netto
MEI 2017 - MAANDBLAD NR. 5 - JAARGANG 11 - €6,90
BELASTINGGIDS WEGWIJZER NAAR MINDER BELASTINGEN De meest gemaakte fouten en hoe ze te vermijden Nieuw record: 885 codes De uitgaven die uw belastingfactuur drukken Wat zegt de rechter? Recente rechtspraak als inspiratiebron
netto BELASTINGGIDS MEI 2017
WEGWIJZER NAAR MINDER BELASTINGEN 6 Nieuw record: 885 codes 10 Aan de slag, vak per vak
VAK I
34 VAK V Hoe wordt uw pensioen belast? En wat met het pensioensparen? 37 VAK VI Moeten uw kids ook al een belastingaangifte indienen?
15 28 28 29
12 VAK II Minder belastingen betalen dankzij uw kinderen.
39 VAK VII Zo geeft u inkomsten uit beleggingen aan.
29
17 VAK III Alleen uw gezinswoning ontsnapt aan extra belastingen.
46 VAK VIII Doe uw voordeel met betaalde alimentatie
11
Waarom wil de fiscus uw mailadres en telefoonnummer kennen?
18 VAK III Het extra prijskaartje van een tweede verblijf onder de zon.
48 VAK IX Leningen aangeven is alweer wat complexer
21 VAK IV Zo geeft u uw beroeps- en vervangingsinkomsten aan.
63 VAK X Welke uitgaven kunt u via uw belastingaangifte recupereren?
24 VAK IV Verhoging kostenforfait alleen interessant voor werknemers en ambtenaren.
68 VAK XI Geld lenen aan een kmo is fiscaal interessant.
26 VAK IV Hoe uw werkelijke beroepskosten inbrengen? 30 VAK IV AirBnb, tweedehandssites… Wat met bijverdiensten via een app?
69 VAK XII Vooraf betalen om boetes te vermijden. 70 VAK XIII De zwanenzang van de woonstaatheffing. 71 VAK XIV Hoe buitenlandse beleggingen aangeven?
Deze gids kwam tot stand met de medewerking van deze experts van PwC Tax Consultants: Sofyane Afras, Marlies Bots, Jeroen Brusselmans, Pieter Damen, Lissah De Tender, Maxime Deforche, Nicky Dekkers, Delfine Dexters, Maxime Duymelinck, Kim Eeckman, Arnault Geelen, Bart Lombaerts, Philip Maertens, Sientje Meukens, Enya Steenssens, Lieven Stoffelen, Stef Van Eysendeyk, Matthias Vandamme, Dominique Vanhove, Kay Verhaeren, Kristof Wuyts
29
WAT ZEGT DE RECHTER? PRAKTISCHE CASES. Werken in het buitenland. Afschrijving privéwoning. Werken in Nederland. Appartement aan zee voor bedrijfsleider. Waakhond aftrekbaar als beroepskosten? Beroepskosten en jarenlange verliezen.
BELACTIE VRAAG HET AAN ONZE FISCAAL EXPERTS Zit u nog met een vraag over uw aangifte? Stuur die via www.tijd.be/belactie naar onze redactie en u krijgt op 1 juni tussen 18 en 21 uur gratis een antwoord van een specialist van PwC Tax Consultants.
TIPS & TOOLS OP WWW.NETTO.BE Op www.netto.be/belastinggids2017 vindt u ons complete belastingdossier, met nog meer artikelen en nog meer tips.
VOLGENDE KEER IN NETTO MAGAZINE:
ZELFSTANDIGENGIDS 17 JUNI BIJ DE TIJD
COLOFON Adres: redactie Netto, Tour & Taxis, Havenlaan 86C bus 309, B-1000 Brussel, redactie@netto.be Hoofdredacteur: Stephanie De Smedt Chef Netto: Sonja Verschueren Eindredacteur: Jan Lodewyckx Artdirector: Ilse Janssens Lay-out: Willem Ravoet Redacteuren: Nadine Bollen, Ellen Cleeren, Petra De Rouck, Patrick Luysterman, Erika Racquet Illustrator: Flor Aguilar Fotograaf: Emy Elleboog Abonnementen: tel.: 0800/55.150, e-mail: abo@tijd.be Advertenties: Trustmedia, Tour & Taxis, Havenlaan 86C bus 309, B-1000 Brussel, tel.: 02/422.05.11, fax: 02/422.05.10, info@trustmedia.be Verantwoordelijke uitgever: Dirk Velghe Netto wordt waterloos en milieuvriendelijk gedrukt bij Eco Print Center.
