Het Houtblad 4/2016 by Het Houtblad

juni  • jaargang  • nummer 

www.houtblad.nl

WAXEDWOOD® GOLD Gevelbekleding met natuurlijke uitstraling

Gebaseerd op bewezen technologie

Verduurzaamd hout met een natuurlijke bruine uitstraling WaxedWood Gold is gevelbekleding op basis van een hoogwaardige verduurzaming met waterafstotende werking én een natuurlijke bruine kleur. Hout uit duurzaam beheerde bossen wordt onder vacuüm en druk verduurzaamd. Tegelijk wordt een emulsie van diverse wassoorten ingebracht. De was bevindt zich in de poriën en maakt het hout waterwerend. Deze bescherming vermindert sterk de opname van water in het hout. Hierdoor is WaxedWood Gold stabiel, zeer onderhoudsarm en breed toepasbaar.

Voor de behandeling wordt de technologie van WaxedWood gebruikt, een gepatenteerd verduurzamingsmiddel in combinatie met wassoorten. Op basis van laboratorium- en veldtesten is vastgesteld dat het in alle risicoklassen en toepassingen uitstekend beschermd tegen een breed scala aan hout aantastende insecten en schimmels. WaxedWood heeft van het Nederlands Instituut voor Bouwbiologie en Ecologie (NIBE) het predicaat Duurzaam Bouwmateriaal gekregen.

Onderhoudsarme gevelbekleding met 25 jaar onafhankelijke garantie Geveldelen van WaxedWood Gold worden gemaakt met hoogwaardig sortiment uit Grenen, Siberisch Lariks en Western Red Cedar. Door de keuze voor deze houtsoorten kan met WaxedWood Gold een fraaie uitstraling en relatief weinig onderhoud worden gerealiseerd. Daarnaast biedt de combinatie tussen het hout en de behandeling een mogelijkheid om afhankelijk van de houtsoort tot 25 jaar garantie te bieden bij de Stichting Garantieverlening Veredeld Hout (SGVH).

Zonder verfsysteem een natuurlijke bruine kleur Het hout heeft direct een exclusieve bruine kleur die past bij duurdere (hard)houtsoorten. Dit biedt een oplossing voor projecten en toepassingen waarin een bruine beitskleur gewenst is, zonder dat dit apart aangebracht hoeft te worden. Op den duur zal het hout verkleuren door invloeden van regen en zon.Vocht en UV-belasting zorgen voor een vergrijzing met een bruine tint van het WaxedWood Gold. Door de verduurzaming met waterafstotende werking en pigment is de verkleuring relatief egaal, en aantasting van vuil minimaal.

WaxedWood® Gold | Dalmsholterweg 5

7722 KJ Dalfsen

Postbus 73

7720 AB Dalfsen

Telefoon

+31 529 43 15 48

Fax

+31 529 43 21 98

info@foreco.nl

www.foreco.nl

Waar topsprekers hun geschiedenis met hout vertellen. Met twee interactieve rondetafelsessies en met een interessante informatiemarkt waar mensen uit de branche elkaar ontmoeten en kunnen netwerken.

2016

Beeld: © Création Holz Herisau

HOUTDAG 2016 hét event voor de houtbranche

DAG

THEMA: HOUT DUBBELPLUS INSPIREREN • INFORMEREN • IMPLEMENTEREN Voor wie? Architecten Constructeurs Adviseurs Beleidsmakers Overheden Docenten/studenten Houthandelaren Aannemers

Dagvoorzitter: Atto Harsta Oliver Sterl* architect HoHo Wien (84 m hoog, 24 verdiepingen!) Hermann Blumer superhoutconstructeur (bekend van o.a. Shigeru Ban). Tevens masterclass! Edwin Smit architect Jardin d’Hiverre en Q-woningconcept Mieke Oostra lector Innovatieve technologie bouw Saxion Enschede Matthijs Zeelenberg architect én projectontwikkelaar * Gesponsord door Koninklijke Jongeneel

Profileren? Wilt u uw bedrijf profileren tijdens de Houtdag 2016? Neem dan contact op met onze media-adviseur: Wilco Stemerdink T. 06 83 170 818 E. w.stemerdink@mybusinessmedia.nl

Waar & wanneer: Donderdag 24 november 2016 12.30 - 18.30 uur Jardin d’Hiverre Baarn Prijzen: Houtblad-abonnee Niet-abonnee Student

€ 95,€ 195,€ 50,-

€ 20,vroegboekkorting tot 16 september + 1ste keus ronde tafel!

Kijk voor het volledige programma en inschrijven op: www.houtdag.nl

juni 2016

h o u t d u b b e l plu s Nog meer dan bij vorige edities zoekt Houtdag  de grenzen

op van wat hout vermag; zie p.. Alle sprekers exploreren elk op eigen wijze de mogelijkheden ervan, waarbij ze steeds weer ontdekken dat zich na iedere horizon een nieuwe einder openvouwt. Dat permanente vernieuwingsproces begon in het verre verleden en blijft tot in de verre toekomst verrassen: de wrakgauw van ooit bedacht is de blinkbouw van nooit verwacht. Natuurlijk hebben we de architect die het wereldrecord in houthoogbouw realiseert ( m,  verdiepingen). Vanzelfsprekend hebben we de houtconstructeur voor wie geen bouwvisioen etherisch ideaalt. Allicht hebben we de twee architecten, van wie de een al tien jaar terug ging bouwpartneren en van wie de ander wereldwijd het ene na het andere megaplan durfallend projectontwikkelt. Uiteraard hebben we de onderzoeksgroep die volstrekt nieuwe eigenschappen aan hout toevoegt. Per definitie hebben we de jeugd die in volle gedrevenheid hout droomt. Evident hebben we de rondetafelgenoten die het hunne aan houtgerechten opdissen. Logisch hebben we de Informatiemarkt waar het hout van heden tastbaar concreet wordt. Ergo is er geen enkele reden narrig halsstarrig bij de planken te blijven neerzitten. Hout is meer. Hout kan meer. Hout voelt meer. Hout doet wonderen. Kom trots zijn op hout!

hans de groot, hoofdredacteur

co l o f o n Het Houtblad is een vaktijdschrift over hout en houtproducten in architectuur en bouwen. Het is een uitgave van MYbusinessmedia te Deventer in opdracht van de Vereniging Van Nederlandse Houtondernemingen en Centrum Hout te Almere. Het blad verschijnt x per kalenderjaar en wordt in een oplage van ca. . exemplaren gericht verspreid onder personen, bedrijven en instellingen die professioneel te maken hebben met hout.

uitgave MYbusinessmedia Postbus   AB Deventer Tel. - www.mybusinessmedia.nl

Uitgever: Marjan Leenders

redactie Het Houtblad Postbus   AP Rotterdam Fax: - Internet: www.houtblad.nl E-mail: redactie.houtblad@ mybusinessmedia.nl

Margo Verbiest (webredacteur) Tel. - E-mail: m.verbiest@mybusinessmedia.nl

Hans de Groot (hoofdredacteur) Tel. - E-mail: h.groot@mybusinessmedia.nl

marketing Stella de Jong Tel. - E-mail: s.jong@mybusinessmedia.nl

Kasper Weigand (eindredacteur) Tel. - E-mail: k.weigand@mybusinessmedia.nl

ont werp BladVorm Leiden

opma ak Colorscan bv, www.colorscan.nl advertenties Wilco Stemerdink druk Tel. -    E-mail: w.stemerdink@mybusinessmedia.nl Drukkerij Roelofs Enschede

medewerkers John Ekkelboom, Hilde de Haan, John Lewis Marshall (fotografie)

foto: kim zwarts maastricht

het houtblad

Coverfoto: Paiva Walkways Arouca, Portugal Ontwerp: Trimétrica Engenharia Lissabon Fotografie: Tiago Martins Porto

v v n h - n i e u w s __________________ 1 3

juni 2016

o n d e r a rc h i t e c t u u r ___ 1 4 , 5 2

s n e l z o e k e r s ___________________ 5 3

het houtblad

foto’s: www.johnlewismarshall.com

verder in

steeds meer hout

piepschuimhout

Plus Ultra op Wageningen Campus wordt een

Lisanne Jasperse ontwikkelde voor haar afstu-

broedplaats voor bedrijven, onderzoekers en

deerscriptie van de opleiding Product Design aan

techneuten. Overvloedig hout in exterieur en

de Hogeschool van Amsterdam de BioCova: een

adembenemend

k at e r n m e n s e n w e r k

Het binnenland van Portugal met z’n verbluffen-

Het katern Mensenwerk wordt gemaakt samen

de natuurschoon is minder bekend. Loop daarom

met FNV Bouw, CNV Vakmensen en VVNH.

de grenen heen-en-weer-op-en-neer van , km

Hierin komen allerlei zaken uit de houtpraktijk

s t r a k g e va r i e e r d

houtleers

Het Groene Huis is houtarchitectuur vol contras-

Van Leegwater Houtbereiding moet je zeggen

ten. Buiten geeft het Accoya Beech (!) de gevels

dat het met Noord-Hollandse nuchterheid steeds

wispelturige schoonheid, binnen brengt noest-

een vaste koers loopt. En wéér is een mijlpaal

interieur inspireren de weg. _______________ 

door het lokale landschap. _______________ 

vrij populierentriplex stille rust. __________

volledig biobased modulair privacyscherm. _ 

aan bod. ______________________________ 

bereikt: een nieuw, modern kantoor, bij de tijd en bij de mens. _______________________



b r e e a m o u t s ta n d i n g * * * * *

46 redactieadviesr a ad Willem-Jan Bluyssen (Accsys Technologies PLC), Monique Fledderman (NBvT), Ro Koster (RO&AD Architecten), dr. René Klaassen (SHR), Dennis Leegwater (Leegwater Houtbereiding), ir. Eric D. de Munck (VVNH/Centrum Hout), ir. Natalie Prinsen (SBRCURnet), ir. Vincent Raadschelders (Raadschelders Bouwwadvies), dr. ir. Geert Ravens- horst (TU Delft), ir. Gertjan de Ruijter MBA (Koninklijke Jongeneel), ir. Edwin Smit (MIII architecten) Het Houtblad wordt gedrukt op chloorvrij gebleekt papier.

Vanaf  groeide ECOstyle uit tot grote speler in natuurvriendelijke producten voor bodem, plant en dier. Nu voldoet ook de nieuwe huisvesting aan opperste duurzaamheid._________

De verpakkingsfolie is milieu-vriendelijk, zowel als grondstof als wat betreft de productie en de afvalverwerking. abonnementen Het Houtblad belicht de veelzijdigheid van hout voor de houten bouwsector. Abonnees profiteren van deze voordelen: - Het vakblad  keer per jaar; - Extra vakinformatie op houtblad.nl; - Wekelijks de digitale nieuwsbrief; - Korting op de Nationale Houtdag. Jaarabonnement Het Houtblad Compleet Nederland € ,-. Jaarabonnement BNA € ,

Jaarabonnement HIBIN € , Jaarabonnement KIVI NIRIA € , Jaarabonnement NBvT € , Studentenabonnement gratis Prijzen excl. % btw en € , administratiekosten. VVNH-leden en leden van CNV Hout en Bouw en Bouw- en Houtbond FNV ontvangen Het Houtblad uit hoofde van hun lidmaatschap. Werknemers die geen lid zijn van een van de bonden en in dienst zijn van een houthandelsbedrijf, ontvangen een gratis abonnement na registratie. Zij kunnen zich hiervoor abonneren via www. houtblad.nl/abonneren.



Nummer / verschijnt op  augustus a.s.

Abonnementen worden tot wederopzegging aangegaan. Opzegging uitsluitend schriftelijk uiterlijk drie maanden voor het einde van de lopende abonnementsperiode. Nadien vindt automatische verlenging plaats. MYbusinessmedia legt uw gegevens vast voor de uitvoering van de abonnementenovereenkomst. Uw gegevens kunnen door MBM of zorgvuldig geselecteerde derden worden gebruikt om u te informeren over relevante producten of diensten. Indien u hiertegen bezwaar hebt kunt u contact opnemen met de uitgever.

abonnementenadministratie Postbus ,  AB Deventer Tel. - (dagelijks van : tot : uur) Fax: - E-mail: houtblad@mybusinessmedia.nl copyright Het auteursrecht van de redactionele inhoud van dit tijdschrift wordt voorbehouden. Ongeautoriseerde vermenigvuldiging en/of openbaarmaking van het geheel of gedeelten daarvan, op welke wijze ook, is niet toegestaan zonder schriftelijke toestemming vooraf van Het Houtblad. ISSN: -

k eizer lijk h o u t plu s u lt r a wag ening en c a mp u s

Plus Ultra op de Wageningen Campus wordt een broedplaats voor startende bedrijven, ondernemende onderzoekers en creatieve techneuten. De met een houten trap verbonden ontmoetingsruimten rondom het atrium en het strakke moderne ontwerp van hout en

juni 2016

beton zullen daar zeker aan bijdragen.

fotoâ&#x20AC;&#x2122;s: kim zwarts maastricht

het houtblad

Ieder raam heeft lamelschermen van Duits douglas op dragers van Oregon pine: evenwijdig of haaks op de gevel of als petjes boven de

fotoâ&#x20AC;&#x2122;s: kim zwarts maastricht

ramen.

Legenda.

03. Kantoren 04. Atrium 05. Ontmoetingsruimte 06. Vergaderruimte 07. Lift

monoliet afgewerkte en geĂŻmpregneerde druklaag, beton kanaalplaatvloer ruimte voor installaties optioneel plafond 16.000+P

400

02. Gangzone

600

tekeningen: wiegerinck arnhem

01. Laboratoria/kantoren

Plattegrond 2e verdieping.

lichtwering, drie paneelgordijnen 900mm breed aluminium pui, bronskleurig geanodiseerd, op oost en westgevel : zonneschermen haaks op gevel t.b.v. temperen laagstaande zon samengesteld uit latten 26 x 56 h.o.h. 60 mm t.p.v. negge latten h.o.h. 36 mm verlijmd en geschroefd op houten dragers

3000

100

prefab ligger beton prefab HSB-element geĂŻsoleerd dampopen waterkering zwart douglas delen 92 x 26 h.o.h. 100mm genageld op zwart regelwerk

600

400

12.000+P

100

De verdiepingshoge lamellenschermen geven binnen schaduwstrepen op de vloeren, die door het invallende licht voortdurend opschuiven.

Geveldetail.

Feitelijk is het hele pand in een veelvoud van  cm ont-

Muijres een vierkant en vult dit met toelichting langzaam

worpen op een , m-stramien. De buitenring, bestemd

in. Hij is als projectarchitect van Wiegerinck architectuur

voor laboratoria en kantoren, is , m diep. Dan volgen

stedenbouw Arnhem samen met collega’s Roy Pype, co-

de gangzone van , m breed en de binnenring om het

architect en projectmanager, en architect Tim Loeters ver-

atrium met een breedte van , m (samen weer , m)

antwoordelijk voor het ontwerp van dit vijf verdiepingen

met kantoren, vergader- en ontmoetingsruimten. In elke

tellende gebouw. Het vierkant ontwikkelt zich tot de

donkere hoek van de binnenring bevindt zich een beton-

glasheldere plattegrond van het bedrijfsverzamelgebouw

nen kern. Deze kernen verzorgen de stabiliteit en bunde-

Plus Ultra, waarin de diverse schillen van buiten naar bin-

len de vaste gebouwfuncties, zoals toiletten, liften, brand-

nen richting het atrium zichtbaar worden. ‘Wij hebben

trappen, schoonmaakhokken en luchtkanalen. Daardoor

concept, plattegronden en gevels gedrieën in nauw over-

zijn alle gebouwoppervlakten met daglicht en uitzicht

leg met opdrachtgever Chiel van Dijen van Kadans Scien-

flexibel indeelbaar en verhuurbaar. De verdiepingsvloeren

ce Partner in zo’n vier weken ontworpen en uitgewerkt.’

rusten op betonnen penanten van  x  cm (hart op hart

juni 2016

Aan tafel in een van de ontmoetingsruimten tekent Bert

Grenzen verleggen Deze samenwerking komt voort

wand tussen buitenring en laboratoria. ‘Zo krijg je een

uit een prijsvraag voor een laboratorium in Utrecht, waar-

maximale doorkijk door het gebouw, waarin ook de mees-

aan beide partijen afzonderlijk deelnamen, zonder te win-

te wanden van de kantoren van glas zijn.’

het houtblad

, m), net als de  cm brede meterkasten in de gang-

nen. Uit de ‘gedeelde smart’ ontstond het contact tussen beide partijen, wat heeft geleid tot de krachtenbundeling

