εκπαίδευση Documento Κυριακή 6 Σεπτεμβρίου 2020
ΑΦΙΕΡΩΜΑ
Η ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΜΑΣΚΑΣ
2
Doc ΑφιέρωμαΕκπαίδευση
Κυριακή 6 Σεπτεμβρίου 2020 | Documento
Με μοναδικό όπλο τη μάσκα Οι περισσότεροι ειδικοί, σε αντίθεση με την κυβέρνηση, προτάσσουν την τήρηση των αποστάσεων και τη μείωση του αριθμού των μαθητών ανά τάξη
Ρεπορτάζ
Μ
Αντιγόνη Μιχοπούλου ία εβδομάδα έμεινε μέχρι το άνοιγμα των σχολείων, υπό τελείως διαφορετικές συνθήκες από όλες τις προηγούμενες χρονιές. Οι μαθητές όλων των εκπαιδευτικών βαθμίδων πλην των βρεφονηπιακών σταθμών θα προσέλθουν στις τάξεις φορώντας μάσκα ως μοναδική άμυνα κατά της εξάπλωσης του κορονοϊού. Αλλωστε οι αποστάσεις και η δημιουργία περισσότερων τμημάτων ώστε να αποφευχθεί ο συνωστισμός μέχρι 25 μαθητών στις αίθουσες δεν τέθηκαν μέχρι στιγμής από την πλευρά της κυβέρνησης, παρόλο που ειδικοί επισημαίνουν την αναγκαιότητα του μέτρου. «Αν μπορεί να διατηρηθεί η απόσταση του ενός μέτρου, είναι πάρα πολύ σημαντικό μέτρο» είπε ο καθηγητής Λοιμωξιολογίας Σωτήρης Τσιόδρας στην καθιερωμένη ενημέρωση για την εξάπλωση του κορονοϊού.
Ανάμεσα στα μέτρα που ανακοινώθηκαν από την υπουργό Παιδείας είναι ότι δεν θα προσμετρούνται οι απουσίες των μαθητών αν νοσήσουν και ότι σε περίπτωση κρούσματος θα κλείνει το τμήμα –κι όχι το σχολείο, όπως έγινε την περασμένη άνοιξη– και θα ακολουθεί ιχνηλάτηση. Η χρήση μάσκας καθίσταται υποχρεωτική από το υπουργείο σε όλους τους εσωτερικούς χώρους αλλά και στους εξωτερικούς όπου υπάρχει συγχρωτισμός, καθώς και στα μέσα μεταφοράς μαθητών, ενώ δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην εκπαίδευση των παιδιών για τη χρήση της μάσκας από το νηπιαγωγείο έως και τη γ΄ δημοτικού. Σχετικά με την υγιεινή των χεριών ανακοινώθηκε ότι με μέριμνα της τοπικής αυτοδιοίκησης θα υπάρχουν αντισηπτικά σε όλα τα σχολεία, ενώ για την αποφυγή του συγχρωτισμού τα διαλείμματα θα γίνονται σε διαφορετικές ώρες. Οι ειδικοί για το άνοιγμα των σχολείων Επιδημιολόγοι και λοιμωξιολόγοι στην Ελλάδα αλλά και σε όλο τον κόσμο –με δεδομένο ότι τα σχολεία
είναι απαραίτητο να ανοίξουν για το καλό των παιδιών– υποστηρίζουν στην πλειονότητά τους ότι η τήρηση των αποστάσεων και η μείωση του αριθμού των μαθητών ανά τάξη αποτελούν βασικό μετρό –ίσως το βασικότερο– για την καταπολέμηση της διασποράς του ιού. Αίσθηση προκάλεσε η ανάρτηση του σύμβουλου της κυβέρνησης για την πανδημία Ηλία Μόσιαλου, ο οποίος πρότεινε την εξεύρεση χώρων ώστε να γίνεται το μάθημα τηρώντας τις αποστάσεις και μίλησε για την αναγκαία –συνεκδοχικά– ενίσχυση του εκπαιδευτικού προσωπικού. «Προφανώς θα χρειαστούν και ενίσχυση του εκπαιδευτικού προσωπικού, προσλήψεις αναπληρωτών καθηγητών και ανακλήσεις αποσπάσεων» ανέφερε σχολιάζοντας και τις ανεπαρκείς υποδομές σε πολλά ελληνικά σχολεία. Την ίδια ώρα, η καθηγήτρια Επιδημιολογίας στην Ιατρική Σχολή της Αθήνας Αθηνά Λινού μιλώντας στο Documento επισημαίνει: «Για να έχουμε πλήρη κάλυψη, δηλαδή τη μέγιστη δυνατή προστασία, θα πρέπει να έχουμε και μάσκες και αποστάσεις και πρόσβαση σε τρεχούμενο νερό με σαπούνι ή αντισηπτικό
