DLA MŁODYCH DUCHEM
nr 1–2 (52–53) | styczeń–luty 2019
249 zł (w tym 8% VAT)
Majka Jeżowska O RADOŚCI I ENERGII, JAKIE DAJE AKTYWNOŚĆ
Dieta
na dobrą pamięć ZADBAJ O SWOJE SZARE KOMÓRKI
rady na pajączki
Aqua cycling
SPRÓBUJ, TO ŚWIETNY TRENING!
Zima pełna
zdrowia PRZECZYTAJ, JAK NIE DAĆ SIĘ WIRUSOM I CIESZYĆ SIĘ KARNAWAŁEM
ZASTOSUJ JE I ZAPOMNIJ O RUMIEŃCACH
WALENTYNKI Odkryjcie odmładzającą moc seksu
DLA MŁODYCH DUCHEM
Wydawca: Bez Recepty Sp. z o.o. ul. Kinga C. Gillette 11, 94-406 Łódź tel. 42 200 75 87
Z
drowego, Nowego Roku! Wszelkiej pomyślności!
Dystrybucja: Magdalena Ruszkowska tel. 42 200 75 87 magdalena_ruszkowska@bezrecepty.eu
Projekt, redakcja, wykonanie: 360 Content Team – Time SA ul. Dęblińska 6, 04-187 Warszawa tel. 22 590 54 75, faks 22 590 54 44 magazyn60plus@grupazpr.pl www.grupazpr.pl www.360contentteam.pl
Redaktor Naczelna: Izabela Raduszewska Redaktor Prowadząca: Ewa Dembowska Zespół redakcyjny: Beata Ciepłowska-Kowalczyk, Marlena Felisiak, Magdalena Grzeszczuk-Rełko, Aneta Magnuszewska, Małgorzata Żebrowska Korekta: Magdalena Mojduszka Opieka graficzna: Wiesław Gałach, Monika Smorczewska Projekt okładki: Joanna Wójcicka Zdjęcie na okładce: Karol Tomaszewski Zdjęcia w magazynie: Shutterstock (chyba że zaznaczono inaczej) Reklama: tel. 22 590 53 56 zapytania_custom@grupazpr.pl Druk: Drukarnia Prasowa S.A. al. Piłsudskiego 82, 92-202 Łódź Prawo do błędów w druku zastrzeżone. BĄDŹ EKOLOGICZNY. Wyrzucając papier, wybierz odpowiedni pojemnik.
Początek roku to dobry moment, razem wirusom i zimowym by zacząć bardziej dbać o swoje infekcjom. Podpowiadamy, jak zdrowie i samopoczucie. Przeodróżnić grypę od przezięstrzegać zasad prawidłowej, bienia, wzmocnić odporność i bronić się przed zarazkami, zrównoważonej diety, a także co zrobić, by szybczęściej się ruszać i być ko wrócić do zdrowia. na co dzień aktywnym, zrobić Piszemy również, jak zaradzić zalecane badania profilaktyczne, częstym o tej porze roku bólom zatroszczyć się o dobry wygląd. stawów i pękającym naczynkom Oczywiście co roku czynimy ta- oraz co jeść, by mózg pracował kie postanowienia, ale może tym na pełnych obrotach. razem uda nam się Tych, którzy postanowili więcej je zrealizować? Przecież to zasię ruszać, namawiamy, by spróleży przede wszystkim od nas! bowali aquacyclingu. Ta dyscyW tym numerze, z okazji plina to nie tylko świetny sposób zbliżających się walentynek, na zdrowie i szczupłą sylwetkę, namawiamy by przyglądać się ale także na dobry nastrój. swoim potrzebom i spróbować O ten ostatni nie musi martwić na nowo odnaleźć radość z fisię bohaterka tego wydania, zycznej bliskości. O tym, co może zawsze uśmiechnięta Majka w tym pomóc radzi doświadJeżowska. Warto przeczytać, czona psychoseksuolożka. skąd ta znakomita wokalistka Pamiętamy też o nadchodzączerpie swój niezwykły optymizm i radość życia. cym Dniu Babci i Dniu FOTO: ARCHIWUM DOZ
Dziadka. Składając życzenia
wszystkim babciom i dziadkom, Miłej lektury! przypominamy skąd właściwie się wzięło to sympatyczne święto. Ewa Dembowska Temat numeru poświęcamy tym Redaktor Prowadząca
MAGAZYN 60+
3
spis treści DLA MŁODYCH DUCHEM
nr 1-2 (52-53) | zima 2019
14 | MIODOWE LATA Odmładzająca moc seksu − rozmowa z lekarzem seksuologiem
SMOG JAK SMOK 18 | Jak chronić się przed smogiem DLA DOBRA STÓP 20 | Jak zadbać o zdrowie stóp 22 | SPOSOBY
temat numeru
Dzień Babci, Dzień Dziadka
6
- jak to się zaczęło?
WIRUSY POD LUPĄ
Jak skutecznie radzić sobie z zimowymi infekcjami
dbam o zdrowie 10 | NASTAW
SIĘ NA ZDROWIE
Zadbaj o swoje stawy
BADANIA SŁUCHU Jak sprawdzić słuch
LISTY DO REDAKCJI
DROGA REDAKCJO
WRZUĆ NA LUZ 24 | Sprawdzone sposoby na pozbycie się zaparć WARTO PAMIĘTAĆ 26 | Dieta na dobrą pamięć i koncentrację
wieści z apteki 28 | PORADY ZZA LADY Nowe produkty i ważne informacje dla pacjentów
PYTANIA 30 |
zytuję Wasz magazyn
dla świata i ludzi, ale niestety
DO FARMACEUTKI
z przyjemnością. Chciała-
brakuje mu sensownej roboty, która
bym, żebyście w jednym
pozwoliłaby godnie przeżyć jesień
Nasza Ekspertka odpowiada na pytania Czytelników
z numerów napisali coś
życia.
sensowego o tym, jak żyć, będąc
Pozdrawiam serdecznie całą
osobą w wieku... 85+. Co robić, gdy
redakcję oraz czytelników. Życzę
człowiek ma jeszcze całkiem dobrze
wszelakiej pomyślności z okazji
działający mózg, zdrowy osąd
Nowego Roku.
rzeczywistości oraz dużą życzliwość
4
Postaw na właściwe nawodnienie organizmu
|
12 |
C
NA ZBYT SŁODKIE ŻYCIE
MAGAZYN 60+
BARBARA Z WARSZAWY
spis treści
Eksperci DOZ.pl z myślą o zdrowiu Pacjenta
Walentynki, święto zakochanych, to dobry moment, by na nowo odnaleźć radość z bycia razem.
Drodzy Czytelnicy, poznajcie Ekspertów DOZ.pl, których misją jest dostarczanie Wam rzetelnych rad. Na łamach Magazynu 60+ znajdziecie ich wskazówki na temat zdrowego trybu życia oraz najczęstszych problemów zdrowotnych. Program Ekspertów DOZ.pl ma stworzyć Pacjentom szerokie możliwości kontaktu z farmaceutą i zapewnić dostęp do wiarygodnego źródła wiedzy o zdrowiu. Czaty na Facebooku, wideo ze wskazówkami, poradniki na portalu DOZ.pl – wszędzie tam będzie można uzyskać wsparcie Ekspertów DOZ.pl.
44 | DZIEŃ
BABCI, DZIEŃ DZIADKA
32 | APTECZKA NA FERIE Co powinna zawierać zimowa apteczka
Joanna Naczyńska
Od kiedy obchodzimy te niezwykłe święta
czas na sport
MGR FARMACJI
ŚWIAT 46|
STOI PRZED NAMI OTWOREM
NIEZŁA JAZDA
34 |
Podejmuje tematykę zdrowego stylu życia, a także zdrowia małych dzieci. Zainteresowana recepturą apteczną.
Podróże na emeryturze
Zalety pedałowania pod wodą
49 | OBEJRZYJ, POSŁUCHAJ,
drogeria
POCZYTAJ
Dobre filmy, płyty i książki
36 | SKĄD TE RUMIEŃCE Jak dbać o cerę naczynkową
Ernest Niewiadomski
50 | KRZYŻÓWKA Łamigłówka miesiąca
MGR FARMACJI
cafesenior Specjalista farmacji klinicznej, zainteresowany zagadnieniami z zakresu medycyny i opieki farmaceutycznej.
38 | W TROSCE O OCZY Jak dbać o wzrok przed komputerem
złote lata
* *
40 | MŁODOŚĆ
W GŁOWIE
MA SIĘ *
Krzysztof Słomiak
*
MGR FARMACJI
w wolnej chwili BABCIU, DZIADKU, SŁYSZYCIE?
43 |
W rozmowie z wnukami pomoże... aparat słuchowy
Na Państwa listy czekamy pod adresem redakcji lub: magazyn60plus@grupazpr.pl. Autora najciekawszego listu nagrodzimy zestawami produktów. Regulamin nagradzania dostępny na stronie: www.magazyn60plus.pl w zakładce regulaminy.
* suplement diety
Wywiad z Majką Jeżowską
Autor artykułów o zdrowiu i farmacji, głównie chorobach neurodegeneracyjnych, cywilizacyjnych, oraz nowych technologiach.
MAGAZYN 60+
5
temat numeru tekst: Zofia Krasińska
WIRUSY
pod lupą Z 6
MAGAZYN 60+
ima sprzyja infekcjom. Niskie temperatury oraz obniżona odporność organizmu sprawiają, że trudniej nam się obronić przed przeziębieniem czy grypą. Dlatego warto wiedzieć, jak szybko pokonać zarazki.
temat numeru
CZY TO WIRUS…? Obecność wirusów możemy odczuwać na różne sposoby. Wywołanym przez nie infekcjom najczęściej towarzyszą dreszcze i stan podgorączkowy, ostry suchy kaszel oraz wodnista wydzielina z nosa, która po kilku dniach gęstnieje i powoduje nieprzyjemne uczucie zatkanego nosa. Może pojawić się drapanie w gardle czy chrypka. Infekcja wirusowa rozpoczyna się od złego samopoczucia i ogólnego osłabienia, bólu głowy, stawów i mięśni. Zazwyczaj trwa kilka dni i ma dość łagodny przebieg.
…CZY BAKTERIA? Jeżeli dolegliwości nie ustępują lub wręcz zaczynają się nasilać, istnieje ryzyko, że doszło do zakażenia bakteryjnego, które najczęściej jest następstwem infekcji wirusowej. Przy katarze czy mokrym kaszlu zmianę tę można zauważyć np. na podstawie koloru wydzieliny. W przypadku choroby wirusowej jest ona przezroczysta, a pod wpływem bakterii staje się żółtozielona. Infekcje bakteryjne mają silniejsze objawy. Oprócz wysokiej temperatury powodują obrzęk, mokry kaszel i powiększenie węzłów chłonnych, często w połączeniu z zapaleniem ucha, bólem brzucha, a nawet wymiotami.
WAŻNE ROZPOZNANIE W celu prawidłowej diagnozy przyczyny choroby należy zgłosić się do lekarza, który po dokładnym wywiadzie i badaniu zaleci odpowiednią terapię. Jeśli infekcja ma charakter wirusowy, stosuje się leczenie objawowe. Jeżeli natomiast badania wykażą obecność bakterii, konieczna jest antybiotykoterapia (należy wtedy pamiętać o leczeniu osłonowym polegającym na doustnym przyjmowaniu probiotyku, który chroni florę bakteryjną układu pokarmowego).
WŁAŚCIWA TERAPIA Infekcji wirusowych nie leczy się antybiotykami, gdyż wirusy są na nie odporne. Niestety nie ma też jednego skutecznego preparatu, który zwalczałby te zarazki. Wirusów wywołujących choroby jest bowiem tak dużo, że stworzenie lekarstwa, które zwalczałoby każdy z nich okazuje się praktycznie niewykonalne. Dlatego leczenie infekcji wirusowych polega na walce z uciążliwymi objawami.
Ostrożnie z antybiotykami Niepotrzebnie przepisany antybiotyk może przynieść więcej szkody niż pożytku. Przy infekcji wirusowej lek nie zadziała, ponieważ nie zwalcza wirusów. W dodatku zbyt częste zażywanie antybiotyków na schorzenia, których nie są w stanie pokonać, sprawia, że bakterie uodparniają się na ich działanie. W efekcie do niedawna łatwa do wyleczenia infekcja bakteryjna staje się groźną chorobą. Dlatego tak istotne jest, by przed zażyciem antybiotyku mieć pewność, że za daną dolegliwość odpowiada bakteria.
CO ZŁAGODZI OBJAWY? Ulgę przyniosą środki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i przeciwzapalne. Na problemy z gardłem pomoże syrop ułatwiający odkrztuszanie, najlepiej na bazie prawoślazu. Należy pić dużo ciepłych napojów, np. herbatę z cytryną lub sokiem malinowym oraz napary ziołowe z lipy, czarnego bzu czy porostu islandzkiego. Warto też porządnie odpocząć i się wygrzać oraz zadbać o odpowiednie nawilżenie powietrza i optymalną temperaturę pomieszczenia, REKLAMA
Znaczna część infekcji ma podłoże wirusowe, ale zdarzają się też takie, które wywoływane są przez bakterie. I o ile w obu przypadkach początkowe stadium choroby ma podobny przebieg, o tyle ich leczenie wymaga zastosowania innych środków. Na co zwrócić uwagę i jak zapobiegać tym infekcjom?
