DE TIJ D I MA ART 2020 I N °3 I JA ARGANG 14
Netto Pensioengids
De pensioenmeet halen in onzekere tijden Zo bouwt u als werknemer, zelfstandige of ambtenaar een goed pensioen op
MET PENSIOEN = MINDER INKOMSTEN ZO BEREKENT U HOEVEEL U NODIG HEEFT OM ROND TE KOMEN
MAGISTRAAT, MILITAIR OF MANAGER HOEVEEL JAAR WERKEN VOOR EEN VOLLEDIG PENSIOEN?
VAN GROEPSVERZEKERING TOT BIJVERDIENEN HOE UW PENSIOEN AANVULLEN?
Netto Pensioengids
De pensioenmeet halen in onzekere tijden COLOFON
6 VAN HERVORMING NAAR HERVORMING De voorbije tien jaar heb ben de Belgische regerin gen onafgebroken zitten vijlen aan het wettelijk pensioen. Gaat het verder op de schop?
24 HOEVEEL IS ER NODIG OM ROND TE KOMEN? Met pensioen gaan hoeft niet het einde te beteke nen van het goede leven… op voorwaarde dat u een goede spaarpot aanlegt. 4 simulaties.
40 Met een VAPW-pensioen Voor werknemers die geen groepsverzekering dankzij hun bedrijf heb ben, werd vorig jaar het vrij aanvullend pensioen voor werknemers in het leven geroepen. Een interessante formule? 42 Met een VAPZ, IPT of POZ Ook zelfstandigen kunnen vandaag hun pensioen opkrikken. Wat betekenen al deze initiaalwoorden? En wat leveren ze op? 46 Met een bijverdienste Er zijn veel voordelige for mules om bij te verdienen na uw pensionering. Al moet u zich aan de regels houden.
10 HOE ZIET ONS PENSIOENSYSTEEM ERUIT?
30 HOE UW WETTELIJK PENSIOEN AANVULLEN?
12 Het ene pensioen is het andere niet Met hoeveel moeten een werknemer, een zelfstan dige en een ambtenaar het tijdens hun oude dag stellen?
32 Met een groepsverzekering Onlangs kwam de waar schuwing dat sommige groepsverzekeringen misschien het beloofde pensioenbedrag niet zullen kunnen uitbetalen. Zorgwekkend?
14 Zo krijgt uw pensioen vorm Een kransje Belgen krijgt elke maand een bruto pensioen van 6.802 euro. Maar de meesten moeten het met minder stellen. Waarvan is dat afhanke lijk? 18 Hoe een volwaardig pensioen opbouwen? Welke factoren beslis sen of u al dan niet een volledig pensioen zult krijgen? En komt iedereen in aanmerking voor een minimumpensioen? 22 Wegwijs in mypension.be Wat is er allemaal te zien in uw persoonlijke on linedossier? En hoe moet u die cijfers interpreteren?
4 I NETTO MAART 2020
36 Met individueel pensioensparen Hoewel de vorige rege ringen graag morrelden aan dit populaire product, is het nog altijd een aan trekkelijke manier om uw pensioenspaarpot aan te vullen. 38 Met het afkopen van studiejaren Er gelden voordeel tarieven voor wie zijn studiejaren wil afkopen. Maar vanaf december 2020 loopt die gunst periode af.