«Προφανώς θα χρειαστούν και ενίσχυση του εκπαιδευτικού προσωπικού, προσλήψεις αναπληρωτών καθηγητών και ανακλήσεις αποσπάσεων» έγραψε σε κοινωνικό δίκτυο ο Ηλίας Μόσιαλος, σύμβουλος της κυβέρνησης για την πανδημία
«Θα πρέπει να έχουμε και τις μάσκες και τις αποστάσεις και την πρόσβαση σε τρεχούμενο νερό με σαπούνι ή αντισηπτικό και αξιοποίηση των εξωτερικών χώρων. Περισσότερο μάθημα στην αυλή όσο το επιτρέπει ο καιρός» Αθηνά Λινού Καθηγήτρια Επιδημιολογίας στην Ιατρική Σχολή της Αθήνας
και αξιοποίηση των εξωτερικών χώρων, δηλαδή τα παιδιά πρέπει να βγαίνουν πιο πολλές ώρες έξω, να κάνουν περισσότερο μάθημα στην αυλή όσο το επιτρέπει ο καιρός». «Η χρήση μάσκας δεν δημιουργεί πρόβλημα στην υγεία των παιδιών» καθιστά σαφές η κ. Λινού και συμπληρώνει: «Πρέπει όμως να υπάρξει εκπαίδευση για τη σωστή χρήση της και να υπάρξουν προδιαγραφές ώστε να είναι κατάλληλες οι μάσκες. Παράλληλα απαιτείται καλή επικοινωνία με τα παιδιά, ώστε να ενημερώνονται για τη σωστή χρήση της μάσκας αλλά και να μην πανικοβάλλονται». Η κ. Λινού αναφέρεται πάντως και στην καθημερινή ρουτίνα των παιδιών για την αποφυγή της διασποράς του ιού. «Είναι σημαντικό τα παιδιά να πηγαίνουν κάθε μέρα σχολείο με τους ίδιους εκπαιδευτικούς και την ίδια ομάδα παιδιών, γιατί όταν μοιράστηκαν σε πολλά μέρη του κόσμου αυξήθηκε ο κίνδυνος μετάδοσης του ιού, διότι τη μέρα που δεν πήγαιναν τα παιδιά σχολείο πήγαιναν σε συγγενείς ή σε κέντρα απασχόλησης. Πρέπει να υπάρχει σταθερή ρουτίνα και τα παιδιά να βλέπουν τους ίδιους ανθρώπους» επισημαίνει. Πάντως μέχρι στιγμής δεν έχει διευκρινιστεί τι ακριβώς θα γίνει με τους καθηγητές που διδάσκουν σε περισσότερα από ένα σχολεία. Οι εκπαιδευτικοί για τα μέτρα Οι εκπαιδευτικοί κάνουν λόγο για ζητήματα όπως η συχνότητα της υγιεινής των χεριών ενόσω από πολλά σχολεία λείπουν βασικές υποδομές όπως βρύσες – εκτός των απαιτούμενων προσλήψεων για να μοιραστούν οι μαθητές σε περισσότερα τμήματα. Από τις περιγραφές των εκπαιδευτικών είναι ενδεικτικό ότι σε πολλά σχολεία οι βρύσες δεν λειτουργούν και τόσους μήνες δεν έχουν επισκευαστεί ώστε τα παιδιά να πλένουν τα χέρια τους στον λιγοστό χρόνο που θα διαρκεί το διάλειμμα, ιδιαίτερα όταν έχει ήδη ανακοινωθεί ότι τα διαλείμματα θα πραγματοποιούνται σε ξεχωριστές ώρες για την αποφυγή του συγχρωτισμού. «Είναι αναγκαία η επιπλέον χρηματοδότηση των σχολικών επιτροπών» αναφέρει η καθηγήτρια Μαρία Γεωργαρίου. Από την πλευρά του ο δάσκαλος Γιάννης Κανελλόπουλος επισημαίνει ότι θα μπορούσαν να είχαν επιλυθεί πολλά, καθώς υπήρχε χρόνος για τη σωστή οργάνωση της νέας σχολικής χρονιάς: «Ολα αυτά δεν γίνονται την 1η Σεπτεμβρίου, ήθελε σχεδιασμό από πριν ώστε να μη βρεθούμε στη δυσάρεστη θέση να στοιβάζονται 25 μαθητές σε μία αίθουσα». Σε άρθρο του ο πρώην πρόεδρος της ΟΛΜΕ Θέμης Κοτσιφάκης θέτει το δάχτυλο επί τον τύπον των ήλων για το εν λόγω ζήτημα: «Τα επίσημα στοιχεία αποκαλύπτουν ότι τα ¾ του μαθητικού δυναμικού της χώρας μας σπουδάζουν σε τμήματα με αριθμό μαθητών από 18 έως 30. Αυτό σημαίνει ότι πάνω από 1 εκατομμύριο μαθητές και μαθήτριες σε πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση βρίσκονται καθημερινά σε συνωστισμό και οι εκπαιδευτικοί θα αναρωτιούνται καθημερινά πώς να διαχειριστούν την κατάσταση».