REKIMARIN
suplement diety Produkt zawiera wysokiej jakości olej z wątroby rekina, który jest naturalnym źródłem alkilogliceroli. Witamina A pomaga zachować zdrową skórę oraz wspomaga prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. Witamina D pomaga w utrzymaniu zdrowych kości i zębów. 60 kapsułek
MAGAZYN 60+
7
temat numeru w którym przebywamy. Zawirusowanym górnym drogom oddechowym ulgę przyniosą też inhalacje, np. z dodatkiem soli fizjologicznej lub kilku kropel olejku eterycznego. Poza leczeniem objawowym powinno się również zastosować kurację przeciwwirusową lekami dostępnymi bez recepty. Zwalczą wirusy, a także zapobiegną podobnym infekcjom w przyszłości i wzmocnią odporność.
OCHRONA PRZED GRYPĄ
REKLAMA
Grypa, choć podobnie jak przeziębienie jest infekcją wirusową, ma od niego znacznie cięższy przebieg. Zazwyczaj trwa dłużej, towarzyszy jej wysoka gorączka i bardzo złe samopoczucie. Może też mieć groźne powikłania. Dlatego warto jej zapobiec. Pomoże w tym szczepionka, która w ponad 80 proc. chroni przed zachorowaniem. A gdy mimo wszystko dopadnie nas choroba, zwykle nie jest to grypa prawdziwa, tylko infekcja grypopodobna, która ma lżejszy przebieg. Zdaniem lekarzy o szczepieniu powinny pomyśleć zwłaszcza osoby starsze oraz przewlekle chore (cierpiące np. na astmę, cukrzycę, choroby nerek, niewydolność układów krążeniowego i oddechowego).
Dbam o odporność Herbatka ziołowa zawiera m.in.: kwiat bzu czarnego, kłącze imbiru i liść czarnej porzeczki, które wspierają siły obronne organizmu, narażonego na niekorzystne warunki środowiska. Kwiat bzu czarnego i kłącze imbiru wspierają odporność i prawidłowe działanie układu oddechowego.
REKLAMA
10 torebek
WITAMINA C
suplement diety Produkt wzmacnia prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego oraz przyczynia się do zmniejszenia uczucia zmęczenia i znużenia. 60 tabletek
8
MAGAZYN 60+
Warto wiedzieć OPRÓCZ PRZEZIĘBIENIA I GRYPY DO CHORÓB WYWOŁANYCH PRZEZ WIRUSY NALEŻĄ M.IN.: - odra - świnka - różyczka - ospa wietrzna - półpasiec - kleszczowe zapalenie mózgu - wirusowe zapalenie wątroby (najczęściej typu A, B, C) - biegunka rota wirusowa - AIDS Nie wszystkie wirusy przenoszone są drogą kropelkową, czyli przez bezpośredni kontakt z osobą zarażoną. Niektóre przemieszczają się w wyniku styczności z krwią lub innymi wydzielinami, kiedy nasze bariery ochronne są osłabione, na skutek ukąszenia owada lub drogą płciową.
ODRA U DOROSŁYCH Jeżeli dorosły nie został zaszczepiony przeciwko odrze jako dziecko i uniknął kontaktu z nią w dzieciństwie, to może jej ulec w każdym wieku (jest bardzo zaraźliwa). Niestety u seniorów choroba zazwyczaj ma dużo cięższy przebieg. Dlatego trzeba się przed nią chronić. Jak radzi PZH Państwowy Instytut Zdrowia Publicznego w portalu szczepienia.pzh.gov.pl osoby starsze, które bardzo często nie pamiętają, czy w dzieciństwie chorowały, powinny ustalić swój potencjalny status odporności przeciw odrze. Można to zrobić na podstawie dokumentacji medycznej o przebytych chorobach zakaźnych lub historii szczepień, zapisanej w swojej książeczce zdrowia. Warto pamiętać, że przejście odry w dzieciństwie zapewnia odporność na całe życie. Jeżeli jednak nie jesteśmy w stanie ustalić, statusu naszej odporności, powinniśmy bezzwłocznie poddać się szczepieniu. A polega ono na podaniu dwóch dawek skojarzonej szczepionki MMR (przeciw odrze, śwince i różyczce) w odstępie 4 tygodni lub dłuższym.
dbam o zdrowie
Nastaw
SIĘ NA ZDROWIE tekst: Iga Paprocka
S
konsultacja: lek. med. Grzegorz Prasałek, reumatolog
tawy to sprytne konstrukcje, ale czasami musimy je „naoliwić”, aby działały sprawnie. Zwłaszcza gdy podczas kucania czy podnoszenia się słyszymy strzykanie w kolanach. To świadczy o tym, że konstrukcja wymaga wzmocnienia.
Klikanie w kolanach to wynik zużycia chrząstki, która jest warstwą ochronną zapobiegającą ocieraniu się o siebie kości wchodzących w skład stawu. Trzaski słychać nie tylko u seniorów, ale u osób młodych ich źródłem jest przeskakiwanie powierzchni stawów przy słabości więzadeł. Warto dbać o wrażliwe połączenia kości zapewniając im właściwą elastyczność i amortyzację.
STAWY LUBIĄ DIETĘ Podstawę stanowi dieta bogata w witaminy i minerały. To ona sprawia, że konstrukcja naszego ciała jest stabilna. Strzykanie w kolanie często wynika z niedoboru w codziennym menu tych wartościowych składników, a zwłaszcza produktów mlecznych, warzyw oraz owoców. Nabiał to źródło cennego dla chrząstek białka, a także wapnia i ułatwiającej jego przyswajanie witaminy D3. Warzywa i owoce z kolei zawierają witaminę C (niezbędną do produkcji kolagenu zapewniającego elastyczność stawów) oraz witaminę A (pomagającą zwalczać wolne rodniki, odpowiedzialne za zapalenie stawów i ich szybkie starzenie się). Postawmy więc na kapustę, brukselkę, marchewkę, paprykę oraz natkę. 10
MAGAZYN 60+
dbam o zdrowie POSTAW NA RUCH Zimą trudno jest nam się ruszyć z miejsca, ale pamiętajmy, że siedzący tryb życia przeciąża nasze stawy. Mięśnie są wtedy tak słabe i mało elastyczne, że nie mogą ich podtrzymać. Poza tym trwając w bezruchu, chrząstka stawowa przestaje pozyskiwać z otaczającej ją mazi niezbędne składniki odżywcze. Aktywność fizyczna, co najmniej 2 razy w tygodniu po godzinie, może temu zapobiec. Jeśli trudno jest się nam przełamać, zacznijmy delikatnie, od spaceru czy kilku przysiadów rano. Potem stopniowo dodawajmy więcej ruchu. Idealne dla naszych stawów będzie pływanie, ale sprawdzą się też aqua aerobic, jazda na rowerze czy nordic walking.
ACH, CO ZA ULGA! Po ćwiczeniach możesz czuć ból mięśni oraz stawów. Weź wtedy ciepły prysznic lub zrób sobie relaksującą kąpiel w wannie. Wypróbuj też masaż wodny, polewając obolałe miejsca na przemian strumieniami ciepłej i zimnej
wody. Do kąpieli możesz dodać borowinę bądź sól bocheńską – specyfiki znane z sanatoriów. W aptekach są też różne plastry i okłady, uwalniające dodatkowo substancje aktywne.
NiezwykŁa lekkość bytu Starajmy się utrzymać prawidłową masę ciała. Nadwaga wyjątkowo nie służy stawom kolanowym – obciąża je i przyczynia się do ścierania wyściełającej je chrząstki. Nie przejadajmy się zatem i nie dostarczajmy organizmowi zbyt dużych ilości cukrów oraz tłuszczów, zwłaszcza zwierzęcych. Jedzmy często, ale mało – pięć niewielkich, zbilansowanych posiłków. Pijmy przede wszystkim wodę. Unikajmy natomiast słodkich gazowanych napojów i alkoholu. Nie przesadzajmy również z ilością kawy (1–2 filiżanki dziennie w zupełności wystarczą).
REKLAMA
dbam o zdrowie
Badania
SŁUCHU tekst: Jan Kowalski
J
eżeli dźwięki nie docierają do nas tak, jak dawniej, wybierzmy się do lekarza. Dzięki prostym badaniom można wykryć przyczynę i stopień niedosłuchu.
Po 50. roku życia każdy powinien zbadać słuch. Jeśli wszystko jest w porządku, badania warto powtarzać co dwa lata. Podstawowy test może wykonać lekarz rodzinny. Gdy coś go zaniepokoi, skieruje pacjenta na konsultację do laryngologa, który po dokładnych badaniach stwierdzi, co jest przyczyną niedosłuchu i zaleci odpowiednią terapię.
PROSTY TEST Jeśli poprosimy lekarza rodzinnego o zbadanie słuchu, przeprowadzi prosty test – stojąc w pewnej odległości od nas, zada nam pytanie: najpierw szeptem, a potem normalnym tonem. Gdy nie usłyszymy, zbliży się i powtórzy je. Kiedy odległość, z jakiej jesteśmy w stanie zrozumieć pytania wyda mu się niepokojąco mała, skieruje nas do specjalisty. 12
MAGAZYN 60+
PRÓBY STROIKOWE Laryngolog może przeprowadzić dalsze badania. Jednym z nich są tzw. próby stroikowe, które wykonuje się za pomocą kamertonu (urządzenia działającego jak to, którym muzycy stroją instrumenty). Drgający stroik przykłada się do szczytu głowy oraz małżowiny. W zależności od tego, kiedy lepiej słyszymy dźwięk, można w przybliżeniu stwierdzić, czy niedosłuch ma charakter przewodzeniowy, czy odbiorczy.
AUDIOMETRIA Można też przeprowadzić badanie zwane audiometrią tonalną. Pozwala ono stwierdzić, czy przyczyna problemu ze słuchem tkwi w uchu środkowym, wewnętrznym, czy również w dalszych odcinkach drogi słuchowej.
Audiometrię wykonuje się w wyciszonym pokoju. Trzeba założyć na uszy słuchawki, a dodatkowo za uchem umieszczona zostaje słuchawka na przewodnictwo kostne. Urządzenie przekazuje tam dźwięki o różnej częstotliwości i głośności, a naszym zadaniem jest włączenie przycisku, gdy je usłyszymy. Można dzięki temu określić najcichszy zarejestrowany przez nas sygnał. Niekiedy wykonuje się też audiometrię mowy. Wykonuje się ją w takich samych warunkach jak badanie tonalne. Tyle, że zamiast różnych dźwięków, słyszymy głos lektora za którym musimy powtarzać zestawy monosylabowych wyrazów. Audiometria mowy pozwala ocenić zarówno poziom słyszenia słów, jak i ich rozumienia.
dbam o zdrowie
Miodowe lata rozmawiała: Magda Rodak
P
rzyglądajmy się sobie - jacy jesteśmy, jakie mamy potrzeby. I rozmawiajmy o tym z partnerem. Dobra jakość naszego życia, także intymnego, w dużej mierze zależy od nas samych – mówi psychoseksuolożka Bianca-Beata Kotoro.
Jak uchronić się przed nudą i rutyną w związku? Jak nie oddalić się od partnera, gdy nasze życie się zmienia, bo dzieci już nas nie potrzebują i jesteśmy mniej aktywni zawodowo? Ludzi często trzymają w związku problemy: praca, dzieci, obowiązki. Pojawiający się w pewnym momencie syndrom pustego gniazda to okazja, by usiąść wspólnie z partnerem do stołu i przeanalizować – czy dobrze nam było razem, czy są jakieś rzeczy, które chcemy zmienić, a może naprawić. I nie ma lepszej rady – ja w każdym razie nie znam innej drogi – niż rozmowa. Oczywiście jeśli mówimy o życiu, które ma być dobre, satysfakcjonujące, a nie tylko znośne. 14
MAGAZYN 60+
Ale dla osób po sześćdziesiątce zmiana bywa trudna... Wzięcie odpowiedzialności na swoje barki bywa trudne. Zachęcam do przyglądania się sobie – jacy jesteśmy, jakie mamy potrzeby. Nie warto godzić się na to, żeby określała nas tylko metryka. Słyszę czasem: „Ach, jestem po sześćdziesiątce, już tak niewiele życia mi zostało…” Jak to niewiele?! Nie można się tak programować. Poza tym jak myślimy o starości, to od razu mamy poczucie, że czegoś nie wypada nam robić. Rządzą nami różne stereotypy. Oczywiście! Wbrew obiegowym przekonaniom jesteśmy osobami seksualnymi od narodzin
dbam o zdrowie aż do śmierci. Namiętny pocałunek jest czynnością seksualną; nawet prawo mówi, że namiętne całowanie jest aktem seksualnym. Miałam przyjemność parę razy pracować w niemieckich oraz szwajcarskich sanatoriach i brać udział w zajęciach z tamtejszymi emerytami. Podziwiałam, jak potrafią oni akceptować swoje ciała. Kiedy były zajęcia na basenie – proszę bardzo, tam żadna z kobiet nie owijała się pięć razy w ręczniki, żeby zasłonić swoje ciało. Nie mówię, żebyśmy w ogóle o siebie nie dbali. Ale to jasne, że nasze ciało w wieku 60 lat nie będzie tak wyglądało, jak w wieku lat 20. Patrzmy na siebie realnie. To naturalne, że dojrzewamy, starzejemy się. I nie tylko ciało piękne i młodziutkie jest pożądane.
