DLA MŁODYCH DUCHEM
nr 5 (56) | maj 2019
249 zł (w tym 8% VAT)
ŻEGNAJ
NADWAGO!
JEDZ ŚWIADOMIE ĆWICZ REGULARNIE PIJ WODĘ
ZDROWE grillowanie
WYPRÓBUJ NASZE RADY I PRZEPISY
Na Wspólnej KONIECZNA, WOLSZCZAK, KORCZ
Poznaj gwiazdy i kulisy ulubionego serialu
WYJĄTKOWY
DZIEŃ
atki
ZOBACZ, JAK MOŻNA SPĘDZIĆ GO INACZEJ
Smukłe,
MOCNE, SPRAWNE
PRZECZYTAJ, JAK DBAĆ O NOGI
BÓL Z GŁOWY
Sprawdź, jak sobie pomóc
DLA MŁODYCH DUCHEM
Dystrybucja: Magdalena Ruszkowska tel. 42 200 75 87 magdalena_ruszkowska@bezrecepty.eu
Projekt, redakcja, wykonanie: 360 Content Team – Time SA ul. Dęblińska 6, 04-187 Warszawa tel. 22 590 54 75, faks 22 590 54 44 magazyn60plus@grupazpr.pl www.grupazpr.pl www.360contentteam.pl
Redaktor Naczelna: Izabela Raduszewska Redaktor Prowadząca: Ewa Dembowska Zespół redakcyjny: Beata Ciepłowska-Kowalczyk, Marlena Felisiak, Magdalena Grzeszczuk-Rełko, Aneta Magnuszewska, Magdalena Mojduszka, Małgorzata Żebrowska Korekta: Jolanta Kucharska Opieka graficzna: Monika Smorczewska Projekt okładki: Joanna Wójcicka Zdjęcie na okładce: TVN / Iza Grzybowska Zdjęcia w magazynie: Shutterstock (chyba że zaznaczono inaczej) Reklama: tel. 22 590 53 56 zapytania_custom@grupazpr.pl Druk: Drukarnia Prasowa S.A. al. Piłsudskiego 82, 92-202 Łódź Prawo do błędów w druku zastrzeżone. BĄDŹ EKOLOGICZNY. Wyrzucając papier, wybierz odpowiedni pojemnik.
B
Słońce wreszcie mocno świeci, zieleń jest zielona jak nigdy i wszędzie wokół unosi się zapach kwitnących kwiatów. To idealna pora, by wyjść z domu. Dlatego w tym numerze magazynu zachęcamy do aktywności fizycznej i wypoczynku na świeżym powietrzu. Namawiamy, żebyście spróbowali jazdy na rolkach, wybrali się na rowerową przejażdżkę lub po prostu poszli na długi spacer. To dobry sposób, by nie tylko dotlenić płuca, ale też poprawić kondycję oraz, co bardzo ważne, zadbać o dobrą formę dolnych kończyn. O tym, co jeszcze moż-
na zrobić, by nogi były sil-
ne i zdrowe piszemy w te-
macie numeru. Dla wielbicieli biesiadowania na świeżym powietrzu i grillowania mamy rady na smaczne i zdrowe dania. W majowym numerze pamiętamy oczywiście o Dniu Matki. To wyjątkowe święto najczęściej spędzamy w domu
z najbliższymi. My jednak proponujemy tym razem coś innego. Wybierzmy się z tej okazji
do dobrej restauracji, na koncert do salonu spa albo na wycieczkę.
Jak Wam się podoba ten pomysł? W tym wydaniu magazynu piszemy też, jak ćwiczyć mięśnie twarzy i robić makijaż, by długo wyglądać młodo. Podpowiadamy, jak zaradzić bólom głowy oraz problemom z erekcją. Zachęcamy do rozsądnego odchudzania.
Mamy także gratkę dla miłośników serialu
„Na Wspólnej” . Opowiadamy o kulisach powstania tej telenoweli, która od 16 lat niezmiennie cieszy się ogromną popularnością. Zapraszam serdecznie do lektury
FOTO: ARCHIWUM DOZ
Wydawca: Bez Recepty Sp. z o.o. ul. Kinga C. Gillette 11, 94-406 Łódź tel. 42 200 75 87
ardzo lubię maj, który pachnie kwiatami i zwiastuje zbliżające się lato.
Ewa Dembowska Redaktor Prowadząca
MAGAZYN 60+
3
spis treści DLA MŁODYCH DUCHEM
nr 5 (56) | maj 2019
16 | SKUTECZNA OBRONA Profilaktyka, objawy i leczenie grzybicy
BÓL Z GŁOWY 18 | Naturalne sposoby, które mogą zastąpić tabletki POTENCJA ROŚNIE 20 | Jak zaradzić probelmom z erekcją
Zdrowe
temat numeru 6
GRILLOWANIE
SMUKŁE, SILNE, ZDROWE
|
Jak zadbać o dobrą kondycję nóg
dbam o zdrowie 12 | OCZY POD KONTROLĄ Dlaczego warto regularnie badać wzrok
MASZYNA LOSUJĄCA
14 |
Jak geny wpywają na zdrowie − rozmowa z lekarzem genetykiem
LISTY DO REDAKCJI
SZANOWNA REDAKCJO
Z
prawdziwą przyjemnością
W „Magazynie 60+” podoba mi się
czytam Wasz miesięcznik
też to, że prezentuje ludzi teatru
ponieważ inspiruje nas –
i filmu oraz ciekawostki książkowe.
seniorów do odkrywania
Dzięki temu Waszemu miesięczniko-
pasji i prowadzenia życia nadal
wi mamy lepsze samopoczucie,
ciekawego. Jest w nim również wiele
co w wieku 60+ pozytywnie wpływa
interesujących porad medycznych, a
na zdrowie.
także dotyczących żywienia oraz aktywności fizycznej.
4
MAGAZYN 60+
ZDROWE GRILLOWANIE 22 | Smaczne i zdrowe dania z rusztu
WITOLD Z PUŁAW
ODCHUDZANIE 26 |
Z ROZSĄDKIEM
Rady, które pomogą zrzucić nadwagę
wieści z apteki 29 | PYTANIA
DO FARMACEUTKI
Nasza Ekspertka odpowiada na pytania Czytelników
PORADY ZZA LADY 30 | Nowe produkty i ważne informacje dla pacjentów
cafesenior 32 | POMOCNE WITAMINY Jakich składników potrzebuje organizm
czas na sport 34 | ROLKI? SMIGAJ ŚMIAŁO Zalety treningu na kółkach
spis treści
Eksperci DOZ.pl z myślą o zdrowiu Pacjenta
Dzień Matki to wyjątkowe święto, które warto uczcić nie tylko kwiatami. Spędźmy ten czas z najbliższą osobą inaczej niż do tej pory. drogeria 37 | ZDROWIE JAK NA DŁONI Sposoby na ładne i mocne paznokcie
FACEFITNESS
38 |
Ćwiczenia, które ujędrnią skórę twarzy
w wolnej chwili
Drodzy Czytelnicy, poznajcie Ekspertów DOZ.pl, których misją jest dostarczanie Wam rzetelnych rad. Na łamach Magazynu 60+ znajdziecie ich wskazówki na temat zdrowego trybu życia oraz najczęstszych problemów zdrowotnych. Program Ekspertów DOZ.pl ma stworzyć Pacjentom szerokie możliwości kontaktu z farmaceutą i zapewnić dostęp do wiarygodnego źródła wiedzy o zdrowiu. Czaty na Facebooku, wideo ze wskazówkami, poradniki na portalu DOZ.pl – wszędzie tam będzie można uzyskać wsparcie Ekspertów DOZ.pl.
44 | SMARFTON DLA SENIORA Na co zwrócić uwagę wybierając nowy telefon komórkowy
Joanna Naczyńska MGR FARMACJI
WITAJCIE NA WSPÓLNEJ 46 | Historia i kulisy popularnego serialu
Podejmuje tematykę zdrowego stylu życia, a także zdrowia małych dzieci. Zainteresowana recepturą apteczną.
KRZYŻÓWKA 50 | Łamigłówka miesiąca
41 | OBEJRZYJ, POSŁUCHAJ,
Ernest Niewiadomski
POCZYTAJ
Dobre filmy, płyty i książki 42 | DZIEŃ
MATKI INNY NIŻ WSZYSTKIE
MGR FARMACJI *
* suplement diety
Pomysły, które uczynią go jeszcze bardziej wyjątkowym
Specjalista farmacji klinicznej, zainteresowany zagadnieniami z zakresu medycyny i opieki farmaceutycznej.
Krzysztof Słomiak MGR FARMACJI
Na Państwa listy czekamy pod adresem redakcji lub: magazyn60plus@grupazpr.pl. Autora najciekawszego listu nagrodzimy zestawami produktów. Regulamin nagradzania dostępny na stronie: www.magazyn60plus.pl w zakładce regulaminy.
Autor artykułów o zdrowiu i farmacji, głównie chorobach neurodegeneracyjnych, cywilizacyjnych, oraz nowych technologiach.
MAGAZYN 60+
5
temat numeru
SMUKŁE, SILNE,
zdrowe tekst: Magda Mirogonowicz
konsultacja: dr Grzegorz Prasałek, reumatolog
6
MAGAZYN 60+
REKLAMA
Ż
eby długo być sprawnym, aktywnym i pełnym energii, trzeba dbać o nogi. Podpowiadamy, jak to zrobić.
Dobra kondycja nóg sprawia, że czujemy się lekko, młodo i z radością wyruszamy na podbój świata. Gdy zaś z dolnymi kończynami pojawiają się problemy, mamy wrażenie, że nagle przybyło nam lat. Dlatego warto poświęcić nogom trochę uwagi i zatroszczyć się o ich zdrowie i sprawność.
WSPARCIE DLA ŻYŁ Nasz organizm możemy wyobrazić sobie jako system połączonych ze sobą rurek. Problemy ze zdrowiem mamy wtedy, kiedy przepływy w tych rurkach zostają zablokowane lub kiedy szwankują łączenia między nimi. W taki właśnie sposób można spojrzeć na problemy z żylakami. Kiedy krew płynie żyłami do serca, „pod górę”, potrzebuje wsparcia. Temu mają służyć zastawki, które zamykają się, uniemożliwiając jej powrót. Jeżeli mamy słabe mięśnie, mało się ruszamy, a zastawki są uszkodzone, krew zaczyna się cofać i naciska na ściany żył w nogach. Tak powstają żylaki. Na tzw. przewlekłą niewydolność żylną narażone są np. osoby, które prowadzą siedzący tryb życia, nie uprawiają sportów, mają nadwagę. Powstawaniu żylaków sprzyjają również zmiany hormonalne okresu menopauzy. Jest kilka sposobów leczenia żylaków. Lekarz może zalecić noszenie specjalnych wyrobów uciskowych, takich jak rajstopy, pończochy czy skarpety. Zwykle przepisuje także leki, które wspomagają działanie układu krwionośnego i wzmacniają ściany naczyń żylnych. Wiele placówek oferuje leczenie żylaków laserem diodowym, parą wodną czy metodą termicznej ablacji żył. O tym, jaka metoda zostanie zastosowana, decyduje lekarz. W ramach NFZ żylaki można usunąć
temat numeru nie tylko na oddziałach chirurgii ogólnej czy naczyniowej, ale także w placówkach „chirurgii jednego dnia”, podczas dobowej hospitalizacji.
WSPANIAŁA LEKKOŚĆ NÓG
REKLAMA
Wielu osobom starszym, które mają żylaki, dokucza uczucie ciężkości nóg. Wiąże się ono z osłabionym krążeniem krwi w żyłach. Kończyny wydają się ciężkie. Mogą także pojawić się skurcze, mrowienie, obrzęki. Dolegliwości te częściej występują u osób z nadwagą i z nadciśnieniem. By poczuć się lepiej, trzeba przede wszystkim pić odpowiednią ilość płynów – wzmaga to drenaż tkanek i zmniejsza obrzęk spowodowany zatrzymywaniem wody na poziomie kostek i łydek. Zgodnie z zaleceniami lekarzy i dietetyków, by zaspokoić zapotrzebowanie organizmu należy pić minimum 1,5 litra płynów dziennie, a w ciepłe dni co najmniej 2 litry. Najlepiej, żeby to była nisko lub średniomineralizowana woda mineralna. Jeżeli wybierasz inne napoje, pamiętaj, że te z cukrem, ale także niesłodzone soki owocowe, zawierają dodatkową dawkę kalorii. Picie ich w dużych ilościach, może zatem przyczyniać się do nadwagi, która z kolei wpływa niekorzystnie na kondycję oraz zdrowie nóg. W przeciwdziałaniu żylakom bardzo ważna jest również codzienna aktywność fizyczna Nie unikaj chodzenia piechotą na zakupy czy wspinania się po schodach. Zrezygnuj z samochodu na rzecz roweru. Często spaceruj, najlepiej energicznym krokiem.
