Netto Pensioengids

DE TIJ D I MA ART 2021 I N °3 I JA ARGANG 15

Netto Pensioengids

35

vragen over

uw wettelijk pensioen

VOOR U BEREKEND

Welke gevolgen hebben gezins- en carrièrekeuzes voor uw latere pensioen?

PENSIOENHERVORMING WELKE PLANNEN HEEFT DE REGERING-DE CROO?

HET MAGISCHE GETAL KRIJGT IEDEREEN NU EEN MINIMUMPENSIOEN VAN 1.500 EURO?

CORONA & CO. HEEFT HET VIRUS OOK EEN FINANCIËLE IMPACT OP UW OUDE DAG?

Netto Pensioengids

COLOFON ADRES REDACTIE NETTO TOUR & TAXIS HAVENLAAN 86C BUS 309 B-1000 BRUSSEL REDACTIE@NETTO.BE

35 vragen over uw wettelijk pensioen 6 DE PENSIOENPLANNEN VAN DE REGERING Dat het minimumpensioen geleidelijk wordt opgetrokken tot 1.500 euro wisten we al. Welke pensioenvoorstellen heeft de regering-De Croo nog meer?

10 DE PENSIOENGEVOLGEN VAN MINDER WERKEN OF ZIEKTE We berekenden de gevolgen van 8 veel voorkomende levenskeuzes én tegenslagen voor uw latere pensioen.

19 DE MEEST GESTELDE VRAGEN OVER UW PENSIOEN 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

1.

2 22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.

34.

35.

Hoeveel pensioen zal ik krijgen? BLZ. 20 Hoelang moet ik nog werken voor ik met pensioen mag? BLZ. 22 Krijgt iedereen nu een minimumpensioen van 1.500 euro? BLZ. 23 Is er ook een maximumpensioen? BLZ. 23 Hoeveel pensioen zal ik krijgen als loontrekkende? BLZ. 23 Krijg ik wel een pensioen als zelfstandige? BLZ. 25 Kunnen ambtenaren vroeger met pensioen? BLZ. 26 Wat gebeurt er als ik van statuut verander? BLZ. 26 Wat met mijn pensioen als ik van job wissel? BLZ. 27 Ik heb in het buitenland gewerkt. Krijg ik een Belgisch pensioen? BLZ. 27 Krijg ik een hoger pensioen als ik meer verdien? BLZ. 28 Levert een bedrijfswagen meer of net minder pensioen op? BLZ. 28 Tellen maaltijdcheques mee voor de pensioenberekening? BLZ. 30 Wat als ik deeltijds werk? BLZ. 30 Verlies ik mijn pensioen als ik werkloos word? BLZ. 31 Wat als ik zelf ontslag neem? BLZ. 33 Heeft tijdelijke werkloosheid tijdens de pandemie gevolgen? BLZ. 33 Krijg ik nog een pensioen als mijn zaak failliet gaat? BLZ. 34 Heeft brugpensioen gevolgen voor mijn latere pensioenbedrag? BLZ. 35 Wat met mijn pensioen als ik tijdskrediet opneem om voor de kinderen of een ziek familielid te zorgen? BLZ. 37 Krijg ik minder pensioen omdat ik koos voor tijdskrediet zonder motief? BLZ. 37 Heeft ouderschapsverlof gevolgen voor mijn pensioen? BLZ. 38 Ik nam vorig jaar corona-ouderschapsverlof op. Beïnvloedt dat mijn pensioen? BLZ. 39 Wat als ik minder werk met een landingsbaan? BLZ. 39 Wat als ik vorig jaar minder werkte met een corona-landingsbaan? BLZ. 40 Krijg ik minder pensioen als ik lange tijd ziek ben? BLZ. 40 Wat als ik niet wil werken tot mijn 65ste? BLZ. 41 Heeft trouwen een impact op mijn pensioen? BLZ. 42 Krijg ik later minder pensioen omdat ik samenwoon? BLZ. 42 Wat als mijn partner overlijdt? BLZ. 43 Heb ik recht op een deel van het pensioen van mijn ex? BLZ. 43 Krijg ik meer pensioen als ik kinderen heb? BLZ. 45 Kom ik in aanmerking voor de inkomensgarantie voor ouderen? BLZ. 45 Hoe wordt mijn wettelijk pensioen belast? BLZ. 45 Hoeveel mag ik bijverdienen na mijn pensioen? BLZ. 46

