3.1 Mbi procedurat e pranimit të Studentëve K rit eri i p ran im it p ër 24 st ud en të pë r të h yrë në p rog ra m in ba ch el or ës ht ë: n jë n otë m es ata re pr ej 7 G PA q ë ll og ari tet n ga d ipl om a e sh k ollë s së m es me d he p rov im e t k om bë ta re. 1.K rit eri i p arë i p ran im it të st ud en të ve d o të je të N ota M es ata re e p ërf tu ar n ë ar sim in e m es ëm të la rtë e ci la d uh et të je të m in im ali sh t n ë n ive lin q ë p ër cak to he t n ë VK M-n ë p ërk at ës e, që p ër d ep art am en ti n to në ës ht ë 7. K jo n otë zë 50% të p ikë ve to ta le p ër pr an im in. 2.K rit eri i d ytë ës ht ë In te rvis ta n ga n jë k om isi on ad h oc, q ë d o të n gri he t n ga D ep art am en ti . N ota m in im ale e in te rvi stë s n uk m u nd të je të m ë e u lët se n ota m in im ale q ë p ërc ak ton V KM p ërk at ëse e M at urë s S hte të ro re. K jo n otë zë 5 0% të p ikë ve to ta le p ër p ran im in. P roc ed ur at e ap lik im it d he të re gj ist rim it n ë pr og ram e t e ci kli t të pa rë të st ud im ev e si e dh e n ë pr og ram e t e tj era n ë in sti tu cio ne t e ar sim it të la rtë ve nd os en m e U DH ËZ IM n ga M in ist ria e A rsim i t, Sp or tit d he R ini së. A pl iki mi p ërf sh in tr e ra un de (os e k atë r) k u p ër çd o ra un d p ërc ak to he n af ate t e: 1. P age së s së ta rif ave, 2. A pl ikim i on li ne d he p ërz gj ed hj a e d egë ve, 3. P ub lik im i i re nd itje s së ap li ka nt ëve n ë U A lba nia, 4. R eg jist rim i n ë IA L, 5. Ç’re gj ist rim i
19
A pl iki mi: A pl iki mi k ryh et n ga m at ur an tët/k and id at ët që k an ë p ërf un du ar ar sim in e m es ëm të la rt ë d he p lot ëso jn ë k ëto k ush te: 1. Ja në p ajis ur m e d oku m en tac ion in lig jo r të p ërf un dim it të ar sim it të m es ëm të la rtë; 2. P lot ës ojn ë k rite rin e n otë s m es ata re, të p ërc ak tu ar me V KM, që p ër d ep art am en ti n to në ës ht ë 6.5; 3. P lot ës ojn ë k rite re t sh te së të p ërc ak tu ara n ga IA L-të p ër pr og ram e t e st ud im it p ër të ci lat ap lik oj në; 4. Nuk rezultojnë të regjistruar në një program tjetër studimi, me përjashtim të nxënësve dhe studentëve të shkëlqyer. P asi k rye jn ë pa ge së n e ta rif ës n ë vl erë n 2 00 0 le kë n ë zy ra t e P ost ës Sh qi pt are os e b an kat e n ive lit të d ytë, m at ura n tët b ëjn ë ap lik im in on li ne d uk e zg je dh ur d eri n ë 10 pr og ram e st ud im i m e fo rm u lar ët A 1 d he A 1Z. Në p ërf un dim të të g jit ha p ërl lo gar itje ve n ë af ati n e p ërc ak tua r, IA L n ga rko n n jë k op je e lek tro ni ke të lis të s së re nd itj es së ap lik an të ve n ë p ort ali n U A lba nia. R eg jist rim i R eg jist rim i k ryh et n ë se kr eta rin ë e IA Lsë n ë d ata t e p ërc ak tua ra n ë U dh ëz im. D ok um en ta t e n evo jsh ëm p ër re gj ist rim in ja në: 1. D ok um en ti i id en tifi ki mi t 2. Fo to ko pja e n ote riz ua r e d ipl om ës së M at ur ës Sh te të ror e os e të d eft esë s së p jek ur isë së b ash ku m e ce rt ifik at ën e n ota ve. 3. D ek lar ata të ci lën ap lik an ti e p lot ës on n ë se kr eta ri d he n ëns hk ru he t n ga ap li ka nti d he se kr eta ria. 4. D y fo to gra fi P roc ed ur a e ap lik im it d he e re gji str im it e p ërs hk ru ar m ë la rt zb at oh et ed he n ë d y ra un de t e tj era.
A pl iki me të tj era: P ër st ud en tët të ci lët k anë p ërf un du ar ci kli n e p arë të st ud im ev e Ba ch el or d he d uan të ap li ko jnë n ë n jë p rog ram tj etë r st ud im i k a d y m ën yr a: 1. D uk e ap lik ua r on lin e n ë p ort ali n U A lba nia k u n diq en të n jëj tat h ap a si ç p ërs hk rua m p ër ap li ka nt ët që sa po k anë p ërf un du ar ar sim in e m es ëm të la rtë. O se 2. D uk e ap li ku ar p ran ë IA L – së në a fat et e p ërc ak tu ara në U dh ëz im. N ë k ëtë ra st ap lik im i b ëh et si p rog ram i d ytë st ud im i. D ok um en ta t e n evo jsh m e pë r k ëtë ap li kim ja në: 1. K ërk es a d rejt ua r IA L-së p ër p rog ra m in n ë të ci lin ap lik on. 2. K op je e n ote riz ua r e d ipl om ës së st ud im ev e u niv er sita re të sh oq ër ua ra m e su pl em en ti n e d ipl om ë s. 3. V ërt et im të lis të s së n ota ve d he k red it eve të fi tua r p ër çd o lë nd ë d he d ety rim të sh ly er. 4. Fo to ko pje e n ote riz ua r e D eft es ës së p jek ur isë së sh ko llë s m es m e. 5. F oto ko pj e e d oku m en tit të id en tif ik im it . 6. D y fo to gra fi p ers on ale. K om is ion et k rye jnë vl erë sim in e d osj ev e n ë zb at im të k uad rit lig jo r e n ën ligj or n ë fu qi. R eg jist rim i i k an did at it, i ci li p ara qi tet p ers on alis ht os e n ëp ërm j et p ers on it të au to riz ua r p rej ti j, k ryh et p ran ë se kr eta riv e m ës im or e në af ate t e p ërc ak tu ara. P roc ed ur at p ër k and id atë t sh q ipt ar ë q ë k anë k rye r ar sim in e m es ëm ja sh të ve nd it: A pl iki mi pë r k ëta k and id atë b ëh et n ë po rt ali n U A lba nia n ëp ërm j et fo rm ul ari t on lin e të ap li kim it p asi ës ht ë k rye r p age sa e ta ri fës së ap lik im it. P ara se të ap li ko jnë pë rm e s p ort ali t U A lb ani a, k ëta k and id atë d uh et të ak re di toh e n d ipl om a e ty re n ga Q SH A. N dë rk oh ë d ok um en ta t q ë d uh et të p ara qe sin k ëta k and id atë, ja në të n gja sh m e me at o të k an did at ëv e q ë k anë m ba ru ar g jim na zi n k ëtu. S hte së ës ht ë ve të m d ok um en ti i n jeh ës im it të st ud im ev e n ga M AS R.
P roc ed ur at p ër sh te tas it e h ua j: K an did at ët q ë ja në sh te tas të h ua j ap lik oj në pr an ë in st itu cio ne ve të ar sim it të la rtë n ë d ata t e p ërc ak tu ara. A ta d uh et: 1. të k en ë p ërf un du ar ar sim in e m es ëm të la rtë d he të je në të p aji su r me d ok um en ta cio nin li gjo r të p ërf un dim it të k ëti j n ive li a rsim o r, 2. n uk d uh et të re zu lto jnë të re gj ist rua r n ë n jë pr og ram tj etë r st ud im i, 3. të p lot ës ojn ë k rite rin e n otë s m es at are d he k rite re t e p ërc ak tu ara n ga IA L. P ërp ar a ap lik im it d uh et q ë ed he k ëta k an did at ë të k rye jnë p age së n e ta rif ës së ap lik im it. D ok um e nt et që d uh et të p ara qe sin p ran ë IA L –së ja në: 1. Fo rm u lar in e ap lik im it, 2. K op je të d ipl om ës/d eft esë s d he li stë s së n ota ve të n jëh su ar n ga Q SH A, 3. Fo to ko pj en e d ok um en tit të id en tif ik im it , 4. D ësh m in ë e n joh jes së g juh ës sh qi pe, fi tua r në F aku lt et in e H ist ori së d he F ilol og jis ë të U niv ers ite tit të T iran ës ( p ër ra ste t k ur re gj ist roh et në n jë p rog ram st ud im i q ë zh vi lloh e t n ë gj uh ën sh q ipe) si d he të g juh ëv e të tj era të n joh ur a n ga k and id ati. S hte ta sit e h ua j q ë k anë k om bë si sh q ipt ar e d he k anë n joh ur i sh u më të m ir ë të g juh ës sh q ipe, m u nd të sj ell in çd o d ok um en t n ga v en di i or ig jin ës q ë p rov on n joh je n e g juh ës sh qi pe. 5. D y fo to gra fi p ers on ale 6. K op jen e m an da t-p age së s 7. A ut ori zim in p ër tr ajt im in e të d hë na ve p ers on ale. Z hv illi m i i p roc ed ura ve të ap li kim it d he të re gji str im it k ryh et si pa s af ate ve d he p roc ed ur av e të p ërc ak tu ara n ga IA L. N joh ja e d ok um en tac io nit të k an did at ëv e fi tue s të h ua j, m un d të k ryh et gj atë zh vi llim it të se m es trit të p arë d he p ërp ar a se zo ni t të p arë të p rov im ev e.
20
21
3.2 Rregullat & Kalendari Akademik
Çdo student duhet të fitojë gjithsej 180 kredite ECTS në mënyrë që të marrë diplomën bachelor. Çdo semestër studentët kanë mundësinë të zgjedhin një kurs me zgjedhje (Tipi C) nga dy zgjedhje. Kurset e tipit A dhe B janë kurse të detyrueshme. Kurset e tipit D janë Gjuhë Greke (4 semestra), Gjuhë Angleze (2 semestra) dhe Informatikë (2 semestra), të cilat, gjithashtu, janë të detyrueshme. Për më tepër, studentët, për diplomimin e tyre, do t’u duhet të shkruajnë dhe paraqesin një tezë para një komiteti (Tipi E) vetëm nëse ata kanë një mesatare nga 8.50 e lart, nga fundi i vitit të dytë akademik (semestrin e 4-rt) dhe, gjithashtu, kanë kaluar me sukses të gjitha lëndët. Studentët mund të paraqesin tezën e tyre ose të japin ato provime përfundimtare të diplomimit, vetëm nëse kanë kaluar me sukses të gjitha kurset e kurrikulës.
22
23
Çdo semestër akademik ka kohëz gjatjen e 1 5 javëve. Kal endari akademik shpal l et çdo vit nga Ministria e A rsimit. Grafiku i mëposhtëm është një parashikim i kal endarit akademik të vitit të ardhshëm, sipas grafikut të vitit të kal uar: S E ME S T R I I PA R Ë
1 . MË S I M
2 . PR O V I ME T E N DË R MJ E T ME ( F A K U LT A T I V E )
11.10 - 23.12 10.01 - 04.02
29.11 - 10.12
3 . PU S H I ME T E K R I S H T LI N DJ E V E
24.12 - 09.01
4. PR O V I ME
07.02 - 25.02
24
S E ME S T R I I DY T Ë 1 . MË S I M
2 . PR O V I ME T E N DË R MJ E T ME ( F A K U LT A T I V E )
3 . PU S H I ME T E PA S H K Ë V E
28.02 - 11.06
11.04 - 22.04
(NUK ËSHTË FESTË ZYRTARE SHTETËRORE – VARET NGA KALENDARI)
4. PR O V I ME
13.06 - 01.07
5 . PR O V I ME T E DI PLO MI MI T
04.07 – 15.07
PR O V I ME T E V J E S H T Ë S PR O V I ME T PË R PË R MI R Ë S I MI N E N O T Ë S PR O V I ME T E DI PLO MI MI T T Ë VJESHTËS
05.09 – 16.09
25
19.09 – 23.09 19.09 – 29.09
Grafiku i mëposhtëm tregon festat z yrtare kombëtare të shtetit shqiptar. Disa nga datat ndryshojnë çdo vit sipas kal endarit:
GRAND TOTAL
$ 150,000.00
26
3.3 Sistemi ECTS
E CT S (S iste m i E vro pia n i M bl ed hje s d he T ran sfe ri mi t të K red it eve) ës ht ë n jë m ën yr ë si ste m at ike p ër të p ërs hk ru ar n jë p ro gr am ar sim o r m e p ërd or im in e k red ite ve, i ci li p ar aq et n ga rke së n e p un ës st ud en tor e q ë u n ev oj itet p ër të ar rit ur ob je kti va t e p rog ram i t. N ga rk es a e p un ës st ud en tor e p ërb ëh et n ga k oh a d he s asi a e p un ës q ë i n evo jit et n jë st ud en ti p ër të f itu ar n joh ur itë d he a ftë sit ë q ë ia of ro n a tij/a sa j p roc es i i p lan ifik u ar i m ës im it. N jë v it i p lo të ak ad em i k ës ht ë ek ui val en t m e 6 0 k red it e E CT S d he n jë se m est ër i pl ot ë m e 3 0 k red it e E CT S (1 k red it E CT S = 2 5 or ë p un ë st ud en tor e). 1 k red it n ë S tud im et e Ci kl it të P arë ës h të 2 5 o rë p un ë st ud en tor e, q ë k ons ist on n ë m ës im e p ër tr an sm et im in e n joh uri ve d he zh v ill im in e af të siv e d he k om pe te nc ave të a ud ito rit (le ks ion e, se m ina re, u sht rim e, la bo ra to rë et j.) d he m ës im e p ër p ërg ati tje n o se p un ën in di vid u ale të st ud en tit. S asi a e p ërg jit hs hm e e or ëv e m ës im or e të p un ës st ud en to re n ë n jë vi t ak ad em ik ll og a rit et n ë m ën yr ën vi jue se.
27
6 0 K R E DI T E X 2 5 O R Ë M Ë S I M / K R E DI T = 1 5 0 0 O R Ë M Ë S I M N Ë VIT. O R Ë T M Ë S I M O R E N Ë A U DI T O R : A. NË JA VË: 2 0 ORË MËS IM, B. N Ë N J Ë V I T A K A DE M I K : 3 0 JA VË X 2 0 ORË / JA VË = 6 0 0 ORË / VIT (RA S T I K UR VIT I A K A DE M I K KA 30 JAVË M Ë S I M DH Ë N I E ) , ORË S T U DI M O R E DH E PË R G A T I T J E I N DI V I DU A LE S T U DE N T O R E : 1 5 0 0 O R Ë / V I T 6 0 0 O R Ë / V I T ( N Ë A U DI T O R ) DH E 9 0 0 O R Ë / V I T ( S T U DI M I N DI V I DU A L) .
Pë r a k t i v i t e t e t e n d r y s h m e m ë s i m o r e , c a k t i m i i n j ë k r e d i t i , ( gj i t h s e j 2 5 o r ë ) , o r ë m ë s i m o r e p ë r t r a n s m e t i m i n e nj ohuri ve dhe z hvi l l i mi n e aftësi ve dhe kompetencave të audi tori t dhe orët e studi mi t i ndi vi dual të studenti t, do të kryhet si më poshtë: N U MR I I K R E DI T E V E
ORË T NË A U DI T O R
O R Ë T S T U DI MO R E I N DI V I DU A LE
ORË T T O T A LE
LE K S I O N E
1 KREDIT
10
15
25
S E MI N A R E
1 KREDIT
10
15
25
U S H T R I ME
1 KREDIT
10
15
25
LA BO R A T O R
1 KREDIT
10
15
25
PR O J E K T K U R S I DE T Y R Ë K U R S I
1 KREDIT
1-2
24-23
25
PR A K T I K Ë / E K S PE DI T Ë
1 KREDIT
20-25
5-0
25
DE T Y R I ME T PË R F U N DI MT A R E T E MË DI PLO ME
1 KREDIT
0-5
25-20
25
LLO J I I AKTIVITETIT
O r ë t m ë s i m o r e k o n s i d e r o h e n a t o n ë a u d i t o r , s i d h e o r ë t m ë s i m o r e q ë z h v i l l o h e n gj a t ë prakti kave mësi more dhe profesi onal e, ekspedi tave etj . që j anë pj esë e kurri kul ës dhe a s i s t o h e n n ga s t a f i a k a d e m i k . S tudenti që ka përfunduar me sukses punën e kërkuar dhe është vl erësuar si duhet, kal on k u r s i n d h e m e r r k r e d i t e t E CT S t ë k u r s i t .
28
3.4 Plani Mësimor PR O G R A MI BA CH E LO R N Ë " S T U DI ME N Ë T E O LO G J I N Ë S O CI A LE DH E S H K E N CA T R E LI G J O Z E "
V I T I I – S E ME S T R I I Hyrje në Studimin e Religjionit (Dr. Georgios Gaitanos) Lënda e Hyrjes në Studimin e Religjionit eksploron mundësinë e studimit të religjionit në mënyrë shkencore dhe ekzaminon se si është e mundur të kombinosh eksperiencën religjioze me një mënyrë objektive të analizës së fakteve dhe të të dhënave, që konsiderohen nga njerëz të ndryshëm si të shenjta. Studentët do të mësojnë si të përdorin dhe të shohin me sy kritik teori të ndryshme për studimin e religjioneve dhe se cila është metoda më e përshtatshme që të zhvillojnë një kërkim shkencor në një rast studimi religjioz. Lënda synon të eksplorojë kontekstin historik, kulturor dhe social të religjionit, duke ndërthurur ndërveprimin e historisë së religjionit, antropologjisë së religjionit, sociologjisë së religjionit, studimeve historike, analizës arkeologjike dhe historike. Së fundmi, do të diskutohen edhe disa tema specifike që janë të lidhura me termin “religjion” si vend, mit, ritual, identitet. Këto tema do t’i japin mundësi studentëve që të kuptojnë sesa i rëndësishëm mund të jetë studimi i religjionit për të vlerësuar dhe kuptuar kulturat e ndryshme dhe mentalitetin e tyre. Literatura bazë e detyrueshme: Gaitanos, Georgios. Hyrje në studimet religjioze, Tiranë, 2019. Hyrje në Dhiatën e Vjetër (Dr. Porfyrios Ntalianis) Lënda synon t’i njohë studentët me kuadrin historik, filologjik dhe letrar të Dhiatës së Vjetër. Përmbajtja e Dhiatës së Vjetër është shumë më tepër se historia e Izraelit të lashtë. Ajo funksionon si gur themeli teologjik dhe moral për tre prej traditave më të mëdha të botës fetare: Judaizmit, Krishterimit dhe Islamit. Si e tillë, ajo ka formuar historinë e qytetërimit lindor e perëndimor dhe vazhdon të ndikojë botën sot. Moduli fillimisht fokusohet në prezantimin dhe analizën në mënyrë sistematike të gjenezës historike, d.m.th. problemeve historike dhe filologjike të librave të veçantë të Dhiatës së Vjetër. Shqyrtohen çështje që lidhen me emërtimin, përmbajtjen, autorin, vendin dhe kohën e shkrimit, qëllimin, integritetin dhe unitetin e çdo libri, gjuhën dhe vlerën e saj, si edhe çështje të tjera të ngjashme. Në vijim trajtohet konteksti historik, rrethanat e përzgjedhjes së librave dhe bashkimi i tyre në një koleksion unik, d.m.th. formimin e Kanonit të Dhiatës së Vjetër. Së fundmi, shqyrtohet historia e ruajtjes së traditës së tekstit të Dhiatës së Vjetër nga çasti i shkrimit të tij deri më sot përmes kodikëve të ndryshëm të dorëshkruar, botimeve të shtypura dhe përkthimeve të ndryshme prej origjinalit hebraisht në gjuhën greke, shqipe dhe në gjuhë e dialekte të tjera. Literatura bazë e detyrueshme: Doikos, Dh. Hyrje në Dhiatën e Vjetër (4 vëll.), Selanik, 1975. Kalantzakis S., Hyrje në Dhiatën e Vjetër. Selanik, Pournaras, 2006.
29
Hyrje në Dhiatën e Re (MSc. Motër Rakela) Lënda «Hyrje në Dhiatën e Re» ofron njohuritë përmbledhëse mbi Dhiatën e Re. Këto njohuri lidhen me konceptet bazë historiko-filologjike të zanafillës, mbijetesës dhe ekzistencës bashkëkohore të këtij libri. Gjithashtu, ato shpalosin mesazhin themelor të tij, brenda historisë së njerëzimit. Ky mesazh është hyjnor dhe si i tillë kapërcen kufijtë kohorë të historisë dhe shtrihet përtej ekzistencës së saj. Objektivat bazë të lëndës lidhen me dhënien e njohurive themelore, që kanë të bëjnë me faktorët dhe rrethanat e jashtme historike të lindjes së librit dhe në vazhdim të zbulimit, ruajtjes, si dhe format e tekstit të shkruar, që nga gjetja më e hershme e tij, deri më sot. Gjithashtu, studenti pajiset me të dhënat bazë mbi grumbullimin dhe kriteret e përcaktimit të librave përbërëse të Dhiatës së Re. Njohja dhe përdorimi i tyre në komunitete të ndryshme nuk është i njëjtë dhe, sigurisht, shoqërohet me historikun e përkthimeve përkatëse. Studimi i përkthimeve lidhet në mënyrë të drejtpërdrejtë me studimin e gjuhës fillestare të tekstit biblik. Këto njohuri plotësohen me prezantimin e përmbajtjes, autorit, kohës dhe vendit ku është shkruar secili libër përbërës i Dhiatës së Re. Dijet e fituara, i ofrojnë studentit një pamje të qartë dhe të kompletuar të rrethanave historike dhe filologjike të lindjes dhe të jehonës mbarëbotërore të librit. Ato e aftësojnë studiuesin, me mundësinë e të kuptuarit dhe të përvetësuarit të drejtë të mesazhit diakronik të Dhiatës së Re drejtuar njeriut. Kjo përvojë është edhe kriter i pashmangshëm, që studenti t’i shërbejë në mënyrë kompetente qëllimit kryesor të studimit të Hyrjes në Dhiatën e Re, që është aftësia e interpretimit të tekstit biblik. I shprehur ndryshe, ky qëllim është kuptimi i nocioneve theologjike të fjalës hyjnore, të veshura me petkun e përkufizimit dhe shprehjes njerëzore. Literatura bazë e detyrueshme: Ιωάννης Καραβιδό π ουλος , Εισαγωγή στην Καινή Δ ιαθήκη , Critical Approaches to the Bible v.VIII, Θεσσαλονίκη 2016 (përkthyer e përgatitur nga një pedagog). I ωάννου Παναγό π ουλου , Εισαγωγή στην Καινή Δ ιαθήκη , Αθήνα 1994 (përkthyer e përgatitur nga një pedagog). Histori e Kishës I (mijëvjeçari i parë) (Prof. Jeffrey Macdonald) Ky kurs analizon historinë dhe zhvillimin e Krishterimit nga shekulli i dytë deri në shekullin e 8-të. Studentët do të mësojnë vendosjen historike dhe rëndësinë e shkrimtarëve të hershëm të krishterë dhe të sinodeve të rëndësishme të Kishës. Lënda përbën një themel ose bazë për studimin e ardhshëm nga ana e studentëve të shkrimeve të autorëve të hershëm të krishterë dhe për studimin e historisë së doktrinës së krishterë. Literatura bazë e detyrueshme: Macdonald, Jeffrey. Historia e Kishës I. Shën Vlash: 2018.
30
H yr je n ë T he olo gji (D r. Th om a i Ch o uv ar da-V izi to r) K y k urs m er ret m e zh vi llim in h ist or ik të a sp ek tev e të n dry sh m e të S tud im it të T he olo gji së. K up tim e t e te rm it “ th eo l og ji” n ë li ter at urë n e la sh të g rek e d he k rist ian e d o të pa ra qi ten d iak ro nik is ht . N ë m ën yr ë të n gja sh m e, fo rm a e ed uk im it d he m ës im dh ë nie s s ë k ult ur ës si d he d ok tri në s th eo lo gjik e d eri n ë sh ek u llin X V a na liz oh e n ed h e n ë L ind jen g rek e ed h e n ë P erë nd im in la tin si d he th em e lim i i “s tud iu m g en era le” d he u niv er site te t e pa ra n ë E vro pë. T ak im i k riti k i s ko las ti kës m e m et od ol og jinë e d yfi sh të th eo lo gjik e të K ish ë s L ind or e p ërb ë n n jë p jes ë të rë nd ës ish m e të p erc ep tim it d he k up tim it të th e ol og jis ë . T he ks i ve ça nt ë d o të ve nd os et m b i d isk ut im in th eo l og jik p ër St ud im in e T he olo gj isë, p ikë py et jet m b i të d he p ra nim i i s aj m es s hk en ca ve, k ara kt er ist ika t e Th eo lo gjis ë O rth od h ok se , m a rrë dh ën ia e s aj m e K ish ë n, vi zio ni d in am ik d he st ati k i tr ad itë s p at ris tik e, m et od at sh k en co re d he n ev oja p ër d ësh m inë b ash kë ko ho re t ë b es im it të k rish t erë. St ud en tët, n ë fu nd të k urs it, d uh et të je në n ë gj en dje të m ës oj në e vo lu im in e tr iv ium it d he q ua dri viu m it të la sh të ( en ci klo pe dia ) d eri te k u niv er sit ete t e s ot me, t’i p ërq as en çë sh tje s n ëse Th eo lo gj ia ës h të s hk en cë, të m ës oj në m et od ol og jinë e d yfi sht ë të E tër ve të K is hë s d he të n joh in ro li n e T he olo gj isë n ë sh oq ër inë b ash kë ko ho re m ul tik ul tu ro re . Li te rat ur a b azë e d ety rue sh m e : Κ ού κ ο υ ρ α , Δ ήμ ητ ρ α , Η σ π ο υδή σ τ η Θ ε ο λ ο γί α , εκ δ . Μ π α ρ μ π ο υ ν ά κ ης , Θ ε σ σα λο ν ί κ η 20 16. Fl or ov sky G eor ge s, Bi bl e, Ch u rch, Tr ad it ion: A n E as ter n O rt ho do x Vi ew, vo l. 1, N or dla nd P ub lish in g Co m p an y, Be lm o nt M as sa ch us et ts 19 72, h ttp:/ /b ulg ar ian-or th od ox-ch u rch.or g/rr/lo d e/fl or ov sk y1.p df. H yr je n ë M uz ikë n Bi zan ti ne (M Sc. A të Sp ir o K os to li) H yr ja n ë M uz ikë n B iza nti ne k rijo n m un d ësi në, q ë s tud en të t të n joh in n ë m ën yr ë sh ke nc ore M uz ikë n Bi zan ti ne. St ud en ti n jeh te or inë e k ëti j zh an ri m u zik or, g jin itë e M uz ikë s Bi za nt in e, ti ng ujt e s aj d he k ara kt er ist ika t p ërk at ëse të k ëty re t ing uj ve. S tud en ti, g jit ha sh tu, m ës on ve n din e ty re n ë ad h urim i n e k rish te rë or th o dh ok s . L ënd a sy n on të ru aj ë e të tr as hë goj ë si n jë p asu ri sh pi rtë ro re e k ult ur or e k ëtë z ha në r m uz ik or d he të p ërb ëj ë n jë as et n ë sh tim in e v ler av e të tr as hë gi m isë k ult ur or e të ve n dit to në. M od ul i fi llon m e n joh je n e si ste m it g raf ik të M uz ikë s B iza nt in e d he m e k rye rje n e n jë so lf ezh i el em e nta r të le xim it g raf ik të sa j. S tud en ti p ërp ar on n ë n joh ur itë te or ike p ar al eli sh t , d uk e u u sh tru ar m e u sh tri me t e so lfe zh it. S tud en ti n jeh d he m ës on të ek ze ku to jë p jes ët m el od ik e të sh kr ua ra si pa s si ste mi t g raf ik m uz ik or të M uz ikë s Bi za nt in e. M ë p as, st ud en ti d o të m ës ojë të in te rp ret oj ë m e n ot a d he fj al ë p art itu ra t e lib ra ve m uz iko rë, d uk e fi ll ua r m e A na st as im at ari n d he Li tu rgj in ë H yjn or e. S tud en ti d o të m ës oj ë të k rye jë s hë rb es at fe ta re p ërk at ës e të K ish ës O rth od ho k se . St ud en ti, g jith a sh tu, m ës on p ërd or im in e h im ne ve k ish tar e n ë ad h ur im in e k rish t erë o rth o dh ok s . Li te rat ur a b azë e d ety rue sh m e : - A të Ju st ini, Te or ia e lem en ta re e M uz ik ës Bi za nt ine; T ira në 2 00 1. - A të Ju st ini. A nas ta sim at ari ; Ti ran ë 20 03. - A të Ju st ini. Li tur gji a H yjn or e; Sh ën V la sh, D urr ës 2 00 5. - Δ ι ο ν υ σί ο υ Π . Η λ ι ο π ο ύ λ ο υ , Μ έθ ο δ ο ς Β υζ αν τ ι ν ής Εκ κ λ η σ ι α σ τ ι κ ή ς Μ ου σ ι κ ή ς , Α θήν α 20 00. - H ara lla m b Te rz iu & A të Sp ir o K ost ol i. N gj al lës or ja . Sh ë n Vl a sh 2 016. ( n ë p ërg at itj e) - S pir o K os tol i & H ara lla mb Te re ziu. U sh tr im e m el od ik e të m uz ik ës b iza nt ine k ish tar e; Sh ën V las h 2 00 5. - Th e odh o r Pe ci. A nas ta sim at ari . Ti ran ë 2 01 5.
