GÜNEŞ ENERJİSİ YEKA projeler , yerl ek pman üret m n tet kleyecek MART 2020
Hazırlayanlar:
Hasan Kuş Seda K rem tç Okay Lafçıoğlu
Panel hracatımız başladı ve hücre hracatımız da yapımı devam eden fabr kaların tamamlanması le kısa sürede başlayacak. YEKA projeler le güneş enerj s yerl sanay s gel ş m n sürdürecek. Yen kapas teler le b rl kte üret len ürün kal tes de en üst standartlara ulaşacak. Kutay Kalel Uluslararası Güneş Enerj s Topluluğu Türk ye Bölümü (GÜNDER) Başkanı Türkiye’nin güneş enerjisi alanındaki en köklü ve tek uluslararası derneği olan GÜNDER, güneş enerjisi ile ilgili farkındalığın artması ve uygulamaların etkili hale gelmesi için 1992 yılında çıktığı bu yoldaki çalışmalarına hız kesmeden devam ediyor. Üyelerimiz ile birlikte, güneş enerjisi sistemlerinin üretimi, uygulamalarının yaygınlaştırılması ve politikalarının sektörün sağlıklı büyümesini teşvik edecek yapıya gelmesi için destek sunuyor, ulusal ve uluslararası projelere katılarak değer yaratıyoruz.
Dağıtık, küçük ve orta ölçekl yen saha uygulamalarının önü açılacak 2020 yılı Şubat sonu itibarıyla lisanssız GES kurulu gücümüz 5 bin 868 MW’ye ulaştı ve bu gücün 258 MW’sini çatı GES'ler oluşturuyor. Yine 2019’un ilk 10 ayında yerli ve yenilenebilir enerjiden elektrik üretim payımız rekor kırarak yüzde 64 oldu. Bu rakamın yüzde 46’sı yenilenebilir enerjiden geliyor. 39 ilde yapılması planlanan 10 MW x 100 toplamda 1000 MW’lik mini YEKA ihaleleri ile yeni kapasite kullanımları tahsis edilecek. GÜNDER olarak yerlilik şartının zorunlu tutulduğu bu YEKA projeleri ile yerli sanayinin gelişimini sürdüreceğini her fırsatta vurguladık. Tüm sektörel oyuncuların ortak talebi ve beklentileri doğrultusunda, birden fazla firmanın kazanabileceği, dağıtık ve küçük ve orta ölçekli yeni
DUNYA
09 CMYK
saha uygulamalarının önü bu yıl açılacak. Ayrıca, 1 Temmuz’da yürürlüğe girecek olan birden fazla kaynaktan (hibrit) üretim yapılan elektrik santrallerinin lisans süreçlerine ilişkin esaslar da yakın zamanda belirlendi. Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Belgelendirilmesi ve Desteklenmesine İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile hibrit üretim elektrik üretim tesislerinin alım garantisi üzerinden desteklenmesine yönelik esaslar Türkiye enerji sektörü için önemli bir süreci başlatıyor.
M n YEKA hales nde MW başına 650 b n dolar yatırım beklen yor Önemli sayıda yerli üreticimiz var ve sanayi anlamında gün geçtikçe gelişiyoruz. Yakın zamanda açıklanacak olan mini YEKA ihalesinde MW başına 600-650 bin dolar yatırım bekliyoruz. Bu durumda toplam yatırım 1000 MW için 650 milyon dolar seviyesinde gerçekleşebilir. Ayrıca, Karapınar ilçesinde 1000 MW kapasiteli güneş enerjisi santrali kurmak için altyapı ve şalt sahası yapımı için yüklenici firma tarafından çalışmalara da başlandı. Yatırım bedelinin 1.3 milyar doları bulması planlanan güneş enerjisi santrali, çok sayıda kişiye de istihdam kapısı oluşturacak ve yaklaşık üç yıl sürecek inşaatın sonunda, ülkeye büyük bir değer katacak. Mini YEKA ihalelerinde de küçük kapasitelerde yapılacak yarışmaların yüksek rekabet ortamında geçeceği ve bu yatırımların da 2021-2022 yıllarında realize olacağını öngörüyoruz.
TÜRKİYE’NİN 2018 YILI SONU İTİBARIYLA 5.1 GW SEVİYESİNDEKİ GÜNEŞ ENERJİSİ KURULU GÜCÜ 2024 YILINDA 15.1 GW OLACAĞI ÖNGÖRÜLÜYOR.
Bugün ülkemizde kurulu sayısı 30’un üzerinde güneş paneli üretimi fabrikası bulunuyor. Aktif çalışmaları durumunda 3 bin MW üzerinde paneli rahatlıkla üretebilecek durumdayız. Bununla beraber; bugün için yerli üretimin yılda 1000 MW mertebelerinde devam etmekte olup YEKA-1’de ihalesi yapılan, ihale dışında ayrıca girişimcilerimiz tarafından kurulan ve kurulması devam eden iki hücre üretimi fabrikamız yakın zamanda hizmet vermeye başlayacak. Hücre üretimi noktasında teşvik alan projeleri de eklediğimizde beş hücre fabrikası için sektör paydaşlarımız çalışmalarını devam ettiriyor. Panel ihracatımız başladı ve hücre ihracatımızın da yapımı devam eden fabrikalarımızın tamamlanması ile kısa sürede başlayacak. YEKA projeleri ile güneş enerjisi yerli sanayisi gelişimini sürdürecek. Yeni kapasiteler ile birlikte üretilen ürün kalitesi de en üst standartlara ulaşacak.
Solar termal, gel ş m n sürdürüyor Sadece güneşten elektrik üretimi alanında değil; solar termal sektöründe de ilerleme tüm hızıyla sürüyor. Uluslararası Enerji
TÜRKİYE’NİN 42 GW SEVİYESİNDEKİ MEVCUT YENİLENEBİLİR ENERJİ KAPASİTESİNİN İSE 2024 YILINDA YÜZDE 50 ARTIŞ İLE 63 GW’YE ULAŞMASI BEKLENİYOR.
