དམའ་རིམ་དེབ་ཕ ང་དང་པོ། སྒྲུང་གཏམ་གསར་བུའི་དགའ་སྟོན། ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀ ས་བསྐྱར་དུ་དཔར་འག ེ མས་བྱས།
Printed and Distributed by: Sherig Parkhang
R-27 & 28, Ramesh Park Laxmi Nagar, New Delhi-110092 Ph: +91-11-2245 3672 Fax: +91-11-2245 5634 Email: shepardelhi@gmail.com Web: www.sherigparkhang.com
རམ་སྒ ག་ཐེངས་གཉིས་པ། Second Edition མངགས་ཉོའི་ཁ་བྱང་།
ཕ ་ལོ་༢༠༢༡
དཔར་ཐེངས་དང་པོ། First Printing དཔར་གྲངས་༡༠༠༠། 1000 Copies རམ་སྒ ག་འགན་ཁུར་བ། བསོད་ནམས་བཟང་པོ། (ཤེས་ལྷན་འགན་འཛིན། ) རམ་སྒ ག་དང་ དེབ་གཟུགས་ཇུས་འགོད། དགེ་འདུན་དོན་ཡོད། སྒྲུང་དེབ་འདི་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀ ་དྲ་ཚིགས། www.bodyiglobjong.com ནས་ལྟ་ཀག་དང་ཕབ་ལེན་བྱེད་ཐུབ། © Department of Education, CTA Special Acknowledgement Funded by DANIDA through CICED
Nov 2021
Central Tibetan Administration
Cable: SHERIG
Phone: +91-1892-222572/222721
Fax: +91-1892-223481 Email: education@tibet.net Web: www.sherig.org/tb
GANGCHEN KYISHONG DHARAMSALA - 176215 DISTT. KANGRA H.P H.P INDIA
I
DEPARTMENT
OF EDUCATION
པར་སྐྲུན་གསལ་བཤད། ༄༅། །དུས་རབས་གོང་མའི་ལོ་རབས་བརྒྱད་ཅུའི་ནང་། ཤེས་རིག་ལས་ ཁུངས་དང་འབ ལ་ཡོད་དགེ་རྒན་རྣམས་ཀ ས་སྤ ་ནོར་༸གོང་ས་༸སྐྱབས་ མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་བཀའ་དགོངས་དང་། ཤེས་རིག་ཚོགས་ཆེན་ག ་ འབྲུ་དོན་ལྟར་འཁྲུངས་རབས་དང་། རྣམ་ཐར། བོད་ཀ ་སྤ ི ་ཚོགས་ཁ ད་ གྲགས་པའི་ས ལ་རྒྱུན་ག ་གཏམ་རྒྱུད་ར མ་སྒ ག་གིས་མ་འོངས་བོད་པའི་ སོན་ ར ་གཞོན་ སྐྱེ ས་རྣམས་ཀ ་ལྟ་ཀ ག་ཆེད་སྒྲུང་དེབ་གང་མང་ཞིག་པར་ སྐྲུན་ཞུས་ ཀ ང་། ལོ་ཟླ་རིམ་སོང་གིས་དེ་དག་མིང་གི་ལྷག་མར་འགྱུར་ཉེན་ ལ་བར ན། ད་ལོ་ནས་བཟུང་འདི་ག་ཤེས་ཡོན་ལྷན་ཚོགས་ཡིག་ཚང་ནས་ དེབ་ར ང་རིགས་བསྐྱར་དཔར་ བྱེ ད་པའི་ལས་རིམ་ཁོངས། སྒྲུང་གཏམ་ གསར་བུའི་དགའ་ས ན་ག ་དེབ་ཕེ ང་ཁག་རིམ་པས་པར་སྐྲུན་ཞུ་འཆར་ ཡིན་པས། ས བ་ཕྲུག་རྣམས་ཀ ས་བེད་སྤ ད་གནད་ས ན་ཡོང་བའི་རེ་སྐུལ་ དང་བཅས། ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས། ཕ ་ལོ་ ༢༠༢༡ ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༤ ཉིན།
II དེབ་རིང་པའི་གེང་བརྟོད། ༄༅། །༸གོང་ས་༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོའི་བཀའ་སབ་རིམ་པའི་དགོངས་དོན་དང་། ཤེས་ རིག་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་གསུམ་པའི་གྲོས་ཆོད་བཅས་དོན་འཁལ་ཞུས་དང་ཞུ་བཞིན་ཁོངས་ ནས། སབ་གྲྭ་ཁག་ནང་བོད་ཡིག་ལྟ་བདེའི་སྒྲུང་དེབ་ཉུང་སབས་ཕ ན་ཆད་ཕྲུ་གུ་ཚོས་བོད་ ཡིག་ལྟ་ཀག་བྱ་རྒྱུར་དོ་སྣང་དང་སྤ་བ་འཕེལ་ཐབས་སུ་འདི་ནས་ནང་དོན་འཁྲུངས་རབས་ དང་། མཛད་པ་རྣམ་ཐར། ཤོད་རྒྱུན་ག ་སྒྲུང་སོགས་འཛིན་རིམ་མཐོ་དམར་གཞིགས་པའི་ དེབ་ཁ་ཤས་འདོན་འགྲེམས་ཞུ་འཆར་ག ས་མཁས་དབང་རྣམ་པ་དང་། བོད་དགེ་རྣམ་པར་ ལེ་ཚན་རེ་གཉིས་རམ་སྒ ག་དང༌། ཕབ་སྒྱུར་ཡོང་བའི་རེ་སྐུལ་ཞུས་པ་ལྟར་གནང་སོན་ལ་ འདྲ་རིས་ཁ་སྣོན་ཞུས་ཤིང་། འདི་ལྷན་ནས་རམ་སྒ ག་བྱས་པ་བཅས་འཛིན་རིམ་མཐོ་དམའ་ བར་གསུམ་དུ་ད བྱེ ་ས ་ཕགས་བསྒ གས་ཀ ས་མཁས་པའི་ཚོགས་ཆུང་ལ་ཞིབ་འཇུག་གནང་ རྒྱུར་ཕུལ་ཏེ་གཏན་འབེབས་པར་སྐྲུན་བྱས་པ་ཡིན། ཤེས་རིག་ལྷན་ཁང་ནས་ བོད་རྒྱལ་ལོ་ ༢༠༡༤ མེ་ཡོས་ཟླ་ཚེས་དང་། ཕ ་ལོ་ ༡༩༨༧ ཟླ་ཚེས་ལ།། །།
