DUIC Krant NR. 129 Juli

De krant die verder kijkt in de stad

JULI 2021 | 7E JAARGANG NR. 129 | KIJK VOOR HET LAATSTE UTRECHTSE NIEUWS OP

DUIC.NL

Utrecht volgens TivoliVredenburgdirecteur Jeroen Bartelse P. 8

Cold case Sjaak Gerwig heropend na nieuwe informatie

Foto: Robert Oosterbroek

Op bezoek bij vintage kledingwinkel Roxy ‘79

P.16

Verdwenen horeca: The Black Horse Bar

P.19

Vakantiebaan op de leukste Camping van Utrecht?

Mail naar: vakantiebaan@ganspoort.nl

De ruimste keuze in 2e hands fietsen van Utrecht e.o.

Tevens diverse merken en eigen merk stadsfietsen nieuw, incl. alle garannes.

www.laagcatharijne.nl

Munten Postzegels Goud & Zilver Sieraden

Bankbiljetten Kunst & Curiosa

GRATIS TAXATIE! Wie weet bezit u een kostbaar stuk!

Elke WOENSDAG EN DONDERDAG van 10-16 uur Heritage Auctions Europe, Energieweg 7, IJsselstein (UT) Info 030-6063944 / www.ha-europe.com (geen afspraak nodig!)

Advertenties

Beste Utrechters,

De zomervakantie is traditioneel de periode van ‘even bijkomen’.

En dat we deze zomer iets hebben om van bij te komen, is een understatement. Alle open deuren over het coronavirus (en alle gevolgen daarvan) kent u inmiddels, die zal ik niet herhalen. Tijdens ontmoetingen in de stad in het afgelopen halfjaar voelde ik bij ieder van u de onzekerheid en het ongeduld. Anderhalve meter afstand houden, de mondkapjes, alle beperkingen: we waren en zijn er klaar mee.

Deze zomer gaan we steeds meer richting het ‘oude normaal’ (wat dat ook moge betekenen voor u). Om die terugkeer naar het normale leven mogelijk te maken, is het belangrijk dat veel mensen zich laten vaccineren. Ik hoop dat u al een afspraak heeft gepland of misschien zelfs al een of twee prikken in de arm heeft gehad. Op de corona-afdelingen in Utrechtse ziekenhuizen is het minder druk, al is er nog een enorme inhaalslag te maken. Tegen alle mensen die in de zorg werken, maar ook onze politie en handhavers op straat en alle andere ‘stille helden’ van de coronacrisis wil ik zeggen: dank jullie wel!

Credits: Han Ernest

De stad heeft zich ongelofelijk veerkrachtig getoond in deze crisis, daar ben ik van onder de indruk en het maakt me trots. Tegelijkertijd zijn er nog veel mensen en bedrijven die dagelijks de gevolgen van de coronapandemie voelen. Als overheid proberen we hen zo goed mogelijk bij te staan.

De zomervakantie staat voor de deur. Het belooft een prachtige zomer te worden. Ik verheug me, net als u, op terrasjes op de Neude of het Berlijnplein, of een boottocht over de Singel. De uitbundig schijnende zon helpt ons hopelijk de donkere dagen vergeten. Als we het samen goed aanpakken en die ‘Utrecht zorg goed voor elkaar’-mentaliteit vasthouden, trekken we die zomer door tot ver in het najaar.

Burgemeester Sharon A.M. Dijksma

Nog niet geprikt?

Bel de GGD voor een afspraak Bekende Utrechters, zoals schrijver Ronald Giphart, zanger Martin van Doorn, en hockeyster Malou Pheninckx, zijn komende weken zichtbaar in de stad met opgestroopte mouwen. Vaccineren is belangrijk voor uzelf en voor de mensen om u heen. Alleen samen krijgen we corona onder controle.

Iedereen vanaf 18 jaar heeft inmiddels een uitnodiging ontvangen. Heeft u nog geen prik gehaald en wilt u zich alsnog laten vaccineren? Dat kan. Bel GGD regio Utrecht 030 - 630 5400 en maak een afspraak.

Heeft u vragen over coronavaccinatie? Bekijk dan de website van de Rijksoverheid: Coronavaccinatie.nl.

Rapper Kruloh stroopt haar mouw op.

Is uw inkomen door de coronacrisis gedaald?

Cultuur op meer plekken in Utrecht Utrecht gaat culturele activiteiten op meer plekken in de stad mogelijk maken. Veel voorstellingen en uitvoeringen zijn vanwege de sluiting door corona uitgesteld of doorgeschoven. Daardoor is veel werk niet getoond en is er in de oorspronkelijke programmering weinig ruimte voor nieuwe activiteiten.

De Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijke Kosten (TONK) is een regeling voor Utrechters die door de coronacrisis minder inkomsten kregen. Bijvoorbeeld door het verlies van werk of het stilvallen van een onderneming. TONK is een eenmalige bijdrage aan de huur of hypotheek.

Sinds 25 mei hebben meer Utrechters recht op deze regeling. Had u een inkomensdaling van 15% of meer? Doe dan een aanvraag! Ook de vergoeding is verhoogd. Afhankelijk van uw inkomen is deze maximaal 750, 1.500, 2.250 of 3.000 euro. De nieuwe voorwaarden gelden met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2021.

Ondernemer Peter Tusveld: “Ik woon zelf in Utrecht en betaal een flinke huur. Ik heb uiteraard ook mijn spaarrekening moeten aanspreken, want ik kreeg bijna geen inkomsten meer vanuit de onderneming. Toen heb ik de TONK aangevraagd en voldeed aan alle voorwaarden. Daarom kreeg ik een eenmalige uitkering van 1.500 euro en was ik geholpen.”

Vraag TONK aan via Utrecht.nl/tonk.

Daar leest u ook meer informatie. Twijfelt u over uw aanvraag?

Of heeft u hulp nodig? Bel dan met de gemeente Utrecht: 030 - 286 52 11

Met deze nieuwe subsidieregeling wordt het aantal podia als het ware even uitgebreid. Beeldend kunstenaars, muzikanten, acteurs en programmamakers krijgen zo de mogelijkheid om een groter publiek te bereiken op meer en verrassende plekken in de stad zoals kerken, nachtclubs en leegstaande panden. En het publiek kan volop gaan genieten. Meer weten of een subsidie aanvragen? Kijk op Utrecht.nl/corona

Eropuit deze zomer?

Zie je in Domstad!

Kijk voor tips, activiteiten en hotspots op: ontdek-utrecht.nl

Utrecht.nl/ corona

3

JULI 2021 | NR. 129 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

INHOUD Nieuws

5 Cold case

Zaak Sjaak Gerwig heropend

Het was weer ouderwets gezellig in verschillende kroegen, clubs en discotheken in Utrecht nadat de coronaversoepelingen hun weg vonden naar de uitgaansgelegenheden. Menig locatie kon de anderhalve meter loslaten als de bezoekers zich op voorhand hadden laten testen. Helemaal soepel verliep het overigens niet, er ontstonden lange wachtrijen bij het Testen voor Toegang en menig uitslag kwam daarna niet binnen. Dat het systeem ook niet waterdicht is, bleek twee weken later. Meerdere locaties moesten alsnog de deuren sluiten nadat er coronabesmettingen plaatsvonden. De ge-

meente Utrecht heeft laten weten maatregelen te nemen. Via DUIC.nl blijven we de ontwikkelingen volgen. Een onderwerp van een hele andere aard komt in deze krant uitgebreid aan bod; de politie heeft het onderzoek naar de dood van Sjaak Gerwig heropend. In een speciale bijlage van de politie worden verschillende scenario’s besproken en komen familieleden aan het woord. Hopelijk draagt de bijlage bij in het vinden van antwoorden. .

Robert Oosterbroek

7 Vijf vragen over

Slavernijverleden van Utrecht

9 Volkstuinen Rijndijk

DE VERANDERENDE STAD IN BEELD

Toekomst onzeker

Cultuur / Uit 10 Uittips

Club Basis, The Kik, FC Utrecht en meer

11 Uit met DUIC

ACHTER SINT PIETER

Voices of Fashion

Utrecht is constant in

Stad / Leven

beweging. Er wordt gebouwd en gesloopt.

1911

Hierdoor ziet de stad er

12 Op bezoek bij

Vintage kledingwinkel Roxy ‘79

13 Utrecht volgens...

TivoliVredenburg-directeur Jeroen Bartelse

14 Verdwenen horeca

op sommige plekken heel anders uit dan vroeger,

2021

terwijl andere straten en pleinen juist al decennia hetzelfde blijven. In deze rubriek laten we dat zien.

The Black Horse Bar

Ga naar DUIC.nl voor

15 Puzzel

meer oude en nieuwe

Zoek de verschillen

foto’s van de stad.

Strip gemaakt door: @design_bos

Colofon REDACTIE Robert Oosterbroek CONTACT REDACTIE 030 - 633 18 90 redactie@duic.nl VRAGEN OVER DISTRIBUTIE? Pierre Schoonhoven via pierre@duic.nl, 06 - 14 41 56 56

Social Media AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Arjan den Boer, Bas van Setten, Bo Steehouwer, Chantal Spaan, Charlie van Dijk en Ilana Noot ART DIRECTION EN VORMGEVING ddk.nl en redactie DUIC

ADVERTEREN Helling 13, 3523 CB Utrecht, adverteren@duic.nl Amber Smits, amber@duic.nl, 06 86 86 87 07 Thomas Hak thomas@duic.nl 06 86 80 32 22 Pierre Schoonhoven, pierre@duic.nl 06 14 41 56 56 Laura Peek, laura@duic.nl, 030 740 04 44

UITGEVERS Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers

Website DUIC.nl

Gezocht: chauffeurs DUIC-distributie Ken jij je stadsie op je duimpje, heb je een rijbewijs én ben je beschikbaar op oproepbasis?

Word dan chauffeur voor De Utrechtse Internet Courant (DUIC).

De papieren krant van DUIC komt elke week uit en wordt op donderdag en vrijdag verspreid naar ruim 550 uitgiftepunten in Utrecht en omstreken.

Ons team van chauffeurs kan inmiddels versterking gebruiken. Per editie ben je 8-16 uur onderweg in en rondom Utrecht tegen een marktconform uurtarief en kilometervergoeding. Een eigen auto is een pré.

Iets voor jou? Bel of app Pierre voor meer informatie via 06-14415656 of mail je interesse naar pierre@duic.nl

Facebook DUICNL

Twitter @duicnl

Instagram duic.nl

Advertenties

UTRECHT GAAT DOOR!

Leegstand in binnenstad wordt aangepakt: Morgen Mooier Maken De zon schijnt weer vaker, de binnenstad wordt drukbezocht en de winkels en horeca doen goede zaken. Toch is er nog wel wat aan de hand in het centrum van Utrecht; de leegstand is sinds de coronacrisis flink toegenomen. Tientallen winkelruimtes staan te versloffen. Daarom ligt er nu een actieplan, met Morgen Mooier Maken gaat Utrecht de binnenstad voorbereiden op herstel na de coronacrisis.

L

opend over de Steenweg in hartje Utrecht begint het steeds meer op te vallen; lege etalages en borden met ‘te huur’. Het is geen fraai gezicht, en er moet wat aan gebeuren. Jeroen Roose-van Leijden is Centrummanager en loopt dagelijks door het gebied. “Voor corona hadden we zo’n 28 leegstaande panden, dit is in coronatijd opgelopen naar 48. Natuurlijk is corona niet de enige oorzaak, maar het heeft wel voor een flinke versnelling gezorgd. Overigens valt het stadsbreed nog wel mee, maar binnen de singels en dan voornamelijk de Lange Elizabethstraat, Bakkerstraat en Steenweg is de leegstand volop aanwezig.”

Dat er wat moest gebeuren kwam vorig jaar al naar voren in de gesprekken die Roose- van Leijden had met wethouder Klaas Verschuure. Hij is sinds het uitbreken van de coronapandemie samen met de rest van het college onder meer druk bezig om een breed herstelplan te maken. Verschuure: “In die zoektocht zagen we ook steeds beter de gevolgen voor de binnenstad; de leegstand liep op. Vooral de non food-winkeliers zijn hard getroffen. Daarbij krijgen veel ondernemers nu nog steun, we moeten ons dus ook goed voorbereiden op de gevolgen die komen na de coronacrisis als die steun ophoudt.”

Verschuure kan het belang van een sterke binnenstad niet genoeg benadrukken. “Er zit echt een gevaar in als we als gemeente onze rol hier niet oppakken. De Steenweg, Bakkerstraat en Lange Elizabethstraat, en vele an-

dere straten, zijn onderdeel van zogenoemde binnenstadrondjes; winkelrondjes waar veel bezoekers doorheen lopen. Als dan een hoofdwinkelstraat voor een groot deel wegvalt heeft dat gevolgen voor de omgeving. Als dat stuk gaat is het ook nog eens heel lastig om het te repareren. Want vind maar eens een ondernemer die in een straat wil zitten waar bijna alles leegstaat. Daarbij komt ook nog eens dat retail-, horeca- en cultuurbezoek elkaar nodig hebben en elkaar versterken. Bezoekers komen om te winkelen, doen een hapje en een drankje in de horeca en gaan naar een museum of concert. Die drie-eenheid is belangrijk, en als een van de poten wegvalt heeft dat ook weer gevolgen voor de andere sectoren.”

Gijsbert Wolleswinkel is vastgoedeigenaar in de binnenstad, heeft enkele winkelpanden, en herkent zich in de boodschap van Roose-van Leijden en Verschuure. Hij vult aan: “Er lijkt nu sprake te zijn van disbalans, en daar gaan we wat aan doen. We moeten daar zorgvuldig over nadenken en we moeten ook enige sturing daarin kunnen geven.

Als we dat nu niet doen, doet de markt het en de vraag is of we dan de beste oplossing krijgen.”

Een voorbeeld van die veranderende binnenstad zijn de winkels van H&M. De modeketen opende een grote locatie in winkelcentrum Hoog Catharijne, sloot al eerder de vestiging voor vrouwen aan de Steenweg en sluit later dit jaar ook de andere locaties

aan de Steenweg en Oudegracht. De afgelopen weken was er een expositie van de Hogeschool voor de Kunsten (HKU) in het leegstaande pand van de voormalige kledingwinkel aan de Steenweg. Het is een voorbeeld van wat er nog meer mogelijk is met al die vierkante meters.

De gemeente Utrecht, Centrummanagement Utrecht (CMU) en Vereniging van Commercieel Onroerend goed eigenaren Utrecht Centrum (VCOC) hebben een plan met de titel Morgen Mooier Maken gepresenteerd en een samenwerkingsovereenkomst ondertekend om de problemen in de binnenstad aan te pakken. Eigenlijk moet de identiteit van het centrum verder gaan veranderen. Waar het winkelgebied jaren een plek was waar je heen ging om te winkelen, moet het een plek gaan worden waar je ook wilt verblijven als je niet per se iets moet kopen. In het plan Morgen Mooier Maken staat het in het Engels omschreven als een verandering van place to buy naar place to be. Naast winkels komt er ruimte voor horeca, werk- en ontmoetingsplekken, diensten, ontspanning, groene verblijfsruimten, kunst en cultuur of sport. Ook zien deze partners volop kansen voor wonen boven winkels als een manier nieuw leven in het gebied te krijgen.

