ཤེས་རིིག་ལས་ཁུངས་ནས་དཔར་འགྲེམས་ཞུུས་ ཆ ས་ཉིིད་སྒྲོོོལ་མས་བརྩམས་ ལོ་གསར་ཚ
ས་གཅིིག་
Published by:
Department of Education, CTA
Gangchen Kyishong
Dharamshala-176215
Distt. Kangra (H.P.) INDIA
E-mail: education@tibet.net doe.educouncil@tibet.net
Printed by: Sherig Parkhang Trust
E-mail: shepardelhi@gmail.com
Acknowledgement
Financial support from Danish International Development Assistance (DANIDA) through Centre for International Cooperation and Education (CICED)
སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཛིན། བསྟན་འཛིན་པདྨ། རྩོམ་སྒྲིག་འགན་ཁུར་བ། ངག་དབང་བསྟན་འཛིན། རྩོམ་སྒྲིག་དང་ཇུས་འགོད། ཆོས་ཉིད་སྒྲོལ་མ། རི་མོ་བ། འཕྲིན་ལས་དཔལ་མོ།
གངས་ལྗོོངས་བྱིིས་པའིི་བརྙན་དེེབ་
དཔར་ལོ། ༢༠༢༢
1 ལོོ་གསར་ཚ ེས་གཅིིག་གིི་ཞོོོགས་པ་ བྱ་སྐད་དང་པོ་རྒྱག་སྐབས་ སྐྱིད་ཤར་གྲོང་ཚ འིིི་ཁྱིིིམ་ཚང་སོ་སོོའིིི་ནང་གློོག་འོོད་ཁྲ་ལམ་མེ་སྤར་འགོ་ཚུགས་།
ཨ་མ་སྒྲོལ་མས་ཆུ་བན་དང་བསང་རྫས་འཁྱེར་ནས་ཆུ་ཕུུད་ལེན་དུུ་ཕྱིིན་
2
ཁོོང་ཆུུ་མིིག་འགྲམ་དུུ་འབྱོར་སྐབས་ དེ་གར་མི་གཞན་གྱིིས་བསང་བཏང་ནས་ དུ་བ་སྔོ་ལྷོོག་ལྷོོག་འཕྱུར་བཞིན་ཡོོད་པས་ ཆུ་ཕུུད་དང་པོ་དེེེ་གཞན་གྱིས་བླངས་ཟིིན་པ་ཤེེས་།
ཁོང་གིིས་ལམ་སང་བསང་མེའིིི་ཐོོོག་ཏུ་རང་ཉིིད་ཀྱིིི་བསང་ཤིིང་དང་བསང་རྩམ་བརྒྱབ་ནས་ དུ་བ་འཕྱུར་ཏེ་དྲིིི་བཟང་ཕྱོོགས་ཀུན་ཏུུ་ཁྱབ་པར་ བྱས་པ་དང་ ཆུ་ཕུུད་བླངས་ཏེ་རང་ཁྱིིམ་དུ་ལོོག་།
3
ཁྱིིམ་དུ་སླེེབས་རྗེེས་ཐོོག་མར་དྭངས་ཤིང་གཙང་བའི་ཆུ་ཕུུད་ཀྱིིས་ཡོོན་ཆབ་ཕུལ་བ་དང་ ཆང་སྐོལ་བསྐོོལ་ཏེེ་ནང་མིི་རྣམས་ལ་དྲངས་།
4
