De krant die verder kijkt in de stad
13 AUGUSTUS 2021 | 7E JAARGANG NR. 134 | KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS OP
Koos Marsman
Utrecht volgens
schrijft over 'de
eigenaar van C’est
zomerrelle'
Ça Raoul Witteman
P. 8
P. 9
Elk ew eek een nieu DUI we C
Oude gevels in moderne tijden
Utrechter Frédérik Ruys ontwerpt datavisualisaties
DUIC.NL
P.12
Staal, vuur en samen eten is om draait
P.15
Advertenties
Munten Postzegels Goud & Zilver Sieraden
Bankbiljetten Kunst & Curiosa
De ruimste keuze in 2e hands fietsen van Utrecht e.o.
GRATIS TAXATIE! Wie weet bezit u een kostbaar stuk! Elke WOENSDAG EN DONDERDAG van 10-16 uur Heritage Auctions Europe, Energieweg 7, IJsselstein (UT) Info 030-6063944 / www.ha-europe.com (geen afspraak nodig!)
Reserveer een tafel via
Tevens diverse merken en eigen merk stadsfietsen nieuw, incl. alle garannes.
www.FoodExplore.nl Tel. 030-76 30 888 Hertogswetering 195, TheWall, Utrecht
www.laagcatharijne.nl
Advertenties
€1 9 9, 5
LIMITED EDITION WENSKAARTEN EEN UNIEKE SAMENWERKING TUSSEN ECHT UTRECHT EN DUIC Stuur eens een kaartje! Met deze Limited Edition wenskaarten heb je voor elke gelegenheid een prachtig kaartje in huis. Een samenwerking tussen Echt Utrecht en DUIC ontstaan uit liefde voor de stad en haar iconische plekken. Van bekende klassiekers tot gebouwen die alleen de échte Utrechter kent! Dus maak je familie, vrienden, buren of iemand anders blij met een wens en ontwerp van de Domtoren, Watertoren, Neude, Tivoli Vredenburg, Stadskantoor, Winkel van Sinkel, Muntgebouw, Pastoefabriek, Inktpot, of Stadion Galgenwaard!
EXCLUSIEF VERKRIJGBAAR OP DUICSHOP.NL
nieuw cursusaanbod
Laat je zien! theaterschoolutrecht.nl
3
13 AUGUSTUS 2021 | NR. 134 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
INHOUD Nieuws
4 DUIC in beeld Tuin op je dak
6 Oude gevels in moderne tijden
W
aarom moet Utrecht de komende jaren eigenlijk met 100.000 inwoners groeien? Deze vraagt leeft bij een flinke groep Utrechters. Er zijn inmiddels ruim 2000 handtekeningen verzamelt waarmee de initiatiefnemers een referendum willen afdwingen over het onderwerp. Als er 10.000 steunverklaringen ondertekend worden gaan we naar de stembus over de ‘groei en grootschalige verdichting’ van de stad. De gemeente schrijft al jaren dat Utrecht in 2045 in totaal 455.000 inwoners heeft. Wat ik de referendum-wensers moet toegeven is dat de gemeente niet altijd duidelijk heeft gemaakt waar dat getal precies vandaan komt en wat de huidige bewoners van de stad winnen met die 100.000 nieu-
we buren. Een ding is wel zeker, de stad gaat de komende jaren voller worden. Het gemeentebestuur meent overigens dat groei geen keuze is, maar juist noodzakelijk om ‘een stad voor iedereen te kunnen zijn’. Een groeiende stad kan juist een kans zijn om met die groei Utrecht nog mooier te maken. Of een referendum het vraagstuk gaat oplossen is weer een hele andere discussie. Een ding leert het ons wel, de gemeente moet de komende tijd goed uitleggen waarom die groei nou zo goed is voor de stad. Want blijkbaar leeft die vraag bij veel bewoners. Robert Oosterbroek
Moet de gemeente meebetalen aan nieuwe oude gevels?
8 Column Koos Marsman De zomerrelle
DE VERANDERENDE STAD IN BEELD
8 Vijf vragen over...
Kippen en hanen in het Julianapark
VAN ASCH VAN WIJCKSTRAAT
Cultuur / Uit 9 Utrecht volgens
Eigenaar van C’est Ça Raoul Witteman
10 Uittips
Utrecht is constant in beweging. Er wordt
Elke week op stap
gebouwd en gesloopt.
11 Uit met DUIC
Hierdoor ziet de stad er
Van kasje tot canvasje
Stad / Leven 12 Achter de schermen bij...
Frédérik Ruys ontwerpt datavisualisaties
14 Allemaal Utrechters Tom de Graaf
op sommige plekken heel
1938
anders uit dan vroeger, terwijl andere straten en pleinen juist al decennia hetzelfde blijven. In deze
2021
rubriek laten we dat zien. Ga naar DUIC.nl voor meer oude en nieuwe
14 De stad in cijfers
foto’s van de stad.
Treinreizigers
14 In other news
Start-ups gaan internationaal
15 Puzzel
Zoek de verschillen
Colofon REDACTIE Robert Oosterbroek CONTACT REDACTIE 030 - 633 18 90 redactie@duic.nl VRAGEN OVER DISTRIBUTIE? Pierre Schoonhoven via pierre@duic.nl, 06 - 14 41 56 56
Social Media AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Arjan den Boer, Bas van Setten, Bo Steehouwer, Chantal Spaan, Charlie van Dijk en Ilana Noot
ADVERTEREN Helling 13, 3523 CB Utrecht, adverteren@duic.nl Amber Smits, amber@duic.nl, 06 86 86 87 07 Thomas Hak thomas@duic.nl 06 86 80 32 22
ART DIRECTION EN VORMGEVING ddk.nl en redactie DUIC UITGEVERS Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers
Website DUIC.nl
Gezocht: chauffeurs DUIC-distributie Ken jij je stadsie op je duimpje, heb je een rijbewijs én ben je beschikbaar op oproepbasis? Word dan chauffeur voor De Utrechtse Internet Courant (DUIC). De papieren krant van DUIC komt elke week uit en wordt op donderdag en vrijdag verspreid naar ruim 550 uitgiftepunten in Utrecht en omstreken. Ons team van chauffeurs kan op donderdag en vrijdag versterking gebruiken. Per editie ben je 8-16 uur onderweg in en rondom Utrecht tegen een marktconform uurtarief en kilometervergoeding. Een eigen auto is een pré. Iets voor jou? Bel of app Pierre voor meer informatie via 06-14415656 of mail je interesse naar pierre@duic.nl
Facebook DUICNL
Twitter @duicnl
Instagram duic.nl
4
NR. 134 | 14 AUGUSTUS 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
DUIC IN BEELD
Fotografie: Robert Oosterbroek
Urban jungle Het terras op
E
en klein wondertje, zo noemde de gemeente Utrecht de vijver op het Jaarbeursplein in 2019. Niet veel later bleek dat het kleine wondertje toch niet zo goed gebouwd was; de betonnen muren waren van slechte kwaliteit. De planten en het water moesten er weer uit en maandenlange werkzaamheden waren
het gevolg. De kosten waren voor de aannemer. De vijver is nu weer gemaakt, en vanuit de juiste hoek ziet het er nog best leuk uit. De waterpartij is ook zo gebouwd dat het af te dekken is, zodat het een podium wordt. We hebben het nog niet in de praktijk gezien, dus hopelijk is dat wel in een keer goed gebouwd. a
13 AUGUSTUS 2021 | NR. 134 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
5
6
NR. 134 | 14 AUGUSTUS 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
LANG VERDWENEN HISTORISCHE WINKELPUIEN IN UTRECHT:
Kunnen waardevolle gevels hersteld worden? Utrechters die al lang in de stad wonen, hebben het straatbeeld door de jaren zien veranderen. Dat gebeurde ook in de binnenstad, waar veel historische gevels van horeca en winkels de afgelopen decennia zijn aangepast of helemaal verwijderd. De discussie over gevels en winkelpuien laait met enige regelmaat weer op en dat is ook nu weer het geval. Tijd om eens dieper in te gaan op de puien en gevels in onze stad.