3
Documento | Κυριακή 6 Σεπτεμβρίου 2020
Η σχολική χρονιά ξεκινά με Public! Από τα πρωτάκια μέχρι τα παιδιά του γυμνασίου και του λυκείου, ό,τι ψάχνετε για τη νέα χρονιά είναι στο Public και το public.gr, με υπηρεσίες που σας λύνουν τα χέρια
Ρεπορτάζ
Α
Αμαλία Δενδρινού ν και κυριαρχεί σκεπτικισμός σχετικά με την έναρξη της σχολικής χρονιάς, το γεγονός είναι ένα: το καλοκαίρι τελείωσε και η σκέψη όλων μπαίνει σε φθινοπωρινούς και σχολικούς ρυθμούς. Το κουδούνι του σχολείου σε λίγες μέρες θα χτυπήσει ξανά και ήδη γονείς και μαθητές ετοιμάζουν τις λίστες τους. Ξεκινώντας από τα πρωτάκια μέχρι τα παιδιά του γυμνασίου και του λυκείου, ό,τι κι αν ψάχνετε για τη νέα χρονιά, η πρότασή μας είναι να επισκεφθείτε το κοντινότερο κατάστημα Public ή το public.gr. Εκεί θα βρείτε τη μεγαλύτερη ποικιλία σχολικών ειδών και μάλιστα με υπηρεσίες που σας λύνουν τα χέρια. Γιατί των φρονίμων τα παιδιά πριν αγοράσουν… ερευνούν! Το πιο απαιτητικό πρότζεκτ είναι το σακίδιο. Τρόλεϊ ή κλασική τσάντα πλάτης; Για τις πρώτες τάξεις
του δημοτικού είναι προτιμότερο τα παιδιά να χρησιμοποιούν τσάντες τύπου τρόλεϊ για να μην αναγκάζονται να κουβαλούν μεγάλο βάρος. Για τις μεγαλύτερες τάξεις θα προτιμήσουμε τσάντες με φαρδιά λουριά πλάτης και με ενισχυμένο πάχος ώστε η μεταφορά των βιβλίων για τους μικρούς μαθητές να γίνεται ανώδυνη. Με ήρωες ή μονόχρωμη; Στο Public έχουμε να διαλέξουμε ανάμεσα σε 1.000 σχέδια για όλα τα γούστα! Μια ξεχωριστή πρόταση που καλύπτει όλα τα παραπάνω είναι το σακίδιο Dinosaur της Coolbee, το οποίο διαθέτει τρεις ευρύχωρες κεντρικές, δύο πλαϊνές βοηθητικές θήκες και ζυγίζει μόλις 700 γραμμάρια! Φέτος που πρέπει να είμαστε λίγο παραπάνω προσεκτικοί μπορούμε να αγοράσουμε τα περισσότερα σχολικά είδη online με λίγα κλικ στο public.gr. Εκεί θα βρούμε τσάντες, κασετίνες, τετράδια, βιβλία, γραφική ύλη και όλα όσα χρειαζόμαστε με άμεση παράδοση! Γιατί να στριμώχνεστε στην ουρά όταν μπορείτε να αποκτήσετε όλα τα σχολικά από την άνεση του σπιτιού σας;
Χάρη στην υπηρεσία Drive Up μπορούμε να κάνουμε τις αγορές μας online και να τις παραλάβουμε από τα άνετα πάρκινγκ των καταστημάτων Public εύκολα, γρήγορα και κυρίως ανέπαφα, με απόλυτη ασφάλεια!
Κλικ στο public.gr και βρείτε τα όλα συγκεντρωμένα στον πιο εύχρηστο οδηγό, που εντοπίζει τα κατάλληλα είδη για κάθε τάξη σε μόλις τρία βήματα! Με την ίδια ευκολία μπορούμε να εξασφαλίσουμε ένα πρακτικό school pack με όλα τα βιβλία της σχολικής χρονιάς! Ετσι εξοικονομούμε πολύτιμο χρόνο από το συνηθισμένο ψάξιμο. Και αφού πλέον σχολείο και τεχνολογία πάνε χέρι χέρι, εκτός από all time classic σχολικά, όπως βοηθήματα, τετράδια και γραφική ύλη, στο Public οι μαθητές θα βρουν τη μεγαλύτερη γκάμα από δυνατά laptops, εύχρηστα tablets, εκτυπωτές και περιφερειακά που θα εξοπλίσουν το «αρχηγείο» τους – δηλαδή το γραφείο. Το εξειδικευμένο προσωπικό θα βοηθήσει γονείς και μαθητές να βρουν το κατάλληλο gadget με βάση τις ανάγκες τους! Οπως το Asus X509JA-WB301T για παράδειγμα: γρήγορο, λεπτό και όμορφο, με βάρος μόλις 1,8 κιλό. Κορυφαία ποιότητα, ρεαλιστικά γραφικά και χρώματα και ενσωματωμένος σκληρός δίσκος 256GB SSD που χωράει εργασίες, προγράμματα χρήσιμα για κάθε μαθητή αλλά και παιχνίδια για τις ώρες της χαλάρωσης, χαρίζοντας κορυφαίες ταχύτητες και επιδόσεις! Μα το πιο σημαντικό είναι ότι στο Public ο τρόπος που θα παραλάβουμε τις αγορές μας είναι στο χέρι μας: είτε με μια βόλτα από το κοντινότερο κατάστημα τηρώντας τα αναγκαία μέτρα προστασίας είτε με άμεση παράδοση στο σπίτι είτε… στην πόρτα του αυτοκινήτου! Χάρη στην υπηρεσία Drive Up μπορούμε να κάνουμε τις αγορές μας online και να τις παραλάβουμε από τα άνετα πάρκινγκ των καταστημάτων Public εύκολα, γρήγορα και κυρίως ανέπαφα, με απόλυτη ασφάλεια!
4
Doc ΑφιέρωμαΕκπαίδευση
Κυριακή 6 Σεπτεμβρίου 2020 | Documento
Μάσκες, «κάψουλες» και αποστάσεις Πώς ανοίγουν τα σχολεία σε άλλες χώρες της Ευρώπης και στις ΗΠΑ
Ισπανία Στις 27 Αυγούστου αποφασίστηκαν τα μέτρα στη συνάντηση της κυβέρνησης με τους εκπροσώπους των αυτόνομων κοινοτήτων (οι της Χώρας των Βάσκων ζήτησαν περαιτέρω μελέτη για υποχρεωτική, καθολική εφαρμογή): διατήρηση απόστασης ενάμισι μέτρου μεταξύ ατόμων, υποχρεωτική χρήση της μάσκας από την ηλικία των έξι ετών, εφαρμογή ομάδων-κάψουλα με μειωμένο αριθμό μαθητών στο νηπιαγωγείο και στον πρώτο κύκλο του δημοτικού. Αυτές οι ομάδες δεν θα έχουν καμία επαφή με άλλες τάξεις –ο αριθμός των
μαθητών θα κυμαίνεται στους 20, χωρίς όμως να ορίζεται αυστηρά, όπως ζητούσαν ορισμένες κοινότητες– στις οποίες τα παιδιά θα κοινωνικοποιούνται χωρίς υποχρεωτική διατήρηση αποστάσεων. Επιπλέον θα υπάρχει συνεχής εξαερισμός στις αίθουσες. Βασική παράμετρος είναι η διασφάλιση της υγιεινής των χεριών με πλύσιμό τους εντός του σχολικού κέντρου με σαπούνι και νερό ή αλκοολούχο τζελ τουλάχιστον πέντε φορές τη μέρα, κυρίως πριν και μετά το φαγητό και κατά την έξοδο από την τουαλέτα. Επιπλέον, σε όλο το προσωπικό κατά την είσοδό του θα μετριέται η θερμοκρασία.
