Nr 2/2018 | wydanie bezpşatne | ISSN 2545-1057
MARCEL WANDERS I JEGO ¯WIAT PROJEKTOWANIE UNIWERSALNE / PrYTKI W ROZMIARZE XXL RELACJA Z MEDIOLAwSKICH TARGÓW ISALONI 2018
www.designbiznes.pl
Inteligentne telefony Inteligentne samochody Inteligentne miasta
Czas na inteligentną toaletę
Płyń z inteligentnym nurtem Przedmioty w Twoim otoczeniu stają się coraz bardziej „inteligentne”. Już czas by do tego nurtu dołączyła również Twoja łazienka. Toaleta myjąca Roca In-Wash® Inspira to najbardziej inteligentny wybór codziennej higieny. Jej uniwersalny design oraz przyjazne i intuicyjne sterowanie z możliwością ustawień własnych powodują, że najnowsza technologia staje się dostępna dla wszystkich.
In-Wash® Inspira. Inteligentna toaleta.
SPRAWDZONA I NOWOCZESNA ARMATURA àë Öóëæáæ ķÝöåáêçå
N NĶs Ř̛ ÐÝ öàæŝßåñ àáïößöëóêåÝ Laveo Cers ö ïõïðáéáé ÅÝÅèáÝê
ǣɴǣǼsŎ
CaClean+ system – system oczyszczania dysz z kamienia i innych osadów Specjalny system, uruchamiany przyciskiem na àáïößöëóêå Ý ìëçîŝðķáé êÝ ïķñßäÝóßá ìëóëàñæá Ȑá ö ãķëóåßõ óõïñóÝæŜ ïåŝ éåçîëåãķõ ðõé ïÝéõé ñàîÝȐêåÝæŜß çÝȐàëîÝöëóë àõïöá
ÑàóåáàƂ êÝï www.laveo.pl
OD REDAKCJI
ANNA RADUCHA-ROMANOWICZ REDAKTOR NACZELNA
WAŏNE WARTOĮCI
K
rótko przed wyjazdem na tegoroczne targi iSaloni dostaşam informacjİ od marki Laufen zͮlistą designerów, którzy pojawią siİ na jej stoisku wͮMediolanie iͮzͮktórymi bİdzie moǚna siİ tam spotkač. Na liƜcie znalazşy siİ nazwiska takich osobowoƜci ze Ɯwiata designu, jak m.in.
Ludovica iͮRoberto Palomba, Patricia Urquiola czy Konstantin Grcic. Zͮracji ograniczeţ czasowych (kaǚdy, kto byş na tych targach wie, jak trzeba siİ tu uwijač, ǚeby jak najwiİ-
cej zobaczyč) mogşam spotkač siİ tylko zͮjednym zͮprojektantów. Nie miaşam jednak problemów zͮwyborem. Marcel Wanders to jedna zͮnajciekawszych postaci we wspóşczesnym projektowym Ɯwiecie. Tworzy wbrew jego reguşom iͮdogmatom –ͮzͮrozmachem, przepychem iͮnutą (moǚe nawet niejedną) szaleţstwa iͮpoezji. KiedyƜ „New York Times” nazwaş go Lady Gagą designu, ale moim zdaniem nie jest to szczególnie trafne okreƜlenie. Nie widzİ wͮjego kreacjach prowokacji, sztucznoƜci iͮpozy czy zuchwaşoƜci, którą teǚ mu siİ czasem przypisuje. Widzİ pasjİ, entuzjazm, potrzebİ wyraǚenia siebie iͮtworzenia przedmiotów oraz wnİtrz, które moǚna pokochač –ͮktóre fascynują, bawią, zmuszają do reǡeksji. Jak przyznaje wͮwywiadzie dla nas, wͮpracy waǚne są dla niego wiernoƜč sobie, szacunek dla innych iͮdobra komunikacja. To bez wątpienia bardzo waǚne wartoƜci –ͮnie tylko wͮǚyciu zawodowym. Jednak czasem trudno byč z nimi w zgodzie. Na przykşad gdy zmagamy siİ zͮwypaleniem zawodowym. Moǚe ono nas dotknąč nawet wtedy, gdy praca jest nasza pasją. Jak rozpoznač wypalenie iͮjak sobie zͮnim radzič pytamy Kamilİ Rowiţską –ͮtrenerkİ, autorkİ m.in. bestsellerowego poradnika „Kobieta niezaleǚna”. Trudne doƜwiadczenia osobiste –ͮƜmierč bliskich osób iͮdiagnoza powaǚnej choroby –ͮsprawişy, ǚe po latach pracy wͮkoncernie kosmetycznym postanowişa zaşoǚyč wşasny biznes. DziƜ pomaga tysiącom osób –ͮnie tylko kobietom –ͮwͮodnajdywaniu wşasnego potencjaşu, odkrywaniu moǚliwoƜci iͮdokonywaniu pozytywnych zmian wͮǚyciu, równieǚ zawodowym. Zapraszamy do lektury!
2
spis TRE¥CI
22
Magazyn pasjonatów designu nr 2/2018 www.designbiznes.pl redakcja@designbiznes.pl Wydawca Est.Media Anna Raducha-Romanowicz ul. Mickiewicza 37 lok. 13 15-213 Biaşystok www.estmedia.pl Redaktor naczelna Anna Raducha-Romanowicz, tel. 698 536 665, e-mail: ania@estmedia.pl Zespóş redakcyjny Marta Borowska, tel. 604 157 203, e-mail: marta@designbiznes.pl Arkadiusz Kaczanowski, tel. 503 355 998, e-mail: arek@designbiznes.pl Piotr Sawczuk, tel. 609 293 268, e-mail: piotr@designbiznes.pl Wspóşpraca Marek Kamiţski Projekt, skşad iͮprzygotowanie do druku: www.urbanarts.pl Reklama: reklama@designbiznes.pl Zdjİcie na okşadce: Marcel Wanders Redakcja nie zwraca materiaşów niezamówionych, zastrzega sobie prawo redagowania iͮskracania tekstów. Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoƜci za treƜč zamieszczanych reklam.
4
14
SPIS TRE¯CI
WYWIAD 8.
RZECZY, KTÓRE KOCHAMY
14.
POPYT NA DESIGN
16. 22.
WͮPOSZUKIWANIU WrASNEGO STYLU PROJEKT UNIWERSALNY
28.
MODA NA XXL
32.
CHODëCIE NA TARGI!
33.
AR/VR/rAZIENKA
34. 38. 42.
SPOTKANIE PROFESJONALISTÓW NIKT NIE JEST NIEZNISZCZALNY SPRZEDA! DESIGN
44.
NO TRACE EXPEDITION
42
TARGI IbTRENDY
DESIGN
BIZNES
FELIETON
PRZERWA NA KAW}
BIZNES
PODRÓ¿E
46
PRACOWNIA 46.
PRACA, PRACA IͮJESZCZE RAZ CIERPLIWO¯!
50.
AKTUALNO¯CI
52.
OGOLONY SKIBA
NA CZASIE
# AZIENKOWESELFIE
16
WYWIAD
RZECZY, KTÓRE KOCHAMY Projekty spod rîki Marcela Wandersa do įwiata designu wnoszÚ poezjî, fantazjî i romantyzm. Holender przeciwstwia siî technokratycznemu dogmatowi projetowemu tworzÚc przedmioty i wnîtrza, obok których nie moŐna przejįÜ obojîtnie. Rozmawiamy z nim w kontekįcie nowej kolekcji ėazienkowej, którÚ wėaįnie stworzyė dla marki Laufen. Ale nie tylko. ROZMAWIArA: ANNA RADUCHA-ROMANOWICZ
O
Twoich projektach mówi siİ, ǚe są odwaǚ-
nie, które jest waǚniejsze od innych, powiedziaşbym, ǚe to nie-
ne, zaskakujące, poetyckie. AͮgdybyƜ musiaş
moǚliwe. Za bardzo lubiİ swoją pracİ.
wybrač jeden wyraz, ǚeby opisač nim swoją ǠlozoǠİ projektowania, jakie byşoby to
Spytam wiİc inaczej. Niedawno rozmawialiƜmy zͮ Karimem
okreƜlenie?
Rashidem, który powiedziaş nam, ǚe nie powinniƜmy pa-
Marcel Wanders: MyƜlİ, ǚe nie byşbym wͮsta-
trzeč wͮprzeszşoƜč. To prowadzi nas donikąd, nie rozwija nas.
nie tego zrobič. Moja praca jest zbyt zşoǚona, ma powiązania zͮtak
Aͮjaką wartoƜč ma przeszşoƜč dla Ciebie?
wieloma pojİciami iͮ aspektami. Jest związana zͮ romantyzmem,
MyƜlİ, ǚe punkt widzenia Karima Rashida reprezentuje poglądy
inteligencją, Ǡnansami, trwaşoƜcią, zrównowaǚonym rozwojem...
wiİkszoƜci wspóşczesnych architektów iͮ projektantów. Ich zda-
Tak wieloma kwestiami. Gdybym miaş podač tylko jedno okreƜle-
niem przeszşoƜč moǚna lekcewaǚyč, nie warto siİ do niej odnosič.
8
WYWIAD
9
WYWIAD
Dlaczego?
na nie patrzeč. Oprócz nich wͮnaszym ǚyciu są inne rzeczy –ͮta-
Nie odnoszą siİ do niej poniewaǚ są wyksztaşceni wͮduchu moder-
kie, na których nam zaleǚy. Moǚe to byč maşy ceramiczny kot,
nizmu. Aͮmodernizm odrzuca przeszşoƜč. Ale moim zdaniem prze-
który siedzi wͮoknie. Moǚe to byč nawet choinka. Mam na my-
szşoƜč uczy nas tego, czego bİdziemy potrzebowač wͮprzyszşoƜci.
Ɯli wszystkie rzeczy, które kochamy. Czy Twoje dzieci lub pies są
JesteƜmy ludǘmi iͮmyƜlİ, ǚe bardzo waǚne jest, abyƜmy rozumieli,
funkcjonalne? Po prostu je kochasz. Wͮmoim domu mam zabyt-
ǚe mamy kulturİ, ǚe egzystujemy wͮ pewnym kontekƜcie. Nasza
kową komodİ. MyƜlisz, ǚe kiedykolwiek wşoǚİ coƜ do niej? Nigdy.
przeszşoƜč moǚe gwarantowač postİp. JednoczeƜnie uwaǚam, ǚe
Są rzeczy, które kochamy iͮnie obchodzi nas ich funkcjonalnoƜč.
projektant nie powinien patrzeč jedynie wͮ przeszşoƜč. Podobnie
Mogą nawet funkcjonowač ǘle. Nie mamy nic przeciwko temu.
jak nie powinien koncentrowač siİ jedynie na przyszşoƜci. Powi-
Wͮprzypadku rzeczy, które kochamy funkcjonalnoƜč nie ma zna-
nien tworzyč wͮkontekƜcie zarówno przeszşoƜci, jak iͮprzyszşoƜci.
czenia.
Wedşug mnie jest to kluczowy aspekt naszej pracy. Nie tylko zͮpowodu kwestii, o których przed chwilą mówişem. Takǚe dlatego, ǚe
Wydaje mi siİ, ǚe masz duǚo swobody wͮ tworzeniu swo-
jeƜli uznamy, ǚe przeszşoƜč jest dziƜ nieistotna, co to moǚe ozna-
ich projektów. Czy to prawda? Czy producenci iͮ inwestorzy,
czač dla mojej przyszşej pracy? Zasadniczo, to co mówi Karim moǚe
zͮktórymi wspóşpracujesz, akceptują Twoje pomysşy bez za-
Ɯwiadczyč oͮtym, ǚe jego praca jest bez znaczenia.
strzeǚeţ?
Iͮto wşaƜnie zrobiş modernizm. Stworzyş spoşeczeţstwo konsump-
Lubiİ pracowač zͮludǘmi, których naprawdİ gşİboko szanujİ –ͮza
cyjne, które myƜli, ǚe cokolwiek wytworzymy –ͮnie jest wystar-
to, co robią, co myƜlą. Za to, co mogą wnieƜč do projektu. Jeǚeli
czająco dobre iͮ jutro zostanie wyrzucone. Takie spoşeczeţstwo
nie miaşbym takiego szacunku, dlaczego mielibyƜmy razem pra-
jest chore iͮwalczİ zͮtym zjawiskiem ze wszystkich siş.
cowač? Dlaczego miaşbym pracowač zͮ ludǘmi, którzy mnie denerwują? Ale jeƜli mogą wnieƜč coƜ wartoƜciowego do projektu,
Szczerze ǚyczİ powodzenia wͮtej walce.
chİtnie sşucham tego, co mają do powiedzenia. Dotyczy to na przykşad operatorów hotelowych, zͮ którymi wspóşpracujİ. Nic
Dziİkujİ.
nie wiem oͮprowadzeniu hotelu, wiİc liczİ siİ zͮich zdaniem –ͮchcİ MówiliƜmy oͮ ideach iͮ ǠlozoǠi projektowania. Aͮ do jakiego
przecieǚ, ǚeby dany hotel byş najlepszy na Ɯwiecie. Czasami mają
stopnia Twoim zdaniem waǚna jest funkcjonalnoƜč projektu?
racjİ iͮzgadzam siİ zͮnimi. Czasem siİ teǚ mylą –ͮwtedy staram
MyƜlİ, ǚe funkcjonalnoƜč jest naprawdİ waǚna tylko wͮprzypad-
siİ ich przekonač, aby zmienili zdanie. Czasem mylİ siİ ja –ͮwtedy
ku rzeczy nieistotnych. Produktów, które tak naprawdİ nas nie
oni przekonują mnie. Po prostu rozmawiamy. Zawsze to dziaşaşo
obchodzą. Przede wszystkim funkcjonalne powinny byč na przy-
wͮten sposób. Nigdy nie pracowaşem inaczej. Nawet gdy byşem
kşad odkurzacze, noǚe do chleba czy pralki. Ale to są przedmioty,
mşody, miaşem dokşadnie taką samą wolnoƜč. Miaşem swobodİ
których nie kochamy. Nie zaleǚy nam na nich. Nie musimy nawet
wͮpracy zͮludǘmi, których szanujİ. Zͮdrugiej strony –ͮpracujİ tylko
The New Classic to nowa kolekcja ceramiki, którą Marcel Wanders zaprojektowaş dla marki Laufen. Premiera kolekcji miaşa miejsce na tegorocznych targach Salone del Mobile wͮMediolanie.
10
WYWIAD
Kolekcja Crystal Woods powstaşa dla marki Baccarat. Krysztaşowe wazony, kielichy do wina iͮƜwieczniki dekoruje delikatny, grawerowany motyw. Koronkowa ornamentyka to jeden zͮcharakterystycznych elementów stylu projektanta.
zͮludǘmi, którzy szanują mnie. Iͮwͮten sposób moǚemy realizowač
Wͮjednym zͮwywiadów powiedziaşeƜ, ǚe trzeba byč zawsze
projekty, których nie bylibyƜmy wͮ stanie przeprowadzič samo-
wiernym sobie. To pomaga wͮpracy?
dzielnie. Taki jest cel wspólnej pracy.
Tak. MyƜlİ, ǚe to konieczne. Uwaǚam, ǚe nie mamy wyboru. OczywiƜcie to nie znaczy, ǚe nie moǚna sşuchač innych. To zu-
Pytam oͮtİ wspóşpracİ, poniewaǚ czytelnikami naszego ma-
peşnie inna sprawa. Wtedy nie byşaby to wiernoƜč sobie, tylko
gazynu są m.in. architekci iͮprojektanci. Czasem miewają pro-
zwyczajna gşupota. Bycie wiernym sobie oznacza uczciwoƜč
blemy zͮklientami –ͮ inwestorami iͮproducentami. Bywa, ǚe nie
wͮ stosunku do siebie. To równieǚ wątpliwoƜci iͮ chİč poznania.
rozumieją oni projektantów, nie doceniają ich kreatywnoƜci.
Nie moǚna na przykşad wciąǚ wierzyč wͮ stare opowieƜci, które
Zͮdrugiej strony projektanci czasami nie rozumieją wymagaţ
sşyszaşo siİ dwadzieƜcia lat temu, bez kwestionowania ich, zada-
rynku. Czy miaşbyƜ dla nich jakąƜ radİ –ͮ jak radzič sobie wͮta-
wania pytaţ, sprawdzania szczegóşów, porównywania zͮinnymi
kich sytuacjach?
historiami. WşaƜnie to miaşem na myƜli. Upewnij siİ, ǚe wiesz, co
Trzeba po prostu iƜč razem na piwo. Starač siİ byč przyjaznym
robisz. To znaczy bycie wiernym sobie.
iͮszanowač drugą stronİ. JeƜli nie jesteƜmy wͮstanie rozmawiač oͮpişce noǚnej, jak moǚemy mówič np. oͮǠnansach projektu? Po-
Porozmawiajmy oͮprojektowaniu do şazienki iͮTwoim projek-
znajmy siİ wiİc, spróbujmy cieszyč siİ swoim towarzystwem,
cie dla marki Laufen. Czy lubisz projektowač şazienki?
szanowač nawzajem. Czİsto bywa tak, ǚe projektanci biorą udziaş
To przestrzeţ, nad którą bardzo lubiİ pracowač. Jest wyjątkowa
wͮprojekcie, poniewaǚ przynosi to pieniądze, ale nie szanują in-
wͮbranǚy projektowej. Wͮşazienkach mamy do czynienia zͮprzed-
westorów. Warto wiİc znaleǘč wspólny grunt. Nauczyč siİ za-
miotami zupeşnie innego rodzaju.
równo sşuchač klienta, ale iͮteǚ lepiej wyraǚač swój punkt widzenia. Starač siİ mówič bardzo wyraǘnie. Aby rozmówca rozumiaş
Co masz na myƜli?
dlaczego coƜ jest waǚne –ͮ na przykşad, gdy chcesz wͮ realizacji
To, ǚe wͮşazienkach jakoƜč iͮpoczucie komfortu wywodzą siİ ze
projektu uǚyč droǚszego produktu. Musisz mieč powód, prawda?
specyǠcznych ǘródeş. Generalnie design moǚe byč ekspresyjny,
11
WYWIAD
kolorowy. Przedmioty mogą byč wykonane zͮ miİkkich bądǘ twardych materiaşów. Aͮ wͮ şazience mamy zasadniczo twarde materiaşy, co sprawia, ǚe to pomieszczenie jest wyjątkowe. Jeǚeli siİ nad tym zastanowimy, to naprawdİ dziwne miejsce –ͮwͮporównaniu zͮinnymi rodzajami przestrzeni. Robimy tutaj wiele róǚnych rzeczy. Poza tym wͮşazience jesteƜmy nadzy, wiİc musimy tworzyč wͮ niej Ɯrodowisko, które tİ nagoƜč wspiera. Dlatego şazienka wymaga innego jİzyka projektowania, wşasnych mate-
ϵ Wnİtrza to waǚny element dziaşalnoƜci projektanta. Czİsto zachwycają teatralnym przepychem. Tworzy je opierając siİ zawsze na lokalnym kontekƜcie. Na zdjİciu basen wͮhotelu Mondrian Doha wͮKatarze.