Fraaie zonlichtaccenten Niet alleen dat open en

bij het al door Kadans zo gedoopte Plus Ultra in Wagenin-

transparante karakter is opvallend, maar ook de enorme

gen. Plus Ultra (Steeds verder) was de wapenspreuk van

hoeveelheid binnenvallend daglicht. Boven het atrium zit

keizer Karel V. Het was een reactie op het Non Plus Ultra

een sheddak, dat als prefab triplexconstructie met dakbe-

(Niet verder) van de Griekse held Herakles, dat die op

dekking op de  cm brede betonnen balken rust, die

twee zuilen langs de Straat van Gibraltar had laten marke-

doorlopen in de dragende betonnen penanten in de atri-

ren, vermeend einde van de toen bekende wereld. Eeu-

umgevels. Zaagtanddaken werden vroeger veel toegepast

wen later vond Karel V dat er altijd meer te ontdekken

in industriële gebouwen om een diffuse lichtinval te creë-

viel. Dat is ook precies wat de verhuurder van het nieuwe

ren en de warmte buiten te houden. Omdat de binnenkant

gebouw beoogt: een incubator of broedplaats voor star-

van het sheddak wit is geschilderd, ontstaan een mooie

tende en bestaande kennisintensieve bedrijven die graag

reflectie en veel diffuus licht. Om het licht optimaal te la-

hun grenzen verleggen, elkaar ontmoeten en samenwer-

ten binnenvallen en de zon grotendeels buiten te houden,

kingsverbanden aangaan die tot innovaties leiden.

zijn binnen het maatsysteem aan de noordkant van het sheddak glasopeningen van , m breed ontworpen

Magisch moment Boven de entree staat in grote La-

met tussenruimten van  cm. Aan de zuidkant is dit om-

tijnse hoofdletters PLVS VLTRA. Muijres vertelt dat, wan-

gekeerd: gesloten delen van , m breed en boven de

neer ‘s avonds de zon ondergaat, ze door het glas op de

betonnen balken smalle stroken glas van  cm. Het

betonnen vloer van de hal worden geprojecteerd, een

meeste zonlicht valt door deze ramen op de liggers en

magisch moment aan het eind van de werkdag. De draag-

wordt teruggekaatst tegen de gesloten witte delen. Het

constructie en alle vloeren zijn van beton. De druklagen

beetje zonlicht dat daarlangs binnenvalt, schijnt het atrium

van die vloeren zijn gevlinderd en geïmpregneerd, zodat

in tegen de penanten aan. Dit geeft fraaie zonlichtaccen-

ze verder verharden en verdichten. Het grijze industrieel

ten en dynamiek gedurende de dag.

ogende beton accordeert mooi met de verticale wandbekleding van warm gevlamd fraké (limba). Grootste blikvanger is de trap van fraké met eiken treden en leuningen,

m a at s y s t e e m i n v e e lvo u d e n va n

die vanaf de begane grond naar boven meandert en iede-

10 cm op een 3,60 m-stramien

re etage even aantikt bij een ontmoetingsruimte; deze ruimtes zijn afgewerkt met eiken parket en fraké wanden en plafonds. Het hout zorgt niet alleen voor een prettige

Esthetische belevingswaarde Veel licht komt ook

atmosfeer, maar ook voor een aangename akoestiek in het

binnen via de buitenschil die ruim is voorzien van brons-

verder harde atrium. Bovendien gaan de installaties erach-

kleurig geanodiseerde aluminium ramen, etagehoog en

ter schuil.

, m breed. Ieder raam heeft lamelschermen van Duits douglas op dragers van Oregon pine, allemaal zonder sta-

Maximale doorkijk Via z’n tekening legt Muijres uit

len frames ontworpen in samenwerking met Jongeneel

dat hij een consequent maatsysteem heeft ontwikkeld.

Projecten. Veel schermen zijn evenwijdig aan de ramen

■ ■ ■

De meanderende trap van fraké met eiken treden en leuningen tikt op iedere etage even een ontmoetingsruimte aan.

De ontmoetingsruimtes zijn foto’s: kim zwarts maastricht

afgewerkt met eiken parket en fraké (limba) wanden en plafonds.

Egaal vergrijzend en daardoor opgaand in het landschap.

deld door Leegwater Houtbereiding. Directeur Dennis

haaks op de gevel ( cm diep) om de laagstaande zon

Leegwater somt op wat zijn bedrijf heeft gedaan. Zo is

te temperen. Aan de zuidkant zitten ze als petjes boven

het hout onder vacuüm-en-druk verduurzaamd met het

de ramen tegen de hoogstaande zon. Muijres zegt dat

metaalvrije impregneermiddel Woodlife HL, dat de

de schermen ook zorgen voor minder inkijk in de kantoor-

natuurlijke houtkleur nagenoeg niet beïnvloedt. Onder

ruimtes en een esthetische belevingswaarde. ‘De verdie-

KOMO en eveneens onder vacuüm-en-druk is Flame

pingshoge lamellenschermen ( x  mm) geven scha-

Delay PT als brandvertragend middel ingebracht. Ten

duwstrepen op de vloeren, die door het invallende licht

slotte zijn de delen afgewerkt met Sansin Woodsealer om

voortdurend opschuiven. Zo beleef je meer het moment

het hout mooi egaal te laten vergrijzen. Leegwater: ‘We

van de dag. Overigens is zo’n gebouw moeilijker te koe-

hebben een paar druppels grijspigment toegevoegd om al

len dan te verwarmen. De schermen leveren hieraan een

bij oplevering de overgang naar het natuurlijke vergrijzen

belangrijke bijdrage, maar ook de zonnepanelen op het

zo klein mogelijk te maken. Verder hebben we het regel-

dak bieden de nodige ondersteuning. Die drijven de

werk brandvertragend behandeld en zwart gebeitst. Die

warmtepompen aan, waarmee de koeling en verwarming

latten vallen daardoor mooi weg tegen de zwarte folie die

wordt geregeld.’

zichtbaar is door de open constructie.’

Duits douglas Evenals de binnenwanden is de buiten-

BREAAM Excellent Al het hout is FSC-gecertifi-

kant van het gebouw met hout bekleed: Duits douglas ge-

ceerd; het complete project heeft een BREEAM Excel-

veldelen ( x  mm; tussennaden van  mm). Ze zijn op

lent-certificaat behaald. Voor dit laatste hebben alle be-

een bijzondere manier aangebracht, mede dankzij Jonge-

trokken partijen volgens Muijres zelf hard gewerkt en ook

neel Projecten die vanaf het begin met architect en op-

externe hulp ingeschakeld. ‘Om dat BREAAM-certificaat

drachtgever om de tafel zat. Business unitmanager Paul

te behalen, moet je een uitgebreide papierwinkel door-

Oerlemans zegt dat zijn bedrijf de complete engineering

worstelen met duurzaamheidsonderwerpen als manage-

van die buitengevel heeft gedaan. ‘We hebben gekozen

ment, gezondheid, energie, transport, water, materialen,

voor een systeem van houten kasten, gevuld met isolatie-

afval, vervuiling, landgebruik en ecologie. Maar we zijn er

materiaal. De kasten hebben we rond de betonnen con-

uiteraard trots op dat het ons is gelukt. Ook zijn we geno-

structie gemonteerd en op de regels daarvan de gevelde-

mineerd voor BNA Beste Gebouw van het jaar . Hoe-

len genageld. Door dit kastensysteem konden we de gevel

wel we niet hebben gewonnen, is dit een fantastische er-

vanaf de begane grond per etage  cm naar buiten toe la-

kenning. Voor de publieksprijs eindigden we op plaats

ten verspringen, zoals de architect wilde. Ook lukte het

twee, een prachtige onderscheiding.’ •

ons de gevel wind-, lucht- en waterdicht te maken en

john ekkelboom

mooi te laten aansluiten op de aluminium kozijnen.’ De keuze voor de geveldelen was aanvankelijk een ander houtproduct, maar dat was te duur. De drie partijen vonden daarna een alternatief in Duits douglas. ‘Dat heeft een

CO-VOETAFDRUK

mooie uitstraling en het is de enige houtsoort waarvan je

In dit project is , m hout toegepast ( m dou-

langhout (niet-gekorte stammen, red.) exact op maat

glas,  m fraké,  m eiken en , m Oregon pine).

kunt laten zagen, zowel de kop- als lengtemaat. In dit ge-

Dit betekent een CO-vastlegging van . kg.

val is het fijnbezaagd en driezijdig geschaafd.’

Het compenseert de uitlaatgassen van een middenklassenauto over .. km of het jaarlijkse elektragebruik van  huishoudens.

Locatie: Bronland , Wageningen Opdrachtgevers: Kadans Science Partner Haaren (kadanssciencepartner.nl) Gebruikers: Diverse Ontwerp: Wiegerinck architectuur stedenbouw Arnhem (wiegerinck.nl); Bert Muijres, Roy Pype, Tim Loeters Constructeur: Archimedes Bouwadvies Eindhoven (archimedes-bouwadvies.nl); Goudstikker de Vries ‘s-Hertogenbosch (goudstikker.nl) Aannemer: Hendriks Bouw en Ontwikkeling Oss (hendriksbouwenontwikkeling.nl) Engineering gevelbekleding, leverancier fraké, eiken, Duits douglas, Oregon pine: Jongeneel Projecten Utrecht (jongeneelprojecten.nl) Behandeling Duits douglas gevelbekleding: Leegwater Houtbereiding Heerhugowaard (leegwater.nl) Bruto bouwoppervlak: . m Bouwperiode: December  - december  Bouwkosten: N.B.

juni 2016

Druppels grijspigment De geveldelen zijn behan-

staan aan de zuidzijde van de ramen tevens schermen

het houtblad

gemonteerd ( cm breed), aan de oost- en westkant

www.jongeneelprojecten.nl

Fotograaf: Kim Zwarts, architectenbureau: Wiegerinck architectuur stedenbouw, architect: Bert Muijers, associate partner: Roy Pype

VVNH-nieuws wordt gepubliceerd onder verantwoordelijkheid van de Koninklijke Vereniging Van Nederlandse Houtondernemingen

Milieukosten Indicator ( MKI) per m kozijn (exclusief stelkozijn en beglazing) Op initiatief van en in samenwerking met de

MKI

VVNH (Koninklijke Vereniging Van Neder-

Materiaal

vast kozijn

landse Houtondernemingen) heeft de NBvT

Europees naaldhout (zoals vuren, grenen, douglas, lariks)

€

,

(Nederlandse Brancheverenging voor de

Aziatisch loofhout (meranti)

€

,

Timmerindustrie) een lca-studie uitgevoerd

Zuid Amerikaans loofhout (zoals sapupira)

€

,

voor kozijnen. Deze studie is mede gefinan-

Afrikaans loofhout (zoals mahonie)

€

,

cierd door de European STTC.

Europees loofhout

€

,

Gemodificeerd hout (Accoya) (binnenkort)

volgt

Doel van de studie is de milieubelasting van

Pvc, gerecycled pvc

€

,

kozijnen, gemaakt van duurzaam geprodu-

Pvc op staalkern

€

,

ceerd hout uit verschillende continenten te

Aluminium vast (recycle), geanodiseerd

€

,

bepalen en te vergelijken met die van kunst-

Aluminium vast, geanodiseerd

€

,

stof en aluminium. In deze studie wordt re-

Aluminium vast (recycle), gecoat

€

,

kening gehouden met de verschillende ty-

Aluminium vast, gecoat

€

,

VMRG-stalen kozijn

€

,

pes: ‘vast kozijn’, ‘kozijn met naar buiten draaiend raam’ en ‘kozijn met draaikiep-

De MKI’s vetgedrukt zijn getoetste categorie 2-(branchedata). De niet-vetgedrukte MKI’s zijn categorie 3-data (generieke data).

raam’. Gedetailleerde gegevens worden steeds belangrijker: waar eerst vooral geke-

van vastgoed. Duurzaam inkopen gaat veel

tie bij de NBvT. ‘We merken dat de meeste

ken werd naar het energiecomponent als in-

verder dan alleen energie. Een gedetailleerde

ondernemers wel duurzaam willen bouwen,

dicator van duurzaamheid, wordt nu het hele

vergelijking van producten is lastig, maar

maar vaak niet weten hoe ze precies moeten

spectrum van het bouwproduct meegeno-

wordt steeds eenvoudiger met betere data en

vergelijken. Er zijn vele variabelen waardoor

men. Eric de Munck, secretaris en projectlei-

systemen als de Nationale Milieudatabase.’

vergelijkingen vaak niet goed of helemaal niet te maken zijn. Door deze nieuwe lca’s

der bij VVNH : ‘We kunnen er gewoonweg niet meer omheen. Bewijslast van de milieu-

Verrijking Om een volledig beeld van de

belasting van producten en bouwwerken

milieuscore van een bouwwerk te krijgen, zijn

(woningen utiliteitsbouw, maar ook gww)

er naast naar kozijnen ook studies uitgevoerd

Bepaalde grenswaarde Nog niet alle

wordt steeds meer bepalend bij opdrachtge-

voor verschillende andere ‘buyer based’-ele-

inkopers zitten op dit moment op deze gede-

vers, bij aanbestedingen en bij de waardering

menten in hout. Het gaat om trappen, kozij-

tailleerde informatie te wachten: aan de ver-

nen, binnen- en buitendeuren, gevels en hele

plichte milieuprestatieberekeningen zijn nog

woningen: per categorie, per soort en per

geen grenswaarden toegekend. De bereke-

grondstof gedetailleerd inzicht in de impact

ningen moeten wel worden uitgevoerd, maar

op het milieu. De onderzoeken, uitgevoerd

er wordt weinig met die informatie gedaan.

kan iedereen veel beter vergelijken.’

door de NBvT, zijn bijna afgerond en zijn binnenkort beschikbaar in de Nationale Milieu

Binnenkort wordt dat mogelijk anders en

Database. VVNH zorgde voor verbeterde, up-

zullen projecten binnen een bepaalde grens-

to-date data van de grondstoffen. Een enorme

waarde vallen. Fledderman: ‘En dan maakt

verrijking voor aannemers, projecteigenaren

het ineens wél uit of je voor houten of een

en inkopers. Door deze data kan relatief een-

ander materiaal kozijnen kiest. Onderaan de

voudig de vergelijking worden gemaakt met

streep zal een bepaald getal moeten staan. Je

andere grondstoffen of andere houtsoorten.

kunt dan goed bekijken welke elementen in het project anders moeten en je kunt al zien

Bezoekerscentrum De Paarse Poort in Nijverdal.

Variabelen Monique Fledderman is advi-

dat de keuze voor hout al enorm bijdraagt om

Projecttype: Kozijnen en ramen.

seur Opleidingen, duurzaamheid en innova-

de milieuscore te verbeteren.’ •

juni 2016

te Almere.

het houtblad

H O U T E N B O U W D E L E N : G R O T E S TA P VOORWA ARTS NA AR ONTSLUITING MILIEUSCORES

ONDER ARCHITECTUUR

juni 2016

P L E I T B E ZO RG E R VA N H O U T H E R M A N M A N G E R S TO P T

het houtblad

Na  jaar werkzaam geweest te zijn als di-

advertenties. Hij behoorde tot de avant-garde

recteur van Altius Houtagenturen te Blaricum

die die uitingen door een reclamebureau liet

houdt Herman Manger ermee op. Daarmee

opmaken, met prachtig resultaat dat ook na-

verdwijnt een markante persoonlijkheid die

volging kreeg.

veel voor het houtvak én de houtpromotie Het ging hem aan het hart dat anderen die

(Het Houtblad!) heeft betekend.

promotionele visie en betrokkenheid vaak Ook aan Altius Houtagenturen, dat sinds 

misten, zoals hij de redactie liet weten als hij

bestond, komt daarmee - na  jaar! - helaas

weer eens belde om z’n complimenten door

een eind. Naar eigen zeggen heeft hij met bij-

te geven. Want: promotie doet toepassen.

zonder veel plezier gewerkt in een baan die hem in inspirerend contact bracht met tal van

Gedreven inzet en passie Wij danken

mensen over de hele wereld.

Herman Manger voor zijn gedreven inzet en passie voor het hout en ons blad en wensen

Grondlegger Herman Manger is tevens

over de onuitputtelijke mogelijkheden van

hem alle rust, ontspanning en vreugde toe in

een van de grondleggers van Het Houtblad.

hout bij architecten en andere bouwpartijen.

de nieuwe levensfase die nu voor hem aan-

Vanaf  begon het blad aan een opmars

breekt.

die het tot een vaste en gerespecteerde waar-

Promotie doet toepassen Bovendien

de heeft gemaakt in de informatievoorziening

ondersteunde hij Het Houtblad praktisch met

HOC-LADDER

Hans de Groot, hoofdredacteur Het Houtblad

JAARBOEK ARCHITECTUUR IN NEDERLAND Het jaarboek Architectuur in Nederland  /

jonge architecten staat te trappelen om het

 vormt het internationale visitekaartje

podium van de Nederlandse architectuur te

voor de Nederlandse bouwkunst. De vier-

betreden.

koppige redactie van het jaarboek, bestaande

Anders dan hun SuperDutch-voorgangers

uit Tom Avermaete (hoogleraar Methoden en

willen zij vernieuwen vanuit het bestaande.

CTH Commercie: ,  september,  okto-

Analyse, Faculteit bouwkunde, TU Delft),

Herinterpretatie en radicalisering van klassie-

ber. Examen  oktober 

Kirsten Hannema (freelance architectuurcriti-

ke begrippen als compositie, typologie en

cus), Hans van der Heijden (architect) en Ed-

tektoniek staan daarbij centraal. Ze leggen de

Verkoper als onderscheidende factor:

win Oostmeijer (zelfstandig projectontwik-

nadruk op het co-productieve karakter van de

Start september 

kelaar) selecteert de dertig opmerkelijkste

architectuur en minder op de architect als so-

projecten die in het voorbije jaar zijn opgele-

listisch visionair.

