Magazyn Design/Biznes 2018, nr 3 (3) by Design/Biznes

Nr 3/2018 | wydanie bezpşatne | ISSN 2545-1057

KONSTRUKTYWISTA TOM DIXON TRENDY Z TARGÓW CERSAIE 2018 POMYSrY NA rAZIENKI HOTELOWE

www.designbiznes.pl

SKILLDUAL To Twoja przestrzeń. Wypełnij ją swoją muzyką i relaksującym światłem. Otul się ciepłem pary oraz ulubionym zapachem. Stwórz własne domowe SPA: komfortowe, dopasowane, bezpieczne i higieniczne. Dzięki naszym produktom relaks w łazience staje się nieodzowną przyjemnością. To filozofia wellnessu. To filozofia NOVELLINI.

www.novellini.com

OD REDAKCJI

ANNA RADUCHA-ROMANOWICZ REDAKTOR NACZELNA

SPOTKANIA Z DESIGNEM

egoroczna jesieţ wͮ branǚy wyposaǚenia wnİtrz jak zwykle obǠtowaşa wͮ ciekawe wydarzenia targowe. Zͮnaszej –ͮ şazienkowej perspektywy najwaǚniejsze byşy oczywiƜcie boloţskie targi Cersaie. Zawsze zͮwielką uwagą przyglądamy siİ temu, co pokazują na nich wystawcy. Bo myli siİ ten, kto uwaǚa, ǚe wͮsegmencie

pşytek ceramicznych ostatnio nie dzieje siİ nic wartego szczególnej uwagi. Producenci wͮBolo-

nii co roku udowadniają coƜ zupeşnie przeciwnego. WƜród tegorocznych nowoƜci wͮpşytkowym Ɯwiecie naszą uwagİ zwrócişy m.in. odwaǚne wzory graǠczne oraz produkty imitujące lastryko (zastanawiamy siİ jak przyjmą siİ na polskim gruncie). Ale iͮna naszym, krajowym podwórku nie brakowaşo jesiennych wydarzeţ, na których nie mogşo zabraknąč pasjonatów designu. Warto wͮtym miejscu na pewno wspomnieč ciekawą inicjatywİ, która zadebiutowaşa w paǘdzierniku wͮ stolicy, czyli Mood Concept. To nowe wydarzenie poƜwiİcone oryginalnemu wzornictwu iͮtrendom wͮaranǚacji wnİtrz. GoƜciem specjalnym Mood Concept byş Ferruccio Laviani, wşoski projektant iͮdyrektor artystyczny marki Kartell. ByliƜmy tam iͮmy –ͮzͮnaszym Forum razienka.PRO. RozmawialiƜmy oͮroli designera wͮkreowaniu wizerunku marki, aͮposzukującym inspiracji zwiedzającym nasi goƜcie pokazywali najnowsze trendy wͮprojektowaniu şazienek iͮnie tylko. Na pewno na Mood Concept pojawimy siİ równieǚ wͮprzyszşym roku. Jesienią nie moǚna teǚ oczywiƜcie zapomnieč oͮtargach Warsaw Home. Podobnie jak wͮlatach ubiegşych, takǚe wͮtym roku wͮNadarzynie nie zabrakşo gwiazd. NajjaƜniejszą zͮnich byş Tom Dixon –ͮjedno zͮnajbardziej rozpoznawalnych nazwisk wspóşczesnego designu. Projektuje gşównie oƜwietlenie iͮakcesoria, ale teǚ wnİtrza –ͮwͮtym şazienkowe. Pamiİtamy go równieǚ jako autora gşoƜnej instalacji „The Restaurant”, którą stworzyş podczas Milan Design Week 2016 wspólnie zͮmarką Caesarstone wͮXVII-wiecznym mediolaţskim koƜciele. Wywiad zͮTomem Dixonem znajdziecie na kolejnych stronach bieǚącego numeru. Mişej lektury!

P R Z Y G O T O W U J E

AGENCJA WYDAWNICZA TWORZYMY I WYDAJEMY

PUBLIKACJE DLA CIEBIE

Zespóş

Usşugi

Zajmiemy siİ

Chcesz nas poznač?

Zespóş EST.MEDIA tworzą dziennikarze zͮwieloletnim doƜwiadczeniem. JesteƜmy specjalistami od redakcji iͮrozwoju czasopism oraz portali internetowych zͮzakresu designu, wyposaǚenia wnİtrz, biznesu iͮlifestyle’u.

Opracujemy oraz wykonamy (od koncepcji, po opracowanie treƜci, druk iͮdystrybucjİ) dla Ciebie katalogi iͮfoldery, gazetki, magazyny aͮnawet zajmiemy siİ redakcją ksiąǚek!

Wspóşpracując zͮEST.MEDIA moǚesz liczyč, ǚe zajmiemy siİ dla Ciebie opracowaniem kreatywnej koncepcji wydawnictwa, przygotowaniem atrakcyjnej dla odbiorców zawartoƜci, zapewnieniem nowoczesnego skşadu, profesjonalną redakcją iͮkorektą, organizacją sesji zdjİciowej, zapewnieniem druku, dystrybucją wydawnictwa.

JeƜli chciaşbyƜ porozmawiač oͮtym, co moǚemy razem stworzyč –ͮnapisz do nas. Porozmawiamy iͮwymyƜlimy coƜ wspaniaşego!

JeƜli nie na liƜcie powyǚej nie ma tego, czego poszukujesz –ͮbez obaw. Powiedz czego potrzebujesz, aͮmy znajdziemy dla Twojego pomysşu formİ iͮpomoǚemy go zrealizowač.

E-mail: kontakt@estmedia.pl

Ikonki: Gregor Cesnar, www.ǡaticon.com

Razem moĪemy STWORZYû coĞ niezwykáego! Porozmawiajmy o Twoim projekcie! NAPISZ DO NAS!

kontakt@estmedia.pl

www.estmedia.pl

spis TRE¥CI

Magazyn pasjonatów designu nr 3/2018 www.designbiznes.pl redakcja@designbiznes.pl Wydawca Est.Media Anna Raducha-Romanowicz ul. A. Mickiewicza 37 lok. 13 15-213 Biaşystok www.estmedia.pl Adres korespondencyjny ul. E. Orzeszkowej 32 lok. 413 15-084 Biaşystok Redaktor naczelna Anna Raducha-Romanowicz, tel. 698 536 665, e-mail: ania@designbiznes.pl Zespóş redakcyjny Marta Borowska, tel. 604 157 203, e-mail: marta@designbiznes.pl Arkadiusz Kaczanowski, tel. 503 355 998, e-mail: arek@designbiznes.pl Piotr Sawczuk, tel. 609 293 268, e-mail: piotr@designbiznes.pl Wspóşpraca Marcin Jİdrzak, Marek Kamiţski, Justyna Kiejza Projekt, skşad iͮprzygotowanie do druku: www.urbanarts.pl Reklama: reklama@designbiznes.pl Zdjİcie na okşadce: Tom Dixon Redakcja nie zwraca materiaşów niezamówionych, zastrzega sobie prawo redagowania iͮskracania tekstów. Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoƜci za treƜč zamieszczanych reklam.

SPIS TRE¯CI

WYWIAD 8.

W TYM SEZONIE NIE RATUJF ¯WIATA

14.

PrYTKI NA FALI

16. 24. 28.

CERAMICZNE ILUSTRACJE WIELKI FORMAT OKIEM ARCHITEKTA UNIFIKACJI MÓWIMY DO¯!!

32.

INNOWACJE NA WAGF LUDZKIEGO íYCIA

34.

#TOJESTDOBRARADA

TARGI I TRENDY

DESIGN

TECHNOLOGIE

BIZNES

FELIETON 37.

OTO NADCHODZI INSPIRACJA

38.

FORUM rAZIENKA.PRO – ROZMOWY EKSPERTÓW PIERWSZY PRZYSTANEK: AUDYT

BIZNES

40. PODRÓ¿E 44.

W DUCHU #NOTRACE – TECHNOLOGIA, KTÓRA WSPIERA NATURF

46.

PROJEKTOWANIE TO NOWE íYCIE

50.

AKTUALNO¯CI

52.

POD CHOINKF

PRACOWNIA

NA CZASIE

PRZERWA NA KAW}

POLECAMY

Meble ûazienkowe XSquare

Wanna Iris

PRODUCENT: DURAVIT

PRODUCENT: NOVELLINI

Seria XSquare zaprojektowana przez Kurta Merki Jr., której cechÆ charakterystycznÆ jest chromowany proƋl okalajÆcy meble. Konsole do szafek podumywalkowych sÆ dostØpne w piØciu rozmiarach (800 – 1600 mm) – w zaleĲnođci od modelu ceramiki. Wybór szafek podumywalkowych jest wyjÆtkowo szeroki: siedem róĲnych szerokođci szafek dopasowanych do umywalek z serii Durasquare, Vero Air, ME by Starck czy P3 Comforts, w zaleĲnođci od serii. DostØpnych jest aĲ 28 róĲnych wykoýczeý meblowych w okleinie dekoracyjnej lub lakierze, jedwabnym macie lub na wysoki poûysk.

Wanna Iris ûÆczy w sobie przyjemnođÈ korzystania z wanny hydromasaĲowej, wygodØ ûatwego dostØpu do jej funkcji oraz praktycznođÈ kabiny prysznicowej. Technologia i nowoczesnođÈ wtapiajÆ siØ w geometryczny design, gwarantujÆc komfort i funkcjonalnođÈ dziØki drzwiczkom z mechanicznym zamkniØciem i oparciu na gûowØ, które za pomocÆ jednego ruchu staje siØ wyjmowanym siedziskiem. System dezynfekcji i wysokiej jakođci materiaûy pozwalajÆ na bezpieczne uĲytkowanie i ûatwe utrzymanie w czystođci. www.novellini.com

www.duravit.pl

Kabiny Fresh Line marki Sea Horse

Kolekcja Individual

WúAĐCICIEL MARKI SEA-HORSE: P.H.U. METAL-HURT SP.J.

PRODUCENT: VADO, DYSTRYBUTOR: INTUITION BATHROOMS

Kabiny z serii Fresh Line marki Sea-Horse to minimalna ilođÈ proƋli, duĲe taƌe szkûa, solidne wykonanie, wysoka jakođÈ uĲytych materiaûów jak równieĲ szeroki wybór modeli i đwietny stosunek ceny do jakođci produktu. To tylko kilka aspektów, dziØki którym stanÆ siØ one idealnym wyborem do kaĲdego ûazienkowego wnØtrza. Odpowiednia wysokođÈ (195 cm) oraz zastosowanie zawiasów unoszÆcych, pozwalajÆ na montaĲ kabin równieĲ bez brodzika.

Kolekcja Individual marki Vado to odpowiedİ na oczekiwania projektantów wnØtrz, a takĲe klientów poszukujÆcych odwaĲnych rozwiÆzaý do stworzenia wnØtrza ûazienki z wyjÆtkowym charakterem. Obejmuje baterie i akcesoria ûazienkowe w czterech wariantach kolorystycznych: zûoto szczotkowane, nikiel szczotkowany, zûoto polerowane oraz nikiel. Niezwykûe wykoýczenia dekoracyjne w poûÆczeniu z ponadczasowym designem pozwalajÆ na aranĲacjØ ûazienki w indywidualnym stylu.

www.metalhurt.com.pl

www.intuitionbathrooms.pl

ARTYKUr SPONSOROWANY

DOWOLNOĮÛ FORM. VARIFORM. NOWA SERIA UMYWALEK KOĖO. NIEOGRANICZONA SWOBODA TO DLA CIEBIE WYZNACZNIK JAKO¯CI? INDYWIDUALNE DOPASOWANIE ZͮKOLEI JEST KWINTESENCJ UíYTECZNO¯CI? NIE OGRANICZAJ SIF WrASN WYOBRAëNI IͮPRZY TWORZENIU INDYWIDUALNEGO CHARAKTERU rAZIENKI SIFGNIJ PO VARIFORM –ͮBOGACTWO KSZTArTÓW, ROZMIARÓW ORAZ SPOSOBÓW INSTALACJI NOWEJ UMYWALKI.

instalacja pod nim lub jedynie czİƜciowe wypeşnienie –ͮdają peşen wachlarz moǚliwoƜci. WYGODA IͮTRWArO¯! PRZEDE WSZYSTKIM Niezmiernie waǚnymi cechami, jakie na uwadze mieli projektanci VariForm, są funkcjonalnoƜč, wygoda iͮtrwaşoƜč. Dlatego wͮnowych umywalkach zastosowano wysokiej jakoƜci ceramikİ sanitarną, odporną na zarysowania czy pİkanie. Kaǚdy wariant ma misİ oͮduǚej gşİbokoƜci, aͮto sprawia, ǚe codziennoƜč nigdy nie byşa tak praktyczna. DESIGN DOCENIONY PRZEZ EKSPERTÓW Umywalki VariForm otrzymaşy nagrodİ iF Design Award 2018. Jury konkursu byşo zachwycone róǚnorodnoƜcią produktów przy zachowaniu czterech podstawowych ksztaştów. Wͮocenie jurorów koncepcja, zgodnie zͮktórą powstaşy umywalki VariForm, jest unikatowa iͮdaje kompletną wolnoƜč przy projektowaniu wnİtrza. Q

Seria obejmuje 26 umywalek, jest dostİpna wͮ4 ksztaştach iͮ3 typach instalacji.

Przeşomowa linia umywalek Koşo VariForm jest dostİpna we wszystkich typach montaǚu: podblatowym, wpuszczanym wͮ blat, stawianym na blacie. Nieograniczone moǚliwoƜci projektowe zapewnia zróǚnicowanie ceramiki wͮramach jednej serii. Dziİki temu, dostosowanie ich do niemal kaǚdej formy uǚytecznoƜci –ͮod şazienek domowych, po obiekty uǚytecznoƜci publicz-

Umywalka moǚe byč kompletowana zͮbaterią stojącą lub Ɯcienną.

nej –ͮnie bİdzie stanowişo wyzwania.

Dziİki umywalkom stawianym na blat przestrzeţ wokóş umywalki wygląda schludnie iͮelegancko.

SWOBODA WYBORU WͮNAJPROSTSZEJ FORMIE VariForm to takǚe róǚnorodnoƜč ksztaştów iͮwielkoƜci. Umywalki oferowane są wͮ czterech ksztaştach: okrągşym, owalnym, elip-

WiØcej na www.kolo.com.pl

tycznym iͮprostokątnym. Montaǚ, aͮtakǚe dowolne uzupeşnienie oͮbateriİ, nie bİdą stanowişy trudnoƜci. Wkomponowanie wͮblat,

WYWIAD

WbTYM SEZONIE NIE RATUJ} ¥WIATA Tom Dixon to dziį jedno z waŐniejszych nazwisk w įwiecie projektowania. Dla ėazienek nie stworzyė zbyt wiele (to ma siî zmieniÜ, jak zapowiada). Ale za to wie, jak zrobiÜ įwiatowÚ karierî. Przy okazji tegorocznego Warsaw Home rozmawialiįmy wiîc o roli projektanta w dzisiejszym įwiecie i ėÚczeniu roli biznesmena i twórcy. ROZMAWIAr: ARKADIUSZ KACZANOWSKI

hciaşbym porozmawiač bardziej oͮTwo-

my produkt powracający wͮinnej wersji. Wͮdzisiejszych czasach

jej karierze, niǚ oͮ produktach, ale za-

ciekawe jest to, ǚe musimy myƜleč oͮinnych sposobach wcielania

cznijmy moǚe jednak od nich. Aͮ raczej

wͮǚycie zrównowaǚonego rozwoju. Ikea zrozumiaşa, ǚe nie moǚe

od idei, która staşa za powstaniem ko-

produkowač rzeczy do wyrzucenia. Sądzİ, ǚe naleǚy tworzyč pro-

lekcji Delaktig dla Ikea, wpisującej siİ

dukty, które bİdą istnieč tak dşugo, jak to tylko moǚliwe. Tak wiİc

wͮ nurt hakowania mebli. Czy uwaǚasz, ǚe zmienia siİ rola

teoria mówiąca oͮtym, ǚe ludzie bİdą ponownie ich uǚywač oraz

klienta wͮprocesie projektowania? Nie jest on juǚ tylko oso-

poprawiač, jest ciekawa. Ale wydaje mi siİ, ǚe nie jest ona na ra-

bą, dla której wymyƜla siİ meble, ale coraz czİƜciej chce byč

zie udowodniona.

ich wspóştwórcą. To stawia teǚ nowe wyzwania przed Wami

Ludzie dodają róǚne funkcjonalnoƜci do swoich urządzeţ elektro-

–ͮdesignerami.

nicznych, kupują dodatkowe wyposaǚenie. Równieǚ wͮprzypadku

Tom Dixon: Jest to jakaƜ teoria związana zͮproduktem. Czy siİ

samochodów chİč personalizacji byşa zawsze bardzo silna. Wydaje

sprawdza –ͮbİdziemy wiedzieč dopiero za piİč lat, kiedy zobaczy-

mi siİ, ǚe ludzie bardziej niǚ kiedyƜ są zainteresowani indywiduali-

WYWIAD

zacją produktów. To test. To teoria. To takǚe teoria Ikei, bo oni tak czy inaczej są dobrzy wͮopracowywaniu rozwiązaţ systemowych. Wͮsieci dziaşa duǚa spoşecznoƜč, która udziela rad iͮproponuje co moǚna zrobič zͮtymi produktami. Iͮmy zhakowaliƜmy nasze sofy, aby przeprowadzič testy wͮbiurze. Ja akurat zawsze lubişem dostosowywanie rzeczy do potrzeb indywidualnych. Pisaşem niedawno oͮciekawym projekcie, jakim jest MiserArt –ͮpracownia, wͮktórej meble zͮodpadów projektują bezdomni. Przypomniaşo mi to trochİ Twoja drogİ, poniewaǚ Twoje pierwsze krzesşo równieǚ byşo efektem kreacji zͮodpadków. MyƜlisz, ǚe moǚesz wskazač moment, gdy poczuşeƜ, ǚe staşeƜ siİ designerem? Nie byşo jednego momentu, byşa to bardziej ewolucja. Kiedy zaczynaşem, moje inspiracje byşy bardziej rzeǘbiarskie. Pracowaşem

”

Podobaėa mi siî idea, Őe rzeczy mogÚ dziaėaÜ. Myįlî, Őe ewoluowaėem z artysty na projektanta.

na gotowych przedmiotach lub nad zmianą przeznaczenia rzeczy. Siİgaşem do Picassa iͮinnych artystów surrealizmu. Moje inspiracje pochodzişy stamtąd. Wͮgşowie miaşem teǚ wyobraǚenia ksztaştów, które kierowaşy mnie na pewne rozwiązania. Zͮ czasem zainteresowaşem siİ bardziej funkcją przedmiotów. Pomysş, by mieč punkt wyjƜcia, którym byşa raczej funkcja, niǚ puste pşótno, przed jakim staje artysta, bardzo mi odpowiadaşa. Podobaşa mi siİ idea, ǚe rzeczy mogą dziaşač. MyƜlİ, ǚe ewoluowaşem zͮartysty na projektanta, kiedy zmieniş siİ proǠl moich klientów. Ludzie przychodzili do mnie zawsze po rozwiązania, staşem siİ wiİc bardziej praktyczny. Stal to Twój ǚywioş, ale gdy przeglądaşem ostatnie Twoje prace odkryşem, ǚe zainteresowaliƜcie siİ np. tekstyliami. Czyǚby Tom Dixon „wymiİkaş”? Zacząşem uǚywač bardziej miİkkich materiaşów, kiedy w moim ǚyciu pojawişy siİ dzieci. Staşem siİ bardziej wraǚliwy. MyƜlİ, ǚe byşa to ojcowska reakcja. Przechodzişem teǚ przez okres pasjonowania siİ technikami wytwarzania materiaşów. Zgşİbiaşem siİ wͮnie, aǚ wͮkoţcu mi siİ znudzişy iͮprzeszedşem do czegoƜ innego. To cykliczne. Interesowaşo mnie szkşo, potem zajmowaşem siİ plastikiem, by wrócič znowu do szkşa. Teraz zaczynam pracowač zͮceramiką, czego nie robişem od czasów szkolnych. Uwaǚam, ǚe Ɯwietne wͮbyciu projektantem jest to, ǚe nigdy nie pojawia siİ nuda. Zainteresowanie róǚnymi technologiami sprawia, ǚe moǚna spróbowač czegoƜ nowego, odƜwieǚyč, oczyƜcič umysş. 95% moich zainteresowaţ na temat designu krİci siİ wokóş şazienek… Ale Ty akurat, poza paroma lampami, raczej dla tych wnİtrz nie projektujesz. To przestrzeţ, która Ciİ nie interesuje? Mylisz siİ. Ostatnio pracowaliƜmy… nad mydşem. Robimy teǚ miİkkie elementy. Zajmujemy siİ równieǚ projektowaniem wnİtrz. Dlatego pracujemy równieǚ nad şazienkami –ͮ szczególnie domów iͮ hoteli. Obecnie takǚe statków rejsowych, wiİc przestrzeni bardzo maşych. Interesujİ siİ şazienkami. Wspóşpracujemy zͮparoma producentami wyposaǚenia sanitarnego. Aktu-

϶ Seria Delaktig stworzona dla Ikea przez studio Toma Dixona to przykşad mebla zaprojektowanego tak, by moǚna byşo go zhackowač. Czyli na bazie systemu dostarczonego przez sklep stworzyč swój unikalny mebel.