riaşów, wşasnej ekspresji, wşasnego Ɯwiata. MyƜlİ, ǚe to bardzo wyjątkowe. ByliƜmy bardzo szczİƜliwi, gdy nasze drogi skrzyǚowaşy siİ zͮǠrmą Laufen. PracowaliƜmy nad hotelem wͮDoha iͮchcieliƜmy wprowadzič tam pewne rozwiązania „szyte na miarİ”. SzukaliƜmy producenta, który zrobi to najlepiej. ZaczİliƜmy pracowač zͮmarką Laufen iͮmyƜleč, ǚe byč moǚe powinniƜmy zrobič razem coƜ wiİcej. Iͮtak poproszono nas oͮstworzenie nowej kolekcji. Jest juǚ prawie gotowa. To Ɯwietny projekt, jesteƜmy zͮniego bardzo zadowoleni. Jaki byş pomysş na tİ kolekcjİ? Jak wiesz, Laufen jest jedną zͮtych marek, których jİzyk jest deǠniowany przez modernistycznych projektantów wnİtrz iͮarchi-
Ϸ Efekt wspóşpracy zͮmarką Alessi –ͮBallerina, czyli pozytywka zͮkolekcji Circus. Cyrkowe motywy wydają siİ byč przez projektanta szczególnie lubiane. Dowodzi tego równieǚ znak rozpoznawczy stworzonej przez niego marki Mooi –ͮtwarz ze zşotym nosem klauna.
tektów. Faktem jest, ǚe obecnie architektura moǚe byč wͮ 97% zdominowana przez modernistów, którzy preferują bardzo uproszczone, kwadratowe formy. Mówişem oͮ tym wczeƜniej. Zdajİ sobie wiİc sprawİ, ǚe produkty, które zaprojektowaşem, muszą funkcjonowač wͮ modernistycznym otoczeniu. Nie mogİ od tego uciec. Wͮ tym przypadku stworzyliƜmy projekt, który moǚna zaakceptowač wͮ modernistycznej przestrzeni. Ale jednoczeƜnie posiada on şagodniejsze oblicze iͮ romantyczną wraǚliwoƜč. Dlatego równie dobrze moǚe traǠč wͮgusta ludzi zͮmniejszym upodobaniem do kwadratowych form. Design kolekcji jest bardziej miİkki iͮhumanistyczny. Aͮ jak oceniasz materiaş, zͮ którym pracowaşeƜ –ͮ SaphirKeramik? To naprawdİ wyjątkowy materiaş. Jest bardzo twardy iͮpozwala na osiągniİcie superostrych krawİdzi. Posiada piİkno ceramiki, ale teǚ poşysk szkşa. To fantastyczna innowacja. Sprawia, ǚe jesteƜmy wͮstanie stworzyč produkty niemoǚliwe do wytworzenia wczeƜniej. Cieszİ siİ, ǚe Laufen zaprosiş nas do pracy zͮtym materiaşem. Kiedy kolekcja bİdzie dostİpna? Szczerze mówiąc, nie znam dokşadnego terminu. Nadal nad nią pracujemy. Moǚe tej jesieni, ale musiaşabyƜ zapytač oͮ to Ǡrmİ Laufen. íyczİ wiİc sukcesu rynkowego iͮdziİkujİ za poƜwiİcony czas iͮrozmowİ. Fot.: Archiwa Marcela Wandersa iͮmarki Moooi
12
϶ Autorska interpretacja kanonów klasycyzmu –ͮPerseus, ǚyrandol zaprojektowany dla marki Barovier & Toso.
WYWIAD
Ϸ Charleston Chair to „postawiony na gşowie” projekt dla marki Moooi, której Wanders jest wspóşwşaƜcicielem. Klasyczna sofa typu ChesterǠeld wͮniekonwencjonalnej odsşonie.
ϵ Balloon chair –ͮkrzesşo wykonane rİcznie zͮbalonów wypeşnionych sprİǚonym powietrzem, owiniİtych wşóknem wİglowym, które utwardzono ǚywicą epoksydową. Waǚy zaledwie 800 gramów.
13
TARGI IͮTRENDY
POPYT NA DESIGN MEDIOLA SKIE TARGI SALONE DEL MOBILE IbTOWARZYSZkCY IM MILAN DESIGN WEEK TO WYDARZENIA, KTÓRE BRAN¿Y ZWIkZANEJ ZbDESIGNEM DOSTARCZAJk MAS} INSPIRACJI. TO TU POKAZUJk SI} LIDERZY INNOWACJI IbKREATYWNO¥CI –bNIE TYLKO ZE ¥WIATA WYPOSA¿ENIA WN}TRZ (JEDNYM ZbTEGOROCZNYCH WYSTAWCÓW BY O NP. GOOGLE). MARKI CHWALk SI} TU NOWO¥CIAMI IbTESTUJk PROTOTYPY, KTÓRE B}Dk WYZNACZAm TRENDY WbPRZYSZ O¥CI.
TEKST: ANNA RADUCHA-ROMANOWICZ
1
T
egoroczne targi Salone del Mobile wͮ Mediolanie byşy
Jednym zͮ kluczowych haseş tegorocznych targów byşy innowa-
rekordowe pod wzglİdem liczby uczestników. Wͮciągu
cje. Wͮ przypadku wystawy şazienkowej, hasşu temu odpowia-
szeƜciu targowych dni kwietnia odwiedzişo je ponad 435
daşy produkty odzwierciedlające zapotrzebowanie na wydaj-
tys. osób zͮ188 krajów. Wͮporównaniu do edycji zͮ2016 roku, kie-
noƜč iͮoszczİdnoƜč energii oraz wody, posiadające na wzglİdzie
dy to podczas targów równieǚ miaşy miejsce wystawy kuchenna
zdrowie uǚytkowników. Duǚą rolİ ogrywają teǚ nowe techno-
iͮşazienkowa odbywające siİ wͮcyklu dwuletnim, to wzrost oͮ17%.
logie materiaşowe, druk 3D czy elektroniczne rozwiązania typu
Wͮstosunku do roku ubiegşego aǚ oͮ26%. Tşumy iͮkolejki byşo wi-
„smart”.
dač zarówno na targach, jak iͮw samym mieƜcie, gdzie tradycyjnie odbywaş siİ Milan Design Week.
MILAN DESIGN WEEK
Podczas bieǚącej edycji targów, na zwiedzających czekaşo wͮsu-
Wiosenne mediolaţskie Ɯwiİto designu to nie tylko targi. To
mie ponad 1800 wystawców –ͮpochodzących zͮWşoch iͮ33 innych
równieǚ mnóstwo imprez towarzyszących, które organizowa-
krajów, aͮ takǚe 650 mşodych projektantów prezentujących siİ
ne są wͮ caşym mieƜcie –ͮ w muzeach, galeriach, showroomach.
wͮramach Salone Satellite.
Pokazywane są tu wystawy iͮ instalacje zarówno uznanych designerów iͮ marek, ale teǚ alternatywnych iͮ mniej znanych pro-
INNOWACYJNA rAZIENKA
jektantów. Wͮtym roku jednym zͮnajwiİkszych wydarzeţ Milan
W cyklu dwuletnim, wͮlatach parzystych wͮMediolanie wͮramach
Design Week byşa wystawa „Forms of Movement” studio nendo.
Salone del Mobile odbywa siİ wystawa şazienkowa Salone del
Zawieraşa ona 10 koncepcji na temat ruchu jako pola eksploracji
Bagno. Wͮ tym roku pokazaşo siİ na niej 243 wystawców. Na
sztuki projektowej. Tworząc labirynt skşadający siİ projektów,
powierzchni 20 600ͮ m2 zaprezentowali szeroką gamİ nowych
szkiców, miniatur, materiaşów wideo rzucaşa Ɯwiatşo na przebieg
produktów do şazienek –ͮ najciekawsze zͮ nich prezentujemy na
twórczego procesu projektowego nendo. Q
kolejnych stronach.
14
TARGI IͮTRENDY
1
„A Life Extraordinary” to tytuş wystawy zorganizowanej przez markİ Moooi podczas Milan Design Week. Fot. Mooi / Andrew Meredith
2
Jednym zͮwyróǚniających siİ aranǚacją stoisk na Salone Bagno byşa ekspozycja marki Laufen. Fot. Salone del Mobile. Milano / Andrea Mariani
3
Stellar Works to designerska marka wywodząca siİ zͮAzji. Na Milan Design Week 2018 prezentowaşa nowe projekty Neri & Hu iͮSpace Copenhagen. Fot. Stellar Works / Taran Wikhu
4
WƜród wystawców Salone Del Bagno liczną grupİ stanowili producenci armatury. Fot. Salone del Mobile. Milano / Andrea Mariani
5
Nie brakowaşo równieǚ producentów okşadzin Ɯciennych. Fot. Salone del Mobile. Milano / Andrea Mariani
6
íeby zobaczyč wystawİ „Forms of Movement” studio nendo trzeba byşo czekač wͮdşugiej kolejce. Fot. Autorka
7
Zainteresowanie tegoroczną edycją targów byşo ogromne. Odwiedzişo je ponad 430 tys. osób. Fot. Salone del Mobile. Milano / Andrea Mariani
8
Duǚym zainteresowaniem cieszyşa siİ m.in. wystawa motoryzacyjnej marki Mini „Built By All”, która dotyczyşa zasady wspóşuczestnictwa iͮwspóştworzenia wͮmiejskiej przestrzeni. Fot. Mini
3
2
SALONE DEL MOBILE 2018 WͮLICZBACH TARGI WYPOSAíENIA WNFTRZ IͮDESIGNU 17-22 KWIETNIA MEDIOLAN • 1841 WYSTAWCÓW • 243 WYSTAWCÓW rAZIENKOWYCH • 435 TYS. UCZESTNIKÓW Zͮ188 KRAJÓW
4
6
5
7
8
15
DESIGN
Zaprojektowana przez Stefano Cavazzana kolekcja Quari jest hoşdem marki Novello dla Wşoch: zasobów iͮknow-how tego kraju. Przywoşywana jest tu tradycja weneckiego rİkodzieşa. Do wykonania kolekcji wykorzystano szlachetne materiaşy, takie jak np. drewno kasztanowe pochodzące zͮlasów Cadore lub szkşo, które przypomina arcydzieşa weneckich mistrzów.
16
DESIGN
W poszukiwaniu W ASNEGO STYLU TEGOROCZNE TARGI ISALONI IbTOWARZYSZkCY IN MILAN DESIGN WEEK POTWIERDZI Y, ¿E NAJWA¿NIEJSZYM AKTUALNYM WN}TRZARSKIM TRENDEM JEST INDYWIDUALIZACJA. CH ODNY MINIMALIZM –bCHOm ELEGANCKI –bJEDNAK OGRANICZA NASZE MO¿LIWO¥CI WYRAZU. DLATEGO ZAMIAST B YSZCZkCYCH, G ADKICH, BIA YCH LUB SZARYCH, NEUTRALNYCH AZIENKOWYCH ARAN¿ACJI WbMEDIOLANIE MO¿NA BY O ZOBACZYm WN}TRZA, WbKTÓRYCH PIERWSZE SKRZYPCE GRA Y MASYWNE DREWNO, MATOWA ARMATURA WbCIEP YCH WYKO CZENIACH, METALOWE IbCZARNE PROFILE WbKABINACH, NASYCONE BARWY ORAZ NATURALNA RO¥LINNO¥m. TEKST: ANNA RADUCHA-ROMANOWICZ
17
B
DESIGN
ranǚa wnİtrzarska pokazująca siİ wͮ tym
obecne są juǚ od kilku dobrych lat. Teraz trend ten zaczyna byč
roku wͮMediolanie skşonişa siİ wͮkierunku
widoczny na şazienkowych meblach. Fronty mebli pokazywanych
„designu zͮduszą”. Takiemu, który pomoǚe
wͮ Mediolanie nierzadko byşy wykonane zͮ masywnego drewna
wnİtrzu wyrazič osobowoƜč iͮzaintereso-
iͮukazywaşy wşaƜnie wzory 3D.
wania wşaƜciciela. Dlatego dziƜ produkty
Wͮ przypadku armatury, utrzymuje siİ popularnoƜč wykoţ-
oferowane są wͮtak duǚej gamie róǚnorodnych wykoţczeţ, ǚeby
czeţ satynowych, matowych. DziƜ wygrywają one konkurencjİ
dosşownie kaǚdy mógş znaleǘč to, które doskonale pasuje do da-
zͮbşyszczącymi, chromowanymi. Wciąǚ producenci stawiają rów-
nego wnİtrza. Aͮjeǚeli takowe siİ nie znajdzie –ͮmoǚna zamówič
nieǚ na wykoţczenia wͮkolorach zşota czy miedzi. Ale wͮsegmen-
produkt spersonalizowany („kastomizowany”).
cie baterii, sşuchawek iͮreszty şazienkowej biǚuterii widoczna jest
Neutralne szaroƜci jako ponadczasowe klasyki wciąǚ na pewno
równieǚ ekspansja czerni.
bİdą znajdowač swoich zwolenników, ale trendy preferują dziƜ
Jednym zͮ najbardziej wyrazistych trendów jest powrót proǠli
kolory zͮwiİkszym wyrazem –ͮburgundową czerwieţ, musztar-
wͮ kabinach prysznicowych. Wͮ erze minimalizmu ten element
dowy ǚóşty, pomaraţczowy, ciepşe barwy piasku iͮ gliny. Na ich
kabiny prysznicowej byş doƜč niepoǚądany, aͮidealna kabina po-
tle prezentowane jest naturalne (najchİtniej ciemne) drewno,
winna wydawač siİ wrİcz niewidzialna. DziƜ trendowa kabina
metal (najchİtniej czarny), kamieţ (marmur), teksturowane tka-
prysznicowa ma wyraǘne, czarne proǠle iͮ utrzymana jest nieco
niny (teǚ pşytki iͮ fronty mebli zͮ fakturą), artystyczne rİkodzieşo
wͮstylistyce retro.
iͮnaturalna zieleţ.
Do şask wrócişa teǚ zieleţ –ͮjako element wiąǚący nas zͮnaturą. Wͮkoţcu jesteƜmy jej czİƜcią. Wͮşazienkach moǚe byč to zieleţ
TRENDOWA rAZIENKA
naturalna, przyjmująca postač roƜlin doniczkowych. Sprawdzą siİ
Jak te trendy przekşadają siİ na şazienki? Staşy siİ one przytulne,
teǚ motywy roƜlinne na pşytkach lub nawiązujące do Ɯwiata ǡory
przyjazne iͮciepşe. Równieǚ tu poǚądane są naturalne materiaşy,
dekoracje. Q
nasycone barwy iͮtekstury. Te ostatnie na pşytkach ceramicznych
Meble zͮserii T25 marki Moab 80 to synonim róǚnorodnoƜci –ͮmateriaşów, funkcji iͮrozmiarów. Projekt obejmuje rozwiązania wolnostojące, podwieszane, zͮmetalową ramą lub bez niej. Drewniane, masywne fronty dodają meblom architektonicznej ekspresji. Projekt: Gabriella Ciaschi iͮStudio Moab.
18
Fot. Archiwa Ǡrm
DESIGN
ϵ SK-IN to linia kabin prysznicowych marki Vismara. Model Frame oferowany wͮtej linii ma nadrukowany cyfrowo na szkle wzór ramy. Linie symulują trójwymiarowoƜč metalicznego proǠlu. Efekt ten uzyskany jest dziİki lekkiej gradacji koloru.
϶ Baterie wͮzşotym wykoţczeniu to obowiązkowy element portfolio kaǚdego producenta armatury. Na zdjİciu bateria Bold zͮoferty IB Rubinetterie. Powstaşa jako wyraz fascynacji projektantów zaworami armatury przemysşowej. Ich masywnoƜč şączy zͮdelikatnoƜcią grawera uchwytu iͮwyraǠnowaniem kolorów wykoţczeţ. Aͮzaprojektowali ją Federico Castelli iͮAntonio Gardoni.
Ϸ Podczas Salone del Mobile wͮMediolanie Alape zaprezentowaşa nowe wersje powierzchni –ͮm.ͮin. zͮniuansami iͮgradientami koloru, które wyróǚniają siİ dziİki szklanemu wyglądowi –ͮ„Aqua”.
Ϸ Dwukolorową umywalkİ Acquerello dla marki Valdama zaprojektowaş Prospero Rasulo. Jej dno no wykonane jest wͮinnym kolorze niǚ umywalka. To równieǚ projekt otwarty, który moǚe byč wykonany na ǚyczenie by speşnič indywidualne wymagania dotyczące koloru.
19
DESIGN
ϴ Charis to elegancka umywalka marki Graff wykonana zͮmateriaşu SleekStone®, wͮkomplecie zͮdekoracyjną pokrywą spustową. Zaprojektowana przez G + Design Studio. Dostİpna wͮbşyszczącym biaşym lub matowym biaşym wykoţczeniu.
20
ϵ Na targach iSaloni 2018 marka Axor pokazaşa m.in. baterie zͮlinii MyEdition. Do uchwytów armatury moǚna dobrač szeroką gamİ dekoracyjnych pşyt, które mogą byč wykonane zͮekskluzywnych materiaşów –ͮmetalu, drewna, marmuru iͮskóry. Armaturİ bİdzie moǚna indywidualizowač takǚe za pomocą wykoţczeţ Axor FinishPlus.
϶ NowoƜč marki Antrax IT –ͮgrzejnik Byobu, który powstaş dziİki kreatywnoƜci Marca Sadlera. To dynamiczny, wszechstronny element wystroju wnİtrza, który moǚna dostosowač do konkretnych potrzeb uǚytkownika iͮpomieszczenia. Byobu jest wykonany zͮaluminium nadającego siİ do recyklingu, aͮkorpus grzejny skşada siİ zͮdwóch cienkich, kwadratowych elementów, które poruszają siİ obracając wokóş centralnego sworznia.
ϴ Moduş Space zaprojektowany przez Enrico Cesana dla marki Artesi pozwala dostosowač şazienkİ do indywidualnych potrzeb uǚytkownika iͮsprawia, ǚe jest funkcjonalna nawet wtedy, gdy dysponuje niewielką przestrzenią. System moǚna konǠgurowač wedşug róǚnych potrzeb.
ϵ Chinook to grzejnik –ͮrzeǘba zaprojektowany dla marki Antrax IT przez Francesco Lucchese. Forma inspirowana jest totemami indiaţskiego plemiona Chinooks, od którego teǚ pochodzi nazwa ciepşego wiatru wͮAmeryce Póşnocnej. Grzejnik zbudowany jest zͮaluminiowych tarcz zmontowanych tak, by symulowač efekt skrİcenia.