Bruggen en oeverbeschoeiingen:

verd en beschrijft de belangrijkste ontwikke-

Datum nog nader te bepalen

lingen en trends die de productie en vormgeving van de Nederlandse

Basiscursus Hout en Plaatmateriaal: is een

een overzicht van de belang-

architectuur beïnvloeden.

rijkste prijzen, prijsvra-

Zoektocht De redactie

publicaties van het afgelo-

gen, tentoonstellingen en

schriftelijke cursus die op elk moment kan worden gestart.

Overzicht Uiteraard bevat ook deze editie

signaleert een zoektocht Wilt u een cursus, toegespitst op uw be-

naar een alternatieve

drijf? Dat kan! Alle cursussen kunnen als

manier van project-

maatwerk worden gegeven. Voor infor-

ontwikkeling en

matie en aanmelding: info@houtoplei-

een nieuwe defini-

dingscentrum.nl, houtopleidingscentrum.nl.

tie van het architectuurproject. Zij ziet dat een groep

pen jaar. Architectuur in Nederland is al meer dan een kwart eeuw een onmisbaar overzichtswerk voor iedereen die zich voor de Nederlandse architectuur interesseert of er vakmatig bij betrokken is.

waarmee de onderzoekers bezig zijn. In totaal

komen: Oakwood Tower.

gaat het om . appartementen en eenge-

De onderzoekers kiezen voor

zinswoningen.

hout omdat het in tegenstelling tot staal en beton een

Samenwerking De wolkenkrabber wordt

hernieuwbare grondstof is.

het op een na hoogste gebouw in Londen. Op

‘Bovendien denken we dat

dit moment is The Shard met  m het hoog-

mensen meer affiniteit heb-

ste gebouw. De Oakwood Tower is de eerste

ben met hoge gebouwen in

in een reeks die wordt ontwikkeld door Cam-

hout,’ zegt directeur Mi-

bridge University in samenwerking met gere-

chael Ramage van Cam-

nommeerde architecten en constructeurs uit

Onderzoekers werken aan een 300 meter hoge wolkenkrabber in hout.

Onderzoekers van Cambridge University

bridge Centre for Natural Material Innovati-

de hele wereld. Naast PLP Architecture uit

werken samen met PLP Architecture aan een

on. De wolkenkrabber wordt  verdiepingen

Londen zijn ingenieurs van Smith and Wall-

 m hoge wolkenkrabber in hout die in Bar-

hoog. Het is een van de concepten in hout

work uit Cambridge erbij betrokken.

S TAT I O N E D E - WA G E N I N G E N W O R D T B L I K VA N G E R I N H O U T Het nieuwe station Ede-Wageningen wordt van hout. Bij de hoofdingang

het visitekaartje van Ede . Naar verwachting beginnen de bouwwerk-

komt bovendien een toren die dient als blikvanger. Het ontwerp is van inge-

zaamheden eind . Het nieuwe station moet eind  klaar zijn. •

nieursbureau Movares en Mecanoo architecten. Voor de kap en toren vond men inspiratie in het Veluwse landschap. Het station staat op een bijzondere plaats: aan de rand van de Veluwe op de overgang naar de Gelderse vallei.

HECO-UFIX ® MDF-schroef – De onverslaanbare schroef voor MDF- en HDF-platen

Twee voetbalvelden De houten kap omvat qua lengte meer dan twee voetbalvelden en overdekt in één keer vrijwel het hele station. Het is daarmee een van de grootste houtconstructies van Nederland. De kap zorgt zowel voor beschutting als voor prettig daglicht. Op onder andere prorail.nl is het project beschreven.

Visitekaartje Bij het station komt een nieuwe P+R-garage met  parkeerplaatsen. De bewaakte fietsenstalling heeft plaats voor . fietsen. Ook aan de noordzijde komt een fietsenstalling voor ongeveer . fietsen. Het bus- en taxiplein ligt voor de hoofdingang. Het station wordt

De nieuwe HECO-UFIX ® MDF-schroef met HECO-Drive: dubbele kwaliteit! Dichtbij de rand en as werken mogelijk

Exact aanzetten zonder weg te glijden op het materiaaloppervlak

Vastschroeven aan kopse kant zonder voorboren

HECO-Drive en aandrijving met stick-fit-effect perfect op elkaar afgestemd

HECO-Schrauben GmbH & Co.KG Dr.-Kurt-Steim-Str. 28, D-78713 Schramberg Telefoon: +49 (0)74 22 / 9 89-0 E-mail: info@heco-schrauben.de

Bij de hoofdingang komt een toren die dient als blikvanger.

Agent Benelux: Jac. Lowie & Zoon bv Korte Brinkweg 37b, 3761 EC SOEST Telefoon: +31 (0) 35 / 54 159 58 E-mail: office@lowie.nl

juni 2016

bican Centre in Londen moet

het houtblad

beeld: cambridge university

LONDENSE WOLKENKRABBER IN HOUT

va n b enen en g r en pa i va wa lk way s a ro u c a , p o rt u g a l

foto: tiago martins porto

Een vierkantswenteltrap voert naar de top van een hoogheuvel met een tijd-

juni 2016

loos 360°-ommezien.

tekening: trimétrica engenharia lissabon

het houtblad

Wankelangsten tussen de omhoogrijzende steile rotsen en het aanstormende

Detail wandelweg-rotswand.

geweld van dreunend groen.

foto’s: tiago martins porto

Wonderbaarlijk mooi verweven met de natuur die één fantastisch schouwspel is van woeste onregelmatigheden.

Portugal is méér dan de Algarve, Lissabon of Porto. Het binnenland met verbluffend natuurschoon is echter veel minder bekend. Daarom schreef de gemeente Arouca in  een prijsvraag uit voor een duizelingwekkende heen-en-weer-op-en-neer: een inspanning en ontspanning van , km door het

Die , km in verduurzaamd Portugees grenen is hemels-

opwaaieren, zijn  geoplaatsen te ontdekken met al of

breed, dus daar komt in hoogte en breedte nog een flinke

niet gelaagde afzettingen van steensoorten, sedimenten

portie zigzagmeters bij. Voor de tocht staat , uur, maar

en mineralia. Vijf geoplaatsen liggen aan de acht(+)baan.

juni 2016

lokale landschap, die je letterlijk en figuurlijk de adem beneemt.

zelfs de avontuurlijkste wandelaars moeten zeker een

Reuzentrilobieten De prachtigste fossielen zijn in dit

weg zijn er genoeg tevreden rustpunten om de benen en

geopark van  km te vinden, zoals trilobieten (geleed-

voldoende voldane panoramabordessen om de ogen te

potige schaaldieren), van enkele stuks tot clusters van dui-

strekken. En dat was tevens medebedoeling: voorheen

zenden exemplaren tot reuzentrilobieten van  cm. Ook

onbereikbare plaatsen ontsluiten. Van tevoren zijn die

kun je er zeldzame en bedreigde diersoorten tegenko-

zorgvuldig op hun zichtmerites geselecteerd. Neem dus

men: de Europese otter, Iberische wolf, rode eekhoorn.

alle tijd. Als het zoveel moeite kost, geniet er dan ook

Er zijn meer dan tweehonderd archeologische vindplaat-

langdurig van, daar op die bergbalkons in Arouca,  km

sen en historische bouwwerken uit de Romeinse tijd en

ten zuidoosten van havenstad Porto in het district Aveiro.

later te passeren, van klooster via viaduct naar wolfraam-

het houtblad

handvol kwartiertjes doorwaggelen. Bovendien, onder-

mijn. En er is uitstekend te raften, kajakken, kanoën en

Woeste onregelmatigheden De wandelroute, een

touwtjeravijndalen. Voor alles is wel een programma,

(on)aangename verrassing van paden, trappen en hang-

product, of pad ontwikkeld. Zo zijn er in totaal veertien

bruggen, is geordend langs de linkeroever van de rivier

wandeleendaagses die samen een ongedwongen meer-

de Paiva. Of liever, wonderbaarlijk mooi verweven met

blarenvakantie voor het hele gezin vullen.

de natuur aldaar die één fantastisch schouwspel is van woeste onregelmatigheden: wisselende rotsformaties,

Vloeiende passing De opbouw is in houtsoort en af-

bruisende watervallen, kolkende stroomversnellingen,

metingen basaal gehouden, in vloeiende passing met de

ruwe woekerafzettingen van kwartskristal, zeldzame flora en fauna, in een bladgroenstoffering van zware eiken, taaie essen, trillende elzen, zwaaiende kastanjes en

voor slechts € 1,- heb je een gillend

prikkende hulstbomen. Een ineens opduikende vierkants-

gr andioze dag

wenteltrap voert naar de top van een hoogheuvel met een tijdloos °-ommezien. Een nauw bemeten cliffhangerbrug over de snelstroomrivier bezorgt je wankelangsten tussen de omhoogrijzende steile rotsen en het aanstor-

natuur die in het seismische verleden flink heeft aange-

mende geweld van dreunend groen. Voor slechts € ,- heb

rommeld. De onderconstructie en de relingen zijn van ge-

je een gillend grandioze dag.

lamineerd grenen, de dekdelen en de opvulplanken van de verschansingen van massief grenen; al het hout is ver-

Toeristische loopbaan Arouca zelf ligt in de gelijkna-

duurzaamd ter bestendiging in de openlucht. Het pad be-

mige vallei van vruchtbare oogsten, die vrijwel volledig

staat uit vijf langsliggers ( x  mm), dwars waarop de

wordt omringd door een bergplateau; alleen aan de west-

dekplanken met antislipprofiel ( x  mm) zijn ge-

kant geeft een eindelijke opening opluchting en uitvlucht

schroefd; het dek is , m breed. De , m hoge relingen

naar de rest der Portugezen. De toeristische loopbaan

wijken voor het ruimtelijke effect licht diagonaal; langs de

voor sportfanaten, cultuurliefhebbers, natuurvorsers,

rotswanden volstaat voor het pad één reling aan de bui-

amateurgeologen, historieminnaars en milieuvrinden

tenkant. Tegen de relingstijlen ( x  mm, hart op hart

kronkelt van Espiunca en Areinho, deelgemeentes van

, m) en de smallere tussenstijlen op , m zijn vier plan-

Arouca. Hij is tevens onderdeel van het Arouca Geopark,

ken geschroefd ( x  mm), waarvan drie tegen elkaar

VN-werelderfgoed sinds , dat gelijkvalt met de gren-

en één met een tussenruimte onder en boven van één

zen van de gemeente. In de bergachtige plooien van dit

plank. Bovenop ligt horizontaal de handregel ( x 

valleiengebied, waar de hoogtes tussen  en . m

mm).

■ ■ ■

foto: tiago martins porto

Er zijn meer dan tweehonderd archeologische vindplaatsen en historische bouwwerken uit de Romeinse tijd en later te passeren.

Pendelend verankerd Waar hij langs de steile rotsen

rein vaak slecht bereikbaar was en dat het gevaar op aan-

loopt, is de wandelweg daarin pendelend verankerd met

tasting der natuur groot was. De aannemer mocht slechts

twee stalen staven (, m lang, Ø  mm); ook de onder-

gebruikmaken van bestaande toegangswegen en voort-

steunende gording ( x  mm) heeft een zelfde beves-

bouwen op wat al was gerealiseerd. Het laatste leek sterk

tiging. Waar een ondergrond aanwezig is, steunt de dek-

op het roemruchte principe van de baron von Münchhau-

constructie op een stelsel van geboute pendelkolommen

sen: jezelf aan je eigen haren uit het moeras trekken. Tot

en dubbele liggers waartussen de relingstijlen zijn inge-

overmaat van ramp verwoestte in september  een fel-

klemd, eveneens  x  c.q.  x  mm. Op strategi-

le natuurbrand meer dan  m wandelweg. Het herstel

sche plaatsen zijn in de breedte grenen windverbanden

nam vijf maanden (oktober  - februari ): ruim op

tussen de kolommen aangebracht. De trappen kennen een

tijd voor het nieuwe zomerseizoen. •

vergelijkbare constellatie. De onderkolommen stijgen hier

hans de groot

steeds een traptrede. In plaats van vier tussenplanken hebben de traprelingen er drie (twee + één). De (hang)bruggen hebben wel een staalconstructie met dito tuidraden en

CO-VOETAFDRUK

trekstangen. Alleen het dek, slechts een vervaarlijke  cm

In het project is . m gelamineerd grenen toege-

breed, is van grenen dekdelen ( x  mm).

past. Dit betekent een CO-vastlegging van .. kg. Het compenseert de uitlaatgassen van een mid-

Baron von Münchhausen Er is bijna één jaar over de

denklassenauto over .. km of het jaarlijkse

Paiva Walkways gebouwd: mei  - juni . Compli-

elektragebruik van . huishoudens.

cerende factoren waren dat het kilometerslange bouwterLocatie: Paiva-rivier Arouca, Portugal (passadicosdopaiva.pt) Opdrachtgever: Gemeente Arouca Ontwerp, constructie: Trimétrica Engenharia Lissabon (trimetrica.com.pt) Aannemer: DST Braga (dstsgps.com) Verduurzaamd gelamineerd grenen: A. Milne Carmo Lissabon (carmo.com) Bouwperiode:  mei  -  juni ; herstel na brand: oktober  -  februari  Bouwkosten: ± € , miljoen

ut hardho m a a z r uu 100% d ar leverba d a a r r at Uit voo g op ma in k r e w Houtbe

Je kans op succes groeit elke dag. Als architect verrast u opdrachtgevers met uw ontwerpen. Ontdek hoe u gebruik kunt maken van hout als duurzaam, natuurlijk bouwmateriaal. Hardhout met een robuuste uitstraling, goed voor een succesvol ontwerp. Terwijl uw idee wordt gerealiseerd, groeit er allang weer een andere boom. Wij inspireren u graag.

HARDHOUT VOOR EEN MOOIERE WERELD

vandenberghardhout.com

fotoâ&#x20AC;&#x2122;s: peter van der knoop groningen

Het Groene Huis is houtarchitectuur vol contrasten. Buiten geeft het Accoya Beech (geacetyleerd beuken!) de gevels wispelturige schoonheid, binnen brengt noestvrij populierentriplex stille rust. En terwijl het uiterlijk één strak geheel lijkt, is het interieur boordevol variatie.

Stortbuien zijn niet het ideale weer om een gebouw te

Oersterk loofhout Beuken op de gevels is zeer onge-

bekijken. Architectuur oogt het beste in de zon. Maar ar-

bruikelijk. Het is snel uitgelegd waarom dit oersterke

chitect Haiko Meijer van Onix NL verkneukelt zich juist

loofhout (hoog soortelijk gewicht, korte vezel, niet-splin-

vanwege de nattigheid op de dag dat hij in het project zal

terend, geur- en smaakloos) zich wel voor binnentoepas-

rondleiden. ‘Beuken kan, als het regent, onvoorspelbare

singen als meubels, vloeren, slagersblokken, speelgoed

patronen krijgen.’ Zelf heeft hij het gebouw nog nooit nat

en ijsstokjes leent, maar niet voor buitentoepassingen:

gezien. We worden niet teleurgesteld. Op foto’s van dit

door z’n vochtgevoeligheid valt het in de laagste duur-

bouwwerk bij oplevering is het een vrij egaal lichtbruin

zaamheidsklasse . Dit beuken is echter gemodificeerd

bouwwerk. Maar Het Groene Huis dat op deze regendag

volgens het Accoya-acelytatieprocedé, waardoor het in

aan het eind van een laan op Landgoed Schothorst op-

klasse  valt. Bij Onix NL is Accoya bekend vanwege de

doemt, oogt als een dichtbegroeid nadampend beuken-

twee ontworpen bruggen in dit materiaal te Sneek. Basis-

bos. Zoals de stammen daar na een regenbui allerlei diepe

grondstof was toen Nieuw-Zeelands radiata pine; zie Het

en soms donkere kleuren hebben, vertoont zich hier nu

Houtblad, nummers / en /.

op het gevelhout een bonte variatie tinten.

Acceptabel alternatief Speciaal voor het CNME nam Oude boerderij Gewaagd is het wel, erkent de archi-

Meijer contact op met leverancier Accsys Technologies,

tect. ‘Niet overal kun je zoiets doen.’ Maar hier past wel

in de hoop dat inmiddels ook inlands populieren als

zo’n huid die met het weer van tekening wisselt. De na-

grondstof dient. Helaas. Wel was sinds kort Accoya Beech

tuur eromheen verandert immers ook voortdurend. En

beschikbaar, van Oost-Europees beuken. En dat was een

daaraan is dit gebouw gewijd: een Centrum voor Natuur-

acceptabel alternatief en het geheim van de wild geteken-

en Milieu Educatie (CNME). Het vervangt een eerder

de gevel. Uiterlijk reageert het beuken nog steeds op

centrum in een oude boerderij die in  is afgebrand.

water, vandaar die prachtige tintenrijkdom. Aan de duur-

Het duurde jaren van lobbyen en actievoeren voor nieuw-

zaamheid doet het echter niets meer af.

bouwplannen van de grond kwamen, maar in  organiseerde de gemeente Amersfoort een architectenselec-

Stolp Onix NL besloot tot een krachtige hoofdvorm:

tie. Vooral op milieueisen moest hoog worden gescoord.

een haast abstracte sculptuur, waarin nog wel de inspira-

Onix NL won de opdracht, onder meer vanwege het plan

tiebron herkenbaar is. Dat is een boerderij, niet zo’n ge-

werkelijk voor het hele gebouw hout te gebruiken: con-

wone als de afgebrande voorganger, maar het monumen-

structie, interieur, exterieur.

tale stolptype, vrucht uit de trotse Gouden Eeuw.

juni 2016

he t g ro ene h u i s a mer s f o o rt

het houtblad

a b s tr ac t b uitenb euk en

juni 2016

Plattegrond begane grond. Legenda.

