DLA MŁODYCH DUCHEM
nr 11 (50) | listopad 2018
249 zł (w tym 8% VAT)
Jesień w dobrym nastroju
Przeczytaj, co może poprawić Twoje samopoczucie
5
KROKÓW,
ABY TWOJE SERCE BYŁO SILNIEJSZE
Małgorzata
Potocka O SWOICH PASJACH, RODZINIE I PRACY NA SCENIE
Reumatyzm SPRAWDŹ, W CO WIERZYĆ
MORWA BIAŁA Odkryj jej zalety
Spacer
Z KIJKAMI RUSZAJ PO ZDROWIE
MOCNY KRĘGOSŁUP to podstawa
ZADBAJ O NIEGO, A ZACHOWASZ SPRAWNOŚĆ NA DŁUGO
DLA MŁODYCH DUCHEM
Dystrybucja: Magdalena Ruszkowska tel. 42 200 75 87 magdalena_ruszkowska@bezrecepty.eu
Projekt, redakcja, wykonanie: 360 Content Team – Time SA ul. Dęblińska 6, 04-187 Warszawa tel. 22 590 54 75, faks 22 590 54 44 magazyn60plus@grupazpr.pl www.grupazpr.pl www.360contentteam.pl
Redaktor Naczelna: Izabela Raduszewska Redaktor Prowadząca: Ewa Dembowska Zespół redakcyjny: Beata Ciepłowska-Kowalczyk, Marlena Felisiak, Magdalena Grzeszczuk-Rełko, Aneta Magnuszewska, Małgorzata Żebrowska Korekta: Magdalena Mojduszka Opieka graficzna: Wiesław Gałach, Monika Smorczewska Projekt okładki: Joanna Wójcicka Zdjęcie na okładce: Magdalena Franczuk Zdjęcia w magazynie: Shutterstock (chyba że zaznaczono inaczej) Reklama: tel. 22 590 53 56 zapytania_custom@grupazpr.pl Druk: Drukarnia Prasowa S.A. al. Piłsudskiego 82, 92-202 Łódź Prawo do błędów w druku zastrzeżone. BĄDŹ EKOLOGICZNY. Wyrzucając papier, wybierz odpowiedni pojemnik.
N
To idealny czas na nadrobienie zrobi się słotnie, pójść na bazaległości książkowych. Przysen, najlepiej w miłym jemnie się śledzi losy ulubionych bohaterów siedząc w wygodnym towarzystwie. W tym numefotelu i popijając rozgrzewającą rze naszego magazynu gorąco herbatkę. A kiedy nas to znudzi, zachęcamy do tych form aktywmożemy pomyśleć o zmianie ności, bo nie tylko usprawniają ciało i mogą zapobiec często klimatu i wybrać się na jepojawiającym się z wiekiem sienne wakacje. Na przykład... bólom krzyża, problemom z sercem oraz ze stawami, ale także nad Bałtyk. Tak, tak, o tej porze roku to, wbrew pozorom, skutecznie poprawiają nastrój. A co zrobić jeśli mimo wszystko świetny kierunek. pojawi się jesienna chandra Po pierwsze jesienią i zimą lub wręcz depresja? Nie dać się nadmorskie powietrze jest najbogatsze w cenny dla organizmu smutkom! O tym, co może nam jod. Po drugie na wybrzeżu nie pomóc rozmawiamy z lekarzem ma już męczącego tłumu wcza- psychiatrą. sowiczów. I wreszcie po trzecie Gwiazdą tego numeru jest znaceny są o wiele niższe niż latem. komita aktorka Małgorzata PoAle nawet jeśli nie zdecydujemy tocka, która opowiada o swoich się na wyjazd, nie musimy listo- pasjach, radościach i sposobach na dobry nastrój. pada przesiedzieć w kapciach. Gdy nie pada, warto ubrać się Miłej lektury! na cebulkę i wyjść na spacer do parku lub pomaszerować Ewa Dembowska z kijkami przed siebie, a gdy Redaktor Prowadząca
MAGAZYN 60+
3
FOTO: ARCHIWUM DOZ
Wydawca: Bez Recepty Sp. z o.o. ul. Kinga C. Gillette 11, 94-406 Łódź tel. 42 200 75 87
ostalgiczny listopad ma również swoje zalety.
spis treści DLA MŁODYCH DUCHEM
nr 11 (50) | listopad 2018
temat numeru 6
żyj ie y wn akt
KRĘGOSŁUP TO PODSTAWA
|
Jak zachować sprawność i uniknąć dolegliwości
dbam o zdrowie 10 | 5 RAD OD SERCA Jak na co dzień dbać o ten ważny organ
kroków
DO ZDROWEGO
GDY CHANDRA NIE MIJA 14 | Rozmowa z lekarzem psychiatrą
SERCA
DNA 18 |
22 | GLUTEN
MOCZANOWA POD KONTROLĄ
Co pomoże radzić sobie z chorobą
NOWINKI MEDYCZNE 20 | Odkrycia naukowe i nowe badania ze świata zdrowia
NA CENZUROWANYM
Co robić, gdy organizm nie toleruje tego białka
PRAWDY 26 |
I MITY O REUMATYZMIE
W co wierzyć, a co włożyć między bajki
EFEKT MORWY 29 | Zalety cennego zioła LISTY DO REDAKCJI
wieści z apteki
DROGA REDAKCJO
P
rzeczytałam w październi-
szybko je zrobiłam w prywatnej
kowym „Magazynie 60+”
przychodni. Na szczęście wynik nie
artykuł o wzroku i postano-
był niepokojący. Lekarz stwierdził
wiłam, tak jak radzicie,
jednak, że sprawy nie można
31 | PORADY ZZA LADY Nowe produkty i ważne informacje dla pacjentów
PYTANIA 32 |
wybrać się na kontrolną wizytę
lekceważyć i powinnam badać się
DO FARMACEUTKI
do okulisty. Okazało się, że mam
regularnie. Obiecałam sobie,
za wysokie ciśnienie wewnątrz oka
że będę to robić. Namawiam też
Nasza Ekspertka odpowiada na pytania Czytelników
i dostałam skierowanie na badanie
na badania kontrolne znajomych.
w kierunku jaskry. Zaniepokojona 4
MAGAZYN 60+
KRYSTYNA Z WARSZAWY
spis treści
Eksperci DOZ.pl z myślą o zdrowiu Pacjenta
Młodzieńcza fryzura, ujmujący lat modny ciuch, odważne kolory. Kto powiedział, że moda dla dojrzałych musi być nudna?
Drodzy Czytelnicy, poznajcie Ekspertów DOZ.pl, których misją jest dostarczanie Wam rzetelnych rad. Na łamach Magazynu 60+ znajdziecie ich wskazówki na temat zdrowego trybu życia oraz najczęstszych problemów zdrowotnych. Program Ekspertów DOZ.pl ma stworzyć Pacjentom szerokie możliwości kontaktu z farmaceutą i zapewnić dostęp do wiarygodnego źródła wiedzy o zdrowiu. Czaty na Facebooku, wideo ze wskazówkami, poradniki na portalu DOZ.pl – wszędzie tam będzie można uzyskać wsparcie Ekspertów DOZ.pl.
w wolnej chwili
34 | PREZENT? NA ZDROWIE! Inspiracje prosto z apteki
Joanna Naczyńska
46 | KONTO?
złote lata
ALEŻ TO PROSTE!
MGR FARMACJI
Usługi bankowe dla początkujących
36 | SENS ŻYCIA Wywiad z Małgorzatą Potocką
Podejmuje tematykę zdrowego stylu życia, a także zdrowia małych dzieci. Zainteresowana recepturą apteczną.
48 | A MOŻE BY NAD MORZE? Co oferują jesienią uzdrowiska nad Bałtykiem
czas na sport
OBEJRZYJ, POSŁUCHAJ, 52 |
40 | MASZERUJ PO ZDROWIE Dlaczego warto spacerować z kijkami
POCZYTAJ
Ernest Niewiadomski
Dobre filmy, płyty i książki
drogeria
MGR FARMACJI
54 | KRZYŻÓWKA Łamigłówka miesiąca
42 | MOC ULTRADŹWIĘKÓW Zabiegi, które odmładzają
cafesenior
*
* suplement diety
44 | JESIEŃ W DOBRYM STYLU Moda dla dojrzałych *
Specjalista farmacji klinicznej, zainteresowany zagadnieniami z zakresu medycyny i opieki farmaceutycznej.
Krzysztof Słomiak MGR FARMACJI
Na Państwa listy czekamy pod adresem redakcji lub: magazyn60plus@grupazpr.pl. Autora najciekawszego listu nagrodzimy zestawami produktów. Regulamin nagradzania dostępny na stronie: www.magazyn60plus.pl w zakładce regulaminy.
Autor artykułów o zdrowiu i farmacji, głównie chorobach neurodegeneracyjnych, cywilizacyjnych, oraz nowych technologiach.
MAGAZYN 60+
5
temat numeru
T
raktujemy go po macoszemu. Dużo dźwigamy, źle siedzimy, mało ćwiczymy… Tymczasem jego kondycja zależy m.in. od tego, co i jak robimy. Czas, by zadbać o główne rusztowanie naszego ciała, bo bez niego nie ruszymy nawet małym palcem.
6
MAGAZYN 60+
temat numeru
kręgo łup TO PODSTAWA konsultacja: lek. med. Grzegorz Prasałek, reumatolog
Kręgosłup, czyli nasz nośny filar, składa się z 33 lub 34 kręgów (zależy to od kości ogonowej) przedzielonych krążkami, zwanymi popularnie dyskami. Te ostatnie są włókniste i wypełnione galaretowatą substancją, zwaną jądrem miażdżystym. Elastyczne dyski pełnią funkcję amortyzatorów. Gdy np. biegamy, skaczemy, tańczymy, chronią kręgi przed zderzaniem się i uszkodzeniem. Kręgi, poukładane jeden na drugim, tworzą ochronny tunel dla rdzenia kręgowego. To najważniejsza w naszym organizmie infostrada. Od niej, otworami międzykręgowymi, odchodzą nerwy rdzeniowe. Coraz bardziej się rozgałęziając, tworzą sieć komunikacyjną między mózgiem a resztą ciała. Od sprawnego kręgosłupa zależy więc nasza sprawność. Co pomoże zachować go w dobrej kondycji na długo?
DŹWIGANIE Z GŁOWĄ Równomierne rozkładanie ciężarów to jeden z najważniejszych elementów profilaktyki problemów z kręgosłupem. Jeśli mamy duże zakupy, pakujmy je do dwóch toreb, tak żeby ciężar był rozłożony równomiernie i nośmy je w obu dłoniach. Podnosząc coś ciężkiego, nie pochylajmy się, tylko kucnijmy, a następnie wstańmy płynnie, bez zrywów. Dużą damską torebkę zamieńmy na mały plecak. A jeżeli to zupełnie nie w naszym stylu, zafundujmy sobie listonoszkę na długim pasku, którą można nosić przewieszoną na ukos.
