DUIC Krant NR 193 - 7 oktober

Deze beeldcolumn van is onderdeel van een serie van 8 beeldcolumns over water.

dank aan: Prins Bernhard Cultuurfonds, provincie Utrecht en het K.F. Hein Fonds

Nieuw Engeland

en Frans

VERANDERENDE

VISMARKT

is constant in beweging. Er wordt gebouwd en gesloopt.

ziet de stad er op sommige plekken heel anders uit dan vroeger, terwijl andere straten en pleinen juist al decennia hetzelfde blijven. In deze rubriek laten we dat zien.

naar DUIC.nl voor meer oude en nieuwe foto’s van de stad.

verhippen

Robert Oosterbroek

DUIC IN BEELD

Glibberend door een droog gevallen sloot klautert Ton Cornelissen naar hoger gelegen grond. Hij loopt vol en thousiasme naar een boom in Amelisweerd. Niet zomaar een boom, maar de grootste kans hebber bij de verkiezing tot Boom van het Jaar. De boom is zo’n 250 jaren oud en groeit op dit moment uit tot hét symbool van het verzet tegen de kap in Amelisweerd. Meer dan dertig duizend mensen hebben hun stem al uitgebracht op de boom.

De verkiezing van Boom van het Jaar wordt voor de vijfde keer georganiseerd door SBNL Na tuurfonds. De wedstrijd draait om markante bomen met een bijzonder verhaal; bomen met maatschappelijke of historische

waarde. Uit elke provincie in Nederland is een boom genomi neerd voor de verkiezing.

De eik in Amelisweerd maakt een hoop los. “Het is hier zo mooi”, zegt Cornelissen. Hij heeft een passie voor bomen en doet er alles aan om deze eik te laten winnen. Dagelijks is hij te vinden in het bos om met voorbijgangers te spreken over de verkiezing en het protest tegen de verbreding van de A27. Want als die ver breding doorgaat zal ook deze eik met de grond gelijk gemaakt worden. “Het is een waanzin nig plan om deze hele strook te kappen voor een extra rijbaan. De natuur is van zo enorm veel waarde. Deze groene longen zijn onmisbaar voor het leven. Ame lisweerd is zo van belang, niet

alleen ecologisch maar ook voor de recreatie voor inwoners van Utrecht en omliggende gemeen ten."

Op alle twaalf bomen die ge nomineerd zijn, in elke provincie één, kan gestemd worden. De eik in Utrecht heeft al meer dan 31.000 stemmen. Op nummer twee staat een eik uit Gelderland, met ruim duizend stemmen.

De winnende boom gaat door voor de Europese verkie zing van boom van het jaar. Cor nelissen vertelt: “Als ik mensen aanspreek, gaat het de hele tijd over de verbreding van de A27. Deze boom groeit nu uit tot het symbool van het verzet tegen de bouwplannen.”

Er kan nog tot 17 oktober ge stemd worden.

Fotogra e: Robert Oosterbroek

STEENGOEDE EXPOSITIE

Baksteen is overal om je heen. Ook het mooie Amersfoort is daar geen uitzondering op. Museum Kunsthal KAdE brengt een ode aan dit bouwmateriaal met een eigen tentoonstelling vol keiharde kunstwerken, genaamd BAKSTEEN | BRICK. Laat je verrassen door de schoonheid van gebakken steen. Beleef het met al je zintuigen!

OP CULTURELE CITYTRIP IN REGIO UTRECHT

Werken in de

voor

werk

Bij Careyn helpen we je om

doen en bieden we

om

en professioneel te

Vind jij werken dichtbij jouw woonplaats met verantwoordelijkheid en

heden belangrijk? Kies dan

Wij zoeken nieuwe collega’s in de regio!

Verpleegkundige Samenwerken vind je belangrijk. Je levert en coordineert

en luistert goed

client, handelt

Je

Renovatie of sloop woningen Queridostraat? Bewoners lijken hoe dan ook de dupe

Terwijl spandoeken die oproepen tot sloop in de wind wapperen aan de gevel van een verouderd huizenblok aan de Queridostraat, wordt er in sommige woningen juist hard gewerkt om de afbraak tegen te houden. Hoewel bewoners van mening verschillen over de gedroomde toekomst, lijkt het erop dat vooral woningcorporatie Bo-Ex hier een steekje heeft laten vallen. Jarenlang stond het huizenblok met 36 woningen op de nominatielijst voor grondige renovatie, jarenlang werd echter alleen het hoognodige onderhoud gedaan, en nu zijn de atjes volgens Bo-Ex rijp voor de sloop. “Buikpijn”, krijgt wethouder Dennis de Vries ervan. “Tegen de afspraken in", menen verschillende politieke partijen. De bewoners lijken ondertussen de speelbal.

ij worden ziek”, staat geschreven op een van de spandoeken aan de gevel van het huizenblok in Nieuw Engeland. Terwijl koopwoningen in de Queridostraat voor ruim 400.000 euro over de toonbank gaan, bladdert de verf van de kozijnen van de sociale huurwoningen. Een van de bewoners die al jarenlang in het hui zenblok woont, vertelt aan DUIC dat er al heel lang geen grote renovatie is geweest.

Maar ze hadden iets om naar uit te kij ken: de afgelopen jaren is ze altijd de worst voorgehouden dat de upgrade eraan zat te komen. Dat de woningen in de twee betwiste huizenblokken stevig gerenoveerd moesten worden, wist Bo-Ex ook. Er was sprake van schimmel, er zijn vocht- en ventilatieproble men en de huizen hebben enkel glas. Het is allemaal niet meer van deze tijd. Met de ge meente werd afgesproken dat de renovatie in 2021 zou beginnen.

Sloopkogel

Dit was dan ook de wens van de meeste be woners, bleek uit verschillende peilingen. Reden voor Bo-Ex om uitvoerig onderzoek te doen naar renovatie en hier dan ook jaren over te communiceren met bewoners. Toen werd het echter december 2021 en trok BoEx de stekker uit de toekomstige renovatie, de woningcorporatie besloot dat de sloopko gel door de 36 woningen heen moet.

Waarom Bo-Ex van gedachten is veran derd? De woningcorporatie omschrijft het zelf als: “Een renovatie lost echter niet de gebied van energie, duurzaamheid en ge luid. Zeker ook naar toekomstige huurders biedt een renovatie onvoldoende oplos sing. Dit alles en de kosten voor een reno vatie in afweging genomen is Bo-Ex tot het besluit gekomen dat renoveren een onver antwoorde oplossing is en sloop nieuw bouw wel de mogelijkheden biedt voor huidige en nieuwe bewoners.”

Stemming

Te lang geen groot onderhoud, er wordt niet geluisterd naar de wensen van de bewoners en het spel zou niet eerlijk gespeeld worden; dat zijn de zorgen en kritiekpunten die ver schillende bewoners hebben.

“Een onbetrouwbare partner”, zegt een bewoner over Bo-Ex. Bij de laatste peiling onder bewoners, in mei 2021, was 27 procent voor sloop en nieuwbouw, 48 procent voor renovatie en 24 procent gaf te kennen geen voorkeur te hebben. Bewoners die voor re novatie stemmen wonen graag in de buurt of willen niet de onzekerheid van een andere woonplek. Maar dit onderzoek was voor BoEx geen reden om niet verder te gaan met het sloopplan.

De weg van sloop is dus ingeslagen door

ming die gaat over het zogenoemde ‘sociaal plan’. Zo’n plan is een soort reglement dat wordt opgesteld als een woningcorporatie –zoals in dit geval – woningen wil slopen. Be woners kunnen in het plan zien waar ze recht op hebben en welke afspraken er gelden. 60 procent van de bewoners moet instemmen met het sociaal plan voordat er gesloopt kan worden. “Bij onvoldoende draagvlak kijken we opnieuw naar het plan”, antwoordt Bo-Ex op vragen van DUIC. Maar Bo-Ex schrijft naar bewoners dat ook bij onvoldoende draagvlak voor het sociaal plan, sloop niet van de baan is en de wens blijft van Bo-Ex.

Er zijn bewoners die de hele peiling so wieso al niet eerlijk vinden. “Er is geen vrije keuze. Er is nu zoveel achterstallig onder houd dat bewoners eigenlijk gewoon uitge rookt worden. Met de staat van deze wonin gen kiest menig bewoner uiteindelijk eieren voor z’n geld door te kiezen voor sloop en daarmee voor een verhuizing naar een ande re woning. En daar komt bij dat Bo-Ex zegt zich niet te gaan neerleggen bij een eventu ele negatieve uitkomst.

Waar kiezen we dan eigenlijk voor?”

