Dokudaily 01

GAZETA ZYRTARE E DOKUFESTIT VITI 13, E PREMTE #1, 16 GUSHT 2014

#CHANGE DON’T HIDE OFFICIAL NEWSPAPER OF DOKUFEST YEAR 13, FRIDAY #1, 16 AUGUST 2014

ENGLISH SECTION -> PAGE 12 www.dokufest.com

00

20

00

22

KINO BAHÇE

KINO NË LUM

DOKUKINO PLLATO

KINO KALAJA

HUMAN RIGHTS DOX EVERYDAY REBELLION / 118’

VIEW FROM THE WORLD RETURN TO HOMS / 90’

INTERNATIONAL DOX POINT AND SHOOT / 83’

GREEN DOX WATERMARK / 92’

HUMAN RIGHTS DOX THE MISSING PICTURE / 96’

PATH TO FREEDOM: MUSIC ON FILM MISTAKEN FOR STRANGERS / ‘75

VIEW FROM THE WORLD NE ME QUITE PAS / 107’

CyanMagentaYellowBlack

Foto: Mrinë Godanca

1

NDRYSHO, POR JO DISA GJËRA!

13

Foto: Amer Miftari

SONTE HAPET Gjatë vitit të kaluar DokuFesti iu ka afruar vizionit të institucionit që funksionon përgjatë vitit në mënyrë që të vazhdojmë mbështetjen dhe zhvillimin e filmbërësve dhe artistëve të rinj të Kosovës përmes programeve dhe nismave tona për nxitje të kreativitetit. Ka qenë një vit jashtëzakonisht i frytshëm që nga festivali i kaluar deri më sot.

Në dhjetor të 2013-ës më në fund e rikthyem kinemanë e shumëpritur në qytetin e Prizrenit. Pra, që prej sot, DokuFesti nuk është më festival i filmit që mbahet në qytetin pa kinema.

Megjithatë, arritja e një synimi nuk do të thotë assesi se misioni ynë ka përfunduar në tërësi.

Vetëm disa javë para se të niste ky edicion, mësuam se tempulli ynë i filmit, “Kino Bahçe”-ja e dashur, ku DokuFesti edhe e ka zanafillën, vendi i performancave dhe shfaqjeve të paharrueshme, mund të shuhet. Ky është një lloj ndryshimi që nuk kemi pranuar më 2007 dhe zgjedhim mos ta pranojmë edhe sot. Si mund të përballemi me vullnetarët e shumtë në të ardhmen dhe t’u themi se nuk kemi bërë asgjë për ta ndalë këtë shkatërrim potencial?

Ndoshta kjo është arsyeja që njëra prej detyrave më sfiduese për këtë edicion e trembëdhjetë të DokuFestit ishte vendosja për konceptin që do t’i adresonte shqetësime të tilla. Ne donim që ta ideojmë temën e festivalit si një thirrje për vetëdijesim, ndjejnë të identitetit dhe vetë udhëheqjes, në vend se thjeshtë të bëhemi spektatorë të jetëve tona.

Ne e donim ndryshimin!

Bërthama për temën e këtij edicioni të NDRYSHIMIT erdhi nga ndjenja në rritje se në shumë pjesë të botës, njerëzit orvaten që të kenë zë më të fuqishëm për të ardhmen e tyre. Për shumë prej tyre, kjo është një betejë ditore, qoftë kundër vetes, gjendjes së tyre ekonomike, shoqërisë apo regjimit nën të cilin jetojnë.

Siç mund të shihni në program, Vetoni dhe Samiri kanë përzgjedhur më shumë se 200 filma nga 56 shtete të përfshira në gjashtë programe garuese dhe në një mori programesh speciale. Ata kanë mbledhur pamje të ndryshme nga i tërë rruzulli tokësor, të gjitha të veçanta dhe të lidhura mes vete me kuptimin e ndryshimit.

Por programi i filmave është vetëm një pjesë. Pos tjerash, ne kemi hyrë në partneritet me miqtë tanë nga shtetet e Vishegradit për të nisur programin e trajnimit për kritikët, blogerët, gazetarët dhe filmbërësit e rinj që janë të interesuar për shkrimin e kritikave të filmit.

Siç ndodh çdo vit, fëmijët do të kenë një festival vetëm për ta, DokuKids, që do të sjellë po ashtu tri punëtori kreative. Njëri grup do të shqyrtoj natyrën e ujit përmes një serie të programeve interaktive duke kombinuar argëtimin, shkencën dhe artin, derisa grupi tjetër do të krijoj shtetin e vet imagjinar rozë nëpërmjet punëtorisë së animacionit. Grupi i tretë është i rezervuar për më të vegjlit, që mund të argëtohen më së shumti derisa marrin pjesë në performansa kreative përmes lëvizjes dhe vallëzimit.

CyanMagentaYellowBlack

Mbështetësit tanë afatgjatë na kanë ndihmuar në fuqizimin e mëtejmë të qendrës sonë për krijimin e dokumentarëve duke na mundësuar që të ofrojmë ekspertizën dhe pajisjet aq të nevojshme për filmbërësit e rinj dhe në zhvillimin, në mënyrë që të ecin tutje dhe të tregojnë rrëfimet e veta. Në një tjetër program bashkëpunimi këtë vit e sjellim një konferencë të jashtëzakonshme të teknologjisë në Prizren - Doku:Tech. Do të grumbullohemi për të nxjerrë njohuri dhe përvoja, për të diskutuar çështje që kanë të bëjnë me lirinë në internet nga siguria digjitale, te vëzhgimi dhe njohuritë e hapura. Teoricienët e medieve, aktivistët, ndërmarrësit, hakerët dhe gazetarët nga e tërë bota do të ndajnë mençurinë e tyre kolektive në ligjërata dhe diskutime.

Derisa çdo ditë e ndryshimit të shkojë poshtë, yjet do të renditen gjatë natës, duke sjellë një plejadë të yjeve muzikore në Andrra, që do të jetë pjesa më ëndërrimtare nën qiellin e natës. Nita ka arritur që të kombinoj të gjitha sferat shkëlqyese në një yllësi, prandaj bëhuni gati për udhëtimin ku trupi shkrihet me shpirtin. Dhe mos harroni që t’i sillni syzet e diellit. Mund të ju nevojiten kur përgatitemi për ti dëshiruar mirëseardhje diellit.

Shijojeni DokuFest-in dhe kur jeni në dyshim mos ngurroni që të pyesni Vullnetarët tonë të Ndryshimit për drejtim apo ndihmë.

Me Dashuri, Eroll Bilibani Drejtor Ekzekutiv, DokuFest

2

DOKUFEST Të shtunën mbrëma Prizreni për të 13’in vit radhazi do të shndërrohet në DokuCity. Dritat e projektorëve në katër kinematë e natës do të mundin errësirën për të sjellë para ekraneve gjigante rrëfimet për revoltat e përditshme popullore apo personale në vende të ndryshme të botës.

Tema e këtij edicioni të DokuFest është Ndryshimi dhe kampanja dhe sllogani ‘Ndrysho, mos u mshef ’ sivjet i bëjnë homazh forcës së heshtur të qytetarëve dhe përpjekjes së qytetarëve të kenë një zë më të fortë për të ardhmen e tyre. Festivali hapet me filmin Everyday Rebellion dhe pas afër 300 projeksionesh do të mbyllet me shfaqjen e 20 Feet from Stardom.

SHBA është shteti në fokus këtë vit dhe do të prezantohet me 30 filma, përfshirë shfaqjen e disa dokumentarëve klasik si Harlan County USA nga Barbara Kopple, Hoop Dreams nga Steve James dhe Hearts and Minds nga Peter Davis. Një numër i filmëbërësve, producentëve dhe profesionistëve të filmit pritet të jenë të pranishëm në festival, në mesin e tyre kameramani Richard Pierce dhe Lynzee Klingman që është njëri ndër editorët e Hearts and Minds, Christian Frei, regjisor i filmit Sleepless in New York, Marilyn Ness, producent i 1971 dhe E-Team si dhe shumë të tjerë, nga rajoni dhe nga jashtë. Festivali do t’i bëjë homazh filmëbërësit austriak Michael Glawogger i cili vdiq në fillim të këtij viti, duke shfaqur tre filmat nga triologjia e tij e Globalizmit.

