DatacenterWorks 1-2/2015

technologie

Disruption in het datacenter groene stroom

Op naar een vergroening van het dataverkeer

SPECIAL

The Best of IT Room Infra 2014

dcw februari 2015 | in samenwerking met:

advancing information transport systems

APC™ by Schneider Electric -producten, -oplossingen, en -diensten zijn integraal onderdeel van het IT-portfolio van Schneider Electric.

How Data Centre Management Software Improves Planning and Cuts Operational Costs�

> Executive summary

Contents

dcw colofon DATAC E NTE RWO R KS is hét vakblad over de technische infrastruc­tuur van datacenters.

Disruptie

jaargang 8, februari 2015, nr. 1-2

H O O F D R E DACTE U R / U ITG EV E R

robbert hoeffnagel TE L E FO O N +31 (6) 51 28 20 40 E - M A I L robbert@fenceworks.nl T WIT TE R twitter.com/rhoeffnagel LINKEDIN

nl.linkedin.com/in/robberthoeffnagel FAC E B O O K

www.facebook.com/robbert.hoeffnagel E I N D R E DACTI E / TR A F F I C A B MU I LW I J K P O STA D R E S R E DACTI E

beatrixstraat 2, 2712 ck zoetermeer E - M A I L A DM I N I STRATI E @fenceworks.nl TE L E FO O N +31 (0)79 500 05 59 www.datacenterworks.nl A DV E RTE NTI E - E XP LO ITATI E

jos raaphorst Directeur TE L E FO O N +31 (0) 6 34 73 54 24 E M A I L jos@fenceworks.nl T WIT TE R twitter.com/raaphorstjos LINKEDIN

nl.linkedin.com/pub/dir/jos/raaphorst VO R M G EV I N G laura willemsen

grafisch ontwerp

DRUK

grafia media groep datacenterworks werkt samen met kennis­ partners als bicsi, data centre alliance, green it amsterdam, it room infra en nen kopij kan worden ingezonden in overleg met de redactie. geplaatste artikelen vertegenwoordigen niet noodzakelijk de mening van de redactie. de redactie

In deze editie van DatacenterWorks publiceren wij een eerste bijdrage van John Laban. John is datacenter architect maar ook entertrainer. (Nee, die R in ‘trainer’ is geen tikfout.) Zijn eerste bijdrage gaat over disruptie. Zoals de retail, de muziekindustrie, de reiswereld en dergelijke door nieuwe technologie volledig op de schop zijn gegaan, zo staat ook de datacenterindustrie een interessante periode te wachten.

In zijn artikel benoemt John een aantal ontwikkelingen die in zijn ogen verstrekkende gevolgen voor de infrastructuur zullen hebben. Daarbij kijkt hij zowel naar de ontwikkelingen binnen de E- en W-infrastructuur zelf, maar ook naar de IT-laag van het datacenter. Hij noemt als voorbeeld onder andere Linux Containers. Zie deze ontwikkeling maar als de volgende generatie virtuele machines. Linux Containers verbruiken echter veel minder IT-resources en hebben daarmee ook veel minder power en koeling nodig. Dit gaat dus een aantal rekensommen die wij op de infra-laag loslaten flink veranderen.Voeg daarbij de opkomst van SSD-geheugens en we zitten in wat Britten noemen ‘uncharted waters’ als het gaat om de berekening van de gewenste hoeveel­ heden stroom en koelvermogen.

Om de zaak nog wat ingewikkelder te maken, is er bovendien een compleet nieuwe architectuur voor internetapplicaties op komst. De huidige architectuur is nog gebaseerd op oude principes uit de client/server-tijd. Wie echter de ‘internet scale’ applicaties van Facebook of Yahoo ziet, snapt heel goed dat die traditionele aanpak aan het einde van zijn Latijn is. Dus wordt hard nagedacht over nieuwe manieren van werken. Die nieuwe architectuur zou wel eens gebaseerd kunnen zijn op de principes en ideeën die ook bij Bitcoins worden gebruikt. Men noemt dit ook wel de Blockchain Applicaton Stack. Het gaat om een radicaal andere manier om internettoepassingen te schrijven en uit te rollen. Deze architectuur zou wel eens hele andere eisen aan het datacenter kunnen stellen. Niet alleen als het gaat om de IT-laag van het datacenter, maar - u snapt het al - ook voor de infra-laag.

Wat die gevolgen precies zijn, laat zich nu nog moeilijk voorspellen. Maar we gaan de komende jaren ingrijpende veranderingen meemaken. Disruptie dus.Tijd om ons voor te bereiden op een nieuwe wereld. Als ik u was, zou ik toch eens naar ontwikkelingen als de Blockchain Application Stack kijken. Nieuwsgierig? Kijk dan eens waar deze venture capital-firma uit New York zijn geld momenteel graag in investeert: http://avc.com/2014/11/the-emerging-architecture-of-internet-applications/ ■

noch de uitgever aanvaarden enige aansprakelijkheid voor de inhoud van

artikelen van derden, ingezonden mededelingen, advertenties en de juistheid van genoemde data en prijzen.

fotokopie en overname van artikelen, geheel of gedeeltelijk op welke wijze dan ook, is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de redactie en onder vermelding van: ‘overgenomen uit datacenterworks, vakblad over de

technische infrastructuur van datacenters’, met vermelding van de jaargang en het nummer. datacenterworks is een uitgave van fenceworks bv

robbert hoeffnagel hoofdredacteur datacenterworks/uitgever

dcw februari | redactioneel

datacenterworks verschijnt tienmaal per jaar. toezending geschiedt op abonne­ ment­basis en controlled circulation.

3

8

12

18 20 26

IT ROOM INFRA Het meest complete event van computerruimtes en datacenters

24

Donderdag 6 november 2014 Congrescentrum 1931

28

30

Inhoud 12

groene stroom ‘we breiden de capaciteit in stapjes uit’

Het West-Brabantse Datacenter Nedzone nam begin dit jaar als eerste commerciële datacenter in Nederland officieel een Huawei uninterruptible power supply in gebruik. Een heugelijk feit dat werd gevierd met bloemen, champagne en hapjes. “De Chinese innovatie is geland in Steenbergen.”

24

op naar een vergroening van het dataverkeer

De explosieve groei van het dataverkeer in Nederland en de verwachting dat het gegevensverkeer de komende jaren alleen nog maar verder zal toenemen maakt het noodzakelijk om de CO2-uitstoot van de datacenters in ons land zoveel mogelijk te beperken.

power

markt

16

hoe lekstroommeting en energiebeheer elkaar aanvullen

28

'alles draait om betrouwbaarheid’

special

Problemen met elektrische installaties kunnen gevaarlijke situaties opleveren. Datacentermanagers en -beheerders moeten zich dan ook aan allerlei wetgeving houden die helpt zeker te stellen dat elektrische installaties veilig zijn.

visie

18

Interconnect, internet service provider uit ’s-Hertogenbosch, startte sinds kort met een innovatie op datacentergebied.

Het antwoord op de ultieme garantievraag van klanten biedt Interconnect met een continuïteitswaarborging. Zelfs wanneer de ISP onverhoopt zou omvallen, garandeert Interconnect zijn klanten nog toegang tot hun bedrijfsdata.

efficiency

20

racks kunnen efficiënter

Aan cabinets en racks, die in het verleden werden afgedaan met een regel op de lijst met infrastructuurartikelen, werd over het algemeen weinig aandacht besteed: men zag het belang of de toegevoegde waarde ervan niet in. Ze werden vaak alleen geselecteerd op basis van de kostprijs of gewoon omdat een leverancier ze in een pakket levert, zonder dat er werd gekeken naar de eigenschappen en voordelen ervan. Sinds kort zorgen tal van innovaties er echter voor, dat deze metalen producten een groot effect kunnen hebben op de datacenterdichtheid en -koeling.

datacenters worden steeds meer een concurrentiefactor

In opdracht van Rittal, aanbieder van IT-infrastructuursystemen, toont het internationale marktonderzoeksbureau IDC in een actueel whitepaper welke invloed datacenters hebben op het economische succes van het midden- en kleinbedrijf. Uit de resultaten blijkt dat de IT-infrastructuur en in het bijzonder het eigen datacenter van ondernemingen onmisbaar is om de concurrentiekracht op termijn te waarborgen en te versterken.

36

tijdens het it room infra 2014-event

Eind vorig jaar konden de bezoekers hun stem uitbrengen: welke lezing beviel hen het best? In deze editie van DatacenterWorks publiceren we drie artikelen die gebaseerd zijn op de drie presentaties die de meeste stemmen kregen.

en verder 37 nieuws 44 agenda 45 nieuws van it room infra 46 bicsi-nieuws coverfoto De Engelse term 'disruptive' wordt de laatste tijd zeer vaak gebruikt.

Meestal bedoelen we dan dat de manier van werken in een branche ingrijpend gaat veranderen. Welke technologische ontwikkelingen zijn momenteel gaande die de wereld van het datacenter wel eens op z’n kop kunnen gaan zetten? John Laban zet er op pagina 8 een aantal op een rijtje.

dcw februari | inhoud

ups

5

DDI 65 / 59

Dutch Datacenter Index Januari 2015

DDI start 2015 voorzichtig positief

het afgelopen jaar was een absoluut topjaar voor datacenters in nederland. vooral multi-tenant datacenters zijn sterk gegroeid, mede dankzij de consolidatie die in veel single-tenant datacenters heeft plaatsgevonden. in januari laat de index zien dat de markt positief, maar ook nog wat afwachtend is naar wat het komende jaar gaat brengen.

dcw februari | barometer

De DDI viert deze maand zijn eerste verjaardag. Dat betekent dat we nu ook jaren met elkaar kunnen gaan vergelijken en seizoenspatronen van conjunctuurpatronen beter kunnen gaan onderscheiden. Wat het seizoenspatroon betreft, kunnen we vaststellen dat ook in de datacenterwereld de activiteiten een hoogtepunt bereiken in het vierde kwartaal en dat vervolgens voorzichtig het nieuwe jaar wordt binnengegaan.

De datacenteractiviteit van de afgelopen drie maanden was behoorlijk hoog, met een DDI die een score van 64 laat zien.

Maar als we vooruitkijken, zien we de DDI een puntje dalen voor de komende drie maanden en zelfs drie punten als we vragen om 12 maanden vooruit te blikken.

6

Okt-Dec Jan-Mar

+12 mnd

Vierkante meters in gebruik

58

52

55

Vermogen

68

61

64

Investeringen

66

61

64

Totaal

65

59

62

Als we het seizoenseffect uitschakelen door naar de jaar-opjaar-groei te kijken, heeft 2015 de potentie om het topjaar 2014 te benaderen en zelfs te overtreffen. De trends in de markt wijzen daar dan ook sterk op. Nederlandse bedrijven gaan door met het consolideren van single tenant datacenters, zetten steeds meer in op twinning, waarbij multi-tenant datacenters een grote rol spelen. Er zijn ook volop bouw- en

Index, januari 2015

Dutch Datacenter Index, Januari 2014 Januari 2015

De verschuivingen vinden redelijk gelijkmatig verdeeld plaats als we naar de onderliggende factoren kijken. Het optimisme voor het aantal meters en vermogen neemt iets af voor zowel de komende 3 maanden als de komende 12 maanden. Voor het investeringsniveau wijkt het patroon wat af: voor de komende 3 maanden is het stabiel, maar voor de komende 12 maanden gaat de Index 4 punten omlaag ten opzichte van de vorige meting. Daar hoeven we ons niet direct zorgen om te maken, omdat men daarmee wel net een puntje positiever is dan in januari een jaar geleden.

vooruitblik

Dutch Datacenter

uitbreidingsplannen van vaak zeer grote single-tenant datacenters uit de dotcom-wereld. En intussen neemt vraag en aanbod uit de cloud sterk toe, waarbij zelfs nieuwe grote kansen zich beginnen te ontwikkelen door de opkomst van het Internet der Dingen. â–

peter vermeulen directeur van pb7 research

Rust.

Uw nachtrust gewaarborgd dankzij onze continuĂŻteitsgarantie.

Uw nachtrust gewaarborgd dankzij onze continuĂŻteitsgarantie.

Datacenter - Cloud - Connectivity - Telecom www.interconnect.nl

de engelse term 'disruptive' wordt de laatste tijd zeer vaak gebruikt. meestal bedoelen we dan dat de manier van werken in een branche ingrijpend gaat veranderen. welke technologische ontwikkelingen zijn momenteel gaande die de wereld van het datacenter wel eens op z’n kop kunnen gaan zetten? john laban zet er een aantal op een rijtje.

Nieuwe technologieën hebben enorme impact

Disruption in het datacenter Kijken we naar de etymologie van het woord 'disruptive', dan ontdekken we dat het voortkomt uit twee Latijnse woorden:

dcw februari | technologie

dis = apart rumpere = breaking

8

Disruptive staat dus letterlijk voor 'apart breaking', een Engelse vertaling die eigenlijk in de verkeerde volgorde staat. 'Breaking apart' is immers correct Engels. Gaan we terug naar het origineel, dan zou dus eigenlijk een betere volgorde 'rumperedis' zijn.

Waarom gebruiken we dan toch het woord 'disruptive' als de woordsamenstelling duidelijk verkeerd om is? En hoeveel lezers van dit artikel zullen voortaan het woord ‘rumperedis’ gebruiken? Helaas zijn alle lezers van dit artikel ouder dan zeven jaar en hebben een officiële, westerse educatie doorlopen die de kinderlijke fantasie en daarmee de benodigde creativiteit voor rumperedis-innovaties ernstig heeft beschadigd.

De lezer vraagt zich misschien af wat het nut is van deze speelse woordoefening. Welnu, mijn punt is dat als je niet een 'open mind' van een kind van zeven hebt, het ook weinig zin heeft om dit artikel verder te lezen. Het is namelijk alleen waardevol als het ook resul-

teert in daadwerkelijke gedragsverandering.

Als je geest niet gevoelig is voor innovatieve verandering, dan zal die gedragsverandering niet plaatsvinden en zul je doorgaan zoals je altijd deed in het enterprise datacenter.

geschiedenisles

Ik heb een tijdje geleefd bij een stam van Dyaks in Borneo.Van de stamoudste leerde ik een waardevolle methode om alle problemen op te lossen, simpelweg door vijf vragen te stellen: 1. Waar komen we vandaan? (de geschiedenis) 2. Waar staat we nu? (analyse van het heden) 3. Waar kunnen we staan? (de opties) 4. Waar zouden we moeten staan? (de keuze) 5. Hoe bereiken we dat? (de implementatie) Ik vertelde die oude wijze man dat deze vijf vragen aan de basis staan van de ISO 9001-certificering, de norm voor kwaliteitsmanagementsystemen in de eerste, geciviliseerde wereld. Hij keek me wat verward aan.

De reden daarvan ontdekte ik later: hij kon namelijk niet verder tellen dan 999.

Laten we eens kijken naar de geschiedenis

van sommige aspecten van het enterprise datacenter en waar we vandaag de dag staan.We zullen zien hoe wijs de oude Dyak was.

verhoogde vloeren

Verhoogde vloeren werden oorspronkelijk gelegd voor de installatie van pijpen voor de waterkoeling van IBM mainframe-computers. De plaatsing van waterpijpen onder de ICT-apparatuur verminderde het risico op waterschade bij een lekkage. Tegenwoordig gebruiken we geen waterkoeling meer in computerruimtes. In principe hebben we dus geen verhoogde vloeren meer nodig.

temperatuur in de computerruimte

Computerruimtes werden oorspronkelijk bemand door operators. De temperatuur werd dan ook constant op een voor hen aangename waarde van 22 °C gehouden. Waterkoeling zorgde dat het mainframe koel bleef.

Dat is nu anders. Beheerders zijn nauwelijks nog in computerruimtes zelf aanwezig en de meeste moderne IT-apparatuur werkt op inlaattemperaturen van op zijn minst 35 °C. Waarom zouden we dan de omgevingstemperatuur nog naar 22 °C of minder koelen?

In een efficiënt datacenter levert iedere graad

luchtvochtigheid

Computerruimten vereisten vroeger een streng luchtvochtigheidsbeleid. Dit had te maken met de gevoelige ponskaarten en tapes die destijds in gebruik waren. Tegenwoordig wordt papier en tape niet meer gebruikt, maar toch is het strenge beleid nog op veel plekken terug te vinden. Dat terwijl de meeste ICT-voorzieningen prima functioneren bij vochtigheidswaarden tussen 20 en 80 procent. De energievretende luchtvochtigheidssystemen zijn dus vaak compleet overbodig.

verlaagde plafonds

Net als de temperatuur in computerruimtes werd ook het plafond verlaagd met maar één reden: het voorzien in een esthetisch aangename werkruimte voor het personeel. Dat personeel is er dus niet meer de hele dag en dat neemt ook de noodzaak van het verlaagde plafond compleet weg.

roi centraal

De boodschap zal duidelijk zijn. Door het bestuderen van de geschiedenis begrijpen we beter waar we nu staan. Hopelijk roept bovenstaande wel wat vragen op over het ‘waarom' van sommige van onze keuzes en beslissingen. Wat mij betreft doorbreken we de status quo en moeten we ons steeds de

vraag stellen welke functie een gewoonte vandaag de dag nog vervult.

Investeren in nieuwe innovatieve technologie zou altijd vooraf moeten gaan door de ROIvraag. De technologieën die de return on investment flink verhogen ten opzichte van de oude kunnen we bestempelen als rumperedis-technologie. Die breken namelijk met de status quo en maakt legacy-apparatuur in de loop van de tijd overbodig.

