4. Sınıf Fen Bilimleri

Gü nGü nÇal ı ş maYapr ak l ar ı

4. Sınıf FEN BİLİMLERİ Bu kitabın bütün hakları Fatih KÜÇÜKAYDIN’a aittir.

Yazarın yazılı izni olmaksızın kısmen veya tamamen alıntı yapılamaz ve çoğaltılamaz.

Copyright © 2014

4. Sınıf Fen Bilimleri Etkinliklerle Çalışma Yaprakları

YAZAR Ahmet KÜÇÜKAYDIN Fatih KÜÇÜKAYDIN

KAPAK TASARIMI Resul KÖSE

DİZGİ - SAYFA TASARIMI Resul KÖSE

BASIM YERİ Ada MATBAA

BASIM TARİHİ Ağustos 2014 - ANKARA ISBN: 978-605-65024-8-4

İÇİNDEKİLER VÜCUDUMUZUN BİLMECESİNİ

IŞIK ve SES

ÇÖZELİM

Işık ..........................................77

İskeletimizin Bölümleri ve Görevleri ..3

Değerlendirme - 6 ...................85

Kemikler ve Eklemler ..................5

Ses ..........................................87

Kaslarımız .................................7

Değerlendirme - 7 ...................95

İskelet ve Kas Sağlığı .................9

GEZEGENİMİZİ TANIYALIM

Soluk Alıp Verme .....................11

Dünya'mızı Tanıyalım ...............97

Dolaşım Sistemi ........................13

Dünya'mızın Yapısında Neler Var? ..103

Kalp Atışı ve Nabız ...................15

Toprağın Oluşumu ve Erozyon ..105

Egzersiz, Nabız ve Soluk Alıp Verme ..17

Değerlendirme - 8 .................107

Değerlendirme - 1 ...................19

Değerlendirme - 9 .................109

MADDEYİ TANIMLAMA

CANLILAR DÜNYASI

Maddenin Özellikleri ................21

Çevremizdeki Varlıklar .........111

Maddenin Halleri .....................27

Canlı ve Cansız Varlıklar .......117

Maddenin Ölçülebilir Özellikleri ..31

Yaşadığımız Çevre ................119

Maddenin Değişimi ..................39

Değerlendirme - 10 ..............127

Değerlendirme - 2 ...................43

Değerlendirme - 11 ..............129

Isı ve Sıcaklık ...........................45

YAŞAMIMIZDAKİ ELEKTRİK

Hâl Değişimi ...........................49

Elektrikle Tanışalım .................131

Saf Madde ve Karışımlar .........53

Güvenli Elektrik Kullanımı .....137

Değerlendirme - 3 ...................61

Pillerle Tanışalım ....................139

KUVVET ve HAREKET Hareketli Varlıklar ....................63 Kuvvetin Etkileri .......................69 Değerlendirme - 4 ...................73 Değerlendirme - 5 ...................75

Basit Elektrik Devreleri ..........141 Değerlendirme - 12 ..............143

VÜCUDUMUZUN BİLMECESİNİ ÇÖZELİM Destek ve Hareket: İskeletimizin Bölümleri ve Görevleri 4) Aşağıdaki ifadeleri okuyalım. İskeletin görevini belirtenleri işaretleyelim.

1) Aşağıda resmi verilmiş olan model ne modelidir? Noktalı yere yazalım.

Vücudumuza şekil verir.

Soluk alıp vermemizi sağlar.

Dik durmamızı sağlar.

Hareket etmemize yardımcı olur.

Kanın vücudumuzda dolaşmasını sağlar.

Beyin, akciğer ve kalp gibi hayati önem taşıyan organlarımızı korur.

5) “İskeletimiz dik durmamızı sağlar.” Aşağıdaki inşaat malzemelerinden hangisi bu görevi yapar?

A) Kum C) Demir

.............................................

B) Çimento D) Tuğla

6) İskeletimiz 4 bölümden oluşur. Bu bölümleri aşağıya yazalım.

2) Aşağıdaki organlarımızın adlarını yazalım.

a. .............................................................. b. ..............................................................

c. ..............................................................