Një shikim gjithëpërfshirës në skenën e filmit eksperimental austriak do të prezantohet përmes programit special Austrian Experiments. Filma për muzikë, teknologji dhe konfliktet e fundit në Lindjen e Mesme, çështjet e mjedisit dhe të drejtat e njeriut janë poashtu pjesë e programit.

Ngjarja katër ditore DOKU:TECH, një iniciativë në bashkëpunim Fondacionit IPKO, Fondacionit SHARE do të sjell një seri e folësve, diskutimeve dhe punëtorive rreth temave të sigurisë digjitale, monitorimit dhe privatësisë, burimit të hapur dhe njohurive të hapura, ndërrmarrësisë sociale dhe tema të tjera të ngjashme. Inxhinierë, shkrimtarë, futurista, inovatorë, aktivista, bashkëthemelues të institucioneve gjigante të internetit, mendimtarë pro dhe kundër internetit, do të vijnë në Prizren ekskluzivisht për këtë ngjarje e cila mbahet nga data 19-22 gusht.

Krahas projeksioneve e koncerteve të muzikës, këtë vit Dokufesti do të vazhdojë traditën si nikoqir i paneleve, master klasave dhe punëtorive të ndryshme. Këto aktivitete, që do të sjellin figura të njohura në fushat e tyre përkatëse, do të trajtojnë llojllojshmëri temash që kanë të bëjnë me filmin dhe përtej. Paneli ‘Ballafaqimi me të kaluarën’ do të sjell panelistë të diskutojnë për ndërtimin e paqes, tolerancës dhe ballafaqimin me të kaluarën në konflikte shoqërore të zgjatura. Një bisedë mes mes të arkitektëve, planifikuesve urban dhe antropologëve në lidhje me hapësirën publike dhe memorien kolektive të të jetuarit në qytet do të përbëj panelin ‘Qytetet Komplekse’. Ndërsa në panelin ‘Pesë vjet më pak’ do të diskutohet mbi jetëgjatësinë mesatare në Kosovë, në veçanti mbi faktin se kosovarët jetojnë pesë vjet më pak se kombet e tjera në rajon për shkak të ndotjes me qymyr.

Regjisori i nomunuar për Oskar Christian Frei dhe Drejtori i Fotografisë i nominuar për Çmimin Emmy Peter Indergand do të jenë pjesë e një master klase dhe të flasin për bashkëpunimin e tyre në krijimin e filmave War Photographer, Space Tourists dhe Sleepless in New York. Regjisorja e filmit My Name is Salt, Farida Pacha dhe producenti dhe kameramani Lutz Konermann do të jenë pjesë e një master-klase tjetër në lidhje me aspektet teknike, formale dhe ato të produksionit të filmit siç janë financimi me kampanjë ‘crowd-funding’. Me anë të një bashkëpunimi me Galerinë Kombëtare të Kosovës dhe si pjesë e edicionit të dhjetë të Ekspozitës Ndërkomëtare Muslim Mulliqi - SI E RËNË NGA QIELLI një sens i mendësisë publike do të shfaqen tre filma të jashtëzakonshëm të filmëbërësit Iranian Parviz Kimiavi të cilat do të diskutohen nga kuratorja Corinne Diserens dhe Catherine David - Zëvendësdrejtoresha e Qendrës Pompidou në Paris.

Punëtoria e filmit ‘Common Ground’ do të mbledh shkrimtarë, kritikë, blogerë, gazetarë dhe filmëbërës të interesuar në kritikë të filmit dhe t’i prezantojë ata me praktikën e kritikës së filmit. Pjesëmarrësit e programit të DokuFest Stories We Tell do të jenë pjesë një punëtorie 3-ditore me kameramanin e naajohur dhe regjisorin Richard Pearce (Hearts and Minds, The Road to Memphis, Woodstock) për tregimin e storieve me kamerë. Ndërsa Kino Prizreni do mbeldh filmëbërësit nga e gjithë bota do të takohen në Prizren për të shkruar, xhiruar, edituar filmat e tyre me një buxhet jo-ekzistues dhe me pajisje dhe ekpertizë të përbashkët. Punëtoria BDC Discoveries 2014 nga Balkan Documentary Center do të dokusohet në bashkimin e profesionistëve me projekte dokumentare që kanë potencial ndërkombëtar.

DokuKids festivali i fëmijëve sivjet mbush 8 vjeç dhe do të sjell tre punëtori të cilat i dedikohen grupmoshave të ndryshme të fëmijëve.

Me anë të punëtorisë ‘Rabbitland 2’ ata do të mësohen të krijojnë film stop-motion duke krijuar vetë personazhet e tyre të filmit. Punëtoria ‘Eksplorimi i ujit’ do t’i mësojë pjesëmarrësit e rinj të eksplorojnë temën e ujit nëpërmjet aktiviteteve kreative dhe interaktive të cilat kombinojnë argëtimin, shkencën dhe artin. Në fund, me anë të punëtorisë ‘Teatri live’, fëmijët do të mësojnë të tregojnë storie nëpërmjet vallëzimit dhe lëvizjeve fizike. Rezultati përfundimtar do të jetë një performancë e bukur në sheshin e Shadërvanit, që do të kombinojë vallëzimin, muzikën dhe poezinë.

Program i koncerteve të muzikës DokuNights do të sjellë për herë të parë Retrovizoren me Elina Dunin me muzikën që e inspiroi një gjeneratë të tërë. Album i ri i Shpat Dedës, Shkëndijë, do të promovohet për herë të parë në DokuNights ndërsa ceremonia e mbylljes sdo të sjellë bendin Fanfara Tirana me jo më pak se 14 muzikantë që performojnë dhe vallëzojnë të gjithë bashkë me muzikën e tyre tradicionale shqiptare përzier me ritme të tjera ballkanike. Muzikantë tjerë që do të performojnë te skena e Andrrës të DokuNights janë: Molly Nilsson dhe Man Machine, dBridge, Hypertech, Labinot Sponca, Agnes, Angry Youth, Liquorish Dubz, Zhaba, Grim Limbo, Panda dhe Legoff, Britta Arnold, Elliver, Jehonë, The John, Pinkmetal, Snezhinka, Mirëlinda, Lleo, Ewox and Tamarinsky, Viga.

LOJË SHPËRBLYESE Emri / Mbiemri:

Nr Kontaktues:

Konsum ator të nderuar bëhuni pjesë e lojës shpërblyese Al b i Hi p e rma rk e t d h e Dok u f e s t , d u k e plotësuar 3 hapa shum ë të thjeshtë.

• Prej kuponin nga Doku Daily në Koha Ditore • Ploteso të dhënat bazë (Emri n, M bi emri n dhe kontakti n ) • B ashkangjit kuponin fiskal nga blerja në Albi Hiperm ar k e t ( v l e ra n u k ë s h të e c a k tu a r) Shprëblim et janë: V endi i parë – blerje 200 Euro në Albi Hipermarket V endi i dytë – blerje 100 Euro në Albi Hipermarket V endi i tretë – blerje 50 Euro në Albi Hiperm arket V ërejtje: kuponi vlenë vetëm për Albi Hiperm arket Prizre n g j a t ë j a v ë s së Do k u f e st i t .

