De gids ‘Nieuwe gezinnen en hun geld’.

netto N OV E M B E R 2 0 1 6

De portemonnee van

nieuw samengestelde gezinnen

KINDERGELD I BELASTINGEN I WONING I BUDGET I UITKERINGEN I ERFENIS

005_GPV1QU_20161126_NETHP_00_inhoud_Opmaak 1 23/11/2016 13:23 Pagina 5

netto De portemonnee van nieuw samengestelde gezinnen NOVEMBER 2016

Kindergeld 8 Wij scheiden: wat nu?

9 Ik ga samenwonen met mijn nieuwe partner, die zelf kinderen heeft.

9 Ik krijg een kind samen met mijn nieuwe partner.

9 Mijn partner is overleden.

10 Wat verandert er in 2019, als de kinderbijslag hervormd wordt?

Budget 20 Hoe de kosten en uitgaven verdelen?

22 Evenveel sparen voor alle kinderen?

22 Welke rol voor de kindrekening?

22 Wat als een partner onderhoudsgeld betaalt?

25 Kan een plusouder een onderhoudsplicht hebben voor de kinderen van zijn partner?

25 Welke impact heeft een nieuw samengesteld gezin op de carrière?

Uitkeringen 50 Wat met mijn werkloosheidsuitkering?

52 Wat met de tijdskredietpremie?

52 Wat met mijn medische kosten?

53 Wat met het inkomenstarief kinderopvang?

55 Wat met mijn uitkering arbeidsongeschiktheid?

55 Wat met mijn pensioen?

GETUIGENISSEN In goede en kwade dagen

Belastingen 12 Wie moet onderhoudsgeld betalen?

14 Hoe hoog moet dat onderhoudsgeld zijn?

14 Kan het onderhoudsgeld in de loop der tijd wijzigen?

15 Hoeveel fiscaal voordeel leveren kinderen op als de ouders scheiden?

16 Welk fiscaal voordeel genereert betaald onderhoudsgeld?

17 Kan er ongelimiteerd onderhoudsgeld betaald worden?

17 Kunnen ouders hun kinderen ‘fiscaal optimaliseren’?

Woning 38 Elk een eigen ‘thuis’?

40 Intrekken bij mijn nieuwe partner?

43 Of samen een woning kopen?

27 Gehannes over geld en rekeningen, gepuzzel met planningen, en een wetgeving die niet altijd is aangepast aan de realiteit. Maar ook beseffen dat de grote liefde tóch nog mogelijk is. Vier nieuwe gezinnen over hun nieuwe leven.

QUIZ Married with children (and again and again)

Erfenis 44 Wat zegt de wet als we niets regelen?

47 Is hetgeen we willen wel mogelijk?

48 Welke technieken bestaan er om uw erfenis te kneden naar uw wensen?

56 Trouwen, kinderen krijgen, scheiden, opnieuw gaan samenwonen, pluskinderen krijgen... In welke mate beïnvloedt een nieuw samengesteld gezinnen uw portemonnee, uw belastingen en uw erfenis? Doe de quiz.

VOLGENDE KEER IN NETTO MAGAZINE:

NOG MEER INFO OP WWW.NETTO.BE Méér tips voor de portemonnee van nieuw samengestelde gezinnen, handige modules om uw erfbelasting te berekenen of meer info over het restlegaat? U vindt het op www.netto.be

UW GELD IN 2017 17 DECEMBER BIJ DE TIJD

COLOFON Adres: redactie Netto, Tour & Taxis, Havenlaan 86C bus 309, B-1000 Brussel, redactie@netto.be Hoofdredacteur: Stephanie De Smedt Chef Netto: Sonja Verschueren Eindredacteur: Jan Lodewyckx Artdirector: Ilse Janssens Lay-out: Willem Ravoet Redacteuren: Nadine Bollen, Ellen Cleeren, Petra De Rouck, Erika Racquet Illustrator: Flor Aguilar Fotograaf: Kristof Vadino Abonnementen: tel.: 0800/55.150, e-mail: abo@tijd.be Advertenties: Trustmedia, Tour & Taxis, Havenlaan 86C bus 309, B-1000 Brussel, tel.: 02/422.05.11, fax: 02/422.05.10, info@trustmedia.be Verantwoordelijke uitgever: Dirk Velghe Netto wordt waterloos en milieuvriendelijk gedrukt bij Eco Print Center.