Tekst: Ilana Noot / Fotografie: Bas van Setten, Robert Oosterbroek en Het Utrechts Archief
D
e winkelpui is van oorsprong Engels en nog niet zo’n oud fenomeen. Tot ongeveer 1850 kwamen er in Utrecht nog geen winkelpuien voor. Handelswaar werd tot die tijd namelijk verkocht op onder meer markten en later aan huis, onder luifels. De verkoop verplaatste zich echter steeds meer naar binnen, legt Marieke Lenferink uit in haar scriptieonderzoek De historische winkelpui in Utrecht, 1850-2010 uit 2010. Winkels hadden destijds nog een beperkt aanbod, weinig voorraad en producten hadden geen vaste prijzen. Ook mocht iemand niet zomaar een winkel binnenlopen; je werd dan namelijk geacht iets te kopen. Met de komst van het eerste warenhuis in Parijs, in de jaren zestig van de negentiende eeuw, veranderde de manier van verkopen, aldus Lenferink. Door de mechanisatie werd het mogelijk om goederen in grote hoeveelheden te produceren en op voorraad te hebben. Daarmee verdween het idee dat mensen niet zomaar een winkel konden binnenlopen. Zo ontstonden ook winkelpuien en etalages. Mensen moesten immers meer verleid worden om binnen te komen, nu ze niet meer verplicht waren
Kantoorboekhandel Mado (Oudegracht 119) in 1990 iets te kopen. Winkeliers probeerden zich te onderscheiden door middel van een opvallende winkelpui of etalage, schrijft Lenferink. Het aantal winkels nam toe en onder meer de Choorstraat, Zadelstraat en Lijnmarkt werden geliefde winkelgebieden. Later volgden ook de Lange Elisabethstraat, de Steenweg, de Oudegracht en ook buiten de singels was een aantal straten dat steeds meer winkelstraat werd. Het gaat dan onder meer om de Amsterdamsestraatweg, Biltstraat, Jutfaseweg, Kanaalstraat, Westerkade en de Burgemeester Reigerstraat. Begin twintigste eeuw schaarden ook de Lange Viestraat en het gebied rondom het Vredenburg zich in dat rijtje. De winkelpui was decennialang niet weg te denken uit het straatbeeld, maar dat veranderde vanaf de jaren zestig. In Utrecht zijn een aantal winkelpuien niet aangepast en dus oorspronkelijk, zoals de pui bij Oudegracht 62 en de door Rietveld ontworpen pui van de G-STAR winkel in diezelfde straat. Maar nieuwe systemen, zoals de kunststofpui en het rolluik, hebben er vanaf de jaren zestig voor gezorgd dat veel oude winkelpuien sneuvelden. Ook
Het in aanbouw zijnde Kledingmagazijn C&A (Vredenburg 17) in 1939
de komst van grote ketens die hun eigen huisstijl meenamen heeft het uiterlijk van Utrechtse winkelstraten doen veranderen. Misschien wel het bekendste voorbeeld van een gevel die door de jaren heen nogal veranderd is, is de Rembrandtbioscoop aan de Oudegracht 73. De oorspronkelijke art deco-gevel van het Rembrandt Theater, zoals het destijds heette, is tegenwoordig massief zwart en weinig doet nog herinneren aan de art deco-stijl. Ook de gevels van onder meer Steenweg 4 en Oudegracht 151 hebben door de jaren heen nogal wat veranderingen ondergaan (zie af beeldingen). Speciale regelingen In de jaren negentig veranderden de gedachten over de winkelpuien opnieuw, toen steeds meer winkeliers een klassieke winkelpui lieten aanbrengen of de oude pui lieten reconstrueren. Afgelopen dertig jaar was er dus met enige regelmaat aandacht voor de historische gevels, maar er zijn in Utrecht geen speciale regelingen voor eigenaren die de gevel van hun pand bijvoorbeeld zouden willen reconstrueren. In veel andere gemeentes zijn die regelingen er wel, zoals in Haarlem, Leiden, Apeldoorn,
Zwolle, Zeist en Weert. Pandeigenaren in die steden kunnen bij de gemeente subsidie aanvragen voor onder meer het herstellen van historische winkelpuien, bijvoorbeeld omdat die door betimmering of wijzigingen aan de puien (deels) verloren zijn gegaan. Reden voor zo’n subsidieregeling is voor de gemeentes het grote belang van historische horeca- en winkelpuien voor de uitstraling en aantrekkelijkheid van winkelstraten en de binnenstad. De steden vinden dat het herstellen van historische puien kwaliteit terugbrengt en de aantrekkelijkheid, leef baarheid en economische vitaliteit versterkt. In Haarlem bijvoorbeeld, kunnen pandeigenaren advies en een inspiratiedocument op basis van een bouwhistorische verkenning krijgen. Verder is cofinanciering voor het ontwerp en het herstel van de pui onderdeel van de regeling: maximaal 50 procent en 15.000 euro per pand. Die invulling van de regeling verschilt wel per gemeente. Hoe zit dat in Utrecht? Ook in Utrecht staat de binnenstad onder druk, mede door leegstand van winkelpanden. Toch kent Utrecht geen subsidierege-
13 AUGUSTUS 2021 | NR. 134 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
7
ling zoals die er in Haarlem en Leiden wel is. Jammer, vinden de vier Utrechtse raadsfracties van PvdA, GroenLinks, D66 en PVV. Begin juni vroegen zij de gemeente - onder meer naar aanleiding van een artikel van DUIC over de gevel van Lange Viestraat 2 naar het herstel van gevels met bijzondere erfgoedwaarde. De gemeente gaf afgelopen jaren vergunningen voor de reconstructie van onder meer het voormalige C&A-pand, waar nu Decathlon zit, en het gebouw waar nu House Modernes zit. De gemeente ziet de reconstructie als ‘verbetering van de ruimtelijke kwaliteit van de binnenstad’. Naar aanleiding van de vragen van de vier raadsfracties heeft de gemeente ook toegezegd te willen adviseren bij het reconstrueren van de puien en oorspronkelijke gevelonderdelen kosteloos over te dragen als eigenaren hun gevel willen herstellen. Het initiatief ligt echter bij de eigenaar en de gemeente gaat niet meebetalen. Een stap verder gaan De vier partijen zijn blij dat de gemeente bijdraagt aan de reconstructies, maar willen nog een stap verder gaan in de vorm van een subsidieregeling. Zo’n regeling kan er volgens de fracties toe leiden dat eigenaren er sneller voor kiezen om hun bijzondere gevel te laten herstellen, wat ervoor zorgt dat de binnenstad aantrekkelijker wordt. Het gaat dan om financiële ondersteuning én ondersteuning bij de bouwhistorische verkenning en het ontwerp, benadrukken de partijen. Wat betreft Lange Viestraat 2 willen de partijen dat de gemeente meer doet om het herstel van de gevel met oorspronkelijke materialen te stimuleren, omdat onderdelen van de historische pui bewaard zijn gebleven en in een opslag van de gemeente blijken te liggen. Een ander punt waar de fracties op wijzen, is de zogenoemde Publieksbrochure Historische Winkelpuien. In dat document staan bijzondere winkelpuien uit verschillende tijdsperiodes en stijlen, waaronder
de door Gerrit Rietveld ontworpen pui van de G-STAR winkel aan de Oudegracht. De inventarisatie is gemaakt in 2009 en bestaat uit 1.000 winkelpuien, waarvan een deel voorgedragen zou worden voor de gemeentelijke monumentenlijst. De vier fracties zeggen verbaasd te zijn dat dat, twaalf jaar later, nog niet gebeurd is. “Wanneer is de verwachting dat er opvolging wordt gegeven aan die voordracht en waar hangt dit vanaf?”, vragen ze zich af. De discussie over de historische gevels is in Utrecht dus weer opgelaaid, maar of en hoe de gevels ooit gereconstrueerd zullen worden, is nog even de vraag. Het college van B&W heeft nog niet gereageerd op de vragen over de subsidieregeling van de vier raadsfracties.
