19 minute read
KPMG | Η κυβερνοασφάλεια στην ναυτιλία Ένα φλέγον ζήτημα στα χρόνια του ψηφιακού μετασχηματισμού
from Nafs November 2020
Άρθρο Η κυβερνοασφάλεια στην ναυτιλία
Advertisement
*Των Δρ. Θοδωρή Στεργίου, Director, Συμβουλευτικού Τμήματος, KPMG και Νικολάου Αστυφίδη, Manager, Συμβουλευτικού Τμήματος, KPMG
O Δρ. Θοδωρής Στεργίου
O κ. Νικόλαος Αστυφίδης
Η ολοένα και ευρύτερη αξιοποίηση της τεχνολογίας για την υποστήριξη των επιχειρησιακών και επιχειρηματικών διαδικασιών, καθιστά απαραίτητη τη διασφάλιση της εμπιστευτικότητας, ακεραιότητας και διαθεσιμότητας των πληροφοριών και την ανάγκη για αποτελεσματικό σχεδιασμό της ασφάλειας πληροφοριών βάσει αξιολόγησης των κινδύνων.
Η ναυτιλία αποτελώντας έναν από τους σημαντικότερους κλάδους μεταφοράς αγαθών και επιβατών σε παγκόσμιο επίπεδο, εξελίσσεται γοργά με άρμα τον ψηφιακό μετασχηματισμό ενδοεταιρικών διαδικασιών αλλά και πλοίων. Η ολοένα και ευρύτερη αξιοποίηση της τεχνολογίας για την υποστήριξη των επιχειρησιακών και επιχειρηματικών διαδικασιών, καθιστά απαραίτητη τη διασφάλιση της εμπιστευτικότητας, ακεραιότητας και διαθεσιμότητας των πληροφοριών και την ανάγκη για αποτελεσματικό σχεδιασμό της ασφάλειας πληροφοριών βάσει αξιολόγησης των κινδύνων. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα τελευταία τρία χρόνια (2017-2020) οι κυβερνοεπιθέσεις με στόχο τις ναυτιλιακές εταιρείες έχουν σημειώσει κατακόρυφη αύξηση, της τάξης του 900%, σε σχέση με την κατάσταση προ πενταετίας.
Παρόλο που μερικοί από τους μεγαλύτερους ναυτιλιακούς οργανισμούς έχουν πέσει θύματα κυβερνοεπιθέσεων, συνεχίζει να πλανάται η πεποίθηση, σε πολλές εταιρείες του χώρου, ότι κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί σε αυτές. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η κυβερνοασφάλεια να μην λαμβάνεται υπόψιν στη συνολική αξιολόγηση κινδύνου του οργανισμού, θεωρώντας ότι αποτελεί καθαρά θέμα τεχνολογικής φύσεως, κάτι το οποίο όμως δεν είναι ακριβές.
Ο κάθε οργανισμός προκειμένου να διαφυλάξει τα περιουσιακά του στοιχεία, αλλά και την εύρυθμη λειτουργεία του από κυβερνοεπιθέσεις, θα πρέπει πρώτα να φροντίσει να θωρακίσει τις τρείς κυριότερες γραμμές άμυνάς του, οι οποίες είναι: ο άνθρωπος, η τεχνολογία, οι
διαδικασίες.
Ο άνθρωπος Ο ανθρώπινος παράγοντας είναι η κινητήρια δύναμη κάθε οργανισμού αλλά και το καθοριστικότερο συστατικό ώστε όλες οι επιχειρηματικές δραστηριότητες να εκτελούνται με συνέπεια και ακρίβεια. Η εκπαίδευση του προσωπικού των περισσότερων ναυτιλιακών σε θέματα κυβερνοασφάλειας είναι ελλιπής. Αυτό είναι κάτι που οι περισσότεροι κυβερνοεγκληματίες το γνωρίζουν και το εκμεταλλεύονται κατά το πρώτο κύμα επιθέσεων τους, το οποίο έχει και πολύ υψηλό δείκτη επιτυχίας. Επιθέσεις κοινωνικής μηχανικής (social engineering), κυρίως μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, είναι αυτές που έχουν θέσει σε κίνδυνο την επιχειρηματική δραστηριότητα μερικών από τους μεγαλύτερους ναυτιλιακούς οργανισμούς. Είναι επιτακτική ανάγκη όλο το προσωπικό, τόσο στην θάλασσα, όσο και στην στεριά να εκπαιδεύεται και να ενημερώνεται σε θέματα κυβερνοασφάλειας με παραδείγματα ανάλογα με τα καθήκοντα του. Με αυτόν τον τρόπο διαμορφώνεται θετική κουλτούρα κυβερνοασφάλειας στον οργανισμό, και τον καθιστά πιο αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση προκλήσεων και τεχνασμάτων κυβερνοεγκληματιών, όντας σε θέση να αναγνωρίσει άμεσα απειλές τέτοιου είδους.