REKLAMA
Czy chce Pani powiedzieć, że po sześćdziesiątce możemy nie tylko mieć równie dobry seks, jak wcześniej, ale nawet lepszy? Jak najbardziej! Często pracuję z ludźmi, którzy w wyniku leczenia onkologicznego mają wyłonioną stomię po raku jelita cienkiego lub grubego. Mają na brzuchu woreczek na kał lub na mocz. I potrafią wrócić do życia intymnego. Zaczynają analizować siebie, zastanawiać się nad swoimi potrzebami. Potrafią powiedzieć: Tak, poznaję na nowo swoje ciało, odkrywam je, mogę wejść w intymny kontakt… I rzeczywiście, odnajdują ten lepszy seks, dzięki temu, że otrzymują sporą dawkę wiedzy o sobie samych, a także o fizjologii i biologii, o których nie mieli pojęcia, kiedy byli młodsi. Rozmawiamy o erekcji, wytrysku, kobietach oraz ich fizjologii i możliwościach; o błędnych przekonaniach, które biorą się z filmów pornograficznych i funkcjonują jako prawdy naukowe i niezaprzeczalne. I nagle wszystko okazuje się łatwiejsze i przyjemniejsze.
INTIMA Pianka do higieny intymnej Delikatna, puszysta formuła pianki zawiera kwas mlekowy, który pomaga utrzymać fizjologiczne pH okolic intymnych. Ekstrakt z rumianku wpływa kojąco na skórę. Łagodzące działanie pianki to zasługa D-pantenolu i alantoniny, które dodatkowo regenerują oraz nawilżają śluzówkę, chroniąc ją przed wysuszeniem. 250 ml
nasz ekspert
Bianca-Beata Kotoro Psychoseksuolożka, psychoonkolożka, terapeutka. Wykładowczyni, autorka książek o miłości i seksie. Redaktorka naczelna „Po prostu ŻYJ”.
Na przykład przychodzi do mnie mężczyzna i mówi: „Nie mogę być mężczyzną, bo nie mam erekcji”. Jak to?! Czy mężczyzna równa się erekcja? Rozmawiamy na ten temat, co można zrobić; także o tym, jakie możliwości daje medycyna. I kiedy przełamiemy opór, porzucimy pewne utarte przekonania – narzucone nam przez rodzinę, społeczeństwo – nagle okazuje się, że pewne rzeczy jednak są możliwe. I ten człowiek mówi: „Teraz jest cudownie. Nie miałem tak 30, 40 lat temu.” Tematy dotyczące relacji, związku, seksualności są trudne w naszej kulturze. Wiążą się ze wstydem. Z kolei przełamywanie tego wstydu w mediach często odbywa się w techniczny, przedmiotowy sposób, a nie o to chodzi. Czy są dobre książki o seksualności seniorów? Tak, np. książki, których współautorką jest dr Monika Mularska-Kucharek: „Srebrne tabu. Przyjaźń, miłość i seks w wieku dojrzałym” oraz „Jesień życia? Wiosna możliwości!”. Poruszona jest tam kwestia bliskości, związków, seksualności. Ja także tam udzielałam porad. Seksuolodzy często podkreślają, że masturbacja ma wiele zalet. Ale czy nie jest swego rodzaju pułapką? Często bywa przecież łatwiejsza niż seksualny kontakt z drugą osobą... Kwestia masturbacji to także jedno z wielu tabu w naszej kulturze. Masturbacja jest pewnego rodzaju wstępem do zrozumienia tego, jakie są nasze potrzeby. Wiele kobiet ma wpojone, że jakość seksu zależy od partnera. Jak będziesz miała dobrego partnera, będziesz zadowolona z seksu. Tymczasem najpierw my same musimy wiedzieć, jaki rodzaj dotyku sprawia nam przyjemność, a jaki – nie. Masturbacja może służyć temu, by lepiej poznać swoje ciało. M A G A Z Y N 6 0 + 15
dbam o zdrowie Mapa pomocy Lekarz seksuolog – zwykle jest jednocześnie lekarzem medycyny w dziedzinie psychiatrii, urologii, ginekologii. Postawi diagnozę medyczną, zaleci farmakoterapię i/lub psychoterapię. To jedyna osoba – oprócz androloga, urologa, ginekologa – która może kazać nam się rozebrać na konsultacji czy dotykać naszych narządów rodnych.
Kiedy pracuję ze starszymi kobietami, nie zaczynamy jednak od rozmawiania o masturbacji – ten temat pojawia się później. Pierwszą rzeczą, z którą kobiety muszą się oswoić, to własne ciało. Stań przed lustrem i popatrz na siebie rozebraną. A może nawet popatrz, jak wyglądają twoje narządy. I co się okazuje? Kobiety mają po dwoje, troje dzieci, a ze łzami w oczach mówią, że nigdy tak naprawdę nie widziały swojego sromu. Ale czy taka konfrontacja ze swoim starzejącym się ciałem nie jest za trudna? Bo to nie jest chyba taki fajny widok. Mamy zakodowane, że jest niefajny. Ale przecież to jest bardzo ważna część naszego ciała, ba, życiodajna – bo z niej wychodzi życie. To nie jest , jak to się kiedyś mówiło, „srom niewieści”, czyli wstydliwa część ciała. Nie – to jest moje, to jest piękne. Co więcej, jeżeli dbamy o higienę, nie mamy żadnego zapalenia ani bakterii, to z naszych narządów wydobywa się piękny zapach. Ale większość kobiet powie – nie, no niemożliwe! Żeby była jasność – mnie nie chodzi o ekshibicjonizm, ale o pokochanie swojego ciała takim, jakie ono jest. To jest trudne, szczególnie jeżeli czujemy, że partner nie patrzy już na nas z takim zachwytem. Ale jak mężczyzna ma być zachwycony, jeżeli kobieta ciągle narzeka, że jest niefajna, gruba, stara, brzydka? Jak ten facet ma uważać, że ona jest atrakcyjna? Ględząc non stop o naszych 16
MAGAZYN 60+
wadach, programujemy swojego partnera. A co pokazują badania? Że mężczyźni nie widzą tego cellulitu, rozstępów, jeśli są zakochani. Często my, kobiety, jak się już wyposażymy w tę nową wiedzę o sobie, naszych mężczyzn zaczynamy traktować z pobłażliwością. Jak pomóc bliskiemu człowiekowi zmienić się? Zachęcam do dialogu, do tego, by usiąść przy wspólnym stole, ustalić, że jest jakaś nasza wspólna przestrzeń (choć oczywiście dobrze, by każde z nas miało także swoją przestrzeń). Jeżeli opór partnera jest stuprocentowy, to znaczy, że mu nie zależy. Może być i tak. Do miłości nikogo nie zmusimy – i z tym czasem trzeba się pogodzić. Kiedy kobiety myślą o zmianach, często buntują się: „A czemu to ja mam myśleć o tych zmianach, czemu znowu ja?”. A potem ogarniają je wątpliwości: „Czy ja na pewno potrafię?”. Tak, potrafisz. Pomimo lęków, idźmy do przodu, róbmy coś. Warto chcieć, żeby nasze życie było dobrej jakości. Ta dobra jakość w dużej mierze zależy od nas samych.
INTIMA Ochronna emulsja i odświeżający żel do higieny intymnej To kosmetyki do codziennej pielęgnacji wrażliwej i skłonnej do podrażnień skóry okolic intymnych. Odpowiednio skomponowany skład oraz dodatek substancji aktywnych o działaniu łagodzącym pomaga utrzymać prawidłowe pH okolic intymnych. Chroni przed wysuszeniem i delikatnie myje. 300 ml
REKLAMA
Seksuolog kliniczny, psychoseksuolog to osoba z wykształceniem psychologicznym lub pedagogicznym i specjalizacją seksuologiczną. Jej pomoc polega na rozmowie. Może mówić o kwestiach medycznych, poradzić wizytę u specjalisty – urologa, androloga, ginekologa – ale nie przepisuje leków, nie bada i nie ogląda ciała. W sprawach związanych z szeroko rozumianą seksualnością oraz lepszym rozumieniem swoich potrzeb można także pracować z psychoterapeutą.
dbam o zdrowie
SMOG tekst: Jolanta Królak
E
jak smok ksperci alarmują, że jakość powietrza w Polsce jest zła. Zanieczyszczenia są szkodliwe dla zdrowia. Przeczytajcie, jak się przed nimi bronić.
Nasze miasta są jednymi z najbardziej zanieczyszczonych w Europie. Oddychając brudnym powietrzem warszawiak „wypala” ok. tysiąca papierosów rocznie, zaś krakowianin – nawet trzy tysiące.
sprzyjająca pogoda Smog najczęściej kojarzony jest z sezonem grzewczym, ale może wystąpić też latem. Sprzyja mu... ładna pogoda. 18
MAGAZYN 60+
Słońce, zero wiatru i deszczu, do tego gęsta i wysoka zabudowa miejska, utrudniająca wywiewanie spalin, plus zanieczyszczenie atmosfery i od razu pogarsza się jakość powietrza. Największą ilość szkodliwych gazów wydalanych do atmosfery produkujemy sami. Jak podaje portal Polski Alarm Smogowy, gospodarstwa domowe odpowiadają za prawie połowę emisji pyłu zawieszonego, ok. 85 proc. wytwarzania rakotwórczych wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) i praktycznie 100 proc. bardzo toksycznego „koktajlu” powstającego przy spalaniu tworzyw sztucznych. Do ogrzewania domów używamy starych pieców bez odpowiednich filtrów i złej jakości opału. Wrzucamy do nich: muł i miał węglowy, śmieci, plastik, drewno (podczas jego spalania
powstają podobne zanieczyszczenia jak przy węglu średniej jakości). Jakby tego było mało, swoją część dokładają samochody (głównie te z silnikami diesla) i przemysł (huty, elektrownie).
Niska emisja Co to takiego? Jej nazwa nawiązuje do niskich kominów, ale nie ma nic wspólnego z niskim poziomem zanieczyszczenia. Wręcz odwrotnie: jest on wysoki i szkodliwy. Do powietrza na niskiej wysokości dostają się niebezpieczne substancje, które gromadzą się wokół miejsca ich powstania. Niska emisja jest przyczyną pojawienia się zanieczyszczeń takich jak pyły PM10 czy PM2,5 z drobinkami sadzy, dwutlenek siarki, tlenki azotu, metale ciężkie i rakotwórcze wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (m.in. benzopiren) oraz dioksyny.
dbam o zdrowie Skutki dla zdrowia Oddychanie zanieczyszczonym powietrzem jest szkodliwe, zwłaszcza dla dzieci, kobiet w ciąży i osób starszych.
Co jest w powietrzu Pył zawieszony PM10 - mieszanina różnych szkodliwych substancji zawieszonych w powietrzu. Może zawierać wielopierścieniowe węglowodany aromatyczne, np. rakotwórczy benzopiren, metale ciężkie oraz dioksyny i furany. Są to cząsteczki o średnicy mniejszej niż 10 mikrometrów, które mogą przenikać do dróg oddechowych i płuc. Pył zawieszony PM2,5 - bardzo drobne cząsteczki o średnicy mniejszej niż 2,5 mikrometra. Mogą przenikać nie tylko do płuc i dróg oddechowych, ale też do krwi. Benzopiren - rakotwórczy i mutogenny związek chemiczny, wykazujący dużą toksyczność, gdy jesteśmy na niego narażani przez dłuższy czas. Gromadzi się w organizmie i nie jest z niego wydalany.
Dotychczas smog był uważany za głównego winowajcę chorób układu oddechowego. Teraz już wiadomo, że drobne pyły i rakotwórczy benzopiren przedostają się do krwiobiegu i mogą powodować przewlekłe choroby układu krążenia, nerwowego i rozrodczego. Mieszkańcy oddychający zanieczyszczonym powietrzem nierzadko skarżą się na bóle głowy, chrypkę, złe samopoczucie, częściej diagnozuje się
u nich różnego typu alergie czy astmę. Według statystyk, dolegliwości wywołane smogiem przyczyniają się do skrócenia długości życia Polaków o około rok.
Sztuka uniku Czy w takim razie trzeba się zamknąć w czterech ścianach i nie wychodzić z domu? Trudno sobie wyobrazić życie niczym w więzieniu. Warto być jednak czujnym i sprawdzać jakość powietrza. Gdy stężenie szkodliwych pyłów jest wysokie, lepiej zrezygnować z wysiłku fizycznego na zewnątrz, unikać wychodzenia z domu (dotyczy to zwłaszcza osób starszych i dzieci) oraz otwierania okien.
Ochrona w masce Jeśli koniecznie musimy wyjść, dobrze jest założyć maskę antysmogową. Na rynku są dostępne dwa rodzaje masek: z wymiennymi lub stałymi filtrami. Tych ostatnich można używać przez kilka tygodni. Filtr powinien zatrzymywać najdrobniejsze cząsteczki pyłu (standardem jest 0,3 mikrometra). Dodatkowo niektóre maski mają węgiel aktywny, który jeszcze skuteczniej filtruje powietrze.
Domowy azyl Powinniśmy też zadbać o czyste powietrze w domu: zrezygnować z wietrzenia w czasie alarmów smogowych oraz zasadzić rośliny, które pomagają w oczyszczaniu powietrza z pyłów zawieszonych (np. wężownicę, epipremnum złociste czy beniamina). Warto kupić oczyszczacz, który będzie filtrował powietrze i zatrzymywał szkodliwe pyły.
Gdzie szukać informacji? Poziom stężenia zanieczyszczeń w powietrzu można sprawdzić na stronach: * powietrze.gios.gov.pl * polskialarmsmogowy.pl * ekoprognozy.pl
Ważne, by miał filtry: HEPA i węglowy, a jego wydajność była dostosowana do powierzchni mieszkania. Nie należy też zapominać o codziennej higienie nosa, który jest naszym naturalnym filtrem i pierwszą barierą dla zanieczyszczeń znajdujących się we wdychanym powietrzu.
