Cecilia AMV 4

AMV4

68 1001 004

INZAGE

Cecilia INZAGE.indd 1

1/06/17 08:53

Cecilia INZAGE.indd 2

1/06/17 08:53

Inleiding AMV4 Hallo!

In dit inzageboekje van Cecilia vind je het eerste hoofdstuk uit de handleiding voor de leerkracht en uit de vier werkboeken voor de leerling. Op die manier willen we je laten proeven van Cecilia, onze vernieuwende methode AMV, die niet vertrekt vanuit de partituur maar wel vanuit de ervaring en het zang- en speelplezier.

We overlopen even de materialen (alles fris uitgegeven in full color).

Voor de leerling: vier werkboeken (als pakket of los verkrijgbaar) Geniete boekjes voor de stevigheid = basisboeken - Ritme en melodie (oranje boek): vaste structuur = linkerpagina met ritmische oefening als voorbereiding op melodische oefening op rechterpagina (boomwhackers worden ingezet als begeleiding.)

- Samenzang en stemvorming (rood boek): partituurboekje: aandacht voor stemvorming en stemgebruik, correcte lichaamshouding, liedjes volgen de jaarcyclus, zang- en musiceerplezier staan centraal.

Scheurblokken (in priplakmapje): huiswerkblaadjes kunnen vlot mee naar huis of mee met de leerkracht ter correctie.

- Theorie (groen boek): alle nieuwe begrippen en kennis duidelijk gebundeld en uitgelegd, theorie wordt geoefend, leidt naar zelfstandig weten en werken.

- Gehoor (paars boek): gehoor wordt geoefend via luisterfragmenten, links naar bestaande muziek (klassiek en populair), draagt bij tot een brede culturele bagage.  Bij aankoop boeken krijg je toegang tot Cecilia.be: online oefenplatform, leerling kan thuis vrij theorie en gehoorskills trainen via speelse oefeningen. Als leerkracht kun je ook huistaken klaarzetten.

Voor de leerkracht: (als pakket of los verkrijgbaar) Handleiding (liggend A4, wire-o binding): hoe bouw je je les op, de oefeningen uit de verschillende werkboeken komen samen, bevat pianobegeleidingen (vanaf AMV2 in apart bijgeleverd boekje) Bordplaten (A3-formaat): geheugensteuntjes bij AMV1 en 2 = theoretische basisbegrippen, notenwaarden, handgebaren voor het handzingen, speelse evaluatieborden …  Bij aankoop boeken krijg je toegang tot de Leraarskamer: luisterfragmenten, PowerPoints als extra begeleiding bij het aanleren van de liedjes

3

Cecilia INZAGE.indd 3

1/06/17 08:53

Evolutielijn binnen Cecilia over de verschillende leerjaren heen De melodische, ritmische en theoretische ontwikkeling volgt minimum het leerplan zoals tot nu omschreven.

Cecilia werkt ook heel duidelijk aan de 6 artistieke competenties reeds opgenomen in de conceptnota DKO voorafgaand het toekomstige nieuwe decreet.

Cecilia houdt nog een extra troef in de hand: ze werkt ook aan de ontwikkeling van het harmonisch bewustzijn.

In Cecilia 1 bouw je de maatslag en gevoel voor de tel of puls op vanuit een levende metronoom: de leerlingen spelen de tellen van de maat op de boomwhackers met do en sol.

In het ritmische gedeelte is de teleenheid van de maat altijd zichtbaar als een ingekleurd liggend blokje. Zo ziet de leerling met welke boomwhacker hij/zij ‘aan de slag’ moet. Deze harmonische ondersteuning vormt vanaf het prille begin het harmonische bewustzijn en de tonale feeling.

In het melodisch gedeelte wordt veel aandacht besteed aan het leren intoneren, hiervoor wordt gebruikgemaakt van het handzingen.

Vanaf het tweede trimester worden in Cecilia 1 de begeleidingen uitgebreider aangeboden: 2-stemmig en daarna 3-stemmig.

Het intoneren gebeurt dan bovenop een eenvoudige harmonische basis.

Naarmate het schooljaar vordert worden de kansen op het samenspel groter.

Elke leerling kan tijdens het inoefenen van één volledige les tot vier verschillende muzikale rollen spelen. Telkens opnieuw daagt Cecilia de leerling uit om zijn/haar specifieke rol te spelen in het muzikale geheel. De grote afwisseling bevordert niet alleen het speel- en musiceerplezier; het spelend leren wordt een troef bij het zichtlezen.

In Cecilia 2 ga je met die basis verder aan de slag maar benoem je bewust wat je doet.

Tonica en dominant en later ook de subdominant, worden spilfiguren.

In Cecilia 3 ga je hierin nog een stap verder. De leerlingen leren ook zelf de akkoorden op I, IV en V schrijven en worden aangezet om zelf aan de slag te gaan. Hier en daar schrijven ze zelf een zangles op een eenvoudige harmonie.

In Cecilia 4 worden de leerlingen uitgedaagd ook zelf te schrijven en het eigen werk uit te voeren.

Er wordt bewust stevig gebouwd aan de zelfwerkzaamheid van de leerlingen met als doel: op het eind van de AMV-cursus geheel zelfstandig in staat te zijn moeilijke zaken te vereenvoudigen en zelf op te lossen.

Meer info of bestellen via: http://www.educatief.diekeure.be/cecilia of cecilia@diekeure.be Check ook de Facebookpagina: https://www.facebook.com/diekeure.cecilia/

4

Cecilia INZAGE.indd 4

1/06/17 08:53

Cecilia hdl cover.indd 1

Handleiding

1/06/17 08:55

AMV4

Cecilia hdl cover.indd 2

1/06/17 08:55

2

2

22

œ œœœ œ œ œ

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 1

œ

Ϫ 2

œ œœ œ

2

œ™ œ™œ™œ œ œ œœ œœ œœ œœœ™œœ œœ™œ™œ™ œ™œ™œ œ œ œœœ œœ™œ œ™œ™œ œ œœœ™œ œœ™œ™œ œœœœœœœœDeœkerktoonaarden œœ œ œ of modi œ œ œ œ œ œ œ™ œ™ œœ™œ œ™œœ œ œ™ œ œ œ œœ œœ™œœœœ™œ™ œ™ œœ™œœœœœ œœ œœ™ œ™ œ œ œœœ™œ œ™ œ œœœœœœœœ œœ œ

deel 1

1/06/17 08:55

AMV4

Handleiding

Ϫ

œ

2

Week 1

Week 2

Week 3

2

œ

œ œ œ œ œ œ œ™

œ

Fa Lydisch La Aeolisch

Gehoor

œœœœœ œ

œ œ œ œ™

œ œ œ œ™

Oefening 1: ritmisch aanvuldictee Tielman Susato, Bergerette sans Roch Mix & Fix oef. 1 Oefening 2: ritmisch verbeterdictee Oefening 3: ritmisch aanvuldictee, Re Dorisch

Ϫ

Oefening 7: ritmisch dictee Oefening 8: melo-ritmisch aanvuldictee, Mi Frygisch

Oefening 4: melodisch aanvuldictee, Re Dorisch Oefening 5: ritmisch dictee Oefening 6: luisterfragmenten: Dorische, Frygische, Lydische en Mixolydische modi

œ œ œ œ™

Re Dorisch

Ritme en melodie Oefening 1A-B Mix & Fix oef. 1B

Leesrace oef. 1

Ϫ

Oefening 3 Oefening 4 Mix & Fix oef. 4 Oefening 5 Leesrace oef.

21

œ

Oefening 6 Mix & Fix oef. 6 Oefening 7

Mi Frygisch

œ œ œ œ œ œ œ™Oefening œ™ 2 œ œ œ œ™

Samenzang en stemvorming Voorbij

Ϫ

œ

Scarborough fair2

Scarborough fair

Week 4 Evaluatie œ œ

Leesrace oef. 2

Evaluatie Oefening 8 Leesrace oef. 2

2

Evaluatie Ritmisch dictee Melodisch aanvuldictee Ritmisch herkenningsdictee

œ™ œ œ œ œ œ œ œ™ œ™ œ œMix œ& Fixœ™oef. 7 œ œ œ œ™ œ œOefening œ œ œ 9: œmelo-ritmisch dictee, La Aeolisch œ œ œ œ œ œ œ™ œ™ œ œ œ œ™ œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ

œ

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 2

Theorie

Oefening 1 Oefening 2 Oefening 3 Oefening 4

Oefening 5 Oefening 6

Oefening 8

œ œ Oefening œ œ œ 7œ

Oefening 9 Oefening 10

Evaluatie

1/06/17 08:55

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 3

wat

G

doe...

b &b b œ œ œ œ™

-

ik

œ

nœ

ook zing,

bij.

nœ

œ œ œ œ™

F‹

ik denk maar aan

œ œ œ œ

D‹7

'k Voel me nog steeds

œ œ œ œ™

F‹

één

œ

G(“4)

ding...

œ œ™

G(“4)

vo

œ -

œ

gel

œ -

œ

G7

vrij.

œ

weer...

G‹9

b & b b œ œ œ œ œ œ œ™

Hier zijn we

F‹

sa

1

Want wij zijn

b & b b ™™ œ œ œ œ

œ

sterk,

œ

œ œ

voor

wat moed,

't is

- men

Accelerando

'k Moet nog e ven zoe ken naar

F‹7/D

œ

3

sa

œ

- men

œ

sterk,

œ

-

be

œ

œ

vo

œ

weer goed

œ œ™

C‹

- re - sterk!

les

C‹

maar met jou er- bij komt al

G7

'k Voel me nog steeds

œ œœœœ œ œ œ™

- bij.

D‹7

be

œ

-

œ

-

‰™

œ

vrij.

- re - sterk!

gel

Herhaal het fragment klassikaal. Laat de kinderen zingen met partituur via de ppt die ter beschikking staat op: http://leraarskamer.diekeure.be/cecilia.

ook

Wat ik

C‹

F‹7/D

voor

œ

œ œ œ ™ œ

't is

G‹9

weer...

œ

G

b & b b œ œ œ œ™

Hier zijn we

C‹

b6 & b b8 œ œ œ œ™

Tekst en muziek: Els Mussels G7

Zet het gesprek verder. De vakantie is voorbij. Het fragment eindigt met de woorden: ‘Ik denk maar aan één ding …’

Waaraan moeten de kinderen hierbij spontaan denken?

Heet iedereen welkom en voer een kort gesprek met de kinderen. Zijn ze klaar voor de nieuwe start?

Wat zijn de verwachtingen dit schooljaar?

Ga na het gesprek over naar de eerste twee notenbalken van het lied.

Zing het fragment voor en laat de kinderen aandachtig luisteren.

Vraag naar de toonsoort, Groot of klein?

Vraag naar de maatsoort, hoekig of wiegend?

SZ&SV: p. 2 Voorbij

Inleiding

15’

Lesverloop

Werkboek

Fase

Week 1, les 1 60 min.

Ppt: Voorbij

Organisatie

1/06/17 08:55

deel 1

Handleiding

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 4

C‹

weer...

b6 & b b8 œ œ œ œ™ Hier zijn we

F‹7/D

b & b b œ œ œ œ™

ook

doe...

G‹9

G

œ

't is

G‹9

œ

voor

-

œ œ œ œ™

œ

ik

bij.

nœ

nœ

-

œ

gel

œ

gel

-

-

‰™

vrij.

œ

G7

vrij.

œ

Tekst en muziek: Els Mussels G7

œ

F‹

œ œ œ œ™

vo

œ

-

G(“4)

G(“4)

ding...

œ œ™ één

'k Voel me nog steeds

D‹7

œ œ œ œ

ik denk maar aan

œ

F‹

œ œ œ œ™

weer goed

œ œ™

C‹

vo

G7

les

'k Voel me nog steeds

-

œ œ œ™ maar met jou er- bij komt al

œ œœœ œ

- bij.

D‹7

ook zing,

œ

voor

œ œ

wat moed,

't is

G

wat

Herhaal het fragment en ga alleen verder met voorzang van het verdere lied.

Wat ik

C‹

weer...

b &b b œ œ œ œ™ Hier zijn we

F‹7/D

b & b b œ œ œ œ œ œ œ™ 'k Moet nog e ven zoe ken naar

œ

œ

œ

œ

œ

œ

œ

œ

œ

œ

Accelerando Projecteer de volgende dia en herhaal het fragment gezamenlijk terwijl de kinderen de partituur meelezen.

F‹ (Eerste zin komt ook voor in het vorigeC‹ 1 in het fragment?

Wat valt er op fragment.)

b & b b ™™ œ œ œ œ œ

œ

œ

œ

œ

œ

Ϫ

Uj œ œ™

Vanaf hier werken de kinderen vanuit hun werkboek Samenzang en stemvorming met partituur.

Herhaal hetWant volledige eerste van hetsterk, lied. Stuur intonatie werk wij zijn sa deel sa -demen sterk,bij enbe re - sterk! be - re - sterk!

- men - af.

De laatsteG7 woorden van het fragment geven aan dat het schooljaar goed C‹ wordt omwille van de klasgenootjes.

b &b b œ

b & b b nœ œ œ

be

- ter!

œ bœ œ œ œ œ œj œ

sa - men doen dat doen we

- ten

we

œ in

œ

meer

œ

- jaar!

œ

C‹

school

œ nœ ™ steeds

œ top

4

œ

U j Ϫ

- ter!

œ œ œ œ œ œ œj œ

Sa - men zijn we veel com - ple

œ de

C‹

Haal

Ϫ

2

œ no

œ - baar?

-

œ

œ Re

j œ

ten

-

œ

- ken

U Ϫ

leer!

œ

maar!

™™

Geef de kinderen het woord. Wie is blij dat hij/zij in deze klas zit? Wie is blij met de andere kinderen uit de klas?

‘Samen sterk’ is het thema van het refrein van dit lied. Het refrein is ook een pittige canon. door, wij gaan door, wij kinderen. gaan er - voor!

Vestig de Wij aandachtgaan op de lichaamshouding en op de uitdrukking van de F‹ C‹verwachting …

2 Blije gezichten, open gelaatsuitdrukking, rechte houding, fier, trots, vol Bouw de lichaamshouding van kop tot teen helemaal op.

Werk per zin met de volledige klas. Verdeel daarna het koor in drie groepen.

Want wat we

we

œ jaar,

œ

œ

Voer de canon G7 uit met herhaling. Bespreek het resultaat, stuur bij en herhaal. Kies C‹ bij elke nieuwe inzet een

- men

F‹

œ

mooi

œ

2

andereb groep om de canon op te starten. &b b œ œ œ œ œ

Sa

3

b & b b œ œ nœ 2

œ

Het wordt een

G7

b & b b nœ

1/06/17 08:55

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 5

weer...