Ajansı Güneşle Isıtma ve Soğutma Teknik İşbirliği Programı (IEA SHC) 2019 yılı küresel raporunu geçtiğimiz Haziran ayında yayınladı. 2018 yılı güneşle ısıtma ve soğutma alanlarında yeni eklenen kapasite ve devrede olan toplam kapasitede Türkiye sırası ile ikinci ve üçüncü sırada yer aldı. Ülkemiz, solar termal sektöründe Avrupa’nın ve Ortadoğu’nun en büyük üreticileri ve ithalatçıları arasında yer almaya devam ediyor. Türkiye’de solar termal alanında çatılarda 20 milyon metrekare güneş kollektörü bulunuyor. Son yıllarda, solar termal çözümlere olan talep düşüş gösterse de yurtdışında bu talebin çok canlı olduğunu söyleyebiliriz. Avrupa’daki çatı kurulumlarını termal güneş enerjisi firmaları yani tesisatçılar yapıyor. Türkiye’de yaklaşık 3 bin montajcı termal güneş enerjisi alanında çalışıyor. Şu anda çatılardaki PV kurulumları için hazır bir bayi ve montajcı ağımız fazlası ile mevcut. Güneş enerjili ısıtma ve soğutma teknolojilerinin iklimin korunmasında artan rolü ve PV-termal hibrit sistemler pazarının hızlı gelişimi, küresel pazarın yeniden gelişme sürecine gireceğinin göstergesi kabul edilebilir.
2019’UN İLK 10 AYINDA YENİLENEBİLİR ENERJİDEN ELEKTRİK ÜRETİM PAYI YÜZDE 46'YA ULAŞTI.
ENERJİ KAPASİTESİNİN 2024’TE YÜZDE 50 ARTMASI BEKLENİYOR Türk ye’n n 42 GW sev yes ndek mevcut yen leneb l r enerj kapas tes n n se 2024 yılında yüzde 50 artış le 63 GW’ye ulaşacağı öngörülüyor. Türk ye’n n 2018 sonu t barıyla 5.1 GW sev yes ndek güneş enerj s kurulu gücü se 2024 yılında 15.1 GW olacak. Güneş enerj s ndek lave 10 GW kapas te artışının 3.7 GW’l k kısmı se dağıtık enerj s stemler nden sağlanacak. IEA artık Türk ye güneş pazarı ç n, 2018 yılında açıkladığımız Güneş Enerj s Yol Har tası raporumuzdak ver ler n b le üzer nde tahm nler yapıyor. Önümüzdek yıllarda, güneş enerj s ndek kurulu gücün; 2023 yılında en az 14 GW, 2030 yılında se en az 38 GW’a yükselmes n bekl yoruz ve beklent ler m z n arkasındayız.
26 Mart 2020 • Perşembe / 10
GÜNEŞ ENERJİSİ
Aldo Enerj , toplam GES gücünü 200 megavata çıkaracak 150
Güneş enerj santral (GES) yatırımlarını 2014 yılından ber sürdüren Aldo Enerj , 2020 yılında 50 megavatlık yatırımını tamamlayıp, toplamda 200 megavatlık enerj kapas tes ne ulaşmayı hedefl yor.
MW Bugüne kadar kurduğu GES'lerin kapasitesi
60
YEŞİM ARDIÇ / ANKARA
MİLYON DOLAR 2020'de devreye alınacak santraller için yapılan yatırım
MEHMET NABİ BATUK / MERSİN
Yenilenebilir enerjide 2014 yıldan itibaren güneş enerji santrali (GES) yatırımları yapan Aldo Enerji, bu yıl Mersin, Çorum, Bilecik ve Van’da toplam 50 MW’lik yatırımlarını tamamlayıp, 200 MW’lik kurulu güce ulaşmayı hedefliyor. Bugüne kadar Mersin, Şanlıurfa, Çorum, Bilecik, Adıyaman, Nevşehir ve Kayseri’de toplamda 150 MW güç kapasitesi bulunan GES kurduklarını kaydeden Aldo Enerji Yönetim Kurulu Başkanı Haluk Veli Doğan, bu yıl devreye almayı planladıkları santraller için arazi ve izin belgeleri de dahil olmak üzere 60 milyon dolarlık yatırım yaptıklarını bildirdi. Doğan, söz konusu santrallerle 40 bin konutun enerjisini güneşten karşılayacaklarını ifade etti.
“B yoenerj ve jeotermal enerj de yatırım fırsatlarını araştırıyoruz” GES’ler dışında tüm yenilenebilir enerji branşlarında yatırım yapmayı hedeflediklerini ve bu alanda araştırmalarının devam ettiğini kaydeden Veli Doğan, “Başta güneş olmak üzere biyoenerji, jeotermal enerji alanlarında da
DUNYA
10 CMYK
“GÖLGEDE BİLE ENERJİ ÜRETİLEBİLEN PANEL TEKNOLOJİSİ KULLANIYORUZ” Hazırladıkları GES projeler nde son teknoloj donanımlar ve ek pmanlar kullandıklarını fade eden Vel Doğan, panel kısmında gölgede b le enerj üreteb lme teknoloj s ne sah p Monoperc hücrel son teknoloj güneş panel s stem n Türk ye’de lk kez Aldo Enerj ’n n kullandığını d le get rd . Doğan, ayrıca santraller uzaktan zleyen b r teknoloj n n kullanıldığını fade ederek, “Yaşanab lecek sorunlara l şk n anlık müdahaleler yapab l yoruz. Bunun yanı sıra santraller m zde bekç değ l tekn syen st hdam ed yoruz. Santral n b r günlük durmasının kaybı b n dolar g b b r rakama tekabül ed yor” şekl nde konuştu.