Program czyste powietrze Nie przyczyniajmy się do powiększania smogu. Jeśli w naszym domu jest piec starego typu bez odpowiednich filtrów, wymieńmy go. Możemy skorzystać z dofinansowania w ramach programu Czyste Powietrze, przygotowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, w celu zmniejszenia emisji pyłów i innych zanieczyszczeń z domów jednorodzinnych. Dzięki programowi możemy liczyć na dopłatę do wymiany pieca i instalacji centralnego ogrzewania. Wnioski należy składać do Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska. Więcej informacji można znaleźć na stronie internetowej nfosigw.gov.pl. Pisząc tekst korzystałam z informacji pochodzących z serwisów: polskialarmsmogowy.pl oraz wios.warszawa.pl M A G A Z Y N 6 0 + 19
dbam o zdrowie
Dla dobra
STÓP tekst: Anna Lajer
L
atami dzielnie dźwigają nasze ciało, niekiedy (przyznajmy) ciut za ciężkie. Nic dziwnego, z czasem ich kondycja słabnie. Jak zadbać o stopy, by były zdrowe, zgrabne i dobrze nam służyły?
Odpoczywaj w dobrej pozycji Wieczorem, po pracowitym dla nóg dniu (długie stanie, kilkukilometrowy spacer), pozwól im odpocząć. Najlepiej połóż się wygodnie na kanapie. Ale tak, by nogi były ułożone nieco w górze – powyżej linii serca. To wpłynie korzystnie na krążenie krwi i zapobiegnie obrzękom.
ćwicz Regularnie Odpowiednia gimnastyka przywróci sprawność mięśni stóp oraz pomoże zapobiec rozwojowi halluksów i innych schorzeń nóg. Jeżeli zauważysz, że duży paluch zaczyna wyraźnie pochylać się ku pozostałym palcom, zacznij regularnie ćwiczyć. Siedząc na podłodze z wyprostowanymi nogami, na przemian zginaj i rozczapierzaj palce, obciągaj je w dół jak baletnica i odginaj stopy ku sobie. 20
MAGAZYN 60+
REKLAMA
Zadbaj o prawidŁową wagę Pozbądź się nadmiaru kilogramów. Zrezygnuj z produktów zawierających dużo tłuszczu i cukru. Za to jedz jak najwięcej warzyw. Soki i słodzone napoje zastąp wodą (pij jej co najmniej 2 litry każdego dnia). Jedz regularnie – pięć niewielkich posiłków dziennie. Staraj się dużo ruszać. Aktywność fizyczna bardzo pomaga w zrzuceniu nadwagi.
Następnie chwyć dłonią duży paluch i odginaj go, najdalej od pozostałych. Powtórz tę czynność kilkanaście razy i zmień nogę. Siedząc na krześle, ustaw stopy na palcach i zataczaj nimi kręgi, poruszaj palcami jakbyś grał(a) na pianinie, po kolei przyciskając je do podłogi. Na koniec włóż palce dłoni między palce stopy, raz prawej, a raz lewej nogi.
Delikatnie masuj Masaż stóp poprawi krążenie krwi, zmniejszy napięcie mięśni i tym samym ryzyko skurczów, a także poprawi ruchomość stawów. Obejmij stopę dłońmi i delikatnie pokręć nią kilka razy w różne strony. Pociągłymi ruchami rozmasuj przestrzeń między kostką a piętą. Pociągnij za każdy palec. Kolistymi ruchami kciuków masuj zewnętrzne i wewnętrzne krawędzie stopy oraz podeszwy. Palcem wskazującym i kciukiem delikatnie uciskaj wierzch, spód, a także boki palucha stopy.
Noś wygodne buty Przyjazne dla stóp obuwie ma szerokie noski, w których można swobodnie poruszać palcami i elastyczne, dobrze amortyzowane, niezbyt cienkie podeszwy. Buty powinny być wykonane z miękkich, pozwalających oddychać skórze materiałów. Unikaj noszenia pantofli na wysokich obcasach i balerinek o wąskich czubach.
dbam o zdrowie
Sposoby
NA ZBYT SŁODKIE ŻYCIE O
dpowiednia dieta, właściwe nawadnianie i ruch to triada, która powinna uchronić Cię przed cukrzycą. Warunek podstawowy: zacznij działać od dziś!
Senność, osłabienie, suchość w ustach – tak może dawać o sobie znać cukrzyca, choroba, która dotyka coraz większej liczby osób, także dzieci. Czasami wynika ze skłonności genetycznych lub z przebytych chorób. Jednak w większości przypadków to konsekwencja niezdrowego stylu życia: braku ruchu, palenia papierosów, a także niewłaściwej diety. Menu bogate w czerwone mięso, słodycze i jednocześnie ubogie w warzywa nie tylko dostarcza dodatkowych kilogramów, ale także doprowadza do nadmiaru wolnych rodników. Celem tych ostatnich jest odebranie innej komórce brakującego im elektronu. Dążąc do tego, za wszelką cenę uszkadzają komórki i zaburzają proces funkcjonowania organizmu. W efekcie możesz nie tylko cierpieć na cukrzycę, ale i wiele innych chorób, łącznie z nowotworami. 22
MAGAZYN 60+
Cenne przeciwutleniacze Dewastację organizmu mogą powstrzymać przeciwutleniacze obecne m.in. w warzywach, owocach oraz niektórych przyprawach bogatych we flawonoidy (np. likopen), antocyjany, witaminy, rutynę, kwercetynę i minerały. Likopen obniża poziom cholesterolu, przeciwdziała tworzeniu się komórek nowotworowych, wzmacnia kości oraz pozytywnie wpływa na układ krążenia. Pełno go w pomidorach i ich przetworach, a także papryce, arbuzach, czerwonych grejpfrutach, owocach dzikiej róży. Warto wiedzieć, że likopen pod wpływem wysokiej temperatury zwiększa objętość i staje się lepiej przyswajalny. Natomiast antocyjany to grupa czerwono-niebieskich barwników roślinnych występujących w aronii, czarnych i czerwonych porzeczkach, jeżynach, winogronach, czerwonej kapuście oraz bakłażanie.
Wodór – pogromca wolnych rodników Woda jonizowana powstała w procesie elektrolizy ma ujemny potencjał oksydacyjno-redukcyjny ORP. Im niższy wskaźnik ORP, tym większa ilość wodoru w wodzie i lepszy potencjał antyoksydacyjny, zwalczający wolne rodniki.
REKLAMA
Czego unikać? DO POWSTANIA STRESU OKSYDACYJNEGO PRZYCZYNIAJĄ SIĘ: • wysokoprzetworzona żywność • produkty z pleśnią • pryskane owoce i warzywa • wędzonki, także żywność grillowana • czerwone mięso i wędliny • alkohol • papierosy • zanieczyszczone środowisko (także narażenie na wdychanie metali ciężkich obecnych w smogu) • nadmierna ekspozycja na słońce • duży wysiłek fizyczny
JONIZATORY
WODY
zdrowie w każdej kropli JONIZATORY WODY AQUATOR MODELE 2018 • Numer 1 w Polsce i Europie • Proste w obsłudze, polskie menu • Idealne parametry wody jonizowanej 3,0 – 11 PH; ORP do – 750 • Jedyne na świecie jonizatory z możliwością produkcji wody srebrnej • Produkcja litewska • Pełna gwarancja 24 msc door to door • Certyfikaty: PZH, CE, Rohs, ISO-9001 • Polska dystrybucja
Dobra woda Źródłem przeciwutleniaczy jest też jonizowana woda (-400 ORP). Oprócz właściwości opanowywania wolnych rodników ma jeszcze jedną, cenną cechę – dzięki zasadowemu pH (-9.0–9.5) może przywrócić równowagę organizmowi, którego naturalne wewnętrzne środowisko jest zasadowe. Jak to możliwe? Cząstki wody alkalicznej łączą się między sobą, tworząc tzw. strukturę – klastry. Woda kranowa czy butelkowana składa się z 10–13 cząstek, tymczasem klastry wody zjonizowanej z 5–6 cząstek. Mniejsze klastry mają ciekawą zaletę – łatwiej przedostają się przez membrany komórek. A ponieważ woda rozprowadza substancje odżywcze po organizmie, a także oczyszcza go z toksyn, mniejsze klastry efektywniej i szybciej wykonują pracę. Woda alkaliczna pomaga cukrzykom łagodzić objawy. Dodaje energii, zwiększa odporność organizmu, poprawia pracę układu nerwowego, zwiększa wchłanianie składników odżywczych, usprawnia metabolizm, a także zmniejsza poziom złego cholesterolu i trójglicerydów w organizmie. Poprawia również komfort życia chorych na cukrzycę, ponieważ jej regularne picie likwiduje nieprzyjemną, przypominającą aceton, woń oddechu.
Testuj 30 dni*
Jonizatory już od 899 zł
specjalny rabat noworoczny 8%
* Spożywając wodę jonizowaną twój organizm zacznie stopniowo funkcjonować lepiej. Jeżeli uznasz, że poprawa jest niewystarczająca masz możliwość zwrotu jonizatora do 30 dni od daty zakupu (opcja możliwa w wybranych sklepach)
www.waterionizer.pl Wyłączny Dystrybutor W Polsce: GREKOS Grzegorz Kostka, ul. Gaikowa 41A, 43-220 Bojszowy, woj. Śląskie Masz pytania dotyczące wody jonizowanej, chcesz zamówić. Nasi konsultanci są do twojej dyspozycji 24h na dobę Tel: 665306714 • 500 800 393 • 502146443 • 881 682 345 • 503 829 000
dbam o zdrowie
Wrzuć
NA LUZ tekst: Agata Wójcicka
D
okucza Ci zaparcie? Przeczytaj, co pomoże się z nim uporać.
Zaparcie to częsty problem osób dojrzałych. Jego przyczyną jest spowolniona perystaltyka jelit. Zazwyczaj wynika ona z nieprawidłowej diety (tradycyjna polska kuchnia nie służy przewodowi pokarmowemu) i siedzącego trybu życia (wiele osób na emeryturze rusza się znacznie mniej niż za młodu). Na szczęście są sposoby, żeby uniknąć problemów z wypróżnianiem.
w całości i ze skórką (tam jest najwięcej cennego składnika). Szczególnie dobry wpływ na perystaltykę jelit mają śliwki, brzoskwinie, nektarynki, morele, a z gatunków dostępnych w zimie winogrona oraz surowe jabłka i gruszki. Doraźnie możesz sięgnąć po owoce suszone, ale niezbyt często, bo są bardzo kaloryczne. Unikaj też bananów, bo działają zapierająco.
BŁONNIK PEŁEN ZALET
POŻYTECZNE BAKTERIE
Zadbaj, by w Twoim jadłospisie nie zabrakło produktów z pełnych ziaren zbóż. Jedz razowe pieczywo, płatki owsiane, brązowy ryż, kaszę gryczaną, pełnoziarniste makarony. Są one bogate w błonnik, który wspomaga perystaltykę jelit. W ten cenny dla przewodu pokarmowego składnik obfitują także warzywa i owoce. Z tych pierwszych korzystnie działają zwłaszcza świeże marchewki, surowa i kiszona kapusta, buraki oraz warzywa strączkowe. Owoce jedz na surowo,
Trawienie wspomagają kefir i jogurt. Dzieje się tak za sprawą obecnych w nich żywych kultur bakterii, będących wynikiem fermentacji mlekowej, które działają dobroczynnie na pracę jelit. Pij zatem szklankę mlecznego napoju fermentowanego dziennie. Obecności pożytecznych bakterii w przewodzie pokarmowym, a tym samym dobrej przemianie materii sprzyja też aloes, który dodatkowo stymuluje organizm do usuwania toksyn. Sięgaj więc po soki
24
MAGAZYN 60+
oraz preparaty zawierające wyciąg z tej rośliny. Bakterie wspierające pracę jelit możesz też dostarczyć organizmowi, stosując dostępne w aptekach probiotyki.
DOBROCZYNNE PŁYNY Staraj się dużo pić (błonnik tylko wtedy spełni swoją rolę, gdy zostanie dobrze „nasączony”), najlepiej niegazowanej średniozmineralizowanej wody mineralnej. Raz dziennie warto wypić szklankę soku owocowego lub warzywnego bez dodatku cukru. Od czasu do czasu można też sięgnąć po herbatkę ziołową (z mięty, melisy, ostropestu) lub owocową.
SiŁa ruchu Ważna jest też codzienna aktywność fizyczna. Przynajmniej raz dziennie wybierz się na półgodzinny spacer, a dwa, trzy razy w tygodniu poruszaj się bardziej intensywnie, np. ćwicząc na siłowni plenerowej, pływając na basenie czy energicznie maszerując z kijkami.
dbam o zdrowie
Warto
PAMIĘTAĆ!
tekst: Zofia Krasińska
konsultacja: Katarzyna Uścińska, dietetyczka
J
ednym z najprostszych sposobów, by utrzymać pamięć w dobrej formie, jest właściwy sposób odżywiania. Jakie produkty powinny znaleźć się w codziennej diecie, żeby mózg pracował na najwyższych obrotach?
Kłopoty z pamięcią u starszych osób nie muszą być wynikiem poważnych powikłań neurologicznych. Wraz z wiekiem słabną zdolność zapamiętywania oraz umiejętność odnalezienia w pamięci faktów z przeszłości. Jeżeli stale odnosisz wrażenie, że o czymś zapomniałaś, sięgnij po produkty, które pomogą utrzymać sprawność umysłu jak najdłużej.