G‹9

gaan

œ

we

- men

Sa

fijn!

œ

Sa

œ -

jaar,

œ

men

œ

top

œ

steeds

œ

naar

œ

de

œ

- jaar!

C‹

œ

in

œ

- ter!

school

meer

œ nœ ™

be

œ sterk,

door,

- men

œ œ

gaan

Ϫ

œ

œ

-

‰™

œ

vrij.

œ

er - voor!

- ter!

- re - sterk!

gel

Uj œ œ™

be

œ

-

œ

œ

C‹

fi

Ϫ

Haal

de

œ

œ

-

œ

-

nish

- baar?

2

no

œ

C‹

œ

-

- lijn!

- ken

U Ϫ

Re

œ

ten

j œ

U j Ϫ

œ maar!

leer!

Sa - men zijn we veel com - ple

j œ œ œ œ œ œ œ œ

C‹

wij

œ

C‹

be

œ

weer goed

- re - sterk!

les

œ œ™

C‹

vo

œ

™™

5

Je sluit de les samenzang af door het volledige lied te zingen. Vraag de kinderen zich extra schrap te zetten voor het refrein want de Accelerando zal zich laten voelen.

(Accelerando = geleidelijk versnellen)

't Wordt

G7

œ

mooi

Het wordt een

2

œ

œ

we - ten F‹ 2

œ

b & b b œ œ nœ

b & b b nœ

gaan

œ

sa

œ

sa - men doen dat doen we

œ

3

wij

œ

sterk,

œ

-

C‹

maar met jou er- bij komt al

G7

'k Voel me nog steeds

œ œ œ œ™

œ œœœ œ œ œ œ™

- bij.

D‹7

nœ

j œ bœ œ œ œ œ œ œ

œ

G7

œ

œ œ

voor

œ

wat moed,

't is

œ

- men

door,

F‹

b &b b œ

Want wat we

2

b œ & b b nœ œ

Wij

G7

œ

sa

Want wij zijn

b &b b œ

F‹

1

b & b b ™™ œ œ œ œ

Accelerando

'k Moet nog e ven zoe ken naar

F‹7/D

b & b b œ œ œ œ œ œ œ™

Hier zijn we

b &b b œ œ œ œ™

1/06/17 08:55

deel 1

Handleiding

Kern 15’

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 6

R&M: p. 2 Oef. 1A

Animato

™™68 ¿ ™ ¿ ¿ ¿ ™ ¿ ¿

¿™ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿

¿

Zet dit ritme op het bord. Vraag het ritme te klappen. Geef de kinderen even voorbereidingstijd.

¿ ¿ ¿™

™™

™™

™™

™™

Animato

™™

¿ ¿ ¿™

¿ ¿ ¿™

™™68 ¿ ¿ ™ ¿ ¿ ¿ ™ ¿ ¿ ™ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ™ ¿ ¿ ¿ ™ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ™

™™68 ¿ ™ ¿ ¿ ¿ ™ ¿ ¿

¿ ¿ ¿™

Animato

Bespreek de term animato. (= levendig, met zin, met plezier) Laat de kinderen uitvoeren wat er staat. Stuur eventueel bij en herhaal indien nodig.

Voerden de kinderen het ritme uit met de nodige ‘animo’?

Animato

™™68 ¿ ™ ¿ ¿ ¿ ™ ¿ ¿

¿™ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿

¿™ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿

¿

¿

Pas de partituur aan. Verander elke siciliano in een doorgeschoven siciliano.

Laat de kinderen nadenken over het nieuwe ritme, geef ze even testruimte.

Wie speelt het ritme voor? Laat de kinderen elkaar bijsturen en herhaal de oefening klassikaal.

¿

™™68 ¿ ™ ¿ ¿ ¿ ™ ¿ ¿

™™

¿™ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿

™™68 ¿ ¿ ™ ¿ ¿ ¿ ™ ¿ ¿ ™ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ™ ¿ ¿ ¿ ™ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ™

Laat de kinderen de partituur opzoeken in het werkboek en werk op deze manier verder.

De kinderen herkennen in het werkboek letterlijk de voorafgaande ritmische voorbereiding.

In de partituur volgen nog vier lege maten met daarboven Tacet. Sta stil bij deze term. (Tacet = zwijgen)

Sta stil bij de opdracht boven de oefening. De ritmische lijn dient als begeleiding bij de volgende zangles.

Voor de oefening al klappend uit, maar sta vooraf nog even stil bij de vorm van de oefening.

Begeleid de oefening met de pianobegeleiding.

Begeleiding, zie bijlage.

Laat de kinderen deze oefening thuis verder goed voorbereiden.

Ze kruisen aan op welke manier ze deze oefening volgende les willen brengen.

Claves? Djembé? Of een andere mogelijkheid?

6

Bordschema

1/06/17 08:55

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 7

15’

GEH: p. 2 Oef. 1

œ œ œ

Maak na elke zin een klassikale verbetering.

& Ϫ

D

C

7

œ

Ϫ

œ œ

j œ

Ϫ

j & ™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

& œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

B

A

6 j &8 ™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ j œ

™™

Terwijl de muziek speelt, volgen de kinderen met de vinger de melodielijn mee.

Doe hetzelfde via projectie of op het bord. Waar herkennen de kinderen œ™ œ œ œ het œ œ œnieuwe œ™ œ™ ritme: œ œ œ œ™ œ ?œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ Kunnen ze de plaats ontdekken en aanduiden? Laat de plaats in de partituur markeren.

2 Vraag de kinderen of ze enig idee hebben wie deze muziek schreef. œ œ Tielman Susato werd (vermoedelijk) geboren in Duitsland. Hij woonde in Antwerpen waar hij stadsmuzikant was.

Daarnaast was hij een van de eerste muziekuitgevers. Hij was ook verbonden aan de Antwerpse kathedraal als kalligraaf.

Herbeluister het fragment en bespreek de plaatsing van het nieuwe ritme. (Laatste notenbalk, eerste tel na de maatstreep.) Laat dit ritme alvast aanvullen.

Hierna werk je per zin. (A-B-C-D) Speel zelf de melodie en laat de kinderen pulseren, de tellen zetten en het ritme aanvullen bij de melodie. Speel elke zin drie keer.

Het fragment kun je ook terugvinden in deze playlist op Deezer: http://www.deezer.com/playlist/2141303062?utm_source=deezer&utm_content=playlist-2141303062&utm_ term=4629239_1473068067&utm_medium=web

Luister samen met de kinderen naar dit fragment: Tielman Susato, Basse dance nr. 2: Bergerette sans Roch. https://www.youtube.com/watch?v=6f2sa0pMJlw

1/06/17 08:55

deel 1

Handleiding

Slot 15’

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 8

Het ritme dat gevonden werd bij de vorige gehooroefening is niet het originele ritme dat Susato gebruikte.

Het werk werd geschreven in maat 6/4.

Bespreek wat moet gebeuren om het ritme in de oorspronkelijk schrijfwijze weer te geven.

(Ik maak alles één keer groter.)

Duid de opdracht. Ook deze oefening verwerken de kinderen zelfstandig.

Het volledig afwerken van deze en voorgaande oefening wordt ingezet als huistaak tegen volgende les.

GEH: p. 2 Mix & Fix Oef. 1

THEO: p. 7 Oef. 1

Laat de kinderen zelfstandig werken aan deze taak.

Leesrace: Deel 8 Oef. 1A-1B

In dit deel kun je heel goed trainen op het snel en vaardig lezen in een gemengde partituur met solsleutel en fa-sleutel.

Eén oefening bestaat uit drie leesuitdagingen: A: Tempo lezen B: Akkoorden lezen C: Ritmisch noten lezen

Bij elke nieuwe oefening breidt de tessituur verder uit.

De tessituur wordt steeds vooraan weergegeven bij elke A-oefening.

Oefening 1A: Zet de metronoom op 80 en laat de kinderen alle noten lezen.

Vraag de kinderen thuis verder te trainen en het tempo daarbij op te drijven naar 100.

Oefening 1B: Laat de kinderen de noten lezen van onder naar boven. In deze oefening kun je met de pauzes spelen.

Laat de eerste oefening lezen met pauze, daarna lezen de kinderen dezelfde oefening zonder pauze.

Wat zijn de bevindingen? Laat de kinderen aan het woord.

Ook deze oefening wordt in het oefenschema opgenomen.

8

1/06/17 08:55

SZ&SV: p. 2 Voorbij

R&M: p. 2 Oef. 1A

Inleiding

Kern

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 9

10’

9

Herhaal de ritmische oefening. Laat de kinderen het ritme uitvoeren op de gekozen wijze.

Wees attent op de correcte uitvoering indien nodig. œ™ œvan œ œ het œ œ œnieuwe œ™ œ™ ritme: œ œ œ œ™ œ. Stuur œ œ œ™ bijœ œen œ œverbeter œ œ Begeleid de oefening op de piano.

2 Begeleiding, zie bijlage. œ œ Maak even tijd voor wat solobeurten.

Tip: Maak een opname van het eindresultaat. Bespreek het klinkende resultaat. Wat valt op? Wat valt tegen?

Waar moet het klaskoor dit jaar goed aan werken? Zet enkele werkpunten op een rij en hang ze uit in de klas.

Wanneer de kinderen de werkpunten omzetten in kwaliteiten, zet je dat extra in de verf en afficheer je ook deze vooruitgang.

Hierna neem je het lied door vanaf het begin. Spreek een volgorde af om het inzetten van de canon vlot te laten verlopen.

Oefen het volledige lied enkele keren en begeleid op de piano met de akkoorden bij het lied.

Laat de kinderen het lied nu ook eens uit het hoofd zingen.

Stel de kinderen bij aanvang van de les meteen op in koor.

Herhaal het refrein van het lied ‘Voorbij’.

Laat de kinderen met de partituur zingen in het werkboek.

Let op de intonatie, articulatie en lichaamshouding. Geef voldoende tips om de stemmen goed te laten klinken.

Eindletters goed? (k…r…)

Articulatie goed? (snelle loopjes: Want wat we samen doen, dat doen we beter …)

Middenrifsteun goed? (Top schooljaar …, Reken maar! …)

Intonatie goed? (dalende melodie, niet wegzakken) Oefen het refrein enkele keren en begeleid op de piano met de akkoorden bij het lied.

Splits na het oefenen je klas in drie groepen en zing het refrein in canon.

Oefen expliciet het einde van de canon met de aangehouden noten onder de fermates.

Bespreek nadien de prestatie. Wat ging goed? Wat ging minder goed? Hoe kan het nog beter?

Zet de canon opnieuw in met als doel het klinkende resultaat te verbeteren.

Werkboek

Fase

30’

Lesverloop

90 min.

Week 1, les 2

Vrije ruimte voor een klas in kooropstelling Ppt: Voorbij

Organisatie

1/06/17 08:55

deel 1

Handleiding

15’

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 10

Ϫ

œ

2

Mix & Fix p. 3 Oef. 1B

R&M: p. 2 Oef. 1B

Maak even tijd voor een korte analyse van de zangles. Wat valt op in de partituur?

- geen voortekening - solsleutel en fa-sleutel gemengd - één- en tweestemmigheid - gedeelte in fa-sleutel is quasi een herhaling van het gedeelte in solsleutel Laat de kinderen de toonaard bepalen. Welke twee belangrijke elementen moeten hiervoor gecheckt worden?

(Voortekening en eindnoot) Laat de kinderen luidop denken.

Geen voortekening wijst de toonaard Do Groot of la klein aan.

Eindnoot re is dan een vreemde zaak.

Zing samen de eerste twee notenbalken om te laten voelen dat re wel degelijk de tonica is. Vraag naar de sfeer van de muziek. Hoe klinkt deze melodie? (oud, strijdlustig …)

œ

œ œ œ œ œ œ œ™

Maak nu eerst even tijd om het kader in te vullen op p. 3 bij Mix & Fix. Geef duiding bij de Dorische modus. Begeleid de kinderen bij het maken van enkele kleine notities en aanvullingen.

Ga daarna verder met de zangles. Herhaal de twee eerste notenbalken. Laat de kinderen deze notenbalken vergelijken met de volgende twee. Wat merken ze op? (De sleutel verandert en hier en daar verandert het ritme œ™ œ œin œ œ™ œ.) œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ Geef even voorbereidingstijd en vraag een solobeurt. Laat de kinderen elkaar bijsturen en verbeteren.

Ga hierna verder naar de laatste notenbalk.

Splits de klas in twee groepen.

Groep 1 zingt de onderste stem.

Groep 2 zingt de bovenstem.

Laat eerst elke stem apart zingen en zet de stemmen daarna samen.

Wissel de groepen om en zing opnieuw.

Hierna neem je de zangles volledig vanaf het begin. Zet de aandacht nog eens scherp op de vorm van de les.

(Da Capo al fine) Voor de laatste zangbeurt splits je de klas in drie groepen.

Groep 1 zingt de onderste stem.

Groep 2 zingt de bovenstem.

Groep 3 speelt het begeleidende ritme.

Laat de kinderen de zangoefening thuis goed herhalen tegen de volgende les.

10

Potlood

1/06/17 08:55

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 11

15’

X

X

¿¿¿ ™

Werk op dezelfde manier elke oefening af.

11

¿ ™ ¿¿ ¿ ™ ¿¿¿ ¿ ¿ ™ ¿¿ ¿ ™ ¿ ¿ ™ ¿¿¿¿ ™ ¿¿ ¿ ¿ ™ ¿¿ ™

B

œ ?œ œ œ™

¿ ¿ ¿™

¿™ ¿¿ ¿™ ¿¿¿ ¿™ ¿¿ ¿™ ¿¿ ¿™ ¿¿¿¿™ ¿¿ ¿™ ¿¿ ¿™

X

6 A¿ ¿ ™ ¿¿ ™ ¿¿ ¿ ™ ¿¿¿¿ ¿ ¿ ¿ ™ ¿¿ ¿ ¿ ™ ¿ ¿ 8

6 ¿™ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿ ¿ 8

X

Duid de opdracht. De kinderen horen een ritme van vier maten. Waarœ™ verandert œ œ œ œ œ œhet œ™ ritme œ™ naar œ œ œ œ™ Geef drie luisterbeurten.

2 Stap 1: Waar zit de fout? Kruis aan in de partituur. œ œ Stap 2: Controle.

Stap 3: Schrijf het gewijzigde ritme op de onderste lijn.

GEH: p. 3 Oef. 2

X

Deze oefening werd thuis verder verwerkt. Vraag naar het werkproces. Is alles goed gegaan?