WYWIAD

ϴ Kolekcja lamp wiszących Beat powstaşa wͮwyniku inspiracji tradycyjnymi metalowymi naczyniami do noszenia wody, które moǚna spotkač wͮkaǚdym domu iͮna kaǚdym targu wͮIndiach. Wszystkie lampy wykonywane są rİcznie wͮMoradabadzie na póşnocy tego kraju.

ϵ Wͮkwietniu tego roku Ǡrma Toma Dixona przeniosşa siİ do The Coal OfǠce na londyţskim Kings Cross. To nie tylko pracowania, ale teǚ galeria iͮcentrum artystycznych aktywnoƜci.

alnie realizujemy 5-6 projektów zͮtego segmentu, wiİc wkrótce

przez konsumentów. Jest kilka elementów waǚnych, by zostač

bİdziemy wiİcej mówič oͮşazienkach.

dobrym przedsiİbiorcą czy marketingowcem, które róǚnią siİ od tych niezbİdnych do bycia designerem. Osoby zajmujące siİ

Wobec tego bİdİ przyglądaş siİ uwaǚniej iͮƜledziş temat. CoƜ

projektowaniem nie interesują siİ handlem. Mogą nie byč zain-

do şazienek od Toma Dixona na pewno nie przejdzie bez echa.

teresowane przekazem, mogą nie byč zainteresowane logistyką

AͮwşaƜnie –ͮwͮswoim wykşadzie na Warsaw Home mówişeƜ,

iͮzapleczem tworzenia biznesu.

ǚe masz szczİƜcie do nazwiska, które Ɯwietnie sprawdza siİ jako nazwa marki. Firma Tom Dixon jest bardzo aktywna on-

AͮTy?

line. Czy dziƜ talent wystarczy by byč znanym projektantem,

Jestem inny, poniewaǚ nigdy nie zdecydowaşem, ǚe zostanİ pro-

czy jednak bez reklamy ani rusz?

jektantem. Zawsze interesowaşem siİ przedsiİbiorczoƜcią, za-

MyƜlİ, ǚe są osoby, które chcą wziąč kontrolİ nad swoim prze-

wsze lubişem produkowač rzeczy. Moją pierwszą inspiracją byşo

kazem, produkcją iͮtakie, które nie chcą tego robič. Wͮmoim wy-

to, ǚe coƜ zrobişem iͮludzie chcieli to kupič. JeƜli wybiera siİ szkoşİ

stąpieniu mówişem, ǚe waǚne jest, którą Ɯcieǚką siİ pójdzie. JeƜli

artystyczną iͮstudiuje projektowanie, spİdza siİ na tym 3-5 lat.

wybierze siİ projektowanie mody, to normalnym jest mieč swoje

Wͮtym czasie nie zaznamy dreszczyku sprzedania czegokolwiek.

nazwisko nad drzwiami, pokazywač pewną estetykİ, mieč swój

Aͮto bardzo duǚy komplement –ͮ jeƜli ludzie wyjmują pieniądze

sklep. Tacy są wszyscy projektanci mody. Wͮ branǚy wnİtrzar-

iͮchcą zapşacič za nasz pomysş.

skiej jest inaczej. Nie rozumiaşem, dlaczego. Ale teraz juǚ wiem, ǚe

Staşem siİ projektantem równieǚ dlatego, ǚe ludzie zaczİli ku-

trudno jest podąǚač jednoczeƜnie róǚnymi Ɯcieǚkami projektowa-

powač to, co stworzyşem. Sprzedaǚ to pojİcie, które wͮszkoşach

nia wnİtrz –ͮtechniki wytwarzania są tak zróǚnicowane.

projektowania funkcjonuje tylko teoretycznie. Nigdy nie staşbym

Cechy waǚne uͮdobrego projektanta, to nie są koniecznie te same

siİ projektantem, jeƜli ograniczyşbym siİ tylko do teorii. Zostaşem

cechy, których szukamy uͮdobrego specjalisty od komunikacji lub

projektantem, poniewaǚ wierzyşem wͮsiebie iͮinni ludzie wierzyli,

te potrzebne do zmontowania kolekcji, która bİdzie zrozumiana

ǚe miaşem wartoƜč.

WYWIAD

Twój sukces bierze siİ zͮtego, ǚe oͮswojej twórczoƜci myƜlaşeƜ przede wszystkim jako oͮbiznesie? Nie chodzi tu oͮbiznes. Nigdy nie myƜlaşem oͮtworzeniu, jak oͮbiznesie. Miaşem hobby. Hobby, które zostaşo zaaprobowane przez ludzi wierzących wͮ moją produkcjİ. Biznes pojawiş siİ wiİc naturalnie. Moje studio byşo dosşownie rozmiarów tego stoşu, przy którym rozmawiamy. JeƜli nie sprzedaşbym czegoƜ, nie mógşbym wyprodukowač niczego innego. Byşem wͮmiejscu, wͮktórym impuls do rozwoju pochodziş czİƜciowo zͮwartoƜci, jaką ludzie zobaczyli wͮmoich pracach, ale takǚe zͮpragmatycznego podejƜcia przedmiotów. Instynkt przedsiİbiorcy musi obudzič siİ, ale nie koniecznie na początku... Nie, nie od początku. Teraz mam 120 osób wͮzespole, jesteƜmy maszyną. Muszİ karmič tİ maszynİ. Wobec udziaşowców mojej Ǡrmy jestem zobligowany, by nieustannie siİ rozwijač. To znaczy teǚ, ǚe czasem trzeba myƜleč oͮ wszystkich nudnych sprawach związanych zͮprowadzeniem Ǡrmy. Ale uwaǚam to za cenne doƜwiadczenie. To trochİ jak gra wideo, wͮktórej muszİ analizowač róǚne moǚliwe scenariusze. We wszystkim co tworzysz iͮ wͮ sposobie, wͮ jakim tworzysz widač ewolucjİ. Prowadzicie Design Research Studio (DRS), co brzmi… badawczo, naukowo, powaǚnie. Uwaǚasz, ǚe design coraz bardziej staje siİ nauką? Uwaǚam, ǚe nie jest to nauka. Design jest osobliwym pojİciem odnoszącym siİ do wielu róǚnych dziaşaţ iͮje şączącym. Niektóre zͮ nich angaǚują badania, niektóre komunikacjİ, niektóre rzeǘbİ lub inǚynieriİ produkcji. 50 lub 80 lat temu design byş nazywany sztuką dekoracyjną, teraz nazywa siİ go inǚynierią. To nowe poşączenie. Uwaǚam, ǚe design nie jest nauką, ale wͮnaszej pracy istnieją pola, na których nauka iͮdesign siİ nakşadają. Skoro macie centrum badawcze, to co wͮnim robicie? DRS to tak naprawdİ studio wnİtrzarskie, które miaşo byč miejscem opracowywania produktów. Dla nas –ͮ ludzi biznesu zastanawiających siİ „jak pójdzie sprzedaǚ mebli” –ͮto miejsce daje moǚliwoƜč zgşİbienia produktu. Mamy tam do czynienia

To byş bardziej bşąd… (Ɯmiech)

zͮprawdziwymi klientami, wiİc badania są teǚ czİƜciowo badaniami koncepcyjnymi, oͮczym mówişem teǚ wͮtrakcie wykşadu.

Czasem to jest teǚ dobra droga. Ale ewolucja to teǚ bardziej

Jakie wͮtym momencie przede wszystkim rzeczy badacie?

Dostosowujİ siİ do szans. Teraz jednak muszİ mieč plan. Intere-

dostosowywanie siİ do rzeczywistoƜci, niǚ jej zmienianie… Są to takie tematy jak produkcja za pomocą robotów, etc. Pogşİ-

sujİ siİ muzyką, lubiİ wytwarzač rzeczy, wiİc miaşem szczİƜcie,

biamy teǚ np. rozwiązania, które opracowaliƜmy wͮnaszym stu-

ǚe choč nie miaşem planu, moje sprawy potoczyşy siİ lepiej, niǚ

dio. Sprzedajemy nasze usşugi, dajemy innowacje innym markom.

myƜlaşem. Spodziewaşem siİ katastrof. Teraz potrzebujİ planu

DRS skupia siİ gşównie na klientach zewnİtrznych, usşugach

–ͮze wzglİdu na udziaşowców.

projektowych, natomiast projektowanie produktu jest pracą wͮobrİbie mojej marki. Design Reaserch Studio jest skierowane

GraşeƜ wͮzespole punkowym, prawda?

do spóşek, producentów, jak równieǚ innego typu klientów.

Mój zespóş graş disco-punk.

MówişeƜ kiedyƜ, ǚe Twoja kariera to byşa bardziej ewolucja,

To sugeruje raczej narracje rewolucyjne. Tom Dixon jest jesz-

niǚ plan...

cze buntownikiem?

WYWIAD

ϴ Lampy Bell oraz Copper wͮwersji niebieskiej metalic to jedno zͮnajnowszych dzieş Toma Dixona –ͮwidač wͮnich inspiracje twórczoƜcią Jeffa Koonsa.

Ϸ Lampy şazienkowe Spot, Stone oraz Plane to produkty dostosowane do pracy wͮobliczu parnych, gorących iͮmokrych warunków. ¯wietnie wyglądają na pşytkach.

ϴ Rock to pokşosie podróǚy Toma Dixona do Indii. To stoşowe rzeǘby zͮmarmuru. Inspiracją byşa idea stworzenia prostych ksztaştów, które moǚna byşo rİcznie obracač na tokarce iͮşączyč ze sobą jak zabawne dzieciİce klocki. Wzór iͮfaktura kaǚdego elementu są caşkowicie wyjątkowe.

Uwaǚam siebie za konstruktywistİ. Lubiİ budowač rzeczy. Cza-

Facebook czy Pinterest pomagają wͮ komunikacji. Ale czy

sami takie, które mają praktyczne zastosowanie, czasami tworzİ

mogą byč inspirujące dla projektantów?

rzeczy dla samej radoƜci zͮ tworzenia czegoƜ nowego. Obecnie

Media są zbyt duǚą inspiracją dla projektantów. Dochodzi siİ do

nie ratujİ Ɯwiata. Chciaşbym to robič, ale jest mi do tego daleko

punktu, ǚe widzi siİ tyle rzeczy, aǚ nie sposób powiedzieč, co jest

wͮtym sezonie. Robiİ przedmioty dekoracyjne dla bogatych ludzi.

twoim wşasnym pomysşem. To jest niebezpieczne. Ale do zalet

Czasem jestem wͮstanie pracowač nad rzeczami, które rozdajİ za

naleǚy to, ǚe dziİki nowym mediom ludzie pozbawieni wşadzy,

darmo lub pracujİ nad tanimi produktami dla Ikei.

pieniİdzy, iͮ ci ǚyjący poza stolicami, są widoczni. ¯wietnie, jeƜli

To caşkiem niezşa praca. Dziİki wielkiej Ǡrmie, którą stworzyşem nie

ma siİ dobry pomysş iͮ silną narracjİ. Moǚna wtedy publikowač

nudzİ siİ, czasami rozwiązujİ jakiƜ problem, czasami zaproponujİ

iͮ przyciągač ludzi. To jest caşkowicie nowe. Uwaǚam, ǚe jest to

pomysşy. Interesuje mnie eksperymentowanie, ale takǚe zapew-

zarówno niebezpieczne, jak iͮ wspaniaşe. Sşuǚy projektantom na

nienie dwustu osobom Ɯrodków utrzymania. To jest interesujące.

dwa sposoby: do szybszego zbierania znaczących informacji, jak

JesteƜ teǚ medialny. Czasami zdobİdziesz siİ na prowoka-

ry, miaşbym oͮwiele şatwiej.

iͮpublikacji swoich prac. Gdyby tak byşo na początku mojej kariecyjną rezygnacjİ zͮobecnoƜci wͮMediolanie, jak wͮtym roku. JesteƜcie aktywni wͮmediach spoşecznoƜciowych. Instagram,

Dziİkujİ za rozmowİ.

TARGI IͮTRENDY

PĖYTKI NA FALI TEGOROCZNE TARGI CERSAIE POTWIERDZIrY SWÓJ STATUS WYDARZENIA, KTÓREGO NIE MOG OPU¯CI! WSZYSCY ZAINTERESOWANI ¯WIATOWYM RYNKIEM PrYTEK CERAMICZNYCH IͮWYPOSAíENIA rAZIENEK. WͮTYM ROKU ZANOTOWANO KOLEJNY ZͮRZFDU WZROST LICZBY GO¯CI. TAKíE TYCH ZͮZAGRANICY. TEKST: MARTA BOROWSKA

ͮ ciągu piİciu targowych dni, tereny Bologna Fiere

halom 28, 29 iͮ30. OczywiƜcie najbardziej licznie reprezentowany byş

odwiedzişy wͮ sumie 112 104 osoby. Jak podają or-

sektor pşytek ceramicznych zͮ452 Ǡrmami. Na kolejnym miejscu –ͮco

ganizatorzy Cersaie, to oͮ0,4% wiİcej niǚ wͮ2017ͮr.

ciekawe –ͮuplasowaşy siİ meble şazienkowe zͮ181 wystawcami.

Liczba odwiedzających zͮ zagranicy wzrosşa oͮ 16%, do 54 025.

Organizatorzy targów są takǚe bardzo dumni zͮimponującej licz-

Natomiast liczba odwiedzających zͮ Wşoch nieznacznie spadşa

by dziennikarzy, którzy wͮtym roku odwiedzili Cersaie. Akredy-

(-0,6%) wͮporównaniu zͮpoprzednim rokiem.

towaşo siİ ich aǚ 889 –ͮ510 wşoskich iͮ379 miİdzynarodowych.

Wͮ targach Cersaie wͮ tym roku wziİşo udziaş 840 wystawców (wͮ tym 314 spoza Wşoch), którzy zaprezentowali swoje produkty

POLACY WͮBOLONII

na 161 tys.ͮm2 powierzchni wystawienniczej. To oͮ5 tys. wiİcej niǚ

Nasz kraj na Cersaie 2018 reprezentowaşy Ǡrmy Ceramika Koţ-

wͮlatach poprzednich. Wszystko dziİki oddanym do uǚytku nowym

skie, Cerrad, Defra, Krzemieţ, MCJ, Polcolorit/Ceramica Marconi,

TARGI IͮTRENDY

CERSAIE 2018 WͮLICZBACH • 112 104 ODWIEDZAJ CYCH • 889 DZIENNIKARZY • 840 WYSTAWCÓW • 161 TYS.ͮM2 POWIERZCHNI WYSTAWIENNICZEJ

Radaway iͮTubądzin. Ta ostatnia fabryka powrócişa na Cersaie po piİcioletniej przerwie.

– Cersaie to bez wątpienia jedna zͮ najwiİkszych iͮ najbardziej prestiǚowych imprez branǚy şazienkowej na Ɯwiecie. Zͮdumą powracamy tam po kilkuletniej nieobecnoƜci. Przez ten okres ciİǚko pracowaliƜmy, wdraǚając nowe technologie oraz udoskonalając iͮrozszerzając gamİ naszych produktów –ͮmówiş Andrzej Ramel, czşonek Zarządu Grupy Tubądzin. WƜród polskich wystawców zabrakşo natomiast wͮtym roku Ceramiki Paradyǚ, weterana targów Cersaie.

– Wͮciągu ostatnich lat klienci wͮbranǚy ceramicznej zmienili siİ. Dlatego my musimy zmieniač siİ wraz zͮnimi. ObecnoƜč na targach branǚowych wͮcharakterze wystawcy nie jest dziƜ juǚ priorytetem –ͮ komentowaşa tİ decyzjİ wͮ specjalnym komunikacie Karolina Wesoşowska, dyrektor marketingu Ceramiki Paradyǚ. Kolejna edycja Cersaie odbİdzie siİ 23-27 wrzeƜnia 2019 r. Q

Fot. Cersaie oraz Cerrad

DESIGN

CERAMICZNE ILUSTRACJE W pėytkowym įwiecie od kilku sezonów panuje pewna stabilizacja. Wiadomo, które marki sÚ najwiîkszymi graczami na rynku. Wiadomo równieŐ, Őe gėówne trendy wyznaczajÚ wielkie, wciÚŐ rosnÚce formaty pėytek. Nie znaczy to jednak, Őe w įwiecie tym nie dzieje siî nic ciekawego. UdowadniajÚ to boloęskie targi Cersaie, które niezawodnie, co roku przynoszÚ nowe inspiracje. W tym roku byėy nimi m.in. graƙczne, odwaŐne wzory i kolory oraz pėytki inspirowane sztukÚ czy rzemiosėem.