III དཀར་ཆག དེབ་རྙིང་པའ ་ག ང་བརྗོད། ................................................................................................................. II བསམ་ལུགས་བ ད་ལུགས་མ་ཤེས་པ། 1 སྐ ་བ ་གས ་ཐ གས་ལས་བྲམ་ཟེ་ཕ་བུ། 4 ར ག་པ་བརྟག་པའ ་སྒྲུང༌། ................................................................................................................... 8 ཚོང་དཔ ན་ར ག་པ་ཅན་ག ་སྒྲུང༌། ....................................................................................................... 11 ཡ ག་གཟུགས་གལ་ཆེར་འཛིན་པའ ་སྒྲུང༌། 14 གད ན་འད ་བ ང་བུ་སེར་ཐ ། .............................................................................................................. 16 ཝ་མ ས་ད མ་ལ་བསམ་ངན་བསླབ་པའ ་སྒྲུང༌། ..................................................................................... 20 ཉ་དང་ཆུ་ས ན་ག ་སྒྲུང༌། ................................................................................................................... 23 ནད་འབུའ ་ཚོགས་ཆེན། 30
IV
1 1 བསམ་ལུགས་བྱེད་ལུགས་མ་ཤེས་པ། ༄༅། །སན་ྋརྒྱལ་དབང་ལྔ་པ་རིན་པོ་ཆེ་སྐུ་བཞུགས་སྐབས། ཨ་རིག་གི་གྲྭ་ པ་བདུན་བོད་དབུས་ཁུལ་དུ་སབ་གཉེར་བྱེད་དུ་འོང་བ་རེད། ཕ་ཡུལ་ནས་ ཡོང་དུས་སོ་སོའི་ཕ་མ་ཚོས་ཁ ད་ཚོ་མཐུན་པོ་བྱས། ཁད་པར་ཉིན་རེ་བཞིན་ ཐམས་ཅད་ཚང་གྲངས་བརྒྱབ་ནས་འགྲོ་དགོས་སོགས་བསབ་བྱ་མང་དུ་བྱས་ པས། ཁོང་རྣམས་ཀ ས་ཀང་སེམས་ལ་བཞག་ནས་ཕ་ཡུལ་ནས་ཐོན་པའི་སང་
2 2 ཉིན་དེར། མི་གཅིག་གིས་རང་ཉིད་མ་གཏོགས་གཞན་པ་ཚང་མ་ལ་རེ་རེ་ བཞིན་མཛུབ་མོ་བཙུགས་ནས་གྲངས་ཀ་བགྲངས་ཏེ། དྲུག་ལས་མ་བྱུང་བས་ གཅིག་མ་ཚང༌། ཡང་གཞན་རྣམས་ཀ ས་ཀང་རི་ལུགས་དེ་ལྟར་བགྲངས་པས་ གཅིག་མ་ཚང༌། དེ་ནས་ཐམས་ཅད་མཐུན་པར་ང་རང་ཚོ་ཕ་ཡུལ་ནས་ཡོང་ དུས་མི་བདུན་ཡོད་པ་ལ་ད་ལྟ་མི་དྲུག་ལས་མི་འདུག་པས། ཆུས་ནི་མ་ཁ ར། མེས་ནི་མ་ཚིག གཡང་ལ་ནི་མ་ལྷུང་། དགྲས་ནི་མ་བསད། ཅི་ལྟར་བྱས་ ནས་གཅིག་བརླག་པ་ཡིན་ན་ཟེར་ནས། ཐམས་ཅད་དོན་མེད་དུ་སྡུག་བསལ་ བྱེད་བཞིན་ལྷ་སར་སེབས། དེ་ནས་ཚང་མས་ྋརྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ཐུགས་བ ར ག་ཞུ་རྒྱུར་ གྲོ ས་ མཐུན་པ་དང་། དེ་ལྟར་ཞུ་རྒྱུར་ཐག་བཅད་དེ། ཐུགས་བརག་ས་བོན་ག ་མགོ་ བརད་ཅི་འདྲ་ཞིག་འབ ་དགོས་མིན་གྲོས་བྱས་པས། གྲྭ་པ་བདུན་ཀས་འབ ་མ་ ཤེས། གཅིག་གིས་གནས་ཚང་དེ་ལ་འཕགས་པ་བརྒྱད་སང་པ་ཞིག་འདུག་པ་ དེ་ལ་བལྟས། དེའི་ནང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀ ས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་ པ་ཞེས་ཡོད་པ་མཐོང་བས། དེ་ན་རེ། འོ་ད་ཤེས་སོང་ཟེར་ནས།
3 3 ༄༅། །ངེད་ཨ་རིག་རྣམས་ཀ ས་ཁ ད་ཐམས་ཅད་མཁ ན་པ་ལ་བཀའ་སྩལ་ པ༑ ངེད་རྣམས་དང་པོ་ཕ་ཡུལ་ནས་ཡོང་དུས་མི་བདུན་ཡོད་པ་ལས། དེའི་ སང་ཉིན་ངེད་དྲུག་ལས་གཅིག་མ་ཚང་བས། གཅིག་པོ་དེ་ག་འདྲ་བྱས་ནས་ བརླག་པ་ཡིན། ད་ཅི་ཞིག་བྱས་ན་ར ད། ཐམས་ཅད་མཁེན་པས་གསལ་པོར་ གསུང་དུ་གསོལ། ཞེས་བིས་ཏེ། མཇལ་ཁ་ཞུ་སྐབས་ཡར་ཕུལ་བས། ྋརྒྱལ་ དབང་ལྔ་པས་ཁོང་ཚོས་ར ་ ས ངས་མ་ཤེས་པ་དེ་མཁ ན་ནས། ཐམས་ཅད་ གྲལ་ལྟར་སར་ས ད་དུ་བཅུག་ས ་གསོལ་ཇ་གནང༌། སོ་སོའི་ཕོར་པ་མདུན་ དུ་བཙུགས་བཅུག་ནས་ཕོར་པ་ལ་གྲངས་ཀ་རྒྱག་ཏུ་བཅུག་པས་གཞི་ནས་མི་ བདུན་ཚང་བ་བྱུང་བས་ཀུན་ཡིད་ཆེས་ཏེ། ྋརྒྱལ་དབང་ཐམས་ཅད་མཁེན་ པ་དེ་ཐམས་ཅད་མཁ ན་པ་རང་རེད། ང་ཚོ་ལམ་ཁ་ནས་གཅིག་བརླག་ནས་ དྲུག་ལས་མེད་པ་ལ། སྐུ་མདུན་ནས་མི་བདུན་ཚང་བར་བྱས་བྱུང་ཟེར་ཞིང་། དགའ་ནས་ལོག་སོང་བ་རེད། དེ་ཡང༌། བསམ་ལུགས་བྱ་ལུགས་མ་ཤེས་ན། །དོན་མེད་རང་སྡུག་ རང་ཉོ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལྟར་མ་སོང་བ་བྱེད་དགོས།
4 4 སྐྱེ་བྟོ་གསྟོ་ཐིགས་ལས་བྲམ་ཟེ་ཕ་བུ། གཞོན་པའི་དུས་སུ་རིག་པ་བསབ། ། ཞོ་འདོད་བ་ནི་དགུན་ནས་གསོ། ། དྲོད་གཤེར་ལྡན་དུས་ས་བོན་གདབ། ། འདི་གསུམ་འབས་བུ་ས ན་པའི་རྒྱུ། ། ༄༅། །སན་རྒྱ་གར་ན་བམ་ཟེ་ཕ་བུ་གཉིས་དང༌། རྒྱལ་པོ་ཡབ་སས་གཉིས་ ཡོད། བ མ་ཟེའི་བུ་དེ་ཕས་ཡོན་ཏན་ས བ་ཏུ་བཏང་བ་དང་། རྒྱལ་པོ་དེས་ སས་དང་འབལ་མ་ཕོད་པར་རྒྱལ་བུ་ལ་གཞོན་པའི་དུས་སུ་རིག་གནས་གང་ ཡང་མ་བསབས་པས་ཡོན་ཏན་རྒྱ་ཆེར་མེད་ནའང་རྒྱལ་པོའི་ཁ ་ལ་བཀོད་དོ།། དེ་ནས་ བ མ་ ཟེའི་བུ་དེ་རིག་གནས་ ལ་སྦྱངས་ཤིང་མཁས་ པར་གྱུར་པས། འཁོར་ མང་པོའི་དབུས་ན་རིག་
