Het Houtblad - Nummer 1 (2019) by Het Houtblad

februari 2019 • jaargang 31 • nummer 1

www.houtblad.nl

01_cover.indd 1

12-02-19 09:40

Bosvilla Haagwijk Voorschoten Architect Architect eigen huis Fotograaf Martijn Heil

Geniaal alternatief voor tropisch hardhout

Advertentie NobelWood 210x297mm.indd 1

29-1-2019 9:48:32

Hét vaktijdschrift voor de houten bouwsector februari 2019

27–31 mei 2019 Hannover ▪ Duitsland ligna.de

• jaargang 31 • nummer 1

www.hou tblad.nl

01_cover.indd

Alle innovaties. Eén vakbeurs.

04-02-19 13:34

Zorg dat u niets mist! Het Houtblad laat u de veelzijdigheid zien van hout en de talloze mogelijkheden die dit materiaal biedt. Het vakblad informeert u over architectuur, constructieve en bouwfysische aspecten, ontwikkelingen in duurzaamheid, certificering en toekomstige bouw. • 8x per jaar het vakblad Het Houtblad • Wekelijkse nieuwsbrief • Dagelijks nieuws op houtblad.nl en social media

Abonneer u via: houtblad.nl/abonneren 088-22 66 648 abonnement@eisma.nl

Hannover Consultancy 0184 69 30 50 · info@hf-netherlands.com

FOTO: KEVIN SCOTT SEATTLE

f e b r ua r i 2 0 1 9 het houtblad

BOUWEN A AN OPTIMISME

De projecten beschreven in deze eerste editie van Het Houtblad in  zijn zeer uiteenlopend, maar één ding hebben ze gemeen; optimisme. Het bouwen met hout lijkt het beste in mensen naar boven te brengen. Een groothandel in fruit in de Verenigde Staten

FOTO: BATES MASI + ARCHITECTS EAST HAMPTON

is hiervan een prachtig voorbeeld. De agrarische sector loopt voor op het gebied van hightech innovatie, zo verpakken de meest geavanceerde sorteermachines ons fruit. De functionele industrieterreinen die dit faciliteren zijn echter allesbehalve inspirerend. Op een bedrijventerrein in een zee aan asfalt, vormt het nieuwe hoofdkantoor van de groothandel een groene oase. Omgeven door een boomgaard van Oregon pine kolommen, kunnen werknemers hier op adem komen en genieten van gezamenlijke maaltijden. Vanuit dezelfde verbindende gedachte is het appartementencomplex  & Park in Zweden ontworpen als een stedelijke, cederhouten heuvel om in te wonen. Ook de tot in de puntjes gedetailleerde villa aan de Atlantische oceaan heeft als doel mensen samen te brengen. De projecten van eigen bodem zijn zeker zo positief. Zowel de uitbreiding van het hotel in Vught als de woningen in Nijmegen geven een aantrekkelijk en kostenefficiënt antwoord op de vraag naar duurzame oplossingen. Stuk voor stuk inspirerende voorbeelden van stappen in de goede richting.

barbara heijl, hoofdredacteur

co l o f o n

e jaargang, nummer ,  UITGAVE

Het Houtblad is een vaktijdschrift over hout en houtproducten in architectuur en bouw. Het is een uitgave van Eisma Bouwmedia in opdracht van de Vereniging van Nederlandse Houtondernemingen en Centrum Hout. Het Houtblad verschijnt acht keer per kalenderjaar in een oplage van  exemplaren en wordt gericht verspreid onder personen, bedrijven en instellingen die professioneel te maken hebben met hout.

Eisma Bouwmedia Egbert van Hes, algemeen directeur Rens Sturrus, uitgeefmanager Informaticaweg   CP Doetinchem www.eismamediagroep.nl    

REDACTIE

REDACTIONELE BIJDR AGEN

REDACTIEADVIESR A AD

Barbara Heijl, hoofdredacteur deze editie

John Ekkelboom, Hilde de Haan, Armand Landman

Jan Maurits Schouten, hoofdredacteur     j.schouten@eisma.nl

GR AFISCH ONT WERP

Willem-Jan Bluyssen (Accsys Technologies PLC) Ro Koster (RO&AD Architecten) dr. René Klaassen (SHR) Dennis Leegwater (Leegwater Houtbereiding) Erik Leeuw (Houthandel van Dam) ir. Eric D. de Munck (VVNH/Centrum Hout) ir. Vincent Raadschelders (Raadschelders Bouwwadvies) dr. ir. Geert Ravenshorst (TU Delft) ir. Edwin Smit (MIII architecten)

BladVorm Leiden DTP

Jacqueline Knudsen, eindredacteur j.knudsen@eisma.nl    

ZeeDesign, Witmarsum DRUK

Veldhuis Media, Raalte Nathan Strik, webredacteur redactiehethoutblad@eisma.nl www.houtblad.nl www.houtwereld.nl

04-05_editorialinhoud.indd 4

12-02-19 09:43

38 FOTO: BATES MASI + ARCHITECTS EAST HAMPTON

f e b r ua r i 2 0 1 9

FOTO: LAURIAN GHINITOIU BERLIJN

verder in

v v n h - n i e u w s __________________ 1 8 o n d e r a rc h i t e c t u u r ___ 4 2 , 4 4 s n e l z o e k e r s ___________________ 4 5

S E R E N E V E R L AT E N S C H U U R

woning in Nijmegen bewust gekozen voor

Het kantoor van een Amerikaanse groothan-

houtskeletbouw. De geschilderde gevel ver-

BEWOONBA AR L ANDSCHAP

del in fruit vormt een groene oase op een in-

loopt gradueel van kleur. _____________

Een stedelijk bouwblok opgebouwd uit vier-



dustrieterrein. De draagconstructie van Oregon pine, met markante gekruiste kolommen,

biedt natuurlijke beschutting. ___________ 

het houtblad

FOTO: KEVIN SCOTT SEATTLE

Coverfoto: Hoofdkantoor groothandel in fruit Yakima. Ontwerp: Graham Baba Architects Seattle. Foto: Kevin Scott Seattle.

kante modules met een cederhouten gevel,

WONEN IN K R U I S L A AG H O U T

vormt een glooiende overgang tussen stad en

park in Stockholm. ___________________

Een casco en interieur van kruislaaghout vor-

SLAPEN TUSSEN LARIKS

men de basis van vijf geschakelde woningen,

Op een landgoed in Vught is een bestaand

ontwikkeld in collectief particulier opdracht-

hotel eigentijds uitgebreid. De open gevel van

geverschap in Nijmegen. _____________



onbehandeld Siberisch lariks gaat een samen-

spel aan met het omringende bos. _______ 

H O U T E N S Y N E RG I E Aan een baai bij New York staat een villa vol-

V I J F T I G T I N T E N G RO E N

ledig bekleed met ceder. Het hout smeedt

Eigenhandig een woning bouwen, ga er maar

verscheidene bouwdelen samen tot een soli-

aan staan. Daarom is voor deze zelfbouw-

ADVERTENTIES

Iwan Verburg media adviseur i.verburg@eisma.nl -    Ilse Tangelder accountmanager binnendienst i.tangelder@eisma.nl -   MARKETING

Sandra Klein Hegeman s.kleinhegeman@eisma.nl -   

04-05_editorialinhoud.indd 5

de geheel. __________________________ 

ABONNEMENTEN

Abonnementsovereenkomsten worden uitsluitend aangegaan door Eisma Media Groep B.V, namens wie de uitgever de abonnementen verzorgt. Jaarabonnement Het Houtblad: € , excl btw. Jaarabonnement voor leden van AVIH*, BNA, HIBIN, KIVI/NIRIA of NBvT: % korting *) AVIH leden kunnen zich aanmelden door contact op te nemen met de AVIH. Bedrijven aangesloten bij Fonds OO&A ontvangen Het Houtblad gratis. VVNH-leden krijgen Het Houtblad automatisch toegestuurd. Leden van CNV Vakmensen en FNV Bouwen & Wonen én werkzaam in houthandelsbedrijven, ontvangen een gratis abonnement na registratie via www.houtblad.nl/abonneren.

Studentenabonnement: gratis Abonnementsprijzen België en overig buitenland op aanvraag bij onze abonneeservice. Abonnementen kunnen op elk gewenst moment ingaan. Opgave via www.houtblad.nl/abonneren of onze abonneeservice. Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk  dagen voor de vervaldatum bij onze abonneeservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk, telefonisch of per e-mail. ABONNEESERVICE EISMA MEDIAGROEP

Voor opgave abonnementen, wijzigingen en informatie. Daalakkersweg  -  JA Eindhoven Tel. -   abonnement@eisma.nl

Het volgende Houtblad verschijnt op  maart .

BETALING ABONNEMENTEN

Betaling via automatische incasso of acceptgiro Rabobank Leeuwarden-Noordwest Friesland Postbus   BN Leeuwarden Banknr:  IBAN: NLRABO BIC: RABONLU ALGEMENE VOORWA ARDEN

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opname of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren dat deze uitgave op

zorgvuldige wijze en naar beste weten is samen gesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Gebruikers van deze uitgave wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren. LEVERINGSVOORWA ARDEN

www.eismamediagroep.nl

ISSN -

12-02-19 09:43

06-07-08-09-10-11_fruithqwashington.indd 6

12-02-19 09:44

S E R E N E V E R L AT E N SC H U U R H O O FD K A N TO O R G RO OT H A N D EL I N FRU I T, YA K I M A

Het nieuwe hoofdkantoor van een groothandel in fruit in Yakima, Verenigde Staten, heeft onlangs een prestigieuze architectuurprijs gewonnen. Het is dan ook niet alleen een kantoorpand, het vormt samen met het bijbehorende terrein een oase van rust en groen te midden van een druk industriegebied. De repetitieve constructie

FOTO: KEVIN SCOTT SEATTLE

van gelamineerd Oregon pine draagt bij aan de magie van de plek.

06-07-08-09-10-11_fruithqwashington.indd 7

12-02-19 09:44

OPEN WORKSPACE

f e b r ua r i 2 0 1 9

PRIVATE OFFICE

SECTION B-B

GARDEN

OPEN WORKSPACE

10’

25’

10’

LUNCH ROOM

GARDEN

LUNCH ROOM

50’

25’

TEKENINGEN: GRAHAM BABA ARCHITECTS

PRIVATE OFFICE

KITCHEN

150’

50’

150’

Dwarsdoorsnede van noord naar zuid (150 feet is 45,72 meter)



het houtblad

6” 1’

3’

10’

Doorsnede fragment van de oostgevel (10 feet is 4,57 meter)

Een inkeping in de glooiende omwalling geeft van-

Het kantoor vormt samen met het bijbehorende terrein

af de parkeerplaats toegang tot de besloten tuin.

een oase van rust te midden van een druk industriegebied.

FOTO’S: KEVIN SCOTT SEATTLE

Plattegrond begane grond

06-07-08-09-10-11_fruithqwashington.indd 8

12-02-19 09:44

duce Company, een ontwerp van Graham Baba Architects

sfeer. Die missie was de grootste drijfveer achter ons ar-

uit Seattle, ontving de AIA (American Institute of Archi-

chitectonische antwoord op de locatie, de oriëntatie, de

tects) architectuurprijs . Het gebeurt niet vaak dat

configuratie, de materialiteit en de landschapsarchitec-

een bedrijfskantoor uit de agrarische sector een dergelijke

tuur. We hebben alles in het werk gesteld om de gebrui-

onderscheiding in de wacht sleept: ‘Het project ligt

kers te isoleren van de bedrijvigheid van de rest van het

prachtig in het landschap en schept ruimte voor een bete-

gebied.’

f e b r ua r i 2 0 1 9

De werkplek moest stil en rustig zijn met een warme

kenisvolle gemeenschap’, verklaart de jury.

