Het magazine ‘Fonds’

FO ND S

INTERVIEW

‘Fondsbeheerders zijn erg bezorgd, en terecht’ GINA MILLER Meest invloedrijke vrouw in Londense City

EXTRA DOSSIER FUND AWARDS

B I J L A G E B I J D E T I J D VA N 1 3 M A A R T 2 0 1 9

3

DE TIJD WOENSDAG 13 MAART 2019

EDITO

Actief beheer loont 200

piëren en kunnen hierdoor veel lagere kosten aanrekenen.

Vanzelfsprekend kunnen trackers dienst doen in een portefeuille, maar het zijn niet altijd makkelijke beleggingsoplossingen voor de doe-hetzelver. Niet alleen zijn het aantal trackers en de indexen waarop ze zijn geënt de voorbije jaren exponentieel gegroeid. Ook de complexiteit van vele trackers is toegenomen. Bovendien is het niet makkelijk om bijvoorbeeld een gemengde portefeuille van aandelen en obligaties na te bootsen met trackers en tegelijk een goede opvolging van het risicoprofiel te verzekeren. Een alternatief voor de populaire gemengde fondsen zijn ze dus niet meteen.

De groei van indexfondsen zal bovendien kansen bieden voor actieve beheerders omdat de trackers inefficiënties in de markt kunnen creëren.

Actief beheerde fondsen verdienen dus nog steeds een plaats in een portefeuille. De winnaars van de Fund Awards (zie dossier) tonen aan dat de markt kloppen wel degelijk kan.

miljard euro. Dat is het bedrag dat Belgen vandaag in beleggingsfondsen investeren. Ondanks dat hoge bedrag blijft het belegd vermogen minder dan de 271 miljard euro die op een nulrentend spaarboekje geparkeerd staat.

Een gedeelte van het spaargeld mobiliseren naar een langetermijnbelegging is niet voor iedereen evident.

Beleggingsfondsen bieden nochtans talrijke voordelen. Zo kunnen spaarders niet alleen met een beperkt bedrag instappen, de fondsen worden bovendien beheerd door professionele beleggers. Op die ma-

nier zijn ze ook geschikt voor wie de financiële markten zelf niet op de voet wil volgen. De fondsen moeten ook voldoen aan strenge transparantie- en spreidingsregels zodat beleggers voldoende beschermd zijn.

Helaas is er ook een keerzijde aan de medaille. Zo doen fondsen niet altijd wat van hen verwacht wordt en waarvoor ze kosten aanrekenen: een hoger rendement halen dan de markt. En dus worden actief beheerde fondsen steeds meer overschaduwd door trackers of beursgenoteerde indexfondsen. Deze fondsen doen niets anders dan een index co-

COVER

PORTEFEUILLE

STRATEGIE

INSIDES

4

10

26

32

Interview met Gina Miller ‘Duurzaam beleggen? Ik denk dat we ons als sector moeten afvragen of we beleggers al kunnen geven wat ze vragen.’

coverbeeld © Diego Franssens

23

Dossier Fund Awards De Tijd reikte 18 awards uit aan de best presterende fondsen en fondsenhuizen.

Bekroond Echiquier World Equity Growth krijgt meteen 3 Tijd-kronen.

‘De groei van indexfondsen biedt kansen voor fondsen die actief door een mens beheerd worden’ Peter Van Maldegem Coördinator Fondsen

28

Beleggen in China ‘Het groeiverhaal komt terug’ Stock picking in wereldwijde aandelen ‘Ga op zoek naar diepe slotgrachten’

35

Regelgeving FIAR, het nieuwe vierletterwoord in fondsenland.

Kafka Fiscaliteit van trackers duwt beleggers naar buitenland.

4

P

DE TIJD WOENSDAG 13 MAART 2019

fondsen portefeuille

INTERVIEW

‘Vermogensbeheerders blijven uitvluchten zoeken’ Voor ze faam verwierf als de vrouw die de Britse regering voor de rechter sleepte in de brexitsaga, richtte Gina Miller haar pijlen op de ondermaatse prestaties van vermogensbeheerders. De strijd tegen hun verborgen kosten is volgens haar nog niet gestreden. ‘Ze zijn erg bezorgd, en terecht.’