5 5 གནས་དང༌ཆོས་སན་པ་རྒྱལ་པོའི་སས་དེས་མཐོང་ནས་ཡབ་ལ། ཡབ་ཀ ས་བདག་གི་གྲོགས་མཐོང་ངམ། ། ཡབ་ཀ ས་བདག་གི་གྲོགས་མཐོང་ན། ། གྲོགས་ཀ ་ནང་ནས་བདག་རེ་ཞན། ། ང་ནི་དྲུང་ན་ཆུ་བྱ་བཞིན། ། ཞེས་རང་ལ་ཡོན་ཏན་མེད་པར་འཁངས་པས། ཡབ་ན་རེ། དེ་ལ་ཁ ད་
6 6 མི་དགའ་བ་ བྱེ ད་མི་དགོས་སོ། །ཁོ་ནི་ངེད་ཅག་གི་འབངས་དང་། ཁ ད་ནི་ རྒྱལ་པོ་ཡིན། ཞེས་ཟེར་བས། ཡང་སས་ཀིས་ཡབ་ལ་སྨྲས་པ། གོང་མོའི་ཚོགས་རྣམས་རི་གསུམ་རེར་གནས་ཀང༌། ། ངང་པ་མཚོ་ལ་གནས་པའི་དོ་མ་ཡིན། ། མི་མཁས་གེན་པ་ར་ལ་བཞོན་ན་ཡང༌། ། མཁས་པ་རྐང་ཐང་འགྲོ་བའི་དོ་མ་ཡིན། ། ཞེས་སྨྲས་པས། ཡབ་ན་རེ། ཁ ད་འཁོར་འབངས་ལ་དགའ་ན་ཁོ་ཡི་
7 7 འོད་ཟེར་རྣམས་ཀང་ཁ ད་ལ་བསྐོར་ནས་གཞག་པར་བྱའོ། །ཟེར་བ་ལ། ཡང་ རྒྱལ་བུས་སྨྲས་པ། རིག་པ་གཞོན་པའི་དུས་ལ་བསབ། ། ས་བོན་སེར་ཡོད་དུས་སུ་འདེབས། ། དེ་ནི་འབས་བུ་ས ན་པའི་རྒྱུ། ། མི་ཤེས་འཁོར་འབངས་ངལ་བའི་རྒྱུ། །ཞེས་ཟེར་རོ། ། དེས་ན་ཕ་མ་ལ་ སོགས་པས་འ ཕ ལ་དུ་བུ་ ཚ་ལ་ས ང་ར ེ ་བར་བསམས་ ནས་རིག་གནས་དང་ཡོན་ ཏན་མ་བསབས་ན། ཕུགས་ སུ་ དྲི ན་ཆུང་བར་འ གྲོ ་བས། གཞོན་ནུ་དུས་ནས་རིག་ གནས་དང༌། ཡོན་ཏན་མཐའ་དག་ལ་འབད་པ་དང༌། རལ་བ་དྲག་པོས་ བསབ་པར་བྱ་དགོས་སོ། །
8 8 རིག་པ་བརྟག་པའི་སྒྲུང༌། ༄༅། །སན་ཡུལ་ཞིག་ལ་རྒྱལ་པོ་ཡོན་ཏན་ཅན་ཞིག་དང༌། དེ་ལ་གཡོག་པོ་ བུ་ཚེམ་བཟོ་ཕ ན་བུ་ཤེས་པ། ཝ་ཤ་ཟེར་བར་ཕ་རིག་པ་ཅན་ལུང་པའི་ནང་ སྐད་གྲགས་ཆོད་པ་ཞིག་ཡོད། ཉིན་གཅིག་རྒྱལ་པོས་ཕ་དེའི་རིག་པ་བརག་ཕ ར། བུ་ཝ་ཤ་ལ། ང་ལ་ ར་གཡམ་གི་ཆར་ཁེབས་ཤིག་བཙེམ་དགོས། གཞན་ར་རྭ་ཅོ་ཅན་ཞིག་དང༌། ནམ་མཁའི་མཐོངས་ཀ ་འཇའ་ཚོན་ཞིག་ཤིན་ཏུ་མཁོ་བས་ཁ ད་ཀ ས་ངའི་ དགོས་དོན་འདི་རྣམས་འཕལ་དུ་བསྒྲུབ་དགོས། དེ་ལྟར་ཐུབ་ན་བྱ་དགའ་ག་ ནོམ་པ་སྤད་རྒྱུ་དང༌། དེ་མིན་ཉེས་པ་སག་ཐོག་གཏོང་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་གསུངས། དེ་ནུབ་བུ་དེ་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་ནས་ཕའི་སར་སོང་ས ། རྒྱལ་པོས་གང་ གསུངས་པ་རྣམས་ཞུས་པར། ཕས་ཁ ད་སེམས་ སྐྱི ད་པོ་བྱས་ནས་ས ད་ཅིག སང་ཉིན་ང་རྒྱལ་པོའི་དགོས་དོན་རྣམས་བསྒྲུབ་པར་འགྲོ་ཆོག ཅེས་བཤད། ཕ་དེ་སང་ཉིན་ཞོགས་པ་རྒྱལ་པོའི་སྐུ་མདུན་དུ་བཅར་ཏེ། གཡམ་
9 9 པའི་ཆར་ཁེབས་ཚེམ་བྱེད་ཀ ་བྱེ་མའི་སྐུད་པ་ཞིག་དང༌། ནམ་མཁའི་འཇའ་ ཚོན་འཛིན་ བྱེ ད་ཀ ་ཆུའི་ལྕགས་ཀྱུ་ཞིག་ངེས་པར་མཁོ་བས་གནང་རོགས་ གནང༌། ཆིབས་ ར ་རྭ་ཅོ་ཅན་གྲ་སྒ ག་ཡོད་པས། དཔ ད་ཀ་དང༌། དབྱར་ ཁ༑ སན་ཀ དགུན་ཁ་ས ། ནམ་དུས་བཞི་གང་རུང་མ་ཡིན་པའི་དུས་ཤིག་ ལ་བཞེས་པར་གཏོང་རོགས་གནང་། ཞེས་ཞུས་པར། རྒྱལ་པོས་ཆུའི་ལྕགས་ ཀྱུ་དང༌། བྱེ་མའི་སྐུད་པ་ནི་ཡིན་པ་མི་ས ད་པའི་དངོས་པོ་རེད། ནམ་དུས་
10 10 བཞི་གང་རུང་མ་ཡིན་པའི་དུས་མི་ས ད་པ་ཞིག་རེད། ཅེས་གསུངས་པར། ཕ་དེས། འོ་ན་ནམ་མཁའི་འཇའ་ནི་གཟུགས་མེད་སང་པ་ཡིན་པས་འཛིན་ མི་ནུས། གཡམ་པའི་རྒྱུ་ནི་ར་ལས་གྲུབ་པས་ཁབ་མི་ཟུག ར་ལ་རྭ་ཅོ་ཡོད་ པ་ནི་འཇིག་ར ན་ན་མི་ས ད། ཅེས་ཞུས་པར། རྒྱལ་པོ་ཚེམ་བཟོ་བ་ཝ་ཤའི་ཕ་ ཡི་རིག་པ་ལ་ཧ་ལས་ཏེ། བྱ་དགའ་ག་ནོམ་པ་གནང་བ་དང་། བན་པོའི་ཁྱུ་ མཆོག་གི་གྲས་སུ་བསྐོ་བཞག་གནང་ངོ༌། ། གླུ། རྒྱལ་པོའི་ཐུགས་ཀི་དགོངས་པ། ། རིག་པའི་ལམ་ནས་བསྒྲུབས་ཡོད། ། འཇིག་ར ན་བྱ་བ་ཆེ་ཕ། ། ཐབས་བརྒྱ་བྱུས་སང་ལམ་མཛེས། །
11 11 ཚོང་དཔྟོན་རིག་པ་ཅན་གི་སྒྲུང༌། ༄༅། །སན་ཡུལ་ཞིག་ན་ཚོང་དཔོན་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་དེས་ཚོང་གཡོག་ལྔ་ བརྒྱ་ཁ ད་དེ་ཐག་རིང་གི་ཡུལ་གྲུ་ཞིག་ཏུ་ཚོང་དོན་དུ་ཕ ན་པ་རེད། ཁོང་དང་ མཉམ་དུ་གཡོག་འཁོར་སུམ་ཅུ་དང་ལྡན་པའི་ཚོང་པ་ཆུང་ཆུང་གཞན་ཞིག་ ཡོད་པ་དེ་ཡང་སོང་། བྱེ་ཐང་ཞིག་ཏུ་མཚན་གཅིག་ཚང་མས་གུར་ཕུབ་ས ་སད་དགོས་བྱུང་ བ་རེད། ཚོང་དཔོན་ཆེན་པོའི་གཡོག་པོ་ཞིག་ནམ་གུང་ཚོང་དཔོན་ཆུང་ བ་དེའི་གུར་ནང་དུ་འཛུལ་ནས། རིན་གོང་ཧ་ཅང་ཆེ་བའི་ཕ་ལམ་སོགས་ རིན་ཆེན་མང་པོ་ཡོད་པ་རྣམས་བརྐུས་ཏེ། ཁོ་ཚོ་དང་ཐག་རིང་ཙམ་ཞིག་ གི་སར་སྦས་ནས་ས་རགས་བརྒྱབ་པ་དང་། ཕ ར་ལོག་ནས་སར་བཞིན་ཉལ་ བ ས ད་པ་རེད། ནམ་ལངས་པ་དང་ཚོང་པ་ཆུང་ཆུང་དེས་དངོས་ཆས་བོར་བརླག་ ཕ ན་པ་ཤེས་ནས་འཕ ལ་དུ་ཚོང་དཔོན་ཆེན་པོའི་སར་ཡོང་ས ། ཁོ་རང་གི་