In dit opzicht is het zeker de moeite waard om het begrip ‘value engineering’, bedacht door de Amerikaanse ingenieur Lawrence Miles, nader te bestuderen. Het leert ons namelijk hoe we door het opsplitsen van zaken

dcw februari | technologie

warmere inlaattemperatuur aan de voorzijde van het rack immers een energiebesparing op van 3 tot 5 procent.

9

reageren?

Eens met de opmerkingen en meningen van John Laban? Of juist hartgrondig mee oneens? Laat het weten. Stuur een email naar redactie@datacenterworks.nl.

• MPO-cassettes Veel datacenters hebben de afgelopen jaren het advies van bekabelingsfabrikanten gevolgd en zijn overgestapt op pre-terminated bekabeling met MPO/MTPcassettes voor OM3 en OM4 multimode fiber. Er zijn meerdere redenen waarom dit geen goede ontwikkeling is. De eerste reden is dat pre-terminated bekabeling simpelweg duurder is dan fiber waarbij termination op locatie plaatsvindt. Een tweede reden is echter dat deze manier van werken interferentie (attentuation) introduceert doordat meer connectoren in het kanaal worden toegepast. Hier gaan we grote problemen mee krijgen, omdat we voor Ethernet-snelheden boven een gigabit per seconde aan veel stringentere interferentie-eisen moeten voldoen. De toegestane ‘link loss’ voor 10GBase-SR bedacht -2,6dB en voor 40GBase-SR-BD -1,9dB voor OM3 en -1,5dB voor OM4.

en het vervolgens toepassen van de valuemethode significante kostenbesparingen en waardevermeerdering kunnen realiseren.

rumperedis-technologie

dcw februari | technologie

Genoeg geschiedenis en theorie, laten we een blik werpen in de toekomst zodat we ons kunnen voorbereiden. De volgende technologieën zijn slechts voorbeelden van vindingen die een grote impact gaan hebben op datacenters.

10

• Linux Containers

Linux Containers (LXC) zijn lichtgewicht varianten op de virtuele machines die we in vrijwel ieder datacenter tegenkomen. Belangrijk verschil is dat LXC’s veel minder beslag leggen op fysieke ITresources dan die van VMware of Microsoft. Dit betekent dat op dezelfde server veel meer LXC's kunnen draaien dan bij gebruik van traditionele virtual machines.

Om het in perspectief te plaatsen: als we

op dezelfde server drie keer meer LXC's draaien, dan kan de server met 66 procent krimpen.

• 10GBaseT 10GBaseT is over zo'n vijf tot zeven jaar de standaard LAN-technologie in datacenters. 10GBaseT - zeg maar: Ethernet van tien gigabit per seconde - wordt de nagel aan de doodskist voor de relatief dure Fibre Channel-technologie (FCoE).

Fibre channel vereist namelijk ‘lossless' Ethernet met een lage latency. Dat vraagt weer om een vermindering van het aantal Ethernet knooppunten. In ouderwetse datacenters zijn dat er vaak niet minder dan vijf. De slimste manier om dit aantal te reduceren is het samenballen in grotere 'core'-switches. Het resultaat: enorme switches van 1000 poorten of meer. Veel datacenters zullen door deze ontwikkeling ontdekken dat ze verkeerd bekabeld zijn.

• Intelligente powerstrips

Intelligente powerstrips of PDU’s zijn door hun ingebouwde elektronica iets temperatuurgevoeliger dan hun 'domme' equivalenten. Veel datacenters hebben de relatief goedkopere lagere temperatuurvarianten van deze intelligente PDU’s geïnstalleerd. Die schakelen zichzelf uit als ze de maximumtemperatuur overschrijden. Deze mankementen komen naar boven als de temperatuur van een server toeneemt wanneer je opwaardeert van pizzadozen naar blade centers of wanneer de inlaattemperatuur toeneemt aan de voorzijde van de kast voor het realiseren van kostenbesparingen. Veel datacenters zullen ontdekken dat de koelere, 'powerintelligent' PDU’s temperatuurstijgingen aan de voorzijde van de kast onmogelijk maken omdat deze hier niet mee om kunnen gaan.Tip: controleer goed welke temperatuurrange wordt ondersteund door goedkope - zeg 500 euro - PDU’s. Zijn het de 40 °C en niet de 66 °C-varianten,

verder lezen?

• The Value Foundation, inclusief demo van Function Analysis, www.valuefoundation.org • BICSI 002-2011 Data Centre Design and Implementation Best Practices Standard https://www.bicsi.org/book_details.aspx?Book=BICSI-002-CM-11-v5&d=0 • ‘The Big Switch’ is een boek van Nicholas Carr, dat de neergang en zelfs het verdwijnen van enterprise datacenters voorspelt. In hun plaats komen grote centrale ‘utility computing services’ • The Design of Everyday Things’ is een boek van Don Norman waarin een aantal ontwerpprincipes worden behandeld die tot een drastische vereenvoudiging van onze datacenters zullen leiden • The future for photonics inclusief ‘holely fibres’, http://www.orc.soton.ac.uk/

• De kleur van het rack Twintig jaar geleden waren zwarte kasten in de computerruimte een zeldzaamheid.

Niet voor niets wordt in veel landen naar deze ruimte verwezen met de term 'white space'.Toch is gedurende de afgelopen zeven jaar zwart de nieuwe norm geworden.

Maar door die zwarte kasten en apparatuur is meer vermogen voor verlichting nodig. Heb je eenmaal gekozen voor zwart, dan is het niet de moeite daar wat aan te veranderen. Maar voor wie nog gaat bouwen, is wit eigenlijk een veel beter uitgangspunt.

• Kastgrootte Ik verwijs in dit artikel naar enterprise datacenters zoals gedefinieerd in de BICSI Data Centre Standard. In dat type datacenters is het gebruik van kasten van 1200 mm diep bij 800 mm breed erg belangrijk, want dat is nodig om moderne ITapparatuur te kunnen huisvesten. Met deze kasten bereiken we een gemiddelde kastdichtheid van 2.4 vierkante meter per kast. Dat is veel compacter dan de meerderheid van de enterprise datacenters en computerruimtes die veel kleinere kabinetten gebruiken dan de hiervoor aanbevolen grootte. Ik noemde hierboven al dat core switches in grootte groeien en dat kan een rackwijdte vereisen van 1200 mm. Reserveer nu deze ruimte alvast in de MDA's (Main Distribution Areas) voor deze switches.

• Airconditioning In ons West-Europese klimaat zouden we afscheid moeten nemen van de koelcyclus van DX-airconditioningssystemen ten faveure van directe en indirecte luchtkoeling.

De reden hiervoor is dat moderne ICTapparatuur inlaatluchttemperaturen toestaat die hoger zijn dan die van de buitenlucht.

Dat maakt koelcompressoren en stoomcilinders overbodig en die zijn verantwoordelijk voor 90 procent van de energiebehoefte in een typische DX HVAC. • Hoogvoltage DC powersystemen Kort gezegd: deze hoge voltage distributiesystemen bestaan uit minder onderdelen en zijn betrouwbaarder, efficiënter en minder ingewikkeld dan de AC-distributiesystemen van vandaag de dag. Ik ben ervan overtuigd dat in de ICT-business de 'net goed genoeg'-technologie tegen de laagste kosten altijd zal winnen. Ontwerp je een nieuw enterprise datacenter, dan adviseer ik een eenvoudige migratie naar een 380V DC-distributiesysteem.

Wie van geschiedenis houdt en wil weten waarom we massaal AC-distributiesystemen gebruiken in datacenters, terwijl vrijwel alle ICT-producten DC-stroom gebruiken - en waarmee we 10 tot 20 procent energie verspillen - zou het DC-distributiesysteem in telefooncentrales eens moeten bestuderen. We houden vast aan keuzes die ooit slim waren, maar inmiddels achterhaald zijn. Wat te denken van het lichtnet in Noord-Amerika: dat is ooit vastgesteld op 110V, omdat de eerste gloeilampen van Edison niet meer aankonden.

• Fotonen Van oudsher is de afstand tussen componenten in een computer gelimiteerd door metalen conductors. Nieuwe producten die vorig jaar het levenslicht zagen hebben die beperking opgeheven door het gebruik van fotonen. Dat kan in de toekomst het fysieke concept van een computer of server zoals we het vandaag kennen volledig overboord gooien. Om over de rumperedis-impact van fotonen op computerruimtes nog maar te zwijgen.

gedragsverandering

We kunnen praten tot we een ons wegen, maar dat is weinig meer dan het verplaatsen en opwarmen van lucht als het bij praten blijft. Ik hoor dus graag jullie inspanningen om van de huidige datacenterwereld een betere te maken. Doe je best en rumpederis je datacenter. ■

john laban mission critical facilities consultant

dcw februari | technologie

dan worden dat de rumperedis-technologie voor het betrokken datacenter.

11

Datacenter Nedzone heeft primeur met Huawei ups’en

‘We breiden de capaciteit in stapjes uit’ het west-brabantse datacenter nedzone nam begin dit jaar als eerste commerciële datacenter in nederland off icieel een huawei uninterruptible power supply in gebruik. een heugelijk feit dat werd gevierd met bloemen, champagne en hapjes. “de chinese innovatie is geland in steenbergen.”

Vanaf 2011 vertrouwde Datacenter Nedzone voor de noodstroomvoorziening op enkele PowerWare ups-systemen. Toen de gewenste maximale capaciteit van de oude ups-opstelling was bereikt, stond Nedzone voor de keuze: de bestaande installatie uitbreiden, of kijken naar een alternatief. “Een logische keuze zou zijn geweest om extra Powerware ups-systemen bij te plaatsen; die plak je als

het ware vast aan de bestaande ups’en zodat je meer capaciteit hebt”, constateert directeur Arco van Bezooijen van Nedzone. “Wat we echter al jaren misten, was modulariteit.”

“We zien dat de load in ons datacenter heel gestaag groeit, en dan wil je eigenlijk dat de capaciteit van de ups heel gestaag met de load meegroeit”, legt Van Bezooijen uit.

“Die modulariteit is ook heel belangrijk

voor de nieuwe zaal die we nu aan het bouwen zijn. Als die zaal klaar is, beginnen we bij 0 en dan is het voor de efficiency belangrijk dat de capaciteit van de ups-opstelling in kleine stapjes kan worden uitgebreid. Bij de traditionele systemen is het echter zo dat je bijvoorbeeld 275 kVA in één keer aanzet.

Dan ga je pas bij een belasting van veertig procent enigszins efficiënt opereren.”

dcw februari | ups

wens werd eis

12

Arco van Bezooijen is directeur van Datacenter Nedzone.

Het verlangen naar modulariteit werd gaandeweg steeds meer een eis, zo schetst Van Bezooijen. Voor Nedzone reden om bij Elinex Power Solutions, al vanaf 2007 Nedzone’s huisleverancier van noodstroomvoorzieningen, te polsen of er ook alternatieven zijn voor de standaard oplossingen van de bekende merken. “Soms moet je niet bang zijn om van de gebaande paden af te stappen en verder te kijken dan de gevestigde orde.

De mogelijkheden van een oplossing zijn belangrijker dan het merkje dat erop zit.”

Elinex bleek het alternatief te hebben in de vorm van de Huawei 5000E. “De meeste mensen zullen bij het Chinese merk Huawei

Nedzone is in de Benelux het eerste commerciële datacenter dat gebruikmaakt van een Huawei ups.

zonder de werking van het systeem te onderbreken want als er een module kapot is, wordt de load automatisch verdeeld over de andere modules. Alles wat kapot kan gaan, is redundant uitgevoerd.”

‘WE BREIDEN DE CAPACITEIT TELKENS IN STAPJES VAN 40 KW UIT’

stapjes van 40 kw

De oplossing die door Elinex werd ontworpen en geleverd en door A_L Support werd geïnstalleerd, bestaat uit vier 320 kVA-racks met een totaal aansluitbaar vermogen van 640 kVA per feed (2N). In eerste instantie bedraagt de capaciteit 200 kW per rack, opgebouwd uit vijf modules van 40 kW. Per rack zijn er nog drie modules van 40 kW bij te plaatsen. De door Nedzone geëiste modulariteit is daarmee gerealiseerd.

Van Bezooijen: “In de nieuwe zaal zetten we een compleet autonome set neer en dan beginnen we bij nul en breiden de capaciteit telkens in stapjes van 40 kW uit.”

Door de modulaire opbouw van het systeem bieden de Huawei 5000E’s ook een hoge

dcw februari | ups

denken aan mobiele telefoons, maar wij hadden er al snel vertrouwen in dat deze fabrikant ook goede ups’en levert.”Van Bezooijen met een lach: “We kennen de technici van Elinex al jaren; dat zijn kritische technische jongens die hun mening niet onder stoelen of banken steken. Als die engineers zeggen dat iets goed is, dan heb ik daar alle vertrouwen in. De mening van een Elinex-engineer weegt voor ons heel zwaar.”

“Bij Nedzone hebben we bovendien ook zelf allemaal een technische achtergrond en we weten echt wel wat goed en niet goed is”, benadrukt Van Bezooijen. “Als ik dan naar zo’n ups-systeem van Huawei kijk, dan zie ik een rack met modules die stuk voor stuk kunnen worden vervangen, en dat live

13

Huub van Raamsdonk is CEO van Elinex Power Solutions.

efficiëntie van 96 procent. “Die efficiëntie levert een serieuze besparing op, en die besparing neemt alleen maar toe naarmate we meer systemen plaatsen. Naar mijn weten is dit ook het enige online ups-systeem dat onder de regeling voor de Energie Investeringsaftrek valt.”

chinese innovatie

dcw februari | ups

De modulariteit, de energie-efficiëntie en de ver doorgevoerde redundantie zijn volgens Van Bezooijen mooie voorbeelden van het innovatieve karakter van Huawei’s ups-

14

systeem. “Bijvoorbeeld de ‘common batterymodus’ is vrij uniek.” In deze modus zijn de batterijstrings kruislings met elkaar verbonden. Als een ups een string ‘kwijtraakt’, kan de getroffen ups gebruikmaken van de string van een andere feed. “Uiteraard halveert dan de runtime, maar de resterende runtime is nog altijd voldoende als je maar tien seconden nodig hebt om op generatorbedrijf over te schakelen.” “Westerse bedrijven innoveren te weinig”, zo stelt Huub van Raamsdonk, CEO van Elinex. “Die zijn druk met acquireren waardoor er geen geld meer overblijft voor productontwikkeling. De innovatie zie je nu terug bij een bedrijf als Huawei, dat innovatie combineert met een hoge kwaliteit. Die Chinese innovatie is nu geland in Steenbergen.” “We moeten alleen nog wennen aan de stilte in de technische ruimte”, besluit Van Bezooijen met een lach. “Als leek denk je dat een ups een hoog piepend geluid hoort te maken, totdat de oude ups’en worden vervangen door een veel innovatiever systeem. Dan merk je dat de airconditioners ineens veel meer lawaai maken dan de ups’en.” ■

Champagnemoment in de technische ruimte van Datacenter Nedzone tijdens de officiële ingebruikname van de nieuwe Huawei ups-opstelling.

Nedzone/Evert Koning, Elinex Fotografie

partnership

De samenwerking tussen Huawei en Elinex Power Solutions werd in juni 2014 aangekondigd tijdens de Huawei Enterprise Western Europe Channel Conference in Rome.

Elinex werd daarmee de eerste ‘value added partner’ van Huawei die zich in West-Europa op ups’en richt. Op termijn willen de twee bedrijven ook gaan samenwerken op het gebied van netwerkenergie en IT-oplossingen.

“Met ruim 25 jaar aan ervaring in het integreren van noodstroomoplossingen kunnen wij de kwaliteit van de ups-producten die Huawei onlangs op de Europese markt heeft gelanceerd waarderen”, aldus Huub van Raamsdonk, CEO van Elinex. “Niet alleen leveren deze producten uitstekende prestaties, ook voldoen zij aan de laatste standaarden voor connectiviteit, efficiëntie en CO2-voetafdruk. Deze producten hebben daarnaast een uitstekende bouwkwaliteit.”

ferry waterkamp freelance journalist

‘DE ‘COMMON BATTERY-MODUS’ IS ECHT UNIEK’

Continuïteit = mensen + techniek een datacenter vandaag de dag is een omgeving waarbij het maar om één ding draait, ‘continuïteit’. we geven verschrikkelijk veel geld uit om de continuïteit van onze datacenters naar een zo hoog mogelijk niveau te brengen. we proberen een maximale uptime te behalen en het liefst te garanderen aan onze interne- en/of externe klanten. kost wat het kost moeten we de 4- of zelfs 5-negens weten te behalen. een en ander zoals vastgelegd in de tier

In de basis draait alles in een datacenter om twee zaken ‘de techniek’ en ‘de mens’. Dit klinkt voor ons allemaal logisch en vanzelfsprekend, maar de realiteit is anders. De aandacht die deze twee werkvelden de laatste jaren hebben gekregen is zeer eenzijdig. De techniek krijgt tenminste 95% van de aandacht, onder meer in geld en zorg (onderhoud en beheer). Slechts 5% gaat naar de menselijke factor waardoor deze naar mijn mening zeer sterk onderbelicht is. Wist u dat circa 70% van alle verstoringen in een datacenter gerelateerd kan worden aan menselijke interventies? Hieruit resulteert dat ‘slechts’ 30% van de verstoringen feitelijk te wijten zijn aan het falen van de techniek.

Deze 70% is op te delen in: • Organisatorisch: ‘processen en procedures’ binnen een datacenter.

