PPENS ENSSIO SIOEN IOOEN NGGIID IDS netto oPENSIOEN
ALLE PENSIOENMA ATREGELEN VAN DE REGERING-MICHEL
56 56 58 58 60 60 62 62 65 65 66 66 67 67 OKTOBER 2017
WAT VERANDERT ER NU ECHT VOOR UW PENSIOEN?
netto PENSIOENGIDS
De waarheid volgens Bacquelaine 06 Minister van Pensioenen Daniel Bacquelaine (MR) helpt alle verwarring van de voorbije weken over het pensioendossier uit de wereld.
Hoe financieel rondkomen? 28 Wie met pensioen gaat én toch zijn levensstandaard wil behouden, kan maar beter eerst goed sparen. Twee concrete cases. 33 Hoeveel mag u na uw pensioen nog extra verdienen?
Wat verandert er nu echt? 10 Alle nieuwe pensioenmaatregelen van de regering-Michel, voor werknemers, zelfstandigen en ambtenaren.
netto COLOFON
17 Wat betekent het pensioen met punten, dat er komt vanaf 2025, voor u?
Adres:
Redactie Netto, Tour & Taxis, Havenlaan 86C bus 309, B-1000 Brussel, redactie@netto.be Hoofdredacteur:
Stephanie De Smedt Chef Netto:
Sonja Verschueren
Wanneer met pensioen? 20 Iedereen beseft dat we langer zullen moeten werken. Wat als u beslist om tóch vroeger te stoppen?
Eindredacteur:
Jan Lodewyckx Artdirector:
Ilse Janssens Lay-out:
Willem Ravoet Redacteuren:
Nadine Bollen, Ellen Cleeren, Petra De Rouck, Dirk Selleslagh Illustrator:
Flor Aguilar Abonnementen:
tel.: 0800/55.150, e-mail: abo@tijd.be
22 Vijftigplussers worden soms op non-actief gezet mét loonbehoud, terwijl anderen met brugpensioen moeten. Wat zijn de financiële gevolgen? 24 Op 1 december wordt de nieuwe procedure gelanceerd om studiejaren af te kopen. Interessant voor u?
Wat met gemengde loopbanen? 34 Veranderen van werkgever kan een belangrijke impact hebben op uw groepsverzekering. 38 Wie er een gemengde loopbaan op heeft zitten, komt dikwijls niet eens in aanmerking voor het minimumpensioen.
Hoeveel belastingen? 40 Hoe wordt uw wettelijk pensioen belast? En hoeveel taksen worden er geheven op een aanvullend pensioen en op het pensioensparen?
De 9 meest gestelde vragen
Bereken het zelf! Hoelang duurt het voor u het afkopen van studiejaren netto hebt terugverdiend? Bereken het zelf via www.netto.be/ afkopenstudiejaren
Volg het pensioennieuws 24/7 Wilt u op de hoogte blijven van alle nieuwe pensioenmaatregelen? Surf dan naar www.netto.be/ pensioengids2017
48 Handig en overzichtelijk: een antwoord op de 9 meest gestelde vragen over pensioenen.
Advertenties:
Trustmedia, Tour & Taxis, Havenlaan 86C bus 309, B-1000 Brussel, tel.: 02/422.05.11, fax: 02/422.05.10, info@trustmedia.be Verantwoordelijke uitgever:
Frederik Delaplace Netto wordt waterloos en milieuvriendelijk gedrukt bij Eco Print Center.