ADRES REDACTIE NETTO TOUR & TAXIS HAVENLAAN 86C BUS 309 B-1000 BRUSSEL REDACTIE@NETTO.BE REDACTIEDIRECTEUR ISABEL ALBERS HOOFDREDACTEUR STEPHANIE DE SMEDT CHEF NETTO SONJA VERSCHUEREN EINDREDACTEUR JAN LODEWYCKX ARTDIRECTOR ILSE JANSSENS LAY-OUTMAN WILLEM RAVOET REDACTEUREN NADINE BOLLEN PETRA DE ROUCK DIRK SELLESLAGH PETER VAN MALDEGEM ILLUSTRATOR PIETER VAN EENOGE ABONNEMENTEN TEL.: 0800/55.150 E-MAIL: ABO@TIJD.BE ADVERTENTIES TRUSTMEDIA TOUR & TAXIS HAVENLAAN 86C BUS 309 B-1000 BRUSSEL TEL.: 02/422.05.11 INFO@TRUSTMEDIA.BE VERANTWOORDELIJKE UITGEVER FREDERIK DELAPLACE
VRAAG HET AAN DE PENSIOENCOACH Zult u tijdens uw pensioen genoeg geld hebben om al uw dromen te realiseren? Of zult u uw levensstandaard moeten verlagen? De Pensioencoach van De Tijd geeft het antwoord. En legt u stap voor stap uit hoe een zorgeloze oude dag ook voor u binnen handbereik komt. netto.be/ pensioencoach
VOLGENDE KEER IN NETTO MAGAZINE
BELASTINGGIDS 16 MEI BIJ DE TIJD
Netto wordt waterloos en milieuvriendelijk gedrukt bij Eco Print Center.
Hoe ziet ons pensioensysteem er nu uit? I Hoeveel hebt u nodig om rond te komen? I Hoe kunt u uw pensioen aanvullen?
n ter Va © Pie
10 I NETTO MAART 2020
ge Eeno
Hoe ziet ons pensioensysteem er nu uit? Wat is de wettelijke pensioenleeftijd in BelgiĂŤ? Hoe wordt een pensioen berekend? En wie krijgt er elke maand 6.802 euro op zijn rekening gestort? Alles wat u altijd al wilde weten over ons pensioenstelsel.
MAART 2020 NETTO I 11
Hoe ziet ons pensioensysteem er nu uit? I Hoeveel hebt u nodig om rond te komen? I Hoe kunt u uw pensioen aanvullen?
Uw pensioen ontcijferd WANNEER MET PENSIOEN?
HOELANG WERKEN WE?
Werkelijke pensioenleeftijd De Belg verlaat gemiddeld op
De Belg werkt effectief gemiddeld
61,3 Mannen op
33,2
35,1 jaar Vrouwen gemiddeld 31,2 jaar
Mannen gemiddeld jaar de arbeidsmarkt
61,4 jaar
Vrouwen op
61,2 jaar
Inclusief gelijkgestelde periodes telt de loopbaan van de Belg gemiddeld
40
Wettelijke pensioenleeftijd
65
jaar
Mannen gemiddeld 43 jaar Vrouwen gemiddeld 36 jaar Zelfstandigen gemiddeld 29 jaar Werknemers gemiddeld 40 jaar Ambtenaren gemiddeld 37 jaar
jaar > nu
jaar
66 jaar > vanaf 2025 67 jaar > vanaf 2030
45 jaar Het aantal loopbaanjaren vereist
voor een volledig pensioen.
30 jaar Pas na 30 jaar loopbaan hebben
Vervroegd pensioen kan vanaf
een werknemer en een zelfstandige recht op het minimumpensioen.
63 jaar > na 42 jaar carrière 61 jaar > na 43 jaar carrière 60 jaar > na 44 jaar carrière
20 jaar Na 20 jaar loopbaan heeft een
ambtenaar recht op het minimumpensioen.
PENSIOENPIJLERS Uw pensioen is geen massief blok, maar een variabel geheel dat is samengesteld uit onderdelen of ‘pijlers’.
Pijler 1
Pijler 2
Pijler 3
De eerste pensioenpijler is het wettelijke pensioen dat de overheid u garandeert.
Werknemers uit de privésector kunnen een aanvullend pen sioen of tweede pensioenpijler opbouwen via een groeps verzekering of pensioenfonds bij hun werkgever. Zelfstan digen kunnen een aanvullend pensioen opbouwen via het vrij aanvullend pensioen voor zelf standigen (VAPZ), via een in dividuele pensioentoezegging (IPT) of via een pensioenover eenkomst voor zelfstandigen (POZ).
De derde pensioenpijler is het individuele pensioensparen, waarbij u op eigen initiatief een pensioenreserve bijeenspaart. Ook die inspanning wordt fiscaal beloond.
12 I NETTO MAART 2020
Pijler 4 Uw eigen vermogen, het spreekwoordelijke appeltje voor de dorst, wordt ook wel de vierde pensioenpijler ge noemd. Het omvat alle spaar reserves die u opbouwt zonder dat de overheid u daar fiscaal extra voor beloont.