Verval als inspiratiebron Een verlaten houten schuur Fruit en industrie Het projectterrein omvat ongeveer

vormde de inspiratie voor de nieuwbouw. Door de ver-

 hectare grond. Dat is ruim voldoende ruimte voor een

vallen staat van het bouwwerk, waren diagonale con-

kantoorgebouw van circa . m², maar de ligging van de

structiedelen blootgesteld aan weer en wind. De schoon-

locatie maakte het ontwerp alsnog uitdagend. De Yakima

heid van deze constructie en de natuurlijke begroeiing die

vallei is rijk aan fruitboomgaarden dankzij vruchtbare,

het gebouw overwoekerde, heeft de architect proberen te

vulkanische grond, veel zonnige dagen en een irrigatie-

vangen in het nieuwe plan. Het L-vormige kantoor van

netwerk gevoed vanuit de Yakima rivier. Nationaal gezien

slechts één verdieping hoog, omarmt een zorgvuldig aan-

heeft de landbouwindustrie uit dit gebied dan ook de

gelegde binnentuin. Het gebouw is omringd door aarden

hoogste opbrengst. Het familiebedrijf Washington Fruit

wallen en een terreinmuur die het uitzicht op de snelweg

& Produce Company is hier sinds  gevestigd en

en industrie maskeren en de focus richten op het groen en

kweekt en verpakt fruit, om het te distribueren over de

basaltheuvels in de verte. De voor funderingswerkzaam-

hele wereld. Het gehele terrein van het bedrijf beslaat nu

heden uitgegraven grond is gebruikt voor deze randwal-

ongeveer  hectare. Een regio vol fruitbomen klinkt

len. Dit maakte het af- of toevoeren van grond overbodig.

idyllisch, maar de bebouwing in het industriegebied is al-

Tegenover het hoofdgebouw staat een bijgebouw, de

het houtblad

TEKENINGEN: GRAHAM BABA ARCHITECTS

Het nieuwe hoofdkantoor van Washington Fruit & Pro-

lesbehalve sprookjesachtig. Het hoofdkantoor staat op een vlak industrieterrein in een rivierdal. Het bedrijven-

DE OASE AAN RUST SCHEPT RUIMTE VOOR

terrein en de rivier zijn van elkaar gescheiden door een

EEN BETEKENISVOLLE GEMEENSCHAP

snelweg. Grote betonnen of stalen fruitverwerkingsin-

■ ■ ■

stallaties en vele kilometers asfalt met af en aan rijdende vrachtwagens, domineren het landschap. lunchruimte. Betonnen keerwanden en een zware houten

Stilte Voor het nieuwe kantoor hadden de eigenaren van

dakconstructie maken mogelijk dat het volume bijna ge-

het bedrijf een duidelijke visie: Het creëren van een

heel schuil gaat onder een groene deken van inheemse

adempauze voor de werknemers. Brett Baba, één van de

vegetatie. Behalve het verbeteren van het uitzicht, zorgen

oprichters van Graham Baba Architects en zelf opge-

de aarden wallen ook voor het buitensluiten van indu-

groeid in Yakima, vertelt over de wens van de opdracht-

striegeluid.

gevers: ‘Ons is letterlijk gevraagd het tegenovergestelde te maken van een industriële, lawaaierige werkomgeving.

Blik vangen in hout Een inkeping in de glooiende omwalling geeft vanaf de parkeerplaats toegang tot de besloten tuin, waar een houten vlonder de route naar de entree markeert. De houten constructie van het kantoor is beeldbepalend voor het binnenterrein. Een regelmatige reeks dubbele houten kolommen verwelkomt de bezoeker. Ter referentie aan de oude schuur zijn ze schuin geplaatst ten opzichte van elkaar. Open en bloot in de buitenlucht staan ze statig in het gelid. Een volledig transparante gevel van glas, van het maaiveld tot aan het dak, biedt al van buitenaf zicht op indrukwekkende houten dakspanten, die de binnenruimte geheel overspannen. Over de invulling van de gevel zegt Baba verder: ‘De gevels en veel binnenwanden zijn bekleed met verweerde, hergebruikte planken van schuren uit de omgeving. We kozen juist voor gebruikt hout vanwege het effect van tijd en natuur op het

06-07-08-09-10-11_fruithqwashington.indd 9

12-02-19 09:44

De interieurelementen eindigen ver onder het plafond, daardoor blijft de kantoortuin één duidelijk geheel.

‘

z Grote dakoverstekken beschutten

de zuidgevel van de lunchruimte

tegen het zonlicht.

FOTO’S: KEVIN SCOTT SEATTLE

06-07-08-09-10-11_fruithqwashington.indd 10

12-02-19 09:45

oppervlak. Onbehandeld hout geeft de ruimte de warme

geschakeld aan de open kantoortuin zonder tussenliggen-

uitstraling die we voor ogen hadden.’

de gang. De conferentieruimtes zijn aan de oostzijde van De interieurelementen eindigen ver onder het plafond,

het skelet van het gebouw vormde een belangrijk onder-

daardoor blijft de ruimte één duidelijk geheel. Op maat

deel van het ontwerp. De constructie bestaat uit kolom-

gemaakte verlichting houdt het plafond nagenoeg vrij van

men en liggers van gelamineerd Noord-Amerikaans Ore-

installaties. Verder zorgt een verhoogd vloersysteem er-

gon pine. De repetitieve structuur zorgde voor een een-

voor dat de esthetiek zo min mogelijk wordt onderbroken

voudige fabricage en montage en dat bespaarde kosten.

door installaties. Voor de akoestiek is het plafond afge-

De dakspanten overspannen de volledige breedte van het

werkt met absorberende panelen en zijn de vloer en de

gebouw kolomvrij. Baba: ‘De overspanningen waren te

meubels bekleed met geluiddempend materiaal. Alles om

groot om volhouten liggers te gebruiken. Daarom hebben

een rustige werksfeer te creëren. Het verkoopkantoor is

wij liggers gebruikt, samengesteld uit dunne houten la-

apart ondergebracht in de korte arm van de L, aan de

mellen, die onderling met elkaar verlijmd zijn. Het dak

westzijde van het gebouw.

wordt ondersteund door op maat gemaakte en op de

Via een pergola van houten liggers is de vrijstaande lunch-

bouwplaats gemonteerde vakwerkliggers. De dubbel uit-

ruimte fysiek verbonden met het verkoopkantoor. In de

gevoerde dakliggers zijn versterkt met stalen trekstangen

ruimte staat een negen meter lange tafel. De boeren met

en drukstaven om een samengesteld spant als één geheel

wie het bedrijf samenwerkt, komen hier wekelijks bijeen

te laten werken. Ook onderling zijn de spanten via scho-

voor gemeenschappelijke maaltijden.

het houtblad

Vakwerkliggers op maat Het bewust etaleren van

f e b r ua r i 2 0 1 9

het gebouw ondergebracht in vrijstaande, lage volumes.

ren met elkaar verbonden, om de stabiliteit in de lengterichting te waarborgen. In de dwarsrichting zorgen ge-

Zuinig met energie Er is grondig nagedacht over de

schoorde houten kantoorwanden voor de stabiliteit.’

oriëntatie van het complex, met het oog op energiezuinigheid. Yakima heeft gemiddeld wel  zonnige dagen

Snelle bouw Het gebouw heeft slechts één bouwlaag.

per jaar. Dat maakt de behoefte aan elektrische verlichting

De kolommen van de entreegevel zijn , meter hoog.

sowieso gering, maar dankzij de slimme indeling is het tot

‘Ook de kolommen zijn gelamineerd’, vervolgt Baba. ‘Ze

een minimum beperkt. Isolatie tegen opwarming van de

zijn op de kopse kanten afgewerkt met volhouten Oregon

zon is een groter aandachtspunt. De glazen gevel van het

pine planken van  x  mm. Dit heeft twee voordelen,

hoofgebouw is daarom op het noorden en oosten gericht.

ten eerste bedekte het de laminaatlijnen en ten tweede

Het benodigde daglicht aan de zuidzijde wordt geregeld

biedt het extra verbindingspunten voor de liggers die ze

via een lange smalle lichtstraat in het dak. De vrijstaande

ondersteunen’. Het dakvlak loopt vanuit de gevel licht

lunchruimte heeft een glazen gevel gericht op het zuiden.

omhoog tot een vrije hoogte van , meter ter plaatse van

Naast hoogrendementsbeglazing beschutten grote dak-

de nok. Het dak is bedekt met lokaal geproduceerde, con-

overstekken en een groen dak deze ruimte tegen het zon-

structief isolerende sandwichpanelen (SIPS-panelen).

licht. Er zijn bovendien bladverliezende bomen geplant,

Alle gesloten geveldelen zijn hieruit opgebouwd. De

dichtbij zuidelijk georiënteerde raampartijen van de

combinatie van de geprefabriceerde houten structuur met

lunchroom en kantoren.

de SIPS-panelen zorgde voor een korte bouwtijd met een minimum aan afval.

De diepe agrarische wortels van zowel het bedrijf als de locatie zijn knap ingebed in het ontwerp. Het uitzicht

Open eenheid Het kantoorcomplex bevat twaalf privé-

over het complex is gecomponeerd, of het nu gaat om de

kantoren, twee conferentiezalen, een open werkruimte

binnentuin, de verre heuvels of het uitzicht op de eigen

voor  à  medewerkers, een verkoopkantoor en een

kantoorgevel, de lawaaierige industrie lijkt oneindig ver

lunchroom met  zitplaatsen. Alle ruimtes bieden uit-

weg. •

zicht op het aangrenzende landschap en de heuvels daarachter. De privékantoren liggen aan de zuidgevel en zijn

BARBARA HEIJL

Locatie: Yakima, Washington, Verenigde Staten Opdrachtgever: Washington Fruit & Produce Company (washfruit.com) Architect: Graham Baba Architects (grahambabaarchitects.com) Constructeur: MA Wright (mawright. com) Aannemer: Artisan Construction (artisaninc.net) Gelijmde houtconstructie dennen: Selkirk Timberwrights (selkirktimberwrights.com) Netto vloeroppervlakte:  m² Bouwperiode: 

06-07-08-09-10-11_fruithqwashington.indd 11

12-02-19 09:45

12-13-14-15-16-17_botanicalhotelvught.indd 12

12-02-19 09:46

SL APEN TUSSEN S I B E R I SC H L A R I K S H OT EL ACCO MM O DAT I E D E B OTA N I C A , V U G H T

Op landgoed Huize Bergen staat hotelgebouw De Botanica als eigentijds antwoord en aanvulling op een bestaand hotel en conferentieoord. Op energiebeheer en materiaalgebruik is hoog ingezet. Pièce de résistance is een open gevel van onbehandeld Siberisch lariks die

FOTO: HOLLY MARDER DELFT

inmiddels, onverwacht kleurrijk, een samenspel aangaat met het omringende bos.

12-13-14-15-16-17_botanicalhotelvught.indd 13

12-02-19 09:46

TEKENINGEN: JEANNE DEKKERS ARCHITECTUUR + ZOETMULDER DELFT

f e b r ua r i 2 0 1 9

Plattegrond 1e verdieping

het houtblad

2 450 +vl 3

FOTO: HOLLY MARDER DELFT

360 +vl

1 4

150

27 41

120

Detail gevel 1 gevel onbehandeld lariks 2 geĂŻntegreerde eiken zitplek

Over een tapijt met bamboepatroon loop je tussen wanden van eikenfineer, langs

3 geĂŻsoleerde iroko hout kozijn

inhammen met kamerdeuren. Zo wordt een boswandeling nagebootst.

4 gevelbevestiging tbv ononderbroken isolatie

Voor de gevel koos de architect onbehandeld Siberisch lariks. De onregelmatige kleuren zijn wijderen van beits. Het onderste gevelhout is

muur als werkblad voort.

geheel vervangen.

12-13-14-15-16-17_botanicalhotelvught.indd 14

FOTO: ELISE ZOETMULDER DELFT

het gevolg van het aanbrengen en weer ver-

riante nis met zitbank en zetten zich langs de

FOTO: HOLLY MARDER DELFT

De eikenfineer binnenkozijnen vormen een

12-02-19 09:46

landgoed Huize Bergen waar de jonge architecten Anton

 in gebruik. Zelfs wanneer het verdere plan niet

() en Elise Zoetmulder () hun eerste hotelge-

wordt uitgevoerd, vormt dit eerste bouwwerk een kloeke

bouw realiseerden. Allereerst het landgoed zelf, in de e

aanwinst. Het heeft drie bouwlagen die in totaal 

eeuw aangelegd in Engelse landschapsstijl. In het park

gevarieerde hotelkamers tellen. Stoer is de gebouwschil

werd in  een monumentaal landhuis gebouwd, ont-

die ook het dak omvat: een open gevel van onbehandeld

worpen door de befaamde villa-architect J.W. Hanrath.

Siberisch lariks. Deze is deskundig gemonteerd: ranke

En dan was er nog een rijke historie, te beginnen met de

latten ( x  mm, h.o.h.  mm) vormen langs alle gevel-

oorspronkelijke opdrachtgever Fentener van Vlissingen

vlakken een strak horizontaal patroon. Hun trapeziumvor-

wiens dochter Charlotte in  met echtgenoot Willem

mige doorsnede garandeert een goede vochtafvoer. De

van Beuningen de scepter overnam. Dit echtpaar onder-

onderlinge afstand is gering, dit om de UV-belasting van

scheidde zich door goede daden voor de plaatselijke

de achterliggende folie te beperken. Op de schuine dak-

bevolking. Zij legden bij de verkoop in  vast dat het

vlakken en op de liftschacht naast de ingang (tevens anker

landgoed een maatschappelijke functie moest houden.

voor een stoere luifel) ligt precies ditzelfde latwerk verti-

Huize Bergen werd een opleidingen vormingscentrum

caal – een effectief expressiemiddel. Diepliggende kozij-

dat al in de jaren zestig een samenwerking aanging met de

nen van onbehandeld iroko brengen een mooi ritme in de

huidige eigenaar de Joannes Bosco Stichting. Deze Stich-

gevels en op het dak zorgen zinken dakkapellen voor een

ting steunt kwetsbare jongeren en zet daarvoor ook dit

stevige bekroning.

f e b r ua r i 2 0 1 9

Effectieve expressie Hotel De Botanica is sinds mei

het houtblad

TEKENINGEN: JEANNE DEKKERS ARCHITECTUUR + ZOETMULDER DELFT

Zelden is een context zo’n rijke bron van inspiratie als

landgoed in. Huize Bergen wordt nu ‘gewoon’ geëxploiteerd als hotel

Boswandeling Anton en Elise, broer en zus, maakten

en conferentieoord maar de opbrengst gaat naar jonge-

het ontwerp aanvankelijk onder de bureaunaam van hun

renprojecten. Met de bouw van hotel De Botanica zijn

moeder, architect Jeanne Dekkers. Gedrieën vulden zij el-

hieraan nieuwe idealen toegevoegd. Naast landschaps-

kaars talenten aan. Dat blijkt vooral uit het ‘Programma

beheer, gastvrijheid en comfort, is vooral ook ingezet op duurzaam bouwen, met name qua energiebeheer (passiefhuisprincipe) en materiaalgebruik (veel hout).

a andacht voor beleving doordrenkt het ontwerp op alle schaalniveaus

■ ■ ■

Familie In het historische landhuis, rijk voorzien van

FOTO: ELISE ZOETMULDER DELFT

manshoge eikenhouten lambriseringen, lichten Elise en Anton hun hotelontwerp toe. Het maakt deel uit van een

van Beleving’ dat zij als eigen richtlijnen aan het Program-

omvangrijker plan waarmee zij in  een besloten prijs-

ma van Eisen toevoegden. Aandacht voor beleving door-

vraag wonnen en dat een extra hotelgebouw plus con-

drenkt dan ook het ontwerp op alle schaalniveaus, van

gresfaciliteiten omvat. Alle kwaliteiten die ze in Huize

landschap tot gebruiksvoorwerp.

