Magazyn60plus11 by doz60plus

DLA MŁODYCH DUCHEM

nr 11 (62) | listopad 2019

249 zł (w tym 8% VAT)

Alicja

FAKTY I MITY

Majewska

O CUKRZYCY Zweryfikuj swoją wiedzę o tej chorobie

O SWOJEJ RECEPCIE NA ŚWIETNY NASTRÓJ I ENERGIĘ

DIETA na dobry cholesterol

SENIORZY

na językach

ZOBACZ, CO JEŚĆ DLA ZDROWIA

ODKRYJ ZALETY KURSÓW JĘZYKOWYCH

Piękne DŁONIE

Trening kardio

POZNAJ TAJNIKI PIELĘGNACJI RĄK

Grypa

czyPRZEZIĘBIENIE? PRZECZYTAJ NASZ JESIENNY NIEZBĘDNIK

WYPRÓBUJ ĆWICZENIA, KTÓRE SŁUŻĄ SERCU

Miło nam poinformować, że Magazyn 60+ zdobył SREBRO w konkursie Power of Content Marketing, w kategorii Zdrowie, za efektywne wykorzystanie potencjału dotarcia do odbiorców. Nagrodę dedykujemy naszym Czytelnikom!

istopad, choć bywa nostalgiczny, może być całkiem przyjemny, jeśli tylko zadbamy o swoje zdrowie oraz dobry nastrój.

DLA MŁODYCH DUCHEM

Dystrybucja: Magdalena Ruszkowska tel. 42 200 75 87 magdalena_ruszkowska@bezrecepty.eu Projekt, redakcja, wykonanie: 360 Content Team – Time SA ul. Dęblińska 6, 04-187 Warszawa tel. 22 590 54 75, faks 22 590 54 44 magazyn60plus@grupazpr.pl www.grupazpr.pl www.360contentteam.pl Redaktor Naczelna: Izabela Raduszewska Redaktor Prowadząca: Ewa Dembowska Zespół redakcyjny: Beata Ciepłowska-Kowalczyk, Marlena Felisiak, Aneta Magnuszewska, Magdalena Mojduszka, Anna Zacharuk, Małgorzata Żebrowska Korekta: Marta Królak Opieka graficzna: Emilia Węgiel Projekt okładki: Joanna Wójcicka Zdjęcie na okładce: Jacek Gràbczewski/TVP Zdjęcia w magazynie: Shutterstock (chyba że zaznaczono inaczej) Reklama: tel. 22 590 54 16 zapytania_custom@grupazpr.pl Druk: Drukarnia Prasowa S.A. al. Piłsudskiego 82, 92-202 Łódź Prawo do błędów w druku zastrzeżone. BĄDŹ EKOLOGICZNY. Wyrzucając papier, wybierz odpowiedni pojemnik.

Słotne, listopadowe dni najchętniej spędzamy w domowych pieleszach. Warto się jednak przełamać i wyjść na świeże powietrze. Energiczny spacer z kijkami czy przejażdżka rowerowa wpłyną korzystnie nie tylko na nasze mięśnie, ale też serce. A dodatkowo wzmocnią organizm w walce z wirusami, które są teraz szczególnie aktywne. Pomoże się przed nimi bronić także odpowiednia dieta. naszym magazynie przeczytacie, jakie produkty warto włączyć

W listopadowym „Magazynie 60+” przeczytacie również

wywiad z lekarzem ortopedą, który wyjaśnia przyczy-

ny problemów z kolanami. Jeśli czujecie dyskomfort podczas chodzenia po schodach lub trzeszczy Wam w stawach, przeczytajcie tę rozmowę. Piszemy nie tylko o zdrowiu, ale także o urodzie. Znajdziecie u nas sprawdzone sposoby na odmłodzenie dłoni. Namawiamy również do nauki języków obcych. Miłośników dobrego kina zaciekawi artykuł do menu, by nie dać się jeo wspanialej aktorce – Meryl siennym infekcjom. Dowie- Streep. Melomanów ucieszy cie się również, co jeść, by mieć wywiad numeru, bo tym razem dobry cholesterol. naszą gwiazdą jest Alicja MaPoza tym w numerze piszemy, jewska, która opowiada o nojak odróżnić błahe przeziębie- wej płycie, koncertach i sposonie od grypy, której nie należy bach na dobry nastrój. lekceważyć. Radzimy, jak zadbać o oczy, by jak najdłużej Zapraszam serdecznie cieszyć się dobrym wzrokiem. do lektury! Odkrywamy tajniki akupresury. Wyjaśniamy, co w powszechnie krążących twierdzeniach o cuk- Ewa Dembowska Redaktor Prowadząca rzycy jest faktem, a co mitem.

MAGAZYN 60+

FOTO: ARCHIWUM DOZ

Wydawca: Bez Recepty Sp. z o.o. ul. Kinga C. Gillette 11, 94-406 Łódź tel. 42 200 75 87

spis treści DLA MŁODYCH DUCHEM

nr 11 (62) | listopad 2019

15 | SZTUKA HARTOWANIA Jak oswoić organizm z nagłymi zmianami temperatury

dbam o zdrowie 16 | NA UCHO ABC higieny uszu 18 | POSTAWMY NA STAWY Rozmowa z lekarzem ortopedą

CO TY WIESZ 22 |

O CUKRZYCY?

ZDROWIE NA PIĄTKĘ

jesienny niezbędnik 6

GRYPA CZY PRZEZIĘBIENIE?

Czym różnią się te dwie infekcje wirusowe 10

ZDROWIE NA 5

Pięć produktów spożywczych, które wspierają odporność

arto wspomnieć

zamiennikami wyrobów cukierni-

o sprawie wydawało-

czych. Na produkty z tego segmen-

by się drobnej, ale

tu rynku ciężko natrafić nawet

istotnej dla znacznej

w dużych miastach. Może zachęcilibyście producentów i dystrybuto-

cych na cukrzycę typu 2. Otóż

rów żywności do zapełnienia tej

łasuchom z tej grupy (a są tacy, są)

niszy rynkowej?

bardzo trudno jest znaleźć gotowe

MAGAZYN 60+

NA DOBRY CHOLESTEROL

Co jeść dla zdrowia 34 | LECZNICZY UCISK Zalety akupresury

wieści z apteki DO FARMACEUTKI

i wciąż rosnącej liczby osób chorują-

30 | DIETA

37 | PYTANIA

DROGA REDAKCJO

produkty będące zdrowymi

BYSTRY WZROK 26 | Jak zadbać o oczy

LISTY DO REDAKCJI

Prawdy i mity o tej chorobie

BARBARA Z WARSZAWY

Nasza Ekspertka odpowiada na pytania Czytelników

PORADY ZZA LADY 38 | Nowe produkty i ważne informacje dla pacjentów

spis treści

Eksperci DOZ.pl z myślą o zdrowiu Pacjenta

Ryby są bogate w kwasy tłuszczowe omega-3, które sprzyjają dobremu cholesterolowi oraz wspierają odporność organizmu. cafesenior 40 | ZIOŁA NA ODPORNOŚĆ Naturalne wsparcie dla organizmu

drogeria 42 | SPOSOBY

DŁONIE

NA PIĘKNE

Pielęgnacja bez tajemnic

czas na sport 46 | TRENING Z SERCEM Dyscypliny sportu, które wspierają układ krążenia

Drodzy Czytelnicy, poznajcie Ekspertów DOZ.pl, których misją jest dostarczanie Wam rzetelnych rad. Na łamach Magazynu 60+ znajdziecie ich wskazówki na temat zdrowego trybu życia oraz najczęstszych problemów zdrowotnych. Program Ekspertów DOZ.pl ma stworzyć Pacjentom szerokie możliwości kontaktu z farmaceutą i zapewnić dostęp do wiarygodnego źródła wiedzy o zdrowiu. Czaty na Facebooku, wideo ze wskazówkami, poradniki na portalu DOZ.pl – wszędzie tam będzie można uzyskać wsparcie Ekspertów DOZ.pl. Joanna Naczyńska

w wolnej chwili

MGR FARMACJI

53 | OBEJRZYJ, POSŁUCHAJ,

POCZYTAJ

Podejmuje tematykę zdrowego stylu życia, a także zdrowia małych dzieci. Zainteresowana recepturą apteczną.

Dobre filmy, płyty i książki 54 | SENIORZY NA JĘZYKACH Dlaczego warto się uczyć języków obcych

Ernest Niewiadomski

KRZYŻÓWKA 58 | Łamigłówka miesiąca

MGR FARMACJI

Specjalista farmacji klinicznej, zainteresowany zagadnieniami z zakresu medycyny i opieki farmaceutycznej.

złote lata DOJRZAŁOŚCIĄ JEJ DO TWARZY

Portret Meryl Streep 50 | WCIĄŻ

MAM APETYT NA ŻYCIE

Wywiad z Alicją Majewską

* suplement diety

48 | Z

Na Państwa listy czekamy pod adresem redakcji lub: magazyn60plus@grupazpr.pl. Autora najciekawszego listu nagrodzimy zestawami produktów. Regulamin nagradzania dostępny na stronie: www.magazyn60plus.pl w zakładce regulaminy.

Krzysztof Słomiak MGR FARMACJI

Autor artykułów o zdrowiu i farmacji, głównie chorobach neurodegeneracyjnych, cywilizacyjnych, oraz nowych technologiach.

MAGAZYN 60+

jesienny niezbędnik

GRYPA

czy przeziębienie?

bie infekcje mają podobne objawy i często są mylone. Jak rozpoznać, z którą mamy do czynienia? Oto pomocna ściągawka.

tekst: Anna Lajer 6

MAGAZYN 60+

Listopad to miesiąc, w którym wirusy stają się szczególnie aktywne i atakują ze zdwojoną siłą. Dodatkowo nasz organizm jest wtedy często osłabiony. Przyczyną tego stanu rzeczy jest uboga w witaminy i minerały dieta, mała aktywność fizyczna oraz przebywanie przez większość dnia w mocno ogrzanych pomieszczeniach. W rezultacie organizm nie zawsze jest w stanie przeciwstawić się zarazkom i rozwój infekcji gotowy. Najczęściej jest to zwykłe przeziębienie,

jesienny niezbędnik nych powikłań. Jak rozpoznać, z którą chorobą mamy do czynienia? Przyjrzyjmy się najczęściej występującym objawom po kolei.

temperatura Przy przeziębieniu nie ma wysokiej gorączki. Temperatura ciała rośnie najwyżej o kilka kresek, nieznacznie przekraczając 37°C. Zdarza się, że mimo naszego złego samopoczucia w ogóle pozostaje w normie. Natomiast przy grypie temperatura nagle rośnie nawet do 39–40°C. Często towarzyszą jej dreszcze i poty. Gorączka potrafi nie ustępować nawet przez kilka dni. Niezależnie od rodzaju infekcji, gdy temperatura ciała przekracza 37,5°C, warto sięgnąć po lek przeciwgorączkowy. W aptekach są dostępne środki zawierające paracetamol, ibuprofen lub kwas acetylosalicylowy. Można je kupić bez recepty. O pomoc w wyborze odpowiedniego leku najlepiej jednak poprosić lekarza lub farmaceutę.

BÓl głowy

Theraflu Total Grip Saszetki, 10 szt.

które po paru dniach mija bez śladu, ale czasem dopada nas grypa nie ustępująca już tak łatwo – trwa dłużej (niekiedy nawet dwa tygodnie) i ma znacznie cięższy przebieg. Obie choroby mają podobne objawy: podwyższona temperatura, ból głowy, osłabienie, uczucie rozbicia, dolegliwości górnych dróg oddechowych. Nic zatem dziwnego, że wiele osób je myli. Warto jednak nauczyć się rozróżniać te infekcje, by nie lekceważyć grypy, która nieleczona może prowadzić do poważ

Theraﬂu Total Grim, proszek do sporządzania roztworu doustnego. Skład: każda saszetka zawiera 1000 mg paracetamolu, 12,2 mg chlorowodorku fenylefryny (co odpowiada 10 mg zasady fenylefryny) oraz 200 mg gwajafenezyny. Wskazania do stosowania: krótkotrwałe leczenie objawów przeziębienia, dreszczy i grypy, w tym łagodnego do umiarkowanego bólu i/lub gorączki, przekrwienia błony śluzowej nosa, a także działanie wykrztuśne w przypadku kaszlu z odkrztuszaniem. Produkt Theraﬂu Total Grip jest wskazany u osób dorosłych i młodzieży w wieku od 16 lat. Przeciwwskazania: nadwrażliwość na substancje czynne lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Choroby serca, nadciśnienie tętnicze. Cukrzyca. Nadczynność tarczycy. Jaskra z zamkniętym kątem przesączania. Guz chromochłonny nadnerczy. Pacjenci stosujący inhibitory monoaminooksydazy (IMAO) obecnie lub w ciągu ostatnich dwóch tygodni, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, leki blokujące receptory beta-adrenergiczne. Pacjenci stosujący inne leki sympatykomimetyczne, takie jak leki zmniejszające przekrwienie błony śluzowej, leki zmniejszające apetyt i leki psychostymulujące podobne do amfetaminy. Podmiot odpowiedzialny: GlaxoSmithKline Consumer Healthcare Sp. z o.o. v.IV.2017. v.IV.2017 Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.

MAGAZYN 60+

REKLAMA

Częsty objaw infekcji to ból głowy. W czasie przeziębienia jest spowodowany głównie katarem i koncentruje się w okolicy zatok czołowych. Gdy uda się udrożnić nos, znacznie słabnie, a po zażyciu środka przeciwbólowego zwykle ustępuje. W czasie grypy ból głowy jest o wiele bardziej dotkliwy. Uczucie silnego ucisku obejmuje czoło oraz obszar za gałkami ocznymi. Niekiedy

jesienny niezbędnik może mu towarzyszyć światłowstręt. Popularne leki przeciwbólowe często nie są w stanie przegnać go całkowicie, ale mogą znacznie złagodzić.

ceń lekarzy jest odpoczynek, najlepiej w łóżku. Osłabiony organizm musi bowiem nabrać sił niezbędnych do walki z chorobotwórczymi drobnoustrojami.