VOLGENDE KEER IN NETTO MAGAZINE:
SALARISGIDS 21 OKTOBER BIJ DE TIJD OKTOBET 2017
netto 5
Wat verandert er nu echt? Wanneer met pensioen? Hoe rondkomen? Hoe zit het met gemengde loopbanen? Hoeveel belastingen? De 9 meest gestelde vragen
Hoe drastisch zal uw pensioen veranderen? De regering-Michel wil het pensioensysteem grondig verbouwen. De doemberichten dat uw pensioenbedrag zal dalen, volgen elkaar in sneltempo op. Een overzicht van wat u te wachten staat. Tekst: Nadine Bollen
D
ecennialang werden we gebombardeerd met waarschuwingen dat de pensioenen onbetaalbaar zouden worden als er niet ingegrepen werd. Waarna er vervolgens… niets gebeurde. Voormalig minister van Pensioenen Vincent Van Quickenborne (Open VLD) was bij de start van de regering-Di Rupo eind 2011 de eerste die de koe bij de horens vatte en de leeftijd voor het vervroegd pensioen met twee jaar optrok. De overheidsbonden reageerden furieus: er volgde een staking, maar de maatregelen werden toch van kracht. De huidige regering-Michel ging verder op die ingeslagen weg. En schakelde nog enkele versnellingen hoger. Het startschot gaf ze door - tot verrassing van iedereen - de wettelijke pensioenleeftijd op te trekken van 65 tot 67 jaar. Daarmee wilde de regeringsploeg een duidelijk signaal geven dat het haar menens is met de hervorming van het pensioensysteem. De centrale idee achter alle maatregelen: werken moet meer lonen dan niet werken voor het latere pensioen. Een principe waarachter de meesten zich wel kunnen scharen. Maar naarmate dat principe in concrete maatregelen vertaald wordt, brokkelt het maatschappelijk draagvlak af. Want dan blijkt dat de ingrepen voor velen inderdaad een achter-
10
netto OKTOBER 2017
uitgang betekenen. Het huidige systeem bevat immers zo veel uitzonderingen dat niet werken vandaag vaak niet of nauwelijks een negatieve impact heeft op het latere pensioenbedrag. Het politieke gehakketak over de vraag of in het Zomerakkoord nu wel of niet werd beslist dat een 50-plusser die werkloos wordt een lager pensioen zal krijgen, is daarvan een voorbeeld. De ophef wijst dan ook op veel meer dan een ‘los eindje’ van het Zomerakkoord. ‘De hervormingsmoeheid is toegeslagen bij de bevolking, die om de oren wordt geslagen met doemberichten. En daardoor ook bij de politici’, verwoordt een insider het. Nochtans zijn
Tsunami van maatregelen De pensioenmaatregelen die de regering-Michel tot nog toe heeft uitgewerkt, zijn maar klein bier in vergelijking met wat nog moet komen.
de ingrepen die tot nog toe zijn uitgewerkt, klein bier in vergelijking met wat nog moet komen. Het vernieuwen van de fundamenten ligt nog maar op de tekentafel. Naast het basisprincipe ‘pensioen naar werken’ voor het wettelijk pensioen hanteert de regering-Michel een tweede basisprincipe: een meer geharmoniseerde pensioenberekening voor de drie statuten. Niet dat het onderscheid tussen werknemers, zelfstandigen en ambtenaren helemaal zal vervagen in de eerste pensioenpijler. Maar in de pensioenberekening zal voor de drie statuten wél vaker dezelfde logica worden gevolgd. Omdat de betaalbaarheid van de eerste pijler onder druk staat, zet de regering in op ‘het veralgemenen’ van de tweede pensioenpijler. Ze breidt de mogelijkheden om een aanvullend pensioen op te bouwen uit voor werknemers en zelfstandigen en voert de mogelijkheid in voor niet-vastbenoemde ambtenaren. Want, zo wond minister van Pensioenen Daniel Bacquelaine (MR) er vorig jaar al geen doekjes om: voor toekomstige gepensioneerden zal, ondanks alle hervormingen, het wettelijk pensioen alleen niet volstaan voor een financieel onbezorgde oude dag. ‘Om een volwaardig pensioen te hebben, zal iedereen een aanvullend pensioen die naam waardig moeten kunnen opbouwen.’
Alle voorstellen in ĂŠĂŠn oogopslag De regering-Michel doet er alles aan om de pensioenberekening van de drie statuten (werknemers, zelfstandigen, ambtenaren) op elkaar af te stemmen. Een overzicht van alle nieuwe pensioenvoorstellen vindt u in de tabel op blz. 16. OKTOBER 2017
netto 11
Wat verandert er nu echt? Wanneer met pensioen? Hoe rondkomen? Hoe zit het met gemengde loopbanen? Hoeveel belastingen? De 9 meest gestelde vragen
Studiejaren afkopen vergt veel rekenwerk Studiejaren regulariseren om uw pensioen op te krikken: het had nogal wat voeten in de aarde voor de nieuwe regels daarover goedgekeurd raakten. Maar vanaf 1 december zou het dan toch zover zijn. Tekst: Nadine Bollen
D
e oorspronkelijke lanceringsdatum was 1 maart 2017. Maar de nieuwe regeling om studiejaren af te kopen werd al snel uitgesteld tot 1 juni toen bleek dat de maatregel soms zou leiden tot een lager pensioen in plaats van een hoger. Toen dat euvel weggewerkt was, vertraagde een belangenconflict - ingeroepen door de Franse Gemeenschapscommissie - opnieuw de invoering. Het kabinet van minister van Pensioenen Daniel Bacquelaine (MR) mikt nu op 1 december als aanvangsdatum. Gelet op de karige wettelijke pensioenen in België lijkt de mogelijkheid om uw latere pensioen op te krikken een aanrader. Toch is de nieuwe regeling niet voor iedereen de heilige graal.