Bergen ontdekten, verwerkten ze in dit ontwerp.

Elise is interieurarchitect, opgeleid in Rotterdam en Man-

Aan het prijsvraagontwerp lag ook een landschappelijk

chester. Bij De Botanica wijdde zij zich aan het interieur.

ontwerp ten grondslag. In de huidige situatie ervaart een

Een fraai staaltje van haar ontwerpkunst zijn de midden-

bezoeker van Huize Bergen het landgoed nauwelijks. Na

gangen: over een tapijt met bamboepatroon loop je tus-

de inrit, aan de Glorieuxlaan, stuit je direct op de zijkant

sen wanden van eikenfineer, die beurtelings links en

van de villa. Het voorstel is de ingang te verleggen naar de

rechts langs lichte inhammen met kamerdeuren leiden. Zo

Boxtelselaan om een omweg te creëren die het lommerrij-

wordt een boswandeling nagebootst.

ke landgoed wel laat ervaren. Daar zal de bezoeker dan al

Elke kamer kreeg kleurig behang waarin ontwerper Daisy

vlug een keuze krijgen: rechts naar het oude landhuis (nu

James de tropische kassen memoreert die ooit ter plekke

hotel met  kamers, plus voorzieningen) of links naar

stonden. De tinten ervan verlopen door het gebouw. Elise

de nieuwbouw. Die contrasteert met het landhuis maar

zelf ontwierp het merendeel van het meubilair waarvan

het blijft toch familie. ‘Alsof ze tante en nicht zijn’, legt

ook de binnenkozijnen (eikenfineer) deel uitmaken. Die

Anton uit.

vormen een riante nis met zitbank en zetten zich langs de

De bakstenen villa blijft onmiskenbaar het hoofdgebouw,

muur als werkblad voort.

met zijn monumentale dak en symmetrische opbouw; hout is hier wel toegepast maar voornamelijk in het interi-

Duurzaamheid in materialen Anton studeerde ar-

eur. De nieuwbouw straalt bescheidenheid uit. Deze

chitectuur aan de TU Delft, met een cum laude master in

kreeg wel een hoog dak, een asymmetrische opzet en is

het zogeheten Explore Lab. Veel aandacht gaf hij aan de

vrijwel helemaal van hout, juist aan de buitenkant.

bouwmaterialen. ‘In discussies over duurzaamheid over-

12-13-14-15-16-17_botanicalhotelvught.indd 15

12-02-19 09:46

toegepast. Dit betekent een CO-vastlegging van . kg. Het compenseert de uitlaatgassen van een middenklasse auto over . km auto of het jaarlijks elektragebruik van  huishoudens.

12-13-14-15-16-17_botanicalhotelvught.indd 16

FOTO: HOLLY MARDER DELFT

CO-voetafdruk In hotelaccommodatie De Botanica is circa  m³ Siberisch lariks

12-02-19 09:46

zeer te winnen.’ Al bleek de praktijk weerbarstig, juist bij

gevolg van problemen tijdens de bouw (de architecten

dit hotel. Constructieve houtbouw was niet haalbaar. Dat

waren in die fase slechts esthetisch adviseur). Directie-

was niet alleen een geldkwestie maar bleek ook moeilijk

voerder Paul Buitenhek van Tekton Bouwmanagement

te verenigen met de hoge eisen die bij dit hotel voor ge-

licht dit toe: ‘Aannemer Bouwbedrijf Moonen durfde het

luids- en thermische isolatie gelden. De hoofdconstructie

bouwen met onbehandeld Siberisch lariks niet aan. Zij ko-

bestaat uit kalkzandsteen en beton.

zen voor een voorbehandeling met Innoshield DRF, wat

Ook anderszins waren compromissen nodig. In plaats van

op zichzelf verdedigbaar is: deze watergedragen,

een volhouten parket kwam er een kurklaminaat; meubels

semi-filmvormende beits vormt in situaties met variabele

zijn veelal van eikenfineer. Dankzij de hoge kwaliteit daar-

hoge luchtvochtigheid een weersbestendige coating. Hij

van bleef de sfeer van een houtrijk interieur behouden. De

deed dit echter zonder instemming van opdrachtgever of

plinten zijn wel van volhout eiken. In de dertien hoge zol-

architect.’

derkamers, waarvan zeven met entresol, zijn alle schuine

Het resultaat werd afgekeurd, waarna de aannemer ak-

wanden bekleed met berkentriplex; hier ook zijn eiken-

koord ging zelf de beits te verwijderen. Dit gebeurde via

houten spiltrappen en vurenhouten dakbalken in zicht.

‘air strippen’, een soort zandstralen. Het onderste gevelhout verving hij helemaal. Het uiteindelijk effect is dat alle

Kleurrijk Belangrijkste wapenfeit is het gevelhout, het

lariks nu wel weer grotendeels bloot lag, maar ongelijk

onbehandelde Siberisch lariks. Een expliciete wens van de

verkleurt. Besloten werd dit een jaartje aan te zien, waar-

architecten, omdat het zo mooi veroudert en vergrijst. Dit

na de aannemer eventueel een extra schoonmaakbeurt

hout is relatief goedkoop en voldoet aan duurzaamheids-

zou uitvoeren. Daarvan komt het niet, hij ging failliet.

f e b r ua r i 2 0 1 9

Uitvoering De onregelmatige gevelkleuren zijn deels

het houtblad

heerst vaak energiebeheer; toch valt in materialen even-

klasse . Doordat het in een koude omgeving is gegroeid, is het vaster en vetter dan Europees lariks. Het is wel ge-

Tijd gunnen Buitenhek verduidelijkt de dilemma’s.

voelig voor vocht, wat voordrogen belangrijk maakt, om

‘We overwogen de beits te handhaven maar dan is elke

latere vervorming te voorkomen. Idealiter is het vochtge-

vijf jaar een verfbeurt nodig. Onbehandeld Siberisch la-

halte van de uiteindelijke toepassingslocatie uitgangspunt.

riks vraagt geen onderhoud. Je weet dat het niet eeuwig

Het besluit was gemaakt na uitvoerig materiaalonderzoek

meegaat maar met twintig jaar onderhoudsvrij gingen we

en goede ervaringen bij een eerder project (De Grubbe-

akkoord. En feit was dat de architecten onbehandeld Sibe-

hoeve, Banholt). Toch stelt juist dit hout de architecten in

risch lariks kozen, juist omdat dit, anders dan gebeitst

december  voor verrassingen. De eerst egale gevels

hout, vergrijst.’

tonen nu forse kleurverschillen, niet afdoende verklaar-

Als iets die keuze rechtvaardigt, is het trouwens landgoed

baar uit de voorspelbare vergrijzing. Zo ogen de onderste

Huize Bergen zelf, met zijn eeuwenoude eikenbomen en

meters van de gevel donkerder dan de rest; de schuine

de rijke kleurpaletten op hun bast. Zeker, dit bos blijkt

dakvlakken zijn inmiddels lichtgroen. De gevels tonen on-

achteraf, meer invloed op het hout te hebben dan voor-

regelmatige kleuren.

zien, zoals de groenige daken en onregelmatige vergrij-

De groenige dakvlakken zijn het simpelst te verklaren.

zing. Maar dat is puur uiterlijk, natuurlijke veroudering.

Het is algengroei en dat heeft met de schuine ligging van

De kwaliteit van het hout is dankzij de kundige verwer-

deze vlakken te maken. ‘Vocht blijft daar langer liggen

king niet aangetast. Juist die bomen lijken erom te vragen

dan op een verticale gevel.’ Kwaad kan het niet, stelt toe-

het gebouw gewoon wat tijd te gunnen - te mogen tonen

zichthouder Oskar Oldeman van Promantor gerust: ‘Al-

hoe het, juist met een rijkdom aan tinten, bij hen past. •

gen liggen op het hout en tasten het niet aan.’ Wel adviseert hij regelmatige controle; beschadigingen kunnen

hilde de haan

zwakke plekken zijn.

Locatie: Glorieuxlaan ,  SG Vught Opdrachtgever: Joannes Bosco Stichting (joanneshospitality.nl) FOTO: HOLLY MARDER DELFT

Gebruikers: Hotelgasten en Joannes Bosco Stichting (joanneshospitality.nl) Architect: Jeanne Dekkers Architectuur + Zoetmulder (jeannedekkers.nl) Landschappelijk masterplan: Space Value (spacevalue.nl) Constructeur: Advies- en Ingenieursbureau Van de Laar (vandelaar.info) Aannemer: Bouwgroep Moonen (bouwgroepmoonen.nl) Siberisch lariks gevelhout: Jongeneel, ’s-Hertogenbosch (Jongeneel.nl ) Iroko kozijnhout: Gebr. Bos, Haarlem (gvdbosch.nl) Bruto vloeroppervlakte:  m Bouwperiode: augustus  / mei  Bouwkosten: € ..

12-13-14-15-16-17_botanicalhotelvught.indd 17

12-02-19 09:46

f e b r ua r i 2 0 1 9

O N D E R Z O E K L A AT Z I E N: D U U R Z A A M B O S B E H E E R H E E F T E F F E C T!

het houtblad

Het certificeren van duurzaam bosbeheer

beheer draagt bij aan het behoud van dier-

gemeenschap. Ook in Honduras worden er

is ontstaan in de jaren ’, als marktreactie

soorten, inclusief enkele door het Internatio-

positieve resultaten behaald door minimale

op het falen van overheden om ontbossing

nal Union for Conservation of Nature

investeringen in gemeenschappen. Er ontstaat

tegen te gaan. De twee meest bekende

aangewezen bedreigde en kwetsbare soor-

meer werkgelegenheid en de inkomsten gaan

wereldwijde keurmerken zijn FSC (Forest

ten.

omhoog. Bijkomend voordeel is dat gemeen-

Stewardship Council) ontstaan in  en

Vooral in de tropen zijn voorbeelden aan te

schappen belang hebben bij het behouden

PEFC (Programme for the Endorsement of

wijzen van de positieve impact van duurzaam

van het bos.

Forest Certification) ontstaan in . Sa-

bosbeheer op het bos. Bijvoorbeeld in Indo-

In  heeft IDH, Initiatief Duurzaam Han-

men certificeren zij, zo’n  jaar later, ca.

nesië hebben duurzaam beheerde concessies

del, diverse Value & Impact Analyses laten

% van het totale areaal wereldwijd bos,

bijgedragen aan een vermindering van de

uitvoeren door een team van internationale

waarvan minder dan % in de tropen.

luchtvervuiling van % gemiddeld tussen

wetenschappers. Ook deze analyses wijzen

Centrum Hout en haar leden doen er sa-

 en . In Tanzania heeft aantoonbaar

uit dat aantoonbaar duurzaam bosbeheer po-

men met vele andere partijen alles aan, om

duurzaam bosbeheer van het gemeenschaps-

sitieve impact heeft op de omgeving, vooral

het areaal duurzaam beheerd bos te ver-

bos bijgedragen aan significant hogere boom-

op de fauna. Maar ook voor mensen verbete-

groten. Leveren alle inspanningen ook

soortenrijkdom, diversiteit en dichtheid, in

ren de omstandigheden. In Gabon, Kameroen

daadwerkelijk iets op?

vergelijking met omringende bossen. En in

en de Republiek Congo waren in de negen

Bolivia dragen duurzaam beheerde concessies

bestudeerde gecertificeerde concessies medi-

Erica Di Girolami en Bas Arts van de Wage-

bij aan bosbehoud, niet alleen ten opzichte

sche faciliteiten aanwezig. In de negen niet

ningen Universiteit publiceerden recentelijk

van niet gecertificeerde concessies wordt be-

gecertificeerde concessies bleek dat maar in

het rapport Environmental impacts of forest

ter gescoord, maar zelfs ten opzichte van som-

drie concessies het geval. Daarnaast waren in

certification (), waarin  studies naar de

mige nationale beschermde gebieden.

de gecertificeerde concessies de ziektekos-

effecten op de omgeving werden bestudeerd

Butterfield et al () hebben vooral naar de

tenverzekering, persoonlijke beschermings-

in boreale, gematigde en tropische bossen. De

effecten op de gemeenschappen gekeken.

middelen, arbeidsomstandigheden en veilig-

algemene conclusie is dat duurzaam (gecerti-

Door aantoonbaar duurzaam bosbeheer zijn

heidscontroles beter geregeld dan in de niet

ficeerd) bosbeheer een positieve impact op de

de inkomsten voor de gemeenschap over een

gecertificeerde concessies.

omgeving heeft. De impact op flora en eco-

periode van vijf jaar met % gestegen en

systeemdiensten waren over het algemeen

hebben vrouwen meer betaald werk. Dit

Kortom, duurzaam (gecertificeerd) bosbe-

positief, maar met name werden er positieve

draagt bij aan meer welvaart in de nabije om-

heer leidt aantoonbaar tot positieve resulta-

effecten op fauna gevonden. Duurzaam bos-

geving en betere leefomstandigheden voor de

ten. Centrum Hout en haar leden stimuleren daarom ook voortdurend het belang van inen verkoop van duurzaam geproduceerd hout. En ondanks de goede resultaten (ruim % van het hout op de Nederlandse markt is aantoonbaar duurzaam geproduceerd) is er, in het bijzonder voor gematigd loofhout en tropisch hout, ruimte voor verbetering. Laat bovenstaande resultaten een aanmoediging zijn voor ons allen om door te gaan op de ingeslagen weg: Koop duurzaam geproduceerd hout en behoud het bos!