Detail gevel-dak.

tekeningen: onix nl groningen

het houtblad

Expositieruimte.

0.01. Cursusruimte #1

0.09. Miva-toilet

0.02. Cursusruimte #2

0.10. Expositieruimte

0.03. Praktijkruimte

0.11. Entree

0.04. Balieruimte

0.12. Kleedruimte

0.05. Schoonmaakkast

0.13. Toiletten

0.06. Opslagruimte

0.14. Kantine

0.07. Balie

0.15. Leeshoek

0.08. Kindertoilet

0.16. Ontvangsthal

Kantoor onder de centrale schoorsteen als lichthapper.

Kenmerkend voor een stolp is de imposante kap (tent- of

de abstractie ofwel van het ontwerpprincipe om zowel

schilddak). Het hart hiervan bestaat uit een hoog, open

dak als alle gevelvlakken te bekleden met dezelfde huid.

vierkant met vanouds vier boomstammen als hoofdcon-

Dat stelt hoge eisen aan hout, want beschermende dak-

structie. Dit vierkant diende als opslag voor het winter-

randen of goten ontbreken. Accoya Beech moet het moei-

voer; onder het dak eromheen woonden de mensen en

teloos aankunnen, al zijn uiteraard wel alle planken afge-

dieren.

schuind en is de gevel open uitgevoerd, waardoor het dampdoorlatende zwarte regenjas. Die houten gevel is

geven. Zo is het hart van Het Groene Huis niet vierkant

vlak gedetailleerd, maar toch levendig door het beuken en

maar rechthoekig, en staat het net uit het midden. Verder

de drie wisselende breedtematen (// x  mm),

blijft dit ‘vierkant’, anders dan bij een stolpboerderij, niet

die ook in lengte variëren (././. mm, plus in

verborgen onder de kap, maar steekt er fier bovenuit.

het werk ingekorte lengtes). Alle planken zijn verticaal

Daar vormt het nu het gezicht van Het Groene Huis: als

georiënteerd, wat de ontmoetingspunten van de verschil-

centrale ‘schoorsteen’ (benaming Onix NL), met de door-

lende vlakken krachtiger maakt. Overigens, bij de bevesti-

snede van een kloeke kinderkamer ( x  m). Ruim  m

ging bewees het beuken z’n onverbiddelijke hardheid:

rijst hij uit boven de daknok (zelf op , m hoogte).

alle schroefgaten moesten stuk voor stuk worden voorge-

Zowel aan voor- als achterzijde zit een zeer groot raam,

boord.

het houtblad

Schoorsteen Dit concept heeft Onix NL een draai ge-

juni 2016

hout makkelijk kan droogwaaien; erachter zit de bekende

wat daglicht diep in het gebouw brengt. En er zijn ook drie bescheidener soortgenoten: twee rechthoekige ‘schoorstenen’ aan de voorkant en een wigvormig exem-

a r c h i t e c t o n i s c h e e x p r e s s i e s ta at o f

plaar aan de achterkant.

va l t m e t b o u w ku n d i g e h e l d e r h e i d

Sfinx Kijk door je oogharen en je ziet een stolp die eigenlijk nog meer op een sfinx lijkt: een rijzig wezen dat

Intieme plekken Binnen is Het Groene Huis geen

zich in het gras heeft neergevlijd. Dat nu is het effect van

groots gebaar, eerder een aaneenschakeling van intieme plekken. De kleurstelling is licht en rustgevend, als contrast met buitengevel en bos. De wanden zijn van witgewassen noestvrij populierentriplex. De entree met balie direct na binnenkomst is een lage ruimte, evenals de expositieruimte ernaast die helaas nu al heel erg vol is gezet. Erboven bevindt zich een kantoorverdieping, de enige plaats waar wel een donkerder houtkleur aanwezig is. Deze werkvloer bestaat voornamelijk uit één open ruimte, waar daglicht binnenkomt via de schoorsteen. Maar langs de randen zijn ook kleine kamers zonder eigen ramen. Zij vangen toch genoeg daglicht dankzij glazen wanden in stevige lariks kozijnen. Dat hout toont zich prominent.

Ogenschijnlijke symmetrie Wat het meest verrast in het interieur is dit: de ogenschijnlijke symmetrie is hier foto’s: peter van der knoop groningen

nauwelijks terug te vinden. Aan de ene kant, de noordzijde, is enkel een begane grond. De kap is hier over de volle hoogte opengehouden, en eronder zitten twee mooie instructiezalen die door een brede schuifwand tot één ruimte kunnen worden samengevoegd. De zuidkant is volkomen anders: hier is een souterrain uitgegraven, met werkplaatsen en bergruimten. Daarboven, op een entresol, bevindt zich een personeelskantine met aangrenzend dakterras. Dat laatste is een slimme vondst: dit terras ligt op een uitkragend bouwdeel dat meteen het terras voor

■ ■ ■

De monumentale stolpboerderij als inspiratiebron.

Zaal noordzijde gezien vanaf halfopen kantoorverdieping. Links de zware ligger

fotoâ&#x20AC;&#x2122;s: peter van der knoop groningen

boven de schuifwand.

Kantine met uitzicht op dakterras. Overal in het gebouw zijn de wanden plafondbekleding van gewhitewashed noestvrij populierentriplex.

gebouw. Ook de verdere constructie ziet er uiterst overzichtelijk uit: een combinatie van een heldere spantenstructuur en dragende hsb-binnenwanden.

Enorme variatie In de nadere uitwerking toont zich een enorme variatie. Van Randwijk: ‘Neem alleen al de

mensie van de liggers varieert: aan de steilere noordkant konden ze ranker zijn dan aan de luiere zuidzijde ( x  c.q.  x  mm). Veel goede zorgen vroeg ook de huid van het gebouw. Die lijkt wel overal hetzelfde, maar door de wisselende helling van de dakvlakken is het een samenstel van vele schijven, ook over de schoorstenen en ventilatieluiken ‘De aansluitingen moeten allemaal perfect zijn.’ Sommige onderdelen zijn uniek. Zoals de zwaarste ligger, te vinden op een onverwachte plaats: boven de schuifwand tussen de twee zalen. Deze kreeg dezelfde whitewash-behandeling als alle lichte populieren beplating; hij valt dus niet op, maar is wel belangrijk. ‘Boven zo’n schuifwand mag een dergelijke ligger absoluut de werkplaats overhuift. Deze hele zuidvleugel zie je aan

niet doorbuigen. Dat verklaart z’n maat:  x . mm.’

de buitenkant nauwelijks; hij ligt goed verstopt achter de bosjes. Daarbij, het dakterras is in de kap verzonken, en

Vier weken De proef op de som komt op het laatst:

zelfs de zonnepanelen zijn nauwelijks zichtbaar. Alleen

dan gaat het erom of dit ontwerp is vertaald in optimale

aan deze zuidkant vervangen deze de houten huid, ver-

houtbouwelementen die zo snel mogelijk in elkaar kun-

diept, dus goed verstopt in het dak.

nen worden gezet. ‘Dat is gelukt. De bouwtijd van de houtconstructie bedroeg uiteindelijk vier weken.’ •

Bouwkundige helderheid Voor de constructie hilde de haan

werkte Onix NL samen met Woodteq houtconstructies. Projecteider Willem-Hendrik van Randwijk over de belangrijkste uitdaging: ‘Constructie en architectuur zo volledig mogelijk versmelten.’ Hij was zich ervan bewust dat

CO-VOETAFDRUK

architectonische expressie staat of valt met bouwkundige

In het project is onder andere , m hout toegepast

helderheid. Op de tekeningen is dit te zien. Zo is daarin

(, m Accoya Beech,  m gelamineerd vuren, ,

nog duidelijk de stolp herkenbaar, met name in het cen-

m populierentriplex en , m lariks). Dit betekent

trale deel, bekroond door de centrale schoorsteen, waar

een CO-vastlegging van . kg. Het compenseert

zich ook de kantoorverdieping bevindt. Dit hele midden-

de uitlaatgassen van een middenklassenauto over

deel wordt omvat door hoekkolommen ( x  mm),

. km of het jaarlijkse elektragebruik van 

en vanuit de hoekkolommen rijken vier grote gelamineerd

huishoudens.

vuren liggers vanaf de nok naar de vier hoeken van het

Locatie: Schothorsterlaan , Amersfoort Opdrachtgever: Gemeente Amersfoort Ontwerp: Onix NL Groningen; Haiko Meijer, Allart Vogelzang (onix.nl) Aannemer: Aannemingsbedrijf Draisma (draisma.nl) Constructeur: Woodteq houtconstructies Holten (woodteq.nl) i.s.m. Constructie Adviesbureau Geuijen Dinxperlo (cag.nu) Accoya Beech: Boogaerdt Hout Krimpen a/d Lek (boogaerdthout.nl)/Accsys Technologies Arnhem (accsysplc. com) Gelamineerd vuren, houtskeletbouw, populierentriplex: Woodteq houtconstructies Holten Lariks kozijnen: Timmerfabriek Overbeek Kaatsheuvel (tifaoverbeek.nl) Bouwperiode: December  - september  (Opening:  april ) Oppervlak (bvo):  m Bouwkosten: ± € , miljoen

het houtblad

voorbeeld al dan niet op hoekkolommen. En ook de di-

juni 2016

vier dakliggers, die komen allemaal net anders uit, bij-

juni 2016 het houtblad

Soms ben je lang bezig je milieudroom van contour tot concretum te brengen. Bij ECOstyle duurde dat krap vijftig jaar. Vanaf  groeide het bedrijf uit tot grote speler in natuurvriendelijke producten voor bodem, plant en dier. En nu voldoet ook de nieuwe huisvesting met BREEAM Outstanding*****-certificaat aan de opperste duurzaamheid.

lijnen in het l andschap

juni 2016

k a n to o r + m ag a zijn eco s t y le o o s t erwo ld e

fotoâ&#x20AC;&#x2122;s: www.johnlewismarshall.com

het houtblad

De onderneming begon in Appelscha met duurzame be-

gen verrezen in BelgiĂŤ, Denemarken en Oostenrijk. De

strijdings- en gewasbeschermingsproducten voor de par-

wortels die het bedrijf groei gaven, zijn duurzaamheid,

ticuliere tuinier. Daarna waaierde het assortiment uit tot

innovatie en kennisdeling.

tuinproducten, diervoeding en dierverzorgingsmiddelen. Het afzetgebied verruimde naar tuincentra, winkelketens,

Paniekmerries Allengs ontstond behoefte aan een

hoveniers, gemeentes en land- en tuinbouwers, vestigin-

nieuw kantoor met magazijn, want de bestaande werk-

foto’s: www.johnlewismarshall.com

Strakke gebouwen met de prille uitstraling als van het ochtendgloren van de dag.

7 8 9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Magazijn met Imponerende dakconstructie van gelamineerd vuren langsliggers en dwarsdragers boven de bijna gebouwhoge stellingen.

Detail dak-gevel kantoor.

ALUMINUM ZETWERK IN KLEUR HWA LUIFEL

HOUTEN DAKBESCHOT MET BOVENLIGGENDE STAALCONSTRUCTIE

Legenda

WESTERN RED CEDAR LATTEN PLAFOND HOUTEN BALKLAAG AAN ONDERZIJDE LUIFEL BETONNEN DAKVLOER

HOUTEN BEPLATING IN KLEUR ALUMINUM WATERSLAG IN KLEUR

1. Aluminium zetwerk in kleur

6. Betonnen dakvloer

2. Hwa-luifel

7. Houten beplating in kleur

3. Vuren dakbeschot met bovenliggende

8. Aluminium waterslag in kleur

VERTICALE HOUTEN GEVELBEKLEDING

staalconstructie 4. WaxedWood Gold (Siberisch lariks)plafonddelen 5. Vuren balklagen

De entreegevel is een ‘onbeholpen’ beeld van open en dicht, maar van een superieure ironie.

9. Verticale WaxedWood Gold (Siberisch lariks)-gevelbekleding

tekening: powerhouse company

omgeving raakte van aan-, in- en uitbouwsels geratjetoed.

c.q.  x  mm) boven de bijna gebouwhoge stellingen.

Er werd gezocht naar milieuvoorbeeldige schaalvergro-

Diverse daklichten zorgen voor extra gezondlicht. Hout is

ting in het ECOmunitypark ( ha) in het Friese Ooster-

gekozen vanwege: de duurzaamheidswens, aantrekkelij-

wolde. Initiatiefnemer van het park is ECOstyle-directeur

ker beeld, lichtheid van gewicht, snelle bouw, demontabi-

Anne-Jan Zwart, waarna gemeente, provincie en kennis-

liteit/uitbreidbaarheid én hygiëne: stof is uit den boze.

Beeldencompositie De vier magazijngevels zien er

waarin ondernemingen samen meerwaardes vermenig-

alle anders uit. De oostgevel, uit het zicht, bevat slechts

vuldigen voor mens, milieu en maatschappij. % van het

één laag verticaal raam en is verder neutraal. De zuidgevel

park bestaat uit groen en water, % uit bebouwing, per-

is optisch in tweeën verdeeld. Het rechterdeel heeft vijf

centages waarvan de traditionele ontwikkelende vierkan-

asymmetrisch geplaatste, verticale beganegrondkozijnen

temetervreter paniekmerries krijgt.

en een verticale belijning van FSC-gelamineerd lariks balken ( x  mm), die zich vanaf rechts steeds meer ver-

Natuur winkelen De omringende natuur van hout-

dichten. Een liggende steenkorf-L, waarvan de korte poot

wallen, struwelen en boombosjes moet er naadloos in

de tweedeling maakt en de lange de plint van het linker-

doorlopen. De beek volgt weer z’n vroegere bedding,

geveldeel vormt, kent vijf asymmetrisch geordende ramen

wat niet alleen de ontwatering van het park begunstigt,

in de onderkant, drie vierkant, twee verticaal. Erboven zit

maar ook de flora en fauna varieert. De buitenverlichting

eveneens een balkenbelijning, maar nu horizontaal, van

houdt zelfs rekening met nachtelijke vleermuizen. Het

dicht naar open. De beeldencompositie breekt niet alleen

ECOmunitypark blijft vrij toegankelijk voor fietsers en

het enorme gevelvlak, maar brengt er ook beweging in

wandelaars die gezonde natuur komen winkelen. Met

aan. En dat geldt evenzo voor de volgende twee gevels.

deze en dergelijke maatregelen is voor park en bebouwing BREEAM-NL Outstanding***** behaald. Zie ver-

Zorgvuldig ontwerp De opzet van het linkergevel-

der het kader BREEAM-NL. Aan het magazijn is maart jl.

deel gaat over de hele westwand voort, met twee hori-

de BREEAM Award  Industrial Buildings toegekend.

Prille uitstraling Wie nu denkt organische klompenarchitectuur te zullen aantreffen, komt bedrogen ogen uit. Maar het tegenovergesteld traditionele - rigide sterielvolumes met geschoren bebopgras, drie dunstambomen en een trottoirbiesje - is het zeker ook niet. Je ziet wel strakke gebouwen, maar ze hebben de prille uitstraling als van het ochtendgloren van de dag. Het magazijn,  zonnepanelen bovenop, is bewust schaalloos gehouden om de hoogte van  m te verdoezelen, het kantoor is wat rijker gedetailleerd in vorm en gevel. En voor beide geldt dat voor de buitenkant is gekozen voor een minimaal materialenpakket, in gedekte kleuren: hout, glas en - voor kleingroen en kriebeldiertjes - steenkorven. Stefan Prins, part-

BREEAM-NL Deze beoordelingsmethode voor de duurzaamheidsprestatie van gebieden en gebouwen is gekozen voor zowel het ECOmunitypark als kantoor + magazijn van ECOstyle. Via deelscores in verschillende categorieën is een totaalscore te behalen, die de waarde van het certificaat behaalt, van Pass* ≥ % tot Outstanding***** ≥ %. Park en bebouwing halen de laatste, hoogste waardering. Categorieën De categorieën voor BREEAM-NL Gebiedsontwikkeling zijn: gebiedsmanagement (%), synergie (%), bronnen (%), ruimtelijke ontwikkeling (%), welzijn & welvaart (%) en gebiedsklimaat (%). Voor BREEAM-NL Nieuwbouw en Renovatie zijn dat: management (%), gezondheid (%), energie (%), transport (%), water (%), materialen (,%), afval (,%), landgebruik & ecologie (%), vervuiling (%).

ner-architect van Powerhouse Company Rotterdam dat met ZethovenBouwplanGroep Heerenveen (tevens to-

Uitsplitsing Voor kantoor + magazijn zijn onder andere deze maatregelen getrof-

taaladviseur) verantwoordelijk is voor het ontwerp, stelt:

fen. Management bouw: bouwplaats volgens Bewuste Bouwers-eisen, scherp mili-

‘We hebben altijd gezegd: “Die gebouwen zijn te gast in

eubeleid, beperking/monitoring CO-uitstoot en energiegebruik. Gezondheid:

het landschap. Daarom moeten ze erin opgaan.”’

led-verlichting, automatische zonwering, te openen ramen, thermisch comfort.