• Het ‘gedrag’ van mensen en de competenties die bijvoorbeeld een beheerder zou moet hebben om zijn rol binnen een datacenter goed te kunnen te vervullen.

De interne processen en procedures (p&p) zijn bij veel datacenters matig tot slecht ingericht. Hier zijn een aantal redenen voor.

• Vaak is er onduidelijkheid over ‘de eigenaar’ van deze ‘papiermassa’.

• Deze p&p zijn ‘discipline overlappend’.

Zowel ICT- als facilitaire medewerkers van een datacenter moeten hiermee werken.

• In tegenstelling tot hetgeen vaak gedacht wordt, zijn p&p niet statisch. Er zijn veel redenen waarom de p&p opnieuw tegen het licht gehouden zouden moeten worden. Bijvoorbeeld na een ingrijpende verbouwing van het datacenter (nieuwe technieken) of op het moment dat er organisatorische wijzigingen hebben plaatsgevonden.

Het gedrag en de competenties van mensen is een tweede belangrijk onderdeel. Het gedrag van iemand is iets wat hem is meegegeven in zijn DNA en dat hem van kinds af aan is aangeleerd. Het gedrag van mensen is zeer moeilijk te beïnvloeden. Technici zijn nu eenmaal goed in logisch redeneren en handelen, en ze zijn vaak oplossingsgericht. Ze zijn vaak niet bezig om gedrag van zichzelf of anderen te analyseren en te reflecteren.

Dit resulteert erin dat ze nauwelijks bewust zijn van het gedrag van zichzelf of anderen.

Dit vergroot de kans op onbewust handelen met alle gevolgen van dien.

Bij een sollicitatieprocedure voor bijvoorbeeld een technicus wordt uiteraard gekeken naar de competenties van een sollicitant.

Zijn voorgaande werkgever(s) en opleidingen zijn hierbij belangrijke parameters. Uit deze gegevens kan in grote lijnen herleid worden of iemand bekwaam (competent) is om zijn vak goed uit te voeren. Echter door de alsmaar veranderende datacenter markt waarin we zitten, is het gerechtvaardigd om medewerkers continu te blijven trainen om met deze veranderingen om te gaan. Nieuwe technieken, hogere continuïteitseisen en veranderingen in de organisatie vragen er nu eenmaal om up-to-date te blijven. In de praktijk zie ik echter zelden dat medewerkers frequent getraind worden.

Vaak wordt als reden gebruikt dat men druk is en geen tijd heeft.Vaak ook omdat men er zich niet van bewust is dat trainen bijdraagt tot een tevreden werknemer met als resultaat een hogere continuïteit van het datacenter.

Bovenstaande lezende kan ik me niet anders voorstellen dat velen van u zich hierin zullen herkennen. Met het bewust worden van deze 70% kunnen we met elkaar aandacht gaan geven aan het ‘menselijke component’ met als gevolg dat de continuïteit van onze datacenters en de tevredenheid van onze collega’s zal toenemen. ■ marco wenzkowski directeur mmconsultancy

dcw februari | datacenter organisation

standards van het uptime institute of de tia942.

15

Power Management met intelligente PDU's

Hoe lekstroommeting en energiebeheer elkaar aanvullen problemen met elektrische installaties kunnen gevaarlijke situaties opleveren. datacentermanagers en -beheerders moeten zich dan ook aan allerlei wetgevingen en richtlijnen houden die helpt zeker te stellen dat elektrische installaties veilig zijn. zo moeten zij zich houden aan de regels die worden beschreven in de normen nen-en 61008 ‘aardlekschakelaars zonder ingebouwde overstroombeveiliging voor huishoudelijk en soortgelijk gebruik’ en nen-en 61009 ‘aardlekschakelaars met ingebouwde

dcw februeari | power management

overstroombeveiliging voor huishoudelijk en soortgelijk gebruik’.

16

Door lekstroom permanent te bewaken worden foutstromen in kaart gebracht, de impact van lekstromen beperkt en onveilige situaties opgespoord. Experts van Raritan hebben een methode ontwikkeld waarmee datacentermanagers en -beheerders de lekstroom rechtstreeks vanuit intelligente Power Distribution Units (iPDU’s) kunnen meten.

Een definitie van lekstroom luidt: de vectorsom van de stroom door alle actieve leidingen op een specifieke plaats binnen een elektrische installatie. De lekstroom moet altijd exact op deze specifieke locatie worden gemeten. Lekstroom kan tot allerlei problemen leiden. Zo kan spanning komen te staan op delen van de installatie die kunnen worden aangeraakt, wat kan leiden tot letsel. Het meten van lekstroom wordt dan ook in verschillende veiligheidsvoorschriften genoemd.

De stroom die aan het apparaat wordt geleverd zou gelijk moeten zijn aan de stroom

die weer naar buiten vloeit. De ideale lekstroom, ook wel foutstroom genoemd, bedraagt dan ook nul. Lekstroom kan ontstaan door bijvoorbeeld beschadigde isolatie of afleidstromen, waardoor stroom ‘weglekt’.

het aardlekdilemma

Raritan ziet de interesse van datacenter­ managers in mogelijkheden om lekstroom te meten toenemen. Managers en beheerders zijn niet tevreden over gangbare meetmethodes en andere oplossingsinitiatieven, die vaak juist leiden tot meer problemen. Zo bevatten veel servers schakelende netvoedingen die zelf een bron van verschilstromen kunnen vormen. Het meten van lekstroom is echter noodzakelijk, aangezien serverruimtes op grond van talrijke elektrische installatievoorschriften eigenlijk voorzien moeten zijn van aardlekschakelaars. Dit is in de praktijk echter niet haalbaar, aangezien datacenters doorgaans over een groot aantal servers beschikken. De gezamenlijke lekstroom kan hierdoor in datacenters te hoog oplopen, waardoor aardlekschakelaars ten onrechte worden geactiveerd en ICT-apparatuur kan uitvallen. In de praktijk wordt daarom zon-

der aardlekschakelaars gewerkt. Dit is alleen toegestaan indien: a) kan worden gegarandeerd dat stopcontacten door elektrotechnische vakmensen of andere in de elektrotechniek opgeleide personen worden bewaakt en niet door leken kunnen worden gebruikt; b) stopcontacten die zijn bedoeld voor algemeen gebruik door leken voortdurend bewaakt worden met meetapparatuur (bijvoorbeeld residual current monitors (RCM’s)) en zowel fouten als beschadigingen gegarandeerd tijdig worden herkend. Dit wordt ook wel permante lekstroombewaking genoemd. Daarnaast moeten alle beschadigingen van met name aangesloten elektrische apparaten, gebruiksmaterialen en productiemiddelen onmiddellijk worden opgelost door een deskundige. Dit vereist echter organisatorische maatregelen.

Lekstroommeting door middel van iPDU's is een geheel nieuwe aanpak voor permante lekstroombewaking. De intelligente PDU’s van Raritan meten permanent de lekstroom en geven deze direct weer op de gebruikersinterface. Datacenterpersoneel heeft hierdoor altijd gedetailleerde cijfers onder handbereik, zonder zelf tijdrovende berekeningen uit te hoeven voeren. Het stroomverbruik van iedere server, iedere opslageenheid en ieder ander ICT-apparaat kan met iPDU’s afzonderlijk worden bewaakt, waardoor beheerders nauwkeurig inzicht krijgen in eventuele lekstromen. De intelligente PDU’s maken het daarnaast mogelijk de redundantie van het datacenter te monitoren, zodat bij uitval van één onderdeel de rest van het datacenter probleemloos blijft functioneren.

Beheerders kunnen lekstroommetingen via iPDU’s beheren via een webbased beheer­ interface. Het is echter niet noodzakelijk deze interface continu nauwlettend in de gaten te houden. Zodra vooraf vastgelegde drempelwaarden worden overschreden, waarschuwt de oplossing automatisch de datacentermanager via e-mail of SNMP. De gemeten gegevens kunnen via SNMP, Modbus of een web-API aan beheer- of

‘IPDU’S BEWAKEN LEKSTROOM PERMANENT EN WAARSCHUWEN DATACENTERSMANAGERS DIRECT ZODRA VASTGELEGDE DREMPELWAARDEN WORDEN OVERSCHREDEN’ bewakingssystemen van iedere leverancier worden doorgegeven. Datacentermanagers en -beheerders zijn dus direct op de hoogte van foutstromen en kunnen de impact hiervan beperken tot de betreffende PDU en aangesloten apparatuur.

De iPDU’s helpen datacentermanagers en -beheerders gedetailleerdere inzichten te verkrijgen in hun datacenter. De drempelwaarden voor lekstroommetingen kunnen hierdoor na verloop van tijd steeds nauwkeuriger worden afgesteld. Beheerders kunnen deze waarden via de webbased beheerinterface op afstand aanpassen. De lekstroommeting beschikt over een testfunctie, die vergeleken kan worden met de testknop van een aardlekschakelaar. Ook deze meting kan op afstand worden geactiveerd.

Datacentersmanagers en -beheerders kunnen met iPDU’s een volledige installatie ongeacht de omvang op afstand volautomatisch testen en analyseren.

samenvatting

Datacentermanagers en -beheerders moeten rekening houden met allerlei normen die zeker stellen dat elektrische installaties veilig zijn. Het meten van lekstroom speelt hierbij een belangrijke rol. iPDU’s bewaken lekstroom permanent en waarschuwen datacentersmanagers direct zodra vastgelegde drempelwaarden worden overschreden. Lekstromen worden hierdoor in een vroegtijdig stadium opgespoord, waardoor de impact van lekstromen wordt beperkt, gevaarlijke situaties worden voorkomen en afwijkingen zo snel mogelijk kunnen worden gecorrigeerd. ■

ralf ploenes country manager, raritan duitsland

dcw februeari | power management

nieuwe aanzet

17

interconnect, internet service provider uit ’s-hertogenbosch, startte sinds kort met een innovatie op datacentergebied. het antwoord op de ultieme garantievraag van klanten biedt interconnect met een continuïteitswaarborging. zelfs wanneer de isp onverhoopt zou omvallen, garandeert interconnect zijn klanten nog toegang tot hun bedrijfsdata.

Rob Stevens van Interconnect:

‘Alles draait om betrouwbaarheid’

dcw februari | visie

Rob Stevens van Interconnect begon samen met zijn broer Jeroen in 1995 met het aanbieden van internetdiensten. Vanwege de afhankelijkheid van het internet is het aanbod van Interconnect meegegroeid met de vraag van de klant. “Alles draait om betrouwbaarheid”, zegt Stevens. “Het is niet meer genoeg om alleen te investeren in redundante apparatuur. Tegenwoordig zijn de meeste ISP’s voorzien van noodstroomaggregaten, 24-uur bemanning en beveiliging, een dubbele uit-

18

voering van de netwerkapparatuur en een 99,9 procent uptime-garantie.”

tweede werkmaatschappij

Sinds 1 januari 2015 biedt Interconnect nu ook een continuïteitsgarantie. Deze garandeert aan klanten dat zij - ook na een eventueel faillissement van de service provider - toegang behouden tot de bedrijfsgegevens die zij hebben vastgelegd op IT-apparatuur die bij Interconnect is geplaatst. “Continuïteit werd altijd door ons geboden, maar dan hebben we het vooral over technische maatregelen. Dit gaat veel verder”, licht Stevens toe. “Als de continuïteit van een werkmaatschappij om wat voor reden dan ook in gevaar mocht komen, worden de diensten die de klanten afnemen toch gecontinueerd. Dit doen wij door een tweede volledig onafhankelijke werkmaatschappij in het leven te roepen die over dezelfde middelen beschikt. Dit gaat op een geoorloofde en transparante manier. Dat wij nu met deze continuïteitsgarantie komen, heeft alles te maken met timing.

Deze stap kan namelijk alleen gezet worden

voordat van een eventueel faillissement sprake is. Daarom moet een dergelijke maatregel genomen worden op het moment dat het financieel goed gaat - zoals bij ons het geval is.”

Deze dienst waarborgt dat de dienstverlening nog zes maanden ongestoord blijft verlopen, zodat klanten een reële tijd hebben om een alternatieve leverancier te zoeken nadat is gebleken dat bij Interconnect geen doorstart meer haalbaar is. Interconnect beschikt over twee datacenters, een in ’s-Hertogenbosch en een Tier 3++ datacenter in Eindhoven.

Samen beschikken deze over ruim 6.800 m2 (fase 2) datacentervloer. De service die Interconnect levert, is van een dusdanig niveau dat de dienstverlening verder gaat dan ‘slechts’ Tier 3. Rob Stevens, “Een ieder die wil weten hoe dit er precies uitziet en hoe het geregeld is, heten wij van harte welkom bij onze datacenter inloopdagen!”

connectiviteit is essentieel

Om te kunnen overleven in de snel veranderende wereld van service providers, kan Interconnect volgens Rob Stevens bovendien

Deze bereikbaarheid wordt onder andere gerealiseerd doordat Interconnect gebruikmaakt van verschillende netwerken. “We gebruiken de diensten van zowel KPN, Eurofi-

ber,Tele2 als Ziggo. Bovendien investeren wij zelf in alle netwerkapparatuur die voor deze connectiviteit nodig is.Wij zijn dus geen verkoopkantoor van welke partij dan ook. Dat maakt ons onafhankelijk. Heb je het over redundantie, dan gaat dat niet alleen over bandbreedte of aantallen megabits. Wij adviseren klanten: neem naast een glasverbinding van de ene aanbieder ook een DSL-verbinding van een andere netwerkleverancier. Wij kunnen dat technisch zodanig aanbieden, zodat die verschillende verbindingen ook echt elkaars fallback vormen, bijvoorbeeld met dezelfde IP-adressen. Het gaat om die ene keer per jaar dat – bijvoorbeeld – een glasverbinding van een leverancier een uur lang niet beschikbaar is.”

vodafone

De dienstverlening van Interconnect wordt onder andere toegepast door telecomaanbie-

‘HET IS NIET MEER GENOEG OM ALLEEN TE INVESTEREN IN REDUNDANTE APPARATUUR’

der Vodafone.Vodafone heeft in Interconnect een partij gevonden die, net als zij, betrouwbaarheid hoog in het vaandel heeft staan.Vodafone Nederland is ruim twee jaar geleden gestart met de zoektocht naar een datacenter dat aansluit op hun lange­termijnstrategie.

De dienstverlening van Vodafone richt zich op gebruikersgemak en continuïteit van netwerkverbindingen. Dit zijn ook uitgangspunten voor colocatie bij Interconnect. De dedicated ruimtes die zijn gebouwd voor het Vodafone SuperSwitch-project zijn gekoppeld aan een volledig redundante, gescheiden en uitbreidbare stroomvoorziening.

Door een aansluiting op twee aparte feeds, met twee transformatoren en met twee generatoren per zaal is 2N-redundantie een feit. ■

van de redactie

dcw februari | visie

terugvallen op een ander belangrijk kenmerk. Hosting betekent dat je een betrouwbaar en goed beveiligd datacenter aanbiedt als een veilige locatie voor de kantoorautomatisering en bijvoorbeeld een ERP-systeem van een partner, maar Stevens voegt daar een belangrijke voorwaarde aan toe. “Je moet er als klant natuurlijk wel bij kunnen. Je hebt niks aan een Tier3++ datacenter waar je een flexibele cloud-omgeving host, zonder een fatsoenlijke breedbandverbinding. Uiteindelijk is je connectiviteit naar het datacenter net zo belangrijk als de beschikbaarheid van het datacenter of van die cloud-applicatie zelf.Als een van de twee niet goed werkt, heb je nog niks. Dat wordt nog wel eens onderschat.”

19

Goed kiezen verbetert exploitatie van datacenter

Racks kunnen efficiënter aan cabinets en racks, die in het verleden werden afgedaan met een regel op de lijst met

infrastructuurartikelen, werd over het algemeen weinig aandacht besteed: men zag het belang of de toegevoegde waarde ervan niet in. ze werden vaak alleen geselecteerd op basis van de kostprijs of gewoon omdat een leverancier ze in een pakket levert, zonder dat er werd gekeken naar de eigenschappen en voordelen ervan. sinds kort zorgen tal van innovaties er echter voor, dat deze metalen producten een groot effect kunnen hebben op de datacenterdichtheid en -koeling.

dcw februari | efficiency

Racks en cabinets, die ooit als handig meubilair werden beschouwd, spelen nu een actieve rol bij het exploiteren van het datacenter. De keuze van het ontwerp bepaalt de langetermijnresultaten van het datacenter op

20

het gebied van flexibiliteit, koeling en energieverbruik. Apparatuur- en poortdichtheid worden grotendeels bepaald door de keuze van de racks en cabinets, samen met de uitgekozen architectuur van de infrastructuur.

