ν
ο
Τ
ι
ά
ζ
ο
µ
α
ι
.
.
.
ον τελευταίο και ρό περπατώντασ στουσ δρόµουσ τησ συναντάει κανείσ συχνά σε graffiti τη λέξη “ β α σ α ν ίζ ο µ α ι . . . ”
Κραυγή ενόσ πόνου που αγγίζει τον καθένα µασ, που τον νοιώθεισ γύρω σου. Στουσ φίλουσ σου, στουσ γνωστούσ, στη δουλειά, στουσ δρόµουσ, υπάρχει βάσανο. Η καρδιά που αφουγγράζεται θέλει να βοηθήσει. Ν' απαλύνει λίγο τον πόνο, ν' αλαφρώσει το φορτίο. Για το ίδιο το βάσανο των άλλων δεν µπορεί να κάνει κάτι. Είναι µια προσωπική υπόθεση του καθενόσ να καταλάβει αν και τι µπορεί να σηµαίνει ότι βασανίζεται και από πού προέρχεται αυτή η συνθήκη. Και αν πρέπει να µάθει κάτι που τον αφορά; Για τον πόνο του βασάνου και τησ έλλειψησ, τισ δυσκολίεσ και την απόγνωση, οι ευαίσθητεσ καρδιέσ καθαρίζουν λίγο το µυαλό τουσ, νοιώθουν και εκφράζουν µια βούληση για κατανόηση, ανοχή, συµπαράσταση κι αλληλεγγύη προσ αυτόν που πάσχει. Αρχίζουν ν' ανιχνεύουν µια αγάπη – ξεχασµένη µήπωσ;
Αθήνασ
Το “νοιάζοµαι” όµωσ δεν µπορεί να είναι µια στατική κατάσταση. Θέλει δουλειά και υποµονή για να υπερβαίνει κανείσ τα προσωπικά του βάσανα και να βλέπει την πραγµατικότητα τη δική του και των άλλων όπωσ στ' αλήθεια είναι. Θέλει χαρά, ώστε να υπερβαίνει τον πόνο και τουσ περιορισµούσ. Κάποιουσ από τουσ ανθρώπουσ που έχουν κάνει το πρώτο βήµα να νοιαστούν για τον άλλον τουσ συναντάµε και ωσ Εθελοντέσ, όπωσ έχουµε συνηθίσει να τουσ λέµε στισ σύγχρονεσ κοινωνίεσ. Αυτέσ οι καρδιέσ, όταν βρίσκουν έναν χώρο εµπιστοσύνησ, ταιριάζουν µε άλλεσ και προσφέρουν τη βοήθειά τουσ, µοιράζοντασ ό,τι καλύτερο διαθέτουν. Κάνοντασ σταθερά βήµατα, διορθώνοντασ λάθη, βιώνοντασ τισ εµπειρίεσ στο δρόµο τησ ζωήσ τουσ, γίνονται σαν κάποιον που ανιχνεύει τη φύση για να τη µάθει, και ξεκινάει από ένα λουλούδι.
άπο ιο ς σπο υ δ αίο ς άν θ ρ ω πο ς είπε κάπο τε πω ς η
ζω ή
μας είν αι έν ας δ ρ ό μο ς.
Έ ν ας δ ρ ό μο ς ό πο υ
ση μασία δ εν έχει ο πρ ο ο ρ ισμό ς, αλλά το ταξίδ ι. Στη ν πο ρ εία το υ δ ρ ό μο υ ό μω ς, αν ακαλύ πτεις ό τι
τελικά ο δ ρ ό μο ς δ εν είν αι έν ας, αλλά πο λλο ί, καθ έν ας με δ ικά το υ στο ιχεία, εμπό δ ια, παρ έα. Άλλο υ ς
δ ρ ό μο υ ς το υ ς πας και άλλο ι σε πάν ε. Αυ τό πο υ μετρ άει είν αι ν α περ ν άς καλά δ ιασχίζο ν τας το υ ς.
Μερικοί δρόμοι, είναι πιο σημαντικοί από άλλους, πιο μεγάλοι για να χωράνε μεγαλύτερη παρέα. Για έναν από αυτούς τους δρόμους, που ονομάζονται Δρόμοι Ζωής θα μιλήσουμε εδώ. Μια φορά και έναν καιρό, δύο άνθρωποι αγαπούσαν τόσο πολύ τα παιδιά και είχαν τόση αγάπη μέσα τους που αποφάσισαν να κάνουν ότι μπορούν για να βοηθήσουν όσα παιδιά το χρειάζονταν. Ξεκίνησαν λοιπόν να κάνουν μαθήματα σε παιδιά σε παγκάκια στο Γκάζι και σιγά σιγά κατάφεραν την πράξη τους αυτή να την κάνουν όραμα και να την υλοποιήσουν. Επειδή όλοι ξέρουμε ότι η αγάπη είναι μεταδοτική, το όραμα αυτό βρήκε πολλούς υποστηρικτές και παρά την κρίση, κοινωνική και οικονομική, συνεχίζει η οργάνωση αυτή το έργο της, για να μας δώσει ελπίδα ότι ακόμα υπάρχουν άνθρωποι που νοιάζονται εκεί έξω. Μέσα από την επαφή μου με παιδιά διαφορετικών
°· Ú Á Ë Ù Ù ›ˆ Ó ,
ηλικιών, εθνοτήτων και θρησκειών, πολλές φορές ξεχνάω ποιος διδάσκει σε ποιόν. Πάντα η εκπαίδευση είναι αμφίδρομη, αλλά σ' αυτήν την περίπτωση την αντιλαμβάνομαι πιο έντονα αυτήν τη διπλή κατεύθυνση λόγω του διαφορετικού τρόπου ζωής. Ως άνθρωπος της πόλης, νοιώθω ότι έχω γίνει πολύ κακομαθημένη και θεωρώ πολλά πράγματα της καθημερινής μου ζωής δεδομένα. Όταν βλέπεις τον αντίποδα όμως, τότε αρχίζεις να εκτιμάς τα απλά: ένα χαμόγελο, μια αγκαλιά ένα ευχαριστώ. Οι Δρόμοι Ζωής, έφεραν σε μένα Μαθήματα Ζωής που εύχομαι να μην ξεχάσω ποτέ. Και κάθε Τετάρτη, τις ώρες που πάω στο Κέντρο Επικοινωνίας, δε μπορώ να μη σκέφτομαι ότι όσο χάλια και να πηγαίνουν τα πράγματα, υπάρχει ακόμα ελπίδα, όσο υπάρχουν ακόμα Άνθρωποι.. Νεφέλη Κατσούλη
