Special Energie

© REINHART

SPECIAL

ENERG E 50 vragen en antwoorden om slim te besparen op uw factuur

2

D E T IJD Z AT ERDAG 7 MEI 2 0 2 2

SPECIAL ENERGIE

5

UW ENERGIEFACTUUR

6

VRAAG 1 VRAAG 2 VRAAG 3

Hoe is mijn energiefactuur opgebouwd?

Waarom kan ik geen vast energiecontract meer krijgen?

Heeft het zin om nu te veranderen van leverancier?

VRAAG 27 VRAAG 28

18

7

VRAAG 4

VRAAG 5 VRAAG 6 VRAAG 7 8

VRAAG 8

VRAAG 9 VRAAG 10

VRAAG 11

9

VRAAG 12 VRAAG 13

10

VRAAG 14 VRAAG 15

Op welke kleine lettertjes moet ik letten wanneer ik een energiecontract afsluit?

Op welk tarief is een contractvoorstel gebaseerd?

Kan een aanpassing van vast naar variabel zomaar?

Tegen welk tarief wordt mijn energiecontract hernieuwd?

Hoe vaak wordt de prijs aangepast bij een variabel contract?

Weet mijn leverancier wat ik per maand verbruik?

Kan mijn energieleverancier eenzijdig mijn voorschotfactuur verhogen?

Hoe wordt de btw-verlaging gerekend voor gas en stroom?

Kom ik in aanmerking voor het sociaal tarief?

Hoe kan ik prijzen van energieleveranciers vergelijken?

VRAAG 29 VRAAG 30

VRAAG 16

VRAAG 17

UW WARMTEPOMP

20

VRAAG 31 VRAAG 32

21

VRAAG 33 VRAAG 34

VRAAG 18

23

UW STOOKOLIEKETEL EN HOUTKACHEL VRAAG 35

Ik verwarm met stookolie. Wat zijn de alternatieven?

25

VRAAG 36

Heb ik recht op de stookoliepremie?

Is het aantrekkelijk om te verwarmen met een houtkachel?

VRAAG 37

27

UW RENOVATIE

28

VRAAG 38

Kan ik mijn werkgever vragen een deel van mijn energiefactuur te betalen als ik thuiswerk?

Wat als mijn energieleverancier failliet is?

Moet ik door het capaciteitstarief extra betalen als ik veel toestellen tegelijk gebruik?

UW ZONNEPANELEN

14

VRAAG 19 VRAAG 20

29

VRAAG 40

Hoe kan ik met zonnepanelen mijn energiefactuur verlagen?

In hoeveel jaar kan ik zonnepanelen terugverdienen?

VRAAG 42

30

VRAAG 43

31

VRAAG 44

15

VRAAG 21

VRAAG 22 16

VRAAG 23

VRAAG 24 VRAAG 25

Hoe sterk kan ik mijn verbruik verlagen met een thuisbatterij?

Hoe snel kan ik een thuisbatterij terugverdienen?

Wat is het verschil tussen een analoge en een digitale meter?

Kan ik de installatie van een digitale meter weigeren?

Ik heb al zonnepanelen. Is het interessant om er extra te leggen?

VRAAG 45

VRAAG 26

Hoe kan renoveren helpen om mijn energiefactuur te verlagen?

Kunnen kleine ingrepen een verschil maken voor mijn energiefactuur?

Kan ik de warmte van mijn douchewater recupereren?

Kan ik de investering in renovatiewerken terugverdienen?

Is het zinvol dat ik mijn woning energiezuinig maak tot EPC-label D? Kom ik in aanmerking voor een renteloze lening van de overheid?

Welke premies zijn er voor het energiezuinig maken van mijn woning?

Kom ik in aanmerking voor een groene lening bij de bank?

32

UW LAADPAAL

33

VRAAG 46

34

VRAAG 47 VRAAG 48

35

VRAAG 49 VRAAG 50

17

Verdient een warmtepomp zich terug?

Moet ik een warmtepomp combineren met vloerverwarming?

Is een groepsaankoop interessant?