TEKST: ANNA RADUCHA-ROMANOWICZ

roducenci pşytek ceramicznych lokują

Ɯciwie dopiero siİ rozpoczyna. Caşkiem niedawno wprowadzili

dziƜ najwiİksze pieniądze wͮ inwestycje

je do swojej oferty najwiİksi nasi producenci. WͮBolonii na tar-

iͮ technologie związane zͮ megaformata-

gach Cersaie przykşadowo Cerrad pokazywaş mega pşytki Ultime,

mi. Ten segment jest wiİc zͮperspektywy

Tubądzin chwaliş siİ kolekcją Monolith. Podobnie jak wiİkszoƜč

badacza trendów bardzo ciekawy. Pşytki XXL wciąǚ rosną, pró-

megaformatów wşoskich czy hiszpaţskich, polskie pşytki XXL

bują wchodzič równieǚ do salonów, na kuchenne blaty czy ele-

imitują sprawdzone iͮniezmiennie popularne wzory naturalnego

wacje. Bardziej odwaǚne wyjƜcie poza şazienkİ jest konieczne do

kamienia lub betonu.

rozwoju pşytkowej branǚy –ͮtak mówią sami jej przedstawiciele.

Na Cersaie nie mogşo jednak zabraknąč bardziej odwaǚnych ko-

Na naszym, polskim podwórku kariera wielkich formatów wşa-

lekcji –ͮw koţcu nie bez przyczyny targi te mają miano wyzna-

Kolekcja pşytek Acquerello marki Made 39 jest inspirowana akwarelową techniką malarską. Dekoracje harmonijnie şączą siİ zͮpşytkami podstawowymi. Seria dostİpna jest wͮdwóch tonacjach kolorystycznych –ͮciepşej iͮzimnej.

DESIGN

ϴ W kontrze do wielkich formatów –ͮkolekcja pşytek Sospiri marki Vallelunga. Oferowana wͮrozmiarze 12,1x14 cm.

ϴ Geometriİ wyraǚoną wͮfakturze proponuje np. Marca Corona 1741 wͮkolekcji Bold. Pşytki wͮformacie 40x80ͮcm oferowane są wͮciekawej gamie kolorystycznej –ͮklasycznej bieli, ciemnej czerwieni, zielonej szaşwii iͮǚóştej musztardzie.

czającego trendy, najwaǚniejszego wydarzenia branǚy pşytkowej

wͮtakich funkcjach pşytki oͮgeometrycznych, drobnych wzorach

wͮEuropie, aͮmoǚe iͮna Ɯwiecie. Taką ciekawą propozycją są np.

zastİpują dziƜ mozaikİ. ¯wietnie prezentują siİ wͮróǚnych wnİ-

„ceramiczne tapety” Wild&Style marki ABK czy megaformaty

trzach. Na rynku nie brakuje wiİc ciekawych propozycji pşytek

zͮserii Operae marki Ornamenta. Pojawiają siİ na nich Ɯmiaşe ko-

zͮgeometrycznym wzorem lub takich, które umoǚliwiają uşoǚenie

lory, geometryczne wzory czy modne ostatnio dekory tropikalne.

takowego. Jednak warto wͮtym miejscu podkreƜlič, ǚe aktualnie

Warto wiİc bacznie przyglądač siİ pşytkom XXL –ͮwiele siİ moǚe

geometryczne wzory na pşytkach stają siİ wiİksze (wraz zͮpşyt-

jeszcze wͮich Ɯwiecie wydarzyč. Tylko jak sprawič by zaprzyjaǘnili

kami), bardziej odwaǚne, graǠczne. Takie jak np. we wspomnia-

siİ zͮnimi polscy wykonawcy…

nej kolekcji Operae marki Ornamenta lub wͮserii IͮGattipadti marki 14oraitaliana.

ORYGINALNA GEOMETRIA Fakt, ǚe geometryczne wzory pojawiają siİ wͮ segmencie me-

ACH TE LASTRYKO…

gaformatów, Ɯwiadczy oͮ tym, ǚe na dobre rozgoƜcişy siİ juǚ na

Jeszcze kilka lat temu, nie do pomyƜlenia byşoby (przynajmniej

mniejszych pşytkach. Mogą stanowič motyw przewodni kolek-

wͮ naszym kraju), ǚe wzór znany u nas jako lastryko pojawi siİ

cji, mogą teǚ byč ukşadane zͮ pşytek monochromatycznych lub

„na salonach”. Nie byş to wzór szczególnie lubiany wͮnaszym kra-

pojawiač siİ wͮ postaci faktur –ͮ jak wͮ bardzo ciekawej kolekcji

ju. Kojarzyş siİ przede wszystkim zͮponurą erą PRL-u, zͮszaroƜcią

Bold marki Marca Corona 1741. MoǚliwoƜci ich kreatywnego wy-

iͮ smutkiem klatek schodowych na blokowiskach. Aͮ jednak. Do

korzystania jest mnóstwo –ͮdziİki nim moǚna stworzyč podşogİ

Ɯwiata designu wróciş trochİ na fali popularnoƜci stylu industrial-

zͮcharakterem lub np. wydzielič strefİ wͮşazience czy wykreowač

nego. Iͮterazzo (zgodnie zͮoryginalnym, wşoskim nazewnictwem)

zşudzenie optyczne. Moǚna pokusič siİ nawet oͮstwierdzenie, ǚe

przeǚywa bez wątpienia dziƜ swój renesans. Aͮczym jest terazzo

DESIGN

϶ Drobne pociągniİcia pİdzla wͮksztaşcie kropek to znak rozpoznawczy kolekcji Puntini –ͮdekoracji zaprojektowanych przez Alessandro Mendiniego dla marki Francesco De Maio. Dekor nawiązuje do specjalnego projektu artysty pod nazwą „Pointillisme”. Pşytki oferowane są wͮformacie 20x20 cm.

϶ Pşytki jak graǠki –ͮw kolekcji IͮGattipardi od fabryki 14oraitaliatna –ͮmarki naleǚącej do Target Group, wyróǚniającej siİ oryginalnoƜcią iͮodwagą wzorów. Ta kolekcja jest hoşdem dla neapolitaţskiej iͮsycylijskiej tradycji ceramicznej. Kolekcja skşada siİ zͮpşytek oͮoƜmiu róǚnych wzorach, oferowanych wͮdwóch tonacjach kolorystycznych, wͮformacie 60x60ͮcm lub 20x20 cm.

Ϸ Ceramicznymi pşytami Operae marka Ornamenta wchodzi na rynek megaformatów. Iͮod razu zͮprzytupem. Wraǚenie robi moǚe nie sam rozmiar 120x240ͮcm –ͮsą na rynku wiİksze. Ale wƜród tegorocznych nowoƜci na pewno uwagİ zwraca bardzo ciekawy, graǠczny wzór pşyt.

Ϸ Umywalka NudaSlim marki Flaminia wͮnowej wersji kolorystycznej –ͮPetrolio.

ϵ Stella Rubinetterie za kolekcjİ kastomizowanej armatury Simple otrzymaşa podczas tegorocznych Cersaie nagrodİ ADI Ceramics & Bathroom Design.

϶ Wanna Neb od Agape uzupeşnia gamİ wanien tej marki wykonanych zͮmateriaşu Cristalplant.

ϴ FS Ofelia to kolekcja hiszpaţskiej marki Peronda. Stanowi interpretacjİ wşoskiego terazzo. Szczególnie dobrze odnajdzie siİ we wnİtrzach industrialnych lub oͮcharakterze vintage.

vel lastryko? To materiaş, który powstaje zͮpoşączenia cementu iͮzatopionych wͮnim kawaşków rozdrobnionego kamienia, przewaǚnie marmuru lub bazaltu. Jest twardy, wytrzymaşy iͮniedrogi, we Wşoszech wciąǚ popularny. Aͮteraz robi oszaşamiającą miİdzynarodową karierİ równieǚ jako wzór pşytek ceramicznych. Kolekcje zͮ takim wzorem proponuje m.in. wspomniana Ornamenta, Marazzi, Sant’Agostino czy Cotto d’Este. Trzeba jednak przyznač, ǚe to wzór doƜč Ɯmiaşy, szczególnie gdy drobiny „zatopione wͮ betonie” przybierają wiİkszy rozmiar lub odwaǚny kolor. Moǚna wiİc prognozowač, ǚe u nas moǚe byč nieşatwo przekonač do niego inwestorów wyposaǚających şazienki. Ale zͮrównie duǚym prawdopodobieţstwem moǚna teǚ zgadywač, ǚe terazzo znajdzie swoich zagorzaşych zwolenników. SZTUKA IͮRZEMIOSrO Zazwyczaj pragniemy, ǚeby wnİtrze, wͮktórym mieszkamy byşo idealnie do nas dopasowane. Pod wzglİdem funkcjonalnoƜci, jak iͮ samego wystroju. Stąd równieǚ wͮ pşytkowym Ɯwiecie moǚna znaleǘč coraz wiİcej produktów wyjątkowych, umoǚliwiających nadanie przestrzeni unikalnego charakteru. Na rynku pojawiają siİ pşytki, które mogą aspirowač do bycia dzieşem sztuki lub przynajmniej wyrobem rzemieƜlniczym. Wyprodukowane zͮdrobiazgową dbaşoƜcią oͮszczegóşy, nawiązujące do kaǡi wypalanych zͮnaturalnej gliny, ozdobione rİcznie wykonanymi dekoracjami (lub takowe imitującymi), mogą stanowič wyrazisty akcent we wnİtrzu. WƜród nowoƜci proponowanych na Cersaie uwagİ zwracają m.in. kolekcja Acquerello marki Made39,

϶ Umywalki Skyline marki Glass Design to awangardowa, futurystyczna stylistyka, której tworzywem jest szkşo –ͮczarne lub biaşe. Dostİpne wͮczterech wielkoƜciach.

NAJWAŻNIEJSZE ŹRÓDŁO INFORMACJI O BRANŻY ŁAZIENKOWEJ I TRENDACH W DESIGNIE

DESIGN

której dekoracje wyglądają jak namalowane wodną farbą. Do abstrakcyjnych dzieş malarskich podobne są równieǚ pşytki Puntini niszowej manufaktury Ceramica Francesco de Maio, sygnowane nazwiskiem Alessandro Mendiniego. A rAZIENKA? No cóǚ. Sekcja wyposaǚenia şazienek na Cersaie jest skromniejsza niǚ pşytkowa. Ale iͮproducenci armatury, ceramiki sanitarnej czy şazienkowych mebli pokazują tu produkty ciekawe. Od piİciu lat organizatorzy Cersaie, wspólnie zͮwşoskim Stowarzyszeniem Projektowania Przemysşowego ADI, nagradzają najbardziej innowacyjne produkty pokazywane wͮBolonii. Wͮbieǚącym roku jury konkursu ADI Ceramics & Bathroom Design nagrodzişo nowoƜci trzech producentów pşytek ceramicznych iͮtrzech producentów wyposaǚenia şazienek. Wͮkategorii pşytek nagrody otrzymaşy: Ceramica Fondovalle Spa zͮserią 20Pure, Mosaico + zͮkolekcjami Diamond iͮJointed oraz fabryka Decoratori Bassanesi zͮkolekcją Segments. Natomiast wͮkategorii wyposaǚenia şazienek nagrodzono Stella Rubinetterie za kolekcjİ kastomizowanej armatury Simple, markİ Arblu za system Pietrablu –ͮ materiaş, który moǚna wykorzystač do wykonania brodzików, okşadzin Ɯcian czy mebli oraz Ǡrmİ Duka za kabiny prysznicowe zͮ serii Natura 4000. Wyróǚnienia otrzymaşy marka 41zero42 wͮsektorze pşytek ceramicznych iͮǠrma PBA za skşadane rozwiązania do şazienek. Q Fot. Archiwa Ǡrm

ϴ Meble şazienkowe zͮkolekcji Tulip marki Arblu. Są czİƜcią systemu, wͮskşad którego wchodzą równieǚ wanny, umywalki iͮlustra.

϶ WƜród najciekawszych nowoƜci Cersaie znalazşa siİ m.in. seria CAP marki PBA. To skşadane akcesoria do kabin prysznicowych wpisujące siİ wͮnurt projektowania uniwersalnego.

ARTYKUr SPONSOROWANY

WYSZUKANE WZORNICTWO, PREMIEROWE POKAZY KOLEKCJI – CERRAD NA CERSAIE 2018 NIEZLICZONA ILO¯! WYSTAWCÓW, INSPIRUJ CE NOWO¯CI PRODUKTOWE, WZORNICTWO ZͮNAJWYíSZEJ PÓrKI, AͮDO TEGO KREATYWNA IͮTWÓRCZA ATMOSFERA –ͮTO KWINTESENCJA WRZE¯NIOWYCH TARGÓW CERSAIE. PODCZAS TAK WAíNEGO WYDARZENIA NIE MOGrO ZABRAKN ! FIRMY CERRAD.

na Cersaie wͮzupeşnie nowych wymiarach. WƜród propozycji czerpiących zͮnatury nie zabrakşo kolekcji inspirowanych piİknem kamienia iͮ ciepşem naturalnego drewna. Ale to nie wszystko. ͮ Specjalnie na Targi, Cerrad przygotowaş wiele nowoƜci, które jeszcze nie miaşy swojej premiery rynkowej, m.in. kolekcje dşugich desek wͮ niespotykanym dotąd formacie 20x240ͮ cm, orazͮpşytki gresowe wͮstylistyce marmuru wͮ formacie 60x120 cm. Do propozycji tarasowych doşączyşyͮzaƜͮpşytki Mattina 2.0 wͮrozmiarach 20x120ͮcm oraz 40x120ͮcm, aͮ takǚe inspirowana kamieniem naturalnym kolekcja Belgica 2.0 wͮ formacie 60x60ͮ cm oraz 80x80 cm. Dodatkowo, wsşuchując siİ wͮ potrzeby projektantów iͮ klientów, Cerrad wprowadziş do oferty pşytki Tassero oraz Mattina wͮzupeşnie noPrzestrzeţ, nowoczesnoƜč, przejrzystoƜč

Ten swoisty showroom nie tylko czytelnie

wej klasie antypoƜlizgowoƜci R11.

–ͮtak wͮtrzech sşowach moǚna opisač sto-

pokazywaş niezwykşe moǚliwoƜci rozwią-

Zͮuwagi na swój miİdzynarodowy charak-

isko Cerrad oͮpowierzchni 160m2, na którym

zaţ Cerrad, ale stanowiş kreatywną prze-

ter, Cersaie to impreza oͮniepowtarzalnym

producent zaprezentowaş zarówno produk-

strzeţ idealną do inspirujących rozmów.

wydǘwiİku biznesowym. To, co iͮ wͮ jaki

ty –ͮkolekcje ULTIME wͮwykoţczeniu mato-

Wͮtej twórczej atmosferze, przedstawiciele

sposób jest tu prezentowane, wskazuje

wym oraz polerowanym, pşytki tarasowe,

Ǡrmy chİtnie odpowiadali na pytania do-

kierunki rozwoju caşej branǚy iͮdeterminuje

jak iͮwiele nowoƜci.

tyczące procesu produkcyjnego iͮprojekto-

jej dziaşania wͮ kolejnych miesiącach. Wie-

wego.

rzymy, ǚe tegoroczne propozycje Cerrad

ZAPROSZENIE DO ¯WIATA DESIGNU

doskonale wpiszą siİ wͮtrendy nadchodzą-

Cerrad postawiş na minimalizm iͮ kre-

NOWO¯CI IͮPOKAZY

atywnoƜč, zapraszając goƜci do zaaran-

PRZEDPREMIEROWE

ǚowanej kuchni, salonu iͮ şazienki, co

Producent postawiş na wielkie formaty,

stanowişo doskonaşy sposób ekspozycji

kolekcje inspirowane naturą oraz pşyty

produktów wͮ kontekƜcie poszczególnych

tarasowe, które stanowią dopeşnienie do-

wnİtrz. ͮ Ogromne wraǚenie zrobişa rów-

tychczasowych rozwiązaţ dedykowanych

nieǚ kompozycja strefy wokóş domu, która

wnİtrzom. Wielkoformatowy gres, nawią-

posşuǚyşa do niebanalnej prezentacji pşytek

zujący stylistyką do eleganckiego marmuru

tarasowych zͮkolekcji Cerrad 2.0.

iͮsurowego betonu, zostaş zaprezentowany

cego sezonu. Q

WiØcej na www.cerrad.com

DESIGN

Dorota MAKSYMOWICZ, architekt i wûađcicielka interdyscyplinarnego biura projektowego The Space

Aga KOBUS i Grzegorz GOWOREK, architekci i wûađciciele Studia.O.