SPONSOR I

EDICIONI / EDITION 13 GUSHT / AUGUST 16-24 / 2014 PRIZREN / KOSOVA

E

KRY NGRITJA

PËRDITSHME

Kryengritja e përditshme (Everyday Rebellion) është një dokument bashkëkohor, dhe po ashtu një thirrje për utopi. Vëllezërit Riahi flasin për projektin e tyre dokumentar ndër-medial që do të hap edicionin e 13-të të Dokufest-it, më 16 gusht 2014 në orën 20.30 Arash T. RIahi: Ne u vetëdijesuam për taktikat e rezistencës paqësore pasi vërejtëm që lëvizje të tilla si Pranvera Arabe, 15 M në Spanjë dhe lëvizja Occupy në Amerikë ishin strukturuar në mënyra goxha të ngjashme: Në përgjithësi ato nuk janë të dhunshme dhe kanë një hierarki jashtëzakonisht horizontale pa një lider. Ishte interesante që papritmas të pranonim një model. Në fillim ne u përpoqëm t’i përgjigjeshim pyetjes në lidhje me atë se çka kishin të përbashkët këto lëvizje, në çfarë mase ato po ndikojnë dhe po frymëzojnë njëra tjetrën. Ne përfunduam në të vërtetë duke i gjetur këto lidhje.

Për atë arsyeje ideja jonë që nga fillimi ishte që të zhvillohet si projekt ndër-medial, që do të thoshte të ndajmë dokumentarin me një platformë interneti që do të përqendrohej në përmbajtjen e videos.

Momentalisht ne jemi duke zhvilluar një aplikacion për smartphone, dhe ne duam tu tregojmë njerëzve për aktivizmin kreativ paqësor në një llojllojshmëri nivelesh.

Arash T. Riahi: Një nga bashkë-producentët tanë është ARTE, i cili po ashtu ka një prezencë tepër aktive online. Ekziston platforma ARTE Creative, me të cilin ne kemi filluar të punojmë duke prodhuar 20 video të shkurtra me shembuj të rezistencës paqësore, dhe ato janë të disponueshme në platformë.

Arman T. Riahi: Për shkak se ne i përkasim familjes së njëjtë, e cila ka vuajtur nga përndjekja politike, ideali i rezistencës politike ishte shumë i njohur për ne. Prindërit tanë na e futën në mendje besimin se ju duhet t’i shmangeni dhunës, dhe se dhunës nuk duhet përgjigjur me dhunë.

Kështu që aspekti më mbresëlënës i filmit janë njerëzit e bindur me një përkushtim të pabesueshëm, besim dhe vullnet për të luftuar. Personalitete tepër mbresëlënëse. Çka kanë ata të përbashkët? Çka i bën ata që të angazhohen në protesta të tilla radikale, që gati të sakrifikojnë vetveten?

Lëvizjet që ju përmendet janë relativisht të reja. Dhe tani ju keni përfunduar një film në këtë temë. Do të dukej se ju reagonit ndaj ngjarjeve në një mënyrë tepër spontane. Si i jeni qasur temës në aspektin filmik?

Arman T. Riahi: ajo që kanë të përbashkët është ndjenja e padrejtësisë dhe një vetëdijesim që këto padrejtësi po ndodhin në vendin e tyre, në mjedisin e tyre, në kulturën e tyre, të cilën ata nuk kanë mundësi të injorojnë. Në aspektin e karakterit ata të gjithë udhëhiqen nga një vullnet dhe një dëshirë për të ndryshuar se sa vetëm për të shikuar në mënyrë pasive. Ne parimisht i takuam ata përmes një apo dy kontakteve, dhe pjesa tjetër ishte një reagim zinxhiror. Në New York ne nuk kemi bërë asgjë më shumë se sa të shkojmë në Parkun Zuccoti dhe të fillojmë të gjuajmë. Njerëzit atje donin që ne ta dokumentojmë luftën e tyre. Ne ishim dy herë në New York, dhe herën e dytë ne ishim në zemër të lëvizjes.

Arash T. Riahi: Ne në fillim kishim një ide në vitin 2009 për shkak të Lëvizjes së Gjelbër, lëvizja protestuese në Iran. Në atë kohë nuk kishte asnjë bisedë për Pranverën Arabe apo Ocupy Wall Street.

Kur historia kaloi para nesh, ne vendosëm që ta mbajmë të hapur konceptin e filmit. Dhe ne filluam të shikonim për një strukturë dramatike bashkëkohore në dritën e natyrës së paparashikueshme të temës.

Ne po ashtu kishim disa greva, edhe pse ishte një proces tepër organik dhe ne e jetuam atë nga afër.

Ne morëm pjesë në demonstrata, ia mësymë grupeve ndikuese të bankave me aktivistët, u arrestuam disa herë, dhe ua lamë në dispozicion dosjet tona audio dhe video.

Ne u bëmë anëtarë të këtyre lëvizjeve; ndryshe nuk do të kishte qenë e mundur t’i afrohemi kaq shumë aktivistëve të veçantë. Kur thoni se duam të ndryshojmë botën pa dhunë, njerëzit zakonisht nuk ju marrin shumë seriozisht. Por nuk është një fantazi hipish, ka prova empirike për të: Disa ndryshime vërtetë të mëdha – po mendoj për Afrikën e Jugut, Gandin, shkatërrimin e Bashkimit Sovjetik – ndodhën pa luftë. Duke e parë që kjo funksionon ishte tepër motivuese për ne. Kështu që filmi u bë një homazh e taktikave kreative të rezistencës paqësore, sepse ato funksionojnë, janë të shëndosha në aspektin etik, dhe e bëjnë botën një vend më të mirë.

Arman T. Riahi: Për mua, aspekti moral mbetej vendimtari. Sipas mendimit tim ju nuk duhet ta humbisni kurrë shikimin nga utopia e një bote pa dhunë. Fakti që kjo ndeshet me skepticizmin dhe mbase edhe përqeshje është diçka me të cilën duhet të bashkëjetosh. Me kohë ne gradualisht filluam të kuptonim ca gjëra, si çka do me thënë ta vësh ën rrezik lirinë tënde, kohën tënde, sigurinë tënde dhe të miqve e të afërmve të tu çdo ditë si një aktivist që lufton për një botë më të mirë.

Everyday Rebellion është edhe dokumentar edhe projekt ndër-medial. Çfarë qasje formale keni adoptuar për të, ndryshe nga një dokumentar “klasik”?

Arman T. Riahi: Everyday Rebellion filloi si diçka më shumë se dokumentar. Ai u godit nga protestat, në mënyrë më të rëndësishme në Iran më 2009 pas zgjedhjeve të manipuluara presidenciale. Në atë kohë një numër i madh i videove të bëra me celular mund të gjendeshin në Internet, dhe ato zbuluan gjuhën dhe estetikën e kësaj lëvizjeje. Ne mblodhëm shumë material nga ueb-i dhe e kuptuam se pavarësisht sa të rëndësishëm dhe dinamik mund të jenë dokumentarët, krahasuar me nivelin e dinamizmit në Internet, ku ju mund t’i përjetoni në mënyrë virtuale në kohë reale, ato janë goxha statike.

Arash T. Riahi: Atë që kanë të përbashkët aktivistët është, se pa marrë parasysh moshën e tyre, një zjarr ndizet brenda tyre, ai zjarr që u heq frikën nga të rezistuarit në mënyrë kreative. Kjo mund të nënkuptojë të bërit diçka absurde kur janë të rrethuar nga 50 oficerë policie të armatosur. Dhe kur ata qeshin dhe nuk kanë më frikë, ata mund të mos gjuajnë. Frika nuk zhduket kurrë tërësisht, por ajo mund të zvogëlohet përmes përgatitjes, taktikave, dhe bile inatit.

Zëri që lexon tekstin gjatë filmit është një pëshpërimë. A është kjo një shpikje për t’iu bashkëngjitur një komploti? A është menduar që filmi më shumë se sa informues të jetë një thirrje për veprim dhe inkurajim?