Η τεχνολογία Το κύμα της ψηφιοποίησης, όπως είναι αναμενόμενο, έρχεται να αναδιαμορφώσει τον τρόπο που χρησιμοποιείται η τεχνολογία, καθιστώντας την εργαλείο επιχειρηματικής ανάπτυξης. Τα μέχρι πρόσφατα απομονωμένα συστήματα ενός πλοίου (OT – Operations) αρχίζουν να παλαιώνουν και η συντήρησή τους τα καθιστά ασύμφορα σε σχέση με το τι μπορούν να προσφέρουν τα αντίστοιχα συστήματα τελευταίας γενιάς. Ο ΟΤ κόσμος σε συνδυασμό με τις ΙΙοΤ (Industrial Internet of Things) λύσεις, αρχίζει να αλλάζει το μοντέλο
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ & ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΘΑΛΑΣΣΙΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
Πρόληψη και αντιμετώπιση εκτάκτων περιστατικών πετρελαϊκής ρύπανσης Αξιολόγηση και ανάλυση κινδύνων Ανάπτυξη και εφαρμογή σχεδίου επείγουσας επέμβασης Αντιρρυπαντικός εξοπλισμός Εκπαίδευση και ασκήσεις απόκρισης έκτακτων περιστατικών Διαχείριση κατεστραμμένων φορτίων/φορτίων μειωμένης αξίας Υπηρεσίες ευκολιών υποδοχής αποβλήτων πλοίων Παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σε θέματα θαλασσίου περιβάλλοντος
ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
Η Polyeco Group παρέχει ένα ευρύ φάσμα περιβαλλοντικών υπηρεσιών και είναι σε θέση να εκτελεί με αποτελεσματικότητα μερικά από τα πιο περίπλοκα τεχνικά, και κρίσιμα έργα διαχείρισης αποβλήτων και θαλάσσιας ρύπανσης. Στα πλαίσια της διεθνούς ανάπτυξής της έχει ιδρύσει ένα εκτεταμένο δίκτυο εταιρειών αναλαμβάνοντας μεγάλα περιβαλλοντικά έργα, τα οποία την καθιστούν μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες διαχείρισης επικινδύνων αποβλήτων παγκοσμίως.
λειτουργείας του πλοίου, καθώς πλέον μπορούν τα συστήματα αυτά να επικοινωνούν και να ελέγχονται από την στεριά μέσω των παρόχων δορυφορικής επικοινωνίας (airtime providers). Αυτό αυτομάτως εκθέτει τα πλοία σε ένα μεγάλο φάσμα κυβερνοαπειλών, καθώς το βασικό κανάλι επικοινωνίας είναι το διαδίκτυο. Ο αριθμός των αναγνωρισμένων ευπαθειών στα ΟΤ συστήματα του πλοίου (π.χ. AIS, ECDIS κτλ.) αυξάνεται συνεχώς, προσθέτοντας απειλές που μπορούν δυνητικά να πλήξουν την ασφάλεια του πλοίου αλλά και του πληρώματος. Αν στην όλη εξίσωση προστεθούν και τα ΙΤ συστήματα (email, CRM κτλ.) το πεδίο του κινδύνου μεγαλώνει αρκετά, τόσο για το πλοίο αλλά και για την υποδομή στην στεριά. Είναι σημαντικό λοιπόν να υπάρχει ένα συγκεκριμένο πλαίσιο για τον τρόπο που τα συστήματα (IT και OT) θωρακίζονται από κακόβουλες επιθέσεις, ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει να υπάρχουν και οι αντίστοιχοι μηχανισμοί έγκυρης αναγνώρισης των εν λόγω απειλών. Δεν είναι λίγα τα παραδείγματα εταιριών του κλάδου που έπεσαν θύμα κυβερνοεπιθέσεων.
Οι διαδικασίες Η ανάγκη της επικοινωνίας και της εναρμόνισης του ανθρώπινου, του τεχνολογικού και του κανονιστικού παράγοντα, μας φέρνει στο σημείο όπου θα πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τον τρόπο που λειτουργούν οι εταιρείες στον ναυτιλιακό κλάδο σε σχέση με την ασφάλεια των πληροφοριών. Υπενθυμίζουμε ότι ο IMO αντιλαμβανόμενος τις προκλήσεις του κλάδου έχει ορίσει αυστηρές προθεσμίες (Ιανουάριος 2021) ώστε οι ναυτιλιακές να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα σχετικά με την κυβερνοασφάλεια τους. Είναι ανάγκη λοιπόν να αναπτυχθούν νέες ή να ανανεωθούν οι υπάρχουσες διαδικασίες και πολιτικές ασφάλειας ώστε να προσδώσουν μια κοινή πορεία για την αντιμετώπιση των κινδύνων που δύνανται να πλήξουν την ασφάλεια των πληροφοριών. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσα από ένα ώριμο πλαίσιο διακυβέρνησης της ασφάλειας των πληροφοριών (ISMS – Information Security Management System), το οποίο θα λαμβάνει υπόψιν τα βασικά συστατικά της ασφάλειας πληροφοριών, ήτοι εμπιστευτικότητα, ακεραιότητα και διαθεσιμότητα. Μέσα από αυτό το πλαίσιο είναι σημαντικό να αναγνωρισθούν οι πραγματικές απειλές καθώς και ο αντίκτυπος που συνεπάγεται για κάθε οργανισμό. Επιπλέον, θα πρέπει να είναι δομημένο με τέτοιο τρόπο ώστε να ορίζονται συγκεκριμένοι στρατηγικοί δείκτες παρακολούθησης της κυβερνοασφάλειας του οργανισμού (KPIs ή KRIs) στο σύνολό του (γραφεία και πλοία).
