Ingenmåvite.Roman.2008
Innielden.Roman.2012,2013
HeksejaktogheksebrenningiEuropa.Ill.avChristianBloom.Sakprosafor barn.2016
Deidødsdømde.DødsstraffaiNoregoghistoriaomnokreavdeisommista livet. Ill.avKristianKrohg-Sørensen.Sakprosaforbarn.2022
AinaBassoskrivogsåbøkerforvaksne.
Roman
Samlaget
Oslo2025
©DetNorskeSamlaget2025 www.samlaget.no
Omslag:RuneMarkhus
Førtrykk:Type-itAS,Trondheim
Skrift:12/15pkt.AdobeGaramond
Papir:70gHolmenBookCream2.0
Trykkeri:ScandBookAB,Falun
PrintedinSweden
ISBN978-82-340-1333-1
Dennebokaertryktpåmiljøvennlegpapir.
Materialetidenneutgivingaervernaetteråndsverklova.Deterderforikkje tillateåkopiere,avfotografereellerpåandremåtargiattelleroverføreheile ellerdelaravinnhaldetiutgivingautanatdeterheimlailovellerfølgjer avavtalemedKopinor.
Deterforbodeåbrukeheileellerdelaravutgivingasominndataeller treningskorpusigenerativemodellarsomkanskapetekst,bilete,film, lydellerandretyparinnhaldoguttrykk,utansærskildavtalemed rettshavarane.
Brukavmaterialefråutgivingaistridmedlovelleravtalekanføretil inndraging,erstatningsansvarogstraffiformavbøterellerfengsel.
LetfærdigeQvindfolk,somderisFosterombringe,skullemiste derisHals,ogderisHovedsættispaaenStage.
KongChristianVsNorskeLovav1687.6.bok «OmMisgierninger»,6.kapittel«OmManddrab»
Fjordenersvartogbotnlaus.Lyktakastareitgultskin overvatnet.Ingenveitkordjuptdeter,kvasomglirder nedeimørkeret.
Båtenduvar.Egheldmegfastiripa.Nevanetilfar heldfastomårene.Rormedsterketak.
Visitandletmotandlet,menfarserikkjepåmeg. Blikkethansvendermotgardenheime,somblirmindre ogmindredesslengerutviror.
Egsnurmegogsersameveg.Synesteganereirøykstrimefråtaket.Eitmenneskepåtunet?
Åreneglirlydlaustinnundervasskorpa.Alterstilt, endåtilfuglaneertagale.Båtenkløyverfjorden.
Egsitpåtoftaoghutrar.Samankropen,medkistami vedføtene.Fiklarmeddentynnefletta.Fingranemine erkviteavfrost.Likfingrar.Eghelddeitilmunnen,blæs varmluft.Dethjelperberreeilitastund.
Overfjelltagganeliggeigrøn,lysanderand.Dagendemrar.
Farrormegtilandresidaavfjorden. Rormeginnidetnyelivet.
Båtenstøytermotstranda.Steinaneerdekteaveittynt lagsnø.
Farhopparutogdregbåtenoppifjøra.Hanlempar kistapåland,strekkeruthanda.Kald,storneve.Trevlete ogtrygg.
Deternokoframandtiaugahans.Egkjennerdei harde,glatterullesteinanegjennomskosolane.
Førhansnursegoggår,strykhanmegkeiteteover kinnet.
–Verflinktausno,seierhan.
Hanhostarlitt,servekk.
Støvlanehansknasaroverfjøraigjen.Hanskyvbåten frålandogbykseroppi.
Farsitmedandletetmotmegmedanbåtenglirutifjorden.Hanrorbakover.Tilbake.
Tilmorsomrørerigryta,stryksegoverdenstore magen.Søstersomgeisparidethogårinnidentette fjøslukta.Tvillinganemeddeiraskekroppane.
Deivarmesengene,deivêrslitnegardshusa.Den kaldebekkenvidupparossinårdetblirsommar.