5 ཚང་མས་འཛུམ་ཤིག་ཤིིག་གིིས་གཏམ་གྱི་དང་པོོར་ བཀྲ་ཤིིས་བདེེ་ལེེེགས་ཕུུན་སུུམ་ཚ གས་ ཨེ་མ་བག་དྲོ་སྐུ་ཁམས་བཟང་ གཏན་དུ་བདེ་བ་འཐོོབ་པར་ཤོག་ ཅ ེས་སྨོོོན་འདུན་ཞུུ་རེེས་བྱས་།
སྔ་ས་ནས་གྲ་སྒྲིག་བྱས་པའི་ལོོོ་གསར་གྱི་གཟབ་མཆ
6 ཕ་ཀུན་བཟང་གིས་ཆང་སྐོོལ་བཏུང་བ་དང་མགྱོགས་མྱུར་མལ་ལས་ལངས་ཏེ་འབྲས་སིིལ་བཟོོ་བར་ཕེེབས་
་ཐུབ་བྱས་།
བུ་མོ་བསྟན་སྒྲོོལ་དང་བུ་ནོོར་བུུ་ཡང་ལངས་ཏེ་
ར་སྤྲས་པ་དང་ སོ་དང་ངོོ་གདོོང་བཀྲུུས་རྗེས་ཕ་མ་གཉིིས་ལ་རོོགས་པ་གང་ཐུབ་ཅ
བསྟན་སྒྲོལ་གྱིིས་སྤོོ་བོོ་ནས་རིིམ་བཞིིན་ནང་མིི་རྣམས་ལ་ཕྱེེ་མར་བཀྱག་པ་དང་
7 སྤོོ་བོོ་སྟོོབས་རྒྱལ་གྱིས་མཆ ད་གཤོོམ་མདུུན་དུུ་མཆ ད་མེེ་དང་བདུག་སྤོས་ཕུུལ་རྗེས་ ནང་མི་ཚང་མ་འཛུམ་མུུལ་མུལ་གྱིས་གདན་ལ་འཁོད་ བུུ་མོ་
བུུ་ནོར་བུུས་གཅ
ེན་མོོོ་བསྟན་སྒྲོལ་ལ་ཕྱེ་མར་བཀྱག་།
8 ཅ ག་ཙ འིིི་སྟེེེང་དུ་བཤམས་པའི་གསོོལ་ཇ་དང་ གྲོ་མ་འབྲས་སིལ་ ཁ་ཟས་ གྲོ་ཐུག་སོགས་ནས་རླངས་པ་འཚུུབ་འཚུུབ་འཐུུལ་ ཁོ་ཚ ས་དཀོོན་མཆ ག་ གསུམ་ལ་མཆ ད་པ་ཕུལ་རྗེས་དགའ་དགའ་སྤྲོ་སྤྲོོའིིི་ངང་ཞོོགས་ཟས་ལ་རོལ་།
9 ཞོོགས་ཟས་གྲུུབ་པ་དང་ སྤོ་ལགས་དང་ཕ་མ་གཉིས་ཀྱིིས་གཅ
བུ་མོ་བསྟན་སྒྲོལ་གྱིིས་དགའ་ཚ ར་ངང་ཁོོང་རྣམས་ལ་ཐུུགས་རྗེ་ཆ ེ་ཞུས་།
ེན་གཅུུང་གཉིས་ལ་ལོ་གསར་གྱི་རྔན་པ་སྒོར་མོོ་ལྔ་བརྒྱ་རེ་གནང་
10 བུ་ནོར་བུས་ ཁྱེད་རྣམས་ཀྱིས་རྔན་པ་མང་པོ་འདིི་འདྲ་གནང་བར་ཐུགས་རྗེ་ཆ ེ་ ངས་ཁྱེེད་རྣམས་ཀྱི་ཞལ་ལ་ཉན་པོ་དང་སློོབ་སྦྱོོང་ཡག་པོ་བྱེེད་ཀྱིི་ཡིིིན་ ཞེེས་ལབ་།
11 བསྟན་སྒྲོོལ་གྱིིས་ ལོོ་གཅིིག་ནང་ལོོ་གསར་དེ་ཐེེངས་གཉིིས་གསུམ་ཞིག་ཡོོད་ན་སྐྱིིད་པ་ལའང་ ཟེར་།
12 ཨ་མ་ལགས་ཀྱིས་ ག་རེ་བྱས་ནས་ལོ་གསར་ཐེངས་གཉིིས་གསུམ་དགོས་ཀྱིི་འདུག་ ཅ ས་དྲིིིས་།