Moet ik wakker liggen van het sluimerverbruik van mijn elektrische toestellen?

13

Welke soort warmtepompen bestaan er?

Hoeveel lawaai maakt een warmtepomp?

24

VRAAG 41 12

Is het interessant zonnepanelen in groep aan te kopen?

Word ik vergoed voor de stroom die ik op het net zet?

19

VRAAG 39 11

Kan ik zelf op mijn huurhuis zonnepanelen plaatsen?

Wie krijgt de opbrengst van zonnepanelen op een huurwoning?

Zijn elektrische auto’s duurder dan auto’s met een verbrandingsmotor?

Installeer ik nu al het best een laadpaal?

Wat als ik geen plek heb voor een laadpaal?

Kan een laadpaal ook in de garage van mijn appartement?

Wat met mijn laadpaal als ik van job verander?

Kan ik zonnepanelen installeren als ik in een appartement woon?

De Tijd, Tour & Taxis, Havenlaan 86C bus 309, B-1000 Brussel Algemeen hoofdredacteur: Isabel Albers Hoofdredacteur: Peter De Groote Coördinator: Sonja Verschueren Vormgeving: Jan Nelis Eindredactie: Wouter Kongs Redacteurs: David Adriaen, Bas Kurstjens, Thomas Laureys, Frederic Petitjean, Dirk Selleslagh, Tobe Steel en Sven Vonck Illustraties: Reinhart Croon Infografieken: Frank Schulpé Abonnementen: tel.: 0800/55.150, abo@tijd.be Advertenties: Trustmedia, tel.: 02/422.05.24, Verantwoordelijke uitgever: Peter Quaghebeur

D E TIJD Z ATE RDAG 7 MEI 20 2 2 3

Hoe warm hebt u het terwijl u dit stukje leest? Bij het tikken van deze kolommen was het 18,5 graden. Binnen, op een koele lenteavond.

De ­thermostaat staat uit. Enkel op koude ochtenden en bij stevig gezins­ protest gaat die weer aan. Voor de kalmere, frisse tijden zijn er dekentjes, PETER DE GROOTE

truien, soms een blokje hout. Een goed glas helpt ook. Best gezellig.

HOOFDREDACTEUR DE TIJD

Net voor de winter vielen we terug op een variabel energiecontract. Zoals duizenden andere Vlamingen. Goed gelachen met de vriend die hetzelfde overkwam, en die in december de toen al hoge energietarieven vastklikte met een vast contract. Groen gelachen toen vorige maand de factuur van een winter zuinig ‘variabel’ stoken in de bus viel. En de thermostaat uitgedraaid.

Of u nu een vast of een variabel contract hebt, al zonnepanelen of een warmtepomp hebt of niet, goed of slecht geïsoleerd bent: aan het energie­ vraagstuk ontkomt u niet. Door Vladimir Poetin, door de groene golf die Europa al voor de oorlog in gang had geduwd en waar Vlaanderen onvermijdelijk op mee beweegt, door de klimaatverandering ook.

Die toestand zadelde u, lezer, de voorbije maanden met talloze vragen op. Met Netto en De Tijd proberen we die zo vaak en zo goed mogelijk te beantwoorden. Op de site en in de krant. Omdat sommige vragen bleven terugkomen, er andere bijkwamen en omdat sommige antwoorden een update verdienen en nog lang kunnen dienen, is er deze Special Energie.

Met veel vuur én kennis samengesteld door de energiespecialisten van De Tijd. Nuchter, feitelijk en to the point. Zodat u geen koude rillingen moet krijgen. Of toch zo weinig mogelijk.

14

D E T IJD Z AT ERDAG 7 MEI 2 0 2 2

UW ZONNE PANELEN

19

20

21

Hoe kan ik met zonnepanelen mijn energiefactuur verlagen?

In hoeveel jaar kan ik zonnepanelen terugverdienen?

Hoe sterk kan ik mijn ­verbruik verlagen met een thuisbatterij?

Met zonnepanelen wekt u elektrici­ teit op die u niet van uw leverancier moet kopen. Doorgaans produceert u meer dan u zelf kunt ­verbruiken.