31
In fo rm at ikë I (Le kt or n ga K U Lo go s) K urs i sy n on të ja pë p ër st ud en tët n joh u ri p ra kti ke d he te or ike n ë fu sh ë n e in fo rm at ikë s . K y ës ht ë n jë k urs m ë sh u m ë i o rie ntu a r n ga p ra kti ka d he si rr jed h ojë p rit et q ë st ud en ti n ë fu nd të çd o te m e të p aj ise t m e n jë s et a ftë sis h pr ak tik e d he te ori ke m b i te m ën. L ite rat ur a b azë e d ety rue sh m e : S hë nim e le ks ion esh G juh ë A ng lez e I (Le kt or n ga K U Lo go s) K urs i i G juh ës A ng lez e p ërm b an n ë v etv et e d he k a p ër q ëll im a ftë sim in e m ët ej shë m në lig jë rim të st ud en të ve. Ky k urs p ër mb a n n jë sh u m ëll ojs hm ër i të g jerë ak tiv ite tes h p ra kti ke d he u sh tri me të ci la t v ijnë d uk e av an cu ar e vë sh tir ësu ar n ga n jëri m od ul te tj etr i, d eris a n ë fu n d, st ud en të t ar rij në të je në të af të të z gji dh in si n ga a na g ram a tik or e , le ks ik ore d he k om un ika tiv e d ety ra t d he v ep rim ta ri të g juh ë so re. L ënd a k a si sy ni m të zh vi llo jë k om un ik im in s i d he m ës im in e g juh ë s a ng le ze n ëp ër mj et p rez an tim it të te ks tev e le tr are m e te m at ikë int er esa n te e të la rm is hm e, d uk e u p ërq ën dr ua r n ë fu sh a të n dry sh m e të g juh ë s d he n ë të n jëj tën k oh ë n xit d he p ërm ir ëso n a ftë sit ë g juh ë so re të s tud en të ve n ë g juh ën an gl ez e, d uk e b ërë ed he p ërq a sje n m e te ks te le tr are e fe no m en e g juh ës or e të n gja shm e ap o të p ër afë rt a ed h e m e g juh ë n e ty re.N ëp ër mj et te m at ika ve të p ër gji th sh m e d he v ep rim ta ri ve k om u nik at ive , st ud en tët zh vi llo jnë af tës im in n dë rku lt uro r . L ite rat ur a b azë e d ety rue sh m e : E ng lis h U nli m ite d – In te rm ed iat e C ou rse b oo k , D av id R ea & T he res a C lem e nt son w ith A lex Ti ib ury& L esl ie A nn e H end ra, C am b rid g e U ni ver sit y P res s, 20 13. A ud io C D-s 11 8-13 3, 13 4-14 5. E ng lis h U nli m ite d – In te rm ed iat e W or kb oo k, D av id R ea & T he re sa C lem e nt son w ith A lex Ti ib ury& L esl ie A nn e H end ra, C am b rid g e U ni ver sit y P res s, 20 14. G juh ë G rek e I (Le kt or n ga K U Lo go s) N ë fu n d të k ëti j k urs i, st ud en tët d o t ë k en ë z hv ill ua r n jë th em e l b az ë p ër a ftë sit ë e m ëp os ht m e të m ës im it të g juh ë s: l exim, s hk rim, d ëg jim d he të fo lu rit. A ta d o të k enë p ërf tu ar af tës it ë k om u nik ue se q ë z ot ëro n n jë p ërd or ue s b azë i G req ish te s ( A 1) si pa s K or niz ës të P ërb a sh kë t E vro p ian e të R efe re nc ës së G juh ëv e: D ëg jim i: A ta d o të je në n ë g jen dje të k up to jnë f jal ë të n joh u ra d he sh p reh je t sh um ë b azë n ë lid h je m e v ete n e ty re, f am ilj en e ty re d he rr et ha na t e af ërt a k onk re te, k ur n jerë z it fl as in n ga da lë d he q art ë. Le xi mi: A ta d o të je në n ë g jen dje t ë k up to jnë em r a të n joh u r, fj al ë d he fj ali sh u më të th jes ht a, p ër sh em b ul l n ë sh ë nim e d he p os te ra o se n ë k ata lo gë. Të fo lu rit: A ta d o të je në n ë g jen dje të n dë rve pr oj në n ë m ën yr ë të th je sh të, m e k ush t q ë pe rs on i tj et ër p ër ga tit et të p ër sër itë a po ri fra zo jë g jër a n ë n jë sh p ejtë si të u lët li gj ëra te. A ta d o të je në n ë g jen dj e t’u p ërg jig je n p ye tje ve të th je sh ta n ë fu sh a t e n ev ojë s im e dia te ap o n ë te m a sh um ë të n joh u ra d he të p ër do rin fr az a d he fj ali të th je sht a p ër të pë rs hk rua r v en din k u a ta je to jnë d he v en din k u je to jnë n jerë zit, q ë at a n joh in. ·S hk rim i: A ta d o të je në n ë g jen dje të sh k ru ajn ë k art ol ina të th je sh ta e të sh k urt ra d he të pl ot ëso jn ë fo rm ul ar ë m e d eta je p er so na le d.m.th. e mr in, k om bë si në, ad re sën. L ite rat ur a b azë e d ety rue sh m e : Κ α ρ α κ ύ ρ γ ι ο υ , M., & B. Π αν α γι ω τ ί δο υ . 2 01 4. Κ ΛΙ Κ σ τ α ε λ λη ν ι κ ά . Ε π ί π ε δ ο Α 1 γ ια ε φ ήβ ο υς κ α ι εν η λ ί κο υ ς . Β ασ ι κό ς χ ρ ή σ τ η ς . Θ ε σ σα λ ο ν ί κ η : Υ π ο υρ γ ε ί ο Π α ιδ ε ία ς κ α ι Θ ρ η σ κ ε υ μ άτ ω ν , Κ έ ν τ ρ ο Ε λ λ η ν ι κή ς Γλ ώ σσ α ς .
32
V I T I I – S E ME S T R I I I S tud im e m b i Te ks tet e D hia të s së Re (M Sc. M ot ër R ak el a) Lë nd a S tud im e m b i T eks te t e D hia tës s ë R e ë sh të s tad v ijue s i lë nd ës H yrj e n ë D hia të n e R e të se m es trit të I. P as i s tud en ti k a fi tu ar in fo rm aci on et h yrë se m b i D hi atë n e R e, a i ft oh e t të k etë k on tak t m ë të af ër t m e te ks tin b ibl ik. Pë rq as ja re al izo h et b re nd a k on tek st it të In te rpr et im it të S hk rim it të Sh e një. N ë ra st in k on kre t lib ri i zg je dh ur ës ht ë U ng jill i si pa s M ar ku t. A jo çk a s yn oh et të ar rih et m e k ëtë lë nd ë, ë sht ë fa mi lja riz im i i s tud en tit m e te ks tin b ibl ik. N joh ja m ë e d eta jua r e pë rm b a jtje s së te ks tit, je p m un d ësi n ë ve çim i n e te m av e k yçe te olo gj ike q ë p ër cill en n ë D hia të n e R e. K ëto te m a p ërç oh en te le xu esi m e a në të el em e ntë ve h ist or ikë, fi lol og jik ë, fi loz ofi kë e so cia lë. G jat ë in te rp ret im it , s tud en ti d o të b rum o se t gr ad ua lish t m e to, d uk e u a ftë su ar n ë d al lim in e ty re, s i e dh e n ë k up tim in fu nk sio na l n ë të c ilin s hë rb ejn ë. K ët o v eço ri, d o të je në p jes ë n dih m ëse e p ërp je kje s p ër të z bu lu ar n jë b ot ë të të rë, të ve ça ntë e të m re ku llu esh m e , q ë ë sh të a jo e fj al ës s ë P erë nd is ë, e ru ajt ur si th es ar n ë Sh k rim in e Sh e njt ë. Pë r p ërv et ësi m in e k ëti j th es ari – fj al ës s ë Pe rë nd is ë, n ev ojit et sh p jeg im, in te rpr et im. K jo pë rp je kje n uk ë sh të a sp ak e le h të, se p se e lem e ntë t e si pë rpë rm e nd ur h ist orik o-fi lo lo gj ik, p ërb ë jnë v eg la n dih m ës e, p ër t’u a fru ar n ë k up tim in th eo l og jik të te ks te ve b ib lik e. P ran d aj, m e ilu st rim e p ërk at ëse, st ud en ti u sh tro h et n ë fa kt in, se p ër të q en ë n ë të ar dh m en k om pe te nt n ë q ëll im in e s tud im it të lë nd ës (q ë ës ht ë In te rpr eti m i i D hia të s s ë R e), n ev oji tet të m ar rë p ara sy sh d he të m bë sh tet et në T rad itë n In te rp ret ue se O rth od h ok se . P ër k ëtë të fu nd it, p ërv eç m et od av e të p ar ath ë na, st ud en ti th irr et të n dë rgj egj ëso he t s e k rite ri b az ë i In te rp ret im it B ibl ik ë sh të p ran ia d he pë rv oja e je tës k ish ta re, d.m.th. b es im i d he p ërj eti m i i g jall ë i Sh k rim it të S he njt ë. Li te rat ur a ba zë e d ety ru esh m e : D hia ta e Re (e Z oti t ed he Sh p ëti mt ar it t'ën ë Ji su K ris h t, K th ye rë p rej E lin ish te së Sh qi p, n dë të fo lë T os kë ris ht), p ër kth. n ga K on sta nd in K ris tof ori dh i (18 79), K is ha O rth o dh ok se A ut oq efa l e i S hq ip ëri së Sh oq ër ia B ibk ik e, Ti ran ë K or çë 19 9 419 3 0. D hia ta e Re, p ërk th. Th e G ree k N ew T es tam e nt 4 , S ho që ria B ib lik e N dë rk on fes ion al e e S hq ipë ris ë, Ti ran ë 2 00 7. Ι ω ά ν . Δ. Κ αρ αβ ι δό π ο υ λ ο ς , Τ ο κ ατ ά Μ άρ κ ο ν Ε υ α γ γ έ λ ιο , Ε ρ μ ηνε ί α Κ α ι ν ή ς Δ ι α θ ή κ ης 2, εκ δ . Π . Π ου ρ ν α ρά , Θ ε σ σ α λ ον ίκ η 20 11. Π . Ν . Τ ρ εμ π ελ α , Υ π ο μ ν ημ α ε ι ς το κ α τ ά Μ αρ κ ο ν Ε υ α γ γ ε λ ιο ν , εκ δ . Α δ ε λ φ ό τ ητ ο ς Θ ε ο λ ό γ ω ν η “ Ζω η „, Α θ ην αι 19 51. Li te rat ur ë e K rish te rë (P rof. Je ffr ey M ac do na ld – D r. N at ha n H op p e) K y k urs ës ht ë n jë an al izë e au to rë ve k rye so rë të k ris ht erë të p eri ud hë s n ga fu nd i i sh ek ul lit të p ar ë d eri n ë fi ll im in e s he ku lli t të k atë rt. Lë nd a e pr ez an ton st ud en tin m e je tën, k on tek st in d he sh k rim et e k ëty re au to rëv e. St ud en ti d o të fi to jë n jë fa m ilj ari tet m e au to rët d he ve p rat e ty re. St ud en ti d o të a rrij ë p er cep ti m in e d om et hë ni es së ve p rav e të ty re b ren d a k on tek st it të ty re h ist or ik, si d he vl erë sim in e rë nd ësi së së ty re a ktu al e p ër id et ë d he p rak ti kën e be sim i t të k rish te rë. Li te rat ur a ba zë e d ety ru esh m e : M ac do na ld, Je ffr ey. Fa th ers of th e C hu rc h w ith s ele ct ed w rit ing s. S hë n V las h 20 19.
33
H ist ori e K ish ës II (m ijë vje çar i i d ytë) (Pr of. Je ff rey M ac do na ld) K y k urs an al izo n h ist orin ë d he zh vi ll im in e K ris h ter im it n ga s he ku lli i n ën të d eri n ë sh ek ul lin e n ënt ëm b ëd h jet ë . St ud en tët d o të m ës oj në p ër sh k aqe t d he h ist orin ë e zh vi llim e ve të n dry sh m e fe ta re, s ido m os sh fa qj en e k ish av e ro m an o-k ato lik e d he p ro tes ta nt e . L ën da d o t’i p ërg at isë st ud en tët q ë të pë rp iq en t ë k up to jnë s fo nd in d he m ës im et e g rup ev e të k rish te ra h ist orik e. Li te rat ur a ba zë e d ety ru esh m e : M ac do na ld, Je ffr ey. Hi sto ria e K ish ës II. S hë n V la sh 2 01 8. P ari me t e A dh ur im it të K ris hte rë (D r. G eor gi os K es elo p ou lo s ) K y k urs sy no n t'u ja pë st ud en tëv e n jo hu ri te or ike e p ra kti ke m b i je të n d he ve p rim ta rin ë ad h uru es e sh ek ul lo re të K ish ë s O rt ho dh o ks e n ë p ërg jit hë si, po r ed he sp ec ifik ish t n ë Sh q ip ëri. M od ul i n is m e tr aj tim in e te rm in ol og jisë , ob je kti n e st ud im it d he v en din q ë z ë n ë s hk en cën re lig jio ze, bu ri me t e sa j. M e n joh ur itë b az ë p ër v en din e a dh ur im it, ar kit ek tu rë n , rr egu lli m in e b ren ds hë m e të ja sh të m, o bj ek tet d he se nd et e sh en jta, p ers on at p jesë m ar rës, k ale nd ar in k rem tu es k ish ta r m e fe st at e lë viz sh m e d he të p alë viz sh m e , te ks te t d he rr eg ul lin e sh ër be sa ve ad h uru es e, h ist orin ë, rë nd ës in ë d he k up tim in e ty re, st ud iu esi do të k up tojë sh p irti n, k riji mt ar inë, s erio z itet in, d evo ts hm ë rin ë , p ërk us ht im in e n jer iut të in ku ad ru ar n ë b es im in e k rish t erë or th od ho ks n daj të sh en jtë s, h yj no res. T ë g jit ha k ëto d o të sh ër be jn ë e dh e p ër të k up tua r m ad hë sh ti në a dh ur ue se të p er so nit d he k om un it eti t or th od ho ks, si d he vi zio ni n g lo ba l e g jith ë pë rfs h irë s q ë p ërj eto n n dë r sh ek uj n ë K ris hti n. Li te rat ur a ba zë e d ety ru esh m e : Jo an is Fu nd u lis, L itu rgj ika 1 - Hy rj e n ë a dh ur im in h yj no r, p ër kth. A sti B aka llb a shi ( h ier od hja ko n ), d isp en cë, D ur rës: A ka de m ia T eo lo gji ke "N gja llj a e K rish ti t", 20 05 (or ig jina li n ë g r. T he sa lo ni ki : P. P urn ar a, 19 9 5). R. F. T aft, Th e By za nt ine Ri te: A sh or t H ist ory, C ol leg e vil le , M N 19 9 2 = tr ad. it ali an a St or ia si nte tic a d el rit o b iz an tin o, R om a 19 9 9. D r. G eor gi os A n. K ese lop ou lo s, "G en era l ch a rac te ris tic s o f th e e vo lu tio n of O rt hod o x W or shi p: A Li tur gic al, H ist ori ca l a nd T he ol og ic al A pp ro ach". P ed ago g ji (D r. K on sta nt ino s D ovo lis) K y ë sh të k urs i k rye so r h yrë s n ë M et od ol og jin ë e Hu l um tim i t d he k on kre ti sh t n ë q asje t sa sio re d he ci lës or e të H ul um tim i t A rs im or. G jat ë k urs it, st ud en tët d o të fi toj në n joh uri h yr ës e n ë l idh je m e p ro ces in e h ulu m ti mi t, st ru ktu rë n e p un ës sh ke nc or e d he k ërk im in b ib lio g raf ik të h ulu m ti mi t sh ke nc or. A ta d o të m ës oj në d he d o të je në n ë g jen dje të k up toj në fa kt et ba zë n ë lid h je m e a rsi mi n d he h ul um ti m in s ho që ro r. A ta d o të fi toj në af të sin ë p ër të s tud iu ar d he g jyk u ar të d hë na t e h ulu m ti mi t n ga fu sh a e ed uk im it n ëpë rm je t n joh ur iv e q ë a ta m ar rin n ë lid h je m e m et od at e m ar rjes së m os tra ve d he m et od at e m b led h jes s ë të d hë na ve k ërk im or e. A ta d o të pë rd or in n joh u ritë e la rt pë rm en du ra m e q ëll im q ë të vl erë so jnë re zu lta tet d he p ër fun di m et të n jë s tud im i sh k enc or, të k rah as ojn ë re zu lta tet n ga so n da zh et e n dry sh m e d he të zh vi llo jn ë m en di mi n pë r çë sh tje q ë li dh en m e p ër gje gj ës itë so ci al e d he m or ale n ë fu sh ën e h ulu m tim it ar sim o r. Li te rat ur a ba zë e d ety ru esh m e : B asi c c om pu ls ory lit er atu re: N ich ol as W all im an, Re se ar ch M et ho ds: Th e Ba si cs: 2 nd ed it ion. IS BN 13 9 78 113 86 9 39 99 , T ay lo r & F ran ci s L td, Lo nd on U k, 20 17 P. P an de y M. M. P an dey: Re se arc h M et ho do lo g y : T oo ls a nd T ech n iqu es. IS BN 97 8-6 06-93 50 2-7-0, Br id ge Ce nt er, Bu z au, R om a nia, 2 01 5
34
H agj iol og ji (M Sc. Th o dh ori Q esk o) N ë k ëtë lë nd ë st ud en tët d o të m b ruh e n m e d ije rr et h ro li t d he ve p rim ta ris ë d iak ron ik e të au to rëv e m ë të s hq ua r të te ks te ve h ag jio log jik e . M od ul i n is m e p rez an tim in e ko n cep te ve d he te rm a ve të H agj iol og jis ë si d isip lin ë sh ke nc ore, v en din e sa j n ë s hk en ca t re lig jio z e d he n ë sh ke nc at e tj era h um an e t ë a fër ta m e të. N ë v ijim, tr ajt oh en b uri m et d he fo rm at e h agj iol ogj isë p ër p er iud hë n e A nt iki tet it të V on ë d he M es jet ës B iza nti ne. P ërm e nd en a uto rë t m ë të rë nd ës ish ë m të te ks te ve h ag jiol ogj ike d he st ac ion et k rye so re të ev o lu im it të h ag jio log jis ë gj atë p eri ud hë s b iza nt ine d he p as b iza nt ine . M ë p as, tr ajt oh en d he an al izo he n n ga p ikë p am ja re lig jio ze je ta d he v ep ra t e p rot ag on ist ëve të te ks tev e h agj iol og jike , s i d he s hq yr to he n k ol eks io ne t b uri m olo gj ike re sp ek tiv e. Sh qy rt oh et m ën yr a d he p ro ces i k on so lid ue s q ë n diq et p ër p ërn de rim in e sh en jto rë ve d he re lik ev e të ty re, s i ed h e st ud io he t h ist oria d he ak te t ba sh k ëko h o re k an on ike të re lig jio ni t or th od h oks pë r pr oc ed urë n e n joh jes d he s hp a llje s s ë s he njt or ëv e të rin j. Të gj ith a k ëto k onk re tiz oh en n ëpë rm je t s tud im it të s he njt or ëv e të v en dit to në g jat ë p eri ud ha ve të n dry sh m e h ist or ike. Li te rat ur a ba zë e d ety ru esh m e : Κ έσ κ ος , Θ οδ ω ρ ή ς . Ά γιο ι τ η ς Ο ρ θ ο δ ό ξ ο υ Α υτ οκ έ φ αλ ου Ε κ κ λ η σ ί α ς τ η ς Α λ βα ν ί ας (Sh en jto rë të K ish ës O rth o dh ok s e A ut oq efa le të Sh q ip ëri së), Θ εσ σ α λο ν ίκ η : Ε κ δ ό σ ε ις Μ π α ρ μ π ο υ νά κ η , 2 01 8. Τσ άμ ης , Δ η μ ή τ ρ η ς . Α γιο λ ο γία τη ς Ο ρ θ ο δ ό ξ η ς Ε κ κ λ η σ ί ας ( H ag jio lo gj ia e K ish ës O rt hod h ok se ), Θ ε σ σ α λ ο ν ίκ η : Ε κ δ ό σ ε ις Π Ο Υ Ρ Ν Α Ρ Α , 2 20 03. In fo rm at ikë II (Le kt or n ga K U Lo go s) S tud en ti m er r n joh uri të e p ara n ë k riji mi n d he p ër pu nim i n e b az av e të të d hë na ve. D uk e pë rd or ur M icr os o ft A cc ess s tud en ti m ës on të im p lem e nt ojë b aza t e të d hën av e n ë z gji dh jen e p ro bl em ev e p ra kti ke. G jith a sht u lë nd a of ron n joh uri të p lo ta m b i b az at e të d hë na ve n ë A cce ss si n ë k riji mi n e Ta be lav e d he li dh jet m id is ty re, Q ue rie s, F orm s, R ep ort s d he p ërd or im in e M ac rov e. P ër me s u sh tri me v e p ra kti ke s tud en ti ar rin të k rijo jë ap lik ac ion e të pl ot a b az a të d hë na sh p ër z gji dh jen e p rob le m eve re ale. Li te rat ur a ba zë e d ety ru esh m e : M ac Do na ld, M et the w. A cce ss 20 07. O`R eil ly M ed ia; Vi es ca s, Jo h n. 2 00 7. A cce ss 2 00 7 In sid e O ut. Ë ash in gto n. M icr os of t P res s. G juh ë A ng lez e II (Le kt or n ga K U Lo go s) K urs i i G juh ës A ng lez e p ërm b an n ë ve tv et e d he k a p ër q ëll im a ftë sim in e m ët ej shë m në lig jë rim të st ud en të ve. Ky k urs p ër mb a n n jë sh u më ll ojsh m ër i të gj erë ak tiv ite tes h p ra kti ke d he u sh tri me të ci la t v ijnë d uk e av an cu ar e vë sh tir ësu ar n ga n jër i m od ul te tj etr i, d eris a n ë f un d, st ud en të t ar rij në të je në të af të të z gji dh in si n ga a na g ram a tik o re , le ks iko re d he k om un ika tiv e d ety ra t d he v ep rim ta ri të g juh ë so re. L ën da k a si sy ni m të zh vi llo jë k om un ik im in si d he m ës im in e g juh ë s a ng le ze n ëp ërm j et p rez an tim it të te ks tev e le tr are m e te m at ikë in ter es an te e të la rm is hm e, d uk e u p ërq ën dr ua r n ë fu sh a të n dry sh m e të g juh ë s d he n ë të n jëj tën k oh ë n xit d he p ërm ir ëso n a ftë sit ë g juh ë so re të s tud en të ve n ë g juh ën a ng lez e, d uk e b ërë ed he pë rq a sje n m e te ks te le tr are e fe no m en e g juh ës or e të n gja shm e ap o të p ër afë rta ed h e m e g juh ë n e ty re.N ëp ër mj et te m at ika ve të p ër gji th sh m e d he v ep rim ta riv e k om un ik at ive , st ud en tët zh vi lloj në af të sim in n dër ku ltu ro r . Li te rat ur a ba zë e d ety ru esh m e : E ng lish U nli mi te d – U pp er In te rm ed ia te C ou rse b oo k , D av id R ea & Th e res a Cl em en ts on w ith A lex Ti ibu ry& L esl ie A nn e He nd ra, C am b rid g e U niv er sit y P res s, 3 rd p rin tin g 20 12. IS BN 9 78-0-52 1-7 39 91-7 A ud io C D-s . (D ow nl oad a ble A ud io) E ng lish U nli mi te d – U pp er In te rm ed ia te W or kb oo k, M ag g ie Ba ig en t a nd N ick R ob ins on, Ca m br idg e U niv ers it y P res s, 5t h p rin tin g 2 01 4. IS BN-13: 9 78-0 52 1-16 971-4
35
Gjuhë Greke II (Lektor nga KU Logos) Nga fundi i këtij kursi, studentët do të kenë zhvilluar një themel bazë për aftësitë e mëposhtme të mësimit të gjuhës: lexim, shkrim, dëgjim dhe të folurit. Ata do të kenë përftuar aftësitë komunikuese që zotëron një përdorues bazë i Greqishtes (A1) sipas Kornizës të Përbashkët Evropiane të Referencës së Gjuhëve: Dëgjimi: Ata do të jenë në gjendje të kuptojnë fjalë të njohura dhe shprehjet shumë bazë në lidhje me veten e tyre, familjen e tyre dhe rrethanat e afërta konkrete kur njerëzit flasin ngadalë dhe qartë. Leximi : Ata do të jenë në gjendje të kuptojnë emra të njohur, fjalë dhe fjali shumë të thjeshta, për shembull në shënime dhe postera ose në katalogë. Të folurit: Ata do të jenë në gjendje të ndërveprojnë në mënyrë të thjeshtë, me kusht që personi tjetër përgatitet të përsëritë apo rifrazojë gjëra në një shpejtësi të ulët ligjërate. Ata do të jenë në gjendje t’u përgjigjen pyetjeve të thjeshta në fushat e nevojës imediate apo në tema shumë të njohura dhe të përdorin fraza dhe fjali të thjeshta për të përshkruar vendin ku ata jetojnë dhe vendin ku jetojnë njerëzit , që ata njohin. Shkrimi : Ata do të jenë në gjendje të shkruajnë kartolina të thjeshta dhe të shkurtra dhe të plotësojnë formularë me detaje personale d. m. th. emrin, kombësinë, adresën. Literatura bazë e detyrueshme: Καρακύργιου , M., & B. Παναγιωτίδου . 2014. ΚΛΙΚ στα ελληνικά . Ε π ί π εδο Α 1 για εφήβους και ενηλίκους . Βασικός χρήστης . Θεσσαλονίκη : Υ π ουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων , Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας .
36
V I T I I I – S E ME S T R I I S tud im e m bi Te ks tet e D hia të s së Vj et ër (D r. P or fy rio s N ta lia ni s) N ë k ëtë lë nd ë st ud en ti d o të m ar rë d isa n joh u ri b az ike m b i te ks te t e D hi at ës s ë V jet ër. M od ul i fi llo n m e ve nd in q ë zë D hia ta e Vj et ër s i p jes ë e S hk rim it t ë Sh en j të. N ë v azh d im ësi d o ta n joh ë st ud en tin m e p re mi sa t p ër n joh je n d he a nali zi mi n e te ks te ve t ë k ësa j D hia te. D o të vi joj ë m ë p as m e te or itë d he b uri m et e s hk ri m it d he p ërm b le dh je s së te ks tev e. D o ta n dih m o jë s tud en tin n ë m ar rje n e n joh u ri ve b azi ke m b i P erë nd in ë d he k riji mi n si n jë d hu ra të të d as hu ris ë s ë P erë nd is ë. N ë ve ça nt i d o të n dal et n ë k ara kte ris tik at d he ve ça nt itë e k riji mi t të n jeri ut, s i e dh e q ëlli m in e k riji m it të t ij. P ër të va zh du ar m ë p as m e rë nie n d he la rg im in e n jeri ut n ga P ar ajs a, p aso ja t e je të s së ti j la rg P erë nd isë, p ërp je kj et p ër të k om u nik ua r m e k rij ue sin e t ij, d uk e p ё rm e nd ur k ё tu, Be së lid hje n q ë b ëh et m id is P erë nd is ë d he n jeri ut, t ë d r ejt at d he d ety rim e t q ë b uro jn ë n ga k jo Be s ëli dh je. Li te rat ur a b azë e d ety rue sh m e : D oik os, D h. Hy je n ë D hia të n e Vj et ër (4 v ëll.), S ela ni k, 19 75. K ala nt za kis S., H yrj e n ë D hia të n e Vj et ër. Se la nik, P ou rna ra s, 2 00 6. T he olo gj i e A dh ur im it (D r. G eor gio s K ese lo p ou lo s ) K y k urs sy no n t’u ja pë st ud en tëv e n joh u ri te or ike d he p ra kti ke p ër T he olog ji n ë e A dh ur im it d he ve pr im ta rin ë e K ish ës O rt ho dh o ks e n ë p ër gji th ës i, m e t hek si n n ë S hq ip ëri. M od uli fi llo n m e sh qy rt im in e te rm in ol og jis ë , o bje k tin e s tu d im it d he ve n din q ë z ë a i n ë sh ke nc ën re lig jio ze, s i d he re su rs et e ti j. Sy n im i k ry es or i T he olo gj isë së A dh ur im it ës ht ë të in te rp ret oj ë k on cep t in e m is ter it n ë t ra di t ën e k rish t erë. K urs i d o të b azo he t te k a na liz a e v ep ra ve k ry eso re p at ris tik e, t ë c ila t in te rp ret oj në ad h uri m in. M ist ere t ( sa k ram e nt et ) e K ish ë s d o të a na liz oh en, d uk e sh q yrt ua r as pe kte t e ty re ri tua le d he th eo l og jik e m e th e ksi n k rye so r m bi L it ur gj in ë H yjn or e, si d he m b i M ist eri n e P agë zi mi t d he M iro sj es. T ek ste t p ër in te rp re ti m i n e ad h ur im it, p ër sh ka k se ja në sh kr ua r n ë n jë k oh ë të ca kt ua r, d o të p ërq a sen b azu ar e dh e n ë k on tek sti n e se cil it te ks t, n dë rsa n ë të n jëjt ën k oh ë d o të te n to het t ë id en tif ik oh et m es azh i i ty re i p ërj ets hë m. Li te rat ur a b azë e d ety rue sh m e : ΄ ( † 73 3 Γε ρμ αν ό υ , Ἐ κκ λ . Ἱσ τ A- Β = Γε ρμ αν ού π α τρ ι άρ χο υ Κ ων σ τ αν τι νο υ π ό λεω ς τ ου Α π ε ρ ί π ο υ ), Ἐ κκ λησ ι α στ ι κὴ Ἱ σ το ρί α κ αὶ Μ υ σ τ ι κὴ Θ εω ρί α = Bo rg ia, S. G er ma n o = M ey en do rff, S t. G erm an us. ΄ ( † 73 3 Γε ρ μ α ν ό υ , Ἐ κκ λ . Ἱσ τ Γ = Γ ε ρμ αν ού π α τρ ι άρ χο υ Κ ων στ αν τι νο υ π ό λ εω ς τ ου Α π ε ρ ί π ο υ ), Ἐκ κ λησ ια στι κὴ Ἱσ το ρί α κ αὶ Μ υ σ τ ι κὴ Θ εω ρί α = PG 9 8, 3 83-4 54. Γκ ό γ κ ο λ , Στ οχ ασ μ ο ὶ = Ν ι κο λ ά ι Β ασί λι ε β ι τ ς Γκ όγ κ ολ (18 0 9-18 52), Σ τ οχ ασ μ οὶ σ τ ὴ θε ί α Λ ε ιτ ο υ ργ ί α , μ ί α ἑρ μη νευ τι κὴ ὁ δο ι π ο ρία σ τὴ ν τ ελε το υ ρ γ ί α τ ῆς θ εί α ς Εὐ χα ρι στ ία ς ὅ π ω ς γ ί ν ε τ αι σ τ ὴν ἀ νατ ολ ικὴ Ὀ ρθ όδ οξ η Ἐ κκ λη σ ί α , ( μ ετά φ ρασ η α π ό τ α ρ ωσ ι κ ά ) Ὠ ρ ο π ὸ ς Ἀ τ τ ι κ ῆ ς 20 07 5. Κ α β ά σ ιλα , Θ εί α Λ ει τ ου ρ γί α = Ἁ γ ίο υ Ν ι κ ολ άο υ Κ αβ άσ ιλ α τ οῦ Χ αμ αετ οῦ ( † μ ετα ξ ύ 13 9213 97), Ἑ ρμ ην εί α τῆ ς θ εί ας Λ ει το υ ρ γ ί ας ή Εἰ ς τ ὴν θ εί α ν λ ε ι τ ου ργ ί αν , Ε ἰσ α γω γ ή Κ ε ί μ ε νο ν - Μ ετ άφ ρα σι ς - Σ χ όλ ι α , Π . Κ . Χ ρ ή στ ου , Θ εσ σα λο νί κ η 19 79. Κ αβ ά σ ι λα , Ἐ ν Χ ρ ισ τῷ Ζ ωή = Ἁ γί ο υ Ν ι κο λά ου Κ αβ άσ ι λ α τ οῦ Χ αμ αετ οῦ ( † μ ετα ξ ύ 13 9 213 97), Π ε ρὶ τῆ ς ἐν Χ ρ ι σ τῷ Ζ ω ῆς , Ε ἰ σ α γω γ ή – Κ εί μ ε νο – Μ ετ άφ ρα ση – Σ χ ό λι α Εὑ ρ ε τ ή ρ ι α , Ἱε ρό ν Ἡ συ χα στή ρι ον Ε ὐ α γγ ε λ ι σ τ ὴς Ἰ ωά νν ης ὁ Θ εο λό γο ς , Σο υρ ω τὴ Θ ε σ σ α λο ν ί κ ης 2 00 4. Κ ε σ ε λο π ο υλ ο σ , " Λ ει το υ ρ γί α " = Γε ώρ γι ος Α ν . Κ εσ ελό π ο υ λ ος , " Η θ εί α Λ ει τ ο υρ γ ί α ω ς έ ρ γο κ αι π ρ οσ φ ο ρά τ ου Θ εο ύ κ αι το υ λα ού τ ου Θ εο ύ ", σ τη ν Ε π ισ τη μ ονι κή Ε π ε τ η ρ ί δ α Θ ε ο λο γ ικ ή ς Σχ ολ ής Α . Π . Θ . τμ ήμ α Θ εο λο γί α ς Ν έα Σ ε ι ρά 17 (2 00 7-2 00 8) σ . 55-6 4. ΄, Β ΄ = Γε ώ ργ ι ος Α ν . Κ εσ ελ ό π ο υ λ ος , Η Π ρό θ ε σ η , μ ε λ έ τ η Κ ε σ ε λο π ο υλο σ , Π ρό θ εσ η Α ΄ τ. Β ΄ , Λ ευ κω σ ί α 2 018. Λ ε ιτ ο υ ργ ι κ ή , ι σ το ρι κ ή - θ ε ολ ογ ι κή , τ . Α Μ α τ σ ο ύκ α , Δ ο γμ ατι κή Α , Β , Γ = Ν ί κο υ Ἀ , Μ ατ σ ού κα , Δ ο γμ ατ ι κὴ κ αὶ Σ υ μ β ο λ ικ ὴ Θ ε ο λο γ ί α Α , Β , Γ , Ἔ κ θ εση τ ῆς ὀ ρθ όδο ξη ς π ίσ τη ς σ ὲ ἀ ντι π α ράθ εσ η μ ὲ τ ὴ δ υ τ ι κ ὴ χρ ισ τι α ν ο σ ύ ν η , Θ ε σ σ α λο ν ι κ ή Β 19 88. Συ μ ε ώ ν Θ ε σ σα λον ίκ ης , Λ ε ιτ ου ργ ί α = Ἁ γί ο υ Σ υ μ ε ώ ν Ἀ ρχ ι ε π ισ κ ό π ο υ Θ εσ σα λο ν ίκ η ς ( † 14 29), Π ε ρ ὶ τ ῆς ἱ ε ρᾶ ς λε ιτο υ ρ γ ί α ς , Ε ἰ σα γω γή - Κ εί μ ενο - Μ ετ άφ ρα σ η - Σ χ όλ ι α , Ἰ . Μ . Φ ου ν τ ού λη ς , σ τον τό μ ο Ἡ Θ εία Εὐ χα ρι στ ία ( Εἰ ση γ ή σ ει ς , Π ορ ί σ μα τα Ἱε ρ α τ ι κ ο ῦ Συ ν ε δ ρ ί ο υ τ ῆς Ἱε ρᾶ ς Μ ητ ρο π ό λεω ς Δ ρ άμ ας ) Δ ρ άμ α 2 00 3. Συ μ ε ώ ν Θ ε σ σ α λ ον ί κ ης , Ν αό ς = Σ υ μ εώ ν Ἀ ρχ ι ε π ι σ κ ό π ο υ Θ εσ σ α λο νίκ η ς ( † 14 29) , Ἑ ρ μ ην ε ί α π ερ ὶ τ οῦ θ ε ί ο υ να οῦ = P G 15 5:6 97-7 05. ΄ = Ιω άν νο υ Μ . Φ ου ντ ού λ η , Λ ειτ ου ργ ι κ ή Α ΄ , Ε ι σα γ ω γ ή σ τη Φ ο υ ν τ ο ύ λ η , Λ ει τ ου ργ ι κή Α θ ε ί α Λ α τρ ε ί α , Θ εσ σ α λ ον ί κ η 19 93. B org ia, S. G erm a no = N. Bo rg ia, Il co m m en ta rio li tu rgi co d i S. G erm a no p at ri ar ca co st an tin op ol itan o e la ve rs ion e la tin a d i A na st as io b ib lio te ca rio (St ud i li tu rg ic i I) G rot ta fer ra ta 19 12. (es tra tt o d al “Ro m a e l’ Ο rie nt e”). M ey en do rff, S t. G erm a nu s. = P au l M ey en do rf f , St G erm a nu s o f C on st an ti n op le on th e D ivi ne Li tur gy, Th e G ree k T ext w ith T ran sl at io n , In tr od uc tio n a nd C om m en t ary b y P au l M ey en dor ff, Cr es tw ood, N.Y. 19 8 4.
37
S tud im e të A uto rë ve të M ëd he nj të K ris h ter ë ( Pr of. Je ff rey M ac do na ld/D r. N ath an H op pe) K y k urs ës ht ë n jë an al izë e au to rëv e të k rish t erë m ë të rë nd ës ish ë m të p eri ud hë s m id is sh ek ujv e të k atë rt d he të s ht at ë. K ur si e n jeh st ud en ti n m e je tët, k on tek sti n d he s hk rim e t e k ëty re a uto rë ve. S tud en ti d o të fi toj ë n jë fa m ilja rit et m e a uto rë t d he v ep rat e ty re. S tud en ti d o të ar rij ë p erc ep tim in e d om et hë n ies s ë v ep rav e të ty re b ren d a k on tek st it të ty re h ist orik, si d he v ler ës im in e rë nd ës isë s ë ty re ak tu al e p ër id et ë d he p rak tik ën e be si mi t të k ris ht erë n ë d itë t e so tm e. Li te rat ur a ba zë e d ety ru esh m e : M ac do na ld, Je ffr ey. Fa th er s of th e Ch u rch w it h se le cte d w rit ing s. Sh ë n V las h 2 019. E du kim i K ris hte rë (D r. N iko lao s Ts ire ve lo s-Vi zi tor) Q ëll im i k rye so r i k urs it ë sht ë të n dih m o jë te ol og ët e a rdh s hë m të p ërg at ite n pë r k ate kiz m in, e du kim in d he p ed ag og ji në e k rish t erë. N jë u dh ëz im b azë n ë k ëtë p ërp je kje d o të je të te ks ti k las ik i tr ad itë s p atr ist ik e, K ate kiz m i p agë zim o ro-m is ta go gj ik i K iri lit, ep is ko p it të Je ru sa lem it. N ë an al izë n d he in te rp ret im in e te ks tit n ga p ik ëp am ja p ed ag ogj ike, n e d o të p ërd or im lib ri n K at ek izm i i K iri lit të Je ru sa lem i t, n jë p ërq as je p sik o-pe da go gj ike e sh k rua r n ga p ro fe so ri i P eda g og jis ë së k ris ht erë, K rist os V asil op ou los. Q ël lim i i k ëti j k urs i ës h të të a ftë so jë st ud en të t të b ëjn ë d alli m in m es as aj q ë ës h të k on tek st ua le d he a sa j q ë ë sht ë e p ërh er sh me n ë k ëto çë sh tje d he s esi m un d të p ër do ret tr ad ita d ina m ik ish t n ë të ta sh m en p ër të n dë rtu ar n jë të a rdh m e të sh ën de ts hm e . N ë fu nd, st ud en tët pr ite t të n jih en m e m et od at d he te kn ik at m od er ne të m ës im dh ën ie s , s i d he m e h ar tim in e k urs ev e. Li te rat ur a ba zë e d ety ru esh m e : Β ασι λό π ο υλο υ Χρ ήσ το υ , Ο ι κ ατ η χή σ εις τ ου Κ υ ρ ίλλ ου Ιε ρο σο λ ύ μ ω ν , ψ υχ ο π α ιδ α γω γικ ή π ρ οσ έ γγ ιση , Θ εσσ α λον ίκ η 19 9 2. Κ υρ ίλλ ου Ιερ ο σο λύ μ ω ν , Κ α τη χ ή σ ει ς , ει σα γω γή - κ είμ ενο - μ ετά φ ρ α σ η σ χ όλ ια -π ίν α κ ες , Κ αρ έα ς 19 99. Τ σ ιρ έ β ε λο υ Ν ικ ο λά ου , Χρ ισ τ ια νικ ή Α γω γή κ α ι Εκ π α ίδε υ σ η α π ό τ η θ ε ω ρ ία σ την π ρ άξ η . Θ εο λογ ία - Ε π ικ οιν ων ία - Τε χν ικ έ ς Δ ιδ α σ κα λί ας ( υ π ό έκ δ ο σ η ). H yrj e n ë Fi loz ofi (M sc. Th om a Ç om ën i) Le ks ion e t, q ë d o të zh vi lloh e n, p ërf sh ijn ë k on cep t e d he p ro bl em e të rë nd ës ish m e fi loz ofik e, d uk e fi llu ar n ga o bj ek ti i l ënd ës (Ç’ës h të fi loz ofi a, O rig jin a e m en di mi t fi lo zo fik) d he d eri te tr ajt im i i k on cep te ve të m ir ëfil lta fi loz ofik e si: N dë rg jeg jj a , E p an dë rg jeg js hm ja , H ap ësi ra, K oh a, T eor ia e N joh je s, E v ërt eta, K rit ere t e s aj, E kz ist en ca, N at yra, K ult ura, H ist ori a, Vd e kja, E m oci on i, D ës hir a, Im a gj ina ta, G juh a e tj. N ë p ërf un dim të ci kli t të le ks ion ev e d he se m ina re ve s tud en të t d uh et të p ërv etë so jnë d he p ërs hk ru aj në n joh u ritë b az ë m b i k on cep t e, p ikë pa m je, rr ym a, çë sh tje, te za, fi loz of ë d he s hk ol la fi lo zo fik e s i n jë k ush t i d om os do sh ëm p ër të va zh du ar m ë te j s tud im in e Hi st ori së s ë fi loz ofi së n ë pe ri ud hat pë rk atë se, n ga A nt iki tet i d eri n ë d itë t to na. A ta d uh et, g jith as ht u, të ar gu me nt oj në d he a na liz oj në n ë n jë m ën y rë të re p erc ep ti m i d he të tr ajt ojn ë p rob le m e, çë sh tj e, te za fi lo zo fik e g jat ë st ud im it të m ët ejs hë m të fi loz ofis ë. Li te rat ur a ba zë e d ety ru esh m e : G JE RG JI P EN DA V INJ I : ci kë l le ks ion esh “H yr je n ë F ilo zo fi” Z HA N P JE R VE R NA N T: “ O rig jin a e m en di mi t g rek” Sh të p ia b ot ue se D itu ria. Z HA NË H ER SH: “Ha b ia Fi loz ofi ke”, S ht ëp ia b ot ue se D itu ria, 19 8 1, 19 9 3. P jes ë të z gje dh u ra n ga fi loz ofi a bo të ro re, P jes a I, II, T ira në 19 74.
38
Pozita e Gruas në Kishën Orthodhokse (MSc. Violeta Plepi ) Kjo lëndë ka për qëllim që të shqyrtojë pozitën e gruas në Kishën Orthodhokse. Gjithashtu, lënda synon që të analizojë kontributin e pranisë femërore përmes roleve të ndryshme të saj në Kishën Orthodhokse, veçanërisht në Kishën Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë. Rëndësi e veçantë do t’i kushtohet sensibilizimit të studentëve për tema që kanë të bëjnë me barazinë ndërmjet dy gjinive. Kisha Orthodhokse mbështet se, si në aspektin ondologjik dhe në atë sotiriologjik gruaja dhe burri janë të barabartë, por kjo gjë nuk ndodh dhe në praktikën e përditshme. Temat e trajtuara synojnë të gjejnë arsyet pse ndodh kjo gjë dhe se si mund të rigjehen ekuilibrat. Në fund të kursit studentët do të mund të trajtojnë në mënyrë kritike pozitën e gruas në Kishë. Literatura bazë e detyrueshme: Κούκουρα Δ., Η θέση της γυναίκας στην Ορθόδοξη Εκκλησία και άλλα μελετήματα οικουμενικού π ροβληματισμού , Θεσσαλονίκη : Κορνηλία Σφακιανάκη , 2005. Plepi , Violeta. Η θέση της γυναίκας στη σύγχρονη Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας . Πραγματικότητα κσι π ροο π τικές . ( Μετα π τυχιακή εργασία ), Θεσσαλονίκη , 2009. Λαρίου – Δ ρεττάκη , Μαρια . Η γυναίκα στην Καινή Δ ιαθήκη , Ε π τάλοφος : Αθήνα 2005 Λυμούρης Γεννάδιος ( εκδ .), Η θέσις της γυναικός εν τη Ορθοδόξω Εκκλησία και τα π ερί χειροτονίας των γυναικών , Κατερίνη : Τέρτιος , 1994. Organizim i Aktiviteteve Pedagogjike (MSc. Blerta Baba) Në këtë lëndë studenti do të jetë në gjendje të njohë konceptet bazë mbi materialin, të dallojë ecurinë e organizimit të aktiviteteve si dhe karakteristikat e moshave nga 6-17 vjeç. Do të jetë i aftë të organizojë aktivitetet pedagogjike dhe orë katekizmi orthodhoks në bazë të inteligjencave të shumëfishta mbi temat që nevojiten. Gjithashtu, do të frymëzojë fëmijët dhe të rinjtë të jetojnë sipas parimeve të Zotit, duke kultivuar vlera të larta njerëzore me qëllim që të jenë të aftë të përballojnë sfidat e ndryshme të jetës. Literatura bazë e detyrueshme: Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipërisë, NE BESOJMË, TIRANË 2012.
39
Ba za t d he ev ol uim i I m an ast ic izm it or to do ks (P ro f. Je ff rey M ac do na ld) Lë nd a sy no n t’u of ro jë st ud en tëv e n joh ur itë e n ev ojs hm e m b i b az at d he e vol uim in e m on as tici zm it or to do ks. M od ul i n is m e a na liz im in e p ari m eve m on as tik e p ara kri sti ane d he k rist ia ne; s hq yr to n q en dra t m on as tik e të k rish te rim i t d he p rot ag on is tët p ërf aq ës ue s n ë ro li n e e vol uim i t të je tës m on as tik e. N ë vi jim, tr ajt oh et ro li i m a na sti rev e n ë p ërh a pje n d he ru ajt jen e k rish te rim it si ed h e ro li i v eça n të i m on as tic izm i fe m ëro r n ga gj en eza e d eri m ë s ot. P o k ësh tu, sh t jel lo he t n ë m ën yr ë sh te ru ese ro li d he q ëll im i i m on a sti ciz m it n ë b ot ën e k rish t erë, tr ajt oh et d he an al izo he t n ga p ik ëp am ja s oci ol og jik e ro li i m an as tir ev e n ë b otë d he n ë ve ça nt i p ar im et d he o rg an izi mi i m on as tic izm i t n ë M ali n A th os, v ler ëso h et k on trib u ti i m ja ft fi gu ra ve të v en dit to në n ë je tën m on ak ale d he fe no m en i i sh e ku lla ri zim it p ër ba ll ë je të s m on ak ale. Së fu nd m i, st ud en tët n joh ën m e h ist or inë e m on as tic izm i t or to do ks n ë m an ast ir et e v en dit to n ë d he a ftë so he n të v ler ëso jn ë k on trib ut in k ish tar d he sh oq ë ror të m on as ti ciz m it or to do ks so t n ë b otë. L ite rat ur a b azë e d ety rue sh m e : A na sta si Ja nu lla tos, M ur gjë r d he m is ion ar izë m ( s he k. IV-IX). A th in ë: A kri ta s 2 00 8. Ie ro th eou i N afp ak tit, M on ast ici zm i O rt od ok s. 2 00 2. G juh ë G rek e III (Le kt or n ga K U Lo go s) N ga fu nd i i k ëti j k urs i, st ud en të t d o të k enë fi tu ar a ftë sit ë k om u nik ue se q ë z otë ron n jë p ërd or ue s i p av ar ur i g juh ë s g rek e (A 2) si pa s K orn iz ës së P ërb as hk ët E vro p ian e të R ef ere nc ës p ër G juh ët. G jit ha sht u, pë r se m est rin III d he s em es tri n IV, lë nd a d o të p ërq en d roh et n ë m ës im in e te rm in ol og jis ë th eo l og jik e n ë g req is ht. S tud en të t d o të fi lloj në të m ës ojn ë, jo v etë m d isa te rm a b az ë th eo lo gj ikë n ë gr eq ish t, p or ed he se s i të le xo jn ë d he in te rp ret oj në te ks te k ish tar e, të ti lla si lu tje t d he h im ne t. St ud en tët d o të k enë p un ë p lot ës ue se çd o ja vë n ë k ëtë as pe kt. D ëg jim i: A ta d o të je në n ë gj en dje të k up to jnë f raz at d he fj al or in m ë të sh p esh të q ë lid h en m e fu sh at m ë im e dia te p er so na le (p.s h. in fo rm ac ion sh um ë b azë p ers on al d he fa m ilj ar, b le rje, z on ë lo k ale, p un ës im). A ta d o të je në n ë g jen dje të k ap in p ik ën k rye so re n ë m es az he d he n jof tim e të sh ku rt ra, të q art a, të th je sh ta. Le xi mi: A ta d o të je në n ë g jen dje të l exo jn ë te ks te s hu m ë të sh k urt ra d he të th je sht a. A ta d o të je në n ë g jen dj e të g jejn ë in fo rm ac ion sp ec ifik d he të p ara sh ik ue sh ëm n ë m a ter ial e të th je sh ta të p ërd its hm e, si ç ja në re kl am a t, n jof tim e t, m en ut ë d he or ar et, si d he të k up toj në le tra p er so na le të s hk ur tra d he të th je sh ta. Të fo lu rit: A ta d o të je në n ë g jen dje të k om u nik oj në n ë d ety ra të th je sh ta d he ru tin or e q ë k ërk ojn ë n jë sh k ëm b im të th je sh të d he të d rej tp ërd re jtë të in for m aci on it m bi te m a d he a kti vit et e të n joh ur a d he të ar rij në sh kë m bi me so cia le sh um ë të s hk ur tra. A ta d o të je në n ë g jen dje të p ërd or in n jë se ri fr aza sh d he fj al ish p ër të p ërs h kru a r m e fj alë të th jes ht a fa m ilje n d he n jerë z it e tj erë, k us ht et e je tes ës, ar sim i mi n d he pu n ët. S hk rim i: A ta d o të je në n ë g jen dje të sh k ru ajn ë sh ë nim e d he m es az he të sh ku rt ra, të th je sht a d he le tr a p er so na le sh u m ë të th je sh ta, pë r sh em b ull të fa lën de ro jnë d ikë p ër d içk a. L ite rat ur a b azë e d ety rue sh m e : Κ αρ ακ ύ ρ γ ι ου , M., & B. Π αν α γι ωτ ί δο υ . 2 01 4. Κ ΛΙ Κ σ τα ε λ λ η ν ικ ά . Ε π ί π εδ ο Α 1 γ ι α εφ ήβ ο υς κ α ι εν η λ ίκ ο υς . Β ασ ι κ ό ς χ ρή στ η ς . Θ εσ σ α λ ο ν ίκ η : Υ π ο υ ρ γεί ο Π α ι δ ε ί ας κ α ι Θ ρη σκ ε υ μά τω ν , Κ έν τ ρο Ε λ λη ν ι κ ή ς Γλ ώ σσ α ς .
40
V I T I I I – S E ME S T R I I I In te rp ret im i i te ks tev e b ibl ike (M sc. M ot ër R ak el a) Lë nd a In te rpr et im i i T eks te ve Bi b lik e, st ud io he t n ë v itin e d yt ë ak ad em i k, p asi st ud en ti k a m ar rë in fo rm a cio ne t b az ë m b i te ks te t b ib lik e d he m ë k on kre tis ht, m b i at ë të D hi atë s s ë R e, m e a në të d y lë nd ëv e p ara re nd ës e, a të t ë H yrj es n ë D hia të n e R e d he St ud im e m b i T ek ste t e D hia të s së R e. N ga ve të em ë rti m i i s aj d ëft en p ër li dh en e d rejt pë rd re jtë m e P roc es in In te rpr etu e s të S hk rim it të Sh e njt ë. Si e ti llë, a jo k a n jë rë nd ës i të m ad he se ps e k y p roc es m b art m b i v ete p ërg je gj ës inë , jo ve të m të b ëj n jë in te rp ret im – sh pj eg im të te ks tit S hk rim it të S he njt ë, p or e dh e të v ëre jë d he fo rm u loj k up tim in te ol og jik të ti j. P ër të a rrit ur k ëtë ob je kt iv: in te rp ret im in , zb u lim in d he p ër cak tim i n e n oci on ev e te ol og jik e të D hia të s së Re, st ud en ti th ir ret të p ër fo rco jë n joh u ritë e ti j p ara pr ak e n ë lid h je m e K an on in e Sh k rim it të S he njt ë, k ara kt er in au te nt ik e dh e të sh en jtë të ti j, m e k on cep ti n i T rad itë s In te rp ret ue se s i e dh e lid h jen e S hk rim ev e m e A dh ur im in H yjn or, a sh tu si ku rse p ër jeto h et n ë je të n d he m en di mi n or th od ho ks. K ët o n joh u ri p ar ap ra ke, p as uro h en d om os do sh m ëri sh m e h isto rik un e P ro ces it In te rp ret ue s n ë s he ku j, fa k t k y, q ë i of ro n st ud iue sit af të sin ë e k on cep t im it të ro li t të Sh k rim ev e të S he njt a n ë je të n d he ve pr ën e K ish ës. T ë g jith a çk a u l art pë rm e ndë n , k an ë si q ëll im të n aty rsh ëm ar m ato sje n e çd o të in te res ua ri n ë p un ën e ti j të ar dh sh m e, n ë p ërf sh irje n d he p ërt h ell im in e te js hë m b re nd a S hk rim it të S he një. K jo ar rit je e pa ji s a të, m e m un dë si në e f ryt sh m e të p ërh a pje s d he p ërç im it të m es az hit h yj no r te k n jeri u b as h këk oh o r . (P ër n jë p am je m ë të q art ë d he p rak tik e të q ëll im it të lë nd ës, ja në z gje dh u r p ër in te rp ret im Le tra t e ro bë ris ë të A p. P av lit). Li te rat ur a b azë e d ety rue sh m e : D hia ta e R e (e Z oti t ed he Sh p ëti m ta rit t'ë në Ji su K ris h t, K th ye rë p re j E lin ish te së Sh qi p, n dë të fo lë T osk ër ish t), p ër kth. n ga K on st an din K ris tof or id hi ( 18 79), K ish aO rth o dh ok se A ut oq ef al e i S hq ip ëri së Sh o që ria B ibk ik e, T iran ë K orç ë 19 941 93 0. D hia ta e Re, p ërk th. Th e G ree k N ew T est am e nt4 , S ho që ria B ib lik e N dë rk on fes ion al e e S hq ipë ris ë, Ti ran ë 2 00 7. Ι ω ά ν . Δ. Κ αρ α β ι δό π ο υλ ο ς , Α π ο σ τ ό λ ο υ Π αύ λ ο υ Ε π ι σ τ ο λ έ ς π ρ ο ς Εφ ε σ ι ο υ ς , Φ ι λι π π ι σ ί ο υ ς , Κ ο λ ο σ σα ε ί ς , Φ ι λ ή μο ν α , Ε ρ μ ην ε ί α Κ α ι ν ής Δ ι α θή κ ης 10, εκ δ . Π . Π ου ρ ν α ρ ά , Θ εσ σ α λ ο ν ι κ η 19 92. Σ ά β α ς Α γ ο υρ ί δη ς , Ερ μ ην ε υτ ι κή τ ω ν ι ε ρ ώ ν κ ε ι μ έ ν ω ν , ε κ δ . Α ρ τ ό ς Ζ ω ή ς , Α θή ν α 2 00 0 β . S tud im e Si ste m ati ke n ë Th eo lo gji I (D r. S tep h an os A th an as io u -Vi zi to r) N jë p ikë th em e lor e e k ëti j k urs i ë sht ë të a ftë so jë s tud en të t të z hv ill oj në të m en du a rit e ty re k riti k d he të pë rd or in m at er ial et n ë n jë m ën yr ë të th el lë d he m e n jë q asje th el bë sor e d he të b az ua r n ë p ërm b a jtje. T he ks i ë sht ë m b i m et od ën e n joh jes, d om e th ën ien h ist or ike, la rm in ë e d ek lar ata ve th eo lo gjik e të tr ad itë s h ist or ike d he p ro va t e g jal la të p ërm b aj tje s së b esi mi t b ren da k orn iz ës k ari zm a tik e . P ër të p ar aq itu r n ë m ën yr ë si ste m ati ke d he ob je kti ve, as ku sh n uk m un d të in jo roj ë të m ira t, je të n d he u dh ëti m in e n jë k om un ite ti q ë k a p ër jetu a r d he k a k riju ar n jë m ën yr ë je tes e, n jë tr ad itë, n jë m or al, i ci li ës h të n jëk oh ës is ht n jë ci vil izi m i rë nd ës ish ëm. Lë nd a, " S tud im e Si st em at ike n ë T he ol og ji I" n ëp ër mj et m et od olo gji së si ste ma ti ke, s yn on të d em on st ro jë n ë n jë m ën yr ë b ind ës e n jë d ogm a tik ë të k ujd es sh m e d he h ul um ti m h ist or ikd og m atik q ë i si gu ron st ud en tit n joh ur i p ër kë to te m a: T he ol og ji, T riad ol og ji, K ris tolo gj i, P neu m at olo gj i , E kle si olo g ji d he E sk ato lo g ji . B azu ar n ë te m at q ë d o të tr ajt oh en, l ënd a s yn on fo rm im i n te or ik d he p rak ti k n ë n jë p ërm b ajt je m ë të th el lë të s pir itu al ite tit të O rt ho dh o ks isë . Li te rat ur a b azë e d ety rue sh m e : N ik ou M at sou ka, Δ ο γ μ α τ ι κή κ α ι Συ μ βο λ ι κ ή Θ εο λ ο γ ί α Γ , Α ν α κε φ α λ α ί ω σ η κ α ι Α γ α θο τ ο π ί α , Έκ θε σ η τ ο υ ο ι κο υμ εν ι κο ύ χα ρ α κτ ή ρ α τ ης χ ρ ι σ τ ι α ν ι κ ή ς δ ι δ α σ κ α λ ί ας , P. P ou rna ra, Th es sal on iki 19 99.