Żel z kasztanowca Żel z kasztanowca z dodatkiem rutyny przeznaczony jest do pielęgnacji skóry nóg. Dzięki swej konsystencji zapewnia przyjemne uczucie lekkości i odświeżenia. Żel utrzymuje w dobrej kondycji skórę nóg oraz poprawia jej elastyczność i nawilżenie. 350 g
8
MAGAZYN 60+
Regularnie pływaj w basenie. A może zapiszesz się na zorganizowane zajęcia aqua aerobicu lub aqua cyclingu? Jeśli nadal pracujesz i dużo siedzisz za biurkiem, stawiaj nogi na podnóżku, jego rolę może pełnić np. większe pudełko. Unikaj kąpieli w wannie z gorącą wodą. Dla twoich nóg znacznie zdrowszy będzie letni prysznic zakończony opłukaniem ud i łydek silnym strumieniem zimnej wody. Taki hydromasaż poprawia krążenie. Staraj się układać do snu z lekko uniesionymi nogami (podkładaj pod nie poduszkę).
Żegnajcie papierosy Rezygnacja z palenia zmniejsza o połowę ryzyko zaburzeń krążenia w kończynach dolnych. Co więcej, ludzie, którzy rzucili palenie, mówią, że odczuwają wyraźne zmniejszenie odczucia ciężkości nóg bardzo szybko, już w pierwszych tygodniach po odstawieniu papierosów.
ULGA DLA STAWÓW Kiedy bolą kolana czy biodra, instynktownie wolelibyśmy się nie ruszać. Tymczasem kondycja stawów także zależy od regularnej aktywności fizycznej. Jeśli się nie ruszamy, nasze mięśnie ulegają zanikowi. Za to ćwiczenia fizyczne aktywują komórki chrząstki, które mają zdolność jej odtwarzania. Chodzenie wymusza regularne uciskanie i rozprężanie chrząstki stawowej. W efekcie odżywczy płyn stawowy pompowany jest do chrząstki. W przypadku bólu kolana wynikającego z choroby zwyrodnieniowej stawów można zastosować zastrzyk z kortykosteroidów, tzw. blokadę. Pomocne mogą być też iniekcje kwasu hialuronowego. Zewnętrznie można stosować działające przeciwzapalnie maści, żele oraz preparaty lecznicze w sprayu. Znacząco zmniejszyć ból kolana może oczywiście również utrata choć kilku kilogramów wagi. W poważniejszych przypadkach stosuje się leczenie operacyjne.
temat numeru Dobry ruch Dla osób z chorobami stawów wskazane są ćwiczenia rozciągające, które pozwalają zwiększyć zakres ruchu; trening aerobowy (slow jogging, nordic walking, pływanie, jazda na rowerze) oraz siłowy (przysiady, brzuszki, unoszenie nóg). Łatwiej zmobilizujesz się do ruchu, jeśli znajdziesz takie formy aktywności fizycznej, które sprawiają Ci przyjemność. Ważne, by ćwiczyć regularnie, przynajmniej 2 razy w tygodniu. I zawsze zaczynać trening od rozgrzewki.
MOC WIELKIEGO MIĘŚNIA Dla kondycji nóg bardzo ważny jest czworogłowy mięsień uda (największy w ludzkim ciele). U osób starszych i mało aktywnych fizycznie lub cierpiących na chroniczne zapalenie stawu kolanowego problemy z chodzeniem czasem wynikają z jego osłabienia. Ćwiczenia wzmacniające ten mięsień mogą złagodzić ból kolan i zwiększyć ruchomość stawu kolanowego. Warto zatem do codziennej gimnastyki włączyć przysiady.
Podobno gdybyśmy połączyli ze sobą wszystkie naczynia, którymi płynie krew w nodze, powstałaby rura o długości około stu kilometrów. Ale uwaga, to ćwiczenie tylko wtedy da efekty, jeśli będziesz wykonywać je prawidłowo. Bardzo ważna jest pozycja stóp. Stań w rozkroku, tak by stopy były rozstawione na szerokość bioder lub nieco szerzej. Ćwicząc, ściągnij łopatki, wyprostuj plecy oraz mocno napnij mięśnie brzucha i pośladków. Korzystnie na czterogłowy mięsień uda działają także wykroki i wymachy nóg, pływanie oraz... wchodzenie na schody. 10
MAGAZYN 60+
STOPY POD OPIEKĄ Po sześćdziesiątce częstym problemem są halluksy, czyli koślawe paluchy. To wynikające ze zwyrodnienia stawu schorzenie powoduje zmianę ustawienia kości śródstopia i dużego palca. Ta pierwsza odchyla się, tworząc uwypuklenie na wewnętrznej krawędzi stopy. Paluch przechyla się zaś w drugą stronę, ściskając pozostałe palce. Wszystko to powoduje nadmierne obciążenie wewnętrznej części stopy i pojawiające się w jego wyniku podrażnienia oraz dolegliwości bólowe. Choć w powstawaniu halluksów istotną rolę odgrywają geny, rozwojowi choroby można w znacznym stopniu zapobiec. Zadbaj o prawidłową masę ciała (nadwaga sprzyja tej dolegliwości). W zrzuceniu nadmiarowych kilogramów pomogą zdrowa dieta i aktywność fizyczna. Unikaj butów z wąskimi noskami, które ściskają palce – obuwie musi być dopasowane do szerokości stopy. Obcas powinien być niewielki, a podeszwa zapewniać dobrą amortyzację. Gdy palce stóp zaczynają się wykrzywiać, skonsultuj się z ortopedą. Specjalista podpowie, jakie ćwiczenia będą pomocne (kilka z nich opisujemy poniżej). Może też skierować Cię na zabiegi fizykoterapii, zalecić wkładki do butów pomagające prawidłowo rozłożyć nacisk stopy lub kliny ustawiające właściwie palce albo specjalny aparat korekcyjny.
TRENING NA PALUSZKACH W zapobieganiu halluksom mogą pomóc odpowiednio dobrane ćwiczenia stóp. Usiądź z wyprostowanymi nogami, na przemian zginaj i rozcapierzaj palce stóp. Siedząc w tej samej pozycji, na przemian obciągaj palce w dół jak baletnica i odginaj stopy w swoją stronę. W siadzie prostym chwyć dłonią duży palec u nogi i staraj się go odgiąć najdalej od pozostałych. Po kilkunastu powtórzeniach zajmij się drugą stopą. Usiądź na krześle, ustaw stopy na palcach i zataczaj nimi kręgi. Siedząc na krześle, udawaj, że grasz palcami stóp na pianinie, po kolei przyciskając je do podłogi.
dbam o zdrowie
Oczy
POD KONTROLĄ tekst: Beata Radomska konsultacja: prof. Jerzy Szaflik, okulista
P
o pięćdziesiątce lekarze zalecają wizytę u okulisty raz w roku. Przeczytaj, dlaczego warto posłuchać ich rad.
Oczywiście jeśli coś nas niepokoi lub zauważamy, że gorzej widzimy, należy udać się specjalisty wcześniej. Wczesne wykrycie problemu oraz szybkie podjęcie leczenia może sprawić, że jeszcze długo będziemy cieszyć się dobrym wzrokiem.
ŁATWE CZYTANIE Lekarz sprawdzi, czy widzimy tak dobrze jak do tej pory, z wiekiem bowiem wzrok się pogarsza. U niektórych osób ten proces zaczyna się już po czterdziestce. U innych dopiero po sześćdziesiątce. 12
MAGAZYN 60+
Okuliści mówią wówczas o prezbiopii zwanej też starczowzrocznością. Sprawia ona, że zaczynamy gorzej widzieć z bliska. Dzieje się tak dlatego, że z wiekiem soczewki stają się mniej elastyczne, a mięśnie oka – mniej sprawne. Gdy mamy wrażenie, że druk jest staje zamazany, coraz trudniej nam przeczytać SMS-a, lektura książki nas męczy, to znak, że ten proces się rozpoczął. Okulista dokładnie sprawdzi ostrość widzenia z bliska, a potem przepisze nam odpowiednie okulary do czytania.
PRAWIDŁOWE CIŚNIENIE W trakcie naszej wizyty w gabinecie lekarz sprawdzi
By zbadać wzrok w ramach NFZ, trzeba mieć skierowanie do okulisty od lekarza rodzinnego. ciśnienie w gałce ocznej i oceni stan siatkówki oraz nerwu wzrokowego. To niezwykle ważne. Zmiany w nerwie wzrokowym i wyższe ciśnienie wewnątrzgałkowe mogą bowiem świadczyć
dbam o zdrowie o możliwości rozwoju jaskry. W takim wypadku okulista skieruje nas na dokładniejsze badania. O sprawdzaniu przynajmniej raz w roku ciśnienia w gałce ocznej powinny pamiętać zwłaszcza osoby z nadciśnieniem, miażdżycą i cukrzycą. Schorzenia oczu często są powikłaniem chorób ogólnoustrojowych.
OSTRE WIDZENIE Kolejnym problemem, który pojawia się z wiekiem jest zaćma, czyli mętnienie soczewki. Efektem tego schorzenia jest stałe pogarszanie się wzroku. Z czasem wokół źródeł światła widzimy rozmytą otoczkę
i mamy wrażenie, jakbyśmy świat oglądali przez mgłę. Koniecznie powiedzmy o tych objawach okuliście.
Dzięki regularnym wizytom kontrolnym u okulisty można wcześnie wykryć problemy ze wzrokiem i im przeciwdziałać. Lekarz skieruje nas na operację wymiany zmętniałej soczewki na sztuczną (to jedyny sposób na trwałą poprawę widzenia). Nie trzeba się jej obawiać. To krótki i prosty zabieg wykonywany w znieczuleniu miejscowym.
ODPOWIEDNIE NAWILŻENIE| Warto poprosić lekarza o konsultację, jeśli czujemy suchość, pieczenie i kłucie pod powiekami. To prawdopodobnie tzw. zespół suchego oka, w którego wyniku gałki oczne nie są dostatecznie nawilżone. Dolegliwość częściej pojawia się u kobiet (na osiem cierpiących na niego siedem to panie), co prawdopodobnie ma związek z hormonami kobiecymi oraz menopauzą. Sprzyjają jej też cukrzyca, reumatyzm i niedoczynność tarczycy. Jeżeli okulista stwierdzi zespół suchego oka, zaleci zakraplanie do oczu tzw. sztucznych łez. REKLAMA
dbam o zdrowie
Maszyna losująca
nasz ekspert
Dr n. med. Anna Kutkowska-Kaźmierczak Pracuje w Zakładzie Genetyki Medycznej Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie. Zajmuje się poradnictwem genetycznym, rozpoznawaniem i badaniem genetycznych uwarunkowań różnych chorób.
rozmawiała: Magda Mirogonowicz
C
zy długowieczność zależy od genów? A może tylko od szczęścia? Na nasze pytania odpowiada doktor Anna Kutkowska-Kaźmierczak, specjalista genetyki klinicznej, pediatra.
Czy długowieczność jest dziedziczna? Długie życie i „zdrowe” starzenie się mają podłoże wieloczynnikowe. Są uwarunkowane czynnikami genetycznymi, tzw. predyspozycją genetyczną, na którą składają się zmiany w wielu różnych genach, ale ma też na nie wpływ środowisko. Czyli konkretnie co? Warunki życia, dieta, aktywność fizyczna, nawyki zdrowotne, kondycja psychiczna, interakcje społeczne oraz… szczęście, czyli brak wypadków skracających życie. Analiza drzew genealogicznych osób, które dożyły co najmniej dziewięćdziesięciu lat, wykazała, że ich rodzice i rodzeństwo żyli dłużej niż przeciętnie, a także dłużej niż ich współmałżonkowie, 14
MAGAZYN 60+
dbam o zdrowie żyjący w tych samych warunkach, mający tę samą dietę i opiekę lekarską, lecz inne geny. Świadczy to o tym, że czynniki genetyczne mają jednak większe znaczenie dla długowieczności niż środowiskowe. Z badań wynika również, że u osób żyjących dłużej choroby skracające życie – neurodegeneracyjne, wieńcowa czy nowotworowa – występują później lub wcale. Naukowcy badają obecnie tzw. geny obronne, które mogą opóźniać lub uniemożliwiać wystąpienie tych schorzeń, przedłużając w ten sposób życie. Co dziedziczymy po naszych przodkach? Cechy urody, kolor oczu, inteligencję, wzrost, masę ciała i skłonność do otyłości, zdolności artystyczne, ale też predyspozycje do wystąpienia niektórych schorzeń. Mam tu na myśli choroby cywilizacyjne, np. kardiologiczne, cukrzycę typu 2 czy niektóre nowotwory. Słynną charakterystyczną wargę Habsburgów można zauważyć na portretach wielu członków tego rodu w kilku pokoleniach. Czym jest genotyp? Genotyp to zespół wszystkich genów obecnych w danym organizmie i kształtujących jego fenotyp, czyli to jak wyglądamy i jesteśmy zbudowani. Kiedy warto go zbadać? Na pewno wtedy, gdy w rodzinie występuje choroba uwarunkowana genetycznie. Chociaż większości takich schorzeń nie można wyleczyć, to dzięki badaniom często jesteśmy w stanie zapobiec ich rozwojowi albo zmniejszyć ich skutki. Przykładem takiej choroby jest padaczka związana z mutacją w genie SLC2A1 kodującym białko będące transporterem glukozy. W przypadku jego wykrycia lekarze zalecają pacjentowi dietę ketogenną (wysokotłuszczową z ograniczoną ilością białek i węglowodanów), dzięki której można znacznie zmniejszyć liczbę napadów, a niekiedy nawet zupełnie je wyeliminować. Wiele firm medycznych oferuje obecnie badanie predyspozycji genetycznych do wystąpienia określonych chorób. Warto jednak pamiętać, że większe skłonności nie muszą oznaczać, że dany problem na pewno się pojawi. Takie badanie ma większe uzasadnienie w rodzinach,
gdzie tego typu schorzenia – np. nietolerancja pokarmowa czy celiakia – już występują, lub u pacjenta, u którego pojawiły się niepełne objawy kliniczne, dla dodatkowego potwierdzenia diagnozy.