ALGEMEEN HOOFDREDACTEUR ISABEL ALBERS HOOFDREDACTEUR DE TIJD PETER DE GROOTE CHEF NETTO SONJA VERSCHUEREN EINDREDACTEUR JAN LODEWYCKX ARTDIRECTOR ILSE JANSSENS REDACTEUREN NADINE BOLLEN PETRA DE ROUCK MURIEL MICHEL DIRK SELLESLAGH PETER VAN MALDEGEM ILLUSTRATIES PIETER VAN EENOGE INFOGRAFIEKEN FRANK SCHULPÉ ABONNEMENTEN TEL.: 0800/55.150 E-MAIL: ABO@TIJD.BE ADVERTENTIES TRUSTMEDIA TOUR & TAXIS HAVENLAAN 86C BUS 309 B-1000 BRUSSEL TEL.: 02/422.05.11 INFO@TRUSTMEDIA.BE VERANTWOORDELIJKE UITGEVER PETER QUAGHEBEUR

Netto wordt gedrukt bij Roularta Printing.

HANDIG: VRAAG HET AAN DE PENSIOENCOACH Zult u tijdens uw pensioen genoeg geld hebben om al uw dromen te realiseren?

Of zult u uw levensstandaard moeten verlagen? De Pensioencoach van De Tijd geeft duidelijke antwoorden. En legt stap voor stap uit hoe een zorgeloze oude dag ook voor u binnen handbereik komt. tijd.be/pensioencoach 4 I NETTO MAART 2021

VOLGENDE KEER IN NETTO MAGAZINE

BELASTINGGIDS 22 MEI

Pensioenhervorming

Welke plannen heeft de regering-De Croo?

Behalve het al uitgetekende traject om het minimumpensioen op te trekken tot 1.500 euro werkt de regering-De Croo aan nog meer pensioenhervormingen.

Minister van Pensioenen Karine Lalieux (PS) zal in september een concreet voorstel daarvoor op de regeringstafel leggen. Wat mag u verwachten?

Tekst: Nadine Bollen

6 I NETTO MAART 2021

D

e regering-De Croo is niet de eerste die het pensioensysteem wil hervormen.

Logisch, want de uitdaging om de exploderende kosten van de vergrijzing tegen 2040 beheersbaar te houden is allesbehalve nieuw. De kabinetsploeg – die met premier Alexander De Croo (Open VLD) en de vicepremiers Frank Vandenbroucke (sp.a) en Vincent Van Quickenborne (Open VLD) drie ex-ministers van Pensioenen in haar rangen telt – wil tegen 2030 de werkgelegenheidsgraad opkrikken tot 80 procent. Bij de 25- tot 54-jarigen is dat doel al bereikt. Maar ondanks de stelselmatige afbouw van een hele reeks uitstapmogelijkheden blijft de werkgelegenheidsgraad bij 55-plussers steken op amper de helft.

De komende maanden overlegt minister van Pensioenen Karine Lalieux (PS) met de vakbonden en werkgevers over hoe meer mensen langer aan de slag kunnen blijven. De bedoeling is dat werken meer moet lonen voor het pensioen dan niet-werken. Tegen september 2021 wil ze een concreet maatregelenpakket presenteren aan de ministerraad. De pensioenberekening van ambtenaren, werknemers en zelfstandigen zou naar elkaar toegroeien, zonder dat er wordt geraakt aan de verworven rechten.

In het regeerakkoord staan alvast de volgende ideeën om mensen langer en meer te laten werken, en ze tegelijk te belonen met een royaler pensioen.

1.585€

Het minimumpensioen voor wie er een volledige loopbaan op heeft zitten, zal vanaf 2024 exact 1.585 euro per maand bedragen (1.979 euro per maand voor een gezinspensioen).