Arman T. Riahi: Përfundimisht. Filmi është një ekspozim. Ne jemi të bindur në vlerat e rezistencës paqësore, dhe ne e konsiderojmë ata thelbësore për çdo tip të shoqërisë që do të bëhet një demokraci e vërtetë. Ne deshëm të tregonim se ajo funksionon. Tekstet që lexohen janë thënie nga manifeste të ndryshme, kështu që ata nuk paraqesin zërin tonë. Pëshpërima krijon një lloj efekti tjetërsues dhe në të njëjtën kohë ka prekjen e saj konspiruese që diçka po ndodh në nëntokë. Për këtë arsye zëri flet më herët në film, dhe pastaj jo aq shumë pranë mesit. Lëvizjet e reja manifestojnë vetveten, dhe ata thërrasin njerëzit që të marrin pjesë aktivisht në procesin e sigurimit të të drejtave njerëzore.

Arash T. Riahi: Me që filmin është episodik dhe nuk kishte mjaft kohë për të shpjeguar se me çka ka të bëjë secila lëvizje, ne i shikuam manifestet e tyre derisa hulumtonim dhe menduam se pjesa nga to do të ishin të mira për ta skicuar atë që është e përfshirë. Për këtë arsye ne përdorëm fragmente nga një manifest spanjoll i M15 dhe atë të lëvizjes Amerikane Occupy. Përdorimi i pëshpërimës ishte një vendim filmik: Së pari ishte një vendim që të mos përdorim zërin e asnjërit nga ne për të lexuar tekstin, dhe së dy ne donim ta shmangnim që filmi të ngjajë në një raport televiziv. Filmi është formulimi ynë, ndonëse ai nuk shpreh bindjet tona subjektive.

Intervistoi: Karin Schiefer afc.at

3

CyanMagentaYellowBlack

Çka e zgjoi ndërgjegjen tuaj për fenomenin e mosbindjes qytetare dhe rezistencës paqësore?

FILMAT E REKOMANDUAR EVERYDAY REBELLION

20:00 KINO BAHÇE

Arman T. Riahi, Arash T. Riahi Austri / Zvicër / Gjermani, 2013, Colour, 112 min Një ese dokumentar mbresëlënës si dhe një platformë web-i rreth formave jo të dhunshme të protestës dhe padëgjueshmërisë qytetare në shekullin XXI.

WATERMARK

20:00 KINO KALAJA

Jennifer Baichwal, Edward Burtynsky Kanadë, 2013, Colour, 90 min Tregime nga e gjithë bota për marrëdhënien tonë me ujin: se si jemi të tërhequr nga ai, çfarë mësojnë prej tij

MISTAKEN FOR STRANGERS

22:00 DOKUKINO PLLATO

Tom Berninger , SHBA, 2013, Colour, 75 min Një film për vëllezërit dhe për krijimin e diçkaje tënden.

CyanMagentaYellowBlack

POINT AND SHOOT

NDRYSHO, MOS U MSHEF Ndryshimi është konstant dhe i pashmangshëm. Ndryshimi mund të jetë për të mirë dhe për të keq.

Në këtë edicion të DokuFest-it ndryshimi do të jetë i brendshëm dhe i jashtëm, qesharak dhe në anën tjetër shkatërrues.

Sot, në botë, duket se ndryshimi është përshpejtuar. Ne tash mund të shohim thellë nëpër hapësirë, të mësojmë që një kafshë është zhdukur dhe të flasim ballë për ballë me një mik, i cili ndodhet në anën tjetër të botës, në të njëjtën kohë, me një objekt më të vogël se dora jonë.

Megjithatë, për shumë njerëz, ndryshimi është gjëja që ju mungon më së shumti.

20:00 DOKUKINO PLLATO

4

Marshall Curry, SHBA, 2014, Colour, 83 min Filmi shpalos tregimin pikëllues të luftës së një djali të ri për një revolucion politik dhe një transformim personal.

Ideja për temën e NDRYSHIMIT këtë vit erdhi sepse në vitet e fundit ka pasur lëvizje të mëdha, në shumë

pjesë të botës, nga qytetarë që përpiqen të kenë një zë më të fortë për të ardhmen e tyre. Për shumë kjo është një luftë, qoftë kjo luftë kundër vetes, situatës së tyre, shoqërisë, apo regjimit në të cilin ata jetojnë.

Imazhet e përdorura për kampanjën e DokuFest këtë vit vijnë nga arkivat e fotografit dokumentar Jetmir Idrizi. Kampanja i bën homazh forcës së heshtur të qytetarëve, shumë prej të cilëve vazhdojnë të luftojnë për ndryshim.

Për edicionin tonë të trembëdhjetë, ne i kemi përzgjedhë më shumë se 200 filma nga 2.400 aplikime. Ne kemi mbledhë vizione nga e gjithë bota, të gjitha storie në vete dhe të lidhura me ndryshimin.

Ju ftojmë që t’i shijoni të gjitha.

FILMAT E REKOMANDUAR RETURN TO HOMS

18:00 KINO NË LUM

Talal Derki Siri, Gjermani 2013 Filmi ndjek 2 të rinjë të jashtzakonshëm nga koha kur ëndërronin për liri deri në kohën kur janë të detyruar të ndryshojnë drejtimin.

THE MISSING PICTURE

Foto: Amer Miftari

SIVJET NË DOKUFOTO

BARRIKADA:

REVOLTA “EUROMAIDAN” Moçali i Bricjapëve (Kozyne Boloto) është emri origjinal i hapësirës në Kievin qendror ku tani ndodhet Maidan Nezalezhnosti apo Sheshi i Pavarësisë – epiqendra e tensioneve të fundit me përmasa botërore. Për dallim nga delet, bricjapët bëjnë atë çfarë duan dhe tërheqin vëmendje të posaçme në folklor, kjo për shkak të temperamentit të tyre dhe mënyrës se si përqafojnë lirinë.

Dhe kjo manifestohet edhe në mesin e protestuesve në rrugët e Kievit, me uniformat e tyre të vetëqepura, koktejet e Molotovit, barrikadat e bëra nga gomat e makinave, trofetë dhe plaçkat e ndryshme te luftës. Frymëzimi i zjarrtë e dhe mentaliteti kryengritës i revoltës janë fotografuar nga Donald Weber dhe Arthur Bondar. Në punën e tyre respektive këta dy kanë punuar së bashku për të na sjellë një perspektivë të dyanshme të kaosit të orkestruar të një teatri rrugor vdekjesjellës.

22:00 KINO NË LUM

Rithy Panh Kamboxhi, Francë 2013 Rithy Panh përdor figurina balte, pamjet arkivore dhe narrativën e tij për të rikrijuar mizoritë e Khmer Rouge të Kamboxhias.

NE ME QUITE PAS

Weber fokusohet në grumbullimin e impulseve shprehëse të protestuesve divers, të cilët stoikisht paraqesin pangjashmëritë e tyre dhe sikur në ekstazë hyjnore mundohen të çimentojnë praninë e tyre publike.

Ndërsa Bondar eksploron censurën e rëndë dhe fshehjen e realitetit, duke përdorur njolla tushi për të mohuar apo mbrojtur legjitimitetin e interpretimeve vizuale. Barrikada e fundit qëndron te vetë interpretimi i gjuhës politike.

Polaritetet e mëdha te Ukrainës, nga e kaluara dhe e ardhmja, mizoriteti i zi dhe drita e thuktë, janë temat më të ndërlikuara të interpretimeve të tyre. “Barrikada” është një bashkëpunim me rrezik të lartë, i cili përfshinë me qindra gra dhe burra të guximshëm, etja për ndryshim e të cilëve nxit shpresa për gjeneratat e ardhshme.

22:00 KINO KALAJA

Sabine Lubbe Bakker, Niels van Koevorden Holandë, Belgjikë 2012 Ne me quitte pas është një film tragjikomik për dështimin.