NOVEMBER 2016

netto 5

6 cruciale vragen over...

bud

Nieuwe gezinnen&

Geld binnen een relatie. Het is al een heikel thema voor klassieke gezinnen, maar in nieuw samengestelde gezinnen wordt het nóg complexer. Wie betaalt wat in het huishouden? En wat met de kosten voor de eigen en gemeenschappelijke kinderen? Tekst: Petra De Rouck

N

een, de geldzaken verlopen niet eenvoudiger voor wie in een nieuwe relatie stapt. Integendeel. ‘Twee derde van de nieuw samengestelde gezinnen mislukt en bij minstens de helft daarvan zijn geldzaken een van de doorslaggevende factoren’, zegt relatietherapeut Koen Baeten. ‘Bijna altijd worden de conflicten, de miserie en de trauma’s over geld uit een vorige relatie meegenomen naar het nieuwe gezin.’ Zo kan een partner een pijnlijke vechtscheiding achter de rug hebben met oeverloze discussies over geld en de boedelverdeling. Een andere heeft moeten ‘krabben’ om de voormalige gezinswoning in te kopen en wil dat scenario niet nog eens meemaken. Nog een andere speelde een stuk van de schenking van zijn (groot)ouders bij de echtscheiding kwijt. En dan zijn er uiteraard nog de kosten voor de kinderen, uit deze en/of een vorige relatie.

‘Het basisprobleem is dat de partners er te weinig in slagen transparant te praten over hun inkomsten, beleggingen en erfenissen’, zegt Baeten. ‘Hoe opener en vollediger ze kunnen vertellen over hun financiële toestand, hoe vlotter werkbaar hun geldzaken worden en hoe makkelijker ze een passende regeling voor hun bestedingen vinden. Door dialoog moeten de nieuwe partners samen tot een nieuw evenwicht komen.’

‘Geldzaken zijn nog altijd heel moeilijk bespreekbaar’, merkt ook Anja Pairoux, plusoudercoach en erkend familiaal bemiddelaar.

‘Het gesprek erover wordt vaak uit de weg gegaan, koppels willen alleen focussen op de leuke dingen.’

20

netto NOVEMBER 2016

+31%

De minimumkostprijs van een kind in de lagere school dat voltijds inwoont bij een alleenstaande bedraagt 417 euro per maand. Als dat kind opgroeit in co-ouderschap, dan is de kostprijs 31 procent hoger bij een bilocatieregeling en zelfs 37 procent bij een klassieke bezoekregeling.

1. Hoe verdeelt u het best kosten en uitgaven?

Eten en drinken, water, elektriciteit, verwarming… Die huishoudkosten moeten op de een of andere manier verdeeld worden. ‘De manier waarop nieuw samengestelde gezinnen hun budget en geldzaken regelen, verschilt niet wezenlijk van de systemen die andere koppels gebruiken’, zegt Dimitri Mortelmans, professor sociologie aan de Universiteit Antwerpen.

Grosso modo zijn er twee systemen: ● Een unipolair budgetbeheer waarbij één partner de geldzaken regelt, zien we vaak bij gehuwde koppels. Een variant daarop is het zakgeldmodel, waarbij de partner huishoudgeld krijgt om een aantal zaken te betalen.

dget ‘Geldzaken zijn nog altijd moeilijk bespreekbaar.

Het gesprek erover wordt vaak uit de weg gegaan, koppels willen alleen focussen op de leuke dingen.’

ANJA PAIROUX, PLUSOUDERCOACH

©

Flo rA gu ila r

‘Twee derde van de nieuw samengestelde gezinnen mislukt, en bij minstens de helft ervan zijn geldkwesties een van de doorslaggevende factoren.’

KOEN BAETEN, RELATIETHERAPEUT

NOVEMBER 2016

netto 21

GETUIGENIS

‘We willen samen iets opbouwen voor onze vijf kinderen’ Wie? Bouchra heeft uit een vorig huwelijk drie zonen: Ilias (16), Dries (15) en Noah (6). Ze woont sinds twee jaar samen met Kevin, die vader is van de vijfjarige tweeling Norah en Ruben.

Tip? Elk kind heeft zijn eigen identiteit. Maak dat dat ze allemaal een eigen plekje in huis hebben, een eigen kamer met hun eigen spullen. En niemand komt in hun kamer als ze er niet zijn.

‘J

a, we krijgen op restaurant wel eens de vraag of het allemaal onze kinderen zijn’, lachen Bouchra en Kevin. Het nieuw samengesteld gezin woont al twee jaar samen met de vijf kinderen: Ilias (16), Dries (15) en Noah (6), de drie zonen uit een vorig huwelijk van Bouchra, en de vijfjarige tweeling Norah en Ruben van Kevin. ‘Wij hebben voor elkaar gekozen, niet de kinderen’, zeggen Bouchra en Kevin.