oluşabilecek yatırım fırsatlarını yakından takip ediyoruz. İstanbul’da yer alan fabrikamızda kapasite artırımına giderek, güneş enerjisi ile ilgili bir birim oluşturacağız. Bu kapsamda başta Mersin ve İstanbul’dan başlayacağız. Tüm Türkiye’ye bayilik sistemi ile yaygınlaşacak bir iş planı üzerinde çalışıyoruz. Bu çalışmalarla birlikte önümüzdeki beş yıl içinde Türkiye’nin en büyük güneş enerji santralleri yapan EPC şirketi olmayı hedefliyoruz” dedi. Dış pazarda ise İtalya’da önümüzdeki yıllarda ülkenin sahip olduğu en güçlü teknolojili güneş
Elseroof, ücrets z s mülatörle opt mum proje mkanı sunuyor
enerji santralini kurmaya hazırlandıklarını ifade eden Veli Doğan, İtalya’daki birimlerinin konuyla ilgili görüşmelerini sürdürdüklerini kaydetti. Doğan, şu anda İtalya’nın güneş enerji sistemleri için talebin yüksek olduğunu belirterek, “Güçlü personelimiz ve altyapımız ile İtalya’nın bugüne kadar yapılan en güçlü ve teknolojik santralini kurmayı hedefliyoruz. Şu an için danışman firmamız İtalya pazarında bizler için uygun lisans ve arsa arayışına başladı” ifadesini kullandı. Türkiye’deki fabrikaların çatılarına kurulacak güneş enerji sis-
temleri ile işletmelerin elektrik maliyetini düşürebileceğini kaydeden Veli Doğan, fabrika yönetimlerinin her ay sonunda elektrik faturaları ödeyeceklerine leasing kredileri ile çatılarına güneş enerji sistemleri kurabileceğini söyledi. Bu sayede fabrikaların faturalara ödedikleri bedeli, kredileri karşılayıp, yedi yıl gibi bir sürede kredilerini ödeyebileceğini kaydeden Doğan, "Ömürlerinin sonuna kadar da elektrik maliyetleri olmaz. OSB yönetimleri, yenilenebilir enerji yatırımlarını teşvik edici düzenlemeler yapmalı” dedi.
Şebekenin olduğu yerlerde elektrik faturalarını minimize eden, şebekenin olmadığı yerleri ise elektrikle buluşturan projelerle Türkiye çatı pazarında önemli bir yer edinen Elseroof, ücretsiz sunduğu simülatör hizmetiyle en elverişli yatırımla, en yüksek faydanın temin edilmesine katkı sağlamayı hedefliyor. Online sistem üzerinden verilen bu hizmet, yatırımın geri dönüş süresini de içeren bilgilerle tüketicilerin karar aşamasını kolay geçmesine yardımcı oluyor. Türkiye çatı pazarında güneş enerjisi santrallerinin yaygınlaşmasını sağladıklarını belirten Elseroof Genel Müdürü Arslan Köse, şebekenin olduğu yerlerde kurdukları sistemler sayesinde mahsuplaşma usulüne uygun olarak elektrik faturalarını en aza indirdiklerini bildirdi. Yerin konumuna veya ihtiyaca göre faturaları sıfırlayan çözümler de üretebildiklerini ifade eden Köse, şebekeden bağımsız sistemlerle ise elektriğin olmadığı her yerde müşterilerinin elektrik ihtiyaçlarını karşılamalarını sağlamak amacı ile hizmet verdiklerini kaydetti.
“Müşter ler n ht yaçlarına uygun çözümler sunuyoruz” Elektriğin olmadığı dağ evleri,
hobi bahçeleri, yayla evlerinde oluşturdukları offgrid paketler sayesinde elektrik ihtiyaçlarına en uygun çözümü sunduklarını söyleyen Arslan Köse, güneş enerjisi santralleri kurulumundaki yüksek tecrübeleriyle gerçekleştirecekleri projeleri en doğru şekilde tasarladıklarını vurguladı. Köse, ayrıca müşterilerin ihtiyaçlarına uygun sistemleri kurup devreye aldıklarını dile getirdi. Çatısında elektrik üretmek ve bunun maliyetini hesaplamak isteyen tüketicilerin, www.elseroof.com web sayfasında bulunan ‘Elseroof Simülatör’ butonuna tıklayarak giriş yapabileceklerini söyleyen Köse, sistemin işleyişini şöyle anlattı: “Kullanıcıların uygulamada bulunan arama çubuğuna adreslerini yazdıktan sonra gelişmiş ve yüksek çözünürlüklü Google haritalarından ev, iş yeri veya fabrika çatısını bularak, panellerin çatıda yerleşeceği alanı işaretledikten sonra aylık fatura tutarını yazmaları yeterli” dedi.
26 Mart 2020 • Perşembe / 11
GÜNEŞ ENERJİSİ Üret m nde Ar-Ge faal yetler ne ağırlık veren Seferoğlu Grup, önümüzdek beş yıl ç nde tamamlayacağı yatırımlar sonucunda kapas tey k katına çıkarmayı hedefl yor. Ş rket, söz konusu yatırımlarla yılda 10 b n kolon üret m yapacak.
“TÜRKİYE’NİN İLK YENİLENEBİLİR ENERJİ KOOPERATİFİNİ DEVREYE ALDIK” Üret mdek hracat payının yüzde 60 olduğunu bel rten Murat Seferoğlu, “Grup bünyes nde faal yet gösteren ş rketler m zle enerj yatırımlarına da devam ed yoruz. GES yatırımlarımızın devamı olarak 2019 yılında Kayser ’de Türk ye’n n lk yen leneb l r enerj kooperat f n devreye aldık. Gerek sanay de yen leneb l r kaynakların kullanımını artırmak gerek bu alanda uygulanab l r yen b r model göstermek adına örnek b r proje. Seferoğlu Grup olarak, yen leneb l r enerj kaynaklarının ve genel olarak enerj n n doğru ve ver ml üret lmes , kullanılması konusundak faal yetler m z devam edecek” d ye konuştu.