Gdy przemeblowujemy mieszkanie, nie dźwigajmy mebli, tylko przesuwajmy je np. na kocu. Nie przenośmy ciężkich przedmiotów, skręcając tułów – to najczęstszy powód przemieszczania się dysków międzykręgowych i bólu.
ergonomia na siedząco Chodzi o to, by w pozycji siedzącej jak najbardziej odciążyć kręgosłup. Oglądając telewizję, nie wyciągajmy nóg przed siebie! Najlepiej postawmy przed sobą podnóżek i połóżmy na nim łydki. Gdy dużo pracujemy przy biurku, zainwestujmy w dobre krzesło. Ważne, by oparcie miało wybrzuszenie na wysokości lędźwi i wklęsłość na poziome kręgów piersiowych. Przydadzą się też podłokietniki, o które można się wesprzeć przy wstawaniu. Ustawmy wysokość siedziska tak, by nic nas nie uciskało, a nogi nie wisiały nad podłogą. REKLAMA
tekst: Beata Radomska
CALCIUM + D3 suplement diety
Produkt bogaty w wapń, który jest potrzebny w utrzymaniu zdrowych kości, a witamina D pomaga w prawidłowym wchłanianiu wapnia oraz wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. 60 tabletek
MAGAZYN 60+
7
temat numeru Jeśli dużo czasu spędzamy siedząc – kupmy dużą piłkę rehabilitacyjną (kosztuje ok. 50 zł) i co jakiś czas przesiadajmy się na nią. Balansując na takim ruchomym siedzisku, wzmacniamy mięśnie przy kręgosłupie.
ważne ćwiczenia
ALEKSANDRA JAGNIEŻA-BUJALSKA, fizjoterapeutka
Jeśli chcemy mieć zdrowy kręgosłup, musimy pamiętać o utrzymaniu prawidłowej masy ciała (wskaźnik BMI, czyli body mass index – do 25) i kontroli stanu kości. W tym ostatnim pomaga, zalecane po 50. roku życia, badanie zwane densytometrią. Trzeba też ćwiczyć 5 razy w tygodniu po minimum 20 minut. Aktywność fizyczna musi być jednak dopasowana do możliwości, np. osoby z chorobami układu kostnego nie powinny ćwiczyć zbyt intensywnie. To samo dotyczy tych, którzy dotąd żyli „kanapowo”. Nie można nagle biec na siłownię i trenować ponad miarę, bo tylko zaszkodzimy kręgosłupowi. Podczas ćwiczeń bardzo ważne jest kontrolowanie oddechu, a także praca brzuchem (pępek powinien być niemal „przyklejony” do kręgosłupa, a plecy do podłoża). PROPONUJĘ CODZIENNE ĆWICZENIA: • Połóż się na plecach. Ugnij nogi i połóż prawą stopę na lewym kolanie. Prawe kolano odpychaj jak najdalej od siebie, robiąc wdech, a potem oba kolana dociągnij jak najbliżej brzucha i zrób wydech. Powtórz ćwiczenie 10 razy i zmień nogi. • Leżąc na wznak, ugnij nogi w kolanach i połóż dłonie na udach. Unieś głowę dociągając brodę do mostka, oderwij łopatki od podłoża, a następnie sięgnij rękoma w stronę kolan (robiąc wydech). Wytrzymaj kilka sekund i wróć do pozycji wyjściowej, robiąc wdech. Powtórz ćwiczenie 10 razy. • Połóż się na brzuchu. Dłonie wsuń pod czoło. Raz jedną, a raz drugą nogę zginaj w kolanie, podciągaj bokiem w górę i puszczaj, naśladując ruchy żaby. Powtórz ćwiczenie 10 razy. 8
MAGAZYN 60+
aktywność krok po kroku Systematyczny ruch pozwala zadbać o masę ciała oraz wzmocnić mięśnie pleców i brzucha. Jeśli do tej pory prowadziliśmy siedzący tryb życia, najlepiej zacząć od spacerów oraz spokojnych marszów. Gdy nabierzemy kondycji i nieco usprawnimy ciało, możemy wybrać się na basen. Pływanie to sport, który wyjątkowo dobrze służy kręgosłupowi. Po konsultacji z fizjoterapeutą zainwestujmy w sprzęt, który pomoże nam zadbać o kręgosłup, np. kijki do nordic walking, rower, rakietki oraz lotki do badmintona. I oczywiście korzystajmy z nich regularnie.
PORAdy lek. med. Grzegorz Prasałek, reumatolog
Nie należy zwlekać z wizytą u lekarza, gdy: ból kręgosłupa jest bardzo silny i nie ma wyraźnej przyczyny, towarzyszy mu np. gorączka, bóle brzucha, bóle w klatce piersiowej, trudności w oddychaniu, dolegliwości nie zmniejszają się po 2–3 dniach, mimo odciążenia naszego nośnego filaru, ból narasta wolno i trwa dłużej niż 2 tygodnie, promieniuje wzdłuż pośladka oraz nogi, do kolana lub stopy.
temat numeru Najczęstsze przyczyny bólu pleców Odcinek szyjny: długa praca w pozycji siedzącej lub spanie na zbyt wysokiej poduszce. Odcinek piersiowy: mało ruchliwy tryb życia.
mi czy rurami (by zbytnio się nie pochylać). Gdy prasujemy, ustawiajmy wysokość deski tak, by sięgała naszej talii. Jeśli dłużej zmywamy – postawmy przy szafce mały stołeczek i stawiajmy na nim raz jedną, a raz drugą nogę (zmieniajmy je co 2–3 minuty).
Odcinek lędźwiowy: za dużo czasu spędzanego w pozycji siedzącej, brak ruchu, dźwiganie ponad siły i w złej pozycji, gwałtowne skręty ciała. Odcinek krzyżowy: duża nadwaga i otyłość. Odcinek ogonowy: zbyt słabe mięśnie krzyżowe.
wygoda w butach Źle dobrane obuwie wykoślawia nie tylko nogi, ale również kręgosłup. Dobre buty powinny mieć grubsze, ale elastyczne podeszwy. Amortyzują one wstrząsy, które przenoszą się z nóg na kręgosłup. Buty na wysokich obcasach należy zakładać tylko okazjonalnie i na krótko. Na co dzień nawet elegantki powinny wybierać czółenka na niższych (o wysokości 3–4 cm), stabilnych obcasach. Przy płaskostopiu poprzecznym lub podłużnym konieczne są odpowiednie wkładki (nie dobiera się ich do butów, lecz odwrotnie!). Najlepiej zrobić je na miarę u ortopedy lub podologa. Przygotowują oni specjalną mapę stóp (bada się m.in. sposób chodzenia, obciążenia), według której indywidualnie dobierają wkładki.
zdrowie na talerzu Jadłospis korzystny dla kręgosłupa to taki, który zawiera dużo wzmacniającego kości, a więc także kręgi, wapnia (1200 mg dziennie) oraz witaminy D (2000 j.m. dziennie) aż o 80 proc. poprawiającej jego wchłanianie przez organizm. Produkty bogate w te składniki to przede wszystkim chude mleko i jego przetwory, a także ryby, orzechy, suszone figi.
porządki z rozwagą Nie bez znaczenia jest także to, jak robimy domowe porządki. Sprzątając, używajmy mopów, szczotek i odkurzaczy z dłuższymi rączka
czas na relaks Znaczącą część doby spędzamy na leżąco, śpiąc. Warto zadbać o kręgosłup także wtedy. Śpijmy na elastycznym, ale niezbyt miękkim materacu (powinien się uginać pod nami o 2–3 cm). Stary, na którym są wyrobione „góry i doliny”, po prostu trzeba wyrzucić. Wielkie, grube poduszki zastąpmy dwoma małymi jaśkami, które można dowolnie układać. Spanie niemal na siedząco nie służy głównemu rusztowaniu naszego ciała. Starajmy się układać do snu na boku z lekko ugiętymi nogami w kolanach, podciągniętymi w stronę brzucha. W tzw. pozycji embrionalnej, kręgosłup jest odciążony i lepiej odpoczywa. MAGAZYN 60+
9
dbam o zdrowie
rad
OD
SERCA
tekst: Iga Paprocka
S
erce to chyba najważniejsza część człowieka – ta romantyczna i ta funkcjonalna. Bije tak długo, jak my żyjemy. Co by nam powiedziało, gdyby mogło.
1.
UNIKAJ STRESÓW
Długotrwały stres zaburza pracę układu krwionośnego i zwiększa ryzyko zawału serca. Czasem, żeby się odprężyć i rozluźnić, wystarczy kilka głębokich oddechów czy spacer z psem. Podstawą jest jednak zdrowy sen. To nieprawda, że osoby w dojrzałym wieku potrzebują go mniej. Naukowcy udowodnili, że dla prawidłowej pracy organizmu optymalne jest 6−9 godzin snu dziennie. Nocny odpoczynek to dla organizmu szansa na regenerację po całym dniu. Podczas snu spada poziom hormonu stresu – kortyzolu. Odciążony zostaje też układ krwionośny, ponieważ obniża się ciśnienie tętnicze. Przed pójściem spać unikaj dużego wysiłku fizycznego, odłóż telefon i tablet, wywietrz pokój i… spokojnej nocy. 10
MAGAZYN 60+
Pokarm dla serca • tłuste ryby morskie (łosoś, tuńczyk, sardynka) oraz orzechy włoskie, migdały, olej lniany czy rzepakowy – są bogate w kwasy omega-3, które m.in. obniżają poziom złego cholesterolu i regulują ciśnienie tętnicze; • awokado, brukselka, szpinak, brokuły, jarmuż, kiełki – serce lubi zielone warzywa zwłaszcza za witaminę K, która przeciwdziała przerostowi lewej komory serca; • kasza, płatki owsiane, pieczywo razowe, pomidory, seler, gorzka czekolada, pistacje, banany, jabłka – z racji zawartości błonnika oraz magnezu, potasu i wapnia wspomagają układ krążenia i budują jego odporność; • czarna porzeczka, jagody goji, pomarańcze – są pełne przeciwutleniaczy, które hamują rozwój miażdżycy oraz choroby serca.
2.
DBAJ O PRAWIDŁOWĄ WAGĘ CIAŁA I DOBRĄ FORMĘ
REKLAMA
Przy dużej masie ciała serce musi intensywniej pracować. Nie należy więc utrudniać mu życia. Pływanie, aqua aerobic, taniec, nordic walking, jazda na rowerze, slow-jogging, joga, pilates, a nawet gra w bule – każda aktywność fizyczna
OMEGA-3
suplement diety Wysokiej jakości olej rybi zawierający 57% kwasów tłuszczowych omega-3, w tym 29% EPA i 19% DHA, które wspierają pracę serca. W składzie produktu jest witamina E chroniąca komórki przed stresem oksydacyjnym. 60 kapsułek
12
MAGAZYN 60+
dostosowana do aktualnej formy, pomaga zrzucić zbędne kilogramy oraz poprawia ogólną sprawność. Regularne ćwiczenia zwiększą dotlenienie organizmu i wydolność serca. Zacznij choćby od 20 minut dziennie, a potem stopniowo intensyfikuj ruch i krok po kroku zwiększaj wysiłek.
3.
BADAJ SIĘ REGULARNIE
Warto monitorować, czy z sercem wszystko jest w porządku. W domu przyda się więc aparat do mierzenia ciśnienia tętniczego. O pomiar można również poprosić lekarza rodzinnego albo pielęgniarkę w najbliższym ośrodku zdrowia. W przypadku osób po sześćdziesiątce wynik na ciśnieniomierzu nie powinien przekraczać 140/90 mm Hg. Przynajmniej raz do roku dobrze jest wykonać badanie poziomu cholesterolu i skonsultować jego wynik z lekarzem. Ważne są także regularne wizyty kontrolne u dentysty. Jeśli okaże się, że dziąsła lub zęby wymagają leczenia, nie należy z tym zwlekać. Wykazano bowiem bezpośredni wpływ zdrowych dziąseł na prawidłową pracę serca czy zmniejszenie ryzyka udaru.
4.
UWAŻAJ NA TO, CO JESZ
Jeśli chodzi o dietę, to serce lubi regularność, lekkość oraz różnorodność. Najlepiej jeść pięć niewielkich posiłków dziennie, w tym ostatni nie później niż trzy godziny przed snem. Ze względu na dużą zawartość tłuszczu, który niekorzystnie działa na układ krążenia i serce,
REKLAMA
dbam o zdrowie
Dbam o serce suplement diety
Zawarte w produkcie: kwiat głogu jednoszyjkowego, owoc głogu pierzastolistnego, kardamon oraz serdecznik wspomagają prawidłową pracę serca i układu krążenia. 10 torebek
odpadają dania smażone. Najlepiej więc schować głęboko patelnie, a na wierzch wyciągnąć garnki do gotowania oraz patelnie grillowe. Warto zainwestować w parowar. Potrawy przyrządzane na parze są nie tylko zdrowe, ale także smaczne. Zdaniem lekarzy i dietetyków, kluczowe dla serca jest ograniczenie w codziennym jadłospisie soli i cukru, które podnoszą ciśnienie i niekorzystnie wpływają na pracę układu krwionośnego. Jedyną wskazaną dla serca słodyczą niech będzie miłe towarzystwo bliskich osób.