∫ Â Ú · Ì Â È Î fi ˜
Είναι ένα σπίτι
µικρό και µεγάλο
παλιό και καινούργιο
Είναι ένα σπίτι µε όµορφα µάτια,
φωνές δυνατές
Σταλάζουν νερό νωπά κεραµίδια
τις µέρες βροχή ς
Σταλάζουν αγάπη στεγνά κεραµίδια
κι αυτή πλη µµυρίζει και φτιάχνει ρυάκια
που παίρνουν τους δρόµους
αρδεύουν χαµόγελα χείλη στεγνά
Είναι ένα σπίτι στο δρόµο
είναι το σπίτι των ∆ ρόµων Ζωή ς
Κάθε Σεπτέµβρη φοράει τα καλά του
κι ανοίγει αγκαλιές. ∆ έσποινα ∆ ελη γιαννίδου
Πώς να εξηγήσω την αγάπη που νιώθεις κάθε φορά που περνάς αυτή την πόρτα; Στην αρχή έλεγα, μπα, δεν μπορεί, αποκλείεται να είναι αληθινό… Δεν είχα συνηθίσει σε τόσο ζεστούς χώρους και σε σχέσεις ανοιχτές μεταξύ, αρχικά τουλάχιστον, άγνωστων ανθρώπων. Ήρθα και μετάνιωσα για τις αρχικές μου αμφιβολίες, χαλάρωσα και το απόλαυσα! Ο,τι και να είχε συμβεί μέσα στη μέρα το άφηνα πίσω μου τη στιγμή που έμπαινα στους Δρόμους. Τα πρώτα δειλά βήματα μέχρι να γνωρίσω κάποια από τα πολλά παιδιά μας, η αγωνία να μην ξεχάσω κανένα όνομα (το ομολογώ, τα σημείωνα!), το απερίγραπτο συναίσθημα που νιώθεις όταν ξεκλειδώνει ένα παιδί και σου χαρίζει το χαμόγελο του και ξέρεις ότι πλέον σε εμπιστεύεται, τι από όλα αυτά να περιγράψω για να πείσω κάποιον να έρθει να το ζήσει από κοντά όλα αυτό το μαγικό που συμβαίνει και ζορίζομαι που φέτος δεν είμαι εκεί. Ένα ευχαριστώ θέλω να πω, μεγάλο και ζεστό και να στείλω με αυτό το μικρό μήνυμα την αγάπη μου στα παιδιά και στους εθελοντές. Στο φωτεινό μικρόκοσμο μας που αγκαλιάζει το Γκάζι! ∆ ανάη Φανάρα
Έχουν απ ό καιρό ανακαλύψει την π υξίδα
Είμαστε λοιπόν πολλοί και διαφορετικοί στον ίδιο τόπο… Μέσα σε μια κοινωνία με ένα πλήθος πολιτισμών, εθίμων, πληροφοριών, κι εικόνων, σε μια εποχή που όλα αλλάζουν και δεν υπάρχουν σταθερές στη ζωή μας, υπάρχει μια ακαθόριστη απειλή για την ταυτότητά μας και το μέλλον μας. Κοιτώντας προσεχτικά το σύγχρονο άνθρωπο, δεν μπορούμε να τον κλείσουμε σε μια ταμπέλα – ταυτότητα. Η ταυτότητα πλέον είναι ένα πολύπλοκο κολλάζ χαρακτηριστικών, μοναδικό στον κάθε άνθρωπο. Όλοι βρισκόμαστε σε μια συνεχή κατασκευή μιας πολλαπλής ταυτότητας. Μπορεί να έχει γεννηθεί κάπου ο ίδιος, η μάνα του αλλού, ο πατέρας αλλού, η γιαγιά αλλού ή άλλη γιαγιά αλλού, να έχει πάει σχολείο εδώ, να συνέχισε αλλού, να δούλεψε σε άλλη χώρα, να απολύθηκε πριν λίγο, να συλλέγει γραμματόσημα και τηλεκάρτες, να διαβάζει αστυνομικά και αρχαία τραγωδία, ενώ πριν ένα χρόνο πήγαινε γυμναστήριο τώρα να παίζει κουν καν αναπολώντας τα χρόνια στους προσκόπους και να του αρέσει το κινέζικο, κτλ. Πόσα γκρουπ δεν έχουν δημιουργηθεί στο μουροβιβλίο στα οποία τρέχουμε να πατήσουμε «συμμετοχή» για να ανήκουμε, μιας και λένε κάτι λίγο από εμάς; Μέσα σε ένα κόσμο όπου όλα μεταβάλλονται, τεχνολογία, πολιτικές – κοινωνικές - οικονομικές συνθήκες και τίποτα δεν είναι βέβαιο, ποιο είναι το εφόδιο του παιδιού; Ποιες γνώσεις του χρειάζονται που δεν θα ξεπεραστούν; Τι πρέπει να μάθει; Η πολλαπλή ταυτότητα του παιδιού μπορεί να οικοδομηθεί σε στέρεα θεμέλια; Στην εποχή μας το μόνο σίγουρο είναι ότι πολλά σημερινά δεδομένα θα αλλάξουν και ότι το παιδί θα έρθει σε επαφή με διαφορετικούς ανθρώπους. Κι αν μάθει να βλέπει τον πολύπλοκο εαυτό του και μάθει να τον σέβεται και καταλάβει πως οφείλουν όλοι να τον σέβονται, τότε θα μάθει να γνωρίζει και τους άλλους και να τους σέβεται. Μπορούμε να συνεισφέρουμε σε αυτό; Για να γνωρίσεις τους άλλους πρέπει να γνωρίσεις τις προκαταλήψεις σου, τα υπόγεια πιστεύω της κουλτούρας σου που σε διαμορφώνουν για να