Seferoğlu Grup, beş yılda üret m kapas tes n k katına çıkaracak DİLEK FİDAN / KAYSERİ
Elektrik taahhüt ve aydınlatma alanlarında faaliyet göstermek üzere şirketin temellerini atan Seferoğlu Grup, bünyesinde faaliyet gösteren Efektif Enerji ve AVM Enerji ile Türkiye genelinde güneş enerji santralleri (GES) kurulumu alanında, yap-işlet-devret modelini uyguluyor. Türkiye’nin en büyük arazi GES projesi ve ilk yenilenebilir enerji kooperatifinin de Kayseri'de hayata geçmesini sağlayan Seferoğlu, alçak gerilim elektrik panoları üretiminde de bulunuyor. Grup, enerji ve elektrik sektörüne yönelik çalışmalarını dünya ile entegre ve çözüm odaklı bir anlayışla sürdürüyor.
“Blokset model altında alçak ger l m elektr k panoları üret yoruz” Elektrik taahhüt ve aydınlatma alanlarında faaliyet göstermek üzere şirketin temellerini atan Seferoğlu Grup, bunun yanı sıra elektrik malzeme satışı, yüksek gerilim-alçak gerilim endüstriyel tesis, organize sanayi bölgeleri şehir şebekeleri ve AVM merkezlerinin altyapıları, birleşik ısı-güç sistemleri, akıllı
DUNYA
11 CMYK
bina ve otel elektrik tesislerinin projeleri üzerine de çalışmalarda bulunuyor. Yenilebilir enerji santralleri konusunda sürekli kendilerini geliştirdiklerini söyleyen Seferoğlu Grup Genel Müdür Yardımcısı Murat Seferoğlu, “Hem ülkemizin kalkınmasına katkı sağlamak hem de enerjinin bilinçli tüketilmesiyle birlikte yüksek potansiyele sahip olduğumuz yenilenebilir enerji sektörüne destek olmak için çalışmalarımıza hız kesmeden devam etmeyi amaçlıyoruz. Türkiye, güneş enerjisi konusunda yüksek bir potansiyele sahip ve bu potansiyelin iyi değerlendirilmesi konusunda şirketimizin payından son derece memnunuz. Seferoğlu Elektrik olarak, Schneider Electric Global ile devam eden pano üretim partnerliğimiz kapsamında Türkiye’de tek, dünyada sayılı şirketten birisi olarak Blokset modeli altında alçak gerilim elektrik panoları üretiyoruz” dedi. 2017 yılı itibarıyla da Schneider Electric’ten bütün haklarını devraldıkları ve artık portföylerinde yerli ve milli üretim olarak yer alan S-Evo panoların da üretimini gerçekleştirdiklerini kaydeden Murat Seferoğlu, “Kayseri Organize Sanayi
%
60
İhracatın üretimden aldığı pay
10 b n adet
Beş yıl sonra hedeflenen kolon üretimi
Bölgesi’nde yer alan fabrikamız ile yıllık 5 bin kolon kapasitesine ulaştık. Devam eden yatırımlarımızla beraber önümüzdeki beş yıl içinde kapasitemizi iki katına çıkarmayı hedefliyoruz” diye konuştu. Ar-Ge ve inovasyon çalışmalarına ağırlık verdiklerini söyleyen Murat Seferoğlu, şöyle devam etti: “Sektör ve üretim anlaşmalarımız gereği ürünlerimizi
ve üretim hattımızı sürekli geliştiriyoruz. Ürünlerimizi tip test kapsamında uluslararası kurumlarca sertifikalandırıyoruz. Şirketimizce üretilen S-Evo modelimiz üzerinde çalışmalarımız devam ediyor ve yıl içinde endüstriyel segmente hitap etmek üzere mevcut modeli 3 bin 200 amper dayanımlı panomuz 4 bin ampere kadar kullanılacak. Üre-
tim söz konusu olduğunda şu aşamada dünyanın da Ar-Ge ve inovasyona ağırlık verdiğini görüyoruz.”
“Enerj sektörünün trendler n tak p ed yoruz” Yeni ürünler üretmeyi ikinci plana alarak, var olan üründe bir geliştirme ve iyileştirme yapılmasının odağa alınmasının söz konusu olduğunu dile getiren Murat Seferoğlu, bu doğrultuda gerek üretimde gerek sahadaki faaliyetlerinde aynı doğrultuda hareket ettiklerini söyledi. Servis ve bakım hizmetlerini daha hızlı ve kalıcı çözüm üretebilmek üzere geliştirdiklerini vurgulayan Seferoğlu, “Önümüzdeki beş yıl içinde bitireceğimiz kapasite artış çalışmalarımız nihayetinde kapasitemizi iki katına çıkararak, yılda 10 bin kolon yapmayı hedefliyoruz” açıklamasını yaptı. Enerji sektörünün trendlerini takip ederek Avrupa, Orta Asya ve Rusya’da pazar ağlarını genişletmek istediklerini ifade eden Seferoğlu; Gürcistan, Bulgaristan, Özbekistan, Arnavutluk, Azerbaycan ve Suudi Arabistan olmak üzere altı ülkeye ihracat yaptıklarını kaydetti.
26 Mart 2020 • Perşembe / 12
GÜNEŞ ENERJİSİ
Heran Enerj , her büyüklüktek projeye özel çözümler sunuyor Hes Kablo, globalde lk 10 marka arasına g rme peş nde
L sanssız elektr k üret m ne mkan veren yasal düzenlemen n hayata geç r ld ğ 2012 yılında sektöre adım atan Heran Enerj , güçlü altyapısı sayes nde her büyüklüktek projeye opt mum çözüm üret yor. Yıl sonunda ülke genel nde 500MW’n n üzer nde lave b r kurulu güç ortaya çıkacağını öngören ş rket, oluşacak pazarda yüzde 7’n n üzer nde pay sah b olmayı hedefl yor.