Osłabienie

DOLEGLIWOŚCI MIĘŚNI I STAWÓW

Uczucie rozbicia i osłabienie towarzyszy zarówno przeziębieniu, jak i grypie. W tym pierwszym przypadku nie są one jednak bardzo silne. Większość z nas przy przeziębieniu w miarę normalnie funkcjonuje. Inaczej jest w czasie grypy. Tu nagły brak sił oraz uczucie rozbicia są znacznie mocniejsze. Zazwyczaj jedyne o czym marzymy w czasie choroby, to położenie się do łóżka. O pracy oraz innych aktywnościach nie ma mowy. Warto wsłuchać się w swój organizm i dostosować do jego potrzeb. Nie bez powodu w czasie infekcji wirusowych jednym z głównych zale-

Są charakterystyczne dla grypy. Mamy wrażenie, że bolą nas wszystkie mięśnie i stawy, czujemy też ich wielką słabość. Dolegliwości wywołuje nawet uniesienie rąk. Przy przeziębieniu ból mięśni i stawów zdarza się znacznie rzadziej, nie jest tak silny i szybko mija. Przy tej dolegliwości może doraźnie pomóc lek przeciwbólowy.

REKLAMA

Występowanie głównych objawów infekcji wirusowych objawy

przeziębienie

grypa

Gorączka

rzadko

zawsze

Ogólne rozbicie

rzadko

często

Ból głowy

rzadko

często

Bóle mięśni i stawów

rzadko

często

Dokuczliwy katar

często

rzadko

Kaszel

rzadko

często

Powikłania

rzadko

częściej, poważne

Nasivin Classic Skład i postać farmaceutyczna: aerozol do nosa, roztwór. 1 ml roztworu zawiera 0,5 mg oksymetazoliny chlorowodorku. 1 dawka aerozolu o objętości 45 µl zawiera 22,5 µg oksymetazoliny chlorowodorku. Wskazania do stosowania: obrzęk błon śluzowych występujący w ostrym zapaleniu błony śluzowej nosa, naczynioruchowym zapaleniu błony śluzowej nosa, alergicznym zapaleniu błony śluzowej nosa, zapaleniu zatok przynosowych, zapaleniu trąbki słuchowej, zapaleniu ucha środkowego. Przeciwwskazania: suche zapalenie błony śluzowej nosa (rhinitis sicca), nadwrażliwość na którykolwiek ze składników preparatu; w poniższych przypadkach preparat można zastosować wyłącznie po uprzednim dokładnym rozważeniu stosunku korzyści do ryzyka: leczenie inhibitorami monoaminooksydazy (inhibitory MAO) i innymi lekami, które mogą zwiększać ciśnienie krwi, zwiększone ciśnienie śródgałkowe, szczególnie w przypadku jaskry z zamkniętym kątem przesączania, ciężkie choroby serca i naczyń krwionośnych (np. choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie tętnicze), guz chromochłonny nadnerczy, zaburzenia metaboliczne (np. nadczynność tarczycy, cukrzyca). Podmiot odpowiedzialny: P&G Health Germany GmbH, Sulzbacher Str. 40, 65824 Schwalbach am Taunus, Niemcy (poprzednio: Merck Selbstmedikation GmbH, Frankfurter Str. 250, 64293 Darmstadt, Niemcy). Opracowano na podst. ChPL z dn. 18.06.2019 r. (POL-NAS-1907-0110c) Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.

MAGAZYN 60+

KATAR To dolegliwość typowa dla przeziębienia. W czasie grypie może w ogóle się nie pojawić. Natomiast przy zwyklej infekcji wirusowej

REKLAMA

jesienny niezbędnik

to zazwyczaj on zwiastuje chorobę. Najpierw zaczynamy kichać, a potem pojawia się wodnisty, lejący katar, który z czasem gęstnieje zatykając nos. Pomóc może wówczas przepłukanie nosa wodą morską w sprayu. Warto również zastosować zwiększone dawki witaminy C oraz preparatu z rutyną. W okresie szczególnego nasilenia objawów można sięgnąć po krople do nosa lub tabletki na katar. Nie należy ich jednak stosować dłużej niż 3–4 dni.

KASZEL O wiele częściej pojawia się przy grypie. Jest wtedy napadowy i suchy (z czasem jednak może stać się wilgotny, z gęstą wydzieliną). Zazwyczaj nie towarzyszy mu ból gardła. Inaczej jest przy przeziębieniu. W czasie tej infekcji pieczenie i drapanie w gardle to norma. Odruch kaszlu jest jednak niewielki, to raczej lekkie pokasływanie. Jego przyczyną jest katar i spływająca po tylnej ścianie gardła wydzielina, ma zatem charakter wilgotny. Przy męczącym, suchym kaszlu warto sięgnąć po syrop rozrzedzający wydzielinę i ułatwiający odkrztuszanie.

uwaga na powikŁania Przeziębienie rzadko powoduje powikłania. Niekiedy infekcja rozszerza się na inne sąsiadujące narządy np. gardło, ucho środkowe czy krtań. Zdarza się też, że zalegająca wydzielina staje się pożywką dla drobnoustrojów chorobotwórczych i dochodzi do zapalenia zatok. Znacznie poważniejsze bywają powikłania po grypie. Najczęstsze z nich to zapalenie płuc. Niekiedy (na szczęście rzadko) niewyleczona infekcja może spowodować niewydolność krążenia, zaburzenia rytmu serca, zapalenie mięśnia sercowego oraz zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu. U osób z cukrzycą lub przewlekłymi chorobami układu krążenia i układu oddechowego może dojść do zaostrzenia tych dolegliwości.

MAGAZYN 60+

jesienny niezbędnik

Zdrowie tekst: Dorota Wawer konsultacja:

Katarzyna Uścińska, dietetyczka

MAGAZYN 60+

okresie infekcji prawidłowa dieta ma szczególne znaczenie. Po jakie produkty warto sięgać, żeby wzmocnić odporność organizmu i poprawić samopoczucie? Oto pierwsza piątka.

jesienny niezbędnik JOGURT, CZYLI DOBROCZYNNE BAKTERIE Jogurt dostarcza organizmowi nie tylko solidnej porcji zdrowego białka i wapnia, ale zawiera także probiotyki. Są to żywe kultury bakterii, które wpływają korzystnie na florę bakteryjną jelit, wspierając w ten sposób nie tylko pracę układu pokarmowego, ale także system immunologiczny organizmu. Pobudzają bowiem aktywność komórek odpornościowych i mobilizują je do walki z zarazkami. Dobre bakterie najczęściej należą do szczepów Lactobacillus i Bifidobacterium. Stosowane regularnie zmniejszają ryzyko zachorowania. Bakterie probiotyczne znajdują się także w kefirze i innych fermentowanych produktach mlecznych. Warto zatem włączyć je do codziennej diety. Najlepiej je jeść i pić w postaci naturalnej, bez dodatku cukru. Jeśli lubimy słodki smak, można uzyskać go dodając do jogurtu owoce świeże (całe lub zmiksowane) albo suszone. W przypadku tych ostatnich warto pamiętać, że są one bardzo kaloryczne i często zawierają konserwanty (dwutlenek siarki lub sorbinian potasu),

mogące wpływać niekorzystnie na zdrowie. Nie należy więc ich jeść w dużych ilościach.

PŁATKI OWSIANE PEŁNE ZALET Płatki owsiane są nie tylko sycące, ale też bardzo zdrowe. Zawierają prawdziwe bogactwo ważnych dla odporności i dobrego samopoczucia witamin. B6 wspiera układ immunologiczny organizmu i bierze udział w tworzeniu przeciwciał, a dodatkowo poprawia pamięć i koncentrację. B1 pomaga zwalczyć często pojawiające się o tej porze roku zmęczenie i rozdrażnienie. E neutralizuje wolne rodniki, które mogą osłabiać układ immunologiczny. Dodatkowo płatki owsiane obfitują w minerały poprawiające nastrój: magnez i selen. Ogromną zaletą płatków owsianych jest też duża zawartość błonnika pokarmowego. Pełne ziarno owsa ma jego dwie frakcje: nierozpuszczalną i rozpuszczalną w wodzie. Ta pierwsza wspomaga pracę jelit i procesy trawienne. Druga chroni śluzówkę przewodu pokarmowego i, dzięki właściwościom probiotycznym, REKLAMA

jesienny niezbędnik

REKLAMA

wzmacnia odporność. Dla układu immunologicznego ma też inną ważną cechę: pobudza do większej aktywności fagocyty, które odpowiadają za wchłanianie bakterii oraz wirusów atakujących organizm. Najlepiej sięgać po płatki owsiane zwykłe, które są wytwarzane z pełnego ziarna i najmniej

Febrisan Saszetki, 12 szt.

Febrisan, (750 mg + 60 mg + 10 mg)/5 g, proszek musujący. Skład: 1 saszetka (5 g proszku musującego) zawiera 750 mg paracetamolu (Paracetamolum), 60 mg kwasu askorbowego (Acidum ascorbicum) i 10 mg fenylefryny chlorowodorku (Phenylephrini hydrochloridum). Substancje pomocnicze o znanym działaniu: 1 saszetka zawiera 2456 mg sacharozy, aspartam (E 951) oraz 164 mg sodu w postaci sodu wodorowęglanu. Wskazania: Krótkotrwałe leczenie objawów przeziębienia i grypy, takich jak: gorączka, dreszcze, bóle głowy, bóle mięśniowe, bóle gardła, katar, bóle zatok. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą; nadciśnienie tętnicze, tętniaki, nadczynność tarczycy, choroby serca; ciężka niewydolność nerek, niewydolność wątroby; cukrzyca; wrodzony niedobór enzymu: dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej; leczenie inhibitorami MAO oraz okres do 2 tygodni po ich odstawieniu, β-adrenolitykami, trójpierścieniowymi lekami przeciwdepresyjnymi; jaskra z wąskim kątem przesączania; ciąża i okres karmienia piersią; fenyloketonuria; choroba alkoholowa; dzieci w wieku poniżej 12 lat. Podmiot odpowiedzialny: Takeda Pharma sp. z o.o., ul. Prosta 68, 00-838 Warszawa. Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.

MAGAZYN 60+

przetworzone. Górskie, otrzymywane z krojonego ziarna, w procesie produkcji tracą część składników mineralnych. Z kolei błyskawiczne wytwarza się pokrojonego ziarna poddanego obróbce parą, co powoduje utratę części wartości odżywczych.

SEZON NA WARZYWA Choć zimą półki w supermarketach uginają się od importowanych produktów, o tej porze roku lepiej sięgać po rodzime warzywa sezonowe: korzeniowe, strączkowe, kapustne i cebulowe. Z tych pierwszych szczególnie godne polecenia są buraki. Jest w nich spora dawka witaminy C i silnych przeciwutleniaczy, wzmacniających odporność organizmu. Z ich dobroczynnych właściwości można też skorzystać, gdy dopadnie nas infekcja i męczy kaszel. Działają bowiem wykrztuśnie. Dodatkowo, za sprawą obecnego w nich kwasu foliowego, pomagają unormować poziom cholesterolu we krwi i wzmacniają układ krwionośny. Warto też często jeść marchewki, które dzięki zawartości beta-karotenu wpływają korzystnie na wzrok i skórę oraz są dobrym źródłem

jesienny niezbędnik wspierających układ immunologiczny witamin C oraz E. Z kolei rośliny strączkowe (fasola, groch, ciecierzyca, soczewica) dostarczają witamin z grupy B, wzmacniających systemy odpornościowy i nerwowy. Zaś kapustne (kapusta biała, czerwona i brukselka) to dobre źródło witamin C, K i z grupy B, a także beta karotenu i rutyny. Bardzo polecana jest kiszona kapusta, która dodatkowo zawiera bakterie probiotyczne. Warzywa cebulowe doskonale wpływają na układ immunologiczny. Cebula i por wzmacniają go, dostarczając witamin C i z grupy B oraz licznych minerałów. Czosnek, dzięki zawartości fitocydów i allicyny, działa bakteriobójczo. Ma też właściwości przeciwwirusowe i antygrzybiczne. Jego dodatkowe atuty to obfitość minerałów oraz witamin z grupy B. Po warzywa cebulowe warto również sięgać w czasie infekcji. Produkty te mogą bowiem znacznie złagodzić jej objawy: ból gardła, kaszel i gorączkę.

C, JAK CYTRUSY Owoce cytrusowe to dobre źródło witaminy C, której regularne przymowanie wspiera funkcjonowanie układu immunologicznego. Zawierają także rutynę utrudniającą przenikanie szkodliwych drobnoustrojów do krwi. Pomarańcze i mandarynki dodatkowo obfitują w beta-karoten, a grejpfruty zawierają wspomagające siły obronne organizmu witaminy z grupy B oraz dużą dawkę flawonoidów, m.in. naringinę mającą właściwości antybakteryjne, przeciwzapalne i antyoksydacyjne. Dodatkowo podczas obierania cytrusów uwalniają się olejki eteryczne, które poprawiają nastrój. Najzdrowsze są świeże owoce. Niektórzy dietetycy uważają, że cytrusy mają właściwości REKLAMA

M A G A Z Y N 6 0 + 13

jesienny niezbędnik wychładzające i należy je w zimnych porach roku jeść z umiarem. Inni są jednak zdania, że w tym okresie owoce te stanowią jedno z najlepszych źródeł witaminy C. Na pewno cytrusy często wywołują reakcje alergiczne. Jeśli więc zauważymy po nich objawy uczulenia, sięgnijmy po rodzime owoce, np. mrożone maliny czy jagody. Pamiętajmy też, że cytrusy są pryskane środkami chemicznymi. Dlatego przed jedzeniem trzeba dokładnie umyć owoce, a potem ręce. Cytrusów nie należy łączyć z niektórymi lekami na przeziębienie gdyż osłabiają ich działanie. Warto zapytać o to w aptece.

CENNE RYBY

Neosine forte 1000 mg, tabletki

40 tabletek do ssania

Skład: 1 tabletka do ssania zawiera 2 mg chlorochinaldolu (Chlorquinaldolum). Substancja pomocnicza o znanym działaniu: każda tabletka zawiera 364 mg sacharozy. Wskazania: do stosowania miejscowego w zakażeniach bakteryjnych jamy ustnej i dziąseł, w pleśniawkach, w zakażeniach grzybiczych jamy ustnej i gardła po leczeniu antybiotykami. Przeciwwskazania: nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Podmiot odpowiedzialny: PharmaSwiss Česká republika s.r.o., Jankovcova 1569/2c, 170 00 Praga 7. Data przygotowania: 08.2017.