Efficiëntie en logistiek Magazijnen worden bepaald

Energie: epc = , monitoring individueel energiegebruik. Transport: voetgangersen fietsersveiligheid, oplaadpunten elektrische auto’s, fietsenberging, aanrijroutes

door efficiëntie en logistiek. ‘Meestal zijn het grote jon-

vrachtwagens. Water: waterbesparende kranen/toiletspoelingen, hergebruik re-

gens die de ruimte volledig confisqueren. Dat wilden we

genwater, lekdetectie, Individuele Behandeling Afvalwater (IBA). Materialen:

in beeld absoluut tegengaan door rust te creëren. Eigenlijk

duurzame materialen als FSC-/ PEFC-gecertificeerd hout. Afval: gescheiden inza-

ben je als architect voortdurend op zoek naar de perfecte

meling/recycling. Landgebruik & ecologie: nieuwe habitat planten- en diersoorten.

balans.’ De bedrijfshal ( x  m) is in staal met een im-

Vervuiling: beperking uitstoot stikstofoxiden door elektrische warmtepompen en

ponerende dakconstructie van PEFC-gecertificeerde gela-

zonnepanelen.

mineerd vuren langsliggers en dwarsdragers ( x .

het houtblad

werklandschap (géén logisch bedrijventerrein!) worden,

juni 2016

instellingen aanhaakten. Het park moet een ecologisch

fotoâ&#x20AC;&#x2122;s: www.johnlewismarshall.com

De loopbrug op de verdieping, die onderzoek en kantoor met elkaar verbindt, geeft als vide een schitterend in-, uit- en overzicht.

Verdieping: een aangenaam vertoeven in een ruim daglicht met panoramisch uitzicht.

4 3

6 0,9 m2

Plattegrond begane grond.

Legenda 1. Entree met receptie De houten uitstraling is optimaal in het entreegebied waar een overvloed

2. Foyer met pantry

van lariks balken op wanden en plafonds gerijd feestvieren.

3. Hal

4. Keuken 5. Open kantoorvloer met flexwerkplekken 6. Kantoorruimte met vaste werkplekken

tekening: powerhouse company

zorgt flinterdun voor elegantie en zonbeschutting. Dit

steenkorfplint maakt een lus om de gebouwhoge glas-

komt doordat de installaties in de kelder zitten. De onder-

entree, waarna deze gevel wordt besloten met twee hori-

kant, in de hal zichtbaar als plafond, bestaat uit geschaafde

zontale kozijnen in het wriemelsteen; erboven versprin-

gelamineerd WaxedWood-balken ( x  mm) en fijn-

gen verticale balken steeds opener naar links. In afwijking

bezaagde planken in dezelfde afmetingen als de bekle-

zitten er horizontale kozijnen achter, die kort op de

dingen buiten en binnen:  x  mm. Het vernuftige

noordgevel doorlopen. De laatste is eveneens getweeën-

lijnenspel rijmt verder in een spel van dakvlakken: de

deeld. Rechts zitten de laadstations en dienstingang onder

balkenstructuur van het kleinere entreepaviljoen aan de

een luifel; de wand hier is bekleed met WaxedWood

noordkant, tevens een dakdunte lager, hoekt ° op die

Gold, dat verder overvloedig in het kantoor voorkomt.

van het grotere kantoordeel.

juni 2016

zontale kozijnen en het ECOstyle-logo rechtsboven. De

De steenkorfstrook komt van de gevel af, slangt omhoog,

Gerijd feestvieren De rust en transparantie zijn ook

muur. Links ervan is de balkenbelijning nu gebouwhoog,

in het interieur volop te vinden. De houten uitstraling die

flauw verdichtend op de hoek. Vijf rechthoekkozijnen ge-

ECOstyle wilde, is optimaal in het entreegebied waar een

ven symmetrie. Deze beschrijving toont aan hoe zorgvul-

overvloed van lariks balken op wanden en plafonds gerijd

dig het ontwerp is.

feestvieren. De loopbrug op de verdieping, die onderzoek

het houtblad

liniaalt langs de luifelrand, daalt neer en eindigt bij de

Andere verhouding Het tweehoge kantoor is in kalkzandsteen en staal. De gevels hebben een zelfde materialisering als de bedrijfshal, maar in een andere verhouding: slechts één deel steenkorven op de zuidgevel, véél (drie-

samen meerwa ardes vermenigvuldigen voor m e n s , m i l i e u e n m a at s c h a p p i j

voudig) glas vooral aan de noordkant, de balken zijn nu kleinere en grotere ‘penanten’ gevelbekleding van FSC-

en kantoor met elkaar verbindt, geeft als vide hiervan een

gecertificeerd WaxedWood Gold (fijnbezaagd Siberisch

schitterend overzicht. De overige ruimtes, waaraan de

lariks;  x  mm). Dit product van Foreco Dalfsen is

houten binnendeurkozijnen, de verdiepingshoge glazen

onder vacuüm-en-druk verduurzaamd, waarbij tegelijk

wanden en de lichtgrijze vloerbedekking elk een eigen

een emulsie van diverse wassoorten wordt ingebracht.

accent inbrengen, vormen een aangenaam vertoeven in

Dit proces maakt het hout waterafstotend, stabiel, schim-

een ruim daglicht met panoramisch uitzicht. Prins: ‘Alle

mel- en insectenbestendig en derhalve onderhoudsarm.

onderdelen en elementen van dit project moeten samen

De natuurlijke bruine kleur blijft lang behouden, terwijl

een mooi zuiver geheel uitmaken. Het gaat er tenslotte

de uiteindelijke vergrijzing egaal verloopt. Alleen bij de

om dat mensen er graag komen en werken.’ •

achteringang met draaideur zit nog een haakse hoek met

hans de groot

balkenstrepen.

Superieure ironie Het kantoorgebouw bestaat uit een groter en een kleiner volume daartegenaan. In de laatste

CO-VOETAFDRUK

zit op de westgevel de hoofdingang. Ervoor staan vier

In het project is onder andere  m hout toegepast

ronde gelamineerde WaxedWood-kolommen (Ø  cm;

( m gelamineerd vuren en  m Siberisch lariks).

, m hoog), die het uitkragende dak ondersteunen. Het

Dit betekent een CO-vastlegging van . kg. Het

geveldeel ernaast heeft smalle verticale glas- en brede

compenseert de uitlaatgassen van een middenklassen-

WaxedWood Gold-stroken. De hele gevel is een ‘onbe-

auto over .. km of het jaarlijkse elektrage-

holpen’ beeld van open en dicht, maar van een superieure

bruik van  huishoudens.

ironie. Het dakoverstek rond het hele kantoorgebouw Locatie: Ecomunitypark , Oosterwolde Opdrachtgever: ECOstyle Oosterwolde (ecostyle.nl) Ontwerp: Powerhouse Company Rotterdam (powerhouse-company.com); (tevens totaaladviseur) Zethoven BouwplanGroep Heerenveen (zethoven.nl) Aannemer: Jorritsma Bouw Bolsward (jorritsmabouw.nl) Constructeur: Goudstikker - de Vries Emmen (goudstikker.nl) WaxedWood Gold (Siberisch lariks), gelamineerd lariks balken: Foreco Dalfsen (foreco.nl) Gelamineerd vuren: Derix gelijmde houtconstructies Niederkrüchten (derix.nl) Montage gevelbekleding en plafonds binnen/buiten: Unipé Afbouw Peize (unipe.nl) Bruto vloeroppervlak: . m; kantoor: . m, magazijn: . m Bouwperiode: Maart  - september  (magazijn); november  (kantoor) (Opening:  mei ) Bouwkosten: €  miljoen

■ ■ ■

Houtverbindingen: kies de referentieoplossingen.

EUROPESE TECHNISC HE GOEDKEURINGEN EN PRESTATIEVERKLARIN GEN KUNNEN WORDEN GEDOWNL OAD OP WWW.STRONGTIE.N L

Veiliger bouwen kan alleen met betrouwbare, veilige en officieel erkende verbindingen. Als Europees en wereldwijd leider op het gebied van houtverbindingen en trendsetter op zijn gebied, biedt Simpson Strong-Tie u een ruim assortiment verbinders van constructiedelen met CE-markering aan. Beschikbaarheid van voorraden, klantgerichtheid, vervaardiging van speciale producten, innovaties... alleen bij Simpson Strong-Tie krijgt u zoveel garanties.

SIMPSON STRONG-TIE, «NO EQUAL»-HOUTVERBINDINGEN. ONZE CATALOGUS MET COMPLETE OPLOSSINGEN VINDT U OP WWW.STRONGTIE.NL

de b i o cova juni 2016

pro d u c to n t w ik k eling b i o b a s ed mo d u l a ir pr i vac y s cher m

De twaalf monsters. Het hoogste scoorde de combinatie Furolite, houtsnippers en BiofoamPearls: tweede rij, derde van boven.

Het BioCova-privacyscherm is op te bouwen tot wanden en kamers.

Voor een nieuw onderwijsgebouw van de

twee bindmiddelen. Van elk monster is een va-

nieuwe belevingen met voor de consument on-

Hogeschool van Amsterdam ontwikkelde

riant gemaakt met BiofoamPearls, lichtgewicht

bekende materialen.

Lisanne Jasperse in het kader van haar afstu-

PLA-schuimbolletjes die bijdragen aan de

deren aan de opleiding Product Design de

porositeit. De zo ontstane twaalf composieten

Kleine proefserie Het best geschikte com-

BioCova: een volledig biobased modulair pri-

zijn door  studenten getoetst op de criteria

posiet is toegepast in de BioCova: FuroliteTM

vacyscherm. Hieronder vat ze in het kort het

‘natuurlijk’, ‘hoogwaardig’, ‘aantrekkelijk’ en

van TransFurans Chemicals, houtsnippers uit

onderzoek van haar afstudeerscriptie samen.

‘passend bij het product’. De monsters met

lokale snoei en BiofoamPearls van Synbra.

houtsnippers scoorden consequent hoog, waar

Resultaat is een hernieuwbaar privacyscherm

Biobased materialen worden gemaakt van bio-

stro en gras alleen op ‘natuurlijk’ goed werden

voor op tafel, dat tevens modulair opbouwbaar

massa, waardoor ze een hernieuwbaar alterna-

beoordeeld.

is tot wanden en kamers om open werkruimtes flexibel te kunnen indelen al naar de privacybe-

tief bieden voor materialen uit petrochemische grondstoffen. Er bestaan biobased kunststoffen

Nieuwe associaties Wat de bindmiddelen

hoefte. Omdat het geen minerale vezels bevat

met dezelfde eigenschappen als reguliere plas-

betreft, monsters met donker, glanzend Furoli-

die ogen en luchtwegen kunnen irriteren, hoeft

tics, maar ook met unieke eigenschappen als

tehars scoorden veel beter op ‘hoogwaardig’

het scherm niet te worden afgedekt en kunnen

composteerbaarheid. Om tot een beleving te

en ‘aantrekkelijk’ dan die met transparante ge-

de gebruikte materialen niet alleen de functio-

komen die past bij een biobased product, zijn

latinelijm, maar even hoog op ‘natuurlijk’.

naliteit ondersteunen maar ook bijdragen aan

diverse materiaal-productcombinaties onder-

BiofoamPearls-monsters werden vaker als

een unieke productbeleving.

zocht.

‘hoogwaardig’ beoordeeld dan erzonder; dit is

Op dit moment is voor opdrachtgever Urban

opvallend omdat de bolletjes op piepschuim lij-

Technology een kleine proefserie in produc-

Twaalf composieten Met de herkenbare

ken. Hieruit blijkt dat een onbekende context

tie. •

reststromen stro, houtsnippers en gras zijn ma-

nieuwe associaties oproept. Hier ligt een uitda-

teriaalmonsters gemaakt in combinatie met

ging maar ook een kans voor het ontwerpen van

lisanne jasperse

het houtblad

foto’s: lisanne jasperse amsterdam

NIEUWE NISSAN NP300 NAVARA. EVEN STERK ALS INTELLIGENT.

Beste trekvermogen in zijn klasse met 3,5 ton Laadvermogen van meer dan 1 ton Maximale connectiviteit, maximaal comfort

VANAF

â&#x201A;¬ 23.615* * Genoemde prijs is de vanaf prijs excl. BTW/BPM, kosten rijklaarmaken en recyclingsbijdrage. Vijf jaar fabrieksgarantie met een maximum van 160.000 kilometer geldig op de bedrijfswagens met een diesel- of benzinemotor die nieuw is aangeschaft op of na 1 september 2015 (met uitzondering van de Nissan e-NV200: vijf jaar/ 100.000 kilometer fabrieksgarantie op EV specifieke onderdelen inclusief de Li-ion accu en drie jaar/ 100.000 kilometer voor de rest van de auto). Alle rechten voorbehouden aan Nissan Nederland.

OVEREENKOMSTIG 715/2007 EG. MIN./MAX. VERBRUIK NISSAN NP300 NAVARA GECOMBINEERD: 6,3 L/100KM EN V.A. 166 G/KM.

PICK-UP OF THE YEAR 2016

NISSAN.NL

1PIJL_

MENSENWERK FNV vecht voor gezonde werkplek Ieder jaar hangt op  april - Workers Mepagina

  

morial Day - de vlag halfstok bij de FNV. Op deze dag gedenkt de vakbeweging wereldwijd de werknemers die zijn gestorven als gevolg van hun werk. Elke  seconden als gevolg van zijn werk. De FNV blijft op vele fronten strijden voor een veilige en gezonde werkplek voor iedereen. Zo ook op het gebied van werkgerelateerde kanker.

pagina



Zeven procent van de mensen met kanker zijn ziek van hun werk. Sommige kankers zijn sterker werkgerelateerd dan andere.

foto: martin de bouter maarssen

sterft ergens op de aarde een werknemer

Neus- en bijholtekanker ontstaan bijvoorbeeld vooral door blootstelling aan houtstof bij houtbewerking. Huidkanker komt bij veel beroepen voor, maar meer bij asfalteerders en werknemers die aan dieselmotoruitstoot worden blootgesteld.

Grenswaarden Om medewerkers te beschermen tegen de schadelijke effecten van kankerverwekkende stoffen zijn er normen in ontwikkeling. De minister van Sociale Zaken stelt - na adviezen van de Gezondheidsraad en de SER-subcommissie

pagina

 

grenswaarden stoffen op de werkplek - grenswaarden vast waarmee ongezonde blootstelling aan stoffen kan worden voorkomen. In de SER-subcommissie is de FNV stevig vertegenwoordigd. Op de website werkplekkankervrij.nl staat informatie over kankerverwekkende stoffen en een checklist die kan worden ingevuld, bij voorkeur door de ondernemingsraad in samenspraak met de werknemers die bij of met de kankerverwekkende stof werken. Met de ingevulde checklisten kan de FNV de onderhandelingen in de SER over de grenswaarden voor het werken met kankerverwekkende stoffen goed onderbouwd voeren.

pagina

Michel Steketee, bestuurder meubel en hout bij FNV Bouw

  DIT KATERN VERSCHIJNT 4X PER JAAR IN HET HOUTBLAD IN SAMENWERKING MET CNV VAKMENSEN, FNV BOUW EN KONINKLIJKE VVNH

MENSENWERK

NIEUWS FNV BOUW

I N N O VAT I E P R I J S VA N F N V B O U W FNV Bouw bemoeit zich met de vernieuwing van de bouwen houtsector. De bond vindt

h e t h o u t b l a d MENSENWERK

ale innovatie. Met andere woorden: werknemers moeten meedenken, meepraten en meebeslissen over vernieuwingen in het werk. In april organiseerde de bond een innovatiedag, waarop deskundigen en kaderleden over dit thema discussieerden. Bij die gelegenheid werd ook een bundel met interviews over innovatie in de bouw gepresenteerd. De bond maakte tevens bekend dat er een tweejaarlijkse Innovatieprijs wordt ingesteld. Die is bedoeld om werknemers te stimuleren te bedenken hoe het nieuwe werken beter, gemakkelijker en plezieriger kan. Meer informatie is te vinden op fnvbouw.nl.

F N V: W E R K N E M E R S W I L L E N VO O R A L Z E K E R H E I D Ruim driekwart (%) van de Nederlandse

mensen gewoon niet. Ik zie hoopvolle teke-

bevolking vindt een ontwikkeling naar meer

nen dat er sprake is van meer echte banen,

tijdelijke contracten negatief (%) tot zeer

maar dat is een pril begin.’

negatief (%). Slechts % beoordeelt dit po-

Mensen met onzeker werk, zo blijkt ook uit

sitief. Dat is de uitkomst van een representa-

eerder onderzoek, hebben veel meer stress-

tief onderzoek dat Peil.nl in opdracht van de

klachten en leven vaker in armoede. Zij heb-

FNV heeft gehouden.

ben minder opleidingsmogelijkheden, carrièrekansen en autonomie. Ook blijkt uit het

Zekerheid FNV-voorzitter Ton Heerts:

onderzoek van Peil.nl dat bijna twee derde

‘Werknemers willen zekerheid. De zoge-

(%) van de Nederlandse bevolking vindt,

naamde vrijheid waar sommige partijen het

dat de kwaliteit van het werk onder druk

over hebben met flexcontracten en bijvoor-

staat. Slechts % vindt dat daar genoeg aan-

beeld schijnzelfstandigheid willen heel veel

dacht voor is.

