ΚΥΡΙΑΚΟΣ Ε. ΓΕΩΡΓΙΟΥ: Publish or perish Vs

ΚυριαΚός E. ΓεωρΓιόυ

Εργάτης Γνώσης

Publish or perish Vs publish and perish

Στον ακαδημαϊκό χώρο, και ιδιαίτερα στα ερευνητικά πανεπιστήμια, υπάρχει μεγάλη πίεση στους πανεπιστημιακούς δασκάλους και ερευνητές να συμμετέχουν σε ερευνητικά προγράμματα και να δημοσιεύουν τις εργασίες τους. Η έρευνα και η δημοσίευση είναι το κύριο κριτήριο προαγωγής μαζί με τη διδασκαλία, τα διοικητικά καθήκοντα και την προσφορά στην κοινωνία. Επομένως, η έκφραση «publish or perish» («δημοσίευσε για να επιβιώσεις») αποκτά μια ιδιόμορφη κυριολεξία. Η δεύτερη φράση, «publish and perish» («δημοσίευσε με κίνδυνο τη ζωή σου»), αναφέρεται στις δύσκολες περιόδους, όπως τον Μεσαίωνα, αλλά και αργότερα, όταν η δημοσίευση απόψεων, θέσεων και αποτελεσμάτων έρευνας έθεταν σε θανάσιμο κίνδυνο τον συγγραφέα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της πρακτικής αποτελούσε η Ιερά Εξέταση και το κυνήγι μαγισσών που διήρκεσαν μέχρι και τον 17ο αιώνα. Βεβαίως, η λογοκρισία και η απαγόρευση κυκλοφορίας βιβλίων συνεχίζεται ακόμη και στις μέρες μας, αλλά τουλάχιστον οι συγγραφείς δεν καίγονται στην πυρά, στις πολιτισμένες χώρες και στις πλείστες των περιπτώσεων. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του πατέρα της σύγχρονης επιστήμης, Galileo Galilei (1564-1642), ο οποίος σε ηλικία 25 ετών έγινε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Πάντοβα για τη μελέτη του σχετικά με το κέντρο βάρους των στερεών σωμάτων. Με το τηλεσκόπιό του έκανε σπουδαιότατες αστρονομικές παρατηρήσεις και επιβεβαίωσε τη θεωρία, που είχε διατυπώσει 60 χρόνια νωρίτερα ο Πολωνός μαθηματικός Nicolaus Copernicus, ότι η Γη κινείται γύρω από τον Ήλιο, αντίθετα με ό,τι πιστευόταν έως τότε. Το 1616 η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία έθεσε το έργο του σε απαγόρευση και συμπεριλήφθη στον «Πίνακα των Απαγορευμένων Βιβλίων» (Index Librorum Prohibitorum). Το 1633 παρουσιάστηκε ενώπιον της Ιεράς Εξέτασης, με την κατηγορία ότι ήταν αιρετικός, γιατί η διδασκαλία του για την κίνηση της Γης ήταν αντίθετη με την Αγία Γραφή. Και τότε ο Γαλιλαίος, για να αποφύγει τον θάνατο στην πυρά, αναγκάστηκε να αναιρέσει και ν’ απαρνηθεί τη διδασκαλία του. Λέγεται, μάλιστα, πως μόλις απέφυγε τον θάνατο, γύρισε το κεφάλι του στην άλλη πλευρά και ψιθύρισε «και όμως κινείται». Παρά την αναίρεση της διδασκαλίας του, ο Γαλιλαίος καταδικάστηκε σε φυλάκιση, την οποία ο Πάπας μετέτρεψε σε κατ’ οίκον περιορισμό, ο οποίος διήρκεσε για τα επόμενα επτά χρόνια. Δύο από τις αλληλένδετες κατακτήσεις του σύγχρονου πανεπιστημίου είναι η ακαδημαϊκή ελευθερία να διδάσκεις και να γραφείς αυτά που σε καθοδηγεί η γνώση και η επιστήμη σου, και η μονιμότητα (tenure), ώστε να γνωρίζεις ότι η θέση εργασίας σου δεν κινδυνεύει από αυτά που γράφεις και διδάσκεις. Φυσικά, η ακαδημαϊκή ελευθερία υποστηρίζεται και ταυτόχρονα ελέγχεται από τη συλλογική γνώμη και τη διαδικασία αξιολόγησης των ομότιμων (peer review process). Οι φοιτητές σε μεταπτυχιακό και διδακτορικό επίπεδο διεξάγουν έρευνα και συγγράφουν διπλωματικές εργασίες τις οποίες