KRIS VAN HAMME LONDEN

D

e verwarring over de verdieping waar we Gina Miller mogen interviewen in haar kantoor aan het Londense Berkeley Square, zegt alles over de vele petjes die ze als activistische duizendpoot draagt. ‘Voor SCM Direct moet je op de eerste verdieping zijn’, klinkt het aan de receptie. SCM is de vermogensbeheerder die Miller samen met haar echtgenoot en ex-hedgefondsmanager

Ik klop op 600 deuren tegelijk totdat de juiste opengaat.

Alan Miller boven het doopvont hield om te bewijzen dat vermogensbeheer transparanter en goedkoper kan.

Maar we moeten op de derde verdieping zijn, waar zich het ‘campagnekantoor’ bevindt waarmee Miller de brexitchaos te lijf probeert te gaan. Haar laatste campagne - ‘End the Chaos’ - wil Britten correcte informatie bezorgen over de gevolgen van de brexit. Over die gevolgen kwam Miller deze week praten op de Investment Conference van De Tijd en L’Echo.

Miller werd een prominent gezicht van het antibrexitkamp nadat ze via de rechtbank had afgedwongen dat de Britse regering de goedkeuring van het parlement moet krijgen alvorens de brexitonderhandelingen met Europa aan te vatten. Het was voor haar een principekwestie - transparantie in de plaats van achterkamerdeals - maar deze keer met ongekende gevolgen. Miller en haar familie kregen doodsbedreigingen, een burggraaf die geld beloofde voor haar onthoofding eindigde in de gevangenis, en intussen krijgt ze bescherming van een antiterreurteam.

Vergeleken met de hoogoplopende emoties rond de brexit verloopt Millers jarenlange campagne voor kostentransparantie in de vermogensbeheersector - nu ook uitgebreid naar de liefdadigheidssector serener. Al heeft ze ook hier vijanden gemaakt. De belangen zijn groot voor de sector. Volgens haar berekeningen verliezen Britse beleggers jaarlijks 903 miljoen pond (1,03 miljard euro) aan verborgen kosten die vermogensbeheerders aanrekenen.

U staat bekend als een verbeten criticus van de fondsensector, die volgens u ‘moreel bankroet’ is. Waar is uw queeste begonnen?

Gina Miller: ‘Ik werk al sinds 1996 in de financiële sector, aanvankelijk via mijn eigen gespecialiseerd marketingbureau. Toen ik de prospectussen las van de vermogensbeheerders

5

© DIEGO FRANSSENS

DE TIJD WOENSDAG 13 MAART 2019

31

DE TIJD WOENSDAG 13 MAART 2019

Het nieuwe vierletterwoord in fondsenland

FIAR Alternatieve beleggingsfondsen zijn hot. Na de SIF’s maken nu ook de FIAR’s het mooie weer in Luxemburg, het epicentrum van de Europese fondsenmarkt. Vorig jaar verdubbelde het aantal FIAR’s tot bijna 600.

PETER VAN MALDEGEM

O

p 23 juli 2016 creëerde een Luxemburgse wet een nieuw type beleggingsfonds: Fonds d’Investissement Alternatif Réservé (FIAR), of Reserved Alternative Investment Fund (RAIF) in het Engels.

De nieuwe wet veroorzaakte een aardverschuiving in de sector van alternatieve fondsen, en dat heeft alles te maken met de specifieke kenmerken van een FIAR. Om de FIAR’s te situeren in het fondsenlandschap moeten we een onderscheid maken tussen traditionele en alternatieve beleggingsfondsen. De traditionele zijn de ‘instellingen voor collectieve belegging in effecten’ (ICBE). Die fondsen, ook bekend onder de naam UCITS, moe-

ten voldoen aan de gelijknamige Europese richtlijn en zijn toegankelijk voor het brede publiek. Ze vallen onder de strengste regelgeving en mogen alleen beleggen in verhandelbare effecten.

Tot een tweede categorie behoren de alternatieve instellingen voor collectieve belegging (AICB). Die fondsen beleggen, zoals de naam aangeeft, niet in traditionele activa zoals beursgenoteerde aandelen of obligaties, maar in alternatieve activa zoals private equity, vastgoed en risicokapitaal. De fondsen zijn alleen toegankelijk voor ervaren beleggers die de beleggingsstrategieën en de bijhorende risico’s goed kunnen inschatten.

De alternatieve fondsen kunnen verschillende vormen aannemen in Luxemburg, allemaal bekend onder acroniemen: Part II UCI, SIF, SICAR, en sinds 2016 dus FIAR (zie ook de volgende pagina). ‘Het revolutionaire aan een FIAR is dat zo’n fonds niet onderworpen is aan het toezicht van de Luxemburgse waakhond CSSF’, zegt Denis-Emmanuel Philippe, advocaat bij Bloom.