WIELKI FORMAT OKIEM ARCHITEKTA NOWY PRODUKT –bWIELE PYTA . SZCZEGÓLNIE WbPRZYPADKU TAK WYMAGAJkCEGO ELEMENTU WYPOSA¿ENIA WN}TRZ, JAKIM JEST P YTKA WbMEGAFORMACIE. WYMAGAJkCEGO ZARÓWNO OD STRONY ESTETYCZNEJ, JAK IbWYKONAWCZEJ. DLATEGO NIE DZIWI, ¿E PRODUCENCI ORAZ SALONY AZIENKOWE DYSTRYBUUJkCE TE P YTKI ZbINFORMACJk ObTYM PRODUKCIE STARAJk SI} DOTRZEm PRZEDE WSZYSTKIM DO ARCHITEKTÓW IbPROJEKTANTÓW. IbTO W A¥NIE PRZEDSTAWICIELI TEJ OSTATNIEJ GRUPY POPROSILI¥MY ObOPINI} NA TEMAT SAMEJ P YTKI WIELKOFORMATOWEJ IbTEGO, CO OFERUJE WbTYM ZAKRESIE POLSKI RYNEK. ZEBRArA: MARTA BOROWSKA

DESIGN

zy rosnący format pşytek ceramicznych

mieszczeniach oͮduǚej wilgotnoƜci. Od dşuǚszego czasu trendy

rzeczywiƜcie odzwierciedla zapotrzebo-

wͮ projektowaniu wnİtrz stawiają na lekkoƜč, prostotİ form

wanie polskiego klienta na tego typu pro-

iͮ otwarte przestrzenie. Przy uǚyciu pşytek wielkoformatowych

dukt? To produkt wykorzystywany raczej

moǚemy uzyskač gşadkie, praktycznie bezspoinowe powierzch-

wͮ realizacjach inwestycyjnych, czy coraz

nie pasujące do kaǚdego wnİtrza. Aͮwybierač moǚemy zͮniemal

czİƜciej takǚe wͮprywatnych?

nieograniczonej liczby wzorów, faktur iͮkolorów. Wͮkuchni dziİ-

Dorota Maksymowicz, architekt iͮ wşaƜcicielka interdyscy-

ki nim tworzy siİ ciekawa alternatywa dla blatów kamiennych iͮlaminatów.

plinarnego biura projektowego The Space: ObecnoƜč pşytek zarówno ceramicznych, jak iͮgresowych wͮnaszych domach jest

Aga Kobus iͮGrzegorz Goworek, architekci iͮwşaƜciciele Studia.O.:

dziƜ czymƜ zupeşnie naturalnym iͮ powszednim. Ich trwaşoƜč

Polski klient coraz czİƜciej wymaga wysokiej jakoƜci wͮstosownej

oraz şatwoƜč eksploatacji, stanowią idealne rozwiązanie wͮpo-

cenie. Jest to doƜč enigmatyczne okreƜlenie iͮdla kaǚdego moǚe

Fot. Kolekcja Cromatica marki Cedit zͮportfolio Ǡrmy Florim. Oferowana jest wͮformacie do 360x240 cm

DESIGN

Fot. Florim

wili na pşyty wͮwersji XXL. Moǚemy wybierač wͮkolorystyce, ale równieǚ dostİpnych wzorach. AK iͮGG: Jest to wͮnaszej opinii bardzo bogata oferta, dająca wiele moǚliwoƜci aranǚacyjnych, prezentująca tekstury iͮfaktury najbardziej poǚądane przez klienta bądǘ projektanta. Prezentowane kolekcje są ponadczasowe, czyli nie zdewaluują siİ estetycznie jak trendy na jeden sezon. Czy polscy glazurnicy potraǠą ukşadač tego typu pşytki? Jak zͮPaţstwa perspektywy wygląda kwestia ich przygotowania iͮprzeszkolenia? DM: Producenci dają caşy pakiet narzİdzi, wͮtym szkoleţ, dziİki czemu wiedzİ oͮprodukcie moǚna czerpač uͮǘródşa. Firmy te są Ɯwiadome, ǚe klient ostateczny zwraca ogromną uwagİ zarówno na jakoƜč materiaşów, ale równieǚ na ich Ǡnalny wygląd. Zͮdrugiej strony mamy glazurników, którzy chİtnie korzystają zͮtakich opcji, jak prezentacja produktu iͮ szkolenie polegające na pracy zͮnim. Pracujemy zͮwieloma podwykonawcami. Juǚ od dşuǚszego czasu obserwujemy, ǚe są to powaǚne Ǡrmy –ͮprzykşadające ogromną uwagİ do swojej pracy. To wynika równieǚ ze ƜwiadomoƜci, ǚe wͮich fachu wiele kolejnych projektów do realizacji jest efektem rekomendacji. AK iͮGG: Glazurnicy, zͮktórymi wspóşpracuje nasza Ǡrma mają doƜwiadczenie zͮ pşytkami wielkoformatowymi, ale mają wͮ swoim skşadzie osoby zͮdoƜwiadczeniem wͮobróbce kamienia. Informacje pşynące do nas zͮ rynku wskazują na to, ǚe coraz wiİcej ekip budowlanych wͮ odpowiedzi na zapotrzebowanie klienta podejmuje siİ zͮ sukcesem ukşadania wiİkszego formatu. Za przygotowanie

oznaczač inny poziom jakoƜci iͮ inny poziom ceny. Duǚy format

iͮprzeszkolenie odpowiada szef ekipy budowlanej. On poznaje nowe

pşytki (zͮnaszego doƜwiadczenia) zawsze przekonywaş klientów

technologie iͮalbo wysyşa pracowników na szkolenie, albo sam jest

ze wzglİdu na zminimalizowaną iloƜč şączeţ iͮ zainteresowanie

noƜnikiem tej wiedzy iͮszkoli. Tak odbywa siİ to we wspóşpracują-

takim rozwiązaniem na początku wspóşpracy byşo bardzo duǚe.

cych zͮnami ekipach. Producenci tego typu pşyt czİsto polecają je

Niestety zͮbiegiem wspóşpracy malaşo zͮuwagi na ekonomiİ –ͮna

takǚe jako materiaş wykoţczeniowy elewacji zewnİtrznych.

wiİkszy format klient powinien przeznaczyč wiİkszy budǚet. Uwzglİdniając sposób ukşadania pşytek iͮspady, koszt wykonania

Czy realizowali Paţstwo tego typu projekty?

podşogi czy Ɯciany jest wiİkszy. Reasumując, zainteresowanie coraz wiİkszymi formatami pşytek jest bardzo duǚe –ͮpowszechne,

DM: MieliƜmy okazjİ wykorzystywač tego typu rozwiązania

natomiast ok. 40% tych klientów nadal pozostaje ze wzglİdów

wͮprojektach domów jednorodzinnych. Ich duǚą zaletą jest mro-

ekonomicznych przy standardowym formacie. Moǚemy stwier-

zoodpornoƜč, idealnie zatem sprawdzają siİ nie tylko na elewa-

dzič, ǚe polski klient dojrzaş do tego typu produktu, poniewaǚ

cji, ale teǚ na tarasach. Jest to Ɯwietna alternatywa dla betonu

walory estetyczne efektu przy zastosowaniu pşytek wielkofor-

architektonicznego, którego od jakiegoƜ czasu jest bardzo duǚo

matowych przewaǚają wzglİdy ekonomiczne uͮ 60% naszych

wͮprojektach. Warto równieǚ powiedzieč, ǚe są odporne na wy-

klientów.

soką temperaturİ. Zͮjednej strony mamy funkcjonalnoƜč, aͮzͮdrugiej rozwiązanie, które moǚe siİ sprawdzič na lata.

Jak oceniają Paţstwo dostİpną na naszym rynku ofertİ pşyt wielkoformatowych?

AK iͮGG: Jest to jeden zͮnaszych ulubionych materiaşów elewacyj-

DM: Oferta pşyt wielkoformatowych znacząco siİ powiİksza,

rynku. Pşyty te cechują siİ duǚą odpornoƜcią na dziaşanie warun-

producenci dostrzegli ten trend iͮ–ͮzwşaszcza duzi gracze –ͮposta-

ków atmosferycznych iͮdają piİkne efekty wizualne. Q

nych, korzystamy zͮdwóch producentów dostİpnych na polskim

DESIGN

Uniğkacji

MÓWIMY DO¥m! TEKST: MARTA BOROWSKA

G-ROUGH RZYM, WrOCHY

G-Rough umiejscowiony jest wͮ XVII-wiecznej kamienicy poşoǚonej wͮ samym sercu Wiecznego Miasta, niedaleko Piazza Navone. Wnİtrza hotelu swoją dynamiką (pogşİbioną przez oryginalne lustrzane slaby, charakterystyczne dla wszystkich przestrzeni tego miejsca) nawiązywač mają do wyjątkowego charakteru stolicy Wşoch. Aͮprzy okazji są hoşdem oddanym dla najwiİkszych wşoskich designerów lat 50. iͮ60. XX wieku: Ico Parisi, Gio Ponti, Silvio Cavatorta. Ich projektów nie zabrakşo takǚe we wnİtrzach G-Rough. Wybrane şazienki stanowią poşączenie gry Ɯwiatşa iͮiluzji –ͮdziİki wyşoǚeniu Ɯcian lustrzanymi pşytkami wͮkolorze zşota. Towarzyszy im wyposaǚenie wͮstylu retro. Fot. Hotel G-Rough

DESIGN

JAK DZI¯ POWINIEN WYGL DA! HOTEL „SKAZANY NA SUKCES”? SPECJALI¯CI OD PROJEKTOWANIA HOTELI RADZ : KONIEC ZͮUNIFIKACJ , HOMOGENIZACJ PRZESTRZENI HOTELOWYCH. LICZ SIF: POMYSr, ZABAWA FORM , ODWAíNE ZESTAWIENIA MATERIArÓW. AͮPOPULARNY DZI¯ STORYTELLING PODNOSI TYLKO WARTO¯! TAKIEGO MIEJSCA WͮOCZACH ODWIEDZAJ CYCH IͮSPRAWIA, íE CHFTNIEJ WRACAJ . DLATEGO CORAZ CZF¯CIEJ NA ZNACZENIU ZYSKUJ MArE HOTELE BUTIKOWE, AUTORSKIE PRZESTRZENIE, KTÓRE MOG RZECZYWI¯CIE ZASKOCZY! SWOICH GO¯CI. TAKíE WͮWYMIARZE WNFTRZ K PIELOWYCH. WYBRALI¯MY DLA WAS HOTELE IͮrAZIENKI, KTÓRE WͮPErNI REALIZUJ TE ZArOíENIA. HOTELOWE ZACISZE MOíE ZASKOCZY!.

APARTAMENT 2 CUORI IN PISTA VALMALENCO SKI RESORT, WrOCHY

Niewielki, minimalistyczny, do tego zbudowany na ratraku Ɯnieǚnym… Ale zͮjakim widokiem! Wraǚenie przestrzeni na szczİƜcie nadają ogromne okna, wrİcz szklane Ɯciany. WşaƜciciele tego apartamentu okreƜlają go jako romantyczny (wͮnazwie ma nawet „serca”). IͮrzeczywiƜcie, czy moǚe byč coƜ bardziej nastrojowego niǚ widok zͮşóǚka albo wanny na panoramİ Alp? Wnİtrze urządzono skromnie, bo iͮniewiele tu miejsca na ekstrawagancjİ. ZͮpewnoƜcią jej namiastką jest wolnostojąca wanna Mini marki Glass Design wͮobudowie wͮkolorze czerwieni Ferrari. Wykonana jest zͮinnowacyjnego materiaşu Bi-Mat, które stanowi poşączenie wşókna szklanego (80%) iͮtzw. zimnego szkşa (rodzaj ǚywicy syntetycznej). Te zͮkolei zapewnia wysoką odpornoƜč powierzchni. Moǚna dyskutowač, czy ten apartament to juǚ hotel, aͮmoǚe raczej rodzaj luksusowego kempingu („glamping”). Jest wͮnim jednak tyle uroku iͮdodatkowych wraǚeţ, ǚe nie sposób przejƜč obok niego obojİtnie. Fot. 2 Cuori in Pista

DESIGN

LIBERTY OFFENBURG, NIEMCY

Do 2009 roku wͮbudynku, wͮktórym dziƜ dziaşa hotel Liberty mieƜcişo siİ wiİzienie. Zresztą wybudowano go wͮpoşowie XIX wieku wşaƜnie zͮmyƜlą oͮtej funkcji. Miejsce to ma zatem bogatą iͮskomplikowaną historiİ. Zadaniem architektów wnİtrz byşo przeşamanie wszystkich skojarzeţ związanych zͮoryginalnym przeznaczeniem tego budynku. Ale równie istotne byşo dla nich pokazanie szacunku dla tego miejsca. Miİdzy innymi dlatego, zdecydowano siİ na wybór materiaşów kojarzących siİ zͮnaturalnoƜcią (np. drewno), miİkkoƜcią (nic krzykliwego). Wybrano kolory natury: szaroƜč, biel, zieleţ, czerţ. razienki wͮhotelu Liberty to przestrzenie otwarte na pokój, wskazujące na przenikanie siİ iͮwyjątkową koegzystencjİ tych dwóch wnİtrz. To miejsca, które sşuǚyč mają odpoczynkowi iͮrelaksowi. Wyjątkowy charakter şazienek podkreƜlony zostaş m.in. wyposaǚeniem zͮkolekcji Axor Urquiola. Fot. Hotel Liberty

DESIGN

LA MOURRA VAL D’ISÈRE, FRANCJA

Val d’Isère to wyjątkowe miejsce dla pasjonatów sportów zimowych. Otwarty wͮ2015 roku piİciogwiazdkowy hotel La Mourra posiada charakterystyczną dla tego alpejskiego regionu architekturİ, wͮ której dominują kamieţ iͮdrewno. CzİƜcią hotelu są takǚe cztery domki –ͮa raczej domy, poniewaǚ najwiİkszy zͮnich ma ponad 500ͮm2 powierzchni. Niewiele tu przytulnych miejsc, poniewaǚ pokoje wͮdomkach oraz wͮsamym hotelu są bardzo duǚe. Nie byşo zatem mowy oͮotwartych şazienkach. Warto zwrócič jednak uwagİ na estetyczną spójnoƜč caşego kompleksu, za którą odpowiada architekt Beatrice Cerboneschi. Wͮşazienkach dominuje kamieţ, który znajdziemy na podşodze iͮƜcianach (uşoǚony do samego suǠtu). Kamienne są takǚe umywalki. Jedynym, co wizualnie ociepla te wnİtrza są drewniane suǠty iͮdrewniana stolarka drzwiowa. Wyposaǚenie zͮnajwyǚszej póşki: wanny Morphing marki Kos, armatura Him Zucchetti wͮ wykoţczeniu wͮ kolorze zşota iͮgrzejniki Tubes. WyraǠnowanie iͮkomfort, których oczekuje siİ od piİciu gwiazdek şączą siİ tu zͮnamiastką alpejskiej tradycji. Efekt co najmniej na piątkİ. Fot. Hotel La Mourra

TECHNOLOGIE

INNOWACJE NA WAGí LUDZKIEGO ŏYCIA DANE WHO MÓWIk, ¿E PONAD PO OWA ¥WIATOWEJ POPULACJI NIE MO¿E KORZYSTAm Z BEZPIECZNYCH SANITARIATÓW. AbA¿ 2,3 MLD LUDZI NA ¥WIECIE NIE MA ¿ADNEGO DOST}PU DO PODSTAWOWYCH URZkDZE SANITARNYCH. SYTUACJ} T} STARA SI} POPRAWIm WIELE MI}DZYNARODOWYCH ORGANIZACJI, WbTYM FUNDACJA BILLA IbMELINDY GATES. TEKST: ANNA RADUCHA-ROMANOWICZ

Wedşug danych WHO 4,5 miliarda ludzi na Ɯwiecie nie ma dostİpu do dobrych warunków sanitarnych.

rak dostİpu do urządzeţ sanitarnych to powaǚny, Ɯwiatowy problem. Co roku choroby takie jak np. czerwonka czy cholera, bezpoƜrednio zͮniego wynika-

jące, zabijają prawie 500 tysiİcy dzieci poniǚej piątego roku ǚycia –ͮ gşównie wͮ poşudniowej Azji iͮ w Afryce. Niebagatelny jest równieǚ roczny koszt 233 miliardów dolarów, który ponosimy wͮwalce zͮtymi chorobami. Fundacja Billa iͮMelindy Gates wͮciągu ostatnich siedmiu lat zainwestowaşa ponad 200 milionów dolarów wͮbadania nad nowymi technologiami sanitarnymi. Takimi, które pozwolą „przeskoczyč barierİ” koniecznoƜci spşukiwania toalet oraz budowy towarzyszących im systemów kanalizacji iͮoczyszczalni Ɯcieków. PROBLEM DO ROZWI ZANIA 6 listopada br. Bill Gates wystąpiş na Reinvent Toilet Expo wͮPekinie, gdzie prezentowane są innowacyjne technologie sanitarne. Wziąş ze sobą sşoik fekaliów by zwrócič uwagİ na to, ǚe wciąǚ wͮniektórych regionach Ɯwiata 62% ludzkich odchodów nie podlega bezpiecznej utylizacji. Problem jest istotny równieǚ wͮmiastach. Przykşadowo wͮjednym zͮmiast wͮpoşudniowej Azji aǚ 97%

Sposobem na rozwiązanie sanitarnego problemu mogą byč nowe technologie sanitarne, dziaşające niezaleǚnie od systemów kanalizacji iͮutylizacji odchodów.

fekaliów pozostaje niezutylizowane. Nieoczyszczone odchody ludzkie zalegają wͮ latrynach iͮ zanieczyszczają wody gruntowe czy są skşadowane wͮpobliǚu pól iͮzbiorników wodnych.

TECHNOLOGIE

Dlatego wg Gatesa, wͮdąǚeniu do poprawy sytuacji sanitarnej na Ɯwiecie najwaǚniejsze są dwie kwestie. Pierwsza to bardziej skuteczne iͮ bezpieczne zarządzanie odchodami. Drugie natomiast wyzwanie to wynalezienie samodzielnie dziaşającej toalety, która oczyƜci odchody, zniszczy zarazki. Wytworzy czystą wodİ iͮ bezpieczne substancje, które bİdzie moǚna np. wykorzystač jako nawóz. TOALETOWA REWOLUCJA We wspóşpracy ze swoimi partnerami fundacja Gatesów opracowaşa Omni-processor. Technologia ta przeznaczona jest do przetwarzania osadów kaşowych iͮ biosolidów zͮ latryn doşowych, szamb iͮ kanalizacji. Zabija zarazki iͮ zamienia odchody wͮwodİ, energiİ iͮnawóz.

ϴ Bill Gates na prace badawcze nad nowymi technologiami przeznaczy wͮnajbliǚszym czasie kolejne 200 mln dolarów.

– DziƜ zͮ przyjemnoƜcią stwierdzam, ǚe coraz wiİcej przedsiİ-

ϵ Na wystapieniu podczas Reinvent Toilet Expo miliarder podkreƜlaş wagİ sanitarnego problemu.

ϴ Czy rozwiązania pokazywane na Reinvent Toilet Expo zrewolucjonizują Ɯwiat? Czas pokaǚe. Ϸ Nowe technologie sanitarne zamieniają odchody wͮwodİ, nawóz czy gaz dostarczający energiİ.

biorstw interesuje siİ nowymi technologiami toaletowymi. Firmy takie jak Clear, Eco-San, SCG Chemicals iͮEram ScientiǠc Solutions ogşaszają swoje pierwsze produkty toaletowe. Natomiast CRRC, Sedron Technologies, Ankur ScientiǠc iͮTide Technocrats prezentują swoje Omni-procesory –ͮ mówiş Bill Gates podczas wystąpienia na Reinvent Roilet Expo. –ͮ To expo prezentuje po raz pierwszy radykalnie nowe iͮpoddane pilotaǚowi podejƜcie do kwestii sanitarnych iͮzapewnienia skutecznych alternatyw dla gromadzenia, zarządzania iͮprzetwarzania ludzkich odpadów. Technologie, które tu moǚna obejrzeč, to najwaǚniejsze osiągniİcia wͮzakresie urządzeţ sanitarnych od prawie 200 lat –ͮpodkreƜlaş Bill Gates. Toaletowa rewolucja moǚe przynieƜč teǚ zyski Ǡnansowe iͮstač siİ Ɯwietnym biznesem. – Jako fundacja inwestujemy we wczesne etapy prac badawczo-rozwojowych nad nowymi rozwiązaniami. Przecieramy szlaki dla sektora prywatnego, który moǚe skomercjalizowač nowe technologie. To równieǚ pomoǚe nam osiągnąč nasze cele. To prawdziwe win-win –ͮprzekonywaş Gates. Wedşug szacunków Fundacji do 2030ͮ r. rynek nowych toalet moǚe generowač zyski ok. 6 mld dolarów rocznie. – DziƜ jesteƜmy u progu rewolucji sanitarnej. Nie chodzi juǚ oͮto, czy moǚemy to zrobič. Chodzi oͮto, jak szybko nowa technologia bİdzie siİ skalowač. Nie wiemy dokşadnie, ile czasu to zajmie. Ale zdajemy sobie sprawİ zͮtego, ǚe wydarzy siİ to niewystarczająco szybko –ͮzakoţczyş wystąpienie Bill Gates. Fundacja Billa iͮMelindy Gates ma przeznaczyč kolejne 200 mln dolarów na badania nad innowacyjnymi toaletami –ͮjak zapewniş Gates wͮPekinie.