41
H ist ori e K ish ës O rth od ho k se n ë Sh q ip ëri (M Sc. A të E ma n uel L us ha) S ub jek ti i H ist ori së së K ish ës O rth od h ok se n ë S hq ip ëri n a je p m un dë sin ë e st ud im it të p ërh ap jes së be sim i t të K ris h ter ë O rt ho dh o ks n ë Sh q ip ëri q ë n ë li nd jen e ti j, si m un di të p ërq af oh e j n ga p op u lls ia v en da se n ë tr e sh ek u jt e p arë të p ers ek uti m it , si m u nd i k y b es im i i ri të tr an sf orm o n te je të n sh p irtë ro re t ë p op ull sis ë, si n dik oi b es im i or th o dh ok s n ë a sp ek tin k ult ur or e ar tis tik të p op ull it. Lë nd a sy n on të ek sp lo ro jë b as h këj ete së n d he p rob le m et m id is k om un ite tit or th od h ok s d he k om u nit ete ve të tj er a të k rish t era d he jo të k rish te ra. A jo s yn on të ja p ë n jë rr ug ët im h ist or ik të b esi m it or th od ho ks n ë Sh qi pë ri n ga li nd ja e K ris h ter im it d eri n ë d itë t e so tm e. Li te rat ur a ba zë e d ety ru esh m e : 1) K ry ep esh k opi i T iran ës, D urr ës it d he g jith ë Sh q ip ëri së A na st asi, R ing rit ja e K ish ës O rth od ho ks e A uto q efa le e Sh q ip ëri së, (19 9 1-2 01 2), K ish a O rth od h ok se A uto q efa le e Sh q ipë ris ë, T ira në 2 01 5. 2) 2 00 0 vj et ar t d he k ult urë k ish tar e n ë Sh q ip ëri, s im po z ium : B ot im i K ish ës O rt hod h ok se A uto qe fal e e Sh qi p ëris ë, T ira në 2 00 3. 3) G jon B eri sh a, A rbë ro ret n dë rm jet k ish ës p er ën dim o re d he a sa j li nd or e g jat ë sh ek.X I-X V, P ris hti në 20 15. H ist ori a e Re lig jio ne ve I (D r. G eor gio s G ait an os) Lë nd a e h ist oris ë së re lig jio ne ve d o të p ar aq es ë re lig jio ne t e b ot ës s ip as th em e le ve te or ike të sh ke nc ës së st ud im it të re lig ji on it. St ud en tët d o të m ës ojn ë p ër te rm in olo gji në , m ë sim d hë ni en d he fa kt et më të rë nd ës ish m e h ist orik e të 9 k ate go riv e fe ta re b az ë: K ris h ter im it , Ju da iz m it, Is lam it, Bu d izm it, H ind ui zm it, Re li gji on it k ine z, R el igj ion it ja p on ez, R eli gji on eve të re ja, Re lig jio ne ve të n jerë zv e tr ad ici on al ë . N ë k ëtë se m es tër st ud en tët d o të st ud ioj në re lig jio ne t m on ot eis te – Ju da iz mi n, K ris ht eri mi n d he Isl am in. Lë nd a m er ret m e tr i re lig ji on et k ry eso r e m on ot eis te – Ju da izm i n, K ris hte rim i n d he Is la m in, s i d he tr ad ita t e ty re. D uk e in ku ra jua r m en di m k riti k, q ëlli m i ë sh të të s hq yr to he t k ua dri h ist or ik d he k ult uro r, d alli m et m es tr i re li gji on ev e m on ot eis te, d al lim i m es p ikë pa m jev e k rah as ues e m es re lig jio ne ve m on ot eis te, v ler ës im i i tr ad ita ve re lig jio ze d he n dik im i q ë k a u sht ru ar s eci li n ë ev o lu cio nin e n jerë z im it. Lë nd a k om bi no n ed he te m a sp ec if ike (S hk rim et e Sh e njt a, ri tua li n, e tik ën) q ë sh q yrt oh en k rye sis ht b ren d a k ua dri t të z hv ill im it të ty re h ist ori k. Li te rat ur a ba zë e d ety ru esh m e : G ait an os, G eor gio s. Fe të e b otë s, Ti ran a, 2 02 0. Lë vi zje e K ris hte rë E ku me ni ke (D r. N at ha n H op p e) L ё n da e L ё vi zje s s ё K rish te r ё E ku m eni ke, d isip l in ё e fo rm i mi t m e zg je dh je, ek sp lo ron st ud im in e za na fil l ё s s ё k ё s aj l ё v izj eje n ë m ën yr ë h ist ori ke sh ke nc ore. St ud en të t d o të m ës oj në si të p ër do rin d he të sh o hi n m e sy k riti k l ё vi zje n ek um e nik e n ё b ot ё n e k rish t er ё . L ënd a s yn on të e ksp lo roj ë k on tek sti n h ist orik d he so ci al të L ё v isje s s ё K ris h ter ё E ku m en ike d he fa kt or ё t n xit ё s, d uk e n dë rth ur ur k ё n dv ё s ht rim in e K ris ht eri mi t , p ё rq as jen d he k ont rib u tin e O rt ho dh o ks is ё n ё k ё t ё l ё v izj e m e a nal izë n h ist orik e. D o të d isk uto h en ed h e te m a sp e cif ike q ë ja në t ë lid h ur a m e te rm in “oi ku m ene”, a n ё ta r ё s im i i K is h ё s O rt ho dh o kse A ut oq efa le t ё Sh q ip ё ris ё n ё O rg ani zm a t N d ё rk ris tia n ё , s i d he m et od a t ё b ash k ё p un im i n ё to. K ëto te m a d o t’i ja p in m un d ësi st ud en tëv e q ë të k up toj në se sa i rë nd ës ish ëm m un d t ë je të s tud im i i n j ё l ё n de n ё k oh ё n e so tm e p ër të vl er ësu ar d he k up tu ar ro li n d he d om o sd os hm ё rin ё e d ial ogu t n d ё rk ris tia n d he n d ё rf eta r n ё b ot ё d he, v e ҫ a n ё ris h t, n ё Sh q ip ё ri. Li te rat ur a ba zë e d ety ru esh m e : N ik ou M at sou ka, Ο ι κ ο υμ εν ι κ ή Κ ί ν η σ η - Ι σ τ ο ρ ί α , Θ ε ο λ ο γ ί α , P. P ou rna ra, Th e ssa lon ik i 19 96. S tyl ian os X. Ts om p ani di s, H Σ υ μ β ο λ ή τ η ς Ο ρ θ ό δ ο ξ η ς Ε κ κ λ η σ ί ας κ αι Θ ε ο λο γ ία ς σ τ ο Π α γ κό σ μ ι ο Σ υ μ β ο ύ λ ι ο Ε κ κ λ η σι ώ ν , P. P ou rna ra, T he ss al on iki 2 00 8.
42
St ud im i K rah as ues i A dh ur im it (D r. G eo rg ios K es elo p ou lo s ) Q ël lim i i lë nd ës ë sht ë q ë të vi jnë n ë k on ta kt të d rejt p ërd re jtë s tud en te t m e n jë n ga b rim et m ë të rë nd ësi sh m e t eo log ji ke e A dh ur im it, d.m.th. i te ks t i t ë Je të s n ë K ris ht i N ik ollë K ava sil ës. Te ks ti d o je pe j n ga p ër kth im i i o rig jin a lit n ë g req is htë n të vj etë r, m e k om en te p ar al ele n ga p ro fe sor i. K ur k a m un d ës i te ks ti d o k rah as oh et m e tr ad itë n lit u rgj ike p ar ale le m ë të. L ite rat ur a b azë e d ety rue sh m e : Κ α β άσ ι λα , Ἐ ν Χ ρ ι σ τ ῷ Ζ ω ή = Ν ικ ο λ ά ου Κ α β ά σ ι λα τ ου Χ αμ α ετ ο ύ ( † μ ετ α ξ ύ 13 9213 97), Π ε ρ ὶ τ ῆ ς ἐν Χ ρ ι σ τ ῷ Ζ ω ῆ ς , Ε ἰ σ α γ ω γ ή – Κ εί μ εν ο – Μ ε τ ά φ ρ α σ η – Σχ ό λ ι α Ε ὑρ ε τή ρ ι α , Ἱε ρο ν Ἡ σ υ χ α σ τ ή ρι ον Ε ύ α γ γ ε λ ισ τ ὴ ς Ἰ ω ά ν ν η ς ὁ Θ ε ο λ ό γ ο ς , Σο υ ρ ω τὴ Θ εσ σα λ ο ν ί κ η ς 20 04. Κ ε σ ελ ο π ο υ λ ο ς , Π ρό θ ε σ η = Γ ε ώ ρ γ ι ο ς Α ν . Κ εσ ελ ό π ο υλ ος , Η Π ρό θ ε σ η , μ ε λέ τη ΄ τ. Β ΄ , Λ ε υ κ ω σ ί α 2 01 8 Λ ε ιτ ο υ ρ γ ικ ή , ι σ τ ο ρ ικ ή - θ εο λ ο γ ικ ή , τ . Α T ras hë gim i K ult uro re e K rish te rë n ë S hq ip ëri (M Sc. T ho m a S hk ira) K jo lë nd ë k a si q ëll im t’i n joh ë st ud en tët m e tr as hë gi m inë k ult ur or e t ë k rish t erë n ë S hq ipë ri. K y q ëll im re al iz oh et g jat ë or ëv e m ës im or e n ëp ër m je t n joh je s të rë sor e së ob je kte ve të tr as hë gi m isë s ë k rish t erë n ga an a e st ud en të ve. A ta d o të n jih en m e tr as hë gi m inë e k rish t erë s hp irt ë ro re m at er ial e d he jo m ate ria le, le gji sla cio ni n d he k rite re t e ru aj tje s s ë s aj. K ët o or ë m ës im or e i af tës ojn ë st ud en tët p ër të d al lua r o bje k tet e tr as h ëgi m is ë k ult ur or e d he p ër t’i kl asi fik ua r n ë g rup im in e ty re, si p as ur i e tr as hë gi m is ë k om b ëta re. K y af të sim n xit vl erë sim in e ty re p ër ta k ult iv ua r, m b ro jtu r d he p ro mo vu ar tr ash ëg im in ë k ult uro re të k rish t erë të v en dit to n ë. L ite rat ur a b azë e d ety ru esh m e : A rq ile Bë rx ho li, Vl a dim ir T av an xh i, H yr je n ë G jeo gr afi në e T ras hëg im is ë N aty ro re d he K ul tu ror e, T ira në: “Ju lv in 2”, 2 01 2. A rt d he T ras hëg im i: Tr ash ëg im ia O rth o dh ok se n ë S hq ip ëri. T ira në: 2 01 7. E m in R iza, M br ojt ja d he re sta ur im i i m on um e nt ev e n ë Sh q ip ëri, T ir an ë: D itu ri a, 19 97. M ek si, A lek sa nd ër. A rki tek tu ra e k ish a ve n ë S hq ip ëri, s he k. VI I-X V, T ir an ë: U eg en, 20 0 4. G juh ë G rek e IV (Le kt or n ga K U Lo go s) N ga fu nd i i k ëti j k urs i, st ud en tët d o të k en ë fi tu ar a ftë sit ë k om u nik ue se q ë z otë ro n n jë p ërd or ue s i pa va rur i g juh ë s g rek e ( A 2) s ipa s K or niz ë s së P ërb as h kët E vro pi ane të R efe ren cë s p ër G juh ët. G jith a sh tu, p ër s em es tri n II I d he se m es trin IV, lë nd a d o të p ër qen dr oh e t n ë m ës im in e te rm in ol ogj is ë th eo lo gj ike n ë g req ish t. St ud en të t d o të f ill ojn ë të m ës oj në, jo v etë m d is a te rm a b azë th eo lo gjik ë n ë gr eq is ht, p or e dh e s e s i të le xo jn ë d he in te rp ret oj në te ks te k ish tar e, të ti lla s i lu tj et d he h im ne t. St ud en të t d o t ë k en ë p un ë p lot ësu es e çd o ja vë n ë k ëtë a sp ek t. • D ëg jim i: A ta d o të je në n ë gj en dje të k up to jnë fr az at d he fj al or in m ë t ë sh p esh të q ë lid h en m e fu sh at m ë im e dia te p er so na le ( p.s h. in fo rm a ci on sh u m ë b azë pe rs on al d he fa m ilja r, b le rje, z on ë lo k ale, p un ës im). A ta d o t ë je në n ë g jen dje të k api n p ikë n k rye so re n ë m es az h e d he n jof tim e të s hk u rt ra, të q art a, të th je sht a. Le xi mi: A ta d o të je në n ë g jen dje të le xo jn ë te ks te sh u m ë të s hk ur tra d he të th je sh ta. A ta d o të je në n ë gj en dje të g jejn ë in fo rm a cio n s pe cif ik d he t ë p ara sh ik ues hë m n ë m at eri ale të th je sh ta të p ër dit sh m e , si ç ja në re kl am at, n jof tim e t, m en ut ë d he or ar et, si d he të k up to jnë le tr a p er so na le t ë sh k urt ra d he të th jes ht a. Të fo lu rit: A ta d o të je në n ë g jen dje të k om un ik oj në n ë d ety ra të th je sh ta d he ru ti no re q ë k ërk ojn ë n jë sh kë m b im të th je sh të d he të d rejt pë rd re jt ë të in fo rm ac ion it m bi te m a d he a kti vit et e të n joh ur a d he të a rrij n ë sh k ëm bi m e so cia le sh um ë të sh ku rt ra. A ta d o të je në n ë g jen dje t ë p ërd or in n jë se ri fr az ash d he fj alis h p ër të p ër sh kru a r m e fj al ë të th je sh t a fa m ilje n d he n jerë zit e tj erë, k ush te t e je te sës, a rsi mi mi n d he p un ët. S hk rim i: A ta d o të je në n ë gj en dje të s hk ru ajn ë sh ë nim e d he m es az h e t ë sh k urt ra, të th je sht a d he le tra p ers on al e s hu m ë të th je sh ta, p ër s he mb ul l të fa lë nd ero jnë d ikë pë r d içk a. L ite rat ur a b azë e d ety rue sh m e : Κ αρ ακ ύ ρ γ ι ο υ , M., & B. Π α ν α γ ι ω τ ίδ ο υ . 2 01 4. Κ Λ Ι Κ σ τ α ελ λ η ν ικ ά . Ε π ί π ε δ ο Α 1 γ ι α εφ ή β ο υ ς κ α ι εν η λ ί κ ο υς . Β α σ ι κ ό ς χ ρ ή σ τ η ς . Θ εσ σ α λ ο ν ίκ η : Υ π ο υ ρ γ εί ο Π α ι δ ε ί α ς κ α ι Θ ρ η σκ ευ μ ά τ ω ν , Κ έν τ ρ ο Ε λ λ η ν ικ ή ς Γ λ ώ σ σ α ς . Κ ατ σ ιμ αλ ή Γ ., Δ. Π α π α δ ο π ο ύ λο υ , Ε υ . Θ ω μ α δ ά κ η , Ε υ . Β ασ ιλ ά κ η , & Μ . Α ντ ω νί ο υ . 2 00 3. Κ λε ι δ ιά τ η ς Ε λ λ η ν ικ ή ς Γ ρ α μ μ α τ ι κ ή ς . Ρ έθ υ μ ν ο : Ε .Δ Ι Α . Μ . Μ Ε .
43
V I T I I I I – S E ME S T R I I S tud im e Si ste m ati ke n ë Th eo lo gji II (D r. St ep h an os A th an as io u -Vi zi to r) Lë nd a " S tud im e S iste m ati ke n ë Th e olo g ji II" ek sp lo ro n si ste m at iki sh t th eo lo gj inë th em e lor e, d uk e iu p ër gji gju r m at ur isë n jerë zo re n ë k up tim in e b esi mi t n ë lid h je m e zb u les ën h yj no re. K jo z bu le së p ërb ë n e dh e ob je kt in e st ud im it të th eo lo gj isë n ë k ëtë k urs. D uk e th e ksu a r rr ug ën e n joh je s së p ari me ve d he d ok trin a ve të p ër gji th sh m e q ë fo rm oj në m ën yr ën n ë të ci lën b ëh et je ta e o rg an izm it k ish ta r, a jo p rir et të h ed hë d ritë m bi fo rm ul im in e g juh ë s s ipa s n gja rj eve, k lim ës sh p irt ëro re d he h ap ësir ës së je tes ës së k om u nit eti t. P av ar ës ish t n ga an al iza e së sh ku ar ës, aj o p rire t të n dry sh o jë të ta sh m en d he të ru aj ë p ers pe kt ivë n p ër t'iu p ërg jig jur in te res it të h ul um tu es it . N ë a na liz ën si ste m at ike e kzi sto n ku sh ti p ër n joh uri m ë të th el la d he p re za nti m të th es ar eve të O rth od ho ks ëv e n ë D ial og m e rr ym a t T he ol og jik e "P erë nd im o re ". Ba zu ar n ë k ëtë, ë sh të e m un du r të sq ar oh e n n oci on et d he te rm a t e ti j, d uk e p ara qit ur si no p tik ish t d he th el lë sis h t im a zh in e O rt ho dh ok sis ë n ë D ial og m e rr ym at th eo l og jik e P erë nd im o re . Li te rat ur a b azë e d ety rue sh m e : N ik ou M at sou ka, Δ ο γ μ α τ ι κή κ α ι Συ μ βο λ ι κ ή Θ εο λ ο γ ί α A’, ( Ει σ α γω γ ή σ τ η Θ ε ο λο γ ι κ ή γ ν ω σ ι ο λ ο γί α ), P. Po u rna ra, T he ss al on ik i 19 9 4 N ik ou M at sou ka, Δ ο γ μ α τ ι κή κ α ι Συ μ βο λ ι κ ή Θ εο λ ο γ ί α Β , ( Έ κθ ε σ η τ η ς ο ρθ όδ οξ η ς π ί σ τ η ς σ ε α ντ ι π α ρ ά θ ε σ η μ ε τ η δ υ τ ι κ ή χρ ι σ τ ι α ν ο σ ύ ν η ), P. P ou rna ra, T he ssa lon ik i 19 99, N iko u M at so uk a, Ο ι κ ο υ μ ε νι κ ή κ ί ν η σ η , K iri aki di s, Th es sa lon iki 2 017, (Ch a pte r E). V lad im ir L oss ky, O rth od ox Th eo lo gy, a n in tro d uct io n , S t. V la dim ir’s S em in ary Pr es s, Cr es tw ood, N Y 10 70 7, 19 8 9. E D rej ta K an on ike (M sc. V las h P lep i) T ri ja në k olo na t b azë të th eo lo gjis ë d he të s tud im ev e th eo l og jik e të K ish ës. K olo na p arë sor e d he th e me lo re ë sh të a jo e L itu rgj ik ës – Fa le nd er im it H yjn or d he A dh ur im it e a sis tu ar n ë m ën yr ë h ier ar kik e n ga k olo na e S tud im ev e Bi bl ike – P atr ist ike d he e D og m at ikë s d he k ol on a e të D rej të s K an on ike d he e sh ër bim it P im an tik të p op u jve L ën da “ E D rejt a K an on ike” pë rf sh inë st ud im in d he h ul um ti mi n e te ks te ve k an on ike d he k an on olo gj ike të K ish ës të d y m ijë ve ça rëv e të k alu ar, s i të K an on og jen ez ës d he K an oni sla tiv it ( m ijë ve ça ri I) a sh tu d he të K an on olo gj isë (m ijë ve çar i II). Su b jek ti i lë nd ës ek sp lo ro n m un dë sin e e k ërk im it d he të st ud im it të Bu ri me v e K an on ik e n ë ra p ort m e çë sh tj et e kkl es io-k an on ike, h isto rik e d he b as hk ëk oh o re d he k rye sis h t n xjer rje n n ë p ah të as pe kte ve pa st ora le të K ish ë s n ë b ar itim in e p op u jve. Së fu nd m i, st ud en tët d o n jih en m e K an on et e H irs hë m të ci lët p ërb ë jnë in te rp ret im të th eo lo gjis ë n ë h ap ësir ën p ra kti ke të je tës k ish ta re, m e fu nk si on im in e ty re b ren da K ish ës s i d he m e m ën yr ën e o rg an izi mi t , d rej tim it d he ad m in stri m it të K ish ës. Li te rat ur a b azë e d ety rue sh m e : P ap ath o m as , G rig ori os ( A rch im.). Le C or pu s C an on um d e l’É gl ise ( 1e r-9 e si èc les). Le te xte d es S ain ts C an ons ec cl és iau x, T he ss al on iqu e -K at éri ni, é d. É pe kt asis (co ll. Bi bl iot hè qu e n om o can o niq ue , n r. 3 0), 2 01 5. (d yg juh ë sh: n ë gr eq ish t d he fr ën gjis h t e s ho që ru ar m e p ërk th im n ë sh q ip n ga p ed ago gu i lë nd ës). Α γ α π ί ο υ Ι ε ρ ο μο ν ά χ ο υ – Ν ι κο δή μ ο υ μ ο ν αχ ο ύ . Π ηδ ά λ ι ο ν Α θή ν α 19 9 3 / T he R ud de r of th e O rt hod ox Ca th oli c Ch u rch, C hi ca go 11 95 7 d he N ew Yo rk 2 198 3. Φ ε ι δ ά ς , Β λά σ ι ο ς . Ο θε σ μ ό ς τ η ς Π εν τ α ρ χί α ς τ ω ν Π ατ ρ ι α ρ χώ ν , v. Ι , II, Α θ ή ν α ι 19 69. S tat ut i i K ish ës O rt hod h ok se A uto qe fa le të S hq ip ëri së 2 00 6.
44
H ist ori a e re lig jio ne ve II (D r. G eor gio s G ait an os) Lë nd a e h ist oris ë së re lig jio ne ve d o të p ar aq es ë re lig jio ne t e b ot ës s ip as th em e le ve te ori ke të sh ke nc ës së s tud im it të re lig ji on it. S tud en të t d o t ë m ës ojn ë pë r te rm in ol ogj inë , m ës im dh ën ie n d he fa kt et m ë të rë nd ës is hm e h ist ori ke të 9 k ate go riv e fe tar e b azë: K ris h ter im it , Ju da iz m it, Is la m it, Bu d iz m it, H ind ui zm it, Re lig jio ni t k ine z, Re l igj ion it ja p on ez, R el igj ion ev e të r ej a, R eli gji on eve të n jerë zv e tr ad icio na lë. N ë k ëtë s em es tër, st ud en tët d o t ë st ud io jnë tr ad itat lin d ore re lig jio ze të K inë s, Ja p on isë, H ind ui zm it, B ud iz m it d he d isa lë viz je të re ja re lig jioz e. K urs i m er ret m e k atë r re lig ji on e l ind o re t ë b otë s, R eli gjio ni n k ine z, Re lig jio ni n ja p on ez, Hi nd ui zm in d he Bu d izm in, s i d he m e d isa g rup e të vj etr a d he të re ja re lig jio ze n ë A fri kë, O qe an i d he Is hu jt K ara ib e. D uk e in ku ra jua r m en di m k riti k, q ëll im i ë sh të të s hq yr to he t k uad r i h ist ori k d he k ult uro r, d alli m et m es re lig ji on ev e li nd or e d he d al lim i m es m en ta lit et it p erë nd im or d he lin d or. L ën da k om b ino n ed h e te m a sp ec if ik e (S hk rim e t e Sh en jta, rit ua lin d he et ik ën) q ë s hq yr to he n k ry esi sh t b re nd a k uad r it të zh vi lli m it h ist orik të k ëty re re lig jio ne ve. Li te rat ur a ba zë e d ety ru esh m e : Ja nu lla to s, A nas ta s. G jur më n ga k ërk im i i tr an sh en d ent es : p ër m ble d hj e h ulu m ti me sh fe tar olo gj ike, K ish a O rt ho dh o ks e A ut oq efa l e e Sh q ip ëri së, T ir an ë 2 010. G ait an os, G eor gio s. Fe të e b otë s, Ti ran a, 2 02 0. P sik ol ogj ia d he S oci olo gjia e re lig jon it (D r. G eor gi os G ait an os) K jo lë nd ë k a p ër q ëll im q ë st ud en të t të k up to jnë s e çf ar ë ës h të re lig ji on i, ç far ë ë sht ë sh oq ër ia d he se ci la ës ht ë li dh ja n dër m jet re lig jio ni t d he s ho q ër is ë . S tud en të t d o të m ar rin n joh ur i të p ër gji th sh m e rr eth te or iv e s oci ol og ji ke p ër re lig jio ni n si d he d o të fa mi lja rizo h en m e te m at ika t k rye so re të So ci lo gji së s ë R eli gji on it. G jith as ht u lë nd a sy no n q ë s tud en të t të a rrij në të v le rë soj n ë n dik im in e re lig jio nit n ë je të n e p ërd its h m e të in di vid ëv e d he g rup ev e s i d he n dik im in e sh oq ër isë n ë re lig jio n. G jat ë k ëti j k urs i d o të tr aj toh e n fe no m en e t ë n dry sh m e fe tar e si: se ku lar izm i, fo n da me nt al iz mi et j. N ë f un d të k ur si t st ud en të t d o të m un d të tr ajt ojn ë n ë m ën yr ë k riti ke fe no m en in s oci al t ë re lig jio ni t. Li te rat ur a ba zë e d ety ru esh m e : Ν ι κ ο λ α ϊ δ η ς , Α π ό σ το λ ο ς . Κ ο ι ν ων ι ο λ ο γ ί α τ η ς Θ ρ η σ κ ε ί ας , Α θ ή ν α : Εκ δ . Γρ η γ όρ η , 2 00 7. Le w is C ose r, La rry Ri de ne r. Te or itë so cio lo gj ik e, T ira në: P le jad, 2 00 5. Γ ι ο ύ λ τ σ η ς Β . Κ ο ι ν ων ι ολ ο γ ί α τη ς Θ ρ η σκ ε ί α ς , Θ ε σ σ α λ ο νί κ η : Π . Π ο υ ρν α ρ άς , 2 00 4. G idd en s A nth on y. So cio log jia, (pë rk th. T. S tar ov a), T ira në: Ç ab ej, 2 00 7. Π έ τ ρ ο υ , Ι ω ά ν νη ς . Π ολ υ π ο λ ι τ ι σμ ι κό τ ητ α κ α ι θ ρ η σκ ε υ τι κ ή ε λ ε υ θ ε ρ ί α , Θ ε σ σα λ ον ί κ η : Β ά ν ι α ς , ( δ ε ύ τ ε ρη έκ δ ο ση ε π α υ ξ η μ έ νη κ α ι β ε λ τ ι ω μ έ νη ) 2 00 5. H eo rto lo gji (D r. G eor gio s K ese lop ou lo s ) Lë nd a sy no n t'u ja pë st ud en tëv e n joh u ri te or ike d he p ra kti ke m b i f est im et q ë zh vi llo n K ish a O rth od ho ks e n ë p ërg jit hë si, p or ed h e s pe cif iki sh t n ë Sh q ip ër i. La rm ia e fe sti me ve të k rish te ra, h ist or ia, k up tim i d he in te rp ret im i, li dh en m e p ërj eti m in p ers on al. M od ul i n is m e tr ajt im in e te rm in ol og jis ë , o bje k ti n e st ud im it d he ve nd it q ë zë n ë sh ke nc ën re lig jio z e, q ëll im in d he b uri m et e s aj. N jer iu fe stë da sh ës, d uk e iu re fe rua r n gja rj eve h ist or ike të m b us hu ra m e p ërj eti m, d ash ur i, b esi m, sa kr ific ë, gë zi m, s hp re së, h yj no re-n jerë zo re, k ri jon n jë p rog ra m fe sti v/k rem tu es n ë k oh ë d he v en d d he s ho që ri, të s hp re hu r m e m ën y ra e fo rm a të la rm ish m e q ë va zh do n p re j s he ku jsh. E sh k ua ra p ërj eto h et s i e ta sh m e d he n ë va zh dim si p ara sh ijim i s ë a rdh m es, d uk e h yr ë k ësh tu n ë n jë fe st ë q ë n uk m b aro n, n ë n jë fe stë të p ërj ets h m e . K y p ro gr am k rem t ue s i k rish t erë p ara qit et n ë k ale nd ari n k ish ta r m e ci kle fe st ive v jet or e të lë vi zh me d he të p alë viz sh m e, m e ci kle ja vor e p or e dh e d ito re. Li te rat ur a ba zë e d ety ru esh m e : - Fu nd u lis Jo an is, Li tur gji ka 1 - H yrj e n ë a dh ur im in h yj no r, A ka de m ia T eolo gji k e "N gja llj a e K rish ti t", D urr ës 20 0 5 ( g r. Φ ου ν τ ού λ η Ι ω ά ν νη ς , Λ ει τ ου ργ ι κ ή Α ’ Ε ι σ α γ ω γ ή σ τη θ ε ί α λ α τρ ε ί α , Ε κ δ ό σ ε ι ς Π . Π ο υ ρ ν αρ ά , Θ ε σ σ α λ ο νί κ η 19 9 5). - Ba ka llb as hi, A sti (k rye dh jak on), A nt ol og ji p ër a dh ur im in e k ri sh te rë or th od h oks, A ka dem i a Te ol ogj ike "N gja ll ja e K ris h tit", D urr ës 2 00 8. - H op ko, Th om a s (p rot op res vit er ), Be si mi O rt ho dh o ks , v ëll.2, - A dh ur im i, b ot im i K ish ës O rt hod h ok se A uto qe fal e të S hq ip ëris ë, T ira në 19 9 7. - K ale nd ar i O rth od h ok s i vi tit.... .., b ot im i K is hë s O rt ho dh o ks e A ut oq efa le t ë S hq ip ëri së, Ti ran ë. - Be d uli D him it ër, G juh a sh q ipe n ë K ish ë, b ot im i K ish ë s O rt ho d hok se A ut oq efa le të Sh qi pë ris ë, Ti ran ë 19 97.