De reële cijfers in België. De cijfers, zoals beoogd door de Belgische pensioenwetgeving.
HOEVEEL PENSIOEN KRIJGT DE BELG? Gemiddeld brutorustpensioen
1.281 euro > Werknemer 751 euro > Zelfstandige 2.511 euro > Ambtenaar
RUSTPENSIOEN
GEMENGDE LOOPBAAN
Het wettelijk pensioen dat u heeft opgebouwd door te werken als werknemer, ambtenaar of zelfstan dige.
Wanneer u tijdens uw loopbaan als werknemer, zelfstandige en/ of ambtenaar heeft gewerkt, dan spreekt men van een ‘gemengde loopbaan’.
●●
●●
Gemengde loopbaan > werknemer/zelfstandige 1.182 euro > werknemer/ambtenaar 2.439 euro > zelfstandige/ambtenaar 3.115 euro > werknemer/zelfstandige/ambtenaar 2.511 euro
●●
Mannen > 1.795 euro Vrouwen > 1.276 euro Minimumpensioen (bruto) 1.292 euro > Werknemer 1.292 euro > Zelfstandige 1.393 euro > Ambtenaar
●●
Maximumpensioen (bruto) 2.549 euro > Werknemer* 1.502 euro > Zelfstandige* 6.802 euro > Ambtenaar * Iemand met een loopbaan van 45 jaar die elk gewerkt jaar het dan geldende loonplafond bereikte of overtrof.
Alleenstaandenpensioen Het rustpensioen dat u krijgt op basis van uw eigen loopbaan. Gezinspensioen Alleen als u gehuwd bent en uw echtgenoot geen of nauwelijks eigen inkomsten heeft, wordt uw rustpensioen verhoogd tot een gezinspensioen. In alle andere gevallen ontvangt elke partner zijn eigen alleenstaandenpen sioen.
VOLLEDIGE LOOPBAAN Bij uw pensioenberekening wordt ervan uitgegaan dat een volledige loopbaan 45 jaar telt. ●●
Minimumpensioen Wie op basis van zijn eigen loop baan een lager wettelijk pen sioen krijgt en minstens 30 jaar heeft gewerkt, kan zijn wettelijk pensioen verhoogd zien tot het wettelijk minimumpensioen.
IGO
●●
Wie 65 is en geen of onvol doende pensioen krijgt, kan, weliswaar na een streng be staansmiddelenonderzoek, een inkomensgarantie voor ouderen (IGO) aanvragen bij de Rijks dienst voor Pensioenen of het lokale gemeentebestuur.
LOONPLAFOND
Loopbaanbreuk Hebt u geen volledige loopbaan van 45 jaar achter de rug, dan krijgt u slechts een gedeelte van het wettelijke pensioen. Om dat deel te berekenen, wordt het aantal gewerkte jaren dat recht geeft op een pensioen gedeeld door 45, het aantal jaren dat nodig is voor een volledige loopbaan. Gelijkgestelde periodes Bepaalde periodes waarin u niet werkt, tellen mee voor uw pensioen alsof u wel aan de slag was, op voorwaarde dat u een uitkering ontvangt. Denk aan periodes van ziekte, invaliditeit, arbeidsongeschiktheid, moeder schapsverlof…
ONBELAST BIJVERDIENEN
58.447
euro
Hoe hoger uw loon, wedde of beroepsinkomen, hoe hoger uw pensioen. Maar er is wel een bovengrens: voor werknemers wordt het jaarloon begrensd op 58.446,94 euro. Wie meer verdient, bouwt op dat surplus geen extra pensioenrechten meer op.
Maximaal
6.340
euro
Het bedrag waarvoor gepensioneerden in 2020 maximaal mogen bijklussen zonder dat ze daar belastingen op moeten betalen.
Voor zelfstandigen wordt het beroepsinkomen beperkt tot
60.428
euro Bronnen: Planbureau, Federale Pensioendienst, Eurostat.