Alleernokvakneno.Dåegfór,vardetberremorsom varoppe.Hoønsktelukketil,omfamnameg.
Søstervreipåsegdåegstodopp,menvaknaikkje.Eg haddehåpthovillevakne.
Hoersikkertferdigifjøsenno.Kjeminnmedvassbøttene,ogtvillinganespringmellombeinahennarså honestendribbar.
Kinnablirvåteogkaldederegstårogseretterbåten.Eg tørkardeifort.
Serfarleggesegframoveråreneogstrekkesegbakover.Framoverogbakover.Blirmindreogmindre,fer lengeroglengervekk.
Egseretterbåtentilhanberreereinprikk.Tilhan forsvinninnifjellskuggenpåandresidaavfjorden.
Fuglanevarslarmorgon.
Egopnarkisteloket,finnvottane.Morharlagtdei øvstsamanmedmaten.Hoharlagtdetfinesjaletsittder òg.Egleggdetomskuldrene.Kjennervarmen.Morsin varme.Morsilukt.
Haddeegikkjemåtta,villeegaldrihareist.Menmor ermedbarnigjen,ogegerfemtenno.Gammalnoktil ågåitenesteogarbeideforføda.
Solagløttarbleiktoverfjellet,ogeikjerrekjemtilsyne rundtsvingen.
Egreisermegoggåropptilvegen.Snøenknirkar underfotsolane.Eittyntdryss,fintsommjøl.
Gampenprustar.Dampenstårfrånasebora.
Hjartetmittdunkar,hardarejonærarekjerrakjem.Så dregkøyrekarenitaumaneogstoppar.
Detereinunggut,litteldreennmeg.
–Egtruregskalhentedeg,seierhanutanåmøte blikketmitt.
–EgskaltilLi,seiereg.
–Dåerdetdu,seierhanoghopparned.
Hanprøveråløftekistaåleine,menhoertung.Vitek kvarvårende.Fårhenneoppikjerra.
Egklatraroppogsetmegvedsidaavhanpåsetet. Hanhypparpåhesten.Fårhantilåsnuoggåtilbake.
Armanevårekjembortikvarandre.Egdregminetettaretilkroppen.Setmegsålangtunnasomegklarerpå detsmalesetet.
Ingenseiernoko.Egprøveråkomepåeitkvart.Eg kremtar.
–EgheiterJosefa,seiereg.
–Detveiteg,seierhan.
Såseierhanikkjemeir.Egraudnar.Kremtarigjen. –Kvaheiterdu?spøreg. –Ole.
Detblirstilt.Egfingrarmedfletta.
Vikøyrerinnpåeitstorttun,omkransaavfleirebygningar.Detstorevåningshusetliggimidten.Deterraudmåla,hartoetasjar,svalgangogglasvindauge.Lenger borteliggeilita,lågstove,medrøyksomstigfråtaket. Vedsidaavståreithøgtstabbur,såeldhus,fjøs,stallog løe.
Rundtgardenliggkvitemarkerogåkrar.Bakomstår fjelletsvart.
Eingråhåradrenghøggved.Vedskienespretttilkvar sideavstabben.Hanstoggardåhanseross.Kveikerpipa ogfølgjermegmedauga.
Eijentemedraudefletterserpåmegogsnublaridørhellatilvåningshuset.Smilerførhoforsvinninnmed einflatbrødstabelifamnen.Eieldrekvinnelukkardøra etterhenne.
Egskimtareinskuggeieitavglasvindauga,somlike snarterborte.
Olehopparnedoggårbakkjerra.
Egfølgjeretter,menhanvilikkjehahjelpmedkista no.Hanbaksarhennenedåleine.Svaiarryggendåhan berhennetildetminstehuset,tenarstova.
Dåhanforsvinninndøra,bliregståandeattpåtunet.
Morharsagtategskalventetilfruakjemoghelsarmeg velkomen.