45
H ist ori a e re lig jon ev e n ë Sh q ipë ri (D r. A t. St ef an R its i) K jo lë nd ë sh q yrt on h ist orin ë e re lig jio ni t n ë Sh q ip ëri. Sh q ip ëri a ka n jë h ist or i t ë gj at ë d he të n joh ur. H ist ori a e re lig jio nit n ë Sh q ip ëri ës h të g jith a sh tu e n dë rli ku ar d he e n dry sh m e. S tud en të t d o të fi toj në n joh u ri th em e lo re të h ist or isë s ë r eli gj ion i t n ë S hq ip ëri q ë n ga k oh ët p ara his to rik e d eri n ë të ta sh m en. St ud en tët d o t a zb at oj në k ëtë n joh ur i të h ist oris ë së re lig jion it n ë Sh q ip ëri p ër të k up tu ar s itu atë n ak tu ale t ë re lig jio ni t n ë Sh qi pë ri. K jo n joh uri d o të n dih m o jë n ë k riji mi n e in di vid ëve t ë ar si m ua r të ci lët e k up toj në tr ash ëg im in ë k ul tu ror e të re lig jio ni t n ë S hq ip ëri d he s e si k jo tr as hë gim i k a ef ek t m b i m en di me t d he v ep rim e t e ta ni sh m e. Li te rat ur a ba zë e d ety ru esh m e : - Bi rg e, Jo hn K ing sle y. Th e Be kt ash i O rd er of D erv is he s. H ar tfo rd: H art fo rd Se m in ar y P res s, 19 37. - B oz bo ra, N ura y. S hq ipë ria d he N ac ion al iz mi Sh q ip ta r n ë P era nd or i në O sm an e. Tr an sla te d b y D rit an E gro. Ti ran ë: D itu ria, 2 00 2. - Br ic ke ll, Cl air e. M igr ati on W ith a M is sio n: G eog ra p h ies o f E va ng el ica l M is si on(ar ie s) to P ost Co m m un ist A lba nia. 20 13. - Ca ri tas A lba nia. T he w ing s of th e bu tt erf ly. B ari: in fo rm A lb an ia , 19 9 5. - E lise, R ob ert. “Th e C hri sti an S ain ts of A lb an ia.” B al ka nis tic a . Vo lu m e 13. 2 00 0. 35-5 7 - H ox ha, E nv er. Co ll ect ed W or ks Vo lu m e I. T ira na: T he «8 N ËN T O RI» P ub li sh in g H ou se, 19 74. - H ox ha, E nv er. Co ll ect ed W or ks V olu m e II. T ira na: T he « 8 N ËN T O RI» Pu b lis hi n g H ou se, 19 75. - H oxh a, E nve r. C oll ect ed W or ks Vo lu m e II I. T ira na: T he «8 N ËN T O RI» P ub lis hi n g H ou se, 19 80. - H ox ha, E nv er. Co ll ect ed W or ks Vo lu m e IV. T ira na: T he «8 N ËN T O RI» P ub li sh in g H ou se, 19 82. - H ox ha, E nv er. Co ll ect ed W or ks V olu m e V. T ira na: T he « 8 N ËN T O RI» P ub lis hi n g H ou se, 19 85 - H ox ha, E nv er. Co ll ect ed W or ks Vo lu m e VI. T ira na: T he «8 N ËN T O RI» P ub li sh in g H ou se, 19 87. - Ja nz, D en is R. "Ro ot ing O ut R eli gio n: T he A lb an ia n E xp erim e nt." Th e Ch ri st i an Ce nt ur y. Ju ly 25 th, 70 0-70 2. (or V. 10 7 N o. 2 2) 19 9 0. - Ja qu es, E dw in. “P rot es tan tis m in A lb an ia.” L iria, Ja nu a ry 19 9 4. Pg 8-10 - K ołc zy ńsk a, M ar ta. “ O n th e A sph al t P at h to D ivi nit y: C on te mp o ra ry T ran s for m ati on s in A lb ani an Be k tash is m: Th e Ca se of S ari Sa lt ik T eq e in K ruj a.” A nth r op o log ic al Jo ur n al of E uro p ean Cu lt ure s 22, n o. 2 (20 13). d oi:10.3 167/A JE C.2 01 3.2 20 20 4. - M ird it a, Z ef. “ G jash të Sh e ku jt E P arë T ë K ris h ten iz m it N ë T rev at Il iro-Sh q ip t ar e,” in K ris ht eri mi N dë r Sh qi pt arë, S hk od ër, K on fe ren ca Ip e sh kv no re e Sh q ip ër is ë , 2 00 0. P g. 3 5-68. - M us ta fa, M en to r. " Fr om th e A sh es o f A th ei sm: T he R ec on sti tu tio n of Be k tas hi R eli gio us Li fe in P ost co mm u ni st A lba ni a." O rd er N o. 3 714 8 01, Bo st on U ni ver si ty, 2 01 5. - O sm an i, E dlir a. “G od in th e E agl es’ C ou nt ry: T he B ek tas h i O rd er.” Q u ade r ns d e la M ed ite rr an ia . 17, 2 012: 10 7-116. - P oll o, S tef ana q an d A rb en P uto T he H ist ory o f A lb an ia: F rom it s Or i gin s t o t he P res en t D ay. Tr an s. b y Ca ro l W ise m an a nd G inn ie H ol e. L on do n: R ou te dg e an d K eg an P au l, 19 81. - Sk en d i, St av ro. A lba nia. N ew Yo rk: R. A. P ra ege r, 19 56. - S ken d i, S tav ro. "C ryp to-Ch ri stia ni ty in th e Ba lk a n A rea u nd er th e O tto m an s." Sla vi c R evi ew 2 6, n o. 2 (19 67): 2 27-46. d oi:10.2 30 7/2 49 24 52. - S im on i, Z ef. “ P ers ek uti m i I K ish ës K at ol ike N ë Sh q ip ni N ga 19 4 4-19 9 0,” in K ri sh te ri m i N dë r S hq ipt arë, S hk od ër, K on fere nc a Ip e sh kv no re e Sh q ip ëri së, 2 00 0. P g. 3 68-39 1. - Sw ir e, Jo se ph. A lb ani a: Th e R ise of a K in gd om. L on do n: W ill ia ms & N or gat e, 19 2 9. - Tö n nes, B erh na rd. T ran sla ted by G. M. A bl itt a nd A nn e A tk ins on. "Re lig iou s P ers ec ut ion in A lba nia." R eli gio n in C om m un is t L an ds. W in ter, 2 42-2 55. (or V. 10) 19 8 2. - U kg jin i, N ikë. K ish a K ato lik e n ë T rev at Sh q ip tar e ( N ga S he k. XI - d eri s ot) . T ir an ë, Q en dr a Bo tu ese Sh o qat a Je zu itë ve, 2 01 6. - Vi ck er s, M ira nd a. Is lam in A lba ni a. Sh r ive nh a m : T he A dv an ce d Re se ar ch an d A sse ssm e nt G rou p, 20 08. - V ick er s, M ira nd a. Th e A lba nia ns: A M od er n Hi st ory. L on do n ; N ew Yo r k, I.B. T aur is, 2 014. K ind le E dit ion. - Ya nn ou la tos, A na sta sio s. G lob ali zm i D he O rt ho dh o ks ia . T ira në: K ish ë s O rt ho dh ok se A ut oq efa le të Sh qi pë ris ë, 20 04. - Ya nn ou la tos, A nas ta siso s. “D ash ur ia e P erë nd is ë m is hë ro he t .” N g jal lja, Ja n ua ry, 2 00 5. - Ya nn ou la tos, A na sta sio s. Ri ng rit ja e K ish ë s O rt ho dh o ks e A ut oq efa le t ë Sh q ip ër is ë (19 91–20 12). K ish ës O rth od ho k se A uto q efa le të Sh q ip ëri së, T ira në. 2 nd e d. 2 01 3. - Ya nn ou la tos, A nas ta sio s. In A lba nia: T he C ro ss a nd th e R es urr ec tio n . Yo n ke rs, N Y. St. V lad im ir’s Se m ina ry P res s. 20 16. - Z av ala ni, Ta jar. H ist ory of A lba ni a, ed it ors E lis e, R ob er t a nd D es tan i, Be j tu llah. Cr ea te Sp ace In de pe nd en t P ub lish in g P la tfo rm, 2 015. K in dl e E dit ion. - Γλ α β ίνα ς , Α π ό σ το λο ς Α θ . Το α υτο κ έφ α λο τ ης Ο ρθ όδ ο ξ η ς Εκ κ λη σί ας τ η ς Αλ β α ν ί α ς . Α θή να : Ιδ ρ υ μ α Γο υλ αν δρ ή - Χό ρν , 19 96.
46
P ërk uj de sja e k rish te rë so cia le (M sc. T ho m a Ç om ë ni) N ë k ëtë lë nd ë st ud en tët d o të m b ruh e n m e d ije rr eth ro li t d he v ep rim t ar is ë së p ërk uj de sje s së k rish te rë so cia le. F ill im ish t a na liz oh e n te m a q ë li d hen m e sh k enc ën e p ërk uj de sje s so cia le d he m ë p as s ht rih et n ë te m a p ra kti ke t ë j et ës s ë p ërd it ësh m e d he ak tiv ite tit të b ash k ës isë së k ris ht erë n ë ra ng e no rie (fam u llie) d he d uk e ar rit ur n ë ve pr im ta rin ë so ci al e e sh p irt ëro re të g jith ë k ishë s. Je ta ad h uru es e d he m et od at sh ke nc ore q ë p ër do ren p ër n jë re zu lt at m ë efe k ti v n ë fo rci m in e n dë rgj egj ies sh p irtë ro re d he so ci al e. R ap or ti i n jeri ut m e n je ri un b ren d a je të s së p ërd itë sh m e d he pë rb al li m i i p ro bl em ev e të sh f aq ura n ë m ën y rë të th ek su ar so t d he al ter na tiv at p ër lu ft im in e ty re. K a re fe rim e d he n ë t ek st et e p ers on al ite tev e të m ëd he nj k ish tar ë, të ci lët m e fu qi në e f jal ës, m en d im i t d he v ep rim it të ty re af ru an zg jid hj e b ren d a sh o që ris ë q ë je tu an. L ite rat ur a b azë e d ety rue sh m e : Σ τ α υ ρ ό π ο υλ ο υ , Α λε ξ ά ν δ ρ ο υ , Ε π ι σ τή μη κ α ι τ έ χν η τ ης Π ο ι μα ν τ ι κ ή ς , εκ δ . Α ρ μ ό ς , Α θή ν α 19 97. Κ αλ ιακ μά νη , Β α σ ι λ εί ο υ Ι ., Μ ε θ ο δ ο λι γ ι κ ά π ρ ό τ ε ρ α τ ης π ο ι μα ν τ ι κ ής , ε κ δ . Μ υγ δ ο ν ία , Θ εσ σ α λο νή κ η 20 0 0. Κ εσ ε λό π ο υλο ς , Α ν έ σ τη ς Γ ., Π ρ ο τ ά σ ε ι ς Π ο ι μα ν τι κ ή ς Θ ε ο λο γί α ς , ε κ δ . Π . Π ο υρ να ρ ά , Θ εσ σα λο ν ίκ η 20 09. T h Κ αλ ιακ μ ά ν η , Β α σ ι λε ί ο υ Ι ., Μ ε θ οδ ο λ ι γ ι κ ά π ρ ό τ ε ρ α τ η ς π ο ι μα ν τ ι κ ής II’, ε κ δ . Μ υγ δο ν ί α , Θ ε σ σ α λο ν ή κ η 20 0 5. M et od ol ogj ia e st ud im it sh ke nc or (D r. G eo rgi os G ait an os/M sc. T he an o K os to li) K jo lë nd ë d o t’u m ës ojë st ud en tëv e n joh ur itë th em e lo re të s hk rim it ak ad em i k. A ftë sia p ër të sh kr ua r q art ë d he sa kt ë ës h të k ush t i d om o sd os hë m p ër st u de n të t , të ci lët d uh et të p rov ojn ë ve te n se si të s hk ru ajn ë p ër n jë te m ë të ca kt ua r, d uk e m ës ua r si të h yjn ë n ë te m ë, si të n yjë to jnë s hk rim in, s i ta z hv ill oj në, s i t a m b ylli n d he sa d inë t’i p ërm b ah en n jë p lat for m e st ud im or e s hk en co re, d uk e b ër ë r efe ri m e d he ci tim e të n evo jsh m e. S tud im i i k ate go ri ve th em e lo re të s hk rim it a kad em i k, fo rm im i i p ara gra fë ve, zh vi llim i i id ev e g jat ë p ro ces it të të s hk ru ari t, n jo hj a m e ti pa t d he m od el et th em e lor e të sh k rim it a ka de mi k – es es ë, s em ina ri t, pu n im i t t ë d ip lom ë s, d ise rta cio ne ve të sh ka llë ve të n dry sh m e, u sh tri mi d he p ër ve të si m i i ty re, p ërd or im i d he d ok um en tim i i b uri me v e, z hv il lim i i m en di mi t k riti k, h apa t e d uh ur p ër p rez an tim in e p un im it k ërk im or, et ika e s hk rim it a ka dem i k et j. ja n ë p jes ë e k ëti j m od ul i. K y k urs d o të je të n jë p ër ga tit je p ër te m ën e d ip lo m ës e c ila ë sh të e d ety ru esh m e . L ite rat ur a b azë e d ety rue sh m e : B ern et, Sy lv an. B ell ank a, Pa t. St ub b s, M ar cia. Sh k rim a ka dem i k, T iran ë: D ri t a, 2 00 0. G ait an os, G eor gio s. S hk rim ak ad em ik, T ira na, 2 02 0. G juh ë G rek e V (Le kt or n ga K U Lo go s) N ga fu nd i i k ëti j k urs i, st ud en tët d o të k enë fi tu ar a ftë sit ë k om u nik u ese q ë z otë ro n n jë pë rd or ue s i p ava ru r i gj uh ës g rek e (B1) s ipa s K or niz ës së Pë r ba sh kët E vro p ian e të Re fe ren cë s pë r G juh ët: D ëg jim i: A ta d o të je në n ë g jen dje të k up to jnë p ik at k rye so re të li gjë ra të s s ë q art ë d he st an dar de p ër çë sh tje të n joh ur a q ë h as en rr eg ul lis ht n ë p un ë, sh k ollë, k oh ë e li rë et j.; të k up toj në p ika t k rye so re të sh u m ë p ro gr am ev e ra di ofo ni ke d he te lev izi ve pë r çë sh tje a ktu al ite a po te m a m e in te res p e rs on al ap o p ro fes ion al k ur e fo lur a ës ht ë re la tiv is ht e n ga da lt ë d he e q art ë. Le xi mi: A ta d o të je në n ë g jen dje të k up to jnë te ks te t q ë p ër mb a jnë k rye si sh t g juh ë sh u më të sh p esh të lid h ur m e p un ën a po p ër dit sh m ër inë ; të k up t ojn ë p ërs hk ri m in e n gja rje ve, n dje nja ve d he d ësh ir av e n ë le tr a p er so na le. Të fo lu rit: A ta d o të je në n ë g jen dje të m er ren m e s hu m icë n e s itu ata v e q ë k a të n gja rë të d alin n dë rsa u dh ëto n n ë n jë z on ë k u fl ite t k jo g juh ë; të h yj n ë t ë p ap ërg at itu r n ë b ised ë p ër te m at q ë ja në të n joh ur a, m e in te res p er so nal ap o q ë i p ërk as in je tës së p ërd its hm e ( p.s h. fa m ilj a, h ob et, p un a, u dh ëti m i d he n gja rje t ak tu ale); të lid h in fr aza t n ë n jë m ën yr ë të th je sh të m e q ëll im q ë t ë p ërs hk ru aj në p ërj eti me d he n gja rje, ën d rra, sh p re sa d he a mb ic je; sh k ur ti m is ht të ja pi n ar sy e d he sh p jeg im p ër id e d he p la ne; të rr ëfe jn ë h ist or i n ga n jë li bë r ap o fi lm. S hk rim i: A ta d o të je në n ë g jen dje t ë sh k ru ajn ë te ks t të li dh ur d he të th je sh të p ër te m a të ci lat ja në të n joh ur a ap o m e in te res p er so na l; të s hk ru ajn ë le tr a p ers on ale të ci lat p ërs hk rua jn ë p ërj eti me d he p ër sh ty pj e. L ite rat ur a b azë e d ety rue sh m e : 1. Α ρ β αν ιτ ά κ η ς , Κ ., & Φ . Α ρ β α ν ι τά κ η . 2 00 2. Ε π ι κ ο ι ν ω ν ή σ τ ε ε λ λ η ν ι κ ά 2. Α θ ή ν α : Δ έλ το ς . 2. Κ ατ σ ιμ αλ ή Γ ., Δ. Π α π α δο π ο ύλο υ , Ε υ . Θ ω μα δ ά κ η , Ε υ . Β α σ ι λ ά κ η , & Μ . Αν τω ν ί ο υ . 2 00 3. Κ λε ι δ ι ά τη ς Ε λ λη ν ι κ ής Γ ρ α μ μα τ ι κ ή ς . Ρ έ θυ μ ν ο : Ε .Δ Ι Α . Μ . Μ Ε .
47
V I T I I I I – S E ME S T R I I I S tud im e si ste m ati ke n ë E tik ë (M sc. Th o m a Ç om ë ni) S tud im i i k ëti j k urs i fi llo n m e an al izi mi i ra p ort it m id is a uto ri tet it d he li ri së d he si si m un d të zh vi lloh e t lir ia d he q en dri mi e tik p ër ba ll ë p ër cak tim eve d og ma tik e të K ish ës. M ë p as va zh d on m e a na liz im in e p ro bl em ev e t ë n dry sh m e sh oq ër ore ba sh kë ko ho re . K ës ht u ci lë t ja në k rite ret e a na liz im it e tik të fe no m ene ve sh oq ër ore të so të m, të v jet ër a po të ri nj. D he ci la t ja n ë sf id at e q ën drim i t et ik pë rb al lë k riz ës e kol o gji ke, fo n tam e nt ali zm it , g lob al izm it. E m ira d he e k eq ja p ërb a llë n jëra – tj etr ës, v irty ti d he p as ion i ja në k on cep te q ë n uk m un d të an as h ka lo he n p rej s hk en cës s ë E tik ës s ë k rish t erë. Po as ht u fa mi lja b ash kë m e e lem e ntë t p ër bë rës ja në te m a q ë e tik a i an al izo n n dry sh e n ga so cio lo gji a, p sik ol o gji a a po s hk en ca të tj er a, m eg jit hë se et ik a i m er rë n ë k ons id era të p ërf un di m et e ty re s hk en cor e. Ja sh të v ëm en dje s së te m av e të ku rs it n uk m un d të q ënd ro jn ë f eno m en e s i lu ft a, m ar rë dh ën ia m e të m ir at m at er ial e, p us ht et i p ol iti k e tj.. D he m od u li p ërf un do n m e te m at b ash kë ko ho re , a to b ioe ti ke k u n ë q en dër v en do sen vl er a e je të s d he au to no mi a e d inj ite ti n jerë zo r. K ës ht u lë nd a e et ik ës e sh tr in m en di mi n e ve t n ga fi llim et e q en ies n jerë z ore d eri m ë s ot. A na liz on p ari me t q ë lin d in m e n jeri un d he q ë v en do sen. St ud en tit k jo lë nd ë i je p af të sin ë p ër të d allu ar fe no me ne t e n dry sh m e s ho që ro re, p ër të n johu r p ari me t e n dry sh m e et ik e m e të c ila t a na liz oh e n k ëto f eno m en e d he t ë k up toj në vl erë n e vë rt etë të je tës. Li te rat ur a ba zë e d ety ru esh m e : Μ αν τζ αρ ίδη ς , Γ ε ώρ γ ι ος , Χρ ισ τ ια νι κ ή Η θ ι κή Ι ’, ε κ δ . Ι . Μ . Μ . Β ατ ο π α ι δί ου Ά γι ο ν Ό ρ ο ς 2 015. (Sh ën im: Pë rk th ye r n ë sh q ip p ër n ev oja t e m ës im dh ë nie s ). Μ αν τζ αρ ίδ η ς , Γ ε ώρ γι ος , Χρ ι σ τ ια ν ικ ή Η θ ι κ ή Ι I’, ε κ δ . Π . Π ο υ ρ ν α ρ ά , Θ ε σ σα λο ν ίκη 2 00 3. (S hë nim: P ërk th ye r n ë sh qi p p ër n ev oja t e m ës im dh ë nie s ). Te or ia d he p ari me të Re to rik ës (D r. N iko la os T sir eve lo s-V izi to r) Lë nd a sy no n t'u ja pë st ud en tëv e n joh u ri te or ike d he p ra kti ke b az ë m b i k up tim in e Re to rik ës n ë pë rg jith ë si si ed h e R eto ri kë s s ë k rish t erë os e n dry sh e Li gjë rim it k ish tar/H om el itik ë s. M od ul i n is m e tr aj tim in e te rm in ol og jisë , p ërm b ajt jes d he ve n dit q ë z ë n ë s hk en ca t h um a ne d he re lig jio ze. B ren da h isto ris ë d he z hv il lim it të k ësa j sh k en ce s hp a los en k ara kt er isti kat d he la rm ia q ë k rijo n n ë a m bie nt e të n dry sh m e k ult ur or e e re lig jio ze. E tr ajt on k ëtë ar t të k om u nik im it d uk e n isu r n ga p er iud ha k las ike, h ele nis tik e, ro m ake, h ele no ro m an e , ju da ik e d he v az hd on d uk e u zg je rua r n ë at ë të k rish te rë. E ksp o zo n ta ki mi n k riju es të m ës ue sv e t ë m ëd he n j të k rish te rë m e të ar tit d he s hk ol la ve të re to rik ës, d uk e p ar aq itu r e dh e v ep rat d he sk em a t re tor ik e. N ë v az hd im p ër qen dr oh e t n ë p ër mb a jtj en d he sh p allj en e m es az hit, n ë ar tin e k om un ik im it , n ë m ar rëd h ën ien m id is p alë ve k om un ik ue se , n ë k ara kte ris tik at e f ol ësi t d he të d ëg jue sit, n ë m je te t d he m ën yr at e tr an sm eti m it të m es az h it, n ë l lo jet d he fo rm a t e k om un ik im it . Li te rat ur a ba zë e d ety ru esh m e : - Bi bl a, v ers ion i D iod at i i Ri, T iran ë: S ho qa ta B ib lik e S hq ip ta re (A BS), 2 00 2. - D hia ta e R e, pë rs hta tu r n ë sh qi pe n e s otm e, p ër kth. K on st an d in K ris tof or idh i , K ish a O rth od ho ks e A ut oq efa le e S hq ip ëri së, T ira në 2 00 5. - K uk ur a D him it ra, R eto rik a d he R eto ri ka k ish ta re, st ud im n dë rko h or, A ka dem ia T eol ogj ike "N gja llja e K ris h tit", D urr ës 2 01 7. (g r. Κ ού κο υρ α Δ ήμ η τ ρ α , Η Ρ ητ ο ρ ι κή κ α ι η Ε κ κ λ η σ ια σ τ ι κ ή Ρ η τ ορ ικ ή , Ε κ δ ό σ ε ις Π . Π ο υ ρν α ρά , Θ εσ σ α λο νίκ η 2 00 6). - Fu nd u lis Jo an is, H om el itik a, A ka de mi a T eo lo gji ke " N gj al lja e K ris h tit" , D ur rës 2 017. (g r. Φ ο υ ντ ο ύ λη Ι ω ά ν νη ς , Ο μι λη τ ικ ή , Θ ε σ σα λ ο νίκ η 19 9 8). - Ba ka llb as hi K rist aq (E p. A sti), Α ρ χ ι ε π ισ κ ό π ο υ Α λβ α ν ί ας Α να στ ασ ί ο υ Ο μι λί ες Χ ρ ισ το υ γ έν νω ν κ αι Π άσ χ α ( 19 91-20 11), μ ε τ α π τ υχ ι ακ ή ε ρ γα σ ί α , Θ ε σ σα λο ν ίκη 2 012, fq.6-21. - Κ ο ύ κ ο υ ρ α Δ ήμ ητ ρ α , Η ε λ λη νό φω νη κ α ι η λα τ ινό φω νη ο μ ιλ ητ ι κ ή π α ράδ ο ση κ αι τ ο κ ήρ υ γμ α τ ο υ Λ ου θ ήρ ου , h ttp s:/ /b log s.au th.gr/m os ch osg/ 2 6 Α π ρ ιλί ου 2 017 . - Κ ού κο υρ α Δ ήμ η τ ρ α , Ε π α νε υ αγ γε λ ισ μ ό ς : μ ί α σ ύ ν θ ε τ η ο μι λ η τ ι κ ή δ ι α δ ικ ασί α , h ttp s:/ /b log s.au th.gr/m os ch osg, 3 0 Α υ γ ο ύ στ ο υ 20 16.
48
D ësh m i e O rto do ks isë n ë b otë n m od er ne (D r. N at ha n H op pe) K jo lë nd ë e kza m ino n b azë n h isto rik e p ër s hp re h jen m od er ne të D ësh m is ë O rth od h ok se , as pe kt et te ol og jik e d he p ra kti ke të k ësa j d ësh m ie n ë sh oq ër inë e so tm e d he d rejt im et e a rdh s hm e q ë m un d të m ar rë k jo fu sh ë. St ud en të t d o të fi to jnë n joh u ri b az ë d he k up tu mi n e m od el eve të k alu ara të d ësh m is ë o rth o dh o kse , s i d he th em e le t te ol ogj ike d he b ibl ike të d ësh m is ë O rt ho dh o ks e . S tud en të t d o të je në n ë gj en dje t ë z ba to jnë k ëtë n joh ur i d rejt vl er ësi m it k riti k të m od el eve ak tu ale d he h ist or ike të d ësh m is ë d he d o të je në n ë g jen dje të k rijo jnë n jë re ag im k riju es n da j th ir rje s s ë d ësh m isë or to do kse n ë d ina m ikë n g jith n jë n ë n dry sh im të b ot ës s ë so tm e. Li te rat ur a ba zë e d ety ru esh m e : - D on ova n, V inc en t. C hri sti an ity re dis co v ere d . M ar yk no ll, N.Y.: O rb is B ook s, 19 82 - H ib ert, Pa ul. A nth ro po lo gic al In si gh ts fo r M is sio na rie s . G ran d R ap ids, M I: Ba ke r Bo ok s, 19 85 - Ve ro ni s, Lu ke. M isi ona rë, m ur gj d he m ar tir ë. T ira në: K is ha O rth od h ok se A uto q efa le e Sh q ipë ris ë, n.d. - Ya nn ou la tos, A nas ta siso s. D uk e riz b ulu a r id en tit eti n A po st ol ik n ë K ish ën O rt hod h ok se so t. N gja llj a, A ug us t, 2 00 3 - Ya nn ou la tos, A nas ta sio s. Co ex ist en ce. n.p. - Ya nn ou la tos, A na sta sio s. G lob ali zm i D he O rt ho dh o ks ia . T ira në: K ish ës O rt hod h ok se A uto qe fal e T ë Sh q ip ëri së, 2 00 4. - Ya nn ou la tos, A na sta sio s. Sh k rim i m b i M iss io na riz m in n ga K rye pi sk op i A nas ta s. n.p. A rti i k rish te rë d he A rke olo gj ia ( A sso c. P ro f. G ly ker ia C ha tz ou liV izi tor) K jo lë nd ë k a si q ëll im t’i n joh ë st ud en të t m e a rtin d he a rke ol og jin ë e k ris ht erë. G jat ë p roc esi t m ës im or d o të sh q yr to he n çë sh tj e q ë lid h en m e p ari me t ba zë d he d ety ra t e a rti t d he a rke ol og jis ë s i d he d o të of ro he n n joh ur i m b i to po gr afi në e m on um e nt ev e k ish ta re. M od ul i n is m e ar tin k rist ian d he a rke ol og jin ë e k rish t eri mi t të h ers hë m d he sh q yrt on të tr e k om p on en të t e a rti t k ish ta r të ap li ku ar n ë k ish at e h ers hm e. G jith as h tu, m od ul i p ër fsh in n joh je t m e si mb o let, te m ati kë n d he k ara kte rin e a rti t k ish ta r; m or fo lo gj inë e n dë rti m it te m pu jve d he n joh jen m e e vo lu im in ti po lo g jik ik on og raf ik, k u p ërf sh ihe n sh ko lla t ik on og ra fi ke të p er iud ha ve të ar tit b iza nt in d he p lot ësi mi i p ro gr am it ik on og ra fi k . M ë p as, st ud en të t n jih en m e ar tin k ish tar d he a rke ol og jin ë ,n ëp ërm je t sh em b uj ve p ërf aq ësu es të ar tit k ish tar p as bi za nt in të b ren d a d he ja sh të v end it to në; me p ikt orë t p ërf aq ës ue s të a tel iev e ik on og raf ik e. N ë k uad ër të lë nd ës, d o të re al iz oh en ed h e v izi ta n ë ob je kt e k ult i m on um e nt ku lt ure, n ë si te a rke ol og jik e d he n ë m uz e. B asi c c om pu ls ory lit er atu re: Γ ε ω ρ γ ί ου Β . Α ντο υ ρ άκ η , Χρ ισ τια νικ ή Α ρχ αιο λο γί α κ αι Ε π ιγ ρ α φι κ ή , Α θή ν α : 19 93. Γ ε ω ρ γ ί ου Β . Α ντο υ ρ άκ η , Χρ ισ τια νικ ή Ζ ωγ ρα φικ ή , Α θή να : 19 9 3. Ιω άν να Στ ού φη - Π ου λη μέ ν ου , Χρ ισ τια νι κή κ αι β υζ αν τι νή α ρχα ιο λο γί α κ αι τ έχ ν η , Α θή ν α : Π ΑΡ ΡΗ ΣΙΑ , 2 011. A lek sa nd ër M ek si. A rki tek tu ra e k ish av e n ë S hq ip ëri : s he k. V II-XV. Ti ran ë : U eg en, 20 04. P irr o Th o mo, K ish at P asb iz ant in e n ë S hq ip ëri në e ju gu t. T ira në: K ish a O rt hod h ok se A uto qe fal e e S hq ip ëris ë, 19 9 8.