Skład: 1 tabletka zawiera 1000 mg inozyny pranobeksu (Inosinum pranobexum): kompleksu zawierającego inozynę oraz 4-acetamidobenzoesan 2-hydroksypropylodimetyloamoniowy w stosunku molarnym 1:3. Substancje pomocnicze o znanym działaniu: skrobia pszeniczna. Wskazania: wspomagająco u osób o obniżonej odporności, w przypadku nawracających infekcji górnych dróg oddechowych. W leczeniu opryszczki warg i skóry twarzy wywołanej przez wirus opryszczki pospolitej (Herpes simplex). Przeciwwskazania: produktu leczniczego nie należy stosować: u pacjentów z nadwrażliwością na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą; u pacjentów, u których występuje aktualnie napad dny moczanowej lub zwiększone stężenie kwasu moczowego we krwi. Podmiot odpowiedzialny: Aﬂofarm Farmacja Polska Sp. z o. o. 95-200 Pabianice ul. Partyzancka 133/151. Lek OTC.

Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.

MAGAZYN 60+

REKLAMA

Chlorchinaldin VP

PRODUKT LECZNICZY

REKLAMA

Ich najważniejszy atut to duża zawartość kwasów tłuszczowych omega-3. Wzmacniają one odporność, odgrywają ważną rolę w profilaktyce chorób serca i układu krążenia, wspierają pamięć oraz zdolność kojarzenia i przeciwdziałają osteoporozie. Tych ważnych substancji nasz organizm nie potrafi sam wytworzyć i trzeba je dostarczać w diecie. Najwięcej kwasów omega-3 mają tłuste ryby morskie: halibut, łosoś, makrela, sardynka, szprot, śledź. Te gatunki są także bogate w witaminy A, D i E. Natomiast chude ryby (dorsz, morszczuk, mintaj, dorada) stanowią dobre źródło witamin z grupy B. Najlepiej serwować ryby pieczone, grillowane lub gotowane na parze. Lepiej natomiast unikać smażonych, wędzonych i z puszki. Dietetycy zalecają jedzenie dwóch porcji ryb w tygodniu.

SZTUKA

jesienny niezbędnik

hartowania tekst: Dorota Wawer

Dlatego warto postarać się zahartować organizm. Są na to proste sposoby.

CHŁÓD W DOMU Niska temperatura powietrza może nam pomóc w walce z zarazkami. Rozwojowi infekcji najbardziej bowiem sprzyjają przegrzanie organizmu i duże różnice temperatur. Tymczasem wiele osób jesienią i zimą często ma w domu 25-26°C. Pomyślmy, jeśli na zewnątrz jest niewiele powyżej zera, różnica temperatur wynosi ponad 20 stopni! To sprzyja przeziębieniom. Zdaniem lekarzy w chłodnych porach roku w mieszkaniu powinno być nie więcej niż 21°C w dzień i 19°C w nocy.

Kąpiąc się, najpierw odkręćmy ciepłą wodę i stopniowo dodawajmy zimnej. Gdy zrobi się całkiem chłodna, powoli wróćmy do ciepłej. Taki zabieg najlepiej powtórzyć kilka razy i zakończyć kąpiel strumieniem w temperaturze ciała. Po wyjściu spod prysznica energicznie wytrzyjmy się ręcznikiem, a potem pospacerujmy po mieszkaniu, zróbmy kilka przysiadów i wymachów rąk. Od razu poczujemy przypływ energii.

RUCH NA ŚWIEŻYM POWIETRZU Aktywność fizyczna poprawia krążenie i pobudza układ odpornościowy do produkcji białych krwinek, które chronią organizm przed szkodliwymi drobnoustrojami. Szczególnie polecany jest ruch na świeżym powietrzu. Taka aktywność wspomaga bowiem proces termoregulacji, będący podstawą hartowania. Lekarze radzą, by codziennie spędzać na dworze minimum pół godziny.

Inovox Express smak miodowo-cytrynowy 24 pastylki

UBRANIE NA CEBULKĘ Także gdy wychodzimy z domu, nie ubierajmy się zbyt ciepło. Jeśli w czasie spaceru czy zakupów zgrzejemy się i spocimy, wirusy i bakterie zaatakują nas ze zdwojoną siłą. Najlepiej ubierać się na cebulkę. Wtedy, gdy zrobi się nam gorąco, będziemy mogli zdjąć jedną warstwę garderoby i znów poczuć się komfortowo.

NAPRZEMIENNY PRYSZNIC Skutecznym sposobem na przyzwyczajenie organizmu do gwałtownych zmian temperatur jest naprzemienny ciepło-zimny prysznic.

Skład: Lidokainy chlorowodorek, amylometakrezol, alkohol 2,4-dichlorobenzylowy 2 mg + 0,6 mg + 1,20 mg, pastylki twarde. Wskazania do stosowania: łagodzenie bólu gardła u dorosłych i młodzieży w wieku powyżej 12 lat. Przeciwwskazania: nadwrażliwość na substancje czynne lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Ze względu na zawartość lidokainy produkt jest przeciwwskazany do stosowania u dzieci w wieku poniżej 12 lat. Podmiot odpowiedzialny: US Pharmacia, Sp. z o.o. Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.

M A G A Z Y N 6 0 + 15

REKLAMA

swojenie organizmu z gwałtownymi zmianami temperatury może znacznie zmniejszyć naszą podatność na infekcje.

dbam o zdrowie

na UCHO tekst: Joanna Nowak

Zdrowe uszy oczyszczają się same, wydzieliny nie trzeba usuwać – przekonują laryngolodzy. Ale wiele osób zdaje się nie słyszeć ich rad i próbuje pozbyć się woskowiny. Niestety, przynosi to więcej szkody niż pożytku. Woskowina jest bowiem naturalną wydzieliną, która chroni kanał słuchowy i błonę bębenkową przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi: zanieczyszczeniami, bakteriami, grzybami. Ma także właściwości nawilżające i oczyszczające. Poza tym 16

MAGAZYN 60+

na usuwanie dużej ilości wydzieliny przynosi skutek odwrotny do zamierzonego, bo organizm zaczyna jej wytwarzać jeszcze więcej. Oczywiście to nie znaczy, że najlepiej w ogóle nie myć uszu. Trzeba po prostu robić to umiejętnie i delikatnie.

REKLAMA

ak skutecznie i bezpiecznie zadbać o higienę uszu? Przeczytaj nasze rady.

AURIVOX, spray do uszu wyrób medyczny

Produkt zmiękcza zalegającą w zewnętrznym przewodzie słuchowym woskowinę i w naturalny sposób ułatwia jej usuwanie. 30 ml

REKLAMA

PATYCZKOM DZIĘKUJEMY Wiele osób czyści uszy wacikami na patyczkach. To błąd, bo stosując je można łatwo uszkodzić skórę wewnątrz kanału słuchowego, a nawet błonę bębenkową. W dodatku często próbując usunąć wydzielinę wpychamy ją głębiej. Z czasem prowadzi do powstania czopa z woskowiny, który zwiększa ryzyko infekcji i powoduje nieprzyjemne dolegliwości: zaburzenia słuchu, szumy uszne, uczucie zatkanego ucha, ból. Pamiętajmy – waciki na patyczkach służą wyłącznie do oczyszczenia małżowiny usznej oraz zewnętrznego ujścia przewodu słuchowego. Absolutnie nie należy wkładać ich głębiej.

BEZPIECZNE PŁATKI Najbezpieczniej jest czyścić uszy miękkim płatkiem kosmetycznym, zwilżonym letnią wodą. Owijamy nim palec i delikatnie przemywamy bruzdy małżowiny oraz przestrzeń wokół ujścia przewodu słuchowego. W czasie kąpieli myjemy zewnętrzne części uszu namydlonym palcem, a potem w ten sam sposób spłukujemy wodą. To zazwyczaj wystarczy do codziennej higieny.

DELIKATNOŚĆ W SPRAY’U Jeśli woskowina mimo to nadmiernie się gromadzi, można użyć specjalnego sprayu lub płynu do czyszczenia uszu. Rozpuści on wydzielinę, delikatnie oczyści kanał słuchowy i udrożni go. Wystarczy zaaplikować dawkę preparatu do ucha, poczekać chwilę i gotowe. Spraye i płyny są dostępne w aptekach bez recepty. O pomoc w wyborze warto poprosić farmaceutę.

POMOC LARYNGOLOGA Gdy ucho wciąż wydaje się zatkane, gorzej słyszymy, dokuczają nam szumy lub czujemy ból, należy skonsultować się z laryngologiem. Jeśli przyczyną dolegliwości jest czop z woskowiny, lekarz przeprowadzi zabieg płukania ucha. Polega on na wprowadzeniu do przewodu słuchowego letniej wody pod niedużym ciśnieniem. Nie poczujemy bólu, tylko delikatne łaskotanie. Jeżeli doszło do infekcji lub uszkodzenia, laryngolog zaleci dalsze leczenie.

jesienny poradnik

dbam o zdrowie

rozmawiała: Beata Radomska

POSTAWMY

NA STAWY T 18

o naturalne, że z wiekiem nasze stawy kolanowe się starzeją. Ale możemy poprawić ich kondycję. Im szybciej zaczniemy działać, tym lepiej – mówi dr Dariusz Grzela, ortopeda i traumatolog.

MAGAZYN 60+

REKLAMA

Panie doktorze, około 40 proc. zmian zwyrodnieniowych, związanych ze starzeniem się organizmu, dotyczy stawów kolanowych. Dlaczego właśnie one tak nam dokuczają? Najkrócej rzecz ujmując – nie szanujemy stawów kolanowych, zapominamy, że to one w dużej mierze przyjmują na siebie nasz ciężar. Mówiąc o kłopotach z kolanami, trudno nie wspomnieć o naszym stylu życia. Największym problemem jest tu nadwaga i otyłość, które z kolei są skutkiem złej diety, jedzenia produktów przetworzonych, naszpikowanych chemią. W efekcie nie dość, że przybieramy na wadze to jeszcze nie dostarczamy organizmowi, w tym stawom i kościom, niezbędnych minerałów, witamin i innych odżywczych substancji. Nic więc dziwnego, że z biegiem czasu stają się one słabsze i bardziej skłonne do urazów, ulegają też procesom zwyrodnieniowym. Najczęściej pacjenci skarżą się na ból w przednio-przyśrodkowej części kolana, pod rzepką czyli w stawie rzepkowo-udowym, zdarzają się także urazy łąkotki i więzadeł, zwłaszcza bocznych i krzyżowych. Nadwaga faktycznie jest zmorą Polaków, wydaje się jednak, że próbujemy coś z tym robić. Wokół widać osoby w każdym wieku, nawet bardzo dojrzałym, które maszerują, biegają, truchtają, chodzą z kijkami. To nie pomaga? Ruch sprzyja zdrowiu, wpływa korzystnie na krążenie krwi, przyczyniając się do lepszego ukrwienia, a więc odżywienia narządów, dotyczy to także stawów. Poza tym aktywność fizyczna pomaga w walce z otyłością. Tyle że z mojego doświadczenia wynika, że często nie jesteśmy do niej właściwie przygotowani. Na przykład popularny nordic walking, czyli marsz z kijkami. Mało kto przed rozpoczęciem treningu

nasz ekspert

dr Dariusz Grela Specjalista II stopnia ortopedii i traumatologii. Przeprowadza specjalistyczne badania bolesnych lub uszkodzonych narządów ruchu. Wykonuje zabiegi artroskopowe stawów kolanowych, łokciowych, barkowych , a także skokowych oraz operacje haluksów i palców młotkowatych.

M A G A Z Y N 6 0 + 19

dbam o zdrowie kontaktuje się z instruktorem. W efekcie tylko macha się kijami, a nie podpiera kręgosłup i odciąża stawy. Błędem jest też maszerowanie czy bieganie po twardym podłożu, np. chodniku pokrytym kostką czy wyasfaltowanej ulicy. W dodatku zwykle w nieodpowiednich butach. Może stylowych, ale zazwyczaj źle wyprofilowanych, słabo amortyzowanych i zbyt mało elastycznych. Tymczasem to „zabójcze” dla kolan, stóp i kręgosłupa, które są stworzone do miękkich nawierzchni. Do tego często dochodzi nadwaga, która stanowi dodatkowo obciążenie. Trenując w sztywnym obuwiu i na twardym podłożu niszczymy niezwykle delikatną, a bardzo ważną strukturę stawów, czyli chrząstkę. Co to jest chrząstka i dlaczego jest tak ważna dla kolan? Chrząstka to szklista, gładka, biała warstwa, pokrywająca zakończenia kości tworzących stawy: udowej, piszczelowej i rzepki. Dzięki niej kości nie trą o siebie, co mogłoby prowadzić do uszkodzenia. Dodatkowo chrząstka amortyzuje wstrząsy. To ważne, bo podczas ruchu obciążenie kolan jest kilkadziesiąt razy większe niż nasza waga. Gdyby nie chrząstka, nie bylibyśmy w stanie poruszać nogami. Niestety, gdy ją niewłaściwie traktujemy, robi się coraz cieńsza i ulega zniszczeniu, a my zaczynamy odczuwać ból w kolanie. Zdrowa chrząstka na rzepce powinna mieć ok. 8 mm grubości. Tymczasem często okazuje się, że ma zaledwie 3-4 mm.