Hoharformanamegomategmåverelydigoggjere somhusbondsfolketseier.Deikantuktemegmedkjeppenvissegikkjegjersomdeiberom.Deterdeisombestemmerovermegno.
Ogegkanikkjeberrefareheimvissegikkjetrivst. Egharbundemegtiltenesteforeitårogkanikkjereise herifråførfaredagennesteapril.Detstårilova.
Eikvinnekjemutavvåningshuset.Hoharrakryggog strammunn.Detmåverehosomerfruapågarden.
Hokjemmotmeg.Hosmilerikkje.Egneiarlengefør hoharkomebort.
–Så,seierho.–DeterdusomerJosefa.
Egnikkarogneiarigjen.
–Dueryngreennegtrudde.
–Egerfemten,seiereg.
–Å,duersåpass.Dufårblimedmeg.
Fruasnurryggentiloggårrasktmotvåningshuset.
Detvideskjørtetsvingaromkringhenne.
Fruasetsegvedbordetogfaldarhendeneoverdenbroderteduken.Påveggenbakhennehengeitmåleriavein familie.Mor,far,tredøtrer,tosnøkvitespedbornsom svevariskyene.Egkulsar.
Eiungkvinnesitpåeinhøgryggastolmedeitsytøyi hendene.Lysetfråglasvindaugetfelloverhenne,fårdet mørkehårettilåskine.Eiveggklokketikkarhøgtbak meg.
Egbøyernakken.Fruatrekkerpusten.
–HerpåListillervisærlegekravtiltenarskapen,seier ho.–Viomgåstdeihøgeherraneibygda,sådeterviktigattenestefolketvårtheldmål.
Eggløttarpåhenne.Detmørkehåretharsølvgråstriperitinningen.Hovrirpåeinringhoharpåfingeren.
–Duskalhaldekledadineheileogutanflekkar,fortsetho.–Stelledegogtilkvartidsjå presentabel ut.Forstårdu?
–Ja,frue,seiereg,sjølvomegikkjeheiltveitkva presentabel betyr.
–Itilleggkjemdeisedvanlegeoppgåvenepåeingard. Detteforståregatduerkjendmedheimanfrå.
–Ja,frue,seieregigjen.
Denungekvinnakikaroppfråsytøyet.Mønstrarmeg medanhorullarnålamellomtommelogpeikefinger. Stikknålanedistoffetigjen,dregdenraudetrådengjennom.
Støvkornaflytrolegilyset.Visaranetikkarsakte. –Erdetnokodulurerpå,fårduspørjeOlna,seier frua.
Horeisersegogopnardørautigangen: –Olna!
Detgåreilitastund,såkjemdetstegutanfor.Eilutrygga,eldrekvinnemedskautoggråhårknutekjemi døropninga.
–DetteerJosefa,dennyejenta,seierfrua.
Egneiar.Olnasmiler.
–Goddag,Josefa,seierhoogrekkermeghanda.
–Blimedmeg,du.
Vineiarførvigår.
–VelkomentilLi,seierOlnadåvikjemutpåtunet. –Erdetførstegongendueriteneste? Egnikkar.
–Akkurat.Mendukjenneroppgåvenefråfør?
–Vihareikuognokresauerheime,seiereg.–Før haddevihøns,menikkjenolenger.
–Dåkandudetmeste,seierOlna.–Ogdetduikkje kan,skaleglæredeg.HerpåLiharvibådemjølkekyr, sauer,eitpargrisaroghøns.Viharògeinhest,menhan erdetKarlsomstellermed.Hanerdeneldstedrengen her,snartlikeutgammalsommeg.
Holer.
–Dumøterhanogdeiandresnart,seierhoogklap-
parmegpåarmen.–Ja,Olehardujomøttallereie.Han harvorehereitparårno.Hanernokreåreldreenndeg.
Ogsåerdethusbondsfolket,sjølvsagt.FruRegine møttedu,ogyngstedotteraIngelin.Hoerdeteinasteav bornasomframleisburheime.Ogsåerdethusbonden.