μπορέσεις να δεις με καθαρή ματιά, να αισθανθείς, ώστε να πράττεις όπως αρμόζει στην κάθε περίπτωση. Να πράττεις εσύ, να συνδιαλέγεσαι εσύ και να συνυπάρχεις με όρους πραγματικούς και όχι επιβεβλημένους από μια κυρίαρχη ή μια μειονοτική λογική. Όλοι έχουμε προκαταλήψεις. Και τα παιδιά μας, μιας που ζουν στον ίδιο κόσμο με εμάς, ομοίως έχουν από πολύ μικρή ηλικία προ-προκαταλήψεις. Μόλις αρχίζουν να αντιλαμβάνονται έχουν την εικόνα της χαρούμενης λευκής οικογένειας στα δημητριακά, τους όμορφους ηθοποιούς της τηλεόρασης, τους επιτυχημένους πλούσιους μοδάτους των περιοδικών, το φόβο των οικείων τους για μια ομάδα ανθρώπων. Οι προκαταλήψεις είναι που σκεπάζουν τους άλλους και δεν μπορείς να τους δεις και να επικοινωνήσεις με αυτούς, να συνυπάρξεις μαζί τους. Ίσως αυτή η πληθώρα προτύπων και οι συνεχείς αλλαγές της εποχής μας να μην είναι πραγματικές επιλογές κι ελευθερίες και δεν μας επιτρέπουν να διαλέξουμε, να αλλάξουμε, να πάρουμε τις δικές μας αποφάσεις. Το να το αντιλαμβανόμαστε όμως είναι σίγουρα ελευθερία.
Τι με έπιασε; Τώρα διάβασα το «Με τη ματιά του Γέτι» του Michel Vandenbroeck, κι ας έχει εκδοθεί στα ελληνικά από το 2004 από τις εκδοσεις Νήσος. Κι όπου σταθώ κι όπου βρεθώ λέω για αυτό. Ό,τι κατάλαβα εγώ, τη δεδομένη στιγμή, με αυτά τα μυαλά που κουβαλάω τώρα, προσπαθώντας να ξεφύγω από τις ταμπέλες μου και την ανατροφή μου Σοφια Χατζογλου
Τα
OXI
και
Στην ηλικία των 3 – 4 ετών, τα παιδιά είναι υποχρεωμένα να μάθουν τα όρια που τους θέτει το περιβάλλον και η κοινωνία. Το σχολείο, η οικογένεια, οι φίλοι, οι δάσκαλοι και οι γονείς. Δεν είναι τυχαίο που ειδικά την ηλικία των 3 ετών μεγάλοι παιδαγωγοί και ψυχολόγοι όπως ο J. Piaget και ο S. Freud την έχουν χαρακτηρίσει σαν την πρώτη επανάσταση που κάνει ο άνθρωπος ενάντια στο περιβάλλον του. Είναι η ηλικία όπου τα παιδιά απαντούν σχεδόν χωρίς να το σκεφτούν σε κάθε οδηγία από εμάς τους μεγάλους, με ένα μεγάλο ΟΧΙ… Το όχι, μεταξύ των άλλων, είναι το επιχείρημα που χρησιμοποιούν τα παιδιά για να μας πουν ότι εγώ έχω μεγαλώσει και θα αποφασίζω εγώ για τον εαυτό μου. Είναι και η ηλικία όπου εμείς οι μεγάλοι μπροστά σε αυτό το όχι προσπαθούμε να θέσουμε τα όρια χρησιμοποιώντας τις εκφράσεις ΜΗ και ΠΡΕΠΕΙ. Η δεύτερη αναπτυξιακή φάση που χαρακτηρίζεται από την άρνηση των παιδιών απέναντι στα ΟΧΙ και στα ΜΗ είναι η ηλικία της επανάστασης της δεύτερης και πιο καθοριστικής για την ζωή του ανθρώπου, που εμφανίζεται στα πρώιμα στάδια της προεφηβείας και της εφηβείας. Τα παιδιά σε αυτήν την φάση προσπαθούν με τον πιο υγιή τρόπο να ανατρέψουν την πραγματικότητα που τους ορίζεται από το κοινωνικό περιβάλλον και τις νόρμες του, από το σχολείο και την οικογένεια. Με αποτέλεσμα να κάνουν την μεγάλη τους επανάσταση για να διαμορφώσουν την δική τους προσωπικότητα και τον δικό τους τρόπο ζωής, που τις περισσότερες φορές συγκρούεται με τον κόσμο των μεγάλων. Σε αυτή την φάση, τα παιδιά σιχαίνονται τα όρια και δεν τους αρέσει να ακούν την έκφραση “πρέπει να κάνεις αυτό, πρέπει να κάνεις εκείνο”. Πιο συγκεκριμένα, πρέπει να είσαι καλός μαθητής, καλός γιός ή κόρη, καλός φίλος και πολλά άλλα. Το πιο εύκολο πράγμα που κάνουμε εμείς οι μεγάλοι, δάσκαλοι, γονείς και όσοι άνθρωποι προσπαθούν να βρίσκονται κοντά στα παιδιά, είναι να χρησιμοποιούμε τις φράσεις ΠΡΕΠΕΙ και ΜΗ. Αυτόματα γίνεται μια αντίδραση από το παιδί και δεν
τα
MH