26
MAGAZYN 60+
dbam o zdrowie PEŁNE ZIARNO Do prawidłowego funkcjonowania mózgu niezbędna jest energia. Jego pokarmem, oprócz tlenu, jest glukoza, której źródłem są węglowodany. Gdy ich brakuje, mózg pracuje na wolniejszych obrotach. Trudniej wtedy zebrać myśli, szybciej dopada nas zmęczenie. W codziennym menu postaw więc na produkty pełnoziarniste. Mają one niski wskaźnik glikemiczny, dzięki czemu cukier jest uwalniany do krwi stopniowo i organizm może go dobrze spożytkować. Dodatkowo, zawarta w nich witamina B1 pomaga w przewodzeniu impulsów pomiędzy komórkami nerwowymi. Białe pieczywo zastąp razowym, pełnoziarnistym. Wybieraj otręby pszenne oraz pełnoziarniste płatki śniadaniowe, kasze i makarony.
CHUDE MIĘSO
REKLAMA
W zbilansowanej diecie powinno znaleźć się miejsce na codzienną, niewielką porcję nieprzetworzonego, chudego mięsa. Pozostaje ono najlepszym źródłem pełnowartościo-
Dbam o dobrą pamięć i koncentrację suplement diety
To kompozycja korzenia żeń-szenia i liści miłorzębu dwuklapowego, które wspomagają pamięć, ułatwiają koncentrację oraz wpływają na witalność organizmu. 10 torebek
wego białka, które wykorzystywane jest do wytwarzania tkanki mózgowej i enzymów, a także dobrze przyswajalnego przez organizm żelaza. Poprawia ukrwienie mózgu, dzięki czemu może on pracować jeszcze wydajniej.
RYBY MORSKIE Kwasy tłuszczowe omega-3 uznawane są za jeden z głównych czynników obniżających ryzyko utraty pamięci i rozwoju choroby Alzheimera. Działają niczym tarcza, która chroni mózg przed starzeniem się i uszkodzeniem komórek. Najlepszym ich źródłem są ryby morskie: śledź, tuńczyk, makrela czy łosoś. Jak często należy je jeść? Zalecane minimum to 2 razy w tygodniu (porcja ok. 150 g). Podobne właściwości wykazują oleje lniany i rzepakowy oraz oliwa z oliwek. Zadbajmy więc, żeby nie zabrakło ich w diecie. Tym bardziej, że kwasy omega-3 pobudzają wydzielanie serotoniny, która poprawia nastrój.
WARZYWA I OWOCE W trosce o szare komórki, do każdego posiłku starajmy się dodawać porcję jarzyn.
Ciężko je zastąpić czymkolwiek innym. Stanowią bogactwo składników mineralnych, takich jak magnez, cynk i krzem, obfitują w witaminę C, beta-karoten oraz kwas foliowy, a także przeciwutleniacze. To warzywa chronią neurony przed uszkodzeniem przez wolne rodniki. Seler naciowy, szpinak, marchewka czy zielona papryka – dopilnujmy, by nie zabrakło ich na naszym talerzu. Jak najczęściej sięgajmy też po owoce jagodowe, np. borówki, truskawki, maliny. To prawdziwy zastrzyk energii, jedzmy je więc w każdej postaci: koktajlu, z owsianką czy z jogurtem naturalnym.
ORZECHY WŁOSKIE Orzechy to niezastąpione źródło substancji stymulujących pamięć. Zawarta w nich witamina E zapobiega powstawaniu zaburzeń poznawczych, szczególnie u osób starszych. Chrupmy zatem na zdrowie, najlepiej regularnie, ale w małych ilościach – wystarczą 3–4 sztuki dziennie. Układając codzienne menu, nie zapominajmy, że dietę warto wspomóc ćwiczeniami na pamięć i aktywnością fizyczną, która dotleni mózg oraz usprawni jego działanie.
Z aptecznej półki Na problemy z koncentracją pomogą preparaty z żeń-szenia. Zawarte w roślinie ginzenozydy wspomagają pamięć i poprawiają zdolność zapamiętywania. Stosuje się je w leczeniu początkowego stadium choroby Alzheimera. M A G A Z Y N 6 0 + 27
wieści z apteki
RUBRYKĘ OPRACOWAŁA: DR N. MED., MGR FARM. JUSTYNA WODOWSKA
Porady zza lady
REKLAMA
DIY, czyli zrób to sam
Więcej receptur znajdziesz na
Trend DIY (od ang. „do it yourself”, czyli zrób to sam) jest bardzo popularny. Po modzie na własnoręczne odnawianie mebli przyszedł czas na samodzielne wytwarzanie maseczek, kremów czy też maseł do ciała. Domowe kosmetyki są znacznie zdrowsze niż te gotowe, sprzedawane
w sklepach. W dodatku większość z nich można bardzo łatwo zrobić. Warto wiedzieć, że wiele składników potrzebnych do kosmetycznego DIY, m.in.: glicerynę, masło shea, wosk pszczeli czy oleje roślinne (olej z pestek moreli lub olej z awokado) można kupić w aptece.
Miód manuka Ten naturalny produkt wytwarzany jest przez pszczoły z nektaru kwiatów krzewu manuka (Leptospermum scoparium), który występuje w Nowej Zelandii oraz południowo-wschodniej Australii. Dzięki swoim unikalnym cechom miód manuka wspiera odporność organizmu. Za jego niezwykłe właściwości antybakteryjne odpowiedzialny jest metyloglioksal (MGO). Przy zakupie warto więc zwrócić uwagę na stężenie tego składnika. Im jest ono wyższe, tym lepsze właściwości prozdrowotne miodu.
Warto wzbogacać dietę o nowe, zdrowe tłuszcze roślinne, np. olej z orzechów włoskich czy konopny, które można kupić w każdej aptece. Oba są bogate w dobroczynne wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Olej konopny tłoczony jest na zimno z nasion konopi siewnych. Można podawać go jako dodatek do ziemniaków, kasz czy gotowanych warzyw. Oleje z orzechów włoskich i konopny stosuje się na zimno. Nie należy ich podgrzewać, bo pod wpływem wysokiej temperatury szybko tracą swoje cenne właściwości. 28
MAGAZYN 60+
REKLAMA
Nowe oleje w menu
Rooibos manuka
Oryginalne połączenie herbatki rooibos ze smakiem nowozelandzkiego miodu manuka, maliny, żurawiny oraz imbiru. 20 torebek
wieści z apteki
Pytania
do farmaceutki W
ątpliwości Czytelników dotyczące domowych sposobów leczenia i preparatów aptecznych rozwiewa redaktorka prowadząca „Magazynu 60+” mgr farmacji Ewa Dembowska.
omega-3. Ważne jest także właściwe nawadnianie organizmu, czyli picie co najmniej 2 litrów płynów na dobę.
Zwrot leków do apteki
ULGA DLA SKÓRY Gdy temperatura spada poniżej zera, moja skóra na twarzy i dłoniach bardzo pierzchnie. Jak temu zaradzić? Krystyna z Pruszkowa Zimą trzeba szczególnie dbać o skórę na twarzy i dłoniach. Do mycia polecam żele i płyny micelarne przeznaczone do wrażliwej, suchej cery. Do pielęgnacji – kremy zawierające substancje o działaniu okluzyjnym, które chronią skórę przed nadmierną utratą wody (wazelina, parafina, gliceryna) oraz składniki łagodzące podrażnienia (alantoina, dekspantenol, witamina E, wyciąg z aloesu). Dłonie należy zabezpieczać przed mrozem, zakładając rękawiczki. Po powrocie do domu warto zastosować ochronny krem oraz maseczkę pielęgnacyjną. Podrażnienia złagodzi zabieg parafinowy, który działa natłuszczająco i tworzy na naskórku warstwę ochronną. Dieta powinna być bogata w ryby, które zawierają korzystne dla cery witaminy rozpuszczalne w tłuszczach oraz kwasy 30
MAGAZYN 60+
Czy można zwrócić w aptece kupiony tam lek? Oczywiście jeśli nie został otwarty? Jerzy z Łomży Zgodnie z przepisami leków zakupionych w aptece nie można zwrócić. I to niezależnie od tego, czy zostały one wydane na receptę, czy też nie. Wyjątek stanowią leki źle wydane przez farmaceutów, a także preparaty z ujawnioną wadą fabryczną lub sfałszowane. Przepisy te dotyczą także sprzedaży wysyłkowej. W przypadku wadliwych lub sfałszowanych produktów leczniczych zakupionych przez internet pacjent może, nie ponosząc dodatkowych kosztów, zwrócić zakupiony lek w ciągu 10 dni od daty dostawy. Opakowanie produktu nie może być otwarte, a produkt częściowo skonsumowany.
Drodzy Czytelnicy, zapraszamy do wspólnego tworzenia rubryki „Pytania do farmaceutki”. Wystarczy przesłać pytanie do redakcji: pocztą tradycyjną, elektroniczną: ewa_dembowska@grupazpr. pl, za pośrednictwem naszego Facebooka.
wieści z apteki tekst: Zofia Krasińska
Apteczka
1.
horoba lokomocyjna, ból, gorączka czy drobna kontuzja mogą zepsuć nawet najlepiej zaplanowane ferie z wnukami. Dlatego przygotowując się do zimowego wyjazdu, nie zapomnijmy o uzupełnieniu i spakowaniu podręcznej apteczki. Co powinno się w niej znaleźć?
PREPARAT NA CHOROBĘ LOKOMOCYJNĄ
Jeżeli któryś z pasażerów ma chorobę lokomocyjną, zaopatrzmy się w środki, które złagodzą jej objawy i zmniejszą dyskomfort podczas jazdy. Dostępne są tabletki, pastylki do ssania, a dla małych dzieci również plasterki czy opaska przeciw mdłościom
2.
LEKI PRZYJMOWANE STALE
Jeśli systematycznie zażywamy lekarstwa, np. na cukrzycę lub nadciśnienie, odpowiedni ich zapas zabierzmy ze sobą. Nie zakładajmy, że gdy się skończą, dokupimy je w aptece. Nie zawsze jest to możliwe, szczególnie w przypadku trudno dostępnych środków na receptę.
3. 32
ŚRODKI OPATRUNKOWE W czasie uprawiania zimowych sportów
MAGAZYN 60+
i zabaw nie trudno o siniaka, zadrapanie czy skaleczenie. Dlatego warto spakować do podróżnej apteczki rozgrzewającą maść, żel na stłuczenia oraz preparat do odkażania ran, np. oktenidynę. Dołóżmy plastry z opatrunkiem (dla dzieci najlepiej z kolorowe), gazę, bandaż i nożyczki, dzięki którym lepiej poradzimy sobie z opatrzeniem rany.
4.
5.
KREMY Z FILTREM PRZECIWSŁONECZNYM
Podczas spacerów chrońmy skórę przed szkodliwym działaniem promieni słonecznych. Smarujmy twarz kremem z filtrem (dla małych dzieci są specjalne preparaty), a po dniu na mrozie pamiętajmy o solidnym nawilżeniu. Na spierzchnięte usta pomoże pomadka ochronna.
LEKI PRZECIWBÓLOWE I PRZECIWGORĄCZKOWE
Ból głowy czy przeziębienie mogą zepsuć ferie. Warto więc przygotować leki przeciwgorączkowe (uwaga, dzieciom poniżej 12. roku życia nie wolno podawać środków zawierających kwas acetylosalicylowy np. aspiryny, tylko paracetamol lub ibuprofen w odpowiednich dawkach). Może przydać się też aerozol do nosa oraz syrop na kaszel.
REKLAMA
C
na ferie
APTECZKA
pierwszej pomocy Zawiera zestaw produktów niezbędnych do opatrywania skaleczeń, drobnych ran oraz otarć. Opakowanie apteczki jest małe i lekkie, dzięki czemu sprawdzi się w trakcie wycieczki czy dłuższej podróży.
czas na sport
J
eśli szukasz aktywności fizycznej, która daje świetne efekty, a zarazem nie obciąża stawów, kręgosłupa i nie jest zbyt wyczerpująca – wypróbuj aqua cycling.
Niezła tekst: Monika Smorczewska
JAZDA 34
MAGAZYN 60+
czas na sport Zajęcia te to połączenie wodnego aerobiku z jazdą na rowerze stacjonarnym. Kilka treningów wystarczy, by zauważyć istotną poprawę wydolności organizmu, mimo że nie odczuwa się tak bardzo obciążenia mięśni. To sprawia, że aqua cycling uprawiać może niemal każdy – zarówno dzieci, jak i starsi, a nawet osoby po urazach, czy z chorym kręgosłupem.
Wszechstronny trening Choć trening odbywa się na basenie, nie trzeba umieć pływać. Instruktor stoi na brzegu i prezentuje sekwencje ćwiczeń, które należy wykonać. Są one tak dobrane, by angażować wszystkie partie mięśni. Uczestnicy zajęć w rytm muzyki pedałują na rowerach stacjonarnych specjalnie zaprojektowanych do pracy w wodzie. W czasie treningu mięśnie pracują bardzo intensywnie, ale dzięki temu, że woda chłodzi oraz unosi ciało, odczuwamy dużo mniejsze zmęczenie niż w przypadku innych rodzajów ćwiczeń aerobowych. Każde zajęcia rozpoczynają się rozgrzewką, a kończą relaksacyjnym rozciąganiem.
Sposób na nadwagę Aqua cycling daje fantastyczne efekty odchudzające. Kombinacja ćwiczeń wykonywanych w rytm dynamicznej muzyki sprawia, że bardzo szybko gubi się zbędną tkankę tłuszczową. Podczas 45-minutowych zajęć można spalić od 600 do nawet 1200 kcal. Aqua cycling pozwala nie tylko zredukować masę ciała, ale również zmniejszyć cellulit oraz ujędrnić skórę i zwiększyć jej elastyczność, co jest bardzo ważne w procesie odchudzania.
w rehabilitacji po wypadkach, przy wadach kręgosłupa oraz dyskopatii. Dodatkowo treningi wspomagają profilaktykę osteoporozy.