De spandoeken aan de gevels getuigen er natuurlijk van dat er zeker ook mensen voor sloop zijn. Een van hen vertelt: “Op deze ma nier kunnen we niet meer leven, het moet snel gesloopt worden en dan kunnen wij verhuizen.” Andere bewoners zeggen ziek te worden door de staat van hun woningen. Wat de hele zaak ook nog ingewikkelder maakt is dat de bewoners van de 36 woningen twee bewonerscommissies hebben, waarmee BoEx communiceert. Door het stroperige pro ces lijkt er dus ook enige frictie te zijn ont staan tussen bewoners. Ondanks dat zijn de meesten het er wel over eens: de verant woordelijkheid hiervoor ligt bij Bo-Ex. De woningcorporatie schrijft hierover aan DUIC: “Bo-Ex praat en overlegt met alle bewoners en met beide commissies. Bo-Ex ziet het als haar verantwoording om alle bewoners te horen en heeft verschillende pogingen ge daan om de bewonerscommissies bijeen te brengen en samen het vervolg op te pakken. Dit is helaas niet gelukt. De spanningen on der de bewoners onderling is waar Bo-Ex zich ook zorgen over maakt.”

Buikpijn

Verschillende politieke partijen en wethou der Dennis de Vries hebben vraagtekens bij het hele proces dat al jaren duurt en de ma nier waarop Bo-Ex hiermee omgaat. Naar aanleiding van vragen van Yvonne Hessel van politieke partij Utrecht Solidair vertelde wet houder

De Vries buikpijn te hebben van deze casus. ‘Buikpijn’ vanwege de omstandighe den waaronder deze mensen moeten wo nen maar ook van het hele proces. “Worden bewoners wel op de juiste manier geïnfor meerd?” en “luisteren ze daadwerkelijk naar de wensen van de bewoners?”, vraagt de wethouder zich af. “Ik heb daar mijn vraag tekens bij”, vult de wethouder aan. In het huidige coalitieakkoord staat ook dat de ge meente zeer terughoudend wil zijn met het

slopen en vervolgens opnieuw bouwen van sociale huurwoningen

Niet alleen Utrecht Solidair vraagt aan dacht voor de zaak, ook Bij1, GroenLinks en PvdA roeren zich. De wethouder moet ook nog een hele set vragen vanuit de politiek beantwoorden. Een van die vragen gaat over de afspraken die de gemeente jaarlijks maakt met woningcorporaties zoals Bo-Ex, dit wor den prestatieafspraken genoemd. De afgelo pen jaren stond in dat document steeds dat de woningblokken gerenoveerd zouden worden. Toen bewoners van de Queridostraat recent bij Bo-Ex deze eerder gemaakte afspraak be noemden, schreef de woningcorporatie: “De prestatie afspraken zijn een tijdsmoment met een ambitie van een voornemen om te komen tot de prestatie afspraken die we met de ge meente maken.”

Toekomst

Dus wat gaat er gebeuren met de huizen blokken? Dat is nu nog niet helemaal zeker, al is eigenaar Bo-Ex in ieder geval ervan over tuigd dat slopen en nieuwbouwen de bes te optie. De stemming over het sociaal plan is voorlopig de belangrijkste stap. Als er ge sloopt gaat worden omdat bijvoorbeeld ie dereen instemt met het sociaal plan, dan krij gen de bewoners een verhuisvergoeding en een vervangende woonruimte. Maar ja, wat als minder dan 60 procent voor het sociaal plan stemt? Dan moet men weer naar de te kentafel, maar Bo-Ex geeft nu al aan dat sloop niet van de baan is. Ondertussen moeten de huizen aan de bouwtechnische eisen blijven voldoen, maar dat is ook weer voer voor dis cussie. Nu voldoen ze volgens Bo-Ex net aan de ‘minimale eisen’. Onlangs hebben wonin gen een schimmelbehandeling gehad en zijn ventilatieroosters schoongemaakt. Maar zo wel de verschillende politieke partijen als de wethouder geven aan zorgen te hebben over de staat van de woningen. De rust is dus nog niet teruggekeerd in de Queridostraat.

Tekst en fotogra e: Robert Oosterbroek

“W

Dak- en thuislozen vertellen verhaal in Straatslim: ‘Eigenlijk moet heel Nederland ons verhaal horen’

De Utrecht 900-viering is voor iedereen. Niemand wordt vergeten. Dat geldt ook voor dak- en thuislozen, een groep waar veel mensen vooroordelen over hebben en met een grote boog omheen lopen. In ‘Straatslim’, een voorstelling van Stut Theater in samenwerking met Straatnieuws, vertellen zes mannen zonder thuis hun verhaal.

e wilden dit jaar bij Stut heel graag iets doen in het kader van Utrecht 900”, vertelt Elke Steenstra, regisseur van Straatslim. “We waren alleen nog een beetje aan het zoeken welke mensen we een podium wilden geven. Toen kwam Straatnieuws naar ons toe, omdat ze graag met ons wilden samenwerken.”

Over dat voorstel hoefden de theatermakers niet lang na te denken. “We vinden het belangrijk dat Utrecht echt voor iedereen is, terwijl dak- en thuislozen wel eens worden gezien als een soort afvoerputje van de stad. Dus we wilden heel graag hun verhaal laten horen. We zijn toen gaan zoeken, en op een gegeven moment hadden we zes mannen.”

Rugzak

Eén van die mannen is Abdul Aljabri, die twaalf jaar geleden vanuit Libië naar Nederland vluchtte. Zijn asielaanvraag in Nederland werd afgewezen, en nu gaat hij in hoger beroep. “Tijdens Straatslim ben ik de hele tijd aan het bellen en wachten. Steeds hetzelfde verhaal aanhoren, wachten, nog een keer terugbellen…”, vertelt Aljabri, die aangeeft in het dagelijks leven veel last te hebben van de onzekerheid over zijn toekomst. “Ik slaap slecht en heb stress. Het is geen normaal le-

ven. Ik heb een rugzak hier, vol met problemen. En ik weet niet tot wanneer dat nog duurt.”

Naast de zes mannen zonder thuis neemt er ook een professionele hulpverleenster aan de voorstelling deel: Heleen Groeneveld. “Ik laat de worsteling zien van de hulpverlener die moet voldoen aan hoe het systeem en de regeltjes zijn die in onze maatschappij zijn bedacht”, vertelt ze. “En dat een hulpverlener ook meestal vanuit z’n hart wil werken, maar dat dat gewoon niet altijd lukt. Dat past heel erg bij mij, want daar ben ik zelf ook tegenaan gelopen.”

Verbinding en confrontatie

Na elke voorstelling vindt er een nagesprek plaats, waarbij het publiek kan reageren op de voorstelling. “We merken tot nu toe wel dat het iets doet met de zaal”, ziet regisseur Steenstra. “Mensen zijn geschrokken van hoe het systeem in elkaar steekt, vragen zich af hoe ze kunnen helpen of zijn gewoon heel erg geraakt door de verhalen. Dat levert in de foyer daarna ook heel bijzondere gesprekken op, want je kunt gewoon naar ze toe. Wanneer voer je nou eigenlijk zo’n gesprek met zo iemand op straat? Heel veel mensen lopen daar zo snel mogelijk langs.”

900 jaar Utrecht: een feest van terugblikken en vooruitkijken

Het zal je niet ontgaan zijn: dit jaar viert de stad Utrecht zijn 900e verjaardag. De gemeente Utrecht heeft ervoor gekozen om dit op een laagdrempelige manier te vieren, waarbij alle Utrechters betrokken worden. Om dit tot een succes te maken, is het Utrecht 900 Comité in het leven geroepen, dat bestaat uit een vertegenwoordiging van Utrechtse organisaties. Voorafgaand aan en ook tijdens de viering spreekt DUIC steeds 2 mensen die aan het comité zijn verbonden. Deze keer zijn dat gedeputeerde van de provincie Utrecht Rob van Muilekom en Saskia van Dockum, directeur Utrechts Landschap.

Tussen 2 juni en 11 november vieren we dat het 900 jaar geleden is dat Utrecht stadsrechten kreeg. We doen dit met meer dan 200 grote en kleine evenementen. Om ervoor te zorgen dat er met een brede blik gekeken werd naar het programma, zijn Van Muilekom en Van Dockum gevraagd om zitting te nemen in het Utrecht 900 Comité. “Als je de hoofdstad van de provincie Utrecht bent, heb je het over de stad en de regio. Daarom worden we als provincie zeer betrokken”, aldus Van Muilekom. “Overigens vind ik het thema ‘Stad zonder muren’ een teken van grote volwassenheid. Het laat zien dat Utrecht niet een stad is die zegt ‘dit zijn wij, hier houdt de grens op’, maar ook verantwoordelijkheid voor de regio voelt.”