WiØcej informacji moĲna znaleİÈ na stronie Fundacji Billa i Melindy Gates www.gatesfoundation.org Fot. Bill & Melinda Gates Foundation

BIZNES

#TOJESTDOBRARADA RAHIM BLAK TO JEDNA ZbNAJBARDZIEJ ROZPOZNAWALNYCH POSTACI WbBIZNESIE INTERNETOWYM. ZAPOCZkTKOWA KILKA ¥WIETNIE ROZWIJAJkCYCH SI} FIRM. JEST MISTRZEM BUDOWANIA MARKI OSOBISTEJ ZbWYKORZYSTANIEM MEDIÓW SPO ECZNO¥CIOWYCH. NAM ZDRADZA, JAK ROBIm TO WSZYSTKO SKUTECZNIE. ROZMAWIAr: AREK KACZANOWSKI

RAHIM BLAK CEO click community, agencji social media zatrudniajÆcej ponad 80 social media specjalistów oraz CMO i wspóûzaûoĲyciel systemu edrone, pierwszego eCRM dla e-commerce. Koncentruje siØ na marketingu spoûecznođciowym z naciskiem na social employer branding i social CRM. Zajmuje siØ takĲe tworzeniem startupów w modelu SAAS. Prelegent i szkoleniowiec. Absolwent wydziaûu malarstwa ASP w Krakowie i MBA w úodzi. Wykûadowca i ekstrawertyczny przedsiØbiorca. Wierzy, Ĳe tworzenie Start-upów jest sztukÆ. Wyemitowaû Personalny Token RahimCoin.

Rozmawiamy zͮRahimem na konferencji „Marketing wͮbranǚy şazienkowej” wͮOssie. Towarzyszą nam jego asystenci. Informacje oͮtym, ǚe rozmawiamy pojawiają siİ –ͮrazem ze zdjİciami –ͮna bieǚąco na proǠlu mojego rozmówcy na Facebooku. WczeƜniej wͮtrakcie jego prezentacji na konferencji –ͮpoƜwiİconej budowaniu marki osobistej, ale teǚ wspieraniu wͮten sposób sprzedaǚy –ͮtakǚe sporo siİ dziaşo na jego internetowych kontach. Wͮciągu jednego dnia opublikowaş wiİcej niǚ wiİkszoƜč zͮnas wͮciągu miesiąca.

atrzİ na to, ile energii iͮpracy poƜwiİcasz, by ludzie zͮ Facebooka czy LinkedIn wiedzieli, co robisz wͮ danej chwili. Wiem, ǚe uwaǚasz to za waǚny skşadnik swojej drogi do sukcesu wͮbiznesie, ale nie masz czasem problemu zͮtym, ǚe to iͮtak zaraz zniknie? Rahim Blak: Miaşem problem zͮ contentem

efemerycznym. Gdy studiowaşem na krakowskiej ASP, pracowaliƜmy nad barwnikami, które miaşy wytrzymač setki lat. Wtedy myƜleliƜmy jak namalowač coƜ, co nas przeǚyje. Bo ǚe bogatym artystą bİdİ po Ɯmierci, wiedziaşem od początku. Ale potem pojawia siİ Snapchat, wͮktórym to, co stworzİ, znika po 24 godzinach. Zajİşo mi chwilkİ zrozumienie, jaki jest sens produkcji treƜci, które nazywam contentem efemerycznym. Dziİki temu, ǚe

BIZNES

publikujemy niemal od razu, gdy coƜ siİ zdarza, ludzie wierzą, ǚe

Iͮte wszystkie czynniki sprawişy, ǚe inspirowaş powstanie genial-

jest to prawdziwy komunikat. Takie dzieşo ma wiİkszą moc wy-

nych produktów, które byşy jak dzieşa sztuki.

woşywania uͮ odbiorców poczucia wspóşodczuwania zͮ nadawcą niǚ coƜ dopracowanego, şadnego, wystylizowanego, ale publikowanego po czasie.

AͮTobie jak ASP siİ przydaşo wͮrobieniu biznesu? Dziİki temu, ǚe jestem po ASP mniej analizujİ, aͮ bardziej tworzİ przyszşoƜč. Pracujemy wͮ biznesie kreatywnym. To czego

OkreƜlaşeƜ siebie jako rebelianta wͮbiznesie. Aͮto oznacza bu-

nauczyşem siİ ze spotkaţ zͮartystami, to nieszablonowoƜč. Gdy

dowanie czegoƜ na przyszşoƜč. Zͮdrugiej strony: dziaşasz dziƜ,

spotykam siİ zͮ przedsiİbiorcami, mogİ im zaproponowač inne

wͮtym co siİ dzieje teraz, zarządzasz teraǘniejszoƜcią.

spojrzenie, zachİcič do Ǡlozofowania, reǡeksji, myƜlenia inaczej

Jestem zdecydowanie bardziej typem wizjonera niǚ analityka. Nie

(„think different”). Swoje poglądy spoşeczne iͮ kreatywnoƜč za-

moǚna byč wͮ jednakowym stopniu jednym iͮ drugim. JeƜli cho-

wdziİczam temu, ǚe wyrosşem ze Ɯrodowiska artystycznego.

dzi oͮbycie rebeliantem, to nie wystarczy odnieƜč sukces. Bİdąc

Kiedy na LinkedIn wrzucam zdjİcie prywatne, to sşyszİ: „Tak siİ

konformistą teǚ moǚemy wejƜč na szczyt. Jednak trudno zaprze-

nie robi”. Aͮja odpowiadam: „Robi siİ. MyƜlisz stereotypowo, aͮja

czyč, ǚe tylko wizjonerzy, którzy są ludǘmi czynu, odnoszą sukces.

nie. Iͮdlatego siİ wyróǚniam”. Artysta wygrywa pod warunkiem,

Kaǚdy powinien byč sam sobie wdroǚeniowcem. Wͮbranǚy start-

ǚe pozbİdzie siİ przekonania, ǚe robienie biznesu jest zşe. Weǘmy

-upowej mówi siİ, ǚe pomysş jest wart zşotówkİ plus VAT. MyƜlİ

taki przykşad: co wybierze architekt, który ma opcjİ zaprojekto-

bardzo przyszşoƜciowo, ale dziaşam zͮtym co mam tu iͮteraz.

wač blokowisko za duǚa kasİ albo artystyczną willİ dla jakiegoƜ bogatego goƜcia za te same pieniądze?

Jak czİsto wpadasz na nowe pomysşy na biznes? Ludzie sukcesu mówią, ǚe nie tyle są ekspertami, co eksperymen-

To trochİ uproszczona sytuacja, ale przy tak postawionym

tatorami. Bo pomysşy moǚna generowač na dwa sposoby: mieč

problemie zapewne wybraşby willİ.

idee iͮje realizowač, albo zacząč coƜ robič iͮdopiero wtedy szukač

Tak. Bo siİ moǚe siİ wyszaleč, dač upust ekspresji. Aͮnie sensow-

pomysşu na to, jak dany cel osiągnąč. Ja naleǚİ do tych drugich:

niej jest pomyƜleč, ǚe moǚe przy blokowisku siİ wiİcej napracu-

dziaşam, aͮpotem mam pomysş, który jest owocem tych dziaşaţ.

jemy, ale tam mamy szansİ coƜ zmienič, wpşynąč na otoczenie,

Na przykşad nie wymyƜlişbym Gieşdy Marek Osobistych, gdybym

Ɯrodowisko, ludzi?

nie byş sam marką osobistą, nie wystİpowaşbym iͮnie poƜwiİciş

Iͮtak trzeba teǚ podejƜč do myƜlenia oͮswoim marketingu. Oliviero

czasu na budowİ swojej rozpoznawalnoƜci. Nazywam to beha-

Toscani robiş reklamy Benettona iͮmówiş, ǚe perǠdnie wykorzy-

wioralnym kreacjonizmem.

stuje billboardy, by dotrzeč do ludzi ze swoim przekazem. Iͮ na tablicach byşo logo marki na zdjİciach zͮchorymi na AIDS ludǘmi

Ile pomysşów Ci nie wyszşo?

zͮAfryki. Toscani wiedziaş, ǚe wͮten sposób dotrze szerzej. ¯wiat

Poniosşem po drodze trochİ poraǚek operacyjnych, ale nie strate-

sztuki iͮtworzenia, który pamiİtamy, jest przeszşoƜcią. Dogorywa

gicznych. 10 lat temu podjąşem decyzjİ, ǚe stworzİ agencjİ mar-

wͮgaleriach. Prawdziwie ǚywa sztuka ewoluowaşa iͮprzeniosşa siİ

ketingową opartą na prowadzeniu Facebooka. Potem, ǚe stworzİ

do innego miejsca.

system CRM dla e-commerce. Te projekty odniosşy sukces iͮteraz Ɯmiaşo podejmujİ kolejne decyzje. Bo wiem iͮczujİ, ǚe to, co chcİ

Ale wiesz, ǚe trzeba wtedy znaleǘč ogieţ wͮsobie do tego, by

zrobič, ma dobre prognozy. Wiem, ǚe moje pomysşy nie biorą siİ

zͮ nudnego tematu zrobič coƜ porywającego... Nie kaǚdy ma

zͮkosmosu. Jak mówişem: nie jestem ekspertem, ale eksperymen-

na to sişİ.

tatorem. NajczİƜciej decydujİ siİ na zrobienie czegoƜ, gdy wiem,

Ale ile rzeczy wielkich powstawaşo zͮpracy nad nudnymi tema-

ǚe nie mogİ tego kupič, bo jest bardzo drogie albo czegoƜ jeszcze

tami! Marcel Duchamp miaş zasadİ, ǚe jeƜli przedmiot zaczynaş

nie ma. Gdy robiliƜmy CRM dla sklepów, to dlatego ǚe byş nam

go interesowač, to go odrzucaş. Chodzişo mu oͮ to, by skrajnie

potrzebny. Aͮokazaşo siİ, ǚe nikt takiej usşugi nie Ɯwiadczy. Potem

nudny, gotowy przedmiot podnieƜč do rangi sztuki. Zͮ istoty tej

zrobiliƜmy zͮtego miİdzynarodowy biznes.

przewrotnoƜci nie zdają sobie czİsto sprawy artyƜci.

Bycie artystą przydaje siİ wͮbiznesie?

MyƜlİ sobie tak: Ɯwiata cyfrowego iͮmaterialnego nie oddzie-

Jestem wdziİczny losowi za to, ǚe mam wyksztaşcenie artystycz-

limy dziƜ. Ale jak to wykorzystač dla swojego dobra. Czy fakt,

ne, aͮnie np. ekonomiczne. To waǚne pytanie: czego biznes moǚe

ǚe jesteƜ nadaktywny internetowo, ǚe publikujesz, tworzysz,

nauczyč siİ od artystów. WczeƜniej, przed wywiadem, rozma-

kreujesz, patrzysz nieustannie na to, gdzie zrobič zdjİcie lub

wialiƜmy oͮtym, czego architekci muszą siİ nauczyč, by prowadzič

Ǡlmik sprawia, ǚe postrzegasz Ɯwiat mocniej, peşniej, uwaǚ-

biznes. Spróbujmy jednak inaczej postawič to zagadnienie: jak

niej?

mogą oni wykorzystač swoje artystyczne korzenie, by byč lep-

Wierzİ, ǚe tworzİ wͮ ten sposób. Iͮ nie jest prawdą, ǚe aby po-

szymi biznesmenami. Na przykşad Steve Jobs wygraş, poniewaǚ

stawič dzieşo trwalsze, niǚ ze spiǚu trzeba zbudowač wieǚowiec.

miaş wͮsobie nutkİ artysty, kreatora, mişoƜč do kaligraǠi, hipisa.

Wierzİ, ǚe taki charakter równie dobrze moǚe osiągnąč wpis na

BIZNES

Facebooku. Ci, co sądzą inaczej, ulegają stereotypom. Rzeǘba

to zͮpoczuciem, ǚe tworzymy coƜ wielkiego iͮwspaniaşego. Prze-

moǚe roztrzaskač siİ przy przeprowadzce. Aͮwpisy wͮinternecie

branǚowienie nie jest rozwiązaniem. Znam wielu niespeşnionych

Google bİdzie indeksowač dşugo po naszej Ɯmierci. Zresztą wpisy

artystów, którzy porzucili tzw. czystą sztukİ na rzecz tego, co

na portalach to tylko forma dla przekazu, który tworzysz. Mó-

pogardliwie okreƜlają komercją. Ja akurat wşaƜnie wͮtej „komer-

wisz coƜ do Ɯwiata.

cji” widzİ wiİcej ludzi, którzy ją tworzą zͮpasją niǚ wͮƜrodowisku

Kluczowe jest wiİc pytanie: co zmienia Ɯwiat, co na niego wpşy-

twórców sztuki rzekomo czystej. Przez caşe swoje ǚycie zawo-

wa? JeƜli takimi sztywnymi kategoriami myƜleliby Pablo Picas-

dowe nie czuşem, ǚe robiİ coƜ gorszego. Zͮ pasją podchodzİ do

so, Salvador Dali, Joseph Kosuth czy Andy Warhol, nie byliby

realizacji najprostszych rzeczy –ͮtak jak ta konferencja dla 30 osób

tak awangardowi. Gdyby dziƜ ǚyli, uǚywali by Facebooka. JeƜli ci

czy jak zrobienie selǠe.

twórcy wͮtamtych czasach szli wͮprzemysş, wͮnowe media, to co by robili dziƜ? Na pewno nie pozostaliby przy tak konserwatywnym medium, jakim jest malowanie. Wͮnaszej historii najtrwalsze okazywaşo siİ to, co nie byşo sztuką wͮ zamierzeniu. Od sarkofagów, piramidy, architekturİ, przemysş, logotypy. Zamówienia

Rahim jeszcze sprawdza, czy asystent zrobiş nam dobre zdjİcie. Nie podoba mu siİ, podpowiada wiİc jak ustawič kadr, by byşo lepiej. Poprawiamy. Powstają kolejne zdjİcia, gdy zadajİ ostatnie pytanie.

komercyjne stworzyşy ikony sztuki. Jak sobie radzisz zͮhejtem? Przed naszym wywiadem musiaşem dokşadnie sprawdzič kim

Jest go mniej, niǚ bym chciaş. Kiedy poszşa wiadomoƜč, ǚe wy-

jesteƜ, bo branǚa internetowa nie jest gşównym obszarem

emitujİ Personalny Token oparty na mojej marce osobistej, po-

mojego zainteresowania. Pierwsze co sobie pomyƜlaşem po

jawişy siİ róǚne komentarze. Krytycy, zͮracji tego, ǚe czİsto są to

lekturze tekstów oͮTobie iͮTwojej biograǠi: „to musi byč jakiƜ

ludzie, którym coƜ wͮ ǚyciu nie wyszşo, potraǠą byč odkrywczo

performance, to jakiƜ ǚart ze Ɯwiata biznesu, ten goƜč nie ist-

bşyskotliwi. Zasugerowali, ǚe wykupią wiİkszoƜč udziaşów, by

nieje”. Ty jesteƜ prawdziwy?

móc odwoşač mnie zͮ peşnienia funkcji Rahima Blaka. Gdy robi-

Trochİ jest to prawda. Rahim Blak to byşa marka, grupa tworzona

şem sztukİ, miarİ jej sukcesu byşa reakcja. Hejt jest reakcją ne-

przez paru artystów zͮ ASP zͮ róǚnych miast. KreowaliƜmy wizjİ

gatywną na rzeczy, których ludzie nie rozumieją, nie pojmują,

artysty-marki. Potem formalnie, staşem siİ Rahimem Blakiem

do których ogarniİcia są zbyt ograniczeni. To jest dla mnie jakąƜ

–ͮ przyjąşem takie nazwisko. Mam uczucie, ǚe sam siebie stwo-

miarą sukcesu oraz motywacją, ǚe to, co wymyƜlişem, jest na tyle

rzyşem.

odkrywcze, ǚe wkurza ludzi mniej ogarniİtych ode mnie. Przykre jest tylko to, ǚe chcą zranič. Ja nie mam zͮtym problemu –ͮczytając

GdybyƜ miaş wskazač podstawowe zasady budowania marki

takie nastawione na ranienie opinie umieram ze Ɯmiechu. Ale do

osobistej, tego jak podbič swoją wartoƜč wͮinternecie, co by

tego trzeba mieč odpowiednie podejƜcie iͮ charakter. Wiİcej: ja

to byşo?

potem robiİ zͮtego prezentacjİ na wielkim kongresie. Takǚe hejt

Po pierwsze: nie ma czegoƜ takiego jak lepsza marka osobista.

siİ przydaje –ͮƜwietnie nadaje siİ na slajdy. Za to chciaşbym po-

Musisz byč oryginalny iͮbyč sobą, bo wtedy bİdziesz inny. Gdy

dziİkowač serdecznie.

ktoƜ mi proponuje wystąpienia publiczne, mówiİ ile za to chcİ iͮnie pytam, ile siİ pşaci prelegentom. Ja sam wyceniam siebie. Nie

Przekaǚİ podziİkowania. Dziİkujİ za rozmowİ.

kopiuj od innych. Bądǘ oryginalny. Po drugie: bądǘ odwaǚny, by naprawdİ iƜč pod prąd. Stwórz ideİ, zͮktórej moǚe inni bİdą siİ na początku Ɯmiač, ale idǘ wͮnią odwaǚnie. Bądǘ prekursorem. Bycie pionierem jest waǚniejsze, niǚ bycie biznesmenem. To oznacza, ǚe moǚe nie zawsze zbijesz tak duǚe pieniądze, jak zwykşy przedsiİbiorca, ale chyba nie oͮto nam chodzi? Po trzecie: pasja. Musisz czuč, ǚe to co robisz, jest waǚne. Niezaleǚnie od tego, co robisz. Rób to, do czego jesteƜ stworzony. Iͮchyba: nie bój siİ komercji. Wielcy twórcy korzystali zͮpodwykonawców czy mieli pomocników –ͮale umieli, jak Elon Musk, czyli Leonardo da Vinci naszych czasów, pokierowač nimi zͮmyƜlą oͮtworzeniu przyszşoƜci. Michaş Anioş za pomocą staǚystów wynajİtych na umowİ oͮdzieşo tworzyş freski. DziƜ zamalowujemy billboardy. Nie musimy ozdabiač kaplicy sykstyţskiej –ͮzlecenia, które uczynią nas wielkimi, pşyną z innych ǘródeş. Bez wzglİdu na to, co robimy, powinniƜmy robič

Rahim Blak powiedziaş: „Musisz dač to zdjİcie przy tekƜcie. To bİdzie dowód, ǚe naprawdİ, wͮrzeczywistoƜci rozmawialiƜmy”. No to dajemy. RozmawialiƜmy wͮpobliǚu placu zabaw. FotograǠİ zrobiş nam asystent Rahima.