Wie heeft moeilijkheden ondervonden? Zo ja, welke dan?

Verzamel de gemaakte oefeningen en verbeter het werk tegen de volgende les.

THEO: p. 7 Oef. 1

œ œ œPotlood, œ œ œ gom

1/06/17 08:55

deel 1

Handleiding

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 12

GEH: p. 3 Oef. 3

Vraag nog eens naar de naam van de oude modus die de kinderen net leerden bij oef. 2 in hun boek Ritme en melodie. Zing de modus stijgend en dalend. Duid de opdracht.

Speel elke oefening vier keer. En verbeter elke stap klassikaal.

A

B

6 &8 œ œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ ™ œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ ™ œ™ œ œ œ œ C

D

œ œ ™ œ œ œj œ œ ™ œ œ œ œ ™ & œ™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ™

Stap 1: De kinderen zetten de vier teltekens (rechtstaand streepje) onder de noten.

(Twee luisterbeurten, meteen klassikaal verbeteren.)

Stap 2: De kinderen zetten de maatstreep op de juiste plaats. (Vlak voor het derde telteken.)

(Geen extra luisterbeurt, dit is denkwerk.)

Stap 3: De kinderen groeperen de noten per tel. (Stokken aan de noten, dakje erop, puntje erachter.)

(Geen extra luisterbeurt, dit is denkwerk.)

Stap 4: De kinderen werken de ritmes af. (Één luisterbeurt, hierna opnieuw klassikaal verbeteren.)

Verzamel hierna de werkblaadjes gehoor met daarop oef. 1-2-3. Evalueer het werk van de kinderen.

12

Potlood, gom Groene balpen

1/06/17 08:55

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 13

13

Maak hierna gezamenlijk oefening 5. Lees vooraf de betreffende rubriek bij Alles op een rij, ‘Kerktoonladders omzetten’.

Verzamel de twee afgewerkte oefenbladen en maak de verbetering tegen de volgende les.

Sta even stil bij de namen en de theorie van de oude kerktoonaarden. Laat de kinderen de namen van de toonladders opnoemen. Kom zo tot het ezelsbruggetje onderaan oefening 2.

Met de eerste letter van elke modus kun je de volgende zin maken: Ik dompel frieten liever. Mix alleen lokaas!

THEO: p. 8 Oef. 5 p. 4 Alles op een rij

Inleiding

10’

Lesverloop

Werkboek

Fase

Maak meteen tijd voor solobeurten. De kinderen tonen hun trainingsresultaten.

Duid de opdrachten van de drie oefeningen. Laat de kinderen zelfstandig werken en laat ze van achter naar voor werken. (Start met oefening 4, dan 3, dan 2.)

De volledige afwerking van deze oefeningen wordt ingezet als huistaak.

Op deze manier staat het herhalen van de namen van de modi thuis nog eens op het menu.

THEO: p. 7-8 Oef. 2-3-4

Leesrace: Deel 8 Oef. 1A-1B

Lees samen de ontstaansgeschiedenis van oude kerktoonaarden. Wijs op het wonderlijke feit dat de Ionische en Aeolische modi nog steeds dienstdoen!

Stel je voor dat je nog steeds dezelfde medische middelen zou gebruiken als in de Middeleeuwen!

THEO: p. 2 Alles op een rij

Week 2, les 1 60 min.

5’

15’

Slot

Potlood

Organisatie

1/06/17 08:55

deel 1

Handleiding

Kern 15’

20’

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 14

R&M: p. 3 Oef. 2

De bovenstem van deze oefening is een pure herhaling. Wat de kinderen reeds leerden in AMV 3 moet hen in staat stellen deze bovenstem uit de mouw te schudden.

De onderstem bevat het nieuwe materiaal. Bereid de onderstem samen van de oefeningen A-B-C voor.

Geef de kinderen de nodige autonomie.

Geef voorbereidingstijd en werk met solobeurten. Laat de kinderen elkaar bijsturen en verbeteren.

Verdeel de klas in drie groepen.

Groep 1 speelt oefening A. Groep 2 speelt oefening B. Groep 3 speelt oefening C. Laat de kinderen zelfstandig beslissen wie binnen de groep de bovenstem of onderstem uitvoert.

Sluit af met het bestuderen van de onderstem van de oefeningen D en E. Laat de kinderen stevig pulseren of de maat slaan en werk per twee maten verder.

Geef even bedenktijd en laat dan meteen daarna gezamenlijk uitvoeren.

Vraag deze oefeningen thuis goed te herhalen voor de evaluatie van deze oefening volgende les.

j ¿ ¿™ ¿ ¿ ¿™

Duid zes kinderen aan om de ritmepartij te vertolken en herhaal deze zangles. De kinderen werd gevraagd deze oefening thuis goed te herhalen. Evalueer de prestatie en stuur bij. Schuif indien nodig de rollen nog eens door.

¿™ ¿ ¿ ¿ ¿

R&M: p. 2 Oef. 1B

j ¿

œ œ ™ œ œ œ™ J

Duid de opdracht. Net nog werd de zangles in Re Dorisch uitgevoerd.

Speel elke oefening vier keer en maak de klassikale verbetering na elke oefening.

¿™ ¿ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿

B

D

™ œ œ œ œ œ™ œ œ j œ œ œœ

¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿™

j œœ œ œ™ œ œ j ¿

GEH: p. 4 Oef. 4

12 ¿ ™ 8

A

œ™ œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ

C

¿™ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿

12 & 8 œ™ œ™ œ œ œ œ ™ œ œ &

14

Potlood, gom Groene balpen

1/06/17 08:55

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 15

15’

Slot

j ™ ¿ ¿¿¿¿ ¿ ¿ ¿ ™ ¿¿ ™

B

Deze oefening is een verlengstuk van de vorige leesopdracht (dezelfde tessituur).

De schrijfoefening zet je in als huistaak tegen de volgende les.

Geef de leesoefening eerst een volledige ritmische leesbeurt. (puls/maatslag + lezen op ‘pam’) Geef de kinderen even voorbereidingstijd om de noten te lezen in het juiste ritme.

Lees de oefening klassikaal. Deze oefening wordt in het wekelijks oefenschema opgenomen.

THEO: p. 9 Oef. 6

Leesrace: Deel 8 Oef. 1C

15

Deze oefening is een echte uitdaging. Er zijn heel wat noten met hulplijnen.

Bepaal vooraf de tessituur van de oefeningen in de solsleutel en fa-sleutel (lage re-hoge fa).

Geef de kinderen per maat een heel korte voorbereidingstijd en duid daarna meteen een solist aan.

Zorg ervoor dat iedereen in de klas aan de beurt komt. Herstart de oefening vanaf het begin, maar schort de voorbereidingstijd op.

Geef de kinderen de opdracht deze oefeningen dagelijks te trainen tegen de volgende les.

jD ™ ™ ™ ¿ ¿¿¿¿¿ ¿¿ ¿¿¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿¿ ¿¿¿ ¿ ¿ ‰ ¿ ™

C

6 A¿ ¿ ™ ¿¿ ¿ ¿ ¿ ™ ¿¿ ¿j ¿ 8

Lees elke oefening minstens vier keer. De kinderen werken zelfstandig maar stap voor stap.

Maak vooraf een bordschema van het stappenplan.

Stap 1: Hoeveel noten hoor ik? Ik noteer de notenkopjes. (twee luisterbeurten) Stap 2: Waar hoor ik de tellen? Ik noteer de teltekens (I). (één luisterbeurt) Stap 3: Waar zet ik de maatstreep? Ik zet de maatstreep vlak voor de derde tel. (geen extra luisterbeurt) Stap 4: Welk ritme schrijf ik? Ik groepeer noten per tel en werk de ritmes af. (één of twee luisterbeurten) Maak een klassikale verbetering na elke oefening.

Maak vooraf voor elk kind een kopie van de luisterwijzer of laat hen de luisterwijzer uit hun werkboekje scheuren. Potlood, gom De luisterwijzer biedt een overzicht van alle binaire en ternaire ritmes die de kinderen leren verwerken.

Groene balpen Markeer samen de ritmes die ze al kennen. De kinderen houden tijdens het schooljaar de ritmische ontwikkeling Luisterwijzer op deze manier verder bij.

De luisterwijzer vind je op de leraarskamer: http://leraarskamer.diekeure.be/cecilia.

R&M: p. 4 Oef. 3

GEH: p. 4 Oef. 5

1/06/17 08:55

deel 1

Handleiding

Fase

Week 2, les 2 Werkboek

90 min.

Lesverloop

œ

œ

œ

and

œ

thyme.

˙™

Fair? shirt. land.

Fair?

˙™

œ

Re With Be Re

Œ

-

Organisatie

Inleiding 30’

˙

- ma - ry

œ

œ

œ

œ

-

who the who

there. work. strand. there.

one nee and one

lives dle sea lives

to nor ter to

˙™

SZ&SV: p. 4-5 Scarborough Fair

3 j Vanuit de oorspronkelijke tekst: van ‘grows merry in time’ naar ‘rosemary and thyme’. œ œ œ 4 & œ œ œ™ œ œ œ

œ - sley,

œ Par

œ

-

œ

16

rose

œ

˙ -

ber no salt the

-

œ ber ˙

me seams wa me

sage,

Zet daarna het luisterfragment nog eens in en laat de kinderen hun houding corrigeren. bor - ough go - ing Scar 1. Are you to Bouw ook je eigen lichaamshouding mee op van voeten tot hoofd. me her make cam 2.

Tell to a bric Gebruik bij3.het Fair me himvan het findScarborough cre tekst.

Tellaanleren to lied de ppt an omwilleavan de Engelse of Deze staat ter beschikking op you http://leraarskamer.diekeure.be/cecilia. go - ing Scar bo - rough 4. Are to Begin met deze zin:

3 &4 Œ

mem out tween mem

& œ &

˙

Ppt: Terwijl de kinderen zich opstellen in het koor, speelt deze achtergrondmuziek. Daag de kinderen uit om zo stil Scarborough en toch zo snel mogelijk in het koor te staan.

Fair https://www.youtube.com/watch?v=mGfUszwN5x0 Wie kent het lied dat werd gespeeld? Wie heeft het ooit al eens gehoord?

Scarborough Fair is een heel oud Engels volkslied, bekend door de uitvoering van Simon & Garfunkel.

De link laat een energieke versie horen van The Gothard Sisters.

Duid de Dorische modus van het lied. Vertel wat over de tekst: Een jongeman draagt de luisteraar op om aan zijn voormalige geliefde een aantal onuitvoerbare opdrachten door te geven: Het naaien van een zoomloos hemd, het dan te wassen in een droge bron …

Hij voegt eraan toe dat hij ze terug zijn geliefde zal maken als ze deze opdrachten goed uitvoert.

De jongedame antwoordt door haar geliefde op haar beurt ook een reeks onuitvoerbare opdrachten te geven: Oud Engels volkslied.

Het zoeken van een stuk land tussen de zee en het strand.

Bewerking: Els Mussels Leuke anekdote: de woorden ‘rosemary and thyme’ zijn er als een vergissing ingeslopen.

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 16

1/06/17 08:55

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 17

œ you œ

you œ œ ˙ ˙ œ sage, Par œ - sley,

œ œ go

œ go œ -

-

œ to œ

œing œto œ œ - maœ - ryœ rose

œ ing œ œ and œ

Scar

Ϫ Scar Ϫ -

bor

- ough

˙™ thyme. ˙™

j œ œ j bor - ough œ œ

Fair?

˙™ Fair? ˙™ ˙ ˙

-

œ

œ

œ

ber mem no the salt ber -

-

œ

˙

-

œ

me seams ber wa me

˙ œ

œ

-

me

œ

to nor ter to

˙ œ

once

was

a

true

œ

œ

love

œ

one to nee and one

œ

œ

of

œ

˙™

mine.

˙™

˙

˙

one - who dle lives work. there. sea the strand. lives who there.

œ œ œ œ œ ˙™˙™ who lives there.

Œ

17

De eerste twee strofes worden gezongen door de jongens, de volgende twee door de meisjes.

Oefen de verschillende strofes met het jongens- en meisjeskoor. Betrek de wachtende partij bij het bijsturen en de afwerking.

De tweede stem en het in scène zetten van het lied laat je wachten tot de volgende les samenzang.

mine. of love true a was once She mine. of love true a be she'll Then Overloop de eerste vierhe'll dia’s van ofwel een mine.of een meisje. Op deze manier of jongen love truestaat bede ppt. Opa elke dia Then wordt duidelijk wie dewas strofe moeta zingen. mine. of love true once He gemaakt

She

œ & ˙ ˙ œ œ Zing de volledige strofe en herhaal een aantal keer.

& ˙

mem outRe tween mem

œ &3 œ &4

Œ

Oud Engels volkslied.

Bewerking: Els Mussels

Par - sley, sage, rose - ma - ry and thyme.

Laat de twee zinnen daarna door de kinderen zingen.

Ga verder met de laatste twee zinnen van het lied. Zing notenbalk na notenbalk voor en laat nazingen.

1. Are

& Œ & Œ

3 &4 œ 3 & 41. Are œ

Zing voor en laat nazingen. Let op een goede intonatie. Controleer de steun van het middenrif.

Oud Engels volkslied.

Zing de eerste zin van het lied en laat de kinderen antwoorden met ‘Parsley, sage, rosemary and thyme’.

Bewerking: Els Mussels

1/06/17 08:55

deel 1

Handleiding

Kern

¿

¿

¿

niet pluis!

¿

™™

Potlood

Potlood, gom Groene balpen

Potlood

Lees de hele oefening één keer klassikaal. Maak dan tijd voor solobeurten. Laat elk kind zelf verwoorden hoeveel Potlood kwaliteit hij/zij leverde. Laat ze zelf verwoorden wat goed ging en wat beter kan.

¿

is

¿™

¿

Dit

R&M: p. 4 Oef. 3

œ raar!

Duid de opdracht. Laat de kinderen per twee samenwerken aan deze oefeningen.

Verbeter de oefeningen nadien klassikaal.

25’

2

¿

¿™

¿

œ

¿

niet thuis?

is

R&M: p. 5 Oef. 4

¿ je

Dit

Geef de kinderen even de tijd om het kader Mix & Fix aan te vullen. Vraag de kinderen voor kleine taken de nodige zelfstandigheid. œ œ œ œ œ œ œ™ œ™ œ œ œ œ™ œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ In deze les komt een nieuw ritme voor het eerst œ™ aan bod: Zet deze speelse tekst op het bord. Laat de kinderen het ritme zoeken.