NAJWAŻNIEJSZE ŹRÓDŁO INFORMACJI O BRANŻY ŁAZIENKOWEJ I TRENDACH W DESIGNIE
Ϸ Grzejnik Eve to nowoƜč wͮofercie marki Tubes. Zaprojektowaş go duet Ludovica iͮRoberto Palomba. Jak twierdzą projektanci, inspiracją wͮtym przypadku byş Ɯwiat dronów, zabawnych iͮpraktycznych obiektów sci-Ǡ. Eve jest prawdziwym bohaterem przestrzeni, równieǚ dziİki Ɯwiatşu, które emituje po wşączeniu.
DESIGN
PROJEKT UNIWERSALNY Holistyczne myįlenie o planowaniu przestrzeni wokóė nas – takŐe ėazienek – sprawia, Őe projektant musi uwzglîdniaÜ nie tylko corbusierowskiego Modulora. Modnym pojîciem w įwiecie architektury wnîtrz staje siî projektowanie uniwersalne. To ideologia, która moŐe dotyczyÜ wszystkiego, co jest tworzone przez czėowieka. Jak sprawdza siî w ėazienkach? TEKST: ARKADIUSZ KACZANOWSKI
Meble Flex marki Burgbad to system, który ma byč şatwy do adaptacji wg potrzeb róǚnych uǚytkowników. Bazą jest rama, na której moǚna umieszczač moduşy –ͮzͮumywalkami, lustrami, panelami, szafkami czy róǚnego typu akcesoriami.
22
DESIGN
Prosta metoda na ûazienkØ dostØpnÆ MAGDALENA WIECZORKOWSKA-ARAÚJO, ZAST×PCA DYREKTORA HANDLOWEGO W FIRMIE METAL-HURT Projektowanie uniwersalne to trend, który obserwujemy juIJ od jakiegođ czasu. W naszej ofercie moIJna takIJe znaleİÈ kabiny, które siØ đwietnie w niego wpisujÆ. Serie Easy In i Fresh Line poza funkcjonalnym designem zostaûy przemyđlane w taki sposób, aby uûatwiÈ korzystanie z prysznica osobom o róIJnej sprawnođci ruchowej. MontaIJ bezbrodzikowy oraz prosta budowa nie tylko umoIJliwiajÆ ûatwe uIJytkowanie, ale równieIJ znacznie uûatwiajÆ jego czyszczenie. Powûoka CleanGlass dostØpna dla kaIJdej z tych kabin takIJe podnosi ich wartođÈ uIJytkowÆ. W zaleIJnođci od wielkođci dostØpnej przestrzeni oraz od upodobaý, klient moIJe wybraÈ kabinØ zamykanÆ Fresh Line w róIJnych kombinacjach i wielkođciach, lub otwartÆ, deƋniujÆcÆ jedynie przestrzeý kÆpielowÆ bez jej zamykania z serii Easy In, czyli tzw. đciankØ prysznicowÆ. Warto równieIJ zwróciÈ uwagØ na kabinØ Foldex ze skûadanymi drzwiami, gdyIJ to wûađnie ona mimo zamykania przestrzeni kÆpielowej gdy jest to potrzebne, skûada siØ i praktycznie caûkowicie nie zajmuje miejsca w ûazience kiedy z niej nie korzystamy.
Kabiny walk-in Easy-In marki Sea-Horse to pomysş jak wͮprosty sposób nawet maşą şazienkİ przystosowač do potrzeb róǚnych uǚytkowników. Otwarta kabina powiİksza przestrzeţ, niweluje bariery oraz zapewnia wygodną przestrzeţ kąpielową iͮbezpieczną osşonİ reszty şazienki przed wodą.
U
porządkowane myƜlenie oͮ projektowaniu uniwersalnym zaczyna siİ mniej wiİcej od 1997 roku. Wtedy to grupa najbardziej zagorzaşych propagatorów tych idei wͮramach Centrum Uniwersalnego Projektowania (The Center for Universal Design),
bİdącego czİƜcią Uniwersytetu Karoliny Póşnocnej, opracowaşa siedem najwaǚniejszych reguş projektowania dla wszystkich. DziƜ oͮprojektowaniu uniwersalnym mówi siİ na uczelniach iͮkursach, ogşaszane są konkursy iͮnagradzane najlepsze przykşady wdroǚeţ tej ideologii oraz, trzeba to przyznač, jest to caşkiem dochodowa iͮprzyszşoƜciowa czİƜč rynku wyposaǚenia wnİtrz.
Produkty do şazienek dostİpnych coraz czİƜciej są tematem takǚe prac dyplomowych studentów. Projekt umywalki dla osób niepeşnosprawnych od Angeliki KuraƜ jest wynikiem jej pracy dyplomowej realizowanej pod pieczą dr Marcina Jİdrzaka na kierunku Wzornictwo na Uniwersytecie TechnologicznoPrzyrodniczym wͮBydgoszczy iͮwsparciu Ǡrmy Vilan.
EMPATIA PRZEDE WSZYSTKIM Wͮ kaǚdej rozmowie, którą odbyliƜmy na temat projektowania uniwersalnego, wykşadowcy czy eksperci podkreƜlają wielką wagİ warsztatów symulacyjnych, wͮ których przyszşy projektant moǚe poczuč, co to znaczy byč osobą starszą albo niepeşnosprawną. Projektowanie musi byč empatyczne wͮ równym stopniu, co logiczne. Tego typu zajİcia organizują wybrane uczelnie iͮ–ͮjuǚ we wşasnym zakresie –ͮproducenci. Ci, którzy oferują wyposaǚenie do tworzenia np. şazienek dostİpnych mają nawet specjalne kombinezony czy strefy przygotowane zͮmyƜlą oͮtakich eksperymentach. Dwa lata temu wͮWarszawie powstaşo nawet Wzorcowe Mieszkanie Seniora, które pokazuje moǚliwoƜci aranǚacji wnİtrz zͮmyƜlą oͮosobach starszych.
23
DESIGN
ZAPISANE WͮREGULAMINIE To znamienne, ǚe nawet wͮ konkursach architektonicznych aspekt dostİpnoƜci staje siİ kluczowy. Wͮprzypadku organizowanego co roku Konkursu Koşo zadbaşa oͮto prof. Ewa Kuryşowicz, od lat przewodnicząca jury. WͮNiemczech, które są liderem wͮprodukcji tego typu rozwiązaţ (Ɯrednia wieku spoşeczeţstwa uͮnaszych sąsiadów robi swoje), organizowane są konkursy na najlepsze wdroǚenia idei projektowania uniwersalnego. Odwrotu od tego trendu nie ma –ͮ jesteƜmy coraz starsi, nie zawsze wͮpeşni sprawni, aͮjednoczeƜnie nie chcemy rezygnowač zͮkomfortowego ǚycia. Dlatego przed architektami wnİtrz staje nie lada wyzwanie. Iͮnie tylko przed nimi. Kto byş wͮtym roku na ródǘ Design Festival albo Gdynia Design Days mógş zauwaǚyč, ǚe mşodzi designerzy teǚ dostrzegają demograǠczne wyzwania. Na wystawie make me! podczas şódzkiego festiwalu mogliƜmy np. oglądač odtwarzacze muzyczne stworzone zͮmyƜlą oͮosobach cierpiących na chorobİ Alzheimera czy akcesoria uşatwiające uǚytkowanie przez osoby oͮróǚnym poziomie sprawnoƜci. Zͮkolei na Gdynia Design Days jedną zͮnajbardziej poruszających wystaw byşa „myHand”. Pokazywaşa ona jak talent projektowy iͮnowoczesne technologie moǚna zaprząc wͮprojektowanie… protez dşoni. WͮkontekƜcie naszego tematu niezwykşą wartoƜcią tej wystawy byşy zgromadzone tam Ɯwiadectwa osób niepeşnosprawnych –ͮpokazujące ich oczekiwania, potrzeby czy sposób myƜlenia. Aͮ takǚe ich stosunek do projektów, które mają pomóc zniwelowač niepeşnosprawnoƜč. Co zaskakujące dla niektórych uşomnoƜč, to cecha która pomaga lepiej
7 zasad projektowania uniwersalnego 1. Identyczne zastosowanie (equitable use) – produkt bØdzie wykorzystywany przez osoby o róIJnych poziomach sprawnođci, a to sprawia IJe kaIJdy czûowiek powinien mieÈ równy dostØp do wszystkich elementów miejsca, urzÆdzenia, przedmiotu. Planujmy tak, by np. niepeûnosprawni nie potrzebowali dodatkowych udogodnieý. 2. ElastycznođÈ uIJycia (ƌexibility in use) – projektant musimy myđleÈ o jak najwiØkszej grupie uIJytkowników, którzy mogÆ z danej rzeczy korzystaÈ mniej lub bardziej sprawnie, nie zawsze w ten sam sposób. 3. Prosta i intuicyjna obsûuga (simple and intuitive) – z tego, co zaprojektujemy, korzystaÈ bØdÆ osoby o róIJnym stopniu dođwiadczenia oraz umiejØtnođci, projektujmy tak by jak najwiØcej ludzi byûo w stanie ûatwo opanowaÈ uIJytkowanie stworzonej przez nas rzeczy czy wnØtrza. 4. DostØpnođÈ i czytelnođÈ informacji (perceptible information) – nasi uIJytkownicy nie zawsze sûyszÆ albo widzÆ jednakowo dobrze – projektujÆc pamiØtajmy, IJe informacje do nich kierowane (np. oznaczenia funkcji urzÆdzenia) muszÆ uwzglØdniaÈ zróIJnicowanie wraIJliwođci zmysûów. 5. Tolerancja dla bûØdów (tolerance for error) – wszelkie zabezpieczenia przed zûym uIJyciem, awariami, ostrzeIJenia gdy cođ zaczyna siØ psuÈ – to elementy, które minimalizujÆ skutki uszkodzeý lub nieprawidûowego uIJycia. 6. Niski poziom wysiûku Ƌzycznego (low physical effort) – uIJywanie tego, co zaprojektowaliđmy nie powinno wymagaÈ wysiûku czy przyjmowania niewygodnych pozycji. Dbajmy o komfort uIJytkowania. 7. Rozmiar i przestrzeý wystarczajÆce do uIJycia (size and space for approach and use) – musimy zadbaÈ, by wygoda uIJytkowania i moIJliwođÈ zbliIJenia siØ do danego urzÆdzenia czy obiektu byûy niezaleIJne od sprawnođci czy postury uIJytkownika. Oznacza to teIJ, IJe waIJne elementy muszÆ byÈ dobrze widoczne.
poczuč, kim siİ jest. Nie zawsze proteza (dosşowna lub umowna) jest poǚądana. To podpowiedǘ dla projektantów: musicie uwaǚniej przemyƜleč swoją rolİ. EWOLUCJA WͮTOKU Warto zauwaǚyč, ǚe produkty, które mają uşatwič osobom zͮ dysfunkcjami korzystanie zͮ şazienek, ewoluują. Wciąǚ dominują iͮ są dostİpne rozwiązania oͮ charakterze medycznym iͮ technicznym. Porİcze, specjalne siedziska czy uchwyty. Nie zawsze są şadne, zwşaszcza te do toalet publicznych, które na dodatek muszą byč jeszcze wandaloodporne. Ostatnie dwa lata pokazaşy jednak, ǚe iͮproducenci zͮtego segmentu potraǠą pracowač nad wzornictwem. Stal teǚ moǚe byč wdziİcznym materiaşem do kreacji. To istotne, ǚe wygląd staje siİ równie istotny, co funkcja pomocowa. Miaşem okazjİ oglądač parİ miesiİcy temu nową odsşonİ kolekcji krzeseş iͮ stoşów Santiago od meblowej marki Ton. Dotychczasowe produkty tego typu wͮofercie czeskiej marki byşy symbiozą rozwiązaţ medycznych oraz typowych mebli –ͮkrzesşa mają kóşka, podstawki pod talerz iͮ kubek, etc. Jak siİ okazuje –ͮosoby starsze, mimo swoich ograniczeţ iͮzmiany miejsca ǚycia na dom seniora, nadal chcą czuč domową atmosferİ, nie zaƜ szpitalny charakter wnİtrz. Wͮbudowaniu tego klimatu meble mają swój wielki udziaş. Dlatego nowe produkty, które na rynek
24
Lekki i… niewidoczny. Stoşek Zen od marki Excellent Ɯwietnie sprawdzi siİ wͮşazienkach, wͮktórych potrzeba dodatkowego wsparcia lub miejsca odpoczynku. Przezroczysta forma sprawia, ǚe nie wpşywa praktycznie na aranǚacjİ przestrzeni.
DESIGN
System 900 od marki Hewi to rozwiązania dopasowane do wymogów wͮdziedzinie Professional Care. Ma on za zadanie zapewniač wͮszpitalu lub domu opieki hotelowy komfort.
NajwaIJniejsze: nie stygmatyzuj
Uniwersalny? To tylko chwyt marketingowy
MACIEJ JAWORSKI, DYREKTOR HANDLOWY HEWI POLSKA
MARCIN J×DRZAK, ADIUNKT W ZAKúADZIE WZORNICTWA UTP W BYDGOSZCZY, WúAĐCICIEL STUDIA PROJEKTOWEGO J×DRZAK DESIGN
W ostatnim czasie obserwujemy coraz wiØksze zainteresowanie producentów rozwiÆzaniami do ûazienek bez barier. ZwiÆzane jest to z rosnÆcÆ wielkođciÆ tego segmentu rynku, jednoczeđnie zmieniajÆ siØ i podnoszÆ oczekiwania inwestorów zarówno instytucjonalnych jak i prywatnych. Obok funkcji i jakođci oczekuje siØ neutralnego wzornictwa, tak IJeby kaIJdy uIJytkownik czuû siØ w ûazience komfortowo. Universal design, który nie stygmatyzuje, jest czØsto warunkiem koniecznym i szanujÆcy siØ producenci muszÆ staraÈ siØ mu sprostaÈ. Nowym trendem na rynku sÆ rozwiÆzania uwzglØdniajÆce potrzeby osób starszych i rozwiÆzania w tak zwanym „segmencie komfort” uzupeûniane o akcesoria i pozostaûe produkty w tym samym spójnym wykoýczeniu.
Uniwersalny moIJe byÈ klucz francuski, ale nie design. Produkty uniwersalne sÆ zûe, szkodliwe i niezdrowe. SÆ wymysûem dziaûów marketingu, który ma za nic spoûeczny i kulturowy charakter dóbr materialnych. NiszczÆ one zdrowie psychiczne, jak i Ƌzyczne klientów. Dobry design musi byÈ dedykowany dla konkretnej grupy klientów, musi powstawaÈ z poszanowaniem ich potrzeb, wartođci kulturowo-religijno-spoûecznych oraz róIJnic wynikajÆcych z tradycji. Dla takich klientów pracowaûem i caûy czas pracujØ. Trzeba byÈ odpowiedzialnym za to co siØ robi. Dlatego dobry projektant powinien opieraÈ siØ w swojej pracy nie tylko na ciekawej koncepcji i analizie, ale równieIJ na przeprowadzonych szczegóûowych badaniach preferencji klientów. Produkt uniwersalny jest tak dla wszystkich, jak i dla nikogo. Tworzy siØ sztucznÆ potrzebØ wbrew naturalnemu zdrowemu zapotrzebowaniu. Produkt uniwersalny do wnØtrz nigdy nie zadziaûa tak dobrze, jak uniwersalna ûadowarka do telefonu, którÆ moIJna nabyÈ na stacji benzynowej.
25
DESIGN
traǠą wͮnajbliǚszych miesiącach, zostaşy poprawione iͮdopracowane. Teraz przypominają tradycyjne meble czy krzesşa, co nie przeszkadza im zachowač wiİkszoƜci atutów takich jak podwyǚszona stabilnoƜč, odpornoƜč na uszkodzenia czy pomocowy charakter. Specjalne funkcje udaşo siİ tylko lepiej zakamuǡowač, uczynič przezroczystymi. PROJEKTOWE WYZWANIE To samo dotyczy şazienek –ͮdzisiaj coraz czİƜciej produkty medyczne wͮ duchu projektowania uniwersalnego są kolorowe, ciepşe wͮ odbiorze, zróǚnicowane. Wykonane są zͮ materiaşów takich jak drewno czy teǚ mają specjalne powşoki. Iͮ co waǚne –ͮnie jest to tylko funkcja ozdobna. Intensywne kolory pomagają wͮorientacji osobom mającym problemy ze wzrokiem, wykorzystanie drewna zamiast stali zͮ kolei docenią osoby cierpiące na artretyzm. Czİsto są to jednak produkty na tyle charakterystyczne, ǚe trudno je wpasowač do typowego wnİtrza (zwşaszcza, ǚe Polacy cenią szaroƜci iͮbeǚe) iͮdla projektanta wciąǚ stanowią wyzwanie. Warto jednak pamiİtač, ǚe gdy myƜlimy oͮrozwiązaniach, które pomagają kreowač şazienki dostİpne, to nie moǚemy mówič tylko oͮproduktach specjalistycznych. Odpşywy liniowe, kabiny zͮniskim brodzikiem, powşoki antypoƜlizgowe wͮkabinach prysznicowych, umywalki podwieszane, pşytki oͮlepszej klasie antypoƜlizgowoƜci –ͮto takǚe rozwiązania, które sprawiają, ǚe şazienka staje siİ przyjazna. Projektanci wnİtrz muszą pamiİtač, ǚe juǚ korzystanie zͮ takich drobnych usprawnieţ znacząco poprawia komfort korzystania zͮşazienek, aͮwͮnaszym kraju dom projektuje siİ wciąǚ na dekady. Dlatego warto dobrač rozwiązania, które bİdą sşuǚyşy na dobre iͮna zşe. Q Fot. Archiwa Ǡrm
Stelaǚ do umywalki Ǡrmy Viega Eco Plus pozwala na pşynną regulacjİ wysokoƜci bez najmniejszego wysişku. Wystarczy nacisnąč przycisk, aͮumywalka podniesie siİ samoczynnie wͮzakresie od 70 do 90 cm. Lekkie oparcie dşoni powoduje jej opuszczenie, umoǚliwiając na przykşad wygodne mycie rąk wͮpozycji siedzącej.
DostØpnođÈ trzeba projektowaÈ od poczÆtku ANNA SCHAFFELHUBER, MEDALISTKA PARAOLIMPIADY, AMBASADORKA KOLEKCJI VILLEROY&BOCH DO úAZIENEK DOST×PNYCH Jako uIJytkowniczka wózka inwalidzkiego nie zadajØ pytaý „dlaczego wstydziÈ siØ ûazienek bez barier”. DostØpnođÈ dla osób niepeûnosprawnych jest dla mnie oczywistođciÆ. Jednak temat moIJe staÈ siØ istotny dla kaIJdego, z powodu wypadku lub ze wzglØdu na wiek. JeIJeli ûazienka jest od poczÆtku projektowana pod kÆtem ograniczenia barier, wtedy nie pojawiajÆ siØ IJadne dodatkowe koszty. Natomiast w sektorze prywatnym standardy czØsto odrzucajÆ potrzeby na rzecz wygody. MyđlØ, IJe planiđci i architekci muszÆ zmieniÈ perspektywØ tak, aby wymagania osób niepeûnosprawnych równieIJ byûy brane pod uwagØ. Najlepiej byûoby, aby mogli mierzyÈ siØ z tym problemem juIJ podczas studiów. Projektanci czØsto zapominajÆ o naleIJnej dbaûođci o standardy, jakie powinny speûniaÈ produkty bez barier. Dla mnie jako uIJytkownika, normy nie majÆ znaczenia. Przepisy i specyƋkacje sÆ z pewnođciÆ istotne dla planistów i architektów, ale ja, codzienny uIJytkownik, chcØ đwietnego wzornictwa i praktycznych rozwiÆzaý, które zapewniÆ maksymalnÆ wygodØ i swobodØ ruchów. MuszØ czuÈ siØ komfortowo w ûazience.