Plumbat, Bombat & Gurët Përderisa protestuesit ishin të armatosur vetëm me shkopinj, gurë, dhe koktej Molotovi të gjithëpranishëm, apo edhe disa të tjerë me armë pak më të çuditshme mesjetare, siç janë katapultat, sëpatat, harqet dhe shigjetat, Berkutët (Njësitë speciale Ukrainase për trazira) kanë përdorur mjete shumë më vdekjeprurëse, si bomba tubi të cilët përmbanin bulona dhe gozhda, me qëllim të shkaktimit të lëndimeve sa më të mëdha.

Objektet tjera që janë gjetur në rrugët e zonave të betejës ishin gëzhojat e plumbave të përdorur nga snajperët (mbi 100 persona u vranë nga snajperët), kthetra në rrugë, granata tronditëse dhe armë të tjera, të përdorura nga Berkut dhe forcat e policisë në përpjekje për t’i dhënë fund protestave.

Me 21 shkurt ish-presidenti Ukrainas Viktor Yanukovich u largua nga Kievi për në Rusi. Dukej sikur protestuesit kanë arritur atë për çka luftonin, por më shumë aksione destabilizuese do të pasonin nga militantët pro-rus.

CyanMagentaYellowBlack

Gjatë betejës së EuroMaidan-it nga nëntori deri në shkurt, protestuesit dhe policët kanë përdorur një shumëllojshmëri armësh, disa legale dhe pjesë e procedurës standarde te policisë, ndërsa disa të tjera më pak mirëbërëse.

INSURED INSURED BY BY

http://dokufest.com/2014/program/dokutours

5

RECENSIONE Path to Freedom: Music on Film

E GABUAR PËR TË PANJOHURIT Mistaken for Strangers Regjisori: Tom Berninger Producenti: Matt Berninger, Carin Besser, Craig Charland

E shtune 22:00 Dokukino Pllato 75’

Sa është e vështirë që të jesh vëlla i vogël? Shumë. Ani kur vëllai i madh qëllon të jetë yll roku, atëherë gjasat që ‘sugari’ të ketë vetëbesim të plotë janë mjaft të vogla. Në këtë rok dokumentar të prapa skenave shpaloset tregimi për jetesën gjatë turneut disa mujor të grupit “The National” që luan indie-rok muzikë, përmes vështrimit personal të Tom Berninger që është vëllai i vogël, i këngëtarit kryesor të bandit, Matt.

Ky i fundit në mënyrë bujare e angazhon Tomin që të bëjë punë teknike për grupin dhe sugari e pranon me shumë kënaqësi, duke nisur edhe aventurën për të incizuar filmin e tij. Mirëpo gjatë turneut Tom nis të dështoj, madje në gjërat elementare, si të sjellë peshqirë apo mysafirët e ftuar në derën kryesore të vendit ku mbahet koncerti.

Ndërkohë nuk ia prish qefin vetes, pasi që vazhdimisht pi birra dhe bën sherre, duke mos u mërzitur që të paraqitet me kohë në detyrat që ka. Por Tom nuk e harron kamerën e tij të dorës, me të cilin incizon sekuenca të ndryshme prapa dhe para skenës së koncerteve të “The National”, ani pse nis t’i shkojë në nerva Mattit, grupit dhe menaxherit.

Megjithëse me shumë përjetime prekëse Tom arrin që të sjellë para nesh një krijim argëtues e emocional, me të vërtetat për famën por edhe rivalitetin vëllazëror dhe ambicien, që në fund të fundit i shpaguhet vet atij.

USA, 2013, Colour, 75 min

View From the World

MOS MË BRAKTIS Ne me quitte pas Regjisori: Sabine Lubbe Bakker, Niels van Koevorden Producenti: Pieter van Huystee

CyanMagentaYellowBlack

E shtune 20:00 Kino Kalaja 107

Marsel dhe Bob janë dy shokë që shpesh herë dehen e bëhen tapë. Herë e pranojnë faktin se kanë probleme me alkoolin e herë e refuzojnë këtë fakt, varësisht nëse është natë apo ditë. Pranim-refuzimi është i pranishëm edhe në raportin e tyre me ndarjen nga gruaja apo tjetërsimi i fëmijës.

Mirëpo aty janë për ta ngushëlluar njëri-tjetrin, ngushëllim ky që nuk është aspak i ngrohtë dhe nuk manifestohet me përqafim, por më shumë ka të bëj me një mënyrë të ashpër e të ftohtë, që i ngjan ngushëllimit mbijetues. Përgjatë dokumentarit është e pranishme ndjenja se po ta braktisin njëri-tjetrin mund të gjejnë fundin, madje edhe të jetës së tyre.

6

Ekziston edhe momenti kur Marsel kërkon nga Bob që t’i bashkëngjitet në vetëvrasje. Pra këta dy protagonistë e shtyjnë jetën duke luajtur me vdekjen, duke vërtetuar dhe hequr dorë nga të dyja, me një realizëm shpirt copëtues dhe humor tejet të zi. Por mënyra elegante dhe e saktë e shpalosjes së tregimit i shndërron këta dy pijanecë tragjikë në diçka më të madhe se vetvetja e tyre.

Kur i shikon këta të dy mbase duken ambivalent ndaj jetës dhe vdekjes, ngase ata jetojnë por vendimet e tyre janë kontradiktore me këtë fakt, ani pse shikuesi pret që ata të përmirësojnë gjendjen e tyre.

The Netherlands/Belgium, 2012, Colour, 107 min

RECENSIONE Human Rights Dox

KTHIMI NË HOMS Return to Homs Regjisori: Talal Derki Producenti: Orwa Nyrabia, Hans Robert Eisenhauer

E shtune 20:00 Kino në Lum 90’

I xhiruar gjatë dy vitesh, nga viti 2011 deri në 2013, ky dokumentar me kthesa gazmore dhe shkatërruese ndjek disa nga figurat kryesore të rezistencës kundër regjimit të Bashir al-Assadit. Më i shquari është Abdul Baset al-Sarout, ish-portier i ekipit kombëtar të grupmoshave të reja, i cili është një karakter karizmatik, që fillon duke udhëhequr slloganet me zë në rrugë në vitin 2011 dhe përfundon duke qenë lider i uniformuar për beteja me milicinë.

Talal Derki bën regjinë dhe narrativin në mënyrë elegante dhe xhirimet janë bërë jo vetëm nga ai, por edhe nga të tjerë që kanë rrezikuar jetet e tyre për të regjistruar imazhe të betejave të zhvilluara në rrugë, sikurse që është aktivisti i mediave, Ossama.

Edhe pse fytyra e këtij të fundit është digjitalisht e paqartë përgjatë filmit për të mbrojtur identitetin e tij, megjithatë optimizmi dhe trimëria këmbëngulëse shkëlqejnë gjithsesi.

Duhet pranuar se ka shumë dokumentarë të realizuar në këtë mënyrë, të krijuar nga qytetarët-gazetarë që xhirojnë revoltat në vendlindjet e tyre, por duhet thënë po ashtu se ky është njëri prej më të mirëve në kuadër të prodhimeve të fundit dhe një përkujtues i konfliktit i cili nuk po paraqitet më në ballina. (Leslie Felperin, Guardian)

Syria/Germany, 2013, Colour, 90 min

International Dox

MERR NË SHENJË DHE QËLLO Point and Shoot Regjisori: Marshall Curry Producenti: Marshall Curry, Matthew VanDyke, Elizabeth Martin

E shtune 20:00 Dokukino Pllato 83’

të pavarur. Xhirimi i udhëtimeve të VandDyke është intim dhe gazmor dhe sjell historitë e tij për jetën. Aq interesant është ai xhirim, sa që asgjë nuk krahasohet me xhirimin e tij të luftës. Në shumicën e dokumentarëve të tjerë për luftën, ne duhet të shikojmë pamje lajmesh të konfliktit ose pamje të xhiruara nga ekipe profesionale nga shtypi, por Point and Shoot, ne shohim xhirimin e VanDyke i cili është personal dhe emocional dhe ka një rëndësi të menjëhershme që asnjë xhirim lajmesh nuk mund të kishin zënë ndonjëherë.