¿ Ben

THEO: p. 9 Oef. 7-8

Mix & Fix Oef. 4

6¿ 8 Kie - ke - boe,

10’ GEH: p. 5 Oef. 6

Deze oefening benader je als zichtlezing: Notenbalk 1: zichtlezing per twee maten (twee solisten) Notenbalk 2: tutti Notenbalk 3: zichtlezing per twee maten (twee solisten) Notenbalk 4: tutti Begeleid op de piano.

Begeleiding, zie bijlage.

Herhaal deze solo-tutti werking een aantal keer. Zing afsluitend de les volledig tutti.

Vraag de kinderen deze oefeningen thuis goed te herhalen.

Slot 25’

18

Deze oefening vraagt een subjectieve benadering van elk luisterfragment. Vertel dat in de Griekse oudheid muziek ten dienste stond van lichaam en geest.

Nu kennen we dat ook nog op een bepaalde manier: - Muziek wordt ingezet als therapie, muziektherapie. We kennen relaxatiemuziek.

- Muziek wordt ingezet om je aankoopgedrag te beïnvloeden, muzak heet dat.

Lees samen de opdracht bij oefening 6. Laat verstaan dat er verschillende mogelijke antwoorden zijn.

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 18

1/06/17 08:55

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 19

Leesrace: Deel 8 Oef. 1C

R&M: p. 6 Oef. 5

19

Maak meteen tijd voor solobeurten. De kinderen tonen hun trainingsresultaten.

De tijd die nog rest vul je in met toonmomenten. Laat de kinderen de oefeningen thuis herhalen.

Elk duo kiest twee noten waarvan ze denken dat ze goed samenklinken. Met deze twee noten bereidt het duo de oefening voor als volgt: Samen: bovenste lijn.

Samen: onderste lijn.

Tweestemmig: bovenste lijn + onderste lijn.

Binnen het duo wordt gekozen wie de onderstem en wie de bovenstem speelt.

Verdeel de klas in drie groepen: Groep 1 bereidt oefening A voor.

Groep 2 bereidt oefening B voor.

Groep 3 bereidt oefening C voor.

Laat de kinderen per twee samenwerken tijdens de voorbereiding van deze oefening.

De fragmenten kun je ook terugvinden via deze link op Deezer: http://www.deezer.com/playlist/2141303062?utm_source=deezer&utm_content=playlist-2141303062&utm_ term=4629239_1473068067&utm_medium=web

What shall we do with the drunken sailor: https://www.youtube.com/watch?v=qGyPuey-1Jw&list=PLbpecKNRB7tVpY7ifZCa3pnmL2VHViLK- &index=1
 Solea, Miles Davis: https://www.youtube.com/watch?v=AHEzyqhDASw&index=2&list=PLbpecKNRB7tUcchLZ1iq4nvEl7E6 dTr7B The Simpsons, themalied: https://www.youtube.com/watch?v=Xqog63KOANc&list=PLbpecKNRB7tVd8V_qmR3eyMfv9njdDHrO Norwegian wood, The Beatles: https://www.youtube.com/watch?v=XtHkW97AJk8&index=2&list=PLbpecKNRB7tUjWx4iqtFkSTzeov7ty P09 Bespreek de verschillende bevindingen. Laat de kinderen hun antwoord staven.

1/06/17 08:55

deel 1

Handleiding

Werkboek

Week 3, les 1 60 min.

Fase R&M: p. 7 Oef. 6

R&M: p. 6 Oef. 5

Inleiding 10’

Kern 5’

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 20

Lesverloop

œ ? 44 œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ Œ œ. ‰ J

œ œœœœœ œœ œœœœœ œ

Capriccioso

œ ? œœœœœ œœ œœœœœ œ

Vestig de focus op de twee laatste notenbalken van de BW-partij.

Duid de term capriccioso (=grillig). De term wijst op een springerig en grillig klankenspel.

Verdeel de klas in groepjes van vijf kinderen. Geef elk groepje vijf BW: fa-sol-la-si en hoge do.

Geef elke groepje vijf minuten oefentijd om de partituur van de laatste twee notenbalken te leren uitvoeren.

Na vijf minuten geef je elk groepje een toonmoment. Geef feedback over de uitvoering. Laat hierbij ook de klasgenoten hun bevindingen verwoorden. De beste uitvoerders verdienen straks een extraatje.

Op het einde van de les neemt de groep die de beste uitvoering bracht de begeleiding op zich tijdens de voorbereiding van de zangpartij.

Herhaal deze oefeningen eerst klassikaal. Laat daarna de duo’s aan de beurt.

Evalueer de prestaties van de kinderen.

20

Organisatie

BW: Fa-sol-la-sihoge do voor elk groepje

1/06/17 08:55

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 21

15’

GEH: p. 6 Oef. 7

6 ¿ ¿ ¿ ¿™ 8

B

¿™

21

¿¿

c ¿ ¿¿¿ ¿ ¿ ¿ ¿¿

A

¿

¿ ‰

¿

¿

¿¿ ¿ ¿¿¿

¿ ¿ ¿ ¿ ¿™

Daag de kinderen daarna uit te letten op de verandering in de opgave. Laat ze daarbij de reeds gemaakte partituur verder aanvullen.

Dicteer nu oefening A met het koppelteken. Wie maakte de juiste aanpassing? Verbeter.

Full Score Dicteer oefening A eerst zonder koppelteken. Werk oefening A zonder koppelteken volledig af.

De wiegende ritmes werden in de vorige leesoefening grondig herhaald.

Daag de kinderen uit om ook de hoekige ritmes goed te bestuderen en te herkennen.

De kinderen leggen de luisterwijzer naast het werkblad. Hiermee houden ze een goed overzicht van alle reeds gekende ritmes.

Lees elke oefening minstens vier keer.

Laat de kinderen stap voor stap maar wel zelfstandig werken. Verbeter elke oefening klassikaal.

Stap 1: De kinderen noteren de notenkopjes. (Twee luisterbeurten, meteen klassikaal verbeteren.)

Stap 2: De kinderen zetten de teltekens (rechtstaand streepje) onder de noten.

(Twee luisterbeurten, meteen klassikaal verbeteren.)

Stap 3: De kinderen zetten de maatstreep op de juiste plaats. (vlak voor …) (Geen extra luisterbeurt, dit is denkwerk.)

Stap 4: De kinderen groeperen de noten per tel. (stokken aan de noten, dakje erop, puntje erachter …)

(Geen extra luisterbeurt, dit is denkwerk.)

Stap 5: De kinderen werken de ritmes af. (Één luisterbeurt, hierna opnieuw klassikaal verbeteren.)

Potlood, gom Groene balpen Luisterwijzer

1/06/17 08:56

deel 1

Handleiding

Slot 25’

5’

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 22

Leesrace: Deel 8 Oef. 2A-2B

THEO: p. 10 Oef. 9

R&M: p. 7 Oef. 6

Oefening 2A: Zet de metronoom op 80 en laat de kinderen alle noten lezen.

Vraag de kinderen thuis verder te trainen en het tempo daarbij op te drijven naar 100 of meer.

Oefening 2B: Laat de kinderen de noten lezen van onder naar boven. Speel in deze oefening met de pauzes.

Ook deze oefening wordt in het oefenschema opgenomen.

Neem vooraf het werkproces door in Alles op een rij op p. 4.

Vergelijk het werkproces met een bouwplannetje. Alle kinderen speelden wel eens met Lego.

Elk bouwblokje van de modus heeft een bepaalde afmeting (hele toon of halve toon).

Links in de oefening staan alle oude modi. Rechts in de oefening bouwen de kinderen noot voor noot een ‘moderne’ versie na van elke modus. Hierbij zetten de kinderen dan wel kruisen of mollen in.

Duid de opdracht. Verwerk de eerste drie oefeningen volledig samen. Laat de kinderen luidop denken en vertellen welke noot geschreven moet worden.

Het uitwerken van de laatste vier modi wordt ingezet als huistaak tegen de volgende les.

Tijdens de inleiding werden reeds twee notenbalken van de begeleiding bij deze zangles ingeoefend.

Vraag de kinderen de volledige begeleidingspartij even vormelijk te onderzoeken. Wat valt op?

(De begeleiding bestaat uit vier keer precies dezelfde notenbalk. De laatste notenbalk bevat een ritmische verrassing, de vierde rust op de derde tel.)

Deel de BW uit aan het begeleidingsteam (zie inleiding). Laat de eerste drie notenbalken van de begeleiding uitvoeren.

De andere kinderen concentreren zich op de bovenstem en bereiden de partituur voor (stillezen).

Wat valt op?

(Ook de bovenstem bevat een volledige herhaling.)

Laat de eerste drie notenbalken samen uitvoeren: begeleiding en lezen.

Sluit dit deel van de les af door de bovenstem te intoneren. Neem zelf de begeleidende partij over op de piano.

Laat alle kinderen zingen. Wat ging goed? Wat kan beter? Stuur bij en herhaal.

Ga met de volledige groep door met het voorbereiden van de laatste twee notenbalken van de bovenstem.

Wat valt op? (fa-sleutel, glissando, ritmische verrassing in de laatste maat) Laat stil lezen, daarna luidop. Pas daarna laat je intoneren. Neem tijdens dit proces altijd zelf de begeleiding voor je rekening.

Sluit af door de volledige les te zingen en de begeleidingsgroep de volledige partij te laten begeleiden.

De kinderen herhalen deze oefening tegen de volgende keer.

Potlood, gom

BW: Fa-sol-la-sihoge do

22

1/06/17 08:56

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 23

Ga

D‹

F

œ

Geef

jij

daar

œ

2

& œ

jij

œ

De

œ

D‹

C

2

∑

jij

œ

Wil D‹

& œ

&

3 &4 œ D‹ 2

œ

2

mijn

œ daar 2

œ

- ze F

2

straks

œ

2

œ

23

lief

Ϫ

voor

œ

vraag

naar G

œ

-

2

ste een

j œ œ

mij

Ϫ

is

œ

Scar

Ϫ

C

-

zoen?

˙™

dan D‹

iets

j œ œ

œ

œ

Fair?

˙™ ˙

doen?

˙ ˙

e - le - men - tair!

C

œ

D‹

bor - ough

j œ œ

D‹

Œ Œ

Herhaal dit een aantal keer. Maak ook een opname van het geheel of film de uitvoering.

Dit zal de nabespreking pittig maken!

Hierna werk je aan de tweede stem bij het lied. Deze stem wordt eerst gezamenlijk aangeleerd.

Œ

™™

Stel het koor op in een meisjeskoor en een jongenskoor.

Neem de onderste partij van het lied Scarborough Fair volledig door.

Gebruik van de ppt de eerste vier dia’s om de rolverdeling en de tekst te verduidelijken.

Vraag de kinderen zich volledig in te leven in het leven van de twee verliefde Engelse tieners.

Laat wat extra beweging toevoegen. De jongens leggen bij de zin: ‘Parsley, sage, rosemary and thyme’ de hand op het hart. De meisjes maken dan een reverence.

Zet twee dozen aan de inkom met de verkleedattributen. Laat iedereen zich extra uitdossen vandaag.

Maak het vandaag wat plechtig. Waarom ook niet jezelf even verkleden?

SZ&SV: p. 4 Scarborough Fair

Inleiding

30’

Lesverloop

Werkboek

Fase

Week 3, les 2 90 min.

Kleine verkleedattributen voor jongens: pet, sjaal, bretellen, gilet …

Kleine verkleedattributen voor meisjes: bloemen, sjaaltjes, kettingen, hoedje …

Ppt: Scarborough Fair Twee dozen met attributen

Organisatie

1/06/17 08:56

deel 1

Handleiding

Kern 15’

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 24

R&M: p. 7 Oef. 6

Oefen voldoende, een grote zelfzekerheid en zelfstandigheid tijdens het zingen is noodzakelijk voor het vervolg van de les.

Zet de twee stemmen samen.

Tijdens de eerste uitvoering zingen de jongens de Engelse strofe. De meisjes zingen de Nederlandse tegenstem.

Evalueer, stuur bij en herhaal.

Wissel daarna de groepen om.

Afsluitend voer je het lied uit op deze manier: Eenstemmig: Jongens: strofe 1 en 2.

Meisjes: strofe 3 en 4.

Tweestemmig: Jongens, strofe 1 + meisjes, Nederlandse tegenstem.

Meisjes, strofe 4 + jongens, Nederlandse tegenstem.

Herhaal deze oefening. Neem zelf de begeleiding voor je rekening.

Begeleiding, zie bijlage.

Duid enkele solisten aan om de zangles uit te voeren. Evalueer de prestaties.

Laat de kinderen ook elkaar bijsturen.

Bespreek de begeleiding. Die bestaat uit slechts vijf noten.

Duid de uitdaging van de Mix & Fix bij oefening 6.

Hier mogen de kinderen zelf aan de slag gaan. Ze schrijven een nieuwe begeleiding bij de les.

Dat kan op twee manieren: - Ze gebruiken ook enkel de noten van fa tot de hoge do, maar ze componeren er een nieuwe melodie mee.

- Ze gebruiken alle noten van Fa Lydisch.

Enkele noten kregen wel een vaste plaats in de compositie. Deze noten mogen ze niet meer wijzigen.

Geef de kinderen voldoende werktijd. Moedig de kinderen aan om wat ze schrijven ook te neuriĂŤn tijdens het werken.

Vraag de kinderen deze oefening grondig af te werken en in te oefenen tegen de evaluatie van volgende week.

24

1/06/17 08:56

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 25

Mix & Fix Oef. 7

Zing vooraf de toonladder la klein (La Aeolisch) stijgend en dalend.

Zet deze ritmische intonatie op het bord.

R&M. p. 9 Oef. 7

Slot

10’

Oefening 9 werd ingezet als huistaak. Maak een klassikale verbetering van de gemaakte oefeningen.

Duid daarna de opdracht bij oefening 10. De kinderen maken een drieklank op fa (fa-la-do) en do (do-mi-sol).

Verbeter ook deze oefening klassikaal.

Vraag de kinderen de geziene leerstof van deel 1 grondig te herhalen voor de evaluatie van volgende week.

THEO: p. 10 Oef. 9-10

10’

œ œ œ œ œ œ

3

œ D

12 œ & 8 œ œ œ™ œ™

œ œ ˙™ œ œ œ œ œ œ™

25

2 even bedenktijd. Laat de oefening daarna luidop zingen.

Geef de kinderen Stuur bij indien nodig en herhaal.

œ œ œ œ œ œ™

12 & 8 œ œ œ œ œ œ œ ™ œ ˙™ 1

Els Mussels

j œ™ œ œ œ œ œ œ ‰

œ œ œœœ œ œœ œœ œ œœœ œ œœœœœ œ

Laat de kinderen zelfstandig werken en verbeter de oefeningen klassikaal na oefening D.