Obecnie naukowcy badają tzw. geny obronne, które mogą opóźnić lub uniemożliwić wystąpienie wielu chorób. Ostatnio sporo się mówi o epigenetyce. Co oznacza to pojęcie? Jak rozumiem, chodzi o to, że nie zawsze dochodzi do ekspresji, czyli uaktywnienia się danego genu? Epigenetyka zajmuje się zmianami ekspresji genów, które nie są związane z modyfikacjami w sekwencji DNA. Okazuje się, że za sprawą pewnych reakcji chemicznych czasami dochodzi do wyciszania, czyli dezaktywacji genów w danym regionie. Zmiany te są dziedziczone. Czy badania genetyczne rzeczywiście mogą pomóc w opracowaniu najlepszej diety dla danej osoby? W genach jest zapisana zdolność organizmu do syntezy określonego typu białka. Jakość i ilość wytwarzanych przez niego białek, a zwłaszcza enzymów, decyduje więc o przemianie materii. Dlatego badania genetyczne są tak pomocne. Dzięki ich wynikom można bowiem układając jadłospis pacjenta, uwzględnić jego indywidualną przemianę materii.
Geny a sen Naukowcy odkryli już blisko tysiąc genów związanych z bezsennością. Wiele z nich ma związek także z depresją, cukrzycą, chorobami układu krążenia, a nawet z zespołem niespokojnych nóg. Niedostatek snu może też zakłócać funkcjonowanie setek genów. Brytyjscy naukowcy z University of Surrey doszli do tego wniosku, porównując aktywność genetyczną ochotników, którzy przez tydzień spali po 10 godzin na dobę, i tych, których sen trwał mniej niż 6 godzin. Badacze odkryli zmianę aktywności około 700 genów, w tym związanych z działaniem układu odpornościowego i reakcją na stres. To jeszcze jeden dowód na to, że sen jest niezbędny, aby organizm mógł się zregenerować i odpowiednio funkcjonować.
M A G A Z Y N 6 0 + 15
dbam o zdrowie
Skuteczna
obrona tekst: Beata Radomska
G Można ją „złapać” na basenie, w saunie, klubie fitness, pod prysznicem w siłowni. Wszędzie tam, gdzie wiele osób chodzi boso. Można też zarazić się, przymierzając w sklepie buty na gołe stopy lub używając pożyczonego obuwia. Niektórzy są jednak bardziej narażeni na atak grzybów niż inni. Dotyczy to np. osób mających halluksy, palce młoteczkowate czy płaskostopie. Zachorowaniu sprzyja również nadwaga, która powoduje przeciążenie stóp i utrudnia odpowiednią pielęgnację skóry dolnych partii ciała. Skłonności to grzybicy wykazują także osoby z zaburzeniami krążenia, mające tzw. zimne stopy. Ich niedożywiona i niedotleniona skóra często ulega drobnym urazom, a to sprzyja 16
MAGAZYN 60+
rzybica stóp jest bardzo zaraźliwa i może na nią zachorować każdy. Dlatego warto wiedzieć, jak jej przeciwdziałać.
zakażeniu. Zdarza się, że zarazki przystępują do ataku, gdy układ immunologiczny organizmu jest osłabiony, np. po antybiotykoterapii. Grzybicę częściej „łapią” też diabetycy, gdyż ich sucha, skłonna do mikrourazów skóra jest podatna na zakażenia.
PO PIERWSZE PROFILAKTYKA Podstawą profilaktyki grzybicy jest unikanie chodzenia boso w miejscach publicznych, zwłaszcza tam, gdzie panuje wilgoć (na basenach, w saunach, klubach odnowy biologicznej, pod natryskami, z których korzysta wiele osób). Pamiętajmy, by zawsze nosić tam klapki. Ponieważ grzybica jest bardzo zaraźliwa, należy używać wyłącznie własnych butów, ręczników i przyrządów do obcinania paznokci. Warto też zapobiegawczo stosować preparaty przeciwgrzybicze, które w aptece są dostępne bez recepty.
dbam o zdrowie Należy dokładnie oglądać stopy. Czujność powinny obudzić takie objawy jak sucha skóra, pęknięcia na piętach czy maceracja między palcami. To często pierwsze sygnały grzybicy, które umykają uwadze. Tymczasem im wcześniej choroba zostanie wykryta, tym szybciej można się z nią uporać. Nieleczona na ogół prowadzi bowiem do grzybicy paznokci. Najpierw na płytce paznokciowej dużego palucha pojawiają się białe plamki. Potem stopniowo jej kolor zmienia na żółtobrunatny, a powierzchnia staje się szorstka. Coraz grubszy paznokieć rozwarstwia się i wykrusza od strony wolnego brzegu. Po zauważeniu takich objawów należy koniecznie udać się do lekarza.
PO TRZECIE WIZYTA U DERMATOLOGA Doświadczony lekarz specjalista zazwyczaj rozpoznaje grzybicę na podstawie wyglądu zmian, ale niekiedy zleca badanie mykologiczne. Polega ono na hodowli pobranego materiału (wymazu, wycinka skóry, fragmentu paznokcia, próbki krwi). Gdy uda się ustalić rodzaj grzyba, sprawdza się jego lekooporność. Wynik badania pozwala dobrać najskuteczniejszą terapię. Niestety trzeba na niego poczekać 2–3 tygodnie. Po postawieniu diagnozy dermatolog przepisuje odpowiednie leki.
PO CZWARTE LECZENIE
REKLAMA
Rodzaj i czas trwania kuracji zależy od zaawansowania choroby. Przy niewielkich zmianach zwykle wystarczy leczenie miejscowe. Na chore miejsca stosuje się preparaty zawierające substancje grzybobójcze (lek może mieć postać kremu, plastra lub lakieru). Ważne, żeby robić to systematycznie i nie przerywać mimo
OLEJEK ETERYCZNY DRZEWO HERBACIANE Olejek z drzewa herbacianego jest jednym z najpopularniejszych olejków stosowanych w aromaterapii, ponieważ wykazuje silne działanie antyseptyczne. Dzięki swoim właściwościom jest polecany do pielęgnacji skóry z problemami, w tym cery trądzikowej. 10 ml
widocznej poprawy. Kuracja może trwać nawet trzy miesiące. Przy rozległych zmianach stosuje się leki doustne. Dzięki nim substancja lecznicza dociera do macierzy paznokcia. Zazwyczaj tabletki zażywa się przez siedem dni, potem robi trzytygodniową przerwę, a po niej znów wraca do leków itd. Podobnie jak w przypadku leczenia miejscowego, kuracja trwa trzy miesiące, ale nagromadzony w płytkach paznokciowych preparat działa dłużej, chroniąc odrastające zdrowe paznokcie przed wnikaniem grzybów.
PO PIĄTE ZAPOBIEGANIE NAWROTOM Po zakończeniu kuracji, by uniknąć nawrotu infekcji, należy zdezynfekować podłogę, wyczyścić gorącą parą dywany, wykładziny i maty – wszystko po to, by zlikwidować zarodniki grzybów. Trzeba pozbyć się używanych dotąd skarpet, rajstop, kapci i ręczników do nóg. Zakup nowych to wprawdzie wydatek, ale może zapobiec wtóremu zakażeniu. Bardzo ważne też, by zdezynfekować buty. W aptekach są dostępne specjalne przeciwgrzybicze preparaty do odkażania obuwia.
porady
mgr farmacji Krzysztof Słomiak
Warto sięgnąć po działające przeciwgrzybiczo naturalne produkty i preparaty. Zapobiegawczo warto stosować zasypki i talk do butów. Środki te pochłoną wilgoć sprzyjającą rozwojowi grzybicy, W leczeniu może pomóc miejscowe przykładanie ząbka czosnku, który ma właściwości przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne. Ale nie należy robić tego zbyt długo, by nie podrażnić skóry. Grzybobójczo oraz odkażająco działa olejek z drzewa herbacianego. Chore miejsce trzeba smarować nim 2–3 razy dziennie. Zapobiegnie to nawrotom choroby. Właściwości przeciwgrzybicze ma olejek eteryczny rozmarynu lekarskiego. Działa też przeciwświądowo i poprawia elastyczność skóry. Moczenie chorych miejsc w roztworze rozmarynu przyspiesza gojenie. Podobne właściwości mają szałwia lekarska, żyworódka i aloes. Stopy należy moczyć w naparze z tych roślin przez 10 min. Napar z szałwii można też stosować przy pleśniawkach oraz grzybicach jamy ustnej i gardła. M A G A Z Y N 6 0 + 17
FOTO: ARCHIWUM DOZ
PO DRUGIE CZUJNOŚĆ
dbam o zdrowie
N
aturalne sposoby, dzięki, którym poczujesz się lepiej. Wypróbuj je zanim sięgniesz po tabletki przeciwbólowe.
tekst: Agata Wójcicka
Ból
z głowy Gdy czujemy pulsowanie w skroniach lub ucisk w okolicy czoła, w pierwszym odruchu sięgamy po lek przeciwbólowy. Tymczasem na takie dolegliwości są zdrowsze sposoby.
1
Chwila relaksu
Zwykle ból głowy jest wynikiem zmęczenia lub stresu. Pomóc może wtedy odpoczynek. Połóż się choć na kwadrans w cichym, ciemnym, dobrze wywietrzonym pokoju. Dzięki temu dasz odpocząć zmysłom i odprężysz się. A może uda Ci się zdrzemnąć? Sen regeneruje i zwalcza ból głowy. 18
MAGAZYN 60+
Niektórych najlepiej relaksuje kąpiel w wannie lub orzeźwiający prysznic.
2
Świeże powietrze
Ból głowy często jest spowodowany niedotlenieniem organizmu wynikającym z długiego przebywania w pomieszczeniu. Wtedy receptą jest spacer. Wybierz się do parku, na łąkę, do lasu. Ważne, by było tam świeże powietrze oraz panowała cisza i spokój. Jeśli nie masz czasu na spacer, wyjdź na balkon lub otwórz szeroko okno i popatrz w dal, nie myśląc o niczym.
dbam o zdrowie Przy bólach głowy często przynosi ulgę masaż. Jeśli dolegliwości koncentrują się wokół czoła, palcem wskazującym leciutko uciskaj oraz masuj punkt między brwiami. Następnie delikatnie przeciągnij opuszkami trzech środkowych palców wzdłuż brwi, zaczynając od nasady nosa. Gdy ból rozchodzi się od skroni, punktowo uciskaj je palcami wskazującymi, poruszając się od górnej części ucha do zewnętrznego końca brwi.
4
Rozluźniające ćwiczenia
Niekiedy przyczyną dolegliwości jest zbyt duże napięcie mięśni karku oraz szyi. Mogą wtedy pomóc ćwiczenia rozluźniające. Usiądź w lekkim rozkroku na stołku (plecy wyprostowane, ręce swobodnie zwisają) i powoli pochyl głowę w kierunku jednego ramienia, tak, by niemal dotknąć go uchem. Potem wykonaj to samo ćwiczenie na drugą stronę. Następnie nieśpiesznie obracaj głowę w lewo i w prawo, pochylaj i unoś, powoli zataczaj nią koła.
5
Szklanka wody
REKLAMA
Ból głowy może wynikać z odwodnienia. Gdy w organizmie brakuje wody, tkanki, z których zbudowany jest mózg, także ją tracą i kurczą się, pobudzając receptory bólowe. Niestety wiele osób, zwłaszcza starszych zapomina o regularnym piciu. Tymczasem, by organizm dobrze funkcjonował, potrzebuje stałych dostaw wody. Zdaniem lekarzy, minimum 1,5 litra dziennie. Jeśli zatem dawno nie piłaś(eś), sięgnij po dużą szklankę chłodnej wody.