Het rapport Environmental impacts of forest certifications van Erica Di Girolami & Bas Arts (2018) staat integraal op de website van Wageningen University and Research (wur.nl)

18-19_vvnhnieuws.indd 18

12-02-19 09:47

VVNH-nieuws wordt gepubliceerd onder verantwoordelijkheid

R I J K S WAT E R S TA AT O N D E R S T R E E P T B E L A N G H O U T O P I N F R AT E C H 2 0 1 9

van de Koninklijke Vereniging Van Nederlandse Houtondernemingen

f e b r ua r i 2 0 1 9

te Almere.

Op vrijdag  januari  presenteerde Rijkswaterstaat (RWS) haar plannen voor verdere samenwerking met de houtketen. Dit gebeurde tijdens de vakbeurs InfraTech, in het Rijkswaterstaatpaviljoen. Alvorens RWS, Centrum Hout en Nibe een toelichting gaven op de Weg- en Waterbouw (GWW), sprak Hoofdingenieur-Directeur Programma’s, Projecten

FOTO: TWYNSTRAGUDDE

en Onderhoud, de heer Tjeerd Rozendaal de aanwezigen per videoboodschap toe: ‘..wij hebben een ontzettende ambitie met hout.. ‘,’.. ja, RWS is van beton en staal, maar die verliezen aan imago.’,’…er is al volop bewezen in experimenten van  jaar geleden tot nu dat hout een echt succesvolle, CO besparende en neu-

Rijkswaterstaatpaviljoen op InfraTech 2019, met v.l.n.r. Zinzi Stasse (TwynstraGudde), Eric D. de Munck

trale grondstof is voor ons om mee aan de slag

(Centrum Hout) en Mantijn van Leeuwen (Nibe).

het houtblad

kansen voor houttoepassingen in de Grond-,

te gaan’. Hij eindigde zijn videoboodschap economie, Green Deal Duurzaam GWW en

verkrijgbare hout afkomstig uit duurzaam be-

samenwerken en de hen de kans te geven om

de Sustainable Development Goals van de Or-

heerde bossen.

te komen tot langdurige samenwerking en

ganisatie voor Economische Samenwerking

Mantijn van Leeuwen (Nibe) liet de doorre-

toepassing van hout in de GWW.

en Ontwikkeling OECD. Op de vraag of er

keningen zien die zijn bureau had gemaakt

Eric de Munck van Centrum Hout onder-

meer ontbossing plaatsvindt als er meer hout

voor de houten geleiderail en de daarbij ho-

streepte dat er verschillende houtinnovaties

wordt gebruikt, wees De Munck erop dat is

rende zeer gunstige milieuscores.

getest en reeds op kleine schaal zijn toegepast

aangetoond dat juist de aankoop van duur-

Jeroen Nagel tenslotte, projectleider Circulaire

en daarmee beschikbaar zijn om direct inge-

zaam hout ontbossing kan voorkomen. Door

Economie bij RWS, onderstreepte de samen-

zet te worden door RWS. Hout levert daar-

de inspanningen van de branchevereniging

werking met de houtketen in  door het

mee meteen een concrete bijdrage aan het

VVNH is nu al % van het door haar leden

aankondigen van een gezamenlijk program-

halen van meerdere doelstellingen als het kli-

ingekochte hout aantoonbaar duurzaam hout.

maplan dat in maart zal worden opgesteld.

maatakkoord, grondstofakkoord, circulaire

Daarmee is ruim % van al het in Nederlands

FOTO: WIJMA KAMPEN

met aan te geven dat hij met de houtsector wil

Houten geleiderails op de N23 Westfrisiaweg te Heerhugowaard in het kader van halen klimaatdoelstellingen; houtsoorten Azobé en Cumaru (gebogen hout).

18-19_vvnhnieuws.indd 19

12-02-19 09:47

Z E L FB O U W I N V I J F T I G T I N T E N G RO E N H SB-WO N I N G , N I J M EG EN

20-21-22-23-24-25_diynijmegen.indd 20

12-02-19 09:48

Zonder ervaring je eigen huis bouwen. Een echtpaar in Nijmegen schakelde Reset architecture in voor het ontwerp en ging vervolgens zelf aan de slag met de bouw. Het resultaat is een bijzondere rechthoekige woning in houtskeletbouw bekleed met vuren geveldelen die gradueel

FOTOâ&#x20AC;&#x2122;S STIJN POELSTRA HAARSTEEG

in ruim vijftig tinten groen zijn geschilderd.

20-21-22-23-24-25_diynijmegen.indd 21

12-02-19 09:48

FOTO’S: RESET ARCHITECTURE DEN BOSCH

f e b r ua r i 2 0 1 9 De gevels zijn bekleed met vuren latten, die de zelfbouwers voor

De hsb-elementen stonden binnen een maand.

montage in verschillende tinten groen hebben geschilderd.

TEKENINGEN: RESET ARCHITECTURE

het houtblad

Centraal in de woonkamer pronkt een eiken trappenhuis

met aan weerszijden een vide.

FOTO’S STIJN POELSTRA HAARSTEEG

Zicht vanaf de verdieping door de vide.

20-21-22-23-24-25_diynijmegen.indd 22

12-02-19 09:49

Merijn Hougee en Anne Mink waren jaren geleden op

vorm dus niet te ingewikkeld worden. Ook mocht het

zoek naar een woning in diverse oudere stadswijken van

geen standaard gebouw zijn. We hadden een open loft-

Nijmegen. Ze vonden niets dat binnen hun budget paste

achtige woning voor ogen met minimaal drie slaapka-

en in de smaak viel. Vervolgens hoorden ze in  dat de

mers, een toilet, een badkamer en een woonkamer met

gemeente Nijmegen in de Waalsprong – het stadsuitbrei-

keuken.’

TEKENINGEN: RESET ARCHITECTURE

Gesmeerde dialoog Uiteraard moest Mathijssen reke-

waar voorheen kassen stonden en de woonwijk Vossen-

ning houden met het bestemmingsplan voor Vossenpels.

pels moest verrijzen, konden geïnteresseerden een kavel

Een echt beeldkwaliteitsplan was er volgens hem nauwe-

kopen om daarop naar eigen ontwerp een woning te laten

lijks. Er was veel vrijheid. Duurzaamheid stond centraal en

bouwen. Dat avontuur wilde het stel graag aangaan. Toen

de toekomstige bewoners van de wijk hadden veel zeg-

de vroeg-gepensioneerde ouders van Mink aanboden om

genschap over de ruimtelijke kwaliteit. Omdat Hougee en

mee te helpen, besloten ze het huis ook zelf te bouwen.

Mink zich in een vroeg stadium voor het project hadden

Hougee, die als zelfstandige werkt voor milieuorganisa-

aangemeld, hadden ze ruime keuze in kavels. Ze kozen

ties als Stichting De Noordzee en het Wereld Natuur

een stuk grond aan de rand van het gebied vlakbij de dijk

Fonds, vertelt dat ze totaal geen ervaring hadden op dit

en met uitzicht op de Waalbrug. Een bijzondere plek die

gebied. ‘Gelukkig zijn Anne, die nu verpleegkundige is,

veel inspiratie bood voor het ontwerpproces. De architect

en mijn schoonouders handig en hebben beide vrouwen

legt uit dat dit proces overigens niet traditioneel verliep.

een creatieve achtergrond. Mijn vrouw was voorheen

‘Het had een zeer interactief karakter, waarbij schetsen

kunsthistorica en mijn schoonmoeder heeft landschapsar-

over en weer gingen en werden aangepast. Normaal pro-

chitectuur gestudeerd. We hadden er het volste vertrou-

beer ik ook in dialoog te gaan met mijn opdrachtgevers

wen in dat er iets moois zou ontstaan.’

maar moet ik dat proces wel aanwakkeren en sturing ge-

f e b r ua r i 2 0 1 9

Je Vlag was gestart. Op deze locatie vlakbij de binnenstad,

het houtblad

FOTO’S: RESET ARCHITECTURE DEN BOSCH

dingsgebied ten noorden van de Waal – het project Plant

ven. Hier liep die dialoog gesmeerd en vanzelf. Wel be-

Niet ingewikkeld De zelfbouw zou wel op basis van een professioneel ontwerp moeten gebeuren. Na enig zoekwerk ontdekte de moeder van Anne de woonboerderij Acht in het Betuwse Culemborg, een project van

DE MARKANTE LOCATIE VLAKBIJ DE WAALDIJK VERDIENDE IETS BIJZONDERS

■ ■ ■

Reset architecture uit Den Bosch. Reset had in Culemborg een oude vervallen boerderij gerenoveerd en uitgebreid met moderne nieuwbouw. Het nieuwe gedeelte met veel

langrijk omdat in dit geval de betrokkenen de woning zelf

hout en glaspuien, die onder andere uitzicht bieden op de

gingen bouwen. Dat was voor mij geheel nieuw en dus

appelboomgaard, sprak het viertal direct aan. Theo Ma-

best spannend.’

thijssen, directeur-eigenaar van Reset architecture, kreeg na overleg dan ook de opdracht om de woning in Vossen-

Makkelijk te hanteren Omdat het om zelfbouw ging,

pels te ontwerpen. Hougee: ‘Onze opdracht was dat hij

was het voor Mathijssen meteen duidelijk dat de woning in

daarbij rekening diende te houden met het gegeven dat

hout moest worden uitgevoerd, met als basis houtskelet-

we de woning zelf wilden bouwen. De woning moest qua

bouw. Hout is immers vrij eenvoudig te hanteren en

20-21-22-23-24-25_diynijmegen.indd 23

12-02-19 09:49

De gevels zijn tot 3,5 m hoogte bekleed met vuren latten, de 2,5 m daarboven met zwarte platen rockpanel.





o FOTO’S STIJN POELSTRA HAARSTEEG

20-21-22-23-24-25_diynijmegen.indd 24

12-02-19 09:49

hsb-onderdelen zijn makkelijk en snel samen te voegen.

elke tint groen een pot verf op de gewenste kleur hebben

Bovendien biedt dit materiaal een prettig woon- en leefkli-

gemengd. De verhoudingen zijn netjes genoteerd, zodat

maat, licht hij toe. Daarom neemt hij hout regelmatig op in

overschilderen van hetzelfde patroon altijd mogelijk is.