De onderpui van The American Lunchroom (Lange Viestraat 2) in 1976
De winkelpui van Bakkerij W. Abrahamse (Oudegracht 62) in 1984.
De voorgevel van het Rembrandt theater (Oudegracht 73) ca. 1930.
Advertentie
8
NR. 134 | 14 AUGUSTUS 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
COLUMN
Koos Marsman is ambesedeur vollekstaol en commetator. Hij schrijf tweewekelijks voor DUIC, natuurlijk in de Uterechse vollekstaol
Zomerrelle Percies 'n jaor geleje hawwe 'de zomerrelle' ( zo genoemp door de pers). Maor liefs meer dan 70 jochies tusse de 13 en 19 jaor oud waore tijdens die relle angehouwe voor vernielinge in Kenaole-eiland, Overvech, Hoograove, Zuilen en Ondiep. Bushokkies en 'n kaomerapaol moste 't ongelde. D'r wer schande van gesproake, terech, maor war 't nou iets wa we nie kenne? Om de zoveel jaore duik da wel weer op. Hoe da komp, ken zoveul zijn: van stompzinnige verveling onder de jeug tot 't feit dawwe as volwassene gin goeije aondach voor de jeug hebbe en da da zich dan wreek. Jeugoverlas bestaot al jaore en aj' de kerante lees van vroeger denkie da 't toen oorlog mot zijn gewees. In de beginjaore zestig wor gesproake over 'n 'kinderbeeldestorrem' as d'r binne 'n paor maonde 'n paor beelde in de stad zijn beschaodig. De wandelstok van De Spoetnikkijker bij Sterreburreg wor afgebroake en 't fonteinbeeldsjie De Ambtenaar achter 't stadhuis wor beschaodig. Achteraf blijk da in 't geval van de Spoetnikkijker 't helemaol nie om vandaolisme gaot maor kindre die op 't beeld gaon speule en da ken die wandelstok nie an. De 'kinderbeeldestorrem' echter blijf an de jeug hange. De jeug is in die jaore ook de klos as 't gaot om speule op straat wan daor zou veul kepot gemaok worre. De maotregele die worre genoame zijn tuten inzette teuge kindre die voetballe of rolschaotse op straot, da mag nie meer. In de plantsoene (waor volleges ambtenaore jongere jaorlijks voor 50.00 gulde schaode veroorzaoke) mag ook bijna nie meer gespeulde worre. De parrekpik (parrekpolisie) zit daogelijks achter de jochies mè 'n bal an. In die jaore gaon ze vanuit de weteschap de jeugoverlas bekijke en wa's de uitkoms in 'n report in 1964: "Baldoadigheid is 'n vrij normaol verschijnsel" en "'t is 'n ontlaodingsverschijnsel". An 't report hadde ze dus niks in de geminteraod wan 't gaf nie an hoeje nou die overlas ken voorkomme. En de overlas bleef daorna komme en gaon. Ben benieuwd wa we di jaor gaon meemaoke.
Waar gaan de 150 kippen en hanen uit het Julianapark naartoe? En nog vier vragen Wat voor de een vrolijke warboel van tientallen kippen en hanen is, is voor de ander een verstoorde nachtrust. De bijna tweehonderd kippen en hanen in het Julianapark en de straten eromheen houden de gemoederen al jaren bezig. Enkele omwonenden riepen de gemeente Utrecht al eerder op om een oplossing te bedenken, want de dieren kunnen nogal voor wat lawaai zorgen in de vroege uren. Maar, zo zegt ook de gemeente de kippen zijn ook geliefd bij veel bezoekers van het park. Nu is er toch sprake van een overpopulatie en wordt het tijd dat de vogels gaan verhuizen.
1
Waarom zijn er zoveel kippen en hanen?
Er lopen al heel lang kippen en hanen rond in het Julianapark. Gezellig scharrelend tussen de wandelaars en bezoekers die komen picknicken. Maar veel mensen vonden het ook een ideale plek om hun hanen te dumpen in het park. Het gevolg mag zich raden, er werden veel kuikentjes geboren en de groep kippen en hanen werd steeds groter. De gemeente spreekt nu van een overpopulatie; het zijn er gewoonweg te veel geworden.
2
Wat is er erg aan zo veel kippen en hanen?
Er spelen eigenlijk drie problemen. Doordat de kippen en hanen in de vroege uren de omliggende wijken intrekken en daarbij flink kraaiend omwonenden wakker maken zijn ze niet bij iedereen geliefd. DUIC heeft meerdere malen een rondje gemaakt in de straten rond het park; daarbij zijn er bewoners die er totaal geen last van hebben maar er zijn ook mensen die de dieren het liefst zo snel mogelijk zien vertrekken. Dan is er nog een ander punt, er is een scheve verhouding ontstaan tussen hanen en hennen, en daar worden de dieren niet beter van. De hennen worden regelmatig flink toe-
getakeld door de hanen, het welzijn van de dieren is dus in gevaar. Als laatste noemt de gemeente Utrecht ook nog de verkeersveiligheid, regelmatig moeten fietsen en automobilisten op de remmen trappen om de dieren te ontwijken.
3
Kon er niet eerder opgetreden worden?
Het vraagstuk speelt al langer en er is ook al eerder politieke aandacht voor geweest. Tot voor kort was het voor het gemeentebestuur moeilijk om een standpunt in te nemen. Wethouder Lot van Hooijdonk sprak eerder over een lastig vraagstuk, omdat er geen sprake was van een dierenwelzijn-, volksgezondheid- of veiligheidsprobleem. “Een eenvoudige, uitvoerbare en betaalbare oplossing hebben we nog niet gevonden”, was in juni nog de conclusie.
4
Wat gaat er nu gebeuren?
De afgelopen maanden zijn er meerdere scenario’s onderzocht om een deel van de kippen, in eerste instantie vooral hanen, elders onder te brengen om de situatie voor de kippen en de omwonenden te verbeteren. Vanwege het ver-
voersverbod in verband met de vogelgriep was dat tot voor kort niet mogelijk. Inmiddels is dat verbod opgeheven en is door heel Nederland contact geweest met opvangvoorzieningen, organisaties die actief zijn op het gebied van dierenwelzijn, lokale ondernemingen en met deskundigen. De gemeente laat weten dat het een moeilijke zoektocht was: “Opvangvoorzieningen voor hanen zijn zeer gewild maar dun gezaaid. Ook vonden we het belangrijk een partij te vinden waar de Dierenbescherming achter staat.” Maar er is een partij gevonden die een grootgedeelte van de hanen en hennen wil hebben.
5
Waar gaan de vogels naartoe?