Melisa
zioła do zaparzania To w 100% naturalne i wyselekcjonowane suszone liście melisy. Roślina ta pozytywnie wpływa na organizm. Ułatwiając odprężenie, działa korzystnie na sen oraz poprawia samopoczucie. 40 g
6
Okład na czoło
Sprawdzonym sposobem na złagodzenie bólu jest kompres na czoło i skronie. Zimny przyniesie ulgę przy migrenie oraz bólu związanym z przeziębieniem i gorączką. Ciepły może pomóc przy dolegliwościach wynikających ze stresu. Napięciu psychicznemu towarzyszy bowiem napięcie mięśni głowy, karku oraz szyi, a pod wpływem ciepła tkanki się rozluźniają i poprawia się ukrwienie, co zmniejsza ból. Ciepły okład przyniesie ulgę też przy zapaleniu zatok.
7
ziołowa herbatka
Sojusznikiem w walce z dolegliwościami mogą być zioła. Melisa pomaga odprężyć się i koi nerwy, łagodząc w ten sposób ból napięciowy. Herbatki do zaparzania są dostępne w aptekach i sklepach zielarskich. Korzystnie działa też mięta, która ma właściwości znieczulające. Przy bólu głowy warto więc wypróbować miętową herbatkę. Dobre efekty może przynieść także nacieranie czoła aromatycznym olejkiem zawierającym wyciąg z mięty.
porady
mgr farmacji Ernest Niewiadomski
Stosowanie leków przeciwbólowych warto skonsultować z lekarzem lub farmaceutą. Na rynku jest wiele preparatów, ale większość z nich jest oparta na tych samych substancjach czynnych. Należą do nich kwas acetylosalicylowy, ibuprofen i paracetamol. Preparaty zawierające te dwie pierwsze substancje działają przeciwbólowo, przeciwgorączkowo i przeciwzapalnie. Jednak ich stosowanie przez osoby, które przyjmują leki kardiologiczne, hamujące krzepliwość krwi oraz przeciwcukrzycowe, należy skonsultować z lekarzem lub farmaceutą. Długo zażywane mogą bowiem wywołać interakcje z innymi lekami i problemy żołądkowe. W przypadku osób stosujących inne leki na choroby przewlekłe, zaleca się raczej łagodniejszy dla żołądka paracetamol. Jest on preparatem stosunkowo bezpiecznym, a jednocześnie skutecznym. Działa przeciwbólowo i przeciwgorączkowo, ale nie przeciwzapalnie. O pomoc w dobraniu optymalnego i bezpiecznego dla zdrowia preparatu najlepiej poprosić lekarza lub farmaceutę. M A G A Z Y N 6 0 + 19
FOTO: ARCHIWUM DOZ
3
Delikatny masaż
dbam o zdrowie
Potencja rośnie tekst: Magda Mirogonowicz
O
bawiasz się, że z powodu wieku jesteś skazany na problemy z erekcją? Wcale nie musi tak być.
Nagle przyszła emerytura, dzieci się usamodzielniły. Ubyło obowiązków, ale życie też stało się uboższe. Ten czas to wyzwanie dla Waszego związku. Warto go wykorzystać, by dobrze i przyjemnie przeżyć te lata, które są jeszcze przed Wami. Jeśli uprawiacie seks, czujecie się bardziej ze sobą związani. Jeżeli dobrze się rozumiecie i jesteście ze sobą blisko, Wasz seks jest lepszy. Ale nie zawsze to jest takie proste, szczególnie jeśli u mężczyzny zaczynają pojawiać się kłopoty z erekcją.
PRZEGLĄD GENERALNY PILNIE POTRZEBNY Mężczyźni często nie chcą zajmować się swoim zdrowiem. Często uważają, że to nudne, niepotrzebne, niemęskie. Tymczasem u seniorów problemy z erekcją często są pierwszym sygnałem innego problemu zdrowotnego, i to niekiedy naprawdę poważnego, jak choroba wieńcowa. Mogą też towarzyszyć zaburzeniom hormonalnym czy depresji. Nie należy tego lekceważyć. Jeśli
20
MAGAZYN 60+
w tych intymnych kwestiach coś się zmienia, warto przezwyciężyć wewnętrzny opór i wybrać się do lekarza pierwszego kontaktu. Być może przyszedł czas na to, żeby bardziej na serio zacząć myśleć o swoim zdrowiu. Jest o co walczyć, bo seks ma działanie dobroczynne: wzmacnia więź z partnerką, przynosi relaks i odprężenie.
seks w statystyce Ze swego życia seksualnego zadowolonych jest blisko połowa Polaków - wynika z raportu „Seksualność Polaków 2017”. Jednak z upływem lat ta sytuacja bardzo się pogarsza. O ile wśród osób w wieku 30-49 lat zadowolonych ze swego życia seksualnego jest 70 proc. badanych, o tyle u osób 50+ już tylko 36 proc.
dbam o zdrowie Na czym właściwie polega mechanizm erekcji? Pod wpływem bodźców erotycznych następuje pobudzenie ośrodka erekcji w mózgu. W rezultacie rozszerzają się tętnice, ciała jamiste prącia wypełniają się krwią, a skurcz naczyń żylnych utrwala erekcję. Problemy ze wzwodem pojawiają się wtedy, gdy np. naczynia krwionośne są w złym stanie. A na to niekorzystnie wpływa wiele czynników: palenie papierosów, nadciśnienie, cukrzyca, otyłość, podwyższony poziom cholesterolu i kwasów tłuszczowych. Tymczasem niewielu seniorów nie ma co najmniej jednego z tych problemów. W efekcie
Seks a dŁugowieczność
dwie trzecie pacjentów z cukrzycą i nadciśnieniem tętniczym ma zaburzenia erekcji.
PROWADŹ (SIĘ) Z GŁOWĄ Co zatem robić? Udać się do lekarza, zrobić podstawowe badania, wdrożyć zalecone leczenie. Wprowadzić choć drobne zmiany w swoim trybie życia: rzadziej używać samochodu, mniej siedzieć przed komputerem, jeść więcej warzyw. Często już to wystarczy, żeby wszystko wróciło do normy.
MAGNEZ MEN suplement diety
Uzupełnia dietę w magnez (pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu mięśni i układu nerwowego), witaminę B6, cynk oraz wyciąg z korzenia maca (wspiera zachowanie naturalnej aktywności seksualnej). Zmniejsza uczucia zmęczenia i znużenia. 50 tabletek
Chcesz w szczęściu i zdrowiu dożyć stu lat? Profesor Zbigniew Lew-Starowicz pisze, że – jak pokazują badania przeprowadzone wśród stulatków – kluczowe czynniki, mające wpływ na długie i szczęśliwe życie, to: praca fizyczna, poczucie humoru i… aktywne życie seksualne.
Jeśli problem się utrzymuje, należy zwrócić się do specjalisty. Można go znaleźć np. na stronie Polskiego Towarzystwa Medycyny Seksualnej (ptms.pl), na której znaleźć można kontakty do lekarzy seksuologów oraz lekarzy innych specjalności z całej Polski, którzy na co dzień zajmują się pacjentami z problemami w życiu seksualnym.
M A G A Z Y N 6 0 + 21
REKLAMA
SKOMPLIKOWANY MECHANIZM
dbam o zdrowie
Zdrowe
GRILLOWANIE tekst: Beata Kucharska konsultacja: Katarzyna Uścińska, dietetyczka
22
MAGAZYN 60+
dbam o zdrowie
P
ogodne ciepłe majowe wieczory to idealny czas na grilla. Przeczytajcie jak przyrządzać potrawy na ruszcie, by były nie tylko smaczne, ale też zdrowe.
Kto z nas nie lubi grilla? Przyjemnie się siedzi na świeżym powietrzu, rozmawiając w miłym gronie i wdychając apetyczny aromat pieczonych na ruszcie mięs, ryb czy warzyw. A potem ze smakiem je pałaszuje. To dobre samopoczucie jednak zakłócają nam artykuły w prasie, w których czytamy, że dania z grilla wcale nie są zdrowe. Dotyczy to przede wszystkim mięsa, które może zawierać rakotwórcze związki. Cytowani przez dziennikarzy naukowcy twierdzą wręcz, że ludzie, którzy często jedzą grillowane na dużym ogniu mięsiwa, są ponad dwa razy bardziej narażeni na zachorowanie na raka trzustki oraz raka jelita grubego. Czy rzeczywiście tak jest i w trosce o własne zdrowie, powinniśmy całkowicie zrezygnować z dań przyrządzanych na ruszcie? To prawda, że mięso, zwłaszcza tłuste, opiekane na dużym ogniu jest szkodliwe. W czasie grillowania wydzielają się w nim bowiem niezdrowe substancje. Przy czym ich ilość jest wprost proporcjonalna do odległości mięsa od ognia. Pod wpływem bardzo wysokiej temperatury i skapującego tłuszczu powstają rakotwórcze związki, które wraz z dymem osadzają się na żywności. Ale to nie znaczy, że grillowanie zawsze jest niezdrowe. Wszystko zależy od tego, jak to robimy. Jeśli przyrządzając potrawy z rusztu będziemy pamiętać o kilku podstawowych zasadach, możemy bezpiecznie, a nawet z korzyścią dla zdrowia delektować się gorącymi daniami na łonie przyrody.
REGULARNIE CZYŚCIMY RUSZT Przed każdym użyciem trzeba dokładnie wyczyścić grill. Jeśli tego nie zrobimy, pozostaną na nim pozostałości rakotwórczego
spalonego tłuszczu i znów będą przenikać do jedzenia. Porządne umycie rusztu pozwoli się ich pozbyć. Warto także rozgrzać grilla 20 minut przed położeniem na nim potraw. Dzięki temu usuniemy wszelkie bakterie.
PIECZEMY Z DALA OD OGNIA Należy pamiętać o tym, by nie opiekać jedzenia w płomieniu, lecz nad żarzącym się węglem. I to najlepiej w większej odległości od niego. Badania wykazały, że podczas bezpośredniej ekspozycji jedzenia na ogień i dym powstaje więcej szkodliwych substancji.
UŻYWAMY ALUMINIOWYCH TACEK Dobrze jest grillować na aluminiowych tackach. Zapobiegają one skapywaniu tłuszczu na ogień, co jak wiemy, przyczynia się do powstawania w trakcie pieczenia rakotwórczych związków. Zamiast tacek możemy użyć zwykłej folii aluminiowej.
Do marynaty najlepiej dodawać pojedyncze zioła i przyprawy. Gotowe mieszanki zawierają zbyt dużo soli. WYBIERAMY CHUDE MIĘSO Można sięgnąć np. po filet z kurczaka lub indyka. Dzięki temu zmniejszymy kaloryczność posiłku i ograniczymy wyciekanie tłuszczu na ogień. Warto przed położeniem mięsa na ruszcie pokroić je na małe kawałki. W ten sposób skrócimy czas grillowania. To ważne, im dłużej trwa podgrzewanie, tym bardziej wzrasta zawartość szkodliwych substancji.
SIĘGAMY PO RYBY Jeszcze lepszym wyborem są ryby. Obfitują one w zdrowe białko i zawierają stosunkowo niewiele kalorii. Ich zaletą jest też to, że wymagają krótszej obróbki termicznej niż mięso. Ryby najlepiej grillować zawinięte w folię aluminiową. Jeśli po upieczeniu będzie M A G A Z Y N 6 0 + 23
dbam o zdrowie w niej nieco tłuszczu, nie szkodzi. Tłuszcz z ryb obfituje w korzystne dla organizmu kwasy omega-3. Ale podobnie jak w przypadku mięsa, ważne, by nie skapywał na ogień.
STAWIAMY NA WARZYWA I OWOCE Grillowane warzywa i owoce to samo zdrowie. Lekkostrawne, niskokaloryczne, pełne minerałów i innych cennych składników odżywczych. To prawda, że tych ostatnich najwięcej jest w surowych produktach, ale te z rusztu niewiele im ustępują. Dietetycy w trakcie grillowania odnotowują głównie straty witamin, ale są one mniejsze niż przy gotowaniu. Piekąc warzywa i owoce na ruszcie, zachowujemy ok. 70 proc. zawartych w nich witamin rozpuszczalnych w wodzie oraz połowę tych, które rozpuszczają się w tłuszczu. Doskonale smakują np. grillowane szparagi, pomidory, cukinia, papryka,
bakłażan, czosnek, jabłka, gruszki, brzoskwinie, ananasy.