JONGERENNETWERK BAHM Jongeren zijn de toekomst, ook voor de vakbond én voor de beroepsgroep. Een groep jonge leden van FNV Bouw heeft de koppen bij elfoto’s: martin de bouter maarssen

juni 2016

dat technische innovatie niet kan zonder soci-

kaar gestoken om samen te kijken wat zij kunnen betekenen voor hun collega’s en voor de bond. Dat is het netwerk BAHM geworden. Graag ontmoeten de bondsjongeren andere jeugdige werknemers om met hen van gedachten te wisselen over de manier waarop de belangen van jonge medewerkers het beste behartigd kunnen worden. Lijkt het je leuk om mee te doen en mee te praten? Dan ben je van harte welkom. Je kunt je voor het netwerk aanmelden bij Christiaan Nuijten op het mailadres rkzuidoost@fnv.nl onder vermelding van Netwerk BAHM. •

MENSENWERK

ARTIKEL FNV BOUW

S O C I A A L P L A N TA B S De leden van FNV Bouw, die hebben meegedaan aan de ledenraadpleging over het sociaal plan voor Timber and Building Supplies Holland NV (TABS) hebben daarmee unaniem ingestemd.

toeslag zouden krijgen die niet mee zou groeien met toekomstige salarisverhogingen. Nu is afgesproken dat

Building Supplies-groep omvat onder

het oude salaris wordt gegarandeerd en dat toekomstige salarisverhogingen daarover wel worden betaald. En bij vrijstelling van werk zou een boventallige medewerker

andere  vestigingen van Konink-

geen nieuwe vakantiedagen meer opbouwen. Ook dat is

lijke Jongeneel en de importeurs

aangepast. Werknemers blijven vakantiedagen opbou-

Heuvelman Hout, RET Bouwpro-

wen tot het einde van het dienstverband.’

ducten, Hillegersbergsche Gevel-

Peter Ansems: ‘We hebben

producten en Astrimex. De voorma-

Flinke plus De werkgever wilde een tekenbonus

lige PontMeyer-groep bundelt 

vaststellen van . euro voor werknemers die bij een

PontMeyer-vestigingen, de impor-

eventueel einde van het dienstverband niet zouden kie-

teurs Centrop Houtimport, Trima en

zen voor een UWV-procedure maar zouden tekenen

Houthandel Van Dam alsmede tim-

voor een vaststellingsovereenkomst.

merfabriek Houtindustrie Opmeer.

een flinke plus op de transitievergoeding binnengehaald.’

‘Wij hebben voorgesteld deze bonus in de vaste ontslagvergoeding voor iedereen te stoppen,’ zegt Ansems.

Content Begin dit jaar spraken de leden van FNV

‘Afgesproken is dat dat voor de helft gebeurt. We heb-

Bouw bij het bedrijf zich uit over hun wensen ten aan-

ben daardoor een flinke plus op de transitievergoeding

zien van het sociaal plan. Daarbij zat een aantal punten

binnengehaald. De regeling komt er op neer dat ieder-

waarmee met de werkgever nog geen overeenstemming

een bij het einde van het dienstverband bovenop de

was bereikt. In de periode daarna heeft de bond bij de

transitievergoeding nog eens % van de transitievergoe-

diverse vestigingen de medewerkers via een flyer geïn-

ding extra krijgt en de helft van de tekenbonus, dus ook

formeerd over de stand van zaken in de onderhandelin-

nog eens  euro. Wie na een jaar nog geen nieuwe

gen. Daardoor ontstond wat onrust onder het personeel.

baan heeft gevonden, krijgt een extra vergoeding die

Dat hielp de bond bij het overleg. Bestuurder Peter An-

afhankelijk is van de leeftijd en varieert van  tot %

sems van FNV Bouw is tevreden over het sociaal plan dat

van de transitievergoeding.’

vervolgens uit de bus is gerold. Op diverse bijeenkomsten konden de leden zich daarover uitspreken. Ook zij

Scholing en reiskosten Deze verbeteringen komen

bleken content met het bereikte resultaat.

boven op de punten waar al eerder overeenstemming over was bereikt. Dat waren outplacement zes maanden

Salarisverhogingen ‘Een belangrijk knelpunt,’ aldus

tot -jarige leeftijd en negen maanden vanaf  jaar,

Ansems, ‘was dat werknemers bij herplaatsing op een

scholing op kosten van de werkgever en drie jaar reis-

passende functie met een lagere schaal een persoonlijke

kosten bij overplaatsing. •

h e t h o u t b l a d MENSENWERK

Het sociaal plan was nodig door de fusie van

kortweg TABS Holland. De voormalige Deli foto: martin de bouter maarssen

PontMeyer NV en Deli Building Supplies BV tot Timber and Building Supplies Holland NV,

juni 2016

led en fn v b o u w co n t en t me t r e s u lta at

MENSENWERK NIEUWS

CNV VAKMENSEN

juni 2016

C N V W I L W W- R EC H T E N R E PA R E R E N

h e t h o u t b l a d MENSENWERK

De WW is per  januari  ingrijpend veran-

maanden. In totaal

derd. Je hebt minder lang recht op een WW-

krijgt hij dus der-

uitkering. Het CNV en werkgevers willen dit

tien maanden

in cao’s repareren.

WW-uitkering.

Voorheen Vóór  januari  kreeg je voor

Reparatie Vak-

elk jaar uit je arbeidsverleden één maand

bonden en werk-

WW-uitkering, met een maximum van 

gevers hebben af-

maanden. Dat maximum wordt afgebouwd

gesproken dit

naar  maanden. Bovendien krijg je na de

verlies te repare-

eerste tien jaar van je arbeidsverleden nog

ren. We willen dit

maar een halve maand WW per extra ar-

organiseren via

beidsjaar.

een landelijke uitmaanden WW. In de nieuwe situatie geven de

voerder die aanvullende premies gaat innen

Voorbeeld Neem bijvoorbeeld een werk-

eerste tien jaar arbeidsverleden recht op tien

en een aanvullende uitkering uitbetaalt. De

nemer met een arbeidsverleden van zestien

maanden WW. De resterende zes jaar geven

WW-premie voor werknemers loopt dan dus

jaar. In de oude situatie kreeg hij zestien

recht op zes keer een halve maand, dus drie

weer iets op.

K LO P T J E VA K A N T I E G E L D? Als je als medewerker in loondienst in de

maand acht procent (tenzij anders overeenge-

houtsector werkt, heb je recht op vakantie-

komen) extra salaris.

geld. Klopt dat van jou?

Boete In principe moet je werkgever je vaMinimumbedrag Het minimumbedrag

kantiegeld uiterlijk  juni uitbetalen. Gebeurt

waar je recht op hebt, is acht procent van je

dit niet, dan kun je je werkgever (desnoods

brutoloon. De meeste werkgevers betalen het

via de rechter) een boete opleggen. Deze

vakantiegeld in mei, maar het is niet verboden

boete kan oplopen tot vijftig procent van het

kantiegeldtool van CNV Vakmensen kun je dit

om het in april of juni te doen. Ook per maand

totale vakantiegeld. Ben je benieuwd op hoe-

heel gemakkelijk zelf berekenen. Ga naar

vakantiegeld betalen mag. Dan krijg je iedere

veel vakantiegeld jij recht hebt? Met de va-

cnvvakmensen.nl/vakantiegeld.

I N F O R M AT I E L I J N V O O R S TA G E L O P E N je opzegtermijn). Vooral over de stagever-

de vergoeding gekregen waar je volgens de

goeding bestaat onduidelijkheid. In de wet is

cao recht op hebt? Dan kun je dit alsnog bij

daarover niets vastgelegd, maar in een aantal

het stagebedrijf vorderen, tot vijf jaar terug.

cao’s wel. ‘Als wij met werkgevers concrete

Ben je lid van CNV Vakmensen, dan helpen

afspraken hebben gemaakt over een stagever-

wij je daarbij.

goeding, moet een bedrijf zich daaraan houden,’ zegt voorzitter Piet Fortuin van CNV

Meer informatie Loop jij stage of ken jij

Vakmensen. ‘Dat gebeurt lang niet altijd.

iemand die stage loopt en vragen heeft? Bel

CNV Vakmensen heeft speciaal voor jongeren

Onze ervaring is dat stagiairs vaak niet de ver-

de stagelijn van CNV Vakmensen: -

die stage (gaan) lopen een informatielijn.

goeding krijgen waarop ze recht hebben.’

. Meer informatie over stage vind je op onze

Daar kun je terecht met al je vragen over je rechten (bijvoorbeeld over stagevergoeding

Vergoeding terugvorderen? Heb je in

site bij het thema jongeren: cnvvakmensen.nl/

en vakantiedagen) en plichten (bijvoorbeeld

het verleden stage gelopen maar heb je niet

themas/stage. •

MENSENWERK ARTIKEL

CNV VAKMENSEN

PENSIOENDIALOOG CNV Vakmensen wil graag een toekomstbestendig en voor iedereen toegankelijk pensioenstelsel. Via de SER, via politieke contacten en via pensioenfondsen wil het CNV zijn verantwoordelijkheid pakken om daar toe te komen.

aankijkt tegen aanvullende pensioenen in de toekomst

sel nog wel bij de ver-

en hoe het pad eruitziet om daar te komen. In februari

anderende samenle-

 presenteerde de SER hierover een rapport waarin

ving? Dat was de

de raad aangaf dat een aantal sterke punten uit het huidi-

vraag tijdens de Natio-

ge stelsel niet verloren mag gaan, maar ook dat aanpas-

nale Pensioendialoog

sing van het huidige stelsel wenselijk is. De SER heeft

die in  door staats-

een analyse gemaakt van mogelijke oplossingsrichtingen

secretaris Kleinsma

met onderling verschillende kenmerken qua kapitaal-

werd georganiseerd

opbouw, keuzevrijheid, mate van collectiviteit en van

en waaraan iedereen

risicodeling.

die dat wilde zijn bijdrage kon leveren. Er

Stem Eind mei kwam de SER met een rapport ‘Toe-

werden in het land ne-

komst pensioenstelsel’. Een volgend kabinet gaat het

gentien bijeenkom-

pensioenstelsel mogelijk hervormen. Het CNV heeft via

sten gehouden en ook

de SER, via politieke contacten en via pensioenfondsen

via internet konden

een belangrijke stem in de besluitvorming rond de toe-

mensen hun menin-

komst van de pensioenen in Nederland. Daarom gaat

gen inbrengen.

het CNV binnenkort met zijn achterban in gesprek over dit rapport. Zodat ideeën en wensen van leden duidelijk

Aanpassen De be-

zijn en in de standpunten van het CNV meegenomen

langrijkste conclusie

kunnen worden. De toekomst van ons pensioen is voor

uit de dialoog vatte de

iedereen van belang. Vandaar dat het CNV daar zeer zorgvuldig mee omgaat.

vullende pensioenen toekomstbestendig te maken,

henk wuijten

moeten we hem aanpassen aan de veranderende manier waarop mensen leven en werken. Daarbij is het van belang de sterke punten van ons pensioenstelsel vast te

Henk Wuijten is pensioenfondsbestuurder namens het

houden.’ (Het gaat hier dus niet over de AOW, maar

CNV en heeft zitting in het Bedrijfstakpensioenfonds

over het pensioen dat veelal bij pensioenfondsen wordt

Meubel.

opgebouwd) Meer concreet betekent dat onder andere dat de pensioenen transparanter en minder complex moeten worden en dat ze beter moeten inspelen op de

BIJEENKOMSTEN

veranderende arbeidsmarkt.

CNV Vakmensen organiseert binnenkort bijeenkomsten over de toekomst van ons pensioen. Leden kun-

SER Naast het opstarten van de Nationale Pensioen-

nen zich hiervoor aanmelden via cnvvakmensen.nl >

dialoog, werd in  de Sociaal Economische Raad

wie we zijn > nieuws. •

(SER) om advies gevraagd. De vraag was hoe de SER

h e t h o u t b l a d MENSENWERK

Past ons pensioenstel-

staatssecretaris als volgt samen: ’Om ons stelsel van aan-

juni 2016

d e to ekom s t va n o n s pen s i o en

h e t h o u t b l a d MENSENWERK

juni 2016

MENSENWERK INTERVIEW CNV VAKMENSEN

MENSENWERK

INTERVIEW CNV VAKMENSEN

CNV GELDZORG

Maar geldt dat ook voor de houtsector? CNV-bestuurder Arie-Jan van Oort houdt een slag om de arm.

Is de crisis in de houtsector voorbij?

problemen om de hoek kijken. Ook voor werkgevers is

‘Uiteraard heb ik geen glazen bol, maar gelukkig zijn er

dat slecht nieuws. CNV Vakmensen vindt dat mensen

wel signalen die duidelijk maken dat het beter gaat in de

met plezier hun werk moeten kunnen doen. Dus eigen-

houtsectoren. Er vinden weer meer meubelaankopen

lijk moeten we deze mensen ontzorgen.’

plaats in Nederland. De consument krijgt meer vertrouwen en durft weer sneller een aankoop te doen.’

Hoe doe je dat, werknemers ontzorgen? ‘CNV Vakmensen constateert al langer dat ook mensen

Wat betekent dat voor de werkgelegenheid?

in loondienst financiële problemen kunnen hebben.

‘Steeds meer jongeren kiezen voor het vak van meubel-

Daarom hebben we CNV Geldzorg in het leven geroe-

maker of timmerman. Dit is natuurlijk ook een gevolg

pen. We geven bijvoorbeeld cursussen aan leidingge-

van de sectorplannen, want er is veel geld gestoken in

venden in de houtsector waarbij we ze helpen financiële

het stimuleren van opleidingen. Gelukkig. Het werkt nu

problemen bij werknemers te signaleren. Uiteraard bie-

dubbelop. Het aantal werknemers neemt toe en er wor-

den we werknemers zelf ook cursussen aan. Zelfs als er

den betere cao-afspraken gemaakt. De timmerindustrie

nog niets aan de hand is. De hoofdlijn is het voorkomen

heeft nu al bijna duizend werknemers meer in dienst dan

van geldzorgen en werknemers leren omgaan met geld.

tijdens het dieptepunt van de crisis.’

Het lijkt eenvoudig, maar voor veel mensen is het niet altijd even gemakkelijk de eindjes aan elkaar te knopen.

Is het dan alleen positief nieuws wat CNV Vak-

Wanneer mensen al geldzorgen hebben, zoeken wij

mensen kan melden?

samen naar oplossingen.’

‘Helaas is dat niet zo. De crisis heeft ook slachtoffers gemaakt. De afgelopen jaren gingen veel bedrijven failliet en daarnaast voerden veel bedrijven reorganisaties door. Vaak was het doel kosten te beperken, en personeel is altijd een grote post. Hierdoor belandden veel werknemers in de WW en in moeilijke financiële omstandigheden.’

Werknemers die nu een contract hebben, zitten dus goed?

PROJECT GELDZORG CNV Vakmensen werkt met werkgevers uit verschillende sectoren samen om het Project Geldzorg in bedrijven te lanceren. Voor  heeft de vakraad van cao meubelindustrie en interieurbouw inmiddels € . vrijgemaakt voor het Project Geldzorg. Er heeft een enquête onder werkgevers in deze sector plaatsgevonden. Een

‘Dat is ook lang niet altijd waar. Onlangs verzuchtte een

groot aantal werkgevers in deze sector gaf aan dat er

werkgeversvoorzitter nog tegen mij dat % van de

veel behoefte is aan advies en hulp op het gebied van

werknemers te maken heeft met loonbeslag, schuld-

geldzorgen.

hulpverlening, de gedwongen verkoop van hun huis enzovoorts. Een grote groep werknemers heeft helaas een

Werk je in de houtsector en wil je weten wat het

financieel probleem. Vaak gaat dat ten koste van de

CNV voor je kan betekenen? Kijk dan eens op

werkprestatie en soms zelfs van de veiligheid op de

cnvvakmensen.nl/geldzorg. •

werkvloer. Tevens komen er regelmatig gezondheids-

h e t h o u t b l a d MENSENWERK

Nederland kruipt langzaam uit het economische dal. Bedrijven presteren weer wat beter en ook de werkgelegenheid trekt aan.

juni 2016

v eel fin a n ciële zo rg en b ij w er k nemer s

MENSENWERK

ARTIKEL VVNH

A N DE R S V E R KO PE N juni 2016

v er d ieping s t r a ining commercie b ij h o c

ker. Waar ‘u vraagt wij draaien’ eerst de overhand had, verschuift de rol van de verkoper naar die van adviseur.

h e t h o u t b l a d MENSENWERK

De houtwereld kent roerige tijden. De verkoper heeft daar dagelijks mee te maken. Verkopen op de oude manier wordt moeilij-

Diana Verhage (Hout

vaak tegenkomt. Prospects prikken daar toch doorheen.