& ™ œ

C

4 &4 j œ A

B

In Fa Lydisch vullen de kinderen de melodie en het ritme verder aan. Speel elke oefening vier keer en verbeter nadien klassikaal.

De bovenste lijn in de opgave van de kinderen is een werklijn. Ze dient om het ritme apart te verwerken of nadien een verbetering te noteren.

GEH: p. 6 Oef. 8

10’

Potlood Groene balpen

Potlood Groene balpen

1/06/17 08:56

deel 1

Handleiding

10’

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 26

GEH: p. 7 Oef. 9

1

12 & 8 œ œ œ œ œ œ œ ™ œ ˙™

œ œ œ œ œ™ œ

Ook deze ritmische intonatie krijgt nog even bedenktijd en een intonatiebeurt:

2

12 œ & 8 œ œ œ™ œ™

œ œ™

œ

œ

œ œœ œ œ

Ϫ

œ œ œ œ™

œ œ™

Ϫ

Ϫ

œ

œœœ œ™

œ œ™

Ϫ

œœ

Els Mussels

Potlood, gom Groene balpen

œ œ ˙™ œ œ œ œ œ œ™

Speel de begeleiding van de eerste notenbalk van deze oefening.

Begeleiding, zie bijlage.

Laat de kinderen inwendig meezingen. Wie zingt daarna de zin voor? Geef de beurt aan een solist.

Stuur bij en laat klassikaal herhalen. Verwerk de tweede notenbalk op dezelfde manier.

Zing daarna de twee notenbalken na elkaar. Vraag aandacht voor de termen quasi maestoso: bijna plechtig, als het ware koninklijk.

De eerste twee notenbalken vormen het eerste deel van de les. Laat de kinderen dit deel thuis goed herhalen.

Vraag de bovenstem van het tweede deel ritmisch voor te bereiden tegen de volgende les. (ritmisch lezen ‘pam’, ritmisch lezen met notennamen) Maak de opdracht bij Mix & Fix. Geef de kinderen hiervoor even zelfstandige werktijd.

œ œ

œ

œ

œ

Bij deze gehooroefening vullen de kinderen het ritme en de melodie aan.

Speel elke oefening vier keer en laat de kinderen zelfstandig werken.

De bovenste lijn in de opgave van de kinderen is een werklijn. Ze dient om het ritme apart te verwerken of nadien een verbetering te noteren.

A

6 &8 œ œ œ B

& œœœ

C

& œ œ œ œ™

D

œœ & œœœœœ

26

1/06/17 08:56

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 27

5’

27

Maak meteen tijd voor solobeurten. De kinderen tonen hun trainingsresultaten.

Leesrace: Deel 8 Oef. 2A-2AB

Stap 1: De kinderen noteren de melodie met notenkopjes. (twee luisterbeurten) Stap 2: De kinderen zetten de teltekens (rechtstaand streepje) onder de noten. (één of twee luisterbeurten) Stap 3: De kinderen zetten de maatstreep op de juiste plaats. (vlak voor …)

(Geen extra luisterbeurt, dit is denkwerk.)

Stap 4: De kinderen groeperen de noten per tel. (stokken aan de noten, dakje erop, puntje erachter …)

(Geen extra luisterbeurt, dit is denkwerk.)

Stap 5: De kinderen werken de ritmes af. (één luisterbeurt)

1/06/17 08:56

deel 1

Handleiding

Fase

Werkboek

Lesverloop

Klokkenspel

Organisatie

Week 4, les 1 60 min. EVALUATIE

Inleiding 20’

R&M: p. 10 Oef. 8 Voorbereiding evaluatie Ritme

28

Ga bij elke oefening op dezelfde manier aan de slag.

Vraag de kinderen de volledige oefening goed te herhalen voor de evaluatie van volgende les.

Na het schrijfwerk neem je zelf een klokkenspel.

Vraag de kinderen de bovenste ritmelijn van oefening A voor te bereiden terwijl je de begeleidende modus Re Dorisch speelt.

Herhaal de oefening luidop.

Verwerk op dezelfde manier de onderste ritmelijn van de oefening.

Stuur eventuele fouten bij en herhaal. (koppelteken, nieuwe ritmes in maat 1 en 3)

Geef daarna de opdracht om op dezelfde manier aan de slag te gaan bij oefening B. Ditmaal werken de kinderen zelfstandig. Controleer het werk van de kinderen.

Zet samen de teltekens bij oefening C. Laat de tekens tellen. (Het zijn er opnieuw acht.)

Daarna werken de kinderen opnieuw zelfstandig.

Laat de kinderen bij de onderste ritmelijn de teltekens zetten. (verticaal streepje) Tel de gezette teltekens: acht.

Een modus bevat acht noten, precies voldoende om de modus onder de oefening uit te schrijven in telvullende noten (gepunteerde kwartnoten).

Maak deze schrijfoefening bij oefening A (onderste notenbalk) samen.

Vestig de aandacht op het belang van de plaatsing van de noten. Een partituur vraagt orde en overzicht.

De noten moeten perfect onder de teltekens staan van de partij erboven.

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 28

1/06/17 08:56

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 29

20’

Kern

GEH: p. 8 Evaluatie Oef. 1

¿ ¿™

j ¿

¿ ¿

¿ ¿

¿ ¿ ¿ ¿ ¿™

¿ ¿

¿™

¿

¿

¿

¿

¿ ¿

¿

¿ ¿ ¿ ¿™

¿™

¿ ¿ ¿ ¿

¿

¿ ¿ ¿ ¿™

¿ ¿™

¿

¿ ¿

¿™ ¿

j ¿

¿

29

Verzamel de werkblaadjes en verbeter de oefeningen tegen de volgende les.

Stap 1: De kinderen noteren de notenkopjes. (twee luisterbeurten) Stap 2: De kinderen zetten de teltekens (rechtstaand streepje) onder de noten. (één of twee luisterbeurten) Stap 3: De kinderen zetten de maatstreep op de juiste plaats. (vlak voor …)

(Geen extra luisterbeurt, dit is denkwerk.)

Stap 4: De kinderen groeperen de noten per tel. (stokken aan de noten, dakje erop, puntje erachter …)

(Geen extra luisterbeurt, dit is denkwerk.)

Stap 5: De kinderen werken de ritmes af. (één luisterbeurt)

¿

D

C

¿™

B

A 12 8 ¿

Lees elke oefening minstens vier keer. De kinderen werken volgens het stappenplan en met de luisterwijzer.

Potlood Gom Luisterwijzer

1/06/17 08:56

deel 1

Handleiding

Slot 15’

5’

R&M: p. 9 Oef. 7 Voorbereiding evaluatie

Leesrace: Deel 8 Oef. 2C

Herhaal het eerste deel van de zangles (zie vorige les).

Vraag een uiterst mooie afwerking, goed legato met een duidelijke statige expressie.

De voorbereiding van de bovenstem van het vervolg werd als huistaak meegegeven. Controleer de leeskwaliteit.

Laat klassikaal lezen en vraag een heel goede articulatie.

Intoneer daarna dit deel van de oefening.

Begeleid op de piano.

Begeleiding, zie bijlage.

Ga verder met de onderstem van dit deel. Laat de teltekens zetten. Vraag de kinderen luidop te denken en controleer het werk.

Lees samen deze partij. Puls en maatslag moeten een goede controle en de nodige stevigheid krijgen bij het koppelteken.

Oefen deze partij voldoende. Zing daarna deze volledige onderste stem.

Begeleid op de piano.

Neem tot slot de volledige les door. Verdeel de taken voor het tweestemmige deel.

Vraag de kinderen ook deze oefening goed te herhalen voor de evaluatie van de volgende les.

Geef de leesoefening eerst een volledige ritmische leesbeurt. (puls/maatslag + lezen op ‘pam’) Geef de kinderen even voorbereidingstijd om de noten te lezen in het juiste ritme.

Lees de oefening klassikaal.

Deze oefening wordt in het wekelijkse oefenschema opgenomen.

Fase

SZ&SV: Evaluatie

Werkboek

Lesverloop

Week 4, les 2 90 min. EVALUATIE

Inleiding 30’

30

Oefen het lied Scarborough Fair tot het klaar is voor een ‘concertversie’.

Herhaal de twee stemmen zorgvuldig. Bespreek de rolverdeling.

Werk aan de articulatie van de tekst, intonatie, expressie en lichaamshouding.

Maak je een film- of geluidsopname van het resultaat? Evalueer elk kind apart op basis van de opgesomde werkpunten.

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 30

Opnametoestel Camera

Organisatie

1/06/17 08:56

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 31

10’

2 x 20’

Kern

THEO: p. 11 Evaluatie

Leesrace Oef. 1ABC Oef. 2ABC

R&M: p. 9-10 Oef. 7-8

31

Evalueer de prestaties. Vul de kwaliteitsmeters aan in het werkboek Ritme en melodie op p. 11.

Verzamel de theorie-oefeningen en verbeter ze tegen de volgende les.

De evaluatie ritme en melodie bevat voor elk kind: • Enkele oefeningen uit 1ABC of 2ABC van de leesrace.

• Een gezongen deel van oefening 7.

• Een ritmisch duet uit oefening 8.

Na 20 minuten ruilen de groepen om.

Verdeel de klas in twee groepen.

Groep 1: neemt deel aan de evaluatie ritme en melodie.

Groep 2: verwerkt de oefeningen van de evaluatie theorie.

Duid hierna alle opdrachten van de evaluatie theorie.

De kinderen werken straks volledig zelfstandig aan de oefeningen.

Herhaal oefening 7 in het werkboek Ritme en melodie klassikaal.

Zing deze oefening twee keer. Ruil de stemmen om tijdens de tweede zangbeurt.

Ga op dezelfde manier verder met de tweede zin en daarna met de derde.

Bij de evaluatie van deze les samenzang neem je de geleverde inzet en de zin voor initiatief bij het verwerken van de bovenstem mee. Initiatief nemen in deze vorm van begrijpend partituurlezen is een belangrijke troef voor muzikanten.

Toemaatje: In de allerlaatste afwerkingsfase van de onderste stem voeg je de partij van de bovenste notenbalk toe.

Vraag aandacht voor dit principe: Tijdens de plaatsing van het laatste woord van de eerste drie zinnen in de onderstem, zet de bovenstem in met een tegenmelodie. (bij Fair, thyme, there) Zing zelf de eerste zin van de onderstem en laat de volledige klas de bovenstem inzetten met gezongen noten.

Zing deze zin opnieuw maar laat de volledige klas de bovenstem neuriënd inzetten.

Zing deze zin opnieuw en vraag een solist de bovenstem neuriënd in te zetten.

Enkele standaards

1/06/17 08:56

deel 1

Handleiding

Slot 10’

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 32

GEH: p. 8 Evaluatie Oef. 2

œ œ œ œ

œ œ

œ™ œ œ œ™ œ œ

œ œ

œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œ™

Deel de verbeterde werkblaadjes terug uit.

Oefening 2 bestaat uit twee delen A: Hier wordt de melodie aangevuld. Het ritme is gegeven. Speel elke zin vier keer.

4 4 œ œ œ œ œ œ œ œ œ 4 4A œ œ œ œ œ œ œ œ œ

4 & 4A œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ 4œ œ œ œ œœœœ & 4 œ œ œ œ œ œ 3œ gezocht. œ Bij de laatsteBzin moet melodie en ritme worden Werk volgens het stappenplan. œ œ œ œ œ & B œ œ œ œ œ œ3 œ œ œ œ œ œ œ & œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

Stap 1: De kinderen noteren de melodie met notenkopjes. (twee luisterbeurten) Stap 2: De kinderen zetten de teltekens (rechtstaand streepje) onder de noten. (één of twee luisterbeurten) Stap 3: De kinderen zetten de maatstreep op de juiste plaats. (vlak voor …)

(Geen extra luisterbeurt, dit is denkwerk.)

Stap 4: De kinderen groeperen de noten per tel. (stokken aan de noten, dakje erop, puntje erachter …)

(Geen extra luisterbeurt, dit is denkwerk.)

Stap 5: De kinderen werken de ritmes af. (één luisterbeurt)

32

Potlood Gom

1/06/17 08:56

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 33

œ

Ϫ

2

œ

GEH: p. 8 Evaluatie Oef. 2 œ œ œ œ œ œ œ™ œ™ œ œ

33

Verzamel de gehooroefeningen en verbeter ze tegen de volgende les.

Duid de opdracht. Klap het te herkennen ritme samen.

Laat de kinderen tellen en turven hoeveel keer ze het ritme kunnen herkennen in Bergerette, Dont vient cela van Tielman Susato. Laat de eerste 34 seconden horen. Herhaal het fragment minstens twee keer. œ œ™ œ komt œ œ œ™ twee œ œ œkeer œ œ voor œ in het korte fragment van 34 seconden.

Het fragment kun je terugvinden in deze playlist op Deezer. http://www.deezer.com/playlist/2141303062?utm_source=deezer&utm_content=playlist-2141303062&utm_ term=4629239_1473068067&utm_medium=web

Potlood en gom Muziekinstallatie

1/06/17 08:56

deel 1

Handleiding

Cecilia_HDL_deel1_AMV4.indd 34

34

1/06/17 08:56

AMV4

Ritme en melodie

Cecilia Ritme en melodie cover_A4.indd 1

1/06/17 08:56

Cecilia Ritme en melodie cover_A4.indd 2

1/06/17 08:56

Ritme en melodie AMV4

deel 1

œ™œ™ œ œ œ œœ œœ œœ œœœ™œœ œœ™œ™œ™ œ™œ™œ œ œ œœœ œœ™œ œ™œ™œ œ œœœ™œ œœ™œ™œ œœœœœœœœ œœœ œ œ De kerktoonaarden œ œ œ œ œ™ œ™ œœ™œ œ™œœ œ œ™ œ œ œ œœ œœ™œœœœ™œ™ œ™ œœ™œœœœœ œœ œœ™ œ™ œ œ œœœ™œ œ™ œ œœœœœœœœ œœ œ

2

22

œœœ œ œ

2

2

1

œ œœ œ Cecilia Ritme en melodie deel1 AMV4.indd 1

1/06/17 08:57

Oefening 1A Spelen Met deze oefening kun je de volgende zangles begeleiden.

Hoe voer je deze begeleiding uit? Kruis aan.

Klappen

Djembé of

Claves

Animato

™™68 ¿ ™ ¿ ¿ ¿ ™ ¿ ¿

¿™ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿

¿

¿ ¿ ¿™

™™ Fine

™™ ¿ ¿ ™

¿ ¿ ¿™

¿ ¿™ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿ ¿™

Tacet

¿ ¿

¿ ¿ ¿™

™™

D.C. al fine

∑

∑

∑

∑

Oefening 1B Zingen en spelen Begeleid de zangles met de bovenstaande oefening.