DİLEK FİDAN / KAYSERİ
YEŞİM ARDIÇ / ANKARA
Yurtiçi pazarda arazi ve çatı uygulamaları için kurulan, güneş enerjisinden elektrik üretimi odaklı EPC firması olan Heran Enerji, anahtar teslim güneş elektrik santrallerinin yanı sıra ihtiyaca bağlı olarak; mühendislik, danışmanlık, müşavirlik hizmetleri de sunuyor. Güçlü teknik altyapıya sahip olduklarını belirten Heran Enerji Genel Müdürü Burak Tatar, bu sayede her proje için optimum çözüm ortaya koyduklarını bildirdi. Tatar, şu ana kadar gerçekleştirdikleri 275 MW EPC ve 459 MW mühendislik çalışmalarından elde ettikleri tecrübeyi kullanarak, yüksek kalite standardında hizmet vermeyi sürdürdüklerini bildirdi. Burak Tatar, yasal düzenleme gerçekleştirildikten sonra enerji maliyetlerini düşürmek isteyen yatırımcıların aylık mahsuplaşmaya dahil olmak için başvuru yapıp izin alarak, projelerini hayata geçirmeye başladıklarını belirtti. Lisans süreci devam eden ve tamamlanmış lisanslı yatırım sahiplerinin de büyük bir kısmının bu yıl içinde enerji üretimine başlamayı planladığını dile getiren Tatar, “Bu yıl sonuna kadar; izinleri alınmış olan tesislerin ciddi bir kısmının işletmeye alınacağını ve bu doğ-
rultuda yıl sonunda ülke genelinde 500MW’nin üzerinde ilave bir kurulu güç ortaya çıkacağını öngörüyoruz. Oluşacak pazarda yüzde 7’nin üzerinde pay sahibi olmayı hedefliyoruz” diye konuştu.
“Ürünler bağımsız laboratuvarlarda testten geç r yoruz” Üretimi tamamlanmış ürünlerden örnekler seçerek söz konusu ürünleri bağımsız laboratuvarda STC, EL ve PID testlerinden geçirerek kullandıklarının altını çizen Burak Tatar, bu sayede ekonomik ömrü 25 yılın üzerinde olan PV modüller konusunda doğru bir seçim yap-
“GES, YÜKSEK ELEKTRİK TÜKETİMİ OLAN KURULUŞLAR İÇİN BİR FIRSAT” Mevzuatta yapılan değ ş kl klerle GES’ n özell kle yüksek elektr k tüket m olan kuruluşlar ç n b r fırsat olarak ortaya çıkmaya başladığını kaydeden Tatar, “B zler de 2019 yılında bu yönde yatırım fırsatlarını bekleyen yatırımcılarımız ç n hazırlıklarımızı tamamladık. F z b l te çalışmaları sonucunda yatırım kararı almış yatırımcılarımız ç n uygulama alanına yönel k mühend sl k çalışmalarını yaptık. İlerleyen süreçtek muhtemel ht yaçlarımıza yönel k ürün alım anlaşmalarımızı gerçekleşt rmeye devam ed yoruz” ded . Heran Enerj olarak doğru mühend sl k le y tasarlanmış tes sler hayata geç rerek uzun yıllar sağlıklı çalışan enerj üret m santraller ortaya çıkardıklarını bel rten Tatar, bunun anahtarının ürünler ve üret m süreçler n denetlemekten geçt ğ n kaydett .
tıklarından emin olduklarını anlattı. Yatırımcılara, anahtar teslim projelerde uygulama sürecini bağımsız firmalara denetlettirmeleri tavsiyesinde bulunan Tatar, “Danışmanlık ve müşavirlik hizmeti sunduğumuz çalışmalarda da benzer şekilde hem yatırımcıyı korumak hem de uygulayıcı firmanın olası eksikliklerini tamamlamak için kalite standardının takipçisi oluyoruz” şeklinde konuştu. Çatı üzeri uygulamalar için yerinde tüketime yönelik düzenlenen yönetmelikle aylık mahsuplaşma yönteminin de sunulmasının, artan enerji maliyetleri açısından hem tüketici hem de sektör için atılmış önemli bir adım olduğunu söyleyen Burak Tatar, bunu sektör paydaşları için bir fırsat olarak nitelendirdi. Arazi tipi uygulamalar için Mini YEKA’larla ilgili tam olarak tanımlanmamış bir süreç yaşandığına değinen Tatar, “Yatırım yapmak isteyen oyuncular kendi altyapılarını oluşturabilmek üzere çalışmalara başlayabilmiş değiller. Ancak bu yöndeki hazırlık çalışmalarının da ilgili kurumlar tarafından tamamlanarak, Türkiye’nin ekonomisi için en fazla fayda sağlayacak şartlarda ve süreçte ihalelerin yapılacağını ümit ediyoruz” dedi.
Tesisat kabloları üretmek amacıyla 1974 yılında kurulan ve istikrarlı bir büyüme performansı sergileyen Hes Kablo, şimdilerde alçak, orta ve yüksek gerilim enerji kablosu, alüminyum iletkenler, bakır haberleşme kablosu, fiber optik kablo, emaye bobin teli, solar kablo ve koaksiyel kablo üretimleri ile 140’tan fazla ülkeye ürünlerini gönderiyor. Zamanla yaptıkları yatırımlarla ürün yelpazesini genişletmeye odaklanan Hes Kablo, GES’lerde kullanılan solar kablo üretimi ile de müşterilerine hizmet veriyor. Üretim portföyünü artırmak için yatırımlara devam ettiklerini kaydeden Hes Kablo Genel Müdürü Şahin Nursaçan, “2014 yılında ürün gamımıza solar kablo üretimini ekledik. TUV, UL ve TS EN 50618 standartlarına uygun kablolardan 1.5 mm2'den 300 mm2’ye kadar tüm kesitlerde ihtiyaca uygun olarak üretim yapıyoruz. Kullanılan bakır kalitesi, izolasyon ve dış kılıf formülü dikkate alındığında, projelerde kullanılan diğer kablolardan öne geçen kablomuz gerek yurtiçi gerekse yurtdışı uygulamalarda sıklıkla kullanılıyor. 2020 yılının sadece ilk iki ayında bin 500 km’yi geçen miktarda solar kablo üretimi yaptık” dedi.