13 བསྟན་སྒྲོལ་གྱིིས་ ལོོ་གསར་ལ་གྱོན་གོོས་གསར་པ་མང་པོ་རག་པ་དང་ བཟའ་རྒྱུ་འཐུུང་རྒྱུུ་ཡང་དུས་རྒྱུན་ལས་འབེལ་བ་དང་གྲ་རྒྱས་པ་འདུག་ ད་དུང་ནང་མིི་སྤུན་མཆ ད་དང་ ངོོ་ཤེེེས་ཚ ས་རྔན་པ་མང་པོ་གནང་གི་འདུག་ ཅ ས་ལན་བརྒྱབ་།
14 བུ་ནོར་བུས་ དེེ་ག་རང་རེེད་ ལོོ་གསར་ལ་རྔན་པ་རག་པ་ནང་བཞིན་དུུས་རྒྱུུན་དུུ་རག་ན་དེ་འདྲའིི་སྐྱིིིད་པ་ལ་ཨང་ ཞེས་ལབ་པར་ ནང་མི་ཚང་མ་ གད་མོ་ཤོོར་ཏེེ་ ཁྱིིིམ་ཚང་དགོད་སྒྲས་ཁེངས་།
15 སྤོ་བོོ་ལགས་ཀྱིས་དགོོད་འཚ ེར་འཚ ེར་ངང་ ཁྱེེད་རང་གཉིིས་ལ་རྔན་པ་འབེལ་འབེལ་ལྷུག་ལྷུུག་རག་ནའང་ རྒན་པ་རྣམས་ལ་དངུལ་གསོག་པར་ དཀའ་ལས་ཞེ་དྲག་ཡོད་རེེད་ ཅ ེས་གསུངས་།
16 དེ་ནས་ཁོོ་ཚ ་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་མཆ ད་མཇལ་ལ་ཕྱིན་ དེེ་གར་མིི་མང་པོོ་བང་བསྒྲིགས་ཡོོད་པ་དང་ ཚང་མའི་ལུས་ལ་རྒྱན་གོས་ཀྱིིས་རབ་ ཏུ་རྒྱན་ཞིང་ ཕན་ཚུན་ལོ་གསར་གྱི་འཚམས་འདྲི་ཞུ་བཞིིན་ཡོོད་།
17 ཁོོ་ཚ ས་ཡུན་རིིང་བང་བསྒྲིིགས་རྗེེས་གཙུག་ལག་ཁང་གི་ལྷ་མོོའིིི་ཚ ་གཏོོོར་དང་ རྟེེན་གཙ
་ཇོོོ་བོོོ་ཤཱཀྱ་ཐུུབ་པའིི་སྐུུ་བརྙན་སོོགས་མཇལ་དེ་ ཐད་ཀར་རང་ཁྱིམ་དུུ་ལོོག་།
18 ཁྱིིམ་དུ་འབྱོོར་མ་ཐག་སྐྱིད་ཤར་གྲོོང་ཚ འིིི་ཕྲུ་གུུ་མང་པོ་ཕྱེེ་མར་རྒྱུག་པར་སླེབས་ ནང་མི་རྣམས་ཀྱིིས་ཕྱེེ་མར་མཆ ད་རྗེེས་ ཨ་མ་ལགས་ ཀྱིས་ཁོོ་ཚ ར་གསོོལ་ཇ་དང་ པ་ལགས་ཀྱིིས་ཞལ་ཏོོག་སྣ་མིིན་སྣ་ཚ གས་བཀྱག་།
19 སྤོོ་ལགས་ཀྱིིས་ཕྱེེ་མར་རྒྱུུག་མཁན་ཕྲུ་གུུ་ཡོངས་ལ་ལོོ་གསར་གྱི་རྔན་པ་སྒོར་མོོ་བརྒྱ་རེེ་གནང་ དེ་ནས་ཁྱིིམ་ཚང་གཞན་དུ་ཕྱེ་མར་རྒྱུག་པར་ འགྲོ་སྐབས་ པ་ལགས་ཀྱིས་བུ་ནོོར་བུར་ཆང་ཕུད་དང་ བུུ་མོ་བསྟན་སྒྲོལ་ལ་ཕྱེ་མར་འབོོ་བསྐུར་ཏེ་ཕྱེེ་མར་རྒྱུག་པར་བཏང་།
20 ཕྲུ་གུུ་ཚ ར་མཚ ན་ན་དེེ་ནིིི་ལོོོ་གསར་ཚ ེས་གཅིིག་ཉིིན་གྱིི་སྐྱིིིད་སྣང་དོོད་ཤོོས་ཀྱིི་བྱེེེད་སྒོོོ་ཞིིིག་ཡིིིན་ ཚང་མས་ལུས་ལ་གཟབ་སྤྲོས་བརྒྱབ་སྟེ་ ཕན་ཚུན་ཐུུག་ཕྲད་བྱེད་རྒྱུ་དང་