Animato

6 & 8 œ™ œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œ ™ œ™ œ œ mf œ œ œ & œ œ œ œ œ œ œ ? œ ™ œ œ œ ™ œ œ œ œ œ™ ? œ œ œ œ œ œ

œ œ™

j œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ™

?

œœ œ ™ œ œ œ ™ œ œ œ œ œ™ œ œ™ œ œ œœ

œ œ œ œ œ œ œ J

Fine

œ œ™ œ ™ œ

&

D. C. al fine

j œ j j j œ™ j œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ & œ™ œ œ™ œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œJ œ œ™ œ œ œ™ œ œ œ œ œ™ > > > > > > > f ff

2 Cecilia Ritme en melodie deel1 AMV4.indd 2

1/06/17 08:57

Ritme en melodie deel 1

De zangles draagt geen voortekening.

Toch is de toonaard van de zangles niet Do Groot of la klein.

Welke tonica vind je in deze zangles?_______________ Noteer startend met deze tonica een toonladder op de notenbalk. Duid de hele en halve tonen aan.

Mix & Fix: Oef. 1B

& Deze toonladder is een heel oude ladder, de Dorische modus (= Latijn).

Naam van de ladder = ___________________________________________________________ Je komt nog veel meer te weten in het werkboek Theorie over de oude modi.

Hoe verklaar je deze term: ANIMATO = _____________________________________________

Oefening 2 Hoe klinkt jouw uitvoering? Kruis aan:

Spelen Bovenste lijn van elke oefening: HERHALING Onderste lijn van elke oefening: NIEUW!

°

6 ¿™ 8

¿™

¿™

¿ ¿ ¿™

¿™

A 6 ¢ 8 ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿™

°

6 ¿™ 8

¿ ¿ ¿™

¿ ¿ ¿

¿™

j ¿

¿ ¿ ¿ ¿

¿™ ¿ ¿ ¿™

j ¿ ¿™

¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿

¿ ¿ ¿™

¿ ¿ ¿

¿

¿ ¿ ¿

¿

j ¿

¿™

B

6 ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿j ¿ ¿ ™ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¢ 8 °

j ¿ ¿

6 ¿ 8

‰

j ¿

j ¿ ¿

¿

¿™

¿™

¿ ¿

¿ ¿™ ¿ ¿™ ¿

‰

¿™

C

j 6 ¢ 8 ¿ ¿™ ¿ ¿™ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ °

6 ¿ 8

j ¿ ¿ ¿

j ¿

¿™ ¿ ¿ ¿

¿

¿ ¿™ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿™ ‰ ¿ ¿ ¿

j ¿

¿™

¿ ¿ ¿™

D

6 ¢ 8 ¿™ °

¿™ ¿ ¿ ¿™

6 ¿™ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿ 8 E

6 ¢ 8 ¿™

¿

¿ ¿ ¿¿ ¿ ¿ ¿ ‰ ¿

¿ ¿™ ¿ ¿™

¿ ¿ ¿

¿

j ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿™

j ¿

¿

¿™

j ¿ ¿

‰

¿ ¿ ¿ ¿

Ϊ

¿™

¿™ ¿ ¿ ‰ ¿

3 Cecilia Ritme en melodie deel1 AMV4.indd 3

1/06/17 08:57

Oefening 3 Els Mussels

Zichtlezen

9 & 8 Ϫ A

C

& Ϫ

œ œ œ™

œœœœ

j ™ œ? œ œ B

D œ™ œ œ ? œœ œ œœœ ‰ œ

œœœœ œ œ œ œ™

œœœœ ‰ œ &

œ œ œœ œ œ œ œ œœ ? œ œ œ œ & œ œ œ œ F

E

œ J&

H œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ œœœ œ ? œ œ œ œ œ &

œ& J

G

4 Cecilia Ritme en melodie deel1 AMV4.indd 4

1/06/17 08:57

Ritme en melodie deel 1

Oefening 4 Zingen Mix & Fix: Oef. 4

De volgende zangles gebruikt de Frygische modus.

De finalis (= tonica) is mi.

Noteer startend met deze tonica een toonladder op de notenbalk. Duid de hele en halve tonen aan.

Naam van de ladder = ________________________________

& Hoe verklaar je deze term: MISTERIOSO = _________________________________________

6 & 8 œ œ œ œ™ œ œ ™ œ œ œ œ™ œ Misterioso

mp

œ

œ

œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ ™

œ™ œ œ ™ & œ œ œ œ- œ œ œ ™ œ- œ œ œ- œ œ œ™ œ- œ œ œ œ œ ™ œ œ mf & œ œ œ œ- œ œ œ ™ œ- œ œ œ- œ œ œ™ œ- œ œ œ œ œ ™ œ œ™ œ œ œ œ ™ f rallentando

? œ œ œ œ ™ œ œ œ™ œ œ œ œ ™ mp

? œœœ œœœ

œ

-œ œ œ œ™ >œ œ Œ J

œ

?

œ œ œ ™ œ œ œ œ œ œ™

5 Cecilia Ritme en melodie deel1 AMV4.indd 5

1/06/17 08:57

Oefening 5 Spelen Hoe klinkt jouw uitvoering? Kruis aan:

Bovenste lijn van elke oefening: HERHALING Onderste lijn van elke oefening: NIEUW! Tip: speel de oefeningen met boomwhackers.

Kies voor de bovenstem en onderstem een andere noot.

Welke noten klinken goed samen? ______________________________________

°

12 ¿ ™ 8

¿™

¿ ¿ ¿ ¿™

A 12 ¢ 8 ¿¿¿ ¿ ¿ ¿

°

12 ¿ ™ 8

¿™

¿ ¿ ¿

¿ ¿ ¿ ¿™ ¿™

j ¿ ¿™

¿

¿™

¿ ¿ ¿ ¿

¿ ¿™ ¿ ¿ ¿ ¿

¿ ¿ ¿ ¿™

¿™ ¿ ¿ ¿ ¿

¿

j ¿ ¿™

¿ ¿ ¿ ¿™

¿™ j ¿ ¿™

¿ ¿

B 12 ¢ 8 ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ‰ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿™

°

12 ¿ ™ ¿ ¿ ¿ ¿ 8

¿

¿ ¿

j ¿

¿

j ¿

¿™

¿ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿ ¿ ¿

C 12 ¢ 8 ¿™ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿™

‰

¿™

¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿™

6 Cecilia Ritme en melodie deel1 AMV4.indd 6

1/06/17 08:57

Ritme en melodie deel 1

Oefening 6 Zingen en spelen Speel de begeleiding op de boomwhackers of xylofoon.

Capriccioso

4 &4

∑

œ œ œ ? 44 œ œ œ œ œ

∑

∑

œ œ œ œ œ œ

œ œ œ œ œ œ œ œ

Ó

Œ ‰ j œ

œ œ œ œ œ œ

mf

jj œ œ™ œ œ œ & œ œœœ œ œ œ œ œ œ œœœ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œœœ œ œ œœœœ œœœ œ 3

? œ œ œ œ œ œ œ

œ

œ œ œ œ œœ œ œ

œ œ œ œœ œ

œ œ œ œ œ

œ

œ œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ ? & œ œœœ œ œ œ œ œ œ œœœ œ œ œ œ œ œœ œ œœ œœ 3

œ ? œ œ œ œ œ œ

œ

? Ϫ

œœ œ ™

œœœ ™

? œ œ œ œ œ

? Ϫ

œœœ™

œ œ œ

œ

œœ œ™

œ ? œ œ œ œ œ œ œ

œ œœ œ œ œ œ œ

œœ œ œœ œ

œ œ œ œ J ‰ œ œœ œ œ œ œ œ œ œ œ

œ œ œ œ œ

œ œ œ œ œ

œ

œœ œ œ œ ™ œ œ œ -œ œ. œ œ œ

œ œ œ œ œ œ

œ œ œ œ J ‰ œ œœ œ œ œ œœ œ œ œ ™ œ œ œ Œ œJ. ‰ œ œ œ œ œ œ œ œ

œ œ œ œ œ œ

pp

œ œ œ œ Œ œ. ‰ J

7 Cecilia Ritme en melodie deel1 AMV4.indd 7

1/06/17 08:57

Deze zangles gebruikt de Lydische modus.

De finalis (= tonica) is fa.

Naam van de ladder = _________________________________ Noteer startend met deze tonica een toonladder op de notenbalk. Duid de hele en halve tonen aan.

Mix & Fix: Oef. 6

& Hoe verklaar je deze term: CAPRICCIOSO = __________________________________________ Componeer zelf een begeleiding.

Enkele noten krijgen een vaste plaats. Deze noten staan al ingevuld in de partituur.

Capriccioso

4 & 4

∑

∑

∑

Ó

œ œ œ J

? 44 œ J

Œ

‰

œ œ

j œ

mf

œ & œ œœœ œ œ œœ œ œ œœœ œ œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œj j œ œ œœœœ œ œœ œ œ œ œ œ 3

œ œ

? œ J

œ J

œ œ

? œœœ & œ œœœ œ œ œœ œ œ œœœ œ œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ 3

œ œ

? œ J

? Ϫ

œ œ œ™

œ œ œ™

œ œœœ J ‰

œ

œ œ

? œ J ? œ™

œ J

œ œ œ™

? œ J

œ œ œ™

œ œœœ J ‰

œ œ

œ œ

œœœœœ

œ J œ

œ J

œ œ œ œ œ ™ œ œ œ -œ œ.

œ œ œœœœœ

œ œ œ œ œ ™ œ œ œ Œ œ. ‰ J

. Œ œJ ‰ pp

8 Cecilia Ritme en melodie deel1 AMV4.indd 8

1/06/17 08:57

Ritme en melodie deel 1

Oefening 7 Zingen Quasi Maestoso

12 & 8 œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ œ œœœ

Fine

œ & œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œ œ ™ &

œœœœ

? >œ &

œœœœ

>œœ ?

œœœœœœ >œ œ >œ J J œœœœœœ >œœ œœ >œœ J J

Mix & Fix: Oef. 7

œ œ œ™ œ œ œ œ œ ™ œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ œ™ œ

œ œ ‰ œœœœœœœœ œ œ œœœœ œœ >œ >œ œ >œ œ. -œ -œ ‰ >œ J J J œ œœœœœ œ >œ œ œœ. -œœ J

œ œ ‰ œœœœœœœœœ >œ œ >œ -œœ >œœ œ œ œ ‰ J J

œœœœœ œœ œ ‰ >œ œ. -œ -œ J ‰ D.C. al fine.

œœœœœ œœ >œ . œ œœ -œœ J

œ‰ -œ œ‰

De volgende zangles gebruikt de Aeolische modus.

Men zegt ook wel: antieke modus. De finalis (= tonica) is la.

Noteer startend met deze tonica een toonladder op de notenbalk. Duid de hele en halve tonen aan.

Naam van de ladder = ________________________________

& Je kent deze toonladder al langer, maar dan onder een andere naam.

Welke?_____________________________________________________________________ Hoe verklaar je deze term: QUASI MAESTOSO = ____________________________________

9 Cecilia Ritme en melodie deel1 AMV4.indd 9

1/06/17 08:57

Oefening 8 Lezen en spelen Hoe klinkt jouw uitvoering? Kruis aan:

Bovenste lijn van elke oefening: HERHALING Onderste lijn van elke oefening: NIEUW! Kies een instrument om de begeleidende toonladder/modus uit te voeren.

Mijn keuze is: ______________________________________

°

6 ¿ 8

‰ ¿

‰

¿™ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿

6A ¿ ¿ ¿ ™ ¿ ¿ ¿ ™ ¿ ¿ ¢ 8 6 &8

°

¿

¿ ¿ ¿™

¿™

¿ ¿ ¿ ¿

j ¿

j ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿ ¿ ‰ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿

Begeleid met Re Dorisch. Noteer op elke tel de volgende noot van de modus.

6 ¿ 8

6B ¢ 8 ¿™ 6 &8

°

¿

j ¿ ¿™

¿ ¿

¿™

¿ ¿ ¿ ¿™

¿

¿ ¿

¿™ ¿ ¿ ¿

j ¿

¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿

j ¿ ¿™

¿ ¿ ¿ ¿ ¿™

Begeleid met Mi Frygisch. Noteer op elke tel de volgende noot van de modus.

12 ¿ 8

j ¿ ¿™

¿ ¿

¿™ ¿ ¿ ¿ ¿™

¿

¿ ¿

¿™ ¿ ¿ ¿ ¿

12C ¿ ¿ ¿ ¿ ™ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ™ ¿ ¿ ¿ ¿ ‰ ¿ ¿ ¿ ™ ¿ ¿ ¢ 8 12 &8

¿

j ¿ ¿™

j ¿ ¿ ¿ ¿ ¿™

Begeleid met Fa Lydisch. Noteer op elke tel de volgende noot van de modus.

10 Cecilia Ritme en melodie deel1 AMV4.indd 10

1/06/17 08:57

Ritme en melodie deel 1

Kwaliteitsmeters deel 1

INTONATIE

RITME

LEESVAARDIGHEID

SAMENSPEL

MUZIKALITEIT

11 Cecilia Ritme en melodie deel1 AMV4.indd 11

1/06/17 08:57

12 72 Cecilia AMV4.indd Cecilia2Ritme Ritmeen enmelodie melodiedeel1 deel7.indd 72 12

1/06/1711:34:28 08:57 17/06/2015

AMV4

Samenzang en stemvorming

Cecilia Samenzang cover_A4.indd 1

1/06/17 08:57

Cecilia Samenzang cover_A4.indd 2

1/06/17 08:57

Samenzang en stemvorming AMV4

deel 1

œ™œ™ œ œ œ œœ œœ œœ œœœ™œœ œœ™œ™œ™ œ™œ™œ œ œ œœœ œœ™œ œ™œ™œ œ œœœ™œ œœ™œ™œ œœœœœœœœDeœkerktoonaarden œœ œ œ of modi œ œ œ œ œ™ œ™ œœ™œ œ™œœ œ œ™ œ œ œ œœ œœ™œœœœ™œ™ œ™ œœ™œœœœœ œœ œœ™ œ™ œ œ œœœ™œ œ™ œ œœœœœœœœ œœ œ

2

22

œœœ œ œ

2

2

1

œ œœ œ Cecilia Samenzang deel1 AMV4.indd 1

1/06/17 08:59

Voorbij

2 Cecilia Samenzang deel1 AMV4.indd 2

1/06/17 08:59

Samenzang en stemvorming deel 1

Voorbij b6 & b b8 œ œ œ œ ™ C‹

Hier zijn we

G

œ

weer...

b & b b œ œ œ œ™ Wat ik

ook

-

voor

œ œ œ œ™

nœ

bij.

wat

b &b b œ œ œ œ™

G

ik

weer...