12 12 ཚོང་འཁོས་ཐབས་ལེན་ བྱེ ད་པའི་མ་ ར འམ་རྒྱུ་དངོས་རིན་ཐང་ཅན་རྣམས་ བོར་བརླག་སོང་འདུག་པས། ད་ཆ་ཚོང་དུ་འ གྲོ ་ཐབས་མེད་ཚུལ་བར ད་ པ་རེད། ཚོང་དཔོན་ཤེས་རབ་ཅན་དེས་ཡུད་ཙམ་རིང་བསམ་ཞིབ་བྱས་ ཏེ༑ ཚོང་པ་ཆུང་ཆུང་ལ་འདི་ སྐོ ར་ད་ཉིན་རང་གསལ་ཆ་ཡོང་རྒྱུ་ཡིན་པས། སེམས་འཚབ་མི་དགོས་པའི་ས བ་ས ན་བྱས། དེ་འ ཕ ལ་ཚོང་དཔོན་ཁོ་རང་ གི་གཡོག་འཁོར་རྣམས་བསྡུས་ནས་གལ་གནད་ཆེ་བའི་ཚོགས་འདུ་ཡིན་ ཚུལ་བར ད།
13 13 ཕར་ཙམ་ཞིག་ནས་གུར་ཆུང་ངུ་ཞིག་ཕུབ། དེའི་ནང་ཁོང་གི་ཕ་མེས་ ཀ ི ་ལྷ་ཞིག་ཡོད་པ་དེའི་འདྲ་རིས་ཤིག་བཞག་ས ་གསལ་བ སྒ གས་བྱས་དོན། མདང་ནུབ་ང་ཚོའི་ཚོང་རོགས་ཀ ་མ་གནད་ཆེ་བའི་དངོས་ཆས་རྣམས་བོར་ བརླག་བྱུང་འདུག ད་ལྟ་མིང་ཐོ་གཞིར་བཟུང་མི་རེ་རེ་བཞིན་གུར་ག ་ནང་དུ་ འཛུལ་དགོས། རྐུན་པོ་སུ་ཡིན་དེ་གུར་ནང་དུ་འབྱོར་འཕལ་ངོས་ཀི་ཕ་མེས་ ཀི་ལྷ་དེས་སྐེ་གཅོད་དོ། །ཞེས་སྨྲས་པ་དང་། གོ་རིམ་བཞིན་གུར་དུ་འཛུལ་ ཐོན་བྱས་པ་རེད། རྐུན་པོ་དེའི་གོ་རིམ་དུ་སེབས་སྐབས་འཇིགས་སྣང་གིས་ མ་བཟོད་པར་འདར་བཞིན་དུ་ཚོང་དཔོན་ཆེན་པོའི་སར་ཡོང་ནས་རྐུན་པོ་ ཁོ་རང་ཡིན་པའི་ངོས་ལེན་བྱས། དེར་དངོས་ཆས་ཆ་ཚང་ཚོང་རོགས་དེར་ ཕ ར་ར ས་སྤད་བྱས། རྐུན་པོ་དེ་ཕ ར་ལོག་བཏང་། དེར་འདུས་ཚང་མ་ཚོང་ དཔོན་ག ་རིག་རལ་ལ་ཧ་ལས་ནས་བསད་བསགས་བྱས་སོ། །
14 14 ཡིག་གཟུགས་གལ་ཆེར་འཛིན་པའི་སྒྲུང༌། ༄༅། །ས ན་ཡུལ་དགེ་རྒྱས་ཞེས་པར་ཕ་བསོད་ནམས་ཞེས་པ་ཞིག་ཡོད་པ་ རེད། ཁོང་ཆུང་དུས་སབ་གྲྭར་འགྲོ་མང་མེད་ཀང་། རང་གིས་འབད་བརན་ བྱས་པའི་འབས་བུར་ཡི་གེ་འབ ་ཀག་ཤེས་ཙམ་བྱུང་བ་རེད། འོན་ཀང་། ཡིག་ གཟུགས་ལ་དོ་སྣང་དང༌། སྦྱངས་བརན་མ་བྱས་སབས་ཁོང་གིས་བ ས་པའི་ ཡི་གེ་དེ་མི་གཞན་ག ས་བཀག་རྒྱུར་དཀའ་ངལ་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད། ཉིན་ཞིག ལུང་པ་དེར་གནས་ས ད་ བྱེ ད་པའི་ཕ་བཀྲ་ཤིས་ཆེད་ མངགས་བསོད་ནམས་ཀ ་སར་ཡོང་ནས། ལྷ་སར་ཡོད་པའི་ཁོ་ཡི་སྤུན་ཉེ་ལ་་ གནས་འཕ ན་ཞིག་འབ ་རོགས་བརད་པར། བསོད་ནམས་ཀ ས། དགོངས་པ་ མ་འཚོམས། དགོངས་པ་ཁན་ནས་མི་འགལ་རོགས། ང་ལྷ་སར་ར་བ་ནས་ འགྲོ་ཁོམ་མེད། ཅེས་བརད་པས། ཕ་བཀྲ་ཤིས་ཧ་ལས་ནས། ངས་ཁ ད་ལ་ ལྷ་སར་གཏོང་རྒྱུའི་ཡི་གེ་ཞིག་འབི་རོགས་བརད་པ་ལས་ལྷ་སར་འགྲོ་རོགས་ ལབ་མེད། ཅེས་བརད་པ་དང༌། བསོད་ནམས་ཀིས། ཤེས་སོང༌། ཧ་གོ་སོང༌།
15 15 ཡིན་ན་ཡང་། ཁེ ད་རང་གིས་ཤེས་གསལ་རེད། ངའི་ཡིག་གཟུགས་དེ་ང་ རང་གིས་མ་གཏོགས་བཀག་ཐུབ་ཀི་མེད། གལ་ས ད་ངས་ཁད་རང་གིས་སྤུན་ ཉེར་ཡི་གེ་ཞིག་བ ས་པ་ཡིན་ན། དེ་བཀག་པར་ང་རང་ལྷ་སར་འགྲོ་དགོས་ཀི་ ཡོད་ཙང༌། ངས་ལྷ་སར་འགྲོ་མི་ཐུབ་ཚུལ་བརད་པ་ལས་ཁ ད་ལ་མཐོང་ཆུང་ བྱས་པ་ར་བ་ནས་མིན། ཞེས་བརད། ཕ་བཀྲ་ཤིས་ཧ་ལས་ཏེ། མགོ་གཡུག་ གཡུག་བྱེད་བཞིན་ལོག་སོང་ངོ༌། །
16 16 གད ྟོ ན་འད ེ ་བྟོང་བུ་སེར་ཐྟོ། ༄༅། །གདོན་འདྲེ་བོང་བུ་སེར་ཐོ་ཞེས་པ། ལུས་གྲྭ་གཟུགས་ལ་མགོ་བོང་བུའི་ མགོ་བོ་བྱས་པ་ཞིག་ཡོད། དེ་ནི་གདོན་འདྲེ་གཞན་དང་མི་འདྲ་བར་དཔེ་ཆ་ ལ་མཁས་ཤིང་། ལྷག་པར་རད་པ་ལ་མཁས་པ་ཞིག་ཡོད་འདུག ཁོ་རང་ས ད་ས་ཡང་མང་ཆེ་བ་མཚན་ཉིད་ཀ ་ར ད་གྲྭ་ཡོད་སར་ས ད་ ཀ ་ཡོད། གདན་ས་ཆེན་པོ་སེ་འ བ ས་དགའ་གསུམ་ག ི ་ས བ་གཉེར་བ་ཁག་ ཅིག་འཇང་དགུན་ཆོས་ཞེས་པར་ཕེབས་ཏེ། ཟླ་བ་གཅིག་དང་ཕ ད་ཀའི་ རིང་ཚད་མའི་ར ད་གྲྭ་ཧ་ཅང་གྲ་རྒྱས་ཤིག་གནང་ས ལ་ཡོད། དེར་དགེ་ འདུན་རྣམས་མཚན་མོའང་ཆུ་ཚོད་༡༢ བར་རད་གྲྭ་གནང་གི་རེད། སྐབས་ ཤིག་མཚན་མོ་ཆོས་རར་རད་ཐག་ཆོད་མཚམས་ཤིག་ལ། དགེ་བཤེས་ཕག་ དཔེ་བཟང་བ་ཞིག་དང༌། གདོན་འདྲེ་དེ་གཉིས་འཕད་པ་རེད། ཁོང་གཉིས་ རད་པ་ཡུན་རིང་བརྒྱབ་པས་གདོན་འདྲེ་དེས་ཀང་ལན་ཐོགས་མེད་དུ་བཏབ། དགེ་བཤེས་ལགས་དེས་ ཀ ང་འཇིགས་ཞུམ་མེད་པར་ ར གས་གསལ་ཐོག་ འབེབས་ལྟ་བུ་གནང་བའི་མཐར་ཕེ ང་བ་ཞིག་ཁོའི་མགོ་ལ་བ སྐོ ན་ཏེ་འཁོར་