Honølerlitt,somomhovilseiemeir,menombestemmersegogheldinne.
Hotekmegmedinnidenveslestova.Hererbenkar, bordogtosenger.Imidteneråren,medglørsomulmar svakt.
–Detteertenarstova,seierOlnaogruskaroppi glørne.–Heretviallemåltidasaman.Vitausenesøvher inne,medandrenganesøvpåhøyloftet.
Holeggpåeitparnyekjepparogpeikerpådeneine senga.
–DerskalduogSaraligge,seierho.–Egersågammalogstølategfårsoveåleine.
Eggårborttildenbreiesengaogstrykhandaoverfellen.Oleharsettkistamivedsidaav.Eiannakistestår deròg.DetmåvereSarasi.
–Noskalegvisedegfehusa,seierOlnaogtekmegmed utigjen.–DuogSaradelerpåmjølkingaogdettyngste arbeidet.Åberevatn,fôre,mokeogslikt.MenOletek segavgrisane,sådeitrengduikkjetenkepå.
Olnaheldframhendenesine.Fingraneerkrokete somgamlerøter.
–Somduser,klareregikkjeoveraltlenger,meneg gjerdetegkan.Hønenestullaregmedenno.
Hoopnardøratilfjøsenogdukkarinnidentettevar-
men.Eisvartkurautarlågtfrådeninstebåsen.Olnagår bortogstrykhenneovermulen.
–DetteerRosalill,seierho.–Hoergammalno,snart ferdigmedtenestasi.
EglegghandamotdeifuktigenaseborasåRosalillfår lukte.Kjennerdenvarmepustenhennarmothanda.
Olnavisermegsauefjøsen,hønsehusetoggrisebingen, sågårvitileldhuset.
Derinneerdetgodtogvarmt.Jentameddeitjukke, raudeflettenestårogrørerieigryte.
–Sara,seierOlna,–dumåhelsepåJosefa. Jentakjemmotoss.Hohareitlettfreknedryssover nasen,bruneaugesomsmiler.
–Såkjektatduerher,Josefa,seierhoogtekhendene mine.–Eghargleddmegsliktilåfåeinyjentepågarden!
–DeterfintforSaraåfåhiteinytauspåsineigen alder,seierOlna.–Fintfordykkbegge.
–Kjektåvereher,seiereg.
OlnavinkarmegborttilgrytasomSarastårogrøreri.
–Saragjeristandgrautentiltenestefolket,seierho, –medanegstårformatentilhusbondsfolket.Menden dagenegikkjeklarermeir,mådetaoveraltavmatstell. Egskallæredykkoppsombestegkan.Sarakaneindel allereie.
Saraserpåmegogsmiler.Egsmilertilbake.
Utanforeldhusetståreinhøgmannogventar.Haner velkledd,smilermotmeg.
–Josefa,seierhanoglegghandapåskuldrami,–velkomentilLi.
Nevenhanservarmogtung.
–Takk,mumlaregogkniksar.
–Deteregsomerhusbondendin,seierhan.–Det forstoddukanskje.
Hanlerlitt.Egstårderstivoglydig.Eigodtaus. Akkuratslikfarsa.
–Duskalviteatdualltidkankometilmegvissdeter noko,seierhan.–Omnokoskulleplagedeg,storteller smått.Døramieralltidopen.
Hantektakihakamimedtofingrarogløftar,sermeg djuptinniauga.
Detgårieidør,ogOlnakjemut.Husbondendregtil seghanda.
–Olna,seierhanognikkarkort,førhanserpå meg:
–Hugsdet,Josefa.
Hansnurryggentilogbyrjarågå. Olnalegghandalettpåskuldrami.
–Skalvigå?spørho.
–Ja,svarereg.
Fingrarmedfletta.Seretterhusbondensomgårover tunetmedlange,rolegesteg.