MEI 2017
netto 5
INLEIDING Alweer recordaantal nieuwe codes
Helaas wordt het bijna een jaarlijkse traditie: u krijgt een belastingaangifte met een recordaantal codes voorgeschoteld. Dit jaar moet u uw weg zien te vinden tussen 885 invulvelden. Wat moet u zeker weten voor u aan de slag gaat? Tekst: Petra De Rouck
6
netto MEI 2017
17 zaken die u moet weten over de belastingaangifte van 2017 1
U krijgt 75 extra codes voorgeschoteld
Op uw belastingaangifte deden 88 nieuwe codes hun intrede, terwijl er 13 verdwenen. De grootste aangroei - 30 codes om precies te zijn - zit in het vak IX, waar leningen voor woning(en) worden aangegeven. Dat heeft alles te maken met de verschillende koers die de gewesten varen: voor wie in 2016 voor zijn gezinswoning leende, is er in Vlaanderen de nieuwe ‘geïntegreerde woonbonus’, in het Waals Gewest de ‘chèque habitat’ en in Brussel de klassieke ‘woonbonus’. Iets minder nieuwe codes - 24 - hebben te maken met de belasting op roerende inkomsten (intresten, dividenden). Vorig jaar steeg het tarief van de roerende voorheffing naar 27 procent (30 procent in 2017), maar er zijn tal van uitzonderingen op dat algemene tarief, met extra codes tot gevolg. Ook de intussen alweer afgevoerde speculatietaks - voor wie binnen zes maanden bijvoorbeeld zijn aandelen, opties en warrants verkocht - creëert vier extra codes. Nieuwe initiatieven vertalen zich onverbiddelijk in extra codes. In het vak IV, waar de wedden, lonen enzovoort moeten worden aangegeven, zijn er nieuwe codes voor wie overuren presteert in de horeca en voor wie met brugpensioen is - officieel werkloosheid met bedrijfstoeslag - en opnieuw aan de slag gaat.
2
Uw inkomsten worden minder belast
Met de taxshift wil de regering een verschuiving van de belasting op arbeidsinkomen naar andere vormen van belasting realiseren. Twee maatregelen zullen de uiteindelijke belastingfactuur op uw beroepsinkomsten in 2016 tempe-
ren: u mag meer kosten van uw beroepsinkomsten aftrekken en een groter stuk van uw inkomen zal tegen het laagste belastingtarief van 25 procent worden belast, in plaats van het tarief van 30 procent.
3
Zoek niet naar de fiches van uw bank
Bespaar u die ellendige zoektocht in uw kasten en lades naar de attesten van de afbetaling van uw hypothecaire lening en de premies betaald voor uw levensverzekering. De financiële instellingen moeten die sinds vorig jaar elektronisch aan de fiscus aanleveren. U kan de documenten raadplegen via MyMinfin. Het gaat om 4,48 miljoen attesten van leningen en 1,8 miljoen attesten van levensverzekeringen. De fiscus zal u die documenten dus wellicht niet meer vragen. Wel moet u nog altijd het basisattest van de hypothecaire lening ter beschikking houden.
4
EnkElE kliks… En klaar is kEEs De fiscus maakt zich sterk dat 70 procent van de Belgen zijn aangifte in enkele kliks kan invullen.