FELIETON

MARCIN JFDRZAK PROJEKTANT

OTO NADCHODZI INSPIRACJA PODCZAS TRZECIEJ EDYCJI FORUM AZIENKA.PRO, KTÓRA ODBY A SI} WbTRAKCIE WARSZAWSKIEGO WYDARZENIA MOOD CONCEPT 2018, MIA EM ZASZCZYT WZIkm UDZIA WbDYSKUSJI PROWADZONEJ PRZEZ ARKA KACZANOWSKIEGO. ROZMAWIALI¥MY ObTYM JAKA JEST ROLA TWÓRCY IbPROJEKTANTA WbTWORZENIU PRODUKTÓW IbWN}TRZ AZIENKOWYCH. W¥RÓD WIELU CIEKAWYCH WkTKÓW POJAWI SI} RÓWNIE¿ PROBLEM DOTYCZkCY KSZTA CENIA PROJEKTANTÓW.

am to szczİƜcie byč adiunktem wͮ Zakşadzie

niesamowity widok ostro oƜwietlonych, majaczących spod Ɯniegu

Wzornictwa na Uniwersytecie Technologicz-

torów. Wtedy zrozumiaşem, jak bİdzie wyglądač nowy grzejnik

no-Przyrodniczym wͮBydgoszczy, gdzie stara-

Poemat dla Ǡrmy Instal-Projekt. Po powrocie do domu zwizualizo-

my siİ ksztaştowač Ɯwieǚe talenty oraz mşo-

waşem pomysş iͮwkrótce nastąpişo jego wdroǚenie. Projekty pşyną-

dych projektantów. Jedno zͮ waǚniejszych pytaţ, na które muszą

ce zͮserca iͮpowstaşe wskutek wşasnych przeǚyč nic nie udają iͮnie

oni (choč nie tylko) znaleǘč odpowiedǘ brzmi: skąd czerpač inspira-

naƜladują. Mają szansİ wyznaczač trendy.

cje. Uwaǚam, ǚe projektant zͮciekawoƜcią dziecka powinien odkrywač otaczający go Ɯwiat. Musi zauwaǚač, analizowač iͮzrozumieč

KreatywnoƜč nie zna granic, ale rozkwita, kiedy jest ogranicza-

zachodzące wokóş procesy iͮrelacje. WşaƜnie do takiego myƜlenia

na. Takim ograniczeniem dla projektanta jest ergonomia, funkcja

staram siİ wraz zͮ innymi wykşadowcami przyzwyczajač studen-

iͮ technologia. UmiejİtnoƜč poddaniu siİ emocjom wynikającym

tów na naszej uczelni wͮBydgoszczy. To podstawowa umiejİtnoƜč,

zͮinspiracji iͮpasji wͮpracy projektanta stanowią dopeşnienie mie-

która sprawi, ǚe mają oni wiİkszą szansİ na odnalezienie siİ na

szanki skşadającej siİ na dobry projekt. Q

rynku pracy iͮzaprojektowanie wşasnej kariery. Projektant musi byč czujny, bo nigdy nie wie kiedy iͮco go zainspiruje. Sam jestem tego dobrym przykşadem, aͮoto krótka historia. Pewnego razu jechaşem na rozmowy dotyczące nowego projektu. Byşem umówiony na ósmą rano, na drugim koţcu Polski. Podróǚ zͮ racji mroǘnej iͮ Ɯnieǚnej zimy postanowişem odbyč pociągiem. Niestety, przespaşem stacjİ docelową. Nie zastanawiając siİ dşugo, wysiadşem na kolejnej. Staşem wbity po kolana wͮƜnieg, wokóş ciemnoƜč i... Oto nadzieja! Zobaczyşem pociąg towarowy czekający na zielone Ɯwiatşo na torze iͮzmierzający wͮprzeciwną stronİ. Juǚ po paru minutach siedziaşem wͮparowozie iͮoczom moim ukazaş siİ

Marcin Jİdrzak Absolwent Wydziaşu Architektury Wnİtrz iͮWzornictwa Przemysşowego Akademii Sztuk Piİknych wͮPoznaniu. Od 1999 roku prowadzi pracowniİ projektową Jİdrzak Design. Autor blisko 450 wdroǚonych do produkcji projektów, wͮtym dla najwiİkszych marek şazienkowych wͮkraju. Laureat licznych nagród, m.in. wͮkonkursach Dobry Wzór iͮTop Design Awards. Od 2016 roku doktor sztuk iͮadiunkt wͮZakşadzie Wzornictwo na Uniwersytecie Technologiczno-Przyrodniczym wͮBydgoszczy.

BIZNES

FORUM – ROZMOWY EKSPERTÓW ZA NAMI JESIENNA EDYCJA FORUM rAZIENKA.PRO. SPOTKALI¯MY SIF 4 PAëDZIERNIKA W POZNANIU ORAZ 20 PAëDZIERNIKA W WARSZAWIE, BY POROZMAWIA! O PROJEKTOWANIU rAZIENEK HOTELOWYCH, A TAKíE O WYZWANIACH, JAKIE STAJ PRZED PROJEKTANTAMI I DESIGNERAMI WNFTRZ ORAZ PRODUKTÓW rAZIENKOWYCH.

orum rAZIENKA.PRO to cykl spotkaţ dedykowanych profesjonalistom branǚy şazienkowej. Na konferencjİ zapraszamy przedstawicieli branǚy, producentów, handlu,

Do dyskusji w Poznaniu zaprosiliƜmy Mateusza CieƜliţskiego (Grupa Armatura), Seweryna Kartkowskiego (Polska Grupa Ceramiczna), rukasza Kosmalİ (Geberit), Lecha Piotrowskiego (konsultanta dla hoteli, obiektów wellness iͮspa), Adama Pşotnickiego (Prevex) oraz Michaşa Paszkowskego (Steinberg). Dyskusjİ moderowaş Arkadiusz Kaczanowski (Design/Biznes).

projektantów iͮarchitektów oraz designerów. Jesienna edycja Forum

odbyşa siİ wͮdwóch miastach. naszą, ale teǚ turystów –ͮzwracają wiİc te obiekty, które wyróǚniają POTENCJAr rAZIENEK HOTELOWYCH

siİ na tle zuniǠkowanych do sieciowych standardów. Te, które po-

4 paǘdziernika podczas targów Invest Hotel rozmawialiƜmy oͮtym,

traǠą wydobyč iͮciekawie pokazač to, co wyjątkowe –ͮdla regionu

jak na rynku inwestycji hotelowych funkcjonują Ǡrmy zͮbranǚy şa-

czy miejsca, wͮktórym są zlokalizowane.

zienkowej oraz jak projektowač tego typu wnİtrza.

WͮPoznaniu rozmawialiƜmy nie tylko oͮhotelowym designie. Wkro-

Marta Borowska, redaktorka portalu iͮ magazynu Design/Biznes,

czyliƜmy równieǚ wͮobszar biznesowy. Do panelowej dyskusji „In-

pokazaşa najciekawsze realizacje hotelowe ostatnich lat. Wszystkie

westycje hotelarskie zͮ perspektywy branǚy şazienkowej. Szanse

byşy mocno osadzone wͮ lokalnym kontekƜcie, silnie nawiązywaşy

iͮ wyzwania” zaprosiliƜmy przedstawicieli producentów, handlu

do historii miejsc, wͮktórych są poşoǚone. Trendy wͮhotelowym de-

iͮekspertów rynku hotelowego. Podczas rozmowy, uczestnicy zgod-

signie wyznacza dziƜ dąǚenie do wyjątkowoƜci. Uwagİ –ͮnie tylko

nie przyznali, ǚe rynek inwestycji hotelowych jest bardzo istotny

BIZNES

zͮ perspektywy branǚy şazienkowej. Niemniej funkcjonowanie na nim mogşaby poprawič lepsza komunikacja miİdzy stronami zaangaǚowanymi wͮ realizacje şazienek hotelowych –ͮ inwestorem, dostawcą, architektem iͮwykonawcą. Po panelu dyskusyjnym pogşİbiliƜmy temat realizacji hotelowych şazienek. Mówiş oͮ tym wͮ swoim wystąpieniu Lech Piotrowski –ͮpraktyk zͮdoƜwiadczeniem na rynku hotelowym. Na konkretnych przykşadach pokazaş zgromadzonym jakich bşİdów naleǚy unikač przy realizacji hotelowych şazienek oraz odpowiadając na zapytania ofertowe inwestorów. Ostatnim punktem programu hotelowego Forum rAZIENKA.PRO byşo wystąpienie Arkadiusza Dawidowskiego –ͮeksperta wͮdziedzinie tworzenia obiektów spa iͮwellness. Przedstawiş on sposób na to, jak wͮ21 krokach stworzyč dobrze funkcjonujący obiekt spa&wellness. Q

RAPORT SPECJALNY Pokûosiem Forum úAZIENKA.PRO podczas targów Invest Hotel jest raport specjalny przygotowany przez naszÆ redakcjØ. Analizujemy w nim wyzwania oraz moĲliwođci rynku hotelowego z punktu widzenia branĲy ûazienkowej. Pokazujemy ciekawe przykûady i realizacje hotelowe, które mogÆ byÈ inspiracjÆ dla inwestorów oraz projektantów. Raport bØdzie moĲna pobraÈ na www.designbiznes.pl/raporty w grudniu 2018 r.

Arkadiusz Dawidowski wyjaƜniş jak wͮ21 krokach stworzyč dobrze funkcjonujący obiekt spa&wellness.

Marta Borowska pokazaşa jak najlepsi projektują şazienki hotelowe.

Lech Piotrowski wskazaş jakich bşİdów naleǚy unikač przy realizacji hotelowych şazienek.

BIZNES

WYZWANIA DESIGNERÓW IbPROJEKTANTÓW

Tegoroczny cykl konferencji zamknİşo Forum podczas wydarze-

jej dziaşalnoƜci. Trzeba podkreƜlič, ǚe doceniamy odpowiednio juǚ

nia Mood Concept wͮWarszawie. 20 paǘdziernika zaprosiliƜmy na

znaczenie wzornictwa. Aͮjego jakoƜč jest na najwyǚszym pozio-

spotkanie zͮdobrym wzornictwem iͮekspertami. Jedenastu prele-

mie. Na tym polu moǚemy Ɯmiaşo rywalizowač zͮzagranicznymi

gentów podzielişo siİ zͮuczestnikami Forum pogşİbionym iͮeks-

potentatami –ͮco udowadniają kolejne nagrody. Problem stanowi

perckim spojrzeniem na tajniki şazienkowego designu.

póki co marketing. Dziaşy promocji nie mają Ɯrodków iͮpomysşów

Wydarzenie rozpocząş panel dyskusyjny poƜwiİcony oͮroli twór-

jak przekonač np. zachodnich konsumentów, ǚe polski produkt

cy iͮdesignera wͮrozwoju marki. Do rozmowy zaprosiliƜmy przed-

jest równie dobry, co niemiecki czy wşoski.

stawicieli polskich Ǡrm, zͮktórymi omawialiƜmy temat zarówno ewolucji jakoƜci rodzimych produktów do şazienek, jak iͮzmian za-

Po dyskusji przyszedş czas na seriİ wykşadów ekspertów zajmu-

chodzących wͮǠrmach. Jak zgodnie zauwaǚają dyskutanci –ͮǠrmy

jących siİ projektowaniem wnİtrz iͮ produktów şazienkowych.

coraz wiİcej Ɯrodków iͮenergii przeznaczają na ten segment swo-

Szczegóşy –ͮwͮnaszej fotorelacji.

Do dyskusji na Forum rAZIENKA.PRO wͮWarszawie zaprosiliƜmy Patryka Kaczanowskiego (Ceramstic), Marcina Jİdrzaka (Jİdrzak Design), Michaşa roja (Deante) iͮMagdalenİ Musiaş (Marmorin Design Studio). Spotkanie poprowadziş Arkadiusz Kaczanowski (Design/Biznes).

BIZNES

1 Magdalena Musiaş, Product Design Manager wͮMarmorin Design Studio, wprowadzişa nas za kulisy pracy wͮjednym zͮnajbardziej kreatywnych zespoşów projektowych wͮPolsce. 2 Mateusz Kuo Stolarski architekt iͮwspóşwşaƜciciel pracowni Tamizo, opowiedziaş oͮswojej pracy nad kolekcją „On the edge” dla marki minimall.one.

3 Maşgorzata Górska-Niwiţska zͮPracowni Architektonicznej MGN, opowiadaşa oͮpodstawach iͮgşównych ideach przy projektowaniu şazienek. 2

4 Agnieszka Buczkowska-Korliţska zͮINTER-ARCH –ͮArchitekci uchylişa rąbka tajemnicy zͮpracy nad wnİtrzami rezydencjalnymi –ͮşazienkami wyraǠnowanymi iͮwykraczającymi poza standard.

5 Marcin Pietrzyk, szkoleniowiec zͮwieloletnim doƜwiadczeniem, wşaƜciciel iͮprojektant wͮǠrmie PGM, zͮpasją opowiadaş jak ewoluują narzİdzia iͮrozwiązania technologiczne.

6 Monika Gibes, specjalistka od pşytek ceramicznych wͮǠrmie Maxǡiz, bardzo interesująco opowiedziaşa, skąd siİ biorą wzory pşytek ceramicznych iͮjak wygląda ich droga od linii produkcyjnej na rynek.

W 2018 roku odbyûy siØ trzy edycje Forum – podczas targów Instalacje (dla branĲy ûazienkowej), targów Invest Hotel (dla branĲy hotelowej) oraz Mood Concept (dla konsumentów i architektów). Wszystkie spotkania zorganizowaûa redakcja Design/Biznes oraz MiØdzynarodowe Targi Poznaýskie. Zapraszamy na kolejne wydarzenia juĲ w 2019 roku. Szczegóûy wkrótce na www.lazienka.pro

– prelegentów na scenie – ekspertów i profesjonalistów

– spotkania w Poznaniu i Warszawie

– godzin wykûadów i dyskusji

ORGANIZATORZY

BIZNES

PIERWSZY PRZYSTANEK: AUDYT KONIEC ROKU TO DOSKONA Y CZAS NA DOKONANIE OCENY DOTYCHCZASOWYCH DZIA A MARKETINGOWYCH IbPOMIARU ODLEG O¥CI OD ZA O¿ONYCH CELÓW BIZNESOWYCH. CZAS OKRE¥LIm SWOJE PO O¿ENIE NA MAPIE IbWYZNACZYm KIERUNKI DALSZEJ PODRÓ¿Y. PORA NA PIERWSZY PRZYSTANEK: AUDYT. AUTOR: JUSTYNA KIEJZA

ylko dziİki obiektywnej analizie jesteƜmy wͮ stanie

nie nowych kierunków komunikacji marki, bo jak mawiaş Peter

wdraǚač nieszablonowe narzİdzia, budowač wia-

Drucker: Najlepszą metodą przewidywania przyszşoƜci jest jej

rygodnoƜč brandu, docierač do wymagających grup

tworzenie.

docelowych oraz wyróǚniač siİ na rynku. Tym bar-

dziej, ǚe 2018 rok wielkimi krokami przechodzi do historii. Przed

SPOJRZE! PRZESZrO¯CI WͮOCZY

nami kolejne dwanaƜcie miesiİcy –ͮobǠtujących wͮnowe wyzwa-

Pierwszym przystankiem wͮ procesie projektowania strategii

nia, wydarzenia iͮprojekty. To doskonaşy moment na wyznacze-

marketingowej na 2019 rok jest ocena dotychczasowych dziaşaţ poparta liczbami, analizą przyczynową iͮkonstruktywnymi wnioskami. NajczİƜciej dokonywana jest wͮ formie audytów, które stanowią nieocenione narzİdzie pracy kaǚdego marketera. Audyty wykorzystywane są najczİƜciej do weryǠkacji stopnia realizacji obecnej strategii iͮ oceny jej skutecznoƜci, np. sprawdzenia czy osiągnİliƜmy zaşoǚony cel komunikacyjny. Pozwalają nam takǚe znaleǘč odpowiedǘ na pytanie –ͮczy chcemy kontynuowač dotychczasowe dziaşania odƜwieǚając jedynie kreacjİ, czy powinniƜmy caşkowicie zmienič kurs iͮobrane kierunki. Nasz sukces zaleǚy od tego, czy zdobİdziemy siİ na odwagİ, by spojrzeč przeszşoƜci wͮoczy. Zanim zdecydujemy siİ na konkretny rodzaj audytu, warto zastanowič siİ, jakie obszary dziaşalnoƜci marketingowej wymagają gşİbszej analizy iͮjakie cele chcemy osiągnąč. Co waǚne –ͮnarzİdzie to sprawdzi siİ nie tylko wͮsytuacjach, gdy sukcesywnie realizujemy strategiİ komunikacji. To takǚe idealne rozwiązanie dla tych Ǡrm iͮmarek, które do tej pory nie byşy aktywne marketingowo lub prowadzişy dziaşania wizerunkowe iͮkomunikacyjne wͮ ograniczonym zakresie. Wͮ tym przypadku narzİdzie to pozwala okreƜlič punkt wyjƜcia oraz zidentyǠkowač cele istotne dla przyszşej pozycji marki. Prezentujemy 4 wybrane formy audytu, dziİki którym bİdziemy wͮ stanie ocenič m.in. czy iͮ wͮ jakim stopniu dotychczasowe dziaşania realizują cele biznesowe Ǡrmy, jak równieǚ wyznaczyč

Fot. Mosavit

kierunki strategii na 2019 rok.

BIZNES

#1 AUDYT TOíSAMO¯CI MARKI

oͮmarce iͮproduktach. Na jego podstawie jesteƜmy wͮstanie oce-

Przeprowadzany jest najczİƜciej dla oceny, czy sygnaşy wysyşane

nič, czy iͮwͮjaki sposób sprzedawcy korzystają zͮnaszych mate-

przez markİ są zgodne zͮprzyjİtą strategią, kiedy chcemy wdro-

riaşów. To bezcenna wiedza, która pozwoli ograniczyč wydatki na

ǚyč nowe kanaşy iͮzadbač oͮspójnoƜč komunikacji, aͮtakǚe wͮsytu-

niepraktyczne materiaşy reklamowe iͮ lepiej zaplanowač budǚet

acji, gdy przygotowujemy siİ do rebrandingu marki.

marketingowy na kolejny rok.