Open trappenhuis De grote meranti kozijnen en deuren

groepsaccommodatie Zonnewende, beide in Sint-Mi-

zijn aan de buitenzijde in de groene zone van de gevels al-

chielsgestel, en de eerdergenoemde woonboerderij Acht

lemaal in eenzelfde donkere groene tint geschilderd. In het

in Culemborg. Bij Museum Romeins Halder werd het be-

rockpanelgedeelte zijn de kozijnen zwart. Binnenin de wo-

nodigde populierenhout door opdrachtgever het Brabants

ning is al het houtwerk wit afgewerkt, evenals de wanden

Landschap in de directe omgeving gerooid. Ook voor de

en de plafonds van strak gestucte gipsplaten. De twee gela-

schoonvader van Hougee, die als hobby meubels maakt,

mineerde vuren balken, lengte , m x hoogte  mm x

gaf bouwen in hout een vertrouwd gevoel. Daarom durfde

breedte  mm, die de bovenste etage ondersteunen, zijn

hij het project wel aan. Zeker ook nadat de architect duide-

daardoor uit het zicht verdwenen. Hoewel het weer tijdens

lijke lijnen had uitgezet, zonder moeilijke hoekjes, waar-

de dag van bezoek somber is en de lucht grauw, zorgen het

door het rationele ontwerp eenvoudig was te bouwen.

witte interieur en de grote kozijnen voor een aangename atmosfeer. Door het vele glas is er bovendien voortdurend

Bizar voorstel Dat de uitdaging en het avontuur tot een

contact met de omgeving. Centraal in de woonkamer

succes hebben geleid, blijkt uit het resultaat. Aan de rand

pronkt een open trappenhuis geflankeerd door kasten en

van Vossenpels, waar de afgelopen jaren veel woningen

keukenapparatuur. De deuren van deze ombouw zijn gefi-

zijn gebouwd in allerlei maten, vormen, kleuren en mate-

neerd met licht eiken. In de ruimte daaromheen bevinden

rialen, valt het nieuwe onderkomen van Hougee, Mink en

zich de eethoek, de zitkamer met open haard, de open hal

hun twee kinderen direct in het oog. Het meest opvallen-

met voordeur en de keuken. Aan de keuken is een aparte

de aan de buitenzijde van deze tweelaagse rechthoekige

bijkeuken aangebouwd. De witgeschilderde houten trap

woning van  x , m is de kleurstelling. De gevels aan de

gaat naar de overloop met glazen balustrades, die toegang

vier zijden zijn tot , m hoogte bekleed met horizontale

biedt tot drie slaapkamers en een badkamer. Boven de eet-

vuren latten van  x  mm, die zijn verduurzaamd met

tafel en bij de voordeur zijn vides tot het plafond van de

Woodlife HL-. Deze zijn met een tussenruimte van

eerste verdieping. De ramen op de eerste etage voorzien

 mm op verticale regels vastgenageld met daaronder

zo ook de begane grond van veel daglicht.

het houtblad

seum Romeins Halder en een theaterpaviljoen voor

f e b r ua r i 2 0 1 9

zijn ontwerpen. Sprekende voorbeelden hiervan zijn Mu-

houtvezelplaten en een waterkerende folie op de hsbpanelen. Tevoren hadden de zelfbouwers de latten in ruim

Familieband nog hechter Hougee is trots op het

 tinten groen geschilderd, gradueel vanaf het maaiveld

eindresultaat. Uiteraard was het bouwproces er een van

naar boven van donker naar licht. De , m gevel daarbo-

vallen en opstaan. Soms liep de planning vertraging op

ven is bekleed met zwarte platen rockpanel (RAL )

doordat leveranciers niet altijd de gewenste onderdelen

die zijn vastgelijmd. Mathijssen: ‘Ik werk altijd context-

leverden. Uiteindelijk is het hem, Mink en haar ouders

gericht. Deze markante locatie vlakbij de dijk en aan de

toch gelukt het kunstwerk te voltooien. ‘In het begin leek

rand van Vossenpels verdiende iets bijzonders. Vandaar

het supersnel te gaan, nadat een bedrijf de palen had ge-

die gradaties groen in relatie met de landschappelijke om-

heid waarop wij met een gehuurde kraan de hsb-elemen-

geving. Verder heb ik gekozen voor die horizontale twee-

ten konden plaatsen. Binnen een maand stond het hele

deling in groen en zwart, waardoor het volume minder

blok. Echter in de afwerking, waarbij we soms externe

plomp oogt. De vier gevels hebben daardoor ook een gro-

hulp hebben ingeschakeld, ging de meeste tijd zitten.

te samenhang. Door het beperkt aantal gevelopeningen

Maar de samenwerking was fantastisch. De band met de

wordt het beeld helder en rustig. Dat schilderwerk was

ouders van Anne was altijd al erg goed maar die is tijdens

misschien een bizar voorstel, maar Merijn, Anne en haar

de bouw alleen maar hechter geworden.’ •

ouders hebben het fantastisch uitgevoerd. Het is een waar FOTO’S STIJN POELSTRA HAARSTEEG

kunstwerk geworden.’ Hougee vult aan dat ze zelf voor

JOHN EKKELBOOM

Locatie: Karl Marxstraat , Nijmegen Opdrachtgevers en gebruikers: Anne Mink en Merijn Hougee Architect: Reset architecture, Den Bosch (resetarchitecture.com) Leverancier hsb-panelen: ScanaBouw, Huissen (scanabouw.nl) Leverancier kozijnen: De Kock Kozijntechniek, Beneden Leeuwen Bruto vloeroppervlakte:  m Bouwperiode:  /  Opgeleverd: december 

20-21-22-23-24-25_diynijmegen.indd 25

12-02-19 09:49

WO N E N I N K RU I S L A AG H O U T M I J N H O U T EN H U I S, N I J M EG EN

In het Nijmeegse stadsuitbreidingsproject Plant Je Vlag, zijn december  vijf volledig uit vuren kruislaaghout opgetrokken rijtjeshuizen opgeleverd. De vijf woningen, gebouwd in collectief particulier opdrachtgeverschap, zijn gebaseerd op het concept ‘Mijn houten huis’ van architectenbureau MAATworks.

26-27-28-29-30-31_circulairewoningadam.indd 26

12-02-19 09:50

FOTO: MARCEL VAN DER BURG AMSTERDAM

26-27-28-29-30-31_circulairewoningadam.indd 27

12-02-19 09:50

2 < 10000 >

f e b r ua r i 2 0 1 9

28 < 5100 >

< 5100 >

< 5400 >

Plattegrond begane grond Lent, Nijmegen 3

TEKENINGEN: MAATWORKS AMSTERDAM

het houtblad

< 5400 >

Langsdoorsnede Lent, Nijmegen

Detail gevel Lent, Nijmegen. 1 vuren deel, dikte 22 mm 2 hardhouten kozijn FSC 3 gevel (Rc >= 4,5 m2 K/W) binnen: kruislaaghout (ISI) buiten: thermisch gemodificeerde vuren delen 4 verdiepingsvloer kruislaaghout (ISI) Twee ‘Mijn houten huizen’ in IJburg, Amsterdam.

FOTO: MAATWORKS AMSTERDAM

Het monteren op de bouwplaats in IJburg, Amsterdam.

26-27-28-29-30-31_circulairewoningadam.indd 28

12-02-19 09:50

Het kloeke woningblok in Nijmegen met vijf geschakelde

tief zoals een estrichvloer en verdere vloerafwerking is

woningen onder een asymmetrisch dak, bestaat bijna vol-

niet meer nodig.’

thermisch gemodificeerd vuren. De constructieve wan-

Groeiend plan Het eerste zaadje voor ontwerpen van

den en verdiepingsvloeren bestaan uit geschroefde delen

een volledig houten rijtjeshuis is geplant toen Lenders

kruislaaghout van vuren. Architectenbureau MAATworks

twaalf jaar geleden het idee kreeg om haar eigen huis te

heeft het kruislaaghout in de gehele woning bewust in het

bouwen in de nieuwe wijk IJburg op Steigereiland. ‘In

zicht gelaten, ook de kopse kanten van de wanden, zodat

eerste instantie was het de bedoeling om een traditioneel

de opbouw uit lagen zichtbaar blijft.

huis te ontwerpen met kanaalplaatvloeren en kalkzand-

f e b r ua r i 2 0 1 9

ledig uit hout. De gevels zijn bekleed met onderhoudsarm

veel mogelijk volume zou opleveren. Maar na de aanbe-

houten huis’ gaat uit van een zo efficiënt mogelijk gebruik

steding bleek het bouwplan nog steeds te duur. Na een

van materiaal. Dwarswanden, die de woningen indelen,

stevige bezuinigingsronde kwamen we uit op de vraag: Is

doen ook dienst als portalen waar de verdiepingsvloeren

dit nu echt wat we willen en wat vinden wij belangrijk?

op rusten en dragen bij aan de stabiliteit van het bouw-

Daarop is het antwoord: bewust omgaan met onze omge-

blok. De sponningen voor binnendeuren zijn in de wan-

ving met het oog op de toekomst. Vanuit dat idee hebben

den uitgefreesd, daardoor zijn geen kozijnen nodig voor

we onderzocht of het beter zou zijn om in hout te gaan

binnendeuren. Door de slimme indeling en omdat kruis-

bouwen. Uiteindelijk hebben we gekozen voor een

laaghout in twee richtingen krachten kan afdragen, zijn de

houtskeletbouwconstructie, met gelamineerde vloerpla-

constructieve vloerdelen slechts  mm dik. De construc-

ten en dat bleek binnen budget te kunnen.’

het houtblad

Doelmatig materiaalgebruik Het concept ‘Mijn

tieve oplossing biedt de mogelijkheid om de gevels over de gehele breedte open te houden en grote glasvlakken

Meerwaarde De nieuwe eigen woning bleek een

te maken. De buitenkozijnen zijn gemaakt van dark red

uitstekend visitekaartje. De vraag van mensen om ook

meranti FSC. De aftimmering van de raamneggen aan de binnenzijde zijn opgebouwd uit drie lagen vuren panelen. Het dak bestaat uit zelfdragende ecologische dakelementen geïsoleerd met vlaswol en is bedekt met vlakke beton-

MET CNC-GEFREESD KRUISLAAGHOUT KUN JE OP DE MILLIMETER NAUWKEURIG ONTWERPEN

■ ■ ■

nen pannen. De begane grondvloer, een PS-isolatievloer en de dekvloeren zijn niet van hout. ‘Een cementdekvloer is doelmatig vanwege de vloerverwarming,’ stelt architect

hun woning te ontwerpen betekende de start van

Lidewij Lenders. ‘Die werken we af met een pleisterlaag

MAATworks. Lenders: ‘De eerste opdrachten kregen

van cement met de uitstraling van een gevlinderde beton-

echter toch een betonnen casco. Het was immers een an-

vloer. Het is ook kostenefficiënt, want in de basis is een

dere tijd. Mensen vonden hout wel mooi, maar dachten

cementdekvloer namelijk al goedkoper dan een alterna-

dat een betonnen huis waardevaster zou zijn. Tot ik in  opdrachtgevers kreeg die in Zweden hadden gewoond. Zij kenden de meerwaarde van wonen in een houten huis. Voor hen heb ik een herenhuis ontworpen in kruislaaghout. Daarna was ik helemaal verkocht. Ik heb het ontwerp samen met Jasper Kerkhofs van Javi Houtbouw en constructeur Vincent Raadschelders gemaakt. Door tijd te besteden aan efficiënt materiaalgebruik, lukte het de kosten in de hand te houden. Om aan te tonen dat bouwen in hout niet duurder hoeft te zijn, heb ik er simul-

FOTO: MARCEL VAN DER BURG AMSTERDAM

TEKENINGEN: MAATWORKS AMSTERDAM

steen. Ik ging ervan uit dat dit het goedkoopst was en zo-

26-27-28-29-30-31_circulairewoningadam.indd 29

taan een traditioneel plan naast getekend.’

Regie tot in details Voor het houten herenhuis maakte de architect voor het eerst zelf, in samenwerking met timmerman en houtconstructeur Christian Dörschug, de productietekeningen voor de CNC-gestuurde productie van de elementen in Duitsland. Lenders vertelt: ‘Ik was in Nederland toleranties van circa  millimeter gewend. Toen ik besefte dat je met kruislaaghout echt op de millimeter nauw-

12-02-19 09:50

Al in de ruwbouwfase is de trap inclusief freesrandjes op de millimeter precies uitgetekend door de architect.

26-27-28-29-30-31_circulairewoningadam.indd 30

FOTO: MARCEL VAN DER BURG AMSTERDAM

12-02-19 09:50

nen voegen, en tegelijkertijd een mooie daklijn te kunnen

de ruwbouw uitgetekend.’ Tekenen met zo weinig marge

maken, kregen de grote woningen extra plafondhoogte.

was die eerste keer wel erg spannend tijdens de bouw.

Vijf woningen in één keer betekent andere randvoor-

Lenders: ‘Ik hield mijn hart vast, helemaal toen Christian me

waarden dan de opdracht van één enkel huis. ‘Dit concept

bij zich riep en meldde dat hij niet helemaal tevreden was.

leent zich daar goed voor’, vertelt Lenders. ‘Het maakt het

Er bleek tot mijn opluchting een kiertje van een millimeter

ontwerp van een huis een product, dat op maat geleverd

tussen de panelen te zitten. Ik ben enthousiast over deze

kan worden. Wij zien dat dit past bij de ontwikkelingen

bouwmethode, door met een computer zo nauwkeurig te

van deze tijd. Mensen willen graag weten waar ze aan toe

ontwerpen, creëer je een soort ambachtelijkheid. Je maakt

zijn en tegelijkertijd willen ze hun eigen wensen kunnen

de productietekeningen direct voor de producent en hebt

realiseren. De moderne techniek maakt het mogelijk.’

f e b r ua r i 2 0 1 9

keurig kunt tekenen, is ook de trap met freesrandjes en al in

heel direct contact over de daadwerkelijke uitvoering. Je krijgt echt de regie over het detailniveau.’

Bewust wonen Het huizenblok in Nijmegen heeft

Houten basiswoning Mede dankzij de economische

ke rijtjeswoningen en de bewoners zijn content met hun

crisis heeft het architectenbureau zich verder gespeciali-

huis. ‘Wat ik leuk vind is dat bewoners in zo’n houten huis

seerd in het bouwen met hout. Omdat het een tijd was

bewuster lijken te wonen’, zegt Lenders. ‘Ze komen er-

waarin alles goedkoop moest, bedacht Lenders aan de

achter dat ze niet zomaar iedere verf op de muur kunnen

het houtblad

meer weg van een grote stadsvilla dan van vijf afzonderlij-

hand van de opgedane ervaring een basiswoning van kruislaaghout met een industrieel afwerkingsniveau. Het concept ‘Mijn houten huis’ was geboren. Lenders: ‘De basis vormt de plattegrond van mijn eigen

HET ZIJN STANDAARDWONINGEN DIE TOCH COMPLEET MAATWERK BIEDEN

■ ■ ■

woning, enerzijds omdat ik er veel positieve reacties op kreeg en anderzijds omdat de constructie erg efficiënt is. Het uitgangspunt is en blijft een minimum aan materiaal-

smeren omdat de huizen dampopen zijn. Daardoor den-

gebruik, hout is immers relatief duur. Het basisplan kan

ken ze anders na over wat ze met hun huis doen. Het is

binnen de constructieve randvoorwaarden worden aan-

mooi dat we daar een steentje aan bij kunnen dragen.’ •

gepast aan de wensen van de opdrachtgevers en uitge-

Armand Landman

breid worden met verschillende opties, bijvoorbeeld duurzame installaties. De fabriek produceert de houten onderdelen en op de bouw hoeft het huis alleen nog maar in elkaar gezet te worden. Het zijn standaardwoningen die – zeker qua interieur – toch compleet maatwerk bieden.’