Λαμβάνοντας λοιπόν υπόψιν όλα τα παραπάνω, αναλογιστείτε το σενάριο όπου ένα πλοίο πλέοντας στη θάλασσα πέφτει θύμα κυβερνοεπίθεσης, και λόγω αυτής, το οποιοδήποτε λιμάνι του αρνείται τον ελλιμενισμό σε αυτό. Αυτό θα συνέβαινε διότι αν στα συστήματα του πλοίου έχει εγκατασταθεί κάποιο κακόβουλο λογισμικό (π.χ. malware) τότε από την στιγμή που θα έδενε στο λιμάνι, αυτομάτως θα γινόταν σύνδεση με το τοπικό δίκτυο, με αποτέλεσμα να μεταφερθεί το πρόβλημα και σε αυτό, μολύνοντας τους πληροφοριακούς πόρους με το ίδιο κακόβουλο λογισμικό. Και αν αυτό το περιστατικό γινόταν η αιτία να υποκλαπούν ευαίσθητα ή προσωπικού χαρακτήρα δεδομένα, τότε σίγουρα το τμήμα πληροφορικής θα ήταν η τελευταία γραμμή άμυνας, καθώς πολύ γρήγορα η διοίκηση της εταιρείας θα έπρεπε να κληθεί να δώσει εξηγήσεις και να διαχειριστεί την κρίση.
Είναι λοιπόν κατανοητό ότι η κυβερνοασφάλεια είναι ένα φλέγον ζήτημα στις μέρες μας για τον τομέα της ναυτιλίας, το οποίο δυνητικά μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στις κρίσιμες δραστηριότητες των ναυτιλιακών εταιρειών. Η κυβερνοασφάλεια δεν είναι ένα θέμα που αφορά μόνο το τμήμα πληροφορικής των ναυτιλιακών, αλλά ένας τομέας που πρέπει να παρακολουθείται στενά από την διοίκηση, ορίζοντας δείκτες και κανόνες λειτουργείας με στόχο την ασφάλεια τόσο των επιχειρηματικών λειτουργειών αλλά και του ίδιου του προσωπικού.
Ταυτόχρονα, γίνεται κατανοητό ότι η κυβερνοασφάλεια οφείλει να αποτελεί πλέον μέρος του επιχειρηματικού κινδύνου μιας ναυτιλιακής εταιρίας αλλά και το όχημά της για τη διασφάλιση της συνέχειας των δραστηριοτήτων της.
Θωμάς Καζάκος
O κ. Θωμάς Καζάκος είναι ο Γενικός Διευθυντής του Κυπριακού Ναυτιλιακού Επιμελητήριου. Ο κ. Καζάκος είναι επίσης Μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Ομοσπονδίας Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ), καθώς και του Διοικητικού Συμβουλίου του Κυπριακού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου (ΚΕΒΕ). Μεταξύ άλλων εκπροσωπεί επίσης το Ναυτιλιακό Επιμελητήριο στα Διοικητικά Συμβούλια του Διεθνούς Ναυτιλιακού Επιμελητηρίου στο Λονδίνο και της Ένωσης Ευρωπαίων Πλοιοκτητών στις Βρυξέλλες, όπου από το 2015, έχει διορισθεί επιπρόσθετα, Πρόεδρος της Επιτροπής Θαλάσσιων Κρατικών Ενισχύσεων. Από το Νοέμβριο 2017, έχει επίσης διορισθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο Διοικητικό Συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια στη Θάλασσα στη Λισαβώνα, εκπροσωπώντας την Ευρωπαϊκή πλοιοκτητική κοινότητα.
ΝΑΥΣ: Διαβάζουμε στο twitter ότι η Ναυτιλιακή Βιομηχανία & Κύπριοι Ευρωβουλευτές επιβεβαιώνουν εκ νέου τη δέσμευσή τους για στενή συνεργασία & στήριξη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Θα θέλαμε να μας αναπτύξετε λίγο το κομμάτι το τρίπτυχο Κύπρος - Ευρωπαϊκή Ένωση - Ναυτιλία;
Θ. Κ: Η Ναυτιλία αποτελεί κινητήρια οικονομική δύναμη, καθώς έχει συνεισφορά περίπου 149 δισεκατομμυρίων ευρώ στο ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και προσφέρει 2 εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Το 76% του εξωτερικού εμπορίου αγαθών της ΕΕ και το 32% της εσωτερικής μεταφοράς εμπορευμάτων πραγματοποιείται με πλοία. Αδιαμφισβήτητα, η Ναυτιλία είναι βασικός πυλώνας της οικονομίας της ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση παρέχει τη ρυθμιστική αρχή για να πραγματοποιούν οι χώρες τις ναυτιλιακές τους δραστηριότητες εντός ενός διάφανου, νομότυπου και λειτουργικού ναυτιλιακού φορολογικού πλαισίου. Το 2019 έγινε η επανέγκριση και επέκταση του Κυπριακού Φορολογικού Συστήματος από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Με αυτό το πολύ ανταγωνιστικό και πλήρες εγκεκριμένο από την Ευρωπαϊκή Ένωση Ναυτιλιακό Φορολογικό Σύστημα, η Κύπρος καλύπτει πλήρως και με τη πιο σύγχρονη μορφή τους, τις τρεις βασικές ναυτιλιακές δραστηριότητες που προσφέρονται σήμερα στην Παγκόσμια Ναυτιλία, δηλαδή την Πλοιοκτησία, την Πλοιοδιαχείριση και τη Ναύλωση Πλοίων. Επιπρόσθετα, η Ευρωπαϊκή Ένωση λειτουργεί σαν συντονιστικός και ρυθμιστικός φορέας σε θέματα προστασίας θαλάσσιου περιβάλλοντος και ναυτικής ασφάλειας, πάντα σε παράλληλη σχέση με τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (ΔΝΟ) - (International Maritime Organization - ΙΜΟ), καθορίζοντας τους διεθνείς και ευρωπαϊκούς ναυτιλιακούς κανονισμούς. To KNE έχει ενεργό συμμετοχή στο Διοικητικό Συμβούλιο της Ένωσης Ευρωπαίων Πλοιοκτητών για 16 χρόνια. Ο ρόλος του γίνεται ακόμα πιο σημαντικός στα ευρωπαϊκά ναυτιλιακά δρώμενα μέσω της Αντιπροεδρίας στην ECSA. Η Κυπριακή Ναυτιλία έχει θέσει γερά θεμέλια με τη συμμετοχή της στη διαμόρφωση ευρωπαϊκής ναυτιλιακής πολιτικής, έχοντας ως στόχο την προάσπιση συμφερόντων των Μελών του και της Κυπριακής και της Ευρωπαϊκής Ναυτιλίας στην ΕΕ.