རྩེད་མོོ་རྩེེ་རྒྱུའིིི་དུུས་ཚ ད་སྐྱིིད་ཤོོོས་ཤིིིག་ཀྱང་ཡིིན་།
21 ཁོོ་ཚ ་སྐྱིིིད་ཤར་གྲོོང་ཚ འིིི་ཁྱིིིམ་ཚང་རེེ་རེེེ་བཞིིིན་ཕྱེེ་མར་རྒྱུག་པར་ཕྱིན་པས་ གྲོོང་ཚ ་ཡོོོངས་ལ་ཕྱེ་མར་རྒྱུགས་ཟིིན་དུས་ཉིིན་གུང་ཞལ་ལག་ དུས་ཚ ད་ཀྱང་ཡོོལ་ཟིིན་།
22 བུ་ནོོར་བུ་དང་བུུ་མོོ་བསྟན་སྒྲོོལ་ནང་ལ་འབྱོར་དུས་ ནང་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཞལ་ལག་གྲ་སྒྲིག་བྱས་ཏེ་སྒུག་བསྡད་ཡོད་ བུ་ནོོར་བུས་ ཕྱེ་མར་རྒྱུག་ པར་འགྲོ་སྐབས་སྐྱིད་པོོ་ཞེེ་དྲག་བྱུང་ལ་རྔན་པ་ཡང་མང་པོ་བཟས་པ་ཡིན་ ད་ཁ་ལག་བཟའ་དགོས་ས་མ་རེད་ ཅ ེས་ལབ་།
23 སྤོ་ལགས་ཀྱིས་ ལོོ་གསར་ལ་ཁ་ལག་མ་བཟས་ན་གང་འདྲ་ཡོང་གིི་རེེེད་ གསུངས་ཏེ་ ཨུུ་ཚུུགས་ངང་ཁ་ལག་བཟའ་རུ་བཅུག་ བུུ་ནོར་བུས་ ལོ་གསར་ལ་དཀའ་ལས་ཁག་ཤོས་དེེ་ཁ་ལག་བཟའ་རྒྱུ་དེ་རེེད་འདུག་ ཅ ེས་ལབ་པར་ ནང་མི་ཚང་མ་གད་མོ་ཤོོར་།
24 ཞལ་ལག་གྲུབ་རྗེས་བསྟན་སྒྲོལ་གྱིིས་ ང་ཚ ས་ལྡད་མོ་ཞིིག་བལྟས་ན་གང་འདྲ་འདུག་ ལབ་པར་ ཨ་མ་ལགས་ཀྱིས་ ཏག་ཏག་རེད་ ཨ་ཅ ་སྣང་སའིི་ འཁྲབ་གཞུང་བལྟས་ན་ ཞེས་གསུུངས་ བསྟན་སྒྲོལ་གྱིིས་ ཨ་ཅ ེ་སྣང་སའིི་མཚན་གོོ་མྱོོང་ཡང་ལྟ་མྱོང་མེེད་ དེེ་ལ་བལྟས་ན་ཏག་ཏག་རེད་ ཅ ས་བཤད་།
25 ཁོོ་ཚ ས་འཁྲབ་ཚན་ལ་ལྟ་སྐབས་ བུ་མོ་བསྟན་སྒྲོལ་གྱིི་མིིིག་མཆིི་མས་ཁེེངས་ཤིིང་ ཨ་ཅ ེ་སྣང་སའིི་ལས་དབང་ལ་སྙིང་རྗེེ་དང་ཨ་ནེ་སྙིིིད་མོོོའིིི་ གདུག་རྩུབ་ལ་སེེམས་གཏིིང་ནས་ཁོོང་ཁྲོོ་ལངས་།
26 པ་ལགས་ཀྱིས་བསྟན་སྒྲོལ་གྱིི་མིིིག་མཆིི་མས་ཁེེངས་པ་གཟིིགས་པས་ དེེ་རིིིང་ལོོོ་གསར་ཚ ས་གཅིིག་ཡིིན་པས་ སུུས་ཀྱང་མིིག་ཆུ་མ་གཏོང་ཨ་ ཨ་ཅ ་སྣང་སས་ཀྱང་ཨ་ནེའིིི་གདུག་རྩུབ་ལ་བཟོད་པ་བསྟེན་པས་དག་པའི་ཞིིིང་ལ་ཕེེབས་པ་རེེད་