MAART 2020 NETTO I 13
Hoe ziet ons pensioensysteem er nu uit? I Hoeveel hebt u nodig om rond te komen? I Hoe kunt u uw pensioen aanvullen?
Hoe wordt uw pensioen berekend?
Vanaf wanneer kunt u met pensioen? En welk bedrag zult u dan krijgen? Uw statuut speelt voor dat laatste nog altijd een cruciale rol. De belangrijkste factoren op een rij. Tekst: Nadine Bollen
E
en kransje Belgen krijgt elke maand 6.801,90 euro bruto op de pensioen rekening gestort. Dat is het hoogste pen sioenbedrag dat ambtenaren in België kunnen krijgen. De meeste mensen moe ten evnewel met minder tevreden zijn. Het bedrag van uw wettelijk pensioen wordt bepaald door de keuzes die u tijdens uw carrière maakt.
Wanneer kunt u met pensioen? De wettelijke pensioenleeftijd is 65 jaar. Ongeacht het aantal jaren dat u aan de slag was, kunt u op die leeftijd met pensioen. In de komende jaren wordt de wettelijke pensioenleeftijd opgetrokken. Vanaf 2025 moet u tot 66 jaar werken en vanaf 2030 wordt de pensioenleeftijd op 67 jaar gebracht. Vervroegd met pensioen gaan is mogelijk vanaf 63 jaar na een carrière van 42 jaar. Heeft u op dat mo ment al 43 jaar gewerkt, dan kunt u al op uw 61ste met pensioen gaan. Of zelfs al vanaf uw 60ste, als u tegen dan 44 loopbaanjaren op de teller hebt staan. Aange zien uw loopbaan korter zal zijn als u met vervroegd pensioen gaat, zal uw pensioenbedrag wel lager liggen. En besef: dat pensioenbedrag ontvangt u voor de rest van uw dagen. De datum van uw wettelijke pensionering en waarop u uw vervroegd pensioen kunt opnemen, vindt u op mypension.be, uw persoonlijk onlinepensioendossier. 14 I NETTO MAART 2020
Hoeveel pensioen krijgt u? Nu u weet wanneer u met pensioen kunt, bent u natuur lijk benieuwd welk bedrag u zult krijgen. Ook dat kunt u terugvinden op mypension.be. Volgende factoren zijn doorslaggevend.
UW STATUUT Aan de slag gaan als werknemer, zelfstandige of amb tenaar. Die keuze heeft nog altijd een grote impact op uw pensioen. De voorbije jaren is het pensioen van zelf standigen wel serieus opgewaardeerd tot het niveau van dat van werknemers. > > U WAS AMBTENA AR
Vastbenoemde of statutaire ambtenaren genieten nog steeds het meest voordelige wettelijk pensioen. Vas te benoemingen zullen echter de uitzondering worden, contractuele ambtenaren de regel. Contractuele ambte naren bouwen een pensioen op zoals privéwerknemers.
> > U HAD EEN GEMENGDE LOOPBA AN
Steeds meer mensen stappen tijdens hun loopbaan over van het ene naar het andere statuut. Na een ge mengde loopbaan hebben ze recht op meerdere afzon derlijke pensioenen, elk uit een ander pensioenstelsel. Voor het deel van uw carrière als werknemer of con tractuele ambtenaar zult u een werknemerspensioen krijgen, voor de jaren dat u een eigen zaak had, zult
u een zelfstandigenpensioen krijgen, en als statutair ambtenaar krijgt u een ambtenarenpensioen. In elk stelsel wordt het pensioenbedrag volgens de eigen regels berekend. De som van de afzonderlijke bedragen vormt het totale pensioen.