26
NOWY WYMIAR ELEGANCJI
www.ultimecerrad.pl
BIZNES
MODA NA XXL ILU ZbNAS JESZCZE DEKAD} TEMU REALNIE MY¥LA O ObP YTKACH CERAMICZNYCH OSIkGAJkCYCH WYMIARY PONAD DWÓCH METRÓW? AbJEDNAK. WIELKI, AbMO¿E RACZEJ MEGAFORMAT STA SI} FAKTEM, ZASKARBIAJkC SOBIE UZNANIE PROJEKTANTÓW, ARCHITEKTÓW ORAZ INWESTORÓW. JAK NA TEN –bWCIk¿ NOWY PRODUKT –bREAGUJE POLSKI RYNEK? TEKST: MARTA BOROWSKA
Kolekcja Dechirer XL, format 300x100ͮcm (proj. Patricia Urquiola), prod. Mutina
P
rzez lata za pşytki wͮduǚym formacie uznawano
Od tamtej pory, tak zwany wielki format powiİkszyş siİ jakieƜ trzy
te wͮwymiarze 60x60 cm. DziƜ to jeden zͮpo-
razy... DziƜ najwiİksza dostİpna na rynku pşytka ceramiczna ma wy-
pularniejszych rozmiarów, jednak zͮ pewno-
miar 160x320ͮcm iͮposiada ją wͮswojej ofercie m.in. marka Casa Dolce
Ɯcią niewystarczająco wielki, by mówič oͮ nim
Casa –ͮCasamood, naleǚąca do grupy Florim (kolekcja Stones&Mo-
wͮ kategoriach pşytki XXL. Zmianİ przyniosşy
re 2.0) czy hiszpaţska marka Ascale by Tau, której oferta skşada siİ
boloţskie targi Cersaie wͮ2008 roku, na których to powiİkszone
wyşącznie zͮtego typu pşytek. Tak ogromne formaty powstają takǚe
formaty zaprezentowaşy m.in. marki Mutina wͮ kolekcji Dechirer
na polskiej ziemi –ͮpod marką Ultime, wͮfabryce Cerradu wͮStara-
zaprojektowanej przez Patriciİ Urquiolİ, Ragno wͮkolekcji Textile,
chowicach. „Odrobinİ” mniejsze rozmiary pşytek posiadają wͮswoim
czy Novoceram. Dşuǚsze boki pşytki siİgaşy wtedy 120ͮcm iͮtrzeba
portfolio wͮzasadzie wszyscy szanujący siİ producenci pşytki. Taki
przyznač, ǚe robişy duǚe wraǚenie.
krok nie powinien dziwič –ͮmegaformat to wyjątkowe rozwiązanie
28
BIZNES
estetyczne, które zdobywa coraz wiİksze uznanie odbiorców. AͮnowoƜci zawsze pozytywnie napİdzają rynek. NIE ZWALNIAMY TEMPA Polski rynek zͮ sukcesem stara siİ dotrzymač kroku reszcie Europy. Pod koniec 2016 roku swoją fabrykİ wielkich formatów wͮ Sieradzu otworzyşa Ceramika Tubądzin. Powstaje tu marka pşyt Monolith, które dostİpne są wͮwymiarze 120x240 cm. Oͮkierunku rozwoju tego produktu wͮ rozmowie zͮ naszym portalem mówiş Andrzej Ramel, czşonek zarządu Grupy Tubądzin: – MyƜlİ, ǚe wyzwaniem dla rynku pşytek ceramicznych wͮogóle
nie jest şazienka! razienka –ͮjako rynek, jako przestrzeţ –ͮsama wͮsobie siİ kurczy. Wyzwaniem dla producentów iͮdystrybutorów pşytek jest wejƜcie wͮinne obszary. Dowodem na takie podejƜcie do pşytki zͮperspektywy Tubądzina jest znajdująca siİ wͮsalonie Ǡrmowym przy fabryce wͮSieradzu strefa „Home”, wͮktórej znalazşy siİ wszystkie najwaǚniejsze domowe pomieszczenia: şazienka, kuchnia, jadalnia, salon, sypialnia czy garderoba. Kaǚde zͮnich zostaşo zaaranǚowane zͮwykorzystaniem wielkoformatowych pşyt. – Ideą towarzyszącą powstaniu nowej strefy Ǡrmowej byşa chİč przeniesienia odwiedzających do realnych wnİtrz –ͮtşumaczy Andrzej Ramel. –ͮDziİki temu mogą oni przekonač siİ, jak produkty Tubądzina prezentują siİ wͮ konkretnej przestrzeni, takǚe tej mniej oczywistej. Nasze pşyty wielkoformatowe iͮgresy barwione wͮmasie znajdują przecieǚ zastosowanie równieǚ jako fronty mebli, aͮtakǚe zabudowa szaf iͮdrzwi. KOLEJNA FABRYKA JUí DZIArA Wͮlipcu br. oͮzakoţczeniu budowy swojej fabryki ceramicznych pşytek wielkoformatowych wͮ Starachowicach poinformowaş Cerrad. Wykorzystane tu technologie pozwalają na produkcjİ pşyt wͮrozmiarach 160x320 cm. Ma byč tu produkowane 4 mlnͮm2 pşytek rocznie. – Nowa fabryka to efekt konsekwentnie realizowanej przez nas
strategii rozwoju poprzez inwestycje wͮ infrastrukturİ iͮ technologiİ, której gşównym celem jest oferowanie klientom innowacyjnych produktów, wyznaczających trendy wͮ aranǚacji wnİtrz –ͮmówi Paweş Bąk, prezes zarządu Cerrad. –ͮ Nie mam wątpliwoƜci, ǚe takie wşaƜnie są pşyty gresowe zͮnajnowszej kolekcji Ultime oͮniespotykanych dotąd na polskim rynku wymiarach 160×320 cm. Jeszcze do niedawna oͮtakich formatach mogliƜmy tylko marzyč. Dzisiaj ambicje projektantów iͮ inwestorów zamieniamy wͮ rzeczywistoƜč. Warto zaznaczyč, ǚe pşyty prasowane są wͮformacie 160x480ͮcm iͮciİte przed wypaşem, co daje niezwykle duǚą elastycznoƜč wͮzakresie kreowania ich docelowych wymiarów. Uzyskane wͮten sposób mniejsze formaty rozszerzą kolekcjİ, oddając do dyspozycji klientów znacznie bogatszy wachlarz produktów. Robi wraǚenie? OczywiƜcie. Dziİki tym dwóm inwestycjom, Polska produkcja pşytek Ɯmiaşo wkracza na aktualny europejski poziom. IͮzͮpewnoƜcią obie fabryki bİdą realizowaşy nie tylko zapotrzebowanie rodzimego rynku na megaformat.
Kolekcja Concrete marki Ultime Cerrad, format 160x320ͮcm, prod. Cerrad
Prostota i harmonia DOROTA MAKSYMOWICZ, ARCHITEKT I WúAĐCICIELKA INTERDYSCYPLINARNEGO BIURA PROJEKTOWEGO THE SPACE Pûyty wielkoformatowe majÆ kilka zalet. Po pierwsze, ich zastosowanie pozwala nam na eliminacjØ duIJej ilođci fug. A jeđli sÆ odpowiednio zakoýczone, fugi mogÆ mieÈ tylko 2 mm grubođci i bØdÆ prawie niewidoczne. Po drugie, wyglÆdajÆ bardzo estetycznie, niestandardowo, prosto i harmonijnie. Đciany i wnØtrza zyskujÆ na wyglÆdzie, zwûaszcza w minimalistycznych i nowoczesnych stylach.
Produkt o duIJych moIJliwođciach aranIJacyjnych AGA KOBUS I GRZEGORZ GOWOREK, ARCHITEKCI I WúAĐCICIELE STUDIA.O.
Pûytki w megaformatach wykorzystujemy prawie w kaIJdym projekcie i póİniej w realizacji. Proponujemy go na podûogi, blaty, fronty, đciany. Daje on bardzo duIJe moIJliwođci aranIJacyjne. We wnØtrzach o charakterze minimalistycznym tworzy duIJe bryûy, pûaszczyzny jednolitej faktury i tekstury. WyglÆda to bardzo nowoczeđnie i architektonicznie, a we wnØtrzach o bardziej zûoIJonej stylistyce tworzy idealne tûo do wyeksponowania stylowych detali.
29
BIZNES
CO JESZCZE WͮKRAJU? Kiedy mowa oͮpolskim rynku, nie sposób nie zapytač oͮCerami-
Wielkie formaty potrzebujÆ promocji
kİ Paradyǚ czy Opoczno. Jednak póki co, wͮprzypadku Paradyǚa najdşuǚsze boki pşytek osiągają 180ͮcm (kolekcje: Aveiro, Tammi, Roble 30x180 cm). Wͮ przypadku Opoczna 120ͮ cm –ͮ mowa tu oͮkolekcji Natural wͮformacie 19,8x119,8 cm. Wszystkie zͮwspomnianych kolekcji to ceramiczne imitacje –ͮzresztą bardzo udane –ͮdrewnianych desek. Niezwykle ciekawą propozycjİ wͮprzypadku wielkich formatów ma takǚe dostİpna na polskim rynku marka Laminam. Oferuje ona pşyty wͮ rozmiarach 324x162ͮ cm zͮ tzw. spieków kwarcowych, czyli kompozycji naturalnych materiaşów: kwarcu, işów
SYLWIA KUCKO, WúAĐCICIELKA STUDIO NERO W OLSZTYNIE
şupkowych, skaş granitowych iͮ pigmentów ceramicznych. Powstaşy zͮtych skşadników granulat zostaje najpierw sprasowany, aͮnastİpnie spiekany, czyli wypalany wͮtemperaturze 1220 stopni C. Efekt? Pşaskie pşyty, które Ɯwietnie odwzorowują rysunek iͮfakturİ naturalnych materiaşów. Do tego mogą mieč zaledwie od 3 do 12ͮmm gruboƜci, co sprawia, ǚe są „stosunkowo” (oczywiƜcie jak na pşytİ wͮmegaformacie) lekkie. Pşytki wielkoformatowe, chociaǚ wciąǚ bardzo drogie, zdecydowanie jako jedyne potraǠą stworzyč niesamowite wraǚenie niezakşóconej liniami poşączeţ powierzchni –ͮczİsto dopiero wtedy wzory nabierają wşaƜciwych proporcji iͮwyrazu. Ciekawie wygląda takǚe kwestia zastosowaţ dla tego rodzaju pşyt. To juǚ nie tylko Ɯciany, podşogi iͮfasady budynków. ¯miaşo moǚna je wykorzystywač jako np. blaty stoşów, blaty kuchenne, monolityczne obudowy wpuszczanych wanien, czy blaty do umywalek podblatowych. InnowacyjnoƜč ich zastosowaţ oraz precyzja montaǚu sprawiają, ǚe producenci informacjİ oͮtym produkcie kierują gşównie do architektów iͮprojektantów. IͮwşaƜnie ich wͮkolejnym numerze „Design/Biznes” zapytamy oͮopiniİ na temat megaformatów.
Q
Gresy wielkoformatowe – i trzeba tu zaznaczyÈ, IJe mówimy o pûytkach w formacie 120x240 czy 100x300 cm, a nie tych mniejszych – cieszÆ siØ coraz wiØkszÆ popularnođciÆ. Zarówno wđród architektów, jak i klientów ostatecznych. Ich temat jest wciÆIJ nowy i wymaga wiØkszego rozpropagowania, aby na dobre zaistniaûy w đwiadomođci klientów. Pûyty sÆ juIJ widoczne na inwestycjach i wûađnie te gotowe realizacje sÆ najlepszÆ rekomendacja dla kolejnych. Po duIJych inwestycjach pojawiajÆ siØ juIJ mniejsze – jak domy i mieszkania. Dzieje siØ tak ze wzglØdu na to, IJe gresy te doskonale wpisujÆ siØ w aktualne trendy w projektowaniu wnØtrz: estetyka, nowoczesnođÈ, lekkođÈ i prosta forma. Đwietnie aranIJujÆ otwarte przestrzenie i monolityczne powierzchnie, których nie dzielimy niezliczonÆ ilođciÆ fug. Formaty dostosowane sÆ do róIJnych wysokođci, aIJ po 3,2 m. Pojawia siØ teIJ coraz wiØcej wzorów. Te najchØtniej wybierane to marmury oraz wzory innych kamieni, które w grubođci 10 i 12 mm znajdujÆ zastosowanie równieIJ jako blaty kuchenne, cementy, betony, deski, a takIJe indywidualnie komponowane graƋki doskonale pasujÆce do wnØtrz o róIJnych charakterach. Pûytki wielkoformatowe wydajÆ siØ byÈ doskonaûym wyborem zarówno do wnØtrz, jak i na zewnÆtrz budynków. MyđlØ, IJe bØdÆ coraz chØtniej wybierane przez klientów, zwûaszcza, IJe jest coraz wiØcej Ƌrm wykonawczych, które specjalizujÆ siØ w ich ukûadaniu. Wraz ze wzrostem zainteresowania klientów bØdzie rósû takIJe ich procentowy udziaû w sprzedaIJy pûytek.
CIEKAWOSTKI • Zaprezentowana w 2008 roku kolekcja Dechirer wûoskiej marki Mutina (proj. Patricia Urquiola) doczekaûa siØ swojej wersji XXL. To pûyty w formacie 100x300 cm. Ich wyjÆtkowođÈ polega na tym, IJe majÆ jedynie 3 mm grubođci – sÆ wzmocnione specjalnym wûóknem. DziØki temu pûytka przy tym wymiarze waIJy „zaledwie” 25 kg. • Wûoska marka Panaria stworzyûa kolekcjØ pûyt wielkoformatowych Zero.3, które dziØki natryskiwaniu ich w czasie produkcji tlenkiem srebra, posiadajÆ antybakteryjnÆ powierzchniØ. To đwietne rozwiÆzanie zarówno do kuchni, jak i ûazienek. Dodatkowo, wybrane pûytki z tej rozbudowanej kolekcji posiadajÆ grubođÈ jedynie 3,5 mm. DziØki temu metr kwadratowy takiej pûyty waIJy – jak podaje producent – tylko 7,5 kg.
Pşyty Coverlam dostİpne są m.in. wͮformacie 120x360ͮcm, prod. Grespania
30
• Marka Ascale by Tau, zostaûa stworzona wyûÆcznie z myđlÆ o wielkich formatach. W swoim portfolio posiada takIJe niesamowite pûyty z graƋcznymi dekorami wykonane z kamienia. Ich formaty to: 240x240, 300x300 i 320x320 cm.
P YTY GRESOWE WIELKOFORMATOWE 100x100ͮcm Iͮ120x120ͮcm Iͮ120x240ͮcm Iͮ120x260ͮcm Iͮ100x300ͮcm Iͮ160x320ͮcm Iͮ120x360ͮcm 3,5ͮmm Iͮ5,6ͮmm Iͮ6ͮmm Iͮ10,5ͮmm Iͮ12ͮmm
STUDIO NERO • ul. Lubelska 39 • 10-408 Olsztyn
+48 534 075 100
import@studionero.pl
www.facebook.com/STUDIONEROOLSZTYN
FELIETON
ARKADIUSZ KACZANOWSKI REDAKTOR NACZELNY PORTALU DESIGNBIZNES.PL
CHODōCIE NA TARGI! IMPREZY TARGOWE IbFESTIWALOWE WbPOLSCE IbNA ¥WIECIE BIJk REKORDY JE¥LI IDZIE ObLICZB} ZWIEDZAJkCYCH. OSTATNIE ISALONI ODWIEDZI O 435 TYS. OSÓB. CEVISAM} –bPONAD 90 TYS. ISH –b200 TYS. POLSKIE IMPREZY ZbROKU NA ROK TE¿ ROSNk. ARENA DESIGN WbPOZNANIU WYPI}KNIA A, WARSAW HOME POTRZEBUJE WI}CEJ HAL ZbROKU NA ROK, AbW WARSZAWIE WbTYM ROKU NA JESIENI CZEKA NAS KOLEJNE, ¥WIE¿E WYDARZENIE DLA SPECJALISTÓW OD WN}TRZ –bMOOD CONCEPT. SKkD TEN BOOM IbCZY SOBIE ZbNIM RADZIMY?
J
uǚ jakiƜ czas temu czuliƜmy, ǚe musi nadejƜč renesans targów.
Targi to przestrzeţ dla biznesu (ale nie koniecznie do robienia go
íe chwila wycofania, niewiary marek wͮformuşİ, jest tymcza-
wşaƜnie tam), zabawy (moǚe nawet trochİ festynowej), pokazu
sowa. Potrzebna byşa tylko odnowa, docenienie iͮlepsze zrozu-
marketingowej, optymistycznej sişy kreacji. To coraz czİƜciej teǚ
mienie nowej rzeczywistoƜci. Wystawcy to dostrzegają, zwie-
miejsce dyskusji, analizy, spotkaţ profesjonalistów, którzy nadają
dzający teǚ –ͮdlatego iͮjednych, iͮdrugich jest coraz wiİcej.
na tych samych falach iͮchcą rozmawiač. Aͮnie tylko kupowač.
Targi dziƜ to nie tylko miejsce do zawierania kontraktów, dopina-
Są teǚ festiwale designu, które wͮPolsce wyznaczają kierunek re-
nia biznesów. Byşy tym od początku lat 90. do caşkiem niedawna.
ǡeksji. To miejsca zatrzymania, namysşu, dystansu. Tam rodzą siİ
Zresztą jeszcze nie wszyscy polscy producenci zdali sobie sprawİ,
idee, tam wyznacza siİ trendy (czİsto dopiero podƜwiadomie).
ǚe czasy są inne. Jest u naszych przedsiİbiorców ten przymus za-
Tegoroczne Gdynia Design Days oraz ródǘ Design Festival poka-
mkniİcia dnia sprzedaǚą, wyrobienia sşupków statystyk.
zaşy czemu nie muszą rywalizowač zͮimprezami targowymi. Tam
Nie wszyscy jeszcze dostrzegli, ǚe publika iͮzwiedzający siİ zmienili
wiedzą, ǚe handel to nie wszystko. Choč nie wszyscy producenci
–ͮkontrahenci owszem na targi przychodzą, ale nie są one juǚ jedy-
(wͮprzypadku festiwali czytaj: „sponsorzy”) şapią tİ róǚnicİ iͮpo-
nym miejscem spotkania zͮnimi. Jest coraz wiİksza grupa nowych
ziom oczekiwaţ zwiedzających.
odbiorców: architektów, projektantów, designerów, studentów.