Gezien deze belangen is het daarom verstandig om onderbouwde en weloverwogen beslissingen te nemen ten aanzien van deze producten, waarbij het waardevoorstel voor de installatie moet worden gezien als onderdeel van de investering, én waarbij rekening moet worden gehouden met het effect op de toekomstige exploitatie en de doorlopende uitgaven op lange termijn. De instanties die zich bezighouden met industriestandaarden, zoals ISO/IEC, TIA/EIA en BICSI, adviseren allemaal om de bekabelingsinfrastructuur van datacenters van het begin af aan uit te voeren met voldoende capaciteit

voor toekomstige groei. Hierdoor kunnen kabelgoten worden uitgevoerd met de juiste afmetingen en routering, terwijl verplaatsingen, toevoegingen en wijzigingen tot een minimum beperkt blijven. De geïnstalleerde bekabelingsinfrastructuur moet twee of drie generaties van actieve elektronica ondersteunen. Terwijl er betrouwbare lange termijn beslissingen moeten worden genomen, is het datacenterlandschap uiterst dynamisch. De behoefte aan rekenkracht neemt razendsnel toe en er is een onverzadigbare vraag naar opslag, terwijl het vereiste vermogen van enkele kW per cabinet (gemiddeld 5,5 - 6 kW per cabinet) soms stijgt naar 20 kW per cabinet. Ruimte wordt een steeds duurder goed en energiekosten rijzen de pan uit, waardoor ontwerp en innovatie belangrijker worden dan ooit.Wat de uitdaging nog groter maakt:

grotere dichtheid

Een belangrijk aandachtspunt bij het ontwerpen van hardware in een datacenter is de beperking van de stroomvoorziening per rack. De laatste jaren hadden CIO's tot taak het energieverbruik te verlagen.Virtualisatie is eerder regel dan uitzondering geworden en hierdoor zijn wel wat energiebronnen vrijgekomen. Maar voeding vormt voor elk cabinet een onverbiddelijke limiet voor de hoeveelheid apparatuur die erin kan worden ondergebracht. Als de energiebeperkingen per cabinet bekend zijn, weten we

‘EEN BELANGRIJK AANDACHTSPUNT BIJ HET ONTWERPEN VAN HARDWARE IN EEN DATACENTER IS DE BEPERKING VAN DE STROOMVOORZIENING PER RACK’

vervolgens precies hoeveel servers, switches en andere hardware er in een bepaald cabinet kunnen worden geplaatst. De energiecapaciteit van elk rack of cabinet wordt beïnvloed door de keuze van de netwerkarchitectuur of -topologie. Met een any-to-all configuratie met gestructureerde bekabeling binnen distributiegebieden, zoals aangeduid in TIA 942-A en ISO 24764, kunt u apparatuur plaatsen waar dit het beste uitkomt in verband met voeding en koeling. In een ToR-configuratie (Top of Rack) vormen afstandsbeperkingen van point-to-point kabels belemmeringen voor de plaatsing van apparatuur. Als een site is voorbekabeld met een any-to-all ontwerp, kan een server overal binnen de zone worden ingezet en met elke switchpoort worden verbonden via de centrale patchingcros-connect binnen het distributiegebied. Een any-to-all ontwerp vermindert tevens de hoeveelheid vereiste switches en ongebruikte poorten die stroom verbruiken in de omgeving, terwijl ze maximale flexibiliteit in de ruimte bieden.

Standaardcabinets met een breedte van 600 mm bieden onvoldoende ruimte voor voeding en management van patchkabels en jumpers. Het belangrijkste probleem in deze cabinets is het beheer van overtollige bekabeling, die de beperkte ruimte die niet door

dcw februari | efficiency

het extra vermogen in het datacenter zorgt voor een heleboel extra warmte, die vervolgens moet worden afgevoerd, wat weer grote gevolgen heeft voor de koeling.

actieve apparatuur in beslag wordt genomen, anders snel opvult. Door gebruik te maken van bredere cabinets met verticale zero-Upatching en kabelmanagement, zijn overtollige kabels beter onder controle te houden.

In plaats van met horizontale patchpanelen die langere patchkabels vereisen, werkt u met verticaal gemonteerde patchpanelen, zodat de patchpaneelpoorten zich dicht bij de poorten van actieve hardware bevinden en er kortere patchkabels kunnen worden gebruikt. Deze oplossing zorgt er niet alleen voor dat bekabeling zich buiten de luchtuitstroomzones van hardware bevindt, maar bespaart ook ongeveer 40 procent op de kosten van patchkabels. Het benutten van de verticale ruimte tussen gekoppelde cabinets kan een bijdrage leveren aan het oplossen van het ruimtegebrek in het datacenter.

De meest innovatieve cabinets bieden voor elke twee gekoppelde cabinets nog eens 40U aan extra montageruimte in vergelijking met standaard cabinets. Dit komt bijna overeen met de capciteit van drie standaardcabinets op een footprint van twee cabinets. Als kabels uit de volgepropte montageruimte van de hardware worden verplaatst naar highcapacity verticale zero-U-bekabelingszones, ontstaat de ruimte die nodig is om ultrahigh-density datacenterinfrastructuren te implementeren, terwijl het datacenter er nog steeds netjes en geordend uitziet. Als een cabinet beschikt over inspringende hoekpalen, kunnen verticale zero-U-patching en kabelmanagementkanalen twee aangrenzende cabinets ondersteunen.Vaak is het ook mogelijk om in de verticale ruimte actieve elektronica te monteren, die ook weer de twee aangrenzende cabinets kan bedienen.

Hoewel kabelmanagement niet het meest inspirerende onderwerp is, kan het een grote invloed hebben op de bruikbare dichtheid van een cabinet of rack. De nieuwste ontwerpen hebben kabelrouteringsmogelijkheden die elke datacenterconfiguratie ondersteunen. Hierdoor bieden ze de flexibiliteit om een infrastructuur te ontwerpen die aan de behoeften voldoet en waarbij u niet wordt gehinderd door de ruimtebe-

21

perkingen van traditionele cabinets. Cabinets met zero-U-kabelmanagement tussen gekoppelde cabinets en aan het einde van de rij, in combinatie met een ontwerp met inspringende hoekpalen bieden voorzieningen voor optimaal kabelmanagement. Denk hierbij aan speciale verticale en horizontale kabelgoten, kabeltoegangspunten en kabelmanagementgeleiders. Medewerkers die het datacenter beheren hebben belang bij langetermijnoplossingen voor het beheer van de infrastructuur. Verplaatsingen, toevoegingen en wijzigingen kunnen bij cabinets met speciale bekabelingsvoorzieningen sneller en gemakkelijker worden uitgevoerd, zonder dat de actieve hardware hiervan hinder ondervindt. Bij de nieuwste cabinetontwerpen wordt ook rekening gehouden met toegankelijkheid. Ze hebben opties voor dubbele scharnieren en gesplitste deuren die voor onbelemmerde toegang zorgen ten behoeve van onderhoud en beheer.

dcw februari | efficiency

luchtstroommanagement

22

Nauw gekoppeld aan de stroomvoorziening is de behoefte aan koeling. We moeten inzicht hebben in de benodigde koeling van de ruimte en de cabinets en begrijpen hoe luchtstromen van invloed zijn op de algehele koeling van de ruimte. Het is van belang om cabinets te kiezen die zijn ontworpen om de luchtstroming te reguleren en zo het warmtemanagement en de efficiency te optimaliseren, zonder concessies te doen aan apparatuur- en bekabelingsdichtheid. Dankzij zero-U-patching worden datacenterkabels verbannen uit de horizontale ruimten waar hardware is geplaatst en blijven ze uit de buurt van ventilatoren die de apparatuur koelen. Dit verbetert de algehele luchtstromings- en koelingsefficiency.

High-flow voor- en achterdeuren bevorderen een efficiënte luchtstroming waardoor een goede circulatie tussen warme en koude gangen wordt gegarandeerd. Gerichte koeling met warmtewisselaars bij de achterdeur kan een zeer efficiënte aanpak zijn voor gedeelten met een hogere dichtheid.

Warmtewisselaars bij de achterdeur kunnen de investeringskosten verminderen doordat koeling alleen wordt toegevoegd wanneer en waar de high-density warmtelast dit

vereist. Koeldeuren en andere vormen van 'close-coupled' of lokale koeling kunnen de investerings- en exploitatiekosten van het datacenter verlagen door koeling dichter bij de hogere warmtelasten te brengen.

De beste datacentercabinets hebben accessoires zoals brush guards, blindpanelen en doorvoertules om de luchtstroom en temperatuur beter te reguleren.Verticale uitlaatkanalen ('schoorstenen') kunnen de warme lucht van de actieve hardware passief naar de retourluchtruimte leiden, waardoor de efficiency van de klimaatregeling wordt verhoogd. Deze uitlaatkanalen kunnen worden aangepast aan verschillende plafondhoogten.

Hierdoor wordt voorkomen dat warme lucht in de datacenterruimte komt. Tevens wordt de luchtstroom naar de CRAC-units geregeld, zodat de delta T (verschil tussen inlaat- en uitlaattemperaturen) wordt verhoogd voor optimale efficiency.

Een andere mogelijkheid om de warmte-efficiency te verbeteren is 'cold aisle containment'. Met dit systeem wordt koude lucht in koude gangen geïsoleerd en wordt lekkage en vermenging van lucht aan het einde van rijen voorkomen. Door de toevoer van koude lucht te beheersen en te isoleren, kan perimeterkoeling dankzij dit systeem efficiënter opereren, waardoor de energiekosten worden verlaagd en lagere PUE-cijfers (Power Usage Effectiveness) worden ondersteund. Dit is een goedkope methode om de

koelcapaciteit tot maximaal 13 kW per cabinet te vergroten, zonder dat er extra koelapparatuur nodig is.

functionaliteit voor de toekomst

De functionaliteit van de huidige racks en cabinets is van wezenlijk belang voor de dichtheid, flexibiliteit en efficiency van het datacenter. Cabinets en accessoires spelen, naast behuizingshardware, een actieve rol in datacenterkoeling en de bijbehorende energiebehoefte. Door rekening te houden met de laatste innovaties op het gebied van kastontwerp is het mogelijk om de exploitatiekosten te verlagen en een beter rendement op investering te behalen. Of het nu gaat om een nieuw gebouwde, een uitgebreide of een bestaande locatie, er zijn mogelijkheden die kunnen worden benut. Denk hierbij aan zoiets simpels als het blinderen van ongebruikte rackruimte of aan zero-U-patching en kabelmanagement, waardoor de dichtheid kan worden vergroot en de flexibiliteit en warmte-efficiency kunnen worden verbeterd. ■

carrie higbie global director of data center solutions and services siemon

NIEUWSGIERIG NAAR DE LAATSTE DIGITALE INNOVATIES VOOR DE ZORG?

t n e m e n n o b a ) s ti ra (g n e e u n n a Neem d l .n rg zo le a it ig D n a v e n zi a g a m t e h p o De zorgsector ontwikkelt zich in razend tempo. Nieuwe digitale werkprocessen, nieuwe applicaties, het gebruik van de cloud, de opkomst van mobiele apparaten, Big Data, privacy-issues, de almaar voortgaande integratie van informatie - het is maar een greep uit de vele digitale ontwikkelingen waar zorgprofessionals, bestuurders en innovaties dagelijks mee te maken hebben. Hoe houdt u overzicht? En hoe krijgt u inzicht in de gevolgen voor uw organisatie?

Het internetplatform Digitalezorg.nl helpt al jaren om bij te blijven rond alle relevante ontwikkelingen. Om de zorgsector hierbij nog beter te kunnen helpen, hebben de stichting Digitalezorg.nl en uitgeverij FenceWorks het Digitalezorg.nl Magazine gelanceerd. Hierin vindt u visies, achtergronden, productbesprekingen, columns, interviews en nog veel meer.

Magazine

eHealth-monitor 2014:

Nederland scoort goed

Nieuwe jeugdhulp vraagt om innovatieve oplossingen en actie

Magazine over innovatie en ICT in de zorg

Proefproject levert snel uitslagen en gevalideerde data

Flexibele capaciteit voor Erasmus MC Jaargang 1 • Nr. 3 • www.digitalezorg.nl

Interesse in een gratis abonnement? Ga naar www.digitalezorg.nl/digitale/magazine/

CO2-uitstoot van datacenters zoveel mogelijk beperken

Op naar een vergroening van het dataverkeer de explosieve groei van het dataverkeer in nederland en de verwachting dat het gegevensverkeer de komende jaren alleen nog maar verder zal toenemen maakt het noodzakelijk om de co2 -uitstoot van de datacenters in ons land zoveel mogelijk te beperken.

Veel datacenters gebruiken inmiddels al duurzame energie, maar lang niet elke vorm van groene stroom heeft eenzelfde effect op het verlagen van de co2 -uitstoot. een impressie van de

dcw februari | groene stroom

stand van zaken.

24

Het energieverbruik van de Nederlandse datacenters zal in 2017 naar verwachting circa 60 procent hoger liggen dan in 2014. Dit blijkt uit een onlangs gepubliceerd rapport van het in Delft gevestigde onderzoeksbureau CE naar het toekomstig energiegebruik van Nederlandse commerciële datacenters tussen 2014 en 2017. In 2014 lag het totale energieverbruik van deze sector op 1,62 TWh. Ook het vloeroppervlak zal groeien van een huidig totaal oppervlak van 374.000 vierkante meter naar ongeveer 770.000 vierkante meter in het jaar 2017. “Dit onderzoek heeft het onderzoeksbureau CE Delft eerder in 2012 gedaan, de daarin gemaakte voorspelling over 2014 is aardig uitgekomen”, aldus Marieke Kragten, Advisor Public and Private Sector van ontwikkelingsorganisatie Hivos in Den Haag.

“De onderzoekers hebben in het nieuwe onderzoek onder meer rekening gehouden met de efficiëntere werking van de huidige datacenters.

De belangrijkste conclusie is dat ondanks de verbeterde efficiency de vraag naar elektriciteit toch aanzienlijk zal stijgen.” Kragten vertelde dit tijdens een bijeenkomst over ‘groene stroom en datacenters’, dat op 15 januari door Hivos en Green IT Amsterdam was georganiseerd bij het Koninklijk Instituut voor Ingenieurs (KIVI) in Den Haag.Verschillende

datacenters zijn in dit verband op de goede weg, zo blijkt uit een door Hivos gepubliceerd onderzoek. Een daarvan is Alticom Datacenters, het in Meppel gevestigde bedrijf dat in Nederland 24 datacenters in handen heeft.

Volgens Robin Verlangen, directeur Marketing & Sales, neemt Alticom al sinds het tweede jaar na de oprichting in 2007 groene stroom af, vanaf januari 2014 is het bedrijf volledig overgeschakeld op windenergie. “De constante opgave is het stroomverbruik van de datacenters zo laag mogelijk te houden”, aldus Verlangen. “Een feit is dat het energieverbruik van de koeling ruim veertig procent van het totale energieverbruik uitmaakt.”

Volgens Verlangen is energiebesparen in dit verband een noodzaak, het gebruik van directe vrije luchtkoeling voor het koelen van de servers is hierbij het meest aantrekkelijke. Bij deze techniek stroomt van buiten aangevoerde koude lucht langs de servers om de warmte af te voeren.

Koeling van deze opgewarmde lucht is vervolgens niet noodzakelijk, de koellucht kan direct naar buiten. Dankzij deze directe vrije luchtkoeling weet Alticom Datacenters het jaarlijkse energieverbruik met 50 procent omlaag te schroeven. “Dit komt overeen met een standaard PUE van 1,2”, aldus Verlangen.“Bij mechanische koeling ligt de PUE tussen 1,6 en

garanties van oorsprong

Maar het is ook mogelijk om de vrijkomende koelingswarmte op een andere wijze te benutten, zo blijkt uit de praktijk van het in Hengelo gevestigde Previder. Bijvoorbeeld door de temperatuur met behulp van een warmtepomp nog wat verder te verhogen en dan de warmte opnieuw te gebruiken.“Hierdoor gaan de energiekosten omlaag, doordat er minder mechanische koeling nodig is”, vertelde Herm Reimerink, Senior Sales Executive van Previder. “De warmte uit de datacenters dient vervolgens voor de verwarming van de naastgelegen kantoortoren van de Odin groep.” De twee datacenters van Previder draaien niet alleen volledig op duurzame stroom, een van de twee datacenters, de PDC 1, is zelfs het eerste datacenter ter wereld dat het BREEAM Excellent certificaat heeft verworven. Dit certificaat van de internationale Building Research Establishment’s Environmental Assessment Method (BREEAM) beoordelingsmethode is behaald door onder meer het gebruik van duurzame bouwmaterialen en de inzet van de genoemde warmtepomp voor hergebruik van de warmte. De door Previder gebruikte groene stroom is voor 20 procent afkomstig van windmolenparken, de rest komt via zogeheten Garanties van Oorsprong (GvO’s) uit Noorwegen.

Uit het eerste onderzoek van Hivos naar het ingekochte energieproduct bleek dat veel datacenters gebruikmaken van GVO’s.Vattenfall/Nuon is bijvoorbeeld één van de leveranciers die dit instrument gebruiken om groene stroom te leveren. Er vindt hierbij geen export van de groene stroom vanuit Noorwegen naar ons land plaats, het is een pure administratieve handel, waarbij overigens de kans bestaat dat door het gebruik van GVO’s Noorwegen weinig groene stroom voor eigen gebruik zou kunnen overhouden. Of deze praktijk dan ook bijdraagt aan het terug-

dringen van de mondiale CO2-uitstoot is de vraag. “Het is erg gemakkelijk om in ons land de elektriciteit te vergroenen met behulp van GvO’s”, aldus de eerder genoemde Marieke Kragten van Hivos. “Er is kritiek op het gebruik van waterkracht uit Noorwegen, omdat er geen verduurzaming van de elektriciteitssector in ons land plaatsvindt.Wij delen deze kritiek, maar deze handel is nu eenmaal legaal.” Als je de groeiende uitstoot van CO2 door de datacenters wilt terugdringen, zou het volgens Kragten de voorkeur verdienen om over te stappen op het gebruik van in Nederland opgewekte duurzame energie, in de vorm van zonne-energie of windenergie.