Ongeveer 150 kippen en vooral hanen worden vrijdag 13 augustus gevangen en vervoerd naar het opvangbedrijf Hofganzen. Er blijven zo’n 35 à 40 hennen achter in het park. Uit oogpunt van verkeersveiligheid worden de kippen gevangen die zich verplaatsen van het park naar de straten van Zuilen en vice versa. Naast de vangactie is ook een gespecialiseerd bedrijf ingeschakeld om zo snel mogelijk eieren te komen rapen. Na de zomer gaat de gemeente kijken of bovenstaande maatregelen voldoende geholpen hebben. a
9
13 AUGUSTUS 2021 | NR. 134 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
UTRECHT VOLGENS CHEF-KOK EN EIGENAAR VAN C’EST ÇA RAOUL WITTEMAN
‘Eten met een verhaal is gewoon veel leuker’ Tekst: Bo Steehouwer / Fotografie: Robert Oosterbroek
Raoul Witteman is de eigenaar en chef-kok van restaurant C’est Ça in Wittevrouwen. Samen met theatermaker Eline Koelmans dient hij 10, 11 en 12 september een theaterdiner op. De locatie is het Utrechtse Fort Lunet II, sinds kort onderdeel van het Unesco-werelderfgoed de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Tijdens het diner zijn er kleine voorstellingen die een beeld geven van het leven op de forten. De zes gangen zijn geïnspireerd op historische gerechten die de soldaten vroeger te eten kregen en worden bereid op open vuur. We vroegen Raoul hoe het menu eruit gaat zien en waar je culinair kan genieten in Utrecht.
'Daar zat ik laatst weer op het terras en die gozer kan zo verdomd goed koken. De simpelheid en zo lekker'
Hoe is het idee voor dit theaterdiner ontstaan? “Koken op open vuur deed ik al als hobby, maar nu ben ik ook een bedrijf gestart: Vlammende Pannen. Ik benaderde de gemeente om te vragen of ik een keer een kookworkshop op een van de forten kon doen, dat leek me super kicken. Dat kon, maar de vraag was of ik niet iets groters kon organiseren, omdat de forten dus misschien op de Werelderfgoedlijst zouden komen. We kwamen al snel uit op een popup, maar dan wel in het teken van de Hollandse Waterlinie.” Waarom de combinatie van eten en theater? “Er is wel vaker een pop-up op de forten, SterkWater is een grote bijvoorbeeld. Ik wilde wel wat anders doen. Ik ben erg van de verhalen. Alles gebeurt hier (bij C’est Ça, red.) aan de hand van verhalen vertellen. Over het eten, de kazen, waar het vandaan komt. Het is niet dat je hele boekwerken te horen krijgt, maar eten met een verhaal is gewoon veel leuker. Eline is een oud-collega en ik benaderde haar om verhalen te vertellen in de vorm van kleine theatervoorstellingen. We zijn het Waterliniemu-
seum ingedoken. Er is zoveel over te vertellen.”
woon direct contact met de gasten. Nu ben je weer samen een avond aan het beleven.”
Kan je al een tipje van de sluier oplichten over het menu? “Qua ingrediënten hadden ze toen veel meer wild, veel meer producten die nu vergeten producten zijn. Die zijn nu allemaal weer hot, zoals linzen en pastinaken. Daar kan je zoveel leuke dingen mee doen. Er komt dus wat wild in. Het is heel cool om met oude producten en bereidingstechnieken te werken. We gaan op open vuur koken. Dat doe ik al heel wat jaren. Ik ben erg van de natuur. Ik werk in een omgeving waar altijd en overal mensen zijn. Ook thuis is dat zo. Dus ik trek me af en toe terug en dan kook ik op een houtvuurtje. Dat is zo ontzettend anders en zoveel dynamischer.”
Waar kan je culinair genieten in Utrecht? “Bij Madeleine. Daar zat ik laatst weer op het terras en die gozer (chef-kok Rik de Jonge, red.) kan zo verdomd goed koken. De simpelheid en zo lekker. Ik hou erg van zijn stijl koken. No-nonsense: het is gewoon goed. Daar wordt ik heel blij van.”
Afgelopen weken mocht je weer gasten ontvangen in C’est Ça. Hoe was dat? “Normaal gesproken hebben we naast de keuken de stamtafel staan. Die is nu helaas weg, in verband met groepen. We kunnen nu 36 man kwijt. Het is alsof je in een warm bad stapt. Met de afhaal hebben we heel veel mensen blij gemaakt, maar het was niet het leukste om te doen. Ik wil ge-
En waar drink je het lekkerste biertje in Utrecht? “Bij het vandeStreek Proeflokaal. Ik ken die jongens ondertussen een beetje en zij gooien daar af en toe ook gewoon de barbecue aan. En dat is helemaal niet culinair hoogstaand, maar het zorgt voor een soort festivalsfeer. Een beetje no-nonsense ook: ze doen het omdat ze het leuk vinden en niet om daar geld mee verdienen. Ze verdienen geld met hun bierverkoop en niet met hun proeflokaal. En dat stralen ze aan alle kanten uit. Heel relaxt.” Wat mist Utrecht? “Ik mis een beetje de vrijheid van leuke plekken. De Werkspoorkathedraal was bijvoorbeeld zo’n mooie plek, maar is nu ont-
zettend vercommercialiseerd. De Nijverheid heeft dat nog wel, die vrijheid. Dat soort creatieve plekjes worden steeds zeldzamer. In Berlijn wordt je doodgegooid met dit soort plekken. Het is een mooie smeltkroes van culturele dingen en dat mag in Utrecht nog veel meer. En wat minder massaal, anders verliest het zijn magie.” Waar kom je tot rust in Utrecht? “Ik maak langs de Kromme Rijn hele mooie wandelingen. Dan ga ik richting Bunnik en loop via Lunetten weer terug. Dat is anderhalf uur ongeveer. Dan je zit gewoon in het bos, maar je loopt eigenlijk gewoon door Utrecht heen. Het is een magisch stukje.” Utrecht is… “…me stadsie. Ik hier geboren en heb voorlopig geen plannen om weg te gaan. Het is veel te leuk. En mijn kinderen groeien op in een megagroot dorp, wat wil je nog meer.”
10
NR. 134 | 14 AUGUSTUS 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
Mout Bierfestival
Open-air Comedy Night
Waar: Wilhelminapark Wanneer: vrijdag 13 augustus t/m zondag 15 augustus Prijs: v.a. 5,50 euro, excl. 1,50 servicekosten
Waar: Café du Dôme Wanneer: zaterdag 14 augustus Prijs: 12,50 euro Tijdens deze open-air comedyavond in een verborgen binnentuin onder de Dom passeren zes comedians de revue. De meesten komen uit Utrecht, zoals Hans Gommer, Mr. Utrecht, die bekend staat om zijn rust en gevatte grappen. Ook Hermes Ahmadi is van de partij, de energieke socioloog met een fascinatie voor de menselijke natuur die met humor onze meest schaamtevolle eigenschappen blootlegt. Maar ook de talentvolle Marc van Gestel is van de partij, die met strakke oneliners al menig comedyhuis heeft plat gespeeld.
De meeste evenementen die eindigen op ‘festival’ kregen onlangs met de nieuwe maatregelen weer een klap te verwerken. Het Mout Bierfestival kan wel doorgaan en het is de bedoeling dat het een groot feest wordt. Een ode aan speciaalbier! Meer dan 200 verschillende speciaalbieren van ruim 25 brouwerijen en allerlei workshops. En dankzij de coronamaatregelen wordt iedereen gewoon aan tafel bediend. Een test- of vaccinatiebewijs is niet nodig.
Voices of Fashion Talk - Het African Fashion Research Institute in Kaapstad Waar: Thuis, via een livestream van het Centraal Museum Wanneer: donderdag 12 augustus Prijs: gratis
Als je een landschap was Waar: Volksuniversiteit Utrecht Wanneer: zondag 15 augustus, 13.00 uur en 15.00 uur Prijs: 17,50 euro De voorstelling Als je een landschap was laat het publiek op een nieuwe manier kennismaken met de gedichten van M. Vasalis. Vier jonge artiesten brengen deze middag een combinatie van muziek, voordracht en beeldende kunst. Elementen uit de jazz, klassieke muziek en vrije improvisatie komen voorbij, waarmee de rijkdom van Vasalis’ poëzie op een nieuwe manier tot uitdrukking komt. Tickets zijn te koop op de website van de Volksuniversiteit.