In tegenstelling tot de andere alternatieve fondsen is voor de oprichting van een FIAR dus geen voorafgaande toestemming van de CSSF nodig. ‘Dat biedt het voordeel dat zo’n fonds veel sneller op de markt kan worden gebracht’, vervolgt Philippe.

Er is wel sprake van indirect toezicht. ‘Het fonds moet een erkend beheerder aanstellen, die moet waken

32

DE TIJD WOENSDAG 13 MAART 2019

over de naleving van bepaalde regels, zoals de benoeming van een revisor en het verstrekken van informatie aan beleggers.’

Het FIAR biedt nog andere voordelen. ‘Zo kan een FIAR de vorm aannemen van een beleggingsvennootschap met een variabel kapitaal (sicav) en kan het worden opgericht met meerdere compartimenten (types fondsen, red.)’, zegt Philippe.

Wettelijk moeten FIAR’s minstens 1,25 miljoen euro vertegenwoordigen, maar in de praktijk worden zulke alternatieve fondsen gebruikt voor vermogens vanaf 20 miljoen en meer.

Ten slotte geniet de structuur een gunstig belastingregime in het thuisland: het FIAR ontsnapt aan belastingen op zijn inkomsten en er is geen roerende voorheffing op uitgekeerde inkomsten van het FIAR.

FOTO-Caption. © GETTY IMAGES

Die aantrekkelijke kenmerken vertalen zich in de cijfers. In iets meer dan twee jaar zijn al 600 FIAR’s opgericht, een respectabel aantal. Ter vergelijking: van de Specialised Investment

Funds (SIF), die sinds 2007 bestaan, zijn er ongeveer 1.100 geregistreerd.

De SIF’s zijn, mede door de komst van de FIAR’s, wel op de terugweg: in 2015 waren er nog 1.602.

Wie achter de FIAR’s schuilt? Alleen ervaren en goed geïnformeerde beleggers kunnen ze kopen. ‘Onder ervaren beleggers vallen institutionele en professionele beleggers, maar ook vermogende particulieren. Die laatsten moeten kunnen aantonen dat ze voldoende ervaring hebben met alternatieve beleggingen. Belgische particulieren moeten minimaal 125.000 euro in het FIAR inves-

teren, als het in België openbaar wordt aangeboden. Als het om een private placement gaat, bedraagt de minimuminleg 250.000 euro’, zegt Koen Deferm, senior private banker bij Banque de Luxembourg.

Volgens hem gebruiken in België vooral professionele beleggers, ultrarijke families en family offices - investeringsvehikels van vermogende families - FIAR’s. ‘Ze kiezen vaak voor de structuur voor het structureren en beheren van alternatieve activa zoals vastgoed en private equity. In specifieke gevallen kan een FIAR ook dienen voor het beheren en structure-

ren van een familiaal vermogen’, zegt Deferm.

BNP Paribas Asset Management richt zich met het FIAR vooral tot zijn internationale cliënten, onder meer in België. ‘Het gaat om een fractie van het belegd vermogen dat we onder beheer hebben’, luidt het. Rivertree Investment Funds, in België bekend van het fondsenaanbod bij Puilaetco Dewaay, heeft zelf geen FIAR in het aanbod. ‘Onze beheermaatschappij in Luxemburg heeft wel een aantal FIAR’s lopen voor externe fondsenhuizen, maar die worden niet door ons gecommercialiseerd’, zegt Kristel

UCITS

ICBE

AICB

Part II UCI’s

Europese richtlijn die strikte regels oplegt aan publieke beleggingsfondsen. Het gros van de fondsen die banken aanbieden aan particuliere beleggers zijn onderworpen aan de UCITS-richtlijn.

Instellingen voor collectieve belegging die voldoen aan de Europese UCITS-richtlijn. Het gaat dus over fondsen met een Europees paspoort die in verschillende Europese landen kunnen worden aangeboden.

Alternatieve instellingen voor collectieve belegging. De verzamelnaam voor verschillende alternatieve fondsen die beleggen in bijvoorbeeld private equity, vastgoed en risicokapitaal.

Luxemburgse fondsen die slechts voldoen aan een gedeelte van de UCITS-regelgeving en dus niet toegankelijk zijn voor het brede publiek. Ze vallen onder de alternatieve fondsen.

Populair

Hetmagaz i ne‘ Fonds ’ .

Woens dag1 3maar tbi jDeTi j d.