17 17 གསུམ་སྐོར་བ་རེད། ནམ་ལངས་ལ་ཉེ་བ་ན། གདོན་འ དྲེ ་དེས་དགེ་བཤེས་ལགས་དེར་ སྨྲས་པ། ངའི་མགོ་བོར་བ སྐོ ན་པའི་ཕ ང་བ་དེ་ཕར་ བ ངས་ཏེ་བདག་གཏོང་ རོགས། ཞེས་ཨུ་ཚུགས་ཀིས་བརད་ཀང༌། དགེ་བཤེས་ལགས་དེས། གཏོང་ གི་མིན། ཞེས་ལབ་པ་རེད། གདོན་འདྲེ ས། ང་གཏོང་རོགས་གནང་དང༌། ཁད་ལ་དངོས་གྲུབ་གང་དགོས་ངས་སྤད་ཆོག ཅེས་བརད་པས། དགེ་བཤེས་ ལགས་དེས། འོ་ན་ལོ་ར ས་མ་ང་དགེ་བཤེས་གཏོང་ས་འཁེལ་ཡོད་པས། དེའི་ མཐུན་རྐ ན་སྦྱོར་ཐུབ་བམ། ཞེས་དྲིས་པས། ཁོས། དེ་ནི་རོགས་རམ་ངེས་
18 18 པར་ཞུ་ཆོག ལོ་ར ས་མའི་བོད་ཟླ་༤ ཚེས་༡༥ ཉིན། ངས་ཆིབས་དྲེལ་མི་ཚང་ གཞན་སུ་ལའང་མེད་པ། ས ད་ན་ར ད་དཀའ་བ་ཞིག་ཏུ་སྤྲུལ་ཏེ། ལྷ་སའི་བར་ སྐོར་ནང་ཡོང་གི་ཡིན། སྐབས་དེར་ཁ ད་རང་གིས་འདི་ངའི་དྲེལ་རེད་ཅེས་ བརད་དེ་ཚོང་འདུས་ཆེ་ས་ཞིག་ཏུ་འཁ ད་ནས་འཚོང་དགོས། བཙོངས་ཟིན་ ར ས་མཐུར་ངའི་མགོ་ནས་ངེས་པར་དུ་ཕུད་དགོས། དྲེལ་རིན་ག ས་གཏོང་ས་ འདེང་ངེས་ཡོང་གི་རེད། ཅེས་བརད་དེ་ཁས་ལེན་བྱས་སོ། །ཕ ང་བ་དེ་ཚུར་ བངས་པ་དང་འཇའ་ཡལ་བ་ལྟར་སོང་ངོ༌། །
19 19 ལོ་ར ས་མར་གོང་གི་ཚེས་གྲངས་དེར་དགེ་བཤེས་ལགས་ལྷ་སར་ཕ ན་ ཏེ་བསྒུགས་སད་པའི་ཚེ། ག་བུར་དུ་རྒྱ་དྲེལ་གཟུགས་དབྱིབས་ལེགས་ཤིང་། སྤུ་མདོག་བཟང་བ་ཞིག་ཐུར་ཐག་ས་ལ་དྲུད་ཅིང༌། འཚེར་སྐད་སྒག་བཞིན་ བར་ སྐོ ར་དུ་རྒྱུགས་ཡོང་བར། ཁ མ་མི་ཚང་མས། ཆིབས་ དྲེ ལ་འདི་སུའི་ ཡིན་ནམ། དེ་འདྲ་སྤུས་ལེགས་ཨང་། ཞེས་འུར་སྒ་སྒག་པའི་ཚེ། དགེ་བཤེས་ ལགས་དེར་ཕེབས་ནས་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་བཟུང་ས ། འདི་ངའི་ དྲེ ལ་རེད། ཅེས་ཟེར་ནས་འཁིད་སོང་བར། ཚང་མ་ཧ་ལས་སོ། ། དགེ་བཤེས་ལགས་ཀ ས་ཆིབས་ དྲེ ལ་དེ་འ བྱོ ར་ལྡན་ཞིག་ལ་བཙོངས་ ཏེ་གཏོང་ས ་རྒྱས་སྤ ས་དང་ལྡན་པ་གཏོང་ཐུབ་པ་བྱུང་ངོ༌། །འོན་ ཀ ང་མཐུར་ མགོ་ནས་ཕུད་རྒྱུ་མ་བྱུང་བས་གདོན་འ དྲེ ་ཁོ་ལ་དཀའ་ལས་ཚད་མེད་བྱུང་ བར་གྲགས་སོ། །
20 20 ཝ་མ ྟོ ས་དྟོམ་ལ་བསམ་ངན་བསླབ་པའི་སྒྲུང༌། ༄༅། །ཝ་མོ་ཞིག་གིས་ཉ་མང་པོ་སྐུད་པར་བརྒྱུས་པ་ཞིག་བརྐུས་ཏེ་ཁ་རུ་ཁ ར་ ནས་ཡོང་བ་ན། དོམ་ཞིག་དང་འཕད་པ་རེད། དོམ་ག ས། གྲོགས་པོ་ཁད་ ལ་ཉ་འདི་འདྲ་མང་པོ་གང་ནས་ཐོབ་བྱུང་། ཞེས་དྲིས་པར། ཝ་མོས། ངས་ དཀའ་ལས་མང་པོ་བརྒྱབ་ནས་ཐབས་ཤེས་བྱས་པ་ཡིན། ཞེས་ལན་བཏབ་པ་
21 21 རེད། སར་ཡང༌དོམ་གིས། ཉ་འཛིན་པའི་ཐབས་ཤེས་ཅི་འདྲ་བྱེད་དགོས་ཀི་ ཡོད་དམ། ཞེས་དྲིས། ཝ་མོས། ངས་འཛིན་ཚུལ་ནི། དང་པོ་གཙང་ཆུ་དང༌། འཁ ལ་ཆུ་ ཆེན་པོ་ལ་འཁགས་པ་ཆགས་སྐབས། ཨི་ཁུང་ཞིག་ཕུག་དགོས་པ་དང་། ཨི་ ཁུང་དེའི་ནང་དུ་རང་གི་རྔ་མ་ད པ ངས་ནས་ཆུ་ཚོད་གཅིག་ཙམ་སོང་བ་ན། ཉ་རྣམས་ཀ ས་རྔ་མར་འདུས་ཏེ་སོ་བརྒྱབ་ཡོང༌། སྐབས་དེར་ན་ཟུག་གང་ འཚམས་ཡོང་གི་འདུག དེ་དུས་རྔ་མ་ཤུགས་ཆེ་ཙམ་ཡར་འཐེན་ན། ཉ་ རྣམས་འ ཁ གས་ཐོག་ལ་འ དྲེ ན་ཐུབ། འདི་ནི་ཉ་འཛིན་པའི་ཐབས་ཤེས་ལས་ ས ་ཤོས་ཡིན། འོན་ ཀ ང་ཁ ད་ཀ ི ས་སྡུག་རུས་རྒྱག་ཐུབ་ཀ ་རེད་དམ། ཞེས་ སྨྲས་པར། དོམ་ག ས་མགོ་འཁོར་ནས་བདེན་པར་གོ་ས ། འཁ ལ་ཆུ་འཁགས་ རོམ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་ཞིག་ཏུ་ཕ ན་ཏེ། ཁོས་ལབ་པ་ལྟར་འཁག་རོམ་ས ང་དུ་ཨི་ ཁུང་ཕུག རང་གི་རྔ་མ་དེའི་དཔངས་ནས། ཆུ་ཚོད་གཅིག་ཙམ་བར་བསད་ ཀ ང་ཉ་ཡིས་སོ་བརྒྱབ་མཁན་མ་བྱུང་ཞིང༌། དུས་ཚོད་གང་འཚམས་སོང་ བར་བར ན། ད་རྔ་མ་ཡར་འཐེན་ན་འགྲིགས་ཀ ་ཡོད་དམ་སམ་ནས་ག་ལེར་ འཐེན་པས། རྔ་མ་འཁགས་པར་འབྱར་ནས་ཡོད་སབས། ཁོས་སེམས་ལ་ཉ་ མང་པོ་ཞིག་གིས་སོ་བཏབ་ནས་བསད་ཡོད་པ་འདྲ་བསམས་ནས། རང་གི་
22 22 ཤུགས་ཅི་ཡོད་ཀ ས་ཡར་འཐེན་པས་རང་གི་རྔ་མ་ ར ་བ་ནས་ཆད་དེ། རྒྱང་ རིང་ཙམ་ལ་རྦབ་འདྲིལ་ཐེབས་པ་དང་། ཡུད་ཙམ་རིང་དྲན་མེད་དུ་བརྒྱལ་ ནས་སར་འག ལ་ཏེ་ལྷག གང་འཚམས་ཤིག་ནས་བལྟས་པ་ན་རང་གི་རྔ་མ་ མེད་པ་མཐོང་ས ་ངུ་བཞིན་དུ་འགྲོ་དགོས་བྱུང་བ་རེད། མ་རབས་ངན་པར་གྲོས་འདྲི་ན། ། ལེགས་པའི་ལམ་སན་ག་ལ་ས ད། ། དོམ་ག ས་ཝ་མོར་བ་བས ན་པས། ། རང་གི་རྔ་མ་ཆད་ལ་ལྟོས། །ཞེས་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །
23 23 ཉ་དང་ཆུ་ས ི ན་ག ི ་སྒྲུང༌། ༄༅། །མཚོ་གཡག་རྭ་ཞེས་བཟོ་ད བྱི བས་གཡག་གི་རྭ་ཅོ་འདྲ་བའི་མཚོ་ཧ་ ཅང་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་རེད། ནམ་ཞིག་ན་ཆུ་སི ན་དང་ཆུ་ ག ང་མང་པོ་ ཞིག་མཚོ་མཐའ་དེར་ས བས་ཏེ། ཉ་རིགས་ཕལ་ཆེ་བ་ཟོས་པ་དང༌། ལྷག་