ακολουθεί την οδηγία, ούτε το όριο που του βάζουμε για πάρα πολλούς λόγους, που εκφράζεται συνήθως σε αυτή την ηλικία με αδιαφορία – άρνηση και με την συνήθη λέξη-έκφραση «βαριέμαι». Δεν γνωρίζουμε πολλές φορές τι σημαίνει η έκφραση «βαριέμαι» ή «δεν θέλω», γιατί από κάτω κρύβονται πολλά πράγματα. Εκείνη την στιγμή που ένα παιδί βαριέται ή δεν θέλει να ακολουθήσει μια οδηγία, μπορεί να παίρνει τον χρόνο του για να αφομοιώσει και να αποδεχτεί το ερέθισμα που προβάλλουμε μπροστά του. Η μπορεί το παιδί να βρίσκεται στον δικό του κόσμο, τον κόσμο της φαντασίας. Μπορεί και πραγματικά να βαριέται γιατί είναι κουρασμένο ή για χίλιους άλλους λόγους που εμείς δεν είμαστε θέση να γνωρίζουμε. Τι μπορούμε λοιπόν να κάνουμε εμείς οι μεγαλύτεροι για να πλησιάσουμε τα παιδιά; Είναι πολύ απλό. Να επιστρατεύσουμε και εμείς την φαντασία μας. Τα παιδιά αγαπούν τα χρώματα, την μουσική, το θέατρο, τις κατασκευές και μέσα στους Δρόμους Ζωής έχουν την ευκαιρία να ξεδιπλώσουν τα ταλέντα τους, τα φυσικά τους χαρίσματα και πάνω από όλα να εκφραστούν. Το πιο εύκολο πράγμα για εμάς είναι να θέσουμε ένα πρέπει ή να πούμε ένα μη. Είναι πιο δύσκολο όμως να επιστρατεύσουμε την φαντασία μας και αυτό το «ΟΧΙ» και το «ΜΗ» να το κάνουμε να γίνει δημιουργικό. Ένας τρόπος, είναι να λειτουργούμε έμμεσα προσοχή όχι με πονηριά δηλαδή να κάνουμε μια αντιπρόταση στην πρόταση. Για παράδειγμα: Σήμερα έχουμε οργανώσει με τα παιδιά να κάνουμε μια ζωγραφική με θέμα την οικογένειά μας και τους φίλους μας. Τα παιδιά βαριούνται να ανταποκριθούν γιατί είναι κουρασμένα ή απλώς βαριούνται ή γίνεται μέσα τους η διαδικασία που αναφέρθηκε πιο πάνω. Έτσι μπορεί να αρχίσουν να πειράζουν ο ένας τον άλλον, να μας κάνουν πλάκα, να μην συγκεντρώνονται στην εργασία που τους βάλαμε και να έχουν διαφορές άλλες αντιδράσεις. Να κάνουν φασαρία και η εργασία που τους έχουμε βάλει να κάνουν να πηγαίνει στράφι.
Ό,τι έχουμε προετοιμάσει και προσχεδιάσει να μην πηγαίνει καλά. Εμείς αναγκαζόμαστε να χρησιμοποιήσουμε την έκφραση
μην πειράζεις τον
φίλο
σου,
σε
παρακαλώ
συγκεντρώσου,
πρέπει
να
κάνεις η συχία γιατί με ενοχλ είς και ενοχλ είς και τους
. Μια καλή τακτική είναι να κάνουμε αμέσως την αυτοκριτική μας… Μήπως δεν χρησιμοποιώ την φαντασία μου; Μήπως πρέπει να ανατρέψω όλο μου το προσχέδιο; Για να ακούσω-αφουγκραστώ: τι ανάγκες έχει σήμερα η ομάδα; Δηλαδή να κάνουμε ένα ελιγμό. Ένας θετικός τρόπος προσέγγισης είναι να ελισσόμαστε και να είμαστε εύπλαστοι και ευλύγιστοι απέναντι στις αντιδράσεις των παιδιών. Όπως και τα παιδιά είναι εύπλαστα και ευλύγιστα. Τι θα μπορούσαμε να κάνουμε; Να αρχίσουμε μόνοι μας την εργασία χωρίς να τους πούμε καν να συμμετέχουν, όσοι δεν το θέλουν… Έχει παρατηρηθεί ότι σιγά - σιγά αυτοί που βαριούνται ή κάνουν φασαρία θα παρασυρθούν από την ατμόσφαιρα δημιουργικότητας που έχουμε ήδη εμείς φτιάξει και θα έρθουν κοντά μας. Αν αρχίσουν να παραβιάζουν πάλι τα όρια που τους έχουν τεθεί, εμείς «πρέπει» να είμαστε πάντα σε ετοιμότητα. Εμείς, σαν πιο ώριμοι άνθρωποι, δάσκαλοι και γονείς, πρέπει να αναρωτηθούμε γιατί τα παιδιά αυτή την στιγμή αρνούνται να ακολουθήσουν την ομάδα και την δραστηριότητα. Μήπως εγώ δεν δίνω καλά το ερέθισμα; Μήπως δεν έχω δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες για να τους προσεγγίσω και να τους προσελκύσω το ενδιαφέρον; Μήπως δεν χρησιμοποιώ κι εγώ αυτή την στιγμή την φαντασία μου; Τα παιδιά έχουν αφάνταστη υπομονή και περισσή ενέργεια ώστε να μας εξαντλήσουν. Να μας φτάσουν στα όρια μας. Να μας προκαλέσουν θυμό αλλά και άλλους