Zdrowa zabawa Aqua cycling dotlenia organizm oraz zwiększa wydajność pracy serca i płuc. Korzystnie wpływa na układy krwionośny (m.in. przeciwdziała powstawaniu żylaków) oraz oddechowy. Poprawia kondycję i wytrzymałość. Poza tym ruch w wodzie przyczynia się do obniżenia poziomu złego cholesterolu we krwi. Jakby tego było mało, podczas ćwiczeń uwalniają się endorfiny, czyli hormony szczęścia, które poprawiają samopoczucie i nastrój.
10 korzyści z treningu w wodzie: • • • • • • • • • •
zrzucenie nadwagi redukcja cellulitu poprawa perystaltyki jelit zwiększenie pojemności płuc usprawnienie krążenia krwi zapobieganie żylakom profilaktyka osteoporozy złagodzenie bólu kręgosłupa zmniejszenie zakwasów poprawa samopoczucia
Sport ten działa podobnie do masażu limfatycznego, a to dzięki oddziałującemu na ciało ciśnieniu hydrostatycznemu. Już po kilku zajęciach można zauważyć, że organizm lepiej funkcjonuje. Dzieje się tak dlatego, że zaczyna pozbywać się szkodliwych produktów przemiany materii i toksyn. Poprawia się perystaltyka jelit, zmniejszają dolegliwości żołądkowe i kłopoty ze wzdęciami.
Skuteczna rehabilitacja Dzięki temu, że ćwiczenia odbywają się w wodzie stawy nie są obciążone, co korzystnie wpływa na ich funkcjonowanie i zmniejsza ryzyko urazów. Aqua cycling sprawdza się zatem
OLEJ ARGANOWY & 12 ZIÓŁ Odżywczy, nawilżający żel do kąpieli i pod prysznic dla suchej skóry Łagodnie i skutecznie oczyszcza. Gliceryna roślinna, witamina B5, olej arganowy oraz kompleks 12 ziół odżywiają i pielęgnują skórę. Żel posiada neutralne pH. 300 ml
M A G A Z Y N 6 0 + 35
REKLAMA
Wodny masaż
drogeria tekst: Zofia Krasińska
SKĄD TE
RUMIEŃCE? C
era naczynkowa wymaga starannej pielęgnacji o każdej porze roku, ale zimą szczególnie potrzebuje naszej uwagi.
Naturalne, delikatne rumieńce dodają kobiecie uroku. Nie są powodem do niepokoju, jeśli sporadycznie pojawiają się pod wpływem temperatury czy emocji. Co innego, gdy zaczerwienienie jest zbyt intensywne i utrzymuje się bardzo długo lub nie znika wcale. Mówimy wtedy o cerze naczynkowej. Jej typowymi cechami są rozszerzone naczynia krwionośne, pieczenie oraz skłonność do powstawania
36
MAGAZYN 60+
drogeria ŁAGODNA PIELĘGNACJA Dobra dieta Jeżeli cera ma tendencję do czerwienienia się, warto zadbać o dietę bogatą w witaminę C (obfitują w nią np. czarne porzeczki, maliny, truskawki, jeżyny, cytrusy) oraz flawonoidy (ich źródłem są np. zielona herbata lub winogrona). Należy ograniczyć picie alkoholu (szczególnie czerwonego wina), mocnej kawy oraz pikantnych potraw.
stanów zapalnych. W fazie początkowej występujący na twarzy rumień ma tendencję do pojawiania się i znikania. Z upływem czasu utrwala się, a coraz słabsze naczynka zaczynają pękać. Sieć czerwonych nitek najczęściej uwidacznia się wokół nosa, na policzkach, brodzie oraz nad górną wargą.
Ulgę przyniosą także relaksujące i łagodzące maseczki. Podczas niskich temperatur pamiętajmy o nałożeniu ochronnego kremu tłustego lub półtłustego, a niezależnie od pory roku zabezpieczajmy skórę przed promieniowaniem UV, stosując preparaty z filtrem. Wybierając kosmetyk, zwracajmy uwagę na jego skład. Sięgajmy po preparaty, które zawierają m.in. ekstrakt z miłorzębu japońskiego, wyciąg z kasztanowca, rutynę oraz witaminy C, K i PP. Wykazują one działanie wzmacniające, uszczelniają ściany naczyń krwionośnych i zapobiegają ich rozszerzaniu. Warto zaopatrzyć się również w preparaty doustne, które zadbają o naczynia krwionośne „od środka”. O takie zapytajmy zaprzyjaźnionego farmaceutę.
DELIKATNE OCZYSZCZANIE Niezwykle delikatna i wyjątkowo kapryśna cera wymaga dużej ostrożności w pielęgnacji. Warto skupić się na wzmacnianiu naczynek, łagodzeniu powstałych zmian, a także ochronie przed szkodliwymi bodźcami z zewnątrz. Do oczyszczania wybierajmy łagodne produkty przeznaczone do cery wrażliwej i naczyniowej, np. płyny micelarne lub kosmetyki o konsystencji mleczka, a unikajmy mydeł oraz preparatów silnie pieniących się. Twarz przemywajmy letnią wodą, zbyt gorąca lub bardzo zimna mogłaby ją podrażnić. Przy tym rodzaju skóry doskonale sprawdzą się delikatne peelingi enzymatyczne, które nie pobudzają krążenia, a złuszczają martwe komórki.
DERMOANTIRED Maseczka wzmacniająca skórę naczynkową Zmniejsza widoczność naczynek krwionośnych, redukuje rumień i zaczerwienienia oraz rozjaśnia i wyrównuje koloryt skóry. 50 ml
porady mgr farmacji Joanna Naczyńska
Ważna jest odpowiednia pielęgnacja. Kosmetyki powinny być starannie dobrane. Najlepsze będą te, które zawierają składniki uszczelniające ścianki naczyń krwionośnych, takie jak rutyna. Korzystnie działają też witamina K i alantoina (ułatwiają gojenie i pomagają redukować zaczerwienienia) oraz witamina C (stymuluje syntezę kolagenu, wzmacnia naczynia krwionośne, zmniejsza zaczerwienienie i uelastycznia skórę). W ochronie cery przed czynnikami zewnętrznymi pomogą preparaty wzbogacone masłem shea, olejami lub ekstraktem z alg i witaminą E. M A G A Z Y N 6 0 + 37
FOTO: ARCHIWUM DOZ
Zmiany mogą być uwarunkowane genetycznie, powstawać w wyniku zaburzeń hormonalnych i nadciśnienia tętniczego. Ale nasilają się pod wpływem czynników zewnętrznych, np. gorącego powietrza, nagłych różnic temperatur, klimatyzacji. Warto o tym pamiętać i unikać sytuacji, które nie służą cerze, np. gorących kąpieli, sauny, solarium, przebywania w klimatyzowanych pomieszczeniach. Ważne jest również stosowanie odpowiedniej diety. O wrażliwą skórę należy troszczyć się nie tylko ze względów estetycznych, ale przede wszystkim zdrowotnych. Zaniedbana może doprowadzić do rozwoju trądziku różowatego.
REKLAMA
TROSKA NA CO DZIEŃ
W trosce
tekst: Karolina Warchoł, redakcja CafeSenior.pl
o oczy
38
MAGAZYN 60+
ięcej artykułów na temat W zdrowia, pasji i podróży seniorów znajdziecie na cafesenior.pl
G
dy spędzamy dużo czasu przy komputerze, powinniśmy zadbać o wzrok. Pomogą w tym okulary z antyrefleksem, nawilżające krople i... częste przerwy.
Powszechnie uważa się, że ekrany komputerów emitują szkodliwe promieniowanie. Na szczęście nie jest to do końca prawda. Współczesne monitory LCD są znacznie bezpieczniejsze dla oczu, niż te poprzedniej generacji wytwarzane w technologii CRT. Dawki promieniowania ultrafioletowego pochodzące z ekranu są na tyle niewielkie, że nie stanowią zagrożenia dla zdrowia. Główną przyczyną problemów, wynikających z wielogodzinnego wpatrywania się w ekran, jest konieczność skupienia wzroku przez dłuższy czas w jednym miejscu, a także męczące odblaski wiązek światła. Po pierwsze – trwające długo jednakowe napięcie mięśni gałki ocznej prowadzi do problemów z akomodacją, czyli płynnym przenoszeniem spojrzenia z dali do bliży i odwrotnie. Po drugie, skupienie wzroku na ekranie hamuje naturalny odruch mrugania powiekami, dzięki któremu oczy są stale i prawidłowo nawilżane. Po trzecie, ekran komputera emituje rozmaite męczące refleksy świetlne.
SZKŁA Z ANTYREFLEKSEM Aby zapobiec części wymienionych zjawisk, okuliści zalecają stosowanie specjalnych okularów wyposażonych w szkła z powłoką antyrefleksyjną. Chronią one oczy przed zmęczeniem i promieniowaniem UV oraz eliminują zjawisko odbijania części wiązek światła od powierzchni soczewek okularów. Przejrzystość szkieł z powłoką antyrefleksyjną jest o ok. 10 procent większa niż standardowych, przy jednoczesnej redukcji męczących odblasków. Okulary do komputera mogą, ale nie muszą korygować wad wzroku. Mają przede wszyst
kim chronić oczy przed skutkami długiego wpatrywania się w monitor. Okuliści zalecają je zatem także osobom, które nie mają wady wzroku – w ich przypadku stosuje się tzw. szkła zerowe.
DOBROCZYNNA PRZERWA Ale okulary antyrefleksyjne nie zapewnią naszym oczom całkowitej ochrony. Ważne jest też zapobieganie sztywnieniu mięśni gałki ocznej w jednej pozycji. Dlatego przy dłuższej pracy czy surfowaniu po internecie, zaleca się robienie raz na godzinę kilkuminutowej przerwy.
NAWILŻANIE W KROPLACH Należy również zadbać o odpowiednie nawilżanie spojówek oraz rogówek. W czasie pracy przy komputerze jest ono zaburzone ze względu na niewielką ruchliwość powiek. Aby zapobiec negatywnym skutkom wysuszenia oczu, warto stosować krople nawilżające lub choćby zwykłą sól fizjologiczną (oba produkty można kupić w aptece bez recepty). W naturalnym nawilżeniu oczu pomoże także pomruganie powiekami w czasie przerw w pracy.
warto wiedzieć DOFINANSOWANIE OKULARÓW Warto pamiętać, że zakup okularów do komputera może częściowo nam sfinansować Narodowy Fundusz Zdrowia. Mogą jednak na to liczyć wyłącznie osoby ze stwierdzoną wadą wzroku. W dodatku dotacja jest niewielka (17,5 zł do jednej soczewki) i przysługuje tylko raz na dwa lata. Osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę mają także prawo domagać się dofinansowania zakupu okularów przez pracodawcę. Zobowiązuje go do tego rozporządzenie Ministra Pracy. Problem w tym, że jest ono nieprecyzyjne, wskutek czego wysokość i częstotliwość dofinansowania ustalana jest w wewnętrznych regulaminach poszczególnych firm. M A G A Z Y N 6 0 + 39
złote lata
Młodość
ma się
w głowie Ś
piewa, nagrywa płyty, pomaga dzieciom. Majka Jeżowska ciągle jest w ruchu i dobrze się z tym czuje. Bo dzięki temu każdy dzień jest dla niej fascynującą przygodą.
rozmawiał: Artur Krasicki
40
MAGAZYN 60+
złote lata
Tytuł „Optymista Roku”, który nadano Pani dwa lata temu, zobowiązuje? Jak najbardziej! Otrzymałam go na uroczystej gali w Ostródzie, podczas której zaśpiewałam jeden z pierwszych swoich przebojów, czyli „Od rana mam dobry humor”. Moje piosenki zresztą zawsze były melodyjne i optymistyczne. I dziś, kiedy obserwuję dorosłą publiczność na swoich koncertach, jestem szczęśliwa. Widzę, że przez moment zapominają o swoich problemach, zmartwieniach, wracają na chwilę do beztroskiego dzieciństwa… bo moja muzyka nie tylko łączy pokolenia, ale daje wszystkim dużo radości. Pani nigdy nie miała pod górkę? Owszem, zdarzały mi się różne kryzysy i momenty narzekań, lecz były chwilowe i szybko odchodziły w niepamięć. Jestem postrzegana jako radosna osoba, co oczywiście nie oznacza, że wszystko układało
się w moim życiu tak, jakbym tego chciała. Czasem spotykałam na swojej drodze nieuczciwych i zawistnych ludzi, Ponosiłam porażki, traciłam bliskie mi osoby... Moja otwartość bywała niekiedy zgubna, na szczęście nie jestem szczególnie pamiętliwa (śmiech). Zamiast rozpamiętywać złe rzeczy, wolę skupiać się na teraźniejszości. Koncentrować na zadaniach, które mam do wykonania.