MARYNUJEMY W ZIOŁACH Przed położeniem jedzenia na ruszt warto je zamarynować w ziołach i oliwie lub jogurcie. To nie tylko doda im smaku, ale także zapobiegnie wielu niekorzystnym reakcjom chemicznym, jakie zachodzą przy grillowaniu. Wiele ziół zawiera bowiem antyutleniacze, które w znacznym stopniu przeciwdziałają powstawaniu szkodliwych substancji, które są skutkiem ubocznym grillowania. Ten efekt może jeszcze wzmocnić dodanie do zaprawy niewielkiej ilości soku z owoców, np. z cytryny. Poza tym marynata tworzy barierę ochronną między białkiem znajdującym się w mięsie a ciepłem z żarzącego się węgla. Marynowanie skraca również czas grillowania.
REKLAMA
dbam o zdrowie fit grill CUKINIA Z GRILLA • 2 małe cukinie • 3 łyżki stołowe oliwy z oliwek • ząbek czosnku • 1 łyżeczka oregano • sól do smaku Przygotowanie: Cukinie myjemy, kroimy na grubsze plastry i delikatnie solimy. Mieszamy oliwę z łyżeczką poszatkowanego świeżego lub suszonego oregano oraz przeciśniętym przez praskę ząbkiem czosnku. Tak przygotowaną marynatą polewamy kawałki cukinii i zostawiamy w lodówce na kilka godzin. Wykładamy warzywa na aluminiową tackę i pieczemy na mocno rozgrzanym grillu. Zdejmujemy, gdy zmiękną i nieco się zarumienią. KURCZAK W ZALEWIE MIODOWEJ • pierś z kurczaka • pół szklanki oliwy z oliwek • 2 ząbki czosnku • 1 łyżka miodu • 1 łyżka musztardy • 1 łyżeczka soku z cytryny • 1 łyżeczka sproszkowanej słodkiej papryki • sól i pieprz ziołowy do smaku Przygotowanie: Mięso myjemy i kroimy na grubsze plastry. Dodajemy do oliwy przeciśnięty przez praskę czosnek, miód, musztardę, sok z cytryny, paprykę i doprawiamy pieprzem oraz solą. Zalewamy mięso marynatą i pozostawiamy na co najmniej kilka godzin w lodówce. Układamy kawałki kurczaka na aluminiowej tacce i pieczemy na mocno rozgrzanym grillu. Podajemy z sosem jogurtowym.
SOS JOGURTOWO-CZOSNKOWY • 1 opakowanie jogurtu greckiego • 2 ząbki czosnku • 1 łyżeczka suszonych ziół prowansalskich • sól, pieprz (najlepiej ziołowy, oraz kilka kropel soku z cytryny do smaku Przygotowanie: Dodajemy do jogurtu przeciśnięty przez praskę czosnek, doprawiamy ziołami prowansalskimi, pieprzem, solą oraz odrobiną soku z cytryny i mieszamy. Podajemy do mięsa, warzyw lub pieczonego pieczywa.
M A G A Z Y N 6 0 + 25
dbam o zdrowie
Odchudzanie
Z ROZSĄDKIEM tekst: Zofia Krasińska
konsultacja: Katarzyna Uścińska, dietetyczka
Z
wiekiem przemiana materii zwalnia i trudniej nam utrzymać prawidłową masę ciała. Czasem ani się obejrzymy, a już mamy nadwagę. Jak pozbyć się nadmiarowych kilogramów, by szybko nie wróciły?
JEDZ MNIEJ, ALE CZĘŚCIEJ Podstawa to pięć niewielkich posiłków dziennie, serwowanych mniej więcej co trzy godziny. Najbardziej sycące powinno być śniadanie, które ma dostarczyć solidnej porcji energii. Kolejne dania powinny być już mniej kaloryczne. I bardzo ważne, by jeść tylko wtedy, gdy czujemy głód.
CZERP ENERGIĘ Z PEŁNEGO ZIARNA Pełnoziarniste produkty zbożowe (płatki owsiane, pieczywo oraz makarony z pełnego ziarna, brązowy ryż, kasza gryczana) zawierają wiele cennych składników i obfitują w błonnik, który wspomaga przemianę materii, a to bardzo ważne przy 26
MAGAZYN 60+
dbam o zdrowie odchudzaniu. Ich zaletą jest też to, że zaspokajają głód na długo.
Dobra dieta to taka, która zapewnia wszystkie potrzebne składniki odżywcze i pozwala zrzucać pół kilograma tygodniowo. WŁĄCZ DO DIETY WARZYWA Zdaniem dietetyków osoba dbająca o linię może je jeść nawet pięć razy dziennie. Są niskokaloryczne i zawierają wiele ważnych dla organizmu witamin i minerałów. Większość jest też bogata w błonnik. Podobne zalety mają owoce, ale są bardziej kaloryczne, należy więc jeść je z umiarem.
na i wieprzowina). Z kolei ryby są lekkostrawne i obfitują w niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu kwasy tłuszczowe omega-3. Dwa, trzy razy w tygodniu można zjeść jajko.
OGRANICZ TŁUSZCZ W POSIŁKACH Tłuszcz jest organizmowi potrzebny, ale w małych ilościach. Dlatego nie należy jeść go zbyt wiele, a jeśli już, to zdrowy, roślinny. Podczas zakupów warto zatem wybierać te, które są mniej tłuste. Śmietanę można zastąpić jogurtem lub kefirem. Tłuste mleko czy ser – ich chudymi odpowiednikami. Lepiej gotować na parze lub piec w folii, niż smażyć. Zamiast smarować pieczywo masłem, zdrowiej skropić je odrobiną oliwy z oliwek.
ZREZYGNUJ ZE SŁODYCZY I SŁONYCH PRZEKĄSEK
Niezbędne organizmowi białko najlepiej czerpać z chudego białego mięsa (z drobiu lub królika) oraz ryb. To pierwsze jest mniej tłuste, a co za tym idzie mniej kaloryczne niż czerwone (wołowi-
Ciastka, wafelki, batoniki, cukierki, krakersy, chipsy są nie tylko niezdrowe, ale także tuczące. Traktowanie ich jak niewinnych przekąsek to jedna z najczęstszych przyczyn nadwagi. Warto
REKLAMA
POSTAW NA ZDROWE BIAŁKO
Dbam o kontrolę masy ciała suplement diety
Zawarte w produkcie: ostrokrzew paragwajski i gorzka pomarańcza wspomagają kontrolę masy ciała, a koper włoski, kminek, mięta oraz głóg zwiększają komfort trawienia. 10 torebek
28
MAGAZYN 60+
równie zrezygnować ze słodzenia kawy i herbaty.
ZASPOKAJAJ PRAGNIENIE WODĄ To najlepszy napój dla osób dbających o linię. Woda doskonale gasi pragnienie i nie zawiera zbędnych kalorii (jeśli nie jest dosładzana). Każdy powinien pić jej minimum 1,5 litra dziennie. Dietetycy polecają niegazowaną średniomineralizowaną wodę mineralną lub źródlaną. Można też sięgnąć po wodę jonizowaną, która wspiera równowagę kwasowo-zasadową organizmu (jej zaburzenia mogą sprzyjać nadwadze).
ĆWICZ KILKA RAZY W TYGODNIU Aktywność fizyczna przyspiesza utratę tkanki tłuszczowej, zmniejsza apetyt i poprawia samopoczucie. Stanowi więc cenne wsparcie przy odchudzaniu. Seniorom polecane są szczególnie pływanie, aqua aerobic, taniec, nordic walking, jazda na rowerze, slow jogging i tai-chi. Najlepiej jest ćwiczyć minimum przez pół godziny, co najmniej trzy razy w tygodniu.
wieści z apteki
Pytania
do farmaceutki W
ątpliwości Czytelników dotyczące domowych sposobów leczenia i preparatów aptecznych rozwiewa redaktorka prowadząca „Magazynu 60+” mgr farmacji Ewa Dembowska.
BEZPIECZNE KROPLE DO NOSA Słyszałam, że od popularnych, często stosowanych kropli do nosa można się uzależnić. Czy to prawda? Maria z Poznania
Niestety tak. Uzależnienie może się pojawić, gdy stosujemy krople zbyt długo. Gdy w czasie kataru wpuszczamy do nosa lek zawierający substancję czynną, organizm przestaje produkować niektóre związki naturalnie działające w błonie śluzowej. Dzięki temu zmniejsza się obrzęk błony śluzowej i nos staje się drożny. Problem zaczyna się, gdy stosujemy krople za długo. Czas kuracji nie powinien przekroczyć 7 dni (u dzieci może trwać najwyżej 3–5 dni). Przy zbyt długim stosowaniu kropli dochodzi do tzw. efektu z odbicia, którego skutkiem jest nadmierny obrzęk śluzówki nosa. Czujemy wtedy nieustanną potrzebę stosowania leku, co doprowadza do uzależnienia. Gdy bez kropli nie możemy już normalnie funkcjonować, należy skonsultować się z laryngologiem. Specjalista prawdopodobnie zaleci terapię odstawienną. By uniknąć problemu, najbezpieczniej jest używać kropli z hipertonicznym roztworem soli lub z olejkami eterycznymi. Te produkty również udrażniają nos oraz obkurczają naczynia krwionośne, ale nie uzależniają.
Drodzy Czytelnicy, zapraszamy do wspólnego tworzenia rubryki „Pytania do farmaceutki”. Wystarczy przesłać pytanie do redakcji: pocztą tradycyjną, elektroniczną: ewa_dembowska@grupazpr. pl, za pośrednictwem naszego Facebooka.
Rady na ból mięśni Żeby pozbyć się nadwagi, wybrałam się do siłowni plenerowej. Ćwiczyłam pół godziny, ale następnego dnia bardzo bolały mnie mięśnie. Jak zapobiec takim problemom po treningu? Magda z Rzeszowa
Tzw. zakwasy, czyli silny ból mięśni, który pojawia się 1–2 dni po treningu, to skutek intensywnego wysiłku fizycznego prowadzącego do powstania mikrourazów mięśni. By mu zapobiec, trzeba zrobić krótką 5–10-minutową rozgrzewkę przed treningiem, a po jego zakończeniu wykonać kilka ćwiczeń rozciągających lub pójść na basen. Zalecam także popijanie w czasie treningu napojów izotonicznych. Po przyjściu do domu warto wziąć gorącą kąpiel z dodatkiem soli morskiej lub ciepły prysznic zakończony hydromasażem. Wielu osobom pomaga sauna, dzięki której zmęczone mięśnie rozluźniają się. Kojąco może zadziałać też masaż. Ważne, by dostosować intensywność treningu do swoich możliwości. Przy silnym bólu można zastosować maść lub żel zawierający niesteroidowy lek przeciwzapalny. Są one dostępne w aptekach bez recepty. O pomoc w wyborze warto poprosić farmaceutę.
M A G A Z Y N 6 0 + 29
wieści z apteki
RUBRYKĘ OPRACOWAŁA: DR N. MED., MGR FARM. JUSTYNA WODOWSKA
Porady zza lady Czarny czosnek w aptekach Ten produkt to nic innego jak dobrze nam znany świeży, biały czosnek, ale poddany procesowi naturalnej fermentacji (dojrzewania). Reakcje enzymatyczne sprawiają, że traci wówczas typowy zapach i wygląd. Zmienia też smak, który staje się lekko słodkawy, z delikatnie wyczuwalną nutą sosu sojowego oraz wędzonych śliwek. Czarny czosnek zdumiewa jednak przede wszystkim swoimi
niezwykłymi właściwościami. Wynikają one głównie z wysokiej zawartości przeciwutleniaczy. Produkt stanowi też dobre uzupełnienie diety dla osób, które dbają o swój lipidogram. Czy będzie to hit w kategorii „superfood”? Czas pokaże. Na razie suplementy tego typu nieśmiało pojawiają się na aptecznych półkach (oczywiście w kapsułkowanej postaci).
skuteczna Ochrona przed fałszowaniem leków
REKLAMA
Na opakowaniach większości leków na receptę są dwa rodzaje zabezpieczeń: unikalny identyfikator w postaci specjalnego kodu oraz element wskazujący na otwarcie. Umożliwia to weryfikację autentyczności produktu. Tego typu zabezpieczenia stosuje się od 9 lutego 2019 roku. Jak do tej pory do Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego nie trafiło żadne zgłoszenie o potwierdzonym podejrzeniu sfałszowania leku. Przepisy nie zobowiązują producentów do umieszczania takich zabezpieczeń na produktach leczniczych sprzedawanych bez recepty (z wyjątkiem zawierających omeprazol) oraz wydawanych z przepisu lekarza, ale umieszczonych na tzw. białej liście.