49
3.5 Praktika Studentore
D ep ar tam e nt i i T he olo gji së & K ult ur ës u o fro n st ud en të ve të ve t n jë ga m ë të gj erë k urs es h, m e th ek s të ve ça ntë n ë k ërk im in st ud im or d he st ud im in e t heo lo gjis ë or th od ho kse, re lig jio ni t d he ci vil izi mi t m od er n. A i, g jith as htu, u m un dë so n st ud en të ve të k ult ivo jnë d eg ë p ra kti ke të T he olo gj isë, të t illa si E du kim i i K ris ht erë, E du kim i R eli gji oz, P un a Ba rit ore d he S oci olo gj ia e A p lik ua r e R eli gji on it d he K rish te rim i t, pë r çë sh tj e q ë li dh en me Sh k enc ën e Pe d ag og jis ë së P ërg jit h sh me , d he Sh k enc ën e M ës im dh ën ie s , p or e dh e të k rijo jn ë k om un ik im in e n ev oj sh ëm m es U ni ver sit et it , K ish ës d he Sh oq ër isë. P rog ra m i i P rak tik ës/Tr ajn im it të d ep ar tam e nt it to në sy no n t'u si gu roj ë st ud en tëv e p ërv o jë p un e d he t'i sj ellë at a n ë k ont ak t m e v en det e m un d shm e të pu n ës n ë të ar dh m en. K oh ëz g jat ja e tr ajn im it ës ht ë tr e (3) m ua j. St ud en të t m un d të zg je dh in d y n ga k atë r se kt orë t, k u d ësh ir ojn ë të u sh tro he n.
S E K T O R Ë T J A N Ë K A T Ë R ( 4) : 1) T R A J N I M PR A K T I K N Ë PR E DI K I M , 2) U S H T R I M I PR A K T I K N Ë PU N Ë N BA R I T O R E N Ë E N O R I DH E M I T R O PO LI T Ë S H E N J T A ( M Ë S I M DH Ë N I E DH E K A T EK IZ ËM) , 3) U S H T R I M PR A K T I K N Ë PU N Ë S O C I A LE N Ë K I S H Ë ( I N S T I T U C I O N E T S O C I A LE T Ë K I S H Ë S , O J Q - T Ë , S T A C I O N R A DI O FO N I K , S H T Ë PI BO T U E S E , E T J ) , PU N Ë K Ë R K I M O R E PË R DE PA R T A M E N T I N DH E PR A K T I K A N Ë Q E N DR A T K Ë R K I M O R E DH E I N S T I T U C I O N E T PU BLI K E .
50
Programi i praktikës studentore do të zhvillohet në semestrin e dytë të vitit të tretë akademik; ai do të vlejë 3 kredite ECTS dhe do të ketë 75 orë punë studentore për secilin student (10 orë bashkëpunim me mentorin e tyre dhe shkrim të një raporti mbi përparimin e tyre dhe 65 orë fizike të trajnimit). Studentët duhet të regjistrohen në dy sektorë të ndryshëm të programit të praktikës/trajnimit dhe të kryejnë në total 65 orë trajnim para se të diplomohen. Ata do të punojnë falas dhe mund të jenë praktikantë në më shumë se dy institucione, me kushtin që ato institucione të jenë pjesë e sektorit që ata kanë zgjedhur. Para se të zgjedhin sektorët, ata duhet të zgjedhin një mbikëqyrës për praktikën e tyre. Departamenti, çdo vit akademik, do të emërojë mbikëqyrësit për programin e praktikës. Çdo vit Departamenti do të njoftojë institucionet me të cilët është arritur një marrëveshje për praktikën e studentëve. Studentët do të paraqiten pranë institucionit që do të ofrojë shërbimin e tij me një rekomandim të dhënë nga Departamenti, i cili do të përshkruajë rolin, kushtet dhe afatet e bashkëpunimit të studentit me secilin institucion. Studentët, gjithashtu, duhet të dorëzojnë një raport analitik në të cilin do të përshkruajnë përvojën e tyre dhe do të japin një përmbledhje analitike të praktikës së tyre. Në total, studenti duhet të ketë 5 dokumente zyrtare në dosjen e tij/saj që vërtetojnë praktikën e tij/saj (dokumentin e caktimit të mbikëqyrësit, dokumentin e pranimit të studentit për praktikë, certifikatën e praktikës nga institucioni, raportin analitik të studentit, certifikatën e praktikës studentore)
51
4. Programet Master ( Pr o gr a m e t d o t ë f i l l o j n ë z y r t a r i s h t p a s m i r a t i m i t d h e a u t o r i z i m i t p ë r f u n d i m t a r t ë Mi n i s t r i s ë s ë Arsimit)
4. 1 . BA S H K Ë J E T E S A E PO PU J V E DH E E K U LT U R A V E A. Statusi Profesional i Programit Një program masteri me titull “Bashkëjetesa e Popujve dhe e Kulturave” është jashtëzakonisht i dobishëm për të diplomuarit jo vetëm të Fakulteteve Humane, por edhe të të gjitha specialiteteve (për drejtuesit e komuniteteve fetare, për mësuesit e të gjitha niveleve, për gazetarët, ekonomistët, diplomatët etj.), në mënyrë që të eliminohen paragjykimet dhe të hiqet shfrytëzimi i fesë në dëm të vetë fesë. Të diplomuarit e këtij programi mund të punojnë në shërbime që kërkojnë formim ndërkulturor apo edhe të pasurojnë CV-në e tyre, duke pasur si qëllim vlerësimin e tyre më të mirë atje ku shërbejnë. B. Qëllimi Objekti i programit të propozuar studimor master (MSc) është zhvillimi i njohurisë dhe i kërkimit në fushën e feve dhe, në veçanti, i traditës orthodhokse dhe i formave të Islamit që hasen në Shqipëri (Sunitë dhe Bektashi), për të mbushur boshllëqet e qasjes krahasuese dhe të promovimit të kushteve për bashkëjetesë paqësore në rajonin e zgjeruar të Evropës Jugore dhe, në veçanti, të Ballkanit Lindor.
52
53
E . PLA N I MË S I MO R V I T I I – S E ME S T R I I Shkrim akademik: 60 orë, 6 ECTS Lënda u mëson studentëve njohuritë themelore të shkrimit akademik, domethënë aftësinë themelore të të shkruarit, njohjen e rregullave gramatikore dhe përdorimin e fjalorit të pasur. Dhe, në vazhdim, do t'u mësojë atyre hapat që ndiqen për një temë kërkimore dhe të ndërthurur. Konkretisht, do t’u mësojë zgjedhjen e temës, kërkimin e literaturës përkatëse, përpilimin e planit të temës sipas një metodologjie të përshtatshme, vlerësimin e materialit, shkrimin e temës duke përdorur terminologjinë shkencore, metodën e citimeve. Lënda e shkrimit akademik u jep studentëve aftësitë për të hulumtuar në mënyrë kritike literaturën dhe për të shkruar temë origjinale shkencore, duke ndjekur rregullat e deontologjisë shkencore dhe duke shmangur, pa dyshim, kopjimin e informacioneve ose plagjiaturën (plagiarism). Religjionet në botë: 60 orë, 6 ECTS Në këtë lëndë mësohet përkufizimi, universaliteti, kuptimi dhe thelbi i religjionit dhe përmenden llojet e religjioneve dhe dinamika e religjioneve në kohën tonë. Shqyrtohen temat si religjioni dhe etika, religjioni dhe shkenca, religjioni dhe arti dhe u referohen formave të rëndësishme të religjionit: Zoroasti, Buda, Lao Tse, Konfuci, Meng-Tse (Menkio), Nanak. Gjithashtu studiohen disa nga religjionet që mbijetojnë sot dhe mësimdhënia e tyre: Religjionet Afrikane, Hinduizmi. Xhainizmi, Budizmi. Religjionet e Antikitetit, Misticizmi. Shekularizimi - ateizmi në Evropë: 60 orë, 6 ECTS Kjo lëndë shqyrton parimet e Iluminizmit dhe zbatimin e tyre në shoqëritë e Evropës Perëndimore, kufizimin e religjionit në fushën e individit dhe mbizotërimin e laicité në vendet evropiane. Komentohet përkufizimi dhe aspektet e shekullarizimit, promovimi i të drejtave të njeriut dhe të vlerave morale, por edhe devijimet e të fortëve dhe të të civilizuarve në dëm të të dobëtëve. Mbizotërimi i ateizmit në shoqëritë e Evropës Perëndimore dhe Lindore dhe takimi i tyre me popullatat e refugjatëve që identifikohen nga religjionet e tyre. Religjionet në Ballkan: 80 orë, 8 ECTS Bëhet një prezantim i shkurtër i vendeve të Gadishullit Ballkanik dhe të religjioneve që mbizotëruan nga fillimi i mijëvjeçarit të parë deri më sot. Përhapja e Krishterimit, tradita Orthodokse dhe Katolike, zgjerimi i Islamit sunit, lulëzimi i Bektashizmit, përhapja e traditave moderne protestante, agnosticizmi dhe indiferenca fetare në shoqëritë postkomuniste.
54
Traditat popullore në Ballkan: 40 orë, 4 ECTS Shqyrtohet kultura popullore e vendeve të Ballkanit (zakonet, këngët, vallet, traditat, piktura, endja, qëndisja, fjalët e urta, gatimi), bëhet një krahasim midis tyre, shqyrtohet mbijetesa e tyre në shoqërinë moderne dhe bashkëjetesa e tyre me zakonet e huaja të konsumimit dhe me epokën e globalizimit.
V I T I I – S E ME S T R I I I Filozofia e Religjionit: 60 orë, 6 ECTS Në këtë lëndë shqyrtohen çështjet filozofike që lidhen me religjionin dhe kuptimin e Perëndisë: marrëdhëniet midis filozofisë dhe religjionit, marrëdhëniet midis besimit dhe arsyes së drejtë, përkufizimi i religjionit, gjeneza e religjioneve, çfarë do të thotë “Perëndi”. Këto çështje trajtohen më pas në lidhje me pikëpamjet e disiplinave të tjera përkatëse shkencore, si të Sociologjisë, Historisë së Religjioneve, Theologjisë, Sociologjisë dhe Psikologjisë së Religjionit. Më në fund, do të bëhet një pasqyrë historike dhe sistematike e disa çështjeve kryesore të Filozofisë së Religjionit. Traditat e Krishtera - Civilizim I: 80 orë, ECTS 8 Kjo lëndë shqyrton takimin e Krishterimit me religjionet kombëtare (paganizmin) dhe filozofinë, si edhe përhapjen e tij në pellgun e Mesdheut, në mbarë Perandorinë Romake dhe në Evropën Qendrore dhe Lindore gjatë mijëvjeçarit të parë. Trajtohen çështjet themelore të mësimdhënies së krishterë, që bazohen në tekstet biblike dhe në mendimin teologjik. Në të njëjtën kohë, shqyrtohen elementet e krijimit kulturor të të Krishterëve: arkitektura, ikonografia, muzika, himnografia, qëndisja, skulptura. Traditat e Krishtera - Civilizim II: 40 orë, ECTS 4 Shqyrtohet ndarja e Krishterimit në shekullin e 11-të. Veçoritë e mësimdhënies së Katolicizmit Romak dhe të rrymave Protestante që dolën nga Reforma e Luterit. Në veçanti, shqyrtohet tradita Orthodhokse e mijëvjeçarit të dytë, bashkëjetesa me Islamin dhe persekutimet e ndryshme nga regjimet totalitare. Përkatësisht shqyrtohen elementet e kulturës që u zhvilluan nga shoqëritë e krishtera dhe bëhet një krahasim midis tyre. Traditat Islame - Civilizim I: 80 orë, 8 ECTS U referohet traditave paraislame, religjionit Arab - Biografisë së Muhamedit - Formimit të Kuranit. Hadithit - formimit të traditave. Pozicioneve themelore të Kuranit - Takimit të Islamit me Filozofinë. Shkencave dhe Artit. Traditat Islame - Civilizim ΙΙ : 40 orë, ECTS 4 Parimet etike dhe Ligji (sheriati) në Islam - tradita sunite dhe shiite, dallime karakteristike. Rrymat mistike. Bektashizmi në Shqipëri. Krijim kulturor.
55
V I T I I I – S E ME S T R I I Diplomaci Kulturore - Dialogë Ndërfetarë - Kumtime: 100 orë, ECTS 100 Roli i dialogëve ndërfetarë për bashkëjetesën paqësore. Krijimi i rrjeteve konstruktive të komunikimit dhe bashkëpunimit të qëndrueshëm, duke pasur si qëllim forcimin e mirëkuptimit dhe të tolerancës reciproke midis komuniteteve të ndryshme fetare. Rasti i organizmave Religions for Peace, European Council of Religious Leaders, Pontifical Council For Interreligious Dialogue. Appeal of Conscience Foundation ( Bosphorus Declaration). Fondamentalizmi dhe fenomene esktreme bashkëkohore: 100 orë, ECTS 10 Përkufizimi i fondamentalizmit, fanatizmi ideologjik ose fetar, të ngjiturit pas formave të vjetra, neveri militante ndaj modernitetit. Raste fondamentalizmi në religjionet monoteiste. Fenomene ekstreme bashkëkohore me veprime vdekjeprurëse në dëm të sigurisë së shoqërisë civile dhe të bashkëjetesës paqësore të komuniteteve fetare në shoqëritë moderne. Bashkëjetesa Paqësore e Komuniteteve Fetare në Ballkan. Rasti i Shqipërisë: 100 orë –ECTS 10 Shqyrtohet sjellja e komuniteteve fetare në Shqipëri pas rënies së totalitarizmit deri më sot. Roli i Kushtetutës shqiptare për lirinë fetare në vend. Veprimtari ndërfetare të komuniteteve. Këshilli Ndërfetar i Shqipërisë ( KNSH) dhe roli i tij për bashkëjetesën paqësore të komuniteteve fetare në Shqipëri.
V I T I I I – S E ME S T R I I I Praktika-Kërkim në vend: 12 ECTS Në semestrin e katërt, studentët e masterit vizitojnë komunitetet fetare, informohen për aktivitetet e tyre dhe marrin intervista. Në të njëjtën kohë, ata marrin pjesë në iniciativa ndërfetare online dhe përgatisin një raport të shkurtër përkatës. Teza e diplomës: 18 ECTS Përgatitja e tezës së masterit zhvillohet në semestrin e 4-të të studimeve pas përfundimit me sukses të të gjitha lëndëve të tre semestrave të mëparshëm dhe prezantohet nga kandidati para Komisionit, i cili përbëhet nga tre anëtarë, në datën dhe vendin e përcaktuar nga Komisioni Specifik i Departamentit.
56
4. 2 . T U R I Z MI R E LI G J I O Z A. Statusi Profesional i Programit Ky është një program ekskluziv i sapokrijuar që ofrohet për herë të parë në një institucion të Lartë në Shqipëri. Ky program bazohet mbi përvojën e deritanishme në sektorin e turizmit dhe zhvillimin e madh që është përjetuar në Shqipëri, por edhe mbi faktin se ekziston një trashëgimi e pasur kulturore në Shqipëri, pasi ka shumë monumente historike nga Greqia e lashtë klasike, Perandoria Romake, Periudha Bizantine, prania e venedikasve dhe sundimi osman. Dihet që janë formuar disa rregulla themelore nga viti 2015 në Shqipëri në lidhje me profesionin e udhërrëfyesve dhe zhvillimin e sektorit turistik si një pjesë e veçantë e ekonomisë shqiptare. Ky program ofron kualifikime adekuate studimi me të cilat të diplomuarit mund të punojnë në shumë sektorë të industrisë së turizmit ose duke zhvilluar biznesin e tyre, ose duke prodhuar shërbime, ose produkte turistike në lidhje me turizmin religjioz. Nëpërmjet një kurrikule ndërdisiplinore, ky program u ofron studentëve të diplomuar një trajnim ekskluziv dhe të specializuar në turizmin religjioz, i njeh ata me specializime të mëtejshme dhe degë të industrisë së turizmit dhe i pajis me aftësitë dhe teknikat e kërkuara për të punuar në këtë sektor. B. Qëllimi Qëllimi i programit është të ofrojë njohuri të specializuara me cilësi të lartë dhe të trajnojë personel të nivelit të lartë, i cili do të jetë i gatshëm të realizojë trajtimin ndërdisiplinor të turizmit, të mbikëqyrë zhvillimin e sektorit të turizmit, të shndërrojë inovacionin në veprim biznesi dhe të kontribuojë në kërkimin në fushat teorike dhe praktike të shkencës së turizmit. 57
58
E . PLA N I MË S I MO R V I T I I – S E ME S T R I I Zhvillimi dhe Politikat Turistike: 60 orë, 6 ECTS Politikat i referohen një plani të përgjithshëm me nivel të lartë që përfshin qëllimet dhe procedurat. Politikat zakonisht gjenden në deklarata zyrtare siç janë ligjet dhe dokumentet e deklaratat zyrtare. Politikat e Turizmit zakonisht konsiderohen të jenë një fushë e politikave të përgjithshme ekonomike të një kombi. Është një politikë publike e krijuar për të arritur objektiva specifikë që lidhen me turizmin themeluar në nivel komunal, shtetëror ose federal. Në përgjithësi, politika e turizmit duhet të pasqyrojë politikën e përgjithshme të zhvillimit të vendit ose rajonit në mënyrë që turizmi të integrohet mirë me të. Politika evoluon edhe nga studimi e analiza e modeleve dhe infrastrukturës aktuale të zhvillimit të turizmit, atraksioneve e aktiviteteve turistike dhe tregut turistik. Kjo lëndë përqendrohet në çështjet e politikave kombëtare dhe ndërkombëtare që lidhen me industrinë e udhëtimit dhe turizmit. Lënda studion zhvillimin e politikave që inkurajojnë rritjen e udhëtimit dhe turizmit në Shqipëri. Zhvillimi Turistik Lokal (ekonomia, mjedisi, trashëgimia kulturore): 60 orë, 6 ECTS Zhvillimi ekonomik i një zone është diskutuar shumë në literaturë. Ai është lidhur me strukturën ekonomike dhe burimet e një territori. Për më tepër, edhe infrastruktura e investimet mund të ndikojnë në zhvillimin ekonomik lokal. Turizmi është një aktivitet ekonomik në të cilin vizitorët shkojnë në një zonë për të vizituar një destinacion të veçantë. Turizmi ka qëllime të ndryshme dhe mund të jetë edhe plotësues i aktiviteteve të tjera ekonomike lokale. Si të gjitha aktivitetet ekonomike që ndikojnë në zhvillimin e një zone, edhe turizmi duhet të menaxhohet në rrugë dhe kontekst specifik. Roli i turizmit është i rëndësishëm në kontekstin e zhvillimit ekonomik lokal. Institucionet publike duhet të jenë të vetëdijshëm për kapacitetet e një zone dhe të përpiqen të ndihmojnë zhvillimin e saj. Megjithatë, nëse nuk menaxhohen mirë, burimet lokale mund të shkatërrohen nga turistët. Një politikë lokale e turizmit drejt qëndrueshmërisë është e domosdoshme për zhvillimin e ardhshëm të një zone. Turizmi Elektronik (Zbatimi i Informatikës dhe Teknologjisë në Turizëm): 60 orë, 6 ECTS Turizmi elektronik është në thelb dixhitalizimi i të gjithë industrisë dhe infrastrukturës turistike. Disa nga avantazhet e turizmit elektronik janë reduktimi i sezonalitetit, komunikimi më i suksesshëm me klientët dhe rritja e rezervimeve dhe shitjeve në përgjithësi. Përdorimi i internetit ka ndryshuar përgjithmonë strukturën dhe parimet e industrisë turistike. Konsumatorët-turistët tani janë të aftë të zgjedhin lehtësisht destinacionin e tyre, të krahasojnë çmimet dhe të menaxhojnë shkëmbimet e tyre financiare. Teknologjitë e informacionit dhe komunikimit dhe interneti, nëse përdoren me mençuri, mund të jenë mjete strategjike shumë inovative në duart e sipërmarrësve të turizmit, të cilat do t'i ndihmonin ata të përmirësojnë pozitën e shërbimeve të tyre.
59
Arkitektura dhe Arti: 60 orë, 6 ECTS Arkitektura është një formë arti që pasqyron mënyrën se si ne prezantohemi në peizazhin e tokës dhe, ashtu si mjetet e tjera shprehëse, ajo ndryshon me stilet, teknologjitë dhe përshtatjet kulturore. Arkitektura jo vetëm që ofron nevoja tokësore për strehim, vend pune dhe depozitë, por edhe përfaqëson idealet njerëzore në ndërtesa të tilla si gjykatat dhe ndërtesat qeveritare dhe shfaqjet e shpirtit në kisha dhe tempuj. Arkitektura tradicionale ka mbijetuar për mijëra vjet në një formë apo në një tjetër, ndërsa dizajni bashkëkohor ofron qasje të reja në mënyrën se si ne përdorim materiale dhe teknologji për të formuar pamjen e mjedisit tonë. Kjo lëndë do të prezantojë një zhvillim historik të arkitekturës dhe do të përqendrohet në llojet specifike arkitekturale që gjejmë në Shqipëri. Metodologjia e Hulumtimit: 60 orë, 6 ECTS Kjo lëndë do t'u mësojë studentëve njohuritë bazë të shkrimit akademik, d.m.th. aftësinë themelore të të shkruarit, njohuritë e rregullave gramatikore dhe përdorimin e fjalorit të pasur. Për më tepër, ajo do të mësojë hapat që ndiqen për një punë kërkimore dhe sintetike. Konkretisht, ajo do të mësojë zgjedhjen e temës, kërkimin e literaturës përkatëse, përpilimin e planit të punës sipas një metodologjie të përshtatshme, vlerësimin e materialit, shkrimin e punimit duke përdorur terminologjinë shkencore, metodën e citimeve. Lënda u siguron studentëve aftësi për të hulumtuar në mënyrë kritike literaturën dhe për të shkruar punë origjinale shkencore, duke ndjekur rregullat e etikës shkencore dhe duke shmangur përfundimisht rrëmujën e informacionit ose plagjiaturën.
V I T I I – S E ME S T R I I I Turizmi i Religjionit dhe Pelegrinazhit: 60 orë, 6 ECTS P ër sa k oh ë q ë k anë ek zis tu ar, q eni et n jerë z ore k an ë q en ë të in te res ua ra p ër u dh ëti m in. Ve n de t e ve ça nta d he n orm a t k ult ur or e ja në n dër tu ar g jith m on ë d uk e iu re fer ua r, os e n ë k on tra st m e tr oj et d he z ak on et e 'T jet rit'. I n ën kup tu ar n ë k ëtë th ën ie ës h të n oci on i s e d isa v en de ja në m ë të ve ça nt a ( n do sht a të sh en jta) se të tj era t, d he k y ës h të th el b i i m ar rë dh ën ies së n gu sht ë m id is q en iev e n jerë z ore, v en dit e u dh ët im it d he re lig jio ni t. Po r, p ërt ej re lig jioz es q ën dro n u dh ët im i q ë m ot iv oh et n ga n ev oja in di vid ua le ‘sh p irtë ror e’, q ë m un d të p ër fsh ij ë rr ug ë d he ve nd e tr ad ici ona le të sh en jta d he s ht igj e rr ën jës ish t e kle kt ike, jo tra di cio na le . N ë m je dis in p ost re lig jio z të s he ku lli t n jëz et e n jë, p oth u ajs e çd o u dh ëti m n ë po th ua js e çd o v en d m un d të je të re lig ji oz d he / os e sh p irtë ro r, n jë u dh ëti m ‘ i m b us h ur m e k up tim’. U dh ët im i ës h të q art az i n jë p jes ë th el bë sor e, m ad je e d om o sd os hm e e tr ad itë s s ë p ërv oj ës re lig jio ze. A i m un d t'i ja pë f orm ë d he st ru kt urë b ot ës f izik e, të si gu roj ë ll oje të ca kt ua ra të p ërv o jav e të k on tro ll ua ra o se të p ako n tro llu ar a të g jëra ve q ë k ons id ero h en të s he njt a o se h yj no re, m un d t'i or ga niz ojë n jer ëzi t n ë k oh ort a rit ua le d he m un d të n xitë te rr ito ria liz mi n p oli tik d he ek on om ik, n dë r të tj era. P ran d aj, n uk ës h të d içk a e v ogë l të p oh osh se n dë rve pr im et e fe no m en ev e të u dh ëti m it d he fe no m en eve re lig jio ze - n ëse i m ar rim a to s i të n da ra v etë m p ër q ëll im e d isk ut im i - ja në k om pl eks e d he të k om pl ik ua ra .
60
Ruajtja e Trashëgimisë Kulturore: 60 orë, 6 ECTS Ruajtja dhe restaurimi i trashëgimisë kulturore përqendrohet në mbrojtjen dhe kujdesin e trashëgimisë kulturore materiale, duke përfshirë vepra arti, arkitekturë, arkeologji dhe koleksione muzeore. Aktivitetet e ruajtjes përfshijnë ruajtjen parandaluese, ekzaminimin, dokumentimin, hulumtimin, trajtimin dhe edukimin. Kjo fushë është e lidhur ngushtë me shkencën e ruajtjes, kuratorët dhe regjistruesit. Trashëgimia Religjioze dhe Kulturore e Shqipërisë I: 60 orë, 6 ECTS Kjo lëndë synon të njohë studentët me trashëgiminë religjioze dhe kulturore të Shqipërisë. Projekti do të mbledhë, kategorizojë, prezantojë dhe promovojë të gjitha produktet religjioze dhe kulturore materiale dhe jomateriale të vendit. Për këtë arsye, do të ketë një koleksion të vendeve historike dhe kulturore që do të përmbajë material fotografik, analiza shkencore dhe historike dhe një indeks të terminologjisë bazë në lidhje me temat arkeologjike, theologjike dhe historike. Pjesa e parë e kësaj lënde do të prezantojë trashëgiminë religjioze dhe kulturore të Shqipërisë gjatë mijëvjeçarit të parë. Historia e Religjioneve në Shqipëri: 60 orë, 6 ECTS Kjo lëndë shqyrton historinë e religjionit në Shqipëri. Shqipëria ka një histori të gjatë dhe të njohur. Historia e religjionit në Shqipëri është gjithashtu e ndërlikuar dhe e ndryshme. Studentët do të fitojnë njohuri themelore të historisë së religjionit në Shqipëri që nga kohët parahistorike deri në të tashmen. Studentët do ta zbatojnë këtë njohuri të historisë së religjionit në Shqipëri për të kuptuar situatën aktuale të religjionit në Shqipëri. Kjo njohuri do të ndihmojë në krijimin e individëve të arsimuar të cilët e kuptojnë trashëgiminë kulturore të religjionit në Shqipëri dhe se si kjo trashëgimi ka efekt mbi mendimet dhe veprimet e tanishme. Estetika dhe Theologjia e së Bukurës: 60 orë, 6 ECTS Në terma standardë bashkëkohorë, estetika si fushë i referohet filozofisë të së bukurës dhe filozofisë së artit. Ajo përfshin pyetje të tilla si këto: Çfarë është e bukur? Si lidhet bukuria me moralin dhe vlerat tona në përgjithësi (politike, religjioze, personale)? Në estetikën teologjike, ka pyetje të tilla si: A është i bukur Perëndia? Si lidhet bukuria ose shëmtia e krijimit me bukurinë e Krijuesit? A ka mënyra dalluese për të bërë dhe vlerësuar vepra arti? Kur mund të jenë idhujtare ose blasfemuese veprat e artit? Filozofia e artit, gjithashtu, përdor disa koncepte që janë theologjikisht interesante, duke përfshirë vetë idenë e krijuesit dhe krijimtarinë, imagjinatën, kuptimin e objekteve dhe teksteve.
61
V I T I I I – S E ME S T R I I M uz eo log jia: 60 or ë, 6 E CT S M uz eo log jia ë sht ë st ud im i te ori k i p ra kti ka ve m uz eo re, q ë p ërf sh in h ist ori në d he zh vi llim in e m uz ev e, o rg an izi mi n in fr ast ru kt uro r d he m en ax hi m in e m uz eu t. M uz eu k ons id ero he t z ak on ish t s i n jë n dë rte së p ub lik e e ci la tr eg on ob je kte m e in te res a rti stik, k ult ur or, h ist or ik o se sh k enc or, n ëpë rm je t ek sp oz ita ve të p ër he rsh m e o se të p ër ko hs hm e . M uz et ë k anë n jë h ist ori p ër t’u tr eg ua r n jerë z ve; h ist or ia q ë p rez an to he t m un d të n dik oh et n ga a rke ol og ët m e q ëll im q ë të p ër ço jë m es az hin q ë at a m en do jnë se ës ht ë i rë nd ës ish ë m . D uk e si gu ru ar sa llë n k u sh p ërn da he t in for m aci on i , m uz et ë lu a jnë n jë ro l të rë nd ës ish ëm n ë n gri tje n e ve të dij es, e ci la n ga a na tj etë r n dih m o n n ë ru aj tje n e tr ash ëg im is ë k ult uro re. K jo lë nd ë d o të sh q yr toj ë ed h e as pe kt et pr ak tik e ed he as pe kt et te ori ke të m uz ev e. M ar ke tin gu i Tr as hëg im is ë K ult uro re: 6 0 o rë, 6 E CT S A tra ks ion et k ult uro re lu ajn ë n jë ro l të rë nd ës ish ë m n ë tu riz ëm n ë të g jith a n ive let d he të rh eq in n jë n um ër të m ad h tu ris të sh të in te res ua r n ë tr as hë gim i d he ar te. T uriz m i i T ras h ëg im isë K ul tu ror e k a n dik im e p ozi tiv e ek on om ik e d he so cia le p or m un d të k etë ed h e n dik im e n eg ati ve n ë k om un ite te d he k rah in a. K jo lë nd ë b as h ko n d he li dh id et ë e tu ri zm it n ga p ers pe kti va t e q ënd ru es hm e të m ar ke tin gu t d he e n gu lit at ë b ren da m je dis it të m en ax him i t të tr as hë gi m isë . N ëp ër m jet d isk ut im it d he an al izë s së lit er atu rë s d he p ra kti ka ve ek zi stu es e, lë nd a sy no n të pr op oz ojë n jë k orn izë të st ra teg jis ë s ë m ar ke tin gu t b az ua r n ë p ari me të q ën dru es hm e q ë m un d të p ërd or en p ër të m b ajt ur d he ru aj tu r au te nt icit et in e tr ash ëg im is ë k ult ur or e p ër b rez a t e a rdh s hë m, n dë rsa të rh eq fu rn izu esi t, rr egu lla to rë t d he k on su ma to rë t . Ik on og ra fia d he Ik on olo gj ia: 60 or ë, 6 E CT S Ik on og ra fia ë sht ë st ud im i i si mb ol ev e të p ër sh kru a ra n ë n jë v ep ër a rti. Tr ad ici on ali sh t , k ëto si mb ol e rr jed h in n ga p ërd or im i i p ërb a sh kë t i p ërv oj ës k ult uro re os e re lig jioz e q ë n jih et le h të. P ër s he mb u ll, n ë k ult ur ën pe rë nd im or e , k ryq i ë sht ë n jë s im bo l i n joh ur p ër K ris h ter im in . Ik on ol og jia ës ht ë st ud im i i k up tim it q ë p ërm b a he t n ë si mb o le t e n jë ve p re të ve ça ntë ar tis tik e. K ësh tu, k jo lë nd ë d o t'i n dih m o jë s tud en të t të re al izo jnë tr i n ivel e n ë m ën yr ë q ë të k up to jnë k on cep t et p ër st ud im in e im a zhe ve si "te ks te". P roj ek tim i i P rod uk te ve Tu ris tik e (in ov ac ion i i b iz nes it): 6 0 o rë, 6 E CT S P ërg at itj a d he p ërp un im i i p rod uk te ve të tu riz m it n ë n jë k up tim të g jer ë, ë sht ë n jë k om po ne nt i rë nd ës ish ë m i a kti vit et ev e të të g jith ë op er at or ëve tu ris tik ë. P ika k yç e p ro duk ti t tu ris tik ës h të f orm u lim i i sp ec ifi kim e ve të p roj ekt it. P roc es i i z hv il lim it të p ro du kti t të ri f ill on d uk e g jen er uar id e, d uk e k lasi fik ua r d he p ër cak tu ar m od el in e p rod uk ti t. P as q art ësi mi t të n dje ku r n ga p ër zg jed h ja e a tra ks ion e ve n aty ro re d he an tr op ogj en e vj en zg je dh ja e d est ina ci on ev e d he p la ni i zh vi lli m it të p rod uk tit. K y, së b ash ku m e k ale nd ar in d he op t im izi m in e çm i m it p ërc ak ton k ërk esë n e k lie nti t p ër p ro du kte t q ë m un d të p lot ës ojn ë m ë m ir ë n evo jat d he d ësh ir at e ti j a ktu al e. Ë sh të je tës o r e dh e op t im izi mi ek sp er ien cia l i p rod uk te ve. D uh et th ek su a r se p ër vo ja ë sht ë q art az i n jë k on cep t su bj ekt iv. N e je m i v az hd im is ht n ë rr itje d he k ërk es at g jith nj ë e m ë të d ifer en cu ara të k lie ntë ve e kzi st ues d he p ote nc ia lë k ërk ojn ë zh vi llim in te ns iv të fo rm a ve të n dry sh m e të tu ri zm it d he re sp ek tim të k ërk esa ve in di vid ua le të k lie ntë ve. Tr as hë gim ia Re lig jio ze d he K ult uro re e Sh q ip ëri së II: 6 0 or ë, 6 E CT S P jes a e d ytë e k ësa j lë nd e d o të p rez an to jë tr as hë gi m inë re lig jio ze d he k ult ur or e të S hq ipë ris ë g jatë m ijë vje ça rit të d yt ë.