De partners organiseren zelf initiatieven én gaan in overleg met marktpartijen, organisaties en bewoners om hen uit te nodigen ook met ideeën te komen die het centrum levendiger en sterker te maken. De gemeen-

te heeft daar een pot geld voor beschikbaar gesteld. Op korte termijn willen de partners met name de levendigheid in die straten terugbrengen waar nu leegstand van winkelpanden het straatbeeld versombert. Hierbij wordt gedacht aan tijdelijke activiteiten in leegstaande panden of in de directe omgeving van deze panden. Initiatieven voor de lange termijn dragen straks bij aan een duurzamer en meer divers aanbod in het centrum.

Dit verhaal is tot stand gekomen in samenwerking met de gemeente Utrecht. Utrecht investeert in de kwaliteit en toekomst van de stad om snel en sterk uit de coronacrisis te komen. Mensen die hard zijn geraakt door de crisis krijgen extra hulp. Werkzoekenden krijgen goede begeleiding en scholing. Er is extra steun voor evenementen, sport, cultuur en welzijn en er wordt versneld geïnvesteerd in projecten op bijvoorbeeld het gebied van wonen, verkeer en groen. Dat doet de gemeente Utrecht, samen met het rijk, ondernemers en maatschappelijke organisaties.

5

JULI 2021 | NR. 129 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

BELONINGSGELD VERHOOGD

Cold case Sjaak Gerwig heropend na nieuwe informatie De politie in Utrecht hoopt op een doorbraak in de cold case over de dood van Sjaak Gerwig.

De 18-jarige Utrechter werd 26 jaar geleden dood gevonden en de zaak is tot op heden niet opgelost. Met een uitgebreide bijlage in de DUIC krant spreken familieleden, rechercheurs en andere betrokkenen zich uit over de zaak met de hoop er nu eindelijk achter te komen wat er met de Utrechter is gebeurd in maart 1995.

Tekst: Robert Oosterbroek

S

jaak Gerwig, ook wel bekend als Sjakie, raakte op 29 maart 1995 vermist.

Hij vierde die avond thuis in Rivierenwijk de verjaardag van zijn zus en keek een voetbalwedstrijd van het Nederlands elftal.

Er werd gespeeld tegen Malta en Oranje won de wedstrijd met 4-0. Gerwig ging na de wedstrijd lopend naar zijn vriendin in de Baarsstraat in Utrecht, maar kwam niet meer terug. Een paar dagen later, op 2 april, werd het lichaam van Gerwig gevonden in het water langs de Laagravenseweg in Nieuwegein. Volgens de politie was Gerwig meerdere malen op het hoofd geslagen met een zwaar voorwerp. Hij overleed aan de klappen en werd in het water gegooid. Daar lag hij een paar dagen voordat hij gevonden werd. De zaak is tot op heden niet opgelost.

Utrecht dus. Soms worden dit soort zaken pas vele jaren na de pleegdatum opgelost, bijvoorbeeld omdat er nieuwe technische mogelijkheden zijn of omdat (nieuwe) getuigen zich na al die tijd melden. Misdrijven zoals moord en doodslag verjaren niet en daarom blijft de politie altijd haar best doen om dit soort zaken op te lossen. De zaak van Sjaak Gerwig stond in 2017 ook al op de cold case-kalender. Dit was een kalender

Cold case?

De afgelopen periode is er nieuwe informatie binnengekomen bij de politie waarop de zaak heropend is en er opnieuw onderzoek wordt gedaan naar de dood van Gerwig. Het dossier is een zogenoemde cold case, dat is een ernstig misdrijf waarop een gevangenisstraf staat van minimaal twaalf jaar dat nog niet is opgelost. Elke politie-eenheid in Nederland heeft een speciaal team dat zich bezighoudt met dit soort zaken, ook in

die jaarlijks werd uitgegeven waarmee dit soort oude zaken weer onder de aandacht werden gebracht.

Rob Boon is coördinator van het cold case-team van de politie Midden-Nederland. Hij komt uitgebreid aan het woord in een speciale bijlage die de politie samen met het Openbaar Ministerie heeft gemaakt over de cold case Sjaak Gerwig. Met de bijlage – die onafhankelijk van de redactie van DUIC is gemaakt - neemt de politie de lezer

mee in de zaak, komt het onderzoeksteam aan het woord, worden scenario’s verkend en komen familieleden aan het woord. Ook is bekendgemaakt dat het tipgeld is verhoogd van 15.000 naar 30.000 euro. In de bijlage zegt Boon: “We moeten het hebben van mensen die informatie met ons willen delen. Dit is hét moment. Het mag niet zo zijn dat de dader op een terras rustig een biertje zit te drinken.’’

'Misschien heeft u het ontbrekende puzzelstukje in handen' Scenario’s In de bijlage worden verschillende scenario’s besproken over wat er met de tiener gebeurd kan zijn. Er wordt ingegaan op mogelijke schulden en op mogelijke betrokkenheid bij het dealen van drugs. Ook een scenario waarin de vindplaats – een homo-ontmoetingsplaats - van het lichaam van Gerwig een rol speelt, komt aan de orde. Als laatste kan het ook zo zijn dat

Gerwig een toevallige getuige was van iets dat hij niet had mogen zien, en dat hij dit met zijn leven moest bekopen. Boon en zijn team hebben eigenlijk drie vragen: wie weet wat er met Sjaak Gerwig gebeurd is die avond? Wie weet waarom Sjaak Gerwig dood moest? Wie heeft of hebben Sjaak Gerwig om het leven gebracht? De politie ontvangt graag alle bruikbare tips, via telefoon of mail. De coördinator van het cold case team legt in de bijlage ook uit hoe vertrouwelijk tippen werkt via Team Nationale Inlichtingen. Boon: “We hebben als politie al meerdere moordzaken alsnog kunnen oplossen dankzij mensen die, soms na jaren, toch besluiten hun verhaal te doen.”

Ook de burgemeester van Utrecht, Sharon Dijksma, doet een oproep in de bijlage van de politie, een passage uit haar tekst: “Misschien heeft u het ontbrekende puzzelstukje in handen. Graaf nog eens in uw geheugen. Praat met elkaar. En praat met de politie als u iets weet, iets heeft gezien of gehoord. Het allerkleinste detail kan een grote stap zijn naar de oplossing.” a De hele bijlage over de cold case Sjaak Gerwig is te vinden in het hart van deze krant.

Advertentie

Vooraankondiging bestemmingsplannen die u in de zomervakantie en na de zomervakantie kunt bekijken.

Ontwerpbestemmingsplan Jagerskade, Overvecht De gemeente Utrecht heeft een nieuw ontwerpbestemmingsplan (NL.IMRO.0344.BPJAGERSKADEOVERVE-ON01) gemaakt voor het terrein van het Vechthuis aan de Jagerskade 13/15 in Overvecht. Dit bestemmingsplan is in de zomervakantie klaar, zodat u dit bestemmingsplan kunt bekijken. Dit kan vanaf vrijdag 6 augustus 2021 tot en met donderdag 16 september 2021.

Ontwerpbestemmingsplan Nedereindseweg 511, Rijnenburg De gemeente Utrecht heeft een nieuw ontwerpbestemmingsplan (NL.IMRO.0344.BPNEDEREIN511RIJN-ON01) gemaakt om het wonen op het perceel Nedereindseweg 511 mogelijk te maken. Dit bestemmingsplan is in de zomervakantie klaar, zodat u dit bestemmingsplan kunt bekijken. Dit kan vanaf vrijdag 6 augustus 2021 tot en met donderdag 16 september 2021.

Ontwerpbestemmingsplan Hoek Papiermoerbeilaan – Monardastraat, Rijnvliet De gemeente Utrecht heeft een nieuw ontwerpbestemmingsplan (NL.IMRO.0344.BPHOEKMONARRIJNVLI-ON01) gemaakt voor de hoek van de Papiermoerbeilaan en de Monardastraat in Rijnvliet. Dit bestemmingsplan is in de zomervakantie klaar, zodat u dit bestemmingsplan kunt bekijken. Dit kan vanaf 6 augustus tot en met 16 september.

7

JULI 2021 | NR. 129 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Vijf vragen over het onderzoek naar het slavernijverleden van Utrecht In navolging van verschillende grote steden in Nederland heeft ook de gemeente Utrecht onderzoek laten doen naar het slavernijverleden van de stad. De Utrechtse gemeenteraad nam op 11 juli 2019 een motie aan waarin de politieke partijen het college verzochten onderzoek te laten doen naar de rol van de stad Utrecht in het slavernijverleden van Nederland. Cultuurhistoricus Nancy Jouwe deed dat afgelopen jaar, samen met Matthijs Kuiper (UU) en Remco Raben (UU en UvA). 31 kilometer aan archiefstukken diende als basis voor het onderzoek, dat antwoord moest geven op de vraag wat de betekenis van de slavernij voor stad en samenleving was. Daarom deze week: vijf vragen over het onderzoek naar het slavernijverleden van Utrecht.

Tekst: Ilana Noot

1

Was Utrecht betrokken bij de slavernij?

De hoofdconclusie van de onderzoekers is dat Utrecht formeel betrokken was bij de slavernij.

“Bestuur, burgers en instituties van Utrecht hebben direct en indirect aangezet tot, geïnvesteerd in en geprofiteerd van koloniale exploitatie en op slavernij gebaseerde productiesystemen in Amerika, Afrika en Azië. Utrecht laat zien dat een stad zonder grote koloniale instituties toch nauw verbonden is met de Nederlandse slavernijgeschiedenis.”

‘De stad Utrecht was in formele, institutionele zin betrokken bij de slavernij’ De omvang van de betrokkenheid was in Utrecht relatief gering in vergelijking met een stad als Amsterdam, stellen de onderzoekers. Wel was de rol groter dan het bestaande beeld doet vermoeden.

Utrecht speelde vooral een rol via het provinciale bestuur, de Staten van Utrecht, die de oprichting van een Utrechtse Compagnie in 1721 instigeerde.

Die Utrechtse Compagnie had directe belangen in plantages en slavenhandel en bewindhebbers namen namens de Staten van Utrecht plaats in de kamers van de VOC en WIC. Het stadsbestuur stimuleerde de oprichting van de Utrechtse Compagnie, die investeerde in plantages in Suriname en de suikerhandel. Op het Lucasbolwerk, op de plek van de Stadsschouwburg Utrecht, stond in de achttiende eeuw een suikerraffinaderij waar door slavenhanden geproduceerde suiker werd geraffineerd.

‘Persoonlijke betrokkenheid van Utrechtse bestuurders en profijt voor inwoners en instituties' Een groot deel van de Utrechtse bestuurlijke elite had volgens het onderzoek ‘directe, persoonlijke belangen’, omdat ze bijvoorbeeld aandelen hadden in compagnieën en plantages in zuidelijk Amerika of bewindhebber waren in een van de compagnieen. Van de vroegschapsleden - een soort voorloper van gemeenteraadsleden - inclusief burgemeesters had in de zeventiende eeuw 23 procent en in de achttiende eeuw 42 procent directe en indirecte belangen.

Overigens hadden niet alleen hooggeplaatste Utrechters belangen bij koloniale exploitatie. De gemeente, de rooms-katholieke kerk, de zendingsverenigingen, musea en de universiteit hebben allemaal profijt gehad van de koloniale connecties van Nederland en de rijkdommen die uit koloniale relaties voortvloeiden.

Maar ook inwoners van Utrecht hadden profijt van de slavernij. Volgens de onderzoekers hebben 2.800 Utrechters in de achttiende eeuw werk gevonden

bij de VOC. Dat zou erop neerkomen dat elk jaar bijna dertig mannen uit Utrecht naar Azië reisden.

De onderzoekers concluderen daaruit dat de Compagnie een grote werkgever was.

De betrokkenheid van Utrechtse bestuurders en inwoners bij kolonialisme en slavernij is volgens de onderzoekers lange tijd onzichtbaar gebleven. In de koloniale tijd al konden Utrechters in relatieve anonimiteit profiteren van de slavernij, door middel van beleggingsfondsen en andere nieuwe financiële constructies, stellen de onderzoekers. Ze concluderen dan ook dat het zelf beeld van Utrecht als een stad ver weg van alle koloniale activiteit moet worden bijgesteld.

2

Wat speelde naast betrokkenheid van bestuurders en bewoners een rol in het slavernijverleden van Utrecht?

‘Zwarte aanwezigheid lang buiten beeld’ De eerste tot slaaf gemaakte dienaren, maar ook vrije mensen van kleur, kwamen in de zeventiende eeuw naar Utrecht om daar een leven op te bouwen. De aanwezigheid is nooit verdwenen, maar ‘zelden als integraal onderdeel van de stad beschouwd’, stellen de onderzoekers. “Rekenschap geven aan de verweven geschiedenissen van stad en slavernij omvat ook het geven van erkenning voor die aanwezigheid, voor de bijdrage die dat heeft geleverd aan het Utrechtse leven en voor de doorwerking van in de slavernij ontstane denkpatronen en sociale verhoudingen.”

‘Centrum van abolitionisme’ Het pleidooi voor afschaffing van de slavernij van personen als Petronella Moens, Nicolaas Beets en Jan Ackerdijck was vaak religieus gemotiveerd en kan volgens de onderzoekers niet los gezien worden van de status van Utrecht als belangrijk religieus centrum, met onder meer de aanwezigheid van een theologische faculteit. “Het gedachtegoed van de verschillende Utrechtse voorstanders van de afschaffing van de slavernij was divers: allen pleitten zij voor de afschaffing van het instituut slavernij, maar over de weg daarnaartoe en over de gewenste invulling van een maatschappij vrij van slavernij verschilden zij duidelijk van inzicht.”

3

Hoe heeft het stadsbestuur gereageerd op de conclusies?

Burgemeester Sharon Dijksma noemde het boek ‘een van de belangrijkste en misschien wel hét belangrijkste boek’ dat in Utrecht is verschenen. “U mag best weten: ik neem dit boek in ontvangst met een zwaar gemoed. De rol van Utrecht in de koloni-

ale economie en het slavensysteem was groter dan tot nu toe werd aangenomen. De conclusies zijn hard, confronterend en noodzakelijk”, zei Dijksma tijdens de boekpresentatie. “Dit onderzoek maakt pijnlijk duidelijk dat achter de economische voorspoed in onze stad ook veel leed verborgen zit van mensen die soms letterlijk het leven lieten, maar wiens namen nooit in de geschiedenisboeken terechtkwamen. Het is onze verantwoordelijkheid dat leed en die misstanden samen een plek te geven.”

4

Komen er nu excuses van het stadsbestuur?

Onderdeel van de in 2019 aangenomen motie is dat het stadsbestuur van Utrecht nu gaat beslissen of ook Utrecht excuses aan gaat bieden voor de slavernijgeschiedenis van de stad. Nu het onderzoek er ligt, kan dat proces volgens het college beginnen. “We geven betrokkenen de tijd om goed kennis te nemen van het onderzoek en zullen de resultaten onder een breed publiek onder de aandacht brengen.”

Ook laat de gemeente onderzoeken op welke wijze excuses het best kunnen worden aangeboden, ‘waarmee recht wordt gedaan aan al het geleden leed dat generaties later nog steeds voelbaar is’. Het college beslist waarschijnlijk in oktober of en op welke manier er excuses worden aangeboden.

5

En hoe gaat het nu verder?

De onderzoeksresultaten zijn eind juni gepubliceerd in de vorm van een boek: Slavernij en de stad Utrecht. Het boek is te koop bij uitgeverij Walburg Pers en verschillende boekwinkels in de stad. Ook is het boek in te zien bij bibliotheken in Utrecht.