Van Dockum was in 2009 als toenmalig directeur van het Utrechts Archief al betrokken bij de oprichting van de ‘Stadsdag’, sindsdien elk jaar op 2 juni. “Ik wilde het archief makkelijker toegankelijk maken voor alle Utrechters. Op een gegeven moment bedachten we dat we vaker bijzondere archiefstukken moesten koppelen aan een actuele kalender. Zo werd de eerste Stadsdag geboren. Maar dat het in 2022 een half jaar lang

zou worden gevierd, had ik echt niet kunnen dromen”, vertelt ze.

Water

Tijdens de viering van Utrecht 900 blikken we onder meer op verschillende manieren terug op de afgelopen 900 jaar. Dat gaat terug tot 1122; het jaar waarin Utrecht niet alleen stadsrechten kreeg, maar ook het jaar waarin de Rijn werd afgedamd bij Wijk bij Duurstede. “Je kunt rustig zeggen dat dat zorgde voor een transitie van onze provincie die zijn weerga niet kent”, vertelt Van Dockum. “De rivier, die toch al een beetje aan het verzanden was, werd door noeste arbeid beteugeld zodat landbouwgrond ontwikkeld kon worden. Er moest geproduceerd worden voor bijvoorbeeld de bevolking van Utrecht, die als stad rap groeide.”

Mede daardoor had water een grote invloed op Utrecht. Ook vandaag de dag is dat nog zo, in en om de stad. Van Muilekom: “Water verbindt verschillende plekken met elkaar. Het maakt het makkelijker om van kleine buitengebieden in de stad te komen, of juist buiten de stad te gaan recreëren. Dat maakt heel mooi de verbinding met 900 jaar

De kracht van Straatslim schuilt volgens Groeneveld in de verbinding en confrontatie. “De verhalen worden heel beeldend verteld. Het wordt heel zichtbaar dat het allemaal mensen zijn, en eigenlijk kan het ons allemaal overkomen. En je wordt geconfronteerd met de oordelen waar we soms heel snel in vervallen. Ik hoop dat we elkaar voortaan meer als mens gaan zien, en dat het meer vanuit het hart gaat.”

Ook Aljabri hoopt dat Straatslim iets teweegbrengt. “Ik vind het belangrijk dat mensen horen wat er allemaal gebeurt. Eigenlijk moet heel Nederland naar deze voorstelling komen. Niet alleen om mijn verhaal te horen,

ook dat van anderen. Er moet snel worden gekeken wat er gedaan kan worden voor dakloze mensen.”

De eerstvolgende voorstellingen van Straatslim vinden plaats op donderdag 13 en vrijdag 14 oktober in Bibliotheek Neude, tijdens het Uit Je Dakloos event (10 t/m 17 oktober). Wil je meer informatie? Kijk dan op stut.nl/ voorstellingen/straatslim/. Straatslim is één van de programmaonderdelen van Utrecht 900 jaar. Kijk voor het volledige programma op utrecht900.nl.

Samen

Verbinding is ook iets wat Van Muilekom en Van Dockum met de viering van Utrecht 900 hopen te bereiken. “Ik hoop dat we de energie vasthouden om het rijke verleden van Utrecht te verbinden met een leefomgeving waarin we ons thuis blijven voelen en nieuwkomers omarmd worden. Utrecht, dat zijn we echt samen. Ook samen met alles wat om ons heen gebouwd is en als geschiedenis onder onze voeten ligt”, aldus Van Dockum. Van Muilekom vult aan: “Ik vind het ook belangrijk

om naar voren te kijken. Feestvieren is een moment van bezinning waarop je terugkijkt op hoe we zover zijn gekomen, maar waarop je ook denkt: wat gaan we nog veel mooie dingen met elkaar doen.”

Wil je meer weten? Kijk dan op utrecht900.nl en hdsr.nl/actueel/900-jaar-waterbeheer/. 900 jaar Waterbeheer sluit op 9 oktober de festiviteiten af met een festival in de Botanische Tuinen Utrecht.

artikel is gemaakt in samenwerking met de gemeente Utrecht

“W

Dit artikel is gemaakt in samenwerking met de gemeente Utrecht

Fotogra e: Sevilay Maria van Dorst

waterbeheer en 900 jaar Utrecht.”

Foto: William Hoogteyling

UTRECHT VOLGENS MEDEOPRICHTER VAN DE NIJVERHEID DAAN BRAMER

‘Het is een beetje uit de hand gelopen, maar op een goede manier’

In de rubriek Utrecht Volgens spreken we een bekende of onbekende Utrechter. Vaak met een actuele aanleiding en altijd met een paar standaardvragen over het leven in Utrecht.

Vijf jaar geleden hebben Daan Bramer en Jonathan Straatman De Nijverheid opgericht in het Werkspoorkwartier: een naar eigen zeggen ‘culturele vrijhaven’ en ‘kunstenaarskolonie’. Hier hebben bijna zestig kunstenaars, ontwerpers en andere makers een atelier of werkplek. ‘Een rauwe plek waar kunstenaars kunnen maken, experimenteren en exposeren’, zo luidt de omschrijving. Ook is er een kunstcafé, terras aan het water en elke week culturele programmering. Eind september opende er ter ere van het vijfjarig bestaan een gratis tentoonstelling: NIJV (Nadat Ik Je Vond). Van bijna alle ‘Nijveraars’ zijn daar tot en met 30 oktober (kunst)werken te zien. We vroegen Daan waarom De Nijverheid is opgericht en wat Utrecht mist.

Hoe is het idee voor De Nijverheid begon nen?

“Ik ben fotograaf en had een studio in een werfkelder aan de Oudegracht. Ik vond het een leuke plek, maar er gebeurde te weinig. Je kon ’s avonds niet even een vuurtje maken of een beetje gek doen. Ook miste ik het om geïnspireerd te worden door andere kunste naars. Samen met een paar anderen begon ik de expositieruimte in de oude bunker in het Wilhelminapark: de EXbunker. Daar ging Jonathan rond 2016 exposeren. Zo heb ik hem leren kennen. Hij had nog geen atelier. Samen lerlei gekke plekken te bekijken, zoals de strook waar De Vechtclub XL zit, Lage Wei de, Fort de Gagel en Fort Lunet. Via via kwam deze locatie op ons pad. De eigenaar wilde al les platgooien en nieuwe hallen bouwen. Ge lukkig is dat niet gebeurd.”

Hoe was de eerste periode?

“We richtten Stichting De Nijverheid op en zijn gewoon begonnen zonder nog iets te gemeente en sloten een lening af bij de bank. Met tien man bouwden we ateliers. Dat wer den er steeds meer. In het begin was de huur heel laag, maar dan moest je wel je eigen ate lier bouwen. Het was een hele leuke perio de, met onder meer pizza-avonden. Het was

toen nog een kleine, maar groeiende kunste naarskolonie.”

Waarom vonden jullie het belangrijk dat er zo’n plek zou komen?

“In Utrecht waren er al plekken als het Cen traal Museum, TivoliVredenburg en de Stads schouwburg, maar nog niet heel veel rauwe re, alternatieve plekken. We wilden een plek zijn waar ook ruimte is voor meer experi mentele kunst en waar je ook terechtkon als je nog niet zeker wist of er een try-out zou komen. We vinden het namelijk belangrijk dat hier beeldende kunst en podiumkunsten te zien zijn. Het publiek moet voor de kunst en cultuur komen en niet alleen maar omdat het hip is. We willen mensen in contact brengen met kunst.”

Wat is er zo leuk aan De Nijverheid?

“Hier is interactie en een band tussen de huurders. De kunstenaars helpen elkaar en er mooie opbouw qua leeftijden: jong en oud, ervaren en vers van de HKU. Het is een beetje uit de hand gelopen, maar wel op een goede manier. Jonathan en ik dachten aan tien ate liers, een kunstenaarscafeetje een klein po dium waarop wat gebeurt. We deden het in eerste instantie om zo voor onszelf een leuke atelierplek te regelen, maar om dit draaien

de te kunnen houden, is dat er een beetje bij ingeschoten. Ik ben heel blij met hoe het nu gaat. Het is mooi om te zien wat het allemaal teweegbrengt. Er moeten meer van dit soort plekken komen. Plekken waar je kan experi menteren, buiten de lijntjes kan gaan en waar niet alles volgens de standaard culturele re geltjes plaatsvindt.”