Najistotniejsze wͮ przypadku tej formy audytu jest to, ǚe powinien on obejmowač wszystkie grupy docelowe iͮkaǚdy kanaş ko-

#4 AUDYT ¯CIEíKI KLIENTA WͮPUNKCIE SPRZEDAíY

munikacji. Ocenie poddawana jest spójnoƜč oraz integracja ko-

Sprawdzi siİ wͮsytuacjach, gdy chcemy zwiİkszyč efektywnoƜč

munikacji wͮposzczególnych kanaşach. Analizowany jest przekaz,

komunikacji wizerunkowej iͮsprzedaǚowej, planujemy rozszerze-

ton komunikacji, hasşa oraz komunikacja wizualna.

nie sieci dystrybucji, wdraǚamy wͮrynek nowy produkt, aͮtakǚe

Wizerunek marki weryǠkowany jest takǚe wͮodniesieniu do kon-

wtedy, gdy przygotowujemy siİ do rebrandingu lub odƜwieǚenia

kurencji. Ta forma audytu przeprowadzana jest wͮoparciu oͮtakie

komunikacji POS.

metody, jak wizualizacje za pomocą moodboardów, map percep-

Sztuką jest przyciągnąč klienta do puntu handlowego, jeszcze

cji iͮnarzİdzi oraz schematów procesów komunikacyjnych.

wiİkszą –ͮzbudowač zaufanie do marki, przekonač do sşusznoƜci wyboru iͮwpşynąč na decyzje zakupowe. Dlatego niezwykle waǚ-

#2 AUDYT POTRZEB KOMUNIKACYJNYCH GRUP

ną kwestią jest wiedza na temat funkcjonowania klienta wͮpunkcie handlowym, zarówno wşasnym, jak iͮpartnerskim. Informacji

DOCELOWYCH Wykorzystywany jest najczİƜciej wͮsytuacji, gdy borykamy siİ

na temat tego, czy widzi wͮnim naszą markİ, wͮjaki sposób za-

zͮtrudnoƜciami zͮdotarciem do wymagającej grupy docelowej

poznaje siİ zͮnaszym asortymentem, czy korzysta zͮporad sprze-

lub chcemy pozyskač uwagİ liderów opinii, takich jak np. ar-

dawców, dostarcza ta forma audytu.

chitekci, instalatorzy, partne-

Podczas

rzy handlowi.

na jest caşa Ɯcieǚka zakupowa

badania

Kluczem jest dogşİbne poznanie

klienta

potrzeb grupy docelowej, zͮktó-

marki na kaǚdym etapie wizyty

oraz

analizowa-

oddziaşywanie

rymi Ǡrma zamierza lub prowa-

wͮpunkcie: począwszy od drogi

dzi komunikacjİ bezpoƜrednią.

do sklepu (oznakowanie dojaz-

Ta forma audytu pozwala zweryǠkowač, na ile prowadzone dotychczas dziaşania odpowiadają na potrzeby komunika-

NASZ SUKCES ZALE¿Y OD TEGO, CZY ZDOB}DZIEMY SI} NA ODWAG}, BY SPOJRZEm PRZESZ O¥CI WbOCZY.

du, miejsca parkingowe), poprzez wizytİ wͮsklepie (obsşuga klienta,

sposób

prowadzenia

rozmowy sprzedaǚowej), po re-

cyjne danej grupy. Dziİki temu

alizacjİ zamówienia, wͮtym ob-

jesteƜmy wͮ stanie zdeǠniowač

sşugİ posprzedaǚową iͮkomuni-

m.in. nowe wyzwania stawiane

kacjİ na kaǚdym zͮtych etapów.

przed marką. Wͮ efekcie prze-

Te informacje pozwalają nam docelowo zidentyǠkowač moǚ-

prowadzonego audytu moǚliwe jest takǚe poznanie zastrzeǚeţ, zͮktórymi spotykają siİ partnerzy

liwoƜci oddziaşywania na klienta na ostatnim etapie procesu de-

handlowi wͮ procesie sprzedaǚy iͮ opracowanie takich narzİdzi,

cyzyjnego.

które pomogą im na nie skutecznie odpowiadač.

Wiedza, jaką dostarczają nam audyty jest bezcenna. Warunkiem

Juǚ samo siİganie po opinie grup docelowych wͮkwestii oferowa-

jest dobór odpowiedniej formy badania, poprawne zdeǠniowanie

nego contentu, narzİdzi komunikacji oraz wsparcia ich sprzedaǚy

wyzwaţ, jakie stoją przed Ǡrmą, aͮprzede wszystkim obiektywne

jest sygnaşem, ǚe planując dziaşania marketingowe myƜlimy nie

spojrzenie. Dlatego realizacjİ audytów warto powierzyč pod-

tylko oͮcelach Ǡrmy, ale takǚe o potrzebach grupy.

miotom zewnİtrznym, niezwiązanym dotąd zͮmarką iͮrealizacją obecnej strategii. Takie podejƜcie pozwoli nam dostrzec nieznane

#3 BADANIE TAJEMNICZY KLIENT

do tej pory moǚliwoƜci komunikacji, znaleǘč nieszablonowe roz-

Kiedy warto zastosowač tİ formİ audytu? Gdy chcemy ocenič

wiązania oraz wytyczyč Ɯcieǚki na drodze do realizacji celów mar-

skutecznoƜč narzİdzi marketingowych oraz lojalnoƜč wobec

ketingowych iͮbiznesowych Ǡrmy wͮnowym 2019 roku. Q

marki sprzedawców wͮpunkcie dystrybucji. Narzİdzie to pozwala znaleǘč odpowiedzi na wiele pytaţ. Czy produkt jest polecany? Czy jest rekomendowany spontanicznie? Czy sprzedawcy znają iͮkomunikują kluczowe korzyƜci iͮwartoƜci, które stoją za marką iͮproduktem? Ta forma audytu pozwala nam takǚe zidentyǠkowač potrzeby sprzedawców wͮzakresie edukacji

Justyna Kiejza PR-owiec zͮponad 10-letnim doƜwiadczeniem, obecnie związana zͮJ2 Communication Designers. MişoƜniczka designu iͮzaskakujących rozwiązaţ. Ekspert wͮobszarze budowania wizerunku marek zͮbranǚy wnİtrzarskiej, budowlanej oraz instalacyjnej.

PODRÓíE

MAREK KAMIwSKI PODRÓíNIK, POLARNIK, PRZEDSIFBIORCA FOT. AGORA

W DUCHU #NOTRACE – TECHNOLOGIA, KTÓRA WSPIERA NATURí ID C NA BIEGUNY JEDYNY ¯LAD, KTÓRY ZA SOB ZOSTAWIArEM TO ¯LAD NART, KTÓRY POD WPrYWEM WIATRU DO¯! SZYBKO ZNIKAr. ZASTANAWIArEM SIF, CZY PODOBNA PODRÓí MOíLIWA JEST MIFDZY BIEGUNAMI. CZY MOíNA WFDROWA! LUB JECHA! NIE POZOSTAWIAJ C ZA SOB íADNYCH ¯LADÓW, OPRÓCZ TYCH POZYTYWNYCH, KTÓRE ZAKOTWICZ WͮUMYSrACH LUDZI?

aͮ myƜl zainspirowaşa mnie najpierw do poszukiwaţ, aͮpotem do wyprawy #notraceexpedition. Wͮ144 dni przejechaşem samochodem elektrycznym 30 tys. km zͮ Polski do Japonii. Okazaşo siİ, ǚe jest to moǚliwe

nawet wͮ najbardziej odludnych, trudnych obszarach, takich jak Syberia czy Pustynia Gobi. Fakt –ͮ 4 miesiące wyprawy bywaşy momentami trudne, chociaǚby przez wzgląd na duǚe róǚnice temperatur, które wahaşy siİ od -3°C na Syberii do 38 °C wͮJaponii. PrzeciwnoƜci zarówno Ǡzyczne, jak iͮduchowe udaşo mi siİ przezwyciİǚyč dziİki codziennej regeneracji. 15 minut medytacji iͮjogi pozwalaşo mi utrzymywač dobrą kondycjİ przez wiele kilometrów, które miaşem do pokonania. To byşa podróǚ wͮgşąb siebie. Taka, która niewątpliwie zostawişa we mnie Ɯlad. Aͮzͮdrugiej strony, jedyne Ɯlady, jakie powinny byč widoczne podczas podróǚowania to te pozytywne, które utrwalą siİ wͮƜwiadomoƜci ludzi. Dziİki temu, juǚ nie wͮpojedynkİ czy zaledwie kilka osób, ale caşą, coraz wiİkszą spoşecznoƜcią moǚemy wpşywač, lub wrİcz przeciwnie –ͮograniczač szkodliwy wpşyw na otaczającą nas przyrodİ iͮǚyč wͮduchu #notrace. Kiedy wͮ ramach #notraceexpedition jechaşem przez Syberiİ, pomimo tego, ǚe nie jest to wͮǚaden sposób uregulowane prawem, zauwaǚyşem, ǚe ludzie sami podejmują proekologiczne inicjatywy. Moǚe siİ wydawač, ǚe syberyjskie lasy są bezkresne. Tubylcy jednak doskonale zdają sobie sprawİ, ǚe to nie jest miej-

PODRÓíE

sce, wͮktórym Ɯmieci wͮmagiczny sposób znikają. Są to projekty

Te wartoƜci pielİgnujemy takǚe wͮǚyciu codziennym. Pracow-

lokalne np. wͮ Tiumieni oddając zuǚyte baterie otrzymywaşo siİ

nicy wͮ naszych oddziaşach, szczególnie tych umieszczonych

zniǚkİ na zakup akumulatora, aͮ wͮ Jekaterynburgu na niektó-

wͮbiurowcach, jako jedni zͮniewielu segregują Ɯmieci. Do tego

rych osiedlach byşy specjalne miejsca do segregowania Ɯmieci.

chİtnie do pracy dojeǚdǚają rowerem pozostawiając samochód

Podobne wartoƜci prezentujemy wͮ mojej Ǡrmie Invena, która

pod domem. Jestem szczególnie dumny zͮ rywalizacji, wͮ której

powstawaşa równolegle do moich wypraw. KtoƜ mógşby spytač:

sişą wşasnych nóg osiągnİli imponującą liczbİ kilometrów, pod-

jak jedna osoba moǚe rozwijač biznes bİdąc oddalonym od niego

czas gdy ja samochodem elektrycznym zmierzaşem do Japonii.

setki tysiİcy kilometrów? Moǚe, ale niekoniecznie wͮpojedynkİ.

Rosnąca wͮ sişİ ƜwiadomoƜč ekologiczna zainspirowaşa nas do

Podstawą rozwoju byşo iͮjest grono zaufanych ludzi, fantastyczny

tego, aby symbolem naszego sklepu internetowego zostaş Tu-

zespóş, zͮktórym stworzyliƜmy mikrospoşecznoƜč.

kan. Jest to jeden zͮzagroǚonych gatunków ptaków, zamieszku-

Kiedy powstaşa Invena, aͮbyşo to przeszşo 25 lat temu, to co teraz

jący lasy deszczowe, aͮwiİc jest wdziİcznym symbolem, który

wydaje nam siİ byč standardem, wtedy mogşo byč uznawane

ma za zadanie przypominač iͮzachİcač innych do inicjatywy pro-

za luksus. WspóşczeƜnie wͮ designie wspomnianego komfortu

ekologicznej. Wͮkanale e-commerce nie chodzişo bowiem oͮsu-

szukamy nie tylko pod kątem funkcjonalnoƜci elementów wypo-

chą ofertİ produktów, ale oͮ platformİ, dziİki której bİdziemy

saǚenia iͮwygody podczas wykonywania codziennych czynnoƜci

mogli edukowač innych iͮ pokazywač rozwiązania pozwalające

czy pod kątem ciekawej formy, ale takǚe ze wzglİdu na wpşyw

ograniczyč zuǚycie wody. Po prostu wykorzystujemy technolo-

jakie dane elementy mają na Ɯrodowisko. Waǚny tu jest efekt

giİ wͮsşuǚbie ekologii.

skali. Podczas wyprawy #notrace miaşem m.in. kubek wielorazo-

WşaƜciwie mogİ tu zacytowač sşowa, które powiedziaşem daw-

wy iͮkupując na stacjach kawİ prosişem oͮnalanie jej wşaƜnie do

no temu: (…)najlepiej osiągamy szczİƜcie, dając coƜ Ɯwiatu, in-

niego. Niektórzy trochİ siİ zͮtego Ɯmieli, traktowali jako osobli-

nym ludziom(…). Nie zawsze chodzi pomoc materialną, choč ta

woƜč. Niemniej moja wyprawa trwaşa 144 dni. Codzienny zakup

równieǚ niesie za sobą wartoƜč iͮ jest potrzebna, ale oͮ dawanie

kawy wygenerowaşby Ɯmieci wͮpostaci 144 jednorazowych kub-

pomysşu, iͮdalej: rozwiązaţ, które wͮujİciu globalnym przyniosą

ków. Podobnie jest zͮzakupami czy wodą. Wͮskali roku zaoszczİ-

pozytywne efekty dla natury, Ɯwiata iͮ nas samych. Wierzİ, ǚe

dzony litr dziennie daje 365 litrów, aͮwͮtym przypadku moǚemy

idea #notrace bİdzie zdobywač nowych zwolenników, dlatego

zastosowač odpowiednie baterie, aͮoszczİdnoƜč nie bİdzie wy-

planujİ juǚ kolejną wyprawİ. Bİdzie to przejazd samochodem

magaşa od nas wysişku.

elektrycznym dookoşa Ɯwiata. Q

Ϸ Róǚnice temperatur podczas #notraceexpedition wahaşy siİ od -3°C na Syberii do 38 °C w Japonii.

ϴ Podczas wyprawy Marek Kamiţski przemierzyş tak odludne obszary, jak Syberia czy Pustynia Gobi.

ϴ Invena w duchu #notrace.

Fot. archiwum Marka Kamiţskiego.

PRACOWNIA

PROJEKTOWANIE TO NOWE ¿YCIE CZ}STO ZAPOMINAMY, ¿E DESIGN TO NIE TYLKO PROJEKTOWANIE DOBREGO IbNADAJkCEGO SI} DO SPRZEDA¿Y PRZEDMIOTU. WYTWÓRCZO¥m JEST JEDNk ZbNAJBARDZIEJ LUDZKICH CECH, AbDESIGN MO¿E ¿YCIU NADAWAm SENS IbWARTO¥m. ObTYM MÓWIk NAM ANDRZEJ PTAK, INEZ KURZACZ IbMAGDALENA P AZA –bINICJATORZY MISERART, MIEJSCA GDZIE STO Y-OGRODY, LAMPY IbINNE RZECZY PROJEKTUJk IbWYTWARZAJk BEZDOMNI.

AUTORZY: ANDRZEJ PTAK (POMYSrODAWCA „MISERART”), INEZ KURZACZ, MAGDALENA PrAZA (WSPÓrTWÓRCZYNIE PROJEKTU)

oczątkiem MiserArt byşo wspólne sadzenie

Nie zmieniamy drugiego czşowieka, lecz poprzez uwaǚne spotka-

pomidorów, gromadzenie starych rzeczy

nie iͮwejƜcie wͮcodzienną, prostą relacjİ, uwalniamy go od wy-

oraz muzyka, taniec, teatr iͮ wielu goƜci.

kluczających etykiet.

Wszystko tylko po to, by przed snem osobie bezdomnej pod powiekami pozostaş

MEBLOWY EKO-BAUHAUS

skrawek mişej chwili… MiserArt staşo siİ miejscem przyjaznego

Powstanie pracowni wynikaşo zͮ potrzeby zapewnienia osobom

oswajania siİ zͮ innymi. Przestrzenią, która znosi jakiekolwiek

zͮ doƜwiadczeniem bezdomnoƜci zgromadzonym wokóş Miser-

etykiety. To znaczy, ǚe osoba odmienna, inna, wchodząc do niej,

Art twórczego zajİcia dającego poczucie sensu. JednoczeƜnie

moǚe pozostač sobą.

pracownie bazują na potencjale osób zͮ doƜwiadczeniami, które

PO PROSTU SIF POZNA! Od wrzeƜnia 2014ͮr. to miejsce tworzone przez osoby bezdomne dla osób bezdomnych. To przestrzeţ uwolniona od monotonnych rytmów placówek pomocowych, od hermetycznych spoşecznoƜci, które co prawda są bezpiecznie, ale wͮzamian zabierają zbyt wiele. MiserArt jest miejscem, gdzie osoby bezdomne mogą czuč siİ uwolnione od regulaminów, od restrykcji, aͮ jednoczeƜnie mogą zachowač swoją toǚsamoƜč. To przestrzeţ otwierająca, wͮ której osoby bezdomne zapraszają innych do siebie, gdyǚ są gospodarzami. Tu moǚemy wspólnie przygotowač iͮ obejrzeč niezwykşy spektakl, zorganizowač koncert, doƜwiadczyč siebie wzajemnie. Po prostu siİ poznač. Aͮmoǚe zrozumieč, ǚe Ɯwiat osób bezdomnych czy wykluczonych jest, wbrew temu, co uwaǚamy, „niepoznany”?

PRACOWNIA

wymagaşy przetrwania, przy dostİpnoƜci niewielkich Ɯrodków

darowane pracowni przez Areszt ¯ledczy we Wrocşawiu. Zͮdrzwi

Ǡnansowych. Bazują na ich pomysşowoƜci, wiedzy, kreatywnoƜci.

wiİziennych, symbolizujących opresjİ, barierİ, izolacjİ, stworzo-

MiserArt ma pobudzač, oǚywiač, rewitalizowač to, co martwe.

ny zostaje stóş-ogród. To samo drewno stanie siİ „drzwiami” za-

Stąd upcykling, stąd oǚywiona, choč surowa przestrzeţ pusto-

praszającymi do rozmowy, relacji, wspólnego posişku.

stanu, gdzie mieszczą siİ nasze pracownie.

Oprócz stoşów-ogrodów wͮMiserArt powstają równieǚ upcyklin-

Od ponad roku wͮ ramach pracowni dizajnu recyklingowego

gowe lampy zͮabaǚurami wykonanymi zͮdenek po butelkach PET

wͮMiserArt tworzymy autorskie projekty stoşów-ogrodów. Projekt

iͮklisz RTG. Pracujemy nad nowymi wzorami iͮpomysşami na lam-

ten nazywamy wspóşczesnym „EkoBauhausem”, poniewaǚ şączy

py zͮodzysku”, np. zͮuǚyciem sprasowanych kapsli. Dziaşa u nas

rzemiosşo, recykling, ekologiİ iͮrelacyjnoƜč wͮjednym obiekcie sztuki

równieǚ pracownia chleba oraz sitodruku.

uǚytkowej. Kaǚdy wykonawca stoşu jest równieǚ jego projektantem. RYNKOWE SZANSE JAK POWSTAJE STÓr?