De keuze om de resultaten te presenteren in een boek zorgt overigens ook voor kritiek, onder meer van de Utrechtse fractie van de PVV. “Dit boek is betaald met gemeenschapsgeld en dat in opdracht van de raad. De inwoners van Utrecht die de volledige publicatie willen lezen moeten nu 25 euro betalen, terwijl het onderzoek al reeds door hen betaald is via belastingen”, stelt de PVV in schriftelijke vragen aan de wethouder. Onder meer de gemeente Amsterdam, die ook onderzoek liet doen naar het slavernijverleden van de stad, liet het onderzoek weliswaar in boekvorm verschijnen, maar op de website van de gemeente is voor inwoners ook een gratis publieksversie beschikbaar.

Wethouder Linda Voortman zal later reageren op de vragen van de PVV, dat is op het moment van schrijven nog niet gebeurd. De gemeente heeft via een woordvoerder wel laten weten dat er geen gratis publieke versie komt. a

Advertentie

met o.a.: Ellen ten Damme Nederlandse Reisopera Andries Tunru Rake Klappen

Bekendmaking van bestemmingsplannen nu digitaal Sinds 1 juli 2021 vindt u alle verplichte publicaties van de gemeente via www.officielebekendmakingen.nl De gemeente is gestopt met de bekendmakingen in de huis-aan-huisbladen Het Stadsblad Utrecht en De Brug. Wilt u op de hoogte blijven van de bestemmingsplannen in uw omgeving?

Via www.overuwbuurt.overheid.nl kunt u zich aanmelden voor een berichtenservice.

Waar vindt u nu de bekendmakingen van bestemmingsplannen?

1. Via www.officielebekendmakingen.nl 2. Op de gemeentelijke website utrecht.nl/bestemmingsplan 3. U kunt bij het servicepunt op het Stadskantoor de publicaties van de gemeente bekijken via een computer. Een medewerker kan u hierbij helpen als u dat wilt. U kunt bij het servicepunt ook vragen om een papieren versie van het digitale gemeenteblad.

Bestemmingsplannen bekijken U kunt de bestemmingsplannen nog steeds, zoals u gewend bent, op papier bekijken op het Stadskantoor of digitaal via onze gemeentelijk website utrecht.nl/bestemmingsplan.

Heeft u hier vragen over? Bel naar 14 030 of mail naar gebiedsontwikkelingjz@utrecht.nl.

alz... wat

je niet meer weet wat je net gelezen hebt?

1 op de 3 vrouwen krijgt dementie.

Geef nu voor meer onderzoek, zodat dementie niet jouw toekomst wordt. stopdementie.nu

Scan de code en doneer gemakkelijk online!

De politie vraagt uw aandacht voor:

TIPS ZIJN WELKOM VIA DE OPSPORINGSTIPLIJN 0800-6070

COLDCASE@POLITIE.NL

DE COLD CASE SJAAK GERWIG Claudia: 'Hij was de liefde van mijn leven' - P.3

Scenario’s: Werd een geldruzie Sjaak fataal? - P.5

Ronald de Boer over die avond in maart 1995 - P.6

Hoop op doorbraak dankzij nieuwe informatie

Zaak heropend: beloning nu 30.000 euro Achttien was hij nog maar. Sjaak Gerwig uit Utrecht stond bekend als rustig, vrolijk en vriendelijk. Hoe kon het dan dat hij in 1995 zo bruut om het leven werd gebracht?

Vanwege nieuw binnengekomen specifieke informatie is de afgelopen periode opnieuw onderzoek gedaan in de cold case Sjaak Gerwig. Omdat er hoop is op een echte doorbraak trekt de politie alles uit de kast om nog meer informatie te verzamelen.

Daarom komt de politie vanaf vandaag met televisie-uitzendingen, posters langs de weg, een verhoogde beloning en deze uitgebreide Opsporingsbijlage bij DUIC.

L

iep Sjaak de betreffende avond van woensdag 29 maart 1995 net de verkeerde tegen het lijf? Of was het een geplande actie? Had iemand het op Sjaak voorzien? En zo ja waarom moest Sjaak dan dood? Met die vragen kampen de nabestaanden van Sjaak nu al 26 jaar. Sjaak liep die avond in maart nog even langs zijn vriendin verderop in de wijk. Hij zou daarna naar huis gaan maar daar kwam hij nooit aan. Vermoedelijk is hij dezelfde avond al om het leven gebracht. Op 2 april werd hij dood gevonden bij Laagraven in het water tussen Utrecht en Houten. De locatie is opmerkelijk, daar vlakbij was destijds namelijk een homo-ontmoetingsplaats.

Nieuwe informatie Over de 26 jaar oude zaak komt ook de laatste jaren af en toe nog informatie binnen. Naar aanleiding van nieuwe, specifieke informatie heeft de politie de zaak heropend. Zo doet de politie op dit moment uitgebreid onderzoek naar het scenario

dat Sjaak een financieel conflict had met iemand in de wijk. Dit zou de aanleiding kunnen zijn geweest voor zijn dood.

Het was al bekend dat Sjaak de laatste maanden van zijn leven regelmatig gokte.

Het verhaal gaat ook dat Sjaak wist hoe je aan een xtc-pil moest komen, maar daar is in het onderzoek nooit iets over komen vast te staan. Uit de nieuwe informatie is ook op te maken dat er meer mensen moeten zijn die iets weten over de dood van Sjaak. Het is voor de politie cruciaal dat iedereen die iets weet zich alsnog meldt. Het is nooit te laat om te praten.

Krantenbijlage In deze speciale opsporingsbijlage bij de Utrechtse krant DUIC vertellen nabestaanden hoe het voor hen is om al zo lang in onzekerheid te leven. Ook neemt de politie u mee in het dossier, komt het onderzoeksteam aan het woord en worden scenario’s verkend. Verder wordt de lezer mee teruggenomen naar maart 1995.

Wat was dat voor tijd? We spreken onder

meer met oud–voetbalinternational Ronald de Boer die op de avond van Sjaaks verdwijning voor het Nederlandse elftal tegen Malta speelde. Ook Sjaak zag die wedstrijd nog vlak voordat hij verdween.

Het is nooit te laat om te praten!

Deel je informatie met de politie.

Er is in de zaak van Sjaak Gerwig een beloning beschikbaar van 30.000 euro.

Opsporingstiplijn: 0800 - 6070

Verhoogde beloning: 30.000 euro Het Openbaar Ministerie heeft de beloning in de zaak van Sjaak Gerwig verhoogd naar 30.000 euro. Het onderzoeksteam hoopt van harte dat tipgevers zich melden met hun informatie.

Meld Misdaad Anoniem: 0800 - 7000

Vragen aan het publiek De politie heeft de volgende vragen aan het publiek:

Team Nationale Inlichtingen: 088 - 661 77 34

1: Wie weet wat er met Sjaak Gerwig gebeurd is die avond?

2: Wie weet waarom Sjaak dood moest?

3: Wie heeft of hebben Sjaak om het leven gebracht?

2

Cold Case Sjaak Gerwig

NR. 129 | JULI 2021 Tips zijn welkom via de opsporingstiplijn 0800-6070

Laura Gerwig: 'De hele buurt liep uit om mijn broer te zoeken' Hij noemde haar altijd “Muppet”. Een koosnaampje van Sjaak voor zijn zusje.

Laura Gerwig was net veertien jaar toen ze haar grote broer verloor. En ze herinnert zich alles nog. De onzekerheid.

De angst. Het zoeken op straat door de buurtbewoners. “Ik ontsnapte die avond uit huis en ging de straten op om mee te zoeken.” Maar Sjaak werd dagen later, op zondag 2 april, pas gevonden, een heel eind buiten de Rivierenwijk. Toen was het al te laat.

L

aura Gerwig heeft de Utrechtse Rivierenwijk al jaren geleden achter zich gelaten. Ze woont in een klein dorpje in het uitgestrekte landschap boven Leeuwarden. Veertig is ze nu. De dood van Sjaak heeft haar leven getekend.

“Iedereen was gek op Sjaak”, vertelt Laura trots. “Ik noemde hem altijd mijn kleine broertje. Ik was het stoere meisje. De aso.” Laura grinnikt. “Maar Sjaak, die rende al weg als je ‘boe’ zei. Hij deed geen vlieg kwaad.”

Gezinsleven Sjaak en Laura groeiden op in een echt Utrechts gezin. “Mijn ouders hadden in die tijd een knipperlichtrelatie. We hadden als gezin onze ups en downs”, zegt Laura. Vader was loodgieter van beroep, moeder was huisvrouw. Sjakie, zoals Sjaak in zijn jonge jaren werd genoemd, was gek op lego, vertelt Laura. “Hij had van alles. Ambulances, helikopers en treintjes. Zijn hele kamer lag er vol mee. Toen hij ouder werd speelde hij er niet meer mee maar hij had al die bouwwerkjes nog steeds op planken in zijn kamer staan. Loslaten kon hij het blijkbaar niet toen hij ouder werd. In die tijd gaf hij

E

zelf ook aan dat hij liever Sjaak genoemd wilde worden. Ik ben geen Sjakie meer, zei hij dan.” Laura heeft veel warme herinneringen aan haar jeugd, zoals aan de tijd in het chalet op de camping waar het gezin in de zomermaanden vaak zat. “Dat waren fijne tijden”, zegt Laura.

Jeugdherinneringen Ook mooi zijn de herinneringen aan de momenten dat Sjaak en Laura ‘voor straf’ naar boven werden gestuurd. “Dat lijkt misschien gek.

Maar boven stonden een computer en een televisie. Dus ons naar boven sturen was helemaal geen straf.” Eenmaal boven in huis keken de twee vaak films. “Kindergarten Cop. Of films van Jacky Chan. Als het maar actie was. Dat vond Sjaak leuk.”

Broer en zus waren in die jaren ook vaak op straat te vinden met andere kinderen uit de buurt. Daarin was Sjaak vaak beschermend naar de veel jongere Laura. “Ik herinner me nog dat één van de jongeren begon te blowen. Sjaak pakte me toen bij de arm en nam me mee. Hier blijven we niet bij staan, zei Sjaak dan.”

Sjaak had volgens Laura helemaal niks met drugs. “Hij vond het al verschrikkelijk dat ik op mijn dertiende

en geliefde verliezen is je allergrootste nachtmerrie en zeker als hij of zij door een ernstig misdrijf om het leven is gekomen. Zo’n gebeurtenis draag je een leven lang mee. Claudia weet hoe dat gemis voelt. 26 jaar geleden kwam haar grote liefde Sjaak Gerwig – 18 jaar was hij pas – door geweld om het leven. En wat nog het meest pijn doet, is dat de daders nooit opgepakt zijn en Claudia nooit antwoord kreeg op die ene vraag: waarom moest Sjaak dood?

In deze speciale bijlage van DUIC vraagt de politie aandacht voor de zaak Sjaak Gerwig. Helaas zijn er nog veel cold cases in Nederland. Iedere onopgeloste moordzaak of verdwijning is er één te veel. Het is een open wond voor de stad.

Helaas zijn er in Utrecht meer onopgeloste misdrijven. Op 9 juni 2005 werd bijvoorbeeld de 93-jarige Ger Bindi-van der Steeg dood aangetroffen in haar woning aan de Gruttersdijk. Ze was door geweld om het leven gekomen.

Robert Obermeijer was een jonge man van 26, die in de bloei van zijn leven was. Op 30

rookte. Daar wilde hij helemaal niks van weten.” Dat Sjaak wel eens in een Australian trainingspak rondliep zegt volgens Laura helemaal niks. “Die had mijn moeder ergens op de kop getikt. Maar gabbers waren we zeker niet hoor.”

Een gokje wagen Sjaak had in het jaar voor zijn dood een goed gevuld leven, zegt Laura. “Hij had een vriendinnetje. Hij werkte regelmatig voor de Jaarbeurs. Podia opbouwen. Stellingen in elkaar zetten.” Het viel Laura wel op dat Sjaak vaak zonder geld zat.

“Dat had hij dan uitgegeven aan nieuwe schoenen ofzo. En Sjaak hield wel van een gokje wagen. Hij kwam regelmatig in een Utrechtse gokhal aan de Oudegracht en ook één aan de Amsterdamsestraatweg.

Maar hij stak zijn geld ook vaak in zijn scooter”, zegt Laura. “Daar reed hij de hele dag mee rond, de hele buurt door. Sjaak genoot daarvan.”

Niets wees er op dat ondertussen het einde voor Sjaak snel naderde.

Op 29 maart liep Sjaak Gerwig tegen de lamp. Zijn scooter, een Rapido, was opgevoerd en toen Sjaak door een agent gecontroleerd werd was hij de klos. Zijn scooter werd in

december 1989 werd hij dood aangetroffen in het huis van zijn zus aan de Beukstraat.

En recenter, zes jaar nadat zijn lichaam werd gevonden in de Vecht bij Oud-Zuilen weten we nog steeds niet wie de man is die in 2015 door geweld om het leven kwam.

Vier mensen uit ons midden die slachtoffer werden van een ernstig misdrijf. Vier geliefden die nog iedere dag worden gemist.

Vier open wonden die niet genezen door de tijd, maar écht helen door het antwoord op de vragen: wie en waarom?

Misschien heeft u het ontbrekende puzzelstukje in handen. Graaf nog eens in uw geheugen. Praat met elkaar. En praat met de politie als u iets weet, iets heeft gezien of gehoord. Het allerkleinste detail kan een grote stap zijn naar de oplossing. En duidelijkheid voor iedereen die Sjaak, Ger, Robert en de onbekende man nog iedere dag moeten missen.

Sharon A.M. Dijksma Burgemeester van Utrecht

beslag genomen. “Sjaak baalde daar stevig van”, herinnert Laura zich.

Het was die dag haar verjaardag.

“Ik ging al wel op tijd naar bed want de volgende dag moest ik gewoon naar school. Beneden werd voetbal gekeken. Het Nederlands elftal speelde.” Laura kreeg niet mee hoe Sjaak die avond laat nog een rondje ging lopen.

Verdwenen De volgende ochtend ging Laura gewoon naar school. Haar vader riep nog of Sjaak wel was thuisgekomen, maar Laura riep terug dat zij dat niet wist. Hoe moest zij dat ook weten? ’s Middags was Sjaak nog steeds weg. De politie werd gebeld. Vrienden van Sjaak zetten direct een zoekactie op. Ook Laura zocht mee, tegen het verbod van haar vader in. Ze ontsnapte uit huis en liep de straten rond in de omgeving van waar Sjaak voor het laatst was gezien. Haar ontsnapping bleef niet lang onopgemerkt. Niet veel later zagen bekenden haar lopen en werd ze weer thuisgebracht. De hele vriendengroep van Sjaak zocht ondertussen door. Er werd gezocht, gebeld en nog meer gezocht.

Maar Sjaak bleef weg.

Het slechte nieuws Laura bleef ondertussen hoop houden. Hij zou toch wel weer opduiken. Maar toen Laura een paar dagen later thuiskwam uit school zaten er twee agenten op de bank.

“Ik moest gaan zitten, zeiden ze tegen me. Maar ik zei dat ik dat zelf wel bepaalde. Kom maar op met het nieuws. Maar eigenlijk wist ik het al. Sjaak was er niet meer. De agenten vertelden me dat hij op de dag van zijn verdwijning al was overleden. Op mijn verjaardag dus.” Laura heeft daarna haar verjaardag nooit meer gevierd.