Βρετανία
Με πάνω από 26 εκατομμύρια κρούσματα και σχεδόν 865.000 νεκρούς, οι χώρες λαμβάνουν μέτρα προστασίας για το άνοιγμα των σχολείων
Μετά τις έντονες πιέσεις που δέχτηκε το βρετανικό υπουργείο Παιδείας ανακοίνωσε στις 28 Αυγούστου οδηγία «της τελευταίας στιγμής» που έγινε δεκτή με έντονη κριτική. Προβλέπονται τέσσερα στάδια ενεργειών σε περίπτωση τοπικού lockdown: στο πρώτο επίπεδο όλοι οι μαθητές παρακολουθούν κανονικά. Στο δεύτερο, στη δευτεροβάθμια βαθμίδα, θα οργανωθούν βάρδιες, με τους μαθητές να αλλάζουν ανά 14 μέρες από φυσική σε ψηφιακή διεξαγωγή των μαθημάτων. Τα νηπιαγωγεία και τα δημοτικά σχολεία θα παραμείνουν ανοιχτά. Στο τρίτο οι περισσότεροι μαθητές
γυμνασίου θα συνεχίσουν με τηλεκπαίδευση και τα σχολεία θα είναι ανοικτά μόνο σε όσους ανήκουν σε επιλεγμένες ομάδες. Στο τέταρτο επίπεδο όλα τα σχολεία θα περάσουν σε τηλεκπαίδευση, εκτός από τις ευπαθείς ομάδες και τα παιδιά εργαζομένων που ανήκουν σε ειδικές κατηγορίες και τους μαθητές ειδικών σχολείων. Η Σκωτία, που έχει ανοίξει τα σχολεία από τις 11 Αυγούστου, αυστηροποίησε το πλαίσιο για τη χρήση μάσκας μετά την εμφάνιση κρουσμάτων σε σχολείο και πλέον όλα τα παιδιά άνω των 12 ετών θα τη φορούν σε κοινόχρηστους χώρους και διαδρόμους. Την ίδια γραμμή υιοθέτησε και η Βόρεια Ιρλανδία.
Γαλλία
Δανία
Γερμανία
Ιταλία
ΗΠΑ
Την 1η Σεπτεμβρίου χτύπησε το πρώτο σχολικό κουδούνι. Σύμφωνα με τα νέα μέτρα, οι χώροι είναι πλέον οργανωμένοι ώστε να διατηρούν τη μέγιστη απόσταση μεταξύ των μαθητών, κυρίως στους χώρους διδασκαλίας και εστίασης. Δεν είναι υποχρεωτικό όπου αυτό δεν είναι εφικτό ή όταν δεν επιτρέπει τη φιλοξενία όλων των μαθητών. Σχετικά με τη χρήση της μάσκας ορίζεται: μη χρήση της στο νηπιαγωγείο, προαιρετική από έξι έως δέκα ετών και υποχρεωτική από την ηλικία των έντεκα ετών για τους μαθητές αλλά και το προσωπικό των σχολικών μονάδων. Σε περίπτωση κλεισίματος τάξης ή ολόκληρου του σχολείου λόγω κρουσμάτων προβλέπεται γονική άδεια.
Από τις πρώτες χώρες που άνοιξαν τα σχολεία είναι η Γερμανία και η Δανία. Η τελευταία ήδη από την έναρξη της πανδημίας ήταν η πρώτη χώρα που συνέχισε τα μαθήματα την περασμένη άνοιξη. Τα βασικά μέτρα που υιοθετούν οι ευρωπαϊκές χώρες εφαρμόστηκαν πρώτα στα σχολεία της Δανίας: ελεγχόμενες ομάδες («κάψουλα») δέκα με δώδεκα ατόμων με σταθερό εκπαιδευτικό, διδασκαλία σε εξωτερικούς χώρους όπου και όσο ήταν εφικτό, πλύσιμο των χεριών αυστηρά κάθε μιάμιση ώρα και αποστάσεις ασφαλείας δύο μέτρων.
Τα σχολεία έχουν ανοίξει ήδη από τον Αύγουστο, αν και οι ημερομηνίες ποίκιλλαν λόγω του ομόσπονδου συστήματος διακυβέρνησης. Η απόσταση ασφαλείας και η χρήση της μάσκας είναι υποχρεωτικές στις περισσότερες σχολικές δομές, αλλά σπάνιες κατά τη διάρκεια του μαθήματος, μια και παρεμποδίζει τη σωστή διδασκαλία. Η έμφαση των μέτρων στα γερμανικά κρατίδια δίνεται στον σωστό εξαερισμό των σχολικών εγκαταστάσεων και στη δημιουργία μικρότερων τμημάτων προκειμένου να είναι αποτελεσματικότερη η διαχείριση κρουσμάτων και εξάρσεων.
Κορυφώνονται οι έλεγχοι των εκπαιδευτικών πριν από την επιστροφή τους στα σχολεία, με τις αρχές να διαθέτουν πάνω από 2 εκατομμύρια τεστ ανίχνευσης κορονοϊού. Ωστόσο θεωρείται δύσκολο να ανοίξουν στις 14 Σεπτεμβρίου. Η κυβέρνηση έχει εγκρίνει κονδύλι 2,9 δισ. ευρώ για νέα μονοθέσια θρανία, λοιπές υποδομές και εξοπλισμό, προσλήψεις καθηγητών και διοικητικού προσωπικού και αγορά αντισηπτικών και λοιπών καθαριστικών. Υπάρχει πρόβλεψη προσλήψεων επιπλέον 50.000 καθηγητών και διοικητικού προσωπικού. Είναι υποχρεωτική η χρήση της μάσκας στην αίθουσα για τους μαθητές άνω των έξι ετών. Επίσης είναι υποχρεωτική η θερμομέτρηση στο σπίτι ενώ η διδακτική ώρα από 60 μειώνεται στα 45 λεπτά.