στενοχώρια. Έτσι εμείς, πολύ εύκολα χρησιμοποιούμε ένα τεράστιο ΠΡΕΠΕΙ και εισπράττουμε ένα τεράστιο ΟΧΙ. Πιστεύω ότι το ζητούμενο μέσα στους Δρόμους Ζωής είναι πάνω από όλα τα παιδιά να εκφράζονται. Και αυτά τα παιδιά που ανήκουν στις μειονοτικές ομάδες της αστικής κοινωνίας αισθάνονται πολύ συχνά, ιδιαίτερα στον σχολικό χώρο και στον κοινωνικό περίγυρο, την περιθωριοποίηση. Στους Δρόμους Ζωής «τα παιδιά έχουν την ελευθερία να είναι ο εαυτός τους», όπως αναφέρθηκε στην συνάντηση των Εθελοντών. Με αποτέλεσμα τις περισσότερες φορές να μας εκπλήσσουν με τα χαρίσματα τους. Τα παιδιά αυτά δεν ζουν στο αποστειρωμένο οικογενειακό περιβάλλον της αστικής κοινωνίας που φιμώνει την έκφραση με τον στείρο καθωσπρεπισμό και τα πρέπει. Στους Δρόμους Ζωής «κανείς δεν έχει να αποδείξει τίποτε», όπως αναφέρθηκε επίσης πολύ όμορφα στην τελευταία συνάντηση Εθελοντών. Εμείς που είμαστε κοντά τους, δυστυχώς ή ευτυχώς, είμαστε υποχρεωμένοι να τους θυμίζουμε τα όρια αυτής της κοινωνίας και να χρησιμοποιούμε τις εκφράσεις πρέπει και μη. Είναι πολύ πιο όμορφο όμως, για να είμαστε δίπλα τους και να ερχόμαστε κοντά τους, να προσπαθούμε να μιλήσουμε και την δική τους γλώσσα, να γνωρίσουμε την κουλτούρα τους και να ταξιδέψουμε μαζί τους στον μαγικό κόσμο της ψυχής τους. Αυτή είναι και η χαρά που αισθανόμαστε όταν είμαστε κοντά τους, να εισπράττουμε την αγάπη τους με τον ενθουσιασμό που εκφράζουν κάθε φορά που δημιουργούμε κάτι όλοι μαζί. Νάνα Κωστιδάκη Εθελόντρια στους ∆ ΡΟΜΟΥΣ ΖΩΗΣ
στη ν οµάδα νη πίων και
προσχολική ς η λικίας Κουκλοθεάτρου και Κατασκευή ς Κούκλας.
Στι γµ έσ Ζωή σ Οι Δρόμοι Ζωής, για εμένα, δεν είναι μόνο η εθελοντική οργάνωση όπου πηγαίνω κάθε εβδομάδα. Οι Δρόμοι Ζωής είναι κάτι παραπάνω. Είναι στιγμές ζωής γεμάτες με ανθρώπους, με εικόνες, με συναισθήματα. Είναι τα χαμόγελα των παιδιών, είναι τα καθαρά τους μάτια, είναι οι εθελοντές που συναντιόμαστε στους χώρους του Κέντρου και, φυσικά, οι επιμελητές – συνεθελοντές του κέντρου που μας υποδέχονται και μας βοηθούν καθημερινά. Στις στιγμές αυτές μαθαίνω ξανά να μοιράζομαι, να συνεργάζομαι, να δίνω, να ακούω και να κατανοώ. Για τις στιγμές αυτές νιώθω τυχερή και χαίρομαι που είμαι ένα μικρό κομμάτι των Δρόμων Ζωής. Χανιφέ, Μιρέμ, Αντράντα, Κλαούντιο, Εργκούτ, Έρι, Φερίτ, Ζεινέπ, Γιούλη, Πεμπέ, Μινεβέρ, Ντιλάν, Εφέ, Αχμέτ, Χουσεΐν και όλα τα υπόλοιπα παιδιά, συνεθελοντές στο Κέντρο, σας ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου που είστε κομμάτια των δρόμων της δικής μου ζωής. Χριστίνα Παναγιωτοπούλου
Η Άννα περιγράφει τη συναντησή τους: Το πρώτο πράγμα που με εντυπωσίασε στη Μαλβίνα ήταν η σπιρτάδα στο βλέμμα της και μια φρεσκάδα που δεν έχει να κάνει τόσο με το νεαρό της ηλικίας της (είναι μόλις 1 8 χρόνων!) όσο με τον χαρακτήρα της. Μου έκανε επίσης εντύπωση το πώς τρέξανε αμέσως γύρω της τα παιδιά μόλις την είδαν. Η επίδρασή της πάνω τους φάνηκε καθώς περιμένοντας να αρχίσει η παράσταση και ενω τα παιδιά τρέλαιναν τους πάντες με τις φωνές και τις σκανταλιές τους, η Μαλβίνα κατάφερε αμέσως να τα μαζέψει και αρχισανε να παίζουν και να τραγουδάνε μαζί της. Την άκουγαν σε ό,τι τους έλεγε. Αυτό το κορίτσι ήρθε για να μείνει, σκέφτηκα. Ως αρκετά παλαιότερη στο Κέντρο χαίρομαι πάντα όταν βλέπω νέους ανθρώπους σαν τη Μαλβίνα. Συγκινούμαι βλέποντας ότι υπάρχουν παιδιά με συνείδηση και "παλιομοδίτικο ήθος". Έστω και αν παραμένουν μειονότητα σε αυτήν την πόλη με τα προβλήματα και τις δύσκολες καταστάσεις που βιώνουμε καθημερινά, η Μαλβίνα και άλλοι σαν κι αυτήν με γεμίζουν αισιοδοξία και θετική ενέργεια, με την επίγνωση οτι τίποτα δεν έχει χαθεί. Η Μαλβίνα προσθέτει: Η Άννα έρχεται στους Δρόμους Ζωής εδώ και δέκα χρόνια και διατηρεί το ίδιο κέφι με την πρώτη μέρα. Νιώθει, όπως λέει, το Γκάζι χώρο της. Κάνοντας βόλτες τα βράδια συναντάει παιδιά από το κέντρο και στον χαιρετισμό τους διακρίνει την επίδραση που έχει στη ζωή τους. Θυμάται ένα περιστατικό με μαθητή με τον οποίο συνεργαζόταν επί τρία χρόνια και τον οποίο αναγκαζόταν να μαλώσει κάποιες φορές γιατί δεν προσπαθούσε αρκετά.