De uitvaart was een nachtmerrie, herinnert Laura zich. Zoveel verdriet. Zoveel wanhoop. Als Laura er aan terugdenkt, rilt ze. Het verdriet is nooit weg gegaan. Tot op de dag van vandaag kampt Laura met de gevolgen van die 29e maart in 1995. Haar leven is compleet veranderd.

“Als ik nu broers en zussen bij elkaar zie, en ze maken ruzie, dan word ik boos. Realiseer je toch dat niks zeker is! Elke dag kan er iets gebeuren! Wees dankbaar voor wat je hebt, denk ik dan. Want ik heb niks meer.”

Cold Case Sjaak Gerwig

JULI 2021 | NR. 129 Tips zijn welkom via de opsporingstiplijn 0800-6070

3

Claudia over het verlies van háár Sjaak: 'Hij was de liefde van mijn leven' Liefde op het eerste gezicht kan je altijd en overal overkomen. Voor Sjaak en Claudia gebeurde het in het Arbeidsbureau. Ze waren er tegelijk, op zoek naar een baantje. Hij stond achter een bord en keek telkens om het hoekje naar haar. Zij voelde zich direct week worden door zijn vrolijke charme. Zijn ondeugende ogen. Zeventien waren Sjaak en Claudia toen. Het zou nog negen maanden duren voordat iemand Sjaak met geweld om het leven bracht.

U

it een grote doos haalt Claudia een shirt, wat foto’s, stapels brieven en een tekening. Vierenveertig is ze nu. Ze zit aan tafel in haar huis in Utrecht. Haar 18-jarige dochter pakt in de gang haar tas in om naar school te gaan. Claudia’s partner Simon zit op de bank. Hij luistert naar haar verhaal, zoals hij dat altijd geduldig en met liefde doet. Ondertussen vullen kaarten en brieven de tafel. Elk voorwerp pakt Claudia met de grootst mogelijke voorzichtigheid vast. Alsof het kostbare museumstukken zijn. Dit is wat ze over heeft van haar grote liefde. De jongen die haar werd afgenomen. Eén bijzondere potloodtekening valt op. Op het wat vergeelde papier staan rode hartjes en een vrolijk poppetje dat doet denken aan een Disney-figuur. “Omdat ik van je hou”, staat erboven.

Onderaan in grote letters: “Sjaak XXX-jes.”

De laatste avond De avond van zijn dood gedroeg Sjaak zich bijzonder. Claudia realiseert zich dat achteraf nog extra. “Hij smeekte haast of hij bij me mocht blijven slapen. Maar we wisten allebei dat dat van onze ouders niet mocht. Nu denk ik, had ik maar ja gezegd. Dan was Sjaak er misschien nog geweest.”

De dagen na de verdwijning van Sjaak waren een roes. “Ik heb meegezocht in de wijk.

Sjaak had op die laatste avond een zak Chokotoffs bij zich. Ik weet nog dat ik overal keek of ik de snoeppapiertjes ergens zag. Alsof die me weer naar Sjaak zouden kunnen brengen.

Maar ergens voelde ik al dat het mis was. Ik heb de politiewagens op die zondag 2 april zelfs nog zien staan toen ik langs Laagraven reed. Ik dacht nog; dit zal toch niet? Maar het was wel zo.”

Lief “Dit is echt typisch Sjaak”, zegt Claudia, wijzend naar de tekening. “Hij was zo lief en zorgzaam. Voor iedereen om zich heen. Het meest nog wel voor zijn zusje Laura. Hij was gek op haar. En ook naar mij was hij zo attent. Zoals hij op zijn knie en met een bloem in zijn hand vroeg of ik zijn vriendinnetje wilde zijn. We schreven elkaar ook vaak briefjes.

En hij maakte die tekening dus voor me. Hij deed die middag zo geheimzinnig. Ik dacht nog, waar is hij nu weer mee bezig? En toen kwam hij met die tekening aanlopen. Met zijn grote lieve lach.”

Claudia kan moeilijk over zulke momenten praten zonder te huilen. Tijd heelt alle wonden, zeggen ze soms. Maar voor Claudia geldt dat niet. De periode rond de dood van Sjaak heeft diepe sporen nagelaten. “Mensen zeiden wel eens tegen me; het waren toch maar negen maanden? Maar die mensen snappen het niet. Wij waren voor elkaar bestemd. We hadden zelfs al afgesproken dat we ons zouden verloven als we één jaar verkering zouden hebben. In juni zou dat zijn geweest. Een soort contract hadden we gemaakt dat we beiden hebben ondertekend.

En toen was hij er ineens niet meer.”

Verhalen Claudia heeft de verhalen heus wel gehoord.

“De vindplaats van zijn lichaam zou een homo-ontmoetingsplaats zijn geweest. En Sjaak zou van twee walletjes hebben gegeten. Nou echt niet hoor. Ook het scenario van het gokken kwam langs. Ja dat deed hij soms, voor zijn plezier. Maar feit is dat we het gewoon nog steeds niet weten.” Claudia breekt opnieuw als ze terugdenkt aan de tijd, direct na

Onrustig gevoel De dood van Sjaak kwam volledig onverwacht.

En toch. En toch als Claudia terugdenkt aan de maanden voor zijn dood bekruipt haar een onrustig gevoel. Honderden scenario’s zijn al door haar hoofd gegaan. Was het toeval? Of speelde er iets waar zij niets van wist? “Sjaak deed overal klusjes. Zo hielp hij mee op de camping waar zijn ouders een huisje hadden. Hij had soms een soort baantje voor de Jaarbeurs, hij werkte in die tijd ook voor de Hema en hij was bezig met een opleiding tot magazijnmedewerker. Daarnaast waren er mensen waar hij wel eens klusjes voor deed.

De boodschappen doen voor iemand of even iets wegbrengen. Ik weet natuurlijk ook niet met wie hij allemaal precies nog meer contact had.”

“Stap alsjeblieft naar voren, vertel je verhaal ” de dood van Sjaak. “Ik ben zo boos geweest.

Op de politie. Dat ze de dader niet hebben gepakt. Maar ook op mezelf. Waarom heb ik zelf niet harder gezocht? Ik had er achter moeten komen. Voor Sjaak.”

Maar Claudia was nog maar achttien. De schok van de dood van Sjaak kwam ze nauwelijks te boven. Zichzelf staande houden.

Daar had ze haar handen vol aan. Dat ze hier nu zo zit, met man en dochter, is al een wonder op zich. Toch is ze er nog niet. Het lukt haar niet om rust te vinden. Daarvoor heeft ze echt antwoorden nodig.

Het verhaal van de foto Zijn ogen zijn rood van de flits. Achter Sjaak zie je Claudia, lachend, sigaret in de hand. Deze foto is in 1995 gekozen als hét gezicht van Sjaak Gerwig. Op posters, op televisie, in flyers. Overal kwam de foto terug. De vrolijke Claudia op de achtergrond werd meestal weggeblurd zodat niets zou afleiden van de dringende oproep: Wie heeft Sjaak vermoord?

“En dat terwijl het moment van de foto zo mooi was”, zegt Claudia. “Kerst 1994 was het. We waren een weekend weg met mijn ouders in een huisje in Zeeland.

Mijn ouders, mijn zus met haar vriend en Sjaak en ik.

We hadden een kerstboompje gekocht en cadeautjes voor elkaar gehaald. Als je goed kijkt zie je zijn vrolijkheid terug op de foto. Het was een weekend van vrolijkheid en gek doen samen. De mooiste tijd die ik met hem heb doorgebracht. Waar ik deze foto nu ook zie, voor mij is het nu altijd een dubbel gevoel. Aan de ene kant moet ik slikken, omdat ik wéét waarvoor de foto nu wordt gebruikt. Aan de andere kant krijg ik altijd een fijn gevoel omdat ik het verhaal erachter weet. De mooie herinneringen. En ik wéét dat ik dat ben, daar achter hem. Bij hem.”

Strijdbaar Dat de zaak nu opnieuw in de aandacht is doet Claudia zichtbaar goed. Ze is strijdbaar.

Samen met haar gezin wil ze alles doen wat ze kan om de zaak in beweging en opgelost te krijgen. Maar voor de oplossing is ze afhankelijk van anderen. De politie, maar ook de bewoners en de oud-bewoners van de wijk.

Iedereen die iets weet wil ik vragen; “Stap alsjeblieft naar voren. Vertel je verhaal. Het maakt voor mij, en voor iedereen die van hem hield, een wereld van verschil.”

4

Cold Case Sjaak Gerwig

NR. 129 | JULI 2021 Tips zijn welkom via de opsporingstiplijn 0800-6070

Tijdlijn van de cold case Sjaak Gerwig De dood van Sjaak Gerwig komt in maart 1995 volledig uit het niets. Tenminste, zo lijkt het als je kijkt naar zijn laatste uren. Het was een compleet normale woensdagavond. Familie en vrienden over de vloer. Voetbal op tv. Er leek helemaal niks aan de hand. Maar wat is er dan toch gebeurd tussen dit moment en de zondagochtend daarop, als Sjaak dood wordt gevonden in een sloot bij Laagraven tussen Utrecht en Houten? Een overzicht van vijf dramatische dagen.

Tijdlijn van de cold case Sjaak Gerwig 29 maart 1995

1

18:00-22:30 Rijnlaan Utrecht

Sjaak viert de verjaardag van zijn zus Laura bij hen thuis, aan de Rijnlaan. Sjaaks vriendin Claudia is er en zijn vriend René komt die avond ook nog even langs. In de woonkamer wordt de voetbalwedstrijd Nederland – Malta gekeken.

1

22:30 Rijnlaan Utrecht

Claudia gaat rond 22.30 uur naar huis. Kort daarna zegt Sjaak tegen zijn vader dat hij nog even gaat wandelen. Normaal gaat Sjaak altijd op zijn scooter weg maar die is toevallig deze zelfde dag in beslag genomen door de politie vanwege het vermoeden dat de scooter is opgevoerd.

29 maart 1995

2

22:55 Baarsstraat Utrecht

Sjaak komt aan bij Claudia’s huis aan de Baarsstraat. Hij fluit, zoals gebruikelijk, zodat Claudia weet dat Sjaak er is en ze de voordeur open kan doen. Het duurt deze avond wat langer dan normaal voordat Sjaak bij de voordeur is.

Sjaak gaat met Claudia mee naar binnen.

2

Rond 23:15 Baarsstraat Utrecht

30 maart 1995

2 april 1995

11:30 Claudia belt naar Sjaaks huis en dan wordt duidelijk dat Sjaak niet thuis is gekomen, maar ook niet bij Claudia is gebleven. Die dag wordt Sjaak als vermist opgegeven.

30 maart t/m 2 april 1995 Familie, vrienden en de politie proberen te achterhalen wat er met Sjaak is gebeurd. Helaas zonder resultaat.

3

10.50 Langs de Houtenseweg nabij Laagraven

Een wandelaar vindt een lichaam in een waterpartij langs de weg tussen Utrecht en Houten. Het blijkt het lichaam van Sjaak te zijn. Sjaak is door geweld om het leven gebracht. Op zijn hoofd zitten diepe wonden. Direct is duidelijk dat hij om het leven is gebracht.

Rond 23:15 uur gaat Sjaak weer weg. Naar huis, zegt hij.

McDonald's

Aantreffen Sjaak

Houtenseweg (N409) Luchtfoto april 1995

De in beslag genomen scooter van Sjaak waar hij in de omgeving vaak op rondreed.

Sjaak droeg op de dag van zijn verdwijning deze kleding.

De politie heeft veel vragen over deze vijf dagen:

01:30 Sjaaks vader blijft tot 01:30 uur wakker. Als Sjaak dan nog niet thuis is, denkt hij dat Sjaak wel bij Claudia zal blijven slapen.

• Waren er bijzonderheden op deze woensdagavond 29 maart die in verband kunnen staan met de dood van Sjaak?

• Wat zou de aanleiding kunnen zijn geweest om Sjaak om te brengen?

• Wie weet of Sjaak deze avond nog afspraken met iemand had?

• Waarom zou hij juist bij deze plek in het water tussen Utrecht en Houten achtergelaten kunnen zijn?

Cold Case Sjaak Gerwig

JULI 2021 | NR. 129 Tips zijn welkom via de opsporingstiplijn 0800-6070

5

Wijkagent Pim van Dijken: 'Doe het voor Sjaak' Nog regelmatig fiets ik er langs als ik vanaf Houten richting Utrecht reis. Daar lag hij.

In het water. Sjaak Gerwig uit Rivierenwijk.

Elke keer denk ik er weer aan.

Ik ben nu bijna 25 jaar wijkagent van deze mooie wijk. In al die jaren is de naam van Sjaak nog vaak genoemd. Ook nu nog. Echte oude Rivierenwijkers die me dan aanspreken. “Pim, die zaak moet toch echt nog opgelost worden. Zo’n jochie van 18. Dat kan toch niet zo? Er zijn hier in de wijk echt mensen die weten hoe het zit.”

Ik ben dat met de bewoners eens. Dit mag geen geheim blijven. De nabestaanden verdienen het om te weten wat hun jongen is overkomen.

In al die jaren is er veel gebeurd. De wijk heeft sinds de dood van Sjaak niet stil ge-

staan. Veel bewoners zijn vertrokken, richting Parkwijk of naar omliggende gemeenten zoals Nieuwegein en Houten.

Nog twee jaar en dan ga ik zelf met pensioen. Maar ook ik voel; Dit is nog niet klaar.

Het is tijd voor de waarheid. Daarom zeg ik tegen al onze bewoners: stap naar voren. Als je iets weet over wat Sjaak is overkomen. Het is 26 jaar geleden maar dit onrecht mag niet vergeten worden. Doe het voor de wijk. Doe het voor de familie. Doe het voor Sjaak.

Weet jij meer?

Opsporingstiplijn: 0800-6070, Team Nationale Inlichtingen: 088-6617734 (Volledig vertrouwelijk. Let op: alleen bereikbaar tijdens kantoortijden)

Vier scenario’s ‘Een blinde vlek’. Zo noemt het cold case team de vier dagen tussen het moment dat Sjaak Gerwig zijn vriendin vaarwel kuste op woensdag 29 maart 1995 en de vondst van zijn lichaam op zondag 2 april.

Toch zijn er vier scenario’s voor wat er met de tiener is gebeurd.

1

1

Schulden

Volgens meerdere mensen kwam Sjaak veel in Utrechtse speelhallen. ”Maar een vaste baan had hij niet’’, vertelt coördinator Rob Boon van het Cold Case Team. “Er moet gevoelsmatig meer geld in de automaten zijn gegaan dan hij beschikbaar had. Hij leende wel eens wat bij zijn moeder, maar dat zou nooit genoeg zijn geweest. Hij moet op een andere manier aan meer geld zijn gekomen.

Wellicht is een schuld hem duur komen te staan.’’

1

2

2

Drugs

Hoewel er in het onderzoek nooit iets over is komen vast te staan, gaat het verhaal dat Sjaak wist hoe je aan een xtc-pilletje kon komen. “Wellicht is er een geschil geweest over de drugs’’, aldus Boon.

Van twee verdachten die in 1995 enkele weken vastzaten op verdenking van betrokkenheid bij de moord, dacht het rechercheteam dat zij een drugsconflict hadden met Sjaak. De jongvolwassen mannen kenden hem uit de Rivierenwijk. Het Openbaar Ministerie liet het duo vrij en seponeerde de zaak tegen de mannen. Volgens Boon zijn ze nu geen verdachten meer.