SÓL EPSOM DO KĄPIELI Sól poprawia wygląd i kondycję skóry. Działa odprężająco oraz oczyszczająco. Kosmetyk jest idealny do kąpieli relaksacyjnych, podczas których sól Epsom rozpuszcza się w wodzie i uwalnia jony magnezu oraz jony zawierające siarkę. 200 g
30
MAGAZYN 60+
Angielska sól Sól Epsom (zwana także angielską) jest stosowana w leczeniu oraz pielęgnacji od wieków. Jej atut to wysoka zawartość dwóch pierwiastków: magnezu i siarki. Dzięki nim poprawia kondycję organizmu. Nazwa produktu pochodzi od miejscowości Epsom w Anglii. To właśnie tam zaczęto bowiem odparowywać ze źródeł wody mine-
ralnej siarczan magnezu. Uzyskany w ten sposób czysty związek siarki i magnezu znalazł szerokie zastosowanie w medycynie oraz kosmetologii. Sól Epsom jest polecana do kąpieli relaksacyjnych. Sprawdzi się świetnie po ciężkim dniu lub forsownym wysiłku fizycznym. Taką kąpiel można i naprawdę warto sobie zafundować w domu.
Pomocne witaminy
tekst: Karolina Warchoł, redakcja CafeSenior.pl
Z
czasem organizm zaczyna gorzej przyswajać składniki odżywcze. By utrzymać sprawność ciała i umysłu, trzeba zatem zadbać o zbilansowaną dietę, a czasem wzbogacić ją suplementami.
Witaminy z grupy B są niezwykle ważne dla sprawnego funkcjonowania układu nerwowego. B1 wspiera pamięć i koncentrację, wspomaga układ krążenia, a także pracę przewodu pokarmowego oraz przyswajanie składników odżywczych. B2 jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układów nerwowego i odpornościowego. Wpływa na stan błon śluzowych. Jej niedobór
warto wiedzieć Po sześćdziesiątce często słabnie apetyt, a pojawiające się kłopoty z zębami zniechęcają do jedzenia surowych twardych owoców oraz warzyw. W efekcie dieta staje się monotonna, zaczyna w niej brakować witamin i minerałów. Tymczasem zbilansowany jadłospis jest bardzo ważny dla naszego zdrowia oraz zachowania sprawności umysłu. Korzystne może okazać się uzupełnienie go suplementami. O wybranie tych ostatnich i ustalenie odpowiedniej dawki najlepiej jednak poprosić lekarza, gdyż nadmiar witamin może szkodzić.
B NA DOBRĄ KONCENTRACJĘ Zdaniem lekarzy wiele starszych osób ma niedostatek witamin z grupy B. Jego objawami mogą być m.in. osłabiona koncentracja, brak energii, ciągłe zmęczenie, problemy ze snem. 32
MAGAZYN 60+
NATURALNE WSPARCIE W sprzedaży są preparaty zawierające zioła, wyciągi roślinne i inne naturalne substancje, które korzystnie wpływają na pamięć i koncentrację. Do takich składników należą m.in. lecytyna, żeń-szeń, miłorząb japoński, guarana, kwasy omega-3. Stosowane regularnie przez kilka miesięcy przynoszą rezultaty.
może prowadzić do powstawiania pleśniawek i stanów zapalnych jamy ustnej. B3 reguluje poziom cholesterolu we krwi, a B5 usprawnia metabolizm i regenerację tkanek, wzmacnia układ krążenia i poprawia nastrój. Objawem niedostatku witaminy B6 mogą być kłopoty ze snem, osłabienie, wypadanie włosów i anemia.
C NA SPRAWNE STAWY Często brakuje nam także witaminy C. To z kolei efekt diety ubogiej w świeże warzywa i owoce. Ta cenna substancja nie uchroni nas przed starością, ale na pewno spowolni procesy utleniania się składników komórek. Witamina C uczestniczy w syntezie kolagenu, przyczyniając się do prawidłowego funkcjonowania stawów oraz naczyń krwionośnych. W wyniku jej niedoboru może pojawić się wtedy spadek odporności, osłabienie, ciągłe zmęczenie, a nawet stany depresyjne. Witamina C jest ważna także dlatego, że pomaga w prawidłowym przebiegu wielu procesów metabolicznych. Korzystnie wpływa na chrząstki, kości, zęby i dziąsła.
D NA MOCNE KOŚCI
Żeby dostarczyć wraz z pożywieniem wszystkich potrzebnych organizmowi witamin, dieta powinna zawierać: • świeże warzywa i owoce, • tłuste ryby i tran, • ciemne pełnoziarniste pieczywo, • brązowy ryż, • grube kasze, • płatki owsiane, • siemię lniane, • orzechy, • pestki dyni i słonecznika, • produkty sojowe, • soki (zwłaszcza z marchwi, pomidorów, aronii), • chudy nabiał.
E NA ZDROWE SERCE Kolejna ważna dla organizmu witamina, o której podaż trzeba zadbać, to E. Witamina E ma silne działanie przeciwutleniające, chroni komórki przed stresem oksydacyjnym, zapobiega miażdżycy i chorobom nowotworowym. Wzmacnia też ściany naczyń krwionośnych i uczestniczy w dostarczaniu składników odżywczych do komórek, poprawia działanie układu odpornościowego u osób starszych, minimalizuje skutki działania toksyn, i chroni wzrok. REKLAMA
Szacuje się, że ponad 70 proc. Polaków ma niedobory witaminy D. Wiąże się to m.in. z tym, że w naszym kraju jest niewiele słonecznych dni, a ta cenna substancja powstaje w skórze pod wpływem promieniowania ultrafioletowego. Witamina D wzmacnia kości, co u seniorów zagrożonych osteoporozą jest bardzo ważne. Wspiera także układ odpornościowy oraz usprawnia pracę mózgu. Poza tym substancja ta wraz z potasem pomaga w utrzymaniu prawidłowego funkcjonowania mięśni, a razem z witaminą C współdziała w procesie przyswajania żelaza, zapobiegając anemii.
Korzystna dieta
Multiwitamina 50+ suplement diety
ięcej artykułów na temat W zdrowia, pasji i podróży seniorów znajdziecie na cafesenior.pl
Unikalna kompozycja witamin i minerałów z dodatkiem ekstraktu z owoców głogu stworzona specjalnie dla osób powyżej 50. roku życia. Kompleks witamin i składników mineralnych doskonale uzupełnia codzienną dietę, a głóg wspomaga prawidłowe funkcjonowanie serca oraz układu krążenia. 60 tabletek
M A G A Z Y N 6 0 + 33
czas na sport
Rolki ? ŚMIGAJ
ŚMIAŁO P
tekst: Marta Malinowska
amiętasz to uczucie, kiedy przypinało się do butów wrotki i jechało przed siebie? Albo sunęło na łyżwach po zamarzniętym stawie? Ależ to była zabawa! A gdyby tak znów spróbować?
34
MAGAZYN 60+
REKLAMA
Ułatwią to rolki, które stanowią połączenie wrotek z łyżwami. Z jednej strony mają kółka przypięte do butów, z drugiej wszystkie są ustawione w jednej linii tworząc coś na kształt łyżwy. Ale radość z jeżdżenia na nich jest ogromna. Płynne ruchy, łatwa do osiągnięcia szybkość, wiatr owiewający ciało sprawiają, że trening to prawdziwa przyjemność. Tylko jak zacząć?
Sport dla każdego Przede wszystkim nie słuchaj tych, którzy mówią, że rolki są tylko dla młodych. Ten sport to doskonały wybór również dla seniorów. Jazda nie obciąża bowiem stawów, jest płynna, w związku z czym nie naraża kręgosłupa i kolan na przeciążenia. Właśnie dlatego specjaliści polecają osobom starszym jazdę na rolkach częściej niż bieganie, które może być dla nich mniej bezpieczne.
Sprzęt na miarę umiejętności W sklepach znajdziesz zarówno rolki dla tych, którzy dopiero rozpoczynają przygodę z tym sportem, jak i dla osób z dużym doświadczeniem w jeździe. I tak dla początkujących najlepsze są rolki rekreacyjne oraz modele fitness. Mają niewielkie kółka i krótką szynę. Dzięki temu łatwiej nauczyć się skręcania oraz hamowania. Ponadto nie rozpędzają się zbyt szybko. Jeśli chodzi o łożyska, wystarczą ABEC 5. Ważne też, by buty dobrze opinały stopy, a jednocześnie były wygodne. Ot i cała filozofia przy wyborze sprzętu.
Ciało pod ochroną Należy pamiętać o bezpieczeństwie. Ochraniacze na łokcie, kolana oraz nadgarstki powinny stać się podstawowym elementem stroju każdego amatora tej aktywności. Warto wybierać ochraniacze wykonane z lekkiego tworzywa i pokryte od wewnątrz miękką pianką. Wtedy ich noszenie jest bardziej komfortowe. Drugim ważnym elementem stroju jest kask. Sklepy sportowe oferują specjalne nakrycia głowy przeznaczone dla rolkarzy, ale tak naprawdę do amatorskiej jazdy wystarczy zwykły kask rowerowy. Najważniejsze, żeby w ogóle był!
Zalety jazdy na rolkach
KOMPRES ŻELOWY wyrób medyczny
• dotlenia się organizm • poprawia się koncentracja, równowaga i koordynacja ruchów • wzmacniają się mięśnie, zwłaszcza dolnej części pleców, nóg, pośladków i brzucha • wydajniej pracuje serce • z większa się wydolność organizmu.
Produkt może być stosowany w terapii zimnem i ciepłem. Schłodzony pomaga zmniejszyć bóle oraz obrzęki związane ze stanami zapalnymi i urazami. Ciepły umożliwia szybkie ogrzanie partii ciała, które tego wymagają, przynosząc ulgę, a także pomagając w leczeniu. Zmniejsza napięcie mięśni, łagodzi bóle i skurcze. 1 szt.
Komfort i swoboda
Właściwy rytm
Nie ma znaczenia, czy do jazdy na rolkach włożysz dres, czy w garnitur, choć w tym pierwszym będzie ci wygodniej. Ważne, by ubranie nie krępowało ruchów. Powinno być też przewiewne, najlepiej z bawełny lub nowoczesnej, pozwalającej skórze oddychać tkaniny. Warto pamiętać o dłuższych i nieco grubszych skarpetkach. Buty rolek niekiedy bowiem powodują lekkie otarcia piszczeli.
Najlepiej jeździć po równych, asfaltowych lub betonowych placach. Pierwsze kroki mogą być trochę nieśmiałe, ale szybko złapiesz właściwy rytm i zaczniesz pewnie sunąć do przodu. Technika jazdy na rolkach jest bowiem bardzo podobna do śmigania na łyżwach, a to przecież umiesz doskonale. Wystarczy zatem opanować nowy sposób hamowania i można ruszać w drogę! REKLAMA
REKLAMA
czas na sport
drogeria
Zdrowie
jak na dłoni tekst: Anna Wyraj
K
ażda z nas chciałaby mieć piękne, mocne paznokcie. Niestety często ich kondycja pozostawia sporo do życzenia. Co przywróci im dobrą formę?
Często najlepszą receptą na rozwarstwiające się i łamliwe paznokcie jest zdrowa dieta bogata w magnez, żelazo, cynk oraz witaminy A, E i B7. Problem często wynika bowiem z niedoboru tych składników. W magnez obfitują m.in. orzechy, naturalne kakao, kasza gryczana i pełnoziarniste produkty zbożowe. W żelazo – mięso (zwłaszcza wołowe i wieprzowe) oraz jego podroby, ryby i orzechy. W cynk – ryby, wołowina, orzechy, rośliny strączkowe. Witamina A jest w mleku i jego przetworach, żółtkach, tłustych rybach, marchewce, czerwonej papryce, morelach. Witamina E – w olejach roślinnych, migdałach, orzechach, nasionach słonecznika, pestkach dyni. Witamina B7 – w mleku i jego przetworach, jajach, mięsie, rybach, serach, roślinach strączkowych, produktach z pełnych ziaren zbóż.
WSPARCIE SUPLEMENTÓW Na stan paznokci mogą korzystnie wpłynąć suplementy zawierające biotynę, ekstrakt ze skrzypu polnego, olej z wiesiołka, magnez,
cynk, żelazo, witaminy B, A oraz E. Większość z nich jest dostępna bez recepty. O pomoc w wyborze preparatu najlepiej poprosić lekarza lub farmaceutę.
INTENSYWNA PIELĘGNACJA Na paznokcie i skórę wokół nich warto codziennie wmasowywać krem nawilżający, a dwa razy w tygodniu zastosować maseczkę. Można ją zrobić samemu. mieszając łyżeczkę oliwy z oliwek, soku z cytryny oraz oleju rycynowego. Wieczorem należy wetrzeć miksturę w paznokcie i włożyć na noc bawełniane rękawiczki. Można też sięgnąć po gotowe odżywki do paznokci, które zawierają witaminy E, B7, C oraz F.
DELIKATNY MANICURE Najlepiej opiłowywać paznokcie tekturowym lub szklanym pilnikiem. Metalowe niszczą płytkę paznokciową i powodują jej rozdwajanie. Ważne też, by wykonywać ruchy w jednym kierunku (inaczej ścieramy paznokcie nierównomiernie, co sprzyja ich rozdwajaniu). Należy unikać lakierów oraz zmywaczy, które mają w składzie formaldehyd lub aceton. Związki te mogą bowiem osłabiać płytkę paznokciową i przyczyniać się do jej rozwarstwiania.