................. ................. ................

d. ..............................................................

7) Kelimeleri okuyalım. Eşleştirelim.

3) Vücudumuz 3 bölümden oluşur. Bu bölümleri yazalım.

kollar ve bacaklar

Kalp ve akciğerin korunmasını sağlar.

1. .............................................................

göğüs kafesi

Hareketlerimizin bir çoğunu onlar yardımıyla yaparız.

2. .............................................................

omurga

Beynimizi dış etkilere karşı korur.

3. ..............................................................

kafatası

Dik durmamıza yardımcı olur.

3

8) Resimleri inceleyelim. Belirtilen yapıların isimlerini yazalım.

10) Kavram haritasını inceleyelim. Noktalı yerleri tamamlayalım.

Hayati önem taşıyan iç organlarımızı korur.

ir görevidir

...................... ......................

idir görev

göre vid

......................................................... ..................................................... ...............................................

gör

bölümüdür bölümüdür

omurga 9) İskelet modelini inceleyelim. Noktalı yerlere yapıların adlarını yazalım. .........................

......................... .........................

.........................

bölümüdür bölümüdür

.............

.............

11) Otomobil yarışlarına katılanlar ve bisiklet sürücüleri “kask” takarlar. İskeletin bölüm lerinden hangileri vücudumuzda kask görevi yapar? Niçin?

.........................

.............

ir

...................... ......................

vid

e

İSKELET

a b

........................................................... ...........................................................

Çünkü; ....................................................

................................................................

12) Aşağıdaki cümleyi okuyalım. Noktalı yere uygun kelimeyi yazalım.

İskelet, sert bir yapıya sahip olan ............................... oluşur.

4

VÜCUDUMUZUN BİLMECESİNİ ÇÖZELİM Destek ve Hareket: Kemikler ve Eklemler 1) İskeletimizin bölümlerini ve görevlerini yazalım.

4) Noktalı yerlere “uzun, kısa ve yassı” kelimelerinden uygun olanı yazalım.

Kafatası : ................................................

a) Kafatası kemiğimiz ………… kemiktir.

....................................................................

.................... : ..........................................

b) Kol kemiklerimiz ………….. kemiktir.

....................................................................

.................... : ..........................................

c) El ve ayak parmak kemikleri ………….. kemiktir.

....................................................................

.................... : ..........................................

d) Kalçamızdaki kemikler ………….. kemiktir.

....................................................................

.................... : ..........................................

e) Omurgamızı oluşturan kemikler ………… kemiktir.

....................................................................

2) Kemik çeşitlerini yazalım.

5) Cümleleri okuyalım doğru olanlara “D”, yanlış olanlara “Y” yazalım.

a) .......................................................... b) .........................................................

( ….. ) İskeletimizi oluşturan kemikler sert yapıdadırlar.

c) ..........................................................

( ….. ) Kafatasımız akciğer ve kalbi dış etki- lerden korur.

3) Aşağıdaki kemik çeşitlerini inceleyelim. Kemik çeşidini altına yazalım.

( ….. ) Yetişkin bir insanın vücudunda yakla- şık olarak 206 kemik vardır. ( ….. ) Kemikler hareket etmemize yardımcı olur.

( ….. ) Kol ve bacak kemiklerimiz kısa ke- miklere örnektir.

...................... ......................

( ….. ) Kemikler sert yapıda olduğu için dar- beler karşısında çatlama ve kırılma

ihtimali yoktur. ( ….. ) Vücudumuzdaki kemikler şekillerine ve boylarına göre sınıflandırılmıştır.

....................................

5

9)

6) Cümleyi okuyalım. Noktalı yere uygun keli- meyi yazalım.

bilek

dirsek

diz

boyun

omuz

Aşağıdaki cümleleri okuyalım. Noktalı yerlere uygun kelimeleri yazalım.

Kemiklerin birleştiği yere ve kemiklerin hare-

ketlerini kolaylaştıran yapıya ……………

denir.

Kafatasımızın gövdemize bağlandığı bö- lüme ………. denir.