24
netto OKTOBER 2017
1. Waarom een nieuwe procedure? België kent drie sociale statuten: werknemer, zelfstandige en ambtenaar. Elk statuut heeft zijn eigen pensioensysteem. Om de exploderende pensioenuitgaven - onder meer te wijten aan de vergrijzing - onder controle te krijgen, wil de regering de drie systemen nu ‘harmoniseren’. Een van de ingrepen is dat de loopbaanvoorwaarden worden gelijkgemaakt om met vervroegd pensioen te kunnen. Concreet wordt sinds 2016 de diplomabonificatie voor ambtenaren afgebouwd, en tegen 2030 moet dat systeem zelfs volledig zijn uitgedoofd. Dankzij die bonificatie tellen bepaalde jaren die een ambtenaar op de studiebanken doorbrengt, mee voor zijn recht op vervroegd pensioen als het diploma een vereiste is om aangeworven, benoemd of gepromoveerd te worden. Het uitdoven van de diplomabonificatie raakt zowat de helft van alle ambtenaren. Het Planbureau becijferde vorig jaar dat in 2015 48 procent van de ambtenaren die met pensioen gingen, de studiejaren als gewerkte jaren in rekening kon brengen. Nog volgens het Planbureau zou dat percentage de komende jaren nog toenemen.
Vooralsnog tellen die studiejaren gratis mee voor de berekening van het pensioenbedrag van ambtenaren. Vooralsnog. Want ook dat wil de regering veranderen: ze wil een nieuwe procedure invoeren om studiejaren af te kopen. Voor werknemers en zelfstandigen is dat niets nieuws: zij moeten nu al betalen als ze studiejaren willen ‘regulariseren’ of ‘afkopen’. Al veranderen ook voor hen de regels. Volgens een studie die minister Bacquelaine bij het Planbureau bestelde, zal de hervorming in 2060 zo’n 731 miljoen euro opleveren. De winst komt vooral uit het langer aan de slag houden van ambtenaren. En dat verklaart meteen ook waarom de Franse Gemeenschapscommissie een belangenconflict inriep: zij argumenteert dat door de hervorming leerkrachten tot 68 jaar zullen moeten werken als ze aanspraak willen maken op een volwaardig pensioen. WIST U DAT? Tot 2020 kunt u alleen volledige studiejaren vanaf uw 20ste verjaardag afkopen. Nadien kunt u ook studiejaren vóór uw 20ste regulariseren.
2. Wat houdt de nieuwe procedure in? Met de nieuwe uniforme procedure zal een studiejaar afkopen voor werknemers en zelfstandigen flexibeler worden, maar ook duurder. ● VOOR AMBTENAREN Ook ambtenaren zullen voortaan moeten betalen om hun studiejaren mee te laten tellen voor hun pensioen. Al geldt dat laatste niet retroactief. Voor ambtenarenpensioenen die ingaan vanaf juni 2018 blijven alle verworven rechten behouden die werden opgebouwd tot juni 2017. Voor een ambtenaar die vier jaar moest studeren om het diploma te behalen dat vereist was voor zijn functie én die driekwart van zijn loopbaan achter de rug heeft, tellen drie van die vier studiejaren nog altijd gratis mee voor de pensioenberekening. ● VOOR WERKNEMERS Tot nog toe konden werknemers alleen studiejaren afkopen tijdens de eerste 10 jaar nadat ze waren afgestudeerd. Die tijdsbeperking valt nu weg: voortaan kan het voor iedereen tot aan zijn pensioen. De eerste 10 jaar na afstuderen blijft dat wel aanzienlijk goedkoper (zie verder). ● VOOR ZELFSTANDIGEN Alleen zelfstandigen die binnen 180 dagen na hun afstuderen als zelfstandige in hoofdberoep aan de slag gingen, konden tot nog toe studiejaren afkopen tot aan hun pensioen. Bijgevolg viel iedereen uit de boot die eerst als ambtenaar of werknemer had gewerkt en daarna de overstap naar het zelfstandigenstatuut had gemaakt. Aangezien er een uniforme procedure komt voor de verschillende statuten, valt die beperking voor zelfstandigen weg.