62
V I T I I I – S E ME S T R I I I
Praktika: 12 ECTS Në semestrin e katërt, studentët pasuniversitarë përfundojnë praktikën prej 300 orësh. Gjatë kësaj kohe, studentët duhet të punojnë si praktikant në një biznes turistik ose një organizatë që ka lidhje me turizmin / turizmin religjioz, por ata do të marrin edhe një trajnim të veçantë në udhëzimet turistike nga një specialist. Për këtë qëllim ata do të vizitojnë vende arkeologjike dhe religjioze dhe do të mësojnë dhe praktikojnë se si të përgatisin një udhëzues turistik. Për më tepër, gjatë trajnimit të tyre, studentët do të marrin mësime të posaçme për ndihmën e parë. Teza e Diplomës: 18 ECTS Përgatitja e tezës pasuniversitare zhvillohet në semestrin e 4-rt të studimeve pas përfundimit me sukses të të gjitha lëndëve të tre semestrave të mëparshëm dhe mbrohet nga kandidati përpara Komisionit, i cili përbëhet nga tre anëtarë në datën dhe vendin e përcaktuar nga Komisioni i Veçantë Ndërdepartamentar.
63
5. Programet dhe Shërbimet për Studentët
Studentët e Departamentit të Theologjisë & Kulturës po gëzojnë disa shërbime të vlefshme dhe marrin pjesë në disa programe arsimore, që do të përmirësojnë aftësitë e tyre akademike dhe sociale. Para së gjithash, studentët tanë marrin bursa të plota ose të pjesshme për performancën e shkëlqyer të tyre në shkollë ose për kriteret sociale. Kjo bursë mbulon tarifat dhe banimin e tyre në konviktet e Shën Vlashit. Siç e përmendëm më lart, studentët tanë do të jenë pjesë e programit arsimor "Ndërtoni Karrierën Tuaj", i cili për qëllim kryesor ka kultivimin e aftësive të reja në shkrimin e CV-së, kërkimin e vendeve të punës, median sociale dhe profilizimin akademik. Gjithashtu, studentët tanë kanë mundësinë të diskutojnë disa çështje moderne me akademikë gjatë seminareve tona theologjike. Sigurisht, ata do të vazhdojnë programin e Studimit të Biblës që i përgatit ata për punën e tyre katekizmore çdo të diel.
64
GJUHA GRE K E MO DE R N E
G J U H A S H Q I PE
P ërv eç p rog ram e ve ar sim o re, k a e dh e d isa sh ër bi m e p ers on ale pë r st ud en të t ta në. In st itu cio ni i m en to rit ak ad em ik d o të g ara nt ojë q ë st ud en tët ta në të k on tro llo jn ë g jith m on ë pë rp ar im in e ty re, të z gji dh in p rob le m et e ty re ak ad em ik e d he të d isk ut ojn ë pë r të ar dh m en e ty re p ar a d he p as d ipl om im it. P ër m ë te pë r, d ep art am e nti y në k a fi llu ar tr i w ork sh op-e të ve ça nta p ër të g jith ë st ud en tët: 1) G juh a G rek e M od ern e, 2) G juh a S hq ipe d he 3) M uz ika Bi zan ti ne. G jat ë vi tit të ar dh sh ëm ak ad em ik, sh p res ojm ë të k rijo jm ë n jë w or ksh op p ër g juh ën an g lez e. D ep ar tam e nt i i Th e olo gji së d he K ult urë s, n ë b ash k ëp un im m e D ep art am en ti n e G juh ës G rek e të K ole gji t U niv ers ita r "LO G OS", k rijo i n jë w or ksh op të G juh ës G rek e M od er ne (M GL W), i ci li sy no n: 1. të p ërg at isë st ud en tët e d epa rt am en tit , të ci lët ja në të af të ( p rof ici en t) n ë G juh ën G rek e M od er ne, p ër p rov im et e g juh ës, të ci la t m b ah en n ë q en drë n e p rov im it të K ol eg jit U niv er sit ar "LO G OS" 2. të n dih m ojë st ud en tët, q ë ja në fi lle sta rë n ë g juh ën G rek e M od ern e, p ër të z hv il lua r af të sit ë e ty re p ër të sh kr ua r d he fo lu r 3. të or ga niz oj në ak tiv ite te k ult uro re d he të la rm is hm e n ë lid h je m e k urs in e g juh ës g rek e 4. të p ro mo vo jë gj uh ën d he k ult ur ën g rek e n ëp ërm j et ve pr im ta riv e ar sim o re d he k ërk im or e, n ë b ash kë pu ni m m e in sti tu cio ne të tj era v en das e d he të h uaj a.
65
MU Z I K A BI Z A N T I N E
P jes ëm a rrja n ë k ëto w ork sh op-e ës h të f ak ult at ive d he sy no n st ud en të të in te res ua r si n ë g juh ë n g rek e a sh tu e dh e n ë k ult urë n gr ek e d he n ë m ar rje n e n jë ce rt ifik at e af të sie ( p rof ici enc y) të gj uh ës g rek e. M GL W fo ku so h et mbi m ës im in e gr am at ikë s d he v eça n ëris h t të st ru kt ura ve q ë e v ësh tir ëso jn ë p ërd or im in e g req is ht es s i g juh ë e d ytë, m ës im in d he zg je rim in e fj al or it, të k up tu ari t e te ks tit d he zh vi llim in e li gjë ra tës së s hk ru ar d he të fo lur, m e th ek s n ë lig jë rim in a ka de m ik. St ud en tët q ë n dje ki n G req ish te n M od ern e d o të n da he n n ë d y g rup e, n ë va rë si të n ive lit të ty re të z ot ërim i t të g req is hte s: (a) Fi lle sta rët d he (b) Të a va nc ua rit. St ru kt ura d he p ërm b aj tja e se m ina rev e d o të p ërs h ta tet m e k ëto n ive le. W or ks ho p-i m b ah et g jat ë p asd ite s n ë f ill im të v itit ak ad em i k d he pr og ram i zh vi lloh e t n ga m ës im dh ë në si p ërg je gjë s. P ër të le ht ësu ar d ety rë n m ës im or e, të g jith a m un d ësi të e of ru ara n ga p lat for m a e të n xën it e lek tro ni k e D ep art am en tit , e ci la si gu ron e dh e m ës im in n ë d ist an cë, d o të p ërd or en p ër m ës im m ë të s hp ej të d he ar sim i m m ë të m ir ë. S em in are t zh vi lloh e n n ën m bi kë qy rje n e D ep ar ta me nt it të G juh ës G rek e, pa si n ë to ja pin m ës im p ro fe sor ë q ë ja në p jes ë e st afi t m ës im dh ën ës të k ëti j D ep ar ta me nt i , os e si p ers on el i pë rh er sh ëm os e si pr o fes or ë v izi tor ë. Po as ht u, b ash kë pu ni m i i d y D ep art am e nte ve n ë k ua dë r të w or ksh op-it si gu ron m ba jtj en e ev en te ve, w or ks ho p - ev e d he se m in are ve t ë p ërb as hk ëta m b i g juh ë n G rek e ( s i d he p ërd or im in e sa j n ë B ibë l, n ë Li tu rgj in ë H yjn or e d he n ë te ks te t e E tër ve të K ish ës et j.), p or ed h e o rg an izi mi n e ek sk ur sio ne ve a rsim o re n ë G req i m e q ëll im in k rye so r p ër të k on tak tu ar k ult urë n g rek e d he fo rc ua r m ës im in e g juh ës g rek e.
G jit ha sht u, D ep art am en ti th em e lo i n jë w ork sh op zy rta r p ër g juh ën sh q ipe. Q ëll im et e k ëti j w or ks hop-i ja në: 1. Të n dih m oj ë st ud en tët e vi tit të p arë q ë t ë p ërs ht ate n m e n ev oja t e sh kr im it ak ad em ik d he të m ës oj në se si të sh kr ua jnë d he h art oj në n jë p un im (te m ë) sh k enc or. 2. Të n dih m ojë st ud en tët e D ep ar tam e nt it të p ërm ir ëso jn ë af të sit ë e ty re g juh ëso re n ë p ërg ji thë si. 3. T ë zh vi llo jë n jë p rog ram të ve ça nt ë p ër st ud en tët e h ua j q ë n uk d inë os e q ë k anë vë sh tir ësi m e g juh ën sh qi pe. W or ks ho p-i ë sht ë i h ap ur p ër st ud en të t e vi tit të p arë d he st ud en të t q ë k anë p rob le me n ë af të sit ë e t yre t ë të sh kr ua rit d he ve ça në ris ht në sh kr im in ak ad em i k. Në fu nd, q ëlli m i k rye sor i w or ks hop-it të M uz ikë s Bi zan ti ne ë sht ë th el lim i i n joh ur ive q ë st ud en të t k anë fi tua r g jat ë vi tit të p arë n ë k urs in “H yrj e n ë M uz ik ën B iza nti ne”. P asi ja në n joh ur m e ti ng ujt e M uz ikë s B iza nt in e d he te or inë e ty re; p asi k an ë p un ua r ed he m e m uz ikë n e K ish ës së N gja llje s d he te ks tet e tj era të m uz ikë s k ish tar e, st ud en të t ta ni ja në të ga ts hë m të th el lo jnë n joh ur itë e ty re si n ë as pe kt in te or ik të zh vi llim it të k ësa j m u zik e as ht u ed he n ë as pe kt in p rak tik të e kze ku tim i t të n ota ve të m uz ikë s k ish tar e. Q ëll im i tj etë r i k ëti j k urs i ë sht ë fo rm im i i k ori t të D ep art am en ti t p ër të pë rm b us hu r n evo jat e K ish ës p ër të k rye r sh ër be sat e sh en jt a d he ak tiv ite te të n dry sh m e që n do dh in g jat ë g jith ë vi tit. P ër k ëtë vi t ak ad em i k, sy no he t të k ryh en d isa ak ti vit et e sh p irtë ror e d he so ciok ult ur or e p ër K rish tl ind je, p ër fe st im in e Tr e H ier ark ëv e, p ër fi llim i n e K res hm ë s së M ad he d he m ë p as, p ër P ash kë n e M ad he, p ër të fe stu ar N gja llj en e Z oti t K ris ht.
P ër m ë te pë r, st ud en tët e vi tit të p arë d o të tr ajn oh en q ë n ga fi lli mi i v itit ak ad em ik, d uk e m ar rë p jes ë n ë n jë se m ina r të d et yru es hë m p ër p ërd or im in e b ib lio tek ës d he b uri me ve d ixh it ale p ër sh kr im in ak ad em ik, n ga p ers on eli i sp ec ial izu ar i d ep ar tam e nti t to në. St ud en tët, p as p ërf un di mi t të k ëti j se m ina ri 3 0-or ës h, do të m ar rin n jë c ert ifi kat ë. Çd o st ud en t i d ep ar tam e nti t to në d uh et të m ar rë p jes ë d he të p ërf un do jë k ëtë se m in ar n ë m ën yr ë q ë të d ip lom o he t . N ga fi llim i i vi tit ak ad em ik 20 192 0, k em i k riju ar n jë sh ër bim a rsim o r që n dih m on st afi n a kad em i k të or ga niz ojë k urs et e ti j n ë n jë m ën yr ë m ë të le ht ë d he q ë st ud en tët të m ar rin p jesë n ë p roc es in e m ës im it n ë m ën yr ë in te rak ti ve. N e k em i fi llu ar të p ërd or im p lat for m ën e të n xën it e lek tro ni k (N EO LM S) h ttp s:/ /th eo lk ulo go s .n eol ms.e u n ë të ci lën le kto rë t m un d të n ga rko jn ë të gj ith ë m at eri ali n e ty re ar sim o r d he të k ont rol loj në p ërp ar im in e st ud en tëv e të ty re d he g jith as ht u st ud en tët m un d të p ërg at isin d ety rat d he te m at e ty re on li ne d he të po st ojn ë p ye tje t e ty re d he të m ar rin p ërg ji gje n ë k oh ë re ale. Ë sht ë n jë n ga m je tet m ë të m ira n ë të g jith ë bo të n pë r m ën yr ën a sin kro ne të m ës im it n ë d ista nc ë d he i n dih m on st ud en tët të e ksp lo ro jnë të g jith a k urs et e p rog ra m it to në b ach el or n ë n jë k ata lo g d ixh ita l. Se ci li st ud en t ka e mr in e p ërd or ues it (u ser na me) d he fj alë kal im in (p ass wo rd) e ve t d he m un d të st ud io jë on li ne n ë n jë m je dis të si gu rt el ek tro ni k. P ër m ë te pë r, p ër sh k ak të ra ste ve të p ap ritu ra q ë p en go jnë m ës im in fi zik d he b ash k ëp un im in b ren d a k lasë s, p ërv eç p lat for m ës N EO LM S, n e je m i d uk e p ërd or ur S kyp e M ee t d he M S Te am s si m je te të si gu rta p ër m ës im m e vi de ok om un ik im m e st ud en të t ta në d he p ër v ide ok on fe ren ca me k ole gët ta në.
66
67
6. Biblioteka
Në zbatim të Ligjit Nr. 8576, datë 3.2.2000 "Për bibliotekat në Republikën e Shqipërisë"; Ligjit Nr. 9616, datë 27.9.2006 "Për librin në Republikën e Shqipërisë"; Ligjit Nr. 10238, datë 18.02.2010 "Për disa ndryshime dhe shtesa në Ligjin Nr. 9616, datë 27.09.2006 “Për Librin në Republikën e Shqipërisë'"; Ligjit Nr.35 datë 31/3/2016 "Për të drejtën e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me të"; të Rregullores së Përgjithshme të Kolegjit Universitar “Logos” 2017 hartohet dhe miratohet kjo rregullore për Bibliotekat e KU “Logos”. Biblioteka e KU “Logos” ka si qëllim të grumbullojë, përpunojë, ruajë dhe t’u shërbejë studentëve, personelit akademik, ndihmës akademik dhe administrativ të këtij institucioni dhe përdoruesve të tjerë të anëtarësuar në këtë bibliotekë materiale bibliotekare në përshtatje me kërkesat arsimore, shkencore dhe kulturore të tyre, si dhe në ndihmë të procesit mësimor, kërkimit shkencor dhe veprimtarive të tjera për të cilat është i angazhuar KU “Logos”.
68
B ibl io tek a e K U “Lo go s” k rye n ve pr im ta rin ë s i m ë p os ht ë: a. B ën re gj istr im in e m at eri ale ve b ib lio te ka re d he i p ër pu no n a to s ip as rr eg ull av e q ë b azo he n n ë st an dar de n dë rko m b ëta re të p ër pu nim it b ib liot ek ar-b ibl iog raf ik. b. P ër gat it d he sh pë rn da n in for m aci on b ib lio te ka r -b ib lio g raf ik . c. K rij on d he m irë m ba n k ata log ët pë rm b le dh ë s të p as uri së b ib lio te ka re . d. B ën sh k ëm bi m d he h ua zim n dë rb ibl io te ka r n ë sh ë rb im të p lo të sim it t ë k ërk es av e të të an ët arë su arv e d he të in st itu cio ni t . e. Bë n sp as tri mi n e m at eri ale ve të v jetë ru ar a e q ë n uk q ark ul lo jn ë , n ëp ër mj et h eq jes n ga k ole ksi on i i sa j të k ëty re m at er ial ev e , n ë p ërp u thj e m e rr eg ull at fi na nci arë. f. Vë n ë sh ër bim të të an ët arë su arv e k ole ks io ne t e b ib lio te kë s n ë s all at e le xim i t os e i h ua zon ja sh të sa j. g. U k rijo n k ush te të an ët arë su ar ve të fo to ko p jo jnë m a ter ial e t ë b ib liot ek ës, d uk e re sp ekt ua r lig jin e të d rejt ës s ë a uto ri t, s i d he rr eg ull or en e bi bl iot ekë s. h. K rij on k ush te p ër sh fr ytë zim i n e b ib lio te kë s n ga k ate go ri të v eça n ta an ët ar ësh, si p ers on a m e af të si të k uf izu ar e tj. i. O fro n m at eri ale d he b uri me ve të p rin tua ra d he el ek tro ni ke p ër të g jith ë të an ë tar ësu ar it . j. K ry en sh ër bim e ve in for m ues e, v eça n ëris h t re ko m an di mi n e in fo rm ac ion it , d uk e pë rd or urr rje te t n dë rko m b ëta re të të d hë na ve. k. O fro n h ap ësi ra të ve ça nta p ër sh fr yt ëz im in e m a ter ial ev e të sh t yp u ra d he e lek tro ni ke si d he pë r h ulu m tim s hk en co r n ë m je dis et e b ib lio te kë s . l. B ash kë p un on n ë p roj ekt e të p ërb as h kë ta s hq ip ta re d he n dë rko m b ëta re n ë fu sh ën e in for m aci on it sh ke nc or. m. O rg an izo n p rom o vim in e bo ti me v e, ek sp o zi tav e d he v ep rim ta ri ve t ë tj era k ult ur ore. n. T rajn o n st ud en tët, pe rs on eli n a ka de mi k, n dih m ës a ka dem i k d he ad m in ist ra tiv n ë fu sh ën e p ërd or im it të b ib lio te ka ve , in fo rm a cio nit d he d ok um en ta cio ni t të sh kr ua r. o. P ërg at it bi bl iog raf itë sh ke nc ore d he b ot ue se të p er so ne lit a ka de m ik të K U “Lo go s”. B ibl iot ek a e K U “ Lo go s” u sh ër be n p ers o nav e d he in st itu cio ne ve t ë an ët ar ësu ar. Bi bl iot ek a ës ht ë n ë sh ë rb im n ga e h ën a n ë të p rem t e, g jat ë g jith ë k urs ev e d he or ës së b ash k ëp un im it m id is s tud en të ve d he p rof eso rë ve ( 8.3 0-13.00), gj atë or ës së g rup it të s tud im it ( 16.00-18.00) d he g jat ë se an cës së d ark ës (19.3 0-21.3 0). Bi b lio tek a ës h të e fr ek ue ntu es h m e g jat ë g jit hë vi tit, pë rj ash to d itë t e f est av e z yr tar e, m ua jin g us ht d he p eri ud hë n e p ush im e ve të fu nd vit it. Bi bl io tek a e K U ‘ ‘L og os’’ fu nk si on on m e fo nd të h ap ur, q ë d o të th ot ë s e p ër do rue si e k ërk on v etë n ë ra ft m at er iali n q ë i n evo jit et. Bi bl iot eka e K U “Lo go s” si gu ro n d he v ë n ë d isp oz ici on të pë rd or ues ve të gj ith a m at er ial et (të sh t yp ur a d he e lek tro ni ke), të ci lat i sh ër be jnë p ërm b u sh jes së d ety rim e ve t ë m ës im dh ë nie s d he pu n ës k ërk im or e p ër të a në tar ës ua rit e s aj. A në ta rëv e të bi bl iot ek ës u v ihe n n ë d isp ozi cio n të g jith a k ol ek sio ne t n ë p ërb ë rje t ë fo nd it të bi bl iot ekë s. P ër k ole ksi on et e p eri od ik ëv e, d ise rta cio n et d he ti tu jt q ë d isp on oh en ve të m n ë n jë k op je, o fro h et le xim i n ë sa ll ë d he n dal oh et h ua zim i. Pë rd or ues ve të b ib lio te kë s u o fro h et fo to ko p jim i fa la s d eri n ë 15 fa qe m at eri al pë r ti tuj të n dry sh ë m. P ërj as ht oh et n ga k y sh ër bi m k ole ksi on i i p un im ev e të d ip lo ma v e d he d ise rta cio n ev e . V ep rim ta ri a, të d hë nat m b i fo nd in d he p as uri m in e ti j, si d he n jof tim e t ë n dry sh m e n ë lid h je m e b ibl iot ek ën p as qy ro he n n ë fa q en e w eb-it të KU “Lo go s” n ë h ap ësir ën e re ze rvu ar pë r b ib lio te kë n . P ërd o rim i i s hë rb im ev e on li ne, ja sh të K U “Lo go s”, m un d të k ufi zo he t s i p as oj ë e m ar rë ves h jev e lic en so re.
69
A në tar ët e b ibl iot ek ës së K U “ Lo go s” p aj ise n m e k art ë a në tar ës ie. A në tar ës im i k ryh et m b i b azë n e d oku m en ta cio n it të p os ht ës h ën ua r : a. d ok um en t id en tif iki mi (k art ë id en tit eti/p as ap o rt ё ); b. k art a e st ud en tit/vë rt etim q ë n dje k st ud im et/v ërt eti m p un ës im i; c. v ё rt et im n ga n jës ia ba sh kia ke p ё r a dre s ё n e b an im it; d. n jë fo to m e fo rm at të vo gë l. A në tar ës im i bë h et pë r n jë p eri ud hë n jëv jeç ar e. P ër rin o vim in e ka rt ës, p ërd or ue si d uh et të b ëjë n jë k ërk es ë të th je sh të d he të p ar aq es ë n jë d ok um en t të v lefs hë m id en tif iki mi. N ë ra st të h um b jes a po v jed hj es s ë k art ës, p ërd or ue si ës ht ë i d ety ru ar të n jof to jë sa m ë p ar ë p er so ne lin b ib liot ek ar, i ci li d o të lë sh ojë n jë k op je. A në tar ës im i p ër s tud en të t, p ers on el in ak ad em ik, n dih m ës ak ad em ik, a dm in ist ra tiv , të d ip lo mu ar it e K U “ Lo go s” d he të in sti tu cio nev e të F on da cio ne ve “ F rym a e D as hu ris ë” , K lin ikë s O rth od ho ks e “ U ng jillë zi mi”, St ac ion it R ad io fo nik “ N g jal lja” k ryh e t p a p ag esë. A në tar ësi m i pë r p ers on a d he in sti tu cio ne të tj era b ëh et m e p age së, si pa s V en dim it të B ord it të A dm in ist rim i t të K U “L og os”. S tud en të t, p ers on eli ak ad em ik, n di hm ë s a ka dem i k, a dm in ist ra tiv i K U “Lo go s” q ë ja në a nët arë të b ibi lot ek ës s ë K U “L og os” m ar rin s hë rb im n ë të g jith a b ib liot ek at e rr jet it m e të n jëjt ën k art ë a nët ar ës ie. A në tar i i b ib liot ek ës k a të d rejt ë: a. Të m ar rë in for m aci on pë r k ol eks io ne t e b ib lio te kë s d he p ër k ole ks ion et e bi bl iot eka ve të tj era n ëp ërm je t m je tev e tr ad ici on al e d he e lek tro ni ke të in for m aci on it b ibl iot ek ar. b. T ë n dih m oh et p ër k ërk im d he zg je dh je të b ot im ev e in fo rm a tiv e . c. T ë sh fr ytë zo jë k ole ksi on et e b ib lio te kës n ë m je dis et e s aj, të fo to ko pj ojë d he të h uaz ojë m at eri al e b ib lio te ka re , si pa s rr eg ul lo res së b ib liot ek ës. d. T ë h ua zoj ë m at eri ale os e fo to ko pj e të ty re n ga b ib lio te ka t e tj era b ren d a d he ja sh të v end it n ëpë rm je t s hë rb im it n dë rb ibl io tek a r . e. Ç do a nët ar m un d të k ons ult ojë jo m ë s hu m ë s e tr e v ëll im e n ë të n jëj tën k oh ë. f. N ë ra st et k ur p ërd or ues i n uk k a p ër fun du a r k on su lti m in e n jë a po m ë sh u më li bra ve q ë k a m ar rë p ër t’i le xu ar d he k a p ër q ëll im të k th eh et p ër t'i k on sul tu ar b ren da n jë p eri ud he m ak si m ale p re j tr i d itë sh, m un d të k ërk oj ë q ë at o të m b ahe n n ë ru ajt je n ë d isp o zic io n të ti j. A në tar i i b ibl iot ek ës d uh et të n joh ë d he të z ba to jë rr eg ul lo ren e b ib liot ek ës. H yrj a n ë b ibl iot ek ë bë h et m e k art ën e a në tar ës isë. L ibr at, q ë m er re n n ga ra fte t, d uh et të lih e n n ë tr ye za t e p un ës d he të m os ve n dos en n ë ra fte n ga p ërd or ues it, p or n ga p er so ne li i b ib lio te kë s . L ibr at p ers on alë m un d të fu te n ve të m n ëse a ta ja në n ë d ob i të k on su lti mi t n ë b ib liot ek ë d he d uh et t’i tr eg oh en n ë h yr je e n ë d al je p ers o ne lit p ër n do një a uto riz im të n evo jsh ëm. N ë b ib liot ek ë n dal oh et rr ep tës ish t: a. q ën dr im i pë r q ëll im e q ë s'k anë lid h je m e s tud im in; b. a kse si n ë k om pj ut era t e ca kt ua r p ër p ers o nel in e b ib lio te kë s n ga p ers on a të p aau to riz ua r; c. h eq ja e et ik etë s së lib ra ve q ë i p ërk as in b ib lio te kë s ; d. p irj a e d uh an it; e. sh q etë sim i n ë çf arë do llo j m ën yr e i le xu es ve të tj erë, s i: k om u nik im i m e zë të la rtë, d ëgj im i i m uz ikë s d he sh ka kt im i i z hu rm av e; f. fu tj a e u shq im it d he p ijev e, p ërv eç u jit m e s his h e; g. p ër dor im i i te lef on it; h. b ërj a e sh ën im ev e, q oft ë ed he m e la p s, o se d ëm tim i n ë çf ar ëd ol lo j m ën yr e i lib ra ve të b ibl iot ek ës; p ërt hy e rja e fl et ëv e p ër të s hë nu ar v en din e le xim i t; zh g arra vi tja n ë lib ër; gr isja e f aq eve të li br av e; i. p ërd or im i i m je tev e el ek tro nik e pë r q ëll im e të tj era p ër ve ç k on su lti m it b ib liog ra fik, k ërk im it m ës im or-sh ke nc or; j. d ëm ti mi n ë n do një m ën yr ë i in fra st ruk tu rë s s of tw ar e d he p aji sje ve h ard w are të vë na n ë d isp ozi cio n.