24 24 མ་རྣམས་མཚོ་སད་དུ་འཚང་ནས་གང་འཚམས་སོང་བ་ལ། ཆུ་སིན་ཆེན་པོ་ ཕོ་མོ་གཉིས་མཚོ་ས ད་དུ་ས བས་ནས། ཉ་རིགས་རྣམས་ཟས་སུ་བྱས་ཏེ་ཅི་ བདེར་སྤད་པས། ལྷག་བསད་པའི་ཉ་རིགས་རྣམས་འཇིགས་ཤིང་བསྐྲགས་ ནས་ཅི་བྱ་གཏོལ་བལ་དུ་གྱུར། སྐབས་ཤིག་ན་ཉ་རིགས་བ་གྲོས་བཀྲ་བ་མང་ པོ་ཞིག་ཚོགས་ཏེ་གང་དགའ་ཅི་ལེགས་ཟེར་ཏེ་གྲོས་ག ང་བ་ན། ཕལ་ཆེ་བས། རང་ཅག་ས་ས ང་དུ་བ ས་པའི་ནུས་པ་ནི་མེད། མཚོ་ཕན་ཚུན་དུ་འ གྲོ ་བའི་ ལམ་ནི་དེ་བས་མེད། མཚོ་འདིའི་ནང་ཕགས་དང་ཟུར་གང་དུ་ཕ ན་ཀང་དགྲ་ ངན་ཆུ་སིན་མི་ས བས་ས་མེད། སན་ག ་ལས་ལ་བསམས་ཏེ་སད་རྒྱུ་ལས་འོས་ མེད་ན༑ སོ་སོའི་སག་སྐྱབས་སོ་སོས་བྱས་ཏེ་སད་རྒྱུ་རང་རེད་ཟེར། དེ་ནས་ཉ་ཆེན་གཅིག་གིས། ཁ ད་རྣམ་པས་དེ་ལྟ་བུའི་འུ་ཐུག་མདོག་ ཁ་པོའི་བཀའ་མོལ་མ་གསུངས། ང་ཚོས་ཐབས་ཤེས་བྱེད་དགོས། ང་ཚོ་ཉ་ རེས་མདུང་རེ་ཁོ་པ་གཉིས་ལ་བཙུགས་པ་ཡིན་ན། ཉ་བརྒྱ་ཡིས་མདུང་བརྒྱ། ཉ་ས ང་གིས་མདུང་ས ང༌། ཉ་འབུམ་ག ས་མདུང་འབུམ་འཛུགས་ཐུབ་པས། དགྲ་ཆུ་ས ན་དེ་གར་གསོད་ཐུབ་ཅེས་འུར་གཏམ་བ སྒགས་པས། ཉ་ཐམས་ ཅད་འུར་ལངས་ཏེ་འོ་དེ་རང་བྱེད་ཀི་ཡིན། ཞེས་འུར་སྒ་བསྒགས་སོ། ། དེ་ལྟར་ཐག་བཅད་པར་བ ར མས་པ་ན། ཉ་ཞིག་གིས་གཤོག་པ་
25 25 ར བ་ར བ་ཀ ས་སྨྲས་པ། རྣམ་པ་ཚོ་མདུང་མེད་པ་ལ་མདུང་ག་འདྲ་བྱས་ནས་ འཛུགས་ཀ ་ཡིན། གཞན་ལ་མདུང་འཛུགས་པ་ལ་རང་གིས་མདུང་ཡུ་ནས་ འཇུ་དགོས་པས་ག་འདྲ་བྱས་ཏེ་འཇུ་རྒྱུ་ཡིན། ཞེས་དྲི་བ་བཀོད་པས་ཚང་མ་ ཁ་སྐྱེངས་ནས་སྨྲ་བ་བསམས་ཏེ་གནས་སོ། ། ཡང་ཉ་གཅིག་གིས། ས་ས ང་གི་ཉ་པ་རྣམས་ང་ཚོས་གསོས་ནས་ བ ས ད་པ་ཡིན་པས། ང་ཚོ་ལ་རོགས་རམ་ངེས་པར་ བྱེ ད་འོས་པ་ཞིག་རེད། དེར་བར ན་ཉ་པ་ལ་རོགས་རམ་བསྐུལ་ཏེ་ཆུ་སིན་གསོད་དུ་བཅུག་ན་ཅི་འདྲ་ འདུག ཅེས་སྨྲས་པས། ཚང་མས། འོ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་ལེགས། དེ་རང་ཐག་ གཅོད་བྱའོ། །ཞེས་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་བསྒགས་ཏེ་ཐག་བཅད་པ་དང་། ཉ་པའི་ སར་འ གྲོ ་མཁན་སུ་ཡོད་འཚོལ་སྐབས། འ གྲོ ་མཁན་གཅིག་ ཀ ང་མེད་པའི་ ཁར་ལན་དུ། རང་ཅག་ཉའི་མིག་ནི་བརླན་ལ་མི་ཐོགས་ཀང་སྐམ་ལ་ཐོགས་ པས། ས་ས ང་དུ་ས བས་ན་དམུས་ལོང་དང་ ཁ ད་མེད་པས་མཐོ་གང་ཡང་ བསྐྱོད་མི་ཐུབ། ཅི་སེ། ཉ་པའི་འཁིས་སུ་ས བས་པའི་དབང་དུ་བཏང་ནའང༌། ཞི་མིའི་མདུན་དུ་ཙི་ཙི་ས བས་པ་ལྟ་བུ་ཁོང་ཚོས་འཇུས་རྐང་ལས། རང་ཅག་ ལ་ཕན་ཐོགས་ཅི་ཡང་མེད། ཅེས་ག ང་བས། ཐག་གཅོད་དེ་ནི་ནམ་མཁའི་ འཇའ་ལྟར་ཡལ་བ་རེད།
26 26 ཡང་ཉ་གཅིག་གིས། ང་ཚོ་ད་ཕན་བཀའ་མོལ་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་མི་ ཐུབ་པའི་སྐད་ཆ་སང་པ་ཤ་སག་རེད། ལས་དོན་ཐག་གཅོད་ཀ ་ཚོགས་འདུ་ ནི། ལས་དོན་གང་ཡིན་བྱེད་ཐུབ་པ་དང་སྒྲུབ་ཐུབ་པ་ཞིག་གཞིར་བཞག་ནས་ བཀའ་བསྡུར་གནང་དགོས་པ་ལས། འདི་འདྲ་སྒྲུབ་རྒྱུ་མེད་པའི་བཀའ་མོལ་ དེ་ག་རེ་རེད། དོན་མེད་ནམ་མཁའ་སང་པ་ལ། ། སྦར་སབ་བྱེད་པའི་སྒབ་གཏམ་དེ། ། ས་ས ང་ལས་དོན་བཙལ་བ་ན། ། དམུས་ལོང་བཞིན་དུ་ཅི་བྱ་ལྟོས། ། ཞེས་སྨྲས་ཏེ། དེ་བས་ང་ཚོས་མཚོ་འདིའི་གཏིང་དུ་དུག་ཧ་ལ་ནག་ པོ་ཟེར་བ་ཞིག་ཡོད་སྐད་འདུག་ན། དེ་བངས་ཏེ་གཏོར་ན་དགྲ་ཐམས་ཅད་ ཤི་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སྨྲས་པས་མང་ཆེ་བས་ཡི་རང་ཞིང༌། འགའ་ཞིག་ཐེ་ ཚོམ་དུ་གྱུར་པ་ན། ཉ་གཅིག་གིས། གཉེན་དགའ་བ་དང༌། དགྲ་འདུལ་བའི་ ཕ ར་གྲོས་བཏོན་པ་ཡིན་ན། ཁེད་ཀ ས་ནི་དགྲ་གཉེན་གཉིས་ཀ་བརླག་པར་ བྱ་བ་འདི་ཅི་ཡིན། རང་སྐྱོབ་པའི་ཆེད་དུ་གཞན་སྡུག་ལ་སྦྱར་བ་ནི་འཇིག་ ར ན་ནག་པོའི་ལས་ཡིན་ལ། རང་ སྐྱོ བ་པའི་ཆེད་དུ་གཞན་བདེ་ལ་སྦྱར་བ་