GES projelerini önemsediklerini söyleyen Şahin Nursaçan, “Güneş enerji santrali içindeki çeşitli elemanlar arasındaki bağlantılar için HES solar kablolar fotovoltaik uygulamalar için özel tasarlandı. Yurt içi ve dışı projelerde solar kablo çeşitlerimizi de müşterilerimize sunmaya devam ediyoruz. Yapılacak Mini YEKA yarışmaları için çalışmalarımızı sürdürüyoruz.2020 yılında öz tüketime dayalı projeleri ve günden güne artarak devam eden çatı GES projelerini önemsiyoruz. Bu ürün çeşitliliği ile kablo ve tel sektörünün tamamına hitap eden çok geniş bir ürün yelpazesine sahibiz” diye konuştu. Marka ve kurumsallaşma çalışmalarına her zaman büyük önem verdiklerini dile getiren Şahin Nursaçan, yaptıkları kurumsallaşma ve Ar-Ge çalışmalarıyla uluslararası standartlarda üretim yaptıklarına dikkat çekti.
Güneş panel üret c ler n n camı Ş şecam Topluluğu’ndan Yenilenebilir enerji kaynaklarından biri olan güneş enerjisi, ülkemizin güneş kuşağında yer alan coğrafi konumu sebebiyle büyük bir potansiyel arz ediyor. Türkiye’de güneş enerjisinden, güneş kolektörleri ile sıcak su temin etmek için faydalanılıyor. Bunun yanı sıra güneş panelleri ile güneşten elektrik üretimi çalışmaları da her geçen gün artarak yaygınlaşıyor. Şişecam Topluluğu da bugün güneş enerjisi alanında hem çatı üzerine kurulu GES’leri ile güneş enerjisinden elektrik üreterek faaliyet gösteriyor hem de güneş paneli ve güneş kolektörü üreticilerinin ürettikleri modüllerin en önemli bileşenlerinden biri olan cam malzemesini yüksek kalitede ve uluslararası standartlarda tedarik ediyor. Şirket, güneş enerjisi santralleri alanındaki ilk yatırımını Şişecam Düzcam’ın Mersin Fabrikası’nın çatısına kurulan GES ile 2017 yılında yaptı. 6.2 MW’lik kurulu güce sahip santral çatı üzerine kurulu güneş enerjisi santralleri arasında Avrupa’nın en büyükleri arasında yer alıyor. Bu GES’te yer alan güneş panellerinde kullanılan özel güneş enerjisi camları ise Şişecam’ın Mersin Düzcam Fabrikası’nda üretildi ve 38 bin metrekareden fazla enerji camı kullanıldı. Toplam yatırım tutarı 6 milyon dolar olan GES’te 23 bin 804 adet güneş paneli kullanıldı. Çatıdaki güneş santrali sayesinde, yıllık 3 bin 547 ton karbondioksit salımının da önüne geçildi. Mersin Düzcam Fabrikası’nın ardından Gebze’de bulunan Şişecam Bilim Teknoloji ve Tasarım Merkezi’nin çatısına da güneş enerjisi santrali kuran Şişecam Topluluğu, 400 metrekare kapalı alana sahip olan merkezin çatı alanına kurulan bu güneş enerjisi santraliyle de 87.45 kilovat güce sahip oldu. Şişecam Topluluğu bünyesinde faaliyet gösteren Şişecam Düzcam ise 2003 yılından bu yana güneş
DUNYA
12 CMYK
enerjisi sektörüne yönelik olarak güneş kolektörleri ve güneş panellerinin en üst katmanı olan camı; düşük demirli, temperli buzlu cam olarak üretiyor ve güneş enerjisi sistemleri üreticilerinin kullanımına sunuyor. Söz konusu güneş kolektörleri ve güneş panellerinin yapısına bakıldığında güneşe bakan en üst katmanının cam olduğu görülüyor.
Modül üret m ndek en öneml g rd lerden b r de cam Camın belirtilen güneş enerjisi sistemlerinin iç aksamlarını olumsuz çevre koşullarından koruyan mekanik dayanımı yüksek bir malzeme olmasının yanı sıra yüksek ısı ve ışık geçirgenlik değerleri ile de güneş enerjisi sistemlerinin verimliliğini de doğrudan etkilediğine dikkat çeken Şişecam Topluluğu yetkilileri, bu özellikleriyle cam, modül üretimindeki en önemli girdilerden birini teşkil ettiğini belirtiyor. AR kaplama le güneş paneller daha fazla elektr k üreteb l yor Şirket yetkilileri, sistemlerin verimliliğini ve performansını daha da artırmak amacıyla cam yüzeyine uygulanan ve ışık yansımalarını minimize ederek camın geçirgenlik değerlerini artıran Anti-Reflektif (AR) kaplamalarının da giderek yaygınlaştığını ve panel üreticileri tarafından tercih edildiğini vurguluyor. AR kaplama ile cam yüzeyindeki yansıma kaynaklı ışınım kayıpları minimize edilerek daha çok ışığın güneş hücrelerine ulaşması sağlanıyor. Bu sayede güneş panelleri daha fazla elektrik üretebiliyor. Şişecam Düzcam, yeni teknolojilerle geliştirdiği AR kaplamalı güneş enerjisi camları ile güneş kollektörleri ve panellerinde yüksek performans elde edilmesine katkı sağlamayı hedefliyor.