‘Elk kind brengt zijn eigen identiteit mee en daarom vonden we het belangrijk dat iedereen zijn eigen plekje in huis heeft, een eigen kamer met zijn of haar spullen.’

De twee pubers van Bouchra wonen voltijds in het gezin, Noah gaat nog af en toe naar zijn vader. De kinderen van Kevin zijn er om de twee weken van zaterdag tot dinsdag. ‘Ook al zijn Norah en Ruben maar vier op de veertien dagen bij ons, toch mogen ze niet het gevoel krijgen dat ze bij papa gaan logeren. Ze moeten zich thuis voelen, niemand komt in hun kamer als ze er niet zijn.’

Jawoord Het gezin vond een statig herenhuis met zes slaapkamers in Berchem, in de buurt van de Cogels-Osylei. ‘Dit is een tussenstap. We huren van mensen die voor twee jaar naar de Verenigde Staten verhuisd zijn. Bedoeling is om binnen het jaar samen een gelijkaardig huis te kopen.’

En er als er een koopakte getekend moet worden, zal er wellicht ook snel een huwelijk komen. ‘Ik ben nog nooit eerder getrouwd geweest en zou in mijn leven graag mijn jawoord geven’, zegt Kevin. ‘Uit liefde uiteraard, maar ook omdat met een huwelijk heel wat zaken automatisch geregeld worden.’ En dan denkt het koppel in de eerste plaats aan wat er gebeurt mocht een van hen plots zou overlijden. ‘We hebben beiden nog min-

34

netto NOVEMBER 2016

derjarige kinderen. Mocht een van ons wegvallen, dan zal onze ex-partner mee over onze bezittingen kunnen beslissen. We willen samen iets opbouwen en elkaar voldoende beschermen.’

Het koppel - beiden genoten met een economische opleiding - zien in het huwelijk ook mogelijkheden voor fiscale optimalisatie. Gehuwden kunnen bepaalde bezittingen in de huwgemeenschap inbrengen, wat mogelijkheden biedt om de registratie- of erfbelasting te drukken.

‘We zijn één gezin en zoeken wat het beste is voor iedereen. We willen iets opbouwen voor onze vijf kinderen, het moet fair zijn voor iedereen.’

Die filosofie trekt het koppel door in zijn afspraken rond de dagdagelijkse uitgaven voor eten, drinken, huur… ‘Bouchra en ik hebben een heel verschillende financiële achtergrond en een ander bestedingspatroon.

We zorgen nu voor een stabiele evenwichtssituatie die rekening houdt met elkeen. We streven naar een zekere levensstandaard en daar bouwen we samen aan, want met twee kan je meer dan alleen.’

Highway 66 Kevin werkt op de commerciële buitendienst van een leasingmaatschappij. Behalve zijn vast maandloon van zo’n 2.500 euro netto heeft hij een bedrijfswagen en extralegale voordelen. Daarmee betaalt hij een aanzienlijke alimentatie voor zijn kinderen en de lening voor het appartement waar hij destijds woonde. Omdat het nog gerenoveerd moet worden, levert het appartement voorlopig geen huurinkomsten op. ‘Mijn marge is beperkt. Ik stort maandelijks een vast bedrag van 1.000 euro op een gemeenschappelijke rekening voor de huur en andere kosten.’

Bouchra betaalt al het overige. ‘We zijn een gezin, er wordt niet afgerekend. Je kan toch moeilijk berekenen wat iemands aandeel in de kosten is. En ik betaal liever een groter aandeel in de kosten, dat geeft me een geruster gevoel. Voor onze jongste kinderen kunnen we alles zelf beslissen, maar mijn tieners vergeten al eens de melk in de koelkast te zetten, doen de wasmachine draaien voor één broek, laten de deur open terwijl de verwarming aan staat of vallen achter tv in slaap. Het is rustgevend dat het allemaal goed afgebakend is, het maakt een complexe situatie iets gemakkelijker.’

Bouchra runt haar eigen bedrijf Highway 66, een carwash voor vrachtwagens en andere grote voertuigen in de haven van Antwerpen. ‘Ik ben Highway 66 en omgekeerd. Ik ben verliefd geworden op het bedrijf, maar ik haat het ook. De opstartperiode was bijzonder moeilijk.

Tegelijk ben ik ook mama en de combinatie met mijn

© KRISTOF VADINO

kinderen is niet altijd evident geweest. Je voelt je schuldig als mama, omdat je gescheiden bent en omdat je kinderen veel alleen thuis zijn. Daardoor gaf ik ze materieel soms wat meer. We gingen destijds ook veel uit eten, gewoonweg omdat het vaak te laat was om naar de winkel te gaan en te koken.’