Sprekers uit binnen- en buitenland gaan deze avond in gesprek over onderwerpen als fashion, muziek, diversiteit, inclusie en straatcultuur. Deze editie zijn de sprekers: Erica de Greef (AFRI), Lesiba Mabitsela (AFRI), Marian Duff (OSCAM) en Daan van Dartel (Nationaal Museum van Wereldcultuur). Er wordt onder meer gepraat over de totstandkoming, samenwerking, uitdagingen en de toekomst van het African Fashion Research Institute. De lezing is te volgen via het YouTubekanaal van het Centraal Museum. Kijkers kunnen tijdens het gesprek live hun vragen stellen. Het gesprek is in het Engels. Later is er ook een vertaling beschikbaar.
Thomas Azier Waar: TivoliVredenburg Wanneer: zondag 15 augustus Prijs: 28,35 euro, incl. servicekosten
Hij treedt in vier dagen maar liefst vier keer op in en rondom Utrecht. De meeste concerten zijn al uitverkocht, maar er zijn nog wel tickets voor Thomas Azier in de Hertz. Aziers talent is eigenlijk te groot voor ons kleine landje en daarom bracht hij veel tijd door in het buitenland. Het resultaat was een aantal synthopopalbums, waaronder Hylas en Rouge. Inmiddels is hij terug in Nederland en deze avond komt hij met een primeur: Azier speelt voor het eerst werk van zijn nieuwe vinyl A Collection of Broken Ideas, twee singles van 22 minuten.
RAUM performances: Iris Woutera en Nina Glockner Waar: RAUM Berlijnplein Wanneer: zaterdag 14 augustus, van 16.00 tot 17.00 uur Prijs: gratis, reserveren via de website van RAUM Bij RAUM zijn deze zomer verschillende voorstellingen te zien en dit keer is het de beurt aan kunstenaars Iris Woutera en Nina Glockner. De performances gaan over beperking en vrijheid, controle nemen en instructies ontvangen. De vraag die ze stellen: welke relaties heb je met de mensen om je heen? Iris Woutera bijt om 16.00 uur het spits af met haar voorstelling ‘Deform’ en om 16.30 uur gaat Nina Glockner verder met ‘Being moved by what we move’. De voorstelling zijn in het Engels.
JIJ & AI Smartlappenworkshop Waar: SETUP Cultuurterras bij De Nijverheid Wanneer: zaterdag 14 augustus, van 15.00 tot 16.00 uur en 20.00 tot 21.00 uur Prijs: gratis, aanmelden via setup.nl/cultuurterras Als er ergens veel menselijke emotie bij komt kijken, dan is het misschien wel de smartlap. Vraag van vandaag: kan een algoritme die emotie doorgronden en reproduceren? In de JIJ & AI Smartlappenworkshop maak je samen met AI een uur lang een emotioneel liet. Na een intieme schrijfsessie komt uit een database met tranentrekkers jouw persoonlijke levenslied tevoorschijn..
11
13 AUGUSTUS 2021 | NR. 134 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
Van Kastje tot Canvasje Elektriciteitskastjes in de stad zijn nou niet echte kunstwerken, maar daar is voor achttien stuks verandering in gekomen. Verschillende kunstenaars heb de transformatorkastjes onder handen genomen. Dat deden ze voor het project ‘Van Kastje tot Canvasje’, bedacht door het Utrechtse platform Thirty030. Zo wil het platform de kastjes er niet alleen mooier uit laten zien, maar ook een podium geven aan lokale kunstenaars. Tekst: Robert Oosterbroek
H
et idee ontstond tijdens een avondwandeling van initiatiefnemer Thomas Endeman. Bij Thirty030 vertelt hij: “Ik loop vaak (het liefst wanneer de avond is gevallen) een rondje door Utrecht. Tijdens een wandeling viel me zo’n kastje op: helemaal onder de graffiti en stickers. En zoals dat dan gaat zag ik vanaf dat moment alleen nog maar lelijke kastjes.” Zo ontstond het idee om de kastjes te laten beschilderen door kunstenaars. Endeman: “Dat lijkt simpel, maar voordat er geschilderd mag worden moet je door een molen van regeltjes en restricties en moet er ook nog ergens geld losgepeuterd worden. Samen met stadsambassadeurs Margreet en Daniëlle maakten we een plan en
stukje bij beetje kreeg het project meer vorm. Al snel kregen we hulp vanuit de Gemeente en aansluitend ontvingen we subsidies van het Initiatieven- en Ondernemersfonds. Na een oproep in Instagram stroomden de aanmeldingen van kunstenaars binnen en zochten we de lelijkste kastjes van Utrecht uit om te laten beschilderen.” De afgelopen weken zijn op die manier achttien transformatorkastjes getransformeerd tot kunstwerken. Omdat Thirty030 graag nog meer werken ziet hebben ze op hun website een uitgebreide uitleg geschreven voor bewoners. Daarin staat stap voor stap hoe liefhebbers er voor kunnen zorgen dan een grijs kastje omgetoverd kan worden tot een kunstwerk.
TWEEDE DRUK VAN BOEK VERGETEN GEBOUWEN VAN ARJAN DEN BOER NU OVERAL TE KOOP Het boek Vergeten Gebouwen in Utrecht 1850-1940 van Arjan den Boer is nu ook via duicshop.nl te koop. Omdat de verkoop zo hard liep is eind juli besloten om een tweede druk te bestellen.
HET BOEK IS BIJ ONDERSTAANDE BOEKHANDELS TE KOOP EN BIJ DIVERSE ONLINE-AANBIEDERS TE BESTELLEN. •
BROESE BOEKHANDELS
•
BOEKHANDEL OSTADE
•
DE UTRECHTSE BOEKENBAR
•
BOEKHANDEL DE KLER HOUTEN
•
DE BILTHOVENSE BOEKHANDEL
•
THE READSHOP IJSSELSTEIN
•
BOEKHANDEL BIJLEVELD
•
BRUNA MAARSSEN
•
VVV UTRECHT
•
ALEPH BOOKS/ BOEKHANDEL
•
GROETEN UIT UTRECHT
•
BRUNA, NACHTEGAALSTRAAT
•
DOMSHOP
•
KANTOORBOEKHANDEL KEES VISCHER DE MEERN
•
BOEKHANDEL JACQUES BAAS
•
BOEKHANDEL VAN RAVENSWAAY
•
BOEKHANDEL STEVEN STERK
€ 34,95
inclusief plattegrond
-ANTIQUARIAAT ALEPH
BESTELLEN NU OOK ONLINE TEOP.NL VIA DUICSH
Scan de QR-code om het boek te bestellen via duicshop.nl
12
NR. 134 | 14 AUGUSTUS 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
ACHTER DE SCHERMEN
Datajournalist Frédérik Ruys kent de kracht van het plaatje
‘Je bereikt mensen er heel snel mee’ Utrechter Frédérik Ruys ontwerpt datavisualisaties: hij vertaalt ingewikkelde teksten en nietszeggende cijferkolommen naar overzichtelijke beelden. Het liefst de hele week. Zelfs op het dak van zijn eigen huis in Wittevrouwen vind je zijn ontwerpen terug: voor de verjaardag van Utrecht maakte hij met zijn kinderen een vrolijke tekening van de Domtoren.