Wat is je lievelingsplek in Utrecht? “Natuurlijk De Nijverheid, maar ook op het water in en rond Utrecht in mijn eigen bo tje. Of het nou de Vecht is, de singel of de gracht, dat vind ik de mooiste plek om te zijn om Utrecht te ervaren.”

En waar drink je het lekkerste biertje in Utrecht?

“Op het Ledig Erf, maar ook Het Muzieklokaal ga ik graag heen. Verder zijn Boot 122 en dB’s ook leuke plekken.”

Wat mist Utrecht?

“Een hedendaags kunstmuseum of kunst hal. Ik zou het met name mooi vinden als je daar kunst van nu kan zien, maar ook ande re kunstvormen als muziek of podiumkun sten. Er zijn heel veel steden die zo’n muse um hebben, in een mooi gebouw dat mensen aantrekt. Het Centraal Museum heeft bij voorbeeld wel tentoonstellingen met heden

daagse kunst, dat is al heel mooi, maar die zijn af en toe. Dé plek voor zo’n kunsthal zou de nieuwe Utrechtse wijk Merwede zijn. Daar kan je wel iets geks, groots en moois neer zetten.”

Wat is jouw mooiste herinnering aan Utrecht?

“Om te beginnen de geboorte van alle drie mijn jongens, maar ook Panaroma 2000 heeft indruk op mij gemaakt. Daar liet Utrecht zich van een bijzondere kant zien. Zo’n 25 kunst werken waren toen vanuit de Dom te zien, of gewoon te bezoeken, waaronder de ufo op De Inktpot en de theepot die nu op de par keergarage staat bij Hoog Catharijne. En een reuzenrad waar je met je auto in kon. Zulke dingen zouden ze meer in Utrecht moeten doen.”

Wat was het beste optreden dat je ooit in Utrecht gezien hebt?

“Dat was er één van Kyteman in de oude Ti voli. En dan vooral het nummer Sorry. Qua optredens heb ik de beste herinneringen aan de oude Tivoli. Ik vind het zo zonde dat deze plek verdwenen is. Het was totaal niet nodig.”

Utrecht is…

“…een stad met veel gezichten en waar ik me thuis voel.”

Tekst: Bo Steehouwer/Fotogra e: Bram van Toor

Wonen in De Erven is voor

Tussen Vianen en rivier de Lek gebeurt iets bijzonders. In vijf jaar tijd is het weiland getransformeerd naar dorp, compleet met school, supermarkt, huisarts en restaurant. Het dorp is ongekend populair door de opzet, de sfeer én het feit dat je met een kwartier in hartje Utrecht bent. Het beste van twee werelden? We laten het oordeel aan jou.

Zo´n 5 jaar geleden startten de ontwikkeling en realisatie van een compleet nieuw dorp tussen Vianen en rivier de Lek. De plannen zijn groots; 1.800 woningen komen er. De eerste bewoners durf den het aan. Ze pionierden in niemandsland, omdat ze erin geloofden een goeie investering te doen. Deze zomer bestond Hoef en Haag 5 jaar en dat werd groots gevierd op het dorpsplein met muziek en lekker eten. Wat een gezelligheid, vooral omdat veel mensen elkaar kennen zoals je van een dorp mag verwachten. Naast de 1.000 woningen die gebouwd of in aanbouw zijn, is er in Hoef en Haag een school, kinderopvang, supermarkt, buurtwinkel, huisarts, kapper, restaurant en soms is er zelfs een markt. spring in de auto en ben met een kwartier in hart je Utrecht. Overigens is de natuur rondom het dorp schitterend.

Vrijbuiters gezocht

Hoef en Haag heeft 3 deelgebieden: Het Dorpshart, Het Lint en De Erven. De Erven Buurtvrij is een groe ne en speelse buurt waar je alle vrijheid hebt om jezelf te zijn. Lekker tafelen met buren in de boomgaard, terwijl de kids slootje springen of een boomhut bou wen. Hang loom op je veranda of ga met een rubber bootje het water op. Kortom, geef jezelf de vrijheid om te doen waar je zin in hebt. Eén met de natuur. Dat kan hier!

Nu kan het dus “Wat ik zo mooi vind, en nu spreekt even mijn ont wikkelaarshart, is dat het gelukt is in een heel korte tijd een volwassen dorp te bouwen”, zegt Pim Nieu wenhuyze, directeur bij De Keizer, een van de ver kopende makelaars. “Met volwassen bedoel ik dat er voorzieningen zijn, veel verschillende typen wonin gen, gevarieerde architectuurstijlen én bovenal een gemixte bewonerssamenstelling. En dat doet een dorp goed. Zeker op de lange termijn. Opvallend is dat er veel belangstellenden uit Utrecht komen. Ze willen doorstromen of voor het eerst een huis ko pen, maar kunnen niets vinden in Utrecht door de hogere prijzen. Die kans is er nu! De markt is minder overspannen en dat geeft mensen de ruimte om over hun keuze na te denken. Daardoor gaat de verkoop minder snel, maar het loopt wel lekker door. Dus ik adviseer belangstellenden niet af te wachten, want dan vis je alsnog achter het net.”

Daarop aanhakend “Verkoopmanager Stef van Berkel bij AM (AM is on derdeel van Hoef en Haag CV) haakt daarop aan door in te zoomen op die betaalbaarheid. “Ik ben niet ob jectief als het Hoef en Haag aangaat. Ik ben vanaf de start betrokken en ben echt van het dorp gaan hou den. Maar wat betreft de vast lasten en daarmee de betaalbaarheid, is het een feit dat de energielasten in een woning van De Erven 4D lager zijn. Sowieso heb je geen gas meer. Tevens voldoet de woning in de basis aan BENG 2=0. Dit houdt in dat bovenop

de BENG-norm extra PV-panelen geleverd worden, waardoor de energielasten nog lager zijn. Daarnaast

gen wat leidt tot een lager rentetarief! We hebben met het team hard Hoef en Haag gewerkt. Met veel aandacht voor details hebben we een wijk gemaakt die kwaliteit uitstraalt. Heel leuk dat je dat nu terug ziet in het groen, de ruimte en diversiteit aan huizen en mensen. Elke keer als we een nieuwe bewoner mogen verwelkomen of als iemand binnen het dorp verhuist, dan zien we dat als een groot compliment!”

Een gloednieuw huis van 161 m2 voor € 603.900,Lijkt het je wat? Kijk dan eens op de website bij ‘Wo ningen’. Daar staan alle beschikbare typen met prijs, plattegrond en technische informatie. Om je een idee te geven; je koopt hier een gloednieuw heren huis met veranda voor € 603.900 v.o.n. Deze woning is 161 m2 groot en heeft een eigen parkeerplaats en tuin op het zuidoosten. Doordat er 4 slaapkamers en een grote zolder zijn, kun je hier perfect met een ge zin leven. En je bent klaar voor de toekomst! Geen investeringen voor duurzaamheid, geen gasrekening en ruimschoots PV-panelen aanwezig. Het geld dat je hiermee bespaart, kun je gebruiken voor leuke dingen én de inrichting van je huis. Laat je eens vrij blijvend adviseren over hoe het plaatje er bij jou uit komt te zien en kom sfeer proeven in Hoef en Haag!

De vrijstaande geschakelde woning toevoegen? www.hoefenhaag.nl/de-erven/woningen

'Wat ik zo mooi vind is dat het gelukt is in een heel korte tijd een volwassen dorp te bouwen'

stadse vrijbuiters

Uit het leven gegrepen

“Toen ons tweede kindje kwam, paste het gezellige Utrecht ons minder goed. We gingen op zoek naar een nieuw, rustiger thuis. De ligging en rustige omgeving van Hoef en Haag spraken ons aan. Een rondje door de wijk en we waren verkocht. Het is echt zo’n leuk (nieuw) dorp, en dat op maar een kwartier rijden van de Utrechtse binnenstad. Vrienden keken ons geschokt aan. Gaan jullie de stad uit? Het grappig is dat ze een jaar later ook de keuze maakten om naar Hoef en Haag te verhuizen. Je krijgt hier value for money.”

Is dit verhaal ook jouw verhaal en ken je Hoef en Haag nog niet (goed genoeg)? Lees dan zeker verder. We vertellen je meer over het nieuwe dorp én over De Erven. Dit is een deelgebied waar nu net een nieuwe fase in verkoop is gegaan. Er zijn nog herenhuizen, geschakelde vrijstaande woningen en, vrijstaande woningen beschikbaar. En als je snel bent, maak je wellicht ook nog kans op een levensloopwoning met bad- en slaapkamer op de begane grond. Maar eerst Hoef en Haag in het kort.