Opleidings Centrum):

Als een verkoper op de juiste manier meedenkt en advi-

‘In deze tijd worden

seert, is dat een grote pre. Maar daar moet hij wel gevoel

hoge eisen gesteld aan

voor blijven ontwikkelen: Ben ik nu niets aan het op-

de verkoopmedewer-

dringen? Adviseer ik nu precies waar de klant behoefte

ker. Hij moet niet al-

aan heeft? Als je dat kunt voelen en daarmee kunt wer-

leen een uitgebreide

ken, zit je goed in je vel en is dat de sleutel tot succes.’

kennis over hout hebben, maar ook over de toepassingen, regelEr worden hoge eisen

geving en commerciële vaardigheden. En die kennis

De VOF-training is erop gericht het zelfvertrou-

gesteld aan de verkoopme-

komt niet altijd vanuit de ervaring. Daarom bieden wij de

wen van de verkoper te versterken. Hierdoor

training ‘Verkoper als onderscheidende factor’ (VOF)

kunnen contacten beter of op een hoger niveau

aan, waarbij de rol van de verkoper centraal staat.’

gelegd worden en gesprekken kunnen goed be-

dewerker.

heerst gevoerd worden.

Een verdieping op de basiscursus VOF is een verdiepingstraining van de commerciële module van de

Dag  Commerciële mentaliteit

opleiding Commercieel Technisch medewerker Hout-

- vertrouwen en partnership;

handel (CTH), een noodzakelijke toevoeging. Allereerst

- contactkwaliteit.

gaat het om de kennis te delen met de klant. Het helpen van de klant staat voorop. Deze hulp kan uiteindelijk

Interesse naar klanten, leveranciers, prospects

commercieel gunstig uitvallen als het advies van de ver-

en collega’s zal meer begrip kweken, de com-

koper precies aansluit bij de vraag en beleving van de

municatie in het algemeen verbeteren, het suc-

klant. Het klinkt logisch, maar het komt maar al te vaak

ces verhogen en uiteindelijk leiden naar een

voor dat hulp en het meedenken als opdringerig worden

hogere voldoening en prestaties in het verkoop-

ervaren of dat de plank volledig mis wordt geslagen.

vak.

Verkopen door te adviseren vergt een andere houding. De VOF-training zorgt ervoor dat deelnemers op een

Dag  Beheersing van het verkoopproces

structurele (en dus blijvende) wijze hun commerciële

- koopmotief van de klant;

houding verbeteren. Hier is het vergroten van de inte-

- overtuigen op basis van het koopmotief;

ressehouding onlosmakelijk mee verbonden. Deelne-

- omgaan met bezwaren.

mers worden zich bewust van het feit dat een ‘op de ander gerichte’ interesse onderscheidend is binnen het

Informatie: voor vragen of aanvullende infor-

proces van ordergunning. Juist de verkoper maakt het

matie kunt u contact opnemen met Diana Ver-

verschil.

hage, HOC - of Henny Wellinghoff, HMC cursus en training -/

Trucjes Verhage: ‘Verkopen is al lang niet meer het toepassen van een reeks trucjes, hoewel je dat nog wel

. •

VRAGEN AAN FNV BOUW

VR AGEN A AN FNV BOUW In deze rubriek leggen leden vragen voor aan FNV Bouw. De onderwerpen lopen uiteen van werkomstandigheden tot cao en scholing. Deze keer aandacht voor ziekte.

juni 2016

MENSENWERK

Bouw ik vakantiedagen op tijdens ziekte?

worden de opgenomen dagen aangemerkt als vakantie

Over de dagen dat een werknemer ziek is, mag de werk-

en worden ze afgeboekt van het vakantiesaldo. De

gever in principe geen vakantiedagen inhouden. Dat

werknemer is dan ook ontheven van eventuele re-inte-

mag alleen in enkele speciale gevallen:

gratieverplichtingen.

. Als hierover uitdrukkelijk andere afspraken staan in de cao, het contract of het bedrijfsreglement (verzuim-

Mag de werkgever mij ontslaan tijdens ziekte?

protocol).

Nee, de werkgever mag een werknemer tijdens de eerste twee jaar ziekte in principe niet ontslaan. Er zijn wel

. Als schriftelijk is vastgelegd dat de werkgever vakantiedagen mag afschrijven bij ziekte, mogen boven-

een paar uitzonderingen:

wettelijke vakantiedagen worden afgeschreven.

. Als de werknemer ziek wordt nadat de werkgever ontslag voor hem heeft aangevraagd.

 Als de werknemer zelf toestemming geeft ziekteda-

. Als het bedrijf of de hele afdeling wordt opgeheven.

gen af te trekken van het vakantietegoed.

. Als in de cao is afgesproken dat zieke werknemers binnen twee jaar ontslagen mogen worden.

Kijk na de vakantie dus goed naar het vakantiesaldo om

. Als de werknemer niet meewerkt aan zijn re-integra-

te zien of de werkgever het juiste aantal vakantiedagen

tie.

heeft ingehouden.

. Bij ontslag op staande voet.

Mag ik op vakantie tijdens ziekte? Bij ziekte mag de werknemer op vakantie. Hij moet dit

Na vier maanden ziekte ben ik weer aan het

vooraf wel overleggen met de bedrijfsarts en toestem-

werk op arbeidstherapeutische basis. Wat zijn

ming vragen aan de werkgever. De bedrijfsarts kan aan-

mijn risico’s (te zwaar werk) en rechten te-

geven of er medische bezwaren zijn tegen de vakantie-

genover werktoewijzing door mijn werkge-

plannen. Als de werkgever toestemming verleent,

ver? De bedrijfsarts bepaalt of de werknemer arbeidsgeschikt is en voor welke werkzaamheden. Het is de verantwoordelijkheid van de werknemer bij de bedrijfsarts te melden dat klachten door de werkhervatting verergeren. De werknemer heeft het recht werkzaamheden niet te verrichten als die zijn re-integratie in de weg staan.

foto: chris pennarts montfoort

Bespreek dit dan altijd met de bedrijfsarts. De bedrijfsarts kan de (gezondheids-)situatie beoordelen; de werkgever niet.

Alles over ziekte, vakantie, re-integratie en ontslag is te vinden op: fnv.nl (klik op thema’s). Leden van de FNV kunnen met vragen of voor hulp en advies altijd contact opnemen met de bond: -. •

h e t h o u t b l a d MENSENWERK

h a rt vo o r h o u t nieu w e k a n to o r leeg wat er h o u t b er eid ing heer h u gowa a r d

juni 2016 foto’s: www.johnlewismarshall.com

het houtblad

Geschiedenissen blijven leerzaam. Vaak is het conservatisme dat zonnige toekomsten bewolkt. Van Leegwater Houtbereiding in Heerhugowaard moet je echter zeggen dat het met NoordHollandse nuchterheid steeds vast op koers is gebleven. En wéér is een mijlpaal bereikt: een nieuw, modern kantoor, bij de tijd en bij de mens.

juni 2016 het houtblad

De zinken daken volgen vrijelijk de daklijnen van het lint alsof ze uit de losse pols zijn getekend.

Plattegrond begane grond.

Legenda. 01. Entree/hal 02. Toiletten 03. Lift tekeningen: breddels architecten heerhugowaard

04. Spreekkamer 05. Kantoortuin 06. Directiekantoor 07. Kantoor 08. Repro 09. Kantine

fotoâ&#x20AC;&#x2122;s: www.johnlewismarshall.com

Detail gevel-dak.

De hal (links) en kantoortuin worden alleen gescheiden door een balie; het blad is uitgevoerd in een patroon van (douglas) stamdoorsnedes, het Leegwater-logo.

getest. ‘Het is belangrijk “af producten” te verkopen,

Toen overgrootvader Leegwater als lokaal timmerman

zodat de klant niet meer met vragen komt. Dát is de te

begon, kon hij niet bevroeden dat achterkleinzoon Dennis

winnen slag.’ En zo doet de onderneming, rond vijftig

ooit de internationale markt op zou gaan. Dat geldt ook

werknemers sterk, thans alles zelf, van impregneren t/m

voor de opa die richting aannemerij ging. Hij begon er wat

monteren. Ook is Ecowood Painting gestart, dat plaatma-

rondhout bij te verkopen, dat nog argeloos in de open-

teriaal zaagt en verft, en nu tevens hsb-elementen maakt.

lucht werd verduurzaamd met wolmanzouten in een be-

Er is een webshop voor de afwerkproducten, er is een

tonnen bak. Er kwam vervolgens kassenhout bij en het

drone om de eigen projecten anders te belichten en er

gronden daarvan, en toen was het nog een kleine stap

wordt zelfs gedacht aan een productiebedrijf in Engeland.

naar gevelbekleding, thans de kern van het bedrijf. Al

‘ik reis nu vier jaar door Engeland. Door onze kwaliteit in

wordt ook nog steeds tuin- en gww-hout geleverd.

behandelingen en kleurvariaties - daar kennen ze eigen-

juni 2016

Het leuke van geschiedenis is dat je kunt terugkijken.

lijk alleen “onbehandeld, grijs” - heb ik er een paar oog-

Eerste hsb-woningen Kleinzoon Hans Leegwater

openende gevelprojecten kunnen doen, zoals het Royal

kwam in  in dienst, vanaf  als algemeen direc-

Opera House en London Bridge Station.’

vlucht met impregneerinstallaties, droogkamers en voort-

Enkele eisen Met dat al ontstond er dringend behoefte

schrijdende kwaliteitssprongen in gevelbekleding. Den-

aan betere huisvesting dan het kruip-door-sluip-doorkan-

nis, sinds  toegetreden en vanaf  commercieel

toor waarin het personeel steeds meer tordeerde. Alles

directeur: ‘De grote ommekeer trad eind jaren  in,

zelf doen werkt echter niet altijd. Hans Leegwater, die de

toen directeur Arnold Cruyssen van houtskeletbouwer

begeleiding van de nieuwbouw verzorgde: ‘Het eerste

Wilma uit Weert ons vroeg de gevelbekleding van de eer-

ontwerp van onszelf werd onmiddellijk afgekeurd. Zoek

ste Nederlandse hsb-woningen te doen. Op dat moment

eerst maar een architect, stelde de gemeente.’ Na wat

begon ook de afwerking met Olympic stain dat we uit

zoeken bleek plaatsgenoot-architect Paul Breddels een

Canada haalden.’ Dit waterwerende kwaliteitsproduct op

schot in de roos. Ook landschapsarchitect Petra van Dui-

basis van lijnzaadolie - milieuzorg en duurzaamheid na-

venvoorden kwam erbij om het bedrijfsterrein van par-

men een aanvang - zit nog steeds in het assortiment.

keerplaatsen en loodsen op de nieuwbouw af te stem-

het houtblad

teur. Onder hem nam de professionalisering een hoge

men. Complicatie was dat ze door een reconstructie van

Innovatieve reuzenstap Andere populaire produc-

de ommewegen een stuk terrein kwijtraakten. Dat kwam

ten, dekkend of transparant te leveren in ongeveer alle

er weer bij toen later een aanpalende woning kon worden

kleuren, zijn Sansin Environ Stain, een watergedragen

aangeschaft, en gesloopt. Hans: ‘We hadden maar een

middel op basis van natuurlijke oliën en harsen dat ook

paar eisen: er moesten een presentatieruimte en een kan-

uv-bescherming geeft, en het eigen product ColorSeen.

toortuin in. Als geheel moest het kantoor een frisse, mo-

Dit is speciaal ontwikkeld om niet alleen de hogere brand-

derne uitstraling krijgen, met onze eigen gevelbekleding.’

werendheidseisen van het Bouwbesluit te bezweren, maar ook de kwaliteit gegarandeerd hoog te houden. Dennis: ‘Rond  begonnen we met de eerste brandvertragers, toen een innovatieve reuzenstap. Dat was een

‘a l s j e n i e t m e e r i n v e s t e e r t, k u n j e beter ophouden’

proces van vallen en opstaan, vooral omdat brandvertragers en afwerkmiddelen niet samengingen.’ Het was een lang traject van doorontwikkeling en daarom reden de

Op korrelgrootte Breddels: ‘De gemeente gaf aan dat

grondstoffen zelf in te kopen en zelf in een eigen labora-

Leegwater met een enorm bedrijf tussen de lintbebou-

torium onderzoek te doen. ‘Anders blijf je zitten met te

wing zit. De nieuwbouw moest daarin een acceptabele

veel schijven en versnippering.’ Oftewel met b-kwaliteit.

overgang maken.’ De architect heeft dat prachtig boet-

ColorSeen is daarop het antwoord: duurzaam, kleurecht

serend gedaan door het grote volume op korrelgrootte te

én de brandvertraging niet negatief beïnvloedend.

brengen. Daartoe heeft hij het gebouw in een lager en een hoger houten volume gebroken, met een glazen ele-

Oogopenende gevelprojecten Gevraagd naar de

ment ertussen. De zinken daken volgen vrijelijk de daklij-

hoge kosten stelt hij onomwonden: ‘Als je niet meer in-

nen van het lint alsof ze uit de losse pols zijn getekend.

vesteert, kun je beter ophouden. Je kunt tegen beperkin-

Ze worden accentuerend omrand door brede zinken

gen blijven aanlopen óf er iets aan doen.’ Er loopt nu een

daktrimmen. Aan de andere kant van het voorterrein vin-

breed KOMO-testprogramma van , jaar met de brand-

den ze eenheid in het eveneens asymmetrische zinken

vertrager Flame Delay; ook de acht andere coatings zijn

zadeldak van de oude opgeknapte bedrijfskantine, met

hier onderdeel van. Er zijn inmiddels vijftien houtsoorten

luifel nu en horizontaal rabat.

■ ■ ■

De vergaderzaal op de verdieping; links de bar. ZĂŠlf cursussen en presentaties houden om klanten inzicht in hout en gevelbekleding te

juni 2016

geven.

het houtblad

De oude bedrijfskantine is in stijl opgeknapt, met luifel nu en horizontaal rabat.

fotoâ&#x20AC;&#x2122;s: www.johnlewismarshall.com

Aan de andere kant van het voorterrein rijmt het kantoor met het eveneens asymmetrische zinken zadeldak van de bedrijfskantine.

en hoog, in het tussenglas en rechtsboven in het hoge

passen bij dit ontwerp: een combinatie van warme emotie

gebouwdeel zijn ze als tegenbeweging horizontaal. Het

en helder verstand.’ Op zowel begane grond als verdie-

forse kantoor krijgt nadere verfijning door de open verti-

ping ligt een kunststof vloer met zebranoprint. Door de

cale gevelbekleding van FSC-gecertificeerd western red

grote ruimtelijkheid maakt het drukke streeppatroon geen

cedar aan beide langsgevels. Door drie redelijk smalle

schreeuwerige indruk, veeleer doet de strepenstroom

breedtes (// x  mm) te kiezen ontstaat een

harmonisch mee met het algehele lijnenspel dat tot in de

strak filigrain dat het aanzicht poëtisch balsemt. Het hout

horizontale glasstrookjes van de deuren is doorgezet.

is afgewerkt met antracietkleurig ColorSeen Timberstain

Links van de hal bevinden zich directievertrek en spreek-

dat z’n tint blijft behouden. De zinken felsbanen lopen

kamer, rechts kantoorruimte, toiletten/garderobe en lift.

verticaal vanaf het dak geheel of - bij de hoofdentree -

Licht afgescheiden rechts achterin de kantoortuin zijn de

gedeeltelijk op de kopgevels door. Rond de ingangsdraai-

repro en kantine met bedrijfshistorische fotowand.

deur zit een hoge Oregon pine pui, waardoor je contact houdt met het bedrijfsterrein. Beiderzijde de entree zitten

Leegwaters hart De verdieping heeft links en rechts

nog twee vlakken gevelbekleding.

van de vide een tweede directievertrek, twee spreekkamers en een toiletgroep. Maar de belangrijkste ruimte,

Uitzonderlijke ruimtelijkheid Het kantoor is opge-

achter de wengé taatsdeuren, is de T-vormige vergader-

trokken in staal met een betonnen verdiepingsvloer; er-

zaal, met boven in de T - houten dakconstructie in het

onder zit een betonnen kelder met opslag, archief, warm-

zicht - een showroom van gevelproducten (links) en een

tepomp, installaties en computerserver. Duurzaamheid

bar (rechts). Dit is een zéér belangrijke ruimte. Dennis:

bevorderend zijn: hoge isolatie, warmte-koudeopslag,

‘De kennis over hout neemt in de branche zienderogen af.

vloerverwarming en zonnepanelen op het dak. De Rc van

Ik heb nog veel geleerd van oude rotten als Jan Dubelaar

wanden en dak is , c.q. , m.K/W; de epc = ,.

van SHR en Joop Wolff van Centrum Hout, maar nu? Het

Wat binnen onmiddellijk opvalt, is de uitzonderlijke ruim-

was voor mijn vader en mij reden zélf cursussen en pre-

telijkheid en helderheid. De inwendige hoogte (o m)

sentaties te gaan houden om klanten inzicht in hout en ge-

heeft daarmee te maken en de vele raampartijen waar-

velbekleding te geven.’ De prachtige houttoepassingen

door het interieur in een overvloed des lichts pronkt, maar

vormen hier, zoals beneden, een stil verband met andere

ook spelen daarin een voorname rol de zorgvuldige aan-

materialen, met ruimte en tijd. Maar luid ook laten ze

kleding en materialisering die in kleuren en lijnen welda-

Leegwaters hart horen: Door gebrek aan kennis gaat het

dige lust en rust creëren. De hal en kantoortuin lopen di-

hout verloren. •

rect in elkaar over; ze worden alleen gescheiden door een

hans de groot

belijnd stalen balie, waarvan het blad is uitgevoerd in een patroon van (lariks) stamdoorsnedes, het Leegwaterlogo. Het bedrijf heeft ook vijf tafels met zo’n blad laten maken.