Μετά τη δύσκολη και πολύωρη διαπραγμάτευση της 1ης Σεπτεμβρίου μεταξύ του επιτελείου του δημάρχου της Νέας Υόρκης Μπιλ ντε Μπλάσιο και των συνδικαλιστικών ενώσεων εκπαιδευτικών συμφωνήθηκε σχέδιο μέτρων με ημερομηνία έναρξης την 21η Σεπτεμβρίου. Παρότι ανακοινώθηκε ότι το σύστημα θα είναι μεικτό με διδασκαλία από απόσταση και φυσική παρουσία υπό προϋποθέσεις, το στοίχημα της ασφαλούς επιστροφής του 1,1 εκατομμυρίου μαθητών στα θρανία θα είναι μεγάλο. Θα πρέπει να ολοκληρωθεί εγκαίρως η διανομή προσωπικού εξοπλισμού προστασίας στα σχολεία, να προσληφθεί υγειονομικό προσωπικό για κάθε σχολικό κτίριο αλλά και να αναβαθμιστεί το σύστημα εξαερισμού στις αίθουσες.
6
Doc ΑφιέρωμαΕκπαίδευση
Κυριακή 6 Σεπτεμβρίου 2020 | Documento
Διδάσκοντας ΜΜΕ και ευελιξία στην καραντίνα Της Εύης Καραθανασοπούλου
H Εύη Καραθανασοπούλου είναι Senior Lecturer in Audio Production, Bournemouth University, Faculty of Media and Communication
Ε
να από τα καθήκοντά µου στο Πανεπιστήµιο του Μπόρνµουθ είναι η επίβλεψη του µαθήµατος που επιτρέπει στους φοιτητές µας στο τµήµα BA (Hons) Media Production να φέρουν σε πέρας τις πτυχιακές τους εργασίες. Με τη δηµιουργική και τεχνική ελευθερία που τους προσφέρει η cross-media, cross-platform εκπαίδευσή τους η δουλειά τους µπορεί να είναι από ταινίες µικρού µήκους και podcast/ ραδιοφωνικά ντοκιµαντέρ και ηχητικό θέατρο έως mobile applications, καµπάνιες για τη στήριξη φιλανθρωπικών οργανισµών και multimedia art installations για µουσεία και εκθέσεις. Και µια ατέλειωτη πληθώρα δηµιουργικότητας, που όµως κατά κανόνα απαιτεί τη φυσική παρουσία οµάδων παραγωγής, ηθοποιών και συνεντευξιαζόµενων σε στούντιο και άλλες τοποθεσίες µε µικρόφωνα, κάµερες και φώτα. ∆ηλαδή το αντίθετο της καραντίνας. Και όµως… «Σπάζοντας» την καραντίνα Οταν τον Μάρτιο του 2020 η πανδηµία µάς καθήλωσε και απαίτησε το απότοµο σταµάτηµα κάθε δραστηριότητας, εµείς οι εκπαιδευτικοί µπορεί να περιοριστήκαµε στο σπίτι µας αλλά ταυτόχρονα µπήκαµε σε µια υπερδραστηριότητα χωρίς προηγούµενο. Η πρωτόγνωρη ησυχία και ακινησία που βλέπαµε έξω από το παράθυρό µας ήταν σε απόλυτη αντίθεση µε έναν αγώνα δρόµου εσωτερικά, ώστε εκατοντάδες φοιτήτριες και φοιτητές να βρουν άµεση ακαδηµαϊκή και ψυχολογική στήριξη και να µπορέσουν να συνεχίσουν τις σπουδές και τις εργασίες τους. Τα ίδια τα παιδιά, ειδικά εκείνα που βρίσκονταν στο τελευταίο έτος των σπουδών τους, είχαν ήδη δουλέψει τόσο σκληρά και δεν ήθελαν να δουν τους κόπους τους και την προετοιµασία που είχαν κάνει για τις πτυχιακές τους να πάνε χαµένα. Οι επιλογές µας ήταν δύο: επ’ αόριστον παράταση ή να βρούµε τρόπους για να βοηθήσουµε τα παιδιά να φέρουν τη χρονιά σε πέρας και να αποφοιτήσουν. Επιλέξαµε το δεύτερο, σε συµφωνία µε το βρετανικό πνεύµα «keep calm and carry on». Σε ένα σύστηµα όµως όπως το βρετανικό, στο οποίο λειτουργούµε µε αυστηρή οργάνωση και κανονισµούς, δεν είναι απλό να αλλάξει κανείς τους όρους αξιολόγησης των φοιτητών σε µία νύχτα. Μα µε προσεκτική σκέψη και µε το καλό των φοιτητών ως µόνη προτεραιότητα το πλάνο τελικά ήταν (σχετικά) απλό και είχε δύο βασικά βήµατα: Να βοηθήσουµε τους εκπαιδευόµενους να λειτουργήσουν µε ευελιξία –βασική δεξιότη-
01
Η αποθέωση του βρετανικού πνεύματος «keep calm and carry on» τον καιρό του lockdown στα πανεπιστήμια του Ηνωμένου Βασιλείου
τα ούτως ή άλλως στον χώρο των ΜΜΕ– και να δουν το δηµιουργικό τους όραµα όχι κατεστραµµένο από την πανδηµία µα σαν πρόκληση. Να επιστρέψουν στη βάση της εκπαίδευσής τους ως media creatives: στην τέχνη της αφήγησης (storytelling). Η αντανακλαστική µας επιστροφή σε αυτά τα δύο βήµατα δεν ήταν τυχαία. Εχοντας οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί του τµήµατος δουλέψει στο παρελθόν –και πολλοί όντας ακόµη ενεργοί στον χώρο των MME και των τεχνών–, γνωρίζουµε ότι η προσαρµοστικότητα είναι κλειδί στη δουλειά µας. Γνωρίζουµε επίσης ότι πίσω από τις κάµερες και τα µικρόφωνα, είτε πρόκειται για αληθινές είτε για φανταστικές ιστορίες είτε για ντοκιµαντέρ είτε για µυθοπλασία, η αφήγηση πρέπει να είναι ειλικρινής διότι απευθύνεται και θέλει να συνοµιλήσει µε αληθινούς ανθρώπους.