“Μπορεί όταν
μαλώνεις
ένα
παιδί να
νιώθεις
άσχη μα,
αλλά
καμιά
φορά είναι αναγκαίο. Το θέμα είναι πως τα παιδιά το
”, μου εξήγησε. Ο ίδιος μαθητής, δεκαεξάχρονος τώρα, όποτε τη συναντά σπεύδει να την αγκαλιάσει. Η αγάπη και η εκτίμηση που της δείχνει είναι μια από τις πιο συγκινητικές εμπειρίες που έχει ζήσει ως τώρα σαν εθελόντρια. Οι Δρόμοι Ζωής είχαν την Άννα συνοδοιπόρο σε όλη την πορεία τους. Παλιότερα, όπως μου διηγήθηκε, οι συνθήκες ήταν πιο δύσκολες. Οι εθελοντές ήταν λιγότεροι και ο χώρος πιο μικρός. Σήμερα, ο μεγαλύτερος αριθμός εθελοντών έχει ως αποτέλεσμα κατανοούν
και
το
εκτιμούν
το κάθε παιδί να συνεργάζεται με πολύ κόσμο, και να μην υπάρχει πάντα δυνατότητα να δημιουργούνται οι προσωπικοί δεσμοί που κάνουν τη δουλειά πιο αποτελεσματική . Η Μαλβίνα δραστηριοποιείται εδώ και τρεις μήνες στο κέντρο και εχει αναλάβει μια θεατρική ομάδα με παιδιά Γ' και Δ' δημοτικού. Θεωρεί ότι τα παιδιά στο κέντρο βρίσκουν ένα χώρο όπου τους αντιμετωπίζουν σαν ίσους προς ίσο, έχουν την ευκαιρία να μάθουν γράμματα, να παίρνουν μέρος σε διάφορες δραστηριοτητες και να κανουν παρεα με συνομήλικούς τους. Παρατηρεί οτι το κέντρο δεν προσφέρει μόνο στα παιδιά αλλά και στους εθελοντές και ότι όσους έχει γνωρίσει εκεί είναι γεμάτοι αισιοδοξία και αγάπη. Πιστεύει ότι για να αλλάξουμε όσα δεν μας αρέσουν στον κοσμο, χρειάζεται πρώτα απ' όλα να φωτίσουμε το χώρο γύρω μας. Στους Δρομους ανάβουν πολλά φώτα και αυτο θεωρεί ότι μας γεμίζει δύναμη. Σίγουρα υπάρχουν και προβλήματα: κάποια παιδιά δεν έρχονται ή δεν συνεργάζονται, μερικά έχουν κενά στα μαθήματα τα οποία ο εθελοντής δυσκολεύεται να βοηθήσει να αναπληρώσουν, ο περιορισμένος χώρος δεν βοηθά στη συγκέντρωση των παιδιών όταν είναι πολλά μέσα στην ίδια αίθουσα. Όμως, αυτό που προέχει είναι η προσφορά, το ότι υπάρχει ένα σπίτι για τα παιδιά, τους γονείς τους και τους εθελοντές που πάνω απ' όλα έχει αναλάβει “ ” Η Άννα αντιτάσσει στα προβλήματα ότι ακόμα κι αν δεν πετυχαίνουμε την τελειότητα, έστω και ένα μικρό πετραδάκι μπορεί να κάνει διαφορά. Το αποτέλεσμα ίσως δεν είναι άμεσα φανερό. Όμως όταν συναντήσεις τα παιδιά μεγάλα πια, παντρεμένα, σπουδαγμένα ή όχι, η αγάπη και η χαρά με την οποία σε αγκαλιάζουν θα σου δείξει ότι κάπου βοήθησες και εσυ στη διαμόρφωσή τους. να
μας
βγάζει
στην
πραγματικότητα
με
χαμόγελο!