Τρέχοντα θέματα που έχει απευθύνει η Κύπρος σε ευρωπαϊκό επίπεδο ζητώντας στήριξη, περιλαμβάνουν: • Λύση στο σοβαρό θέμα της αλλαγής πληρωμάτων των πλοίων και επαναπατρισμού ναυτικών που έχει τελειώσει η σύμβαση τους • Ανάγκη για την απαραίτητη στήριξη της Ναυτιλίας από το “Ταμείο Ανάκαμψης” της Ευρωπαϊκής Ένωσης • EU ETS – διακινδύνευση των προσπαθειών της Διεθνούς Ναυτιλίας για επίτευξη στόχων στο πλαίσιο του ΙΜΟ, για την εφαρμογή της αρχικής στρατηγικής για τη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου και συνθήκες άνισου ανταγωνισμού μεταξύ των ευρωπαϊκών ναυτιλιακών εταιρειών και άλλων από τρίτες χώρες. • Οι περιβαλλοντικές προκλήσεις για τη Ναυτιλία και πιθανοί χρηματοδοτικοί μηχανισμοί από την Ευρωπαϊκή Ένωση που θα χορηγούν την ανάπτυξη “πράσινων” τεχνολογιών στο ναυτιλιακό τομέα. • Οι συνεχιζόμενες πειρατικές επιθέσεις σε εμπορικά πλοία και ναυτικούς στον Κόλπο της Γουινέας, με σκοπό να ενημερωθεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και να δοθεί η απαραίτητη στήριξη από τα Κράτη-Μέλη.
ΝΑΥΣ: Πρόσφατα δηλώσατε με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ναυτιλίας ότι η Κύπρος έχει δεσμευτεί να κάνει την μπλε βιομηχανία της ακόμα πιο πράσινη. Πως σχεδιάζεται να το πετύχετε αυτό;
Θ. Κ: Η κλιματική αλλαγή και η προστασία του περιβάλλοντος είναι θέματα που συζητούνται εκτενώς από όλες τις κυβερνήσεις και βιομηχανίες και αποτελούν ύψιστη προτεραιότητα και για τη Ναυτιλιακή Βιομηχανία. Έχει ήδη ξεκινήσει τις ενέργειες της για την μετάβαση σε μια πιο “πράσινη” εποχή για τη ναυτιλία. Το Κυπριακό Ναυτιλιακό Επιμελητήριο (ΚΝΕ) συμμετέχει ενεργά στις συζητήσεις για την ανάπτυξη πολιτικών και προτάσεων για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στη βιομηχανία, τόσο μέσω του Διεθνούς Ναυτιλιακού Επιμελητηρίου (ICS) όσο και μέσω της συμμετοχής στις συναντήσεις του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMO) στο πλαίσιο της κυπριακής αντιπροσωπείας. Το ΚΝΕ, λαμβάνοντας υπόψη την εξάρτηση της βιομηχανίας από τα ορυκτά καύσιμα, υποστηρίζει την υιοθέτηση ρεαλιστικών και εφικτών μέτρων που θα είναι αποτελεσματικά και θα σημειώσουν πρόοδο όσον αφορά στην επίτευξη των επιπέδων φιλοδοξίας που καθιερώθηκαν στην αρχική στρατηγική του ΔΝΟ. Τα μετρά που θα ληφθούν πρέπει να είναι εφαρμόσιμα, να αποφεύγεται η επιβολή κυρώσεων στους πλοιοκτήτες που θα χρησιμοποιήσουν πρώτοι νέες τεχνολογίες/ ενναλακτικά καύσιμα και να ελαχιστοποιούνται οι αρνητικές επιπτώσεις στις κυβερνήσεις και στο παγκόσμιο εμπόριο. Η Κύπρος σκοπεύει να εισαγάγει κίνητρα για νεότερα πλοία που θα νηολογηθούν η είναι ήδη νηολογημένα με τη σημαία και αποδίδουν καλύτερα στις μειώσεις εκπομπών CO2 συμφώνα με τις απαιτήσεις του ΔΝΟ. Η πρόταση αυτή αναπτύσσεται και σύντομα θα ανακοινωθεί. Για να επιτευχθούν οι στόχοι που έχουν τεθεί από το ΔΝΟ για το 2050, την επόμενη δεκαετία ο ναυτιλιακός τομέας θα απαιτήσει μαζικές επενδύσεις στην έρευνα και καινοτομία για να αναπτύξει καύσιμα που εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα (CO2) σε χαμηλά ποσοστά έως καθόλου, όπως και άλλες νέες καινοτόμες τεχνολογίες που θα αλλάξουν την όλη φιλοσοφία της προωστήριας ισχύς των πλοίων.