'Het is echt zo’n leuk (nieuw) dorp, en dat op maar een kwartier rijden van de Utrechtse binnenstad'

Hallo Venray

Waar: De Helling

Wanneer: vrijdag 7 oktober

Prijs: 17 euro

Al 35 jaar speelt Hallo Venray de pannen van het dak, maar van stoppen is geen sprake. De band komt zelfs met nieuw werk: Co ee and Cake, heet het album. De eerst single daarvan heet Jazz en is een voorproefje van wat de rest van het album gaat brengen. Support is er van Stuurbaard Bakkebaard, dat in de originele bezetting op de planken staat. Velen waagden zich al aan vergelijkingen, maar eigenlijk is Stuurbaard Bakkebaard een genre op zich.

Utrechtse Stadscantate

Waar: Domtoren

Wanneer: donderdag 6 t/m donderdag 13 oktober Prijs: 10 euro

Arthur Japin, Ronald Giphart en Manon Upho schreven in het kader van Utrecht 900 aangrijpende liedteksten over thema’s die er niet om liegen. ‘Sinnelosen, Sodomieten en Slijkburgers’ beschrijft bijna vergeten maar onvergetelijke gebeurtenissen die ooit plaatsvonden binnen de muren van de stad Utrecht. Is er eigenlijk wel iets veranderd of is eigenlijk alles hetzelfde gebleven?

Geschiedenis: eerste hulp bij ongelukken

Waar: TivoliVredenburg

Wanneer: dinsdag 11 oktober

Prijs: 17,30 tot 27 euro

De grote uitdagingen van onze tijd maken ons onzeker. De Oekraïne-oorlog, coronapandemie, een wooncrisis, een stikstofcrisis… Maar hoe dealden ze daar vroeger allemaal mee? Ook toen waren er epidemieën, vluchtelingencrises en natuurrampen, maar dan zonder vaccins, veiligheidsregio’s en deltawerken. In dit theatercollege laat Beatrice de Graaf zien hoe samenlevingen vroeger grote problemen overwonnen. Juist in tijden waarin alles redeloos, radeloos en reddeloos lijkt, ontstaan nieuwe ideeën en baanbrekende innovaties.

Afrovibes: Pina

Waar: Theater Kikker

Wanneer: donderdag 13 oktober

Prijs: 8 tot 16 euro

Kindernacht van de Poëzie

Waar: Bibliotheek Neude

Wanneer: vrijdag 7 oktober, 19.30 uur

Prijs: 7,50 euro

Kom luisteren naar grappige, spannende, ontroerende of misschien zelfs griezelige poëzie, spoken word en muziek tijdens deze Gi-Ga-Groene Kindernacht van de Poëzie. Trek je leukste onesie aan en gaan! In de Bibliotheek Neude is deze avond van alles te beleven. Er zijn optredens van onder meer Bette Westra, Bibi Dumon Tak, Ted van Lieshout en Elten Kiene. Na a oop volgt er zelfs een heus slaapfeest in de bibliotheek. Slapen tussen je lievelingsboeken!

Theatersportwedstrijd Totdat de Dom Valt vs Aangenaam Verrast

Waar: Villa Concordia Wanneer: zaterdag 8 oktober Prijs: 8 euro

Deze avond in Villa Concordia: improvisatie-toneel in de vorm van een wedstrijd. De spelers vragen het publiek om suggesties. Een beroep? Een huishoudelijk voorwerp? De spelers moeten die suggesties vervolgens verwerken in hun geïmproviseerde scène. Er zijn allerlei verschillende theatersportspellen. Het team dat het publiek het best vermaakt en weet te raken, wint! Meer informatie en tickets zijn te krijgen op totdatdedomvalt.com.

Exit Macbeth

Waar: Stadsschouwburg Utrecht

Wanneer: donderdag 6 oktober, 20.00 uur

Prijs: 10 tot 24,50 euro

Shakespeares personage Macbeth is het archetype van de alfaman, maar wat als je Macbeth uit Macbeth haalt?

Dat is de vraag waardoor de Duitse regisseurs Jana Vetten en Jan-Christoph Gockel zich in deze voorstelling laten leiden. De voorstelling toont niet alleen het verlies van een personage, maar laat zien dat de volledige klassieke plotstructuur van de reis van een tragische held verdwijnt op het moment dat deze niet meer aanwezig is. Daarvoor in de plaats komt er ruimte voor alles wat altijd al gureerde aan de rand van het verhaal: heksen, natuur en dieren.

De Zuid-Afrikaanse danser Kwanele Finch Thusi bouwt met Pina aan een nieuwe mythologie van Zwarte en queer lichamen en identiteiten. Hij wil daarmee de beeldvorming in onze samenleving die mannelijkheid vooral ziet als sterk, krachtig en masculien terugdringen, door de kwetsbaarheid en zachtaardigheid van het mannelijk lichaam te laten zien. Voor Kwanele Thusi is zijn eigen zwarte queer-identiteit het uitgangspunt voor al zijn werk, in de kleding die hij draagt, de manier waarop hij zijn lichaam opmaakt, zijn gedrag en de fysieke training van zijn lichaam.

FAVORIETE LEESPLEK

Naam: Konstantin

Leeftijd: 9 jaar

Woont in: Vleuterweide

Lievelingsboek: Achter de schermen in de dierentuin

k lees hier graag op de bank, en soms zitten mijn ratten er dan bij. Ik houd veel van dieren en lees er dus ook graag over. In dit boek leer je hoe dieren in dierentuinen verzorgd worden. Zo las ik dat ze soms kar van roofdieren te stimuleren. Het zijn allemaal hele interessante dingen, waar ik helemaal niks van wist. Als ik dan iets nieuws heb ge leerd vertel ik het ook aan mijn vrienden. Mijn lievelingsdier is een tijger, maar ik heb ratten, ne aan lezen is dat het eigenlijk altijd en overal kan.”

Boekentips van Bibliotheek Utrecht die passen bij Achter de schermen in de dieren tuin van Mylène Delfos en Jet Zegers

Mee met de dierenambulance - Bibi Dumon Tak

Een krokodil als hoofdprijs - Marlies Slegers

Het dikke boek van alle bijzondere dieren - Ben Hoare

bliotheek, want lezen is leuk en belangrijk. Help ook mee alle kinderen lid te maken en word ambassadeur.

leest

Tekst en fotogra e: Robert Oosterbroek

“I

tot sluitingstijd

In dit boek zijn de stukken gebundeld die Arjan den Boer schreef over verdwenen horeca voor DUIC, aangevuld met extra afbeeldingen zoals menu’s en reclames. Aan de hand van historische bronnen zoals krantenberichten beschrijft hij de geschiedenis van 25 bekende zaken, met speciale aandacht voor het gebouw en het interieur. Aan deze verhalen voegde Ton van den Berg er nog eens 25 toe, geschreven op basis van gesprekken met oud-uitbaters en herinneringen van klanten. Zij hadden vaak ook nog foto’s.

De persoonlijke verhalen en de meer feitelijke stukken geven samen een rijkgeschakeerd beeld van de Utrechtse horeca in de 20e eeuw. Aan bod komen Chinese restaurants, tearooms voor deftige dames, bars met bijzondere namen, cafés waar schrijvers en kunstenaars kwamen, dancings en discotheken, ijssalons, een vegetarisch hotel, een poffertjeskraam en zelfs een ‘foute kroeg’ voor NSB’ers. Het boek bevat ook horecazaken die nog vers in het geheugen liggen, zoals Broodje Ploff en De Witte Ballons. En waar was eigenlijk de eerste automatiek van Utrecht?

Gezichten van Utrecht

De historische vereniging Oud-Utrecht maakt voor DUIC wandelingen door de stad, op zoek naar bijzonder erfgoed. Dit jaar vieren we 900 jaar Stadsrechten Utrecht. In de Nacht van de Utrechtse Geschiedenis op zaterdag 8 oktober gaan de deuren van acht erfgoedlocaties open voor een uitgebreid programma om verschillende gezichten van Utrecht te tonen, de mensen, gebouwen en verhalen uit 900 jaar stad. Hier alvast een rondje langs de locaties.

DOMunder, Domkerk en Academiegebouw

Het Domplein heeft eigenlijk pas heel kort deze naam. Het plein ontstond na de sloop van de door Willibrord gestichte Salvator- of Oud-Munsterkerk in 1587 en het in 1826 opruimen van de resten van het in 1674 ingestorte middenschip van de Domkerk. Hier is Utrecht ontstaan. Dit is de plek van het Ro meins castellum Traiectum dat ± 47 na Chr. op een zandrug werd ge bouwd. Bij DOMunder kun je een ondergronds kijkje nemen in 2000 jaar geschiedenis. Je treft er onder andere Romeinse vondsten uit de opgravingen op het Domplein.

