Moore’s Law en de Cloud

“Moore’s Law nadert nu echt zijn einde.” Dat stelde Pradeep Sindhu, co-founder en CTO van Juniper Networks onlangs op een bijeenkomst in Londen. Voor veel toehoorders een opmerking die amper werd opgemerkt, maar het is een markante constatering met verstrekkende gevolgen.

Als Moore’s Law stopt, duikt de cloud op

Juniper is een gerenommeerde IT-leverancier en richt zich vooral op snelle routers voor bijvoorbeeld de Telecom Industrie. De charismatische pradeep Sindhu wist de aandacht te trekken met de prikkelende claim dat Moore’s Law nu echt zijn einde nadert. Voor veel toehoorders een opmerking die amper werd opgemerkt, maar het is wel een markante constatering met verstrekkende gevolgen.

Moore’s law, is een wetmatige constatering van Gordon Moore (medeoprichter en ex-directeur van chipfabrikant Intel) dat elke 12 tot 24 maanden de prestatie van halfgeleiders verdubbelt. Deze schijnbaar wetmatige ontwikkeling is nu op een keerpunt aangekomen en loopt langzaam op zijn einde. De wet heeft gedurende zijn vijftigjarig bestaan, tussentijds wel een bijstelling ondergaan. De 12 maanden waren in 1965 het uitgangspunt, in 1975 werd dat al bijgesteld naar 24 maanden. Dus al langer was zichtbaar dat er technologische grenzen zijn. Ook was toen al te voorspellen dat rond 2020 de reis ten einde loopt. Vandaar dat rond 2013 de stap al van 24 naar 36 maanden is bijgesteld. Als eindgebruiker zien we deze trend ook met onze eigen ogen. Computers worden tegenwoordig nog amper sneller. Een harde schijf vervangen door SSD-geheugen, dat maakt wel verschil.

Nog meer core’s gaat niet meer werken pradeep Sindhu onderbouwt zijn stelling op een begrijpelijke manier: Dat de grenzen bereikt zijn, blijkt bijvoorbeeld uit het feit dat de maximale kloksnelheid van CPU’s in computers al jaren rond de 3 – 3,5 GHz ligt. Het is een gegeven dat niet snel meer zal veranderen, want het zijn niet de structuren in de halfgeleiders die een barrière opwerpen, nee de draadjes tussen de componenten worden relatief te lang. De digitale signalen zijn dus te lang onderweg tussen de transistors binnen de processor. Het breder maken van de communicatiebussen gaat ook niet meer werken, dat past er niet in. De laatste jaren wordt het gebrek aan groei van rekenkracht dan ook ondervangen door rekenprocessen parallel te verwerken, via meerdere processoren of core’s. Maar na de introductie van duo core, quad core en octa core processoren is ook daar een einde in zicht. Het ont-

Als Moore’s Law stopt, duikt de cloud op

wikkelen van software die efficiënt zo veel core’s optimaal benut, is zeer complex. De enige optie die nog overblijft is geheugenbanken te stapelen tot quasi 3D-geheugen. Maar daar gelooft nog even niemand in.

IT-industrie in andere denkrichting De conclusie is helder: De grenzen van de halfgeleider technologie lijken, nadat de wet dus zo’n 50 jaar stand gehouden heeft, de IT-industrie in een andere denkrichting te duwen. De traditionele halfgeleiderindustrie kan ons niet meer verder helpen. Toverwoorden zijn dan: de cloud en snelle glasvezelnetwerken. Hierbij volgt de IT-industrie de manier waarop onze hersenen werken. Heel veel kleine jobs naast elkaar uitvoeren in plaats van een grote job centraal. Via TCp/Ip worden kleine servers gecombineerd tot megaservers. Een ultieme oplossing moet dus vanuit het netwerk komen. Als individuele elementen niet meer sneller kunnen, dan is de verwerking door krachtige samenwerkende componenten (bij voorkeur samengepakt in een centraal data centrum) wel weer een oplossing. Datacentra met interne glasvezelverbindingen (pradeep wist in hetzelfde gesprek ook de zinnen te prikkelen met de claim dat koperdraad voor verbindingen langer dan zo’n 75-100 centimenter niet meer geschikt is) kunnen de rekenkracht van de verschillende systemen efficiënt samenvoegen.

Daarmee is de conclusie snel getrokken: de groei van de IT gaat de komende tijd langs het pad van snelle netwerkverbindingen en is gebaseerd op cloud-technologie. Een oplossing die overal in het bedrijfsleven, van multinational tot MKB, te implementeren is.