Optymizm pozwala Majce Jeżowskiej zachować witalność i radość życia. Na przykład? Wbrew pozorom nie ograniczam się do działalności estradowej czy nagrywania płyt. Od lat angażuję się w rozmaite projekty. Dzięki temu jestem ciągle w ruchu, a co za tym idzie – nie gnuśnieję. Zawsze powtarzam, że młodość ma się przede wszystkim w głowie, a ja nie zamykam się na nowe doznania, każdy dzień jest dla mnie fascynującą przygodą. Niestety, często sami stawiamy sobie ograniczenia, zbyt mało mówimy o swoich potrzebach, a za bardzo przejmujemy się opiniami innych. A kiedy zaczyna się myśleć, że nie spotka nas już nic dobrego, to początek końca. Mnie mnóstwo rzeczy daje frajdę i satysfakcję. A konkretnie? Jako Ambasador Dobrej Woli UNICEF Polska biorę udział w kampanii „Wszystkie Kolory
Świata”. W ramach projektu dzieciaki z placówek oświatowych w całej Polsce uczą się tolerancji i otwartości na inne kultury. Tworząc szmaciane laleczki, rozwijają swoją kreatywność, poznają czym jest fundraising i poprzez zabawę zbierają fundusze dla rówieśników z biednych rejonów świata. Z kolei w Radomiu, od 13 lat odbywa się ogólnopolski festiwal „Rytm i melodia”, którego celem jest odnajdywanie młodych talentów wokalnych. Najmłodszym owocem mojej działalności jest „Akademia Edukacji i Rozwoju Majki Jeżowskiej” (www.akademiamajkijezowskiej.com), w której rodzice z pomocą doświadczonych ekspertów zdobywają wiedzę na temat wychowywania dzieci i rozwijania pasji. Jako członek Rady Fundacji Ronalda McDonalda działam na rzecz wczesnego wykrywania chorób nowotworowych u najmłodszych. Dzięki fundacji w Krakowie-Prokocimiu powstał pierwszy w kraju „Dom poza domem”, czyli bezpłatny hotel dla rodziców dzieci dotkniętych ciężką chorobą. Tego rodzaju aktywność daje Pani siłę i motywację do lepszego życia? To sens bycia osobą popularną, motor do działania! Jestem kreatywna i lubię działać! Uwielbiam otaczać się młodymi ludźmi, bo mają cudowną energię i nic ich nie ogranicza. Staram się skracać z nimi dystans, bo nie ma go we mnie samej. Mam wrażenie, że w środku jestem wciąż młodą dziewczyną, przed którą stoi wiele wyzwań M A G A Z Y N 6 0 + 41
zdjęcie: Karol Tomaszewski
Jest Pani optymistką? Tak, i staram się tym pozytywnym podejściem do świata zarażać innych. Często się uśmiecham, żartuję, lubię się wygłupiać. Mam w sobie dużo z dziecka, jestem otwarta, spontaniczna i wychodzę z założenia, że każdy człowiek z natury jest dobry. Może właśnie dlatego ciągle spotykają mnie jakieś fajne rzeczy, przyciągam też wielu ludzi, którzy posiadają megapozytywną energię. Takie nastawienie pozwala mi zachować młodość, witalność i radość życia. Nie zamierzam być w przyszłości nudną seniorką! (śmiech).
złote lata
To znaczy? Robię to, co kocham i co najlepiej potrafię, to podstawa spokoju serca i umysłu. Jestem osobą wolną i niezależną, bez tego czułabym się potwornie ograniczona. Nie chcę stać w miejscu i spoczywać na laurach, więc głowę mam pełną pomysłów, które wcielam w życie. Jestem aktywna towarzysko, często organizuję imprezy u siebie w domu. Jeśli mam ochotę, wsiadam rano w samochód i jadę do Berlina na koncert Justina Timberlake’a. Kontakt z drugim człowiekiem jest mi niezbędny do dobrego funkcjonowania. Tym bardziej, że osoby, które nas otaczają mają wpływ na to,
w jaki sposób się zachowujemy. Ale najważniejsze to polubić siebie i nie ograniczać swoich potrzeb. Sport także jest obecny w Pani życiu? Hmm… Nie jestem sportsmenką, ale fizyczna aktywność to dla mnie niezawodny sposób na poprawę nastroju. Regularnie chodzę na siłownię i wykonuję ćwiczenia rozciągające, dużo też spaceruję. Od siedmiu lat nie jadam mięsa, dzięki czemu – mimo słabości do lodów i słodyczy – utrzymuję stałą wagę, mam werwę i wigor. Piję czarną kawę bez cukru oraz świeżo wyciskane soki. Jem sporo najróżniejszych sałatek i nabiału. Nie mam jednak hopla na punkcie modnych diet, a o tym, że zostałam wegetarianką zadecydowały względy zdrowotne oraz miłość do zwierząt. Nie mogę pogodzić się z tym, że je uśmiercamy, a później i tak mnóstwo
Majka Jeżowska oraz tancerz i choreograf Michał Piróg wspierają akcję społeczną ,,Zerwijmy łańcuchy”.
42
MAGAZYN 60+
jedzenia ląduje w koszu! W Polsce co roku marnuje się go aż dziewięć milionów ton! W jaki sposób najlepiej Pani odpoczywa, regeneruje się? W trakcie weekendu pokonuję nieraz ponad dwa tysiące kilometrów w drodze na koncerty. Zresetowanie głowy uważam więc za coś niezbędnego i koniecznego. Zamykam się wówczas w domu, nie odbieram telefonów, nie patrzę w komputer ani na zegarek. Włączam Netflix i oglądam ciągiem jakiś serial. Spędzam czas z Xabim i Tiną, czyli moimi dwoma kotami – znajdkami, które bardzo za mną tęsknią i dają mi mnóstwo czułości. Czasem wpadnie do mnie syn z butelką wina i razem ekscytujemy się dobrym filmem. A gdy mam trochę więcej wolnego czasu, wybieram się do ciepłego kraju i leniuchuję na plaży! Pozwalam sobie na kulinarne szaleństwa, biesiaduję z przyjaciółmi i opalam się patrząc na morze. Ma Pani swój ulubiony kierunek wypraw? Uwielbiam Wyspy Kanaryjskie, szczególnie upodobałam sobie Gran Canarię. Może kiedyś na emeryturze osiądę tam na stałe ze swoimi najbliższymi przyjaciółkami? Marzy mi się pełen słońca przestronny dom, w którym wszyscy czuliby się dobrze, swojsko i bezpiecznie. Łączyłyby nas wspólne doświadczenia, zainteresowania i co szczególnie istotne – wspomnienia. To na pewno nie byłby Dom Spokojnej Starości! (śmiech).
zdjęcie: PAP
i możliwości, że mam dopiero trzydzieści parę lat...(śmiech). To sprawia, że cały czas jestem w niezłej kondycji psychicznej, mam świetne samopoczucie, rozpiera mnie energia. To również efekt tego, że żyję w zgodzie z samą sobą.
w wolnej chwili
Babciu, dziadku, słyszycie? tekst: Anna Lajer
R
ozmowy z wnukami, słuchanie ich zwierzeń i podziwianie ich występów to sama przyjemność. Bardzo kochamy te wspaniałe dzieciaki. Dlatego przeżywamy, gdy pojawia się między nami bariera.
Nie, nie dlatego, że wnuki nie chcą z nami rozmawiać, przeciwnie – wciąż mają nam mnóstwo do powiedzenia. Problem w tym, że my coraz słabiej je słyszymy. Zamiast się martwić, wybierzmy się do lekarza rodzinnego. Jeśli po wstępnym badaniu uzna, że to konieczne, skieruje nas do laryngologa. Specjalista
stwierdzi, jaka jest głębokość niedosłuchu i być może zaleci nam aparat słuchowy. Nie przerażajmy się. To urządzenie bardzo ułatwia życie, a przede wszystkim kontakt z ludźmi. Dzięki niemu znów będziemy mogli cieszyć się pogawędkami z wnukami. Wiele osób wstydzi się, że nie słyszy, i z niechęcią myśli o założeniu aparatu.
Niesłusznie. Po pierwsze pojawiające z wiekiem problemy ze słuchem są normalne i boryka się z nimi wiele osób. Nie ma się czego wstydzić. A po drugie nowoczesne aparaty słuchowe są małe i dyskretne. Ukryte za uchem pozostają prawie niewidoczne dla niewtajemniczonych. A nam mogą dać naprawdę wiele. REKLAMA
w wolnej chwili
Niezwykłe święto Dzień Babci, Dzień Dziadka
- jak to się zaczęło? tekst: Iga Paprocka
P 44
rzedstawienia w szkole, wierszyki, piosenki, laurki, kwiaty, życzenia, a w pierwszych rzędach my – babcie i dziadkowie. To znak, że przyszedł 21 stycznia. Dzięki temu wspaniałemu świętu czujemy się docenieni. Ale czy wiecie, że obchodzimy je dopiero od niedawna?
MAGAZYN 60+
Dzień Babci świętujemy od lat 60., a Dzień Dziadka – praktycznie od lat 80. Dziś wydaje nam się to niewiarygodne, że zyskaliśmy swój dzień nieco ponad 50 lat temu, ale i tak nie mamy źle. W Stanach Zjednoczonych np. święto to oficjalnie zatwierdzono w 1978 r., a we Włoszech dopiero w 2005 r.
Idea z Poznania Pomysł obchodzenia Dnia Babci pojawił się po raz pierwszy w 1964 r. na łamach pisma „Kobieta i Życie” – najpopularniejszego wówczas tygodnika. Idea została wprowadzona w życie rok później w Poznaniu. 21 stycznia 1965 r. na scenie poznańskiego Domu Kultury Milicji Obywatelskiej i Służby Bezpieczeństwa przy ul. Grunwaldzkiej 22
w wolnej chwili warto wiedzieć KIEDY OBCHODZONY JEST DZIEŃ BABCI NA ŚWIECIE? • Stany Zjednoczone (Narodowy Dzień Dziadków) – pierwszy poniedziałek września • Japonia (Dzień Szacunku dla Wieku) – 15 września • Francja – pierwsza niedziela marca • Bułgaria – 21 stycznia • Wielka Brytania – 11 lutego • Brazylia – 26 lipca • Włochy – 2 października • Niemcy – druga niedziela października • Rosja, Holandia – daty ruchome
występowała gościnnie znakomita aktorka – Mieczysława Ćwiklińska. Nie dość, że grała wspaniale rolę babci w sztuce Alejandro Casony „Drzewa umierają stojąc”, to jeszcze tego dnia świętowała swoje 85. urodziny. Te fakty postanowiono połączyć i żartobliwie wykorzystać.
znajomych. W miastach i na wsiach świętowało się w szkołach na apelach, potem impreza czasem przenosiła się do domów. Takie spotkania były wtedy przecież często jedyną szansą na wymianę informacji i utrzymanie kontaktów.
Dziadek też może Może też trochę dlatego, idąc za ciosem, powstał pomysł, aby w podobny sposób docenić dziadków. W latach 70. Telewizja Polska ogłosiła konkurs na najbardziej odpowiednią datę dla ich święta. Wygrał 30 maja – dzień urodzin Mieczysława Fogga. I choć piosenkarz był równie lubiany, co Mieczysława Ćwiklińska, to termin ten na świętowanie Dnia Dziadka jakoś się nie przyjął. Od lat 80. zaczęto go obchodzić powszechnie 22 stycznia, czyli tuż po Dniu Babci. Wtedy zachłystywaliśmy się wszystkim, co amerykańskie, a wówczas w Stanach stawał się on bardzo popularny. Co prawda, nie przyjął się u nas miły zwyczaj obdarowywania dziadków niezapominajkami na znak pamięci o nas, ale inne kwiaty też są ważnym wyrazem miłości naszych wnuków. Czasem jednak wystarczy sama obecność.
Imprezy zalewają kraj Media podchwyciły ten pomysł. Rok później, 21 stycznia 1966 r., warszawski „Express Wieczorny” ogłosił tę datę Dniem Babci. A ponieważ był to wówczas najbardziej poczytny dziennik w Polsce, zaczęło się świętowanie. Dzień Babci stanowił wspaniałą okazję do integracji rodziny, sąsiadów,
MULTIWITAMINA 50+ suplement diety Unikalna kompozycja witamin i minerałów z dodatkiem ekstraktu z owoców głogu stworzona specjalnie dla osób powyżej 50 roku życia. Kompleks witamin i składników mineralnych doskonale uzupełnia codzienną dietę, a głóg wspomaga prawidłowe funkcjonowanie serca i układu krążenia. 60 tabletek
REKLAMA
Redakcja „Expressu Poznańskiego” zamówiła w cukierni „Merkurego” wielki tort z napisem „Dla babci”, który został wręczony jubilatce po pierwszym akcie, wraz z kwiatami, przez ówczesnego kierownika działu kultury tej gazety – Ryszarda Daneckiego. Wmówił on aktorce, że tego dnia, 21 stycznia, w Poznaniu obchodzi się Dzień Babci. I choć wcześniej nieśmiało pisano o tym święcie, to zostało ono wypromowane dzięki uwielbianej Mieczysławie Ćwiklińskiej. Już rok później w poznańskich cukierniach tego dnia można było kupić torty i torciki wzorowane na cieście wręczonym aktorce. Do kartonów były też dołączane losy z nagrodami-niespodziankami.
REKLAMA
Imć babcia Ćwiklińska
DOZVITAL suplement diety Produkt zawiera aż 11 składników aktywnych, w tym wyciąg z owoców głogu, witaminy i minerały. Składniki zawarte w produkcie tj. witaminy B2, B12, B6, niacyna oraz żelazo przyczyniają się do utrzymania prawidłowego metabolizmu energetycznego oraz do zmniejszenia uczucia zmęczenia i znużenia. 1000 ml
M A G A Z Y N 6 0 + 45
w wolnej chwili
Świat stoi D przed nami
otworem Anna Włodek jest wnuczką pisarza Jarosława Iwaszkiewicza. Po przejściu na emeryturę postanowili z mężem przeprowadzić się na wieś, w okolice Sandomierza. – Nigdy tego nie żałowałam. Jestem tu szczęśliwa. Mam ogród, psy, koty, kury – mówi. – Dziadek lubił Sandomierz i byłby szczęśliwy wiedząc, że mogę tutaj żyć. Czasem jednak Anna pozwala sobie na wyprawy zagraniczne. Jeździ z młodszymi koleżankami, z którymi kiedyś pracowała. – One świetnie wyszukują w internecie najlepsze promocje i ciekawe kwatery. Ustalamy, dokąd chcemy pojechać i zaczynamy od znalezienia tanich biletów – opowiada.