5.
ODSTAW ALKOHOL I PAPIEROSY
Najlepiej zapomnieć o papierosach, alkoholu i innych używkach. Wyjątkiem może być czerwone wytrawne wino – część kardiologów nawet je zaleca, bo hamuje ono rozwój miażdżycy. Ich zdaniem, lampka dziennie może wręcz wyjść na zdrowie. Jeśli chodzi o kawę, to zdania specjalistów są podzielone. Jeszcze kilka lat temu kofeina uchodziła za niedobrą dla serca, dziś mówi się nawet o piciu dla zdrowia trzech filiżanek kawy dziennie.
Stop
REKLAMA
! m o k d a p u
U osób powyżej 60. roku życia są one główną przyczyną urazów. Co może im zapobiec?
U
padki najczęściej wynikają z pogorszenia się stanu zdrowia. Ich źródłem mogą być zaburzenia chodu, równowagi, widzenia lub pamięci, osłabienie siły mięśni, stany zapalne stawów, zmiany osteoporotyczne, a czasem także depresja czy wynikający z wcześniejszych doświadczeń lękowy zespół poupadkowy. Na niektóre zmiany zachodzące z biegiem lat w organizmie nie mamy wpływu, są nieuniknione. Ale jest też wiele takich, którym możemy przeciwdziałać. Utrzymaniu dobrego stanu zdrowia i ograniczeniu ryzyka upadku sprzyjają przede wszystkim: 1. AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA – szczególnie ważne są ćwiczenia wzmacniające siłę mięśni i poprawiające równowagę ciała; 2. DIETA BOGATA W WITAMINĘ D ORAZ WAPŃ – uzupełnianie tych składników poprawi stan kości, które z wiekiem stają się słabsze i bardziej podatne na złamania; 3. DOBRE OBUWIE – wygodne, stabilne buty o nieślizgających się podeszwach dodadzą krokom pewności. 4. BEZPIECZNA PRZESTRZEŃ W DOMU – należy usunąć z mieszkania zwijające się dywany, wysokie progi, leżące na podłodze kable oraz
wszelkie przedmioty utrudniające przejście, a także zainstalować dobre oświetlenie; 5. REGULARNE BADANIA PROFILAKTYCZNE – ważne są zwłaszcza systematyczne wizyty u okulisty i badanie narządu wzroku; 6. KONTROLA ZAŻYWANYCH LEKÓW – warto wiedzieć, że niektóre z nich mogą powodować senność lub zawroty głowy. Po pojawieniu się takich objawów, najlepiej poprosić lekarza o przepisanie innego produktu; 7. URZĄDZENIA UŁATWIAJĄCE CHODZENIE – w razie potrzeby dają oparcie i poczucie stabilności. Więcej szczegółowych informacji znajdą Państwo na stronie internetowej https://zdrowie.pap.pl/strefa-seniora www.pzh.gov.pl
Artykuł przygotowany przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH w ramach realizacji projektu NPZ 2016-2020: Promocja zdrowego i aktywnego starzenia się, pt.: Edukacja zdrowotna w profilaktyce urazów i w promocji bezpieczeństwa. Zadanie finansowane z NPZ na lata 2016-2020
dbam o zdrowie nasz ekspert lek. med. Agnieszka Borzym psychiatra Ordynator Oddziału Psychogeriatrii w II Klinice Psychiatrycznej Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie.
rozmawiała: Magda Rodak
C
Gdy chandra
nie mija
zasami słowa ,,depresja” używamy zbyt pochopnie – po prostu dla chwilowego pogorszenia nastroju. Ale zdarza się też, że wiele miesięcy trwamy w letargu, zanim dotrze do nas, że jest sposób na to, by żyć pełnią życia. Czym jest depresja, jak jej zapobiegać i ją leczyć, wyjaśnia psychiatra, lek. med. Agnieszka Borzym.
Kto jest najbardziej narażony na depresję? Depresja jest jednym z najczęstszych zaburzeń psychicznych u osób w starszym wieku. Szczególnie narażeni na nią są seniorzy, którzy stracili kogoś bliskiego, przeszli na emeryturę i trudno im odnaleźć się w nowej sytuacji życiowej oraz opiekunowie przewlekle chorych i mieszkańcy domów opieki. Duże znaczenie ma też stan zdrowia. Depresja częściej dotyka osób, które cierpią na dwie lub większą liczbę przewlekłych chorób, przewlekły zespół bólowy lub są niesprawne fizycznie. Jakie mogą być przyczyny depresji? Depresja może mieć podłoże genetyczne albo pojawiać się w przebiegu innych chorób (np. nowotworowych, niedoczynności tarczycy, chorób układu krążenia, po udarze mózgu). Może być też skutkiem stosowania niektórych leków, niedoboru witamin (np. witaminy D), nadużywania alkoholu oraz mieć związek z trudnościami życiowymi.
REKLAMA
Jak dbać o zdrowie psychiczne? Troski o higienę psychiczną trzeba się nauczyć. 1. Redukuj pojawiające się w Twoim życiu skutki stresu. 2. Poznaj siebie. 3. Dbaj o siebie. 4. Koncentruj się na pozytywnych myślach. 5. Pielęgnuj kontakty z innymi ludźmi. 6. Odpoczywaj. 7. Rozwijaj się. Więcej na ten temat możesz przeczytać na stronie zdrowiepsychiczne.org.
Na czym polega profilaktyka? Co możemy robić, żeby zapobiec chorobie? Działania profilaktyczne polegają na ograniczaniu przyczyn ryzyka oraz wzmacnianiu zasobów i czynników chroniących. Aby „dobrze się starzeć”, profilaktykę depresji powinniśmy zacząć najpóźniej… w średnim wieku. Chodzi po prostu o prowadzenie zdrowego stylu życia: stosowanie zrównoważonej diety, a także utrzymywanie aktywności fizycznej i umysłowej. W pozostaniu w dobrej formie intelektualnej może pomóc np. udział w zajęciach organizowanych przez kluby seniora czy uniwersytety trzeciego wieku. Wiele daje także aktywność społeczna, angażowanie się w różne zadania, dzięki którym możemy czuć się potrzebni i ważni, a to poprawia nastrój.
Odpowiednia podaż witaminy D pomaga w zapobieganiu depresji. Jakie sygnały mogą wskazywać, że bliska osoba ma depresję? U osób starszych rzadziej niż u młodych stwierdza się pogorszenie nastroju. Częściej sygnałem, który powinien obudzić naszą czujność, jest niechęć do spotykania się ze znajomymi, wycofanie się z aktywności,
dbam o zdrowie
16
MAGAZYN 60+
dbam o zdrowie Ostrzegawcza statystyka W dużym polskim badaniu PolSenior przeprowadzonym w latach 2007–2011 istotne objawy depresji stwierdzono u niemal 30 proc. ludzi w wieku 65+. Symptomy choroby występowały częściej i były bardziej nasilone u osób po osiemdziesiątce.
Nie trzeba obawiać się ich stosowania. Leki przeciwdepresyjne nie uzależniają. Jednak – jak wszystkie – mogą wywoływać różne działania niepożądane oraz wchodzić w interakcje z lekarstwami stosowanymi z powodu innych chorób, dlatego zawsze powinny być dobierane indywidualnie. Po jakim czasie można spodziewać się poprawy nastroju? U starszych osób dłużej niż u młodych trzeba czekać na polepszenie samopoczucia. Zazwyczaj obserwuje się je po ok. 6–8 tygodniach od włączenia leku. Ale kurację należy kontynuować jeszcze przez wiele miesięcy po ustąpieniu objawów.
Co wtedy robić? Trzeba zachęcić osobę z depresją do wizyty u lekarza. Jeśli zgodzi się pójść jedynie do tego, który leczy ją na co dzień, to już coś. Lekarz pierwszego kontaktu także może zalecić odpowiednią terapię i pomóc. Zdarza się również, że łatwiej jest mu namówić chorego na pójście do specjalisty, gdy zajdzie taka potrzeba.
REKLAMA
Czy przy depresji konieczne jest stosowanie leków? Tak, zdecydowana większość osób z depresją powinna być leczona farmakologicznie. Jedynie przy chorobie o lekkim nasileniu może wystarczyć psychoterapia. Gdy objawy się pogłębiają, konieczne jest włączenie odpowiednich leków.
Dbam o dobry nastrój suplement diety
Herbatka ziołowa ma w składzie melisę, kwiat głogu, ziele werbeny, wrzosu oraz liściokwiatu, które pomagają się odprężyć oraz poprawiają samopoczucie. 10 torebek
A co, jeżeli bliska osoba nie chce się leczyć? Jak ją przekonać, że potrzebuje pomocy? Można poprosić, aby chorego namówił do leczenia ktoś, kto jest dla niego autorytetem. Powiedzieć, że depresja jest chorobą, która wpływa na cały organizm, pogarsza przebieg innych schorzeń oraz ogólne funkcjonowanie, a jednocześnie jest uleczalna. Dodam jeszcze, że zdarza się, że dla chorego zbyt trudne będzie zapisanie się na wizytę. Wtedy trzeba to zrobić za niego oraz towarzyszyć mu u lekarza.
NERVOX
suplement diety Produkt zawierający naturalne ekstrakty z liści melisy i koszyczka rumianku, które pomagają w odprężeniu organizmu. Kompozycja jest dodatkowo wzbogacona o ekstrakt z korzenia różeńca górskiego. Zawarte w suplemencie magnez i witamina B6 wspierają prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Natomiast melisa wpływa korzystnie na samopoczucie. 20 kapsułek
M A G A Z Y N 6 0 + 17
REKLAMA
spowolnienie, skargi na zmęczenie lub liczne dolegliwości, pogorszenie apetytu lub zaburzenia snu.
A kiedy może pomóc psychoterapia? Gdy depresja ma łagodny przebieg. Przy nasilonych objawach lekarze zalecają psychoterapię jako leczenie wspomagające, wdrażane kiedy nastąpi poprawa. Jej zadaniem jest przepracowanie problemów pacjenta i wykształcenie umiejętności radzenia sobie z nimi, co zmniejszy ryzyko nawrotu choroby.
dbam o zdrowie
Dna moczanowa
POD KONTROLĄ T
o bardzo bolesna choroba, więc warto szybko zająć się jej odpowiednim leczeniem. Pomagają w tym nie tylko środki farmakologiczne, lecz także dieta i nawodnienie organizmu odpowiednią ilością dobrej jakości wody.
Najbardziej dotkliwymi objawami dny moczanowej są ból i obrzęk stawów, w których odkładają się kryształy moczanu sodu powstające, gdy stężenie kwasu moczowego jest za wysokie. Jedną z przyczyn tego stanu może być dieta zbyt bogata w puryny (zwłaszcza mięso, podroby, owoce morza), zaburzenia w metabolizmie kwasu moczowego lub choroby cywilizacyjne, z otyłością na czele. Najczęściej na dnę moczanową chorują mężczyźni. Zwykle pomiędzy 45. a 60. rokiem życia. U kobiet problem ten pojawia się raczej w wieku menopauzalnym. Nieleczony może doprowadzić do niepełnosprawności lub do uszkodzenia różnych narządów wewnętrznych. Wcześnie rozpoczęta kuracja połączona ze zmianą stylu życia oraz modyfikacją diety daje możliwość normalnego funkcjonowania, a nawet odstawienia z czasem farmaceutyków. Zwykle o problemie chory dowiaduje się, kiedy zgłasza się do lekarza z powodu bólu stawu, najczęściej w paluchu. Rzadziej są to palce dłoni, kolana, barki. Bólowi może towarzyszyć gorączka. Stan taki trwa kilka dni, a nawet tygodni. Dolegliwość pojawia się nocą lub nad ranem i narasta. Zaatakowany stanem zapalnym staw jest opuchnięty i zaczerwieniony. Żeby zdiagnozować problem, lekarz musi wykluczyć inne choroby reumatyczne i sprawdzić kilkakrotnie stężenie kwasu moczowego we krwi. Zależnie od stanu rozwoju choroby specjalista może zalecić odpowiednie leki, które usuną ból i stan zapalny oraz pomogą utrzymać stężenie
18
MAGAZYN 60+
REKLAMA
kwasu moczowego na odpowiednim poziomie (poniżej 7 mg/dl). Ważna jest też dieta ubogopurynowa, czyli unikanie żywności zawierającej duże ilości białka. Takie produkty jak czerwone mięso, podroby, owoce morza przyczyniają się bowiem do powstawania kwasu moczowego. Ograniczyć należy również rośliny strączkowe, duże ilości owoców, a także napoje słodzone czy soki owocowe. Zabronione jest spożywanie kawy, czarnej herbaty, kakao i alkoholu. W diecie nie powinno natomiast zabraknąć niskotłuszczowych produktów mlecznych (jogurt, kefir, maślanka czy chude sery).