02
Η τέχνη της αφήγησης Καθώς λοιπόν καθοδηγούσαµε τους φοιτητές και τις φοιτήτριές µας στην εύρεση ευφάνταστων λύσεων όπως ηχογραφήσεις και βιντεοσκοπήσεις από το σπίτι µε κινητά και υπολογιστές –σε αυτοσχέδια στούντιο µε ηχοµόνωση από κουβέρτες– και δηµιουργία σκίτσων για να αντικαταστήσουν σκηνές ταινιών µε άλογα και µεσαιωνικούς πολεµιστές που δεν πρόλαβαν να γυρίσουν, οι επαγγελµατίες έκαναν ακριβώς το ίδιο παράλληλα µε εµάς. Ο Τζέιµι Ολιβερ στους δέκτες µας έφτιαχνε εκποµπές µε συνταγές καραντίνας από το κινητό του µε τη βοήθεια της οικογένειάς του και οι ραδιοφωνικοί παραγωγοί εξέπεµπαν από το σαλόνι τους, µε τις φωνές τους να ακούγονται παράξενα πιο οικείες.
Τα εντυπωσιακά τεχνικά µέσα και στοιχεία παραγωγής είναι πολύ σηµαντικά και θεµιτά, µα µπορεί κάποιες φορές να κρύβουν θεµελιώδεις ελλείψεις στην αφήγηση. Η πανδηµία λοιπόν µας άφησε µόνο µε τα βασικά τεχνικά µέσα και τον σπιτικό αυτοσχεδιασµό, κερδίζοντας σε εγγύτητα και αλήθεια στην αφήγηση. Οι φοιτήτριες και οι φοιτητές µπορεί να ένιωσαν αρχικά ότι λόγω της πανδηµίας έχασαν την ευκαιρία να δηµιουργήσουν τεχνικώς απαιτητικά πρότζεκτ και να δουν το δηµιουργικό τους όραµα άρτια υλοποιηµένο. Και φυσικά αυτό είναι εν µέρει αλήθεια. Μα κέρδισαν µε άλλους τρόπους. Επέστρεψαν στον πυρήνα της σηµασίας της αφήγησης, έµαθαν να είναι επαγγελµατίες κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες και προετοιµάστηκαν για έναν εργασιακό χώρο στον οποίο µέχρι να λήξει ο κίνδυνος του ιού θα συνεχίσει να χρειάζεται ευελιξία. Και τελικά δηµιούργησαν δουλειά που µας έκανε περήφανους για τη φαντασία και την εντιµότητά της. Ως διδάσκοντες στον χώρο των δηµιουργικών ΜΜΕ η πανδηµία µάς έφερε µπροστά σε τεράστιες προκλήσεις και αδυσώπητα σκληρή δουλειά. Από την άλλη πλευρά, συγκεκριµένα για εµάς στο τµήµα ΒΑ (Hons) Media Production του Bournemouth University, η σηµασία της πολύπλευρης εκπαίδευσης, που ήταν έτσι κι αλλιώς βασική µας αξία, υπογραµµίστηκε τώρα εµφατικά. Ενας σύγχρονος δηµιουργός µίντια πρέπει να είναι άρτια εκπαιδευµένος στην τελευταία λέξη της τεχνολογίας της τριάδας εικόνα – ήχος – web-design. Μα πρέπει και να µπορεί ανά πάσα στιγµή να αυτοσχεδιάσει τεχνικά για να υποστηρίξει τη βασική µας τέχνη, αυτή της αφήγησης.