Point and Shoot është një portretizim shumë-dimensional i një njeriu unik, është një histori e fuqishme lufte, dhe është një dokument i rëndësishëm historik. (Joshua Handler)

CyanMagentaYellowBlack

Dy herë i nominuar për Oscar filmi Point and Shoot i Marshall Curry është një shembull shkollor se si të krijosh një dokumentar imponues.

Point and Shoot tregon historinë e Matthew VanDyke, një amerikan i cili vendosi që jetës së tij i duhej pak aventurë. Kështu që ai u nis për një vozitje me motor rreth e rreth botës arabe dhe për të filmuar udhëtimin e tij. Gjatë rrugës, ai u shoqërua me një burrë libanez, Nouri. Pasi VanDyke u kthye në Amerikë, shpërtheu Pranvera Arabe dhe ai ndjeu sikur është detyrë e tij që të luftojë me rebelët në Libi përkrah Nouri.

Përmes xhirimit të VanDyke të udhëtimeve të tij në luftë, intervistave dhe sekuencave të gjalla nga Joe Posner. Point and Shoot sjell historinë e jetës së gjallë të VanDyke.

Historia e VanDyke është aq e jashtëzakonshme sa që ta shikosh atë të rrëfej historinë në një intervistë do të kishte qenë fascinuese në mënyrë

USA, 2014, Colour, 83 min

7

OFFICIAL HOST

GENERAL SPONSOR

MEDIA SPONSOR

IT PARTNER

INSURED BY

European Union Office in Kosovo

Komuna Prizren

end to end engineering

Embassy of the Federal Republic of Germany in Kosovo EMBASSY OF FINLAND PRISTINA - KOSOVO

Austrian Embassy Kosovo

Premium quality BALKAN INVESTIGATIVE supplying, reputation REPORTING NETWORK and knowledge

CyanMagentaYellowBlack

EcoTrade primary competitive advantages are its existing premium quality supplying, reputation and precise knowledge of its customer needs

ECOTRADE L.L.C. Str. Fazli Grajqevci Nr. 12 10000 PRISHTINA, KOSOVO www.ecotrade-co.net

8

Embassy of the Kingdom of the Netherlands Kosovo

DOKUNIGHTS

DOKU SHOP

Sonte n’00:00 te Mullini Tonight 00:00 at Mullini

Profecitë e lashta gjithmonë kanë paralajmëruar për një kohë kur të gjitha yjet do të renditen dhe bota do të përjetojë një ndryshim të thellë dhe shpirtëror. Ata kanë qenë duke folur për DokuFest dhe DokuNights 2014, festival që ka të bëjë me ndryshimin gjatë ditës dhe renditjen e yjeve gjatë natës. Dhe ne nuk po flasim për një yllësi të rastit.

Ne po flasim për yllësinë e muzikës në Andrra, në pjesën e qiellit që i takon vetëm ëndrrave.

Të shtunën mbrëma mos merrni as tupan as bas me vete, sepse ne do të kemi Drum’n’Bass tepricë për të gjithë me producentin veteran dhe njërin ndër artistët më të rëndësishëm të zhanrit drum & bass Darren White aka dBridge – përcjellë nga HyperTech dhe Labinot Sponca ynë.

DOKU CITY 2014

CINEMAS

1. Kino Bahçe 2. Kino në Lum 3. Kino Kalaja 4. Dokukino Plato & Dokukino 5. Shtëpia e Kulturës 6. Kino Klubi

OFFICES

CyanMagentaYellowBlack

7. Main Office 8. Hospitality 9. Press Center 10. Dokukids

PANELS 11. Mullini

9

CyanMagentaYellowBlack

www.procreditbank-kos.com

10

Foto: Amer Miftari

MË SH UM Ë

FILMA

MË SH UM Ë

CILËSI

“Për një javë i tërë Prizreni do të shndërrohet në shesh xhirimi, gjersa pjesë e realizimit të filmave do të jenë edhe qytetarët e Prizrenit”

Drejtori artistik, Veton Nurkollari ka bërë të ditur se sa i përket numrit të filmave dhe projeksioneve këtë vit DokuFest vjen para publikut me programin më të madh ndonjëherë. “Në program do të shfaqen gjithsej 237 filma me mbi 300 projeksione, ngase do të kemi edhe repriza.

Në konkurrencën garuese do të jenë 107 filma, derisa 130 të tjera do të paraqiten në kuadër të shumë programeve speciale”, thotë Nurkollari. Mirëpo sipas tij edhe cilësia e filmave është rritur dukshëm. “Kemi shumë filma fitues të festivaleve të rëndësishme që mbahen në mbarë botën”, deklaron ai.

Nurkollari sqaron se këto krijime do të shoqërohen nga 300 mysafirë që vijnë nga rajoni e bota, të cilët do të jenë pjesë e aktiviteteve të ndryshme që mbahen brenda festivalit.

Edhe përzgjedhësi i filmave të shkurtër, Samir Karahoda ka pohuar se programi i sivjetmë përmban shumë filma cilësorë të shkurtë, ku për dallim prej viteve të kaluara ka edhe prani të filmbërësve shqiptarë, nga trevat shqiptare dhe diaspora.

“Kjo ka qenë një befasi e papritur për mua si përzgjedhës dhe besoj se publiku do të kënaqet edhe me filmat e bashkëkombësve të tyre”, thotë Karahoda.

Bashkë me drejtuesit e DokuFestit, të premten në konferencë është paraqitur edhe fotografi Donald Weber, i cili në DokuFoto ka sjellë ekspozitën “Barrikada: Revolta në EuroMaidan” me imazhet nga protestat popullore në Kiev të Ukrainës.

Në mesin e aktiviteteve ai veçon mbajtjen e edicionit të tretë të punëtorisë Kino Prizreni, që do të mbledhë rreth 30 autorë nga rajoni e Evropa, që do të xhirojnë filma pothuajse pa buxhet.

“Për një javë i tërë Prizreni do të shndërrohet në shesh xhirimi, gjersa pjesë e realizimit të filmave do të jenë edhe qytetarët e Prizrenit”, thekson ai.

Weber ka bërë të ditur se ka qenë edhe më parë në Kosovë, porse i kishte premtuar vetes se nuk do të kthehej më, përpos nëse merrte një ftesë nga DokuFest. E pasi ka marrë ftesën ka ardhur që të tregoj përjetimet e tij në Kiev. “Kam jetuar për 7 vjet ndërmjet Rusisë e Ukrainës.

Drejtori ekzekutiv i festivalit, Eroll Bilibani thotë se DokuFest 13 do të ketë përplot punëtori e debate. Si risi ka paraqitur konferencën e teknologjisë DokuTech, ku sipas tij do të defilojnë emrat eminentë të kësaj lëmie, të cilët do të shpalosin pjesë të aftësive të tyre në ambientin e bukur përreth Marashit.

Pastaj ishin bërë dy vjet që prej se isha larguar prej asaj pjese të botës, duke menduar se e kam lënë këtë kapitull të jetës prapa.

Por kur e pashë rrjedhën e ngjarjeve vendosa që të kthehem në Kiev. Jo si artist, por si pjesëmarrës, sepse ndjeja që kam afërsi me Ukrainën.

Në të njëjtën kohë, Bilibani ka shpjeguar se në bashkëpunim me kolegët nga Visehgradi organizohet edhe një mbledhi për kritikët e rinj të filmit.

Kësisoj gjërat u lidhën në mënyrën e vet dhe po fotografoja.

S’kisha agjendë, por vetëm po i kapja imazhet derisa ngjarjet po shpaloseshin para meje. Pra kisha edhe diçka personale”, thotë Weber.

Ndërkohë Nita Deda ka shtuar se DokuNights sjell yje të shumta të muzikës vendore e ndërkombëtare, derisa ëmbëlsirat janë ruajtur për më të vegjlit në DokuKids.