2
dobra woda
litry Dzięki nawodnieniu odpowiednią ilością do-
JONIZATORY
WODY
zdrowie w każdej kropli JONIZATORY WODY AQUATOR MODELE 2018 • Numer 1 w Polsce i Europie • Proste w obsłudze, polskie menu • Idealne parametry wody jonizowanej 3,0 – 11 PH; ORP do – 750 • Jedyne na świecie jonizatory z możliwością produkcji wody srebrnej • Produkcja litewska • Pełna gwarancja 24 msc door to door • Certyfikaty: CE, Rohs, ISO-9001 • Polska dystrybucja
brej jakości wody obecny w organizmie kwas moczowy, jest rozcieńczony i nie wytrąca się. To pomaga leczyć chorobę oraz uniknąć jej nawrotów. Testuj 30 dni*
Odpowiednie nawodnienie organizmu również wspiera leczenie dny moczanowej. Żeby uniknąć groźnego odwodnienia, chorzy powinni wypijać co najmniej dwa litry dobrej jakości wody, np. jonizowanej. Ma ona wyjątkowy odczyn pH i potencjał ORP* (przeciwutleniacz), niszczący wolne rodniki. Ze względu na antyutleniające działanie pomaga zapobiegać stanom chorobowym i ułatwia ich leczenie. Warto wiedzieć, że pełnowartościowej wody jonizowanej nie można nabyć w sklepie, ponieważ ORP z każdą godziną traci swoją ujemną wartość. Pełnowartościową wodę możemy pozyskać bezpośrednio przy źródle lub z jonizatora wody. To dzięki takiemu urządzeniu woda zyskuje właściwości odkwaszające i w rezultacie neutralizuje oraz usuwa z organizmu zarówno toksyny, jak i kwaśne substancje będące produktem ubocznym metabolizmu. Woda jonizowana pomaga przywrócić ciału równowagę kwasowo-zasadową, a warto wiedzieć, że zbytnie zakwaszenie organizmu bywa przyczyną wielu chorób.
Jonizatory już od 997 zł
* Spożywając wodę jonizowaną twój organizm zacznie stopniowo funkcjonować lepiej. Jeżeli uznasz, że poprawa jest niewystarczająca masz możliwość zwrotu jonizatora do 30 dni od daty zakupu (opcja możliwa w wybranych sklepach)
www.waterionizer.pl * Miernik reakcji utleniająco-regeneracyjnej dla płynów wyrażony w mV (miliwoltach), który informuje o zdolności do oddawania lub przyjmowania elektronów.
Wyłączny Dystrybutor W Polsce: GREKOS Grzegorz Kostka, ul. Gaikowa 41A, 43-220 Bojszowy, woj. Śląskie Masz pytania dotyczące wody jonizowanej, chcesz zamówić. Nasi konsultanci są do twojej dyspozycji 24h na dobę Tel: 665306714 • 500 800 393 • 502 406 443 • 881 682 345 • 503 829 000
dbam o zdrowie
Nowinki MEDYCZNE
tekst: Beata Radomska
LIPOPOLISACHARYDY NA ALERGIĘ POKARMOWĄ Podawanie lipopolisacharydów może hamować nadmierną reakcję układu odpornościowego na składniki spożywcze. Odkryła to dr Ewa Kozłowska z Zakładu Immunologii Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego. Lipopolisacharydy są składnikami błon komórkowych niektórych bakterii, występujących w przewodzie pokarmowym. Okazuje się, że stosowanie ich w odpowiednich dawkach może pomóc alergikom. Na bazie lipopolisacharydów mogą teraz powstać m.in. suplementy diety, które złagodzą alergiczne reakcje układu pokarmowego np. przy uczuleniu na białko jaja kurzego.
MAKROFAGI KONTRA LITE NOWOTWORY Komórki układu odpornościowego zwane makrofagami pomogą w transporcie substancji leczniczych do chorego miejsca. Zwykle leki docierają do nowotworów wraz z krwią siecią wytworzonych przez nie naczyń krwionośnych. Niestety w przypadku guzów litych, które ich nie mają, nie jest to możliwe. Prof. Magdalena Król z SGGW w Warszawie postanowiła więc wykorzystać w terapii makrofagi. Komórki te mają bowiem tzw. klatki białkowe, do których można „zapakować” substancję leczniczą, i są w stanie dotrzeć do wnętrza guza. Dzięki temu lek przeciwnowotworowy zostaje przekazany bezpośrednio do chorych komórek i niszczy je. Nowa metoda została opatentowana i trwają prace nad sposobem wykorzystania jej w terapii. 20
MAGAZYN 60+
LECZNICZY OPATRUNEK NA RANY PRZEWLEKŁE Naukowcy z laboratorium badawczego Celther Polska wymyślili opatrunek produkowany na bazie pancerzy skorupiaków, który przyspiesza gojenie się ran przewlekłych. Do tej pory odleżyny, oparzenia, tzw. stopa cukrzycowa, owrzodzenia podudzi były zmorą pacjentów i wyzwaniem dla lekarzy. Wszystko wskazuje na to, że te problemy się skończą. Nowy, aktywny opatrunek jest swego rodzaju rusztowaniem z zawieszonymi na nim prawidłowymi komórkami, które odbudowują uszkodzoną tkankę. Umieszczony na ranie nie tylko chroni ją przed zanieczyszczeniami zewnętrznymi, ale też integruje się z jej powierzchnią. Nie trzeba go wymieniać. Po określonym czasie jest rozkładany przez enzymy restrykcyjne, które naturalnie występują w ranie. Kolejny opatrunek nakłada się zanim poprzedni zostanie zbiodegradowany. Przyspiesza to gojenie się chorego miejsca.
REKLAMA
dbam o zdrowie
GLUTEN
na cenzurowanym
tekst: Dominika Nowak
konsultacja: Katarzyna Uścińska, dietetyczka
Gluten to mieszanina białek roślinnych (glutenin i prolamin) obecnych w nasionach niektórych zbóż. Występuje w pszenicy, życie oraz jęczmieniu. Wtórnie może pojawić się też w owsie, gdy zostanie on zanieczyszczony innymi zbożami. Białko to jest cennym składnikiem produktów zbożowych. Dzięki niemu są one nie tylko pożywne, ale też smaczne (ciasto zrobione z zawierającej je mąki jest elastyczne, a po wypieczeniu lekkie oraz puszyste) i długo pozostaje świeże. Gluten bywa źle tolerowany przez organizm i u niektórych osób wywołuje problemy zdrowotne. Najczęściej są one wynikiem alergii lub nadwrażliwości na to białko. Rzadziej ich źródłem jest celiakia, czyli choroba trzewna polegająca na trwałej nietolerancji glutenu.
Ważne sygnały Znakiem, że gluten nam szkodzi, mogą być bóle brzucha, wzdęcia, zaparcia, biegunka, a także zmiany skórne. Niekiedy symptomy są mniej oczywiste – nawracające bóle głowy, chroniczne zmęczenie, złe samopoczucie, wahania nastroju. Takie objawy to znak, że należy wybrać się do lekarza. Specjalista zleci badania, które pozwolą stwierdzić, czy problem leży jedynie 22
MAGAZYN 60+
porady mgr farmacji Krzysztof Słomiak
Osoby, które nie tolerują glutenu powinny zachować ostrożność przy zakupie leków i innych preparatów farmaceutycznych. Niestety, ten składnik często ukrywa się w produktach leczniczych. Ponieważ zwykle jego ilości są śladowe, pomija się go w składzie (producenci nie muszą podawać na opakowaniu informacji o jego obecności). By upewnić się, czy produkt nie zawiera glutenu, trzeba zapytać o to producenta lub poprosić o ustalenie tego farmaceutę w aptece. Warto też uważnie przeczytać skład. Jeśli substancją wypełniającą lek jest skrobia, prawdopodobnie zawiera on gluten. Inne składniki, które powinny wzbudzić czujność to maltodekstryna, dekstryna, glikolan sodowy skrobi, skrobia modyfikowana czy skrobia żelowana. Lekarz przepisujący lek osobie z nietolerancją glutenu, powinien wybrać taki, który go nie zawiera i dać na recepcie dopisek „nie zamieniać”. Dzięki temu w aptece nie nastąpi wymiana leku na tańszy odpowiednik, który może zawierać szkodliwy dla pacjenta składnik.
FOTO: ARCHIWUM DOZ
O
statnio dużo się mówi o szkodliwości glutenu. Co to takiego? I co robić, gdy rzeczywiście nam nie służy?
dbam o zdrowie REKLAMA
znakowanie produktów
Dbam o aktywne trawienie Herbatka ziołowa w torebkach do zaparzania. Zawarte w produkcie: mięta, anyż, koper włoski, kminek zwyczajny i lukrecja wspomagają proces trawienia. 10 torebek
w nadwrażliwości lub uczuleniu, czy też chorujemy na celiakię. Ta ostatnia to poważniejsza sprawa. U osób, które na nią cierpią, gluten powoduje zanikanie kosmków jelita cienkiego, które odpowiadają za wchłanianie składników odżywczych. Jedynym rozwiązaniem jest przejście na ścisłą dietę bezglutenową i przestrzeganie jej do końca życia. Na szczęście celiakia dotyka tylko 1 proc. Europejczyków. Alergia lub nadwrażliwość na gluten zdarzają się częściej. Lekarze szacują, że cierpi na nie kilka proc. społeczeństwa.
Produkty na indeksie Osoby, którym gluten szkodzi, muszą unikać pieczywa, makaronów, klusek, pierogów, naleśników, pizzy, ciast i ciastek oraz innych produktów przygotowywanych z mąki pszennej, żytniej lub jęczmiennej. Na indeksie wyrobów zakazanych, powinny się znaleźć także kuskus, kasza manna, jęczmienna, bulgur oraz płatki pszenne, jęczmienne, żytnie i owsiane. Na tym nie koniec. Gluten znajduje się nie tylko w produktach zbożowych. Bywa również dodawany do wędlin, konserw, sosów, sałatek, nabiału, dań w torebkach, przypraw, smakowych alkoholi, a nawet suplementów diety. Jeśli więc mamy go unikać, musimy bardzo uważnie czytać etykiety.
Osoby, których organizm źle reaguje na gluten, powinny szukać w sklepach produktów spożywczych ze znakiem przekreślonego kłosa. Oznacza on, że towar został przebadany pod kątem zawartości glutenu i spełnia normy dla żywności bezglutenowej, czyli zawiera tego białka mniej niż 20 mg/kg. To ilość bezpieczna nawet dla osób z celiakią. Jeśli nie znajdziemy na półce sklepowej potrzebnych produktów z przekreślonym kłosem, bardzo uważnie czytajmy etykiety. Zgodnie z przepisami Unii Europejskiej żywność zawierająca gluten musi być wyraźnie oznakowana. Na etykiecie producent ma obowiązek umieścić informację dla alergików. W przypadku towarów sprzedawanych bez opakowań, wiadomość o alergenach powinna być dostępna na żądanie w formie pisemnej, elektronicznej lub ustnej. WSKAZÓWKI DLA KUPUJĄCYCH ŻYWNOŚĆ BEZGLUTENOWĄ • Najłatwiejszym sposobem identyfikacji żywności bezglutenowej jest wyszukiwanie słowa „bezglutenowy” na przedniej stronie opakowania, któremu będzie towarzyszyć znak przekreślonego kłosa. • Jeśli nie rozpoznajesz wszystkich składników z listy, lepiej pozostawić produkt na półce. • „Skrobia” lub „skrobia modyfikowana” znajdująca się na liście składników jest bezglutenowa. Skrobia zawierająca gluten musi zostać specjalnie oznaczona na etykiecie.