REKLAMA

Kiedy najbardziej narażamy chrząstkę na zniszczenie? Oprócz wspomnianych błędów podczas uprawiania sportu, w codziennym życiu nie służy nam schodzenie po schodach. Zresztą pacjenci

ARTIFLEX

suplement diety Preparat zawiera kompleksową kompozycję składników: kolagen typu II, siarczan chondroityny, witaminę C (kwas L-askorbinowy) oraz kwas hialuronowy. Witamina C pomaga w prawidłowej produkcji kolagenu, co sprzyja właściwemu funkcjonowaniu kości i chrząstki. 60 kapsułek

MAGAZYN 60+

często narzekają, że właśnie wtedy w kolanach coś im trzeszczy. To objawy zmian w stawie rzepkowo-udowym. Podczas schodzenia rzepka przyjmuje na siebie ogromny ciężar, a gdy nie jest zabezpieczona zdrową, twardą chrząstką kości ocierają się o siebie. Stąd strzykanie i ból. Warto wspomnieć, że chrząstka nie jest unaczyniona. W składniki odżywcze zaopatruje ją maź stawowa, która jednocześnie nawilża ją, zapobiegając tarciom wewnątrz stawu. Tak więc to nie chrząstka nas boli, tylko wrażliwa, unerwiona warstwa podchrzęstna. A my, zanim nie poczujemy dyskomfortu przy schodzeniu po schodach czy kucaniu, nie wiemy, że ważna część naszych stawów powoli ulega zniszczeniu. Czy można zatrzymać ten proces? W dojrzałym wieku samodzielne procesy regeneracji nie są możliwe, bo poziom mazi stawowej zmniejsza się z wiekiem i pogarsza się jej jakość. Dlatego też trzeba zacząć działać, gdy tylko poczujemy pierwsze objawy problemów z kolanami: pobolewanie, trzaski.

dbam o zdrowie Co konkretnie trzeba wtedy zrobić? Iść do lekarza, który skieruje nas do ortopedy. Ten po dokładnym wywiadzie zapewne zaleci badania. Może to być prześwietlenie, usg, a w poważnych przypadkach artroskopia, która umożliwia obejrzenie kolana od środka i wykonanie zabiegów łagodzących ból, np. wyrównanie powierzchni chrząstki czy rekonstrukcja więzadła. Na ogół jednak do diagnozy wystarczy jedno z dwóch pierwszych badań. Gdy ortopeda stwierdzi, że chrząstka uległa zniszczeniu, zaleci preparaty, które uzupełnią poziom kolagenu w stawach. Bo chrząstka w 80 proc. składa się z tzw. kolagenu typu II. Uważam, że osoby dorosłe powinny zażywać suplementy zawierające tę substancję także profilaktycznie. Dla właściwej pracy stawów i elastyczności chrząstki bardzo ważne jest również odpowiednie nawodnienie organizmu. Należy pić co najmniej 1,5 litra wody dziennie. Poprawę kondycji kolan można też osiągnąć rehabilitacją, czyli odpowiednio dobranymi

ćwiczeniami. Ich zadaniem jest przede wszystkim rozbudowanie mięśni znajdujących się od strony przyśrodkowej uda. Zrównoważy to siłę mięśni bocznych, napierających na rzepkę i zapewni jej lepsze warunki pracy. Niekiedy lekarz zaleca zabiegi fizykoterapeutyczne. A jeśli to nie pomaga? Lekarz może zalecić iniekcje do stawu, czyli podawanie leczniczych preparatów, np. z kwasem hialuronowym, który hamuje postęp zmian zwyrodnieniowych i nawilża chrząstkę. Ostatnio popularne są tzw. terapie biokomórkowe – mówiąc najprościej, z krwi pacjenta pobierane są odpowiednie składniki i wstrzykiwane do stawu. Zależnie od uszkodzenia chrząstki, takie zastrzyki stosuje się co sześć miesięcy lub raz na rok. U osób powyżej 60. roku życia preparaty w formie iniekcji pozwalają znacznie złagodzić ból oraz zwiększyć zakres ruchomości w stawie i uchronić go przed dalszym uszkodzeniem. REKLAMA

M A G A Z Y N 6 0 + 21

dbam o zdrowie

tekst: Marta Malinowska

Co ty wiesz

o cukrzycy?

ukrzyca od kilku lat nazywana jest chorobą cywilizacyjną XXI wieku. Szacuje się, że cierpią na nią już 422 miliony ludzi na całym świecie. W Polsce problem dotyczy 25 procent osób powyżej 60. roku życia.

Niestety, nie zanosi się na to, żeby statystyki szybko uległy zmianie. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) prognozuje, że do 2030 roku cukrzyca będzie siódmą z najczęstszych przyczyn zgonów na świecie. Brzmi groźnie, prawda? Sprawdźmy zatem, co wiemy na temat tej choroby. Poniżej przedstawiamy najczęściej spotykane fakty i mity. 22

MAGAZYN 60+

Kto jest w grupie ryzyka?

■ osoby z nadwagą lub otyłością ■ ludzie, którzy mają diabetyków w rodzinie ■ osoby aktywnie fizycznie ■ kobiety, które urodziły dziecko powyżej 4 kg

i z przebytą cukrzycą ciążową ■ osoby z nadciśnieniem tętniczym i chorobami układu sercowo-naczyniowego ■ kobiety z zespołem policystycznych jajników ■ osoby z podwyższonym poziomem trójglicerydów lub niskim stężeniem tzw. dobre go cholesterolu HDL

FAKT CHOROBA PRZEZ LATA MOŻE ROZWIJAĆ SIĘ BEZOBJAWOWO Nawet przez 10 lat można mieć podwyższony poziom glukozy, nie zdając sobie z tego sprawy. Typowe objawy cukrzycy, takie jak wielomocz, wzmożone pragnienie, niewyjaśnione chudnięcie mogą się pojawić dopiero, gdy stężenie glukozy we krwi jest już bardzo wysokie.

dbam o zdrowie Jak więc rozpoznać cukrzycę? Konieczne jest regularne wykonywanie badań kontrolnych. Według zaleceń Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego raz na trzy lata powinna przechodzić je każda osoba po 40. roku życia. Jeżeli u kogoś występuje choć jeden czynnik ryzyka (na przykład nadwaga, cukrzyca w rodzinie, nadciśnienie), powinien poddawać się badaniom raz w roku, niezależnie od wieku.

sygnaŁy ostrzegawcze ■ rosnące pragnienie i częstsze oddawanie moczu ■ gwałtowna utrata wagi ■ senność, ospałość, szybkie męczenie się ■ zakażenia dróg moczowych i skórne ■ zaburzenia widzenia

MIT OTYŁOŚĆ POWODUJE CUKRZYCĘ Nie każdy, kto ma nadwagę musi zachorować, a cukrzyca zdiagnozowana może zostać także u osoby szczupłej. Choroba nie jest też bezpośrednio związana ze spożywaniem cukru w dużych ilościach. Warto jednak pamiętać, że objadanie się słodyczami często prowadzi do tycia, a nadwaga zwiększa ryzyko wystąpienia cukrzycy.

FAKT CUKRZYCA MOŻE BYĆ GROŹNA DLA ZDROWIA Powiedzmy to wprost: cukrzyca to choroba śmiertelna i nieleczona może prowadzić do takich powikłań, jak niewydolność nerek, stopa cukrzycowa, uszkodzenie siatkówki, zawał serca, udar mózgu czy choroba wieńcowa. Silne skoki poziomu cukru we krwi mogą nawet doprowadzić do tzw. śpiączki cukrzycowej i śmierci.

MIT NIE MAMY WPŁYWU NA TO, CZY ZACHORUJEMY Cukrzycy typu 1 rzeczywiście nie można zapobiec. Jednak typ 2 rozwija się przede wszystkim w efekcie niewłaściwego trybu życia: nieprawidłowej diety, braku ruchu czy nałogów. Dbając o dobre nawyki możemy znacznie zmniejszyć ryzyko choroby. Warto zatem unikać alkoholu i papierosów, dbać o regularną aktywność fizyczną oraz zdrowo się odżywiać.

FAKT STRES ZWIĘKSZA NA RYZYKO WYSTĄPIENIA CUKRZYCY Stres może stanowić czynnik prowadzący do choroby, zarówno do cukrzycy typu 1, jak i typu 2. Zwłaszcza ten przewlekły. Sprawia on, że organizm wydziela więcej hormonów działających odwrotnie do insuliny, a więc zwiększa zapotrzebowanie na nią.

MIT DIABETYCY NIE MOGĄ JEŚĆ SŁODYCZY Słodycze, a także owoce, zawierają cukry proste, powodujące szybki wzrost poziomu glikemii. Dlatego chorzy faktycznie powinni ich raczej 24

MAGAZYN 60+

unikać. Ale to nie znaczy, że trzeba zrezygnować ze wszystkiego, co słodkie. Warto porozmawiać z lekarzem prowadzącym i poprosić go o wskazanie produktów o niskim ideksie glikemicznym, które można spożywać.

FAKT OSOBY Z CUKRZYCĄ MOGĄ UPRAWIAĆ SPORT Oczywiście, że tak. Ba! Nawet powinny. Regularna aktywność pomaga utrzymywać stały poziom cukru we krwi oraz zredukować masę ciała, a więc także ryzyko rozwoju choroby.

MIT GLUTEN PRZYCZYNIA SIĘ DO ROZWOJU CHOROBY Białko to może mieć wpływ na rozwój choroby jedynie u osób cierpiących na jego nietolerancję (może wówczas sprzyjać procesowi niszczenia komórek produkujących insulinę). Wszystkim pozostałym produkty zbożowe są zalecane – gluten bowiem nie tylko nie powoduje negatywnych reakcji, ale ma też korzystny wpływ na zdrowie.

Jak uniknąć bólu przy nakłuwaniu – 4 proste wskazówki: Przygotowanie:

Ważne jest, by przed nakłuciem palce były ciepłe, czyste i suche. Wynika to z faktu, że w zimnych rękach przepływ krwi jest słaby, przez co próbka krwi może być zbyt mała. Aby poprawić krążenie krwi, należy przemyć ręce ciepłą wodą i delikatnie je masować od wnętrza dłoni do czubka palca. Można też delikatnie pocierać ręką o rękę lub trzymać ręce swobodnie opuszczone przez minutę. Jeśli palce są wilgotne lub jeśli znajdują się na nich pozostałości cukru, to uzyskiwane wyniki mogą być niemiarodajne.

Miejsce nakłucia:

Najlepszym miejscem do pobierania krwi jest bok opuszki palca na wysokości paznokcia. Nie należy pobierać próbek krwi z czubka palca, ponieważ ten obszar przejmuje większość obciążeń przy wykonywaniu codziennych czynności. Ponadto możliwe jest uzyskiwanie krwi z każdego palca. Należy starać się regularnie zmieniać wykorzystywany palec, aby dać skórze czas na regenerację.

Głębokość nakłucia:

Im większa głębokość nakłucia tym więcej jest podrażnianych naczyń krwionośnych i zakończeń nerwowych. Należy zmniejszyć głębokość nakłucia i sprawdzić, czy jest ona wystarczająca. Dodatkowo podczas nakłucia należy zdecydowanie docisnąć nakłuwacz do skóry. To pomaga w lepszym wniknięciu lancetu w skórę. W zależności od grubości skóry, będącej indywidualną cechą każdej osoby, należy różnicować głębokość nakłucia tak, aby uzyskiwać odpowiedniej wielkości próbkę krwi przy jak najmniejszym odczuciu bólu.

Zmiana lancetu:

Należy starać się używać lancetu tylko raz, ponieważ wykazano, że ostrze szybko się tępi przy wielokrotnym wykorzystywaniu, co w konsekwencji powoduje większy ból.

I pamiętaj.

REKLAMA

Raz wyjętego bębenka z nakłuwacza nie da się powtórnie użyć. Obejrzyj film jak poprawnie zrobić badanie na:

WYRÓB MEDYCZNY

www.accu-chek.pl/nakluwacze/fastclix

M A G A Z Y N 6 0 + 25

dbam o zdrowie

Bystry

tekst: Magda Mirongowicz

WZR K

konsultacja: prof. Jerzy Szaflik, okulista

MAGAZYN 60+

zy da się długo zachować ostrość widzenia? Jest na to szansa, tylko trzeba o oczy naprawdę dbać.

dbam o zdrowie Druk wydaje się dziwnie mały i rozmazany, żeby odczytać SMS-a, nie starcza ręki, czytanie książki czy gazety staje się męczące… Takie problemy prędzej czy później ma wielu z nas. To dlatego, że z wiekiem widzenie z bliska się pogarsza. Zjawisko to lekarze okuliści nazywają prezbiopią, czyli starczowzrocznością. Po prostu z wiekiem soczewki oczu stają się mniej elastyczne, zaś mięśnie narządu wzroku – tracą dawną sprawność. Czasem następuje to już po czterdziestce, a czasem dopiero po sześćdziesiątce. Nie jesteśmy w stanie tego procesu zatrzymać, ale odpowiednio dbając o oczy i cały organizm, możemy go nieco spowolnić. Co temu sprzyja?

Dobre światło Warto pamiętać, że zbyt słabe oświetlenie zmusza oczy do dużego wysiłku. Niekorzystnie wpływa na nie też światło odbite. Najlepiej więc, by powierzchnia blatu, przy którym pracujemy, była matowa.

Trzeba uważać na słońce. Światło słoneczne i promienie ultrafioletowe mogą być bowiem szkodliwe dla wzroku. Dlatego w słoneczne dni (nie tylko latem!) należy nosić okulary z dobrym filtrem UV. Najlepiej kupić je w sprawdzonym sklepie optycznym. Mamy wtedy gwarancję, że naprawdę ochronią nasze oczy.

Po godzinie czytania książki lub surfowania po internecie warto zrobić sobie krótką przerwę, patrząc w dal. Dzięki temu mięśnie wewnątrz gałki ocznej rozluźnią się i oko odpocznie. Korzystny ruch Nie zawsze doceniamy wpływ naszego stylu życia na wzrok. Tymczasem organizm jest całością i to, jak o niego dbamy, ma ogromne znaczenie także dla oczu. REKLAMA

M A G A Z Y N 6 0 + 27

dbam o zdrowie porady mgr farmacji Ernest Niewiadomski

Warto zwrócić uwagę na skład suplementu diety, który ma wspierać oczy. Producenci suplementów diety wspomagających wzrok prześcigają się w deklarowaniu zawartości swoich produktów. Spośród wielu składników aktywnych obecnych w składach preparatów warto zwrócić uwagę na takie, których skuteczność potwierdzają wiarygodne badania. Należą do nich m.in.: • Luteina i zeaksantyna – chronią oczy przed szkodliwym działaniem promieniowania UV. Są szczególnie zalecane seniorom, palaczom i chorym na nadciśnienie oraz miażdżycę. • Antocyjany (owoc borówki czernicy) – poprawiają mikrokrążenie w gałkach ocznych, co wpływa korzystnie na ostrość widzenia oraz zdolności adaptacyjne oka. • Flawonoidy, trokserutyna, rutyna – poprawiają szczelność i elastyczność naczyń krwionośnych oczu. • Kwasy DHA oraz EPA (omega-3) – wspierają prawidłowe widzenie i funkcjonowanie narządu wzroku. • Glutation, kwas alfa-liponowy, resweratrol, witaminy C i E – jako silne antyoksydanty wymiatają wolne rodniki uszkadzające komórki oka. • Witamina A – jest niezbędna do prawidłowego widzenia w słabym oświetleniu oraz po zmroku. • Witaminy z grupy B – wspomagają produkcję krwinek czerwonych i funkcjonowanie układu nerwowego (B2, B6, B12), przeciwdziałają zmęczeniu i znużeniu (B5, B9). • Minerały (cynk, miedź, selen) – wspierają prawidłowe funkcjonowanie enzymów, które uczestniczą w procesach antyoksydacyjnych i usuwają wolne rodniki. Wybierając preparat, najlepiej poradzić się lekarza lub farmaceuty.