ΝΑΥΣ: Πείτε μας μερικούς καλούς λόγους για τους οποίους μία ναυτιλιακή εταιρεία η παραναυτιλιακή, θα έπρεπε να δημιουργήσει έδρα στην Κύπρο. Ποια είναι τα συγκριτικά πλεονεκτήματα;
Θ. Κ: Αποτελεί ένα σύγχρονο και ολοκληρωμένο Ναυτιλιακό Κέντρο, που συνδυάζει από τη μια ένα ποιοτικό και αναγνωρισμένο διεθνώς νηολόγιο, ανάμεσα στα μεγαλύτερα παγκοσμίως, αλλά και δυνατή εγχώρια Ναυτιλιακή Βιομηχανία και Ναυτιλιακό Σύμπλεγμα, με ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων στον τομέα της ναυτιλίας. Φιλοξενεί μερικούς κορυφαίους παίκτες για τη διεθνή Ναυτιλιακή Βιομηχανία και συμμετέχει ενεργά, έχοντας μεγάλη επιρροή, στα ναυτιλιακά δρώμενα σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα της Κυπριακής Ναυτιλίας είναι η στρατηγική της θέση και μια πολύ ελκυστική νομοθετική και λειτουργική ναυτιλιακή υποδομή με το προσφάτως ανανεωμένο, ανταγωνιστικό και ταυτόχρονα πλήρως συμβατό με το Ευρωπαϊκό κεκτημένο, Κυπριακό Ναυτιλιακό Φορολογικό Σύστημα. Το Κυπριακό Φορολογικό Σύστημα, καλύπτει πλήρως και με τη πιο σύγχρονη μορφή τους, τις τρεις βασικές ναυτιλιακές δραστηριότητες που προσφέρονται σήμερα στην Παγκόσμια Ναυτιλία, δηλαδή την Πλοιοκτησία, την Πλοιοδιαχείριση και τη Ναύλωση Πλοίων, διατηρώντας την Κύπρο ως ένα από τα σημαντικότερα ναυτιλιακά κέντρα στην Ευρωπαϊκή και Διεθνή Ναυτιλία. Άρρηκτη συνεργασία ιδιωτικού και δημόσιου τομέα με στόχο την περαιτέρω ανάπτυξη. Απτό πρόσφατο παράδειγμα η συνεργασία για την ανανέωση του Κυπριακού Φορολογικού Συστήματος αλλά επίσης η άμεση ανταπόκριση και στήριξη της Κυπριακής Κυβέρνησης στο θέμα αλλαγών πληρωμάτων.
ΝΑΥΣ: Με ποιον τρόπο το κυπριακό Ναυτιλιακό Επιμελητήριο προωθεί τα συμφέροντα της Κυπριακής ναυτιλίας και την φήμη της Κυπριακής σημαίας;
Θ. Κ: Κύπρος: Το Επιμελητήριο συνεργάζεται στενά με το Υφυπουργείο Ναυτιλίας, την Αρχή Λιμένων Κύπρου και με τα διάφορα Κυβερνητικά Τμήματα και τοπικούς επαγγελματικούς συνδέσμους, σε μια συνεχή προσπάθεια να βελτιώσει και να προωθήσει την Ναυτιλιακή υποδομή στην Κύπρο. Το Επιμελητήριο έχει επίσης στενή συνεργασία με όλα τα Υπουργεία και με την Βουλή των Αντιπροσώπων. Διεθνώς: Το Επιμελητήριο εκπροσωπεί την Κυπριακή Ναυτιλία στο εξωτερικό ως μέλος στους ακόλουθος διεθνής οργανισμούς. - Διεθνές Ναυτιλιακό Επιμελητήριο (ICS) - Ένωση Ευρωπαϊκών Ενώσεων Πλοιοκτητών (ECSA) (Αντιπροεδρία 2019) - Βαλτικό και Διεθνές Ναυτιλιακό Συμβούλιο (BIMCO) Μέσω της πολύχρονης ιδιότητας Μέλους στους πιο πάνω πλοιοκτητικούς συνδέσμους, έχει αναπτύξει θέση κύρους
και θεωρείται σημαντικός συνεργάτης με δυνατή φωνή. Με αυτό τον τρόπο προωθεί τις θέσεις και συμφέροντα τόσο των Εταιρειών-Μελών του αλλά και της Κύπρου. Επιπρόσθετα το Επιμελητήριο συμμετέχει ενεργά στις διεργασίες του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMO), ως τεχνικός σύμβουλος της Κυπριακής Κυβέρνησης και του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας (ILO), ως μέλος της ομάδας των πλοιοκτητών.