Een van de energieleveranciers die dit in de praktijk brengt, is Raedthuys met haar product Pure Energie. Het bedrijf levert zowel groen gas als groene elektriciteit. Wat betreft de elektriciteit uit zonne-energie verwacht het bedrijf het betreffende vermogen te laten toenemen van de huidige 0,5 MW van dit jaar naar 5,5 MW in 2015 tot 36,5 MW in 2019.

Het vermogen van windenergie zou volgens Pure Energie moeten groeien van 58 MW in 2014, via 71 MW in 2015 naar uiteindelijk 149 MW in 2019. “Vorig jaar heeft Datacenter Groningen gekozen voor de door ons geleverde duurzame elektriciteit”, vertelt Paul Hoogstraten, accountmanager van Pure Energie. “Wij leveren nooit meer elektriciteit dan we zelf opwekken, we kopen ook nooit stroom in. Dit betekent dat de groenheid van onze stroom ook aantoonbaar gewaarborgd is.”

Of de datacenters de afgelopen periode erin geslaagd zijn om de uitstoot van broeikasgassen verder terug te dringen, zal binnenkort blijken. Want Hivos is inmiddels met een nieuw onderzoek onder de datacenters gestart naar het soort stroomgebruik. In maart zal duidelijk zijn of de sector in milieukundig opzicht recent vooruitgang heeft geboekt. ■

rijkert knoppers freelance journalist

dcw februari | groene stroom

2. Het is mogelijk om met directe vrije luchtkoeling PUE waardes tot 1,07 te halen.” Het gehanteerde begrip PUE verwijst hierbij naar Power Usage Effectiveness, een waarde die aangeeft hoe efficiënt een datacenter met elektriciteit omgaat.

25

Grote medische speler kiest voor gestructureerde bekabeling van TE Connectivity

‘Uptime is voor deze klant meer dan cruciaal’ het is een bekend gegeven dat bedrijven steeds afhankelijker worden van it. bij sommige bedrijven geldt echter de overtreffende trap, zoals bij een wereldwijde leverancier van medische technologie. als hier de it niet beschikbaar is, kunnen mensenlevens gevaar lopen. “uptime is voor deze klant cruciaal”, aldus mark caris, project manager bij te connectivity. “deze klant neemt in zijn datacenters dan ook alleen maar genoegen met het beste wat er op de markt is.” voor de backbonebekabeling is dat mpoptimate, het gestructureerde glasvezel

dcw februari | praktijk

bekabelingssysteem van te connectivity.

26

De afgelopen jaren is er bij de klant waar Caris aan refereert een verschuiving geweest richting ‘ziektemanagement’ gericht op de langetermijnbehandeling van chronische aandoeningen. Patiënten kunnen medische gegevens zoals hartslag en bloeddruk op veilige wijze via het internet verzenden, zodat hun arts deze gegevens kan inzien.

De arts is al helemaal op de hoogte op het moment dat een patiënt het ziekenhuis binnenloopt.

Door onder andere de verschuiving richting ziektemanagement is de rol van IT binnen het bedrijf veranderd. “Deze leverancier van medische oplossingen ‘draait op IT’”, constateert Caris. “In zekere zin is het niet een normaal bedrijf.Voor een ‘normaal’ bedrijf is het op zijn zachtst gezegd al ‘vervelend’ als de IT niet beschikbaar is, maar in dit voorbeeld zijn er mensenlevens in gevaar als de dokter geen support heeft van IT. De impact van een downtime is enorm.Vanuit dit perspectief wordt er gekeken naar IT. Alles wordt gedaan met uptime in het achterhoofd.”

Een blik op de twee crossconnect-racks in het Eurofiber-datacenter in Groenekan.

zes redundante datacenters

structuur

De zoektocht naar de beste producten leidde onder andere naar diverse typen Nexus-switches van Cisco en naar de storage-oplossingen van EMC.Voor bekabeling is TE Connectivity de standaard. De backbones binnen de datacenters zijn dan ook volledig gebaseerd op MPOptimate, het bekabelingssyteem van TE Connectivity dat voor een gestructureerde glasvezelinfrastructuur gebruikmaakt van ‘preterminated’ MPO-connectors. In tegenstelling tot veel andere systemen op de markt garandeert MPOptimate een lage maximale demping en een hoge minimale ‘return loss’ voor crossconnects tot maar liefst 100 Gbps.

Het gestructureerde karakter was voor de leverancier van medische oplossingen een belangrijke reden om voor MPOptimate te kiezen, zo begrijpen we van hen. “Het is heel makkelijk om van bekabeling een puinhoop te maken. Dan krijg je een grote kluwen blauwe kabels waar niemand meer aan durft te komen.Vanaf het begin af aan is dan ook het doel geweest om de bekabeling te structureren.”

centrale crossconnects

De directe aanleiding om de oude koperbekabeling grotendeels te vervangen door een gestructureerd glasvezelsysteem, was de ingebruikname van enkele Cisco Nexus-switches. Deze switches zorgen ervoor dat de patching binnen de racks plaatsvindt waardoor er geen

Mark Caris, Project Manager bij TE Connectivity.

‘ALLES WORDT GEDAAN MET UPTIME IN HET ACHTERHOOFD’ noodzaak meer was voor een backbone gebaseerd op koper. “Honderd procent glasvezel zal het nooit worden”, stelt Caris, “want er blijven applicaties in gebruik – bijvoorbeeld voor beheer – die een directe verbinding via koper nodig hebben. Maar de backbone zal wel voor zo’n tachtig procent bestaan uit glasvezelverbindingen.”

Echter ook voor koper is er een backbone aangelegd in de datacenters. Hiervoor is het TE Connectivity Sigmalink-systeem gebruikt uit hetzelfde Universal Connectivity Programma waar ook het gebruikte MPOptimate-systeem onder valt.

Het eerste project dat het bedrijf samen met TE Connectivity heeft uitgevoerd, was het geschikt maken van de bekabeling voor de nieuwe Nexus-switches. Het tweede grote project was het vernieuwen van de bekabeling in een van de ‘datacenterhubs’. Qua architectuur werd hier gekozen voor een redundante ‘ster’, waarbij alle racks zijn aangesloten op een crossconnect-rack. Dit ontwerp werd in het datacenter in Groenekan nog verder verfijnd door gebruik te maken van het Netpodium-frame van TE Connectivity. De twee Netpodium-frames waarin alle verbindingen worden gemaakt, zijn buiten de kastenrijen geplaatst.“Het Netpodiumframe biedt de beste kabelroutering”, stelt Caris. “In een standaard rack heb je bij lange na niet de mogelijkheid zoveel crossconnects te maken met zowel koper als glasvezel zonder een wirwar van patchkabels te creëren.”

agility

“Je hebt een goed fundament voor je netwerk nodig, met een goede architectuur en producten die dat ondersteunen”, aldus Caris. “Aan het ontwerp met ‘crossconnects’ waar deze toonaangevende leverancier voor heeft gekozen, kunnen veel bedrijven een voorbeeld nemen. Het zorgt voor een betere performance van het netwerk en voor een lagere latency.”

“Nog belangrijker is de ‘agility’”, besluit Caris. “Het is niet meer nodig om een device in een specifiek rack te stoppen omdat de rest van de applicatie daar draait. Wijzigingen en toekomstige upgrades naar bijvoorbeeld 40 of 100 Gbps zijn bovendien heel eenvoudig door te voeren, zonder de operatie van het datacenter te onderbreken. Bij toekomstige aanpassingen en uitbreidingen kan elk device ongeacht de fysieke plaats binnen het datacenter direct aan de juiste poort worden gekoppeld. Dat is heel belangrijk. De datacenters mogen niet down gaan. Nooit.”■

ferry waterkamp freelance journalist

dcw februari | praktijk

Omwille van de uptime zijn bijvoorbeeld IP-telefonie en de ‘VMware-farm’ met alle bedrijfskritische applicaties ondergebracht in zes volledig redundant uitgevoerde datacenterruimtes. De ruimtes bevinden zich op drie locaties verspreid over de wereld. In Nederland wordt gebruikgemaakt van het Eurofiber-datacenter in Groenekan en het Cofely-datacenter in Maastricht. De Nederlandse datacenters zijn met behulp van dark fiber met elkaar verbonden zodat ze bijvoorbeeld ‘active-active’, ‘active-passive’ of ‘active-stand-by’ kunnen opereren. Op zowel de bedrijfskritische als minder kritische applicaties wordt synchronous replication toegepast.

Vanuit het perspectief dat uptime cruciaal is, neemt de leverancier van medische oplossingen in de datacenters alleen maar genoegen met de beste producten. Caris: “Er is geen tijd om te troubleshooten of om uit te zoeken hoe iets werkt. IT moet gewoon werken. Daarbij kiezen ze voor producten van leveranciers die wereldwijd kunnen leveren, zodat de datacenters wereldwijd op dezelfde manier kunnen worden ingericht en de technische teams overal hetzelfde kunnen verwachten en niet voor verrassingen komen te staan.”

27

Whitepaper van IDC en Rittal:

Datacenters worden steeds meer een concurrentiefactor in opdracht van rittal, aanbieder van it-infrastructuursystemen, toont het internationale marktonderzoeksbureau idc in een actueel whitepaper welke invloed datacenters hebben op het economische succes van het midden- en kleinbedrijf. uit de resultaten blijkt dat de it-infrastructuur en in het bijzonder het eigen datacenter van ondernemingen onmisbaar is om de concurrentiekracht op termijn te waarborgen en te versterken.

dcw februari | markt

Het whitepaper laat ook zien dat ondernemingen nieuwe technologieën zoals Cloud, Big Data en Mobile Computing willen gebruiken om groeigebieden te ontsluiten. De resultaten zijn gebaseerd op een onderzoek van IDC onder 500 managers en IT-verantwoordelijken in ondernemingen uit Duitsland, Groot-Brittannië, Zweden, Nederland en Italië. De belangrijkste resultaten:

28

• Directe relatie tussen IT-investeringen en omzetgroei Wanneer een onderneming vorig jaar economisch succesvol was, had dit direct gevolgen voor het IT-budget. 98% van de ondernemingen met stijgende omzetten gaf aan hun investeringen in de IT te verhogen of op hetzelfde niveau te houden. Uit het onderzoek bleek bovendien dat economisch succesvolle ondernemingen gemiddeld 20% meer in hun IT investeren dan ondernemingen met gelijkblijvende omzetten.

• Eigen datacenters zijn de sleutel tot succes 93% van de ondervraagde IT-managers vond een eigen datacenter belangrijk of zeer belangrijk. Van de onderzochte ondernemingen die vorig jaar een omzetgroei lieten zien, exploiteert 97% hun eigen datacenter.

• Energie-efficiëntie kan kosten verlagen Achterstand hebben de ondernemingen vooral op het gebied van energie-efficiëntie: 57% van de respondenten meldt PUEwaarden (Power Usage Effectiveness) van meer dan 2,0. Voor elke kilowattuur stroom die door IT-apparatuur wordt verbruikt, is ook ruim 1 kWh nodig voor de koeling en overige gebouwen- en installatietechniek.

De PUE-waarde plaatst de in het datacenter verbruikte energie in een verhouding ten opzichte van het energieverbruik van de computers. Hoe dichter de PUE-waarde bij het cijfer 1 komt, des te efficiënter het

datacenter werkt. In de industrie wordt een PUE-waarde van 1,4 als uitstekend beschouwd, terwijl grote IT-dienstverleners met geoptimaliseerde installaties ook waarden van 1,2 of minder behalen.

• Het datacenter is te koud De ondervraagde IT-managers lieten weten dat hun datacenter een gemiddelde temperatuur van 15,5 graden Celsius had. Volgens IDC kan hier enorm veel worden bespaard.

In plaats van complete ruimtes te koelen, is het duidelijk efficiënter om met directe koeling in het rack of in afzonderlijke gangen te werken. Hierdoor kan de temperatuur in de ruimte hoger zijn waardoor de kosten voor het koelen dalen.

• Meer beveiliging tegen uitval nodig Bestaande redundantieconcepten zijn vaak verouderd en niet betrouwbaar genoeg om de hoge inzetbaarheid te garanderen die klanten in de hedendaagse markt met

Het concept voor een modulair datacenter ondersteunt de vraag van ondernemingen naar meer flexibiliteit en schaalbaarheid.

Met het gestandaardiseerde datacenter RiMatrix S biedt Rittal een datacenter dat binnen zes weken kan worden geleverd.

• Investeringsachterstand in het datacenter De deelnemers aan het onderzoek gaven aan dat hun datacenter gemiddeld 6,9 jaar oud was. Deze leeftijd maakt het gebruik van moderne IT-componenten moeilijker, omdat deze een hogere energiedichtheid hebben en maximaal inzetbaar moeten zijn.

Ook de energie-efficiëntie van de IT-componenten en de koelconcepten voor racks en serverruimtes zijn de laatste jaren aanzienlijk verder ontwikkeld. Dit maakt modernisatie noodzakelijk.

• Nieuwe technologieën veranderen de IT-strategie De IT moet continu verder worden ontwikkeld om ervoor te zorgen dat het eigen datacenter ook in de toekomst aan eisen zoals bijvoorbeeld meer flexibiliteit en kostenefficiëntie kan voldoen. 60% van de ondernemingen zouden de nieuwe markteisen graag met mogelijkheden uit de Public of Hybrid

Cloud realiseren, maar schrikken van de risico’s. Dit plaatst on-premise datacenters op de voorgrond, die door de onderneming zelf worden geëxploiteerd en bijvoorbeeld Private Cloud-oplossingen bieden. Meer dan 75% van de IT-managers verwacht een andere IT-strategie - of door Mobile Computing of door Big Data.

“Het onderzoek toont aan dat de IT een belangrijke rol speelt bij het behalen van de doelstellingen van de onderneming.Veel ondernemingen zijn ook bereid te investeren in technologieën zoals Cloud, Big Data of Mobile Computing. Het eigen datacenter is daarbij de sleutel tot succes, omdat aspecten als veiligheid en beschikbaarheid een hoge prioriteit hebben”, aldus Dirk Miller, Executive Vice President Marketing bij Rittal.

“IT-infrastructuren moeten worden vernieuwd om in de markt bij te blijven. De vraag is of er gemoderniseerd of nieuw gebouwd moet worden”, zegt Bernd Hanstein, afdelingshoofd Productmanagement IT bij Rittal. “Ook in efficiënte en adaptieve koelconcepten zien wij grote mogelijkheden.

Want daarmee kunnen IT-managers voordelen behalen door het flexibiliseren van hun aanbod en de daarmee gepaard gaande kostenverlaging volledig benutten.”

modulair datacenter verhoogt de flexibiliteit

Het concept voor een modulair datacenter

ondersteunt de vraag van ondernemingen naar meer flexibiliteit en schaalbaarheid. Dit resulteert in kortere productietijden en de inbedrijfstelling van nieuwe systemen of de implementatie van nieuwe regelingen zijn snel mogelijk. Hoewel deze concepten nog relatief nieuw op de markt zijn, neemt de bekendheid steeds meer toe. Volgens IDC liet dit marktsegment de afgelopen jaren een sterke groei van dubbele cijfers zien. De investeringen in de EMEA-zone beliepen tot in de honderden miljoenen.

“Modulaire datacenters zijn een nuttig aanbod om moderne zakelijke uitdagingen het hoofd te bieden. De vooraf geconfigureerde modulen of containers zijn voordeliger dan een standaard datacenter en kunnen binnen enkele weken worden geïnstalleerd”, aldus Chris Ingle,Vice President van IDC.■

Meer informatie over het onderzoek: dcw februari | markt

sterke concurrentie verwachten. 24% van de ondervraagde IT-beheerders noemde infrastructuren als het belangrijkste aspect dat moet worden gemoderniseerd. In totaal schatte slechts 46% van de IT-deskundigen de toekomstzekerheid van hun eigen IT als zeer hoog in. Toch was de meerderheid (79%) van de IT-beslissers van mening dat geen van de gevraagde uitdagingen onoplosbaar was.

29

Raf Bruggeman over installaties en veiligheid

Optimalisatie TCO in UPS batterij back-up een statische noodstroominstallatie (ups) met accu’s blijft een populair en bewezen concept om de werking van uw datacenter te garanderen in geval van stroomuitval. de goede en betrouwbare werking alsook de kosten hangen daarbij in belangrijk mate af van de juiste keuze van de accu-technologie.

dcw februari | it room infra

Tijdens het IT Room Infra 2014-event eind vorig jaar konden de bezoekers hun stem uitbrengen: welke lezing beviel hen het best? In deze editie van DatacenterWorks publiceren we drie artikelen die gebaseerd zijn op de drie presentaties die de meeste stemmen kregen.

30

Vaak is er beperkt informatie terug te vinden over de diverse accu-technologieën en hoe u nu precies de juiste technologie voor uw noden kan definiëren. Een ‘state-of-the-art’ UPS lijkt een vanzelfsprekendheid maar wist u dat zonder een ‘state-of-the-art’ accu de betrouwbaarheid van uw noodstroominstallatie zienderogen daalt, terwijl uw Total Cost of Ownership omgekeerd evenredig stijgt?