Pas vele eeuwen na de Romei nen werd dit de plek van de goti sche Domtoren en Domkerk. De Domtoren uit 1321 is eigendom van de gemeente die sinds 2019 het bouwteam voor de grote restaura tie leidt. Hierna kan de toren weer decennia mee.

Bijna 266 jaar werd er gebouwd aan de Domkerk waarvan de eer ste steen gelegd werd in 1254. De kerk is sinds 1581 van de Protes tantse Gemeente Utrecht die dit monumentale gebouw openstelt als kerk, museum en plek voor

bijeenkomsten en concerten.

In de hoek van het Domplein staat het Academiegebouw van de Universiteit Utrecht. Dit gebouw was een cadeau van de burgerij aan de jarige Universiteit ter gelegen heid van haar 250-jarig bestaan in 1886, alhoewel de bouw pas in 1891 begon. De geschiedenis is af te lezen aan de vele portretten die de gevel - maar zeker ook de Senaatszaal - sieren. De Aula van de Universi teit is van 1462 en was voorheen de kapittelzaal van de Domkerk. Daar werden bisschoppen verkozen. Dit was ook de plek waar in 1579 de Unie van Utrecht werd afgesloten. De Unie legde de basis voor het tegenwoordige Nederland. In 1636 werd hier de Universiteit Utrecht opgericht. Tegenwoordig wordt het Academiegebouw gebruikt voor academische plechtigheden zoals diploma-uitreikingen, promoties en oraties en is het een huis voor debatten, lezingen en conferenties. Stadhuis, Post Utrecht en Paleis Lofen

Sinds 2014 hebben we een groot modern Stadskantoor bij station Utrecht Centraal voor de dien sten van de gemeente. Het bestuur

van de stad zetelde lange tijd in het stadhuis aan de Stadhuisbrug bij de Oudegracht. Ook nu nog is dit de plek waar de gemeenteraad ver gadert en waar bijeenkomsten en tentoonstellingen zijn. De klassie ke voorgevel met zuilen dateert uit de 19e eeuw. Daarachter zijn mid deleeuwse huizen tot een bestuur lijk centrum gevormd. De centrale hal is de plek waar het stadsvaan del met patroonheilige Sint Maar ten staat.

Met 3000 karren zand werd tussen 1665 en 1669 de Neude aan gelegd als marktplaats. Waar eerst de Munt was, staat het monumen tale voormalige hoofdpostkantoor van Utrecht. Het is een bijzonder bouwwerk met invloeden van de Amsterdamse School naar ontwerp van Joseph Crouwel van 1918. Heel fraai is de hal met beelden van de verschillende werelddelen. Het postkantoor werd gebouwd tus sen 1920 en 1924. Het sloot echter de deuren in 2011. De herbestem ming tot Post Utrecht met daarin vier winkels en Bibliotheek Utrecht maakt dat het gebouw sinds 2020 weer voor iedereen toegankelijk is.

Op naar de Vismarkt, waar we de ingang vinden naar Paleis Lofen.

Op 2 juni 1122 gaf Keizer Hendrik V de Utrechters stadsrechten in zijn paleis, dat in de volksmond 'Lofen' wordt genoemd. De naam Lofen komt van het Duitse woord Laube dat balkon betekent. Vanaf dat bal kon sprak de keizer het volk toe. Een brand verwoestte Paleis Lo fen in 1253, maar de resten zijn nog steeds te vinden in de kelders on der de gebouwen tussen het Dom plein en de Vismarkt.

Het Utrechts Archief en Museum Catharijneconvent Op de hoek van de Lange Nieuw straat en de Hamburgerstraat vind je zo’n 1000 jaar geschiedenis. Hier stond vroeger de Paulusabdij. Later werd dit de plek voor rechtspraak, met het Provinciaal Gerechtshof en de Rechtbank. Nu vind je hier Het Utrechts Archief met de per manente expositie Utrecht Begint Hier en wisselende tentoonstel lingen als Gekomen om te Blijven, over 900 jaar Utrechters, en ‘Wa ter! Vriend of Vijand?’. Beneden vind je de wijnkelder van de Pau lusabdij terug.

Een stukje verder, in de Lange Nieuwstraat, vinden we naast de Catharinakathedraal het Museum

Catharijneconvent. Het Catharijne klooster was een klooster van Jo hannieters die gespecialiseerd wa ren in ziekenzorg. Hieruit ontstond het eerste academische ziekenhuis, de voorloper van het UMC Utrecht. Vanaf 1979 is hier het Museum Ca tharijneconvent, een rijksmuseum voor religieuze kunst en erfgoed. Actuele tentoonstellingen zijn die over de Utrechtse paus Adrianus van 500 jaar geleden en over de muziekstijl Gospel.

Stadstours

Op zaterdag 8 oktober is de Nacht van de Utrechtse Geschiedenis. Met één ticket is er toegang tot acht locaties en stadstours. De gid sen van Gilde Utrecht nemen groe pen mee door de stad en vertellen verschillende verhalen en leiden naar Paleis Lofen, de Domkerk en het Academiegebouw. De andere locaties zijn zonder stadstour toe gankelijk. Kom ook, wandel mee en vier 900 jaar Utrechtse geschiede nis!

Tekst: Dick de Jong / Fotogra e: Paulus van Dorsten/Dick de Jong

Bibliotheek Utrecht Neude

Academiegebouw

Stadhuis

Het Utrechts Archief in het oude Gerechtsgebouw

‘Je kunt het zo gek niet bedenken of we hebben er een kaart van’

In 2014 openden Peter en Frances een klei nere winkel in een ander pand aan de over kant van de straat. Het idee daarvan was dat het meer een showroom zou zijn die ook niet de hele week open was. Die beviel zo goed dat er na een paar jaar een echte winkel volg de. “Als uitgeverij verkoop je vooral op beur zen en aan winkels, maar heb je heel weinig contact met je uiteindelijke klanten”, zegt Pe ter. “Het leek ons leuk om te zien hoe men sen reageren op wat we maken. En dat is ons goed bevallen.”

“De reacties waren super”, vervolgt hij. “Mensen waren ontzettend enthousiast en elk jaar ging het beter. Veel mensen kwamen terug. Zulke reacties had ik niet verwacht. Er wordt al jaren gezegd dat kaarten en kalen ders uitstervende producten waren, maar juist ook veel jonge mensen waren enthou siast. Iets op papier heeft toch een bepaalde waarde, anders dan een e-mail of bericht via WhatsApp.”

70.000 beelden

Wat ruim veertig jaar geleden begon als uitgeverij van onder meer kalenders, veran derde een jaar of tien geleden langzaam in een drukkerij. Op de Abel Tasmanstraat in Lombok staan nu zes verschillende soorten persen en printers. In hetzelfde pand werd in 1919 de Utrechtse Luxe Brood- en Ban ketbakkerij (Lubro) opgericht. “We kunnen kaarten en kalenders bedrukken, maar ook hout of grote dingen als posters.”

Ongeveer de helft van de spullen in de winkel op de Twijnstraat komt uit eigen productie. Daarnaast maken ze met hun drukkerij ook kaarten voor bijvoorbeeld

musea. Af en toe staat Peter zelf in de winkel of helpt hij met de productie. Frances wordt er heel blij van om zich vooral met de winkel bezig te houden. “De winkel is echt haar baby”, omschrijft Peter. Hij vindt het speuren naar nieuwe beelden het leukste. In de loop van de jaren verzamelden ze zo’n 70.000 verschillende beelden in hun eigen archief, onderverdeeld in collecties. Van afbeeldin gen van kunstwerken van oude meesters als Vermeer, tot oude posters, tijdschriften en ontwerpen die ze zelf hebben laten maken samen met fotografen, illustratoren en an dere artistiekelingen.

Die beelden drukken ze vervolgens op kaarten, maar bijvoorbeeld ook op onderzet ters. Die zijn erg populair, merken ze. “Bij ons draait alles om beeld”, zegt Peter. Hij gaat re gelmatig op speurtocht om nieuwe beelden te vinden. “Er is enorm veel mooi beeld in de wereld, alleen je moet het weten te vinden en mogen gebruiken. Soms maak je daarvoor een deal met een museum of met een ver zamelaar. We hebben veel oude boeken ge kocht, zoals botanische boeken uit de negen en werd alles dus heel nauwkeurig en mooi nagetekend. Dat zorgde voor heel mooie af beeldingen van planten.”