Korzystnie wpływa na wzrok np. codzienna aktywność fizyczna. Regularny ruch wspomaga pracę układu krążenia: pomaga utrzymać prawidłowe ciśnienie krwi i poprawia stan naczyń krwionośnych, także tych w gałkach ocznych. To zaś sprawia, że wzrok lepiej funkcjonuje.

Zdrowe jedzenie Dla sprawności oczu znaczenie ma również prawidłowa dieta. Dobrze, by była ona bogata w warzywa i owoce, które obfitują w cenne dla wzroku witaminę C oraz prowitaminę A. Dietetycy szczególnie polecają włączenie do jadłospisu jarmużu, szpinaku, brokułów, kapusty, czerwonej papryki, marchewki, jeżyn, malin i czarnych porzeczek. Oprócz 28

MAGAZYN 60+

dbam o zdrowie

kontrola u okulisty Raz w roku warto wybrać się do okulisty na badanie kontrolne. Szczególnie powinny pilnować tego osoby cierpiące na choroby, takie jak nadciśnienie tętnicze, cukrzyca czy miażdżyca. Okulista dokładnie sprawdzi ostrość widzenia zarówno z daleka, jak i z bliska.

Jeśli badanie wykaże, że potrzebujemy okularów do czytania, nie brońmy się przed nimi. Dzięki nim będziemy nie tylko lepiej widzieć, ale także szybko poczujemy, że nasz wzrok mniej się męczy i rzadziej miewamy bóle głowy. Krótkowidze, których martwi konieczność używania dwóch par okularów, mogą rozważyć kupno szkieł progresywnych, które pozwalają dobrze widzieć z daleka i z bliska. REKLAMA

wymienionych wyżej witamin zawierają one luteinę, naturalny barwnik roślinny, który działa dobroczynnie na wzrok. W menu powinny regularnie gościć zdrowe tłuszcze roślinne (oliwa z oliwek, olej rzepakowy). Są w nich potrzebne oczom nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 oraz witamina E. W diecie nie może również zabraknąć pełnoziarnistych produktów zbożowych dostarczających zdrowych węglowodanów złożonych, witamin z grupy B oraz ważnego dla wzroku cynku. Ten ostatni zawierają również ryby, których dodatkowym atutem jest duża zawartość kwasów omega-3.

LUTEINA PRO

suplement diety Produkt przeznaczony jest dla osób, które dbają o wzrok i chcą prawidłowo widzieć. 60 kapsułek

REKLAMA

M A G A Z Y N 6 0 + 29

dbam o zdrowie

Dieta na dobry CHOLESTEROL

tekst: Anna Zacharuk

O 30

konsultacja: Katarzyna Uścińska, dietetyczka

dpowiedni jadłospis może pomóc w obniżeniu poziomu złego cholesterolu. Wystarczy zastosować kilka zasad prawidłowego odżywiania się… i nie odpuszczać.

MAGAZYN 60+

dbam o zdrowie

W diecie na dobry cholesterol zaleca się znaczne ograniczenie spożywania soli.

Dobre zmiany Zły cholesterol lubi się ukrywać. Jeśli nie wiemy, gdzie się chowa trudno go przepędzić. Na przykład wiele osób słysząc o złej sławie czerwonego mięsa zamienia je na białe, ale przygotowuje tak samo – smaży. W efekcie cholesterol wciąż świeci triumfy. Warto więc spojrzeć rozsądnie na swoje posiłki i tak je zmodyfikować, by rzeczywiście stały się zdrowe. Kotlety zastąpić REKLAMA

Zamiast smażyć zdrowiej jest piec, grillować lub gotować, białe pieczywo najlepiej zastąpić pełnoziarnistym, tłuste mięso zamienić na chude lub w ogóle z niego zrezygnować, masło i inne tłuszcze pochodzenia zwierzęcego odstawić na rzecz roślinnych, a ochotę na słodycze pokonać garścią migdałów, orzechów czy nasion. Zanim jednak wprowadzimy restrykcyjną dietę warto przyjrzeć się, jakie posiłki jadamy na co dzień, które z nich smakują nam najbardziej i dopiero wtedy pomyśleć o tym, jak bez drastycznych zmian uwolnić potrawy od nadmiaru cholesterolu.

Cholesterol suplement diety

Herbatka ziołowa w torebkach do zaparzania z zieloną herbatą, karczochem, liściokwiatem oraz nasionami kozieradki to kompozycja ziół wpierająca utrzymanie prawidłowego poziomu cholesterolu i stężenia lipidów we krwi. 20 torebek

REKLAMA

dbam o zdrowie Proste rozwiązania saŁatka Makaronowa z BrokuŁami • • • • • • •

70 g makaronu pełnoziarnistego kilka różyczek brokuła kilka pomidorków koktajlowych garść rukoli 1 łyżka oliwy z oliwek pół łyżeczki musztardy przyprawy do smaku

Makaron ugotuj al dente, odcedź, skrop oliwą i odstaw do ostygnięcia. Różyczki brokułu zalej wrzątkiem i parz przez 2–3 minuty. Gdy nieco zmiękną, wyjmij je z wody i ostudź. Umyj i wysusz listki rukoli oraz pomidorki. Te ostatnie pokrój na połówki. Wymieszaj wszystkie składniki. Przygotuj sos z oliwy, musztardy oraz ulubionych przypraw i dopraw nim sałatkę. Możesz też dodać kilka kawałeczków koziego serka.

Przygotowanie niskotłuszczowego obiadu nie musi być skomplikowane. Kto wie, może nawet okazać się przyjemniejsze, ponieważ nie trzeba stać przy patelni, a wystarczy dobrze przyprawione mięso, zamknięte w rękawie piekarniczym, włożyć do piekarnika i… rozwiązywać krzyżówki, zerkając tylko, czy już się rumieni. Dwa razy w tygodniu warto podać na obiad pieczoną rybę. Jej przyrządzenie także jest bardzo proste. Wystarczy filety doprawić ulubionymi ziołami oraz szczyptą soli i upiec w piekarniku. Szczególnie polecane są tłuste ryby morskie, bogate w zdrowe kwasy tłuszczowe omega-3, które redukują poziom trójglicerydów, wpływają korzystnie na pracę serca i zmniejszają ryzyko zawału. Do takich ryb należy np. łosoś. Można też wypróbować nowy przepis i zrobić np. gulasz z indyka czy sałatkę makaronową z brokułami z naszych przepisów.

13 kroków do sukcesu

grillowaną lub pieczoną bez tłuszczu piersią z indyka, surówki przygotować z jogurtem naturalnym, ziemniaków nie okraszać, tylko posypać koperkiem. Biała bułka z masłem, wędliną i żółtym serem aż skwierczy od cholesterolu. Można ją zastąpić kromką razowego chleba z białym serem i szczypiorkiem, grahamką z awokado oraz plastrem samodzielnie upieczonego indyka albo pełnoziarnistym tostem z kapką oliwy z oliwek i poszatkowanym pomidorem. Już tak drobne zmiany, wprowadzone na stałe, znacznie zmniejszają poziom cholesterolu. 32

MAGAZYN 60+

• Zrezygnuj z tłustych mięs i wędlin. • Czerwone mięso zastąp białym i jedz go w niewielkich ilościach. • Włącz do diety tłuste ryby morskie. • Zamiast smażyć piecz – grilluj, gotuj. • Do kanapek nie używaj masła, tylko odrobiny oliwy z oliwek lub margaryny dobrej jakości. • Pasty do pieczywa przygotowuj na bazie twarożku lub awokado. • Żółty i topiony ser zastąp białym. • Zrezygnuj z majonezu i sosów na jego bazie. • Śmietanę zastąp jogurtem. • Białe pieczywo zamień na pełnoziarniste. • Ogranicz do minimum słodycze. • Całkowicie zrezygnuj z produktów cukierniczych z olejem palmowym. • Nie jedz żywności typu fast-food.

Warto sięgać po oliwę z oliwek, która jest bogata w kwasy omega-3 obniżające poziom całkowitego cholesterolu, trójglicerydów i LDL w organizmie.

dbam o zdrowie Gulasz z indyka • • • • • • • •

100 g piersi z indyka 100 ml wody czerwona papryka żółta papryka pół bakłażana 4 łyżeczki koncentratu pomidorowego łyżka ziół prowansalskich łyżka jogurtu greckiego

Umyj warzywa. Papryki pokrój w drobną kostkę, a bakłażana w grube ćwiartki. Mięso podziel na ok. dwucentymetrowe kostki. Następnie zagotuj wodę, wrzuć do niej paprykę oraz zioła, a po pięciu minutach dodaj bakłażana. Gdy warzywa będą miękkie, dodaj koncentrat pomidorowy oraz indyka. Przypraw potrawę według uznania i duś 15–20 minut. Po ugotowaniu zabiel jogurtem.

REKLAMA

dbam o zdrowie

leczniczy UCISK tekst: Aleksandra Nowakowska

konsultacja: dr n. med. Katarzyna Iwanicka-Pronicka

wiatowa Organizacja Zdrowia uznała, że akupresura pomaga w leczeniu wielu chorób przewlekłych, łagodząc ból. Na czym polega ta wywodząca się z Chin metoda lecznicza?

Akupresura polega na uciskaniu odpowiednich punktów na ciele. Ta metoda leczenia zaliczana jest do medycyny alternatywnej. Ma jednak wiarygodną, długą tradycję. Wywodzi się z Azji, a dokładniej z Chin. Źródła historyczne podają, że już 7 tys. lat temu była tam powszechnie stosowana.

KIEDY MOŻE POMÓC? Akupresura została wpisana na listę WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) jako metoda 34

MAGAZYN 60+

wspomagająca leczenie wielu schorzeń. Oficjalnie podaje się, że uśmierza ból i nie powoduje skutków ubocznych. Jej pozytywne działanie zauważono przede wszystkim w przypadku chorób przewlekłych, zwłaszcza astmy i migreny, oraz schorzeń układów: krążenia, pokarmowego, hormonalnego. Akupresura pomaga także w łagodzeniu chronicznego bólu, np. przy schorzeniu stawów. Przeciwwskazaniami do stosowania tego zabiegu są problemy skórne (grzybice, rany, choroby zakaźne skóry), ciężki przebieg

dbam o zdrowie

infekcji wirusowych bądź bakteryjnych, nowotwory, a także stan pozawałowy z zakrzepicą tętnicy wieńcowej.

ZABIEG KROK PO KROKU Przed sesją akupresury warto się zrelaksować, by zmniejszyć napięcia w ciele – wziąć przyjemna ciepłą kąpiel lub wybrać się na dłuższy spacer marszowym krokiem. Zabieg zwykle trwa około pół godziny. Terapeuta mocno lub delikatnie uciska odpowiednie punkty ciała, opukuje je, głaszcze. Najczęściej robi to dłońmi, ale czasem używa specjalnych narzędzi, np. drewnianej gruszki, której podłużny koniec uciska głębiej położone bolesne punkty. W zależności od potrzeb terapeuta przeprowadza sesję szybko i rytmicznie lub powoli, wykonując ruchy okrężne, których intensywność stopniowo zwiększa. Pierwsza metoda ma pobudzać orga

nizm do zwalczania schorzenia, druga – hamować rozwój choroby. W czasie zabiegu kolejno uciskane są punkty odpowiedzialne za chore czy bolesne miejsca. Wiele takich receptorów znajduje się na stopach, dlatego podczas akupresury często się je masuje. Ucisk jednego miejsca trwa ok. minuty. Terapeuta dotyka go kciukiem lub ułożonym prostopadle palcem wskazującym. Czasami może to wywołać lekki dyskomfort, ale nie należy się tym zrażać. Oznacza to tylko, że przepływ energii przez dany punkt jest zaburzony. Podczas kolejnych zabiegów ból będzie ustępował. Kluczem do sukcesu jest wiedza i doświadczenie terapeuty w odnajdywaniu miejsc, które trzeba odpowiednio ucisnąć. Jeśli w czasie akupresury pojawią się jakiekolwiek niepokojące dolegliwości, zabieg należy przerwać. M A G A Z Y N 6 0 + 35

dbam o zdrowie JAK TO DZIAŁA? Według specjalistów tradycyjnej medycyny chińskiej cieszymy się zdrowiem, jeśli w naszym organizmie jest równowaga w przepływie energii Yin (żeńskiej) i Yang (męskiej). Gdy coś ją zaburza, chorujemy. Odblokować przepływ energii można poprzez ucisk odpowiednich punktów w ciele. Każdy z nich jest energetycznie połączony z przypisanymi mu narządami wewnętrznymi (akupresura zakłada, że wszystkie organy ze sobą współpracują). Nawet jeśli nie jesteśmy przekonani do tej teorii, dzisiejsza naukowa wiedza potwierdza, że w ciele jest szereg zakończeń nerwowych, których pobudzenie aktywizuje impulsy nerwowe. Na poziomie czysto fizycznym akupresura może więc korzystnie wpływać na zdrowie. Dzieje się tak dlatego, że odpowiedni ucisk pobudza wydzielanie hormonów (zwłaszcza odpowiadającej za dobre samopoczucie serotoniny), obniża ciśnienie czy rozszerza naczynia krwionośne, zwiększając przepływ krwi przez narządy, co poprawia ich dotlenienie, odżywienie oraz pomaga oczyścić organizm z toksyn.

Zrób to sam(a) Jak można sobie pomóc, wykorzystując wiedzę z zakresu akupresury? Gdy dopada cię silny stres, przez minutę uciskaj punkty we wgłębieniach u podstawy czaszki po obu stronach kręgosłupa. Złagodzi to napięcie mięśni karku. Jeśli masz niskie ciśnienie czubkiem palca uciskaj punkt tuż pod przegrodą nosa. Żeby poprawić samopoczucie podczas przeziębienia, delikatnie kilka razy masuj palcami brwi, zaczynając od nasady nosa, a następnie posuwając się na boki. Przy bólu głowy lekko i rytmiczne uciskaj punkt pomiędzy palcem wskazującym a kciukiem. Bóle pleców staną się mniej dokuczliwe, jeśli trzy razy dziennie przez dwie minuty będziesz uciskać punkt w środku dołu podkolanowego, gdzie wyczuwalny jest puls. REKLAMA

Pytania

wieści z apteki

do farmaceutki W

ątpliwości Czytelników, dotyczące domowych sposobów leczenia i preparatów aptecznych, rozwiewa redaktorka prowadząca „Magazynu 60+” mgr farmacji Ewa Dembowska.