27 27 ནི་ཆོས་ཀ ་ལས་ཡིན་པས། ཁད་ཀིས་གཏམ་དེ་ནི་ཆོས་དང་འཇིག་རེན་གང་ དང་ཡང་མི་མཐུན་ཞིང་མི་འཚམ་ས ། རང་བརླག་པ་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཀ ་ཐ་ ཤལ་ཡིན་པས་འབད་པ་མི་དགོས་ན། གྲོས་འདོན་ག ་ངལ་བ་ཅི་དགོས་ཞེས་ སྨྲས་པས། ཐམས་ཅད་ཀ ས་དེ་ཡང་བདེན་སམ་སེ། འོ་ན་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་དྲི་ བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ཕན་ཚུན་བཀོད་རེས་བྱས་ཀ ང་ཅ་ཅོ་སྣ་ཚོགས་སྒག་ པ་ལས། དོན་མཐུན་ག ་གཏམ་ནི་ཅི་ཡང་མ་བྱུང་ངོ༌། ། དེ་ནས་ཡང་ཉ་ཅུང་རིག་པ་བཀྲ་བ་ཞིག་གིས། མི་ཤེས་དོན་ལ་གཏམ་ག ང་མང་གྱུར་ན། ། ཕན་ཚུན་འཐབ་རད་བསང་བའི་གཞི་རུ་འགྱུར། ། དོན་དག་ཆུང་ལ་བགྲོ་ག ང་མང་གྱུར་ན། ། རྣམ་རག་ལུང་པ་གང་བའི་བསུ་མ་ཡིན། ། ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟར། རང་ཅག་ཚང་མས་ལས་དོན་ག ་ར་བ་ ལ་འཐམས་ནས་ཡན་ལག་གི་གཏམ་ག ང་བྱ་བ་ནི་ཅི་ཡང་མི་ཕན་ཞིང༌། དུས་ ཚོད་ཆུད་ཟོས་སུ་འགྱུར་ན། དེ་བས་འདིའི་མཚོ་ཕུགས་སུ་ཉ་གསེར་མིག་སང་ ལྡན་བྱ་བ་ཞིག་བཞུགས་པས་དེ་ལ་བ་དྲིས་ན་མི་ལེགས་སམ། ཞེས་སྨྲས་པས།
28 28 ཐམས་ཅད་ཀ ས་གྲོས་འཆམས་ཏེ། དེའི་མདུན་དུ་བཅར་ནས་ཞུ་བ། དགྲ་ཆུ་ ས ན་བྱ་བ་ཕོ་མོ་གཉིས་འོངས་ནས་འུ་ཅག་ཕལ་ཆེ་བ་བཟས་ནས་ཉུང་ཤས་ ལས་ལྷག་མེད། ཁ ད་རང་དང་ཡང་ཐག་ཉེ་བར་ས བས་ཡོད་པས་དེ་ཉིད་ བ སྒ ལ་བའི་ཐབས་ཅི་ཡོད། ཅེས་ དྲི ས་པ་ལ། ཁོས་ལན་དུ། ངེད་ཅག་གིས་ དགྲ་ཆུ་ས ན་སྒ ལ་བའི་ཐབས་གཅིག་ལས་མེད། དེ་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ ནས་མལ་ལེ་བཅུ་སྐོར་བརྒལ་བ་ན་སྤང་རི་དང་མཚོ་འདྲེས་པའི་མཚམས་སུ་ དུང་དཀར་པོ་གཡས་སུ་འཁ ལ་བ་ཞེས་མཚན་སན་ཅན་ཞིག་ཡོད་པས། དེ་ གདན་དྲངས་ན་དེས་འདུལ་ཐུབ། ཅེས་གསུངས་པས། ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ དུ་དུང་དཀར་པོ་གཡས་སུ་འཁ ལ་བའི་དུང་འབུའི་མདུན་དུ་ཕི ན་ནས་ས ན་ ག ་ལོ་རྒྱུས་རྣམས་ཞུས་པས། དུང་འབུ་དེས་དགྲ་ཆུ་ས ན་བཏུལ་བ་མི་དཀའ་ ཡང་། མཚོ་གཏིང་རིང་པོར་ཐད་ཀར་འགྲོ་བསྐྱོད་མི་ཐུབ་ན་ཅི་དྲགས། ཞེས་ སྨྲས་པས། ཉ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀ ས། དེ་ནི་དཀའ་བ་མ་ཡིན་ག ། ངེད་ཚོའི་སལ་ པར་འཁུར་ནས་བ སྐྱོ ད་ཆོག ཅེས་ཞུས་པ་ལྟར་ཉ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀ ས་ ས ལ་ བར་འཁུར་རེས་ཀ ས་མཐར་ཆུ་ས ན་དང་ཉེ་བར་ས བས་པ་ན། དུང་འབུ་དེས་ ཆུ་ས ན་ག ་ཁར་མཆོངས་པས། ཁོ་པས་སོ་དྲག་པོ་བཏབ་ ཀ ང་མ་ཟུག་པར་ ཁོག་པར་འཛུལ་ཏེ། ནང་ཁ ལ་ནས་བཟོས་པས་ཆུ་སི ན་ཟུག་གཟེར་བཟོད་
29 29 གགས་མེད་པ་མངས་ཏེ་མཐར་ཤི། དེ་ནས་ཕ ར་ཐོན་ཏེ་ཆུ་སིན་གཞན་དེའི་ ཁར་སོང་ནས་སར་བཞིན་ཟོས་པས་དེ་ཡང་ཚེ་འཕོས། དེ་ནས་ཉ་ཐམས་ཅད་ བདེ་ཞིང་བག་ཕེབས་པར་གྱུར་ཏོ། ། གཏམ་དེ་གྲུ་གཟིངས་པ་རྣམས་ཀ ་ཐོས་པས་དུང་ཕྲུག་མང་པོ་གྲུ་ གཟིངས་ནང་དུ་འོ་མས་གསོས་ཏེ་ཉར་ཚགས་བྱས་པ་ལ། ཆུ་ས ན་གདུག་པ་ ཅན་དང་ཐུག་ཚེ། དུང་འབུ་རེ་ཆུ་ས ན་ག ་ཁ་རུ་འཕངས་པ་ན། ཆུ་ས ན་ཁ་ ཟུམ་ནས་མཚོ་འོག་ཏུ་སོང་མཐར་ཤི། གྲུ་གཟིངས་རྣམས་བདེ་བར་བ གྲོ ད་ ཐུབ་པར་གྲགས་སོ། ། འཇིག་ར ན་གཏམ་དཔེར། དུང་ཕྲུག་འོ་མས་གསོས་པ་དེ། ། དགྲ་ཆུ་ས ན་ཁ་ནང་བརྒྱག་ཆེད་ཡིན། ། ཞེས་ག ང་བའི་སལ་དེ་ནས་བྱུང་བར་གྲགས་སོ། །
30 ནད་འབུའི་ཚོགས་ཆེན། ༄༅། །ནད་འབུ་ཕ་རབ་ཀ ་རྒྱལ་པོ་སྡུག་ས ར་ཞེས་པ་ཡིས་ཉིན་ཤས་མཚམས་ སུ་ཚོགས་ཆེན་རེ་སྐོང་ཚོགས་བྱེད་ཀ ་ཡོད་པ་རེད། ཏིང་་་ ཏིང་་་ ཏིང༌་་ དྲིལ་བུའི་སྒ་གྲགས་བྱུང་། ནད་འབུ་ཕ་རབ་ཐམས་
31 31 ཅད་ཚོགས་རར་ལྷན་འཛོམས་བྱུང་སོང་། ཚོགས་འདུ་འགོ་ཚུགས་པ་དང་། ནད་འབུ་ཕ་རབ་ཀ ་རྒྱལ་པོ་སྡུག་ས ར་གིས་འཁོར་འབངས་རྣམས་ལ་མིག་ཅེ་ རེར་ལྟ་བཞིན། དེ་རིང་བསྐངས་པའི་ཚོགས་ཆེན་འདིར་ཁ ད་ཚོ་སུ་འཇོན་ ཐང་ཆེ་བ་ཡོད་མེད་ལྟ་རྒྱུ་ཡིན། སོ་སོར་འཇོན་ཐང་ཅི་ཡོད་སྦོ་ཤོབ་མིན་པར་ དྲང་པོ་ཤོད། ཅེས་སྐད་ཤུགས་ཆེན་པོས་བཤད་པ་རེད། དེའི་དུས་སུ་མིའི་སོ་ལ་གནོད་མཁན་ནད་འབུ་ ཕ ་རབ་ཅིག་ཡར་ ལངས་ཏེ། འཇོན་ཐང་ཆེ་ཤོས་ནི་ང་ཚོ་ཡིན། ངས་ཟས་ཙག་ཙིག་བཟའ་རྒྱུར་ དགའ་ཞིང་། སོ་མི་འཁྲུ་མཁན་ཕྲུ་གུ་རྣམས་ཀ ་སོ་ཡི་ནད་སང་ཐུབ། གང་ ལགས་ཤེ་ན། བྱིས་པ་དེ་ཚོས་སོ་མི་བཀྲུ་བ་དང་ཁ་ཆུ་བཤལ་མ་བཏང་སབས། ང་ཁོང་ཚོའི་སོའི་སྲུབ་ཏུ་ཡིབ་ནས་རྒྱུན་རིང་སད་རྒྱུ་ཡོང་གི་འདུག ང་གྲོད་ པ་ ལྟོ གས་པའི་སྐབས་ས ན་ལ་སོ་ཐོག་ཏུ་འགོས་པའི་ཟས་རྣམས་ཟ་ཆོག་པ་ དང༌། དུས་མཚུངས་བྱིས་པའི་སོ་བཟས་ཏེ་ན་བར་བྱེད་ཐུབ་ཀི་ཡོད། ཁ ད་ ཚོས་དགོངས་པ་ཞིག་བཞེས་དང༌། ངའི་འཇོན་ཐང་ཆེན་པོ་གང་འདྲ་མི་ འདུག་གམ། ཞེས་བཤད་པ་རེད། ཁོའི་སྐད་ཆ་དེ་བཤད་མ་ཐག མིག་ནད་སང་མཁན་ག ་ནད་འབུ་ཕ་ རབ་ཅིག་ཡར་ལངས་ནས། ཁད་ལས་ང་འཇོན་ཐང་ཆེ་བ་ཡོད། ངས་གཙང་