Tekst: Charlie van Dijk / Fotografie: Robert Oosterbroek
R
ijnenburg is als eerste aan de beurt. Zodra het water begint te stijgen, komt de polder vrijwel meteen blank te liggen. Dan beginnen Leidsche Rijn en Vleuten onder te lopen. En daarna krijgen de bewoners van Utrecht Noordoost natte voeten. Pas als het waterpeil rond de drie meter hoger komt te staan, stromen de straten van de binnenstad vol. Bij een stijging van zeven meter kan je zwemmen door
het Griftpark. Alleen het bovenste topje van de bekende heuvel in het park komt dan nog boven water, als een eilandje. Dit is wat er gebeurt als al het ijs op Groenland smelt: het water komt zeven meter hoger te staan. Dat betekent voor de meeste Utrechters dat ze alleen op hun dak nog droog kunnen zitten. Gelukkig is (nog) niet zo ver. Maar dit zijn wel vraagstukken waar de Utrechtse datajournalist en in-
formation designer Frédérik Ruys zijn hoofd over breekt. Kan hij er vervolgens data of andere informatie over vinden, dan maakt hij er een visualisatie van. Je kunt hem kennen van datavisualisaties uit Nederland van Boven, Vrij Nederland, het Financieele Dagblad, van het Infographics Congres, of van zijn workshops en lezingen. Niet te missen zijn de bewegende grafieken en kaarten, waarin zich een schat aan informatie ontvouwt. Hoe maak hij die eigenlijk? Hier vertelt hij hoe dat in zijn werk gaat. Om de tafel Vaak is het zo dat opdrachtgevers bij Frédérik komen met de vraag om een visualisatie. Het zijn wat grotere partijen die hem weten te vinden. “Denk aan Rijkswaterstaat of de gemeente Den Haag”, Ruys noemt maar even wat namen. “In de meeste gevallen hebben zij data voor mij, waar ik een datavisualisatie van moet maken.” Om te beginnen gaat hij met de opdrachtgever om de tafel zitten. “Ik probeer er dan achter te komen wat eigenlijk het verhaal is dat ze willen vertellen.” Het is belangrijk om van de data een verhaal te maken, legt Frédérik uit. Wil je een succesvolle datavisualisatie maken, dan moet er een boodschap beklijven. “Vaak weten mensen nog niet wat voor een verhaal ze willen vertellen. Daar probeer ik ze een beetje in te sturen, zodat zo’n verhaal goed blijft hangen. Als de bood-
schap niet duidelijk is, onthoud je het ook niet.” Dan is het tijd voor de volgende stap in het creatieve proces. Frédérik laat zijn opdrachtgever verschillende voorbeelden en ideeën voor visualisaties zien. Samen bespreken ze de opties die leiden tot een succesvol eindresultaat. “Aan de hand daarvan maak ik dan een storyboard”, gaat Ruys verder. Hij laat een voorbeeld zien, het lijkt op een eenvoudige striptekening. “Daarin komt het verhaal verder tot stand. Vervolgens begin ik met het verzamelen van beschikbare data. Die laad ik dan in een programma dat de data visualiseert.” Ruys laat zien dat hij met een scala aan programma’s werkt, die stuk voor stuk een eigen functie hebben. Geen één programma is geschikt voor alles. Het is volgens Ruys bij iedere visualisatie opnieuw nodig om na te gaan welke programma’s het beste in te zetten zijn. Stoeptegel Frédérik: “Het is een beetje zoeken wat er geschikt is voor een bepaalde visualisatie. Bij dit verhaal over de zeespiegelstijging is het geografische aspect belangrijk. Ik begin dan met data van het Actueel Hoogtebestand Nederland (AHN). Dit zijn kaarten die tot op grootte van een stoeptegel laten zien wat de hoogte is. Ze worden jaarlijks bijgewerkt. Ja, fantastisch he?”, zegt de Frédérik als hij de kaart open klikt en
'Interessant om te zien dat delen waar 2000 jaar geleden al nederzettingen stonden, nu ook de veiligste plekken blijven' Een impressie van Utrecht als al het iijs op Groeland smelt, het water stijgt dan zeven meter
Advertenties 13 AUGUSTUS 2021 | NR. 134 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
13
Ik schilder met licht. H A N S VA N O M M E R E N
t/m 19-09-2021
met een scherpe duik inzoomt op de Utrechtse binnenstad. Met een van zijn programma’s laat hij de waterstand langzaam stijgen. “Wat je nu ziet is dat de lagergelegen delen van Utrecht als eerste onder water komen te staan. De binnenstad blijft nog vrij lang droog. Interessant om te zien dat delen waar 2000 jaar geleden al nederzettingen stonden, nu ook de veiligste plekken blijven. De polders, waar we nu bouwen, die lopen natuurlijk meteen onder. Dat hadden ze toch goed bekeken, die Romeinen.” “Bij mij staat de visualisatie ten dienste van het verhaal”, zegt Frédérik. Als iets er mooi uitziet maar de boodschap van de visualisatie niet ten goede komt, dan moet het eruit. “Mensen zeggen ook wel eens: ‘Het moet er niet te makkelijk uitzien’”, vertelt Ruys met een verbouwereerde blik. Daar begrijpt hij als datajournalist niets van. “Het maakt niet uit voor wie je een visualisatie maakt, je moet bij nul beginnen, vind ik. Anders haken ook de meest geleerde lezers af. Ik begrijp wel dat de rijkheid van informatie niet verloren moet gaan, maar je moet ook niet te veel erin willen proppen.” Toch blijft het een afweging, wat er wel en wat er niet in de uiteindelijke visualisatie komt. Zelfs helemaal aan het eind van het ontwerpproces verdwijnen er nog veel onderdelen uit de visualisatie. “Wil je bijvoorbeeld te snel van het ene
FOTOG R A AF
meer informatie en openingstijden: stadsmuseumwoerden.nl
naar het andere camerastandpunt, dan wordt de kijker al snel misselijk. Je moet er dan voor kiezen om bepaalde dingen weg te laten.” De gevleugelde woorden volgen niet veel later: “Kill your darlings.” Twintig meter Dan is daar de voltooide datavisualisatie: een serie infographics in een rapport, een uitgebreide grafiek in een dagblad of een video die Frédérik op Twitter deelt met zijn volgers. Ze lokken vaak binnen de kortste keren al reacties en feedback uit. “Dat is de kracht van een plaatje; je bereikt mensen er heel snel mee. Maar daarom moet je ook voorzichtig zijn met conclusies trekken uit data.” Frédérik vertelt dat hij op de visualisatie van de waterstijging in Utrecht al snel terug moest komen. “Ik had mijn visualisatie gebaseerd op de vraag: Wat als het ijs op Groenland smelt? Dan wordt het water zeven meter hoger. Een volger merkte toen al snel op: Als het zo warm is dat al het ijs op Groenland smelt, dan smelten er ook andere ijskappen. Dat is natuurlijk zo.” Hij heeft toen een nieuwe versie van de datavisualisatie gemaakt, waar het water maar liefst twintig meter stijgt. In dat scenario blijft er van Utrecht, ook van de binnenstad, maar weinig boven water.
Blijft de Camping dicht of mogen we open, je hoeft de Camping paasbrunch niet mis te lopen! Snel meer over de invulling, hou onze socials in de gaten!