œ

't is

b & b b œ œ œ œ œ œ œ™ F‹7/D

één

'k Voel me nog steeds

-

œ -

vo

G7

maar met jou er- bij komt al

wat moed,

G7

œ

-

gel

C‹

œ œœœ œ œ œ œ™

œ œ

vrij.

ding...

G(“4)

œ œ œ œ™

- bij.

D‹7

voor

G‹9

'k Moet nog e ven zoe ken naar

ik denk maar aan

nœ

-

gel

œ œ™

F‹

œ

-

œ

G(“4)

œ œ œ œ

ook zing,

œ

vo

D‹7

œ œ œ ™ œ

doe...

œ

'k Voel me nog steeds

G‹9

C‹

Hier zijn we

œ

't is

F‹7/D

Tekst en muziek: Els Mussels G7

F‹

vrij.

‰™

œ œ™

les

œ

weer goed

Accelerando

b & b b ™™ œ œ œ œ

F‹

1

Want wij zijn

b &b b œ

sa

œ

œ

œ

- men

C‹

sterk,

œ

œ

- men

sa

sterk,

G7

œ

œ

- re - sterk!

be

be

œ

gaan

door,

b œ & b b nœ œ

œ

wij

œ

œ

gaan

door,

Want wat we

Ϫ

wij

er - voor!

gaan

C‹

sa - men doen dat doen we

Sa - men zijn we veel com - ple

be

j œ œ œ œ œ œ œ œ

- ter!

G7

C‹

œ

œ

- men

œ

œ

3

we - ten F‹ 2

Het wordt een

mooi

we

b & b b œ œ nœ b & b b nœ

G7

't Wordt

2

œ fijn!

œ

œ nœ ™

steeds

œ

œ

jaar,

œ Sa

-

top

œ

meer

in

œ school

œ

œ

men

naar

œ

- re - sterk!

j œ bœ œ œ œ œ œ œ

F‹

2

b &b b œ

œ

œ

œ

Uj œ œ™

C‹

Wij

Sa

œ

œ

œ - jaar!

C‹

œ

œ

de

-

no

C‹

œ

Haal

œ

Ϫ

de

fi

2

ten

œ

œ

- baar?

Re

œ -

j œ

nish

-

œ - ken

U Ϫ

- ter!

U j Ϫ

leer!

œ maar!

™™

- lijn!

Tekst en muziek: Els Mussels

3 Cecilia Samenzang deel1 AMV4.indd 3

1/06/17 08:59

Scarborough Fair Deel 1 3 {& 4

D‹

∑

3 & 4 œ

2

Ga

Jongens

Meisjes

œ

straks

œ

1. Are 2. Tell 3. Tell 4. Are

œ

-

D‹

{& œ

œ

œ

&

& Œ

- sley,

Par

œ

2

˙

-

D‹

2

œ

œ

mem out tween mem

the

-

ze

ing me me ing

to a an to

Ϫ Scar cam a Scar

G

œ

œ

œ

œ ber no salt ber

me seams wa me

2

Geef

& ˙

She Then Then He

œ

˙ -

jij

˙ œ

œ once she'll he'll once

daar

˙

was be be was

cre bo -

-

œ

Fair? shirt. land.

Fair?

bric of rough

œ

œ

œ

œ

œ

œ

œ

œ

is

e

˙

˙™

œ

- ma - ry

and

-

le - men

-

j œ

œ

˙

voor

mij

dan

iets

doen?

œ

˙™

lives dle sea lives

there. work. strand. there.

œ

œ

œ

to nor ter to

one nee and one

who

œ

Ϫ

the who

mijn

lief

j œ œ ste

-

œ

œ

œ

a a a a

true true true true

love love love love

een

œ

of of of of

˙

Re With Be Re

œ ˙™

œ

œ

Ϫ

œ

œ

tair!

œ

œ

Œ

C

∑

œ

œ

œ

thyme.

D‹

2

œ

-

˙™

- ough

D‹

C

{& œ

bor

-

œ

Fair?

j œ œ

-

œ

˙™

œ

bor - ough

-

∑

œ

œ

j œ

∑

vraag

rose

daar

D‹

œ

œ

2

jij

œ

œ

F

œ

Wil

Scar

œ

sage,

Œ

{& ˙ & œ

naar

2

De

œ

œ

Ϫ

Œ

˙

∑

& œ

go make find go

you to to you

her him

F

&

œ

D‹

∑

œ

2

jij

3 &4 œ

C

∑ œ

Oud Engels volkslied.

Bewerking: Els Mussels

œ

œ

œ Œ

˙ ˙

zoen?

˙™

-

˙

Œ

™™

Œ

™™

Œ

™™

mine. mine. mine. mine.

4 Cecilia Samenzang deel1 AMV4.indd 4

1/06/17 08:59

- sley,

Par

D‹

& œ

2

F

Wil

œ

œ

mem out tween mem

-

jij

-

œ

œ

daar

ber no salt ber

me seams wa me

D‹

˙

& œ Geef

& ˙

She Then Then He

-

œ 2

œ

œ

˙

voor

mij

dan

iets

doen?

œ

˙™

lives dle sea lives

there. work. strand. there.

to nor ter to

œ

who one nee and Deel 2the one who

jij

D‹

˙

œ 2

œ

œ

œ once she'll he'll once

daar

˙

was be be was

œ

j œ

œ

œ

œ

œ

Ϫ

mijn

lief

œ

j œ œ ste

-

œ

œ

œ

a a a a

true true true true

love love love love

een

œ

of of of of

œ ˙™

œ

œ

Œ

˙ ˙

zoen?

˙™

-

Samenzang en œ œ stemvorming

Ϫ

œ

Re With Be Re

C

œ

C

{& œ

thyme.

∑

Scarborough Fair the

and

∑ 2

œ

- ma - ry

rose

Œ

{& ˙

&

sage,

˙

deel 1

Œ

™™

Œ

™™

Œ

™™

mine. mine. mine. mine.

Oud Engels volkslied Bewerking: Els Mussels

5 Cecilia Samenzang deel1 AMV4.indd 5

1/06/17 08:59

6 72 Cecilia deel1 AMV4.indd Cecilia2Samenzang Ritme en melodie deel7.indd 6 72

1/06/1711:34:28 08:59 17/06/2015

AMV4

Theorie

Cecilia Theorie cover_A4.indd 1

1/06/17 08:59

Cecilia Theorie cover_A4.indd 2

1/06/17 08:59

Theorie AMV4

deel 1

œ™œ™ œ œ œ œœ œœ œœ œœœ™œœ œœ™œ™œ™ œ™œ™œ œ œ œœœ œœ™œ œ™œ™œ œ œœœ™œ œœ™œ™œ œœœœœœœœDeœkerktoonaarden œœ œ œ of modi œ œ œ œ œ™ œ™ œœ™œ œ™œœ œ œ™ œ œ œ œœ œœ™œœœœ™œ™ œ™ œœ™œœœœœ œœ œœ™ œ™ œ œ œœœ™œ œ™ œ œœœœœœœœ œœ œ

2

22

œœœ œ œ

2

2

1

œ œœ œ Cecilia Theorie deel1 AMV4.indd 1

1/06/17 09:04

Alles op een rij!

Kerktoonladders De kerktoonaarden dragen namen uit de Griekse muziekleer. Heb je ooit al eens gehoord van Plato, Pythagoras of Aristides Quintilianus?

In de oud-Griekse traditie gebruikte men de oude ladders om de vier elementen (water-aarde-lucht-vuur) muzikaal te vereren. De modi moesten tegelijk ook het lichaam en de geest van de mens vormen. De oude Grieken ontwikkelden ook een notenschrift, maar dat is grotendeels vergeten.

Kerktoonladders of modi

In onze Westerse muzikale geschiedenis spelen de oude kerktoonaarden ook een belangrijke rol.

In de middeleeuwen wou de rooms-katholieke kerk de liederen die gezongen werden tijdens de viering veralgemenen. De kerkmuziek van toen maakte gebruik van de oude modi. Om de kerkliederen overal te kunnen verspreiden was een goede muzieknotatie noodzakelijk.

Het muziekschrift ontwikkelde in deze tijd tot hoe we het nu kennen.

De kerktoonaarden werden verder getheoretiseerd en de kerkmuziek bracht de modi tot bij ons.

Van de oude kerktoonaarden (modi) zijn er twee die nog altijd dienstdoen: Do Ionisch (= Do Groot) en La Aeolisch (= la klein).

De kerktoonaarden zijn toonladders die gebouwd werden zonder kruisen en mollen. Het gebruik van kruisen en mollen ontwikkelde nog later.

Elke noot kan als tonica ingezet worden. Een tonica in een oude modus wordt ook finalis genoemd.

Elke modus heeft zijn eigen schema met hele en halve tonen.

Door de grondtoon te veranderen verschuiven de hele en halve tonen tussen de noten van de modus.

De hele en halve tonen zijn belangrijke bouwstenen, want door een oude ladder te ontleden kun je, met onze moderne schrijfwijze en de nodige kennis van mollen en kruisen, de oude modus gemakkelijk nabouwen op een andere tonica.

2 Cecilia Theorie deel1 AMV4.indd 2

1/06/17 09:04

Theorie deel 1

Alles op een rij!

Do Ionisch = Do Groot

Re Dorisch

Mi Frygisch

Fa Lydisch

Sol Mixolydisch

La Aeolisch = la klein

Si Locrisch

& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &

w w w w w w w w w w ww w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w

w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w

w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w

w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w ww w w w w w w

w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w ww w w w w ww w w w w w w

w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w ww w w w w w w w w w w w w

w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w w

3 Cecilia Theorie deel1 AMV4.indd 3

1/06/17 09:04

Alles op een rij!

Kerktoonladders omzetten Het is in muziek erg gebruikelijk om een partituur hoger of lager te zetten.

Bijvoorbeeld: • Een partituur voor dwarsfluit moet voor een klarinet één toon hoger gezet worden.

De klarinet heeft immers de eigenschap een toon te laag te klinken.

• Een zangpartij moet een terts verlaagd worden omdat de zanger vandaag niet goed bij stem is.

Omzetten of transponeren

Dit principe, wanneer je werkelijk niets aan de partituur verandert, maar enkel de melodie hoger of lager zet, noemt men transponeren.

Transponeren kun je gemakkelijk doen met de oude kerktoonaarden.

In onze moderne tijden zijn de oude modi trouwens populair in de jazz-muziek.

Re Dorisch

w

w

w

& w #w w w & w w w w

w #w

w

w

w

w

w

w

w #w

w

w

& w

w

w

w

w

Opdracht: Zet Re Dorisch één hele toon hoger en bouw Mi Dorisch.

Stap 1: Ontleed Re Dorisch. Duid hele en halve tonen aan.

Stap 2: Bouw volgens het schema van hele en halve tonen in Re Dorisch, Mi Dorisch noot voor noot na.

Mi Dorisch

& w #w

w

w

4 Cecilia Theorie deel1 AMV4.indd 4

1/06/17 09:04

Theorie deel 1

Alles op een rij!

2

&b

Herhaling: kwintenstraat b &b

b &b b

2

&b

b &b

2

&b

b & b bb

b &b b

b &b

bbbbb &7

b &6b bb

bbb &5

Do Groot

Sol Groot

la klein

mi klein

b & b bbbb

b & b bbbbb

b & b bbb

b & b bbbb

telkens een reine kwint lager 2

&b b &4b

2

&3b

La Groot

Mi Groot

si klein

fa klein

do klein

b & b bbb

telkens een reine kwint hoger

b &b b

b & b bb

b &b

b &b b

2 2

1

1

2

&

& &

&

Re Groot

b & b bb

& #

#

# &#

&

&

#

# &#

## &#

&3

# &4

# &5#

## &6#

## &7# #

Si Groot

Fa groot

DO groot

Sol Groot

Re & Groot

La # & Groot

Mi # &# Groot

Si ## &# Groot

Fa# # &## Groot

Do ## & # ## Groot

sol klein

re klein

la klein

&

mi klein

&

#si klein

fa# &#

klein

do# # &# klein

## sol &## klein

re# # & # ## klein

la# # # & # ##

#

# &#

## &#

# ## &#

# ## &# #

## # & # ##

# ## # &# ##

# &#

## &#

## &##

## & # ##

## # & # ##

## # & # ## #

## & # ##

## # & # ##

## # & # ## #

&b

b &b

2

&b

&

& &

#

klein

b b b b bb b bbbb Alle grote kunnen een & & b bbb & b groot systeem gerangschikt worden. Centraal in dit & b bbtertstoonladders bb & bin & b bbbb ## ## ### # ## # #### # # &## & # ## & van &# & # ## #en het & systeem staat Do Groot. Deze ladder is de startladder, hieruit begint het tellen b b b b b ## ## ## ## # ## # & b bbbb & b bbb & b bb &b b & b bbbbb denkwerk. & # ## &## &# & # ## # & # ## ## &##

b b b b bbbbbbb & b bbals b & b bb & b bbb Alle toonladders met&kruisen voortekening staan rechts van Do Groot. ## # #### #### # # de &volgende # & # ## #toonladder. Telkens komt er een Tel telkens een stijgende reine kwint. Zo kom je&bij b b b & b bbbbb & b bbbb & b bbblijven b kruis bij aan de sleutel. De voortekeningen # # # rechterkant van Do Groot aangroeien tot # # #aan de & # ## # & # ## ze zeven kruisen bevat. b & b bbbbb

b & b bbbb

## # & # ## #

Alle toonladders met mollen als voortekening staan links van Do Groot. b & b bbbbb Tel telkens een dalende reine kwint. Zo kom je bij de volgende toonladder. Telkens komt er een mol bij aan de sleutel. De voortekeningen blijven aan de linkerkant van Do Groot aangroeien tot ze zeven mollen bevat.

Onder elke grote tertstoonladder staat de parallelladder. Van groot naar klein zit er een terts.

Deze terts is altijd een kleine terts.

5 Cecilia Theorie deel1 AMV4.indd 5

1/06/17 09:04

Alles op een rij!