Een boek vol met algen Een van zijn laatste vondsten is een boek van de Engelse botanicus en fotografe Anna Atkins (1799-1871) vol met cyanotypen van algen. “Er zijn vroeger veel studies gedaan

zo waanzinnig mooi. Daar kan je uren naar kijken. Al die algensoorten zijn ooit gedo

cumenteerd. Daar zijn hele boeken van met heel mooie beelden. Met de hand ingekleurd of foto’s gemaakt door cyanotypie gebrui ken.”

Na de ontwikkeling ontstaat er daarbij een cyaan-blauwe afdruk. “Dat was nog voor de voorbeeld een alg op een soort fotopapier in de zon. Dan kreeg je een blauwe foto met daarop de alg. Het waren wetenschappelijke studies waar onderzoekers hun hele carriè res mee bezig waren. Dat is een mooi verhaal in combinatie met het mooie beeld. Zo krijg je vanzelf een interessante collectie. Die verha len zou ik graag nog op papier zetten.”

Foto’s uit de jaren 20 Achterin in de winkel staat een grote, oude grijze industriële ladekast. In al die kleine la des zitten alle 10.000 verschillende kaarten

denken of we hebben er wel een kaart van.”

Bij die kast brengen mensen regelmatig heel wat tijd door. Zorgvuldig bekijken ze de kaarten in de lades. Eén voor één worden de keurig op thema gesorteerde kaarten beke ken en omgeslagen. Op de bank die voor de kast staat, kunnen de vondsten vervolgens rustig worden bestudeerd.

Zelf houdt Peter erg van oude weten schappelijke illustraties. Vroeger studeerde hij scheikunde, maar daar is hij nooit wat mee gaan doen. Hij vindt iedere kaart “een klein kunstwerk” en vindt het mooi om te zien dat de mensen blij worden van de beelden in hun winkel. “Het zijn afbeeldingen die ze niet elke dag zien”, zegt hij. “Sommige zijn hartstikke humoristisch, mooi of geven goed een be paald tijdsbeeld weer. We hebben veel foto’s uit de jaren 20, 30, 40 en 50. Die laten zien hoe de samenleving toen in elkaar zat. Daar kan je hele boeken over schrijven.”

Inmiddels hebben Peter en de Britse Frances zo’n zes jaar hun winkel in de Twijnstraat. Een zaak waarvan de etalage de aandacht van menig voorbijganger trekt. Regelmatig blijven er mensen staan of vertragen hun pas om even naar binnen te gluren bij It all starts with a postcard. Binnen zien ze onder meer allerlei (ansicht)kaarten, posters, kalenders en notitieboekjes. Ongeveer de helft daarvan komt uit hun eigen uitgeverij en drukkerij in Lombok.

Tekst:

Straatnamen

In Utrecht West is de Queridostraat te vinden, gelegen tussen de Jaffastraat en de Louis Couperusstraat. In deze straat zijn 86 adressen te vinden. De huizen in deze straat zijn gebouwd tussen 1941 en 1951, volgens de gegevens van het Kadaster.

De Queridostraat kwam eerder in deze gen dat volgens de bewoners in slechte staat is. Vocht en schimmel vormen een groeiend probleem in de woningen die nog met enkel glas zijn uitgerust.

Deze straat is vernoemd naar de schrijver Israël Querido. Hij werd op 1 oktober 1872 geboren in Amsterdam. Daar gingen hij en zijn broer Emanuel, de latere uitgever, naar een privéschool. Israël Querido raakte al jong geïnteresseerd in het schrijven van romans, Nederland te lezen. “Toen Querido achttien jaren telde, was hij aan een, nooit voltooide, roman begonnen geïnspireerd door Gustave Aimard.” Enkele jaren later debuteerde hij en bracht hij de bundels Verzen en Gedichten uit.

In 1897 werd hij lid van de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (SDAP). Hier leerde hij Herman Heijermans kennen. Samen werk-

ten zij aan het tijdschrift De Jonge Gids, een ‘socialistische tegenhanger’ van De Nieuwe Gids. Na de eeuwwisseling bracht Querido zijn eerste roman uit, Levensgang, over de Amsterdamse diamantbewerkers. In zijn tweede roman, Menschenwee, omschreef Querido het leven van de arbeidersklasse in de bollenstreek. Daarvoor ging hij er zelf een tijdje wonen, schrijft de Joodse Bibliotheek. Hetzelfde deed hij voor zijn vierdelige serie De Jordaan.

Querido liet in zijn boeken weinig los over zijn privéleven. Maar volgens tijdschrift Ons Amsterdam was de schrijver een niet al te zijn geweest, die geen gelegenheid voorbij liet gaan om te pronken met zijn eruditie en met de complimenten die allerlei literaire grootheden hem maakten.”

Daarbij was hij niet gesteld op de mening van kritische recensenten, die hij dan graag ‘journalistieke zwetsertjes’ of ‘boosaardige rakkertjes en schalkjes’ noemde. “Tegenover al deze schurken plaatst hij zichzelf als een literator, te vergelijken met Edgar Allan Poe, Emile Zola of zelfs William Shakespeare.”

Israël Querido overleed op 5 augustus 1932 in Amsterdam.

In other news

Ze zijn bekend in Utrecht en ook buiten Nederland al vaker in het nieuws geweest: de bushokjes met een groen dak.

Dat een gevestigd fenomeen af en toe nog steeds voor nieuws kan zorgen, bewijst The Guardiin the Dutch city of Utrecht. Now the UK is planning for more than 1.000 and there is growing interest across Europe and in Canada and Australia”, schrijft The Guardian. ting their own transport network as “bee bus stops” start to pop up around UK cities and across Europe. Humble bus shelter roofs are

being turned into riots of colour, with the number of miniature gardens – full of pollinator-friendly poppies and pansies – set to increase by 50% in the UK by the end of this year”, schrijft The Guardian.

Leicester voert momenteel de ranglijst aan. Daar zijn sinds 2021 dertig ‘bee bus stops’ aangelegd. Derby heeft er achttien en de overige bushokjes met een groen dak zijn te vinden in Southampton, Newcastle, Sunderland, Oxford, Cardiff en Glasgow.

“Dutch cities have managed to stabilise urban bee populati-

De stad in cijfers

In de rubriek De stad in Cijfers gaan we in op data over de stad. De gemeente Utrecht houdt van honderden onderwerpen bij hoe het er in de stad voorstaat, van aantal Utrechters dat een ets heeft tot hoeveel procent van de Utrechters last heeft van lawaai door verkeer of bedrijven in de stad. Elke week lichten we een van de onderwerpen uit.

Het speelt al langere tijd in het stationsgebied. Vooral onder het bollendak is er sprake van overlast en intimidatie en er zijn meerdere steekpartijen geweest.

Personen die de openbare orde verstoren in het stationsgebied, kunnen sinds vorige week een tijdelijk gebiedsverbod krijgen. Maar hoeveel incidenten zijn er eigenlijk?

De gemeente spreekt van een zorgelijk patroon van incidenten, die vooral gepleegd worden door verslaafden, dak- en thuislozen, arbeidsmigranten en zogenoemde veiligelanders. Er worden verschillende maatregelen genomen om de overlast tegen te gaan.

Dat het aantal incidenten de af-

niet alleen gevoelsmatig. Ook in de cijfers van de politie is terug te zien dat het aantal incidenten stijgt. Wer-

#den er in 2018 nog 889 incidenten geregistreerd, in 2022 zijn dat er nu al 1561. Het gaat dan om heel veel verschillende incidenten; van stalking, tot overlast van zwervers, tot straatroof en winkeldiefstal.

De gemeente benoemt als het gaat om incidenten in het stationsgebied vooral overlast van alcohol- en drugsgebruikers, geweldsincidenten en een toename van winkeldiefstal-

te zien hoe de aantallen geregistreerde incidenten de afgelopen jaren zijn toegenomen. Het gaat om een selectie van incidenten uit een lijst van de politie. Ook op andere gebieden nam het aantal incidenten toe. Ten opzichte van vorig jaar nam alleen overlast van jeugd af; van 117 geregistreerde incidenten in 2021 naar 69 incidenten tot nu toe in 2022.

last year, following decades of declines, and bee hotels and bee stops were among their solutions. city to get bee bus stops, now has “no roofs unused” policy, in which every roof will now be greened with plants and mosses or have solar panels”, aldus The Guardian.

Vijf à zes jaar geleden al stuurde het Verenigd Koninkrijk een team naar Utrecht om de bushokjes van dichtbij te bekijken. Het Utrechtse bushokje is duidelijk met succes het water overgestoken, blijkt nu.

In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat zoeken we uit.