! campingganspoort " ganspoort Camping Ganspoort | Helling 87 | Utrecht | ganspoort.nl
14
NR. 134 | 14 AUGUSTUS 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
Allemaal Utrechters Tom de Graaf: ‘In Nederland zit je de hele dag in één klas’
T
om staat samen met zijn moeder Ariane en vriend Teun in het Utrechtse Wilhelminapark. Beide jongens lopen in voetbaltenue; Tom in het uittenue van Feyenoord en Teun in dat van de Italiaanse club Fiorentina. Voetbal is de nummer 1 sport in Colombia, het Zuid-Amerikaanse land waar de jongens elkaars vrienden zijn geworden. Door werk van zowel de vader van Tom als van Teun kwamen de families in Colombia terecht. Tom wordt geboren in Bogotá, de hoofdstad. Als hij 3 jaar oud is, verhuist hij met zijn ouders en twee oudere broers naar de Amerikaanse stad Pittsburgh in de staat Pennsylvania. Drie jaar later vestigen ze zich in Utrecht. “Voor de kinderen”, licht Ariane toe. “Er is hier meer leefcomfort dan in veel andere landen.” “Spaans spreek ik niet meer”, vertelt Tom, “maar ik kan wel Engels. Daardoor is het vak Engels op school nogal saai. Ik kan het al.” Hij spreekt ook al Nederlands van jongs af aan. Dat scheelt wanneer hij in zijn nieuwe klas komt, op de basis-
school in Utrecht. Toch is het best een beetje wennen: “Hier in Nederland zit je de hele dag in één klas. In Pittsburgh gingen we steeds van het ene lokaal naar het andere: je gaat lunchen in een klas en je hebt weer een andere klas voor kookles.” Galgenwaard Als Tom ietsje ouder is, een jaar of 7 schat hij zelf, maakt hij kennis met het Nederlandse voetbal. Feyenoord in het bijzonder. Dat is zijn lievelingsclub. “Andere grote clubs doen te makkelijk over voetbal. Daar houd ik niet van.” Wel heeft Tom en Teun uitgesproken plannen voor de Utrechtse Galgenwaard. Tom: “Tussen de tribunes zitten gaten. Ik zou het stadion daar helemaal dichtmaken.” Teun vult aan: “En dan een laag eromheen, net als de Alianz Arena van Bayern München.” Moeder Ariane lacht. “FC Utrecht heeft nog een hoop werk voor de boeg, zo te horen.”
Allemaal Utrechters is een reeks interviews met onze in het buitenland geboren stadsgenoten. We vragen ze naar hun achtergrond en hun ideeën over Utrecht en tonen zo de diversiteit van onze stad. Jezelf of iemand anders aanmelden voor deze rubriek? Dat kan! Mail naar redactie@ duic.nl.
Paspoort Naam: Tom de Graaf Land: Colombia Geboorteplaats: Bogotá Geboortedatum: 25 februari 2011
'Ik zou het stadion daar helemaal dichtmaken'
#
De stad in cijfers
In de rubriek Utrecht in Cijfers gaan we in op data over de stad. De gemeente Utrecht houdt van honderden onderwerpen bij hoe het er in de stad voorstaat, van aantal Utrechters dat een fiets heeft tot hoeveel procent van de Utrechters last heeft van lawaai door verkeer of bedrijven in de stad. Elke week lichten we een van de onderwerpen uit.
G
In other news Utrecht ‘startup-stad’ valt op in Verenigde Staten
“D
utch startup hub Utrecht emerges from Amsterdam’s shadow”, kopt de Amerikaanse online krant TechCrunch, die zich richt op hightech- en startende bedrijven. Amsterdam trekt volgens TechCrunch in Nederland het leeuwendeel van de aandacht op tech-gebied, maar ‘the not-so-far-away region around Utrecht’ blijft zeker niet achter. TechCrunch liet onder Utrechters onderzoek doen naar het ‘ecosysteem’ op het gebied van tech-startups en investeerders. En Utrecht blijkt volgens dat onderzoek aardig bezig met het bouwen aan een lokaal startup-ecosysteem. Start Up Utrecht, bijvoorbeeld, helpt startups in contact te komen
met bedrijven en organisaties die ze verder kunnen helpen en UtrechtInc dat startups begeleidt. TechCrunch noemt ook Utrecht Community, dat startups overleg- en workshopruimtes biedt. In het artikel van de Amerikaanse website komen ook andere plekken - zogenoemde co-workingspaces - aan bod waar Utrechtse startups terecht kunnen, zoals Dotslash Utrecht, De Stadstuin, MindSpace, Tribes. Tenslotte is er aandacht voor de startups zelf. Zowel bekende als de nog wat minder bekende bedrijven komen aan bod: SnappCar, Blendle, Merus, United Wardrobe, Näpp, 2DAYSMOOD. De Utrechters die aan het onderzoek meededen, vinden dat
een cijfers van de gemeente Utrecht dit keer, maar natuurlijk wel cijfers over de stad. Het moge duidelijk zijn dat corona grote invloed heeft op de maatschappij en dat ziet de NS duidelijk terug in de jaarlijkse cijfers over in- en uitstappers op NS-stations. De cijfers laten zien hoeveel reizigers er in 2020 per station op een gemiddelde werkdag zijn in- en uitgestapt. Onder meer in Utrecht zijn de gevolgen groot. Utrecht Centraal blijft het grootste station van Nederland, maar waar in 2019 nog 207.360 in- en uitstappers werden geteld, waren dat er in 2020 nog
Utrechtse op startup-gebied vooral sterk is in onder meer duurzame energie, medische technologie, voedseltechnologie, deep tech, gaming en media. De Utrechtse positie binnen de design, hardware, robotica en agritechnologie vinden ze juist minder sterk. Respondenten werd ook gevraagd naar de Utrechtse startups die zij kenden. Aan het lijstje van TechCrunch worden daardoor nog verschillende namen toegevoegd, waaronder Channable, Pepscope, Fundsup, Tover, De Clique, Solease, BikeFlip, EatMyRide ‘en vele, vele andere’. Het laat volgens TechCrunch allemaal zien dat Utrecht een sterk en groeiend startupecosysteem heeft.
87.221. Een afname van 58 procent. Utrecht Centraal kent van de Utrechtse treinstations procentueel gezien de grootste daling, maar ook andere station kregen minder reizigers te verwerken. Terwijde verwelkomde 55 procent minder reizigers, in Leidsche Rijn, Overvecht en Vaartsche Rijn is de afname 54 procent en in Lunetten 53 procent. De kleinste afname in Utrecht is er op station Zuilen, waar 52 procent minder reizigers in- of uitstapten. In de grafiek is te zien hoeveel in- en uitstappers de verschillende stations in 2019 en in 2020 te verwerken kregen.
15
13 AUGUSTUS 2021 | NR. 134 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
DUIC PUZZEL
ZOEKPLAAT Zoek de zeven verschillen
OPLOSSING ZOEK DE VERSCHILLEN LOCATIE ACHTER SINT PIETER
ONDERNEMER UITGELICHT
In deze rubriek staat een Utrechtse ondernemer of onderneming centraal. Deze week: Jos Cremer met De Vuurbak
Staal, vuur en samen eten is waar het bij de Vuurbak om draait Met de naam ‘Vuurbak’ is eigenlijk alles al gezegd. De buitenkeukens van staal zijn het Utrechtse antwoord op een Zuid-Amerikaanse traditie van grillen en samenzijn. Want daar weet ook Jos Cremer, het brein achter de Vuurbak, wel wanten van. Hij vertelt hoe hij de Vuurbak heeft ontworpen, en wat zijn plannen ermee zijn.
Tekst: Charlie van Dijk / Fotografie: Bas van Setten
G
rote stukken vlees braden aan een lange spies of op een rooster van één bij twee meter. Het vuur: zo heet mogelijk. En dan met een grote groep mensen eten rond het vuur. De Vuurbak is geïnspireerd op churrasco, een Braziliaanse barbecue. Churrasco staat in heel algemene zin voor ‘gegrild vlees’, maar heeft net als de term ‘barbecue’ een hoge gezelligheidsfactor. Dat is waar bij Jos het idee ontstaat om de Nederlandse churrasco aan te wakkeren. “Eigenlijk is het wat van Brazilië in de polder. Het gaat echt om de beleving bij de Vuurbak. Je bent samen, je eet samen. Je staat met z’n allen bij elkaar om het vuur. Wat dat betreft was de eetcultuur in Nederland tot voor kort erg schraal.”