θα πρέπει να υπερασπιστούν ενώπιον των καθηγητών τους αλλά και εξωτερικών αξιολογητών. ό ερευνητής έχει την υποχρέωση να παρουσιάζει την έρευνά του σε συνέδρια και σε επιστημονικές εκδόσεις. και στις δύο περιπτώσεις, για να γίνει αυτό, θα πρέπει η εργασία να περάσει από τον έλεγχο των ομότιμων και, εφόσον παρουσιαστεί δημόσια σε γραπτή ή προφορική μορφή, να δεχτεί τα σχόλια, θετικά ή και αρνητικά, από την επιστημονική κοινότητα. Η ερευνητική διαδικασία διέπεται από αυστηρούς κανόνες και διαδικασίες, τις οποίες οι ερευνητές οφείλουν να ακολουθούν πιστά, ανάλογα με την ερευνητική μεθοδολογία και την πρακτική στον τομέα. Όλο και συχνότερα η ερευνητική πρόταση πρέπει να τυγχάνει έγκρισης και αξιολόγησης από την εθνική επιτροπή Βιοηθικής κύπρου πριν αρχίσει η έρευνα. Η διερευνητική δημοσιογραφία αποτελεί μια αποδεκτή και έγκυρη μορφή έρευνας και δημοσιογραφικής πράξης. σε κάθε περίπτωση, ο δημοσιογράφος οφείλει να παρουσιάζει μια ολοκληρωμένη, αντικειμενική εικόνα, να διατηρεί ενημερωμένο αρχείο, να διασταυρώνει τις πληροφορίες του και να μπορεί να αποδείξει τα γραφόμενά του, προστατεύοντας παράλληλα τις πηγές του. στην έρευνα, σε πανεπιστημιακό επίπεδο, ο ερευνητής δεν πρέπει απλά να διασταυρώσει τις πηγές του, αλλά θα πρέπει να συνεχίσει μέχρι να βεβαιωθεί ότι δεν υπάρχουν άλλες εκδοχές της αλήθειας που δεν έχει ερευνήσει. μια σειρά από γνωστές περιπτώσεις στις Ηπα έχουν θέσει τη διερευνητική δημοσιογραφία σε ένα πολύ υψηλό επίπεδο, εφάμιλλο σε πολλές περιπτώσεις της πανεπιστημιακής έρευνας. Βεβαίως, εκεί υπάρχουν εξαιρετικά προγράμματα σπουδών και θεσμοθέτηση βραβείων, όπως το περίφημο βραβείο Pulitzer, το οποίο απονέμεται από την κορυφαία μεταπτυχιακή σχολή δημοσιογραφίας του πανεπιστημίου Columbia, στη δημοσιογραφία, τη λογοτεχνία και τη μουσική σύνθεση. το «Όλοι οι Άνδρες του προέδρου» είναι μια πολιτική και βιογραφική δραματική ταινία του 1976 για το σκάνδαλο Watergate, το οποίο εξανάγκασε σε παραίτηση τον πρόεδρο Richard Nixon, με πρωταγωνιστές τους Robert Redford και Dustin Hoffman. Βασίζεται στο ομώνυμο βιβλίο του 1974, με συγγραφείς τους Carl Bernstein και Bob Woodward, τους δύο δημοσιογράφους της Washington Post που αποκάλυψαν το σκάνδαλο. μια εξίσου ενδιαφέρουσα ιστορία, επίσης για τη Washington Post, παρουσιάζεται στην ταινία «The Post» του 2017, μια ιστορική δραματική ταινία με σκηνοθέτη και παραγωγό τον Steven Spielberg και πρωταγωνιστές τη Meryl Streep ως Katharine Graham, την πρώτη γυναίκα εκδότρια μεγάλης αμερικανικής εφημερίδας, και τον Tom Hanks ως Ben Bradlee, τον επί μακρόν αρχισυντάκτη. Η ιστορία της ταινίας διαδραματίζεται το 1971 και αναφέρεται στη δημοσίευση των διαβόητων εγγράφων του πενταγώνου, ενός συνόλου απόρρητων εγγράφων σχετικά με την 20ετή συμμετοχή της κυβέρνησης των Ηνωμένων πολιτειών στον πόλεμο του Βιετνάμ και νωρίτερα στη γαλλική ινδοκίνα τη δεκαετία του 1940. τα πιο πάνω για προβληματισμό σε σχέση με πρόσφατα περιστατικά διερευνητικής δημοσιογραφίας από γνωστούς και έμπειρους δημοσιογράφους τα οποία απασχόλησαν αρνητικά τον δημόσιο διάλογο.

Η ερευνΗτικΗ διαδικασια διεπεται από αυστΗρόυσ κανόνεσ και διαδικασιεσ, τισ όπόιεσ όι ερευνΗτεσ όφειλόυν να ακόλόυθόυν πιστα, αναλόγα με τΗν ερευνΗτικΗ μεθόδόλόγια και τΗν πρακτικΗ στόν τόμεα. όλό και συχνότερα Η ερευνΗτικΗ πρότασΗ πρεπει να τυγχανει εγκρισΗσ και αξιόλόγΗσΗσ από τΗν εθνικΗ επιτρόπΗ ΒιόΗθικΗσ κυπρόυ πριν αρχισει Η ερευνα