OCHRONA W RĘKAWICZKACH Pozytywną zmianę może przynieść używanie w czasie prac domowych gumowych rękawiczek. Woda i detergenty osłabiają płytkę paznokciową. M A G A Z Y N 6 0 + 37
drogeria
FACEFITNESS tekst: Monika Smorczewska
38
MAGAZYN 60+
drogeria
Z wiekiem spada poziom estrogenów, co powoduje zanikanie włókien kolagenu oraz elastyny. W efekcie skóra staje się bardziej sucha i wiotka, słabną również mięśnie twarzy. Zaczynają obwisać policzki, opadają kąciki ust, tworzy się drugi podbródek. Na szczęście proces ten mogą znacznie spowolnić właściwie dobrane kosmetyki, odpowiednia dieta bogata w witaminy i minerały oraz… gimnastyka twarzy. Jeśli poświęcisz 5–10 minut dziennie na proste ćwiczenia, szybko zauważysz korzystne zmiany wyglądu lica. Skurcze mięśni dotlenią skórę oraz zwiększą przepływ krwi. Poprawi się sprężystość naskórka, wyostrzy kontur twarzy, podniosą kąciki oczu i ust, zmniejszy podwójny podbródek, a skóra szyi stanie się bardziej elastyczna. Facefitness jest także skutecznym sposobem na rozluźnienie zmęczonych i napiętych po całym dniu mięśni, a nic tak nie podkreśla wieku, jak wyczerpana i szara twarz.
DOBRA POSTAWA Zacznij od właściwej postawy, ściągnij łopatki, unieś podbródek. Jeśli często chodzisz przygarbiona, z opuszczoną głową, mięśnie szyi i podbródka nie muszą pracować, napinać się, w efekcie powoli wiotczeją, w tkankach zaś zaczynają zbierać się komórki tłuszczowe. Odpowiednia postawa ciała temu przeciwdziała. Kolejny krok to fitness twarzy oraz intensywna pielęgnacja.
porady mgr farmacji Joanna Naczyńska
Po sześćdziesiątce warto stosować kosmetyki ujędrniające przeznaczone do skóry dojrzałej. Z wiekiem tempo odnowy komórkowej staje się wolniejsze. W organizmie znacznie spada ilość hormonów płciowych, głównie estrogenów. Ma to duży wpływ na skórę. Powstaje w niej znacznie mniej odpowiadających za jędrność włókien kolagenowych i elastyny. Naskórek wolniej się odnawia, a gruczoły łojowe słabiej pracują, przez co skóra jest sucha. W efekcie staje się wyraźnie mniej sprężysta i napięta. Uwidaczniają się zmarszczki. Aby opóźnić proces starzenia się skóry, warto stosować kosmetyki ujędrniające, które są bogate w składniki przyspieszające syntezę włókien kolagenowych, zapobiegają nadmiernej utracie wody i zapewniają odpowiednie nawilżenie cery. W składzie tych preparatów są m.in. witaminy A i C pobudzające syntezę kolagenu, witamina PP (inaczej B3), która stymuluje odnowę macierzy zewnątrzkomórkowej oraz odpowiada za syntezę gliokozaminoglikanów i kolagenu, utrzymuje elastyczność włókien kolagenowych, a także zapobiega zażółceniu cery. Kosmetyki te zawierają też antyoksydanty (witaminę E, resweratrol) oraz peptydy, które pomagają utrzymać skórę napiętą i sprężystą.
STYMULACJA MIĘŚNI By zachować młody wygląd, codziennie, na przykład podczas oglądania ulubionego serialu, wykonuj: 1. Ćwiczenie stymulujące dolną część twarzy i poprawiające jej owal Szeroko rozciągając usta, głośno wymawiaj X. Następnie przesadnie ściągnij usta i wymów U. Na koniec szeroko je otwierając, wypowiedz A. Powtórz te czynności 5 razy. 2. Ćwiczenie modelujące podbródek i wzmacniające mięśnie szyi Oprzyj łokcie o blat stołu, zaciśnij dłonie w pięści, połóż na nich podbródek i mocno dociśnij. Wytrzymaj w tej pozycji przez 3 sekundy, a potem rozluźnij ucisk na 3 sekundy. Powtórz ten cykl 10 razy. 3. Ćwiczenie niwelujące podwójny podbródek i zwiększające elastyczność skóry szyi Mocno zaciśnij zęby i jak najdalej odchyl głowę do tyłu. Zrób 5 powtórzeń. M A G A Z Y N 6 0 + 39
FOTO: ARCHIWUM DOZ
W
szyscy wiemy, jak ważne w utrzymaniu zdrowia, zgrabnej sylwetki i dobrej kondycji jest regularna aktywność fizyczna. Nie inaczej rzecz się ma z mięśniami oraz skórą twarzy.
drogeria 4. Ćwiczenie zapobiegające opadaniu kącików ust Ułóż dłonie wzdłuż żuchwy, środkowe palce przykładając do kącików ust. Następnie ściągnij wargi jak do pocałunku, równocześnie rozciągając je dłońmi. Powtórz tę gimnastykę 5 razy.
REKLAMA
5. Ć wiczenie przeciwdziałające pionowym zmarszczkom na czole Na wewnętrznych końcach brwi połóż palce wskazujące i przyciśnij, rozsuwając lekko
ENILOME GREEN KREM PRZECIWZMARSZCZKOWY Receptura produktu została oparta na bazie składników aktywnych, które mogą skutecznie wnikać w głębsze warstwy naskórka, wspomagając tym samym odbudowę włókien kolagenowych. Dzięki lekkiej konsystencji krem szybko się wchłania nie pozostawiając tłustej warstwy na skórze. Produkt testowany dermatologicznie. 50 ml
Jeśli masz zbyt wysokie czoło, możesz je optycznie skrócić, przyciemniając skórę wzdłuż linii włosów. Nakładając odrobinę ciemniejszy puder na fragment czoła powyżej skroni dodasz twarzy wyrazistości i podkreślisz linię oczu.
Jeśli chcesz wysmuklić nos, przyciemnij spód jego czubka i miejsca wzdłuż oczu.
Aby wysmuklić twarz i optycznie zniwelować efekt opadających policzków, nałóż odrobinę ciemniejszego pudru na te partie twarzy.
40
MAGAZYN 60+
skórę na zewnątrz. Równocześnie staraj się zmarszczyć czoło. Skóra powinna stawiać opór. Wykonaj 5 powtórzeń. 6. Ćwiczenie na opadające policzki i poprawę owalu Wypełnij policzki powietrzem, a następnie mocno napinając mięśnie, przepchnij je 5 razy z lewej strony na prawą, a potem odwrotnie. Powtórz to ćwiczenie 2 razy z każdej strony.
KONTUROWANIE PĘDZLEM W podkreśleniu owalu twarzy mogą również pomóc dobre kosmetyki (w ramce na str. 39 ekspertka DOZ.pl, mgr farmacji Joanna Naczyńska wyjaśnia, jakie składniki powinny zawierać) oraz odpowiedni sprzęt do makijażu. Warto pamiętać, że podstawą podkreślania owalu są pędzle. Wraz z dobrze dobranym pudrem (w dwóch odcieniach – jaśniejszym i ciemniejszym) podkreślą one kształt twarzy oraz nadadzą jej właściwy kontur. Pomogą także dyskretnie zatuszować drobne mankamenty urody.
Rozjaśniając linię pod łukiem brwiowym, podkreślasz go, równocześnie uwydatniając błysk w oku.
Jeśli rozjaśnisz skórę pod oczami, a przyciemnisz partie pod kośćmi policzkowymi, nadasz twarzy trójwymiarowość, podkreślisz jej kształt i optycznie ją wysmuklisz.
Aby rozświetlić całą twarz, nałóż jaśniejszy puder wzdłuż środkowej linii nosa.
w wolnej chwili
MISZMASZ, CZYLI KOGEL MOGEL 3 (DVD)
Reż. Kordian Piwowarski Prod. Polska
To ciąg dalszy przygód Kasi, ekscentrycznej rodziny Wolańskich oraz pozostałych bohaterów kultowych komedii „Кogel Mogel”. Główna bohaterka Kasia (Grażyna Błęcka-Kolska) nadal mieszka we wsi Brzózki i walczy z niechcianym zalotnikiem Staszkiem Kolasą. Tymczasem do Polski wraca niespodziewanie jej syn – Marcin. Chłopak ma pomysł na niecodzienny biznes, ale pakuje się w kłopoty. W Warszawie z kolei, w rodzinie Wolańskich wybucha kryzys. Wolańska (Ewa Kasprzyk) – celebrytka i słynna sekstrenerka – wydaje kontrowersyjną książkę. Jej bliscy – mąż (Zdzisław Wardejn) oraz córka Agnieszka (Aleksandra Hamkało) – buntują się i uciekają z domu. Postanawiają najpierw odwiedzić Piotrusia (Maciej Zakościelny), który dziś wiedzie wygodne życie u boku żony Marleny (Katarzyna Skrzynecka). Co będzie dalej? Sami się przekonajcie!
P o c zytaj j a h c u ł s o P
HONK (PŁYTA ANALOGOWA)
The Rolling Stones Dystr. Universal Music Polska
„Honk” jest czymś, na co fani Rolling Stonesów czekali od dawna. To zestawienie największych hitów z albumów wydanych pomiędzy 1971 a 2016 rokiem. Zawiera 36 utworów, w tym osiem singli z Top 10: „Brown Sugar”, „Tumbling Dice”, „Angie”, „It’s Only Rock’n’Roll (But I Like It)”, „Fool To Cry”, „Miss You”, „Emotional Rescue” oraz „Start Me Up”. Nie zabrakło utworów z płyty, „Blue & Lonesome” (2016) – „Doom & Gloom”, „Just Your Fool”, „Ride ‘Em On Down” i „Hate To See You Go”. W wersji deluxe 3CD na dodatkowym krążku pojawia się aż 10 nagrań koncertowych z ostatnich tras zespołu, w tym takie smaczki jak „Dead Flowers” ft. Brad Paisley (z koncertu z Filadelfii z czerwca 2013), „Bitch” ft. Dave Grohl (z trasy 50 And Counting) czy „Wild Horses” ft. Florence Welch (z koncertu w Londynie z maja 2018).
KRÓTKA HISTORIA JEDNEGO ZDJĘCIA
Jakub Kuza Wyd. SIW Znak
Każde zdjęcie ma swoją historię, a ta często jest naprawdę zaskakująca. Dzięki tej niezwykłej książce zajrzymy na drugi, a nawet trzeci plan zdjęcia. Odkryjemy, że nieświadomy fotograf był świadkiem niezwykłego zdarzenia lub uwiecznił osobę, która po latach zmieniła świat. Choćby zdjęcie z okładki… Rozbawiony tłum na ulicach Nowego Jorku. Widać, że mężczyźni świetnie się bawią. Tymczasem na gzymsie wieżowca stoi samobójca. Kim jest i dlaczego atmosfera na ulicy jest tak radosna, skoro za chwilę może skoczyć człowiek? Przed nami ponad 130 pamiętnych fotografii oraz związanych z nimi niezwykłych historii. Książka "Krótka historia jednego zdjęcia' to pozycja dla czytelników ciekawych świata. Zainteresuje wszystkich, którzy chcą zobaczyć coś więcej, niż to, co widać na pierwszy rzut oka. M A G A Z Y N 6 0 + 41
FOTO: MATERIAŁY PRASOWE, FREEPIK
Obejrzyj
w wolnej chwili
DZIEŃ MATKI inny niż wszystkie
T
o wyjątkowe święto, które lubimy spędzać z najbliższymi. Oto cztery pomysły, które mogą uczynić je jeszcze przyjemniejszym.
tekst: Beata Kucharska
42
MAGAZYN 60+
w wolnej chwili
Święto, palce lizać Wypad do restauracji oraz smaczny posiłek, w pięknej oprawie i miłym towarzystwie najbliższych to recepta na udane rodzinne popołudnie. To, gdzie się wybierzemy, zależy od naszych upodobań, lokalnej oferty kulinarnej i zasobności portfela. Szczyptę egzotyki zapewni lokal serwujący dania kuchni orientalnej, np. libańskiej, indyjskiej czy tajskiej. Ale urok nowości może mieć też restauracja meksykańska, grecka, hiszpańska, włoska czy bałkańska. Potrawy w nich serwowane są nam bliższe, ale nieco odmienne od tych, które jadamy na co dzień. Dla zwolenniczek bardziej tradycyjnych smaków, idealną propozycją jest np. lokal serwujący wiele odmian pierogów. Ale obiad czy kolacja w restauracji to niejedyna możliwość. Możemy razem pójść do stylowej czekoladziarni na pyszną pitną czekoladę lub founde z tego przysmaku i owoców. Wybrać się na lodowy deser do najlepszej lodziarni w mieście. Albo wspólnie rozkoszować się smakiem ciasta i dobrej kawy w ulubionej kawiarni. Pamiętajmy tylko o wcześniejszym zarezerwowaniu stolika.