In dit artikel proberen we u, als lezer, een beter inzicht te geven waar u zoal op kan letten en vragen aan uw toeleverancier van UPS en/of accu’s.

levensduur

Stationaire (noodstroom) accu’s worden ontworpen voor een bepaalde levensduur. Die levensduur kan volgens diverse methoden worden gedefinieerd. Om het eenvoudig te stellen: een 10-jarige accu zal niet noodzakelijk 10 jaar de volledig vooropgestelde autonomie leveren tenzij u dat, als gebruiker, duidelijk definieert. Waar temperatuur de

levensduur van bepaalde accu’s aanmerkelijk kan beïnvloeden bestaan er daarnaast ook types die, mits een correcte fabrikant dimensionering, toelaten de omgevingstemperatuur te verhogen en zodoende een bijkomende besparing op koelingskosten of zelfs ‘free cooling’ te realiseren. Verder dragen correcte inspectie van de accu’s aan de hand van de fabrikantvoorschriften in belangrijke mate bij tot de betrouwbaarheid en het beheersen van de TCO. Het zesmaandelijks controleren en evalueren van een aantal kritische parameters van uw accu’s kan aanzienlijk bijdragen tot de bescherming van uw (accu-) investering, zonder dat u een (relatief duur) batterijmonitoring systeem hoeft te plaatsen.

eurobat-classificaties

(Verwachte) levensduur van een accu is één van de zaken die u als gebruiker best goed specifieert. Daarvoor verwijst u, voor wat betreft onderhoudsarme AGM en GEL accu’s, het beste naar relevante classificaties zoals die door Eurobat (Vereniging van Start – en Industriële batterij-fabrikanten) worden erkend. De Eurobat-classificaties vermelden duidelijk de levensduurcategorieën volgens welke een accu kan worden geclassificeerd.

Tevens betekent een verwijzing naar een Eurobat-categorie steeds dat de accu op het einde van de vooropgestelde levensduur nog

80% restcapaciteit dient te bezitten. Indien u een accu met 10 jaar levensduur wenst kunt u deze eenvoudig specificeren als een accu volgens Eurobat classificatie ‘10/12 Years Long Life’ en vermelden dat de accu de volle autonomie moet kunnen leveren op het einde van de levensduur. Accu-fabrikanten dienen dan de accu-configuratie te berekenen met een bijkomende, door Eurobat vastgelegde parameter. De autonomie berekeningsnota voor uw project dient u, als gebruiker, daarom te ontvangen via de UPSof accu-fabrikant.Voor de hoogste betrouwbaarheid gedurende 10 jaar verwijzen echter meer en meer professionele gebruikers naar de hoogste Eurobat-categorie ‘> 12 Years Very Long Life’. De fabrieks-attesten met betrekking tot levensduur volgens Eurobat en een berekeningsnota die u vertelt hoe de accu-configuratie werd berekend, worden via uw toeleverancier, op aanvraag verstrekt door de oorspronkelijke accu-fabrikant.

tco

Zonder een duidelijke verwijzing naar één van de relevante levensduur categorieën zou u (of uw klant) mogelijk een accu krijgen die weliswaar 10 jaar werkt maar, om het scherp te stellen, mogelijk slechts 20 procent restcapaciteit heeft na 10 jaar – iets wat waarschijnlijk al na enkele jaren zal leiden tot een

vooraan) kiezen. Plaatsbesparing, een makkelijke toegankelijkheid tot de accuklemmen (inspectie) en de mogelijkheid tot snelle uitwisseling van een paar blokken zorgen daar voor bijkomende voordelen.

waarom een statische ups met accu?

Een vraag die wel eens vaker wordt gesteld door de (her)intrede van een aantal noodstroom alternatieven. De statische UPS met (correct gedefinieerde) accu heeft zich langdurig en betrouwbaar bewezen als een volledig ontwikkelde technologie met volwassen spelers. De aanschafprijs en onder­ houds­kosten voor een noodstroom­systeem met accu’s is in de meeste gevallen lager (en transparanter) dan zijn alternatieven.De bekende accu wordt op het einde van de levensduur geheel gerecycled volgens de lokale en EU regelgeving en is daarom een milieuvriendelijke en verantwoorde noodstroom oplossing. Het ontbreken van mechanisch draaiende componenten brengt geen bijkomende slijtage met zich mee. De

accu blijft daarnaast één van de goedkopere energie-opslagsystemen. Zoals is te lezen is de ene accu de andere niet, het duidelijk specificeren van de gewenste levensduur is fundamenteel en er bestaan nogal wat verschillen inzake accu-technologie.

Dit biedt u goede mogelijkheden om uw bestaande en toekomstig batterij-park te optimaliseren, zowel technisch als voor wat betreft de TCO. Gerenommeerde accu-fabrikanten hebben doorgaans een eigen filiaal van waaruit zij u, zowel in de ontwerpfase van uw project als tijdens en na de realisatie, graag zullen ondersteunen. ■

raf bruggeman gnb industrial power

dcw februari | it room infra

vroegtijdige vervanging van de accu’s, onvoorziene kosten en ontevreden gebruikers.

Het volledig overzicht van de bestaande Eurobat-categorieën en andere relevante informatie vindt u op de website van Eurobat (http://www.eurobat.org/).

Een ander TCO-aspect waarop mogelijk kan worden bespaard zijn de kosten om de accu’s opgeladen te houden (onderhouds-lading) of te herladen in geval van stroomuitval. Bepaalde accu-technologieën (bijvoorbeeld GEL) vragen een aanmerkelijk kleinere (her) laadstroom dan andere. De totale (her)laadkosten voor accu’s, gezien over de totale levensduur, zijn weliswaar relatief klein, maar veel kleine besparingen... Daarnaast is het zo dat, met het oog op mogelijk toekomstige verhoogde integratie van duurzame energie en lokale energieopslag, de herlaad-efficiëntie van accu’s nog belangrijker wordt. Naast de klassieke ‘top-terminal’ aansluitingen (accu’s met klemmen bovenop de accu) zien we ook vaker dat datacenter-gebruikers, voor grotere accu-installaties, steeds vaker voor “Front Terminal” klemmen (aansluiting

31

Jan Harms over schaalbare en modulaire datacenters

Principes van ODC Bekabeling is vaak het ondergeschoven kindje, iets waar je je niet druk over hoeft te maken.

Maar het is wel de ruggengraat van je datacenter. Je hebt dan een modulair kabelsysteem nodig dat flexibel is aan te passen, de installatie-activiteiten in een datacenter reduceert en daardoor ook de kans op verstoringen minimaliseert.

dcw februari | it room infra

Tijdens het IT Room Infra 2014-event eind vorig jaar konden de bezoekers hun stem uitbrengen: welke lezing beviel hen het best? In deze editie van DatacenterWorks publiceren we drie artikelen die gebaseerd zijn op de drie presentaties die de meeste stemmen kregen.

32

Met het Programma Consolidatie Datacenters wil de Rijksoverheid de 66 datacenters die het bij de start van het programma nog bezat, onderbrengen op vier grote locaties. In september 2013 gingen de deuren open van het tweede nieuwe ‘Overheidsdatacenter’: ODC Noord in Groningen. Onder andere het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB), de Rechtspraak, Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO), Rijksdienst Wegverkeer (RDW), Basisadministratie Persoonsgegevens en Reisdocumenten (BPR), de provincie Groningen, de gemeente Groningen en de ministeries van Economische Zaken en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap brengen hier hun servers onder.

Het is alsof je gaat samenwonen. Dan zorg je ervoor dat er een fundament aanwezig is als een bekabelingsinfrastructuur en een floorplan waarop iedereen zijn spullen kan aansluiten. Anders wordt het chaos. Een datacenter dien je te behandelen als een ecosysteem

dat bestaat uit een zorgvuldig uitgebalanceerd geheel van alle delen.

haas

Om te voorkomen dat het ‘chaos’ wordt, heeft de Rijksoverheid ervoor gekozen om behalve de ruimte in het datacenter ook het ‘floormanagement’ aan te bieden. Floormanagement bouwt de apparatuur in en uit voor de klant, ontwerpt de bekabelingstopologie, de floorspace en monitort de capacity.

De Registered Communications Distribution Designer (RCDD) omschrijft deze benadering als ‘Housing-as-a-Service’ (HaaS). Wij bieden het gebouw aan inclusief de connectiviteit die als het ware ‘uit het stopcontact’ komt. In dat concept vormt de bekabeling het fundament, de snelweg met de op- en afritten waarop de verschillende omgevingen kunnen worden aangesloten. De bekabeling wordt daarmee onderdeel van de datacenterhuisvesting. Dat heeft als bijkomend voordeel dat je tegen een externe partij, zoals een access-provider, kunt zeggen: ‘Lever je accesskoppelvlak in de Entrance Facility Room, maar niet binnen in het datacenter waar de gevoelige applicaties draaien’.

Deze benadering vraagt wel om een ‘producten- en dienstenbenadering’ en een crossconnect ontwerp waarbij zowel de accessprovider als de infrastructuurafdelingen (alles

waar een stekker aan zit) als klant worden gezien van de HaaS. Om ervoor te zorgen dat de bekabeling aan de juiste kwaliteit voldoet, heb ik een whitepaper over dit onderwerp geschreven. Hierin wordt het belang van structured cabling-sys­ temen beschreven met de MPO-connector en verwisselbare cassettes die de mogelijkheid bieden het actuele koppelvlak aan te bieden én de mogelijkheid om diverse lifecycles van apparatuur te faciliteren. Daarmee hebben we

bedrijfskritisch systeem

Netwerken worden vanwege technologische ontwikkelingen steeds omvangrijker en complexer. Meer dan ooit tevoren is de bekabelingsinfrastructuur het zenuwstelsel dat alle bedrijfskritische informatie van een onderneming transporteert. Met een goed ontworpen bekabelingsysteem kunnen nieuwe technologieën in het datacenter worden geïntroduceerd zonder dat de bekabeling vervangen moet worden.

De Overheidsdatacenters zoals ODC Noord zijn daarom ingedeeld in diverse zones conform de ANSI/BICSI-002 2011-standaard met daartussen een bekabelingstopologie op basis van Class F4 en daarmee redundant uitgevoerd net als de elektra- en koelinstallaties van een datacenter.

de modulariteit in het datacenter ingebouwd om de legacy-systemen te kunnen verhuizen.

Uiteindelijk gaan we complete, bekabelde corridors (13 EDA racks en 2 HDA-racks) kant-en-klaar bestellen en in één keer aansluiten door twee stekkertjes in de buitenste HDA-racks te steken.

toekomstvaste bekabeling

structured cabling

Om er zeker van te zijn dat de bekabeling toekomstvast is, heeft de Rijksoverheid bepaald dat de langste channel die wordt gepatcht (tot wel 10 overgangen) een gegarandeerde demping van maximaal 1,9 dB mag hebben. Deze eis - en het verlangen naar een modulair systeem waarop systemen eenvoudig kunnen worden aangesloten - leidde voor het ODC-noord tot de keuze voor het 'MPOptimate System', een structured cabling-systeem van TE Connectivity. Stuctured cabling is echt randvoorwaardelijk om de toekomst te kunnen draaien. De nieuwste apparaten worden bovendien al uitgerust met een MPO-connector interface. Structured

cabling is randvoorwaardelijk en helpt je om sneller en goedkoper naar 40 en 100 Gigabit te gaan. TE is al in 2008 met een modulair systeem op de markt gekomen dat veel lagere dempingen garandeert op wat eigenlijk Lego-blokken zijn. En dan hebben we het ook echt over ‘maximale, gegarandeerde waardes’, en niet ‘typische waardes’ die gelijk zijn aan de maximale waardes die TE garandeert. Het systeem is gegarandeerd geschikt tot en met 100 Gigabit Ethernet en 16 Gigabit Fibre Channel, en technisch kan er zelfs nog veel meer.

laat de basis permanent liggen en de connectiviteit en mogelijkheden pas je aan met bijvoorbeeld cassettes.Vergelijk het met de autoindustrie waar bodemplaten worden hergebruikt voor de verschillende modellen; een nieuwe carrosserie landt daar gewoon bovenop. Zo is dat ook binnen de nieuwe Overheidsdatacenters. Het maakt niet uit waar klanten mee komen - een complete stack of een stukje daarvan - het kan altijd landen. Daardoor is een onderlinge samenwerking ook heel makkelijk te garanderen. ■

stof vangen

De overheid heeft nu een geheel andere gedachtegang neergelegd als het gaat om de bekabeling. De fundering waar alle apparatuur op kan landen, wordt nu meegeleverd met de dienstverlening Housing-as-a-Service en is bovendien voorbereid op de toekomst, waarin op ICT-gebied nog heel veel gaat veranderen. Veranderingen zijn door te voeren zonder het bekabelingssysteem volledig op de schop te nemen. De trunk-kabels liggen de komende jaren gewoon stof te vangen. Je

jan harms adviseur voor het programma consolidatie datacenters (pcdc)

dcw februari | it room infra

De housing, waarbij de connectiviteit als een dienst wordt aangeboden, is echter nog maar een eerste fase in de consolidatieplannen van de Rijksoverheid. Binnen de gedeelde huisvesting hebben alle departementen nu nog hun eigen ICT-omgevingen en apparatuur.

Uiteindelijk is het de bedoeling dat we ook binnen de ODC’s gaan consolideren door bijvoorbeeld die omgevingen samen te voegen, apparatuur te delen om vervolgens de servers, storage en applicaties ‘as-a-service’ aan te bieden. Maar dan moet het ontwerp van het gebouw - en dus ook de bekabeling - wel dusdanig schaalbaar en modulair zijn dat je de apparatuur kunt blijven huisvesten.

Om een bekabelingstopologie te bepalen die toekomstvast is, moet worden gekeken naar de manier waarop serveromgevingen en de netwerken voor data en storage zijn ontworpen. Dan is het de kunst om de huidige en toekomstige ontwikkelingen goed in kaart te brengen. Dan zie je bijvoorbeeld dat de netwerken van 10 naar 40 en 100 Gigabit Ethernet gaan, en van 8 naar 16 en 32 Gigabit Fibre Channel. Voor een toekomstvast bekabelingssysteem is het van belang dat juist deze datahoeveelheden met de juiste performance over de glasvezels kunnen.

33

Arthur Singendonk over koude & warmte

Vaarwel compressor-koeling een datacenter kan geen fractie van een seconde zonder stroom en geen minuut zonder

koeling. bij het koelen van datacenters wordt geëist dat men installaties en voorzieningen redundant uitvoert. vaak past men op compressoren gebaseerde vormen van koeling toe. maar het kan ook anders, bleek uit de lezing van air@work tijdens it room infra 2014.

Tijdens het IT Room Infra 2014-event eind vorig jaar konden de bezoekers hun stem uitbrengen: welke lezing beviel hen het best? In deze editie van DatacenterWorks publiceren we drie artikelen die gebaseerd zijn op de drie presentaties die de meeste stemmen kregen.

dcw februari | it room infra

Redundantie is nodig voor het geval een machine uitvalt of een machine uit staat voor onderhoud. Als de koeling in het datacenter ermee ophoudt, wordt de door de ICT-apparatuur opgewarmde lucht immers niet meer afgekoeld en wordt deze opnieuw aangeboden aan de ICT-apparatuur. De niet-gekoelde lucht wordt weer opgewarmd en deze vicieuze cirkel zorgt voor een zeer snelle

34

oververhitting van de ruimte en de ICT-apparatuur. Een datacenter met 100 kW opgesteld ICT-vermogen met een haperende airconditioning-installatie is binnen een minuut opgewarmd tot 34°C, binnen tien minuten opgewarmd tot 46 graden en binnen vijftien minuten is de ruimte warmer dan 50°C.

hoe wordt gekoeld?

De meeste conventionele koelsystemen van datacenters zijn gebaseerd op compressorkoelsystemen die werken met een bepaald koudemiddel. Het vloeibare koudemiddel wordt door een expansieventiel geëxpandeerd in een luchtkoeler of verdamper. Het geëxpandeerde vloeibare koudemiddel onttrekt in de verdamper warmte aan de ventila-

De StatiqCooler is een voorbeeld van een indirecte adiabatische koeling

De direct expansie-koelmethode

tielucht. Het wordt gasvormig. De compressor comprimeert het gasvormige koude­ middel naar hoge druk, waarna de warmte in het koudemiddel weer wordt afgegeven aan de omgeving en het gasvormige koudemiddel weer vloeibaar wordt in de condensor.

Dit wordt ook wel de directe expansiemethode genoemd. Er zijn tal van varianten op. Soms wordt de lucht niet direct gekoeld, maar wordt er eerst water gekoeld dat vervolgens de lucht met een extra warmtewisselaar en pomp koelt. Zo wordt het over­ verhitte koudemiddel ook wel gekoeld met water in plaats van met lucht, waardoor het water in temperatuur stijgt, wat vervolgens op een andere wijze gekoeld wordt.

Voor direct expansie-koelen zijn veel mechanische componenten nodig, zoals pompen, compressoren en ventilatoren. Al

eer en pue

Een energiebesparend natuurlijk alternatief is het gebruik van verdampingskoeling met water als koudemiddel. Hoe energiezuinig - of onzuinig - de koeling van het datacenter is, wordt vastgelegd in de Energy Efficiency Ratio (EER) of de Power Usage Effectiveness (PUE). In de koeltechniek schrijft men veel over de EER als het om de efficiency van de koelinstallatie gaat. Bij datacenters schrijft men over de PUE. De Energie Efficiency Ratio (EER) is de verhouding tussen de koelcapaciteit of koelvermogen (in kW) en de hoeveelheid elektrische energie die toegevoerd dient te worden. Het gaat hierbij om de totale benodigde energie van alle componenten die nodig zijn om de koelcapaciteit of het koelvermogen op te wekken – dus ook de compressoren, ventilatoren, pompen en dergelijke. De Power Usage Effectiveness (PUE) is de totale energiegebruik gedeeld door ICT energiegebruik. Oorspronkelijk bedoeld om de efficiency van het hele datacenter vast te leggen wordt deze ook gebruikt om de efficiency van de koeling vast te leggen: PUEcooling. Hieronder is als voorbeeld een ruimte genomen met opgesteld ICT-vermogen van 100 kW en een kWh prijs van € 0,12.

bevochtigingskoeling

Indirecte bevochtigingskoeling is een koelproces waarbij de temperatuur van de datacenter-lucht wordt verlaagd door het verdampen van water in een andere luchtstroom in een platenwarmtewisselaar. De lucht is geheel gescheiden van de bevochtigde lucht-

stroom die naar buiten word afgevoerd en is daarmee niet van invloed op de luchtvochtigheid in het datacenter. Het afkoelen van warme lucht door verdamping van water in de lucht houdt op als de lucht 100 procent verzadigd is. De temperatuur waarbij dat gebeurt heet de natte bol-temperatuur.