Polski biznes zapomina, albo jeszcze nie pojąş wͮ peşni, ǚe jest
UwierzylibyƜcie, ǚe są to specjaliƜci, których uda siİ ich Ɯciągnąč na
wşadzą. íe ma zobowiązania szersze, niǚ tylko zarabianie. Jako
tak techniczne targi, jakimi są poznaţskie Instalacje? My wierzyli-
uczestnicy wydarzeţ poƜwiİconych designowi powinniƜmy wiİ-
Ɯmy, bo widzimy jak siİ Wasze potrzeby iͮzainteresowania zmie-
cej oczekiwač od wystawców. Gdy jestem na festiwalu, oczekujİ
niają. Dlatego zaprosiliƜmy Was na nasze Forum razienka.PRO.
utrzymania poziomu dyskusji, reǡeksji zaproponowanej przez or-
PrzyszliƜcie. Byşo Was duǚo. Aͮ potem spotykaliƜmy siİ na targo-
ganizatorów. Targowe stoiska na wydarzeniu takim jak Gdynia
wych halach.
Design Days czy ródǘ Design Festival są lekkim nietaktem wobec
Rozmawiaşem wͮPoznaniu zͮprzedstawicielem jednej zͮmarek, któ-
uczestnika wydarzenia.
ra dostarcza produkty do wyposaǚania şazienek publicznych. „Chy-
Skoro jesteƜcie tacy duzi, robicie taki kreatywny biznes –ͮpokaǚcie,
ba mamy juǚ doƜč trochİ relacji na odlegşoƜč. Spotkaţ wͮprzestrze-
ǚe umiecie wyznaczač kierunki. Porozmawiajcie. To moim zdaniem
ni wirtualnej. To jest za zimne, sterylne” –ͮoceniş. Trudno oͮlepsze
powinien byč podstawowy wymóg wobec kaǚdego, kto chce po-
wytşumaczenie sukcesu targów. Zͮjednej strony –ͮmamy doƜč oglą-
jawič siİ na festiwalu designu iͮna targach. Organizatorzy tego nie
dania obrazków iͮǠlmów. Chcemy poczuč przedmioty, zobaczyč ja-
powiedzą, muszą przecieǚ mieč za co zrobič event.
kie są naprawdİ, zrozumieč je. AͮjeƜli prowadzimy biznes: chcemy
Wiİc mówiİ jako uczestnik: zapomnijmy na chwilİ oͮ sprzedaǚy.
spotkač siİ zͮtymi, którzy za te przedmioty odpowiadają, mogą byč
Macie ciekawsze tematy, oͮktórych moǚemy zͮWami dyskutowač.
naszymi przewodnikami, wsparciem albo inspiracją.
JesteƜmy gotowi. Q
32
PRZERWA NA KAWF
ϴ Wielu producentów ma wşasne technologie, które pomagają wͮwyborze rozwiązaţ şazienkowych do kaǚdego typu wnİtrza. Wͮtym roku swoja aplikacjİ wprowadzişa marka Kludi. VR360 przenosi wͮwirtualny Ɯwiat şazienek zͮproduktami tej marki. Przy uǚyciu okularów 3D moǚna şatwiej ocenič walory wizualne armatury, nawet jeƜli nie jest ona akurat dla nas Ǡzycznie dostİpna.
Ϸ Aplikacja AR od Villeroy&Boch to narzİdzie, które pomaga sprawdzič jak dany produkt sprawdzi siİ we wnİtrzach. Wystarczy tylko umieƜcič wͮmiejscu gdzie chcemy zamontowač dany produkt odpowiedni znacznik, aͮspecjalna aplikacja naniesie na obraz uchwycony przez kamerİ tabletu model 3D danego produktu zͮoferty producenta.
AR/VR/ĖAZIENKA TECHNOLOGIE VR (WIRTUALNEJ RZECZYWISTO¯CI) ORAZ AR (POSZERZONEJ RZECZYWISTO¯CI) SZTURMEM PODBIJAJ NASZ WYOBRAëNIF. DZIFKI NIM MOíNA WYL DOWA! Wͮ¯RODKU ¯WIATA WYKREOWANEGO WͮGRZE, ZOBACZY! JAK WYGL DArO POWSTANIE WARSZAWSKIE CZY SIF UCZY!. TAKíE WͮPROJEKTOWANIU WNFTRZ IͮSPRZEDAíY WYPOSAíENIA rAZIENEK CORAZ CZF¯CIEJ KORZYSTAMY ZͮTEGO TYPU NARZFDZI.
ϴ Podczas tegorocznego Tubądzin Design Days jedną zͮciekawostek byşa moǚliwoƜč zwiedzenia wirtualnej şazienki zͮaranǚacjami stworzonymi przez producenta pşytek. Tzw. „Kostka VR” to Ǡzyczne pomieszczenie, które wͮskali 1:1 pozwala odwzorowač wizjİ architekta, aͮklientowi –ͮporuszač siİ po niej przy uǚyciu specjalnych okularów iͮnarzİdzi. Czy wkrótce zobaczymy coƜ takiego wͮsalonach jako narzİdzie wspierające sprzedaǚ?
Ϸ A teraz coƜ bardziej zͮmyƜlą oͮbiznesie –ͮdla producentów oraz salonów. Zespóş ActumLab stworzyş platformİ, która pomaga wͮprzygotowaniu wirtualnych showroomów, konǠguratorów lub moduşów do wizualizacji zͮwykorzystaniem technologii AR. Wystarczy tak naprawdİ smartfon albo tablet, by móc na obraz realnego Ɯwiata nakşadač dowolne modele obiektów 3D. Nie są potrzebne ǚadne znaczniki, aͮpo tak zaaranǚowanej przestrzeni moǚna siİ nawet poruszač.
ϵ Rozwój iͮcoraz powszechniejsza dostİpnoƜč takich narzİdzi, jak gogle wirtualnej rzeczywistoƜci, sprawiają, ǚe podróǚe wͮcyfrowe Ɯwiaty stają siİ dostİpne dla kaǚdego. Firma CAD Projekt K&A udostİpnişa wͮtym roku aplikacjİ obserVeR. Umoǚliwia ona przeprowadzenie wͮczasie rzeczywistym wirtualnego spaceru po zaprojektowanym wnİtrzu. Aplikacja obserVeR jest kompatybilna zͮprogramem CAD Decor Pro iͮmoduşem Render PRO.
33
BIZNES
SPOTKANIE PROFESJONALISTÓW AZIENKA STAJE SI} MIEJSCEM, WbKTÓRYM CHCEMY SP}DZAm CORAZ WI}CEJ CZASU. DLATEGO KA¿DY ELEMENT MA WbNIEJ ZNACZENIE. JAK PROJEKTOWAm T} PRZESTRZE ZGODNE ZbDUCHEM CZASU IbJAK PRACOWAm ZbPRODUCENTAMI? ROZMAWIALI¥MY ObTYM PODCZAS FORUM AZIENKA.PRO WbKWIETNIU. IbJU¿ DZI¥ ZAPRASZAMY NA CIkG DALSZY DYSKUSJI –bKOLEJNE FORUM JU¿ 4bPA½DZIERNIKA WbPOZNANIU ORAZ 20 PA½DZIERNIKA WbWARSZAWIE. TEKST: ARKADIUSZ KACZANOWSKI
F
orum rAZIENKA.PRO to cykl spotkaţ dedykowanych profesjonalistom branǚy şazienkowej. Pierwsza edycja wydarzenia odbyşa siİ podczas targów Instalacje 2018
wͮPoznaniu. Podczas trzech dni (23-25 kwietnia 2018 roku) rozmawialiƜmy zͮproducentami, wşaƜcicielami Ǡrm handlowych, architektami, projektantami oraz wykonawcami oͮrozwoju iͮprzyszşoƜci branǚy şazienkowej. ROZMOWY OͮBIZNESIE Kaǚdy zͮdni byş dedykowany wybranej grupie zawodowej. 23ͮkwiet-
nia spotkaliƜmy siİ zͮ przedstawicielami biznesu iͮ liderami rynku. Dyskusje oraz prelekcje wypeşnişy scenİ Forum. To byş dla nas teǚ szczególny dzieţ –ͮpokazaliƜmy pierwsze wydanie naszego magazynu „Design/Biznes”. DyskutowaliƜmy oͮroli iͮzobowiązaniach liderów –ͮdo rozmowy zaprosiliƜmy przedstawicieli producentów iͮsklepów zͮ wyposaǚeniem şazienek. NaƜwietlaliƜmy teǚ dobre iͮ zşe praktyki wͮsalonach şazienek. Wreszcie: zaprezentowaliƜmy nowatorski sposób komunikacji marki zͮprojektantem iͮarchitektem oraz uchyliliƜmy rąbka tajemnicy wͮtemacie wdraǚania produktów na rynek. Czy to moǚliwe, by biznes, dostawcy, obserwatorzy trendów iͮprojektanci znaleǘli siİ wͮ jednym miejscu? 24 kwietnia tak siİ staşo –ͮwszyscy byli obecni podczas Dnia Projektantów na Forum razienka.PRO. Dziİki temu profesjonalnie iͮdogşİbnie mogliƜmy siİ przyjrzeč, jak ewoluuje iͮzmienia siİ biznes oraz przestrzeţ do şazienek. To jedyne tak sproǠlowane spotkanie wͮPolsce, gdzie obecni są najwaǚniejsi profesjonaliƜci od branǚy şazienek. Oͮczym rozmawialiƜmy wͮtym roku?
34
1
BIZNES
KONIEC MINIMALIZMU?
aranǚacyjne. Wnİtrza mogą byč bardziej monolityczne, aͮnawet
Wieszczymy kres minimalizmu we wnİtrzach şazienkowych. Ta-
monumentalne.
kie wraǚenie mamy po tegorocznych wydarzeniach targowych
Podczas drugiej czİƜci spotkania scenİ oddaliƜmy we wşadanie
za granicą. Faktury, nowe kolory iͮksztaşty, bogactwo iͮskompli-
projektantom, designerom iͮspecjalistom od wdraǚania produktów.
kowania form –ͮte elementy bİdą coraz bardziej widoczne. Szcze-
Dzieţ Projektantów to bowiem teǚ okazja, by poznač jak pracują inni
góşowo opowiadaşa oͮtym Anna Raducha-Romanowicz, redaktor
profesjonaliƜci –ͮswoimi doƜwiadczeniami podzieliş siİ zͮnami Marcin
naczelna magazynu „Design/Biznes”. Ania na portalu www.desi-
KoƜciuch (Ultra-Architekci), Mikoşaj Wierszyşşowski (Wierszyşşow-
gnbiznes.pl regularnie przedstawia trendy, zjawiska oraz nowe
ski iͮProjektanci), rukasz Stawarski iͮBartşomiej Pawlak (pracownia
obszary rozwoju wyposaǚenia şazienek.
Pawlak&Stawarski) oraz Michaş Droǚdǚ (Ceramika Paradyǚ).
Sebastian Diener zͮǠrmy Villeroy&Boch Fliesen opowiadaş zͮkolei
Wszystkie spotkania odbywaşy siİ wͮprzestrzeni Forum oraz Galerii
oͮ rozwoju pşytek wielkoformatowych oraz moǚliwoƜciach, jakie
Innowacji, wͮktórej prezentowaliƜmy najciekawsze rozwiązania do
dają projektantom. Rosnąca popularnoƜč tego typu produktów
wnİtrz, gşównie şazienek. Tematów do rozmów jest wiele –ͮdlatego
oraz niezwykşe kolekcje wprowadzane przez pşytkowe marki,
juǚ tej jesieni Forum rAZIENKA.PRO powróci. Wiİcej szczegóşów
sprawiają, ǚe przed architektami otwierają siİ nowe moǚliwoƜci
–ͮw ramce na stronie 37. Q
DZIEü BIZNESOWY 1
W dyskusji „Globalny-krajowy-lokalny. Jak zbudowač iͮumocnič swoją pozycjİ wͮbranǚy wyposaǚenia şazienek” udziaş wziİli Zbigniew Gonsior (Ferro), Krzysztof Kaczmarek (Tece), Marek Przybyş (razienkaPlus.pl), Wojciech Radelczuk (Geberit), Adam Roǚko (Reǡeks) oraz Arkadiusz Kaczanowski (Design/Biznes).
2
O krokach do skutecznej komunikacji zͮinstalatorami iͮprojektantami oraz oͮtym, jak zostač liderem, opinii mówişa Justyna Krawczyk-Sokoşowska zͮJ2 Communication Designers,
3
Lider wͮbranǚy şazienkowej…czyli kto? Blaski iͮcienie ekspozycji wͮsalonach şazienkowych zaprezentowaş Marcelin Matusiaka zͮGfK Polonia.
4
Produkt, rynek, nowoƜci –ͮSebastian Diener zͮVilleroy&Boch Fliesen pokazaş jak skutecznie wdraǚač nowoƜci na rynku pşytek ceramicznych.
2
3
4
35
BIZNES
DZIEü PROJEKTANTÓW 1
Szerokie spojrzenie na związki architektury iͮidei idee zaproponowaş Marcin KoƜciuch zͮpracowni Ultra-Architects.
2
Prezentacja Bartşomieja Pawlaka iͮrukasza Stawarskiego, to byşa skupiona na detalach opowieƜč oͮpracy nad meblami, ceramiką (zarówno tİ stoşową jak iͮşazienkową), wystawami iͮekspozycjami dla konkretnych marek.
1
Mikoşaj Wierszyşşowski zͮpracowni Wierszyşşowski iͮProjektanci pokazaş, wͮjaki sposób ewoluuje przestrzeţ wspóşczesnej şazienki.
4
Forum rAZIENKA. PRO byşo okazją do spotkaţ, rozmów iͮzawierania nowych kontaktów przydatnych wͮdalszej pracy. Nagroda gşówna –ͮvoucher oͮwartoƜci 15 tys.ͮzş na promocjİ na portalu Homebook.pl (który koţczy wͮtym roku 5 lat iͮwsparş nas przy organizacji wydarzenia) –ͮtraǠşa do Ewy Szymczak.
2
4
36
3
5
Michaş Droǚdǚ zͮCeramiki Paradyǚ (ekspert zͮwieloletnim doƜwiadczeniem wͮpracy na styku biznesu iͮdesignu) opowiadaş oͮrozwoju produktu iͮroli designu wͮtym procesie.
6
Galeria Innowacji to przegląd najciekawszych nowoƜci do şazienki –ͮproduktów, technologii oraz miejsce spotkaţ. Wͮprzestrzeni Galerii odbyş siİ Dzieţ Projektanta, wykşady iͮdyskusje wͮramach Forum.
3
5
BIZNES
ORGANIZATORZY
PATRONI
6
ZAPRASZAMY DO POZNANIA I WARSZAWY. Forum úAZIENKA.PRO wraca juIJ jesieniÆ 4 paİdziernika spotkamy siØ podczas targów Invest Hotel w Poznaniu, by rozmawiaÈ o projektowaniu i rynku wyposaIJenia ûazienek hotelowych. MiØdzynarodowe Targi Gastronomiczne i WyposaIJenia Hoteli Polagra Gastro i Invest Hotel sÆ dla branIJy HoReCa najlepszym İródûem wiedzy na temat nowatorskich rozwiÆzaý, zarówno tych sprzØtowych, jak i koncepcyjnych. EkspozycjØ co roku tworzÆ czoûowi polscy producenci i dystrybutorzy sprzØtu i wyposaIJenia lokali gastronomicznych i hotelarskich.
Z kolei 20 paİdziernika, podczas wydarzenia Mood Concept w Warszawie skupimy siØ na aspekcie twórczođci oraz oryginalnođci w przestrzeni ûazienkowej. Formuûa Mood Concept nastawiona jest na promocjØ najlepszego, oryginalnego wzornictwa, a ekspozycja koncentruje siØ szczególnie na produktach o wysokiej jakođci wykonania i ponadprzeciØtnych walorach uIJytkowych. ZwiedzajÆcy znajdÆ tu wyselekcjonowanÆ ofertØ najnowszych kolekcji wnØtrzarskich marek premium. Serdecznie zapraszamy przedstawicieli Ƌrm producenckich, handlowych, architektów i projektantów. Do zobaczenia! WiØcej na www.lazienka.pro
37
BIZNES
NIKT NIE JEST NIEZNISZCZALNY Kamila Rowięska to autorka 7 bestsellerów, certyƙkowany master facilitator, trener, dyplomowany coach i inwestor. Specjalizuje siî w szkoleniach z zakresu budowania swojej wewnîtrznej siėy, sprzedaŐy, budowania zespoėu, asertywnoįci oraz z zarzÚdzania sobÚ w czasie. I wėaįnie te wartoįci chciaėem skonfrontowaÜ z problemem wypalenia zawodowego wįród architektów i projektantów. ROZMAWIAr: PIOTR SAWCZUK
C
zy wͮobecnych czasach czİsto mamy do czynie-
te same mechanizmy. Osoba, która zbliǚa siİ do wypalenia zawo-
nia zͮwypaleniem zawodowym?
dowego czİsto staje siİ cyniczna, negatywna wewnątrz siebie
Tak. Wypalenie zawodowe dotyka wielu grup
iͮna zewnątrz. Reaguje defensywnie na nowe pomysşy. Jest wy-
iͮ oczywiƜcie nie omija takǚe projektantów czy ar-
czerpana, mniej skoncentrowana, przez co moǚe popeşniač wiİcej
chitektów. Wypalenie zawodowe pojawia siİ dziƜ coraz czİƜciej,
bşİdów. JeƜli rzecz dotyka architekta czy projektanta, moǚemy
poniewaǚ ludzie coraz wiİcej pracują.
spostrzec, ǚe jest on nieproduktywny, odtwórczy. Objawem bİ-
Czym moǚe zaowocowač wypalenie zawodowe wͮprzypadku
negatywnie na swoje projekty, na swoje „dzieşo”. Projektant do-
architekta lub projektanta?
tkniİty wypaleniem moǚe oczekiwač od siebie wͮtym momencie
Przede wszystkim architekt dotkniİty wypaleniem nie bİdzie
duǚo wiİcej iͮ zͮ pewnoƜcią bİdzie draǚnişo go to, ǚe nie speşnia
kreatywny. Nie bİdzie miaş nowych pomysşów. Ten zawód pod
–ͮwe wşasnych oczach, swoich oczekiwaţ. Trzeba teǚ zaznaczyč,
wzglİdem wypalenia nie róǚni siİ od innych profesji. Tu zachodzą
ǚe zawód architekta czy projektanta, to zawód obciąǚony duǚą
dzie teǚ to, ǚe nic mu siİ nie podoba. Takie osoby caşy czas patrzą
38
Fot. Kamila Rowiţska /Shootit, fotograf: Wojciech Pawşowski
BIZNES
Absolwentka Politechniki ĐlÆskiej – kierunku ZarzÆdzanie PrzedsiØbiorstwem – oraz Szkoûy WyIJszej Psychologii Spoûecznej i Laboratorium Psychoedukacji, gdzie ukoýczyûa Coaching. Przez 13 lat, ze spektakularnymi sukcesami, budowaûa zespóû sprzedaIJowy dla jednego ze szwedzkich koncernów. ZarzÆdzaûa w nim grupÆ 3500 osób. Trudne dođwiadczenia osobiste spowodowaûy, iIJ zdecydowaûa siØ zaûoIJyÈ Rowiýska Business Coaching i skoncentrowaûa siØ na pomaganiu innym w dokonywaniu pozytywnych zmian w ich IJyciu. Rocznie w caûodniowych szkoleniach prowadzonych przez KamilØ RowiýskÆ, bierze udziaû ponad 7000 osób. W tym architekci i projektanci.