Die overtollige stroom wordt op het net gezet. Hebt u nog een terug­ draaiende teller, dan verkoopt u elektriciteit tegen dezelfde prijs aan het net als de prijs die u betaalt om er stroom af te halen. Dat komt omdat een analoge teller niet weergeeft hoe­ veel u injecteert en hoeveel u afhaalt.

Bij de digitale meter is dat anders.

Die registreert de afname en de terug­levering apart. Om stroom te kunnen leveren, moet u een terug­ leveringscontract met uw energie­ leverancier sluiten (zie vraag 30).

Doet u dat niet, dan krijgt u niets.

Pakweg een jaar geleden betaalde u voor afname zo’n 25 eurocent per kWh. Het tarief waartegen u toen aan het net leverde, lag ergens tussen 5 en 7 cent. Momenteel betaalt u bij afname zo’n 53 cent en krijgt u voor de teruglevering ongeveer 29 cent betaald. Afname is dus nog maar dubbel zo duur, tegenover een vijf­ voud een jaar geleden. Reden? Het elektriciteits­gedeelte van de tarieven is fors de hoogte ingegaan, terwijl de distributie- en transportkosten die deel uitmaken van het afnametarief min of meer stabiel zijn gebleven.

Eneco simuleerde hoe zonnepa­ nelen beschutting bieden tegen de hoge tarieven (zie grafiek). Zonder zonnepanelen steeg de factuur bij een verbruik van 4.800 kWh van 1.344 naar 2.400 euro per jaar. Met zonnepanelen bespaarde dezelfde verbruiker 604 euro bij de vroegere tarieven en bespaart hij 1.414 euro bij de huidige tarieven. Dat levert vandaag een factuur van 986 euro op, terwijl dat voordien 740 euro was.

De hoge elektriciteitstarieven hebben tot gevolg dat u zonnepanelen vandaag heel wat sneller terug­ verdient dan een jaar geleden. Een berekening van de energieleverancier Eneco maakt duidelijk hoe drastisch de terugverdientijd is ingekort (zie grafiek).

Een installatie van 14 zonnepane­ len met een vermogen van 5,1 kWp kost in de simulatie 4.755 euro, na aftrek van de Vlaamse premie (1.350 euro). Met een jaarlijks verbruik van 4.800 kWh en een zelfverbruik van 30 procent komt de berekening tegen de huidige tarieven op een terugverdientijd van 3,4 jaar uit. Voor dezelfde constellatie tegen de ‘normale’ tarieven van voordien komt de berekening uit op 7,9 jaar.

Afhankelijk van de omvang van de installatie en het verbruikspatroon van de eigenaar kan de afschrijfperio­ de variëren. Bovendien zijn bepaalde parameters maar een benadering.

Niemand weet hoe de prijzen zullen evolueren.

Een thuisbatterij kan het zelfverbruik van uw zonne-energie opkrikken. Hoe groot die batterij moet zijn, hangt af van uw consumptie en van het aantal zonnepanelen dat u hebt.

DS

DS

Het probleem met zonnepanelen is dat ze vooral elektriciteit opwekken als we niet thuis zijn. Doorgaans ver­ bruiken we elektriciteit ’s ochtends en vooral ’s avonds. De elektriciteit die de zonnepanelen opwekken die we niet meteen verbruiken, wordt aan het distributienet geleverd en op andere momenten weer van het net afgenomen.

Gemiddeld gebruikt een zonne­ paneleneigenaar 30 procent van de opgewekte energie onmiddellijk.

De rest wordt in het distributienet geïnjecteerd. Met een thuisbatterij kunt u 70 tot 80 procent van de ­zonneproductie zelf gebruiken.

De batterij slaat de elektriciteit op die de zonnepanelen produceren en die niet meteen wordt verbruikt.

Op momenten waarop de zonne­ panelen niet voldoende produceren om uw verbruik te dekken, schakelt het systeem over op de opgeslagen elektriciteit uit de batterijen. Pas als de batterij leeg is, wordt elektriciteit van het distributienet gehaald.