Jos heeft het eerste model van de Vuurbak prominent in zijn Utrechtse achtertuin staan, met een grillconstructie en een werkblad eraan gemonteerd. “Dit bij elkaar weegt ook wel richting de 100 kilo, dus ik schuif ‘m niet zomaar een stuk aan de kant”, lacht hij. De grill staat op hoge poten, maar oogt toch heel wat robuuster dan een gemiddelde driepoot-barbecue. Dat komt doordat ‘ie volledig is gemaakt van staal, zegt Cremer. “Dat moet ook wel.” Hij geeft een flinke stoot tegen de zijkant van de bak, maar die geeft niets mee. “Stel je voor, een feestje met rondrennende kinderen en dan valt zoiets om. Dat wil je niet.” De bak zelf heeft veel weg van een trog. “Dat past toch beter in het Nederlandse land-
schap”, verklaart Jos lachend. Doorontwikkelen Standaard komt de Vuurbak met een plancha, dat is een metalen grillplaat, en een in hoogte verstelbaar rooster. Maar de grill krijgt hoe langer hoe meer modulaire opties. Jos is ook nog bezig het ontwerp verder door te ontwikkelen. Zo maakt barbecuecollectief Vuurbaas volop gebruik van de Vuurbak, en geeft daarvoor ruimschoots feedback terug. Op basis van de feedback van deze en andere professionals en amateurs werkt Cremer aan het tweede model van de Vuurbak. “Model twee van de Vuurbak wordt hoger, dieper en breder. Ik blijf het ontwerp alsmaar ver-
beteren en uitwerken. Ik wil per model een serie van niet meer dan twintig Vuurbakken produceren. Voor het daaropvolgende model wil ik weer kijken hoe ik kan aanpassen, enzovoorts.” Cremer produceert de Vuurbak en runt de gelijknamige webshop met spullen voor de (buiten)keuken. Daarnaast heeft hij nog de grote droom om een stichting op te zetten, die als doel heeft om mensen bij elkaar te brengen. “Ik wil graag bring your own-evenementen organiseren, waarbij gasten allemaal wat meenemen en samen het eten bereiden. Dat samen koken, samen ‘spelen’, kan helpen om elkaar meer te leren respecteren. Daar ben ik van overtuigd.”
Advertenties
HET VERPLEEGHUIS VAN DE TOEKOMST De zorg staat voor een grote uitdaging: het aantal ouderen dat hulp behoeft stijgt en opgeleide zorgprofessionals zijn schaars. In de regio Utrecht is dat zeker ook het geval! Vecht en IJssel en ZorgSpectrum, twee zorgorganisaties in de regio Utrecht, hebben daarom een visie ontwikkeld om samen toekomstbestendige zorg te realiseren voor ouderen en kwetsbaren. Zij werken samen aan het ‘Verpleeghuis van de toekomst’, een vorm van verpleeghuiszorg waarin zorgtechnologie maximale ondersteuning biedt aan cliënten (bewoners) én zorgprofessionals.
Persoonsgerichte zorg
Door de inzet van zorgtechnologie worden zorgprofessionals ondersteund in het werk en is er meer ruimte voor persoonsgerichte zorg. Persoonsgerichte zorg gaat om het écht leren kennen van een bewoner en zorg bieden die is afgestemd op de persoonlijke behoeften, wensen en voorkeuren. De zorgprofessional weet wie iemand is en wat ervoor nodig is om iedere bewoner een gelukkig en veilig gevoel te geven.
Zorgtechnologie
Bij beide organisaties wordt er gewerkt met innovaties gericht op licht, geluid en visus voor het bevorderen van sfeer, beleving en beweging bij bewoners. Ook wordt er gebruik gemaakt van slimme sensoren. Lieven de Key zet bijvoorbeeld bedsensoren in om de slaap te monitoren. Met inzicht in het (nacht)ritme van een bewoner kan de juiste balans worden bepaald voor voeding en beweging overdag. En met een lichtsensor wordt gemeten of iemand voldoende daglicht krijgt. Een voorbeeld bij De Kuifmees is dat bewoners een armband met een sensor dragen, waardoor de bewoner zelfstandig kan bewegen door het zorghuis.
Andere voorbeelden:
• Nooit meer zoeken waar apparatuur is met een app die op basis van ‘taggen’ registreert waar bijvoorbeeld een douchestoel of bloed drukmeter is. • Door slimme domotica en cameratoezicht worden in de nacht virtuele rondes gelopen door de zorgprofessionals en kan indien nodig een arts op afstand meekijken.
Voordelen voor bewoners:
• Meer eigen regie en vrijheid • Meer tijd en aandacht voor persoonlijke behoeften en wensen • Bijdrage aan kwaliteit van leven
Samenwerken aan zorg
Zowel ZorgSpectrum als Vecht en IJssel gaan in een van hun locaties zoveel mogelijk zorgtechnologie inzetten en ook een ‘ontwerpstudio’ inrichten. Hier evalueren de zorgprofessionals de technische toepassingen en werken ze aan nieuwe innovatieve oplossingen. De organisaties trekken samen op en wisselen ervaringen uit, met als doel dat er meer én sneller kennis is over wat goed werkt in de praktijk. Vecht en IJssel en ZorgSpectrum onderhouden ook nauw contact met andere collega-organisaties in de regio. Bevindingen worden gedeeld en zo krijgt de zorg van de toekomst duurzaam vorm.
Lieven de Key
Vecht en IJssel werkt vanuit locatie Lieven de Key aan het ‘Verpleeghuis van de Toekomst’. Deze locatie biedt in de Utrechtse wijk Zuilen 52 plaatsen voor ‘Gekoesterd Wonen’; een kleinschalige woonvorm voor ouderen met dementie.
De Kuifmees
ZorgSpectrum opent voor het ‘Verpleeghuis van de Toekomst’ een innovatieafdeling op locatie De Kuifmees. Deze nieuwe locatie in Nieuwegein biedt vanaf oktober dit jaar een nieuw thuis aan 76 mensen met dementie.
Voordelen voor zorgprofessionals:
• Slimme ondersteuning in het werk; bepaalde taken worden zelfs overgenomen • Minder fysieke belasting • Meer aandacht voor én verbinding met bewoners • Meer werkplezier • Meewerken aan de zorg van toekomst
Netwerk is onmisbaar
Het netwerk (bijv. mantelzorger of familie) van een bewoner speelt een belangrijke rol. Te allen tijde moet er plek en ruimte zijn voor contact met de bewoner, maar ook voor overleg met de zorgprofessionals. Op afstand via o.a. beeldbellen, maar uiteraard ook live.
Je bent van harte welkom bij Vecht en IJssel of ZorgSpectrum!
Vacatures Gaat jouw zorghart hier sneller van kloppen? Kom werken bij Vecht en IJssel in onze locatie Lieven de Key!
Kom werken als zorgprofessional bij ZorgSpectrum en maak de zorg van de toekomst nu! We hebben banen voor o.a. verpleegkundigen en verzorgenden IG.
Bel of app met onze recruiter Esther Gillieron: 06 86 88 52 21
Bel of app met onze recruiters Carmen Jansen: 06 227 84 720 Rachida Irachgar: 06 829 69 624 Of mail naar: werving@zorgspectrum.nl Voor meer info: www.werkenbijzorgspectrum.nl
Of mail naar: Esther.gillieron@vechtenijssel.nl Voor meer info: www.vechtenijssel.nl/vacatures
Maar liefst 60 woonwinkels
WOONBOULEVARD UTRECHT
ZOMER
OPRUIMING - Diverse showmodellen met spectaculaire kortingen en... snel leverbaar! -
DE VELE VOORDELEN: § Centraal gelegen § A12-afrit 17 § Grootste keuze van Midden-Nederland § Gratis parkeren § 7 dagen open!
LIKE&SHARE
woonboulevardutrecht.com