7
Documento | Κυριακή 6 Σεπτεμβρίου 2020
H πανεπιστημιακή κοινότητα ξέρει από πανδημία Οπως και την άνοιξη, τα ιδρύματα θα διαμορφώσουν τo πλαίσιο λειτουργίας τους ανάλογα με τις συνθήκες
Σ
ε τροχιά έναρξης της ακαδημαϊκής χρονιάς έχουν μπει τα πανεπιστήμια που ήδη διεξάγουν την επαναληπτική εξεταστική περίοδο του Σεπτεμβρίου. Αμέσως μετά την ολοκλήρωσή της τα μαθήματα αναμένεται να ξεκινήσουν κανονικά σύμφωνα με τα μέτρα που ανακοινώθηκαν στην τελευταία επίσημη ενημέρωση της υπουργού Παιδείας Νίκης Κεραμέως. Με βάση τα συμφωνημένα μέτρα οι κλινικές και εργαστηριακές ασκήσεις, οι ομάδες μελέτης μέχρι 30 ατόμων και οι θεωρητικές διαλέξεις μέχρι 50 ατόμων θα πραγματοποιούνται διά ζώσης. Ωστόσο, στην ανακοίνωση του Φοιτητικού Ιατρικού Συλλόγου
του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης διατυπώνεται ο προβληματισμός κατά πόσο αυτό το μέτρο αντιστοιχεί στα πραγματικά δεδομένα: «Πώς ακριβώς θα πραγματοποιηθούν οι εργαστηριακές ασκήσεις των προκλινικών ετών με αριθμό ατόμων που σε “κανονικές” συνθήκες ξεπερνούσαν κατά πολύ –σε ορισμένες περιπτώσεις– τα 30 με το ελάχιστο διδακτικό προσωπικό που απέμεινε στο τμήμα;». Οπως είχε ανακοινώσει η υπουργός Παιδείας, προκειμένου να καλυφθούν οι αυξημένες ανάγκες λόγω του διαχωρισμού των τμημάτων, όπου αυτό χρειαστεί, σε μικρότερες ομάδες έχει προβλεφθεί ενίσχυση 5 εκατ. ευρώ μέσω ΕΣΠΑ. Το ποσό αυτό φυσικά θα πρέπει να καλύψει τις ανάγκες πανελληνίως σε διδακτικό προσωπικό, συμπλη-
Δύο εμπειρίες Για τη Δήμητρα Δ., 21 χρόνων, φοιτήτρια του γ΄ έτους στη σχολή Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Πειραιά, η εμπειρία της ψηφιακής διδασκαλίας ήταν «ικανοποιητική και δεν ένιωσα ότι έχασα ουσιαστικό μέρος από τις σπουδές του εξαμήνου. Σαφώς αυτό οφείλεται στη φύση της
ειδικότητας, αν και εξαρτάται από τον εξοπλισμό που έχει στη διάθεσή του ο κάθε φοιτητής». Η Μαρία Α., 21 ετών, φοιτήτρια στην Καλών Τεχνών, είχε διαφορετική εμπειρία. «Προσπαθούσαν και οι καθηγητές, αλλά ήταν πολύ δύσκολο. Πώς είναι δυνατόν να κάνεις μάθημα κεραμικής από απόσταση;» αναρωτιέται χαρακτηριστικά.
ρωματικούς χώρους αλλά και υγειονομικό υλικό. Τα υποχρεωτικά μέτρα που εφαρμόζονται ήδη και κατά τη διεξαγωγή της εξεταστικής περιόδου είναι η χρήση μη ιατρικής μάσκας αλλά και ο διαμοιρασμός του φαγητού σε πακέτο στα εστιατόρια των σχολών. Η χρήση μάσκας θα παραμείνει υποχρεωτική σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους για σπουδαστές και προσωπικό, ενώ για τις κλινικές ασκήσεις θα ισχύσουν τα μέτρα ατομικής προστασίας που ισχύουν για το προσωπικό που απασχολείται σε χώρους υπηρεσιών υγείας. Οι φοιτητικές εστίες αναμένεται να λειτουργήσουν κανονικά, ενώ τα ίδια μέτρα θα ισχύσουν και για τα κολέγια. Τα εκπαιδευτικά ιδρύματα θα διατηρούν την ευχέρεια να διαμορφώσουν τα ίδια το κανονιστικό πλαίσιο ανάλογα με τις ανάγκες και τις εκάστοτε συνθήκες και εφόσον απαιτηθεί να στραφούν και στην εξ αποστάσεως διδασκαλία. Το περασμένο εαρινό εξάμηνο έγινε μετ’ εμποδίων στα πανεπιστήμια της χώρας, αν και τα ιδρύματα ανταποκρίθηκαν σχετικά καλά στις εξ αποστάσεως διαλέξεις με ψηφιακά μέσα. Περισσότερο προβληματική ήταν η φυσική παρουσία σε εργαστήρια. Η εξεταστική που επακολούθησε ήταν άλλο ένα στοίχημα, καθώς τα πανεπιστήμια έκριναν πού ήταν αναγκαίο να εξεταστούν οι φοιτητές διά ζώσης ή εξ αποστάσεως, ενώ υπήρχαν περιπτώσεις που το μάθημα εξετάστηκε και με τους δύο τρόπους προς διευκόλυνση των εξεταζομένων. Αγγελική Πλανουδάκη
8
Doc ΑφιέρωμαΕκπαίδευση
Κυριακή 6 Σεπτεμβρίου 2020 | Documento
Σωστή επιλογή σημαίνει επιτυχία Ο επαγγελματικός προσανατολισμός είναι το κλειδί που ανοίγει τις πόρτες για το επόμενο στάδιο στη ζωή
Ρεπορτάζ
Μ
Αντιγόνη Μιχοπούλου ε τη διδασκαλία του επαγγελματικού προσανατολισμού να απουσιάζει ως βασικό μάθημα από το ωρολόγιο πρόγραμμα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και τους μαθητές να καλούνται να αποφασίσουν –άμεσα, χωρίς τη δέουσα προεργασία και τα κατάλληλα εργαλεία– στην ηλικία των 17 χρόνων το επάγγελμα που προτιμούν, η σημαντική αυτή απόφαση ζωής μοιάζει όντως βουνό. Αν και δεν είναι ευρέως γνωστό, 120 καθηγητές διάφορων ειδικοτήτων από τα Κέντρα Εκπαίδευσης και Συμβουλευτικής Υποστήριξης (ΚΕΣΥ) είναι στη διάθεση των σχολείων για να διευκολύνουν με τις γνώσεις τους χιλιάδες μαθητές σε όλη τη χώρα ώστε να βρουν την κλίση τους, τις δυνατότητές τους και τι επάγγελμα τους ταιριάζει. Την ίδια ώρα στην ιστοσελίδα του Εθνικού Οργανισμού Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΕΟΠΠΕΠ) οι γονείς και οι μαθητές μπορούν να ανακαλύψουν τεστ που περιλαμβάνουν ερωτήματα που αποσαφηνίζουν ως έναν βαθμό την κατεύθυνση που ταιριάζει στον υποψήφιο φοιτητή, σύμφωνα πάντα με τα εν-