Met een volledig opgeladen batterij kunt u voor een etmaal het verbruik van een doorsneegezin afdekken als de capaciteit goed is ­afgestemd op uw verbruik. In de zomer hamsteren voor de winter is dus niet mogelijk.

Evenwicht Wat is de ideale capaciteit voor een thuisbatterij? Vandaag gaat die van 3 tot 14 kWh. Wat u nodig hebt, hangt af van uw elektriciteitsverbruik

D E TIJD Z ATE RDAG 7 MEI 20 2 2 15

22 ZONNEPANELEN LEVEREN EXTRA BESPARING OP MET HOGE ELEKTRICITEITSPRIJZEN

Situatie zonnepanelen

Met thuisbatterij Zonder thuisbatterij 4.800 kWh

4.800 kWh

4.547,9 kWh

4.547,9 kWh

5.110 Wp

5.110 Wp

4,4 kVA

4,4 kVA

Opslagcapaciteit batterij

4,56 kWh

0 kWh

NETTOPRIJS

6.255€

4.755€

Zelfverbruik

50%

30%

Injectie

50%

70%

(Her)aankoop

50%

70%

Jaarlijks kWh-verbruik Jaarlijks kWh-opwek Vermogen zonnepanelen Vermogen omvormer

na aftrek van premies

Verdeling zelfverbruik

Energietarieven

Standaard Hoog

Standaard Hoog

Aankoopprijs*

0,28€

0,50€

0,28€

0,50€

Injectievergoeding**

0,07€

0,23€

0,07€

0,23€

Op zelfverbruik

636,7€

1137,0€

382,0€

682,2€

Op injectie

159,2€

523,0€

222,9€

732,2€

Terugverdientijd

7,9 jaar

3,8 jaar

7,9 jaar

3,4 jaar

Besparingen

Energiekosten per jaar 1.344,0€

2.400,0€

1.344,0€

2.400,0€

Met zonnepanelen

548,1€

740,0€

739,1€

985,6€

TOTALE BESPARING ZONNEPANELEN PER JAAR

796€ 1.660€

605€

1.414€

Zonder zonnepanelen

*energiekosten incl. netkosten, heffingen en bijdragen en btw **enkel energieprijs, Simulatie: Eneco

en de grootte van uw zonnepanelen­ installatie. Er moet een evenwicht zijn tussen de productie, het verbruik en de opslag van elektriciteit. Mocht uw batterij vol raken, bijvoorbeeld als u met vakantie bent, dan wordt de energie die uw zonnepanelen genereren in het net geïnjecteerd.

Thuisbatterijen kunnen ook een rol spelen om piekverbruik te vermij­ den. Dat wordt belangrijk als later dit jaar het capaciteitstarief wordt inge­ voerd (zie vraag 18). Het gevolg is dat u meer zult moeten betalen als u veel elektriciteitsverslindende toestellen tegelijk gebruikt.

Eigenaars van zonnepanelen verbruiken normaal gezien minder

elektriciteit van het net dan mensen zonder zonnepanelen. Zolang het nettarief op basis van de hoeveelheid afgenomen stroom wordt berekend, komen ze doorsnee lager uit dan de verbruiker zonder zonnepanelen omdat ze een deel van hun energie­ behoefte afdekken met zelf opgewek­ te stroom.

Maar als het capaciteitstarief wordt ingevoerd, riskeren ze meer te moeten betalen. Ze hebben normaal gezien dezelfde pieken als consumenten zonder zonnepanelen.

En het zijn net die pieken die voor het grootste deel de aangerekende netvergoeding zullen bepalen.

Dat is zonde, want vaak produ­

ceren ze voldoende elektriciteit waarmee ze die piekmomenten zouden kunnen opvangen. Maar de productie van de zonnepanelen vormt in de meeste situaties een mismatch. Overdag is er een teveel aan elektriciteit dat op het net wordt gezet. ’s Avonds als iedereen thuis is moet dan weer extra stroom van het net worden gehaald.

Een oplossing is uw elektriciteits­ verbruik beter te spreiden door de dag. Dat is deels mogelijk, maar het werkt doorgaans het overschot aan geproduceerde elektriciteit niet weg.