‘Volgend jaar willen we samen een huis kopen.

Op het moment dat er een koopakte getekend moet worden, zal er wellicht ook snel een huwelijk komen.’

Unisono De combinatie van het kroostrijke gezin met werk loopt intussen veel georganiseerder. ‘Als gezin kun je meer structuur en stabiliteit in je leven brengen’, klinkt het unisono.

‘Mijn kinderen zijn er maar twee schooldagen op de twee weken. Die dagen stop ik vroeger met werken, en dan ga ik de kinderen om 17 uur ophalen en maak ik eten’, zegt Kevin.

Bouchra neemt haar kinderen voor haar rekening, Kevin springt maar occasioneel in. De twee oudsten gaan intussen met de fiets naar school. ‘Ik werk nog altijd veel, maar heb mijn agenda beter gepland. Ik heb ook wat meer ruimte omdat ik iets meer personeel in dienst heb. Noah is niet langer het kind dat steevast als laatste uit de naschoolse opvang wordt opgehaald.’ PETRA DE ROUCK NOVEMBER 2016

netto 35

3 cruciale vragen over...

sam

Nieuwe gezinnen&

Afwisselend bij hem en bij haar verblijven en twee huishoudens runnen?

Of toch maar samenwonen? En trekt u dan bij hem in? Bij haar? Of verhuist u resoluut naar een nieuwe woning? Tekst: Nadine Bollen

1. Elk een eigen ‘thuis’?

H

erinnert u zich nog die eerste keer ‘gaan samenwonen’? Met nauwelijks bagage, zonder enige ‘uitzet’ en zonder al te veel nadenken ruilde u het ouderlijke nest in voor een knus eerste huurappartementje. Na een tijdje proefdraaien werd het samenwonen serieus en begon de zoektocht naar een nieuwe stek voor het gezin.

Die ‘gaan-samenwonenroute’ loopt in een tweede, derde of volgende relatie heel wat minder rechttoe rechtaan. Want deze keer heeft u wel al bagage. Letterlijk. Elke partner heeft zijn eigen woning met meubilair en persoonlijke spullen. Maar ook figuurlijk is samenwonen deze keer een grotere stap. U moet immers met veel meer rekening houden. Met co-ouderschap als norm blijft bijvoorbeeld ook de (afstand tot de) woonplaats van de ex een factor in alle fases van dat ‘nieuwe leven na de scheiding’.

Zodra u de knop hebt omgedraaid, moet u beginnen na te denken hoe u ‘dat samenwonen’ zult organiseren. Praktisch: in welke woning? Maar vooral juridisch. Feitelijk, wettelijk of gehuwd samenwonen maakt immers een wereld van verschil.

38

netto NOVEMBER 2016

U hebt een eigen stek, gehuurd of gekocht.

Ook hij heeft al zijn eigen stek, gehuurd of gekocht. En alle gezinsexperts zijn het erover eens: te snel samenwonen is geen goed idee met het oog op de kinderen uit een vorige relatie. Dus gaat u voor een latrelatie en schippert u heen en weer, de reiskoffers altijd klaarstaand. De ene week bij hem, de andere week bij haar. Of wie weet toch zo goed als heel de tijd bij hem of haar. Maar in elk geval behoudt u elk uw eigen ‘thuis’.

U blijft dan elk afzonderlijk verantwoordelijk voor die eigen woning: ieder moet zijn eigen huur of kredietaflossing betalen, ieder zijn eigen onroerende voorheffing, ieder zijn eigen brandpolis, familiale verzekering en andere huisgebonden facturen…

Maar vergis u niet: ook als u uw domicilie op uw eigen adres behoudt, kunt u als feitelijk samenwonend beschouwd worden. ‘Het domicilie is het eerste vermoeden, maar niet het enige element dat kan aantonen dat iemand samenwoont of alleen woont’, geeft Karl Ruts, hoofd vermogensplanning bij Leo Stevens aan.

Ook samen een huishouden runnen en daar beiden aan bijdragen, is een factor die in overweging genomen wordt. Die kwalificatie als feitelijk samenwonende heeft gevolgen voor bepaalde uitkeringen, zoals de werkloosheidsvergoeding of de premie voor tijdskrediet (zie tekst uitkeringen, blz. xx).

menwonen

ŠF lor Ag uila r

Met co-ouderschap als norm blijft de (afstand tot de) woonplaats van de ex een factor waar het nieuw samengesteld gezin sowieso rekening mee moet houden.

NOVEMBER 2016

netto 39

De gids ‘Nieuwe gezinnen en hun geld’.

Nu zaterdag gratis bij De Tijd.