13
15 OKTOBER 2021 | NR. 143 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
ACHTER DE SCHERMEN BIJ DE STADSSCHOUWBURG
Wat gebeurt er achter de coulissen van Stadsschouwburg Utrecht?
Luuk Adema is programmeur bij de Stadsschouwburg
Zeven dagen per week en het hele jaar door staan er in Stadsschouwburg Utrecht voorstellingen op het programma. Al was het in de afgelopen maanden wel abnormaal rustig. Nu de coronamaatregelen zijn versoepeld, komt het programma langzaamaan weer op gang. De gordijnen gaan weer open bij de Stadsschouwburg. DUIC nam een kijkje achter de schermen bij een van de meest bekende culturele podia van Utrecht.
Tekst:Charlie van Dijk
H
oge, uitgelaten kinderstemmen en piepende schoenen op de stenen vloer. Het is een gekkenhuis in de lobby van de Stadsschouwburg. Een groep van 200 zevendegroepers wacht totdat ze mogen plaatsnemen in de grote, roodfluwelen stoelen van de Douwe Egbertszaal. Daar begint over enkele minuten de familievoorstelling ‘De waanzinnige boomhut van 52 verdiepingen’ door theatergezelschap Meneer Monster. Aan de andere kant van het doek heerst opperste concentratie. De acteurs, de technici, iedereen staat te popelen om een prachtige voorstelling neer te zetten. Eindelijk is het zover. De kinderen zitten en langzaam dimmen de lichten in de zaal. Het wordt stil. De voorstelling begint. De voorstelling begint eigenlijk al veel eerder, voor Stadsschouwburg Utrecht dan. Zij starten al een jaar van tevoren met de voorbereiding van de voorstelling. Luuk Adema is programmeur bij de Stadsschouwburg. Hij zorgt ervoor dat de juiste artiesten en gezelschappen terechtkomen op de agenda van de schouwburg. Dat doet hij sinds december van het afgelopen jaar, toen Nederland nog volledig in lockdown zat. Sindsdien lopen hij en zijn collega’s tientallen boekjes met overzichten van voorstellingen door, wonen presentatiemiddagen bij en bezoeken voorstellingen elders. Daaruit halen ze de juiste voorstellingen voor het Utrechtse publiek. “De doelgroep van de Stadsschouwburg is heel breed”, vertelt Adema. “We willen zorgen dat het aanbod op iedereen aansluit.” Bij het uitkiezen van de voorstellingen
houdt de Stadsschouwburg ook rekening met de andere Utrechtse podia. Adema: “Als ik een voorstelling van een goede muzikant tegenkom, die heel goed past binnen het aanbod van TivoliVredenburg, dan programmeren wij die niet. En andersom ook.” Cabaret, dans en jeugdvoorstellingen staan bijvoorbeeld veel op het programma van de schouwburg. Maar ook circus, toneel en andere shows zijn regelmatig aan het Lucasbolwerk te vinden. “We proberen voor een goede mix te zorgen, die ook iedereen vertegenwoordigt”, legt Luuk verder uit. “We vinden het belangrijk dat Utrechtse artiesten ook een plek op het podium van de Stadsschouwburg krijgen.” Actueel aanbod Tijdens de pieken van de coronapandemie was het geen eenvoudige taak om de schouwburg van een gevulde agenda te voorzien. Het was ‘hard werken’, met de woorden van Luuk Adema. “Eerst probeerden we de voorstellingen zo veel mogelijk door te schuiven in de agenda. Maar je kan bezoekers niet oneindig ‘vasthouden’. Op een gegeven moment moet je besluiten om dingen af te zeggen en mensen hun geld terug te geven.” Ook moet er bij sommige voorstellingen op worden gelet dat ze nog wel actueel zijn. “Vooral bij cabaretvoorstellingen is dat belangrijk. Niemand wil nu nog naar grapjes luisteren over corona, dat is er echt wel uit. Daar let een cabaretier ook zelf wel op. Als de voorstelling niet meer actueel is, dan passen ze die aan of zeggen ze ‘m af. Gelukkig zijn de meeste ca-
baretiers heel inventief. Die komen zo met iets nieuws.” Musicals Staan er de komende tijd nog interessante voorstellingen op het programma? Luuk denkt er even over na. “De musical ‘Come From Away’ zou ik willen aanraden. Het verhaal is waargebeurd. Het gaat over een klein stadje in Canada. Op 11 september, als de aanslagen op de Twin Towers in New York plaatsvinden, moet het luchtruim boven de stad dicht. Alle vliegtuigen moeten plotseling in dat kleine stadje landen. Alle mensen uit de gestrande vliegtuigen worden daar opgevangen – het zijn er bijna evenveel als de lokale bevolking. Die musical is vanaf november te zien.” Dan wijst hij naar de grote nijntje die naast hem op de bank zit. “De nieuwe uitvoering van nijntje de musical gaat ook bijna in première, op 17 oktober. Met een heel nieuw verhaal en allemaal nieuwe liedjes.” Door de witte gangen met veel licht en glas lopen we door naar de backstage, door een dubbele klapdeur. Het is even wennen aan de duisternis, maar na een tijdje wordt het duidelijk: we staan achter de coulissen van het podium van de Douwe Egbertszaal. Toneelmeester Marleen is hier al de hele dag aan het werk. Zij is de belangrijkste schakel tussen Stadsschouwburg Utrecht en de artiesten op het podium. “’s Ochtends vroeg, om een uur of 10.00 begint het met het uitpakken van het decor”, vertelt ze. “Via een grote garagedeur komt er een vrachtwagen de schouwburg binnenrijden
met de stukken die de artiesten op het podium gebruiken. Die pakken we uit en zetten we op de juiste plek.” Daarna begint het aankleden van het podium. Het decor, de zwarte coulissen, de lichtstanden, alles moet precies goed komen te staan. Soundcheck Dat geldt ook voor de artiesten, die hebben een moment nodig om te ‘spacen’. Marleen: “Niet ieder podium is even groot. Dus je kan niet altijd vier stappen naar rechts doen. Zeker bij dansers is het belangrijk dat ze de ruimte die ze hebben goed aanvoelen.” Dan is het tijd voor de soundcheck. “Geluidstechnici in de zaal gaan dan controleren of alle volumes van de microfoons goed zijn afgesteld, ten opzichte van elkaar en de muziek.” Achter de schermen wordt er ook dan nog hard gewerkt. Ze leggen plankjes over de kabels, zorgen hier en daar voor flesjes water, en als het moet ook nog een bezem of zwabber over het podium. En wie ruimt alles na de voorstelling weer op? Gelukkig staat Marleen er niet alleen voor, maar staat er een hele backstage crew paraat om haar te helpen. “Bijzonder is dat bij Stadsschouwburg Utrecht veel vrouwelijke toneelmeesters werken. Eerder was ik een van de weinige vrouwen achter de schermen.” Het op- en af bouwen zorgt voor een lange dag voor Marleen, maar anders zou ze het niet willen. “Het mooiste vind ik het om erbij te zijn als het podium ’s ochtends en ’s avonds helemaal leeg is. Als ik maar een halve dag werk, dus later begin of eerder stop, dan voelt het niet echt compleet”