Loop niet in de val van de meest gemaakte fouten
De top drie van meest gemaakte fouten in de belastingaangifte zijn: · Vergeten bepaalde inkomsten aan te geven, zoals uitkeringen. · Fouten in verband met het aantal personen ten laste of de samenstelling van het gezin: doorgaans gaat het over kinderen die te veel inkomsten hebben om nog fiscaal ten laste te zijn van hun ouders. · En niet toevallig in het moeilijkste stuk van de aangifte: fouten in de aangifte van de hypothecaire leningen. MEI 2017
netto 7
VAK IX Leningen
47
netto MEI 2017
VAK I VAK II VAK III VAK IV VAK V VAK VI VAK VII VAK VIII VAK IX VAK X VAK XI VAK XII VAK XIII VAK XIV
Leningen VAK IX
Het meest ingewikkelde deel van uw belastingaangifte Het vak waar u het belastingvoordeel voor een lening vraagt, was vorig jaar al het meest complexe deel van uw belastingaangifte. En met 30 extra codes wordt het dit jaar andermaal ingewikkelder. Tekst: Petra De Rouck
O
p de belastingaangifte die u dit jaar voorgeschoteld krijgt, staan 88 nieuwe codes. Daarvan zijn er 30 terug te vinden in vak IX. De voorbije drie jaar is het aantal codes in dit vak meer dan verdrievoudigd. Die toenemende complexiteit is een gevolg van de regionalisering van de hypotheekfiscaliteit: de gewesten benutten hun bevoegdheid om een eigen beleid uit te stippelen voor de gezinswoning, waar u effectief met uw gezin woont. Voor leningen aangegaan in 2016 is er voor het eerst in elk gewest een ander belastingvoordeel. Alleen het Brussels Gewest kent nog de vertrouwde, klassieke ‘woonbonus’. In Vlaanderen is er de nieuwe, ‘geïntegreerde woonbonus’ en Wallonië trekt de kaart van de ‘chèque habitat’. Voor ander vastgoed - zoals een tweede verblijf of een appartement dat u verhuurt - hebben de gewesten niets in de pap te brokken. Daarvoor gelden de federale belastingvoordelen.
Welk gewestelijk belastingvoordeel krijgt mijn lening? Een Vlaams belastingvoordeel voor een woning in Vlaanderen? Helaas liggen de zaken niet zo eenvoudig. Welk gewestelijk belastingvoordeel u krijgt, hangt af van uw fiscale
woonplaats op 1 januari 2017. Woonde u op nieuwjaarsdag in Gent, dan zal u het Vlaamse belastingvoordeel krijgen voor uw gezinswoning - ook als u het grootste deel van 2016 in Brussel woonde.
Wat als ik in de loop van het jaar ben verhuisd? De gewesten zijn bevoegd voor de gezinswoning. Of een huis of appartement fiscaal uw ‘eigen’ woning is, wordt van dag tot dag bepaald. Daardoor kan het fiscale voordeel voor een welbepaalde lening in de loop van het jaar veranderen zodra de ‘eigen’ woning niet langer de gezinswoning is.
VOORBEELD Febe heeft een lening lopen voor haar appartement, maar op 1 juli trekt ze in bij haar vriend en vanaf dan wordt haar appartement verhuurd. De betalingen vóór de verhuizing hebben betrekking op haar eigen woning, waardoor voor die betaling de gewestelijke woonbonus van toepassing is. Na de verhuizing woont Febe er niet langer zelf in en zullen op de betalingen niet langer de gewestelijke, maar wel de federale belastingvoordelen van toepassing zijn. Febe zal haar betaalde intresten en kapitaalaflossingen moeten opsplitsen in haar belastingaangifte.