Water als koudemiddel is een natuurlijk, energiezuinig en duurzaam alternatief voor traditionele koelprocessen, zonder dat daarbij gebruik wordt gemaakt van chemische koudemiddelen. Met minimale componenten, twee ventilatoren en een waterklep, is een zeer betrouwbaar en onderhoudsarm koel­ systeem mogelijk.

Een voorbeeld van een indirecte adiabatische datacenter-koeling is de StatiqCooler van Air@Work. Het is een kunststof warmtewisselaar. De warmtewisselaar is een component die warmte van de ene luchtstroom - de buitenlucht - door een dunne plaat gescheiden overbrengt naar de andere luchtstroom, de datacenter-lucht. Bij een lage buitentemperatuur koelt de buitenlucht indirect de datacenter-lucht zonder water. Wordt het buiten warmer, dan wordt de platenwisselaar bevochtigd. Het water verdampt op de plaat in de warmtewisselaar en onttrekt de warmte uit de datacenter-lucht. Door de dunwandige kunststof platen en de hygroscopische laag heeft de warmtewisselaar een hoge warmteoverdrachtscoëfficiënt.

altijd compressorloos koelen

De ASHRAE TC 9.9 2011-richtlijn geeft een allowable (rood in figuur 5) en recommendable (blauw) kader aan waaraan de toevoerlucht in het datacenter moet voldoen. In het Mollier-diagram zijn deze aangegeven.

Mollierdiagram mer Ashrae Allowable and Recommendable

Voor het toepassen van compressorloze koeling moet dus op zijn minst aan de temperatuurwaarden van het allowable-kader worden voldaan. Bij Air@Work gaan we een stapje verder. Er wordt door de efficiënte indirecte adiabatische warmtewisselaar altijd in het Nederlands klimaat voldaan aan het recommendable-kader. Door de combinatie van temperatuur en vochtigheid kan in ons land altijd compressorloos gekoeld worden. In het voorbeeld (groene lijn) wordt de lucht van 32°C / 50 procent RV bevochtigd tot 100 procent relatieve vochtigheid. Met een natte bol temperatuur van 23,5°C kan dan de datacenter-lucht gekoeld worden.

voorbeeld:

Setpoint = 24°C koude gang, 34°C warme gang Temperatuur koude gang verandering naar maximaal 25°C.

Opgesteld ICT vermogen (kW)

Koelprincipe

EER/ PUEc

Benodigd elektrisch Prijs kWh/h Energiekosten vermogen (kW) (euro) per jaar

100

Directe expansie

3 / 1,33

33,3

€ 0,12

€ 35.540,00

100

Koelmachine + indirecte vrije koeling

4 / 1,25

25

€ 0,12

€ 26.280,00

100

Koelmachine + geoptimaliseerde indirecte vrije koeling

6 / 1,16

16,7

€ 0,12

€ 17.520,00

100

Geoptimaliseerde indirecte vrije koeling

8 / 1,21

12,5

€ 0,12

€ 13.140,00

100

Indirecte adiabatische koeling

30 / 1,03 3,3

€ 0,12

€3.504,00

Voorbeeld van een EER/PUE-berekening

dcw februari | it room infra

deze componenten hebben een uitvalrisico en kennen hoge kosten door energiegebruik en onderhoud.

35

transformatoren en generatoren waardoor de investering in het datacenter lager uitkomt dan bij conventionele koelsystemen. Het koelsysteem is bovendien betrouwbaar door het minimaliseren van bewegende delen, daardoor is de beschikbaarheid hoog en zijn de onderhoudskosten laag. ■

Buitenluchtconditie Aantal uur Status -20°C <> 14°C 5682 uur 1. Indirecte vrijelucht koeling 14°C <> 32°C 3072 uur 2. Indirecte adiabatische koeling 32°C <> 40°C 6 uur 3. Indirecte adiabatische koeling primaire output 25 °C Temperatuurgegevens De Bilt

niet het hele jaar

Zolang de buitentemperatuur laag genoeg is, werkt de wisselaar als een normale tegenstroom warmtewisselaar. De buitenlucht koelt de datacenter-lucht. De twee lucht­ stromen beïnvloeden elkaar maar mengen niet. Pas als de temperatuur buiten oploopt wordt er begonnen met het bevochtigen van de hygroscopische laag over de kunststof­ platen.

samenvatting

Door het toepassen van indirecte adiabatische koeling kan zeer efficiënt gekoeld worden. Er is dan alleen energie nodig voor het aandrijven van de ventilatoren. Hierdoor kan een besparing van 90 procent op energie- en onderhoudskosten worden gerealiseerd in vergelijking met conventionele systemen. Daardoor kan de E-infrastructuur aanzienlijk lichter worden uitgevoerd. Denk hierbij aan

arthur singendonk air@work

“Interxion staat voor hoogwaardige datacenterdienstverlening. Wij stellen de hoogste eisen aan onze datacenters en verwachten van onze leveranciers dezelfde kwaliteit. Vakmanschap, discipline en dezelfde gezichten zijn bij HSD vanzelfsprekend waardoor continuïteit en kwaliteit zijn gewaarborgd.”

Uw professionele partner voor:

Keurmerk

Cegeka claimt meest energiezuinige datacenter ict-bedrijf cegeka bouwt een nieuw datacenter in sittard-geleen. het bedrijf investeert ruim tien miljoen euro in het datacenter, dat aansluit op cegeka’s europese ambities. europees datacenterspecialist ictroom uit lijnden ontwerpt en bouwt het energie-efficiënte tier 3 datacenter, dat tegen juni 2015 operationeel zal zijn. het nieuwe datacenter is schaalbaar opgezet volgens het imd-concept van ictroom, met een capaciteit van 750 kw per module. iedere module biedt ruimte voor blokken van 160 racks. meest energie-efficiënte datacenter

Cegeka claimt dat het nieuwe datacenter het meest energie-efficiënte zal zijn in Nederland. Dit moet onder andere worden gerealiseerd met een redundante koelinstallatie die het datacenter gaat koelen met koude buitenlucht via een indirect Air2Air-principe van GEA. Het energieverbruik van de koelinstallatie wordt door deze aanpak met een factor zeven gereduceerd in vergelijking met klassieke koeling. Daarnaast kan geen verontreiniging plaatsvinden van de IT-apparatuur.

Het nieuwe datacenter zal het Tier 3-label dragen. Dat betekent dat de technische infrastructuur volledig dubbel is opgebouwd, waardoor elk onderdeel kan worden onderhouden of vervangen zonder impact op de IT-systemen. De meest kritieke schakels in de stroomvoorziening worden door Cegeka in een hogere redundantie uitgevoerd dan volgens de Tier 3-classificatie vereist is. Deze schakels worden geautomatiseerd en beveiligd door Siemens. Cegeka wil hierdoor een beschikbaarheid kunnen garanderen van meer dan 99,98%

onderhoud en beheer

Nadat de bouw van het datacenter voltooid is, zal ICTroom zorgen voor het onderhoud en beheer van de technische installaties.

ICTroom accountmanager Johan Claes: “ICTroom heeft met Cegeka het datacentrum opgebouwd uitgaande van een optimale total cost of ownership, waarbij de energiekosten de belangrijkste leidraad zijn geweest. Hierdoor is er minimale verspilling en komt vrijwel alle energie direct ten gunste van de IT-apparatuur. De toepassing van zonne-energie zorgt ervoor dat er minder energie uit het net betrokken hoeft te worden.

Het onderhoudsprogramma van ICTroom waarborgt dat deze energiedoelstellingen voor Cegeka geoptimaliseerd blijven.” ■

dcw februari | nieuws

De locatie van het nieuwe datacenter in Zuid-Limburg, tegen de Belgische maar ook Duitse grens, is geen toeval. Met de recente overname van Brain Force heeft Cegeka er in korte tijd veel Nederlandse en Duitse klanten bijgekregen. Marco Witteveen, directeur van Cegeka Nederland: “SittardGeleen ligt dan ook strategisch ideaal om die klanten te bedienen, naast de huidige Cegeka datacenters. Door de geografische spreiding kunnen we bovendien nog meer bedrijfszekerheid en continuïteit bieden, naast een state-of-the-art beveiliging.”

37

sinds 8 januari 2015 kent nederland een overkoepelende brancheorganisatie voor datacenters: stichting dutch datacenter association (dda). dda vertegenwoordigt twintig marktleidende datacenters* in nederland die zich sterk maken voor de economische en maatschappelijke betekenis van de snelgroeiende datacentersector.

Nederlandse marktleiders bundelen krachten in brancheorganisatie Nederland heeft internationaal gezien een spilpositie; ons land is een aantrekkelijke vestigingsplaats voor datacenters. De nieuwe stichting zal als partij optreden in onderhandelingen met stakeholders en overheid, projecten ondersteunen op het gebied van milieu, maatschappij en onderwijs en alles doen om groeimogelijkheden in de sector te stimuleren.

Online diensten spelen een steeds grotere rol in ons leven. Een goede digitale infrastructuur is essentieel om deze diensten goed te laten functioneren en verder te laten groeien. Dergelijke online diensten - onder andere Cloud en mobiele Apps - worden gevoed vanuit datacenters.

Datacenters vormen daarom het fundament van onze digitale infrastructuur. Talloze buitenlandse datacenters, netwerkbedrijven, Cloud providers en andere online bedrijven hebben zich in ons land gevestigd.

Dat heeft een positief effect op de (directe en indirecte) werkgelegenheid en de staatskas. Onze economie is dan ook gebaat bij een goed en toekomstbestendig datacenterklimaat.

marktleiders

Om hun sector beter te vertegenwoordigen hebben twintig marktleidende datacenters, die samen meer dan zeventig datacenterlocaties in Nederland exploiteren, besloten de handen ineen te slaan en de stichting Dutch Datacenter Association op te richten. De DDA heeft drie doelstellingen. Allereerst verbindt DDA door interactie te stimu-

www.heras.nl

leren tussen deelnemers, marktpartijen, overheid, belangenorganisaties en platforms. Ten tweede profileert en promoot DDA de rol, de impact en de betekenis van de datacentersector in de maatschappij. Ten slotte neemt DDA initiatieven, of steunt het bestaande projecten, op het gebied van milieu, maatschappij en onderwijs.

DDA werkt nauw samen met de Nederlandse overheid, andere marktpartijen en belangenorganisaties. Het bestuur van deze nieuwe stichting bestaat uit vertegenwoordigers van de twintig datacenters, met Stijn Grove als directeur. “De datacentersector in Nederland is volwassen geworden. Wij hebben onze eigen organisatie nodig om te behouden wat we hebben opgebouwd én om met elkaar sterker de toekomst in te gaan.

Verder was er een roep om één duidelijk zichtbare vertegenwoordiging vanuit de datacentersector voor een constructieve interactie met stakeholders en de overheid. Door deze samenwerking kunnen we sneller tastbare resultaten bereiken en zal men meer rekening gaan houden met onze economisch en maatschappelijk belangrijke sector”, aldus Grove. * De founding members van de DDA: Alticom, BT, BIT, Cofely, Datacenter Brabant, Datacenter Groningen, Dataplace, Digital Realty, Equinix, Eurofiber, EvoSwitch, Global-E, KPN, Interconnect, Interxion, Previder, SmartDC, TelecityGroup, The Datacenter Group en TCN. Binnenkort zullen naar verwachting nog enkele datacenters die actief zijn in Nederland zich aansluiten. ■

Buiten beginnen is binnen winnen

advertentie

HERAS ADVAT AFSCHRIKKEN • DETECTEREN • VERTRAGEN • ACTIE ONDERNEMEN • TOEGANG VERSCHAFFEN

Indirecte vrije koeling door verdamping emerson network power, onderdeel van emerson, brengt de liebert efc op de europese markt. daarnaast maakt het bedrijf bekend de deuren te openen van een nieuwe hypermoderne testruimte voor verdampingskoeling in het thermal management customer experience center in piove di sacco (padova, italië).

De Liebert EFC van Emerson Network Power combineert indirecte vrije koeling door verdamping en een lucht-lucht-warmtewisselaar in een enkele unit. Dankzij dit verdampingsproces kan deze technologie een pPUE bereiken van 1,03 en de CO2-uitstoot verminderen. Het systeem zorgt voor een hoge energie-efficiëntie, waardoor datacenterbeheerders en -eigenaren op de kosten kunnen besparen.

dcw februari | nieuws

evaporative cooling validation area

40

De testruimte van het Customer Experience Center, de Evaporative Cooling Validation Area, geeft klanten de mogelijkheid de Liebert EFC met eigen ogen te bekijken. De testinstallatie simuleert IT-belastingen tot 400 kW, met luchtstroomwaarden tot 100.000 m3 per uur, en bootst piekbelastingen na die gebruikelijk zijn in de EMEAregio. Een meetnauwkeurigheid van ongeveer 5% wordt gerealiseerd. De Evaporative Cooling Validation Area biedt klanten de mogelijkheid om pre-installatiedemonstraties voor uiteenlopende praktijkomstandigheden bij te wonen. Een team van specialisten van Emerson Network Power is beschikbaar voor uitleg en advies.

De besturingslogica van de Liebert EFC optimaliseert de interne

luchtstroomvolumes en -temperaturen op basis van de specifieke serververeisten, waardoor precies wordt voldaan aan de luchtstroombehoeften van de server. Dit voorkomt dat er energie wordt verspild aan het verplaatsen of koelen van niet benodigde lucht. Daarnaast analyseert de iCOM-besturing de meest efficiënte balans tussen water en elektriciteit. De berekening is gebaseerd op de behoeften van het datacenter en houdt ook rekening met schommelingen in tarieven voor water en elektriciteit.

aanpassen op externe omgevingscondities

De Liebert EFC beschikt daarnaast over bedrijfsmodi die ontworpen zijn voor gebruik in uiteenlopende omstandigheden. Het systeem past zich op de meest efficiënte wijze aan aan zowel de externe omgevingscondities als de koelingsbehoefte van het datacenter. Bovendien zorgt de unit te allen tijde voor een fysieke scheiding tussen binnen en buiten. Dit neemt het risico weg op luchtverontreiniging door variabele externe factoren, zoals veel vervuiling of rook. De technologie is ontwikkeld door de afdeling Thermal Management van Emerson Network Power. ■

BICSI lanceert vernieuwde standaard datacenters BICSI heeft de vernieuwde versie van haar belangrijkste standaard gelanceerd: ANSI/BICSI 002-2014, Data Center Design and Implementation Best Practices.

Wereldwijd wordt deze gezien als de belangrijkste standaard voor datacenterontwerp.

De bouw en uitbreiding van datacenters blijft de komende tien jaar volgens BICSI wereldwijd gestaag groeien. De focus komt hierbij in toenemende mate te liggen op betrouwbaarheid en efficiëntie. Het initiële ontwerp van een datacenter speelt hierbij een steeds belangrijkere rol. BICSI stelt dat datacenterontwerpers vandaag de dag kennis nodig hebben van mechanische-, elektrische- en telecommunicatiesystemen en de wijze waarop deze systemen met elkaar samenwerken. Dit zijn onderwerpen die in de gemiddelde handleiding of standaard niet worden behandeld.

Kritieke datacenterinfrastructuur

De nieuwe standaard bestaat uit 500 pagina’s en bevat allerlei nieuwe informatie over kritieke datacenterinfrastructuur, waaronder modulaire datacenters en datacenters in een container. Ook datacenter infrastructure management (DCIM)-oplossingen en gebouwbeheersystemen, stroomvoorziening, warme en koude gangen, multi-datacenter architectuur, energie-efficiëntie en het outsourcen van datacenterdiensten komen in de standaard aan bod.

“Deze vernieuwde standaard is de optelsom van honderden uren werk van een internationaal team waar ruim 50 experts met kennis over alle disciplines binnen datacenters vrijwillig aan hebben deelgenomen”, zegt Michael Collins, directeur van BICSI. “De vrijwilligers hebben ontelbare uren besteed aan het reviewen van bestaande content uit de 2011-editie om veranderingen en ontwikkelingen in de grote datacentermarkten op te nemen. BICSI 002-2014 is een essentiële standaard die in de bibliotheek van iedere datacenterprofessional thuishoort.” ■

Nieuwe Europese milieuregelgeving heeft grote impact op HFC-gebaseerde brandblusinstallaties Nieuwe Europese milieuwetgeving gaat een flinke impact hebben op brandblusinstallaties in datacenters. Veel koelinstallaties maken gebruik van hydro­ fluorkoolstoffen (HFC’s), de opvolger van de halonen die vorig decennia zijn uitgefaseerd. De nieuwe regelgeving legt echter ook het gebruik van HFC’s aan banden.

Dit schrijft Bart Goeman, business development manager Electronics Materials Solutions bij 3M, op DatacenterDynamics.