2

3

Homo-ontmoetingsplek

Het lichaam van Sjaak werd gevonden op enkele honderden meters van een homo-ontmoetingsplek. Boon: “Er ging een verhaal dat hij daar wel eens zou komen, maar daar is nooit enig bewijs voor gevonden.’’ Toch sluit het cold case team dit scenario niet uit. Hoewel Sjaak vermoedelijk ergens anders is vermoord dan bij de plas, vindt het cold case team de vindplek erg raar. “Een onlogische plek, want het lag niet op de route van zijn vriendin naar huis.’’

1 Woning Sjaak aan de Rijnlaan

4

3

2 Woning Claudia aan de Baarsstraat 3 Vindplaats lichaam langs de Houtenseweg

Bron: Google Maps

Toevallige getuige

Was Sjaak getuige van iets wat hij niet had mogen zien?

Zowel coördinator Rob Boon als voormalig teamleider Marcel Tiehuis noemt dit een mogelijkheid. “Wie weet wat hij die avond laat op straat heeft gezien. Mogelijk is er toen iets gebeurd’’, aldus Tiehuis.

6

Cold Case Sjaak Gerwig

NR. 129 | JULI 2021 Tips zijn welkom via de opsporingstiplijn 0800-6070

Ronald de Boer: 'Doe het voor de nabestaanden'

Op de avond dat Sjaak Gerwig werd vermoord speelde Ronald de Boer een wedstrijd voor Oranje.

Nederland – Malta. Een kwalificatiewedstrijd voor het EK. “Ik was die avond niet in topvorm”, zegt hij daar nu over. “Maar we wonnen gelukkig wel”. Als we De Boer vragen om herinneringen op te halen aan die wedstrijd, vanwege de zaak van Sjaak Gerwig, zegt hij direct toe. “Voor de nabestaanden moeten er gewoon antwoorden komen. Als ik daarbij op deze manier kan helpen doe ik dat graag.”

W

e spreken met Ronald af in het Olympisch Stadion in Amsterdam. Het is een druilerige dag.

Na dagen van zomers weer is het nu nat en fris buiten. Het historische stadion geeft maar weinig beschutting tegen het weer.

De Boer komt stipt op tijd aanlopen. In lichte broek en trui. Hij is opgetogen, want Oranje heeft de avond daarvoor gewonnen. Over de prestaties van Oranje houdt hij zich op de vlakte. “Dat is nu het terrein van mijn broer. Daar bemoei ik me niet mee.” Dat het voor Oranje na de groepsfase snel afgelopen zal zijn weet Ronald dan nog niet.

De Boer spreekt zich wel uit over het Oranje in de jaren ’90. Het waren prachtige jaren voor de oud-international.

Ronald de Boer schitterde in de jaren ‘94, ‘95 en ‘96 op het veld met zowel Ajax als Oranje. Met in ’95 als hoogtepunt: het winnen van de Champions League. “Het al-

1995

De films, de muziek en flippo’s

lerhoogst haalbare als clubspeler”, vertelt De Boer. En dat bovenop het behalen van het dubbele landskampioenschap én het winnen van de supercup. “Dat ik echt heb kunnen bijgedragen aan het succes, dat maakt het extra speciaal”. Het enthousiasme en de herinnering zijn zichtbaar in zijn ogen. Als jonge voetballer scoort De Boer in 1993 zijn eerste goal voor Oranje. Samen met zijn broer Frank, “de twee broertjes uit het West-Friese Grootebroek”, draagt hij met trots het shirt van het Nederlands Elftal. Hij beschrijft het met een glimlach als een “mooi en trots moment”. “Ik kan me zo voorstellen dat als ouder zijnde, je vanaf de tribune, je twee zoons in het Oranje shirt ziet, dat is iets om megatrots op te zijn”.

Het jaar van de dood van Sjaak Gerwig was ook het jaar dat Guus Hiddink werd aangesteld als bondscoach. Hij behaalde met de wedstrijd tegen Malta zijn eerste overwinning met het Nederlands voet-

balelftal. “In eigen huis tegen Malta. Altijd moeilijk hè?” grapt De Boer daar nu over.

Volgens De Boer probeerde Hiddink in die tijd een beetje “mee te paraderen” met het succes van Ajax. Later in de jaren '90 maakt hij er alsnog echt een team van dat tot grote dingen in staat was. Het waren mooie jaren van een team vol topspelers zoals Clarence Seedorf, Marc Overmars en Patrick Kluivert. Dat deze ploeg net naast een grote prijs heeft gegrepen beschrijft Ronald als een gemis: “Als je als clubteam alles wint maar als Nederlands Elftal niet, dat is nog steeds een smet op mijn carrière”. Toch kan De Boer alleen maar met trots en goede herinneringen terugdenken aan deze tijd: “Het was voor mij een periode die aangaf dat ik een volwaardig lid van het Nederlands Elftal was.”

Nederland won op 29 maart de wedstrijd tegen Malta met een eindstand van 4-0. “En dat is eigenlijk altijd te weinig”,

H

et jaar 1995 is niet alleen het jaar van de dood van Sjaak, de EK kwalificatie wedstrijd of het winnen van de Champions League. Het is ook het jaar dat snackfabrikant Smith’s de welbekende Flippo’s introduceert. De ronde schijfjes die in elke zak chips worden gestopt met afbeeldingen van Bugs Bunny, Tweety en andere Looney Tunes figuren. De actie wordt een rage onder scholieren. Sjaak heeft het net niet meer meegekregen. Vanaf april doken de Flippo’s op in de chipszakken.

In de Nederlandse Top 40 stond in de week van 29 maart het merkwaardige nummer van Gompie: “Who the fuck is Alice?” op nummer 1. Ook Scooter, Boyzone, Charly Lownoise en Mental Theo en The Offspring scoorden hits met titels als “Move your ass”, “Wonderfull Days” en “Love me for a reason”. Het zenderaanbod op televisie wordt steeds verder uitgebreid. Zo worden SBS6 en The Music Factory gelanceerd. In de bioscopen draaien in de week van de dood van Sjaak “Legends of the Fall” en “Stargate”. Ook “Dumb and Dumber”, de James Bond film “GoldenEye” en “Se7en” komen dit jaar uit. Op televisie kijken

lacht De Boer. “Dan wil je voor het doelsaldo de stand 8-0 maken, als het 8-0 is, wil je 12-0…”. De Boer gaf zelf de assist op de eerste goal van Seedorf, die de bevrijdende 1-0 maakte. Tijdens de wedstrijd krijgt De Boer een harde schop tegen zijn knie.

Guus Hiddink wisselt hem daarom later in de wedstrijd voor Kluivert.

Inmiddels is het zo lang geleden, maar De Boer weet als geen ander, sommige dingen vergeet je niet meer. Dat geldt natuurlijk nog veel meer voor de nabestaanden van Sjaak. Er moeten mensen zijn die zo ook al jaren lang rondlopen met informatie over de dood van Sjaak Gerwig.

Ronald hoopt dat mensen die meer weten over de dood van Sjaak zich zullen melden.

Daar helpt De Boer graag aan mee. “Hopelijk biedt het steun en levert het iets op voor de nabestaanden. Daar gaat het mij om.”

we massaal naar “Het zonnetje in huis” en het spelprogramma "Doet-ie het of doet-ie het niet?"

Kranten claimen in 1995 bijna allemaal hun webadres. Sommige kranten plaatsen dit jaar al hun eerste artikelen op internet.

Andere kranten wachten daar nog even mee.

In de maanden vóór de dood van Sjaak heeft Nederland één van de grootste evacuaties uit de recente geschiedenis achter de rug. Een dreigende overstroming maakt dat honderdduizenden bewoners van het Rivierengebied in Gelderland hun huizen moeten verlaten. Gelukkig valt het mee. Begin februari mag iedereen weer naar huis.

En op 29 maart wordt er gestaakt in het openbaar vervoer in Frankrijk, een Nederlandse militair komt om in Bosnië en in Amsterdam weet een arrestant uit een ziekenhuis te ontsnappen door zich in een groencontainer te verstoppen.

Cold Case Sjaak Gerwig

JULI 2021 | NR. 129 Tips zijn welkom via de opsporingstiplijn 0800-6070

7

COLD CASE TEAM DOET ULTIEME POGING MYSTERIEUZE MOORD OP SJAAK OP TE LOSSEN

Telkens maar weer die vraag: waarom?

Wie doorbreekt het stilzwijgen, wie lost de moord op Sjaak Gerwig op, wie verlost zijn zus en vriendin van de onzekerheid die al 26 jaar aan ze knaagt? Het cold case team van de politie Midden-Nederland doet een uiterste poging om de dood van de tiener op te lossen. “We moeten het hebben van mensen die informatie met ons willen delen. Dit is hét moment. Het mag niet zo zijn dat de dader op een terras rustig een biertje zit te drinken’’, zegt coördinator Rob Boon.

I

n het water drijft een lichaam. Gezicht naar beneden, armen gespreid. Het hoofd van de jongen toont zware verwondingen. Met een voorwerp is de schedel ingeslagen. De fatale klappen.

Coördinator Rob Boon van het cold case team van de politie Midden-Nederland tuurt naar een oude luchtfoto die voor hem op tafel ligt. “Kijk, daar zie je het stoffelijk overschot van Sjaak’’, zegt hij en wijst met zijn vinger naar de bocht van de plas naast de N409 tussen Nieuwegein en Houten.

Het beeld werd 26 jaar geleden van bovenaf gemaakt, kort nadat een wandelaar met zijn hond de politie alarmeerde dat er iemand in het water lag. Tussen de spullen van het slachtoffer vond de politie een identiteitsbewijs van de 18-jarige Sjaak Gerwig.

De Utrechtse tiener uit de Rivierenwijk, die vier dagen eerder spoorloos was verdwenen nadat hij zijn vriendin Claudia gedag zoende, maar nooit meer thuis kwam.

Boon maakte in 1995 deel uit van het rechercheteam dat de moord onderzocht, maar dat nooit wist te achterhalen wat er precies met het straatschoffie (‘kattenkwaad, maar met het hart op de goede plek’) was gebeurd en wie zijn gruwelijke dood op het geweten had. Nu, een kwart eeuw later, buigt hij zich met een groep collega’s weer over de zaak. Als leider van het speciale cold case team, dat in 2000 werd opgericht en enkele geruchtmakende moorden oploste. Met als bekendste voorbeeld de moord op de 11-jarige Arthur.

‘Het verdriet verdwijnt niet’ De 61-jarige rechercheur hoopt daar de zaak van Sjaak aan toe te kunnen voegen. Niet voor zichzelf, maar voor de nabestaanden van het ventje. “Het leven voor ons gaat door, maar voor hen verdwijnt het verdriet niet.

Dat is onze grootste drijfveer’’, vertelt Boon.

“Sjaaks vader en moeder zijn in de tussentijd overleden, maar hebben nooit antwoorden gekregen op de vragen. Verschrikkelijk en ondraaglijk. Zijn zus en toenmalige vriendin worstelen nog dagelijks met diezelfde vragen: waarom nou hij, wat is er met die jongen gebeurd?´´ Waarom. Het woord komt bij oud-onderzoeksleider Marcel Tiehuis eveneens geregeld uit zijn mond als hij tuurt naar de bocht van de Ravensewetering, waar hij destijds de toegetakelde Sjaak van dichtbij zag. Leunend over de railing en met gespitste blik, zegt hij: “Het waren verschrikkelijke verwondingen.

Telkens stel ik mezelf weer de vragen: waarom is Sjaak slachtoffer geworden, waarom is dat geweld gebruikt en door wie, waarom is hij hier gedumpt? Steeds maar weer die vraag ‘waarom’. Maar in de zaak van Sjaak hebben we nergens goed antwoord op kunnen geven.

We hebben nooit een motief kunnen vinden.´´ Zit de dader al in het dossier?

Met twaalf tactisch, forensisch en informatierechercheurs, en de hulp van een gedragskundige en student criminologie, gaat Boon toch nog een ultieme poging wagen. Een mix van jong en oud. “Recherche- en levenser-

varing is bij cold cases heel belangrijk en je moet geen onrust in je lijf hebben. Tegelijkertijd zijn nieuwere collega’s onmisbaar. Voor een frisse blik en tegenspraak. Ik zeg altijd: je moet de recherchekennis van nu hebben, maar de taal spreken van toen. Als ik het tegen mijn kinderen heb over girobetaalkaarten, kijken ze me raar aan en weten ze niet waar ik het over heb. Maar in 1995, toen Sjaak werd vermoord, was dat een betaalmiddel.’’

In een kast in de werkruimte van het cold case team op het bureau in Almere prijken 19 dikke dossiermappen die uit het archief zijn getrokken. Met alle verklaringen, verhoren, bevindingen en foto´s van toen.

“We starten nu met het lezen van alle dossiers´´, legt Boon de werkwijze uit. “Gaan door alle verklaringen heen. Soms zie en proef je dat mensen niet alles hebben verteld.

In zaken die we hebben opgelost bleek de dader toch al vaak in het dossier te zitten. Voor ons is dat een trigger om de rol van mensen nog eens te bekijken. Je kijkt hoe de levens van mensen verder zijn gegaan sinds die tijd.

Er liggen vaak kansen doordat relaties zijn veranderd, mensen niet meer samenwonen, zijn verhuisd of ergens anders zijn gaan werken. De tijd is onze vriend.´´ Juist daarom is Boon, zoveel jaren later, hoopvol. “Er zit informatie bij mensen die ze de politie nooit verteld hebben. Er moeten

gewoon mensen zijn die er vanaf weten, dat weten we zeker. Voor hen is dit het moment om te praten.´´ Een tweede leven De verhoging van de beloning voor de gouden tip van 15.000 naar 30.000 euro kan net dat extra zetje zijn, denkt Boon. Al hoopt hij vooral dat mensen die meer weten, óf misschien de dader(s) zelf, het fatsoen hebben om nabestaanden duidelijkheid te geven wat er met hun broer en geliefde is gebeurd. Dat kan ook vertrouwelijk of anoniem, benadrukt de teamcoördinator. "We moeten het echt hebben van mensen die dingen met ons willen delen. Niemand mag wegkomen met zo´n moord. Het mag niet zo zijn dat de dader nu op een terras rustig een biertje zit te drinken.’’

De gepensioneerde Tiehuis, die in zijn actieve loopbaan mede de moord op Sybine Jansons oploste, kijkt vanaf de zijlijn gespannen toe. Terwijl hij nog een rondje loopt om de vindplek spreekt hij zijn hoop uit. “Het is een lastige zaak, waarbij nieuwe informatie noodzakelijk is. Het leek voor mij wel of Sjaak een soort tweede leven had, een andere kant waar we nooit helemaal grip op hebben gehad. Het bleef erg vaag. Het zou fantastisch zijn als de moord alsnog wordt opgelost, vooral voor de nabestaanden.’’

Vertrouwelijk tippen: Hoe werkt dat?

Ik kan het me best voorstellen hoor. Dat het voor sommige mensen een beetje spannend is. Om informatie te delen met de politie.

Hoe gaat dat? Wat staat je te wachten? Ik denk dat ik je gerust kan stellen. Het is mijn ervaring dat het mensen enorm oplucht als ze eenmaal hun verhaal hebben gedaan. Het is natuurlijk nooit te laat om te praten. We hebben als politie al meerdere moordzaken alsnog kunnen oplossen dankzij mensen die, soms na jaren, toch besluiten hun verhaal te doen. Goed om te weten is dat het niet strafbaar is als je zo lang niets hebt gezegd. Daar kunnen natuurlijk redenen voor zijn geweest.