70
Çfarëdolloj dëmi, që shkaktohet brenda mjedisit të bibliotekës, do të zhdëmtohet nga vetë dëmtuesi. Çdo përdorues duhet të ketë kartën e bibliotekës dhe kartelën e tij personale në mënyrë që të huazojë materiale të bibliotekës. Për asnjë lloj arsye nuk lejohet nxjerrja jashtë e materialeve të bibliotekës pa realizuar nga personeli përgjegjës procesin e huazimit të materialeve. Asnjë lexues nuk mund të marrë një libër në emër të dikujt tjetër. Materialet bibliotekare, si: librat e rrallë, kopjet unike, shtypi periodik, materiale me rëndësi dhe vlerë të veçantë, materialet audiovizuale (videokaseta, CD, kaseta, DVD), enciklopeditë, fjalorët, seritë, bibliografitë, hartat, atlaset, materialet me një kopje, disertacionet, materiale të painventarizuara, të pakataloguara ende, si dhe materialet që janë shumë të dëmtuara, nuk dalin nga biblioteka. Nxjerrja jashtë e librave për një kohë të caktuar, për të fotokopjuar pjesë prej tyre nuk mund të realizohet në asnjë mënyrë pa marrë miratimin e personelit përgjegjës. Studenti mund të tërheqë nga biblioteka deri në tre libra njëkohësisht, me afat deri në dy javë nga data e tërheqjes. Afati për huazimin e teksteve universitare është 30 ditë. Biblioteka ka të drejtë, që në raste të veçanta, të vendosë një afat më të shkurtër huazimi, të ndalojë materiale për huazim ose të kërkojë materialin para skadimit të afatit të kthimit. Materialet e huazuara duhet të kthehen brenda afatit të kthimit. Lejohet zgjatja deri në tri herë e afatit, përsa kohë që nuk ka kërkesa për ato materiale bibliotekare. Përdoruesi i bibliotekës gëzon të drejtën që të rezervojë libra që aktualisht janë në konsultim nga përdorues të tjerë; librat e rezervuar, pasi janë kthyer, mund të mbahen në dispozicion të përdoruesit që ka bërë rezervimin për një maksimum prej dy ditësh. Çdo vëllim duhet të regjistrohet në kartelën personale dhe të firmoset nga anëtari, i cili merr përsipër të zbatojë dispozitat e kësaj rregulloreje dhe të mos u japë personave të tretë vëllimet që ka huazuar. Për anëtarët e bibliotekës, që nuk respektojnë afatet e kthimit të materialeve të huazuara, do të bëhen kufizime dhe përdoren ndëshkime. Me skadimin e afatit të kthimit të librit bëhen maksimumi tre paralajmërime në një interval prej shtatë ditësh. Paralajmërimi bëhet nëpërmjet postës elektronike ose telefonit. Nëse edhe pas paralajmërimit të tretë nuk bëhet kthimi i materialeve bibliotekare, atëherë përdoruesit i kufizohet e drejta e huazimit të librave për një muaj, por ai ka të drejtën e përdorimit të librit në sallën e leximit. Në rast të shkeljes së përsëritur të rregullores së bibliotekës, përdoruesi humbet të drejtën e përdorimit të bibliotekës për një afat prej 3 muajsh. Për çdo student, i cili në fund të vitit akademik nuk ka shlyer detyrimet e tij ndaj bibliotekës dhe konsiderohet debitor ndaj KU “Logos”, ndaj tij do të fillojë procedura për shlyerjen e detyrimit dhe ai humbet të drejtën për të hyrë në provimin e radhës. Për çdo anëtar të personelit akademik, ndihmës akademik dhe administrative çështja i referohet Këshillit të Etikës. Kur lexuesi humbet ose e dëmton materialin e marrë, ai është i detyruar ta zëvendësojë atë ose në pamundësi të zëvendësimit, është i detyruar të paguajë dyfishin e vlerës së materialit në fjalë. Kjo pagesë përcaktohet nga personeli përgjegjës i bibliotekës në bashkëpunim me Zyrën e Financës të KU “Logos".
71
Shtojcë I . R R E G U LLO R J A PË R T E Z Ë N
Hyrje Kjo rregullore është për studentët të cilët kanë një notë mesatare prej 8.50 e lart pas përfundimit të vitit të dytë dhe kanë kaluar me sukses të gjitha lëndët. Më tej, ata janë të detyruar të shkruajnë dhe prezantojnë një tezë, në mënyrë që të diplomohen në programin bachelor. Zhvillimi i tezës së diplomës është një nga sfidat më krijuese të programit të ciklit të parë. Teza e diplomës i ofron studentit mundësinë për të vërtetuar se ai/ajo ka aftësinë të përdorë njohuritë e marra gjatë studimeve të tij/saj dhe të përfundojë një studim të tij/saj me udhëzimin e profesorit mbikëqyrës. Ajo, gjithashtu, i jep studentit mundësinë për të folur në thellësi për një temë që i intereson atij/asaj, duke përdorur një qasje rigoroze, sistematike dhe shkencore. Qëllimi i tezës së diplomës duhet të jetë i qartë dhe t’u përgjigjet 3 pyetjeve të mëposhtme: a) Pse është e rëndësishme të shqyrtohet kjo temë nga një këndvështrim teorik? b) Pse është me interes të hetohet kjo temë nga një këndvështrim praktik? c) Cilat janë rezultatet e hetimit teorik dhe praktik të kësaj teme?
78
1. P roc ed ur a e pa ra qit jes d he p ërg ati tje s s ë te m ës 1.1. P ara qi tja e p rop oz im ev e S iç e p ër me nd ëm ed h e m ë la rt, st ud en tët, të ci lët k an ë n jë n otë m es at are 8.50 e la rt p as pë rf un dim it të v itit të d yt ë, m un d t’i p ara qe sin D ep art am e nti t të Th eo lo gji së & K ul tu rës n jë p ro po zi m m e sh k rim të te m ës p ër të ci lën ja në të in te res ua r, d eri n ë fu nd të te to rit të çd o vi ti ak ad em ik. K y p rop oz im m e sh kr im d uh et të p ër mb a jë: ·T itu llin i te zë s, ·P ro fes ori n m b ikë qy rës, ·N jë p ërs hk ri m të sh ku rt ër të te m ës, ·S hp jeg im in e rë nd ës isë së te m ës d he a rsy et im in e in te res it p ër p ërg at itj en e te zë s, ·T abe lë n tr eg ue se të p ërm b ajt jes, ·P ërs hk ri m in e m et od olo gji së së m b le dh jes s ë m at er ial it d he m et od ol og jisë th em e lor e të te m ës, ·Fu sh ën e p ërg jit hs hm e të te m ës. 1.2. P er iud ha e p ara qit jes së p rop oz im ev e P eri ud ha e p ara qit jes së p rop oz im ev e fi llo n m ë 1 s ht at or e p ërf un do n m ë 31 te to r p ër çd o v it a ka de m ik. St ud en tët fo rm u loj në p rop oz im et e ty re d he p re sin m ira ti mi n e p ro fe sor it m b ikë qy rë s , i ci li b ash kë pu no n m e M en to rin A ka de m ik të D ep ar tam e nt it . M bi këq yr ës i d uh et të je të z ot ëru es i n jë d ok tor at ure (P hD) d he n ë as një ra st n uk d uh et të k etë m ë sh u më se p esë t eza p ër të m b ikë qy ru r. M b ikë qy rë si d uh et t’i p ara qe së D ep art am en ti t të T he olo gji së & K ul tu rës n jë p ra nim m e sh k rim të p rop oz im it të st ud en tit d eri n ë f un d të n ënt or it d he n jë p lan p ërf un dim t ar të te zë s. Pa s k ësa j, d ep ar ta me nt i d uh et të sh q yrt ojë d he ap ro voj ë të g jith a p ro po z im et n ë n jë m b led h je zy rta re d he të p ub lik ojë p ër p ro fe so rët v en dim in p ër ca kt im in e m bi kë qy rje s së st ud en tëv e. M b ikë qy rë si k a, g jith as ht u, të d rejt ën p ër të ap lik ua r p ër n jë b as h kë-m b ikë qy rë s , i ci li ë sht ë zo të rue s i n jë d ipl om e M as te r, d he b as h këp u no n m e të g jat ë m bi kë qy rje s së te zë s. N ga fu nd i i m ar sit, p ro fe sor i m b ikë qy rë s d uh et të p ara qe së n jë k ërk es ë z yr tar e p ër fo rm im i n e n jë k om is ion i q ë d o të m ar rë p jes ë n ë s hq yr tim in e te zë s. K om is ion i d o t ë p ërf sh ijë tr e an ë tar ë, p ër fsh ir ë p ro fes or in m b ikë qy rë s d he k ush do m un d të m ar rë p jes ë n ë të. K om is io ni m ir ato he t n ga P ërg jeg jë si i D ep art am e nti t . K om is io ni v en do s p ër d atë n e sa kt ë të p rez an tim it të te zë s d he k a d ety rim i n të vl er ëso jë te zë n n ë n jë k oh ë të m ja ftu es hm e p ar a d ipl om i mi t të st ud en të ve. D ep art am en ti , p as v ler ës im it të k om is io nev e p ër se ci lën te zë, d uh et të ap ro voj ë vl erë sim i n e ty re. 1.3. P eri ud ha e pa ra qit jes së te zë s K oh a e d isp on ue sh m e p ër pë rg ati tje n e te zë s ës h të 8 m ua j d he st ud en ti d uh et ta p ara qe së at ë zy rta ri sh t n ë fu nd të q ers h ori t, p ërp ar a se ta pr ez an toj ë at ë p ub lik is ht p ar a k om is io nit n ë k orr ik. S tud en ti k a të d rejt ën ta p ara qe së te zë n v etë m n ës e ai/aj o i k a k alu ar m e su ks es të g jith a k urs et. Z gja tja e k oh ës p ër p ërg at itj en e te zë s m un d të je pe t v etë m n ga P ërg je gj ësi i D ep ar tam e nt it pë r ra ste të ve ça nta d he p er so na le.
79
2. Udhëzimet e përgjithshme për përgatitjen 2.1. Karakteristikat dhe kushtet themelore Kërkimi studimor për tezën e diplomës duhet të plotësojë disa kushte dhe të ketë disa veçori kryesore. Një tezë diplome duhet të shqyrtojë një temë në mënyrë origjinale dhe të promovojë njohuri për atë temë. Të dhënat shkencore, që do të përdoren, duhet të jenë të vlefshme dhe metodologjia, që do të përdoret, duhet të bazohet në parime të pranuara përgjithësisht, në mënyrë që të kontrollohen lehtësisht dhe saktësisht. Të dhënat shkencore që do të prezantohen mund të jenë informacione të mbledhura nga vetë studenti ose informacion i mbledhur nga të tjerë përmes botimeve të vlefshme. Informacioni i mbledhur vjen kryesisht nga libra, artikuj, raporte të publikuara, sondazhe, regjistrime, arkiva dhe baza të të dhënave elektronike. Të dhënat e mbledhura nga studenti vijnë kryesisht nga pyetësorë, intervista, etj. Sipas përmbajtjes së temës, është mbikëqyrësi ai që do të përcaktojë se cila është mënyra e duhur për mbledhjen e materialit. Ai, gjithashtu, do të këshillojë për mekanizmin dhe detajet për mbledhjen e të dhënave. Zgjedhja e metodologjisë është procesi më i rëndësishëm për punimin e një teze diplome. Metodat më të konsideruara të analizës janë kërkimi bibliografik, sqarimet konceptuale të bazuara në qasje teorike të vërtetuara shkencërisht, intervistat, rishikimi dhe studimi i arkivit, metodat statistikore dhe në disa raste, kur kërkohet nga titulli i temës, metodat e hartuara për zhvillimin e natyrës përshkruese dhe eksploruese të temës. Për më tepër, teksti duhet të jetë i shkruar mirë dhe i lexueshëm lehtësisht. Një tekst i ndërlikuar me gabime sintaksore, gramatikore dhe drejtshkrimore, me paqartësi në kryerjen e arsyetimeve shkencore, me referenca të gabuara bibliografike dhe mungesë strukture do të çojë te rishikimet e nevojshme. Në fund, teza duhet të krijojë kushtet për kërkim të ardhshëm studimor në të njëjtën temë dhe të pasurojë sfondin njohës të shkrimtarit, në mënyrë që të lehtësojë aspiratat e tij/saj profesionale. 2.2. Përzgjedhja e titullit Titulli i tezës së diplomës duhet të jetë i realizueshëm dhe konkret. Sugjerohet që studentët të zgjedhin tema që u interesojnë dhe i mundësojnë ata të përdorin njohuritë dhe aftësitë e tyre analitike. Zgjedhja e temës mund të lindë ose nga mësimet e ndjekura ose nga diskutimet me profesorët. Subjekti i punimit të tezës nuk duhet të jetë i përgjithshëm apo një ushtrim i thjeshtë i aplikimit praktik, por duhet të kombinojë rëndësinë akademike me interesin praktik. Titulli nuk duhet të përmbajë më shumë se 12 fjalë. Pas zgjedhjes së temës, vjen hapi i sqarimit të saj. Sqarimi i temës kërkon një përmbledhje të kujdesshme të bibliografisë përkatëse, përgatitjen e pyetjeve të përshtatshme dhe zgjedhjen e metodologjisë.
80
2.3. In st ru ksio n et M ën yr a n ë të ci lën sh kr uh et ve p ra d uh et të je të e ti llë q ë t’i m u nd ëso jë au to rit të si gu rojë p ika t th em e lo re të k ërk im it m e a rgu m en te të q art a, k on ciz e d he të k up tue sh m e . T he ks i d uh et të je të te st ru kt ura, si nta ks a d he gr am at ika e te ks tit të te zë s. T ez a e d ip lo më s d uh et të k etë n jë re nd lo gji k d he p ër pu th sh m ër i p ër të sh m a ng ur fj alë t e te pë rta d he at o q ë sh kr uh en të l idh en m e s tud im in. Su gj er oh et të p ërd or ni g rafi kë t d he ta b ela t p ër të m b ës ht etu r ar gu m en tet q ë p rez an toh e n . Ç do te zë d ipl om e d uh et të sh oq ër oh et m e n jë p ër mb le d hje p re j 3 00 fj alë sh n ë sh q ip d he an gl ish t. A bst ra kt i d o të v en do set n ë fi lli m të te m ës. T eza d uh et të va rio jë n ga 12,00 0 n ë 15,00 0 f jal ë, n dë rsa sh to jca t m un d të je të n ga 3,00 0 d eri n ë 4,5 00 f jal ë. T em a d uh et të sh kr uh et n ë fo rm ë d ixh ita le. N ë k ëtë p ikë, d uh et të th ek so h et se p un a n ë g rup n uk ë sht ë e m un du r. S a i p ërk et sh kr im it të te zë s së d ip lo më s, d uh et të m er ret n ë k on sid era të st ru ktu ra e p ara qit ur m ë p os ht ë si d he p ik at e m ëp os ht m e : Fo nt i i p ërd or ur d uh et të je të “T im es N ew R om a n”. M ad h ësi a e fo nt it p ërc ak toh e t si m ë p osh të: Ti tu lli i k api tu llit: 16 pt b old; Ti tu lli i n ën kap it ull it : 14 pt b old; Te ks ti k rye so r: 12 pt (h ap ësir a m es rr es ht av e 1.5); Fu sn ot at: 10 pt (h ap ësir a m es rr esh ta ve 1); N um ra t e fa qe ve d uh et të je në të v azh d ue sh ëm , të v en do su r p os ht ë n ë të d jat ht ë d he të p ërf sh ijn ë fa qe n e ti tul lit; Te ks ti d uh et të p rin to he t n ë fa qe m e n gjy rë të b ar dh ë d he m ad h ës i A 4; Te za e d ipl om ës p rin toh et n ë fa qe t A 4 m e m ar xh in at 2 5m m m aj tas d he d jat ht as d he h ap ësir ë 1.5 m es rr es ht av e; K ur p ërd or ni d iag ram, fo to gra fi os e ta b ela q ë n uk v ijn ë n ga te m a, b uri m i i ty re d uh et të re fer oh et m e fo nt-in “T im es N ew R om a n” 11 p t; Çd o im a zh, d iag ram os e ta be lë d uh et të k om en to h et d he re fe roh e t n ë te ks t; N ës e le xu esi re fer oh et te n jë sh to jcë, k jo d uh et të ra p ort oh e t; S tud en të t d uh et të p ërd or in, p ër b ib lio g raf in ë d he re fe ren ca t e ty re, Si ste m in Ci tu es të Çi ka go s d he të v en do sin re fe ren ca t e ty re n ë fu sn ot at n ë fu nd të se cil ës fa qe. Ve nd o sja e n um ri t të fu sn ot av e d uh et të je të e va zh du esh s hm e d he të fi llo jë q ë n ga f ill im i i te zë s. B ibl iog ra fia n dah et n ë sh qi pt are d he të h ua j. Së p ar i, d uh et të p rez an to ni bi bl iog raf inë sh qi pt are d he m ë p as a të të h ua j. 2.4. S tru kt ura e te zë s S tru kt ur a e te zë s d uh et të je të si v ijon: 1.K op er tin a 2.A bs tra kt i (sh qi p) 3.A bs tra kt i (an gl ish t) T abe la e pë rm b ajt jes 1.P ara th ën ia (fa ku lta tiv e) 2.K ap itu jt e pj esë s k rye sor e 3.H yr ja 4.K ap itu lli 1 5.N ën ka pit ul li 1.1, e tj. 6.K ap itu lli 2, et j. 7.P ërf un di mi 8.B ib lio gra fia 9.Fj alo ri (n ëse n evo jit et) 10.S hto jc a (n ëse n evo jit et)
81
K op ert in a k a n jë fo rm ë të ve ça ntë d he p ërf sh in e mr in e u niv er sit eti t, të fa ku lte ti t, të d ep art am en tit , ti tul lin e te zë s, em r in e s tud en tit, n um ri n e re gji str im it të ti j/sa j, em r at e p ro fe sor ëv e m b ikë qy rë s d he b ash k ë-m bi kë qy rës, ve nd in d he vi tin a ka dem i k. Fa qj a e d ytë vi jon m e n jë pë rm b led h je n ë s hq ip d he a ng lis h t, e ci la d uh et të je të d eri n ë 3 00 fj alë d he t'i s igu ro jë le xu es it in fo rm a cio n të m ja ftu es hë m p ër q ëlli m et, m et od ën e q as jes d he k on klu z ion et k rye so re të te m ës. M ë p as re nd ite t ta b ela e p ër mb a jtj es së te zë s. P ara th ën ia (fa ku lta tiv e) p aso he t m e një he rë n ga p jes a k rye so re e ve pr ës, e ci la ës ht ë e n dar ë n ë h yrj e, k ap itu j d he p ër fun di m e . H yrj a d uh et të p ërf sh ijë pë rs hk rim in e p ro bl em it d he p ër mb le d hje n e q asje s q ë u p ërd or. H yrj a d uh et të li sto jë s hk ur t d he n ë m ën yr ë të p ërm b le dh ur : id en tif ik im in e te m ës së te zë s (m un d ësi sh t n jë p ar ag ra f), p ërv oj ën p ërk at ëse n dë rko m bë tar e p ër q asj en n da j te m ës (m u nd ësi sh t n jë p ara gra f), q ëll im in d he ob je kti va t e te zë s (m un dë sis h t n jë p ar ag ra f), p ërs hk ri m in e m et od olo gji së së p ër gji th sh m e d he p ro ce du rës së te zë s (m un d ësis ht n jë os e d y p ara gra fë), p ërm b le dh je n e k ap itu jve p asu es (n jë p ar ag ra f p ër s eci lin k ap itu ll). V ler ëso h et se h yrj a d uh et të je të n ga 2 d eri n ë 5 fa q e. P jes a k rye so re e te zë s za ko ni sht zh vi ll oh et n ë m ë s hu m ë k ap itu j. K ur sh k rua n k api tuj t, st ud en ti d uh et g jith m o në të k etë p ar as ys h s e d uh et të: p ërc ak to jë th el bin e te m ës; p ërd or ë b ibl iog raf in ë , te ori në, b uri me t, m et od at p ërk a tës e; sh m an gë in fo rm aci on in e te pë rt pë rs h kru es d he të p aa rs ye sh ëm (të p arë nd ës ish ëm ) q ë m un d të g jen de t le h tës is ht o se q ë ë sh të i d itu r; p ërd or ë sh em b uj t eor ikë d he p rak tik ë p ër të fo rc ua r a rgu m en te t e ve ta; sh m an gë p ërs ëri tje n e ve te s; p ërd or ë te or i, p rak tik a, m od el e, et j.; p rez an to jë çf arë i n evo jit et, m e m en dj e k riti ke d he k rah a su ese; k rijo jë li dh je m es k ap itu jve, n ën kap it ujv e d he n jës iv e. K ap itu lli i fu nd it i te zë s p ërf sh in p ërf un di m et , k u g jen de t n jë p ërm b le dh je e të g jith ë te m ës, e ci la th ek so n re zu lt ate t e k ërk im it st ud im or të st ud en tit d he su gj erim e t p ër k ërk im e të m ët ejs hm e m b i k ëtë te m ë. P ërf un dim e t d uh et të je në p ër gji th ës ish t të s hk ur tra ( 2-3 fa qe). M ë p as, vi jon b ibl iog raf ia, e ci la p ërf sh in v etë m re fe ren ca t q ë ja në p ërd or ur n ë te zë. K ësh tu, aj o p ërm b an li br a, a rti ku j, a rkiv a, s tat ist ika d he b aza të të d hë nav e. P ërs ëri sim s e çd o re fe ren cë d uh et të ci toh e t si pa s S ist em it Ci tu es të Çi ka go s. N ës e k a n do një sh t ojc ë, a tëh er ë a jo v en dos et n ë fu nd të te zë s d he ti tu jt e s aj p ër me nd en n ë ta b elë n e p ërm b aj tje s . 2.5. M bi kë qy rës i d he k om isi oni R oli i m b ikë qy rës it ës ht ë q ë ta d rejt ojë st ud en tin s i n ë p ër zg jed h jen e te m ës, as ht u e dh e n ë sh kr im in e te zë s, të k om en to jë, të k orr ig joj ë d he të p ërm ir ëso jë te ks tet e d orë zu ara n ga s tud en ti, ta u dh ëh eq ë a të n ë ap li kim in e m un ds hë m e mp iri k të k ërk im it d he të p ro po z ojë v ler ësi m të p aan sh ëm të te zë s së d ipl om ë s. R oli i b ash kë-m bi kë qy rës it d he a në tar ëv e të k om is io nit, n ë p ërg ji thë si, ës ht ë të k om en to jnë pë r st ru kt urë n e te zë s, të p ro po z ojn ë p ërm i rës im e d he vl erë sim të p aan sh ëm të te zë s p as p re za nti m it të sa j n ga st ud en ti.
82
2.6. V ler ësi m i Fi lli mi z yrt ar i sh kr im it të te m ës ë sh të 1 n ën tor i i çd o v iti d he d orë zim i d uh et të b ëh et b ren da 8 m ua jv e. S tud en ti d uh et t’u a d ërg oj ë te zë n e ti j/sa j të p lot ë m e e-m ai l të tr e a në tar ëv e të k om is ion it d he zy rt ari sht të k ërk ojë le je p ër të p rez a ntu ar te zë n e ti j/sa j. Sh ty rje je pe t ve të m n ë ra st e të ja sh të za ko ns h m e n ga P ërg je gjë si i D ep art am en tit . N ë ra sti n e n jë p ro po z im i p oz iti v p ër vl er ësi m in e te zë s së d ipl om ës, p rez an ti mi d o të m b ah et n ga 1 d eri m ë 15 k orr ik, n ëse st ud en ti i k a k alu ar të g jith a ku rs et e ti j/s aj. N ë ra st in e n jë p rop oz im i n ega tiv p ër v ler ës im in e te zë s s ë d ip lo më s, at ëh er ë st ud en ti d uh et të p ërm ir ëso jë te zë n e ti j/s aj d he ta d ërg o jë at ë p ërs ër i p ër riv le rës im p as 4 m u ajs h. N ë ra st d ësh ti m i g jat ë p rez an ti mi t m e g ojë, at ëh erë p rez an tim i p ër sër ite t n ë v itin tj etë r ak ad em i k. K om is ion et pë r vl er ësim i n e te zë s s ë d ip lo më s k an ë g jith n jë tr e an ët ar ë: p rof eso rin m bi kë qy rës (me d ok to rat ur ë), b as hk ëm b ikë qy rë sin (n ëse k a) d he n jë os e d y a në tar ë të tj erë (n ëse k a o se n uk k a n do një b ash kë-m bi kë qy rës). Pr of es or ët, të ci lët d o të je në an ët ar ë të n jë k om isi on i të ti llë, d uh et të k en ë l idh je m e te m ën p ër të ci lën b ën fj alë t eza. Ë sh të, g jith as ht u, e m un d ur të p ër fsh ih en si an ët ar ë k om isi on i, p rof eso rë q ë u pë rk a sin d ep ar tam e nt ev e të tj era të K ole gji t U niv er sita r “Lo go s” ap o të tj era u niv er sit ete ve . P ër vl er ësi m in e te zë s, k om isi oni d o të n dje kë rr eg ul lat e p ër gji th sh m e n dë rko m bë ta re të vl erë sim it të te m ës. 2.7. P re zan tim i N ës e st ud en ti m er r le je n ga an ët arë t e k om is io nit p ër të p re za ntu a r te zë n e v et, at ëh erë ai/aj o d uh et të p rin to jë n jë k op je të te zë s p ër S ekr et ari në e D ep art am en ti t d he të a pl iko jë z yrt ar ish t p ër ca kt im in e d atë s së p rez an tim it të te zë s. Çd o p rez a nti m d o të m b ah et n ga 1 d eri m ë 15 ko rr ik të çd o vi ti ak ad em ik, n dë rsa, n ës e d iku sh a pl iko n p ër n jë sh ty rje ap o n ëse ai/aj o d ësh to n g jat ë p re za nti m it m e g ojë, at ëh er ë ai/aj o d o ta p ara qe së te zë n n ga 15 d eri m ë 3 0 s ht ato r. P rez an tim i i te zë s ës ht ë n jë n gja rje p ub li ke, q ë d o të th o të s e, p ërv eç k om isi on it, b ren da sa llë s m un d të je të n jë a ud ien cë m e p rof eso rë, st ud en të d he të af ër m. Pr ez an tim i z gja t 15 m in ut a d he n dah e t n ë d y p jes ë. N ë pj esë n e p ar ë, s tud en ti i p re za nto n k om is ion it te zë n e ti j b ren da 15 m in ut av e. S tud en ti k a m un d ësi në të m b roj ë te zë n e ti j p ërm e s m at er ial it a ud iov iz ua l d he a i/a jo, g jith as ht u, m un d t’i ja pë d isa m at er ial e k om is ion it. N ë p jes ën e d ytë, an ët arë t e k om isi on it b ëjn ë p ye tje d he p res in të m ar rin p ërg jig je të k ëna qs hm e. G jat ë p re zan tim it m e g ojë, an ët arë t e k om is io nit p lo të so jnë ta b elë n e v ler ësi m it të p ërg jit hs hë m të te zë s s ë d ip lo më s. N ot a p ërf un di m tar e ës ht ë m es ata rja e v ler ës im it të tr e a në tar ëv e të k om is ion it. Pa s pë rf un dim it të p ro ces it, p ro fe so ri m b ikë qy rë s i sh p all st ud en tit re zu lta tin pë rf un dim t ar d he i d ërg o n Se kr eta ris ë s ë D ep ar tam e nt it ra po rti n p ërf un dim t ar të v ler ës im it m e n ën sh kri m et e të tr e an ët arë ve të k om isi oni t. 2.8. K op jet e te zë s P as v ler ësi m it pë rf un dim t ar , te za i d or ëzo h et Se kr et aris ë s ë D ep ar tam e nt it n ë d y k op je fi zik e d he n jë k op je n ë fo rm ë e lek tro ni ke ( CD-R om/pd f) p ër bi bl iot ekë n. D ep ar ta me nt i re ze rv on të d rej të n e p ërd or im it d he rip ro dh im it të te zë s s ë d ip lo më s p ër q ëll im e m ës im or e d he k ërk im or e. T ez a q ë d o të v ler ës oh et s i e sh k ëlq ye r ( 8.5 e la rt) d o të p ub lik oh e t n ë d ep on d ixh ita le të D ep ar tam e nt it m e n jë n um ër D oi.
83
I I . DO K U ME N T E T PË R PR A K T I K Ë N PR O F E S I O N A LE
84
85
86
87
88
89
90
I I I . DO K U ME N T I PË R PR O PO Z I MI N E T E Z Ë S
91
92
I V . MO DE LE T
93
94
T A BE LA PË R V LE R Ë S I MI N E PË R G J I T H S H Ë M T Ë T E Z Ë S S Ë DI PLO MË S
95
V. E-mail -et e stafit akademik LE K T O R
E - MA I L
Pr o f . Dr . J e f f r e y Ma c d o n a l d
jeffrey.macdonald@kulogos.edu.al
Le k t o r Dr . G e o r gi o s G a i t a n o s
george.gaitanos@kulogos.edu.al
Le k t o r Dr . G e o r gi o s K e s e l o p o u l o s
georgios.keselopoulos@kulogos.edu.al
Le k t o r Dr . Po r f y r i o s N t a l i a n i s
porfyrios.ntalianis@kulogos.edu.al
Le k t o r Dr . N a t h a n H o p p e
nathan.hoppe@kulogos.edu.al
A s s . Le k t o r Ms c . Mo t ë r R a k e l a
sister.rachel@kulogos.edu.al
A s s . Le k t o r Ms c . T h o m a Ço m ë n i
thoma.comeni@kulogos.edu.al
Pr o f . A s o c . G l y k e r i a Ch a t z o u l i
glikeria.chatzouli@kulogos.edu.al
Le k t o r Dr . S t e p h a n o s A t h a n a s i o u
stephanos.athanasiou@kulogos.edu.al
Le k t o r Dr . T h o m a i Ch o u v a r d a
thomai.chouvarda@kulogos.edu.al
Dr . N i k o l a o s T s i r e v e l o s
nikolaos.tsirevelos@kulogos.edu.al
A s s . Le k t o r A t ë E m a n u e l Lu s h a
emanuel.lusha@kulogos.edu.al
Le k t o r Dr . A t ë S t e f a n R i t s i
saltlife1985@gmail.com
A s s . Le k t o r Ms c . V l a s h Pl e p i
vlash.plepi@kulogos.edu.al
A s s . Le k t o r Ms c . T h o m a S h k i r a
thoma.shkira@kulogos.edu.al
A s s . Le k t o r Ms c . Ma r i n a Ba b a
marina.baba@kulogos.edu.al
A s s . Le k t o r Ms c . V i o l e t a Pl e p i
violeta.plepi@kulogos.edu.al
A s s . Le k t o r A t ë S p i r o K o s t o l i
spirokostoli@yahoo.it
A s s . Le k t o r Ms c . T h e o d h o r i Q e s k o
theodhori.qesko@kulogos.edu.al
96