Sposób na jesienne zarazki Moja wnuczka zaczęła w tym roku chodzić do przedszkola i często choruje. Jak zwiększyć jej odporność? Krystyna z Olsztyna W przedszkolach jest duże natężenie wirusów i bakterii. Niestety, układ odpornościowy dziecka nie jest jeszcze w pełni sprawny i łatwo dochodzi do rozwoju infekcji. Początki są najtrudniejsze, bo maluch ma kontakt z nowymi zarazkami, z którymi jego organizm dopiero uczy się walczyć. Jeśli infekcje pojawiają się częściej niż 2 razy w miesiącu lub mają nasilony przebieg trzeba iść do pediatry, który po wywiadzie, zleci badania i ustali przyczynę częstych zakażeń. W lżejszych przypadkach można wraz z farmaceutą dobrać środek, który wspomoże odporność dziecka. Bardzo ważna jest dobrze zbilansowana dieta. To najlepszy sposób, by dostarczyć organizmowi witamin i mikroelementów. Warto włączyć do niej produkty, w których występują naturalne prebiotyki np jogurty. Dobrze jest też sięgnąć po suplementy diety zawierające kwasy omega 3 i 6 lub wyciąg z czarnego bzu. Poza tym duże znaczenie ma aktywność fizyczna na świeżym powietrzu. Odporności sprzyjają długie spacery, jazda na rowerze, a także igraszki na placu zabaw. Układ immunologiczny wzmocnią szczepienia. Uchronią one malucha przed skutkami silnych infekcji. Warto się upewnić, czy wnuczka miała wszystkie niezbędne szczepienia i zastanowić się nad dodatkowymi np. przeciwko meningokokom.

W aptekach dostępne są także tzw. doustne szczepionki zawierające liofilizat bakterii, które mają za zadanie silnie pobudzać organizm do wytwarzania przeciwciał.

RADY NA POTLIWOŚĆ STÓP Jak sobie radzić z nadmierną potliwością stóp. Co roku w zimnych porach roku, gdy noszę ocieplane buty mam ten problem. Zbigniew z Krakowa Jesienią i zimą nosimy grube skarpety i ocieplane buty, co utrudnia wentylację skóry. Nadmierna potliwość to problem nie tylko estetyczny (nieprzyjemna woń), ale także zdrowotny. Wilgotne, ciepłe środowisko sprawia bowiem, że skóra staje się rozpulchniona, miękka, a to sprzyja grzybicy. Każdego wieczoru trzeba umyć stopy w letniej wodzie z dodatkiem soli odkażających, następnie osuszyć skórę (zwłaszcza między palcami) ręcznikiem. Na koniec należy zastosować preparat przeciwpotliwy: krem, aerozol, żel lub talk. Polecam kremy z urotropiną, które regularnie aplikowane na skórę eliminują problem na dłużej. Poza tym warto zawsze mieć przy sobie chusteczki zmniejszające potliwość, żeby w razie potrzeby odświeżyć stopy. Drodzy Czytelnicy, zapraszamy do wspólnego tworzenia rubryki „Pytania do farmaceutki”. Wystarczy przesłać pytanie do redakcji:  pocztą tradycyjną,  elektroniczną: ewa_dembowska@grupazpr. pl,  za pośrednictwem naszego Facebooka. M A G A Z Y N 6 0 + 37

wieści z apteki

RUBRYKĘ OPRACOWAŁA: DR N. MED., MGR FARM. JUSTYNA WODOWSKA

Porady zza lady

Tymianek na infekcje

W sezonie grypowym warto przypomnieć sobie o tymianku. Ze względu na etiologię powstawania odruchu kaszlowego w przypadku infekcji wirusowej pomocne może być zastosowanie produktu, który ochroni drogi oddechowe przed czynnikami drażniącymi, ale przede wszystkim ułatwi usunięcie śluzu zapalnego. Warto wiedzieć, że doskonałą alternatywą dla leków syntetycznych są preparaty tymiankowe. Syrop na bazie cebuli, miodu i tymianku można zrobić nawet w domu.

Rodo w aptece

Farmaceuci stali się ostrożniejsi w odpowiadaniu na pytania pacjentów telefonujących do apteki. 38

MAGAZYN 60+

To dlatego, że zgodnie z przepisami RODO oraz ustawy o ochronie danych osobowych informacje dotyczące choroby lub leczenia stanowią dane wrażliwe, podlegające szczególnej ochronie. Jeśli ktoś dzwoni do apteki domagając się ich podania, farmaceuta ma prawo zadać szereg kontrolnych pytań. Musi mieć bowiem pewność, że rozmawia z właściwą osobą.

Szczepionki przeciwko grypie

szczepów wirusa, co spowodowało znaczne opóźnienia w procesie produkcyjnym. Najlepiej zaszczepić się przed rozpoczęciem okresu epidemicznego, ale, jeśli z różnych powodów nie było to możliwe, można to zrobić w dowolnym momencie. Tegoroczny sezon grypowy będzie nietypowy nie tylko za sprawą wspomnianych opóźnień, ale również dzięki pojawieniu się nowej szczepionki przeciw grypie, podawanej donosowo, polecanej dla dzieci i młodzieży.

Moc zielonej herbaty

Szczepionki przeciwko grypie na sezon 2019/2020 są już dostępne. Dostawy były opóźnione we wszystkich krajach dlatego, że dłużej czekaliśmy na zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dotyczące składu antygenowego szczepionek na nadchodzący sezon epidemiczny. Zazwyczaj są one wydawane już pod koniec lutego, ale w tym roku proces ten wydłużył się ze względu na potrzebę dokładniejszej analizy

Zielona herbata zdobyła popularność zdobyła jako świetny przeciwutleniacz i składnik rozmaitych mieszanek (m.in. tych zalecanych dla osób z nieprawidłowym lipidogramem). Wyniki najnowszych badań naukowców sugerują, że pochodzący z zielonej herbaty galusan epigallokatechiny może pomóc także w eliminowaniu lekoopornych bakterii.

Czy wiecie, że wszystkie polskie apteki mogą już realizować recepty elektroniczne, a od przyszłego roku będzie je wydawać każda przychodnia? Dla nas, pacjentów, to doskonała wiadomość, bo takie rozwiązanie ma same plusy.

rzede wszystkim, jeśli stale zażywamy jakieś leki, po konsultacji z lekarzem możemy otrzymać e-receptę bez konieczności wizyty w gabinecie, a to pozwala zaoszczędzić czas. Poza tym zmniejsza się ryzyko, że farmaceuta wyda nam nieprawidłowy preparat, np. z powodu nieczytelnego pisma lekarza. E-recepty to część elektronicznego systemu informacji zdrowotnych, który oferuje więcej możliwości. Wystarczy, że zalogujemy się na swoim Internetowym Koncie Pacjenta (IKP) w serwisie pacjent.gov.pl, by na ekranie komputera czy smartfona pojawiły się informacje o naszym zdrowiu: historia wizyt u lekarzy i pobytów w sanatorium, lista przyjmowanych leków, wykaz skierowań do specjalistów. Te informacje możemy jednym kliknięciem udostępnić lekarzowi. Dzięki temu nie musimy na wizytę zabierać całej dokumentacji medycznej.

Za pomocą IKP możemy też dać bliskiej osobie dostęp do informacji o naszym stanie zdrowia.

realizacja dla poczĄtkujących Jak wygląda realizacja e-recepty? To proste. Lekarz wystawia ją i podpisuje elektronicznie, a my dostajemy SMS z 4-cyfrowym kodem lub e-mail z załączonym plikiem PDF. Można też otrzymać e-receptę w przychodni na wydruku informacyjnym. Następnie idziemy do dowolnej apteki i podajemy zamieszczony w SMS-ie kod oraz PESEL. Jeśli otrzymaliśmy e-receptę pocztą elektroniczną, wystarczy, że farmaceuta zeskanuje kod z załącznika. W przypadku wydruku pracownik apteki wyda leki na jego podstawie. E-recepta to udogodnienie dla każdego. Ze statystyk wynika, że z tego rozwiązania najczęściej korzystają osoby w wieku 61–70 lat. Ba! Najstarszy pacjent, który zrealizował receptę elektroniczną, miał...107 lat.

internetowe konto pacjenta Aby odbierać e-recepty SMS-em lub/i e-mailem, należy wejść na stronę pacjent.gov.pl i zalogować się na Internetowe Konto Pacjenta. Potrzebny do tego będzie profil zaufany, który pozwala załatwić wiele spraw drogą elektroniczną. Łatwo go utworzyć. Wystarczy zalogować się na swoje konto bankowe, wypełnić formularz i potwierdzić wniosek kodem autoryzacyjnym otrzymanym SMS-em. Założenie profilu umożliwiają PKO BP, Inteligo, Santander, Bank Pekao, mBank, ING, Millenium, Alior Bank i Envelo. Można też zarejestrować się przez stronę pz.gov.pl i w ciągu 14 dni zgłosić do najbliższego oddziału NFZ, urzędu gminy, skarbowego lub innego oznaczonego znakiem i logo PZ (profil zaufany), by potwierdzić swoje dane. Jeśli nie jesteśmy biegli w obsłudze komputera, poprośmy o pomoc kogoś zaufanego. Albo zapiszmy się na kurs dla seniorów, na którym nauczymy się korzystać z internetu.

MATERIAŁ INFORMACYJNY MINISTERSTWA ZDROWIA

e-recepta NA ZDROWIE

Zioła na

odporność tekst: Alicja Kosmalska, redakcja CafeSenior.pl 

ezon na infekcje wkrótce rozpocznie się na dobre, dlatego warto wzmocnić organizm. Z pomocą przyjdą nam zioła. Po które z nich sięgnąć, by dać odpór wirusom?

Liście, pączki, kwiaty, kora, owoce, korzenie roślin leczniczych nie tylko rzadziej niż konwencjonalne leki wywołują skutki uboczne, ale też nie obciążają układu trawiennego. Jesienią łatwo znajdziemy zioła zamknięte w kapsułkach, tabletkach, naparach lub herbatkach. Jakie rośliny najlepiej wspomagają odporność i układ trawienny?

wszystkim w postaci suszonych liści do zaparzania. W aptekach można też kupić gotowe herbatki w saszetkach a także pokrzywę w kapsułkach i tabletkach oraz w postaci soku. Co ciekawe, suszone liście można dodawać do jajecznicy albo zupy.

JEŻÓWKA? NA ZDROWIE!

Czosnek pospolity uważany jest za naturalny antybiotyk. Dodatkowo lekko obniża poziom cukru we krwi. Osoby, którym nie odpowiada jego intensywny smak i zapach, mogą sięgnąć po niego w kapsułkach bądź w tabletkach. Pamiętajmy jednak, że regularne spożywanie czosnku może wydłużać czas krwawienia i krzepnięcia, co utrudnia proces gojenia się ran.

Niska temperatura powietrza, przeciągi w przegrzanych pomieszczeniach i nieodpowiednie do pory roku ubranie to częste przyczyny infekcji. W przypadku nawracających przeziębień warto sięgnąć po preparat z jeżówki purpurowej, który zmobilizuje układ odpornościowy do pracy. W aptece można kupić sok z ziela tej rośliny lub kapsułki zawierające jej sproszkowany korzeń.

POMOCNA POKRZYWA Pokrzywa podnosi odporność organizmu i pomaga w walce z anemią. Jesienią jest dostępna przede 40

MAGAZYN 60+

CZOSNEK PEŁEN MOCY

NIEZŁA BABKA Babka lancetowata jest stosowana jako środek przeciwbakteryjny i przeciwzapalny. Jej wysuszone liście to solidna dawka witamin, które pomogą



ięcej artykułów na temat W zdrowia, pasji i podróży seniorów znajdziecie na cafesenior.pl

uniknąć przeziębienia. Wzmacniają one organizm, ale również pobudzają trawienie oraz działają wykrztuśnie w schorzeniach dróg oddechowych i pokarmowych. Z babki sporządza się napary, odwary, syropy oraz ekstrakty.

MNISZEK PRZECIW WIRUSOM Mniszek lekarski jest skarbnicą bezcennych witamin i minerałów, takich jak: kwas foliowy, żelazo, wapń, magnez, jod, fosfor, potas czy witaminy A i C. Wzmacniają one odporność organizmu i mają silne właściwości przeciwwirusowe. W aptekach mniszek dostępny jest w formie ziół do zaparzania, herbatki w torebkach, soku oraz w tabletkach i kapsułkach.

JADALNE PŁATKI NAGIETKA Nagietek dzięki zdolności wiązania toksycznych związków przemiany materii wspomaga obronę organizmu przed wieloma choróbami. Zwiększa

odporność i działa bakteriobójczo. Jesienią i zimą warto więc sięgąć po dostępne w aptekach czy sklepach zielarskich suszone zioła, zaś latem wykorzystywać świeże kwiaty. Płatki nagietka (ale bez środków, które są gorzkie) mogą być bardzo smacznym i zdrowym dodatkiem do sałatek.

warto wiedzieć ZALETY FITOTERAPII Fitoterapia, czyli leczenie chorób z zastosowaniem ziół staje się coraz popularniejsze. To dlatego, że leki pochodzenia roślinnego działają łagodnie, nie zawierają toksyn i nie wywołują skutków ubocznych. Zioła wykazujące działanie lecznicze są często wykorzystywane także w kosmetyce, pielęgnują skórę i odmładzają.