MiserArt prowadzone jest przez dwa podmioty: Fundacjİ Homo

Proces twórczy wͮ przypadku stoşów-ogrodów nie jest mecha-

Sacer oraz Koşo Wrocşawskie Towarzystwa Pomocy im. Ɯw. Bra-

nicznym odzwierciedleniem wzoru, lecz stopniowym, uwaǚnym

ta Alberta. Niedawno powoşana zostaşa równieǚ spóşka MiserArt.

odsşanianiem iͮ przestrajaniem materiaşu tak, aby wspóşgraşa ze

Dziİki aktywnoƜci wͮ pracowniach twórczym MiserArt staje siİ

sobą energia starego drewna, stali iͮroƜlin. Tworzenie stoşu-ogro-

przedsiİbiorstwem kreatywnym opartym na ekonomii spoşecznej,

du zaczyna siİ, gdy znajdujemy lub otrzymujemy stare drewnia-

wͮktórym osoby wykluczone stają siİ udziaşowcami wͮdziaşaniach

ne drzwi. Pracujemy wtedy wspólnie nad materiaşem, ustalając

biznesowych. Produkcja przedmiotów ma dač wytwórcom korzy-

wielkoƜč blatu, ksztaşt iͮrodzaj ogrodu, decydujemy oͮmateriale,

Ɯci Ǡnansowe, które umoǚliwią im samodzielne utrzymanie. Pre-

zͮktórego powstaną nogi. Staramy siİ wykorzystač jak najlepiej

zentujemy nasze produkty na targach, wystawach, konferencjach.

moǚliwoƜci, jakie dają nam materiaşy, które do naszego warsztatu

Czşonkowie zespoşu mają juǚ wşasny dom. WͮprzyszşoƜci marzymy

traǠşy zͮ przeróǚnych miejsc: ze starych kamienic, zͮ seminarium

równieǚ oͮrozwiniİciu naszych umiejİtnoƜci takǚe wͮkierunku bu-

duchownego, spod Ɯmietników. Pierwsze stoşy-ogrody powsta-

downictwa ekologicznego.

waşy wͮpracowni MiserArt oraz wͮgalerii BWA Awangarda, wͮramach V Biennale Sztuki Zewnİtrznej Out of Sth „Zajİcie”. Proces kontynuujemy eksperymentując zͮmateriaşami iͮprojekta-

Notowaş: Arkadiusz Kaczanowski

mi. Teraz materiaşem są przede wszystkim stuletnie drzwi po-

Fot. Konrad Pakuşa, Klaudia Kaczmarek, Krzysztof !wik

PRACOWNIA

PROJEKT TEN NAZYWAMY WSPÓ CZESNYM „EKO-BAUHAUSEM”, PONIEWA¿ kCZY RZEMIOS O, RECYKLING, EKOLOGI} IbRELACYJNO¥m WbJEDNYM OBIEKCIE SZTUKI U¿YTKOWEJ.

MiserArt jest pomyđlane jako pracownia, galeria sztuki, warsztat rzemiosû i upcyklingu, kawiarnia. Kluczowe dla tego miejsca jest przenikanie siØ róĲnorodnych, czØsto skrajnych dođwiadczeý, które majÆ wzbogacaÈ tych, którzy do tego miejsca traƋÆ. „To spoûeczne translatorium, w którym osoby bezdomne wûÆczajÆ siØ w proces twórczy na tym samym poziomie, co inni zaangaĲowani partnerzy. IdeÆ naszego programu jest stworzenie w MiserArt eksperymentalnego miejsca, w którym wypracowujemy procesy moĲliwe do przeûoĲenia na pracØ innych grup zorientowanych na problem wykluczenia spoûecznego i aktywizacjØ osób bezdomnych” – piszÆ twórcy. Dowiedz siØ wiØcej o projekcie MiserArt na www.miserart.com

NA CZASIE

Wystartowaė konkurs jumpthegap® 10 paǘdziernika oǠcjalnie ogşoszono rozpoczİcie ósmej edycji konkursu jumpthegap® organizowanego przez Roca.

Podsumowanie Warsaw Home 2018 Organizatorzy targów Warsaw Home podali statystyki tegorocznego wydarzenia. Na trzeciej edycji Warsaw Home (4-7 paǘdziernika) pojawişo siİ 623 wystawców, wͮtym 119 zͮzagranicy. Ekspozycje odwiedzişo 67 325 osób zͮ 65 krajów, zͮ czego 22 223 to profesjonaliƜci (29% zͮ zagranicy), m.in. architekci iͮ dystrybutorzy. Wͮ2017ͮroku wydarzenie odbyşo siİ wͮtrzech halach, wͮ2018 roku wystawcy zajİli juǚ piİč, oͮşącznej powierzchni ponad 120 tys.ͮm2 Warsaw Home to nie tylko targi. To równieǚ wystawy iͮwiele wydarzeţ towarzyszących, jak m.in. Poland Design Festival. Wͮramach Warsaw Home 2018 odbyşa siİ równieǚ akcja Pomagamy Urządzač iͮArchi Day, impreza skierowana przede wszystkim do architektów wnİtrz, zͮgraǠkiem wypeşnionym wykşadami, warsztatami iͮdyskusjami. Targi to równieǚ cztery dni otwartych dla publicznoƜci spotkaţ zͮdesignerami iͮarchitektami, czyli Design Forum, wͮtym roku prowadzone pod wspólnym hasşem Sişa! Od pierwszej edycji, dziİki udziaşowi polskich iͮzagranicznych gwiazd projektowania, jest jednym zͮnajmocniejszych Ǡlarów Warsaw Home. Wͮ tym roku wͮ Design Forum udziaş wziİşy takie sşawy, jak Stefano Giovannoni, Nika Zupanc, Tom Dixon iͮGiulio Cappellini, aͮoͮwysoki poziom zͮpolskiej strony zadbali miİdzy innymi Jakub Szczİsny, Oskar Ziİta, Tomasz Rygalik, Maja Ganszyniec, Krystian Kowalski, Mac Stopa iͮRobert Konieczny. Kolejna edycja targów odbİdzie siİ 3-6 paǘdziernika 2019ͮr. Q

ISH 2019 potrwajÚ piîÜ dni

Wydarzenie od lat budzi emocje wszystkich zainteresowanych projektowaniem, futurystyczną wizją şazienki przyszşoƜci iͮkwestiami związanymi zͮoszczİdnoƜcią wody. To miİdzynarodowy konkurs na projekt innowacyjnych, zrównowaǚonych rozwiązaţ do şazienki przyszşoƜci. Mogą wziąč wͮ nim udziaş architekci iͮ projektanci do 40 roku ǚycia. Uroczyste otwarcie konkursu miaşo miejsce wͮMoskwie, aͮrozpoczİşo siİ od prezentacji czşonków jury, zͮprzewodniczącym, wielokrotnie nagradzanym brazylijskim architektem –ͮRuyem Ohtake –ͮna czele. Nową edycjİ konkursu zainicjowaş wykşad wygşoszony przez Borisa Voskoboynikova architekta zͮbiura VOX Architects wͮMoskwie. Wystąpieniu towarzyszyşa mobilna wystawa „Next Bath Experience”. Ekspozycja skupia prace zͮsiedmiu poprzednich edycji konkursu. Wͮtej edycji przewodniczącym jury jest brazylijski architekt Ruy Ohtake. Towarzyszą mu architekci zͮróǚnych krajów Ɯwiata. Wͮtym gronie jest równieǚ reprezentantka naszego kraju –ͮ Dorota Koziara, projektantka, artystka iͮ kuratorka. Rejestracja jest otwarta na oǠcjalnej stronie www.jumpthegap.net do 27 marca 2019. Projekty skşadač moǚna do 25 kwietnia 2019 r. Pierwsza selekcja odbİdzie siİ wͮ maju, aͮ wͮ czerwcu zͮ Ǡnaşowych prac zostaną wyşonieni laureaci. Ceremonia wrİczania nagród zͮǠnalistami iͮogşoszenie wyników odbİdzie siİ 10 paǘdziernika 2019 r. w Barcelonie, wͮ muzeum „Disseny Hub Museum”. Q

Wͮdniach od 11 do 15 marca 2019ͮr. odbİdzie siİ kolejna edycja targów ISH. Wͮramach nowej sekwencji przyszşoroczne targi odbİdą siİ od poniedziaşku do piątku. To najwiİksza miİdzynarodowa impreza wͮbranǚy klimatyzacji, wentylacji, ogrzewania, aͮtakǚe instalacji wodnych iͮsanitarnych. Wͮich trakcie producenci wyposaǚenia şazienek iͮinstalacji wodnosanitarnych zaprezentują nowatorskie rozwiązania iͮnajnowszy design. Wͮtym samym czasie odbywa siİ wystawa rozwiązaţ zͮsegmentu techniki energetycznej iͮklimatyzacyjnej. Juǚ dziƜ wiemy, ǚe do grona wystawców doşączą nowe Ǡrmy, których nie byşo na ISH dwa lata temu. Na pewno wielką niespodzianką jest obecnoƜč marki Cersanit iͮto wͮprestiǚowej lokalizacji –ͮna parterze trzeciej hali. Zͮzapowiedzi wiemy, ǚe naleǚy spodziewač siİ jeszcze paru debiutantów. Polskie marki chcą byč obecne we Frankfurcie. Dwa lata temu byşy to 94 Ǡrmy. Q

NA CZASIE

RaƘaello Galiotto goįciem Arena Stone Wͮ dniach 14-17 listopada 2018 r., wͮPoznaniu odbyşy siİ targi branǚy kamieniarskiej –ͮ Stone 2018. Wydarzeniu towarzyszyşa Arena Stone –ͮ platforma spotkaţ dla profesjonalistów branǚy kamieniarskiej, architektów, projektantów iͮ wşaƜcicieli biur projektowych. Ma ona stač siİ integralną czİƜcią targów, merytoryczną, inspirującą, pokazującą innowacyjne rozwiązania zͮ uǚyciem kamienia iͮszkşa. Spotkanie zͮRaffaello Galiotto byşo jedną zͮatrakcji Arena Stone. Wͮ swoich pracach pokazuje on czİsto ekstremalne, nowe iͮ niezwykşe moǚliwoƜci obróbki marmuru. Jego bezprecedensowe podejƜcie róǚni siİ znacząco od tradycyjnej obróbki rİcznej. Pozwala na nowo odkryč pradawny, naturalny materiaş, który dziİki skomputeryzowanym urządzeniom do obróbki, moǚe byč przetwarzany wͮnowy, precyzyjny iͮpowtarzalny sposób, przy jednoczesnym zmniejszeniu iloƜci odpadów. Raffaello Galiotto jest wykşadowcą designu na Università degli Studi di Ferrara we Wşoszech. Ukoţczyş studia chemiczne oraz studia artystyczne na Accademia di Belle Arte wͮ Wenecji. Po uzyskaniu dyplomu na uczelni artystycznej caşkowicie poƜwiİciş siİ projektowaniu. Wͮ 1995 roku zaşoǚyş swoją wşasną pracowniİ wͮ Chiampo wͮ póşnocnych Wşoszech. Od 2014 roku jest kuratorem eksperymentalnego pawilonu Marmomac nazywanego Wşoskim Teatrem Kamienia („The Italian Stone Theatre”). Q

Laureaci TubÚdzin Design Awards 2017/2018 Ponad tysiąc nadesşanych prac, trzydziestu Ǡnalistów iͮtrzech ostatecznych laureatów. 24 paǘdziernika wͮwarszawskim Forcie Sokolnickiego odbyşa siİ gala rozstrzygniİcia konkursu Tubądzin Design Awards 2017/2018.

Servitor w Pėocku z nowÚ siedzibÚ Salon şazienek Servitor wͮPşocku, który funkcjonowaş wͮtym mieƜcie od 2013 roku, zmieniş lokalizacjİ. Salon przeniósş siİ do nowoczesnego Centrum Cottex, którego budynek to jedna zͮnajbardziej prestiǚowych lokalizacji wͮPşocku. Jest usytuowany przy zbiegu ulic Józefa Pişsudskiego iͮGranicznej, stanowiących gşówne arterie miasta. Aktualnie salon Servitor wͮPşocku zajmuje 150 metrów kwadratowych. To nowoczesne studio stworzone zͮmyƜlą zarówno oͮprojektantach iͮarchitektach, jak iͮklientach ostatecznych. Q

Prace nadsyşane wͮramach Tubądzin Design Awards oceniali przedstawiciele Ɯwiata architektury iͮprojektowania. Przewodnicząca Jury: Dorota Koziara, architektka iͮ projektantka, twórca kolekcji Cielo e Terra dla Ceramiki Tubądzin. Pozostali czşonkowie kapituşy to: Boris KudliĎka, scenograf-wizjoner, wspóşpracujący m.in. zͮOperą Narodową wͮWarszawie, Maşgorzata Szczepaţska, redaktor naczelna pisma oͮtematyce wnİtrzarskiej, Maciej Maţkowski, wybitny fotograf, czşonek Związku Polskich Artystów FotograǠków oraz Tomasz Smus, architekt marki Tubądzin. Grand Prix konkursu to wyjazd, wraz zͮosobą towarzyszącą, do Nowego Jorku oraz 2,5 tys. euro. Zwyciİski projekt stworzyliͮrukasz Gąska iͮMarta Sowiţska. Pozostali nagrodzeni wyjadą na Salone del Mobile 2019 do Mediolanu lub odbİdą staǚe wͮprestiǚowych biurach projektowych wͮ Europie: Dorota Koziara Studio wͮ Mediolanie, Villa International Co. wͮ Budapeszcie oraz WWAA wͮWarszawie. Otrzymają takǚe nagrody od Partnerów Tubądzin Design Awards, aͮich prace opublikują branǚowe czasopisma. Ponadto zwyciİzcy wͮkategorii Young Power udadzą siİ wͮpodróǚ do Barcelony, gdzie zwiedzą fabrykİ VIBIA, jednego zͮpartnerów konkursu. – Tubądzin Design Awards jest wyjątkowym konkursem, gdyǚ wymaga kompleksowej wiedzy zͮróǚnych dziedzin architektury –ͮpodsumowujeͮDorota Koziara, przewodnicząca Jury. –ͮPoziom nadsyşanych prac zͮroku na rok jest coraz wyǚszy, aͮto bezpoƜrednio przekşada siİ na jakoƜč architektury, która nas otacza. Q

PRZERWA NA KAWF

Pod choinkÚ Phoenix Christmas 2018 Duţska marka Reǡections Copenhagen zaprezentowaşa krysztaşowy Ɯwiecznik typu T-light zͮlimitowanej, Ɯwiątecznej edycji na rok 2018. Wszystkie produkty marki są produkowane rİcznie, przy uǚyciu unikalnych technik rzemieƜlniczych. Fot. Reǡections Copenhagen

Kolekcja Bark for Christmas Boǚonarodzeniowe akcesoria zͮkolekcji Bark for Christmas marki Alessi wprowadzają do domu Ɯwiąteczną magiİ. Waǚnym elementem serii jest choinka wykonana ze stali polerowanej na wysoki poşysk. Do drzewka moǚna przyczepič magnetyczne „bombki”. Albo za ich pomocą zdjİcia czy karteczki zͮǚyczeniami. Wͮkolekcji znajdziemy teǚ inne dekoracje, m.in. stalową szopkİ. Fot. Alessi

IDk ¥WI}TA. WIDAm TO WbCENTRACH HANDLOWYCH, NA ULICACH, RÓWNIE¿ WE WN}TRZACH. MUSIMY WPRAWDZIE JESZCZE KILKA DNI POCZEKAm ZANIM NASZE DOMY ROZ¥WIETLI LAMPKAMI CHOINKA, ALE JU¿ TERAZ ¥WIkTECZNk ATMOSFER} KREUJk ADWENTOWE KALENDARZE CZY WIE CE. BO¿ONARODZENIOWY NASTRÓJ WIk¿E SI} TE¿ ZbZIMk. PRZETRWAm CH ODY POMO¿E NAM AROMATYCZNA HERBATA IbDOMOWE WYPIEKI, AbPTAKOM –bZAWIESZONY PRZED DOMEM KARMNIK. OCZYWI¥CIE MO¿E BYm DESIGNERSKI.

Forma do pieczenia Clever Baking Boǚonarodzeniowych motywów nie brakuje wͮofercie ceramiki stoşowej Villeroy & Boch. Marka co roku wypuszcza kolekcjİ dedykowaną temu Ɯwiİtu. Ale my dziƜ chcielibyƜmy zͮjej oferty pokazač sprytną formİ zͮkolekcji Clever Baking –ͮw sam raz do pieczenia Ɯwiątecznych babek. Nagrodzono ją za wzornictwo wͮkonkursie German Design Award 2019. Fot. Villeroy & Boch

Karmnik dla ptaków Marka Eva Solo oprócz szerokiej gamy akcesoriów do kuchni iͮşazienki oferuje równieǚ szklane karmniki dla ptaków. My prezentujemy wersjİ do zawieszenia wͮogrodzie, ale wͮportfolio marki są teǚ opcje szklanych karmników przeznaczone na okienny parapet. Taki karmnik to zͮpewnoƜcią gratka dla kaǚdego pasjonata ornitologii. Fot. Eva Solo

ŁÓŻKA Z LITEGO DREWNA nowoczesny design oszczÚdnoĂÊ miejsca –bmoĝliwoĂÊ sztaplowania bogaty wybór kolorystyki

RB Meble | Biaïystok | ul. Mierosïawskiego 17 | tel.+48 600-938-431 | e-mail: biuro@rbmeble.pl

www.rbmeble.pl

;"%"8"+ ;"84;& 8ç&#x2020;¾"ç&#x2021;&#x201D;$*8& 1:5"/*" "CZ [OBKEPXBç&#x2020;&#x2021; [BXT[F JOOPXBDZKOF PEQPXJFE[J 5ZMLP UFO LUP OJFQS[FSXBOJF PE QPOBE MBU QPUSBGJ PELSZXBç&#x2020;&#x2021; TJç&#x2020;&#x2DC; OB OPXP [EPç&#x2020;¿B TQSPTUBç&#x2020;&#x2021; XZNBHBOJPN TUBç&#x2020;¿FHP [BQFXOJFOJB OBKXZç&#x2021;µT[FK KBLPç&#x2021;&#x2022;DJ 5XPS[ç&#x2020;&#x2026;D OJFVTUBOOJF OPXF QSPEVLUZ EBKFNZ OBT[ZN LMJFOUPN XZSBç&#x2021;³Oç&#x2020;&#x2026; QS[FXBHç&#x2020;&#x2DC; X JDI DPE[JFOOFK QSBDZ [BSpXOP QPQS[F[ PT[D[ç&#x2020;&#x2DC;EOPç&#x2021;&#x2022;ç&#x2020;&#x2021; D[BTV KBL J XJç&#x2020;&#x2DC;LT[F CF[QJFD[FyTUXP 8QSPXBE[FOJF TZTUFNV 1SPGJQSFTT D[Z XZOBMF[JFOJF QSPGJMV 4$ $POUVS UP UZMLP EXB [ XJFMV QS[ZLç&#x2020;¿BEpX LUpSF OBKMFQJFK UFHP EPXPE[ç&#x2020;&#x2026; 7JFHB $POOFDUFE JO RVBMJUZ

WJFHB QM 0 OBT