"Κάθε
φορά
μπαίνω
στο
που
τελ ειώνω
μετρό
απο
", συνεχίζει,
τους "ενώ
Δ ρομους τα
αυτιά
και μου
βουΐζουν από την φασαρία των παιδιών και το κεφάλι μου πονάει από την προσπάθεια, η ψυχή μου νιώθει τέτοια γαλήνη και ικανοποίη ση που έδωσα λίγο απο τον χρόνο μου και πήρα τόσα πολλά". Μαλβινα Σουλελέ, Άννα Οικονόµου
Ο Χρονοσ µεσα στο Χρονο
Πέρασε ένας χρόνος από το προηγούμενο μπαζάρ μας και να πάλι μπροστά μας το φετινό. Όλοι ανυπομονούμε, αναρωτιόμαστε, αγωνιούμε για την επιτυχία του. Προσπαθούμε για το καλύτερο ο καθένας από το δικό του μετερίζι. Βλέπετε θέλουμε τους ενεργούς πολίτες συμπαραστάτες στη προσπάθεια μας εξ ου και η αγωνία: θα έρθουν; δεν θα έρθουν; Θα ψωνίσουν; δεν θα ψωνίσουν αρκετά; Χρειαζόμαστε τους οικονομικούς πόρους, και μάλιστα σε δύσκολη για όλους εποχή, προκειμένου να συνεχιστεί η λειτουργία του Κέντρου Επικοινωνίας των Δρόμων Ζωής. Εκεί που συναντώνται κάθε μέρα η λαχτάρα των παιδιών για μάθηση και επικοινωνία με τον διαθέσιμο χρόνο, το ενδιαφέρον και τη φροντίδα των εθελοντών. Από τη μια μεριά ο χρόνος κυλά και από την άλλη φαίνεται να σταματά: ο εθελοντής αφοσιώνεται στο αντικείμενο της στιγμής, στο μάθημα ή στο πρόβλημα του παιδιού και «ξεχνά» το ρολόι. Προσηλώνεται, εστιάζεται στο έργο που η ψυχή του ποθεί και η διάνοια του έχει επιλέξει και ο χρόνος κάνει αναγκαστική στάση. Ο χρόνος κυλά αδυσώπητα αργά για εκείνους που δεν έχουν ενδιαφέροντα αλλά για εκείνους που συνειδητοποιούν τις ανάγκες των άλλων ανθρώπων φαίνεται να σταματά, να επιβραδύνει τον βηματισμό του και μετά πάλι να επιταχύνει ξαφνικά προκειμένου ο εθελοντής να προλάβει να κάνει όσα προγραμματίζει. Φαίνεται δηλαδή σαν η ταχύτητα του χρόνου να μην είναι ίδια για όλους, αλλά να εξαρτάται από την συνειδητότητα. Και αυτό γιατί η συνειδητότητα είναι θέμα βίωσης και όχι γνώσης. Το βίωμα μπορεί να γίνει σε μια στιγμή, η γνώση αποκτάται στη διάρκεια, στο βάθος του χρόνου. Αν είναι έτσι όμως τα πράγματα, τότε στον τριαδικό κόσμο που ζούμε (υλικό, συναισθηματικό, διανοητικό) οι 3 διαστάσεις, κάτω από μία ορισμένη οπτική γωνία, είναι : ο χώρος (με τις 3 διαστάσεις του και αυτός, μήκος, πλάτος και ύψος), ο χρόνος (με τις 3 διαστάσεις του υποκειμενική, αντικειμενική και πραγματική) και η συνειδητότητα (με τις 3 διαστάσεις
«Ο κόσμος μόνο όταν τον μοιράζεσαι υπάρχει. . . » (Τάσος Λειβαδίτης)
Μέσα σε αυτό το θέατρο του παραλόγου που ζούμε, με τις εξελίξεις να διαδέχονται δραματικά η μία την άλλη, μέσα σε καιρούς κρίσης, όχι μόνο οικονομικής αλλά και ηθικής, πόσο μάλλον ιδεολογικής, μεγάλωνε μέσα μου η ανάγκη να ανταποδώσω στα άσχημα κάτι καλό, ήταν το λιγότερο που θα μπορούσα να κάνω και το σημαντικότερο τελικά. Πριν από ένα χρόνο περίπου έμαθα για τους Δρόμους Ζωής και πήρα την απάντηση που έψαχνα στα τόσα ερωτήματα που καθημερινά έθετα στον εαυτό μου. Το να βοηθάς χωρίς να περιμένεις αντάλλαγμα λειτουργεί κατά ένα τρόπο σαν εξιλέωση, ο εθελοντισμός δεν σημαίνει πως αυτόματα σε απενοχοποιεί όμως σου χαρίζει ένα αίσθημα λύτρωσης μέσα από την ανιδιοτελή προσφορά και τη δημιουργική απασχόληση. Έτσι πίσω απ’ το θόρυβο και τα φώτα του πολυσύχναστου Γκαζιού ανακάλυψα τα χρώματα και τα πρόσωπα μιας κρυμμένης γειτονιάς. Και δύο από αυτά τα όμορφα πρόσωπα με συντρόφευαν για λίγο κάθε Παρασκευή, ο Αχμέτ και η Χριστίνα. Η Χριστίνα, πάντα δυναμική και πεισματάρα, ο Αχμέτ, ζωηρός και υπέροχα ευγενικός. Νομίζω πως τελικά αυτά που έμαθα εγώ από εκείνα ήταν πολύ περισσότερα απ’ όσα τους δίδαξα μέσα σε μια σχολική χρονιά. Είναι μοναδικό να νιώθεις πως δύο τόσο καλά παιδιά δεν σε αντιμετωπίζουν μόνο σαν καθηγήτρια αλλά και σαν φίλη. Από την άλλη σκέφτομαι πόσο εγωιστικό είναι να νιώθω εγώ έτσι όταν η δική μου συνεισφορά είναι ελάχιστη μπροστά σε όσα έχουν προσφέρει οι άνθρωποι που δημιούργησαν, κράτησαν και συνεχίζουν να κρατούν ζωντανούς τους Δρόμους Ζωής, κάνοντας τους έναν πυρήνα ανθρωπιάς, αλληλεγγύης, δύναμης και γνώσης. Κατερίνα Τσιαπάρα
της, βίωση, ελευθερία και εξέλιξη της ατομικότητας). Με αυτές τις σκέψεις πλησιάζουμε με τη ταχύτητα του φωτός στο επόμενο μπαζάρ μας και οφείλουμε να τρέξουμε. Όσοι πιστοί προσέλθετε ! Γιώργος Γάγγας
Μ Α Ζ Ι Μ Ε ΤΑ Π Α Ι ∆ Ι Α
Μ
ια νέα χρονιά στους ∆ρόµους Ζωής ξεκίνησε µε αυξηµένη παρουσία παιδιών αλλά και έλευση πολλών νέων εθελοντών. Στο κέντρο επικοινωνίας έχουµε φέτος εκτός από µουσουλµανάκια του Γκαζιού, Έλληνες χριστιανούς, παιδιά από την Αίγυπτο, τη Συρία, τη Σρι Λάνκα, την Ινδία, τη Βουλγαρία και τη Ρουµανία.