REKLAMA

drogeria

Sposoby

NA PIĘKNE DŁONIE

tekst: Monika Smorczewska

PO PIERWSZE KREM Powinien zawierać substancje nawilżająco-ochronne, takie jak: gliceryna, wazelina, mocznik czy silikony, oraz składniki odżywiające i regenerujące, np. witaminę E, retinol, kwas hialuronowy, kolagen czy kwasy owocowe. Podrażnienia złagodzi D-pantenol, alantoina lub lanolina. Na dzień najlepszy jest krem nawilżający i odżywczy, a na noc regeneracyjny. Krem należy stosować codziennie, przynajmniej rano i wieczorem, ale dermatolodzy radzą, by robić to po każdym umyciu rąk. 42

MAGAZYN 60+

NEKTARYNKA I CYTRUSY PEELING DO RĄK Kosmetyk zawierający drobinki bursztynu, które usuwają szorstki, zrogowaciały naskórek. Recepturę wzbogacono o oleje macadamia i z rokitnika. Dzięki składnikom aktywnym, po użyciu peelingu skóra jest miękka i jedwabiście gładka. 50 g

Więcej na www.botame.pl

REKLAMA

rażliwa skóra i brak tkanki podskórnej, takiej jak tłuszcz, sprawiają, że właśnie na dłoniach najszybciej da się zauważyć oznaki starzenia. Właściwa pielęgnacja może jednak znacznie opóźnić ten proces.

REKLAMA

Do sprzątania czy mycia z użyciem detergentów warto zakładać rękawiczki ochronne. PO DRUGIE PEELING Dzięki niemu pozbędziemy się zrogowaciałego naskórka oraz wygładzimy skórę. Możemy zastosować produkt gotowy albo domowej roboty. Decydując się na ten ostatni, warto wypróbować zwłaszcza peeling z soli lub cukru z dodatkiem oliwy z oliwek (działa nawilżająco) i soku z cytryny (rozjaśnia skórę). Ścierającą miksturę można również przyrządzić z kawowych fusów (mają właściwości antyoksydacyjne) oraz oliwki lub oleju kokosowego (nawilżają i odżywiają). Peeling dłoni najlepiej wykonywać dwa razy w tygodniu. Jest to wskazane zwłaszcza jesienią oraz zimą.

PO TRZECIE KĄPIEL W OLEJKU Najlepiej użyć do tego celu olejku rycynowego lub arganowego (można je kupić w każdej aptece), które dzięki swojej strukturze przenikają do wnętrza skóry, nawilżając ją i odżywiając. Odpowiednią ilość olejku wlewamy do miseczki, a potem lekko podgrzewamy w kąpieli wodnej. Następnie wcieramy go w dłonie i pozostawiamy na ok. 10 minut. Po zabiegu nadmiar substancji wycieramy papierowym ręcznikiem. Kąpiel w olejku warto robić kilka razy w tygodniu. Jest to szczególnie zalecane po peelingu dłoni.

M A G A Z Y N 6 0 + 43

REKLAMA

drogeria PO CZWARTE MASECZKA Można ją kupić w drogerii lub MANGO przygotować KREM DO RĄK własnoręcznie. Poczuj na dłoniach To bardzo pro„owoc bogów” ste – wystarczy – słodkie, aromatyczne wymieszać mango, które rozpieści Twoje miód, który zmysły. jest prawdzi30 ml wą bombą witaminową, z ulubionym kremem do rąk. Więcej na www.botame.pl Smarujemy dłonie grubą warstwą tak przygotowanej mikstury, a następnie wkładamy bawełniane rękawiczki. Najlepsze efekty uzyskamy, gdy pozostawimy preparat na całą noc. Jeśli to niemożliwe, potrzymajmy maseczkę

na dłoniach przez co najmniej pół godziny. To także przyniesie dobry rezultat. Maseczkę najlepiej jest nakładać raz w tygodniu, ale jeśli będziemy to robić co dwa tygodnie, efekty też będą zauważalne.

PO PIĄTE ZABIEG PARAFINOWY Dzięki niemu skóra dłoni stanie się bardziej miękka i gładka, a także lepiej odżywiona. Parafinę kosmetyczną można kupić w aptece. Podgrzewamy ją, wlewamy do naczynia, a następnie smarujemy dłonie grubą warstwą, zanurzamy w ciepłej cieczy i czekamy, aż zastygnie. Powtarzamy czynność dwa razy. Potem wkładamy foliowe rękawiczki i owijamy dłonie ręcznikiem na 30 minut. Zabieg parafinowy na dłonie warto wykonać, gdy mimo regularnej pielęgnacji skóra rąk nadal jest spękana, wysuszona, szorstka oraz brak jej witalności. REKLAMA

MAGAZYN 60+

M A G A Z Y N 6 0 + 45

czas na sport

trening

Z SERCEM

tekst: Jakub Kowalczyk

zukasz aktywności, która nie tylko poprawi Twoją kondycję i sylwetkę, ale także dobrze zrobi sercu? Polecamy trening kardio.

Jak to się dzieje? Otóż w czasie treningu nasze tętno podnosi się do ok. 80 proc. maksymalnego poziomu i utrzymuje się na nim w czasie ćwiczeń. Zaczynamy też szybciej oddychać. Dzięki temu zwiększa się przepływ krwi i poprawia praca układu krążenia. Wszystkie tkanki i mięśnie (w tym również serce) są lepiej dotlenione i funkcjonują sprawniej. Oczywiście przed rozpoczęciem treningu warto omówić z lekarzem bezpieczną intensywność ćwiczeń.

Marsz po zdrowie Jego nazwa nie jest wcale przypadkowa (cardio po łacinie znaczy serce). Te ćwiczenia naprawdę wzmacniają najważniejszą pompę naszego ciała, pomagając zmniejszyć ryzyko zawału i nadciśnienia. Wpływają też korzystnie na płuca i inne organy. 46

MAGAZYN 60+

Idealnym treningiem kardio dla seniorów jest energiczny marsz na świeżym powietrzu. Może to być zwykły spacer żwawym krokiem (najlepiej częściowo pod górkę) albo nordic walking, czyli marsz z kijkami. Ten ostatni jest szczególnie polecany, bo nie tylko poprawia krążenie i pracę serca oraz wspiera układ oddechowy, ale także uruchamia aż 90 proc.

REKLAMA

mięśni, nie obciążając przy tym stawów. Ważne jednak, by maszerować prawidłowo. Dlatego na początku najlepiej to robić z instruktorem. Bezpłatne treningi pod opieką trenera odbywają się w wielu miejskich parkach. Wystarczy do nich dołączyć. Decydując się na ten rodzaj ćwiczeń, trzeba zaopatrzyć się w odpowiednie buty. Powinny mieć dobrze amortyzowane, elastyczne podeszwy, wygodne wkładki i utrzymywać stopy we właściwej pozycji.

Aby trening kardio był skuteczny należy ćwiczyć co najmniej 3 razy w tygodniu po pół godziny. Krążenie na rowerze Kolejny dobry trening kardio to jazda na rowerze. Podobnie jak marsz po parku doskonale dotlenia organizm i pobudza krążenie. Działa dobroczynnie na serce i płuca. Pozwala wzmocnić mięśnie, usprawnić stawy, poprawić koordynację ruchową. Co ciekawe jazda na rowerze korzystnie wpływa też na cholesterol. Badania wykazały, że wystarczy półgodzinna przejażdżka cztery razy w tygodniu, by obniżyć poziom „złego” cholesterolu we krwi Wybierając się na rower w listopadzie warto pamiętać o odpowiednim stroju chroniącym nie tylko przed chłodem, ale także przed wiatrem. Bardzo ważne jest też, by pojazd był wyposażony w światła i odblaski zapewniające widoczność na drodze.

Sprzyjające pływanie Gdy pogoda nie sprzyja marszom ani przejażdżkom rowerowym warto wybrać się na basen. Bo pływanie również dobrze robi sercu. Rytmiczne ruchy pobudzają krążenie i regulują ciśnienie krwi. Dzięki zaangażowaniu wszystkich mięśni i wyjątkowym zaletom wody, w której ciało wydaje się lżejsze, a wysiłek mniej odczuwalny, pływanie pozwala też szybko zrzucić nadwagę, która zwiększa ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego. Dodatkowo ta dyscyplina sportu usprawnia stawy, łagodzi bóle kręgosłupa i zwiększa odporność.

czas na sport

złote lata

Z dojrzałością jej do twarzy

komedii „Ze śmiercią jej do twarzy” Meryl Streep zagrała aktorkę, która usiłuje dodać blasku swojej karierze zażywając eliksir młodości. Ale w prawdziwym życiu gwiazda radzi sobie bez czarnej magii. Dojrzały wiek stał się jej atutem.

tekst: Jakub Kowalczyk Choć już pierwsze role filmowe zwiastowały jej talent, aktorka dopiero teraz pokazuje pełnię swoich możliwości. Każda jej rola to perełka. A dojrzała uroda jeszcze bardziej fascynuje. Bo Streep, w przeciwieństwie do innych gwiazd Hollywood, nie próbuje się odmładzać. I nie musi, bo wciąż wygląda wspaniałe. Coraz gęstsza sieć zmarszczek sprawia jedynie, że jest bardziej interesująca. Gwiazda zdaje sobie z tego sprawę. Rok temu powiedziała publicznie: „Niech nikt nie pozbawia mnie zmarszczek z czoła, uzyskanych przez zachwyt nad pięknem życia, ani tych z moich warg, które pokazują, ile się śmiałam i ile całowałam, ani worków pod oczami – w nich jest pamięć o tym, ile płakałam. Należą do mnie i są piękne”. Jej słowa odbiły się szerokim echem w mediach społecznoś48

MAGAZYN 60+

ciowych, budząc uznanie kobiet na całym świecie.

DROGA DO GWIAZD Meryl Streep miłością do sceny zapałała na studiach. Początkowo chciała projektować kostiumy, ale potem przeniosła się na wydział dramatyczny i zaczęła grać w teatrach. Nie marzyła o filmie, bliżej niż do Hollywood było jej na Broadway. Do czasu. Jej wizję kariery zmienił film „Taksówkarz”, z Robertem de Niro. Jego gra tak ją zachwyciła, że postanowiła spróbować sił przed kamerą. Zadebiutowała niewielką rolą w filmie „Julia” i natychmiast została doceniona. Jedną z osób, na których zrobiła wrażenie, był…Robert de Niro.

W KRĘGU OSKARÓW Dzięki wsparciu słynnego aktora Meryl Streep zapropono-

wano rolę w „Łowcy Jeleni”. Nie była nią zachwycona, ale chciała być na planie z grającym w filmie partnerem, Johnem Cazale. Dla chorego na raka aktora była to niestety ostatnia rola w życiu – zmarł krótko przed premierą. Dla Meryl „Łowca jeleni” okazał się przełomem w karierze. Dzięki znakomitej grze aktorka zdobyła uznanie krytyki i nominację do Oscara za najlepszą kobiecą rolę drugoplanową. Streep przeżywała śmierć partnera, ale zamiast pogrążyć się w rozpaczy, rzuciła się w wir pracy. Owocem były role w świetnie przyjętych filmach, ze „Sprawą Kramerów” na czele. Zagrała tam rozwódkę walczącą z byłym mężem o prawo do opieki nad synem. Partnerował jej Dustin Hoffman Oboje zostali obsypani nagrodami, w tym pierwszym Oscarem i Złotym Globem dla Streep.

złote lata Następne lata przyniosły aktorce kolejnego Oscara za rolę w „Wyborze Zofii” i nominację za kreację w „Pożegnaniu z Afryką”.

ŻONA, MATKA, AKTORKA Ten znakomity czas dopełniło szczęście w życiu prywatnym. Aktorka poślubiła rzeźbiarza Dona Gummera i po raz pierwszy została matką. Są razem do dziś, mają czworo dzieci. „Rodzina stoi na pierwszym miejscu, zawsze tam była i zawsze tam zostanie” – podkreśla aktorka. Tej zasadzie była wierna od początku. W latach 90., by jak najwięcej czasu spędzać z rodziną, wybierała jedynie role w filmach kręconych w okolicach Los Angeles. Były bardzo różnorodne, ale

dzięki temu uniknęła zaszufladkowania. Zagrała m.in. w komediach takich jak „Diablica” czy wspomnianą już „Ze śmiercią jej do twarzy”, a także w jednym z nielicznych filmów akcji w jej karierze, „Dzika Rzeka”.

DAMA EKRANU Po 2000 r, gdy na jej twarzy pojawiły się zmarszczki, musiała się zmierzyć z cichą niechęcią wobec dojrzałych kobiet, która panuje w show biznesie. Wyszła z tej batalii obronną ręką. Ostatnich kilkanaście lat przyniosło takie hity z jej udziałem, jak choćby „Mamma Mia!” czy „Diabeł Ubiera się u Prady”. A w 2011 r. za rolę Margaret Thatcher w „Żelaznej Damie” Streep zdobyła kolejnego Oscara.

Możemy ją podziwiać także na małym ekranie w znakomitym serialu „Wielkie kłamstewka” emitowanym w HBO. Mimo siedemdziesiątki, Meryl Streep pozostaje jedną z bardziej rozchwytywanych aktorek. Ma jednak świadomość że jest wyjątkiem i od lat krytykuje hollywoodzki kult urody i młodości. W wywiadach sprzeciwia się nadużywaniu medycyny estetycznej oraz radykalnym dietom. Wie, że dla wielu kobiet jest autorytetem i przykładem na to, że wiek nie musi ograniczać. Podsumowuje to z humorem: „Gdy miałam 48 lat stali już nade mną z łopatą… A ja dalej robię swoje, w imieniu wszystkich starszych babek, i bardzo dobrze się z tym czuję!”. REKLAMA

M A G A Z Y N 6 0 + 49

Wciąż mam apetyt na życie rozmawiał: Mirosław Ryglicki

MAGAZYN 60+

zdjęcia: Zosia Zija i Jacek Pióro / Serwis Sony Music

złote lata

odkreśla, że jest optymistką. Stara się cieszyć życiem i celebrować dobre momenty. Może to właśnie jest sekret wspaniałego wyglądu, niezwykłej energii i znakomitej formy muzycznej Alicji Majewskiej, która właśnie wydała nową płytę pod znamiennym tytułem „Chce się żyć”.