DE LENGTE VAN UW LOOPBAAN Het pensioen waarop u recht hebt, staat altijd in verhouding tot het aantal jaren dat u gewerkt hebt. Daarvoor wordt gekeken naar uw totale beroepsloopbaan, met andere woorden de jaren dat u als werknemer, zelfstandige of ambtenaar aan de slag was. Een volledige loopbaan telt 14.040 dagen. Dat komt overeen met 45 jaar van 312 dagen. Elk jaar dat u werkt, is daardoor goed voor 1/45 van uw wettelijk pensioen. Werkt u verder nadat u een volledige loopbaan bereikt hebt, dan tellen die perioden ook mee voor uw pensioen. Uw toekomstig pensioenbedrag zal dus verhogen door te blijven werken. > > U BENT AMBTENA AR
Zes op de tien ambtenaren hebben dankzij het systeem van ‘preferentiële tantièmes’ echter sneller recht op een volledig pensioen. Magistraten en het treinpersoneel van de NMBS hebben al na 36 gewerkte jaren een volledig pensioen. Militairen, politieagenten en postbodes met een ambtenarenstatuut moeten daar 37,5 jaar voor werken, de meeste leerkrachten 41 jaar en een kwart. Veel mensen halen geen loopbaan van 45 jaar tegen de dag dat ze op hun 65ste met pensioen gaan. Als u bijvoorbeeld tot uw 22ste hebt gestudeerd, hebt u tegen de huidige wettelijke pensioenleeftijd een carrière van 43 jaar bij elkaar. In dat geval hebt u recht op 43/45 van uw wettelijk pensioen. In die zin zult u door het optrekken van de wettelijke pensioenleeftijd meer pensioen opbouwen. Wie bijvoorbeeld tot zijn 22ste heeft gestudeerd, heeft tegen zijn 65ste een loopbaan van 43 jaar bij elkaar gewerkt. Maar wie tot zijn 66ste of 67ste moet werken, doet daar respectievelijk één of twee jaar bovenop, waardoor zijn pensioen 44/45 of 45/45 van het wettelijk pensioen bedraagt.
> > U BENT ZELFSTANDIGE
Voor zelfstandigen speelt de discussie over de gelijkgestelde periodes veel minder, louter omdat zij veel minder gelijkstellingen kennen. Die zijn er alleen voor ziekte en invaliditeit, legerdienst en zorgverlof met uitkering.
UW LOON > > U BENT WERKNEMER
Het pensioen van een werknemer wordt berekend op basis van het loon dat hij doorheen de jaren ontvangen heeft. Hoe hoger het loon, hoe meer pensioen hij krijgt… tot op een bepaald niveau. Voor het werknemerspensioen bestaat er geen maximum an sich, maar het loon waar per gewerkt jaar rekening mee wordt gehouden om dat pensioen te berekenen, is onderworpen aan een plafond. Dat plafond bedraagt momenteel 58.446,94 euro. Wie meer verdient, betaalt op dat surplus weliswaar sociale bijdragen, maar het surplus genereert geen bijkomend pensioen. Grosso modo één op de vijf werknemers zit boven dat plafond.
> > U BENT ZELFSTANDIGE
Voor een zelfstandige wordt het pensioenbedrag berekend op basis van het beroepsinkomen (het bedrag waarop de sociale bijdragen werden betaald), voor elk gewerkt jaar vanaf 1984. Voor de jaren daarvoor krijgt de zelfstandige een forfaitair pensioen. Het bedrag is voor iedereen gelijk. Het totale pensioen wordt bekomen door het bedrag van alle loopbaanjaren op te tellen.
Bij uw pensionering gaat de pensioenkas automatisch na wat voor uw gezin het voordeligste is: elk een pensioen als alleenstaande of een gezinspensioen.
> > U BENT WERKNEMER
Werknemers die vandaag voor de pensioenberekening een volledige loopbaan kunnen voorleggen, hebben gemiddeld daarvan slechts twee derde effectief gewerkt. De rest is samengesteld uit gelijkgestelde periodes. Dat zijn periodes waarin u niet gewerkt heeft, maar die wel meetellen voor de berekening van uw pensioen. Denk aan ziekte, invaliditeit, werkloosheid en bepaalde vormen van tijdskrediet of ouderschapsverlof. De periodes die meetellen als gelijkgestelde periode werden de voorbije jaren geleidelijk afgebouwd.
Werkt u verder nadat u een volledige loopbaan bereikt hebt, dan tellen die periodes ook mee voor uw pensioen. Uw toekomstig pensioenbedrag zal dus verhogen door te blijven werken. MAART 2020 NETTO I 15
DePens i oengi ds .
Nuz at er dagbi jDeTi j d.