Krijg ik hulp in Tax-on-web? In Tax-on-web is er een nieuwe wizard die u helpt uit te maken welke bedragen u naast welke codes van uw aangifte mag vermelden. Die wizard kan gebruikt worden door wie vanaf 1 januari 2005 een lening is aangegaan voor zijn gezinswoning. Wie eerder leende, zijn woning deels voor zijn beroep gebruikt en wie meerdere leningen heeft, kan niet terugvallen op die hulp en moet zich zien te beredderen. Voor herfinancieringsleningen is de wizard pas eind mei beschikbaar. Een andere nieuwigheid is dat u de attesten van hypothecaire leningen en levensverzekeringen elektronisch kan raadplegen, via MyMinfin/Tax-on-web. Concreet gaat het over ongeveer 4,5 miljoen attesten voor hypothecaire leningen en 1,8 miljoen attesten van individuele levensverzekeringen. ‘Daardoor verkleint de kans dat de fiscus bij u zo’n betalingsattest opvraagt. Wel moet u nog altijd het basisattest van de hypothecaire lening ter beschikking houden en doorsturen als de fiscus dat opvraagt’, zegt Maxime Duymelinck van PwC Tax Consultants. ALTIJD BIJ DE HAND HOUDEN? · De betalingsattesten van uw financiële
instelling met de intresten en kapitaalaflossingen en eventuele premies voor de schuldsaldoverzekering. MEI 2017
netto 48
VAK I VAK II VAK III VAK IV VAK V VAK VI VAK VII VAK VIII VAK IX VAK X VAK XI VAK XII VAK XIII VAK XIV
VAK IX C Lening voor ander vastgoed
Wat brengt een lening voor een tweede verblijf of investeringspand op? Wat doe je in tijden van lage rente met je centen? Investeren in een tweede verblijf of een pand om te verhuren, zo oordelen steeds meer Belgen. Een extra lening tegen een voordelige rente kan nog een belastingvoordeel opleveren ook! Tekst: Petra De Rouck
S
teeds meer leningen worden aangegaan voor de financiering van ander vastgoed dan de gezinswoning. Van alle hypothecaire kredieten bij marktleider BNP Paribas Fortis is een op de vijf bestemd voor de aankoop van een tweede pand. Net iets meer dan de helft van de kopers wil die tweede woning louter voor eigen gebruik kopen, 49 procent koopt ze om er huuropbrengsten uit te puren.
Is het belastingvoordeel hetzelfde als dat voor een lening voor een gezinswoning? Neen. Sinds de zesde staatshervorming bepalen de gewesten de spelregels voor uw gezinswoning, terwijl de federale overheid dat voor ‘ander vastgoed’ doet. Het belastingvoordeel voor een lening voor een tweede verblijf of investeringspand zal doorgaans lager uitvallen dan dat voor uw gezinswoning.
Levert zo’n lening altijd een belastingvoordeel op? Of u een voordeel kan halen uit de betaalde kapitaalaflossingen hangt af van het feit of u nog een lening hebt lopen voor uw gezinswoning (de woning of het appartement waar u effectief met uw gezin woont). Als die lening een gewestelijk belastingvoordeel geniet, zult u wellicht geen profijt meer halen uit de kapitaalaflossingen van een lening voor een tweede verblijf of investeringspand. Er wordt altijd voorrang gegeven aan de gewestelijke belastingvoordelen. Zodra die fiscale korf gevuld is met de leningsuitgaven voor uw gezinswoning, kunt u geen profijt halen uit het federale belastingvoordeel. Heeft u geen lening meer voor uw eigen woning (of is de korf nog niet gevuld), dan leveren de kapitaalaflossingen u nog een voordeel op in het federale langetermijnsparen (zie verder). 60
netto MEI 2017
De betaalde intresten leveren wel altijd een fiscaal voordeel op.
Welk belastingvoordeel leveren de betaalde intresten op? De betaalde intresten op een lening - een hypothecaire inschrijving is niet vereist - geven recht op wat men in het vakjargon de ‘gewone intrestaftrek’ noemt. Waarover het gaat? Ander vastgoed dan uw gezinswoning moet u verplicht in uw belastingaangifte opnemen in vak III (zie blz. 16). De manier waarop u die woning gebruikt, bepaalt of u belast wordt op het kadastraal inkomen en/of de huurinkomsten. Met de gewone intrestaftrek worden de betaalde intresten afgetrokken van die aangegeven onroerende inkomsten. Die aftrek blijft niet beperkt tot het gefinancierde vastgoed, maar kan betrekking hebben op het onroerend inkomen van ander aangegeven vastgoed. Op die manier betaalt u minder of zelfs geen belastingen op het aangegeven vastgoed. U vraagt de intrestaftrek aan door het totaalbedrag van de betaalde intresten in te vullen in vak IX C.3 bij de code 1146/2146.