Pobierz bezpûatny ebook z Èwiczeniami coachingowymi na www.KamilaRowinska.pl
39
BIZNES
konkurencją. Kaǚdy stara siİ byč lepszy od innego, kaǚdy przy-
waş piİkne wnİtrza, niesamowite przedmioty”. Aͮpóǘniej okazuje
gląda siİ pracy innych, krytykuje, wytyka bşİdy. Iͮta konkurencja,
siİ, ǚe oprócz samego projektowania, architekt musi jeszcze sprze-
dziİki temu jest widoczna. Taka osoba nieustannie pracuje nad
dač swoje usşugi, dopilnowač faktur, upomnieč siİ oͮpşatnoƜci od
sobą, nad swoją kreatywnoƜcią, natomiast caşy czas jest naraǚo-
zleceniodawców, musi Ɯledzič zapisy umowy. Wtedy samo projek-
na na ocenianie.
towanie moǚe byč przyčmione. Iͮwtedy nastİpuje ten trudny moment, na który jest rada. Mianowicie koniecznoƜč rozbudowania
Co wͮtakim razie robič, aby wypalenie nas nie dotknİşo? Jak
zespoşu. Po co? Aby delegowač obowiązki. Wͮzespole jest tak, ǚe
siİ nie dač wypalič? Wiadomo, ǚe prostej recepty na to nie
kaǚda osoba skupia siİ na tym, co potraǠ zrobič najlepiej. Wiado-
ma, natomiast co oͮtym zjawisku naleǚy wiedzieč iͮkiedy za-
mo, ǚe biuro projektowe samym projektowaniem ǚyşo nie bİdzie,
reagowač?
poniewaǚ nie obejdzie siİ bez faktur, telefonów, umów, sprzedaǚy,
Kluczowe jest zdawanie sobie sprawy zͮ tego, ǚe ten moment
budowania marki. Waǚne jest wtedy, ǚeby osoba projektująca nie
moǚe wͮogóle nastąpič iͮǚe nikt zͮnas nie jest niezniszczalny. Iͮna-
musiaşa brač do gşowy takich kwestii iͮaby mogşa siİ skupič na tym,
wet przy wielkiej mişoƜci do swojego zawodu, naleǚy zdač sobie
co najlepiej potraǠ robič.
sprawİ, ǚe mogą pojawič siİ takie momenty, wͮktórych bİdziemy mniej efektywni. PowinniƜmy przechodzič naturalną Ɯcieǚką
Na projektowaniu.
rozwoju, wͮktórej najpierw zdobywamy doƜwiadczenie, uczymy
Owszem.
siİ nowych rzeczy, pozwalamy sobie na popeşnianie bşİdów. Potem wchodzimy na poziom ekspercki iͮto są zşote lata naszej pra-
Czym nadmiar obowiązków iͮwͮkoţcu wypalenie zawodowe
cy. Tu naleǚy jak najlepiej wykorzystač swój potencjaş. Mówimy
moǚe skutkowač dla czşowieka?
tu oͮ przestrzeni pomiİdzy 35–45 rokiem ǚycia. Póǘniej, jeƜli nie
Zaleǚy na jakim etapie ǚycia iͮsamoƜwiadomoƜci jesteƜmy. Mogą
zrobiliƜmy tego wczeƜniej, powinniƜmy wejƜč na poziom budo-
to byč zaburzenia snu, zaburzenia şaknienia. Moǚliwe jest popa-
wania zespoşu, delegowania zadaţ iͮ stawiania przed sobą no-
danie wͮnaşogi. Widoczne bİdzie przygnİbienie, które moǚe siİ
wych wyzwaţ. Chodzi oͮto, aby zapewnič sobie rozwój, ƜwieǚoƜč,
przerodzič nawet wͮdepresjİ –ͮczyli trudną do wyleczenia choro-
inne spojrzenie. Dla wielu osób rolą zbawienną jest rola mentora.
bİ (gşównie dlatego, ǚe maşo kto, traktuje ją jako chorobİ iͮpod-
Taka postač potraǠ podzielič siİ swoją wiedzą, doƜwiadczeniem.
chodzi rzetelnie do leczenia). Bİdziemy nieefektywni zawodowo,
PotraǠ na swoim realnym przykşadzie pokazač, jak zdobyta wie-
ale takǚe bİdziemy wͮzşej kondycji Ǡzycznej iͮpsychicznej wͮǚyciu
dza rozkşada siİ na caşej karierze zawodowej. JeƜli jesteƜmy sami
prywatnym. Trzeba zdač sobie sprawİ zͮ tego, ǚe praca, to nie
wͮswoim Ɯwiecie, to tracimy perspektywİ iͮmoǚemy nie zauwa-
jest nawet poşowa naszego ǚycia. To czİsto ¾ naszego ǚycia. Jed-
ǚyč czegoƜ waǚnego –ͮco jest tuǚ obok.
nak kluczowe godziny naszego dnia, wypeşnia nam nasza praca,
Mentor to dla mnie duǚe sşowo wͮdzisiejszych czasach. Aͮczy
uǚywając naszego zawodu. Proszİ zauwaǚyč, ǚe czİsto nie mó-
dąǚenie do doskonaşoƜci, ideaşu, podąǚanie za swoim wzorem,
wimy „Jestem tatą, mamą, ǚoną czy mİǚem”. Mówi siİ „Jestem
mentorem, nie moǚe byč zgubne iͮ przynieƜč wşaƜnie skutek
architektem, lekarzem, dziennikarzem...”. Praca, którą wykonuje-
wypalenia pt. „Jemu siİ udaşo, aͮmi ciągle nic nie wychodzi.”?
my, ma ogromny wpşyw na to, jak postrzegamy samego siebie,
Generalnie, dąǚenie do poziomu mistrzowskiego jest czymƜ, co
aͮtakǚe na jakoƜč naszego ǚycia.
nasz zawód. My teǚ, bardzo czİsto podƜwiadomie, okreƜlamy siİ
raczej powinno nam pomagač. Wtedy zawsze mamy jakiƜ obszar, wͮktórym moǚemy siİ rozwijač, wͮktórym moǚemy coƜ udosko-
Czy my wͮtakim razie ǚyjemy po to, ǚeby pracowač? Czy pra-
nalič, zrobič lepiej. Wydaje mi siİ, ǚe obszar projektowy jest bar-
cujemy, ǚeby ǚyč?
dzo chşonny. Fajnie byşoby pomyƜleč iͮznaleǘč jakąƜ lukİ iͮmisjİ,
Na poziomie ƜwiadomoƜci, wͮktórym ktoƜ samodzielnie decyduje
którą chciaşoby siİ wͮtym swoim zawodzie speşnič iͮwypeşnič.
siİ, ǚeby kierowač swoją rzeczywistoƜcią iͮ swoim ǚyciem, ǚyjemy po to, ǚeby realizowač swój potencjaş poprzez pracİ. Czuje-
Misja aͮ praca to odwieczny problem... Wiadomo, ǚe şatwiej
my, ǚe dajemy wartoƜč innym ludziom, Ɯwiatu, wyraǚamy swoją
jest, kiedy praca jest naszą pasją. Co natomiast zrobič, jeƜli
kreatywnoƜč, realizujemy talenty. Jest teǚ grupa spoşeczna, która
nasza praca zͮnaszą pasją siİ nie pokrywa?
idzie do pracy, ǚeby odbİbnič swoje 8 godzin iͮdopiero po tym za-
Wͮtakim wypadku są dwie opcje. Pierwsza to decyzja związana
czyna siİ dla nich ǚycie. Aͮpowinno byč tak, ǚe urodziliƜmy siİ po
zͮ przebranǚowieniem. JeƜli jesteƜmy wͮ wieku, wͮ którym widzi-
to, ǚeby realizowač swój potencjaş na kilku pşaszczyznach iͮpşasz-
my szansİ, ǚe moǚemy robič coƜ innego niǚ do tej pory iͮzarabiač
czyzna zawodowa jest jedną zͮnich.
wͮinny sposób, osobiƜcie, doradzaşabym wşaƜnie przebranǚowienie. Tutaj jednak trzeba sobie znaleǘč odpowiedǘ na pytanie, co
Czy Pani, jako coach, trener, wͮswojej pracy spotyka siİ zͮar-
powoduje, ǚe praca, którą wykonujİ, nie jest moją pasją? Co takie-
chitektami, projektantami? Czy ta grupa zawodowa teǚ zgşa-
go siİ wydarzyşo, co siİ staşo, ǚe wybraliƜmy tİ pracİ? Moǚe byč
sza siİ po pomoc?
tak, ǚe ktoƜ pomyƜlaş sobie „Zostanİ projektantem. Bİdİ projekto-
OczywiƜcie.
40
BIZNES
Czasem warto rozwaǚyč moǚliwoƜč rozbudowania zespoşu –ͮaby delegowač obowiązki. Wͮzespole kaǚda osoba skupia siİ na tym, co potraǠ zrobič najlepiej. Fot.: Pixabay
Czego architekt czy projektant oczekuje?
inspiracji. Naleǚy teǚ pamiİtač, ǚe wͮ kaǚdym zawodzie –ͮ archi-
Dokşadnie tego samego, czego oczekują inni. Znalezienia sensu
tekta, wykşadowcy czy stomatologa –ͮwaǚne jest to, ǚeby znaleǘč
ǚycia, zwiİkszenia swojej efektywnoƜci. Architekci przychodzą
dla siebie odskoczniİ. Dla jednych moǚe to byč rodzina, osobiƜcie
do mnie po to, ǚeby nauczyč siİ lepiej sprzedawač swoje usşu-
uwaǚam, ǚe bardzo dobrą opcją jest sport. Codzienna aktywnoƜč
gi. Niektórzy przychodzą po to, ǚeby nauczyč siİ budowač ze-
Ǡzyczna, juǚ od 20 minut dziennie, jest wͮstanie ustrzec nas przed
spóş. Niektórzy bşİdnie uwaǚają, ǚe bycie architektem to bycie
wieloma chorobami, miİdzy innymi przed depresją.
„sterem, ǚeglarzem iͮ okrİtem” iͮ biorą na siebie zbyt duǚo. JeƜli po wielu latach, wykonują takie podstawowe czynnoƜci zͮtakim
Sşowo wsparcia na koniec?
ogromnym zaangaǚowaniem, to nie ma takiej moǚliwoƜci, ǚeby
Praca architekta czy projektanta wymaga poƜwiİcenia duǚej
siİ nie wypalili.
iloƜci czasu spİdzonego przed komputerem. WyjƜcie ze swojej „norki” na Ɯwiat, ma duǚe znaczenie. Kluczowe mogą tu byč spo-
Jak architekt moǚe siİ rozwijač?
tkania zͮmówcami inspiracyjnymi, trenerami, czy lektura ksiąǚki
Architekci czy projektanci mogliby poszerzač spektrum swoich za-
„Buduj swoje ǚycie odpowiedzialnie iͮ zuchwale” mojego autor-
interesowaţ. JeƜli ktoƜ wykonuje projekty wnİtrz, przedmiotów,
stwa, która pozwoli zobaczyč inną perspektywİ siebie iͮ nabrač
dobrym rozwiązaniem bİdzie zͮpewnoƜcią zapisanie siİ na zajİcia
nowej energii. Waǚne jest otworzenie siİ na coƜ wiİcej –ͮna na-
zͮrzeǘby, fotograǠi, malarstwa lub studiowanie historii sztuki. Bar-
branie dystansu od towarzystwa iͮzajİč związanych stricte zͮby-
dzo rozwojowe bİdą równieǚ podróǚe, które pozwolą na wşasne
ciem architektem czy projektantem.
oczy zobaczyč, jak inne kultury postrzegają piİkno czy teǚ uǚytecznoƜč. Taka odskocznia, moǚe byč przyczyną znalezienia nowych
Dziİkujİ za rozmowİ.
41
BIZNES
SPRZEDAm DESIGN DOBRZE ZAPROJEKTOWANY PRODUKT TO ZA MA O, ABY ODNIE¥m SUKCES RYNKOWY. PODSTAWk JEST PRZEMY¥LANA STRATEGIA ORAZ KONSEKWENCJA WbJEJ REALIZACJI. DOG }BNE POZNANIE IbZROZUMIENIE POTRZEB ODBIORCÓW, SKUTECZNE NARZ}DZIA MARKETINGOWE, NIESZABLONOWE POMYS Y IbWYBÓR ODPOWIEDNICH KANA ÓW DYSTRYBUCJI –bINTEGRACJA TYCH ELEMENTÓW TO KLUCZ DO OSIkGANIA EFEKTYWNO¥CI WbSPRZEDA¿Y. TEKST: JUSTYNA KIEJZA
J
Sprzedaǚ za poƜrednictwem sklepów i platform internetowych wymaga odpowiedniej prezentacji, która zakomunikuje walory produktu i zainspiruje do wyboru. Fot. Ceramica Sant’Agostino
ak sprzedawač design? Odpowiedzi na to pytanie
rym posşuguje siİ odbiorca. Moǚe bowiem okazač siİ, ǚe konkretny
poszukują nie tylko mşodzi twórcy, którzy stawia-
produkt nie odzwierciedla potrzeb iͮnie odpowiada realiom danego
ją pierwsze kroki wͮ branǚy aranǚacji wnİtrz. To
rynku. Tu zͮpomocą przychodzi metodologia Design Thinking, któ-
takǚe wyzwanie dla doƜwiadczonych graczy na
ra nie tylko pozwala odpowiedzieč na pytanie „komu”, ale takǚe
rynku, którzy chcą budowač wizerunek marki wͮoparciu oͮwzor-
„jak” iͮza poƜrednictwem „jakich narzİdzi” sprzedawač.
nictwo swoich produktów, aͮtym samym podnosič efektywnoƜč
Duǚą wartoƜč dla procesu poznawczego stanowi takǚe interdyscy-
dziaşaţ handlowych. To, jak czİsto spotykamy siİ zͮtym pytaniem
plinarny zespóş. Wͮjego skşad wchodzą: moderator, przedstawicie-
dowodzi, ǚe wciąǚ trudno znaleǘč receptİ iͮ jedyne sşuszne roz-
le grup docelowych iͮsamej Ǡrmy, wͮtym product managerowie,
wiązanie na podniesienie sşupków sprzedaǚowych. Jednak liczne
dziaş obsşugi klienta iͮhandlowcy, którzy stoją na froncie komuni-
przykşady znanych iͮdocenianych na caşym Ɯwiecie marek oferu-
kacji bezpoƜredniej zͮklientem iͮdystrybutorem. Jeǚeli prowadzone
jących designerskie przedmioty do aranǚacji wnİtrz pokazują, ǚe
dziaşania nie przynoszą spodziewanych efektów, warto siİgnąč po
niemoǚliwe moǚe byč moǚliwe.
narzİdzia, jakich dostarcza metodologia Design Thinking.
DROGA DO POZNANIA
MARKA = PROJEKTANT
Punktem wyjƜcia do stworzenia strategii, bez wzglİdu na to, czy
Potencjaş komunikacyjny, wynikający ze wspóşpracy na linii projek-
jest to strategia komunikacji marki czy wsparcia sprzedaǚy, po-
tant–marka, wykorzystaşo juǚ wiele Ǡrm oferujących rozwiązania
winno byč okreƜlenie grup docelowych, dogşİbna analiza potrzeb,
do aranǚacji wnİtrz. Wystarczy wymienič takie Ǡrmy iͮnazwiska,
zrozumienie deǠnicji sşowa „design” przy pomocy sşownika, któ-
jak Maciej Zieţ dla Ceramiki Tubądzin czy Tomek Rygalik dla Noti
42
BIZNES
iͮPaged Meble. Jednak transfer wizerunkowy to niejedyny sposób
sukcesu. Równie istotny jest odpowiedni, konkretny iͮprzemyƜla-
na budowanie rozpoznawalnoƜci marki iͮtworzenie obrazu brandu
ny copywriting. Unikalnej technologii czy innowacyjnym funkcjom
poǚądanego przez klientów.
warto takǚe nadač nazwİ wşasną oraz podkreƜlič je odpowiednią
Inną drogą jest promocja mşodych, uzdolnionych twórców, którzy
identyǠkacją.
są autorami projektu oraz twarzą iͮambasadorami innowacji wpisującej siİ wͮ toǚsamoƜč Ǡrmy. KorzyƜci wizerunkowych, nie po-
NA DOBRY START
mijając employer brandingowych, zͮ takiego podejƜcia jest wiele.
Oͮile sprzedaǚ dla producentów oͮugruntowanej pozycji na rynku
Wystarczy wspomnieč, ǚe dziİki komunikowaniu inspiracji zwią-
nie stanowi wiİkszego wyzwania, oͮtyle maşe manufaktury, sta-
zanych zͮprocesem powstawania, moǚliwe jest ukazanie nowego
wiające pierwsze kroki wͮbiznesie, muszą zmierzyč siİ zͮnieznaną
oblicza produktu iͮodwoşanie siİ do emocji odbiorcy, które bardzo
jeszcze rzeczywistoƜcią. TrudnoƜcią jest nie tylko budowanie mar-
czİsto są podstawą podejmowanych decyzji zakupowych.
ki, ale takǚe wybór iͮdotarcie do klienta za poƜrednictwem odpo-
Waǚnym elementem strategii marki jest równieǚ wizerunek osób
wiednich kanaşów dystrybucji.
kluczowych, wͮ rozumieniu zaşoǚyciel Ǡrmy = gşówny projektant.
Na szczİƜcie wͮdobie Internetu pojawiają siİ nowe moǚliwoƜci roz-
Wykorzystanie storytellingu do komunikacji historii Ǡrmy iͮ jej
woju iͮprowadzenia dziaşaţ sprzedaǚowych przy stosunkowo nie-
rozwoju, od jednoosobowej manufaktury do duǚego Ɯwiatowe-
wielkich nakşadach na utrzymanie kanaşu. Wşasne sklepy interne-
go brandu, pozwala wͮ perspektywie dşugofalowej zwiİkszyč
towe to jednak nie wszystko. Początkujący twórcy czİsto decydują
skutecznoƜč dziaşaţ iͮbudowač obraz wiarygodnego producenta,
siİ na alternatywİ wͮpostaci platform sprzedaǚowych oferujących
który „tworzy zͮpasją”. Przykşadów nie trzeba szukač daleko –ͮtİ
design od wielu twórców. Takie rozwiązanie to moǚliwoƜč bezpo-
strategiİ od lat zͮsukcesem realizuje marka Kler.