διαφέροντά του. Μπορεί τα αποτελέσματα του τεστ να μην αποτελούν την απόλυτη διάγνωση για όλη τη ζωή του μαθητή που θα «δώσει το κλειδί της επιτυχίας», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο ΕΟΠΠΕΠ, ωστόσο «αποτελούν ενδείξεις τις οποίες μπορεί να αξιοποιήσει, πιθανά –και ακόμη καλύτερα– με τη βοήθεια ενός συμβούλου επαγγελματικού προσανατολισμού, για να διερευνήσει ακόμη περισσότερο ό,τι κρίνει αναγκαίο, να διευρύνει τους ορίζοντες και τις προοπτικές του και να μπορεί να αποφασίσει το καλύτερο για το εαυτό του ανά πάσα στιγμή». Συμβουλευτική Καθηγητές συμβουλευτικής που συμμετέχουν στην ενημέρωση των μαθητών εξηγούν πόσο σημαντικό είναι το εν λόγω μάθημα και αναρωτιούνται απευθυνόμενοι με επιστολές προς το υπουργείο Παιδείας: «Στη χώρα μας δεν ήρθε ακόμη ο καιρός να χωρέσει στο εκπαιδευτικό μας σύστημα, να υποστηρίξει τον ρόλο του σχολείου και να συμβάλει στην προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξη των παιδιών;». Οπως εξηγούν οι καθηγητές συμβουλευτικής, η διαδικασία που επιτυγχάνει καλύτερο αποτέλεσμα για τους μαθητές είναι η κατ’ ιδίαν συνάντηση του συμβούλου με τον μαθητή. Εφόσον ο υποψήφιος φοιτητής την επιλέξει ώστε να ξεκαθαρίσει τι είναι αυτό που του ταιριάζει, μπορεί να αναζητήσει
120 καθηγητές διάφορων ειδικοτήτων είναι στη διάθεση των σχολείων για να βοηθήσουν τους μαθητές να βρουν την κλίση τους
στο διαδίκτυο το κοντινότερο στην περιοχή του ΚΕΣΥ. Στο ραντεβού με έναν από τους 120 καθηγητές σε όλη την Ελλάδα μπορεί να συζητήσει με συγκεκριμένη δομή, η οποία θα τον βοηθήσει στην αυτογνωσία του. Το ατομικό πρόγραμμα επαγγελματικού προσανατολισμού απευθύνεται στους μαθητές όλων των τάξεων του λυκείου καθώς μέσα από προσωπικές συνεντεύξεις και ψυχομετρικά τεστ οι υποψήφιοι φοιτητές αναγνωρίζουν τι θέλουν να κάνουν αλλά και ποιες σχολές μπορούν να ανταποκριθούν στις προτιμήσεις τους. Οι γονείς βέβαια έχουν πάντα τη δυνατότητα να απευθυνθούν και σε ιδιώτες για τον επαγγελματικό προσανατολισμό των παιδιών τους και όχι μόνο. Επαγγελματίες του συμβουλευτικού χώρου εξηγούν ότι ο επαγγελματικός προσανατολισμός δεν κοιτάει χρόνια. Τα προγράμματα επαγγελματικού προσανατολισμού απευθύνονται και σε ανθρώπους μεγαλύτερων ηλικιών που θέλουν είτε να επεκτείνουν τις σπουδές τους είτε να αλλάξουν προσανατολισμό. Οι σχολές εντός και εκτός Οταν γίνουν πλέον ξεκάθαρες στο παιδί η κλίση και η προτίμησή του πρέπει να επιλέξει και την αντίστοιχη εκπαιδευτική δομή, είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό. Σε αυτή την περίπτωση είναι απαραίτητη και καθοριστική η έρευνα από την πλευρά της οικογένειας, ιδιαίτερα
αν η κατάληξη της αναζήτησης είναι ένα πανεπιστήμιο του εξωτερικού. Και αυτό διότι δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις φοιτητών που έχουν εγκλωβιστεί σε ξένα πανεπιστήμια και είτε δεν μπορούν να πάρουν τον πολυπόθητο τίτλο σπουδών είτε δεν αναγνωρίζεται το πτυχίο τους. Επαγγελματίες του χώρου αναφέρουν ότι το πρώτο βήμα των γονιών πρέπει να είναι ο Διεπιστημονικός Οργανισμός Αναγνώρισης Τίτλων Ακαδημαϊκών και Πληροφόρησης (ΔΟΑΤΑΠ). Από αυτό τον οργανισμό θα μάθουν ποια πτυχία από ποιες σχολές του εξωτερικού αναγνωρίζονται στην Ελλάδα και δεν θα εμπλακούν στα δίχτυα επιτήδειων. Πρόσφατα έγινε γνωστό μέσω καταγγελιών ότι Ελληνες φοιτητές δεν μπορούν να πάρουν πτυχίο από ιδιωτικό πανεπιστήμιο της Βουλγαρίας, το οποίο, όπως αναφέρουν, δεν αναγνωρίζεται ούτε καν στη χώρα όπου εδρεύει. Οι γονείς αναφέρουν ότι εταιρεία συμβουλευτικής τούς επιβεβαίωσε πως πρόκειται για νέο πανεπιστήμιο, το πτυχίο του οποίου πολύ σύντομα θα αναγνωριστεί. Αυτό δυστυχώς, όπως καταγγέλλουν, δεν έχει συμβεί μέχρι και σήμερα, με σημαντική υλική και ψυχική φθορά. Σε κάθε περίπτωση επαγγελματίες του χώρου εφιστούν την προσοχή των γονέων καθώς υπάρχουν κίνδυνοι που μπορεί να κοστίσουν μεγάλα χρηματικά ποσά στην οικογένεια και πολλά χρόνια προσπάθειας των παιδιών.