Een batterij kan u helpen pieken weg te werken, maar verwacht er geen mirakels van. Dat kan hand­ matig gebeuren, maar intussen is er al software om het proces te sturen.

Doordacht gebruik Ook met een thuisbatterij zult u nog altijd doordacht uw elektrische apparaten moeten gebruiken. Met een volgeladen batterij van 6,6 kWh kunt u ’s avonds een wasmachine en daarna een droogkast laten draaien.

De eerste verbruikt 2,3 kWh per beurt en de tweede 3 kWh. Naar tv kijken en een maaltijd opwarmen kunnen tegelijk ook nog, want die toestellen verbruiken zo’n 0,1 kWh. Maar er is een beperking op de toestellen die u tegelijk elektriciteit van uw batterij kunt laten gebruiken.

Als uw batterij van 6,6 kWh een piek­ vermogen van 3,5 kW heeft en uw wasmachine en droogkast staan tege­ lijk op met een gezamenlijk verbruik van 5,3 kWh, dan kan de batterij dat niet volledig trekken. Ze zal de eerste 3,5 kW aan vermogen leveren en de rest wordt via het net aangeleverd.

Voor wie zonnepanelen met een warmtepomp combineert, biedt een thuisbatterij maar beperkt soelaas.

Want uw grootste vraag situeert zich in de winter en de grootste opwek­ king van stroom vindt net plaats in de zomer.

DS

Hoe snel kan ik een thuisbatterij terugverdienen?

Zonnepanelen combineren met een thuisbatterij is een manier om uw zelfverbruik op te krikken. Maar dat mag geen doel op zich zijn. U moet zich ook afvragen of dat rendabel kan.

Aan een thuisbatterij hangt een stevig prijskaartje. De aankoopprijs terugverdienen is niet zo makkelijk.

In de bijgaande simulatie gaat de energieleverancier Eneco uit van een investering van 6.255 euro na aftrek van premies (1.350 euro voor de zonnepanelen + 1.087,5 euro voor de batterij) voor 14 zonnepanelen en een batterijcapaciteit van 4,56 kWh. Ervan uitgaand dat de batterij­ en het zelfgebruik tot 50 procent kunnen opkrikken, levert dat met de sterk gestegen elektriciteitstarieven (zie ook vraag 21) een besparing van 1.659 euro op, tegenover 795 euro voordien. Het voordeel ligt iets hoger dan dat van een installatie zonder batterijen, maar de investering is ook een stuk groter. Dat maakt dat de terugverdientijd zelfs iets hoger ligt dan bij een installatie zonder batterijen, op 3,8 jaar.

DS

© REINHART

UW LAAD PAAL PAGINA 32-35

33

D E T IJD Z AT ERDAG 7 MEI 2 0 2 2

46 Zijn elektrische auto’s duurder dan auto’s met een verbrandingsmotor?

De elektrische auto rukt op. Maar nog niet voor elk budget.

Het aantal volledig elektrische auto’s op de Vlaamse ­wegen neemt snel toe. Uit de jongste cijfers van de sectorfederatie Febiac blijkt dat in de eerste drie maanden van dit jaar bijna een op de drie nieuwe auto’s was voorzien van een stekker en dus een plug-inhybride of volledig elektrische auto was. Een op de tien nieuwe auto’s is volledig elektrisch.

Daarmee lijkt de doorbraak van de elektrische auto een feit, maar die komt bijna volledig op het conto van de bedrijfswagens. Daar werpt de schaduw van 2026 zich vooruit: na die datum komen alleen nieuwe emissieloze auto’s nog in aanmerking voor een fiscaal vriendelijke behandeling.

Tweedeling Particuliere autokopers maken de omslag aanzienlijk minder snel. Toch tikt ook voor hen de klok. In Vlaanderen mogen vanaf 2029 alleen nog nieuwe auto’s verkocht worden die geen CO2 uitstoten. Het noopte de gezamenlijke auto-organisaties Febiac en Traxio ertoe te waarschuwen voor een elektrische tweedeling in de samenleving tussen mensen die wel en niet een elektrische auto kunnen betalen.