32 32 སྦྲ་མི་ བྱེ ད་པའི་ བྱི ས་པ་ དེ་ཚོ་མིག་ནད་ཕོག་ པ་བཟོ་ཐུབ། བྱི ས་པ་ རེ་འགའ་ཐལ་ར ད་ར ་ རྒྱུར་དགའ་བ་དང༌། རེ་ འགའ་ངུ་རྒྱུར་དགའ་ བོ་ཡོད་པ་རེད། ཁོ་ཚོ་ ཐལ་ར ད་ར ་སྐབས་ངས་ སྐབས་དེ་དང་བསྟུན་ནས་ཁོ་ཚོའི་ལག་པའི་ས ང་འཛེགས་པ་དང༌། ཁོང་ཚོ་ ངུས་ནས་ལག་པས་མིག་འཕ ད་སྐབས་ང་ཁོ་ཚོའི་མིག་ནང་འཛུལ་ག ་ཡོད། བྱིས་པ་འགའ་ཞིག་མི་གཞན་ག ་ལག་རས་བེད་སྤ ད་བྱ་རྒྱུར་དགའ་པོ་འདུག ངས་སྐབས་དེ་དང་བསྟུན་ནས་ བྱི ས་པ་གཅིག་གི་མིག་ནང་ནས་ཐོན་ཏེ། བྱིས་པ་གཞན་ཞིག་གི་མིག་ནང་དུ་འཛུལ་ཏེ། ཁོ་ཚོའི་མིག་གཉིས་བསྐྲངས་ ནས་དམར་པོ་གྱུར་ཅིང༌། ན་ཟུག་གིས་མིག་གདངས་མི་ཐུབ་པ་དང༌། མིག་ ཤེད་ཉམས་པ་དང་ས བ་གྲྭར་འ གྲོ ་མི་ཐུབ་པ་བཟོ་ཐུབ་ཀ ་ཡོད། ཁ ད་ཚོས་ དགོངས་པ་ཞིག་བཞེས་དང༌། ང་འཇོན་ཐང་ཆེན་པོ་འདུག་གམ་མི་འདུག
33 33 ཅེས་བཤད་པ་རེད། དེ་མུར། བྲུན་འབྲུ་ཞིག་ཡར་ལངས་ནས། ཁད་ཚོ་ཚང་མ་ང་ལས་ འཇོན་ཐང་ཆུང་བ་འདུག ང་ལོ་གཞོན་པའི་དུས་བྱིས་པ་ཚོའི་སེན་མོའི་སྲུབ་ ཏུ་ཡིབ་ནས་སད་ཀ ་ཡོད། གལ་ས ད་ཁོ་ཚོས་རྒྱུན་དུ་སེན་མོ་མ་གཏུབ་པའམ། ཡང་ན། ཟས་རིགས་རེན་པ་ཟ་དུས་གཙང་མ་མ་བཀྲུས་ན། ངས་དུས་སྐབས་ བཟང་པོ་དེ་དང་བསྟུན་ནས་སན་ལ་ཁོ་ཚོའི་ཁ་ནང་དུ་འཛུལ། དེ་ནས་ཕོ་ བའི་ནང་དང་རྒྱུ་མའི་ནང་དུ་རིམ་ག ས་ས བས་ཐབས་ བྱེ ད་ཀ ་ཡོད། ངས་ བྱི ས་པ་ཚོས་བཟས་པའི་ཟས་རིགས་ཀ ་བཅུད་ བ ངས་པས། ང་རང་འཚར་ ལོངས་མག གས་པོ་ཡོང་གི་ འདུག དེ་ནས་ངས་རྒྱུ་མའི་ ནང་དུ་ཕར་རྒྱུག་ཚུར་རྒྱུག་ བྱེ ད་ཀ ི ་ཡོད། ངས་ཕར་ རྒྱུག་ཚུར་རྒྱུག་ བྱེ ད་ཐེངས་ རེ་ལ་བྱིས་པ་ཚོའི་གྲོད་པར་ ན་ཟུག་ཚད་མེད་གཏོང་ བ་དང་། ཁོང་ཚོ་ན་ཟུག་
34 34 མ་བཟོད་པར་ངུ་ཤོར་དུས་ང་དགའ་སྤ ་དཔག་མེད་སྐྱེ་གི་འདུག ཁ ད་ཚོས་ གཟིགས་དང༌། ང་འཇོན་ཐང་ཆེ་ཆུང་གང་འདྲ་འདུག་གམ། ཞེས་བཤད་པ་ རེད། སྐད་ཆ་ཤོད་མཚམས་དེར་སེབས་དུས་ནད་འབུ་ཕ ་རབ་མང་པོ་ཞིག་ གཅིག་འོག་ཏུ་གཅིག་མ་འདུས་པར་སྐད་ཅོར་བརྒྱབ་པ་རེད། དེར་བར ན་ ནད་འབུ་ཕ་རབ་ཀི་རྒྱལ་པོ་སྡུག་སེར་རབ་ཏུ་ཁས་ཏེ། མདུན་ཅོག་བརྡུངས་ པ་དང་སྐད་ངན་རྒྱག་བཞིན། ཁ ད་ཚོ་ཚང་མ་འཇོན་ཐང་ཆེན་པོ་ཡོད་ཅེས་ སྐད་ཅོར་རྒྱག་རྒྱུ་ཅི་ཡོད། འོན་ ཀ ང་གཙང་སྦྲར་དོ་སྣང་ཆེ་བའི་ བྱི ས་པར་ ནད་ཕོག་པའི་ཐབས་ཤེས་ཁད་ཚོ་སུ་ལ་ཡོད། ཅེས་དྲིས་པར། ཚང་མས། ཕོག་ ཐུབ་ཐབས་ར་བ་ནས་ཡོད་པ་མ་རེད། ཅེས་མགྲི ན་དབྱངས་གཅིག་གྱུར་གི་ བཤད་པ་རེད།
35 35 ཨང་། ནང་དོན། ར མ་སྒ ག་པ། ཞིབ་འཇུག་པ། ཡི་གེ་པ། རི་མོ་མཁན། ༡ བསམ་ལུགས་ བྱེ ད་ལུགས་མ་ཤེས་པ། ར ་དབང་རྒྱལ་ ས ས་རིན་པོ་ཆེ། རྒྱལ་མཚན་བྱམས་པ། ལྡུམ་ཁང་ཕུན་ཚོགས་རྣམ་རྒྱལ། དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་ས བ་ བུ་ལྷག་ཆུང་། ༢ སྐྱེ ་བོ་གསོ་ཐིགས་ཀ ་འ གྲེ ལ་པ་ལས། བ མ་ཟེ་ཕ་བུ། མན་སྤར་བོད་དགེ་བ ་བཟང་རྒྱལ་ མཚན། ... བསམ་མཁར་མི་འགྱུར་ ར ་ར ། ༣ རིག་པ་བ ར ག་པའི་སྒྲུང་། མོན་ག ་གཞིས་ས བ་བོད་དགེ་འ བྱོ ར་ རྒྱལ་ར ་ར ་དགྲ་འདུལ། རྒྱལ་བྱམས། དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་ས བ་ བུ་ཨོ་རྒྱན་ཆོས་འཕེལ། ... ... ༤ ཚོང་དཔོན་རིག་པ་ཅན། མོན་ག ་གཞིས་ས བ་བོད་དགེ་འ བྱོ ར་ རྒྱལ་འཇིགས་དཔལ། ... ༥ ཡིག་གཟུགས་གལ་ཆེར་འཛིན་པ། ... ... ༦ གདོན་འ དྲེ ་བོང་བུ་སེར་ཐོ་ཞེས་པའི་ སྒྲུང་། ར ར་ག ང་བོད་དགེ་ ར ་མ གྲི ན་རྒྱ་མཚོ། རིགས་ས བ་དབུ་དགེ་བ ་བཟང་ རྒྱ་མཚོ། རྒྱལ་བྱམས། བསམ་མཁར་མི་འགྱུར་ ར ་ར ། ... ༧ ཝ་མོས་དོམ་ལ་བསམ་ངན་བ ས བས་ པའི་སྒྲུང་། ར ར་ག ང་བོད་དགེ་བ ་བཟང་ཚེ་ བ ར ན། ... ༨ ཉ་དང་ཆུ་ས ན་ག ་སྒྲུང་། རིགས་ས བ་དབུ་དགེ་བ ་བཟང་རྒྱ་ མཚོ། རྒྱལ་བྱམས། འཇམ་དབྱངས། ༩ ནད་འབུའི་ཚོགས་ཆེན། རྒྱལ་བྱམས། ར མ་སྒ ག་དྲུང་ཆེ་རི་ཁ་བ ་བཟང་ བ ས ན་འཛིན། ནང་ས ད་དྲུང་ ཟུར་སྣར་ སྐྱི ད་ངག་དབང་དོན་ གྲུབ། རིགས་ས བ་དབུ་དགེ་བ ་ བཟང་རྒྱ་མཚོ། རྒྱ་གར་བའི་བུ་མོ་ཤི་ནཱ་ ཏལ་ཝ་ར།