7) Aşağıdaki makineyi inceleyelim. Makinenin işaretli yerleri vücudumuzun hangi yapılarına benzetilebilir, yazalım.

El ve kol kemiklerinin bağlandığı bölüme …………. denir.

İki kol kemiğinin birbirine bağlandığı bölü- me …………. denir.

..............................

..............................

İki bacak kemiğinin birbirine bağlandığı bölüme …………. denir.

Kol kemiğinin gövdeye bağlandığı bölüme ……...... denir.

8) Aşağıdaki resimleri inceleyelim. Eklem bulunan bölümleri işaretleyelim.

10) Aşağıdaki nesnelerin hangisinde ekleme benzer bir yapı yoktur?

A) makas C) masa

B) mandal D) menteşe

11) Sert yapıdadır.

Harekete yardımcı olur. İskeleti oluşturan yapılardır.

Yukarıda belirtilen yapı hangisidir?

A) iskelet C) eklem

B) omurga D) kemik

12) Kafatasımızın hangi bölümünde eklem vardır?

6

A) göz C) çene

B) burun D) kulak

VÜCUDUMUZUN BİLMECESİNİ ÇÖZELİM Destek ve Hareket: Kaslarımız 6) Aşağıdaki modeli inceleyelim.

1) İskeletimizin bölümlerini yazalım. a) .............................................................. b) .............................................................. c) .............................................................. d) ..............................................................

2) Kemik çeşitlerini yazalım.

Kaslarımız nereye bağlıdır?

.....................................................................

a) .............................................................. b) ..............................................................

Kasların görevleri nelerdir?

c) ..............................................................

a) ..............................

b) ..............................

Kaslarımız nasıl yapıdadır?

3) Aşağıdaki kemikleri okuyalım. Ne çeşit kemik olduğunu yazalım.

.....................................................................

a) Kafatası Kemiği: .....................................

b) Parmak Kemikleri: ....................................

Kaslar kemikleri nasıl hareket ettirir?

.....................................................................

c) Kalça Kemiği: ..........................................

d) Kol Kemikleri: ..........................................

Kolumuzla ağırlık kaldırırken

e) Göğüs Kafesi Kemikleri: ........................

A bölümündeki kaslar ……...…….

A

B

B bölümündeki kaslar …………….. .

4) Eklemin tanımını yapalım.

Eklem : ........................................................ .....................................................................

5) Vücudumuzda eklemlerin olduğu bölümlere özel isimler verilmiştir. 4 tanesini yazalım. a) .............................

b) ..........................

c) .............................

d) ..........................

7

A

B

Kolumuzu düzelttiğimizde A bölümündeki kaslar ………………….

B bölümündeki kaslar ……………..

9) Hareketin oluşmasını sağlayan yapıları yazalım.

7) Aşağıdaki cümleleri okuyalım. Doğru olanlara “D”, yanlış olanlara “Y” yazalım.

( ….. ) İskelet, vücudumuza tek başına şekil a) ............................................................. verir. b) ............................................................. ( ….. ) Kaslar, kemiklere bağlıdır.

c) .............................................................

( ….. ) Bütün kaslar zıt yönde hareket eder.

10) Vücudumuza şekil veren yapıları yazalım. a) .............................................................

( ….. ) Kaslar lifli yapıdadır.

b) .............................................................

( ….. ) Kasları oluşturan lifler zarar gördü- ğünde hareket yeteneğimiz olumsuz yönde etkilenir.

11) Tabloyu inceleyelim. Cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun kelimeleri yazalım.

( ….. ) Kaslar, kasılıp gevşeme prensibine göre çalışır.

iskelet

kemik

yassı

uzun

kısa

gögüs kafesi

( ….. ) Kasılma sırasında kaslarımız kısalır.

kafatası

omurga

eklem

kas

lifli

kasılma gevşeme

( ….. ) Gevşeme sırasında kaslarımız nor- malden biraz daha fazla uzar.

İskeleti oluşturan sert yapıya ………..…… denir.