παιδιά Ε’ και Στ’ δημοτικού • Θεατρικό παιχνίδι με παιδιά μεγάλων τάξεων του Δημοτικού • Ομαδικότητα για παιδιά Ε' και Στ' Δημοτικού • Ομάδα ζωγραφικής και κατασκευών για παιδιά του Δημοτικού. • Κοσμήματα και χειροτεχνίες με παιδιά μεγάλων Τα 9 νήπιά μας είναι μια ιδιαίτερη παρουσία στην τάξεων του Δημοτικού καθημερινή ζωή του κέντρου. • Η ομάδα της εφημερίδας «Ονειρόδρομος», με Για βοήθεια στα μαθήματά τους έρχονται 39 παιδιά παιδιά Γυμνασίου και Στ’ Δημοτικού του Δημοτικού. Στο Γυμνάσιο 28 και στο Λύκειο 8 • Θεατρικό παιχνίδι με παιδιά Α’ τάξης Γυμνασίου παιδιά παρακολουθούν ενισχυτική διδασκαλία. • Θεατρική ομαδα Γυμνασίου • Χορός με ομάδα παιδιών Γυμνασίου – Λυκείου Στις καθημερινές δραστηριότητες του Κέντρου • Μαγειρική με παιδιά Γυμνασίου – Λυκείου εργάζονται 1 55 εθελοντές. Οι φίλοι που βοηθούν • Στα πρώτα της βήματα η Μουσική αγωγή για στο Bazaar μαζί με τους εθελοντές αυξάνονται κάθε παιδιά Δημοτικού και Γυμνασίου. Μια προσπάθεια χρόνο. Ομάδες χειροτεχνίας, εικαστικών και γνωριμίας και επαφής με τη μουσική, δυνατότητα μαγειρικής εργάζονται για να στηρίξουν και να εκμάθησης μουσικών οργάνων και έκφρασης οργανώσουν το Bazaar. μέσα από τη χορωδία Ανάμεσα στους νέους εθελοντές έχουμε παιδιά της • Μόλις ξεκίνησε η ομάδα ανάγνωσης για παιδιά Σχολής Δούκα, του Μωραΐτη και του Κολλεγίου του Δημοτικού και της Α’ Γυμνασίου, που Αθηνών. Από το Κολλέγιο Μετροπόλιταν 7 φοιτητές αποσκοπεί στην εξοικείωση των παιδιών με τη ανά εξάμηνο κάνουν την πρακτική τους λογοτεχνία προσφέροντας πολύτιμη βοήθεια στα παιδιά που Η ομάδα και οι φίλοι της «Φροντίδας» εργάζονται για έχουν μαθησιακές δυσκολίες. να στηρίξουν 32 οικογένειες - κυρίως παιδιών που Εκτός από τις εκπαιδευτικές επισκέψεις σε έρχονται στο κέντρο - με τρόφιμα και παιδικά ρούχα, εκδηλώσεις, θέατρα, μουσεία και άλλα, έχουμε και προσφορά φίλων και εθελοντών. Όταν είναι εφικτό, φέτος ομαδικές δραστηριότητες που βοηθούν τα βοηθούν και σε θέματα κοινωνικής πρόνοιας. παιδιά να μπουν στο πνεύμα της συνεργασίας, να Φέτος σε συνεργασία με την ISEC σε χαρούν και ν’ αναπτύξουν το ένα πρόγραμμα ανταλλαγής ταλέντο και τις ικανότητές τους. ∆ρόµοι Ζωής φοιτητών που θέλουν να Οι ομαδικές μας δραστηριότητες προσφέρουν εθελοντική παρουσία περιλαμβάνουν: θα έχουμε βοήθεια από φοιτητές Έδρα: Κανάρη 20, 18538 Πειραιάς. της Κίνας. • Κουκλοθέατρο - κατασκευές Τηλ.: 210.4516.903 θεατρικό παιχνίδι, με ομάδα Θα υπάρχουν βοηθητικά σεμινάρια Κέντρο Επικοινωνίας: νηπίων και πρώτης Δημοτικού. για τους εθελοντές μας σε θέματα Γαργηττίων 12, Γκάζι • Θεατρικό παιχνίδι με ομάδα στήριξης και εκπαίδευσης των Τηλ.: 2103474218 νηπίων και μικρά του Δημοτικού παιδιών. Κιν.: 6977093072 • Μουσικοκινητική αγωγή (Orff) email: info@dromoi-zois.gr Όλη αυτή η προσπάθεια για παιδιά του Δημοτικού website: www.dromoi-zois.gr συντονίζεται από την πραγματικά • Ομάδα περιβαλλοντικής αγωγής υπέροχη συνεργασία και νοιάξιμο Αρ. Λογαριασµού Εurobank: παιδιών δημοτικού 0026 0076 5002 000 41684 της Λειτουργικής Ομάδας του • Καλλιτεχνικό εργαστήρι με Κέντρου μας. Αστική µη Κερδοσκοπική Εταιρεία
διευθυνσή
σας
στο
ηλ. newsletter@dromoi-zois.gr
Τα κειμενα της "Φωνής των Δρόμων" αποτελούν προσωπική έκφραση των εθελοντών συντακτών τους.