Dobrzy zastępcy Podstawę zdrowej diety bezglutenowej powinny stanowić warzywa, owoce, świeże mięso, ryby, jajka, mleko i jego przetwory oraz bezglutenowe produkty zbożowe i kasze (gryczana, jaglana, kukurydziana, ryż, amarantus). Dania mające w składzie mąkę najlepiej przygotować samo24
MAGAZYN 60+
dzielnie. W zależności od tego, czy chcemy upiec pieczywo, ciasto, zrobić kluski, naleśniki albo przyrządzić deser, możemy użyć mąki kukurydzianej, ryżowej, gryczanej, migdałowej, kokosowej, sojowej czy z amarantusa.
dbam o zdrowie tekst: Zofia Krasińska
konsultacja: lek. med. grzegorz Prasałek, reumatolog
Prawdy i mity N
o reumatyzmie
a temat chorób stawów krąży wiele sprzecznych opinii. W które z nich należy wierzyć, a które włożyć między bajki?
PRZYCZYNY POWSTAWANIA REUMATOIDALNEGO ZAPALENIA STAWÓW NIE SĄ ZNANE
Z CHOROBAMI REUMATYCZNYMI ZMAGAJĄ SIĘ WYŁĄCZNIE OSOBY STARSZE Zachorować można w każdym wieku. I choć większość przypadków diagnozuje się między 30. a 50. rokiem życia, nie oznacza to, że w grupie ryzyka znajdują się wyłącznie osoby z tego przedziału wiekowego. Pojedyncze przypadki zachorowania zdarzają się nawet wśród osób bardzo młodych, dlatego tak ważne jest, aby nie bagatelizować pierwszych objawów, tj. obrzęków czy sztywności stawów niebędących wynikiem urazu. 26
MAGAZYN 60+
Geneza choroby nie jest do końca zbadana. Przypuszcza się, że wywołują ją czynniki genetyczne (zdiagnozowane przypadki w najbliższej rodzinie), a także infekcje bakteryjne i wirusowe, które tak przestrajają układ odpornościowy, że zaczyna on atakować własne tkanki (tzw. choroba z autoagresji).
REUMATYZM W RÓWNYM STOPNIU DOTYKA KOBIET I MĘŻCZYZN Na reumatoidalne zapalenie stawów kobiety chorują około 3 razy częściej. Próbując to wyjaśnić, naukowcy stawiają różne hipotezy. Jedna z nich zakłada, że na układ odpornościowy wpływ mają hormony.
REKLAMA
dbam o zdrowie PRZY BÓLU STAWÓW NALEŻY OGRANICZYĆ AKTYWNOŚĆ FIZYCZNĄ OPASKA ELASTYCZNA Stawu kolanowego, skokowego, łokciowego Wyrób medyczny Produkt wielokrotnego użytku przeznaczony do celów rehabilitacyjnych i sportowych. Chroni, usztywnia oraz wspomaga leczenie uszkodzonego lub nadwyrężonego stawu. 1 szt.
REUMATYZM DAJE BARDZO CHARAKTERYSTYCZNE OBJAWY Najczęstsze symptomy to uczucie zesztywnienia po nocnym odpoczynku (trwa ponad godzinę), obrzęk trzech lub więcej stawów jednocześnie, guzki reumatoidalne i ból, który mija po rozruszaniu się. Ostateczną diagnozę stawia reumatolog, który może zlecić wykonanie badań laboratoryjnych krwi (OB i CRP), a w razie konieczności także USG.
Ruch jest bardzo ważnym elementem rehabilitacji. Ćwiczenia pozwalają rozruszać stawy oraz wzmacniają mięśnie, które mogą przejąć część obciążenia. Pływanie, gimnastyka, spacery – podejmujmy aktywność na miarę swoich możliwości. Pamiętajmy, aby wybór odpowiedniej dla siebie formy ruchu skonsultować z lekarzem lub fizjoterapeutą.
REUMATOIDALNE ZAPALENIE STAWÓW TO CHOROBA CAŁEGO ORGANIZMU Schorzenie nie dotyczy wyłącznie stawów, choć to w nich objawy są najbardziej widoczne. RZS to choroba tkanki łącznej, jednej z podstawowych tkanek ludzkiego ciała, która znajduje się w każdym narządzie. Objawy mogą występować na skórze (guzki reumatoidalne), w płucach (zapalenie opłucnej) czy w oku (zapalenie rogówki lub spojówki) oraz być przyczyną utraty wagi lub ciągłego zmęczenia. REKLAMA
dbam o zdrowie
Efekt MORWY tekst: Dorota Wawer
Morwa biała znana jest ze swoich właściwości odchudzających i leczniczych. W Chinach, skąd pochodzi, ekstrakty z jej liści oraz korzenia, a także owoce stosuje się w medycynie od lat.
POMOC PRZY CUKRZYCY Roślina zawiera składniki, które pomagają utrzymać równowagę metabolizmu węglowodanów w organizmie i sprzyjają prawidłowemu poziomowi cukru we krwi. To m.in. związek DNJ i kwercetyna. Warto jednak pamiętać, że stosowanie naparów i preparatów zawierających wyciąg z morwy nie zastąpi prawidłowej diety ani leczenia. Mogą one jedynie wspomagać terapię.
Sposób na zły cholesterol Morwa obniża poziom „złego” cholesterolu LDL we krwi. To dzięki antyoksydantom, które hamują utlenianie lipoprotein o niskiej gęstości (LDL). W badaniach potwierdzono ich skuteczność w przeciwdziałaniu miażdżycy. Roślina może więc być dodatkowym sojusznikiem w profilaktyce chorób układu krążenia. Jej podstawy to zdrowa dieta i aktywność fizyczna.
Wsparcie przy infekcjach Liście oraz owoce morwy zawierają związki działające antybakteryjnie i przeciwwirusowo.
Szczególnie bogate są we flawonoidy, które usuwają z organizmu wolne rodniki, wspierając go w walce z zarazkami. Roślina ma też właściwości przeciwgorączkowe. Napary i nalewki z niej stosuje się więc np. przy przeziębieniu czy grypie.
sojusznik w walce z nadwagą Morwa wspomaga odchudzanie. Warto sięgać zwłaszcza po napary i wyciągi z liści. Zawierają one substancje hamujące aktywność obecnych w jelitach enzymów, które odpowiadają za rozkład węglowodanów złożonych na cukry proste. Dzięki temu zostaje ograniczone wchłanianie tych ostatnich w układzie pokarmowym, a co za tym idzie – odkłada się mniej tkanki tłuszczowej. REKLAMA
O
woce, liście oraz korzeń tego niewielkiego drzewa mogą korzystnie wpływać na zdrowie. Przeczytajcie, kiedy szczególnie warto po nie sięgać.
Morwa Biała
suplement diety Napar z morwy białej pozytywnie wpływa na organizm człowieka: wspomaga utrzymanie prawidłowego metabolizmu węglowodanów. 30 torebek
M A G A Z Y N 6 0 + 29
GUAJAZYL Znany i bezpieczny od lat GUAJAZYL to syrop o działaniu wykrztuśnym, zalecany w stanach zapalnych oskrzeli, gardła, krtani i zatok przynosowych. Łagodzi kaszel Upłynnia wydzielinę Ułatwia odkrztuszanie Guajazyl syrop 125 mg/5 ml 150 g Guajazyl syrop 125 mg/5 ml 200 g Guajazyl 125 mg/5 ml, syrop. 5 ml zawiera 125 mg gwajafenezyny (Guaifenesinum). Lek wykrztuśny stosowany w leczeniu kaszlu. Przeciwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną lub którąkolwiek substancję pomocniczą. Podmiot odpowiedzialny: Chemiczno-Farmaceutyczna Spółdzielnia Pracy ESFEFA, ul. J. Lea 208, 30-133 Kraków, tel. (12) 639 27 27
Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.
wieści z apteki
RUBRYKĘ OPRACOWAŁA: DR N. MED., MGR FARM. JUSTYNA WODOWSKA
Porady zza lady
Witamina D3 w aerozolu W aptekach jest już dostępna witamina D3 w sprayu. Zamontowana na buteleczce specjalna pompka dozująca umożliwia odmierzenie właściwej dawki. Wystarczy ją raz nacisnąć, by dostarczyć organizmowi
1000 j.m. (25 mcg) cennej witaminy. Preparat w aerozolu szczególnie polecany jest dla dzieci. Farmaceuci rekomendują go również dorosłym, którzy nie tolerują tradycyjnych kapsułek czy tabletek z witaminą D3.
Czarny bez w aptece Naturalne preparaty, które mogą wspomóc odporność, zwłaszcza w okresach zmiennej pogody, są bardzo pożądane. Warto szukać w ich składzie dzikiego czarnego bzu. Kapsułki powinny zawierać standaryzowany ekstrakt z owoców tej rośliny leczniczej, a soki być z nich bezpośrednio wyciskane i niedosładzane.
Pranobeks inozyny „forte” bez recepty Preparaty zawierające 1000 mg pranobeksu inozyny w jednej tabletce (dzięki czemu ich stosowanie jest wygodniejsze w porównaniu do „słabszych” wersji) są już dostępne w aptekach bez recepty. Pranobeks inozyny to lek przeciwwirusowy i zwiększający odporność organizmu (pobudza pracę układu immunologicznego). Warto jednak wiedzieć, że nie zaleca się jego stosowania razem z witaminą C (kwasem askorbinowym). Inozyna może bowiem czasowo podwyższać poziom kwasu moczowego, zaś jego wytrącanie jest zwiększone w środowisku kwaśnym, które może być wynikiem przyjmowania witaminy C.
Kampania „Uwaga na leki” Naczelna Izba Aptekarska i Narodowy Instytut Leków, w trosce o bezpieczeństwo pacjentów, zorganizowały kampanię informacyjną „Uwaga na leki”. Na stronie uwaganaleki.pl można przeczytać m.in., jak przechowywać i transportować preparaty lecznicze. Warto tam zajrzeć. Wiedza na temat postępowania z lekami i świadomość zagrożeń zwiększą nasze bezpieczeństwo.
M A G A Z Y N 6 0 + 31
wieści z apteki
Pytania
do farmaceutki W
ątpliwości Czytelników dotyczące domowych sposobów leczenia i preparatów aptecznych rozwiewa redaktor prowadząca „Magazynu 60+” mgr farmacji Ewa Dembowska.
Mój 86-letni ojciec mało je. Czy są jakieś preparaty na apetyt dla osób starszych? Halina z Łodzi To normalne, że z wiekiem zwalnia przemiana materii. Ale przyczyną niechęci do jedzenia może też być choroba, dolegliwości po posiłku (zgaga, wzdęcia, zaparcia), kłopoty z zębami lub dziąsłami (ból, ubytki, proteza). Zanim sięgniemy więc po preparaty, warto poszukać źródła problemu. W aptekach są syropy z mieszankami ziołowych ekstraktów pobudzających łaknienie. Podaje się je przed lub w trakcie posiłku, by zmobilizować system trawienny do pracy. Można sięgnąć też po zioła (w formie suplementów diety lub herbatek), które zawierają substancje goryczkowe zwiększające wydzielanie śliny, soku żołądkowego i żółci np. krwawnik czy bylicę, a także korzenie mniszka i cykorii.