MAART 2021 NETTO I 7

8 cases

Voor u berekend: Welke gevolgen hebben gezins- en carrièrekeuzes voor uw latere pensioen?

Uw wettelijk pensioen hangt niet alleen af van de keuzes die u maakt tijdens uw loopbaan, maar evengoed van tegenslagen tijdens uw beroepsleven.

Wat als u ziek wordt? Wat als u besluit om het een paar jaar wat kalmer aan te doen? Of, integendeel, plots een topjob vindt?

Tekst: Nadine Bollen / Illustraties: Pieter Van Eenoge

K

ort samengevat bepalen drie fac­ toren hoeveel wettelijk pensioen u later zult krijgen: uw statuut, uw loon en het aantal jaren dat u werkt. De pen­sioenrechten die een zelfstandige jaarlijks opbouwt, worden vanaf dit jaar op dezelfde manier berekend als van een werknemer. Vastbenoemde of statutaire ambtenaren genieten nog steeds het meest voorde­ lige wettelijk pensioen. Alleen zijn vaste benoemin­ gen de uitzondering aan het worden. En contractuele ambtenaren bouwen hun pensioenrechten op zoals privéwerknemers.

Binnen een statuut geldt – om het eenvoudig voor te stellen – de volgende regel: hoe meer u verdient en hoe langer u werkt, hoe hoger uw toekomstige pen­ sioen. Dat betekent dus ook dat wie een tijd minder gaat werken of kiest voor een job met een lager loon, later ook met een minder hoog pensioen zal moeten zien rond te komen.

Soms is dat een keuze die bewust wordt gemaakt, vanuit een sterke behoefte, ongeacht de impact ervan op het latere pensioen. Velen maken dergelijke keuzes 10 I NETTO MAART 2021

echter zonder dat ze zich bewust zijn van de gevolgen voor hun latere pensioen.

Met de case van Emilie op de volgende pagina’s bere­ kenen we die impact op het pensioen. Aan de Federale Pen­sioendienst vroegen we na te gaan wat de impact is van enkele veel voorkomende levenskeuzes op het latere pensioen. Want wie droomt er niet van om een tijdlang minder te werken of promotie te maken? Evengoed onderzochten we de impact van tegenslagen, zoals een ontslag of een langdurige ziekte.

U zult dus vernemen wat de gevolgen zijn voor het pensioen van Emilie als ze een tijdlang meer of minder verdient. Wat de impact is als ze bijvoorbeeld 4 jaar minder of helemaal niet aan de slag is. U zult ook leren dat ze de pensioenimpact wel degelijk kan beperken als ze besluit minder te gaan werken. En we tonen aan dat tijdelijk niet werken niet altijd even zware gevolgen heeft voor het pensioen.

Weet dat u voor uw eigen loopbaan enkele simulaties kunt doen op mypension.be. Niet dat alle simulaties uit onze case daar al beschikbaar zijn, maar de pen­ sioenwebsite wordt wel constant verder uitgebouwd.

In de toekomst komen er alleen maar simulatie­ mogelijkheden bij.

BASISSCENARIO

Emilie

, geboren in 1980, ging in 2004 aan de slag als werknemer.

Ze kreeg meteen een voltijds contract. Aanvankelijk verdiende ze 2.100 euro bruto per maand. Intussen is Emilie 40 en ontvangt ze elke maand 3.600 euro bruto. Ze is getrouwd met de 40-jarige Mathias, die zelf ook een baan heeft.

Samen hebben ze twee kinderen, van 10 en 7 jaar.

> Emilie kan op 1 november 2047 met wettelijk pensioen.

Ze krijgt dan 1.786 euro netto per maand (2.310 euro bruto).

MAART 2021 NETTO I 11

35 vragen

8 Wat gebeurt er als ik van statuut verander?

7 Kunnen ambtenaren vroeger met pensioen?

Het bedrag van uw wettelijk pen­ sioen wordt bepaald door uw sta­ tuut, de duur van uw loopbaan en uw verloning.

WIST U DAT? Vandaag wordt met de zogenaamde ‘preferentiële tantièmes’ geen rekening meer gehouden.