Welk belastingvoordeel leveren de betaalde kapitaalaflossingen op? De betaalde kapitaalaflossingen en een premie van een schuldsaldoverzekering geven recht op de federale belastingvermindering voor het langetermijnsparen, op voorwaarde dat de lening minimaal 10 jaar loopt, gewaarborgd is met een hypothecaire inschrijving en afgesloten werd bij een bank, gevestigd in de Europese Economische Ruimte (EER). Het bedrag dat een belastingvoordeel oplevert, is op twee manieren begrensd: 1. Jaar van lening. Voor de eerste beperking bent u zelf verantwoordelijk: het bedrag
dat u kan aangeven, hangt immers af van het jaar waarin u de lening bent aangegaan. Als u in 2016 leende, geeft alleen het eerste deel tot 75.270 euro recht op een belastingvoordeel. U beperkt de betaalde kapitalen en de premie van de schuldsaldoverzekering volgens de verhouding 75.270 euro/totaal ontleend bedrag. U geeft de geplafonneerde kapitaalaflossingen aan in vak IX in de rubriek C.4., bij de code 1358/2358. De geplafonneerde premie voor een schuldsaldoverzekering vult u in in de rubriek C.5., bij de codes 1353/2353 of 1354/2354, afhankelijk van het jaar waarin u leende. Voorts moet u het contractnummer en de naam van de verzekeraar vermelden. 2. Beroepsinkomen: De fiscus voert nog een beperking door in functie van uw beroepsinkomen, met een absoluut plafond van 2.260 euro. Tot dat bedrag kunt u een belastingvermindering genieten van 30 procent, wat het effectieve voordeel op maximaal 678 euro (exclusief gemeentebelastingen) brengt. Bent u gehuwd of woont u wettelijk samen, dan kan elke partner dat voordeel krijgen als hij of zij voldoet aan de algemene voorwaarden om de vermindering te kunnen genieten.
Ik leende destijds voor een tweede verblijf, maar ben er in 2016 permanent gaan wonen. Hoe zit het met het belastingvoordeel? Aangezien uw tweede verblijf intussen uw gezinswoning is geworden, maakt u niet langer aanspraak op het federale belastingvoordeel, maar wel op een gewestelijk. Welk gewestelijk belastingvoordeel dat is, hangt af van het jaar waarin u de lening afsloot, en van het feit of de voorwaarden toen voldaan waren… (zie blz. 49 en 52).
! #
/
% -;E;
! " !"
/
JJ -;E;
! $
!
-2
!
% -;E;
!
< <
&"
!
< <
-
JJ -;E;
!
<
-2
!
JJ
-
# ! ZO VULT U HET IN -
Jan en An zijn gehuwd onder het wettelijk stelsel en wonen al jaren in de Kempen. Omdat hun lening van hun gezinswoning afgelopen is en de kinderen afgestudeerd zijn, hebben ze be" kopen. ! ! sloten samen een appartement aan zee' te De aankoop vond plaats op 1 februari 2016. Daarvoor gingen ze samen een hypothecaire lening aan met een looptijd van 15 jaar voor een bedrag van 100.000 euro. In 2016 betaalden ze 6.000 euro kapitaal en 2.500 euro interesten. Het niet-geïndexeerd kadastraal inkomen van(het& appartement 750 euro. ! 3 7 $ $ bedraagt !$ ! ! 3
HOE ZIET DE AANGIFTE ERUIT?
• Kadastraal inkomen: Het kadastraal inkomen volgens het aantal dagen in 2016 dat het koppel eigenaar was: 750 x 335/366 = 686,48 euro, gelijk te verdelen over de codes 1106/2106. • Intresten: De 2.500 euro betaalde interesten zijn vrij te verdelen over de codes 1146/2146.