Prawidłowa higiena uszu
słuchowego. W efekcie konieczne jest nieprzyjemne płukanie ucha u laryngologa. Uszy należy myć wodą z mydłem, a wacików na patyczkach używać jedynie do czyszczenia zakamarków małżowiny. Gdy kanał słuchowy zaczopuje się, trzeba użyć parafiny (do kupienia w aptece). Podgrzewamy ją do temperatury ciała i wpuszczamy 2–3 krople do ucha. Dzięki temu woskowina zmięknie i samoczynnie wypłynie. Dostępnych jest wiele preparatów do czyszczenia uszu – aerozole, płyny, parafiny, naturalne krople z nagietkiem oraz wiele innych. O pomoc w wyborze najlepiej poprosić farmaceutę. REKLAMA
SPOSÓB NA APETYT
APETIN SENIOR suplement diety
Produkt zawierający w swoim składzie wyciągi roślinne z 5 ziół, które wspomagają proces trawienia oraz regulują przemianę materii. 120 ml
Podobno nie należy czyścić uszu patyczkami higienicznymi. Jak więc to robić? Barbara z Otwocka Woskowiny nie powinno się usuwać, gdyż stanowi ona naturalną antybakteryjną ochronę uszu oraz zabezpiecza je przed wysuszeniem i podrażnieniami. Poza tym organizm na takie zabiegi reaguje wzmożoną produkcją wydzieliny. Próby wydobycia woskowiny patyczkiem, często kończą się też wepchnięciem jej w głąb kanału 32
MAGAZYN 60+
Drodzy Czytelnicy, zapraszamy do wspólnego tworzenia rubryki „Pytania do farmaceutki”. Wystarczy przesłać pytanie do redakcji: pocztą tradycyjną, elektroniczną: ewa_dembowska@grupazpr. pl , za pośrednictwem naszego Facebooka..
wieści z apteki
Warto tam zajrzeć, szukając czegoś oryginalnego, a jednocześnie praktycznego dla starszego członka rodziny. No dobrze, ale co takiego można znaleźć w aptece? Oto kilka przykładów.
CIŚNIENIOMIERZ DLA KAŻDEGO Osoby w dojrzałym wieku powinny regularnie mierzyć ciśnienie krwi. Można to zrobić w najbliższej przychodni, ale łatwiej w domu. To wcale nie jest takie trudne, a może zapobiec poważnym problemom zdrowotnym. Dlatego ciśnieniomierz może być świetnym prezentem. W aptekach jest duży wybór tego typu urządzeń. Najtańsze są dostępne już za kilkadziesiąt złotych, w tym wypadku warto jednak postawić na jakość. Dobry aparat można kupić za ok. 100 zł.
KOSMETYKI DLA WRAŻLIWYCH Skóra dojrzała jest cienka, sucha i wrażliwa. Dobrym prezentem mogą być zatem wyjątkowo delikatne kosmetyki oferowane w aptekach. Kremy, emulsje, żele i balsamy opracowane z myślą o alergikach, lecznicze szampony poprawiające kondycję włosów, preparaty z emolientami, które łagodzą podrażnienia cery atopowej, specjalne dermokosmetyki dla diabetyków. Wszystkie są łagodne dla skóry, a jednocześnie dobrze ją pielęgnują. Taki prezent na pewno spotka się z życzliwym przyjęciem.
SUPLEMENTY DLA SENIORÓW Wiele starszych osób zapomina, jak ważna jest prawidłowa, bogata we wszystkie niezbędne składniki odżywcze dieta. W efekcie zaczyna 34
Na ie! w
rodziny, imieniny, święta... Okazji, żeby obdarowywać bliskich jest mnóstwo. Tylko czasem pomysłów na prezenty brak. A może by tak udać się po inspirację do apteki?
MAGAZYN 60+
o r d z
im brakować ważnych mikroelementów, to zaś może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych. By temu zapobiec, warto stosować suplementy diety zawierające witaminy, minerały, zdrowe kwasy tłuszczowe i inne cenne dla kondycji składniki. Duże, ładne opakowanie korzystnie wpływającego na zdrowie preparatu będzie zatem dobrym podarunkiem. REKLAMA
U
Prezent?
DOZVITAL
suplement diety Produkt zawiera aż 11 składników aktywnych, w tym wyciąg z owoców głogu, witaminy i minerały. 1000 ml
REKLAMA
tekst: Alicja Niezgódka
Ciśnieniomierz Automatyczny To czytelny i prosty w obsłudze aparat do pomiaru ciśnienia krwi. Aparat objęty jest 3-letnią gwarancją „door to door” (zapewniamy odbiór, naprawę i zwrot pod wskazany adres).
złote lata
Sens B
36
y zachować formę i szczupłą sylwetkę codziennie maszeruje z kijkami 10 km. Ćwiczy też jogę, która uspokaja ją i wycisza. Ale największą radość daje jej czas spędzony z córkami i wnukiem. Znana aktorka, Małgorzata Potocka mówi o swoich sposobach na dobre samopoczucie i szczęście.
MAGAZYN 60+
złote lata
rozmawiał: Mirosław Mikulski
Widziałem na zdjęciu, jak robi Pani szpagat. Czy to fotomontaż? Ależ skąd! Przez całe życie sport był dla mnie bardzo ważny. Zamiłowanie do niego wyniosłam z domu. Mój ojciec jeździł na żużlu, a mama, reżyserka filmowa, była też pilotem szybowcowym. Chodziłam do szkoły baletowej i liceum sportowego. Skakałam wzwyż. W szkole aktorskiej trenowałam judo, szermierkę, akrobatykę sportową oraz jeździłam konno. Potem przez 20 lat regularnie uprawiałam jogging. Jakie dyscypliny sportu Pani teraz uprawia? Przede wszystkim nordic walking. Od paru lat codziennie, niezależnie od pogody, wstaję rano i chodzę z kijkami dziesięć kilometrów. Poza tym kilka razy w tygodniu, przez półtorej godziny trenuję na różnych przyrządach w sali gimnastycznej. Od 24 lat ćwiczę też jogę, a właściwie jej intensywną wersję
Skąd zainteresowanie jogą? Dzięki mamie, która ją ćwiczyła i była zafascynowana kulturą oraz medycyną Wschodu. W domu mieliśmy specyficzny, wschodni sposób gotowania, z którym wiązało się mnóstwo rytuałów, np. niczego nie gotowaliśmy w wodzie tylko na parze. Mama mówiła, że mózgiem organizmu są jelita. Nie wiem skąd ona to wiedziała, ale teraz piszą o tym książki. Słyszałem, że jest Pani wegetarianką? Byłam, przez 18 lat. Potem zaczęłam podjadać mięso, bo okazało się, że mam anemię połączoną z depresją i lekarz kazał mi jeść więcej białka zwierzęcego. Od czasu do czasu zjadałam więc tatara albo stek. Od czterech lat znowu unikam mięsa, ale nie jestem zbyt rygorystyczna. Jeśli podczas pobytu w Ameryce mam ochotę na wielki argentyński stek, to go zjadam, a potem trawię przez dwa tygodnie (śmiech). Jem również dużo ryb. Zrozumiałam, że nie wolno do niczego podchodzić ortodoksyjnie. Jestem wrogiem diet. Jak jestem we Francji i kusi mnie bagietka, to jej sobie nie odmawiam. Co Pani daje medytacja? Uspokaja mnie i wycisza. Dzięki medytacji nabieram dystansu wobec tego co się dzieje na zewnątrz. Ostatnio mniej medytuję, ale staram się tego nie zaniedbywać. M A G A Z Y N 6 0 + 37
zdjęcie: Magdalena Franczuk
życia
czyli hatha jogę, która wymaga dużej sprawności.
złote lata
W Pani życiu wiele się działo. Kilka razy musiała Pani zaczynać wszystko od zera. Skąd u Pani pogoda ducha? Wszyscy mówią, że jestem silną i dzielną kobietą, a ja po prostu nie miałam wyjścia, bo musiałam wychować dwie córki i przetrwać. Rzeczywiście kilka razy zaczynałam wszystko od zera. Dla kobiety, której rodzice nie zostawili wielkiego spadku ani firmy przynoszącej duże pieniądze, to było ciężkie doświadczenie. Zawsze starałam się jednak odganiać od siebie złe rzeczy i zachować pogodę ducha. Trudno się odciąć od przeszłości, bo jesteśmy zbudowani ze wspomnień, ale pracuję nad tym. Staram się zachować i celebrować te piękne, a nie rozpamiętywać złych. Generalnie to mi się udaje, są jed38
MAGAZYN 60+
nak momenty, kiedy wpadam w „wir”, który wkręca mnie w przeszłość i wtedy robię się smutna. Ale chyba nie jestem w tym osamotniona. Powiedziała Pani kiedyś, że po rozstaniu z Grzegorzem Ciechowskim, a potem jego śmierci, wyrwała się Pani z depresji dzięki córkom. To prawda, przede wszystkim dlatego, że musiałam się nimi zająć jako matka i jednocześnie zastąpić im ojca. Córki stanowią sens mojego życia. Oczywiście teraz są już dorosłe, ale człowiek mniej się boi życia wiedząc, że ma tak bliskie mu osoby. Dużo czasu spędza Pani z córkami? Teraz już mało, bo obie mają swoje życie i partnerów. Nie
Córki nie poszły w Pani ślady i nie są aktorkami... To prawda. Zagrały kiedyś główne role w moim serialu, „Klasa na obcasach”, ale potem powiedziały, że nie chcą mieć takiego życia jak ja. I ja je rozumiem… Matylda ma teraz swoją firmę i zajmuje się nieruchomościami, a Weronika zajmuje się ochroną środowiska. Jakie ma Pani plany zawodowe? Aktor rzadko ma plany, bo albo ktoś do niego zadzwoni z propozycją roli, albo nie. Praktycznie wszystko może się zmienić z dnia na dzień. Ten zawód to nieustanne kupowanie losu na loterii. Gram w teatrze Capitol i czasem w serialu „Barwy szczęścia”. Moja rola w tym ostatnim nie jest zbyt rozbudowana, ale daje mi wielką radość. Poza tym kręcę filmy o sztuce oraz piszę książkę o środowisku artystycznym w latach 80.
zdjęcie: fot. J. Antoniak
Na scenie Małgorzatę Potocką można zobaczyć w warszawskim teatrze Capitol.
chodzimy już razem na całonocne tańce i nie wskakujemy w pierwszy lepszy samolot, żeby polecieć do jakiegoś ciepłego kraju. Matylda ma pięcioletniego synka i wszystko jest mu podporządkowane. Odwiedzam ich dwa, trzy razy w tygodniu i bawię się z wnuczkiem. Czasami spędzamy razem całą niedzielę i jest fantastyczne. Weronika mieszka w Nowym Jorku. Gdy przyjeżdża do kraju to jest wielkie święto i spędzamy razem dużo czasu.
czas na sport
Maszeruj
N
PO ZDROWIE
ordic walking, czyli energiczny marsz z kijkami to sport szczególnie polecany seniorom. Nie wymaga dużej sprawności ani dobrej kondycji, a naprawdę dużo daje.
bystra Głowa Dzięki usprawnieniu krążenia krwi, wpływa korzystnie na funkcjonowanie mózgu. Działa też antydepresyjnie i poprawia nastrój.
stabilny Kręgosłup Wymusza prawidłową, wyprostowaną postawę i wzmacnia podtrzymujące kręgosłup mięśnie przykręgosłupowe. Dzięki temu łagodzi lub wręcz eliminuje bóle pleców.
mocne Kości Dzięki wzmocnieniu tkanki mięśniowej, odciąża układ kostny i go aktywizuje. Wpływa to korzystnie na mineralizację kości oraz zmniejsza ryzyko osteoporozy.
40
MAGAZYN 60+
Ta forma aktywności poprawia wydolność organizmu i kondycję, wzmacnia mięśnie (angażuje aż 90 proc. z nich), wpływa korzystnie na stan kości oraz stawów, poprawia krążenie krwi, wspomaga odchudzanie i świetnie działa na nastrój. Dzięki kijkom, które chronią stawy oraz kręgosłup przed przeciążeniem, a jednocześnie niepostrzeżenie zwiększają tempo marszu, trening jest bezpieczny i bardzo skuteczny.
dobre krążenie Szybkie tempo marszu sprawia, że poprawia się krążenie krwi, co zapobiega problemom z sercem, nadciśnieniu, żylakom i innym chorobom układu krążenia.
silne Mięśnie Wzmacnia mięśnie łydek, ud, rąk, ramion, barków, a nawet brzucha i pośladków. Dzięki temu usprawnia ciało i sprzyja zgrabnej sylwetce.
zdrowe Stawy Sprzyja właściwemu odżywieniu chrząstki stawowej i zwiększa ruchomość stawów poprawiając ich sprawność.
drogeria
MOC ULTRADŹWIĘKÓW tekst: Zofia Krasińska
O
42
MAGAZYN 60+
dmładzają skórę, dając efekty lepsze niż tradycyjne wklepywanie kremu. Nic dziwnego, że z powodzeniem wykorzystywane są w zabiegach kosmetycznych.
drogeria Ciepło wytworzone przez ultradźwięki podczas zabiegu głęboko wnika w tkanki, odpręża skórę oraz mięśnie, a mikromasaż poprawia przepływ krwi i regenerację komórek. Ułatwia to działanie wprowadzanych substancji leczniczych, które uszczelniają naczynia krwionośne oraz przyspieszają leczenie zmian skórnych. Metoda jest nie tylko skuteczna, ale również bezpieczna i bezbolesna.