CO-VOETAFDRUK In het project is onder andere  m hout toegepast (

Strepenstroom Maar apart is de hal eveneens een

m gelamineerd vuren, , m western red cedar en

belevenis op zich. Dwars door de ruimte kromt een stalen

, m wengé). Dit betekent een CO-vastlegging van

trap met wengé treden ter etage, er is zicht op de grandio-

. kg. Het compenseert de uitlaatgassen van een

ze vijfdeurenwand in FSC-gecertificeerd wengé van de

middenklassenauto over . km of het jaarlijkse

vergaderzaal boven en op de dakconstructie van donker

elektragebruik van  huishoudens.

gebeitst PEFC- gelamineerd vuren ( x  mm). Bred-

Locatie: Verlaat , Heerhugowaard Opdrachtgever: Leegwater Houtbereiding Heehugowaard (leegwater.nl ) Ontwerp: Breddels Architecten Heerhugowaard (breddels.nl) Aannemer: De Geus Bouw Broek op Langedijk (geusbouw.nl) Constructeur: Harder Advies Broek op Langedijk (harderadvies.nl) Western red cedar gevelbekleding: Leegwater Houtbereiding Heerhugowaard Wengé: Frits de Jong Interieurbouw Wormerveer (fritsdejong.nl) Gelamineerd vuren: Withagen Houtprodukten Tynaarlo (withagenhoutprodukten.nl) Bruto vloeroppervlak:  m Bouwperiode: Oktober  - oktober  Bouwkosten: € , miljoen (excl. btw)

juni 2016

dels: ‘Die spantconstructie verwijst bewust naar houtbouw. De leidingen die er zichtbaar tussendoor lopen,

het houtblad

Rijzig beeld Verticaliteit is kenmerkend voor het rijzige beeld. De aluminium ramen zijn overwegend smal

ONDER ARCHITECTUUR STOCKHOLM KRIJGT WOLKENKRABBER IN HOUT bestaande parkeercomplex Parkaden, een

juni 2016

ontwerp uit de jaren  van Hans Asplund. Op de eerste zes verdiepingen komen winkels beeld: anders berensson architects stockholm

en kantoren. Die krijgen een plaats in de voor-

het houtblad

malige parkeergarage, waarvan op de gevel de verdiepingen worden aangegeven.

Cijferpatroon De houthoogbouw in Stockholm gaat  etages tellen met  appartementen. In de gevel word het cijferpatroon voortgezet. Op de zevende en veertigste verdieping komt een terras dat toegankelijk is voor het publiek.

Kruislaaghout De wolkenkrabber inclusief gevel wordt opgetrokken in kruislaaghout. De

De gevel fungeert tevens als zonnescherm.

gevel fungeert tevens als zonnescherm, waarAnders Berensson Architects ontwierp een

(boomtop) krijgt  verdiepingen en wordt in

door het gebouw koel en energiezuinig blijft.

wolkenkrabber in hout voor de Zweedse

totaal  m hoog. De wolkekrabber van An-

Trätoppen wordt het hoogste houten gebouw

hoofdstad Stockholm. Deze Trätoppen

ders Berensson Architects komt boven op het

van Stockholm.

NULENERGIEGEBOUW IN HOUT Houtarchitect Shigeru Ban heeft de internati-

den met de Pritzker Prize, tot winnaar uitge-

eigenaar Georg Emprechtinger van Team 

onale architectuurwedstrijd gewonnen voor

roepen. Het belichaamt volgens het meubel-

raakt het ontwerp tot in het hart.

de nieuwbouw van meubelbedrijf Team  in

bedrijf de liefde voor hout en duurzaamheid.

het Oostenrijkse Ried. Zijn ontwerp bestaat

De nieuwbouw kent vier verdiepingen die

De toepassing van hout en moderne ener-

uit een nulenergiegebouw in hout. Voor de

door een elliptisch binnenterrein met elkaar

gie-efficiënte technologie levert een mooie

architectuurwedstrijd had Team  drie inter-

verbonden zijn. Transparantie en openheid

ecologische voetafdruk op. Naar verwachting

nationale toparchitecten geselecteerd. Naast

zijn de uitgangspunten van het werk. Volgens

wordt de nieuwbouw in geopend. •

de Japanse architect Shigeru Ban waren dat Isay Weinfeld uit Brazilië en Delugan Meissl Associated Architects uit Oostenrijk.

Verbondenheid met hout In de nieuwbouw moest de verbondenheid met hout als natuurlijk materiaal centraal staan, helemaal in beeld: team 7 ried im innkreis

overeenstemming met de slogan van Team : we houden van hout. Het bedrijf staat bekend om z’n designmeubels en keukens in hout. In maart jl. bracht Shigeru Ban een bezoek aan de productievestiging om zich te oriënteren.

Transparantie en openheid Nu is het ontwerp van de Japanner, in  onderschei-

Naar verwachting wordt de nieuwbouw van Team 7 geopend in 2018.

Boogaerdt Hout

adviesbureau

opdrachtgever

bruggen

Voor adviezen die écht hout snijden!

Haasnoot Bruggen BV Postbus 3025, 2220 CA Katwijk (ZH) T 071 - 402 17 44 F 071 - 403 05 91 E info@haasnootbruggen.nl I www.haasnootbruggen.nl Overbruggen in hout, staal en composiet.

Woodteq Houtconstructies

Jutestraat 22, 7461 TR Rijssen Postbus 43, 7460 AA Rijssen T 0548 - 70 13 61 F 0548 - 70 13 41 I www.woodteq.nl E info@woodteq.nl Ontwerp, engineering, levering en montage van gelamineerde houtconstructies liggers, kolommen, Multiplan dakplaten en Profidecke vloerelementen.

coatings www.houtbedrijvendokter.nl +31 (0)6 54 31 41 21 info@houtbedrijvendokter.nl

Ingenieursbureau Evan Buytendijk BV Withagenweg 36, 7384 SB Wilp T 055 3014754 I www.evanbuytendijk.nl E info@evanbuytendijk.nl Advies, begeleiding, (groeps)certificering FSC/PEFC, PEFC boscertificering, CE markering, EUTR/FLEGT, opleidingen & trainingen

afzuiginstallaties

C-Techniek B.V. Chemieweg 71, 1422 DX Uithoorn T +31-2977-52785 I www.c-techniek.com E info@c-techniek.com Filter en afzuiginstallatie voor de industrie.

Holtrop & Jansma B.V. Rondweg 43, 9101 BE Dokkum Postbus 56, 9100 AB Dokkum The Netherlands T +31 (0)519 32 91 00 F +31 (0)519 32 91 10 I www.holtrop-jansma.com E info@holtrop-jansma.com

algemeen

J en J Personeelsmanagement b.v. Noorderpad 24, 1674 NS Opperdoes T 0227-822425 E jenj@tip.nl I www.jenjpersoneelsmanagement.nl Bemiddelaar tussen kandidaat en

Meerdink Bruggen Parallelweg 2, 7102 DE Winterwijk T 0543 – 51 35 41 F 0543 – 520935 E bruggen@meerdink.nl I www.meerdinkbruggen.nl Ontwerp, prefabricage en plaatsing in het werk van bruggen in hout, staal en composiet

gecertificeerd hout

Postbus 1380, 1300 BJ Almere T 036 - 5494068 F 036 - 5321029 E info@keurhout.nl I www.keurhout.nl Handelsketen voor legaliteit en duurzaamheid.

gelamineerde houtconstructies

Carpentier Hardwood Solutions Abeeldreef 15 8760 Meulebeke T +32 51 488961 contact plate 18/1/11 I Dutch www.carpentier.be Specialiteit : Europees hardhout vnl eiken , themisch essen en thermisch naaldhout (thermowood)

Norway Coatings B.V. Postbus 43079 3540 AB UTRECHT T +31 (0)88 450 5400 I www.norwaycoatings.nl E info@norwaycoatings.nl

houtconstructies

Keurhout

Dorpsstraat 88, 2931 AG Krimpen aan de Lek T 0180 - 551552 F 0180 - 510776 E info@boogaerdt.nl I www.boogaerdthout.nl

Withagen Houtprodukten BV

Exportweg 1, 9482 WP Tynaarlo T 0592 - 274280 F 0592 - 273524 E info@withagenhoutprodukten.nl I www.withagenhoutprodukten.nl Lijmhout op hoog niveau! Specialist in gelamineerd hout voor constructies en kozijnen. Vilam® Lariks en vuren voor kozijnen met KOMO en PEFC certificaat. Bouwteam projecten; ontwerp, levering en montage van constructies.

Coillte Panel Products Coillte Panel Products Louis Eijssenweg 3A8 Louis Eijssenweg 3A8 6049 CD Herten 6049 CD Herten The Netherlands T +31 Netherlands (0) 475 399740 The F +31 (0) 475 310271 T +31 (0) 475 399740 E info@coillte.com +31 (0) 475 310271 IF www.coillte.com

E info@coillte.com I www.coillte.com

DLH Nederland B.V.

C/O Noorderlaan 125 2030 Antwerpen T +32 3 542 63 70 F +32 3 542 18 94 E info.nederland@dlh-group.com I www.dlh-nederland.com Specialist in gecertificeerd hout uit duurzaam beheerde bossen (o.a. CIB).

houtexpeditie ARCOS houtconstructies

Postbus 83, 5490 AB Sint-Oedenrode T 0413 - 767 200 F 0413 - 767 201 E info@arcoshoutconstructies.nl I www.arcoshoutconstructies.nl Ontwerp, engineering, levering en montage van gelamineerde houtconstructies, Profidecke , Multiplan en Multibox dakpanelen

Wood Products Logistics BV

Strevelsweg 700 sub 113 3083 AS Rotterdam T 010 4104670 F 010 4104680 E info@wpl.nu I www.wpl.nu No. 1 in houtexpeditie WPL - de logistieke dienstverlener

Greenwood International BV Postbus 52, 1930 AB Egmond aan Zee T 072 5069540 F 072 5069541 E info@greenwoodtimber.nl I http://www.greenwoodtimber.nl Kwaliteit schept duidelijkheid

houthandel Wijma Kampen B.V.

Derix

Herenbrinksweg 3b 8144 RC Lierderholthuis T 0572-366280 M 06-57930394 E j.borreman@derix.nl I www.derix.nl Producent van gelamineerdhoutconstructies; zie www.derix.nl Engineering, productie, levering en montage van gelamineerde houtconstructies, liggers, kolommen en kruislaag houten onderdelen (CLT / X-lam)

Van den Berg Hardhout BV

2e Industrieweg 19 3411 ME in Lopik T +31 (0)348 820000 F +31 (0)348 820008 E info@vandenberghardhout.nl I www.vandenberghardhout.nl Importeur en groothandel van FSC® gecertificeerd tropisch hardhout. Ruw en geschaafd, uit voorraad en op aanvoer! Hout en vertrouwd!

Haatlandhaven 3, 8263 AS Kampen T 038 - 3316444 F 038 - 3322040 E wijma@wijma.com I www.wijma.com “Betrouwbaarhout” voor GWW als damwanden, gordingen, palen of fenderhout of complete houconstructies zoals: sluisdeuren, bruggen, geluidswanden, geleiderail of galerijen voor de bouw.

LTL Woodproducts

vloeren/dekken

LTL Woodproducts B.V.

GWW Houtimport

Bezoekadres: Bedrijfsweg 11, 3411 NV Lopik T (0348) 55 00 09 F (0348) 55 33 38 E verkoop@gwwhoutimport.nl I www.gwwhoutimport.nl Duurzaam geproduceerd hout voor de weg- en waterbouw uit voorraad leverbaar!

“Wij zijn een landelijk opererende houthandel en kenmerken ons door onze grote voorraad, brede assortiment, eigen zagerij/schaverij, droogkamers en transport. Wij helpen u dan ook graag bij de levering van het juiste hout!” WILLEM DE ZWIJGERLAAN 1 WADDINXVEEN T 0182 – 615933 | INFO@HOUTEX.NL

WWW.HOUTEX.NL

Houtgroep van Drimmelen B.V. Postbus 39, 3330 AA Zwijndrecht T 078 - 6107207 F 078 - 6101151 E info@drim.nl I www.vandrimmelen.nl Leverancier voor de bouw, handel en industrie van vurenhout, plaatmateriaal, prefab timmerwerk en alle mogelijke bewerkingen.

Postbus 3007, 2935 ZG Ouderkerk a/d IJssel T +31 (0)180 - 688688 F +31 (0)180 - 681463 I www.heuvelman-hout.nl Geregistreerd bij de Kamer van Koophandel voor Rotterdam onder nr. 29020842

Postbus 1025, 2302 BA Leiden T 071 - 5316431 E info@noordmanhout.nl I www.noordmanhout.nl Breed in Hout en Plaat Houtbewerking en Logistiek

Postbus 191, 4130 ED Vianen T 0347 - 374844 F 0347 - 377908 E verkoop@ltl.nl I www.ltl.nl Of het nu om Tropisch, Europees of Noord-Amerkaans hardhout gaat, wij verzekeren u continuïteit en kwalteit door een klantgerichte benadering.

Foreco Dalfsen B.V.

Postbus 73, 7720 AB Dalfsen Dalmsholterweg 5, 7722 KJ Dalfsen T 0529-431548 F 0529-432198 E info@foreco.nl I www.foreco.nl Compleet assortiment hout voor GWW en B+U.

Hout en Plaat Groningen BV Postbus 9128, 9703 LC Groningen T 050 - 3116674 F 050 - 3113111 E info@hpgroningen.nl I www.hpgroningen.nl Specialist in Naaldhout, Loofhout & Plaatmateriaal. Wij beschikken over uitgebreide houtbewerkingsfaciliteiten. FSC : SKH-COC-000033 PEFC : SKH-PEFC-COC-5018

Foreco Houtconstructies

Postbus 472, 4200 AL Gorinchem De Vort 1, 4225 SH Noordeloos T 0183-582556 F 0183-581077 E info@forecohoutconstructies.nl I www.forecohoutconstructies.nl Specialist in geveltimmerwerk en lichte prefab houtconstructies.

houtinformatie www.houtinfo.nl Koninklijke Jongeneel B.V. Postbus 49, 3500 AA Utrecht T 030 - 2346347 F 030 - 2318817 E info@jongeneel.nl I www.jongeneel.nl Uw partner in de bouw, overal in Nederland

Houtinformatielijn T 0900 - 5329946 (15 cpm) I www.houtinfo.nl 24 uur per dag, 7 dagen per week.

internet

Nonhebel

Nobelstraat 24, 5051 DV Goirle T 013 - 5301924 F 013 – 5301925 E contact@nonhebel.nl I www.nonhebel.nl Dé antislip specialist voor houten ondergronden. Leverancier van DuraGrip antislip coating.

vacuümpompen

Becker Druk- en vacuümpompen B.V.

Postbus 573, 8440 AN Heerenveen Eurolaan 11, 8466 SM Nijehaske. T 0513 - 651800 F 0513 - 651855 E info@beckerdvp.nl I www.beckerdvp.nl Topleverancier van vacuümpompen.

vlamvertragers voor hout

Fire-resistant BV

Postbus 4377, 3006 AJ ROTTERDAM T 010 –4137661 F 010 –4363757 E info@fire-resistant.nl I www. Fire-resistant.nl Specialist in het vlamvertragend behandelen van alle houtsoorten, parket en plaatmateriaal.

www.houtblad.nl Digitaal archief en foto’s bestellen.

SNELZOEKERS Voor slechts € 425,- per gekozen rubriek worden uw bedrijfsgegevens (inclusief kleurenlogo en informatieregel) voor de periode van 1 jaargang opgenomen.

Ja, ik reserveer een rubrieksvermelding in SNELZOEKERS Rubriek: ...................................................................................................................................................................................... Bedrijfsnaam: .............................................................................................................................................................................. Adres: .......................................................................... PC + Woonplaats: .............................................................................. Tel./Fax: ..................................................................................................................................................................................... E-mail: ............................................................................... Internetadres: .............................................................................. Informatieregel: .......................................................................................................................................................................... U kunt dit formulier faxen naar MYbusinessmedia, 010 - 289 40 61. Of opsturen (zonder postzegel) naar Antwoordnummer 90543, 3009 VB Rotterdam. Eerst meer informatie? Bel met MYbusinessmedia, 06-83 17 08 18 (Wilco Stemerdink).

GEMODIFICEERD LOOFHOUT

DOOR EN DOOR STIJLVOL

• Stijlvol • Notenhoutachtige

uitstraling • Vormstabiel • Stootvast • Uit duurzaam beheerde bossen • Duurzaamheidsklasse I

FRAKÉ NOIR is een product van Houthandel van Dam.

ns ee e jk g ki hti ? ut rac o h p le ook ! l o s lv n o’ tij staa fot s it r gs r d daa sin e s ov ite, pa e n s e b o et e t w ew r ee d M op

A R F

N E K

N R.

Flame Delay FX Pro ®

Brandvertragend behandelde Houtproducten • niet hygroscopisch • volledig fixerend • niet uitloogbaar • kleurloos • geschikt voor onbehandelde toepassing in weer en wind • gebaseerd op Polymeer technologie