ΝΑΥΣ: Μέσα στο καλοκαίρι η Κύπρος άλλαξε Υφυπουργό Ναυτιλίας καθώς η κα. Πηλίδου μετακόμισε σε νέο υπουργείο. Συνήθως στην Ελλάδα όταν αλλάζει ένας υπουργός, αλλάζει και όλη η στρατηγική και η πολιτική ενός υπουργείου. Με την έλευση του κ. Βασίλη Δημητριάδη στη θέση του Υφυπουργού Ναυτιλίας ισχύει και στην Κύπρο κάτι αντίστοιχο ή ο στόχος για τη χώρα είναι ένας και μοναδικός ανεξάρτητα από το ποιος βρίσκεται στη Υπουργική θέση;
Θ. Κ: Ο νέος Υφυπουργός Ναυτιλίας αναμένεται να συνεχίζει το αξιέπαινο και σημαντικό έργο που έχει γίνει από την σύστασή του Υφυπουργείου Ναυτιλίας, το 2018, αναβαθμίζοντας περαιτέρω την εικόνα της Κύπρου ως ένα από τα σημαντικότερα και ολοκληρωμένα Διεθνή Ναυτιλιακά Κέντρα. Άμεσες ενέργειες αφορούν τόσο θέματα του Υφυπουργείου με την αναγκαία διάρθρωση του, καθώς επίσης, και την περαιτέρω αναβάθμιση των προσφερόμενων υπηρεσιών, ούτως ώστε η Κυπριακή Ναυτιλιακή Διοίκηση να καταστεί ακόμα πιο ανταγωνιστική. Επιπρόσθετα, η εφαρμογή ολοκληρωμένης “Εθνικής Στρατηγικής για τη Ναυτιλία”, έτσι ώστε να ανταποκρίνεται επαρκώς στις συνεχώς αυξανόμενες απαιτήσεις του 11ου παγκοσμίως, και 3ου στην Ευρωπαϊκή Ένωση Νηολογίου. Η στρατηγική δεν απομακρύνεται από τους μακροπρόθεσμους στόχους που υπήρχαν για ανάπτυξη της ναυτιλίας και θαλάσσιων δραστηριοτήτων. Οι βραχυπρόθεσμοι έχουν όμως σίγουρα αναπροσδιοριστεί σύμφωνα τις τελευταίες εξελίξεις στο θέμα της πανδημίας αλλά και με τις προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει ο κλάδος άμεσα στα περιβαλλοντικά θέματα. Πιστεύουμε ότι η πλούσια εμπειρία του Υφυπουργού σε ευρωπαϊκά και διεθνή θέματα και στα διάφορα όργανα της ΕΕ θα δώσει περαιτέρω ώθηση στην επίτευξη των στόχων του Υφυπουργείου. Το Ναυτιλιακό Επιμελητήριο στοχεύει να καθιερώσει ακόμη πιο στενή συνεργασία και επικοινωνία με το Υφυπουργείο Ναυτιλίας συνεχίζοντας να παρέχει υποστήριξη και συμβουλές των έμπειρων Μελών του, για τα σχετικά θέματα που επηρεάζουν την Κυπριακή Ναυτιλιακή Βιομηχανία.
ΝΑΥΣ: Η ναυτιλία κλήθηκε τους τελευταίους μήνες να αντιμετωπίσει τις συνέπειες μίας πανδημίας και μπορούμε να πούμε ότι κινήθηκε τάχιστα πολύ οργανωμένα και με σχέδιο. Πόσο καταλυτικός υπήρξε κατά τη γνώμη σας ο ρόλος των ναυτικών σε όλη αυτή την υπερπροσπάθεια που κατέβαλε ο κλάδος;
Θ. Κ: Αρχικά η Κυπριακή Κυβέρνηση αντέδρασε αποφασιστικά στην διαχείριση της πανδημίας του κορονωϊού. Η συνεργασία και στοχοπροσήλωση όλων, οδήγησαν σε καλά επιδημιολογικά αποτελέσματα, τα οποία επέτρεψαν νωρίτερα από άλλες χώρες την επανεκκίνηση των οικονομικών δραστηριοτήτων και την έξοδο από τα αυστηρά περιοριστικά μέτρα. Ταυτόχρονα, πάρα τις πολύ δύσκολες συνθήκες και τα περιοριστικά μέτρα που καθήλωσαν τον πλανήτη λόγω της πανδημίας, η Ναυτιλία και το 1.5 εκατομμύριο ναυτικών ανά το παγκόσμιο συνέχισε να εργάζεται αδιάκοπα μεταφέροντας τα απαραίτητα για διαβίωση αγαθά και διατηρώντας το παγκόσμιο εμπόριο σε κίνηση. Εφάρμοσε άμεσα υγειονομικά πρωτόκολλα και πρακτικές για την ασφάλεια των εργαζομένων και προσαρμόστηκε στη νέα πραγματικότητα. “H Ναυτιλία ξέρει να τραβά κουπί στα δύσκολα.” Αδιαμφισβήτητα οι ναυτικοί είναι η ραχοκοκαλιά της ναυτιλίας μας, οι “άνθρωποί κλειδιά”, αλλά είναι και αυτοί που βρίσκονται και στη πιο δύσκολη θέση καθώς παρατηρούμε με λύπη την αδιαλλαξία των Κυβερνήσεων παγκοσμίως να διευκολύνουν τις αλλαγές πληρωμάτων και τον επαναπατρισμό τους. Αποτέλεσμα να έχει δημιουργηθεί μια ανθρωπιστική κρίση, η οποία έχει εξαντλήσει τόσο τους ναυτικούς αλλά και την ναυτιλιακή βιομηχανία παγκοσμίως. Το Ναυτιλιακό Επιμελητήριο χαιρέτησε με ικανοποίηση την απόφαση της Κυπριακής Κυβέρνησης η οποία, κατανοώντας τη σημασία της Ναυτιλίας στο διεθνές εμπόριο υποστήριξε τη Ναυτιλία και τους Ναυτικούς μας, επιτρέποντας νωρίς κατά την διάρκεια της πανδημίας τις αλλαγές πληρωμάτων εμπορικών πλοίων στα Κυπριακά λιμάνια (από τον Μάιο 2020), με την εφαρμογή ειδικών διαδικασιών που διασφαλίζουν τη διαφύλαξη της δημόσιας υγείας. Το Ναυτιλιακό Επιμελητήριο, τα Μέλη του οποίου εργοδοτούν περισσότερο από 60,000 ναυτικούς, έχει απευθύνει επανειλημμένα έκκληση στις Κυβερνήσεις ανά το παγκόσμιο να επιτρέψουν άμεσα τις μετακινήσεις των ναυτικών που πρέπει να επιβιβαστούν σε πλοία ή να επιστρέψουν στις πατρίδες τους, με έγγραφα ναυτικού, ακόμη και χωρίς βίζα ή έστω και να έχουν λήξει πρόσφατα για όσους ήδη υπηρετούν στα πλοία, εφαρμόζοντας πάντα τις απαραίτητες διαδικασίες ασφαλείας που διασφαλίζουν την δημόσια υγεία. Χωρίς την άμεση ανταπόκριση των Κυβερνήσεων υπάρχει σοβαρός κίνδυνος κατάρρευσης της αλυσίδας εφοδιασμού πολύ σύντομα, με αρνητικές επιπτώσεις στις οικονομίες των χωρών εν μέσω κρίσης λόγω της πανδημίας.