Wieczór z kulturą Miło można spędzić Dzień Matki w teatrze. Dobra sztuka w gwiazdorskiej obsadzie, głośny musical z wpadającymi w ucho przebojami czy mistrzowsko zagrany monogram w wykonaniu ulubionego aktora sprawią, że będzie to wyjątkowy wieczór, który na długo zapadnie nam w pamięć. Dla miłośniczek muzyki idealną
propozycją jest zaproszenie na balet, operę lub koncert. Jeśli chodzi o ten ostatni, to możliwości jest mnóstwo – od występu orkiestry symfonicznej, poprzez recital ulubionego wokalisty, aż po koncerty rockowe. Wszystko zależy od gustów muzycznych. Jedno jest pewne, należy z wyprzedzeniem kupić bilety.
WSPAniały relaks Odmładzające zabiegi, odprężający masaż, upiększająca maseczka, kojąca nerwy muzyka… wizyta w ośrodku spa może być świetnym pomysłem, zwłaszcza jeśli wybierzemy się tam razem z bliską osobą. Dzięki niemu obie zadbamy o swoją urodę oraz dobre samopoczucie, a przede wszystkim miło spędzimy czas. W zależności od naszych potrzeb i upodobań w spa możemy spędzić kilka godzin lub cały dzień, a nawet, jeśli finanse na to pozwolą, pojechać do ośrodka położonego za miastem i tam rozpieszczać się przez cały weekend. Ważne jednak, żeby wybrać sprawdzone miejsce, w którym będziemy dobrze się czuć.
Podróż w duecie Wspólny wyjazd mamy i córki (lub syna) może nie tylko skutecznie przerwać codzienną monotonię, ale także dla obu stron być wspaniałym, odświeżającym wzajemną relację przeżyciem. Zwiedzanie pięknego miasta, trekking na górskim szlaku, rejs po nieznanych wodach, kurs jogi na łonie przyrody, wyprawa rowerowa po drogach i bezdrożach... Wszystko to pozwoli nam pobyć razem inaczej, poczuć na nowo wzajemną bliskość i świetnie się przy tym bawić. No i obu stronom zostawi niezapomniane wspomnienia. REKLAMA
Kwiaty i prezenty, które dostajemy lub wręczamy z okazji Dnia Matki, są miłe, ale najważniejszy jest spędzony razem czas. Co go uatrakcyjni?
DOZVITAL
suplement diety Produkt zawiera aż 11 składników aktywnych, w tym wyciąg z owoców głogu, witaminy i minerały. Składniki aktywne toniku wpływają korzystnie na organizm człowieka. 1000 ml
M A G A Z Y N 6 0 + 43
w wolnej chwili
SMARTFON
dla seniora N
owoczesne telefony komórkowe powoli wypierają tradycyjne. Nic dziwnego, bo są wygodniejsze i bardziej uniwersalne. Trzeba się tylko o tym przekonać.
tekst: Anna Lajer Pomoże w tym nowy, prosty w obsłudze i dostosowany do potrzeb starszego użytkownika aparat. Zbliżający się Dzień Matki to doskonała okazja, by nim obdarować bliską osobę.
Moc zalet Z komórki można korzystać niemal wszędzie. Na spacerze w parku, podczas zakupów, w podróży. Mały, poręczny telefon zmieści się do torebki, a nawet kieszeni i zawsze można go mieć przy sobie. Nawet najprostsze modele mają dodatkowe funkcje: kalkulator, latarkę, budzik, aparat fotograficzny. Większość
44
MAGAZYN 60+
w wolnej chwili użytkowników wybiera jednak smartfony. Dzięki dostępowi do internetu, dają znacznie większe możliwości – pozwalają na słuchanie radia czy ulubionej muzyki, czytanie prasy online, przeglądanie portali społecznościowych, a nawet robienie zakupów. No dobrze, ale czy starsza, nieco konserwatywnie nastawiona osoba poradzi sobie z obsługą tego urządzenia? Na pewno. Trzeba tylko wybrać odpowiedni model.
Prosta obsługa Na rynku są smartfony opracowane z myślą o seniorach. Obsługa tych aparatów jest tak łatwa, że poradzą z nią sobie nawet komórkowi debiutanci. Wystarczy uważne przeczytać rady znajdujące się w przewodniku, który włącza się automatycznie przy pierwszym uruchomieniu telefonu. Użytkownikom, którym początkowo trudno się przyzwyczaić do ekranu dotykowego, pomagają dodatkowe przyciski.
Funkcje na miarę potrzeb Modele przeznaczone dla seniorów mają też inne ułatwienia. Dzięki dużym ikonom i możliwości ustawienia dużej czcionki, użytkownik nie ma problemu z odczytaniem tego, co jest na ekranie. Stosunkowo głośny dzwonek pomaga w usłyszeniu sygnału. Ładowarka biurkowa upraszcza ładowanie. Przydatna może być również funkcja lokalizacji telefonu. Dzięki niej, gdy aparat się zawieruszy, łatwo go znaleźć.
Telefon na pomoc Niektóre smartfony skonstruowane z myślą o starszych użytkownikach są dodatkowo wyposażone w przycisk pomocy. Żeby szybko zaalarmować bliską osobę oznaczoną w spisie numerów jako ICE (z ang. in case of emergency) czy wezwać pogotowie, wystarczy go nacisnąć. I chociaż na co dzień nikt nie korzysta z tej funkcji, warto ją mieć – na wszelki wypadek. REKLAMA
w wolnej chwili
Witajcie
NA WSPÓLNEJ P
rawie 3 tysiące odcinków – taka liczba robi wrażenie. Właśnie tyle razy telewidzowie spotkali się z bohaterami serialu „Na Wspólnej”. Popularna telenowela jest emitowana od 16 lat, i nic nie wskazuje na to, by miała zejść z anteny.
tekst: Jakub Kowalczyk Obie te liczby czynią serial TVN jednym z najdłuższych w Polsce. Perypetie mieszkańców Wspólnej 17 należą też do popularniejszych programów w swojej kategorii – każdego tygodnia, od poniedziałku do czwartku, kwadrans po godzinie 20. przed telewizorami zasiadają prawie 2 miliony widzów.
Z KOLONII DO WARSZAWY Skąd taka popularność? Jak to zwykle bywa, zaczęło się od dobrego pomysłu. Pierwowzorem „Na Wspólnej” była emitowana w telewizji RTL niemieckojęzyczna telenowela „Unter Uns” (w wolnym tłumaczeniu – „Między nami”). Serial opowiadał o losach mieszkańców jednej z ulic w Kolonii. Okazał 46
MAGAZYN 60+
w wolnej chwili się na tyle udany, że jego producent, firma Freemantle Media, stworzył lokalne wersje dla telewizji węgierskiej, rumuńskiej, czeskiej i oczywiście polskiej. Nie były to jednak produkcje bliźniaczo podobne. Choć wszystkie zaczynały się podobnie, losy bohaterów każdej z lokalnych wersji potoczyły się niezależnie.
TEN PIERWSZY RAZ Premierowy odcinek „Na Wspólnej” wyemitowano 27 stycznia 2003 roku. W nim widzowie poznają grupę przyjaciół, wychowanków sierocińca: Andrzeja, Wiktora, Michała, Basię, Leszka, Weronikę i Gabrielę, a także ich opiekunkę z dziecięcych lat, Marię Ziębę i jej męża. Przed laty przyjaciele przyrzekli wspierać się nawzajem, a jako dorośli zawsze starali się dotrzymywać danego sobie słowa. Nieoczekiwany zwrot w ich życiu następuje wraz z przedwczesną śmiercią Wiktora. Wiktor Brzozowski – szanowany przedsiębiorca pracujący w budownictwie – zdążył przed śmiercią rozpocząć jedną, ostatnią inwestycję, kamienicę przy ul. Wspólnej 17 w Warszawie. Po jego śmierci staje się ona nowym domem dla jego przyjaciół oraz ich rodzin.
Serial szybko skradł serca polskiej publiczności. W przeciwieństwie do popularnych zagranicznych telenoweli, takich jak „Dynastia” czy „Seks w wielkim Mieście”, bohaterowie „Na Wspólnej” byli tacy jak widzowie. Mieli podobne marzenia, aspiracje, rozterki, trudności. Przeżywali perypetie miłosne, starali się o dziecko, zmagali z chorobami, denerwowali problemami w pracy. Odnosili sukcesy i porażki. Przeżywali radości i smutki. Scenarzyści ich nie oszczędzali. W filmie zdarzały takie dramaty jak gwałt czy narkomania. Bywało też lżej, choć wciąż, jak na polskie warunki, kontrowersyjnie: widzowie byli świadkami ciąży nastolatki czy homoseksualnego romansu. Wydarzenia w serialu odzwierciadlały problemy, jakie przez ostatnich kilkanaście lat pojawiły się w powszechnej świadomości Polaków.
zdjęcia: TVN / Iza Grzybowska, archiwum TVN (4)
TACY SAMI
M A G A Z Y N 6 0 + 47
w wolnej chwili WŚRÓD PRZYJACIÓŁ Długa obecność serialu na antenie sprawiła, że dojrzewał on wraz ze swoimi widzami. I chodzi tu nie tylko o poruszaną w nim tematykę oraz skomplikowane wątki, ale także bardziej dosłowne zmiany. Młodsi bohaterowie, grani przez nastoletnich aktorów, dorastali na oczach widzów, starsi zaś mierzyli się z kolejnymi wyzwaniami dorosłości i wieku średniego. Szukali pracy, decydowali się na małżeństwo, zostawali rodzicami. Nic dziwnego, że po latach spędzonych razem Ziębowie, Brzozowscy czy Nowakowie są dla wielu widzów jak starzy dobrzy przyjaciele lub wręcz rodzina.
FIKCJA I RZECZYWISTOŚĆ Popularność „Na Wspólnej” sprawiła, że wielu widzów odwiedza znaną z serialu warszawską ulicę. Niestety, tych którzy szukają numeru 17, czeka rozczarowanie. Bo jest on całkowicie fikcyjny. Latami „grały” go zabudowania u zbiegu ulic Szlenkierów i Górczewskiej na stołecznej Woli, a obecnie serialowa Wspólna 17 to budynek przy ul. Wąwozowej na Kabatach. Jakby tego było mało sceny w mieszkaniach bohaterów i innych wnętrzach przez wiele lat kręcono w zakładach filmowych przy ulicy Chełmskiej. W 2011 roku cała produkcja przeniosła się do nowej hali zdjęciowej w podmiejskim Sękocinie. Oprócz mieszkań, powstała tam również scenografia dla wielu innych miejsc znanych z serialu. Znajduje się tam np. szpital, w którym pracuje Kamil Hoffer.
GWIAZDY W RODZINIE Przez 16 lat przez plan „Na Wspólnej” przewinęło się wielu aktorów. W serialu zagrali m.in. Grażyna Wolszczak, Aleksandra Konieczna, Anna Korcz, Renata Dancewicz, Bożena Dykiel, Ewa Gawryluk, Tomasz Schimscheiner, Zbigniew Stryj, Adam Fidusiewicz, Mieczysław Hryniewicz i Wojciech Wysocki. Niektórzy jak, np. Joanna Jabłczyńska czy Jakub Wesołowski, zadebiutowali w serialu jako nastolatki i tak jak grani przez nich bohaterowie dorastali na oczach widzów. 48
MAGAZYN 60+
Inni jak Anna Jarosik i Michał Tomala znaleźli na planie miłość i zostali małżeństwem. Ci, którzy zagościli na Wspólnej dłużej, podkreślają, że czują się tu jak w rodzinie. Czyli dokładnie tak jak my, widzowie.
ZAWSZE NA CZASIE Od premiery pierwszego odcinka zdążyło wyrosnąć nowe pokolenie widzów, przyzwyczajonych do serwisów pokroju Netflixa. A mimo to nie zanosi się, by „Wspólna” miała zejść z anteny. Może trochę z przyzwyczajenia i nostalgii, ale głównie dzięki temu, że serial cały czas zmienia się wraz ze swoją publicznością. Kilkumilionowa widownia dalej śledzi losy mieszkańców Wspólnej 17.
zdjęcie: TVN
w wolnej chwili
*
Prosimy o nadsyłanie rozwiązania krzyżówki z pomysłem na artykuł do Magazynu 60+. Autorów najciekawszych propozycji nagrodzimy zestawami produktów.
Adres redakcji: Magazyn 60+, 360 Content Team – Time SA, ul. Dęblińska 6, 04-187 Warszawa Regulamin nagradzania jest dostępny na stronie: www.magazyn60plus.pl w zakładce regulaminy. 50
MAGAZYN 60+
* suplement diety
Termin nadsyłania rozwiązań: 30.05.2019 r.