HFC’s hebben geen impact op de ozonlaag op aarde. De gassen zijn echter wel degelijk schadelijk voor het milieu en zijn een vorm van broeikasgassen. De global warming potential (GWP) van HFC-227ea is bijvoorbeeld 3,220. Dit betekent dat HFC-227ea maar liefst 3.220 keer meer impact heeft op het milieu dan CO2.

gebruik met 79% terugdringen

Het gebruik van HFC’s moet volgens de nieuwe Europese regelgeving in 2030 met 79% zijn teruggedrongen ten opzichte van het gebruik tussen 2009 en

2012. De nieuwe regelgeving is inmiddels in werking getreden. De nieuwe regels hebben niet alleen impact op nieuwe brandblusinstallaties, waarvoor het minder aantrekkelijk wordt een HFC-gebaseerd systeem te installeren, ook op bestaande installaties hebben de regels impact.

Om te zorgen dat deze vermindering daadwerkelijk wordt gerealiseerd, krijgen producenten van HFC’s een quote opgelegd.

Deze quote is afhankelijk van de GWP en is voor verschillende HFC’s dan ook verschillend. Zo kan een leverancier voor hetzelfde percentage van de quote één ton HFC-227ea produceren, drie ton HFC-245fa of vijf ton HFC-32.

bestaande installaties bijvullen

Bestaande installaties moeten na verloop van tijd worden bijgevuld met HFC, terwijl de productie hiervan door de regelgeving met een quote juist wordt beperkt. Datacenterbeheerders zullen dus in toenemende mate moeite krijgen voldoende HFC te bemachtigen om hun bestaande brandblusinstallaties bij te vullen, iets waarmee het gebruik van HFCgebaseerde systemen gefaseerd aan banden moet worden gelegd. ■

Tekort aan gekwalificeerd personeel groot probleem

“Uw gebouw, onze oplossingen”

Ruim 30 jaar verstand van: • Turnkey Datacenters en Computerruimtes • Netwerkbekabeling • Glasvezelbekabeling • UPS-systemen HIG Building Solutions

• Infrastructuur Management • Elektrotechnische installatie • Security

www.hig.nl

Klipperaak 101, Bodegraven • Telefoon 088 62 27 444 Newtonstraat 37, Heerhugowaard • Telefoon 072 850 10 10

Europese datacenterbeheerders en -eigenaren krijgen in 2015 te maken met een tekort aan talent. De vaardigheden van bestaande datacenterprofessionals sluiten niet goed aan op de behoeften van datacenterbeheerders en -eigenaren. Van de 210 senior IT-professionals binnen grote Europese organisaties geeft 93% aan zich bewust te zijn van het tekort aan gekwalificeerd datacenterpersoneel. Slechts 6% verwacht dat dit geen serieus probleem wordt. 63% verwacht dat het tekort de komende twee jaar een negatieve impact gaat hebben op hun bedrijf. Opvallend genoeg blijkt slechts 29% van de professionals maatregelen te

hebben genomen om dit probleem op te vangen.

“Gezien de omvang van de industrie is het gebrek aan gekwalificeerd datacenterpersoneel eerder een crisis dan een zorg”, zegt Franek Sodzawiczny, CEO en oprichter van Zenium Technology Partners.

“Data drijft ieder bedrijf vandaag de dag aan. De toenemende behoefte aan real-time toegang tot data om competitief te kunnen blijven, betekent dat systemen 24×7 effectief en efficiënt moeten draaien. Het is dan ook simpel: je hebt de beste mensen nodig om deze infrastructuren te ondersteunen, aangezien fouten catastrofaal kunnen zijn.” ■

Datacenter in container met zonnepanelen Het Taiwanese Hon Hai Precision Industries, het moederbedrijf van Foxconn, heeft een reeks patenten toegewezen gekregen die betrekking hebben op datacenters in containers. Eén van de datacenters die in de patenten wordt beschreven is aangedreven met behulp van zonnepanelen en is voorzien van een omvormer. De units kunnen hierdoor over de gehele wereld worden geïmplementeerd.

Foxconn kondigde in juni al aan datacenters in containers te willen ontwikkelen die worden aangedreven met duurzame energiebronnen.

Het moederbedrijf van Foxconn krijgt nu dus door het US Patent and Trademark Office (USPTO) een reeks patenten toegewezen om haar intellectueel eigendom op dit gebied te beschermen.

op verschillende wijzen om met koelinstallaties. Zo wordt in één patent op ieder rack een aparte airconditioningunit geplaatst, terwijl het andere ontwerp gebruikmaakt van één grote airconditioningunit die buiten de container is geplaatst.

allerlei voordelen

Datacenters in containers bieden allerlei voordelen voor gebruikers. Zo kunnen de datacenters in korte tijd op nagenoeg iedere locatie (denk aan een parkeerplaats of op het dak van een kantoorpand) worden geplaatst.

Bedrijven kunnen de containers bijvoorbeeld inzetten om tijdelijk extra datacentercapaciteit tot hun beschikking te hebben. ■

Eén patent beschrijft een container die is voorzien van zonnepanelen, een unit om energie te stabiliseren, een omvormer en sensoren die de stroomvoorziening van het datacenter monitoren. Indien de zonnepanelen onvoldoende stroom leveren, schakelt de container automatisch over op een alternatieve energiebron.

Daarnaast heeft Foxconn twee patenten toegewezen gekregen die methodes beschrijven om datacenters in een container te koelen. In beide gevallen wordt gebruikgemaakt van verhoogde vloeren, waardoor koude lucht eenvoudig naar servers kan worden gebracht. Wel gaan de patenten

Luchtstroomoptimalisatie door Vertical Exhaust Duct (VED) VED-systeem maakt productportfolio Minkels compleet

Door de toevoeging van het VED-systeem maakt Minkels haar portfolio voor luchtstroomoptimalisatie compleet. Hierdoor biedt Minkels haar klanten maximale flexibiliteit om effectieve luchtscheiding toe te passen middels het Cold Corridor, Hot Corridor, Vertical Exhaust Duct (VED) systeem of combinaties daarvan.

Het VED-systeem wordt gebruikt als afvoerkanaal voor hete lucht in de ruimte tussen het rack en het plafond. Warme lucht uit de IT-apparatuur kan zo op efficiënte wijze terug worden getransporteerd naar het centrale koelsysteem. Het VED-systeem is telescopisch en kan eenvoudig worden ingesteld op de juiste hoogte. Combineer het VED-systeem met de Next Generation Cold Corridor. In dat geval worden de koude en warme luchtstromen tot in het extreme van elkaar gescheiden.

VOORDELEN Maximale energie-efficiëntie Geen hotspots Zeer lage PUE Wilt u meer weten? www.minkels.com/VED

www.minkels.com

Evenementenkalender DatacenterWorks blijf op de hoogte van de evenementen op datacenter-gebied. kijk ook op de website www.datacenterworks.nl onder ‘agenda’. zelf een evenement aankondigen? stuur een mailtje

dcw februari | agenda

naar info@datacenterworks.nl.

44

evenement

datum

plaats

land

BICSI Winter Conference & Exhibition

22 - 26 februari 2015

Orlando

Verenigde Staten

Green Data Center Conference

24 - 26 februari 2015

San Diego

Verenigde Staten

Data Centre World

11 - 12 maart 2015

Londen

Verenigd Koninkrijk

Cable Congress

11 - 13 maart 2015

Brussel

België

CeBIT

16 - 20 maart 2015

Hannover

Duitsland

World Hosting Days Global

24 - 26 maart 2015

Rust

Duitsland

Cloud & Data Center World

25 maart 2015

Seoul

Korea

Industrial Ethernet event

26 maart 2015

Eindhoven

Nederland

BICSI Middle East Conference & Exhibition

14 - 16 april 2015

Dubai

Verenigde Arabische Emiraten

Data Center World Global Conference

19 - 23 april 2015

Las Vegas

Verenigde Staten

BICSI Canadian Conference & Exhibition

26 - 29 april 2015

Ottawa

Canada

BICSI South Pacific Conference & Exhibition

11 - 13 mei 2015

Sydney

Australië

IDC's DataCenter 360° Roadshow 2015

14 mei 2015

Ankara

Turkije

Gartner IT Infrastructure, Operations & Data Center Summit

18 - 19 mei 2015

Sydney

Australië

Symposium Uptime Institute

19 - 21 mei 2015

Santa Clara

Verenigde Staten

BICSI United Kingdom Conference & Exhibition

10 juni 2015

Londen

Verenigd Koninkrijk

it room infra: de vereniging voor de technische infrastructuur van computerruimtes en datacenters.

Gecombineerde ledenbijeenkomst zeer geslaagd Ongeveer 50 leden van Green IT Amsterdam en IT Room Infra zijn op 15 december bij elkaar gekomen voor een gezamenlijke sessie over de datacenter(markt) van de toekomst. Volgens de eerste spreker Lex Coors van Interxion is deze toekomst wellicht dichterbij dan iedereen denkt. Als we nu niet van richting veranderen, zullen we mogelijk ergens uitkomen omdat we ooit die richting zijn uitgegaan. In grote steden als Beijing is het nu al gewoon om de zon niet meer te kunnen zien door luchtvervuiling. Als we niet bewust de controle nemen en veranderen wacht deze toekomst ook op ons in West-Europa. Vandaag de dag hebben we de kennis en de kans om van koers te veranderen. Lex Coors besprak diverse

trends en nieuwe technologieën voor een duurzame visie voor de komende 5-8 jaar voor de datacenter industrie. Raymond van den Tempel van Strukton Worksphere ging verder in op de trend dat datacenters steeds groter worden. De datacenters worden steeds groter maar waar houdt dit op?

Waar liggen de grenzen van de local companies (integrators en leveranciers)? En kan er op de huidige manier worden gewerkt? Als het aantal datacenters afneemt en de grootte neemt toe, zijn er steeds minder opdrachten te vergeven maar vertegenwoordigen die wel meer waarde. Bedrijven worden steeds af hankelijker of kunnen grote opdrachten niet meer aan. Leveranciers en integrators moeten zich in de toekomst anders organi-

seren om op deze markt succesvol te opereren. Voor het bouwen van grote datacenters zullen er wellicht samenwerkingsverbanden gesloten moeten worden omdat er in Nederland simpelweg niet zoveel datacenter engineers beschikbaar zijn. Of we halen de kennis uit het buitenland. Beide presentaties leidden tot zeer interessante discussies. Ook in de toekomst kunnen de datacenters en leveranciers niet zonder elkaar, alleen zal de manier van samenwerken veranderen. Een zeer geslaagde middag die zeker voor herhaling vatbaar is. ■

harm wijsman FHI

De hybride cloud

Door deze cloud als standaardisatie is het ook mogelijk geworden om processing activiteiten wisselend binnen als buiten de deur te zetten. Af hankelijk van prioriteit, databescherming, kostprijs en flexibiliteit. Maar dit vraagt een totaal ander beheer van onze faciliteiten, een andere aansturing van de gevraagde servicelevels en een betrouwbare

infrastructuur. De componenten in het datacenter zullen steeds meer een commodity worden. Standaard componenten die bij vele leveranciers kunnen worden aangeschaft.

De intelligentie zit in de software die deze componenten aanstuurt. En de software die overzicht houdt waar en in welke cloud bepaalde diensten worden gerealiseerd.

Converged en zelfs hyper-converged infrastructuren en Software Defined datacenters zullen de belangrijkste drijvers zijn in de cloud gedreven datacenter ontwikkeling.

Automatisch bestuurde datacenters die op afstand kunnen worden bediend. Een private cloud wellicht om je data op eigen terrein te houden, die wordt bediend door een dienstverlener. Kleine groene datacenters die verspreid in compacte netwerken als één groot geheel kunnen functioneren.

Multi-cloud omgevingen die elk hun eigen

toegevoegde waarde hebben voor de eindgebruiker. Kortom, weer heel veel mooie uitdagingen in 2015. ■

ir. hans timmerman emc the netherlands

agenda

Evaluatie en plan 2015 IT Room Infra event: 6 februari 2015

contactgegevens it room infra:

FHI, federatie van technologiebranches Eline Hazeleger (e.hazeleger@fhi.nl) Telefoon: (033) 465 75 07 Internet: www.itroominfra.nl

dcw februari | it room infra

Met de komst van de cloud is er een standaardisatie op gang gekomen in onze ITwereld. Eigenlijk een soort van 220V 50 Hz in de wereld van computing. De virtual machine stond hierbij aan de basis, samen met de X86 processor infrastructuur. Deze combinatie maakt het mogelijk dat ‘bittenenergie’ nu overal standaard beschikbaar is gekomen en dat een serieuze make-or-buy beslissing kan worden genomen. Doe ik mijn processing in huis of laat ik het door derden doen.

45

BICSI conferentie, ICT Today en nieuwe standaard

In deze BICSI-bijdrage een indruk van de jaarlijkse winterconferentie,

artikelen in het tweemaandelijkse ICT Today magazine en de eind vorig jaar vernieuwde datacenterstandaard.

Veel glasvezelpresentaties tijdens BICSI’swinterconferentie

dcw februari | bicsi

Enkele weken later dan in voorgaande jaren wordt van 22-26 februari in Orlando weer de BICSI- winterconferentie gehouden.

Een verkenning van het programma geeft de indruk dat er dit jaar veel glasvezelpresentaties aan bod komen. Zoals de zondag vooraf over Passive Optical LAN en nieuwe eisen voor de acceptatietesten van glasvezelinstallaties. Verder wordt maandag diepgaand besproken of en hoe glasvezelverbindingen gereinigd moeten worden en woensdag hoe men multimode glasvezels het beste kan installeren en testen. Uiteraard worden er ook meerdere presentaties over datacenter-ontwikkelingen gegeven. Waaronder over hoe risicomanagement het ontwerpen ervan beïnvloedt, mythes over datacenter containment en bescherming tegen elektromagnetische interferenties. Ook als u (nog) geen RCDD bent is deze jaarlijkse BICSI-conferentie een gelegenheid bij uitstek om uw kennis te onderhouden en met internationale vakgenoten te netwerken. Meer informatie over het programma van deze conferentie en hotel-/reisinformatie is uiteraard te vinden op www. bicsi.org

46

ICT Today

De november/december editie van BICSI’s ICT Today bevat zoals gebruikelijk weer een aantal interessante artikelen. Zo gaat de 7-pagina’s coverstory over de ontwikkeling van standaarden op het gebied van aarding en de verschillen tussen de Noord-Amerikaanse, Europese en internationale versies daarvan. Vervolgens belicht een 6-pagina’s artikel de meest geschikte infrastructuur voor migraties van datacenters naar steeds hogere snelheden, wat vooral bij cloudaanbieders en ISP’s regelmatig nodig is. Daarna

volgt een bijdrage over het voorkomen van overbelastingen in datacenters met redundante stroomvoorzieningen. Een ander artikel over het beschermen van telecommunicatie infrastructuren in aardbevingsgevoelige omgevingen, bevat aanbevelingen die tegenwoordig voor het noorden van ons land wellicht ook van toepassing zijn. Als ICT Today u interessant lijkt, kunt u via de lokale BICSI-vertegenwoordigers of andere RCDD’s in uw omgeving vast wel een keer een proefexemplaar bemachtigen. Voor een abonnement kunt u op BICSI’s website terecht.

Vernieuwde datacenterstandaard

BICSI heeft 2014 afgesloten met de introductie van de vernieuwde ANSI/BICSI 002-2014 Data Center Design & Implementation Best Practices standaard. Een wereldwijd erkende richtlijn met onder andere toevoegingen over DCIM en systemen voor gebouwautomatisering, sinds de eerste versie van 2011. Meer details hierover zijn te lezen in dit nummer van DatacenterWorks. Om die standaard te leren toepassen, kunt u onder andere een week voor BICSI’s winterconferentie de DC125-opleiding in Data Center Design & Best Practices volgen.Als u eerst meer wilt weten over de toegevoegde waarde van BICSI als vereniging, kunt u contact opnemen met het Europese kantoor in Brussel, of onderstaande lokale bestuursleden: ■

RCDD Joop Ierschot van Deerns, via j.ierschot@deerns.nl RCDD Gert-Jan Roozeboom van R&M, via gert-jan.roozeboom@rdm.com

HOE WORDT DIT DATACENTER EEN DATACENTER-VAN-MORGEN?

Uw datacenter fungeert al enkele jaren prima, maar uw klanten verwachten state of the arttechniek. Betrouwbaarheid, veiligheid, schaalbaarheid en 100% uptime. De lat ligt hoog. Daarom is het goed te kiezen voor een veelzijdige partner met innovatieve, flexibele en duurzame oplossingen.

Datanize: van advies, ontwerp, realisatie tot onderhoud. TBI-ondernemingen Croon en Wolter & Dros bundelen in Datanize de krachten. Samenwerkende specialisten met uitgebreide kennis en ervaring op het gebied van elektrotechniek en werktuigbouwkunde met een uitgebreid netwerk.

Zo zorgen wij dat uw datacenter wordt voorzien van toekomst vaste oplossingen. LETâ&#x20AC;&#x2122;S DATANIZE

DATA CENTERS ...where data is stored and processed

NETWORK INFRASTRUCTURE SOLUTIONS FROM TE CONNECTIVITY All businesses rely upon data and data applications to serve their customers effectively. The data center is at the heart of these applications and TE Connectivity is at the heart of the data center delivering fibre infrastructure solutions that support agile & efficient data center operations.

te.com/bns

TE Connectivity Nederland BV Rietveldenweg 32, 5222 AR â&#x20AC;&#x2DC;s-Hertogenbosch Tel: +31 73624 6211 Mail: BNL.netconnect@te.com

EVERY CONNECTION COUNTS