26 Mart 2020 • Perşembe / 13
GÜNEŞ ENERJİSİ
Arteng, yen GES hacm nden 100 MW’l k pay almak st yor Kurulumu bekleyen l sanslı projeler ve hal hazırda bağlantı görüşü bulunan l sanssız projeler n kurulum ve devreye alma süreçler nde akt f rol almayı hedefleyen Arteng Mühend sl k, 2020 yılında gerçekleşmes beklenen 800 MW’l k GES projes nden en az 100 MW’l k hacm ne tekn k danışmanlık ve proje yönet m h zmet sunmayı hedefl yor. Kurulumu bekleyen lisanslı projeler ve halihazırda bağlantı görüşü bulunan lisanssız projelerin kurulum ve devreye alma süreçlerinde aktif rol almayı hedeflediklerini belirten Arteng Mühendislik Genel Müdürü Mehmet Akın, 2020 yılında devreye alınacak lisanslı ve lisanssız toplam projelerin yaklaşık 800 MW’a ulaşacağını söyledi. Akın, bu pazarın en az 100 MW’lik hacmine Arteng Mühendislik bünyesinde teknik danışmanlık ve proje yönetimi hizmeti sunmayı hedeflediklerini söyledi. Yenilenebilir enerji projelerinde mühendislik ekseninde teknik danışmanlık, proje yönetimi, denetim ve ölçüm hizmetlerini verdiklerini kaydeden Mehmet Akın, “Ana pazarlarımız İspanya ve Türkiye. Müşterilerimizin yüzde 80’ini bankalar, leasing, fon gibi finans kuruluşları oluşturur. Finans kuruluşlarında proje finansmanı birimleriyle çalışıyoruz. Kredi kullandırılan projelerin teknik olarak değerlendirilmesi, denetlenmesi konusunda finans kuruluşlarına destek veriyoruz. Müşterilerimizin küçük bir hacmini direk yatırımcılar ve EPC firmaları oluşturuyor” diye konuştu.
“400 MW’l k yen leneb l r enerj projes ne tekn k destek verd k” Direk yatırımcıların bilgileri olmayan bir alanda yatırım yaptıklarından teknik danışmanlık konusunda ihtiyaç duyduklarını ifade eden Mehmet Akın, şöyle devam etti: “EPC firmaları ise anahtar teslim yüklenici olarak portfö-
yüne katmış oldukları projelerde gerçekleştirilen kurulumun şartnameye ve standartlara uygunluğunu denetlememiz ve tesisin devreye alma testlerini gerçekleştirmemiz konusunda talepleri oluyor. Mart ayının sonunda şirketimizin kuruluşunun üçüncü yılını tamamlayacağız. Bu süre içinde çoğunluğu güneş enerjisi projeleri olmak üzere toplamda 400 MW yenilenebilir enerji projesine teknik destek verdik.” Şirketin temel yeteneğinin mühendislik olduğunu belirten Mehmet Akın, uzmanlık alanlarını teknik danışmanlık ve denetim hizmetleri şeklinde açıkladı. Akın, bu hizmetlerin güneş enerjisi piyasasında kritik bir öneme sahip olduğunu söyledi.
Ölçüm faal yetler nde standartlara uygunlukta gel şmeler hedefl yor Denetim hizmetlerinin farkındalık düzeyi yüksek olan sektör paydaşları bakış açısıyla olmazsa olmaz faaliyetler arasında yer aldığını kaydeden Akın, “Geriye kalan paydaşlar açısından ise finans kuruluşlarından kredi alabilmek için gerçekleştirmek zorunda oldukları faaliyetlerdir. Öncelikle sektör paydaşlarının teknik danışmanlık ve denetim faaliyetlerini finansman öncesi zorunluluk olarak değil projelerinin sağlıklı işlemesi amacıyla gerekli faaliyetler olarak anlamalarını hedefliyoruz” açıklamasını yaptı. Mehmet Akın, bununla birlikte halihazırda devam ettikleri faa-
Başar Solar, 2020'de on gr d projelere odaklandı KÜBRA OĞURLU / KOCAELİ
ÇATI GES PAZARINDA 50 MW’LİK HACİM OLUŞTURACAK
liyetleri uluslararası standartlara uygun bir şekilde icra etmeyi hedeflediklerini belirterek, “Özellikle ölçüm faaliyetlerinde standartlara uygunluk konusunda gelişmeler planlıyoruz. Bunlardan ilkini 2020 yılı başında mutabakat yaptığımız yabancı çözüm ortağımızın desteğiyle EN 62446 uyumlu rapor hazırlamak konusunda gerçekleştirdik. Gerçekleştirdiğimiz esas ölçüm işleri; gözle muayene, tüm ekipmanların termal kontrolü, GES tesisindeki fotovoltaik dizelerin tamamının akım -gerilim eğrisini çıkartarak kısa devre akımı ve açık devre gerilimlerini ölçüyoruz” şeklinde konuştu. Böylece ekipmanların üzerinde ileride ortaya çıkabilecek aksaklıkları önceden tahmin edebildiklerini ifade eden Akın, şunları kaydetti: “Tesise kurulan güneş panellerinin güçleri konusunda fikir sahibi oluyoruz. İşletme bakım sorumlusuna bakım listesi oluşturuyoruz. Tüm
Hal hazırda Türk ye’dek 6 b n 200 MW’l k güneş enerj s kurulu gücünün tamamına yakınını araz t p güneş enerj s projeler n n oluşturduğunu anlatan Mehmet Akın, bu kurulu güç ç nde çatı t p projeler n yaklaşık 50 MW olduğunu söyled . 2020 yılının çatı t p projeler ç n akt f geçeceğ n b ld ren Akın, “Özell kle endüstr yel ve t car b nalar, çatı alanlarına kurulacak güneş enerj s s stem le söz konusu tes sler n ana faal yetler n yürütmek ç n ht yaç duyacakları enerj n n mal yetler n öneml ölçüde düşürmüş olacak. Araz t p GES projeler nde sunduğumuz h zmetler n aynı şek lde çatı t p GES’ler ç n de sunuyoruz. Çatı GES pazarında 50 MW’l k hac m oluşturmayı hedefl yoruz” ded .
bu çıktılar tesis sahibi için muazam bilgiler içeriyor olup gelecek zamanda tesisini satmak veya yeniden finansman kulllanmak istediğinde ihtiyaç duyacağı belgeler içeriyor. Banka, leasing ve fon olmak üzere toplamda 16 finans kuruluşunda Arteng Mühendislik raporları akredite edildi. 2020 yılında portfoyümüzde yer almayan az sayıda finans kuruluşunu portföyümüze katmak istiyoruz.”