Informatie delen kan op heel veel manieren. Wat is voor jou de beste manier? Natuurlijk is het voor mij het fijnst als je de opsporingstiplijn belt via nummer 0800-6070. Je informatie wordt genoteerd en we bespreken dan in alle rust met je hoe we verder gaan. Je kan ons ook gewoon een mailtje sturen via coldcase@politie.nl.

Toch snap ik het best als het voor jou spannend blijft. Zeker als je

de dader bijvoorbeeld goed kent. Gelukkig hebben we daar een oplossing voor. Ken je het Team Nationale Inlichtingen? Dit team mag vertrouwelijk met je praten en al jouw informatie afschermen. Ik kom dan dus niet te weten wie jij bent. Ook voor advocaten, het Openbaar Ministerie en ook voor de verdachte blijven jouw gegevens geheim.

Bijkomend voordeel: je kan via dit team nog steeds aanspraak maken op de beloning van 30.000 euro, als jouw tip (mede) heeft geleid tot het ophelderen van de zaak.

Maar uiteindelijk gaat het maar om één ding; antwoorden vinden voor de nabestaanden van Sjaak. Of dat nou per mail of per telefoon gaat. Met of zonder je naam erbij. Jij kan me helpen.

Rob Boon - Coördinator Cold Case Team Team Nationale Inlichtingen (Bereikbaar tijdens kantooruren) 088 - 661 77 34

8

Cold Case Sjaak Gerwig

NR. 129 | JULI 2021 Tips zijn welkom via de opsporingstiplijn 0800-6070

Het is nooit te laat om te praten!

Er is in de zaak van Sjaak Gerwig een beloning beschikbaar van 30.000 euro.

Opsporingstiplijn:

Meld Misdaad Anoniem:

Team Nationale Inlichtingen:

0800 - 60 70

0800 - 70 00

088 - 661 77 34

U kunt ons ook helpen met de volgende zaken: Wie was deze jongeman?

Wie bracht Robert Obermeijer om het leven?

Ergens op de wereld zitten achterblijvers inmiddels al jaren in onzekerheid over het lot van hun geliefde. Ondanks uitgebreid rechercheonderzoek is nooit duidelijk geworden wie deze jongeman was.

Met uw hulp kunnen we achterblijvers uit hun tergende onzekerheid halen.

Het stoffelijk overschot van de nog altijd onbekende jongeman werd aangetroffen in de rivier de Vecht bij Oud-Zuilen, gemeente Stichtse Vecht (provincie Utrecht).

Een voorbijganger ontdekt op 20 december 2015 in de rivier de Vecht ter hoogte van het Utrechtse plaatsje Oud-Zuilen het lichaam van een onbekende man.

Mogelijk is hij in Utrecht te water geraakt. De identiteit van het slachtoffer is nog altijd niet achterhaald. Heeft u enig idee wie het kan zijn? Laat het ons weten.

U kunt ons bellen, maar ook mailen. Het emailadres is coldcase@politie.nl.

Het gaat om een hoogstwaarschijnlijk Aziatische man die tussen de 20 en 30 jaar oud was en 1,75 meter lang. Zijn haarkleur was zwart en zijn ogen waren bruin.

Hij was slank tot normaal gebouwd en woog circa 75 kilo. Hij had geen tatoeages.

Hij had een lichte beharing tussen zijn neus en bovenlip. Opvallend aan zijn gebit waren zijn dubbele hoektanden in zijn bovenkaak, er zit een extra tand boven zijn gewone hoektanden. zijn gewone hoektanden. De foto hierboven is een digitale reconstructie van het gezicht van de man. Op de website van de politie staat een foto van de man zoals hij destijds in het water is gevonden. U kunt deze foto vinden door op politie.nl te zoeken naar “Oud-Zuilen”.

Op zaterdag 30 december 1989 werd rond 21.30 uur de 26-jarige Robert Obermeijer dood gevonden in het huis van zijn zus aan de Beukstraat in Utrecht. Er is nog altijd een beloning uitgeloofd van 15.000 euro voor de gouden tip in deze cold case.

Robert Obermeijer stopte in 1983 met zijn studie en verhuisde naar Utrecht.

Daar werkte hij voornamelijk in de horeca. Zijn laatste baan was als uitzendkracht in een bejaardentehuis in Bilthoven. Robert had veel losse seksuele contacten.

Volgens verschillende mensen in zijn omgeving had Robert een min of meer vaste relatie met ene Willem en ook met een man genaamd Peter. Tot op de dag van vandaag is niet duidelijk wie deze Willem en Peter waren. Het slachtoffer zou enkele dagen voor zijn overlijden een etentje hebben gehad met zowel Willem als Peter. Hierna zou hij met een van beiden naar huis zijn gegaan.

Wie weet wie deze Willem en Peter zouden kunnen zijn?

En wie bracht Robert Obermeijer om het leven?

Man overleden op Utrecht CS

Wie weet wie deze man zou kunnen zijn? Laat het ons weten!

Was hij iemands broer, vader of vriend?

Ergens op de wereld wachten nabestaanden van deze man op nieuws over hun geliefde.

Op dinsdag 9 juni 2020 rond 18.45 uur werd deze onbekende man overleden aangetroffen op station Utrecht Centraal. Onderzoek wees uit dat er geen sprake is van een misdrijf en dat vermoedelijk sprake is van zelfdoding. De identiteit van de persoon is tot nu toe onbekend gebleven.

Wie bracht de 93-jarige oma Ger Bindi om het leven?

De dood van Oma Bindi schokte in 2005 heel Utrecht. Wie bracht Oma Bindi om het leven en waarom moest de lieve 93-jarige Ger Bindi dood? Tot op de dag van vandaag worstelen de nabestaanden met die vragen.

Voor de gouden tip is nog altijd een beloning van 20.000 euro uitgeloofd.

Op donderdag 9 juni 2005, om 08.10 uur, werd de 93-jarige Ger Bindi-van der Steeg dood in haar huis aan de Gruttersdijk in Utrecht gevonden. Ze bleek met meerdere messteken om het leven te zijn gebracht. Ger Bindi was een bekende Utrechtse. Op de Amsterdamsestraatweg runde zij de eerste Italiaanse ijssalon van Utrecht. Men kende haar als een keurig verzorgde dame. Ze was erg geliefd en gaf vaak ijsjes weg aan arme kinderen. De laatste jaren woonde oma Bindi alleen en kreeg zij vanwege haar slechte gezondheid hulp van verschillende thuiszorgmedewerkers en mantelzorgers. Zij had toen bijna geen sociale contacten meer.

Slechts enkele naaste familieleden kwamen nog bij haar over de vloer.

Weet jij wie Oma Bindi om het leven bracht? Het is nooit te laat om te praten!

Uit de camerabeelden is gebleken dat hij op 9 juni om 13:30 uur is aangekomen op Amsterdam Centraal met de ICE uit Frankfurt. Vanaf Amsterdam Centraal is hij doorgereisd via Amsterdam Amstel naar Utrecht Centraal. Vermoedelijk komt de man dus uit de richting van Duitsland. De rode tas die hij bij zich had op de foto is niet meer teruggevonden. De persoon had geen goederen/voorwerpen bij zich waar de identiteit uit op te maken was.

Weet jij wie deze man is? Laat het ons weten!

Mail: coldcase@politie.nl

Opsporingstiplijn:

0800 - 60 70

Meld Misdaad Anoniem: 0800 - 70 00

Team Nationale Inlichtingen: 088 - 661 77 34

9

JULI 2021 | NR. 129 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

EIGENAREN HEBBEN ANDERE PLANNEN

Toekomst volkstuinen Rijndijk onzeker De volkstuinen aan de Rijndijk in Utrecht dreigen te verdwijnen. De nieuwe eigenaren, die de grond van het complex in 2018 hebben overgenomen, hebben namelijk andere plannen met het gebied, maar dit is tegen het zere been van veel mensen die een tuintje beheren.

Tekst en fotografie: Bas van Setten

Tineke Bosma en Manon Voorwinde, beiden beheerder van een volkstuin op het complex

H

et volkstuinencomplex aan de Rijndijk ligt enigszins verscholen achter een rij huizen aan de Koningsweg. De plek bestaat al ruim veertig jaar. Op het complex zijn zo’n 35 moestuinen die door ongeveer honderd mensen worden beheerd. Een van hen is Tineke Bosma: “De passie voor tuinieren bindt ons. Het leeft en het ademt, en het gebied heeft een ecologische waarde die goed is voor de stad, iets waar de gemeente zich ook hard voor maakt.”

In 2018 heeft Niels Drent samen met twee compagnons de grond gekocht van een projectontwikkelaar. Omdat Drent zelf naast het complex woont is hij het aanspreekpunt geworden. “De projectontwikkelaar heeft de grond ooit gekocht om woningen op te bouwen, maar de vergunning is nooit rondgekomen. In afwachting daarvan heeft het bedrijf besloten moestuinen aan te leggen”, aldus Drent. Die situatie duurt nu ongeveer veertig jaar. De beheerders van de volkstuinen konden in die periode nagenoeg hun eigen gang gaan.

Dit was ook nog het geval in de eerste twee jaar nadat Drent de grond had overgenomen. Onlangs is daar echter verandering in gekomen.

Tineke Bosma en Manon Voorwinde, beide beheerder van een volkstuin op het complex, zeggen dat Drent begin 2020 zou hebben toegezegd dat de moestuinen nog minimaal tien jaar konden blijven bestaan.

Drent daarentegen zegt zich niet te kun-

nen herinneren dat zoiets is gezegd. Daar wringt het volgens de beheerders van de tuintjes. “Eerder kregen we te horen dat we nog jaren door konden gaan, maar onlangs ontvingen we een brief waarin stond dat we voor 1 januari 2022 moeten vertrekken.

Wij gaan dan ook niet zomaar weg en zullen knokken tot de laatste snik”, zegt Voorwinde. Drent zegt zich te realiseren dat het lastig kan zijn voor mensen wanneer een situatie na ruim veertig jaar veranderd. “Het is heel vervelend en ik snap dan ook dat de emoties hoog kunnen oplopen.”

Welke plannen de nieuwe eigenaren met het gebied hebben is nog niet bekend, daar wordt volgens Drent nog aan gewerkt.

Wel is bekend dat de eigenaren het stuk grond ‘netter’ willen maken. “Nadat we de grond kochten hebben we er een paar keer rondgelopen en ons afgevraagd wat we er precies mee willen. Ik denk dat we het gebied mooier kunnen maken en ook aantrekkelijker voor meerdere mensen. Daarnaast levert het nu bijna geen geld op. Misschien gaan we het commercieel exploiteren door bijvoorbeeld weer moestuinverhuur aan te bieden. Als dat zo is zullen de huidige huurders de eersten zijn die zich mogen inschrijven. Voordat het echter zover is willen we de locatie opknappen”, aldus Drent.

Ruimte beperkt in de stad Enkele politieke partijen zijn in de bres gesprongen voor de tuinders. Drent zegt

Abdel heeft al jaren een tuintje met allerlei fruit en groente

daarover: “Ik vind het schrijnend dat deze mensen afhankelijk zijn van een particulier om te moestuinen.” In de gemeente is veel vraag naar volkstuinen. Sinds ongeveer maart 2020, het moment dat de eerste coronamaatregelen werden genomen, is dat zelfs enorm toegenomen. De Utrechtse fractie van het CDA sprak over een tekort dat in ‘sneltreinvaart’ is gegroeid. Omdat de grond in de stad echter beperkt is heeft de gemeente begin dit jaar aangegeven dat er voorlopig geen nieuwe locaties worden geopend.

Dit zou betekenen dat de tuinders van het complex aan de Rijndijk niet op een andere plek in de stad hun hobby kunnen uitoefenen. Daarmee gaat niet alleen hun passie verloren, volgens Voorwinde en Bosma is het volkstuinencomplex aan de Rijndijk veel meer dan alleen een plek waar getuinierd wordt. “Het is ten eerste ook een ontmoetingsplek voor een diverse groep Utrechters, waardoor het voor veel mensen een sociale functie heeft. Daarnaast hebben we onlangs met groot succes een GroenmoetjeDoen!-dag georganiseerd. De tuinders maken dus ook ruimte voor educatie.”

Iemand die al jaren een tuintje beheert in het complex is Abdel. Naast allerlei fruit en groente heeft hij bijna een miljoen bijen die in kasten in zijn open schuurtje verblijven. “Ik kom hier al 17 jaar bijna iedere dag.

Ik was ooit schoonmaker in de Neudeflat

toen de gemeente daar nog een afdeling had. Ik werd er door iemand op gewezen dat dit complex bestond en heb mij toen direct aangemeld. Ik hou van mijn bijen en zou niet weten waar ik heen moet als deze plek gaat sluiten.”

Inmiddels is duidelijk dat het voor veel mensen een enorme klap zal zijn als het volkstuinencomplex aan de Rijndijk moet verdwijnen. Het lijkt er echter wel op dat dit gaat gebeuren. Wat er in de toekomst op de plek gaat komen is nog onzeker, wel is duidelijk dat het binnen de richtlijnen van de gemeente moet passen. De gemeente heeft recent bekendgemaakt dat het aangrenzende gebied – dat tussen de Waterlinieweg, Kromme Rijn, het spoor en de sportparken aan de Koningsweg ligt – verbouwd wordt tot nieuw park. In dit Lunettenpark moet ruimte komen voor bewegen, ontmoeten, fiets- en wandelpaden en de omgeving moet een gevarieerde groene invulling krijgen. De hele omgeving is onderdeel van Maarschalkerweerd. De gemeente wil dit gebied ontwikkelen tot een plek waar ‘Utrechters en bezoekers kunnen sporten en ontspannen in een parklandschap’.

Drent kan bevestigen dat het gebied het groene karakter blijft houden. “Ik woon ernaast dus ik zit ook niet te wachten op veel beton.” Of de tuinders het erbij laten zitten is niet bekend. Drent zegt volgens de regels te spelen. “Als mensen het er niet mee eens zijn kunnen ze naar de rechter stappen.” a

10

NR. 129 | JULI 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

FC Utrecht: vanuit het hart

THE KIK

Wanneer: donderdag 1 juli tot en met zondag 9 januari Waar: Het Utrechts Archief Prijs: 2,50 euro

Wanneer: zaterdag 10 juli, 17.00 en om 21.00 uur Waar: TivoliVredenburg Prijs: 28,35 euro Corona gooide al twee keer roet in het eten, maar nu kan niks de pret meer drukken. The Kik komt naar Utrecht!

Dave von Raven en zijn mannen komen met een (semi-)akoestische opstelling waarin je ze zelden of nooit eerder zag. De band speelt een bloemlezing uit het volledige oeuvre, van Simone tot Angela en van Boudewijn de Groot tot bewerkingen van The Beatles.

Akoestisch, maar met de energie en bravoure die The Kik The Kik maakt.

Het eerste concert begint om 17.00 uur en om 21.00 uur doen ze de boel nog eens dunnetjes over.

In 1970 sloegen de voetbalclubs DOS, Velox en USV Elinkwijk de handen ineen. FC Utrecht ontstond, met Stadion Galgenwaard als basis. Omdat FC Utrecht vijftig jaar bestaat, heeft de club samen met Het Utrechts Archief de tentoonstelling FC Utrecht: vanuit het hart georganiseerd. Met foto’s, films en verhalen gaan bezoekers op reis door de hoogtepunt van vijftig jaar FC Utrecht. Ontmoet de helden, zie de mooiste trofeeën én ontdek dat FC Utrecht veel meer is dan een voetbalclub.