Trudno się z Panią umówić, bo jeździ po całej Polsce i praktycznie co tydzień koncertuje. Skąd u Pani tyle energii? Co Panią tak gna do przodu? Mam to szczęście, że choć uprawiam ten zawód już od tylu lat, wciąż są tacy, którzy chcą słuchać moich piosenek, kupują płyty, przychodzą na koncerty – to jest chyba ten wiatr, który dmucha w moje żagle. Są tłumy na koncertach? Kto jest na widowni? Moi rówieśnicy, ale też czterdziestolatkowie, ich dzieci i wnuki. Ci, dla których w piosence ważny jest tekst z przesłaniem oraz niebanalna melodia, no i pewnie tacy, którzy lubią jak śpiewam. Wciąż ma Pani apetyt na życie? Oczywiście, że mam. W życiu jest jeszcze tyle do odkrycia. W ubiegłym roku skończyła Pani 70 lat i w ogóle się Pani nie zmienia! Jaka jest na to recepta? Ależ zmieniam się, zmieniam, tyle tylko „nie aż tak tragicznie”, że zacytuję pewną moją rozmówczynię. Jest Pani optymistką życiową? Ma Pani przepis na dobre samopoczucie? Nie ma takiego przepisu. Warunkiem dobrego samopoczucia jest niewątpliwie zdrowie, więc trzeba o nie dbać. Myślę, że nie warto rozpamiętywać i umartwiać się tym, co poszło nie tak, a cieszyć się i celebrować dobre momenty życia, które, jak w piosence „Apetyt wciąż na życie mam”

REKLAMA

złote lata

pisze Magda Czapińska, „...jest piękne, lecz krótkie jak przeciąg”. Jak Pani dba o głos? Nigdy Pani nie zawiódł? Jak wszystkich, i mnie dopada czasem zapalenie gardła. Biegnę wtedy do lekarza i podporządkowuję się jego zaleceniom, ale trzy razy w życiu, z ciężkim sercem, musiałam koncert odwołać. W tym roku wydała Pani nowy album. Skąd pomysł na płytę? Pomysł jest mój. Wymyśliłam, żeby wszystkim zajął się Włodek Korcz i najlepiej, żeby to były piękne, mądre piosenki. Muzykę do całej płyty skomponował Włodzimierz Korcz. Współpracujecie ze sobą już od ponad 40 lat. Na czym polega fenomen Waszego duetu? Ja wiem, że nikt nie napisze dla mnie lepiej niż Włodek, a on twierdzi, że mimo, że słucha mnie już od ponad 40 lat, to jeszcze się nie znudził. 52

MAGAZYN 60+

Kłócicie się czasem? Oczywiście, ale do rękoczynów nie dochodzi (śmiech). Jakiej muzyki Pani słucha prywatnie? Jak Pani się relaksuje? Słyszałem, że świetnie Pani gotuje? Przy ostatnim nadmiarze zajęć najbardziej relaksuje mnie cisza i nicnierobienie, a z tym gotowaniem to plotka – tak naprawdę świetnie robię jedną sałatkę. Z paluszków krabowych, awokado, grejpfruta oraz sosu, który tylko mnie tak dobrze wychodzi. Będą kolejne płyty? Na razie jeszcze o tym nie myślę. Cieszę się piosenkami, które powstały na najnowszą płytę i tę sprzed dwóch lat. Przybyło mi repertuaru i teraz mam problem z takim ułożeniem programu koncertu, żeby zmieściły się w nim wszystkie piosenki, które chciałabym zaśpiewać. Przecież takich utworów jak „Odkryjemy

miłość nieznaną” czy „Żagiel” nie może zabraknąć. Ale, gdy odpocznę od działań promujących płytę, na pewno znowu zatęsknię za tym, co niesie ze sobą poszukiwanie nowego repertuaru – nadziejami, rozczarowaniami, radościami i żmudnym docieraniem do takiej interpretacji, z której zadowoleni są twórcy, a przede wszystkim słuchacze. Wkrótce zobaczymy Panią w programie „The Voice Senior”. Dlaczego zdecydowała się Pani zostać w nim jurorką? Idea programu, który umożliwia ludziom w wieku 60 plus realizowanie pasji i marzeń wydaje mi się bardzo słuszna. Poza tym grono jurorów jest zacne – wszystkich lubię i cenię. Jednak czułam pewien dyskomfort oceniając czyjeś umiejętności, kogoś akceptując, a kogoś odrzucając. Jestem z wykształcenia andragogiem, czyli pedagogiem dla dorosłych i w „The Voice Senior” po raz pierwszy uprawiam wyuczony zawód.

w wolnej złote chwili lata

UKRYTA GRA

P o czytaj j a h c u ł s Po

THANKS FOR THE DANCE

REŻ. ŁUKASZ KOŚMICKI Watchout Studio we współpracy z K5 Film

LEONARD COHEN Sony Music Entertainment

Rozgrywająca się w najgorętszym okresie zimnej wojny „Ukryta gra” to świetny dreszczowiec i reżyserski debiut Łukasza Kosmickiego, rozgrywający się w scenerii Warszawy lat 60. z drobiazgową rekonstrukcją PRL-owskiej rzeczywistości zrealizowaną przez Allana Starskiego. To pełne zwrotów akcji kino sensacyjne i poruszająca opowieść z gwiazdorską obsadą. Bill Pullman wciela się w postać Joshuy Mansky’ego, genialnego matematyka, który u szczytu kryzysu kubańskiego zostaje porwany przez amerykańskie tajne służby. Geniusz ma wystąpić w szachowym pojedynku przeciwko sowieckiemu mistrzowi Gawryłowowi na turnieju międzynarodowym. Rywalizacja jest jednak tylko przykrywką dla operacji tajnego wywiadu. „Ukryta gra” to trzymający w napięciu thriller szpiegowski, na który warto w listopadzie wybrać się do kina.

To album, dzięki któremu Leonard Cohen raz jeszcze może odezwać się do swoich przyjaciół i fanów. Znajdziemy na nim zarówno nowe, ekscytujące utwory słynnego barda, jaki i kompozycje ukończone przez jego syna, Adama. Ze szkiców z ich poprzedniej wspólnej płyty „You Want It Darker” pozostały nagrane wokale. Album „Thanks for the Dance” powstawał w wielu miejscach. i dzięki wsparciu przyjaciół piosenkarza. Daniel Lanois złożył wszystko w całość, Patrick Watson został współproducentem płyty, Jennifer Warnes wykonała wokale wspierające, a Beck grał na gitarze i drumli. Miksem, tak samo jak przy „You Want It Darker”, zajął się Michael Chaves. W ten sposób powstał nowy album, który skupił się na przywołaniu ducha wspaniałego artysty.

BĘDZIE SKANDAL. AUTOPORTRET KAZIMIERZA KUTZA

KAZIMIERZ KUTZ SIW Znak

Spisywana przez ostatnie lata życia autobiografia odkrywa tajemnice Kutza. Przeczytamy w niej m.in. o piciu denaturatu z aktorami na planie „Soli ziemi czarnej”, pełnych szaleństw wyjazdach do Wenecji w towarzystwie Andrzeja Wajdy i Elżbiety Czyżewskiej, a także o tym, jak Kutz stał się inspiracją dla Jeremiego Przybory. Z odwagą i ironią reżyser ujawnia nieznane dotąd zjawiska i fakty, podsumowując ponad 50 lat swojej pracy twórczej. Jego książka jest pełna fascynujących wspomnień o początkach Łódzkiej Szkoły Filmowej i pierwszych głośnych realizacjach jej absolwentów. To także historia polskiej kinematografii, opowiedziana z osobistej perspektywy, obfitująca anegdoty. Z zapartym tchem przeczytają ją wszyscy, który kochają sztukę filmową i opowieści zza kulis. M A G A Z Y N 6 0 + 53

FOTO: MATERIAŁY PRASOWE, FREEPIK

Obejrzyj

w wolnej chwili

SENIORZY NA JĘZYKACH tekst: Monika Smorczewska

a naukę nigdy nie jest za późno, dotyczy to także języków obcych. Przekonało się o tym już wiele osób po sześćdziesiątce. Może Wy też spróbujecie?

MAGAZYN 60+

w wolnej chwili Osoby w dojrzałym wieku coraz częściej uczą się języków obcych. Motywacje bywają różne. Jedni chcą pokazać sobie i innym, że język można opanować, niezależnie od wieku. Tak, jak Romuald z Wielkopolski, który na jednym z forów internetowych mówi: „jedynym celem jest udowodnienie sobie, że pomimo wieku można jeszcze czegoś się nauczyć, robię to dla przyjemności". Inni przyznają, że zmobilizowały ich problemy ze zrozumieniem informacji czy komunikatów: „Prawdę mówiąc początkiem było to, że zepsułem komputer, bo nie zrozumiałem komunikatu, który ukazał się na ekranie przy okazji jakiegoś problemu. Informacja była po angielsku" – zwierza się internauta o pseudonimie Wuere'le. Bardzo często motywacją są wnuki, które edukację językową zaczynają już w przedszkolu i do swoich wypowiedzi co chwila wtrącają obce słowa lub wręcz całe zdania, swobodnie przeskakując z języka na język. Wielu seniorów ma też bliskich mieszkających na stałe za granicą. W Y R Ó B M E DY C Z N Y

I wnuki, które słabo mówią po polsku, ponieważ na co dzień posługują się innym językiem. Niektórzy zaczynają się uczyć, by swobodnie podróżować po świecie i dogadać się zagranicą. Niezależnie od powodów, nauka języka obcego to świetny pomysł.

5 słów dziennie Jak wiele wyrazów trzeba znać, by móc się dogadać z obcokrajowcem? Wbrew pozorom nie aż tak dużo. Theodore Seuss Geisel napisał książkę „Kto zje zielone jajka sadzone”, w której wykorzystał tylko 50 słów. Oznacza to, że aby przekazać myśli i informacje na podstawowym poziomie nie potrzebujemy ogromnego zasobu słownictwa. Aby porozumieć się z obcokrajowcem prawdopodobnie wystarczy już tysiąc słów. Znajomość 3 tys. pozwala rozumieć artykuły i teksty pisane. Doskonale pokazuje to zasada opisana przez włoskiego socjologa Vilfredo Pareto, według której by zrozumieć 80 proc. tekstu REKLAMA

w wolnej chwili

dotyczącego codziennych sytuacji wystarczy znać 20 proc. popularnych wyrazów. Gdyby więc uczyć się po pięć słówek dziennie, w niecały rok można już na tyle opanować język, by dużo rozumieć. Potwierdza to Romuald. – Zacząłem się uczyć angielskiego grubo po pięćdziesiątce. Nie spieszy mi się, robię to małymi kroczkami. Dobrze opanowałem już ponad 1500 słówek i myślę, że niedługo będę mógł się dogadać – opowiada.

zapamiętywanie. Jedną z nich jest mnemotechnika. Brzmienie wyrazu kojarzymy z czymś znanym, np. angielskie słowo book (książka) można w myślach połączyć z drzewem o nazwie buk i wyobrazić je sobie. W ten sposób zawsze, gdy będziemy chcieli sobie przypomnieć, jak jest po angielsku książka, przed oczami będziemy mieli drzewo, z którym nam się kojarzy.

Filmy, internet i kursy

Niektórzy mają opory przed rozmową w języku obcym. Wstydzą się, że mówią niepoprawnie, obawiają się, że nie zostaną zrozumiani. Ale w większości przypadków to obawy na wyrost. Warto zatem pozbyć kompleksów. Najważniejsze, żeby się porozumieć, nawet jeśli użyte formy gramatyczne są nieprawidłowe. Przysłowiowe już „Kali jeść, Kali pić” powinno stać się dewizą każdej osoby, która rozpoczyna przygodę z językiem obcym, bo dzięki kontaktowi bezpośredniemu uczymy się najwięcej.

– Dawno nie miałam do czynienia z angielskim, nawet bardzo dawno, a przecież nigdy nie znałam go perfekcyjnie. Teraz próbuję w jakimś stopniu opanować standardowe zwroty i wyrażenia oglądając filmy, ale jednocześnie chciałabym sobie przypomnieć pewne zasady gramatyczne – mówi Bianka z Warszawy. Romuald poleca stronę internetową supermemo.net.pl, na której można uczyć się słówek przez zabawę. Joanna z Rzeszowa zachwala kursy językowe dla seniorów. – Nauka w grupie i z dobrym lektorem dużo mi dała – przekonuje.

Siła mnemotechniki Wszyscy jednak zgodnie powtarzają, że nie ma cudownego sposobu na opanowanie języka – ważna jest regularność i częste powtórki. Istnieją też techniki ułatwiające 56

MAGAZYN 60+

Bez kompleksów

Gdzie się uczyć? Miejsc, gdzie można się uczyć języków, jest sporo. Warto zapoznać się z oferta uniwersytetów trzeciego wieku. W całej Polsce działa ich 640, z czego aż 526 oferuje różne lektoraty. Ich zaletą jest nie tylko towarzystwo rówieśników, ale także korzystne ceny. Miesięczna

w wolnej chwili opłata nie przekracza zazwyczaj kilkudziesięciu złotych. Warto też zajrzeć na strony szkół językowych. Wiele z nich organizuje specjalne kursy dla osób po pięćdziesiątce. Niestety ich koszt jest znacznie wyższy niż na UTW. Za to całkiem bezpłatne szkolenia językowe prowadzą często organizacje pożytku publicznego i jednostki samorządowe. Romuald skorzystał z tej opcji w swoim regionie. – Ponieważ jestem pracującym emerytem – nauczycielem załapałem się na kurs angielskiego dla nauczycieli organizowany przez Unię i w dodatku za darmo – dzieli się swoim doświadczeniem. Dla osób, które mogą mieć daleko do ośrodków językowych ciekawą alternatywą są kursy językowe on-line, jak np. tutlo, gdzie zajęcia odbywają się w grupach, ale za pośrednictwem internetu. Jedną z lepszych form nauki języka jest kurs zagranicą. Przed opłaceniem go warto jednak sprawdzić opinie o organizatorze. W Y R Ó B M E DY C Z N Y

Nauka a wiek

JĘZYKI BEZ METRYKI Badania wykazują, że wiek nie ma wpływu na zdolność uczenia się języków obcych. Dzieje się tak, ponieważ: wiek uczniów nie jest istotnym czynnikiem procesu uczenia się; wraz z upływem czasu rozwijają się komórki nerwowe odpowiedzialne za procesy językowe, takie jak rozumienie relacji semantycznych i wrażliwość na gramatykę; osoby dojrzałe znają skuteczne metody uczenia się, które często wypracowywały przez lata.

REKLAMA

w wolnej chwili

Prosimy o nadsyłanie rozwiązania krzyżówki z pomysłem na artykuł do Magazynu 60+. Autorów najciekawszych propozycji nagrodzimy zestawami produktów.

* * suplement diety

Termin nadsyłania rozwiązań: 29.11.2019 r. Adres redakcji: Magazyn 60+, 360 Content Team – Time SA, ul. Dęblińska 6, 04-187 Warszawa Regulamin nagradzania jest dostępny na stronie: www.magazyn60plus.pl w zakładce regulaminy. 58

MAGAZYN 60+