ཅ ེས་གསུངས་།
བྱས་ཙང་དགའ་དགོས་རེེད་
27 བསྟན་སྒྲོོལ་གྱིིས་ པ་ལགས་ ཨ་ནེ་ཁོོོང་དེེེ་འདྲའིི་སེེེམས་པ་གནག་པ་ལ་ཨང་ ང་ནི་ཨ་ཅ ེ་སྣང་ས་ལ་སྙིང་རྗེེ་སྐྱེེེས་བྱུང་ ཞེེས་ལབ་ སྤོ་ལགས་ཀྱིས་ ང་ཚ ས་དུས་རྒྱུན་དུ་གཞན་ལ་གང་ཐུབ་ཅ ་ཐུབ་ཀྱིིས་ཕན་ཐོགས་དང་ སེམས་པ་བཟང་པོ་བྱེེེད་དགོོས་ ཞེེས་གསུངས་།
28 དེེ་ནས་གཅ
གླེང་ནས་བཞུུགས་།
ན་གཅུང་གཉིས་ཕྱིི་ལ་རྩེེད་མོོོ་རྩེེ་བར་ཕྱིིན་པ་དང་ སྤོོ་ལགས་དང་ པ་ལགས་ ཨ་མ་ལགས་བཅས་ཇ་ཆང་ལ་རོལ་གྱིིན་སྔ་རྒྱུས་ད་རྒྱུུས་
29 པ་ལགས་ཀྱིས་དགོོང་དྲོོོའིིི་ཞལ་ལག་ལ་ཤ་རྡོག་བཙ ས་དང་ ཞོོག་ཁོོག་རྡོོག་བཙ ས་ སྒྱུ་མ་སོགས་གྲ་སྒྲིག་བྱས་ཡོོད་ཅིིིང་ ནང་མིི་རྣམས་ཞལ་ལག་ལ་ རོལ་བཞིན་ བརྙན་འཕྲིིན་ཐོོག་ལོོ་གསར་གྱིི་དམིིིགས་བསལ་ལས་རིིམ་གཟིིགས་འབུལ་ཞུུས་པར་བལྟས་།
30 ཨ་མ་ལགས་ཀྱིས་ སང་ཉིིན་ང་ཚ ་སྲུ་མོོ་གཡུུ་སྒྲོོན་ནང་ལ་འཛོམས་རེེས་རེེེད་ ཁྱེེད་གཉིིས་ཀྱིིིས་གཅ ེན་གཅུང་གཞན་ཚ ་དང་མཉམ་དུ་འཆམ་པོ་བྱས་པ་ མ་གཏོགས་རྒྱག་རེེས་བརྒྱབ་ཆ ག་གིི་མ་རེེད་ད་ ཅ ེས་མངགས་བྱ་གནང་སྟེེ་ཁོོོ་གཉིིས་ལ་ལོོ་གསར་ཚ ེས་གཉིིས་ཉིིིན་གོོན་རྒྱུའིི་གཟབ་སྤྲོོས་གནང་།
31 ཁོོ་གཉིིས་ལ་སླར་ཡང་གཟབ་སྤྲོོས་གསར་པ་རེེ་རག་པས་གཉིིས་ཀ་སྐྱིིད་ཐག་ཆ ད་ བུུ་ནོོར་བུུས་ དོོ་དགོོང་གིིི་ཟླ་བ་མ་ཤར་གོོང་ནས་སང་ཉིིན་ གྱིི་ཉིིི་མ་ཤར་ན་དེེ་འདྲའིི་དགའ་བ་ལ་ཨང་ ཞེེས་ལབ་པར་ ནང་མིི་ཚང་མ་གད་མོོ་ཤོོོར་།
32 སྤོོ་ལགས་ཀྱིིས་ དེེ་རིིིང་ཚ ེས་པ་གཅིིག་ཡིིན་པས་ཟླ་བ་ཤར་གྱི་མ་རེེད་ གལ་སྲིིད་ཚ ེས་པ་གཅིིག་ལ་ཟླ་བ་ཤར་རྒྱུར་སྒུུག་བསྡད་ན་ ང་ཚ འིིི་བུུ་ནོོར་བུུར་ གཟབ་སྤྲོོས་གྱོོན་རྒྱུ་རག་ས་མ་རེད་ ཅ ེས་གསུུངས་པས་ ནང་མིི་ཚང་མ་གད་མོ་དེེེ་བས་ཆ ེ་བ་ཤོོོར་ཏེེ་ ཁྱིིིམ་ཚང་དགོོད་སྒྲས་ཁེེངས་སོོོ་།