Ɯredniego dotarcia do grupy docelowej iͮsposób na dywersyǠkacjİ kanaşów dystrybucji wͮ Internecie. Przy-
AMBASADOR MrODYCH TALENTÓW
kşadem jest platforma Artvesta.pl, która POLACY CORAZ CZF¯CIEJ
wspóşpracując zͮ polskimi artystami two-
zͮ usşug specjalistów od aranǚacji wnİtrz.
IͮCHFTNIEJ KORZYSTAJ
rzącymi design do aranǚacji wnİtrz, oferuje
Architekci postrzegani są jako eksperci,
ZͮUSrUG SPECJALISTÓW OD
nie tylko wsparcie sprzedaǚowe, ale takǚe
wiarygodni doradcy, którzy oͮ designie
ARANíACJI WNFTRZ. ARCHITEKCI
wiedzą wszystko. Wraz zͮrosnącym zapo-
POSTRZEGANI S JAKO EKSPERCI,
trzebowaniem rynku na usşugi projekto-
WIARYGODNI DORADCY, KTÓRZY
DAJ SIF ZAUWAíY!
wania wnİtrz, Ǡrmy zaczİşy kşaƜč wiİkszy
OͮDESIGNIE WIEDZ WSZYSTKO.
Jak wynika zͮraportu Homebook.pl na 2018
Polacy coraz czİƜciej iͮ chİtniej korzystają
marketingowe iͮpromocyjne.
rok, blisko 40% respondentów szuka in-
nacisk na dziaşania pozwalające budowač realne relacje iͮwizerunek mecenasa przy-
spiracji do zmian aranǚacji wnİtrz wͮprasie
szşych architektów.
branǚowej, aͮ 86% wͮ tym celu zagląda do portali wnİtrzarskich.
Umacnianiu ƜwiadomoƜci marki ma sşuǚyč wspóşpraca zͮuczelnia-
Media iͮblogerzy to wciąǚ silna grupa ambasadorów designu –ͮpo-
mi wyǚszymi. Zapraszając studentów do wspóşudziaşu przy two-
siadają zasiİgi, wpşyw na decyzje zakupowe odbiorców iͮwizeru-
rzeniu projektów aranǚacji wnİtrz, oferują moǚliwoƜci rozwoju
nek lidera opinii. Dlatego tworząc strategiİ, warto uwzglİdnič tİ
iͮzdobycia pierwszych doƜwiadczeţ zawodowych z daną Ǡrmą.
grupİ wͮprocesie komunikacji marki. Pamiİtajmy jednak, ǚe nie jest to cel sam wͮsobie, ale Ɯrodek do
POZWÓL SIF DOTKN !
celu jakim jest wsparcie sprzedaǚy. Oͮpozytywny wizerunek marki
Design to nie tylko atrakcyjna forma iͮ estetyka. Liczy siİ takǚe
iͮobecnoƜč wͮmediach, zarówno drukowanych, internetowych, jak
wartoƜč uǚytkowa, innowacyjnoƜč iͮ zastosowana technologia,
iͮspoşecznoƜciowych, zadbają wyspecjalizowane Ǡrmy zewnİtrzne
zarówno wͮodniesieniu do montaǚu, oszczİdnoƜci, jak iͮposzano-
oraz agencje PR.
wania Ɯrodowiska. Bşİdem jest pomijanie wͮkomunikacji tych wa-
Pamiİtajmy, ǚe skuteczna strategia wsparcia sprzedaǚy to jed-
lorów produktu lub niedostateczne ich wyeksponowanie. Dotyczy
nak nie wszystko. Niezbİdne są takǚe dziaşania promujące design
to zarówno kanaşów tradycyjnych, nowoczesnych, jak iͮsprzedaǚy
iͮzwiİkszające ƜwiadomoƜč spoşeczeţstwa wͮzakresie wzornictwa,
internetowej.
innowacji oraz walorów uǚytkowych. Konieczna jest teǚ „potrze-
Ekspozycja zachİcająca klienta do interakcji zͮproduktem, wezwa-
ba” –ͮpragnienie posiadania piİknych, oryginalnych iͮponadczaso-
nie do dziaşania wͮformie komunikacji „dotknij mnie” lub „sprawdǘ,
wych wnİtrz. Q
jak dziaşam” to zaproszenie iͮczasami jedyna szansa na nawiązanie bliǚszej znajomoƜci zͮodbiorcą. Zͮkolei sprzedaǚ za poƜrednictwem sklepów iͮplatform internetowych wymaga odpowiedniej prezentacji, która zakomunikuje walory produktu iͮzainspiruje do wyboru. Odpowiednie zdjİcia iͮwizualizacje odnoszące siİ do trendów oraz emocji, które wynikają zͮuǚytkowania produktu –ͮto tylko poşowa
Justyna Kiejza PR-owiec zͮponad 10-letnim doƜwiadczeniem, obecnie związana zͮJ2 Communication Designers. MişoƜniczka designu iͮzaskakujących rozwiązaţ. Ekspert wͮobszarze budowania wizerunku marek zͮbranǚy wnİtrzarskiej, budowlanej oraz instalacyjnej.
43
PODRÓíE
MAREK KAMIwSKI PODRÓíNIK, POLARNIK, PRZEDSIFBIORCA FOT. AGORA
NO TRACE EXPEDITION 2018 KONTYNUUJEMY TEMAT AZIENKOWYCH ZWYCZAJÓW NA ¥WIECIE. DZI¥ MAREK KAMI SKI KORESPONDUJE ZbNAMI IbRELACJONUJE NA BIE¿kCO WYPRAW} ZbPOLSKI DO JAPONII, WbKTÓRk UDA SI} SAMOCHODEM ELEKTRYCZNYM. D UGA EKSPEDYCJA TO PEWNE IbCYKLICZNE POSTOJE, KTÓRYCH PRZYCZYNk JEST ZWYK A LUDZKA FIZJOLOGIA. AbDLA MARKA KAMI SKIEGO, TWÓRCY AZIENKOWEJ MARKI INVENA, TO TAK¿E INSPIRACJA.
J
Bajkaş, 2 lipca 2018
estem wşaƜnie na wyprawie zͮ Polski do Japonii samo-
rozwiązania czİsto siİgające 100 lat wstecz, jak iͮte najprostsze,
chodem elektrycznym przez Litwİ, rotwİ, Estoniİ, Ro-
zwykşe ludzkie korzystanie zͮzimnej wody zͮjezior lub rzek.
sjİ iͮSyberiİ. Chciaşbym pokazač, ǚe technologia nie musi
Zimny prysznic iͮdbaşoƜč oͮhigienİ zͮrana zͮpewnoƜcią dają dobrą
byč wbrew naturze. Nie koniecznie musi ją degradowač iͮzanie-
energiİ na caşy dzieţ. Wͮdrodze do Japonii przez Mongoliİ, Chiny,
czyszczač, ale moǚe ǚyč zͮnią wͮharmonii. Jest to teǚ moja kon-
Koreİ Poşudniową mam nadziejİ poznač iͮspotkač siİ zͮwieloma
cepcja podróǚowania, tak aby zostawiač za sobą jak najmniej
pomysşami na rozwiązania şazienkowe. Niektóre bİdą zapewne
Ɯladów.
zaskakujące, ale to wszystko teǚ jest czİƜcią poznawania kultury
Sişą rzeczy podróǚowanie şączy siİ równieǚ zͮkorzystaniem zͮşa-
krajów, które przemierzam.
zienek, pryszniców oraz toalet. Jest to ciekawe doƜwiadczenie,
Sama Japonia –ͮjeƜli chodzi oͮwodİ, dbaşoƜč oͮhigienİ duszy iͮciaşa
poniewaǚ mogİ obserwowač zmieniające siİ style oraz standar-
to rozdziaş sam wͮsobie.
dy tych miejsc wͮzaleǚnoƜci od tego, wͮjakim kraju jestem.
Aktualnie jestem wͮ podróǚny, wiİc przede mną wiele niezna-
Kiedy wjechaşem na teren Syberii, toaletą na stacji benzynowej
nych, którymi zͮchİcią podzielİ siİ na şamach pisma Design/Biz-
byşa drewniana budka oddalona oͮ100 metrów od stacji, jedynie
nes wͮkolejnym numerze. Q
zͮ drewnianym otworem poƜrodku, bez dodatkowych udogodnieţ. Moǚna? Na Syberii spotkaşem siİ równieǚ zͮ prysznicami, wykonanymi caşkowicie zͮdrewna, bo jest to najtaţsza iͮnajszybsza forma produkcji. Ale oczywiƜcie Syberia to równieǚ popularne Banie, czyli şaǘnia zͮ gorącymi kamieniami, polewanymi wodą iͮ zͮ witkami brzozowymi. To niezapomniane iͮrelaksujące przeǚycie po caşym dniu podróǚy. Ja korzystam zͮ tych udogodnieţ rzadko, jednak zawsze zͮogromną przyjemnoƜcią. Temperatura wͮlipcu na Syberii siİga czİsto 30 stopni Celsjusza. razienki po drodze do Japonii to przekrój przez wszystkie moǚliwe standardy. Od wysokich, Ɯwiatowych technologii, przez
44
TworzÆc produkty marki Invena mam đwiadomođÈ, IJe higieniczne rytuaûy mogÆ róIJniÈ siØ w zaleIJnođci od szerokođci geograƋcznej i obowiÆzujÆcej w niej kultury. Poznawanie wielokulturowođci w tej dziedzinie jest mi szczególnie bliskie, a kaIJdÆ historiØ traktujemy jako inspiracjØ. To z kolei pozwala nam tworzyÈ produkty uniwersalne i ponadczasowe takie, które bØdÆ odpowiadaÈ nie tylko potrzebom i gustom lokalnym, ale takIJe miØdzynarodowym.
PODRÓíE
Ϸ Na początku trasy wͮZakopanem. Fot. Bartek Smolik
ϴ Zdjİcie wͮmiejscowoƜč Sankt Petersburg. Fot. Archiwum Marka Kamiţskiego
϶ Zdjİcie wykonane na dzieţ przed wyprawą, prezentacja auta Nissan Leaf. Fot. Sylwester Ciszek
ϵ Zdjİcie zͮchlebem wͮmiejscowoƜci Tiumeţ –ͮRosja. Powitanie Marka Kamiţskiego przez mişoƜników samochodów elektrycznych. Fot. Archiwum Marka Kamiţskiego
Pozyskaş: Piotr Sawczuk
45
PRACOWNIA
PRACA, PRACA IbJESZCZE RAZ CIERPLIWO¥m NA SWOIM KONCIE MAJk WIELE CIEKAWYCH REALIZACJI IbPRAWIE TYLE SAMO NAGRÓD. WbTYM T} NAJWA¿NIEJSZk, NAZYWANk „OSCAREM DESIGNU” –bRED DOT DESIGN AWARD. MONIKA IbADAM BRONIKOWSCY, W A¥CICIELE STUDIA HOLA DESIGN, OPOWIADAJk NAM M.IN. ObTYM, CZEMU ZAWDZI}CZAJk SWÓJ SUKCES IbDLACZEGO WbTYM WSZYSTKIM ISTOTNk ROL} ODGRYWA NAJWA¿NIEJSZA DLA NICH ZASADA „FAMILY FIRST”. ROZMAWIArA: MARTA BOROWSKA
46
PRACOWNIA
S
zykujecie siİ juǚ Paţstwo do odbioru Red Dota wͮ Essen? (rozmowa przeprowadzona byşa wͮczerwcu br. –ͮprzyp. red.) Monika iͮAdam Bronikowscy: RzeczywiƜcie, wybieramy siİ do Niemiec, aby odebrač nagrodİ. Ona jest dla nas ogromnym, mişym oczywiƜcie –ͮzaskoczeniem,
wiİc ten wyjazd zostaş mocno spontaniczne zaplanowany iͮwkom-
ponowany wͮ nasze kalendarze. Grono nagrodzonych, obecnych podczas gali jest zawsze wyborne. Aͮco najwaǚniejsze –ͮposiadające realny wpşyw na poziom otaczającego nas na co dzieţ wzornictwa. Nagrodzonymi są czİsto bardzo duǚe Ǡrmy oraz pracujący dla nich designerzy. Mamy wƜród nich kilku, którym chİtnie osobiƜcie uƜciƜniemy dşoţ. Estetyka codziennego ǚycia jest dla nas niezwykle waǚna, aͮci projektanci –ͮ takǚe polscy –ͮpiİknie ją wspóştworzą. Do Essen jedziecie po odbiór nagrody za projekt Pasterskiej Chaty. To wyjątkowa bryşa iͮwnİtrze usytuowane wͮniezwykşym krajobrazowo miejscu. Zamysş tego domu zostaş przez Paţstwa przygotowany zgodnie zͮzasadami poszanowania lokalnego krajobrazu iͮtradycji regionu. Czy czİsto zdarza siİ, ǚe Wasi klienci wybierają taką estetykİ? Moǚe wciąǚ wolą minimalizm, nowoczesnoƜč, uniwersalizm, który sprawdzi siİ przez lata? Pokusiliby siİ Paţstwo oͮokreƜlenie swoich klientów? Odpowiedǘ na to pytanie wymaga dwóch wyjƜciowych reǡeksji. Po pierwsze, zarówno my osobiƜcie, jak iͮnasz zespóş, nie dajemy sobie prawa do oceny klientów. Bardzo szanujemy ich wybory nawet, jeƜli nie zawsze są zgodne zͮnaszymi subiektywnymi preferencjami. Po drugie: za nasz obowiązek zͮkolei uznajemy uwaǚne wsşuchiwanie siİ wͮich potrzeby.
Dom zaprojektowany dla piİcioosobowej rodziny –ͮzdobywca The International Design & Architecture Awards 2017 wͮkategorii Living Space –ͮEurope.
Widač wͮtych potrzebach jakieƜ zmiany na przestrzeni ostatnich lat? Tak, tu rzeczywiƜcie moǚemy je zaobserwowač. Przetoczyşa siİ przez caşą Polskİ –ͮaͮwiİc takǚe przez naszą pracowniİ –ͮfala szalonego entuzjazmu wzglİdem stylu skandynawskiego. Byş czas, kiedy zdecydowana wiİkszoƜč naszych projektów miaşa wiİc charakter oszczİdny, bazujący na bielach iͮszaroƜciach. DziƜ projektujemy takich wnİtrz mniej. CzİƜciej spotykamy klientów oczekujących bardziej dekoracyjnego, eklektycznego, aͮ wrİcz klasycyzującego projektu. Zapewne wiąǚe siİ to takǚe zͮtym, ǚe zͮbiegiem lat udaşo nam siİ zaskarbič zaufanie klientów zͮzamoǚniejszym portfelem. Dziİki temu, tworzymy architekturİ iͮwnİtrza bardzo zróǚnicowane –ͮniektóre zupeşnie odlegşe od klimatu Pasterskiej Chaty. Wydaje mi siİ, ǚe dziƜ ogólnie mamy dobry klimat dla architektów iͮprojektantów. Wnİtrza projektuje takǚe moja siostra iͮna brak pracy nie narzeka juǚ od dobrych kilku lat. Wͮbranǚy projektowej juǚ samo posiadanie klientów, szczególnie tych zͮpolecenia, moǚna uznač za sukces. Ale jak dojƜč do sukcesu mierzonego sukcesem biura Hola Design? Liczba zdobytych przez Paţstwa nagród iͮwyróǚnieţ, aͮtakǚe skala realizacji kojarzą mi siİ raczej zͮbiurami projektowymi zͮWşoch.
Dom posiada wyjątkowy, otwarty, dwukondygnacyjny salon. Wnİtrze oparte jest na przemyƜlanym ukşadzie funkcjonalnym, wͮktórym parter peşni rolİ strefy dziennej, aͮna górze ulokowane zostaşy klimatyczne sypialnie.
47
PRACOWNIA
Ϸ Dach oraz fasada Pasterskiej Chaty zostaşy pokryte wiórem osikowym. CaşoƜč to intrygująca gra motywów zͮprzeszşoƜci iͮwspóşczesnych rozwiązaţ technologicznych.
϶ Nagrodzona Red Dotem Pasterska Chata poşoǚona jest na malowniczym póşwyspie Stylchyn. Dom zlokalizowano wͮmiejscu oͮniezwykşej historii –ͮwͮsąsiedztwie uratowanych przed zalaniem, pochodzących zͮdrugiej poşowy XIX iͮpoczątku XX wieku drewnianych willi, zagród iͮmurowanych piwniczek ze spichlerzami. No iͮten widok –ͮna jezioro oraz zamki wͮCzorsztynie iͮNiedzicy.
Zarówno bryşa Pasterskiej Chaty, jak iͮwnİtrza stanowią unikalną interpretacjİ tradycyjnej architektury regionu Polski, wͮktórym usytuowano dom. Gşównym materiaşem zastosowanym wͮcaşoƜci projektu jest drewno.