Voor particuliere kopers is de aankoopprijs de grootste horde om over te stappen op een elektrische auto. Want die is in aanschaf nog altijd aanzienlijk duurder dan vergelijkbare varianten met een benzine- of dieselmotor.

Tal van studies voorspellen dat die prijsverschillen de komende jaren snel afnemen en tegen 2026 of 2027 volledig verdwenen zijn.

Het is maar de vraag of dat werkelijk zo is, nu de oorlog in Oekraïne cruciale grondstoffen voor autobatterijen zoals nikkel en lithium stevig de hoogte heeft ingejaagd.

Voor wie nu een elektrische auto zoekt, zijn de prijsverschillen met een reguliere benzine- of dieselvariant nog altijd fors.

Zo kost de goedkoopste Volkswagen Golf (met benzinemotor) nu 30.490 euro, terwijl zijn elektrische tegenhanger ID.3 verkrijgbaar is vanaf 43.900 euro. Daarmee is de ‘elektrische Golf’ ruim 40 procent duurder in aanschaf.

Bij Renault is de elektrische Megane E-Tech 37 procent duurder dan het goedkoopste model met verbrandingsmotor. Pas bij grotere en duurdere auto’s verkleinen de relatieve verschillen tussen de verschillende varianten: het

prijsverschil tussen de grote SUV X5 van BMW en zijn elektrische zusje iX (81.400 euro) is beperkt tot 20 procent.

Die hoge aankoopprijs wordt terugverdiend tijdens het gebruik. Elektrische auto’s hebben aanzienlijk lagere onderhoudskosten omdat ze minder bewegende onderdelen hebben. Vervanging van olie of oliefilters, distributieriemen enzovoorts behoren bij elektrische auto’s tot het verleden. En als de gebruiker thuis of op de werkplek zijn batterij oplaadt, is de energieprijs per kilometer doorgaans ook lager dan bij een benzine- of dieselauto.

Hoe snel een elektrische auto zijn meerprijs terugverdient, hangt af van de grootte van het verschil, het energieverbruik en het aantal kilometers dat jaarlijks met de e-auto wordt gereden. Daar komt nog bij dat de restwaardes van elektrische auto’s beginnen op te lopen.

Bij de eerste generaties e-auto’s waren de restwaardes laag, omdat er grote onzekerheid was over de levensduur van de kostbare batterijpakketten.

Restwaarde Tegelijkertijd blijven de restwaardes van benzine- en dieselauto’s op peil, ondanks hun afnemende populariteit in ons land. ‘Vooral in Centraal- en Oost-Europa staat de elektrificatie van het wagenpark nog in de kinderschoenen en is er nog altijd veel vraag naar tweedehands diesel- en benzineauto’s. We merken niets van zakkende restwaardes’, zei de CEO van D’Ieteren Automotive, Denis Gorteman, eind april. D’Ieteren is de invoerder van de Volkswagen-merken VW, Audi, Skoda, Seat, Porsche, Lamborghini en Bentley, en daarmee goed voor een kwart van alle verkochte nieuwe auto’s in ons land.

Ondertussen blijkt dat een aantal autobatterijen afhankelijk van hoe ze gebruikt worden - tot een miljoen kilometer bruikbaar zijn. Dat en de toenemende vraag naar tweedehandse elektrische auto’s maakt dat de restwaardes snel oplopen. En dat drukt de totale kosten voor de eerste eigenaar.

Die oplopende restwaardes maken ook alternatieve financieringsmethodes bereikbaar. In plaats van een autolening kan private leasing de drempel van de hoge aanschafprijs verzachten. Het nadeel van private leasing tegenover een autolening is dat de bestuurder nooit eigenaar wordt, terwijl de maandbedragen vaak wel vergelijkbaar zijn. Het voordeel van private lease is de ‘ontzorging’: de bestuurder weet precies van tevoren wat hij maandelijks kwijt is aan de auto.

BAK

DeSpec i alEner gi e

Nuz at er dagbi jDeTi j d.