ΝΑΥΣ: Η ECSA θεωρεί απαραίτητη την συμφωνία για ένα ισορροπημένο πακέτο ανάκαμψης προκειμένου η ανάκαμψη αυτή να είναι βιώσιμη και να διασφαλιστεί η στρατηγική σημασία της ναυτιλίας για την Ευρώπη. Συμφωνείτε η διαφωνείτε με την άποψη αυτή;
Θ. Κ: Το Ναυτιλιακό Επιμελητήριο υποστηρίζει την άποψη αυτή και έχει ήδη πραγματοποιήσει συνάντηση με τους Κύπριους Ευρωβουλευτές για να ζητήσει την υποστήριξη τους σε ευρωπαϊκό επίπεδο σε αυτό το πολύ σημαντικό θέμα. Ταυτόχρονα, μέσω της Αντιπροεδρίας του στο Διοικητικό Συμβούλιο της ECSA, συμμετέχει ενεργά στην προώθηση και
ενημέρωση στους κύκλους των Βρυξελλών, για την υιοθέτηση οικονομικών μέτρων στήριξης της ευρωπαϊκής ναυτιλίας, με στόχο τη διατήρηση μιας ισχυρής ευρωπαϊκής ναυτιλίας, τη διατήρηση των θέσεων εργασίας στην ξηρά, αλλά και την παροχή κινήτρων για επενδύσεις στην καινοτομία και στην ψηφιοποίηση. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, η Ναυτιλία αποτελεί κινητήρια δύναμη, καθώς έχει συνεισφορά περίπου 149 δισεκατομμυρίων ευρώ στο ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και προσφέρει 2 εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Το 76% του εξωτερικού εμπορίου αγαθών της ΕΕ και το 32% της εσωτερικής μεταφοράς εμπορευμάτων πραγματοποιείται με πλοία. Τα δεδομένα αυτά καταδεικνύουν γιατί η Ναυτιλία είναι βασικός πυλώνας της οικονομίας της ΕΕ και καθίσταται απαραίτητη η στήριξή της. Εννοείται πως η στοχευμένη στήριξη από την Ευρώπη στον κλάδο της Ναυτιλίας, θα έχει αλυσιδωτή θετική επίδραση και στην Κυπριακή Ναυτιλιακή Βιομηχανία καθώς έχει τον 3ο μεγαλύτερο στόλο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο οποίος αποτελεί περίπου το 20% του στόλου της ΕΕ και θεωρείται επίσης, ως το μεγαλύτερο τρίτο κέντρο διαχείρισης πλοίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Χωρίς τη χρηματοδότηση από τις Ευρωπαϊκές αρχές και τραπεζικά ιδρύματα, πολλές ναυτιλιακές εταιρείες δεν θα επιβιώσουν και το μερίδιο της Ευρώπης στην Παγκόσμια Ναυτιλία θα μειωθεί.