CO-VOETAFDRUK In Mijn houten huis Nijmegen is circa , m³ hout

Dakhoogten Nadat vier houten woningen in Amsterdam

toegepast (Vuren:  m³ kruislaaghout constructie,

gerealiseerd waren, kreeg MAATworks de kans een plan te

 m³ gelamineerd constructie,  m³ dak, , m³ trap-

maken voor de vijf woningen in Lent, gemeente Nijmegen,

pen, , m³ gevelbekleding, , m³ stijl- en regelwerk

een opdracht in collectief particulier opdrachtgeverschap.

gevel, , m³ aftimmering. Dark red meranti: , m³

Omdat niet iedereen hetzelfde budget ter beschikking had,

kozijnen). Dit betekent een CO-vastlegging van

bedacht het architectenbureau een huizenblok met ver-

. kg. Het compenseert de uitlaatgassen van een

schillende dakhoogten, waardoor in volume kon worden

middenklasse auto over .. km of het jaarlijks

gevarieerd. De kavels waren wat kleiner dan in IJburg. Om

elektragebruik van  huishoudens.

FOTO: MARCEL VAN DER BURG AMSTERDAM

er ook een kleinere en goedkopere woning tussen te kun-

Locatie: Goethestraat  t/m  Nijmegen Opdrachtgever: Collectief particulier opdrachtgeverschap; vijf particuliere opdrachtgevers Architect: MAATworks (www.maatworks.org) Aannemer: ECOplusbouw (www.ecoplus-bouw.nl) Constructeur: Raadschelders Bouwadvies (raadschelders-bouwadvies.nl) Houtleverancier: Mayr Melnhof, via Arcon (www.mayr-melnhof.com) Gevelbekleding: Thermowood (www.thermowood.be) Bruto vloeroppervlakte vijf woningen:  m² Bouwperiode:  Bouwkosten: , miljoen (incl. btw)

26-27-28-29-30-31_circulairewoningadam.indd 31

12-02-19 09:50

H O U T E N S Y N E RG I E V I L L A , G EO RG I C A COV E , V ER EN I G D E S TAT EN

Op de punt van Long Island boven New York, aan de baai Georgica Cove, staat een villa volledig bekleed met cederhout. Het hout verenigt vier rond een centrale patio geplaatste volumes. Ze staan op een marmeren sokkel om de woning te beschermen tegen stormvloed. Een select palet aan kleuren, materialen en details, smeedt de afzonderlijke bouwdelen samen tot ĂŠĂŠn onlosmakelijk geheel.

32-33-34-35-36-37_georgiacoveny.indd 32

12-02-19 09:59

FOTO: BATES MASI + ARCHITECTS EAST HAMPTON

32-33-34-35-36-37_georgiacoveny.indd 33

12-02-19 09:59

f e b r ua r i 2 0 1 9

p Een open lattenstructuur van ceder biedt zowel privacy als gecontroleerd diffuus filterlicht.

Het houten plafond geeft de ruimte een warme uitstraling.

Situatietekening:

1. Parkeren

2. Entree

3. Patio

TEKENING: BATES MASI + ARCHITECTS EAST HAMPTON

het houtblad

4. Zwembad

k De badkamer is rondom bekleed

De woning is gericht op de tuin

met wit eiken en ceder.

met uitzicht over de baai.

32-33-34-35-36-37_georgiacoveny.indd 34

12-02-19 09:59

Lokaal verweven De opdrachtgevers selecteerden

Via grote aluminium schuifdeuren zijn alle ruimten fysiek

voor het ontwerp van hun villa een lokale architect, Bates

aan elkaar te koppelen of van elkaar te scheiden.

Sterk onderbouwd De villa staat op een verhoogde

omgeving van New York. Het bureau is opgericht door

plint, gedeeltelijk gevuld met zand. Leland: ‘Dit is nodig

Harry Bates in . In die tijd stond hij al bekend om zijn

omdat de grondwaterstand op het terrein behoorlijk kan

modernistische huizen op Fire Island voor de kust van

fluctueren vanwege de wisselende getijden. Het huis is uit

New York. In  werd Paul Masi, daarvoor werkzaam

voorzorg  mm boven de aanbevolen peilmaat ge-

bij Richard Meier & Partners, partner binnen het bureau.

bouwd. De fundering staat op palen en bestaat uit een be-

Ze verhuisden in  naar een kantoorgebouw van eigen

tonnen plaat van  mm dik, die door chemische ver-

hand in East Hampton New York. Alana Leland van Bates

dichting bestand is tegen grote hydrostatische druk, zelfs

Masi Architects: ‘Onze focus ligt niet op de omvang of het

als deze grotendeels onder water staat.’ Het platform dat

type project, maar op de toegevoegde waarde van het

de villa draagt is afgewerkt met marmer in een lichtgele

project voor de mensen en omgeving.’ Voor het ontwerp

tint die zorgvuldig is afgestemd op de kleur van de houten

is dan ook een uitgebreide historische analyse gemaakt

gevel. In de marmeren verhoging zijn ook nog roosters en

van de locatie.

plantenbakken rondom opgenomen, die stormwater kun-

het houtblad

meer dan  jaar bouwervaring en is geworteld in de

f e b r ua r i 2 0 1 9

Masi + Architects. Het architectenbureau is gestoeld op

nen afvoeren. Lange, overhoeks doorlopende trappen lei-

Gastvrij verblijf De vorm van de villa verwijst naar de

den naar de tuin en het zwembad met uitzicht over het

bouwtraditie van boerderijen in het nabij gelegen New

water van de baai.

England. Deze boerenbedrijven zijn vaak opgetrokken uit een hoofdgebouw met verscheidene, in de loop der tijd

Ongenaakbaar De gevel aan de straatzijde van de villa

toegevoegde bijgebouwen. Elk volume vervult een speci-

vormt een gesloten bolwerk van cederhout. De haar-

fieke functie. Dit basisprincipe bleek goed te passen bij de

scherp op elkaar aansluitende geveldelen met perfect ver-

vraag van de opdrachtgevers. Het echtpaar wenste namelijk een comfortabele woning voor twee personen, met ruimte om kinderen, kleinkinderen en gasten te kunnen ontvangen. ‘De opdrachtgevers hadden een leefomge-

EIGENTIJDSE CEDER SHINGLES VORMEN EEN ■ ■ ■

ONLOSMAKELIJKE EENHEID

ving voor ogen die net zo gezellig zou zijn voor het echtpaar alleen, als voor een groter gezelschap met overnachborgen installaties, geven het gebouw een ongenaakbare

een formele zitkamer, een keuken met eetkamer, een

uitstraling. De kozijnen liggen verscholen achter horizon-

hoofdslaapkamer met aangrenzend kantoor van de eige-

tale lamellen. Alleen de raampartijen in het entreeportaal

naren en gastenverblijven met eigen zit- en badkamers.

laten een glimp zien van de achterliggende tuin en het

Alle ruimten zijn verdeeld over vier bouwdelen, gescha-

zeewater van de baai Georgica Cove. Een brede taatsdeur,

keld aan een centrale binnenplaats. De oriëntatie en

volledig voorzien van glas, biedt bezoekers toegang tot de

hoogte is afgestemd op optimale privacy en bezonning.

woning. Het geeft een bescheiden voorproefje van de

FOTO’S: BATES MASI + ARCHITECTS EAST HAMPTON

tende gasten’, vertelt Leland. De villa omvat zodoende

32-33-34-35-36-37_georgiacoveny.indd 35

12-02-19 09:59

De geveldelen sluiten haarscherp op elkaar aan.

FOTO: BATES MASI + ARCHITECTS EAST HAMPTON

32-33-34-35-36-37_georgiacoveny.indd 36

12-02-19 09:59

In de westgevel aan de tuin kaderen riante schuifpuien het

vorming, schotelen of barsten en het maakt impregneren

uitzicht over de baai in, als ware het een levend schilderij.

overbodig. Het is van belang om de shingles met afstand-

Er is voor slanke aluminium profielen met zwarte coating

houders op voldoende afstand te plaatsen van de achter-

gekozen om deze zo min mogelijk te laten opvallen. De

liggende constructie, zodat de lucht vrij langs de achter-

balkons op de eerste verdieping zijn uitgespaard uit het

kant kan stromen, waardoor ze sneller drogen.

dakvlak, zo is de eenheid van het dak behouden gebleven.

De woning heeft verder een warmte- en koudeopslag

f e b r ua r i 2 0 1 9

verkrijgbaar. Een goede geveldetaillering voorkomt vlek-

(WKO) installatie, waarbij bodemenergie wordt benut

Eigentijdse shingle Ook de inspiratie voor de eenvou-

voor het verwarmen en koelen van het gebouw. Zo be-

dige zadeldaken bedekt met ceder, komt voort uit de lokale

nutten we de hoge grondwaterstand. De woning is geïso-

bouwtraditie. Om de woning een eigen stijl te geven, zijn

leerd met een aaneengesloten laag PIR-isolatie van

lange, slanke planken gebruikt als dakbekleding, in plaats

 mm. Daarbij zorgen de binnenplaats en de grote glas-

van traditionele shingles. Ze zijn met roestvaststalen nagels

partijen aan de westgevel voor natuurlijk licht in het inte-

gemonteerd. Deze eigentijdse shingles lopen door over de

rieur en laten passieve verwarming en koeling toe. Elk

langsgevels tot op het maaiveld. Ze splitsen het daken geveloppervlak op in regelmatige horizontale stroken. De kleurschakering van de individuele planken binnen de panelen geven daarbij een extra gelaagdheid aan de gevel-

HEDENDAAGSE VILLA NAAR VOORBEELD VAN EEN HISTORISCHE BOERDERIJ

■ ■ ■

het houtblad

binnenwereld van de villa, die zich opent naar de tuin toe.

opbouw. De kopgevels zijn, in contrast met het dak en de zijwanden, bekleed met een verticale, open lattenstructuur van cederhouten schermen. De fijne lattenverdeling biedt

bouwvolume is bovendien apart afsluitbaar en heeft een

zowel privacy als gefilterd diffuus licht. Ook in deze gevels

onafhankelijk instelbaar installatiesysteem, hierdoor is de

is het de natuurlijke kleur van de afzonderlijke planken die

villa zeer flexibel in het gebruik.’

nuance aanbrengt in het strenge ritme van de gevel.

De historische typologie van een samengestelde herenboerderij is vertaald naar een hedendaagse villa. Het ver-

Samenhang De eenduidige uitstraling en kleurstelling

bindt de woning met de locatie en biedt de bewoners de

zijn doorgezet in het interieur. Ook hier vormt hout de ver-

mogelijkheid om met behoud van privacy de woning te

bindende factor van de verschillende ruimtes. De construc-

delen met gasten. Zo ontstaat vanuit lokale bouwtradities

tie bestaat uit samengestelde spanten van volhouten ko-

een nieuwe woontypologie. •

lommen en liggers versterkt met staal. De stabiliteit komt voort uit geschoorde wanden verbonden aan stijve vloer-

BARBARA HEIJL

velden. Deze houten draagstructuur is dan wel volledig aan het zicht onttrokken, toch voert het materiaal weldegelijk de boventoon in de afwerking. De hele woning is voorzien van een wit eiken vloer, inclusief de natte ruimtes zoals de keuken en de badkamers. Een houten lamellenwand met

GEORGICA COVE AWARDS

verborgen verlichting, begeleidt de trap naar de bovenver-

 Architecture MasterPrize

dieping. Ook de plafonds en verscheidene wanden zijn be-

 AIA NY State Honor Award

kleed met onbehandeld hout. Omdat de houten afwerking

 Builder’s Choice Custom Home Award

bovendien is doorgezet in het plafond van het dakoverstek

 Architizer A+Awards Special Mention

op de veranda, vervaagt de grens tussen binnen en buiten.

 American Architecture Award

FOTO: BATES MASI + ARCHITECTS EAST HAMPTON

 Luxe RED Design Award – Regional

Toegevoegde waarde Er zijn zo veel mogelijk duur-

 Wood Design & Building Honor Award

zame maatregelen getroffen. Leland: ‘De cederhouten

 AIA Peconic Award of Merit

shingles zijn bestand tegen weersinvloeden zonder het

 AIA LI ArchiAward Commendation

gebruik van chemicaliën en deze houtsoort is plaatselijk

Locatie: Georgica Cove, New York, Verenigde Staten Opdrachtgever: Particulier Architect: Bates Masi + Architects (batesmasi.com) Constructeur: Steven L. Maresca Aannemer: John Hummel and Associates Custom Builders (johnhummel.com) Bruto vloeroppervlakte:  m² Oplevering: 

32-33-34-35-36-37_georgiacoveny.indd 37

12-02-19 09:59

38-39-40-41_79parkstockholm.indd 38

12-02-19 10:00

B E WO O N BA A R L A N DSC H A P A P PA RT EM EN T EN CO M PL E X S TO CK H O L M , Z W ED EN

79 &

PA R K ,

tementencomplex  & Park, naar ontwerp van architectuurstudio Bjarke Ingels Group (BIG). Vierkante woonmodules zijn trapsgewijs gestapeld rond een gemeenschappelijke binnenplaats. De glooiend oplopende gevel, bekleed met ceder, is bedekt met daktuinen.