8) Emre, demir tel kullanarak bir insan modeli yapıyor. Ardından oyun hamuru kullanarak insan modelini hamurla kaplıyor.

a) Emre’nin demir telle yaptığı insan modeli vücudumuzda hangi yapıyı ifade etmek tedir.

Kalça kemiği ……….............…. kemiktir. …….....…… kemiklere bağlı yapıdır.

İç organlarımızı koruyan yapı ………...…’dir. ......................... kemiklere bağlı yapıdır.

................................................................

Kaslar çalışırken …………… …………….. hareketi yapar.

b) Yapılan modeldeki oyun hamuru hangi yapıyı ifade etmektedir?

Kemikler ……….…, ……..…., ………….. olmak üzere 3 bölüme ayrılır.

................................................................

8

VÜCUDUMUZUN BİLMECESİNİ ÇÖZELİM Destek ve Hareket: İskelet ve Kas Sağlığı 5) Kemikleri inceleyelim. Kemik çeşitlerini altlarına yazalım.

1) Aşağıdakilerden hangileri iskeletimizin bölümlerindendir? İşaretleyelim.

Kafatası

Kemik

Eklem

Göğüs Kafesi

Omurga

Kas

Kollar ve bacaklar

2) Meslekleri okuyalım. Kas gücü gerektiren meslekleri işaretleyelim.

Avukat

İnşaat işçisi

Sekreter

Boksör

Halterci

Öğretmen

Çiftçi

Hamal

...................... ......................

...................... ......................

6) Aşağıdaki soruları cevaplandıralım.

3) Vücudumuza şekil veren yapıları yazalım. a) .........................................

a) Ayağımız burkulduğunda yapacağımız en doğru davranış nedir?

b) .........................................

..................................................................... b) Doktorlar kemiklerin durumlarını incele- mek için ne çektirirler?

4) Vücudumuzda destek ve hareket sağlamada görevli yapıları ve organları yazalım.

.....................................................................

a) ......................................... b) .........................................

c) Kas gücümüzün artması ve vücudumuzun daha sağlıklı olması için neler yapmalıyız?

c) .........................................

.....................................................................

d) .........................................

9

7) Aşağıdaki derslerden hangisi iskelet ve kas sağlığımıza olumlu katkıda bulunacak bir derstir?

10) Aşağıdaki kelimelerle cümleleri eşleştirelim.

Kelimeleri de kullanarak oluşan cümleleri yazalım.

A) Matematik C) Beden Eğitimi

Eklemler ve kas sağlığı için düzenli beslenmeliyiz.

Spor kemiklere bağlı olarak ka- sılıp gevşer.

Kaslar iskeletin hareketine yar- dımcı olur.

İskelet iskelet ve kas sağlığı için çok önemlidir.

a) ...............................................................

...............................................................

b) ...............................................................

B) Türkçe D) Müzik

8) Aşağıdaki cümleleri okuyalım. İskelet ve kas sistemimizi olumlu yönde etkileyecek olanları işaretleyelim.

Düzenli olarak spor yapmalıyız.

Ödevlerimizi zamanında yapmalıyız.

Çantamızın ağırlığını iyi ayarlamalıyız.

Sınıfta sırada dik oturmalıyız.

...............................................................

Televizyonu yakından izlememeliyiz.

c) ...............................................................

...............................................................

d) ...............................................................

...............................................................

Yerdeki bir nesneyi alırken dizlerimizi bükerek almalıyız.

9) Aşağıdaki cümleleri okuyalım. İskelet ve kas sistemimizi olumsuz yönde etkileyecek olanları işaretleyelim.

Sürekli hareket halinde olmak.

a) .....................................................

Beslenmede süt ve süt ürünlerine önem vermek.

..................................................... b) .....................................................

Yeteri kadar uyumamak.

Ağır yük taşımak.

Çantamızı tek omuza takarak taşımak.

Sandalyede ve sırada dik oturmak.

11) İskelet ve kas sağlığımızın daha iyi olabilmesi için neler yapmalıyız? Maddeler halinde yazalım.

..................................................... c) ..................................................... ..................................................... d) .....................................................

Spora başlarken ısınma hareketleri yap- mak.

.....................................................

10