ΝΑΥΣ: Το 2019 το Κυπριακό Ναυτιλιακό Συμβούλιο έκλεισε τα 30 του χρόνια. Θα θέλατε να μας κάνετε μία γρήγορη ανασκόπηση των τριών αυτών δεκαετιών αλλά και των στόχων που έχετε θέσει για το μέλλον;
Θ. Κ: Το Κυπριακό Ναυτιλιακό Επιμελητήριο είναι ο επαγγελματικός σύνδεσμος της Ναυτιλιακής Βιομηχανίας στην Κύπρο. Με περισσότερα από 200 Εταιρείες-Μέλη (πλοιοκτήτριες, πλοιοδιαχειρίστριες, εταιρείες ναυλώσεων πλοίων και άλλες Ναυτιλιακά συναφείς εταιρείες που εδρεύουν στη Κύπρο), με στόλο 2200 ποντοπόρων πλοίων και 76 εκ. τόνους ολικής χωρητικότητας, κάτι το οποίο το καθιστά ένα από τους μεγαλύτερους εθνικούς Ναυτιλιακούς οργανισμούς στον κόσμο. Το ΚΝΕ κατά τη διάρκεια των 30 χρόνων από την ίδρυσή του (1989), έχει συμβάλει στην ανάπτυξη της Κυπριακής Ναυτιλίας και συνεισφέρει σημαντικά στην Κυπριακή οικονομία και κοινωνία. Μερικές από τις δράσεις του είναι:
• Προώθηση συμφερόντων της Κυπριακής Ναυτιλίας, αναβάθμιση του κύρους της Κυπριακής Σημαίας, και προάσπιση συμφερόντων των Μελών του στην Κύπρο και στο εξωτερικό. • Ενεργό συμμετοχή στη διαπραγματευτική ομάδα για την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. • Καταλυτική εμπλοκή στην πολύχρονη προσπάθεια ίδρυσης Υφυπουργείου Ναυτιλίας (2018) • Διαχρονική συνεργασία με την Κυπριακή Κυβέρνηση και το Υφυπουργείο Ναυτιλίας, συμβολή στην εφαρμογή ολοκληρωμένης Εθνικής Ναυτιλιακής Πολιτικής • Έμπρακτη συμμετοχή στην επιτυχή έγκριση ανανέωσης του Κυπριακού Ναυτιλιακού Φορολογικού Συστήματος από την ΕΕ (2010 και 2019) • Πρεσβευτής της Κυπριακής Ναυτιλιακής Βιομηχανίας. Αντιπροσώπευση σε διάφορους περιφερειακούς και διεθνείς ναυτιλιακούς οργανισμούς. (Διεθνές Ναυτιλιακό Επιμελητήριο & Ευρωπαϊκή Ένωση Πλοιοκτητών) • Εκλογή Προέδρου ΚΝΕ στην Αντιπροεδρία της Ένωσης Ευρωπαίων Πλοιοκτητών (2019) • Πολυσχιδής Κοινωνική/Φιλανθρωπική δράση. 20 Χρόνια διοργάνωσης φιλανθρωπικού τουρνουά Beach Volley. Δωρεά εσόδων πέραν των €250,000 στον Σύνδεσμο “Ένα Όνειρο Μια Ευχή”. 28 χρόνια διοργάνωσης Αιμοδοσιών, συγκέντρωση πέραν των 3000 μονάδων αίματος. Δωρεά €10,000 στο Σύνδεσμο “Ένα Όνειρο Μια Ευχή” ενόψει εορτασμών 30 χρονών από την ίδρυση ΚΝΕ (2019). Δωρεά €80,000 στο Κυπριακό Σύστημα Υγείας, αγορά ιατρικού εξοπλισμού για την ενίσχυση μάχης της Κύπρου ενάντια στην πανδημία Covid-19, πέραν άλλων ιδιωτικών εισφορών από Μέλη του (2020). “Η Ναυτιλία δεν Μεταφέρει μόνο Εμπορεύματα και Επιβάτες αλλά και Μηνύματα Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Στήριξης”. • Πολυετής εκπαιδευτική δράση ενημέρωσης και προώθησης Ναυτιλιακών Επαγγελμάτων στους νέους της Κύπρου (Πρόγραμμα Υιοθεσίας Πλοίου, Εκθέσεις Καριέρας, Παρουσιάσεις σε σχολεία Παγκυπρίως)
Στόχοι για Μέλλον:
Οι στόχοι του Επιμελητηρίου είναι η συνεχής αναβάθμιση της Ναυτιλιακής υποδομής στην Κύπρο, η συνέχιση της στενής συνεργασίας μεταξύ του Επιμελητηρίου, της Ναυτιλιακής Διοίκησης, η επέκταση των δραστηριοτήτων του Επιμελητηρίου σε διεθνής ναυτιλιακούς οργανισμούς, και η συνεχής εμπλοκή στα τοπικά και διεθνή ναυτιλιακά δρώμενα.
Να παραμείνει η Κυπριακή Ναυτιλία βιώσιμη και ανταγωνιστική, προς όφελος των Μελών-Εταιρειών του, της Κυπριακής Οικονομίας και για την Ευρωπαϊκή και Διεθνή Ναυτιλία.
Η περαιτέρω ενδυνάμωσης της “Φωνής” της Κυπριακής Ναυτιλιακής Βιομηχανίας μέσω της στενότερης συνεργασίας όλων των τοπικών φορέων με τη μορφή ενιαίου οργανισμού, ο οποίος θα εκπροσωπεί δυναμικά την Κυπριακή Ναυτιλία, στην Κύπρο και διεθνώς, σε όλα τα θέματα ναυτιλιακής πολιτικής, εργασιακών και λειτουργικών θεμάτων.
Η πανδημία, πέραν των σοβαρών επιπτώσεων, μας υπενθύμισε πως αξίες όπως η συνεργασία και συλλογικότητα είναι το κλειδί για την αντιμετώπιση της οποιαδήποτε κρίσης, ώστε για να διατηρήσουμε όλα όσα έχουμε πετύχει τα τελευταία χρόνια.
Κοιτάζοντας το μέλλον, η επόμενη μέρα πρέπει να μας βρει όλους μαζί ενωμένους, κάτω από μια συνενωμένη προσπάθεια για να διατηρήσουμε την ηγετική θέση που κατέχει η Κυπριακή Ναυτιλία διεθνώς. “Μαζί Mπορούμε Καλύτερα.”