38-39-40-41_79parkstockholm.indd 39

FOTO: LAURIAN GHINITOIU BERLIJN

Aan de rand van het Kaknässpåret park in Stockholm, Zweden, staat het markante appar-

12-02-19 10:00

De gemeenschappelijke binnentuin dient als buffer van rust in de drukke, stedelijke omgeving.

1 2 3 4 5 6 B

DOORSNEDE B-B

het uitzicht is vanuit ieder appartement uniek.

8 9

FOTO’S: LAURIAN GHINITOIU BERLIJN

38-39-40-41_79parkstockholm.indd 40

            

Sedum dak Frame van ceder planken Ceder plank horizontaal Betonnen profiel Stalen ligger Prefab betonplaat Kozijn eiken Windpaneel Betonplaat filigraan Eiken handgreep Glazen balustrade Prefab schoonbeton Roestvaststalen plaat met geïntegreerde relingbeugel  Betonplaat in het werk gestort  Isolatie koudebrug en waterdichting

11 12 13

14 15

TEKENINGEN: BIG BJARKE INGELS GROUP KOPENHAGEN

79 & Park ligt aan een park bij een binnenhaven,

12-02-19 10:01

De cryptische naam van het project is nuchter te verkla-

zijn ingericht met een grote variatie aan planten. Zo zijn er

ren. Het adres van het complex is Sandhamnsgatan  en

winterharde vaste planten te vinden naast bomen en strui-

het ligt bij een stadspark:  & Park. Ontwikkelaar Oscar

ken.

Natuurlijke charme Een groot deel van de charme van

voor deze prominente locatie in de Zweedse hoofdstad.

het appartementenblok is te danken aan de natuurlijke

Het bouwblok is bedoeld als een verlengstuk van het

uitstraling van de houten gevel. Peter Johnson, projectma-

naastgelegen park. Daarom doorsnijden drie publieke

nager van Moelven Wood Project vertelt hierover: ‘Wij

doorgangen het gebouw, is de gevel bekleed met hout en

hebben de PEFC-gecertificeerde cederhouten planken af-

hebben alle bewoners toegang tot weelderig begroeide

komstig uit de Westkust van Canada geleverd. Er is geko-

dakterrassen. Een gemeenschappelijke binnentuin dient

zen voor ceder vanwege de lange levensduur, vormen

ook als buffer van rust en kalmte in de drukke, stedelijke

maatvastheid, het lichte gewicht en de esthetische eigen-

omgeving.

schappen. Wij besteden veel aandacht aan kwaliteit. Voor dit project bijvoorbeeld is een groot deel van het hout

Modulaire bouwstenen Het hoogste punt van het ge-

speciaal in het bos geselecteerd op de benodigde lengte.

bouw is  meter hoog. Van daaruit neemt de hoogte van

Alle gevelplanken zijn vierzijdig geschaafd en brandwe-

het bouwblok trapsgewijs af naar twee verdiepingen op

rend geïmpregneerd.’ Over de invloed van de weersom-

het laagste punt. Bezonning, belendende bebouwing en

standigheden op de gevel zegt hij: ‘Een bijkomend voor-

uitzicht hebben het uiteindelijke volume beïnvloed.

deel van onze brandwerende coating is dat het de

Geprefabriceerde eenheden zijn gebruikt met het oog op

verwering vertraagt. Het verschil tussen meer aan weer

een flexibel en goedkoop ontwerpen bouwproces. De

en wind blootgestelde oppervlakken en de meer beschut-

appartementen zijn daarom opgebouwd uit modules van

te geveldelen is daardoor minder groot. Het is uiteraard

, meter bij , meter met een betonnen draagstructuur.

onvermijdelijk dat er in de toekomst verschillen zichtbaar

het houtblad

om een woonblok met menselijke maat te ontwerpen

f e b r ua r i 2 0 1 9

Properties gaf het Deense bureau BIG in  de opdracht

zullen zijn. Dat hoort bij het toepassen van een natuurlijk De indeling van de plattegronden van de  apparte-

gevelmateriaal, het draagt bij aan het levendige karakter

menten is echter maatwerk. Het aantal slaapkamers van

van de gevel. We laten graag referentiebeelden zien, die

de appartementen varieert van één tot zes slaapkamers. In

drie jaar na de oplevering zijn gemaakt, om aan te tonen

de plint van het bouwblok zijn onder andere horecagele-

hoe fraai de projecten verouderen.’

genheden gevestigd. Ook zijn de gemeenschappelijke voorzieningen voor het appartementencomplex hier te

De afwerking van de vaste inrichting in de appartementen

vinden zoals een pre-school, een hondenopvang en een

verwijst ook naar de natuur. Onder andere wit eiken en

fietsenstalling. Onder het bouwblok is plaats voor parke-

natuursteen dragen bij aan het totaalbeeld; stedelijk wo-

ren en de bergingen van de appartementen.

nen in het groen. •

Daklandschap Appartementen in het midden van de

BARBARA HEIJL

stad hebben vaak een minimum aan buitenruimte. Ook

TEKENINGEN: BIG BJARKE INGELS GROUP KOPENHAGEN

ontberen de spaarzame balkons en terrassen een weelderige begroeiing. Daar zou BIG graag verandering in bren-

CO-VOETAFDRUK

gen. Bij meerdere grootstedelijke projecten van het bu-

In appartementencomplex  & Park is circa  m³

reau is het dakvlak namelijk benut als stadstuin. Alle

ceder toegepast. Dit betekent een CO-vastlegging

woningen in  & Park hebben toegang tot dakterrassen;

van . kg. Het compenseert de uitlaatgassen

een aantal appartementen heeft een privé-terras met in-

van een middenklasse auto over .. km aan

gebouwde plantenbakken, de overige woningen hebben

uitlaatgassen of het jaarlijks elektragebruik van

een balkon en zijn via trappenhuizen verbonden aan ge-

 huishoudens.

meenschappelijke daktuinen. De collectieve daktuinen

Locatie: Stockholm, Zweden Opdrachtgever: Oscar Properties (oscarproperties.com) Architect: BIG Bjarke Ingels Group (big.dk) Constructeur: konkret AB (konkretab.se) Hoofdaanemer: Oscar Properties Bygg Leverancier geveldelen ceder: Moelven Wood Project (moelven.com) Bruto vloeroppervlakte: . m² Oplevering: 

38-39-40-41_79parkstockholm.indd 41

12-02-19 10:01

ONDER ARCHITECTUUR natuurlijke uitstraling. Met een vloeroppervlakte van  m is het een klein vakantiehuis, maar het biedt door een slimme indeling toch

f e b r ua r i 2 0 1 9

ruimte aan een gezin van vier. In de positionering van het volume hebben i interior architects en Chris Collaris de re-

FOTO: CHRISTIAN RICHTERS MÜNSTER (D)

latie opgezocht met het water en de zon.

het houtblad

Door het volume in vier delen te verdelen, ontstaat in elke ruimte een uniek uitzicht en lichtinval. De vier delen van verschillende grootte zijn gepositioneerd rond een patio. Natuurlijke materialen De minimalistische ruwe grenenhouten gevels en op maat gemaakte meubels en inbouwkasten accentueren de grafische kwaliteit van het huis. Dit wordt versterkt door contrasterende kleuren

Enorme luifel boven het terras van de bosvilla in Bergen

van eikenhouten en zwarte panelen en een lichte gepolijste betonnen vloer.

BOSVILLA BERGEN EEN M E T D E N AT U U R

gende structuur gebruik gemaakt van lokaal grenen. Kozijnen van deuren en ramen be-

Het huis bevat een woonkamer, eetkeuken,

staan uit FSC-gecertificeerd jatoba en het pla-

drie slaapkamers, badkamer en twee toilet-

Aan de Eeuwigelaan in Bergen (NH) staat een

fond is bekleed met diep geelbruin afrormosia

ten. Aan de binnenkant geven de afmetingen

bijzondere bosvilla, opgetrokken uit verschil-

(ook FSC-gecertificeerd) en er is bamboe ge-

en plafondhoogtes van de verschillende volu-

lende houtsoorten, waaronder iroko, jatoba

bruikt voor de interne schuifdeuren in de villa.

mes duidelijk de afzonderlijke gebieden en

en lokaal gewonnen naaldhout. De bosvilla is ontworpen door Natrufied Architecture en

functies in het huis weer. Zichtlijnen zorgen Meer informatie: natrufied.nl

voor een sterke visuele verbinding. Door de

vormt een eenheid met het omringende bos.

grote schuifdeuren van de patio te openen zijn

Bij het ontwerp is bewust rekening gehouden

de volumes van de keuken en woonkamer

met de verschillende hoogtes van de omrin-

T I N Y H O L I DAY H O M E

zelfs fysiek verbonden.

Houten onderdelen van eiken en grenen ge-

Meer informatie: i.nl

gende bomen. Het ensemble bestaat uit een huis, een gas-

ven een vakantiehuis op een langwerpig ei-

tenverblijf, carport en een fietsenstalling. Het

landperceel in de Vinkeveense Plassen een

huis wordt omringd door eiken- en dennenbomen en is ontworpen met veel lichtinval. Een living met een open vloerplan heeft aan alle zijden zicht op het bos. Daarnaast bevat de woning genoeg knusse hoekjes om je in terug te trekken. Door de schuifdeuren naar buitenruimte zo naadloos mogelijk. Het slaapgedeelte is gedeeltelijk ondergronds gesitueerd, om zo privacy te kunnen waarborgen. Iroko, jatoba, afrormosia Bij de bouw zijn verschillende houtsoorten toegepast. De kolommen en liggers zijn opgetrokken uit FSCgecertificeerd iroko. Ook is voor de onderlig-

42_onderarchitectuur.indd 42

Vakantiehuis aan de Vinkeveense plassen

FOTO: EWOUT HUIBERS AMSTERDAM

het terras is de verbinding tussen binnen en

12-02-19 10:02

ONDER ARCHITECTUUR

het houtblad

Design- en architectenbureau Williamson Williamson ontwierp House on Ancaster Creek, een driegeneratiewoning met twee aparte eenheden. Het ontwerp heeft schitterende details in hout, zoals een wenteltrap in het hart van het huis. De wenteltrap verbindt de woonkamer met de verdiepingen erboven en eronder. Deze

FOTO: BEN RAHN TORONTO

f e b r ua r i 2 0 1 9

W E N T E LT R A P VA N TRIPLEX IN TORONTO

blikvanger bekleed met dunne platen gelamineerd multiplex, die doorlopen in het plafond. De constructie van wit eiken leuningen maakt een stalen frame overbodig. Meer informatie: williamsonwilliamson.com

Wenteltrap in House on Ancaster Creek

G E B O G E N K A S TA N J E H O U T I N J A PA N S E W I N K E L

HOC –LADDER

Voor een winkel van Aēsop in Tokio heeft ar-

Beton en hout De betonnen ruimte waarin de

CTH Loofhout:  en  maart , een

chitectenbureau Torafu markante elementen

winkel is opgebouwd toont jaren van repara-

praktijkdag in week / bij het HMC;

van gebogen kastanje gebruikt. Dit warme

ties met de zichtbare littekens hiervan. Daar-

examen  april .

geheel wordt omhuld door een kille betonnen

binnen is een warme oase van hout zichtbaar,

ruimte, voor een extreem contrast. De inspi-

met gebogen oppervlakten. De architecten

ratie van Torafu vloeit voort uit de wijk Shibu-

kozen voor een afwerking die zich kan meten

praktijkdag in week / bij het HMC;

ya, een belangrijk winkelgebied in Tokio. In

met meubelen van de hoogste kwaliteit, daar-

examen  juni .

deze dynamische wijk staan oude en nieuwe

om lieten ze meubelmaker Karimoku het lo-

gebouwen naast elkaar. Dit spanningsveld

kaal verkregen kastanjehout verwerken.

CTH Plaatmateriaal:  en  mei , een

CTH Bouwmaterialen (facultatief):  maart,  en  april .

wilden de ontwerpers vatten in het interieur van de winkel.

Meer informatie: torafu.com De modulen Basiskennis, Commercie, Naaldhout en Bouwen met hout worden in

De prominent aanwezige gootsteen moet bezoekers aanmoedigen de verzorgingsproducten van Aēsop uit te proberen.

de loop van  weer ingepland. Online Basiscursus Hout en Plaatmateriaal: kan op elk gewenst moment worden gestart. Voor meer informatie kijk op houtoplei-

FOTO: AĒSOP TOKYO

dingscentrum.nl. •

44_onderarchitectuur.indd 44

Hout Opleidings Centrum

12-02-19 10:02

adviesbureau Withagen Houtprodukten BV

Voor adviezen die

Exportweg 1, 9482 WP Tynaarlo T 0592 - 274280 F 0592 - 273524 E info@withagenhoutprodukten.nl I www.withagenhoutprodukten.nl Lijmhout op hoog niveau! Specialist in gelamineerd hout voor constructies en kozijnen. Vilam® Lariks en vuren voor kozijnen met KOMO en PEFC certificaat. Bouwteam projecten; ontwerp, levering en montage van constructies.