/ 7 3- % 3
8 #
"
( & 3 7 $ / P 7 7
$
! $
7
$P
!
3"
$
%
!
!
!$
! ! &
-&
#
$
%
&
%
!
!
"
-&
• Kapitaalaflossingen: De betaalde kapitaalaflossingen moeten beperkt worden volgens het plafond dat geldt voor 2016: 6.000 x 75.270/100.000 = 4.516,2, vrij te verdelen over de codes 1358/2358.
3
- & &
$
#$ #' /
!
#&
*
3 5
# C * CA 7 $ ! + " > 7# $ $
" ! "! ! $ 3 5 * ! $ ! # $ % ! ! $# ! -2 3 -& ! #& ! % ' # -;E; ! # JJ! -;E; !! # " ! "" ! &" ' !! ! # " ! " & $ ! $ " -& $ !
/ C C# $ A + 1$ ! + C
$ ! #
> A # $ 1$ 5# + #! #
!3 "
!
$
# #
"
!
! % ! #
##
! !" ! " ! ! JJ 3- % 3 $ ! " !" ! # $# # ! !$ ( & 3 7 $ $ ! $!/# # ! # ! ! 7 ! " ! " #JJ & $ ! # ! $ . " % $# !!# # ) P ! $ # $# ! # 7 $ ! ! $" ! ! # #&
# 8 # #
! # !
"
! ! " ! #' "$ " $
!
% "
&
1$
$ $%
!
% -;E; % -;E; 3" % ! " ! #% $ 3 ! !$ ! % "-;E; ! -;E; ! ! % - &
'&
343,24
$ ;>
$ >
343,24
#' ;
<
CA4
CA
!
.
CA *
% % 7
=$ >
1.250
=$ >;
1.250
!
<;> ?
2.258,10
<;> $
2.258,10
% ! ! ?$ ! ?$
3
&
3!
!
$& !
< Hebt u twee leningen lopen? Een voor uw eigen woning en een voor een
-! &% # tweede verblijf of investeringsvastgoed? Voor de eerste krijgt u een ge?$ westelijk belastingvoordeel, voor de tweede een federaal. Als u beide le?$ ! ningen aangeeft, krijgt de gewestelijke belastingvermindering altijd voor#$
rang op de federale belastingvermindering. U kan -uw aangifte mogelijk fiscaal optimaliseren door alleen de betalin% 3 gen voor de lening van uw tweede verblijf - en niet die van uw gezinswoning - in te brengen. Zo ontstaat er geen samenloop van een gewestelijke en federale belastingvermindering en kan u mogelijk de lening van uw niet-eigen woning optimaal benutten.
! !
&
!
$ # ! % $ $ ! % ' " ! ! $ ! $ " #$ # !
! !3' &
< <
%
!
& ' "
; ?
TIP! GEEF DE JUISTE LENING AAN
! ' " !% ! % $
ALTIJD BIJ DE HAND HOUDEN? 7 $ ! #& $ bank ! $met intresten en ! · Attesten<van uw / kapitaalaflossingen van uw!lening en C betaalde premies voor de schuldsald! overzekering. Nieuw is dat u! die docu+. in Tax-on-web " - !& menten ook kan% raad" C$
!
; ;?
%
$ !
&!
% ' "
&
plegen. # )
H:
#
" !" !
-#
*
D
! ! %
$ $
4# G
!
" !"
#
# +
%
&".BA >B. CB=BB ! C $ #$ ! # " D. & & &" - % -"! 3 % $ $ ! '% " ! ' ! D. " #$ # ! & &
! $ ! -2 #$ ! $ " # # $ # ! ! E* ! & 3 $ 4 ! JJ#! + 3 $ !3 !. $83 $
#
<
- &-
"
C* 4 # > ! $
A
&
!
!
<
MEI 2017
netto 61
Hebt u deze Netto-special bij De Tijd gemist? Koop hem nu in de krantenwinkel.
Download uw kortingbon van â&#x201A;Ź 2 op www.tijd.be/magazine, en betaal slechts â&#x201A;Ź 4,90 voor het magazine.