BASIS/Bart Skils/2000 and One/Justin Timmers Wanneer: vrijdag 9 juli Waar: Club BASIS Prijs: 15 euro

Party Bazar Wanneer: 10 en 11 juli Waar: Berlijnplein Prijs: Varieert van 3,50 euro tot gratis Dit weekend is de eerste editie van de Party Bazar bij Perron 9 op het Berlijnplein. Het evenement staat onder meer in het teken van eten.

Bezoekers kunnen kiezen uit allerlei gerechten die variëren van de Thaise keuken tot poffertjes en van braadworst tot kibbeling. Daarnaast is er ook live entertainment. Gastheer Gordon Smith en collega zangeres Cherish Love zullen beide dagen het feestje goed aan de gang houden. Daarbij worden zij ondersteund door het akoestisch zangduo Brown Sugar. Er zullen op beide dagen verschillende bands optreden.

Bekijk de website ‘www.partybazar.nl’ voor meer informatie..

Na een succesvol heropeningsweekend trekt Club BASIS de dansavonden vrolijk door. De eerste avond dat de clubs weer open mochten, was stijf uitverkocht.

Iedereen die er toen niet bij was, kan komende tijd in de herkansing. Bijvoorbeeld op 9 juli! Line-up voor de avond: Bart Skills, 2000 and One en Justin Timmers, dus dat kan alleen maar een feestje worden. Let op: voor dit evenement geldt testen voor toegang. Bij de ingang moet je dus een vaccinatiebewijs of een negatief testbewijs kunnen laten zien.

De Hollanders Wanneer: 10, 11, 16, 17, 18, 22, 23 en 24 juli op wisselende tijden Waar: Ping Pong Club Prijs: Tussen de 12,50 euro en 17,50 euro Het Nederlandse oertoneel van Aluin staat deze zomer niet in de theaterzalen, maar buiten! In juli doet het gezelschap buitenvoorstellingen bij de Ping Pong Club. Met De Hollanders toont Aluin de wieg van het Hollandse theater in een wervelend wagenspel.

In een sneltreinvaart komen de stukken voorbij, van hilarisch tot heel serieus. In een medley vol humor en muzikaliteit komen deze zomer verschillende vijftiende eeuwse toneelteksten van anonieme schrijvers voorbij, maar ook bekende teksten, zoals van de zeventiende eeuwse schrijvers Vondel, Hooft en Bredero. Aluin laat zien dat het onterecht is dat deze werken niet meer gespeeld worden.

Terrasconcert met Hillsback Brassband Wanneer: zondag 11 juli om 15.30 uur Waar: Op het terras van dB’s Prijs: Gratis Het is al goed toeven op het terras van dB’s, maar om je verblijf nog een beetje beter te maken heeft dB’s een serie terrasconcerten opgetuigd. In die reeks zet Hillsback Brassband op 11 juli de boel op stelten, bewapend met toeters, vlijmscherp slagwerk en oorverdovende percussie komen ze naar dB’s voor hun levensmissie: rauwe brass brengen volgens eigen spelregels. Helemaal gratis!

Dino Fabriek Wanneer: maandag 12 juli t/m zondag 29 augustus Waar: De Fabrique Prijs: 17,50 euro, kinderen t/m 2 jaar gratis Stel je voor, zestig indrukwekkende beelden, gemaakt van twee miljoen steentjes. Dat is de Dino Fabriek. Voor het eerst op het Europese vasteland en een unieke experience in De Fabrique. Terwijl je van stage naar stage loopt, ontdek je tientallen dinobeelden. De twee meter hoge Velociraptor, bijvoorbeeld, gemaakt van 46.284 steentjes. Of de triceratops, gemaakt van 157.549 steentjes. De bijzondere beelden zijn voorzien van achtergrondinformatie over de betreffende dino’s, dus de Dino Fabriek is naast indrukwekkend ook nog eens heel leerzaam! Even genoeg van rondlopen? Dat is ook geen probleem, in het theater is professor Opa Diffeloor die al zijn hele leven bezig is met het laten terugkeren van de dinosaurus….

11

JULI 2021 | NR. 129 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Erkenning voor modeontwerpers van kleur is de rode draad van tentoonstelling Voices of Fashion in Centraal Museum Het Centraal Museum exposeert van 5 juni tot 15 augustus de ontwerpen en verhalen van modeontwerpers van kleur in de tentoonstelling ‘Voices of Fashion’. Deze tentoonstelling gaat in op de ‘witte blik’ van de modewereld.

Tekst: Charlie van Dijk / Fotografie: Centraal Museum Utrecht / Adriaan van Dam

Z

warte paspoppen uitgedost in kleurrijke kleding kijken je aan zodra je de glazen traverse en deuren van de expositieruimte bent gepasseerd. De ruimte is gevuld met projecties en muziek uit het visuele album ‘Black is King’ van de wereldberoemde Amerikaanse popartiest Beyoncé. “They'll never take my power, my power, my power”, klinkt de songteksten.

Door een QR-code te scannen, kunnen bezoekers luisteren naar persoonlijke verhalen van Guillaume Schmidt (ondernemer en medeoprichter Patta), Giovanca Ostiana (zangeres, presentatrice en model) en Denise Jannah (zangeres, componiste, actrice).

Zij kozen hun favoriete kunstenaars, modeontwerpers en thema’s van Voices of Fashion.

“Het is heerlijk, gebreid materiaal, waar je lekker in beweegt”, zegt Denise over een ontwerp van Sansovino6. “Het staat elk figuur mooi. Bevrijd van alles dat nauwsluitend en

slechts geschikt voor maatje vierendertig is.”

Aandacht Het idee voor de tentoonstelling Voices of Fashion ontstond zo’n drie jaar geleden.

Rond diezelfde periode kreeg de aanstelling van Virgil Abloh als artistiek directeur bij modemerk Louis Vuitton veel aandacht van de media. Waarom kregen de modeontwerpers van kleur die Abloh voorgingen niet dezelfde aandacht? Modeconservator Ninke Bloemberg en co-curator en activiste Janice Deul gingen op onderzoek uit, voor het ontwikkelen van een tentoonstelling. Deul: “Black people zijn de ‘Curators of Cool’, wordt regelmatig gezegd, maar dat wordt lang niet altijd erkend of herkend waar het ertoe doet. Dat heeft alles te maken met macht en historie.”

Bloemberg: “Wat we met Voices of Fashion vooral willen doen, is een aanvulling geven op de bestaande modegeschiedenis.

We willen de gaten die daarin zitten, wat betreft het overzicht van ontwerpers van kleur, opvullen.” De rode draad van de expositie is de stereotypering en de vooroordelen die bestaan over ontwerpers van kleur, zegt Bloemberg: “Bij Voices of Fashion gaat het echt over de verhalen van de ontwerpers zelf. Zeventig deelnemers uit binnen- en buitenland hebben hieraan meegewerkt. We zijn erg trots op de line-up.” Daarin staan namen als Virgil Abloh (Louis Vuitton en Off-White), Maria Grazia Chiuri ism Pathé’O (Dior) en Dapper Dan (Gucci), maar ook streetwearmerken als Cross Colours, Daily Paper en Filling Pieces dragen bij aan de tentoonstelling.

“Deze manier van exposeren is uniek in de wereld, dit is nog niet eerder gedaan”, vertelt Bloemberg. “Tentoonstellingen hebben het vaak over bepaalde groepen mensen, maar we wilden de groep om wie het gaat juist graag betrekken. Zo kunnen ontwerpers

van kleur zelf invulling geven aan het verhaal.”

De stemmen van alle zeventig deelnemende artiesten vormen volgens Bloemberg een uitnodiging voor verdere gesprekken en onderzoek. “Hoe meer je onderzoekt, hoe meer je erachterkomt wat je nog niet weet. We belichten in de tentoonstelling de elementaire onderdelen voor het voortzetten van de discussie. Maar het zet je aan het denken: welke informatie hebben we nog niet?”

Ninke Bloemberg ziet de tentoonstelling als een kans voor het Centraal Museum om te reflecteren. “We hebben als museum een maatschappelijke betrokkenheid. Een museum moet in een veranderende maatschappij bij zichzelf naar binnen kijken. Voices of Fashion is ook een uitnodiging om beter naar onszelf te kijken.” a

In samenwerking met de gemeente Utrecht

Emine en haar gezin zijn enorm geholpen

‘Door de U-pas kunnen mijn kinderen echt meedoen’ De U-pas kan echt een uitkomst zijn. De Utrechtse Emine weet er alles van. Met behulp van de U-pas kon ze fietsen kopen voor haar kinderen, maar ook een laptop toen corona uitbrak en de kinderen thuisonderwijs moesten krijgen.

Emine: “Het heeft ons enorm geholpen.”

De U-pas is een gratis pas voor mensen met een lager inkomen om mee te doen aan sportieve en culturele activiteiten. Ook kan het tegoed dat op de pas staat helpen bij de aanschaf van spullen voor de kinderen.

Emine kende de pas wel via haar ouders, maar dacht het zelf nooit nodig te hebben.

Ze vertelt: “Ik las er weleens over in de bibliotheek en zag de folders ook liggen bij de huisarts, maar wij hadden altijd een inkomen. Ik stond er dus nooit bij stil dat het ook iets voor ons kon zijn.”

Fiets kopen Begin 2019 kwam Emine met haar gezin vanwege schulden bij het Buurtteam terecht.

Toen werd duidelijk dat een U-pas wel hulp kon bieden. “We konden de pas vooral heel erg goed gebruiken voor onze kinderen. Ik heb een dochter van zestien jaar, een zoon van dertien en de jongste is vijf jaar. Toen mijn zoon naar de middelbare school ging had hij een nieuwe fiets nodig, maar daar hadden we geen geld voor. Met behulp van

de U-pas konden we toch een mooie nieuwe fiets voor hem kopen. We hoefden zelf maar 80 euro te betalen en de rest kon met het tegoed van de pas.”

De fiets was niet het enige waarmee het gezin was geholpen. Emine: “We hebben de pas ook kunnen gebruiken voor de sportclubs van de kinderen. Zo konden we een deel van de contributie voor het voetbal betalen maar ook de zwemlessen. Toen vorig jaar de coronacrisis uitbrak en de kinderen niet meer naar school konden en thuisonderwijs moesten krijgen, hebben we een laptop voor onze dochter kunnen aanschaffen.”

Emine vertelt dat de spullen eigenlijk nog niet eens het belangrijkste zijn: “Maar het feit dat de kinderen gewoon mee kunnen doen, dat ze erbij horen, dat is het belangrijkst. Ik kan iedereen die wel wat financiële hulp kan gebruiken echt aanraden om te kijken of ze voor de pas in aanmerking komen.

Voor onze kinderen is het een grote uitkomst geweest.”

Wat is de U-pas precies?

Sander Korf werkt bij de organisatie achter de U-pas en weet er dus alles van. Hij vertelt: “De U-pas is een gratis pas voor mensen met een laag inkomen. Met de pas kan het hele gezin meedoen aan sportieve en culturele activiteiten en krijgt men korting bij onder andere musea, bioscopen en toeristische attracties. Kinderen kunnen hun tegoed ook besteden aan schoolactiviteiten en volwassenen mogen ov-reissaldo aanschaffen.

Ook krijgen de pashouders korting op zo’n 1.250 acties en activiteiten.”

Inmiddels zijn er zo’n 50.000 pashouders in de regio Utrecht. Inwoners met een bijstandsuitkering krijgen er automatisch één en bewoners met een laag inkomen kunnen er één aanvragen via de website. Sander zegt: “Hierbij wordt ook rekening gehouden met maatwerk, mensen die langdurig moeite hebben met rondkomen, structurele hogere schulden dan inkomsten, maar ook mensen met een Tozo-uitkering komen in aanmerking.”

In contact komen over de U-pas?

Het U-pasbureau is vijf dagen per week bereikbaar via mail en telefoon. Ook kan men – nadat er een afspraak is gemaakt – een bezoek brengen aan de U-pasbalie op het Stadskantoor Utrecht. Pashouders kunnen verder via Facebook berichten sturen en/of gebruik maken van de digitale chat op de website. Bekijk de contactgegevens op www.u-pas.nl/contact of bel het U-pasbureau via 088 – 600 63 00 Dit verhaal is tot stand gekomen in samenwerking met de gemeente Utrecht.

De verhalenreeks sluit aan bij de talkshow Er is genoeg die elke zondag te zien is bij RTV Utrecht. Wil je meer weten over de U-pas en kijken of jij en mogelijk je gezin in aanmerking komen? Dat kan via www.u-pas.nl.

12

NR. 129 | JULI 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

OP BEZOEK BIJ

Vintage kledingwinkel Roxy ‘79 Jente van der Velden is samen met twee vrienden de eigenaar van vintage kledingwinkel Roxy ’79.

Vier jaar geleden openden de drie hun winkel op de Nachtegaalstraat. Je vindt er vintage kleding, maar ook vintage schoenen, tassen, accessoires en sieraden.

Vooral uit de jaren 80 en 90, maar ook uit de jaren 70, 60 en ouder. De vrienden komen uit Amsterdam, waar ze soortgelijke winkels hebben. Het idee voor de winkels ontstond een paar jaar geleden door een verkleedfeestje.

En natuurlijk door hun liefde voor vintage kleding.

Tekst: Bo Steehouwer / Fotografie: Chantal Spaan

“W

ij organiseerden vroeger feestjes met vintage kleding in Amsterdam”, zegt Jente. “Het waren een soort verkleedfeesten, ‘Klerenbende’ heette het. Dan gooiden we een hele berg kleren neer, die wij zelf hadden opgekocht. Mensen konden zich tussen 21.00 en 00.00 uur omkleden. Daarna haalden we alle kleding weg en stond iedereen daar in mega lachen outfits. We maakten er een groot feest van.”

De feesten begonnen ooit bij een vriend thuis, gewoon in de woonkamer met een groep vrienden. Ze werden steeds een stukje groter, tot niet iedereen meer in de kamer paste. “Dan gaan we het wel in een club organiseren, dachten we toen. Toen is ook het idee voor de winkels een beetje ontstaan. Veel mensen die naar het feest kwamen, namen de kleding mee en wilden het kopen. Op een gegeven moment deelden we maar gewoon tasjes uit.”

Setjes Als je binnenkomt in de winkel, staat er relaxte jazzmuziek aan. Het kleurrijke seventies retro behang op de muur achterin de zaak past goed bij de kleding die er hangt.

Het is een vrolijk geheel met veel kleuren

Het idee voor de winkel ontstond een paar jaar geleden door een verkleedfeestje

en printjes. Alles hangt netjes gesorteerd.

De spijkerbroeken bij elkaar, rokken, jurken, blousejes en meer. Aan de muren hangen verschillende setjes, uitgezocht door de meiden die in de winkel werken. Jente staat zelf niet in de winkel, maar is er wel regelmatig te vinden.

“Er staan in totaal vier meiden in de winkel”, zegt hij. “Ze wisselen elkaar af.

Meestal zitten ze op de HKU of zijn daar afgestudeerd, vaak een beetje richting mode.

Ze weten veel van stoffen en de modetijdlijn. Zij adviseren de klanten en zorgen dat de winkel mooi gestyled is. En dat de Instagram en Facebook-pagina goed worden bijgehouden. Ik hou me meer bezig met personeelszaken, de organisatorische kant, maar bestel ook de kleding. Het is voornamelijk dameskleding, dat kunnen die meiden veel beter.”