écht hout snijden!

www.houtbedrijvendokter.nl +31 (0)6 54 31 41 21 info@houtbedrijvendokter.nl

bruggen Woodteq Houtconstructies Haasnoot Bruggen BV

Ingenieursbureau Evan Buytendijk BV Withagenweg 36, 7384 SB Wilp T 055 3014754 I www.evanbuytendijk.nl E info@evanbuytendijk.nl Advies, begeleiding, (groeps)certificering FSC/PEFC, PEFC boscertificering, CE markering, EUTR/FLEGT, opleidingen & trainingen

afzuiginstallaties

C-Techniek B.V. Chemieweg 71, 1422 DX Uithoorn T +31-2977-52785 I www.c-techniek.com E info@c-techniek.com Filter en afzuiginstallatie voor de industrie.

Holtrop & Jansma B.V. Rondweg 43, 9101 BE Dokkum Postbus 56, 9100 AB Dokkum The Netherlands T +31 (0)519 32 91 00 F +31 (0)519 32 91 10 I www.holtrop-jansma.com E info@holtrop-jansma.com

algemeen

J en J Personeelsmanagement b.v. Noorderpad 24, 1674 NS Opperdoes T 0227-822425 E jenj@tip.nl I www.jenjpersoneelsmanagement.nl Bemiddelaar tussen kandidaat en opdrachtgever

Snelzoekers_1-2019.indd 45

Postbus 3025, 2220 CA Katwijk (ZH) T 071 - 402 17 44 F 071 - 403 05 91 E info@haasnootbruggen.nl I www.haasnootbruggen.nl Overbruggen in hout, staal en composiet.

Meerdink Bruggen Parallelweg 2, 7102 DE Winterwijk T 0543 – 51 35 41 F 0543 – 520935 E bruggen@meerdink.nl I www.meerdinkbruggen.nl Ontwerp, prefabricage en plaatsing in het werk van bruggen in hout, staal en composiet

gecertificeerd hout

Handelsweg 22, 7451 PJ Holten Postbus 43, 7460 AA Rijssen T 0548 - 70 13 61 F 0548 - 70 13 41 I www.woodteq.nl E info@woodteq.nl Ontwerp, engineering, levering en montage van gelamineerde houtconstructies liggers, kolommen, Multiplan dakplaten en Profidecke vloerelementen.

coatings

Carpentier Hardwood Solutions Abeeldreef 15 8760 Meulebeke T +32 51 488961 contact plate 18/1/11 I Dutch www.carpentier.be Specialiteit : Europees hardhout vnl eiken , themisch essen en thermisch naaldhout (thermowood)

Coillte Panel Products Coillte Panel Products Louis Eijssenweg 3A8 Louis Eijssenweg 3A8 6049 CD Herten 6049 CD Herten The Netherlands T +31 Netherlands (0) 475 399740 The F +31 (0) 475 310271 T +31 (0) 475 399740 E info@coillte.com +31 (0) 475 310271 IF www.coillte.com

Norway Coatings B.V. Postbus 43079 3540 AB UTRECHT T +31 (0)88 450 5400 I www.norwaycoatings.nl E info@norwaycoatings.nl

Keurhout

gelamineerde houtconstructies

Dorpsstraat 88, 2931 AG Krimpen aan de Lek T 0180 - 551552 F 0180 - 510776 E info@boogaerdt.nl I www.boogaerdthout.nl

E info@coillte.com I www.coillte.com

houtexpeditie Postbus 1380, 1300 BJ Almere T 036 - 5494068 F 036 - 5321029 E info@keurhout.nl I www.keurhout.nl Handelsketen voor legaliteit en duurzaamheid.

Boogaerdt Hout

DLH Nederland B.V.

C/O Noorderlaan 125 2030 Antwerpen T +32 3 542 63 70 F +32 3 542 18 94 E info.nederland@dlh-group.com I www.dlh-nederland.com Specialist in gecertificeerd hout uit duurzaam beheerde bossen (o.a. CIB).

Wood Products Logistics BV

Strevelsweg 700 sub 113 3083 AS Rotterdam T 010 4104670 F 010 4104680 E info@wpl.nu I www.wpl.nu No. 1 in houtexpeditie WPL - de logistieke dienstverlener

houthandel

Greenwood International BV Postbus 52, 1930 AB Egmond aan Zee T 072 5069540 F 072 5069541 E info@greenwoodtimber.nl I http://www.greenwoodtimber.nl Kwaliteit schept duidelijkheid

Derix

Herenbrinksweg 3b 8144 RC Lierderholthuis T 0572-366280 M 06-57930394 E j.borreman@derix.nl I www.derix.nl Producent van gelamineerdhoutconstructies; zie www.derix.nl Engineering, productie, levering en montage van gelamineerde houtconstructies, liggers, kolommen en kruislaag houten onderdelen (CLT / X-lam)

Van den Berg Hardhout BV

2e Industrieweg 19 3411 ME in Lopik T +31 (0)348 820000 F +31 (0)348 820008 E info@vandenberghardhout.nl I www.vandenberghardhout.nl Importeur en groothandel van FSC® gecertificeerd tropisch hardhout. Ruw en geschaafd, uit voorraad en op aanvoer! Hout en vertrouwd!

Wijma Kampen B.V. Haatlandhaven 3, 8263 AS Kampen T 038 - 3316444 F 038 - 3322040 E wijma@wijma.com I www.wijma.com “Betrouwbaarhout” voor GWW als damwanden, gordingen, palen of fenderhout of complete houtconstructies zoals: sluisdeuren, bruggen, geluidswanden, geleiderail of galerijen voor de bouw.

11-02-19 15:40

internet LTL Woodproducts

GWW Houtimport

Bezoekadres: Bedrijfsweg 11, 3411 NV Lopik T (0348) 55 00 09 F (0348) 55 33 38 E verkoop@gwwhoutimport.nl I www.gwwhoutimport.nl Duurzaam geproduceerd hout voor de wegen waterbouw uit voorraad leverbaar!

“Wij zijn een landelijk opererende houthandel en kenmerken ons door onze grote voorraad, brede assortiment, eigen zagerij/ schaverij, droogkamers en transport. Wij helpen u graag bij de levering van het juiste hout!” WILLEM DE ZWIJGERLAAN 1 2741 DA WADDINXVEEN T 0182 – 615933 | INFO@HOUTEX.NL

WWW.HOUTEX.NL

IJsseldijk Noord 172 2935 BM Ouderkerk aan den IJssel T +31 (0)180 - 688688 F +31 (0)180 - 681463 I www.heuvelman-hout.nl Specialist in maatwerk

Hout en Plaat Groningen BV Postbus 9128, 9703 LC Groningen T 050 - 3116674 F 050 - 3113111 E info@hpgroningen.nl I www.hpgroningen.nl Specialist in Naaldhout, Loofhout & Plaatmateriaal. Wij beschikken over uitgebreide houtbewerkingsfaciliteiten. FSC : SKH-COC-000033 PEFC : SKH-PEFC-COC-5018

Koninklijke Jongeneel B.V.

Postbus 1025, 2302 BA Leiden T 071 - 5316431 E info@noordmanhout.nl I www.noordmanhout.nl Breed in Hout en Plaat Houtbewerking en Logistiek

Postbus 191, 4130 ED Vianen T 0347 - 374844 F 0347 - 377908 E verkoop@ltl.nl I www.ltl.nl Of het nu om Tropisch, Europees of Noord-Amerkaans hardhout gaat, wij verzekeren u continuïteit en kwalteit door een klantgerichte benadering.

Foreco Dalfsen B.V.

Houtgroep van Drimmelen B.V. Postbus 39, 3330 AA Zwijndrecht T 078 - 6107207 F 078 - 6101151 E info@drim.nl I www.vandrimmelen.nl Leverancier voor de bouw, handel en industrie van vurenhout, plaatmateriaal, prefab timmerwerk en alle mogelijke bewerkingen.

LTL Woodproducts B.V.

Postbus 49, 3500 AA Utrecht T 030 - 2346347 F 030 - 2318817 E info@jongeneel.nl I www.jongeneel.nl Uw partner in de bouw, overal in Nederland

Postbus 73, 7720 AB Dalfsen Dalmsholterweg 5, 7722 KJ Dalfsen T 0529-431548 F 0529-432198 E info@foreco.nl I www.foreco.nl Compleet assortiment hout voor GWW en B+U.

www.houtblad.nl

vloeren/dekken

Nonhebel

Nobelstraat 24, 5051 DV Goirle T 013 - 5301924 F 013 – 5301925 E contact@nonhebel.nl I www.nonhebel.nl Dé antislip specialist voor houten ondergronden. Leverancier van DuraGrip antislip coating.

vacuümpompen

Foreco Houtconstructies

De Vort 1, 4225 SH Noordeloos T 0183-582556 F 0183-581077 E info@forecohoutconstructies.nl I www.forecohoutconstructies.nl Specialist in geveltimmerwerk en lichte prefab houtconstructies.

houtinformatie www.houtinfo.nl Houtinformatielijn T 0900 - 5329946 (15 cpm) I www.houtinfo.nl 24 uur per dag, 7 dagen per week.

Becker Druk- en vacuümpompen B.V.

Postbus 573, 8440 AN Heerenveen Eurolaan 11, 8466 SM Nijehaske. T 0513 - 651800 F 0513 - 651855 E info@beckerdvp.nl I www.beckerdvp.nl Topleverancier van vacuümpompen.

vlamvertragers voor hout

Fire-resistant BV

Postbus 4377, 3006 AJ ROTTERDAM T 010 –4137661 F 010 –4363757 E info@fire-resistant.nl I www. Fire-resistant.nl Specialist in het vlamvertragend behandelen van alle houtsoorten, parket en plaatmateriaal.

SNELZOEKERS Voor slechts € 425,- per gekozen rubriek worden uw bedrijfsgegevens (inclusief kleurenlogo en informatieregel) voor de periode van 1 jaargang opgenomen.

Ja, ik reserveer een rubrieksvermelding in SNELZOEKERS Rubriek: ...................................................................................................................................................................................... Bedrijfsnaam: .............................................................................................................................................................................. Adres: .......................................................................... PC + Woonplaats: .............................................................................. Tel./Fax: ..................................................................................................................................................................................... E-mail: ............................................................................... Internetadres: .............................................................................. Informatieregel: .......................................................................................................................................................................... U kunt dit formulier mailen naar Eisma Bouwmedia, i.tangelder@eisma.nl. Eerst meer informatie? Bel met Eisma Bouwmedia, 088-2944937 (Ilse Tangelder).

Snelzoekers_1-2019.indd 46

11-02-19 15:40

SIBERISCH LARIKS Gevingerlast en gelamineerd

•

Vormvast rift/half-rift gezaagd en ‘centerfree’ • Foutvrije lengtes leverbaar • Hoge natuurlijke duurzaamheid • Verantwoorde bosbouw • Prima alternatief voor hardhout

GREW UP UNDER EXTREME CONDITIONS

Uitermate geschikt voor buitentoepassingen zoals: kozijn- raam- en deurhout, gevelbekleding en aftimmerhout

Wilt u meer te weten komen over dit stoere hout? Mail dan naar verkoop@houthandelvandam.nl, en/of vraag de brochure aan.

houthandelvandam.nl

LARIFT is een product van Houthandel van Dam.

Brandveiligheid gaat boven alles Leegwater 1e in Nederland met CE-markering (NEN 14915)

Leegwater loopt voorop in het vinden van wegen die het toepassen van hout in de bouw veiliger en duurzamer maken. Als eerste in Nederland kan Leegwater nu brandvertragend behandelde massief houten wanden gevelbekleding leveren met CE-markering (NEN 14915). Inclusief een prestatieverklaring met de essentiële kenmerken van het gevelproduct. Hiermee bent u er zeker van dat het gevelproduct getest en volgens de Europese technische specificaties beoordeeld is. Het zelf ontwikkelde en gepatenteerde product dat Leegwater gebruikt om het hout de brandwerende eigenschappen te geven, is: Flame Delay® PT.

• Gesloten en open gevelsystemen, verticaal en horizontaal toepasbaar, in verschillende kopmaten en profielen • Toepassingen voor binnen en buiten • Flame Delay® PT laat de technische eigenschappen van het hout (waaronder sterkte en duurzaamheid) intact • Niet-giftig en onschadelijk voor het milieu • Naar wens kan het gevelproduct binnen de certificering met verschillende verfsystemen in elke gewenste kleur afgewerkt worden

Zekerheden en mogelijkheden met Flame Delay® PT

Kijk ook op: leegwater.nl/producten/brandvertraging

• Brandklasse B-S2, d0 • Voorzien van CE-markering en prestatieverklaring (NEN 14915) • Alle gangbare profielen in 12 houtsoorten leverbaar (waaronder: vuren, grenen, douglas, western wed cedar en thermisch gemodificeerd hout)

Vraag uw leverancier om een actueel overzicht van de geteste houtsoorten.