Ekspozita e tij është hapur të premten mbrëma në rrugën e Saraçëve dhe do të qëndroj aty përgjatë tërë festivalit.

11

CyanMagentaYellowBlack

Përderisa përgatitjet për nisjen e edicionit të XIII-të të DokuFestit kanë hyrë në ditën e fundit, organizatorët e kësaj ngjarjeje kulturore bashkë me mysafirin e parë të tyre kanë dalë para gazetarëve në Prizren për të prezantuar befasitë e përgatitura për audiencën besnike të festivalit.

CHANGE,BUT NOT SOME THINGS!

ENGLISH SECTION

During last year, DokuFest has come closer to our vision of an institution working all year around to further support and develop Kosovo’s young filmmakers and artists through our creative programs and initiatives. It’s been a tremendously fruitful year in the time that passed from our previous edition.

In December of 2013, we finally returned the long awaited cinema back to the city of Prizren. So, as of today, DokuFest is no longer a film festival in a city without a cinema.

However, the achievement of one goal does not mean that our mission is by any means complete.

Only a few weeks before this thirteenth edition was about to kick off, we found out that our film temple, the beloved “Kino Bahce”, where DokuFest was first conceived, the home to some of our most startling performances and unforgettable screenings, might cease to exist. This is the kind of change that we didn’t accept in 2007 and chose not to accept it now. How can we face our numerous future volunteers and tell them we didn’t do anything to halt this potential destruction?

Perhaps this is the reason that one of the most challenging tasks for this edition of DokuFest was deciding on a concept that would address concerns like this. We wanted to conceptualize the festival theme as a call for awareness, a sense of identity and self-direction, instead of merely being spectators of our own lives.

We wanted change!

The seeds for this edition’s theme of CHANGE came from the growing sense that, in many parts of our world, people are striving to have a louder say in their own future. For many, this is a daily struggle, be it against themselves, their economic situations, society, or the regime under which they live.

As you can see in the program, Veton and Samir have selected more than 200 films from 56 countries spanning six competitive sections and more than a dozen specially curated programs. They have collected diverse visions from around the world, all singular and connected by the notion of change.

But the film program is just a part. We ventured into a partnership with our friends from the Visegrad countries to begin a training program for emerging critics, bloggers, journalists and filmmakers who share an interest in writing cinema criticism that is vital, alive.

As it occurs every year, children will be able to have a festival just for themselves, DokuKids, that will also bring three creative workshops. One group will explore the nature of water through a series of interactive programs combining fun, science and art while another will create its own imaginary pink country through a stop motion workshop. The third section, reserved for the very youngest, might have the most fun of all while taking part in a live theater production.

Our long term supporters have helped us in further strengthening our doc making center allowing us to provide young and emerging filmmakers much needed expertise and equipment so they can go forth and tell their own stories.

CyanMagentaYellowBlack

In another collaborative initiative we are bringing an outstanding technology conference to Prizren - Doku:Tech. We will gather to pool knowledge and experiences, discuss issues related to internet freedom from digital security, to surveillance and open knowledge.

Media theorists, activists, entrepreneurs, hackers and journalists from around the world will share their collective wisdom in lectures and discussions.

As each day of change winds down, the stars will line up at night, bringing a constellation of musical stars at Andrra, the dreamiest patch in the evening sky. Nita has managed to combine all the glittering spheres into one constellation so get ready for a journey where body melts with spirit. And don’t forget to bring your sunglasses. You might need them when we get ready to welcome the sun.

So enjoy DokuFest and, when in doubt, don’t hesitate to ask our Volunteers of Change for direction and assistance.

With Love, Eroll

12

CHANGE, DON’T HIDE Change is constant and inevitable.

Change can be for both better and for the worse. In this edition of DokuFest change will be internal and external, hilarious and in turn devastating.

In the world today change seems to have accelerated. We can now see out into deep space, learn a new animal has become extinct and speak face to face with a friend, across the world, all simultaneously on an object smaller than our hand. Yet for many, change is deeply longed for.

For many this is a struggle, be it against themselves, their situations, society, or the regime under which they live.

The images used for this years DokuFest campaign come from the archives of documentary photographer Jetmir Idrizi. This campaign pays homage to the silent strength of citizens, many of whom continue to struggle for change.

For our thirteenth edition we have selected more than 200 films from The seeds for this edition’s theme of nearly 2.400 submissions. We have CHANGE came from a sense that in collected visions from around the recent years there has been a grow- world, all singular and connected by ing move, in many parts of our world, change. towards citizens striving to have a stronger stake and say in their own We invite you to enjoy it all. future.

E

V E R Y DAY

REB LLION Everyday Rebellion is a contemporary document, and also a call for a utopia. The Riahi Brothers talk about their cross media documentary project that will open the 13th edition of DokuFest, on 16th of August 2014 at 20:30.

Arash T. Riahi: We became conscious of the tactics of non-violent resistance after noticing that movements like the Arab Spring, 15M in Spain and America’s Occupy were structured in quite similar ways: On the whole they’re non-violent and have an extremely horizontal hierarchy without a leader. It was interesting to suddenly recognize a pattern. In the beginning we tried to answer the question of what these movements have in common, to what extent they’re influencing and inspiring each other. We ended up actually finding these connections.

Arman T. Riahi: Because we belong to the same family, which suffered from political persecution, the ideal of political resistance was very familiar. Our parents instilled in us the conviction that you have to shun violence, and violence can’t be answered with violence.

The movements you just mentioned are relatively new. And now you’ve completed a film on the subject. It would seem that you reacted to events in an extremely spontaneous way. How did you approach the subject filmically?

Arash T. Riahi: We first had the idea in 2009 because of the Green Movement, the protest movement in Iran. At the time there wasn’t any talk of the Arab Spring or Occupy Wall Street. When history got ahead of us, we decided to keep the film’s concept open. And we started looking for a contemporary dramatic structure in light of the subject’s unpredictable nature. We also had a few setbacks, though it was an extremely organic process and we witnessed it all up close. We participated in demonstrations, stormed bank lobbies with the activists, were arrested several times, and made our audio and video files available to them. We became members of these movements; otherwise it wouldn’t have been possible to get so close to the individual activists. When you say you want to change the world without violence, people often don’t take you seriously. But it’s not a hippie fantasy, there’s empirical evidence for it: Some really big changes—I’m thinking of South Africa, Gandhi, the collapse of the Soviet Union—happened without violence. Seeing that it works was extremely motivating for us. So the film increasingly became an homage to the creative tactics of non-violent resistance, because they work, are ethically sound, and make the world a better place.

Arman T. Riahi: For me, the moral issue remained decisive. In my opinion you should never lose sight of the utopia of a violence-free world. The fact that this is met with skepticism and possibly even laughed at is something you have to live with. With time we gradually began to understand some things, such as what it means to risk your freedom, your time, your safety and that of your friends and relatives every day as an activist fighting for a better world. Everyday Rebellion is both a documentary and a cross-media project. What formal approach did you adopt for it, in contrast to a “classic” documentary?

Arman T. Riahi: Everyday Rebellion began as more than a documentary. It was kicked off by protests, most importantly in Iran in 2009 after the rigged presidential election. At the time a large number of cell-phone videos could be found on the Internet, and they revealed this movement’s language and aesthetic. We collected a lot of material from the Web and realized that regardless of how important and dynamic documentaries can be, compared with the level of dynamism on the Internet, where you can virtually witness revolutions in realtime, they’re rather static. For that reason our idea from the

very beginning was to develop a cross-media project, which meant pairing the documentary with an Internet platform that would focus on video content. At present we’re developing a smartphone app, and we want to tell people about non-violent, creative activism on a variety of levels.

Arash T. Riahi: One of our co-producers is ARTE, which also has an extremely active online presence.

There’s the platform ARTE Creative, with which we’ve begun working by producing 20 short videos with tips on non-violent resistance, and they’re available on the platform.