Czy wiesz, że… Ultradźwięki to fale mechaniczne, których ludzkie ucho nie rejestruje ani nie odczuwa. W kosmetyce najczęściej stosuje się ultradźwięki o częstotliwości od 1 do 3 MHz. Niższe wartości wykorzystuje się w zabiegach na ciało, a wyższe na twarz. Im niższa częstotliwość, tym ultradźwięki działają intensywniej i głębiej wnikają w tkanki.
NA TWARZ Kuracja ultradźwiękami złagodzi pierwsze oznaki starzenia i przyniesie ulgę skórze wiotkiej, poszarzałej i zmęczonej. To sprawdzony sposób na spłycenie zmarszczek i wygładzenie, rozjaśnienie przebarwień, blizn oraz zmniejszenie ciemnych sińców pod oczami. Do najpopularniejszych zabiegów należy peeling kawitacyjny – nieinwazyjny sposób głębokiego oczyszczania, który może być stosowany nawet na bardzo wrażliwej skórze. Podczas zabiegu nakłada się specjalne serum, a następnie przykłada łopatkę wytwarzającą wibracje ultradźwiękowe. Docierają one głęboko, oczyszczając pory z nadmiaru sebum, obumarłych komórek i zanieczyszczeń. Tak przygotowana skóra jest gotowa na przyjęcie składników aktywnych.
Efekty zależą od rodzaju skóry oraz stopnia zaawansowania problemu, ale po każdym zabiegu nieco zmniejsza się obwód ud, pośladków i bioder. Ultradźwięki wykorzystuje się również do trwałego usuwania owłosienia. Pomimo tego, że kuracja jest bezpieczna nawet dla bardzo wrażliwej skóry, nie należy jej stosować, gdy występują stany zapalne, infekcje wirusowe, żylaki, niewydolność krążenia, gruźlica czy choroby nowotworowe.
Siła dziaŁania zabiegów kosmetycznych
porady
Masaż ręczny
mgr farmacji Joanna Naczyńska
Uniwersalne zabiegi kosmetyczne
NA CIAŁO Ultradźwięki dają lepsze efekty niż np. tradycyjne masaże. Przyspieszają metabolizm i rozpad komórek tłuszczowych, dzięki czemu wspomagają odchudzanie oraz likwidują cellulit. Aby uzyskać oczekiwane rezultaty, zabiegi należy wykonywać regularnie przez dłuższy okres (gabinet kosmetyczny trzeba odwiedzić co najmniej 12 razy).
Po zabiegu z ultradźwiękami warto zastosować kojącą maseczkę. Zabiegi kosmetyczne z wykorzystaniem ultradźwięków mogą działać dobroczynnie na cerę, zwłaszcza zmęczoną oraz pozbawioną blasku. Warto jednak po nich sięgnąć po preparaty łagodząco-kojące i odbudowujące. Korzystny wpływ będą miały maseczki lub kremy zawierające wyciąg z alg (Laminaria ochroleuca), ekstrakt z winorośli właściwej, pantenol, a także dodatek cynku i miedzi. Składniki te nawilżają skórę, działają kojąco oraz niwelują odczucie dyskomfortu i napięcia. Są dobrze tolerowane nawet przez wrażliwą cerę. Warto skorzystać z porady farmaceuty i wybrać preparat z odpowiednim składem, by długo cieszyć się piękną, świeżą i zdrową skórą.
M A G A Z Y N 6 0 + 43
FOTO: ARCHIWUM DOZ
Ultradźwięki
O
dmładzająca fryzura, modny fason sukienki, płaszcz w odważnym kolorze. Czas udowodnić, że po sześćdziesiątce też można wyglądać szykownie!
Jesień w dobrym stylu tekst: Karolina Warchoł, redakcja CafeSenior.pl
44
MAGAZYN 60+
ięcej artykułów na temat W zdrowia, pasji i podróży seniorów znajdziecie na cafesenior.pl
Na szczęście podejście kobiet do własnego wyglądu zmienia się diametralnie. Niezależnie od wieku chcemy dobrze i młodo wyglądać. I jak się okazuje, to wcale nie jest takie trudne.
METAMORFOZY Z GŁOWĄ Coraz więcej pań przekonuje się, że wizyta u dobrego mistrza nożyczek odmładza intensywniej niż krem z górnej półki cenowej. Przy czym czasem, żeby osiągnąć zamierzony efekt, trzeba zmienić fryzjera… na „młodszy model”. Zdarza się bowiem, że niemodne i niezbyt twarzowe uczesanie wynika z zachowawczości strzygącej nas od lat osoby. Nowy fryzjer ze świeżym spojrzeniem potrafi zdziałać cuda.
PIĘKNA DŁUGOŚĆ Niejedna z nas marzy, by nosić długie proste włosy, wzorem gwiazd filmu, muzyki czy mediów. Jak choćby Monika Olejnik, lat 62. Niestety, włosy kobiet dojrzałych, po latach farbowania, suszenia, kręcenia, prostowania, a także w wyniku stresu oraz kontaktu z zanieczyszczonym powietrzem, często bywają zniszczone, cienkie i przerzedzone. Nie każdej pani będzie więc dobrze w takiej fryzurze. Jeśli jednak włosy wciąż są mocne i bujne, tego typu stylizacja będzie jak najbardziej na miejscu.
KLASYCZNIE I ELEGANCKO Dla kobiet, które dobrze wyglądają we fryzurach o średniej długości idealnym rozwiązaniem jest klasyczny bob. Tego typu proste cięcie wymaga jednak dobrej kondycji włosów, inaczej całość nie będzie się przedstawiać imponująco. Warto pamiętać, że bob ma niejedno oblicze. Włosy mogą sięgać równie dobrze do połowy policzka, jak i do ramion. Fryzura występuje w wersji z grzywką lub bez. Mamy w tutaj dowolność.
ASYMETRYCZNY SZYK Panie po sześćdziesiątce często wybierają krótkie fryzury, bo są praktyczne (nie przeszkadzają i nie trzeba ich długo układać) i dobrze wyglądają nawet przy niezbyt buj
nych włosach. Takie cięcie również może być szykowne. Wystarczy przypomnieć sobie fryzurę Claire Underwood z serialu „House of Cards”. Stosunkowo krótkie włosy z dłuższą (sięgającą za brwi), skośnie zaczesaną grzywką wyglądają oryginalnie i zarazem kobieco. W dodatku to fryzura uniwersalna – grzywkę można także zaczesać do góry albo ułożyć jeszcze mocniej na bok, odsłaniając czoło.
Mocne, zdecydowane kolory mogą dodać stylizacji charakteru. Nie bójmy się po nie sięgać. MODA BEZ METRYKI Oprócz fryzury warto odświeżyć też swoją garderobę. Projektanci coraz częściej dostrzegają kobiety dojrzałe (i wcale nie mówimy o typowej modzie dedykowanej seniorkom), więc jest w czym wybierać. Oczywiście każda kobieta ma swój styl i trudno tu o jedną uniwersalną radę. Jeśli jednak mielibyśmy się pokusić o takową, radzilibyśmy nie trzymać się kurczowo dawnych upodobań. Nie kupujmy sukienek czy bluzek, które, ukrywając niedoskonałości figury, optycznie nas poszerzają lub po prostu dodają nam lat. I nie bójmy się odważnych kolorów.
TRENDY NA CZASIE Różnice między tym, co w modzie przeznaczone jest dla osób młodszych i starszych coraz bardziej się zacierają. I bardzo dobrze, bo przecież niezależnie od wieku, chcemy wyglądać atrakcyjnie i modnie. Sprzyja nam obecnie bardzo silnie zaznaczony trend oversize, który sprawia, że ubrania są mocno przewymiarowane. A jak wiadomo, za duża, luźna bluzka idealnie zatuszuje to, co chcemy ukryć. Śmiało więc szperajmy w modnych, młodzieżowych sklepach sieciowych. Jest duża szansa, że skompletujemy tam udaną stylizację. Wystarczy się odważyć! M A G A Z Y N 6 0 + 45
w wolnej chwili
Konto? ALEŻ
TO PROSTE!
C tekst: Anna Lajer
OTWARCIE KONTA JEST ŁATWE Owszem, trzeba wypełnić kilka formularzy, ale pracownik obsługujący klientów, wszystko nam dokładnie wytłumaczy i jeśli trzeba, podpowie, co wpisać w każdą rubrykę. Dostaniemy też jego wizytówkę z numerem telefonu. Gdybyśmy mieli jakieś pytania, możemy zadzwonić.
FORMALNOŚCI TRWAJĄ KRÓTKO W większości banków nie będziemy musieli długo czekać na obsługę i z pomocą doradcy klienta sprawnie wypełnimy wszystkie potrzebne wnioski. Dzięki temu otwarcie konta nie powinno trwać dłużej niż kilkanaście minut.
KONTO DLA SENIORÓW JEST DARMOWE Wiele banków ma specjalną ofertę dla osób w wieku 60+. 46
MAGAZYN 60+
zęsto słyszymy, że warto otworzyć konto bankowe i korzystać z karty płatniczej, bo dzięki temu rozliczenia finansowe będą bezpieczniejsze i wygodniejsze. Obawiamy się jednak, że ta nowość nas przerośnie. Zupełnie niepotrzebnie.
Jeśli emerytura lub renta z ZUS co miesiąc wpływa na konto, za jego prowadzenie nie trzeba nic płacić. Bank zwykle nie pobiera też wtedy dodatkowych opłat za przelewy i zlecenia stałe (dzięki temu można wygodnie i na czas regulować rachunki). Niekiedy posiadanie konta daje wręcz korzyści np. płacąc kartą określonego banku, można dostać rabat lub sięgający nawet kilkuset złotych rocznie zwrot kosztów poniesionych np. na zakupy.
KARTA PŁATNICZA UŁATWIA ŻYCIE Dzięki niej można płacić za zakupy szybko i wygodnie. Nie trzeba nosić przy sobie gotówki, martwić się brakiem drobnych ani obawiać kradzieży. Przy niewielkich transakcjach wystarczy w kasie przyłożyć kartę do podanego terminalu
i gotowe. Płacąc większą sumę, trzeba dodatkowo dyskretnie wpisać znany tylko nam czterocyfrowy kod PIN, a potem potwierdzić go zielonym przyciskiem. To prosta czynność, która dodatkowo poprawia bezpieczeństwo.
WYPŁATA GOTÓWKI JEST WYGODNA Po otwarciu konta otrzymamy bezpłatnie kartę płatniczą, za pomocą której można bez prowizji wypłacać gotówkę z bankomatów (swojego banku, określonej sieci, a czasem wszystkich). Szybko i bezpłatnie można to także zrobić tradycyjnie, w okienku placówki bankowej. Czasem klientom oferowana jest usługa dostarczenia gotówki pod wskazany adres, np. do domu. Konto ma więc wiele zalet i warto je otworzyć. To naprawdę proste!
w wolnej chwili
A może by
nad morze? M
ieszkańcy wybrzeża mówią, że kto nie widział Bałtyku jesienią, nie widział go wcale. Rzeczywiście morze o tej porze roku wygląda niezwykle. W dodatku pobyt nad nim jest wyjątkowo korzystny dla zdrowia.