Güneş enerjisinden elektrik üretimi gerçekleştiren Başar Solar Enerji Sistemleri, çatılara kurduğu güneş enerji sistemleriyle müşterilerine tasarruflu elektrik hizmeti sunuyor. Türkiye başta olmak üzere yurtdışında da faaliyet gösteren şirket, 2020'de müşterileri tarafından özellikle tercih edilen şebeke destekli (on grid) projelere odaklandı. Başar Solar Enerji Sistemleri firma sahibi Fethi Başar, “Elektrik tüketimi olan ve çatı alanı olan bütün sektörlere hizmet veriyoruz. Hizmetlerimiz on grid ve off grid olarak ikiye ayrılıyor. Sistemin başlıca kalemleri ise panel ve invertör” dedi. Özellikle gündüz elektrik üretimi yüksek olan yerlere hizmet verdiklerini dile getiren Fethi Başar, Kocaeli’de genellikle on grid sistemlerin tercih edildiğini belirtti. On Grid sistemlerin elektriğin tüketildiği yerde üretilmesi esasına dayandığını kaydeden Fethi Başar, “Binaya entegre şebeke bağlantılı fotovoltaik sistemler, konutlardaki elektrik talebinin bir kısmını ya da tamamını karşılayabilir. Fazla üretilen elektrik ise şebekeye satılır. Bu genellikle iki farklı yolla yapılır. İlk yöntem çift yönlü sayaç kullanmak diğer yol ise iki tane tek yönlü sayaç kullanarak sistemde üretim ve tüketimin bu şekilde ayrı ayrı belirlenmesi. On Grid işlerde geri dönüş süresi ortalama beş yıl, sistemin kullanım ömrü de en az 25 yıl” açıklamasında bulundu.
“Elektr k ht yacı olan her yerdey z” Fethi Başar, Off Grid sistemlerin hiç şebeke hattı bulunmayan ya da şebeke hattına bağlanmanın ekonomik olmadığı, yayla-dağ evleri ve kırsal bölgelerde orta ve düşük güçlü enerji talebini karşılamak için kullanıldığını kaydetti. Öte yandan çağrı mektubu, proje, satış ve pazarlama gibi bütün hizmetleri verdiklerini ifade eden Başar, “Elektrik ihtiyacı olan her yere yetişmeye çalışıyoruz. Panellerimiz monokristal ve polikristal paneller olarak ikiye ayrılıyor. Bölgemizde daha çok kapalı havada güneşlenmesinin daha iyi olması sebebiyle monokristal panel tercih ediliyor” dedi. Türkiye’nin toplam kurulu gücünün 2019 yılı Aralık ayı verilerine göre 5 bin 995 MW olduğunu belirten Fethi Başar, Almanya'nın ise 2018 yılı Kasım verilerine göre 45 bin 500 MW olduğuna dikkat çekti. Türkiye’nin yıllık güneşlenme saatinin ortalama 2 bin 600 iken Almanya’nın güneşlenme saatinin ise ortalama bin 600 olduğunu belirten Başar, buna rağmen Almanya'nın güneş enerjisinde Türkiye'ye göre daha önde olduğunu kaydetti.
Eraslanlar, ihracat oranını %50'nin üzerine çıkaracak İKBAL FİDAN / KAYSERİ
Güneş enerjisi sıcak su sistemlerinin yanı sıra boyler, doğalgaz çelik baca sistemleri ve modüler paslanmaz su deposu üreticisi olan Eraslanlar İnşaat, 30 metrekarelik küçük bir atölyede başlayıp, bugün itibarıyla 50’den fazla ülkeye ihracat yapıyor. Üretimin yüzde 30'unu ihracata ayıran şirket, bu oranı yüzde 50'nin üzerine çıkarmayı hedefliyor. Şirketin yıllık 80 bin adet paket güneş enerji sistemleri ve 500 bin metre baca üretimi bulunuyor. Sektörde daha önce kullanılan depo hammaddelerinin insan sağlığını tehdit eden ürünler olması nedeniyle bu konuyu araştırdıklarını
kaydeden Erarslanlar İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Eraslan, güneş enerji sistemlerinde ilk kez krom çelik uygulamasına geçtiklerini, aynı zamanda üretim hattında ilk tik kaynağı kullanan firma olduklarını söyledi. Eraslan, firmalarının bugünkü başarısının Ar-Ge odaklı yaklaşıma dayandığını belirtti.
Afr ka ülkeler nde talep artıyor Verimi yüksek güneş kolektör üretimi üzerinde çalıştıklarını ve ürünü yakın zamanda potföylerine eklemeyi planladıklarını söyleyen Süleyman Eraslan, lazer kaynaklı gü-
BAYİ VE SERVİS AĞINI GENİŞLETECEK Süleyman Eraslan, 2020 yılında hedef pazarları Afr ka ülkeler n n tamamına hracat yapacaklarını ve çalışmaların sürdüğünü kaydett . Şu an ç pazarda 600'den fazla bay ler olduğunu da sözler ne ekleyen Eraslan, “İç pazar hedef m z, müşter memnun yet n en üst sev yede tutarak bay sayımızı ve serv s ağımızı artırmak st yoruz. Müşter ler m z genelde toptancılar, tes satçılar ve mekan kç lerden oluşuyor. F rmamız ürün çeş tl l ğ ve kal tes le sektöründe öne çıkıyor” ded .
DUNYA
13 CMYK
neş kolektörleri ve kaynaksız depo üretiminin uzun süren Ar-Ge çalışmaları sonucunda ortaya çıktığını ve sektöre kazandırıldığını vurguladı. Ar-Ge departmanlarının sürekli ürün kalitesini artırmak için ve yeni ürün geliştirme üzerinde çalıştığını ifade eden Eraslan, “Şu an kullandığımız kalite sistemi ise ISO 9001. Firmamız 50'den fazla ülkeye ihracat yapıyor. İhracatımız her yıl büyüyerek artıyor. Üretimimizin yüzde 30'unu ihraç ediyoruz. Hedefimiz bu oranı yüzde 50'nin üzerine çıkartmak. Avrupa, Ortadoğu ve Afrika'ya ihracat yapıyoruz. Özellikle Afrika ülkelerinden talepler her geçen gün artıyor” diye konuştu.