Wie in de ambtenarij aan de slag gaat, zal dus even lang moeten werken als loontrekkenden en zelfstandigen voor die met vervroegd pensioen kan.

>>De duur van uw loopbaan Een volledige loopbaan omvat 45 jaar. Elk jaar dat u werkt, verte­ genwoordigt dus 1/45 van uw wette­ lijk pensioen. U krijgt uw volledige pensioen alleen als u 45 jaar aan de slag was.

Was u 42 jaar actief, dan hebt u slechts recht op 42/45 van uw pen­ sioen.

Heel wat ambtenaren hebben dankzij het systeem van de ‘preferentiële tantièmes’ sneller recht op een volledig pensioen dan andere werknemers. Zo hebben bijvoorbeeld magistraten en treinpersoneel van de NMBS recht op een volledig pensioen nadat ze 36 jaren hebben gewerkt. Voor militairen, politieagenten en postbodes is dat na 37,5 loop­ baanjaren en voor het grootste deel van het onderwijzend personeel vanaf 41,25 dienstjaren.

Maar vandaag wordt met die preferentiële tantièmes geen rekening meer gehouden. Wie in de ambtenarij aan de slag gaat, zal dus even lang moeten werken als loontrek­ kenden en zelfstandigen voor die met vervroegd pensioen kan. De rechten die ambtenaren in het oude systeem heb­ ben opgebouwd, blijven wel verworven. >> Uw ambtenarensalaris De berekening van het pensioenbedrag van een ambtenaar gebeurt als volgt: Pensioenbedrag = referentiewedde x in aanmerking komende diensten en periodes x loopbaanbreuk.

De referentiewedde is gelijk aan de gemiddelde wedde van de voorbije 10 jaar of van de volledige loopbaan (indien < 10 jaar) of aan die van de voorbije 5 jaar voor wie geboren is voor 1 januari 1962.

De loopbaanbreuk (tantième) komt overeen met het deel van de referentiewedde die per dienstjaar in aanmerking komt. Doorgaans is dat 1/60. Een ambtenaar bereikt op die manier een volledig pensioen (3/4 van de referentiewedde) na 45 jaar. Zoals eerder al aangehaald, genieten sommige ambtenaren wel voordeligere loopbaanbreuken.

MURIEL MICHEL

26 I NETTO MAART 2021

Vandaag veranderen steeds meer werknemers tijdens hun loopbaan van werk en/of statuut. Gewoon van baan veran­ deren heeft geen invloed op uw pensioen. Alleen een wissel van statuut heeft gevolgen. Bijvoorbeeld, als u eerst loon­ trekkende was en dan zelfstandige of ambtenaar wordt.

Op het einde van een gemengde loopbaan hebt u recht op verschillende afzonderlijke pensioenen, opgebouwd in verschillende pensioenstelsels en berekend op basis van de regels en formules die eigen zijn aan elk stelsel. De som van die bedragen is het totale wettelijk pensioen.

Let op!

Wie onder verschillende statuten viel en dus een gemengde loopbaan achter de rug heeft, moet oog hebben voor het minimumpensioen. Om daar recht op te hebben moet u minstens 30 jaar als loontrekkende, contractueel ambte­ naar of zelfstandige hebben gewerkt. U mag al die jaren samentellen. De jaren waar u als statutair ambtenaar aan de slag was, tellen niet mee. Om als ambtenaar recht te hebben op een minimumpensioen moet u minstens 20 jaar als statutair ambtenaar actief zijn geweest. Als we rekening houden met die verschillende limieten, stellen we vast dat iemand die 25 jaar loontrekkende was en 18 jaar statutair ambtenaar, geen recht heeft op een minimumpensioen.

Ook al heeft hij een loopbaan van 43 jaar (zie vraag 5, 6 en 7).

Een verandering van statuut heeft trouwens ook een impact op de tweede pensioenpijler, het appeltje voor de dorst dat u bijeenspaart via uw werkgever.