Ritme Wiegend Geldt voor deze maat: 1 tel =

Ϫ

6 8

9 8

12 8

œ™ œ œœ ! œœœ œ™œ™ œœœ œ œ œœ™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œœ™œ™œ œ™ œœ œœ œœœ™œœ œœ œœœœ™ œ œ œ™œ™NIEUW œ™ œ œ œ œ œ œ œ™ œ™ œ™œ œ œœœœœ œœœ™œ™NIEUW œ™œ œœ™!œ œœœœœœœœ™œ™ œ œ œ™ œœ™œ œ œœ œœœœœœ™ œ™ œ œœœ œ œ 2

œ

22 Originele Delphische Hymne uitgehakt in Grieks 2schrift.

2

œœ

œ œ

œ

De Delphische Hymne omgezet in een moderne partituur.

2

œœ

œ

œ

œ

œ

6 Cecilia Theorie deel1 AMV4.indd 6

1/06/17 09:04

Theorie deel 1

Oefenen!

Naam:

Oefening 1

R&M: deel 1, oef. 1

Zet de maatstrepen.

6 ¿™ ¿ ¿ ¿ 8

j ¿

j j ¿™ ¿ ¿ ¿ ¿ ‰ ¿ ¿™ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿

¿

¿ ¿ ¿™

& j ¿ ¿ ™ w¿ ¿ ¿ ™ ¿ ¿ ™ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ™ ¿ ¿ ¿ ™ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ™ & w ¿& ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿ ‰ & ww & & ww Oefening 2 & w & bij Noteer elke noot de modus. Duid de hele en halve tonen aan. & w w & & ww & w & = & ww & w & & w & w w & & w & w & w w & & w & w w & & w & w w & w w & & w & w & & w w = & w w & w & & w & w w & De namen & wvan de modi zijn moeilijk. Een klein ezelsbruggetje kan misschien helpen bij het onthouden. w van elke modus gebruik je om de volgende zin te maken.

De eerste & letter & w & w & w 7 & w w & w

Cecilia Theorie deel1 AMV4.indd 7

1/06/17 09:04

Oefenen!

Naam:

Oefening 3

R&M: deel 1, oef. 2

Zet de maatstrepen op de juiste plaats.

Duid de tellen van de maat aan met een I.

6 ¿™ 8

¿™ ¿ ¿ ¿™

¿™

¿

¿ ¿™ ¿ ¿™

j ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿™

¿™

¿ ¿ ¿¿ ¿ ¿ ¿ ‰ ¿ ¿™ ¿ ¿ ‰ ¿

¿ ¿ ¿ ¿

Oefening 4 Benoem de ritmes op elke tel.

6 ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿j ¿ ¿ ™ ¿ ¿ ¿ ¿ ‰ 8

¿ ¿™ ¿ ¿™

Maat 1

Maat 2

Maat 3

Maat 4

Eerste tel

Eerste tel

Eerste tel

Eerste tel

Tweede tel

Tweede tel

Tweede tel

Tweede tel

Oefening 5 Noteer Re Dorisch en duid de hele en halve tonen aan.

Bouw daarna met hetzelfde bouwplan van hele en halve tonen, Do Dorisch.

Re Dorisch

Do Dorisch

Cecilia Theorie deel1 AMV4.indd 8

& w & w

& w & w

8 1/06/17 09:04

Theorie deel 1

Oefenen!

Naam:

Oefening 6

R&M: deel 1, oef. 3

Zet de partituur in de fa-sleutel.

9 & 8 Ϫ 9 8 A

œ œ œ™

9 Ϫ &8

j œ

œœœœ

œ œ œ œ œ œ œ œ™

C

9 8

œœ œ œ œœœ œ ‰

B

Ϫ

œœ œ œœœ œ œ

œ œ™

D

œ

Oefening 7

R&M: deel 1, oef. 4

Schrijf Mi Frygisch en duid de hele en halve tonen aan.

& Oefening 8 Geef de intervallen in een kader de juiste naam.

Benoem ook met klein, groot of rein.

Misterioso œ ? 6 Misterioso

Misterioso œMisterioso œ œœ œ œœ ™ œœ œœ œ™œ œ œœ œ ™ œ œ œ™Misterioso œ œ œ œ œ œ œ ™ œ 8 œ œ œ ™ ™ 6 6 6 ? 68 œ ? œ œ ? œ œ ? œ œœBœœœœœ™œœ™ ™ ™ œœ œ œœ œœ™œœ œœœœœ œ œ™ œ œ œ™ œ œ œ œ™ œ ™ ™ ™ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ ™ 8 8 8 œ œ A mp mp

A

mp

A

mp

A

mp

B A

B

? œ œœ œœ œ œ œœ œœ œ™ œ œœ œœ œ œ œœ œ œ ™ œ œœ œœ œ œ œœ œ œ™ Dœœ ™œœ œ™œ œ™ œ m œ™ œ œ Cœ™? œ œ œœ™? ? œ œ mœ œ™ ™ œ œ œ œ œ œ œ™ ™ œ œœD œ œ œ œ™ œœ™? œœ™™ œœD œ œ œ œ mf C

mf

A

C

mf

C

mf

B

C

C

mf

D

9 Cecilia Theorie deel1 AMV4.indd 9

1/06/17 09:04

& & w w

Oefenen!

& & & ww w

Naam:

Oefening 9

& & w & w w

Transponeer de oude modi.

& & & &

w w w w

& & & &

w w w w

& & & &

w w w w

& & & & & & & & & & & & & & & &

w w w w

Do Ionisch

Fa Ionisch

Re Dorisch

Sol Dorisch

Mi Frygisch

La Frygisch

Fa Lydisch

Do Lydisch

Sol Mixolydisch

w w w w w w w w w w w w

& & w & w w

& w & & w w & w & w & w & & &

w w w w

Si Mixolydisch

& & & www

La Aeolisch

Re Aeolisch

Si Locrisch

Mi Locrisch

& w & w & w & w

Oefening 10

& w & w

Noteer Fa Lydisch. Maak op finalis en dominant een akkoord.

Fa Lydisch

Akkoorden

& ww & & ww & & w

10 Cecilia Theorie deel1 AMV4.indd 10

1/06/17 09:04

Theorie deel 1

Evaluatie deel 1 Naam:

Oefening 1 Zet de maatstrepen.

6A ¿ ¿ ¿ ™ ¿ ¿ ¿ ™ ¿ ¿ 8 6B ¿ ™ 8

j ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿ ¿ ‰ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿

¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿

12C ¿ ¿ ¿ ¿ ™ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ™ ¿ ¿ ¿j Œ 8

¿ ¿ ¿™ ¿ ¿

j ¿

¿ ¿ ¿ ¿ ¿™ j j ¿ ¿ ¿

¿™

Oefening 2 Zet de maatstrepen en schrijf de begeleidende toonladder uit.

& w12 & ° ‰ w¿ ¿ ¿ ™ ¿ ¿ ¢ 8 ¿ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿ ¿ ¿ & w & Begeleid met Fa Lydisch. Noteer op elke tel de volgende noot van de modus. w

12 & & w8

& w & w & w

& Oefening 3 & w w

& w & w & w

& & w Transponeer de modi. w & & & & & & & & & & & & & & & &

w w w w w w w w w w w w w w w w

& w & w & w11 Cecilia Theorie deel1 AMV4.indd

j ¿ ¿ ¿ ¿ ¿™

Re Dorisch

Mi Frygisch

Fa Lydisch

Si Locrisch

11

&FawDorisch & w & w &Sol Frygisch &w & w & w La Lydisch

& & & &

w w w

Mi Locrisch

& w & w & w & & w

1/06/17 09:04

12 72 Cecilia deel1 AMV4.indd 12 72 Cecilia2Theorie Ritme en melodie deel7.indd

1/06/1711:34:28 09:04 17/06/2015

AMV4

Gehoor

Cecilia Gehoor cover_A4.indd 1

1/06/17 09:04

Cecilia Gehoor cover_A4.indd 2

1/06/17 09:04

Gehoor AMV4

deel 1

œ™œ™ œ œ œ œœ œœ œœ œœœ™œœ œœ™œ™œ™ œ™œ™œ œ œ œœœ œœ™œ œ™œ™œ œ œœœ™œ œœ™œ™œ œœœœœœœœDeœkerktoonaarden œœ œ œ of modi œ œ œ œ œ™ œ™ œœ™œ œ™œœ œ œ™ œ œ œ œœ œœ™œœœœ™œ™ œ™ œœ™œœœœœ œœ œœ™ œ™ œ œ œœœ™œ œ™ œ œœœœœœœœ œœ œ

2

22

œœœ œ œ

2

2

1

œ œœ œ Cecilia Gehoor deel1 AMV4.indd 1

1/06/17 09:05

Naam:

Oefening 1

œ Hoeveel œ œ œ œ keer œ œ™ hoor jeœ™dit ritme? œ œ œ œ™

Ϫ

œ œ œ œ™

œœœœœ œ

Kruis aan. Vul daarna klassikaal overal het ritme aan.

2

œ

6 &8

A

œ

B

œ œ œ œ

œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

& œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ C &

œ œ œ œ

D

& œ

œ œ œ

œ

œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ

œ

œ

œ

œ

œ

™™

Tielman Susato, Basse dance nr. 2: Bergerette sans Roch https://www.youtube.com/watch?v=6f2sa0pMJlw

6 8 6 4

➡

Mix & Fix: Oef. 1

Ik maak alles 1 keer

Tielman Susato schreef deze dans oorspronkelijk in de maat 6/4. Zet het ritme om naar 6/4.

6A 4

B

C

D

™™

2 Cecilia Gehoor deel1 AMV4.indd 2

1/06/17 09:05

Gehoor deel 1

Naam:

Oefening 2 Op welke plaatsen wijzigt het ritme?

œ œ œ œ œ œ™

Ϫ

Waar hoor je dit:

in plaats van dit:

Ϫ

œ œ œ œ™

œ œ œ œ œ œ œ™

Ϫ

œ œ œ œ™

œœœœœ œ

œ œ œ œ™

œ œ œ œ™

œœœœœ œ

Kruis de tel aan en wijzig het ritme op de onderste lijn.

2

œ

œ

6 A¿ ™ ¿¿ ¿ ™ ¿¿ ¿ ™ ¿¿¿¿ ¿ ¿ ¿ ™ ¿¿ ¿ ™ ¿¿ ¿ 8

¿¿¿ ™

6 8 B

¿ ™ ¿¿ ¿ ™ ¿¿¿ ¿ ™ ¿¿ ¿ ™ ¿¿ ¿ ™ ¿¿¿¿ ™ ¿¿ ¿ ™ ¿¿ ¿ ™

Oefening 3 Geef de melodie het juiste ritme. Maak bij elke letter twee maten.

Zet eerst de teltekens. Zet daarna de maatstreep. Vul nadien het ritme aan.

B

A

œœœœ & œ œ œ œ œ œœœ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œœ œ & œ œ œ œ œ œœ œ œ œ œ œ œ œ œ œœ œ œ œ D

C

3 Cecilia Gehoor deel1 AMV4.indd 3

1/06/17 09:05

Naam:

Oefening 4 Vul de melodie aan.

12 ¿ ™ 8

¿™ ¿ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿

12 &8 œ

j ¿

¿™ ¿ ¿ ¿ ¿ B

A

¿™

j ¿

¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿

¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿ ¿™ ¿ ¿™ D

C

œ

&

j ¿ ¿™ ¿ ¿ ¿™

Oefening 5 Noteer het ritme. Schrijf bij elke letter twee maten.

6A 8

B

C

D

4 Cecilia Gehoor deel1 AMV4.indd 4

1/06/17 09:05

Gehoor deel 1

Naam:

Oefening 6 Omschrijf.

De oude Grieken gebruikten muziek in de oude modi om het lichaam en de geest te vormen en te genezen. Muziek werd zo als het ware gezien als een medicijn.

Luister aandachtig naar de vier fragmenten, elk in een andere modus.

Onder de vier modi staat een lijst met vijf aspecten waarvan de Grieken dachten dat de muziek ze bevorderde. Welke aspecten vind je het best passen? Kruis er minstens één aan.

DORISCH

FRYGISCH

LYDISCH

MIXOLYDISCH

water

vuur

lucht

aarde

❑ traagheid

❑ durf

❑ goede moed

❑ stevigheid

❑ kalmte

❑ uitbundigheid

❑ optimisme

❑ vastberadenheid

❑ gelijkgezindheid

❑ passie

❑ lacherigheid

❑ vasthoudendheid

❑ luiheid

❑ prikkelbaarheid

❑ vriendelijkheid

❑ stroefheid

❑ rust

❑ woede

❑ zangerigheid

❑ traagheid

What shall we do with the drunken sailor

Solea

The Simpsons

Norwegian wood

What shall we do with the drunken sailor: https://www.youtube.com/ watch?v=qGyPuey-1Jw&list=PLbpecKNRB7tVpY7ifZCa3pnmL2VHViLK-&index=1 Solea, Miles Davis: https://www.youtube.com/ watch?v=AHEzyqhDASw&index=2&list=PLbpecKNRB7tUcchLZ1iq4nvEl7E6dTr7B The Simpsons, themalied: https://www.youtube.com/ watch?v=Xqog63KOANc&list=PLbpecKNRB7tVd8V_qmR3eyMfv9njdDHrO Norwegian wood, The Beatles: https://www.youtube.com/watch?v=92nj_dOQYOc

5 Cecilia Gehoor deel1 AMV4.indd 5

1/06/17 09:05

Naam:

Oefening 7 Noteer het ritme. Schrijf bij elke letter twee maten.

A

c B

6 8 Oefening 8 Vul het ritme en de melodie aan.

4 4 A 4 &4 j œ

œ œœœ œ

œ œœœ œ

D

C

& ™ œ

B

œ™ œ œ œ

œ œ

6 Cecilia Gehoor deel1 AMV4.indd 6

1/06/17 09:05

Gehoor deel 1

Naam:

Oefening 9 Noteer ritme en melodie.

6 8 A 6 &8 B

& C

& D

&

7 Cecilia Gehoor deel1 AMV4.indd 7

1/06/17 09:05

Evaluatie deel 1 Naam:

Oefening 1 Noteer het ritme. Schrijf bij elke letter één maat.

A 12 8 B

C

D

Oefening 2 Vul aan.

4 œ

œ œ œ œ œ œ œ œ 4 4A œ œ œ œ œ œ œ œ œ 4

œ œ œ œ œ œ œ™ œ œ œ œ œ œ œ™

4 & 44A œ &4 œ

œ œ œ œ

B

&B & œ œ

Oefening 3 Luisterfragment.

œ œ œ œHoeveel œ œ œ™keer hoor œ™ je dit œritme? œ œ œ™

Ϫ

œ œ œ œ™

œkeer. œœœœ œ

Tielman Susato: Bergerette, Dont vient cela 2

œ

œ Cecilia Gehoor deel1 AMV4.indd 8

8 1/06/17 09:05