48
PRACOWNIA
Dziİkujemy bardzo za taką pozytywną dla nas diagnozİ –ͮ my
Aͮwͮprzypadku wspóşpracy dşugofalowej?
sami mamy jednak ciągle rosnącą listİ zawodowych marzeţ do
Dşugofalowo –ͮdobre doradztwo iͮekspercka wiedza. JeƜli widzi-
speşnienia. Dotychczasowe osiągniİcia plasują nas doƜč wysoko
my, ǚe nie moǚemy polegač na informacjach przekazywanych
wͮzakresie projektowania wnİtrz na polskim rynku. Mamy jed-
nam przez daną Ǡrmİ czy jej handlowców, szybko rezygnujemy
nak duǚe ambicje, aby wͮtej kategorii piąč siİ coraz wyǚej takǚe
ze wspóşpracy. To ma teǚ drugą stronİ –ͮjeƜli ktoƜ siİ sprawdzi,
na arenie miİdzynarodowej. JednoczeƜnie duǚo czasu iͮ uwagi
zostaje zͮnami naprawdİ na dşugo.
inwestujemy wͮrozwój architektonicznej spóşki siostry Hola Design, czyli pracowni Exterio. Zatem intensywny rozwój Hola Gru-
KiedyƜ miaşam okazjİ rozmawiač zͮRoberto Palomba. Zapyta-
pa Projektowa jako caşoƜci to teraz nasze oczko wͮgşowie. Aͮre-
şam go oͮwspóşpracİ zͮǚoną Ludovicą. Odpowiedziaş, ǚe nieza-
cepta na sukces, która mamy nadziejİ sprawdzi siİ takǚe teraz, to
leǚnie od tego, czy pracują nad projektami razem czy oddziel-
„PRACA, PRACA iͮjeszcze raz cierpliwoƜč”. Plus nasze odwieczne
nie, nie wyobraǚa sobie innego ukşadu, poniewaǚ Ɯwietnie siİ
„family Ǡrst”, czyli utrzymywanie balansu miİdzy pracą aͮǚyciem
uzupeşniają. Aͮjak jest wͮPaţstwa przypadku?
prywatnym. Bez tego wszystkie strategie okazują siİ byč krót-
Uͮnas to wygląda podobnie. Ufamy kompetencjom drugiej stro-
koterminowe.
ny, mamy dobrze podzielone pola dziaşania, nie kwestionujemy nawzajem swoich decyzji. To dziaşa! Lubimy myƜleč, ǚe korzy-
Jako „Design/Biznes” jesteƜmy związani zͮ branǚą şazienko-
Ɯci zͮnaszej wspólnej pracy czerpią takǚe nasi wspóşpracownicy
wą. Stąd moje pytanie –ͮco sądzicie Paţstwo jako projektanci
iͮklienci. Ale to juǚ ich Pani musi oͮopiniİ zapytač.
oͮwspóşpracy zͮsalonami wyposaǚenia şazienek? Wͮ przypadku wspóşpracy zͮ takimi pracowniami jak nasza, klu-
Jakie plany –ͮoprócz odbioru Red Dota –ͮmają Paţstwo jako Hola
czowa jest jakoƜč iͮ czas obsşugi po stronie dostawcy. Porów-
Design na najbliǚsze miesiące? Nad czym aktualnie pracujecie?
nywalne wzglİdem siebie produkty ma wiele marek. WyƜcig
Pracujemy nad fascynującymi projektami dla naszych klientów
oͮ klienta, jakim jest architekt iͮ obsşugiwana przez niego inwe-
wͮPolsce iͮza granicą, ale szczegóşów jeszcze zdradzič nie moǚe-
stycja, wygrywa ten, kto rozumie specyǠkİ naszej pracy. MyƜli
my. Wciąǚ wͮ sekrecie trzymamy takǚe projekt dla nas samych.
elastycznie iͮjest wͮstanie szybko zareagowač na zmieniające siİ
Tworzymy nowy dom dla stale rosnącego zespoşu Hola Grupa
okolicznoƜci. Aby utrzymač wysoką ocenİ naszych usşug, zwşasz-
Projektowa. Juǚ niedşugo inauguracja. Mamy nadziejİ, ǚe kolejną
cza wͮprzypadku inwestycji realizowanych przez nas wͮopcji „pod
rozmowİ zͮPanią bİdziemy odbywač juǚ wşaƜnie tam.
klucz”, nie moǚemy sobie pozwolič na jakiekolwiek opóǘnienia wͮharmonogramie. Zatem dziaşa zasada „czas to pieniądz”.
Dziİkujİ Paţstwu za rozmowİ.
Dom zaprojektowany dla czteroosobowej rodziny, którego klimat tworzą przywiezione przez wşaƜcicieli oryginalne pamiątki zͮpodróǚy.
Fot. Hola Design
49
NA CZASIE
12. edycja ĖódŎ Design Festival 12. edycja ródǘ Design Festival –ͮjednego zͮnajwaǚniejszych wydarzeţ poƜwiİconych designowi wͮkraju iͮEuropie, odbyşa siİ wͮdniach 19-27 maja . Jej tematem byşy „Reǡeksje”, które dotyczą 3 gşównych obszarów tematycznych: relacji czşowieka zͮtechnologią, wartoƜci rzemiosşa iͮpracy ludzkich rąk oraz wyzwaţ stawianych wspóşczesnej architekturze. Organizatorzy wydarzenia chcieli pokazač design jako proces, strategiİ, poszukiwač wartoƜciowych dziaşaţ iͮocenič projektowanie pod kątem rozwiązywania problemów iͮzaspokajania potrzeb wspóşczesnych spoşeczeţstw. Wͮprogramie znalazşy siİ wystawy, dyskusje, warsztaty, premiery, Archiblok prowadzony przez Filipa Springera, cykl „Trendy” zͮpytaniami stawianymi przez Michaşa Mazura oͮnajwaǚniejsze wyzwania wspóşczesnego designu, aͮtakǚe Edukreacja, czyli projekt edukacyjnorozwojowy dla dzieci. Festiwal byş teǚ bardziej obecny wͮ przestrzeni publicznej rodzi –ͮmieszkaţcy oraz goƜcie wydarzenia mogli oglądač m.in.: instalacjİ „rącznik Spacerowy” Pawşa Grobelnego czy „Papierową Dǚunglİ” Oli Mireckiej. Ponadto moǚna byşo wziąč udziaş wͮgrze miejskiej, targach Formy, bazarze Rzeka Rzeczy iͮpokazach Ǡlmowych. Otwarciu Festiwalu towarzyszyşo ogşoszenie laureatów konkursu make me! adresowanego do projektantów mşodego pokolenia. Dla zwyciİzców przeznaczona zostaşa pula nagród wͮwysokoƜci 65 tys. zş. Nagrodİ gşówną Paradyǚ Award wͮwysokoƜci 50 tys.ͮzş ufundowaną przez mecenasa Festiwalu, Ceramikİ Paradyǚ –ͮ zdobyşa Maşgorzata Zaşuska, autor projektu „SIMPLA: zindywidualizowana zewnİtrzna proteza piersi”. Przyznane zostaşy takǚe dwie nagrody specjalne: ródǘ Design Festival wͮwysokoƜci 10 tys.ͮzş dla Ryan’a Yasin’a, autora projektu „PETIT PLI: clothes that grow” oraz nagroda ufundowana przez Interprint wͮwysokoƜci 5 tys.ͮzş dla Róǚy Rutkowskiej za projekt „SCOBY: opakowania, które ǚyją”.
Salon Terrano w Zielonej Górze otwarty Salony Terrano wzbogacişy siİ oͮnowy punkt. Firma wͮpoşowie maja oǠcjalnie otworzyşa swój punkt wͮZielonej Górze. Salon mieƜci siİ przy ul. Fabrycznejͮ14. Gşówna siedziba Terrano znajduje siİ wͮPoznaniu. Zielonogórski salon to drugi po Pile salon poza gşówną siedzibą Ǡrmy. Punkt jest czynny od poniedziaşku do piątku wͮgodzinach 10-19, zaƜ wͮsoboty od 10 do 17. Salon ulokowano wͮpochodzącej zͮ1864 roku budynku dawnej tkalni. Piİciopiİtrowy budynek zostaş przebudowany jakiƜ czas temu, m.in. pod lofty. Terrano zajmuje lokale na parterze iͮma 500 m2 powierzchni. Sieč salonów Terrano jest partnerem grupy PGC.
Rozstrzygniîto Konkurs Koėo w Sėupsku Jubileuszowa, 20. edycja Konkursu Kolo na projekt toalety publicznej dobiegşa koţca. WͮSşupsku, który wybrano wͮtym roku na miejsce organizacji konkursu, poznaliƜmy twórców najlepszych projektów.ͮNagrodİ gşówną wͮwysokoƜci 20ͮtys.ͮzş oraz staǚ wͮpracowni Kuryşowicz & Associates zdobyşa Aleksandra Kozşowska zͮrodzi. Przygotowana przez Aleksandrİ Kozşowską koncepcja oddaje wyjątkowe uszanowanie dla historii miejscowych bulwarów. Wşadze Sşupska deklarują, ǚe są gotowe zrealizowač zwyciİski projekt. Zaprojektowany przez mşodąͮ (Iͮrok studiów magisterskich) architektkİ obiekt to bardzo odwaǚna propozycja. Forma iͮksztaşt są bardzo oszczİdne –ͮprzypomina bowiem mur, który jest zarazem wzgórzem. Oddzielaşby teǚ wizualnie nadrzeczne bulwary od blokowiska, które znajduje siİ parİnaƜcie metrów dalej. Konstrukcja, wͮktórej ulokowana ma byč toaleta stanowişaby tşo dla fragmentu zabytkowego muru otaczającego dawny Sşupsk.
50
NA CZASIE
Gdynia Design Days 2018
Warszawski showroom Interstone juŐ dziaėa Pierwszy wͮPolsce showroom kamienia naturalnego Ǡrmy Interstone zostaş otwarty 17 maja br. wͮwarszawskim budynku biurowo-usşugowym Eurocentrum przy Alejach Jerozolimskich 132. Tym samy zainaugurowaşo dziaşalnoƜč miejsce prezentujące odmiany kamienia naturalnego rzadko wystİpujące wͮnaturze iͮpochodzące zͮnajdalszych zakątków Ɯwiata. Przestrzeţ zostaşa zaprojektowana tak, ǚeby podkreƜlič charakter tego materiaşu iͮmoǚliwoƜci, jakie daje on architektom. Wͮshowroomie pokazano, jak zmienia siİ marmur ksztaştowany na róǚne sposoby –ͮwiele zͮnich to autorskie rozwiązania szyte na miarİ przez architektów, które mogą stač siİ inspiracją dla inwestorów. Istotne znaczenie odgrywač tu bİdą nowoczesne technologie. Dziİki nim, pozostając na wygodnej soǠe wͮwarszawskim showroomie, moǚna bİdzie wyruszyč wͮpodróǚ po kamienioşomach wͮinnych czİƜciach Ɯwiata, zapoznač siİ zͮprocesem wydobycia iͮobróbki, przyjrzeč siİ najpiİkniejszym slabom zͮ bliska, aͮ takǚe obejrzeč najciekawsze realizacje zͮich wykorzystaniem. – Inauguracja showroomu kamienia naturalnego to dla nas przeşomowe wydarzenie. Przez ostatnie lata, rozwijając Ǡrmİ Interstone, poszukiwaliƜmy iͮ sprowadzaliƜmy do Polski najciekawsze odmiany kamienia. Teraz dysponujemy inspirującym iͮpobudzającym wyobraǘniİ miejscem, wͮktórym bİdziemy mogli zaprezentowač jego moǚliwoƜci iͮpotencjaş. Projektując wnİtrze showroomu chcieliƜmy zapewnič architektom iͮich klientom przestrzeţ do twórczej pracy we wnİtrzu na Ɯwiatowym poziomie –ͮkomentuje Wiesşaw Sordyl, prezes Ǡrmy Interstone. Za projekt showroomu odpowiada warszawska pracownia JMW Architekci, aͮpartnerem strategicznym zostaş wşoski dostawca kamienia –ͮǠrma Ratti.
Cerrad Creative Design
Od 6 do 15 lipca wͮGdyni odbywaş siİ letni festiwal designu. Na odwiedzających Gdynia Design Days czekaşy wystawy, warsztaty, wykşady, projekcje Ǡlmów –ͮwszystko dla profesjonalistów, aͮtakǚe entuzjastów dobrego projektowania. Tegorocznym tematem GDD byş „Error”, rozumiany jako bşąd, spowodowany m.in. przesytem dóbr iͮtechnologii oraz komunikacyjnym szumem we wspóşczesnym Ɯwiecie. Dlatego za cel tegorocznej edycji festiwalu, organizatorzy postawili sobie próbİ odpowiedzenia na pytanie, czy iͮw jaki sposób moǚna przywrócič şad iͮharmoniİ wͮnaszym otoczeniu oraz wͮnaszych gşowach. Czy kluczem, by to osiągnąč jest powrót do prostoty: wͮprzekazie, wͮǚyciu iͮw samym projektowaniu?
– Pragniemy szerzyč idee, które mają szansİ wͮ realny sposób poprawič ǚycie czşowieka iͮkondycjİ otaczającej go przestrzeni wͮ zasiİgu lokalnym iͮ globalnymͮ – powiedziaşa Paulina Kisiel, kierownik Gdynia Design Days. Program GDD2018 objąş 20 wystaw kuratorskich oraz aǚ 120 merytorycznych wydarzeţ. Organizatorzy przygotowali bloki tematyczne skupione wokóş 5 zakresów: error, wzornictwo, graǠka, moda, miasto + architektura oraz wnİtrza. Nie zabrakşo takǚe rozwijających kreatywnoƜč wydarzeţ dla dzieci. W tym roku, po raz trzeci wͮ programie GDD znalazşy siİ przedsiİwziİcia şączące design zͮbiznesem. Pakiet szkoleniowy „Design jİzykiem Biznesu” skierowany byş do przedsiİbiorców chcących nawiązač relacje zͮprojektantami. Wydarzenie objİşo dwa dni wypeşnione spotkaniami ze specjalistami zͮcaşego Ɯwiata. Zͮkolei cykl wykşadów iͮwarsztatów „Stwórz iͮSprzedaj” przeznaczony byş dla twórców, pragnących zͮsukcesem wprowadzič swoje produkty na rynek. Wͮjego ramach uczestnicy mieli okazjİ skorzystač ze wskazówek m.in. Magdy Przelaskowskiej zͮ zespoşu Google oraz Dariusza Puzyrkiewicza, wspóşautora „Biblii e-Biznesu”.
Cerrad stawia na wspóşpracİ zͮmşodymi polskimi projektantami. Wiosną ruszyşa premierowa edycja programu Cerrad Creative Design, podczas której studenci Wydziaşu Architektury Wnİtrz Akademii Sztuk Piİknych im. Jana Matejki wͮKrakowie poznawali tajniki projektowania nowoczesnej ceramiki wykoţczeniowej. Cerrad Creative Design miaş charakter dwuetapowy. Na początku studenci wziİli udziaş wͮuczelnianym konkursie. Ich zadaniem byşo wykonanie projektu koncepcyjnego przestrzeni mieszkaniowej bądǘ uǚytecznoƜci publicznej, wͮktórej wykorzystają dostİpne rozwiązania marki Cerrad. Dziesiİč najlepszych, zdaniem konkursowego jury, prac Ǡrma zabierze do Bolonii, gdzie we wrzeƜniu zaprezentuje uczestnikom targów Cersaie 2018. Drugi etap to warsztaty zorganizowane przez markİ Cerrad na Wydziale Architektury Wnİtrz wprowadzające mşodych adeptów sztuki projektowania wͮtematykİ tworzenia iͮprodukcji pşytek.
51
#rAZIENKOWESELFIE
KRZYSZTOF SKIBA FRONTMAN ZESPOrU BIG CYC
OGOLONY SKIBA HEJ PRZYGODO –bMÓWIk PO 30 LATACH WYST}POWANIA NA SCENACH POLSKICH IbZAGRANICZNYCH MIAST MUZYCY ZESPO U BIG CYC. IbT} PRZYGOD} ZACZ}LI NIEJAKO 1 MARCA 1988bR., KIEDY TO WbSTUDENCKIM KLUBIE BALBINA Wb ODZI ODBYWA A SI} IMPREZA PT. „OBJAZDOWA AKADEMIA ZbOKAZJI 75. ROCZNICY POWSTANIA DAMSKIEGO BIUSTONOSZA”. JE¥LI BIUSTONOSZ, TO AUTOGRAFY. JE¥LI BIUSTONOSZ, TO AZIENKA. JE¥LI AZIENKA IbMUZYKA TO SKIBA –bWOKALISTA IbFRONTMAN ZESPO U BIG CYC. ZAPYTACIE SKkD, PO CO IbDLACZEGO? ODPOWIEDZI UDZIELI SAM KRZYSZTOF SKIBA!
D
rogi Czytelniku! Zapewniam, ǚe nie bİdzie nic
na scenie. Byşa jakaƜ spinka czasowa, bo zespóş miaş za dşugie
oͮ goleniu portfeli, tylko oͮ goleniu brody. Wͮ şa-
posiedzenie wͮhotelowym barku.
zienkach spİdzamy wszyscy mişe chwile. To
Nasz menadǚer biegaş juǚ po korytarzu iͮ wyganiaş wszystkich
ten moment, gdy nikt nas nie widzi, aͮmy sami
zͮ pokojów. Czasu byşo maşo, aͮ na dodatek wͮ hotelu nastąpişa
widzimy, jaka jest prawda. Najwaǚniejsze, ǚe poznajemy jeszcze
awaria elektrycznoƜci. Dokoţczyşem wiİc golenie po ciemku, aͮna
sami siebie przed lustrem. Jest wielu facetów, którzy narzekają na
dodatek wͮtotalnym poƜpiechu. Golenie na tzw. „czuja” to spo-
codzienny rytuaş golenia. Dla mnie golenie twarzy to sama przy-
re ryzyko. Niestety, gdy biegşem ciemnym korytarzem (awaria
jemnoƜč. Do dziƜ pamiİtam, jak golişem siİ pierwszy raz. Byşo to
Ɯwiatşa) do samochodu, aͮtakǚe jechaşem nocą pod scenİ autem,
niewiele wşosków wͮokolicach grdyki, ale gdy jesteƜ dorastają-
nic nie zapowiadaşo zbliǚającej siİ klİski. Rany od ǘle przyşoǚonej
cym mşokosem, to taki zabieg stanowi oͮprzejƜciu zͮpodwórko-
golarki mają to do siebie, ǚe wychodzą dopiero po czasie. Gdy
wej bandy dzieciaków, do bandy prawdziwych facetów.
wychodzişem na scenİ wͮpeşnym Ɯwietle, efekt szybkiego gole-
Stare powiedzenie, ǚe poƜpiech jest zşym doradcą niestety siİ
nia po ciemku wͮhotelowej şazience byş dla wszystkich aǚ nadto
sprawdza. Moja broda roƜnie szybciej niǚ biegają polscy pişkarze.
widoczny. Byşem pociİty niczym kurczak przed ugotowaniem
Gdy ogolİ siİ rano, to juǚ wieczorem wyglądam jak Robinson
rosoşu. Na szczİƜcie fani przyjİli to jako nowy, kontrowersyjny
Cruzoe po tygodniu koczowania na bezludnej wyspie. Pewnego
„image”. Q
razu, bİdąc zͮzespoşem Big Cyc na trasie koncertowej zacząşem szybkie golenie wͮhotelowej şazience by piİknie prezentowač siİ
52
Pozyskaş: Piotr Sawczuk
ŁÓŻKA Z LITEGO DREWNA nowoczesny design oszczÚdnoĂÊ miejsca –bmoĝliwoĂÊ sztaplowania bogaty wybór kolorystyki
RB Meble | Biaïystok | ul. Mierosïawskiego 17 | tel.+48 600-938-431 | e-mail: biuro@rbmeble.pl
www.rbmeble.pl
jednego przycisku
Komfortowe toalety myjące do samodzielnego zamontowania na miskach WC, już od 1970 zł
Nie wiesz która wersja toalety myjącej będzie odpowiednia dla Ciebie? Zadzwoń na infolinię z przyjemnością pomożemy.
Podgrzewana wolno opadająca deska, funkcja mycia dla dzieci, suszenie i intuicyjna obsługa.
www.biobidet.pl • tel. 539 677 188 • tel. 22 490 83 82 • e-mail: biobidet@biobidet.pl
Polskie oznaczenia na panelach sterowania.
Sprzedaż, gwarancja i serwis pogwarancyjny.
H a p p y H o u s e , w y ł ą c z n y d y s t r y b u t o r a u t o m a t y c z n y c h t o a l e t m y j ą c y c h w P o l s c e B i o B i d e t U S A i U S PA E u r o p e . U l . Wa r s z a w s k a 28 4 , 0 5 - 0 92 Ł o m i a n k i .
Idealna higiena za dotknięciem