Janneke schreef een boek over haar leven: Van Boulimia naar Coming-Out, komt uit op 11 oktober

Een lange weg was het voor Janneke Bosman, die kampte met hevige boulimia en na een lange periode tot de realisatie kwam dat ze eigenlijk op vrouwen valt. Na tien jaar was die periode achter de rug. Van haar 17de tot haar 27ste was zij bezig met ontdekken wie zij nu echt is, en leerde met de jaren om van zichzelf te houden. Nu alles een lange tijd achter de rug is, heeft Janneke het boek Van Boulimia naar Coming-Out geschreven. Het komt uit op 11 oktober van dit jaar: nationale ComingOutdag, een dag waarop wereldwijd aandacht wordt besteed aan het uit de kast komen. Dat is het moment waarop mensen uit de LHBTQIA+gemeenschap uitkomen voor hun geaardheid.

e eetstoornis begon met een paar eetbuien”, vertelt Janneke, “maar dat werd erger. Totdat de eetbui en ertoe leidden dat ik besloot over te gaan tot overgeven. En ook dat kwam steeds vaker voor. Op het ergste moment had ik vier keer per dag heftige eetbuien, waarna ik overgaf. Ik had in die periode ook heel weinig energie.” Maar ook toen het beter ging, bleef de focus op eten aanhouden. “Uiteindelijk kwam ik tij dens een lange periode in Indonesië, waar ik echte vrijheid voelde, dicht bij mezelf. Toen kwam ik erachter dat ik niet op mannen val. Ik werd verliefd op een Indonesische vrouw. Of zij dezelfde gevoelens had, wist ik niet. Ze was bovendien islamitisch. Ik ben een tijd in stilte verliefd geweest. Later heb ik het haar wel eens voorzichtig en met een grap ge vraagd. ‘Wij zijn gewoon bevriend natuurlijk’, zei ze lachend. En dat zijn we nu nog steeds.” Terug in Nederland wist Janneke dat ze een andere weg wilde inslaan. “Ik wilde zijn wie ik écht ben.”

Anderen begeleiden

Eenmaal terug in Nederland gooide Janne ke het over een andere boeg. Ze volgde een opleiding bij Phoenix in Utrecht en behaalde

Tekst: Charlie van Dijk

van andere mensen. Ze begon ook met het begeleiden van groepen bij hun coming-out proces bij het COC, een Nederlandse belan

nes, biseksuelen, transgenders en mensen met een intersekse-conditie. Daarbij heeft Janneke een tijd lang bij De Luisterlijn ge werkt, een telefoonlijn die mensen dag en nacht kunnen bellen voor een luisterend oor.

Zijn wie je bent

In 2015 ontstond het idee om een boek te schrijven over haar verhaal, een zelfhulp boek. “Het idee voor het boek lag sindsdien op de plank. Het duurde even, ook omdat ik in de tussentijd een hele trotse moeder ben geworden van onze mooie en lieve dochter.” Maar nu is het er dan: Van Boulimia naar Co ming-Out. Het is het verhaal van Janneke zelf, maar kan fungeren als handboek of zelfhulp boek voor mensen met eenzelfde ervaring. wikkelen. Dat betekent voor mij dat je mag zijn wie je bent, dat je houdt van wie je bent ben opgegroeid in een dorp, waar ik niemand anders kende die gay was. Ik vond het lastig uit te drukken wat ik dacht en wat ik voelde. Dat is nu gelukkig helemaal anders.”

Van Boulimia naar Coming Out

“D

In deze rubriek staat een creatief, ambachtelijk, innovatief of historisch product uit de stad centraal. In deze editie: Van Boulimia naar Coming-Out

Een weg uit een eetverslaving. Een weg naar zelfliefde

Janneke Bosman

doen we weer mee terwijl we helemaal niet goed spelen'

Het was een mooi weekend voor FC Utrecht. In Rotterdam werd er met 0-1 gewonnen van Excelsior. Ondanks de uitslag was het spel nog niet om over naar huis te schrijven. Pep en Frans zijn blij met de wissels die trainer Henk Fraser doorvoerde en kijken al halsreikend uit naar volgend weekend.

“F

raser is tijdens de interlandperiode gaan nadenken en tot een geniale ingeving gekomen”, zo begint Frans. “Hij had zijn geliefde 5-3-2 formatie al ingeruild voor 4-4-2. Gelukkig ligt ook dat systeem inmiddels bij het grofvuil. 4-3-3 is eindelijk het uitgangspunt geworden.” Pep vult zijn broer aan. “Het bleef niet alleen bij een andere formatie. Ook stuurde de trainer vijf andere spelers het veld in ten opzichte van de vorige wedstrijd. Opvallend genoeg mochten Sylla en Boussaid, de lievelingetjes van Fraser, eindelijk eens de bank warmhouden. Heel Utrecht heeft weken om wissels gevraagd en de eigenwijze Henk heeft geluisterd.”

Ajax, PSV en Feyenoord Ondanks dat de mannen zich kunnen vinden in de tactiek en opstelling blijft de uitvoering wel een verbeterpunt. Pep ziet namelijk in dat zijn cluppie het moeilijk had tegen de promovendus. “De wedstrijd begon heel moeizaam, maar het doelpunt van Van der Streek gaf lucht. De ploeg moest verder uitlopen maar de kansen werden weer niet verzilverd. Na een uurtje spelen was de tank leeg. Vooral de

spelers die de afgelopen weken weinig speelden, waren conditioneel op. Er werd gewisseld en direct viel het team terug in oude ritmes.”

Frans wil hier wel een kanttekening bij maken. “We moeten niet doen alsof Excelsior er niks van kan. Dat is een stugge ploeg waar iedereen het lastig mee heeft. Je ziet het ook bij de traditionele top drie. Ajax, PSV en Feyenoord verspeelden dit weekend punten tegen kleinere tegenstanders. Het is allemaal niet zo simpel als soms wordt geschetst.”

Chris Woerts

Gedurende de interlandperiode leek het qua nieuws rustig te blijven rondom FC Utrecht. Toch kwam er afgelopen week een opmerkelijk verhaal naar buiten. Chris Woerts wist te vertellen dat technisch directeur Jordy Zuidam in de belangstelling van PSV staat. Pep neemt de uitspraken van Woerts echter niet zo serieus. “Woerts is de man die iedereen opriep om Bitcoins te kopen. Nog geen jaar na zijn uitspraak is de munt alleen maar in waarde gedaald. Uitgerekend die man weet te vertellen dat Zuidam naar Eindhoven kan

vertrekken. Houd alsjeblieft op. Zuidam heeft al jaren een geweldige band met clubeigenaar Frans van Seumeren. Onze clubeigenaar is de man die Zuidam de kans heeft gegeven zich te ontwikkelen tot gewaardeerd technisch directeur. Dat duo gaat elkaar niet zomaar in de steek laten. Zeker niet voordat er een goede opvolger gepresenteerd is.”

Frans vult verder aan. “De kans dat hij per direct vertrekt is niet groot. Toch is het op de lange termijn niet slecht om op technisch beleid door te selecteren. Daarbij zal Van Seumeren hem ook echt wel een volgende stap gunnen. Je kan niet ontkennen dat Zuidam miljoenen heeft binnen geharkt door de jaren heen.” Pep komt snel tussendoor. “Daar moet wel tegenover worden gesteld dat hij vooral buitenkansjes terug heeft gehaald. Het zag er op papier allemaal aantrekkelijk uit, maar veel spelers hebben niet gepresteerd. De

Advertenties praten over afscheid geeft rust

grote namen zijn op de gok gehaald en bleken allang over hun top te zijn. Die beslissingen kan je Zuidam kwalijk nemen.”

Snackassortiment

Na alle analyses blikken de mannen vooruit op volgende week. Dan komt koploper AZ op bezoek. Pep ziet dat FC Utrecht weer helemaal is aangehaakt. “Ineens doen we weer mee terwijl we helemaal niet goed spelen. Als er van AZ wordt gewonnen, is het gat met de Alkmaarders nog maar vijf punten. Geloof het of niet, maar in de Galgenwaard is winnen van AZ mogelijk.” Tot slot kijkt ook Frans erg uit naar de komende week. De belangrijkste week van het jaar staat voor de deur. Aankomend weekend gaan we namelijk ontdekken wat het beloofde nieuwe snackassortiment van de club inhoudt. Een spannendere week dan deze bestaat niet!

U bent altijd

Soworker

Pep en Frans, twee broers die al sinds jaar en dag iedere wedstrijd van FC Utrecht volgen, maken een column voor DUIC. In de column wordt de week van FC Utrecht doorgenomen. Martijn Kramer schrijft het verhaal op.

Berna Hofmans Utrecht