‘Grappig proces’ De kleding die in de winkel hangt komt voornamelijk uit het buitenland. Vooral uit Frankrijk, maar ook uit Duitsland, België en soms uit Nederland. Ook wordt er wel eens wat uit Japan geïmporteerd. “We kopen vintage kleding op en die gaan we sorteren”, legt Jente uit. “We sorteren het naar

jaartal en kijken of de kleding nog goed is.

Dan wordt alles gestoomd en gaat het richting de winkel. Dat is best wel een grappig proces.”

Het leuke van vintage vindt hij dat het uniek is. “Ik denk dat een kwart van mijn kleding vintage is nu. Als ik daar iets van aandoe loopt er verder niemand anders mee. Ook is de kwaliteit veel mooier. In de winkel hangt voornamelijk kleding van de jaren 60 tot 2000. Dat het nog steeds goed is om in de winkel te hangen en mensen het kunnen dragen, zegt al genoeg. Er is veel meer aandacht aan besteed om het te maken en de stoffen zijn veel mooier. Ook vind ik het erg belangrijk dat we de massaproductie en -consumptie hiermee tegengaan.”

Verbrede stoep De pashokjes in de winkel hebben rode fluwelen gordijnen. Een mevrouw past op haar gemak verschillende topjes. Een mondkapje hoeft ze gelukkig niet meer op.

Jente merkte meteen het effect daarvan in zijn zaak, zegt hij. “De mensen in de winkel zijn een stuk vrolijker. Als het zo warm is bijvoorbeeld en mensen moeten ook nog een mondkapje voor, dan is het helemaal niet leuk om kleding te passen.” En met vin-

tage kleding moet je volgens hem wel echt alle spullen passen. “Die maten verschillen zo erg. Voor vintage moet je de tijd nemen en lekker struinen. Zo kan je de leuke dingen eruit pikken.”

Jente is blij met de plek die ze in Utrecht hebben gevonden voor hun winkel. “Weer eens wat anders dan in het centrum. We vonden het leuk om in een buurtje buiten het centrum onze winkel te starten.”

De herinrichting van de Nachtegaalstraat maakt de straat volgens hem een stuk gezelliger. “We zijn heel blij dat ze de stoep hebben verbreed en dat de fietsers nu gewoon lekker op straat kunnen. De auto’s rijden ook wat langzamer.” Sinds de straat weer helemaal open is, komen er meer mensen langs, merkt hij. “Het was altijd een beetje een stukje waar fietsers voorbij raceten. Regelmatig werden er voetgangers omver gereden. Dat is nu aan het veranderen. Het wordt steeds leuker in de straat.” a

13

JULI 2021 | NR. 129 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

UTRECHT VOLGENS TIVOLIVREDENBURG-DIRECTEUR JEROEN BARTELSE

'De magie van die gezamenlijke ervaring, opgaan in de crowd'

Tekst: Bo Steehouwer / Fotografie: Bas van Setten Jeroen Bartelse is deze zomer drie jaar algemeen directeur van TivoliVredenburg. Daar stonden de eerste concerten en evenementen eind juni weer gepland. Binnenkort organiseert het muziekpodium ook weer club- en dansavonden. Als lid van de landelijke Taskforce culturele en creatieve sector vertegenwoordigt Jeroen de sector in Den Haag tijdens de coronacrisis. Hiervoor was hij directeur van de Raad voor Cultuur. We vroegen hem waar hij de komende tijd naar uitkijkt in TivoliVredenburg en waar hij tot rust komt in Utrecht.

De nieuwe coronaversoepelingen gingen op 26 juni in, de deuren konden weer meer open. Hoe was dat?

“De coronacrisis was een jojo: van dicht naar open en weer terug. Maar zodra het kon, gooiden we de deuren open. Al was het maar voor dertig mensen op anderhalvemeter. Als dat niet kon, probeerden we via streams, podcasts en radio muziek de huiskamers in te brengen. In april deden we mee aan een Fieldlab Evenement en aan pilots met Testen voor Toegang. Voor het eerst weer volle zalen, prachtig om de lach te zien van mensen die naar een concert of ander event gaan. Samen uitgaan en muziek beleven is voor velen belangrijk. Het plezier op de gezichten, dat is onverslaanbaar.”

Waar kijk je de komende tijd naar uit in TivoliVredenburg?

“De variëteit: van lokale tot internationale artiesten, van klassiek tot pop, van jazz tot dance. En vooral om dat alles weer gewoon live te beleven, zonder restricties. De magie van die gezamenlijke ervaring, opgaan in de crowd. Ook verheug ik me erop om straks de nieuwe lichting studenten over de vloer

te hebben: we hebben de UIT-dagen weer in huis. Dat geldt ook voor de studenten die een jaar verstoken zijn geweest van live muziek en samen uitgaan.”

Hoe is het om directeur van zo’n groot concertpodium te zijn?

“Ik ben er trots op om directeur te zijn van zo’n cool podium. Mijn collega’s hebben veel creativiteit en veerkracht laten zien de afgelopen jaren. TivoliVredenburg is door hen zoveel meer dan muziek. Zij brengen het gebouw elke dag tot leven met concerten, festivals, debatten, horeca en evenementen. En er zit nog heel veel potentie in. Ik wilde deze baan dolgraag. Hiervoor werkte ik in Den Haag. Elke keer als ik naar het station ging, zag ik in mijn ooghoek eerst twee reusachtige liftschachten gebouwd worden en concertzalen erin gehangen worden. Heel cultureel Nederland fluisterde toen over wat daar in Utrecht nou werd geprobeerd. Er ontstond een muziek- en cultuurcomplex dat je in Nederland en Europa bijna niet ziet. Iets heel bijzonders. Ik viel er als een blok voor.”

Hoe en wanneer was je voor de eerste keer

in Utrecht?

“Dat was tijdens een bezoek aan de bioscoop in de Voorstraat op de lagere school. Ik woonde toen nog niet in Utrecht. Na afloop sneeuwde het, alles was wit in de oude binnenstad. Sprookjesachtig.”

Waar kom je tot rust in Utrecht?

“Ik kom tot rust als ik aan het skaten ben. Dat deed ik al voor corona. Mijn kinderen vinden het ook leuk. Zwierend met een kind aan de hand op de skates door Utrecht Oost of het Máximapark.”

Wat is je lievelingsplek in Utrecht?

“Achter Villa Orloff, langs de singel, staan restanten van de oude stadsmuur. Daar liep ik al met mijn kinderen heen toen die nog klein waren. Nu ben ik het boek De Ommuurde Stad aan het lezen. Dat gaat over de geschiedenis van de Utrechtse stadsverdediging en de eerste 500 jaar dat die muur bestond. Als je daar die oude bakstenen ziet en je hand erop legt, voel je het verleden.”

Waar ben je trots op als Utrechter?

“Ik ben trots op hoe Utrechters zich door de

coronacrisis slaan. Dan heb ik het bijvoorbeeld over de gezondheidszorg en de hulpverleners, het verenigingswezen, de vrijwilligers, mensen zijn solidair en vindingrijk. De gemeente Utrecht houdt op bewonderingswaardige wijze de cultuursector overeind. Ze zijn daarin echt een witte raaf onder de gemeenten.”

Wat was het beste optreden dat je ooit in Utrecht gezien hebt?

“Moeilijk kiezen uit zoveel moois, maar wat ik een bijzonder concert vond, en ook een beetje symbolisch, was dat van de Canadese zanger Patrick Watson. Die stond als een van de laatste concerten voor de coronacrisis in maart 2020 op de planken in TivoliVredenburg. Hij speelde het nummer Here comes the river. Die song verbeeldt eigenlijk precies wat eraan zou komen.”

Utrecht is… “…eeuwig jong. Volgend jaar vieren we maar liefst 900 jaar stadsrechten. Een oude stad dus, en tegelijk zo vitaal, bruisend, jeugdig.” a

14

NR. 129 | JULI 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

VERDWENEN HORECA IN UTRECHT

The Black Horse Bar aan de Drieharingstraat Tekst: Arjan den Boer / Fotografie: Het Utrechts Archief

De Drieharingstraat is nu een uitgaansstraatje met bijna alleen horeca. In de 20e eeuw was de samenstelling veel gevarieerder, maar ook toen waren er al café's. Zo zat hier decennialang de legendarische Black Horse Bar, die behalve als verdwenen horeca ook als verdwenen museum kan gelden.

De uitbater was namelijk een verwoed verzamelaar. De naam Black Horse had een lange voorgeschiedenis.

2

5 april 1929 was een bijzondere dag voor de 22-jarige Antonius Johannes Marchal (19071974). Hij trad toen niet alleen in het huwelijk met Adriana van Norden, maar nam ook het café van zijn vader over, Het Zwarte Paard.

Dit koffiehuis annex café-biljart stond al meer dan een eeuw op de hoek van de Weerdsingel Westzijde - Amsterdamsestraatweg, tegenover Paardenveld.

De Tweede Wereldoorlog had veel gevolgen voor de zaak. In 1943 bouwden de Duitsers het vrijstaande, strategisch gelegen café om tot bunker (mitrailleursnest) door het binnen met zeer zwaar beton te versterken. Het Zwarte Paard verhuisde naar een nieuw pand aan de Catharijnesingel 21a, hoek Leidseveer. 'Het imposante buffet met paneelen versierd van ingelegd hout, de handige bar, de schouw en de prachtige collectie oude bierpullen, zijn de opvallendste momenten van de nieuwe ruimte', schreef het Utrechtsch Nieuwsblad. Een jaar later werd dit pand zwaar beschadigd bij het geallieerde bombardement op het station, bedoeld tegen Duitse wapentransporten. Er vielen doden, maar de Marchals overleefden het. Na de bevrijding begonnen zij op een nieuwe plek bij het Vredenburg: Drieharingstraat 1, een woonwinkelpand uit 1887. De oude naam Het Zwarte Paard kreeg een nieuwe draai door het etablissement The Black Horse Bar te noe-

men.

Museum De bar stond al snel bekend als 'het gezelligste museum van Utrecht' vanwege het overvolle interieur met antiek en curiosa. 'De bezoeker, die het intieme zaakje binnenkomt, zal wellicht eerst even met de ogen knipperen', schreef een Rotterdamse krant in 1958 onder de titel 'Een établissement met 1500 curiositeiten'. Marchant gaf de verslaggever een rondleiding.

'We begonnen bij de bierpullen: er hangen er in de bar 450 stuks en ze zijn allemaal verschillend, zodat deskundig tasten en bekijken al terstond heel wat tijd in beslag nam.' Om te vervolgen: 'Van de pullen gaan we naar de speeldozen, prachtige, vaak eeuwenoude instrumenten, gemaakt door handwerklieden die hun vak verstonden. Fijntjes tingelen de oude walsjes door de bar: de mechaniekjes zijn nog feilloos. De heer Marchal heeft ze uit binnen- en buitenland gehaald.'

Maar er was meer, nog afgezien van de vele klokken. 'De verzameling van de heer Marchal omvat nog talloze andere dingen.

Asbakken, merkwaardige boeken, kandelaars, flessen en beeldjes.

"Napoleon heb ik 160 keer", vertelt hij en waarachtig, daar staat de kleine korporaal in 160 verschillende houdingen en vervaardigd uit gips, brons, porselein, hout, steen en zilver. In een schrijn ligt een stukje brood, waaraan H.M.

Koningin Wilhelmina nog heeft geknabbeld toen zij in 1892 op bezoek was in het Haarlemse stadhuis en in diezelfde schrijn vinden we een peuk van de heer Winston Churchill.'

In de smalle steeg viel de zaak niet erg op, daarom liet Marchant een luifel maken en plaatste daarop twee zwarte kermispaarden.

Ook kwam er een moderne neonreclame. Niet alleen journalisten — inclusief buitenlandse filmploegen — wisten de bijzondere bar te vinden, ook het Utrechtse publiek en bezoekers van de Jaarbeurzen op het Vredenburg. 'Het is er zowel des middags als des avonds zeer druk', schreef het UN in 1953. 'Er heerst een prettige, intieme sfeer, die nog verhoogd wordt door de prettige, beschaafde muziek van de pianist Eef Mulder, die tal van aardige, goed in het gehoor lig-

gende melodietjes speelt.' Ook Eugene Charmon was verbonden aan de Black Horse Bar; hij speelde er behalve accordeon en piano op de Clavioline, een vroege synthesizer.

The Black Horse adverteerde in die tijd als 'De bar van Utrecht' en de barkeeper P. van Kordelaar won in 1958 een landelijke prijs voor de beste cocktail, 'Pionier' genaamd (Drambuie, Curaçao, wodka 'en een kers').

Drugsbende In 1969 vierden Anton en Adriana hun dubbele 40-jarig jubileum met een receptie in de bar. Vijf jaar later overleed Marchal op 67-jarige leeftijd. De zaak werd voorgezet door John Poot. Hij liet het interieur aanvankelijk in tact, maar in 1984 constateerde een bezoeker dat de boel enigszins was 'opgeruimd'. Ook verdwenen de paar-

den van de luifel. Toen Poot de bar in 1991 verkocht, kwam deze in criminele handen. De bende van hasjsmokkelaar Bertus K. ('de koning van het Utrechtse woonwagenkamp') kocht horecazaken op om drugsgeld wit te wassen.

De zaken zelf voldeden aan de regels en trokken normaal publiek.

In 1994 werd K. gearresteerd en veroordeeld, al was de opsporing door het Interregionaal Recherche Team (IRT) omstreden. Na deze affaire verdween de naam Black Horse en begon Theo Burger er het café De Steeg. Tegenwoordig is het pand onderdeel van burgerrestaurant Firma Pickles. a

15

JULI 2021 | NR. 129 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

DUIC PUZZEL

ZOEKPLAAT Zoek de zeven verschillen

OPLOSSING ZOEK DE VERSCHILLEN

Utrecht in Cijfers In de rubriek Utrecht in Cijfers gaan we in op data over de stad. De gemeente Utrecht houdt van honderden onderwerpen bij hoe het er in de stad voorstaat en elke week lichten we een van de onderwerpen uit.

I

n de rubriek Utrecht in Cijfers gaan we in op data over de stad. De gemeente Utrecht houdt van honderden onderwerpen bij hoe het er in de stad voorstaat, van aantal Utrechters dat een fiets heeft tot hoeveel procent van de Utrechters last heeft van lawaai door verkeer of bedrijven in de stad. Elke week lichten we een van de onderwerpen uit.

In de vorige krant schreven we al over kansen(on)gelijkheid bij Utrechtse kinderen.

Uit ons onderzoek bleek dat opleiding, inkomen en etnische achtergrond een aanzienlijke invloed hebben op de toekomst van een kind. Die kenmerken zijn dan weer erg aan wijken gebonden.

De toekomst van de kinderen in Utrecht begint natuurlijk bij de ouders en de oplei-

ding die die ouders gevolgd hebben. Een hogere opleiding hangt vaak samen met een hoger inkomen en betere sociaaleconomische omstandigheden.

Dat is ook te zien in de grafiek die we maakten met data van de gemeente Utrecht.

Wijken met relatief veel sociale huurwoningen, lage inkomens en inwoners met een migratieachtergrond (zoals Overvecht en Zuidwest) kennen relatief minder mensen die een middelbare of hogere opleiding hebben afgerond. In wijken met veel (dure) koopwoningen is dit precies andersom: wijken als Noordoost en Oost hebben juist veel hoogopgeleide inwoners. De Binnenstad voert de ranglijst aan: 68 procent van de inwoners daar is hoogopgeleid.

Vakantiebaan op de leukste Camping van Utrecht?

Mail naar: vakantiebaan@ganspoort.nl

Advertentie