Jesienią i zimą nadmorskie powietrze zawiera najwięcej jodu, który jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wypoczynek na wybrzeżu dobrze zrobi zwłaszcza osobom z niedoczynnością tarczycy. Korzystny jest także dla alergików i chorych na astmę. Chłodne, wilgotne, wolne od pyłków i zanieczyszczeń powietrze działa kojąco na drogi oddechowe. Dodatkowo spacery nad morzem i rześka morska bryza hartują organizm oraz wspierają pracę układu krążenia. No dobrze, ale gdzie wyjechać, żeby spędzić ten czas nie tylko zdrowo, ale też przyjemnie? Najlepiej udać się do uzdrowiska, w którym są sanatoria z dobrą ofertą dla kuracjuszy, piękne tereny spacerowe, nowoczesny kryty basen z sauną, przyjemne kafejki. Takich ośrodków jest na naszym wybrzeżu co najmniej kilka. 48
tekst: Dorota Wawer
PLAŻA W SOPOCIE
PLAŻA W DĄBKACH
MAGAZYN 60+ USTKA JESI
ENIĄ
REKLAMA
SOPOT PEŁEN ATRAKCJI Tutejszy mikroklimat sprzyja zwalczaniu m.in. chorób układu krążenia, dróg oddechowych i reumatyzmu. Kuracjusze mają do dyspozycji kilka sanatoriów oraz spa w domu zdrojowym. Na spacery, oprócz pięknej plaży i nadmorskiej promenady, świetnym miejscem jest też słynne, niezatłoczone o tej porze roku, sopockie molo. Warto się tam wybrać, bo targane jesiennymi wichrami morze wygląda o wiele ciekawiej niż latem. Od października do kwietnia wstęp na molo jest bezpłatny. Na przechadzkę można się wybrać też do Opery Leśnej. Wprawdzie późną jesienią koncerty rzadko się tam odbywają, ale sam obiekt, położony w pięknym lesie, jest ciekawy i warto zobaczyć go z bliska, tym bardziej, że od połowy października do kwietnia nie trzeba za to płacić. Gdy chłodne powietrze nieco nas zmęczy, możemy wybrać się do jednej z klimatycznych kawiarenek lub Muzeum Sopotu, które organizuje wiele ciekawych wystaw (w niedziele można je zwiedzać za darmo). Przyjemne ciepło czeka nas także w sopockim aquaparku. Można tu popływać, pohuśtać się na falach, spłynąć „dziką” rzeką, posiedzieć w grocie z wodospadem, wymasować plecy biczem wodnym, zjechać z wielkiej zjeżdżalni oraz skorzystać z sauny i strefy spa.
RELAKS W DĄBKACH Znajdują się tu złoża borowiny i wody solankowe. Klimat w Dąbkach jest szczególnie korzystny dla alergików i osób, które mają problemy z układem oddechowym. W tutejszych ośrodkach sanatoryjnych oprócz tych schorzeń leczy się m.in. choroby układu krążenia, endokrynologiczne, reumatyzm, urazy ortopedyczne oraz nerwice. Dąbki to miejsce przede wszystkim dla osób, które lubią spokój. Niewielka miejscowość o tej porze roku jest cicha i sprzyja relaksowi. Świetnie się spaceruje leśną promenadą, która ciągnie się wzdłuż plaży aż przez 6 km.
USTKA PACHNĄCA SOSNAMI Atutami uzdrowiska są naturalne wody mineralne i borowiny, ale przede wszystkim klimat. Ostra nadmorska bryza łagodzona jest tutaj otaczającymi miasto lasami. Liczne sosny
oferta dla seniora 2018/2019
7 dni z wyżywieniem
już od 560 zł Pobyty nad morzem, w górach i na Mazurach
Świnoujście, Kołobrzeg, Ustronie Morskie, Sarbinowo, Dąbki, Jarosławiec, Jastarnia, Kąty Rybackie, Krynica Morska, Krynica Zdrój, Piwniczna Zdrój, Bukowina Tatrzańska, Wisła. Ustroń, Szczytna, Kalbornia
Polskie Hotele i Ośrodki Wypoczynkowe Centralna Rezerwacja: 32/326 23 50 - 51 32/661 12 74 32/325 04 80 Rezerwuj przez internet
www.nat.pl
Zarezerwuj pobyt i odbierz pakiet powitalny Podaj kod: MAGAZYN 60+
w wolnej chwili nie tylko chronią przed silnym wiatrem, ale także wydzielają korzystne dla zdrowia olejki eteryczne. Razem z wilgotnym powietrzem bogatym w jod, wapń i magnez tworzą one swoisty leczniczy aerozol. Wypoczynek w Ustce polecany jest osobom z chorobami dróg oddechowych, układu nerwowego, nadciśnieniem, reumatyzmem, urazami i schorzeniami endo-
krynologicznymi. Można się tu poddać m.in. zabiegom rehabilitacyjnym, prądoleczniczym, hydroterapii, leczeniu światłem, krioterapii, inhalacjom. Atrakcjami miasta są ładna starówka z szachulcowymi domami, latarnia morska, port oraz molo (a nawet dwa – wschodnie i zachodnie). Na spacer najlepiej wybrać się na nadmorską promenadę. Piękna jest też tutejsza plaża, na której wczesnym rankiem można nawet znaleźć bursztyny. Miłośnicy militariów powinni pójść do parku spotkań z historią, żeby zobaczyć potężne poniemieckie bunkry.
JOD Z KOŁOBRZEGU Uzdrowisko jest znane ze złóż leczniczej borowiny i solanek. Wiatry często wiejące tu od morza sprawiają, że w głąb lądu napływa powietrze bardzo nasycone cząsteczkami jodu. W kołobrzeskich sanatoriach i szpitalach uzdrowiskowych leczy się m.in. choroby dróg oddechowych, układu krążenia, tarczycy, skóry, astmę, alergię, cukrzycę, reumatyzm, osteoporozę oraz prowadzi rehabilitację. Oferowane są okłady borowinowe, kąpiele mineralne, kinezyterapia, ciepło i zimnolecznictwo, inhalacje oraz wiele innych zabiegów leczniczych. Na spacerowiczów czeka plaża z molo, a także ponad 30-hektarowy Park Żeromskiego. Wspaniale jest się przejść jaworowymi alejami. Można też poćwiczyć na ścieżce zdrowia wyposażonej w różne przyrządy. Ci, którzy chcą się jeszcze bardziej rozruszać, mogą się wybrać do aquaparku, a zimą również na lodowisko.
ZDROWE ŚWINOUJŚCIE Uzdrowisko słynie nie tylko z nadmorskiego klimatu, ale także ze złóż dobroczynnie działających na zdrowie borowin oraz źródeł wód mineralnych. Na kuracjuszy czeka tu 11 sanatoriów i dwa szpitale uzdrowiskowe specjalizujące 50
MAGAZYN 60+
się m.in. w leczeniu chorób układów krążenia, oddechowego, problemów dermatologicznych oraz otyłości. Mają w ofercie np. zabiegi balneoterapii, kinezyterapii, hydroterapii, fototerapii czy elektroterapii. W mieście jest również wiele ośrodków spa. Spacerowiczów zachwyci piękna plaża, która miejscami ma 100 m szerokości (a po sztormach nawet 150 m) i w granicach miasta ciągnie się aż przez 10 km. Można się też wybrać na kilkukilometrową nadmorską promenadę z XIX-wiecznymi pensjonatami, sanatoriami i domami wczasowymi lub alternatywnie przejść się nad Świnę. Spacerując Wybrzeżem Władysława IV zobaczymy niemal cały port, od wojennego i zacumowanych tam okrętów, poprzez terminal promowy aż po port handlowy. Nad samym morzem wznosi się Stawa Młyny – wybudowany w XIX w. znak nawigacyjny w kształcie wiatraka. Spacerując, nie sposób przeoczyć także latarni morskiej, najwyższej nad Bałtykiem (niemal 65 m wysokości). Idealnym miejscem do spacerów jest również założony na początku XIX w. Park Zdrojowy. Oprócz bujnej roślinności (wiele drzew ma dobrze ponad 100 lat) alejki zdobią piękne fontanny i rzeźby. Na aktywnych czeka siłownia plenerowa, a na zmęczonych stylowe ławki, na których można odpocząć w miłych okolicznościach przyrody.
Obejrzyj
GENTLEMAN Z REWOLWEREM
Reż. David Lowery Prod. USA
Trzeba wiedzieć, kiedy zejść ze sceny – twierdzi Robert Redford i zapowiada pożegnanie z filmem. Ostatnim, w którym wystąpi, będzie „Gentleman z rewolwerem” („The Old Man & The Gun"). Polska premiera już w listopadzie. Tego nie można przegapić! Bo Redford to artysta, który gra tylko w dobrych filmach i zawsze robi to znakomicie. Poza tym aktor wcieli się w wymarzoną dla siebie rolę legendarnego Forresta Tuckera, najbardziej czarującego złodzieja w historii. Słynny złoczyńca ponoć nawet rabując banki, był gentlemanem, a gdy trafiał za kratki, zawsze potrafił uciec i przygotować kolejny skok. Dopiero po siedemdziesiątce, gdy poznał wyjątkową kobietę, postanawia przejść na emeryturę. Ale przed nim jeszcze ostatni skok. Ta świetna historia i doskonała rola to pożegnanie wielkiego aktora w wielkim stylu.
52
MAGAZYN 60+
P o czytaj j a h c u ł s Po
EGYPT STADION,
Paul McCartney Dystr: Universal Music Polska
Paul McCartney udowadnia, że wciąż jest w wyśmienitej formie. Jego nowy krążek „Egypt Stadion” zabiera nas w prawdziwą muzyczną podróż. Już pierwszy, instrumentalny utwór „Stadion I” wprowadza nas w odpowiedni nastrój, a każdy kolejny sprawia, że słuchamy płyty z coraz większą przyjemnością. Są niczym przystanki na trasie. Nieco podobne, a jednak zupełnie różne. Od akustycznej medytacji będącej pochwałą chwili „Happy With You”, poprzez zawsze aktualny hymn ("People Want Peace"), aż po epicki, wielowymiarowy, 7-minutowy kawałek nawiązujący do dużych projektów McCartney’a ("Despite Repeated Warnings"). W sumie 14 piosenek zarówno w warstwie tekstowej, jak i muzycznej dopracowanych w każdym szczególe. Klasycznych, a jednocześnie współczesnych, po prostu pięknych.
KOMEDA. OSOBISTE ŻYCIE JAZZU
Magdalena Grzebałkowska Wyd. Znak
Wszyscy znamy piękną muzykę Krzysztofa Komedy, a o samym artyście niewiele wiemy. Miły i uśmiechnięty, małomówny i zamknięty w sobie. Człowiek tajemnica. Żeby dowiedzieć się, jaki był naprawdę, autorka książki zjechała pół świata. Kraków, Warszawa, Skandynawia, Rosja, Stany Zjednoczone. Tam wszędzie Komeda zostawił swój ślad. Grzebałkowska pisze więc o barwnym życiu artystów tworzących „Piwnicę pod Baranami”, początkach warszawskiego Jazz Jamboree, odkrywaniu Ameryki i Los Angeles. Przybliża nam historię całego pokolenia artystów, dla których jazz był całym życiem – pasją, namiastką wolności, oknem na świat. Aż docieramy do tragicznej śmierci Komedy i jej ostatniego żyjącego świadka. Fascynująca lektura, a do tego znakomite zdjęcia gwiazd jazzu uchwycone w obiektywie Ryszarda Horowitza.
FOTO: MATERIAŁY PRASOWE, FREEPIK
w wolnej chwili
w wolnej chwili
Prosimy o nadsyłanie rozwiązania krzyżówki z pomysłem na artykuł do Magazynu 60+. Autorów najciekawszych propozycji nagrodzimy zestawami produktów.
*
*
Adres redakcji: Magazyn 60+, 360 Content Team – Time SA, ul. Dęblińska 6, 04-187 Warszawa Regulamin nagradzania jest dostępny na stronie: www.magazyn60plus.pl w zakładce regulaminy. 54
MAGAZYN 60+
* suplement diety
Termin nadsyłania rozwiązań: 30.11.2018 r.