1.500€
Wat moet u nog allemaal weten als u uw studiejaren wilt inzetten om een hoger pensioen te krijgen?
• Iedereen die studiejaren wil laten meetellen voor het pensioenbedrag, zal daarvoor moeten betalen. • Alle diploma’s, zelfs als ze niet vereist zijn voor uw functie, kunnen worden ‘afgekocht’. • Tot 2020 kunt u alleen volledige studiejaren vanaf uw 20ste verjaardag afkopen. Nadien kunt u ook studiejaren voor uw 20ste regulariseren. • U kunt slechts één diploma regulariseren. • Bisjaren komen niet in aanmerking. Deed u zeven jaar over een studie die na vijf jaar een diploma oplevert, dan kunt u slechts vijf jaar afkopen. • Afgekochte studiejaren verhogen het brutopensioen, maar tellen niet mee als loopbaanjaren om te bepalen of u in aanmerking komt voor een vervroegd pensioen. De diplomabonificatie voor ambtenaren wordt tegen 2030 geleidelijk afgeschaft. • De regularisatiebijdrage moet in één keer integraal betaald worden. Ze is fiscaal aftrekbaar tegen marginaal tarief. Dat is het belastingtarief op de hoogste inkomensschijf in uw personenbelasting. Bedraagt uw belastbare inkomen dit jaar meer dan 38.830 euro (aanslagjaar 2018 voor inkomsten 2017), dan is uw marginale belastingtarief 50 procent. • U kunt ten hoogste twee keer studiejaren regulariseren. Wie vier jaar studeerde, kan dat dus in twee keer doen van telkens twee jaar.
De nieuwe regeling om studiejaren af te kopen is zeker niet voor iedereen interessant.
In de nieuwe regeling voor het afkopen van studiejaren tellen de vereiste studiejaren van ambtenaren niet langer gratis mee voor hun pensioenbedrag.
WIST U DAT? Bisjaren komen niet in aanmerking voor de regularisatieprocedure. Deed u zeven jaar over een studie die na vijf jaar een diploma oplevert, dan kunt u slechts vijf jaar afkopen.
Vanaf december 2020 kost een studiejaar afkopen 1.500 euro voor wie dat binnen 10 jaar na afstuderen doet. Dankzij het fiscale voordeel bedraagt de werkelijke kostprijs 750 euro voor wie in de hoogste belastingschijf van 50 procent valt. OKTOBER 2017
netto 25
Wat verandert er nu echt? Wanneer met pensioen? Hoe rondkomen? Hoe zit het met gemengde loopbanen? Hoeveel belastingen? De 9 meest gestelde vragen
Veranderen van werkgever. Wat met uw groepsverzekering? Jobhoppers staan er vaak niet bij stil. Maar veranderen van werkgever kan een belangrijke impact hebben op uw aanvullend pensioen. Zorgvuldig de verschillende mogelijkheden nagaan is de boodschap. Tekst: Ellen Cleeren
1. U laat de verworven reserves bij uw vorige werkgever staan, met het risico dat u geen overlijdensdekking meer hebt
M
isschien bent u de veertig voorbij en werkte u jaren voor hetzelfde bedrijf, voor u besloot het over een andere boeg te gooien en van job te veranderen. Als uw oorspronkelijke baas al die jaren premies stortte voor de opbouw van een aanvullend pensioen, is er mogelijk al een aanzienlijke spaarpot voor u opgebouwd. Als u dan van werkgever verandert, zijn er vijf mogelijkheden. Overloop de pro’s en contra’s zorgvuldig, want de financiële gevolgen van uw keuze kunnen zwaar zijn. 34
netto OKTOBER 2017
U kunt de opgebouwde spaarpot bij uw vorige werkgever laten staan. Omdat u ‘uit dienst treedt’, moet uw oorspronkelijke werkgever geen premies meer voor het aanvullend pensioen storten. De spaarpot groeit niet langer aan.
+
Uw vorige werkgever moet voor het aanvullend pensioen een bepaald rendement op de stortingen garanderen. Maar ook die verplichting geldt alleen tot op het ogenblik dat u vertrekt. Tot 31 december 2015 was het ren-
‘De verzekeraar van uw ex-werkgever moet de toegezegde rendementen blijven garanderen tot de einddatum van het contract.’ OKTOBER 2017
netto 35
De Pensioengids.
Nu zaterdag gratis bij De Tijd.