Thus film’s most fascinating aspect is the committed people with an incredible devotion, conviction and willingness to fight. Extremely fascinating personalities. What do they have in common? What drives them to engage in such radical protests, to almost sacrifice themselves?

Arman T. Riahi: What they have in common is a sense of injustice and an awareness that these injustices are happening in their country, in their environment, in their culture, which they’re unable to ignore. In terms of character they’re all driven by a will and a desire to change something rather than just watching passively. We basically met them through a contact or two, and the rest was a chain reaction. In New York we didn’t do anything more than go into Zucotti Park and start shooting. The people there wanted us to document their struggle. We were in New York twice, and by the second time we were at the heart of the movement.

Arash T. Riahi: What activists have in common is that, regardless of their age, a fire burns within them, one that removes their fear of resisting creatively. That might mean doing something absurd when surrounded by 50 armed police officers. And when they laugh and aren’t afraid anymore, they might not shoot. The fear never disappears completely, but it can be minimized through preparation, tactics, and even anger.

The voiceover is a whisper. Is this an invitation to join a conspiracy? Is the film intended to be, rather than informational, a call to action and encouragement?

Arman T. Riahi: Definitely. The film is a statement. We’re convinced of the value of non-violent resistance, and we consider it essential in every type of society that wants to become a true democracy.

We wanted to show that it works. The spoken texts are quotes from various manifestos, so they don’t represent our voice. The whispering creates a kind of alienating effect and at the same time has this conspiratory touch that something’s happening in the underground. That’s why the voice speaks the most early in the film, and then not as much near the middle. New movements are manifesting themselves, and they’re calling for people to actively participate in the process of ensuring human rights.

Arash T. Riahi: Since the film’s episodic and there wasn’t enough time to explain what each movement is about, we looked at their manifestos while doing research and thought that portions of them would be good for outlining what’s involved. That’s why we used excerpts from M15’s Spanish manifesto and that of the American Occupy movement. Using whispering was a filmic decision: Firstly it was a decision not to use a voiceover done by one of us, and secondly we wanted to avoid making the film resemble a television report. The film’s our statement, though it doesn’t express our subjective perception.

Interview: Karin Schiefer afc.at

13

CyanMagentaYellowBlack

What awakened your consciousness of the phenomenon of civil disobedience and non-violent resistance?

REVIEWS International Dox

POINT AND SHOOT Director: Marshall Curry Producer: Marshall Curry, Matthew VanDyke, Elizabeth Martin

Saturday 20:00 Dokukino Pllato 83’

Two-time Oscar-nominee Marshall Curry’s Point and Shoot is a textbook example of how to make a compelling documentary. Point and Shoot tells the story of Matthew VanDyke, an American who decided that his life needed a little adventure. So, he set out to drive around the Arab world on a motorcycle and film his journey. Along the way, he befriended a LibyaAn man, Nouri.

After VanDyke returned to America, the Arab Spring erupted and he felt as if it was his duty to fight with the rebels in Libya alongside Nouri.

Through VanDyke’s footage of his travels and of the war, interviews, and vivid animated sequences by Joe Posner, Point and Shoot brings VanDyke’s story to vivid life.

VanDyke’s story is so out of the ordinary that watching him tell the story in an interview would have been fascinating on its own.VanDyke’s footage of his travels is intimate and funny and brings his stories to life.

As interesting as that footage is, nothing compares to his war footage.

In most other documentaries about war, we must watch news footage of the conflict or footage shot by professional camera crews from the press, but in Point and Shoot, we see VanDyke’s footage which is personal and emotional and has an immediacy that no news footage could ever capture. Point and Shoot is a multi-dimensional portrait of a unique man, it is a powerful story of war, and it is an important historical document. (Joshua Handler)

USA, 2014, Colour, 83 min

View From the World

RETURN TO HOMS Director: Talal Derki Producer: Orwa Nyrabia, Hans Robert Eisenhauer

CyanMagentaYellowBlack

Saturday 20:00 Kino në Lum 90’

Filmed during two years, from 2011 to 2013, this by turns exhilarating and devastating documentary tracks some key players in the resistance against Bashir al-Assad’s regime.

The foremost is Abdul Baset al-Sarout, once a goalkeeper for Syria’s national youth football team, he is a charismatic character who starts out leading chants in the streets in 2011 and ends up becoming a battleworn leader for the militia. Talal Derki directs and narrates eloquently, and the footage was shot not only by him but also by others who risked their lives to record running battles in the streets, such as media activist

14

Ossama. Even though the latter’s face is digitally obscured throughout to protect his identity, his optimism and dogged bravery shine through.

Admittedly, there are a lot of documentaries like this, made by citizen journalists recording uprisings in their homelands, but this is one of the best of the recent crop, and a timely reminder of a conflict that’s slipped out of the headlines of late. (Leslie Felperin, Guardian)

Syria/Germany, 2013, Colour, 90 min

RECOMMENDED FILMS EVERYDAY REBELLION

20:00 KINO BAHÇE

Arman T. Riahi, Arash T. Riahi Austria / Switzerland /Germany, 2013, Colour, 112 min An impressionistic documentary essay as well as a web platform about non-violent forms of protest and civil disobedience in the 21st century.

WATERMARK

Photo: Amer Miftari

DOKUPHOTO 2014

BARRICADE:

THE EUROMAIDAN REVOLT Goat Swamp (Ukr., Kozyne Boloto) is the original name of the area in central Kiev where Maidan Nezalezhnosti or Independence Square finds itself the current epicenter of global tensions. Unlike sheep, goats do what they will and command special attention in folklore for their pugnacious and fertile abandonment to freedom.

So it is with the creative accoutrements of these anonymous street fighters, their homemade uniforms, molotovs, trophies, and tire barricades — the smoking language of the Revolt’s siege apparatus, as photographed by Donald Weber and Arthur Bondar. The two worked independently to bring a dual perspective to the orchestrated chaos of a deadly street theatre.

20:00 KINO KALAJA

Jennifer Baichwal, Edward Burtynsky Canada, 2013, Colour, 90 min Stories from around the globe about our relationship with water: how we are drawn to it, what we learn from it and how we use it.

MISTAKEN FOR STRANGERS

Weber focuses on cataloging the expressive impulses behind the protesters’ stoic dissimilitude and the almost holy rapture of their public self-assertion.

Bondar explores redaction and heavy censorship, using ink blots to deny and assert the truth of visual interpretations. The final barricade lies in the political language of representation itself.

Ukraine’s absolute polarities of past and future, its utter blackness and transcendent light, are the deeper themes of their interpretation. Barricade is a high-risk collaboration with the hundreds of brave men and women whose unquenchable thirst for change fuels hope for a new generation.

22:00 DOKUKINO PLLATO

Tom Berninger , USA, 2013, Colour, 75 min A film about brothers and about making something of your own.

Bullets, Bombs & Rocks POINT AND SHOOT

While protestors armed themselves with sticks, stones, the ubiquitous Molotov Cocktail and some more outlandish, medieval era weapons such as catapults, axes, bows and arrows, the Berkut (Ukraine’s special riot troops) deployed more life threatening devices, such as pipe bombs containing nuts, bolts, nails and ball bearing to inflict maximum wounding.

Other objects found on the streets in the battle zones were bullet casings used by snipers (over 100 people were killed by sniper fire), road spikes, concussion grenades and other assorted weapons, used to great affect by Berkut and militia forces in an attempt to crack down on the protests.

On February 21, former president Viktor Yanukovich fled Kiev for Russia. It seemed protestors has gained what they fought for, but more destabilizing actions by pro-Russian militias were yet to come.

20:00 DOKUKINO PLLATO

CyanMagentaYellowBlack

During the battle of EuroMaidan from November to February, the protestors and police alike used a vast array of weapons, some legal and standard for police actions, others less salubrious.

Marshall Curry, USA, 2014, Colour, 83 min Film tells the harrowing story of a young man’s struggle for political revolution and personal transformation.

15

16

CyanMagentaYellowBlack