ŚLADEM IWASZKIEWICZA Wszystko zaczęło się od wspólnej wyprawy na włoską wyspę. – Dziadek napisał książkę o Sycylii. Od lat marzyłam o tym, żeby odbyć podróż jego śladami. Opracowałam więc naszą trasę. Po powrocie miałam nawet spotkanie w Sandomierzu, na którym opowiadałam o tej podróży i pokazywałam zdjęcia – relacjonuje Anna. W podobnej kilkuosobowej ekipie były jeszcze w Paryżu i Sewilli. Szczególnie udany 46
MAGAZYN 60+
tekst: Magda Rodak
laczego nie spróbować na emeryturze tego, na co wcześniej nie było czasu, możliwości, pieniędzy? Na przykład – wspiąć się na Olimp?
w wolnej chwili okazał się ich wyjazd do Francji. Samolot miał opóźnienie przekraczające 3 godziny, więc dostały odszkodowanie od linii lotniczych… i wyprawa im się zwróciła. Teraz planują wyjazd do Wenecji, gdzie Anna była kiedyś z dziadkiem.
ZWIEDZANIE Z PIELGRZYMKĄ Maria Kowalewska kiedyś nie wyobrażała sobie, że mogłaby wyjechać gdzieś bez męża, zawsze jeździli razem. W latach 70. podróżowali z synkiem i ze znajomymi samochodem – byli w Bułgarii, Jugosławii, Grecji, NRD. Kiedy przeszli na emeryturę, co roku wyjeżdżali z wnukami w polskie góry i nad morze. Co jakiś czas jeździli też we dwoje na wycieczki zorganizowane. Byli we Włoszech, Egipcie, Turcji. – Bardzo lubię zwiedzać. Nie znam języków obcych, dlatego bałabym się sama jeździć za granicę. Wycieczki objazdowe są męczące, ale pozwalają zobaczyć wiele miejsc. Cenię sobie też zwiedzanie z przewodnikiem. Ostatnio mąż Marii jednak mniej chętnie wyjeżdża na wycieczki. Męczy go długa jazda autoka-
rem i nie ma już tyle sił, by dotrzymać kroku młodszym uczestnikom. Dlatego rok temu Maria postanowiła, po raz pierwszy w życiu, wyjechać bez niego. – Okazało się, że moja koleżanka również nie ma z kim jeździć. Wybrałyśmy się więc razem na pielgrzymkę do Medjugorje organizowaną przez parafię. Wyjazd był połączony ze zwiedzaniem. Choć byłyśmy na nim najstarsze, bardzo nam się podobało – opowiada. W tym roku postanowiły znowu wyjechać. – Tym razem zdecydowałyśmy się na parafialną wycieczkę do Santiago de Compostela. Grupa okazała się miła – wspomina Maria.
NARTY I WYPRAWA NA OLIMP Wojciech Brański, emerytowany doktor fizyki i inżynier, w młodości brał udział w wyprawach wysokogórskich. W 1974 roku zdobył w Himalajach dziewiczy Kangbachen, „prawie ośmiotysięcznik” (7902 m), a w 1978 roku – Kangczendzongę Środkową (8486 m), siódmy co do wysokości szczyt świata, wtedy REKLAMA
Iwonicz-Zdrój od stuleci gościnnie wita kuracjuszy spragnionych spokoju i zbawiennego wpływu kuracji zdrojowej odbywanej w specyficznym podgórskim mikroklimacie. Zabytkowe centrum miasteczka, drewniane, XIX-wieczne zabudowania oraz atrakcyjne tereny spacerowe na długo pozostają w pamięci kuracjuszy i turystów. Iwonicz-Zdrój to idealne miejsce do wypoczynku i rehabilitacji.
7-dniowy pobyt
7-dniowy pobyt
„Wypoczywaj z dala od smogu”
„Aktywny Senior 60+”
Cena już od 660 zł
Cena już od 650 zł
oferta sezonowa obowiązuje w okresie od 02.01 do 15.03.2019 r.
oferta stała w atrakcyjnej cenie
Pozostałe oferty stałe do 20% taniej w okresie od 02.01 do 15.03.2019 r. Spędź niezapomniane chwile w sercu Iwonicza-Zdroju. Oderwij się od codziennych trosk i zmartwień, powróć do zdrowego stylu życia, odpocznij z dala od zgiełku miasta, odetchnij czystym powietrzem.
Nasze pobyty to udana inwestycja w zdrowie.
Szczegóły ofert na stronie www.uzdrowisko-iwonicz.com.pl
Sprawdźcie Państwo sami. Informacja i rezerwacja: tel. 13 430 87 80, 13 430 87 90, e-mail: bok@uisa.pl
w wolnej chwili Rady przed podróżą
jeszcze przez nikogo niezdobyty (najwyższe miejsce na Ziemi, na którym jako pierwsi postawili swoje stopy Polacy). Jest autorem książki o pierwszej polskiej wyprawie w Wysokie Himalaje „Do Himalajów, wiecznych śniegów skarbnicy” oraz współtwórcą dwóch innych „Kangbachen zdobyty” i „Dwie Kangczendzongi”. Choć góry wciąż są jego pasją, rzadko już się wspina. Za to dwa razy w roku jeździ na narty do Francji. – Dlaczego akurat tam? Bo to jedyny kraj w Europie, w którym karnety narciarskie są bezpłatne dla seniorów – powyżej 72. lub 74. roku życia, w zależności od gminy. Poza tym, oczywiście, jeżdżę w Polsce. Szczególnie lubię Białkę Tatrzańską oraz Bałtów – mówi. Trzy lata temu podczas wakacji w Grecji Wojciech znów zatęsknił za górami, a także wspinaczką. – Wykupiliśmy sobie pobyt na Riwierze Olimpijskiej. Okazało się, że tylko kilkadziesiąt kilometrów dzieli nas od najwyższego szczytu Olimpu, Mitikas, który ma 2918 m wysokości. Po prostu nie mogłem na niego nie wejść. Znalazłem kogoś, kto również miał na to ochotę, i wybraliśmy się na szczyt. To trudne podejście, bo trzeba pokonać znaczną różnicę wysokości. Szliśmy dwa dni. Ale udało się – opowiada. Trudy tej wyprawy odczuł dopiero przy schodzeniu z góry. – Bolały mnie kolana. To efekt zwyrodnienia stawów. Przy podchodzeniu nie odczuwałem tego, ale droga powrotna była dość trudna – wspomina. Wojciech Brański śmieje się, że samo podróżowanie to trochę egoistyczna działalność. Praktycznie nic z niej nie zostaje dla innych (poza biurami podróży). Dlatego warto robić zdjęcia oraz spisy48
MAGAZYN 60+
* Jeżeli masz niewielkie fundusze na wyjazd • zaplanuj go z dużym wyprzedzeniem; • s zukaj biletów lotniczych w tanich liniach, a kwater – na airbnb.pl; • zastanów się nad wyjazdem w polskie góry, na wieś lub – poza sezonem – nad morze. Ciekawe kierunki to także Litwa, Ukraina i Gruzja. Jeśli wyjeżdżasz poza sezonem zagranicę, sprawdź, jaka będzie tam wtedy pogoda, czy silne wiatry, deszczowa pogoda i krótki dzień nie uniemożliwią wycieczek, czy woda nie będzie zbyt zimna, by korzystać z kąpieli. * Gdy obawiasz się lotów samolotem • wybierz podróż autokarem. Można w ten sposób wygodnie pojechać np. do Pragi, Wilna, Wiednia czy Budapesztu. Wiele połączeń (różnych przewoźników) znajdziesz na stronie biletyautokarowe.pl. Można tu kupić bilety na wszystkie przejazdy z Polski do innych krajów europejskich. By podróż nie była tak męcząca, zabierz wyprofilowany podgłówek – poduszeczkę, który ułatwia zaśnięcie. * Jeśli nie znasz języków obcych • j edź na wycieczkę zorganizowaną. By była tańsza, wykup ją na wiele miesięcy wcześniej (first minute) lub… zdecyduj się na wyjazd w ostatniej chwili (last minute). Nie obawiaj się, że jesteś na to za stara(y) – na takie wycieczki jeżdżą osoby w różnym wieku. Wiele biur podróży ma też specjalne oferty dla seniorów.
wać wspomnienia ze swoich wypraw, bo one mogą trafić do ludzi. Jest bardzo dumny, że na 50-lecie Polskiego Klubu Górskiego, w 2009 roku, udało się wydać zbiór wspomnień z klubowych wypraw i wędrówek „W górach”, do którego dołożył swoją cegiełkę. Wojciech Brański wciąż jest niezwykle aktywny i często podróżuje. – Jutro wyjeżdżam w Jurę Krakowsko-Częstochowską na zlot osób zapisanych w „Wielkiej encyklopedii gór i alpinizmu” wydawnictwa Stapis. Zamierzamy tam trochę pochodzić po skałkach – śmieje się.
w wolnej chwili
GRZESIUK. FERAJNA WCIĄŻ GRA
P o czytaj j a h c u ł s Po
O MIŁOŚCI, PTAKACH I ZŁYCH CHŁOPKACH
Reż. JAROSŁAW WIŚNIEWSKI Prod. Prószyński Media
ANNA JURKSZTOWICZ Wytwórnia: My Music
Ten film to piękny prezent dla miłośników gatunku i Stanisława Grzesiuka, jednego z najbardziej zasłużonych artystów warszawskiej ulicy. To byłby też niezwykły prezent dla samego pieśniarza, bo bard Czerniakowa, gdyby żył, obchodziłby w tym roku setną rocznicę urodzin. Poeta, bard czy chuligan? Miał trudne życie, ale z jego piosenek i książek aż bucha niezwykła radość życia. To i specyficzne poczucie humoru stara się oddać film. Płynie on w rytmie tak uwielbianej przez niego brandżoli – instrumentu, który nazywał drewnem. Zobaczymy więc Stasiuka oczami jego wnuczki, przyjaciół czy kolegi z obozu koncentracyjnego. Ale też poznamy go bliżej w opowieściach jego naśladowców, m.in. Jana Młynarskiego, twórcy zespołu Warszawskie Combo Taneczne i płyty „Sto lat panie Staśku!”. Bo Grzesiuk jest wiecznie żywy!
Nowa płyta Anny Jurksztowicz to pełne spektrum emocji i tego wszystkiego, co może zdarzyć się w życiu kobiety. Od frywolnego smaku życia, przez czarny humor, po eleganckie pogodzenie się z losem. Tę różnorodność świetnie oddają tytuły piosenek: „Mój książę”, „Sto papug”, „Ty baba, ja chłop” czy „Będę miała dom”. Artystka przyzwyczaiła nas do tego, że autorem jej piosenek jest zwykle Jacek Cygan, tym razem za słowami stoi Michał Zabłocki. Przy całym wysmakowaniu muzycznym i błyskotliwości tekstu to płyta bardzo taneczna, kolorowa, pełna wigoru. Wydaje się, że taka jest też sama Anna Jurksztowicz - zaskakująco różna. Ten album to dobra propozycja na zimowe dni w gronie najbliższych, chwile refleksji w samotności, jak również domowe prywatki z przyjaciółmi. Niejeden diamentowy kolczyk może się wtedy w tańcu poruszyć…
KINTSUGI. JAK CZERPAĆ SIŁĘ Z ŻYCIOWYCH TRUDNOŚCI
TOMÁS NAVARRO Wyd. Muza
Frustracja, niepowodzenie, strach – to przytrafia się każdemu z nas. Przeciwności losu da się jednak oswoić, nie uciekając od cierpienia, jak twierdzi psycholog Tomás Navarro. Wbrew temu, co często proponuje nasza kultura optymizmu, trzeba bólowi pozwolić wykonać swoją pracę, bo dzięki temu mogą nadejść zmiany. Autor podpowiada nam, jak to zrobić, prowadzi nas za rękę przez kolejne etapy odbudowywania życia. Odwołuje się przy tym do tytułowego kintsugi, czyli japońskiej sztuki naprawiania potłuczonej porcelany za pomocą złota. Sklejone naczynie pomimo „blizn” zaczyna lśnić, staje się jeszcze piękniejsze. Tak też bywa z naszym życiem – niepowodzenia czynią nas wartościowszymi ludźmi. To książka o tym, jak porażkę i ból przekuć w sukces oraz szczęście. M A G A Z Y N 6 0 + 49
FOTO: MATERIAŁY PRASOWE, FREEPIK
Obejrzyj
w wolnej chwili
Termin nadsyłania rozwiązań: 31.01.2019 r. Adres redakcji: Magazyn 60+, 360 Content Team – Time SA, ul. Dęblińska 6, 04-187 Warszawa Regulamin nagradzania jest dostępny na stronie: www.magazyn60plus.pl w zakładce regulaminy. 50
MAGAZYN 60+
* * *
*
* suplement diety
Prosimy o nadsyłanie rozwiązania krzyżówki z pomysłem na artykuł do Magazynu 60+. Autorów najciekawszych propozycji nagrodzimy zestawami produktów.