Wordt u ambtenaar, weet dan dat het wettelijk pen­ sioen van een ambtenaar aanzienlijk hoger ligt dan van een loontrekkende of zelfstandige. Om die reden bouwen statutaire ambtenaren geen aanvullend pensioen op. Sinds kort hebben contractuele ambtenaren die een minder gul pensioen hebben dan hun vastbenoemde collega’s wel toegang tot een aanvullend pensioen.

Wordt u zelfstandige nadat u loontrekkende of amb­ tenaar bent geweest, vergeet dan niet een aanvullend pen­sioen af te sluiten: een vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen (VAPZ), een individuele pensioentoezegging (IPT) of een pensioenovereenkomst voor zelfstandigen (POZ).

Wordt u loontrekkende nadat u eerst zelfstandige of ambtenaar was, dan kunt u via uw werkgever wellicht een groepsverzekering krijgen. Is dat niet het geval, dan kunt u een vrij aanvullend pensioen voor werknemers afsluiten (VAPW).

MURIEL MICHEL

Wordt u zelfstandige nadat u loontrekkende of ambtenaar bent geweest, sluit dan zeker een aanvullend pensioen af.

10 Ik heb jaren in het buitenland gewerkt.

Krijg ik dan een Belgisch pensioen?

9 Wat als ik van job verander?

Tegenwoordig veranderen steeds meer mensen tijdens hun professionele loop­ baan van werk en/of statuut. Dat u van baan verandert, heeft niet noodzake­ lijk een impact op uw pensioen. Alleen een wijziging van statuut beïnvloedt uw pensioen. Bijvoorbeeld, als u eerst loontrekkende was en dan zelfstandige of ambtenaar wordt.

Op het einde van een gemengde loop­ baan hebt u recht op verschillende afzon­ derlijke pensioenen, opgebouwd in ver­ schillende pensioenstelsels en berekend op basis van de regels en formules die eigen zijn aan elk stelsel. De som van die bedragen is het totale wettelijk pensioen.

MURIEL MICHEL

Van job veranderen heeft niet noodzakelijk een impact op uw wettelijk pensioen.

Alleen van statuut veranderen beïnvloedt uw pensioen.

Hebt u gewerkt in een land van de Europe­ se Economische Ruimte, in Zwitserland of in een land waarmee België een bilaterale overeenkomst op het vlak van de sociale zekerheid heeft gesloten, dan kan de uit­ oefening van dat beroep in het buitenland een invloed hebben op: ●● De datum waarop u met pensioen kunt.

De Federale Pensioendienst houdt op het ogenblik dat u uw pensioen aanvraagt rekening met het aantal jaren dat u in het buitenland actief was. De administratie bepaalt dan de datum waarop u in België met pensioen kunt gaan. ●● Het bedrag van uw pensioen. U krijgt een buitenlands pensioen op basis van uw loopbaan in het buitenland.

U moet uw loopbaan in het buitenland melden als u uw Belgisch pensioen aan­ vraagt. Dat kan via mypension.be, aan de Zuidertoren in Brussel, in een pensioen­ punt of ook nog bij de gemeentelijke ad­ ministratie.

Ontvangt u al wel een Belgisch pen­ sioen, maar nog geen buitenlands? Vraag uw buitenlands pensioen dan op dezelfde manier aan. De pensioenadministratie stuurt uw aanvraag door naar de buiten­ landse pensioeninstelling. Die berekent uw pensioen volgens de plaatselijke wetgeving.

Bij gebrek aan Europese regelgeving of een bilaterale overeenkomst met het andere land moet u zelf een aanvraag indienen bij de overheid in het buitenland.

Woont u in België en werkte u in een ander land dan hierboven vernoemd, dan moet u zelf uw aanvraag bij de buitenland­ se pensioeninstelling doen.

Nog dit: weet dat er regels bestaan over het cumuleren van een buitenlands pen­ sioen met een Belgisch rust- of overlevings­ pensioen.

MURIEL MICHEL

WIST U DAT? Als u een deel van uw beroepsleven in het buitenland hebt doorgebracht, moet u dat melden als u uw Belgisch pen­sioen aanvraagt.

MAART 2021 NETTO I 27

DePens i oengi ds .

Nuzat er dagbi jDeTi j d.