DOLAR (TCMB Döviz Satış)
EURO (TCMB Döviz Satış)
REPO (Gecelik)
BORSA (BIST 100)
ALTIN
6.7024 (% 0.35)
7.2409 (% -0.78)
9.51 (% 8.19)
89552.63 (% 0.05)
1614.00 (% 4.13)
KAMPANYA Toplam bağış m ktarı 1 m lyar l raya dayandı
03
(İAB-Dolar/Ons)
PETROL (Brent/varil$)
33.60 (% 9.80)
Kurucusu / NEZİH DEMİRKENT
4 Nisan 2020 • Cumartesi
SALGINLA MÜCADELE
COVID-19 GÜNDEMİ
160 m lyar dolar kaynak
18 projeye 17 m lyon l ralık fon
DB gel şen ülkelere destek verecek /06
Varank: Araştırma bütçem z aşı ve laç ç n harcayab l r z /03
TA N I M D A N “ S A N AY İ ” İ B A R E S İ Ç I K A R T I L D I
KOSGEB,desteklerin kapsamını genişletti COVID-19 salgınına karşı finansal destek programlarına KGF’nin ardından Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı da (KOSGEB) katıldı. Kurum, faiz desteklerinden yararlanmada sanayi şirketi olma şartını kaldırdı. Geri ödemesiz faiz desteğinin miktarını da 300 bin liradan 3 milyon liraya çıkarıldı. Yeni düzenlemeyle KOSGEB aracılığıyla faizsiz olarak kullanılabilecek kredi miktarı da 2-3 milyon liradan, 80 milyon liraya yükselmiş oldu. Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre, “kapsam” başlıklı 5’inci maddeden “sanayi” ifadesi çıkarıldı. Maddenin yeni haline göre, küçük ve orta ölçekli
işletmelerin sektörel veya ölçek nitelikleri KOSGEB tarafından belirlenmek kaydıyla finansman sorunlarının çözümüne yönelik olarak, yatırım, işletme sermayesi ve ihracata yönelik TL veya döviz cinsinden kullandırılacak kredi faiz giderleri KOSGEB tarafından karşılanacak. Yapılan değişiklikle, banka tarafından kullandırılacak kredinin faizinin tamamının KOSGEB tarafından desteklenmesi hükme bağlandı. Kullandırılan faiz desteğinin geri ödemesiz olacağı hükmü de korundu. Faiz desteğinin yükseltilmesinden dolayı, bunun kaldıraç etkisiyle kullandırılabilecek kredi miktarı da yükseldi.
HÜSEYİN GÖKÇE /03
Bakan Pekcan: Öner ler almaya devam edeceğ z
02 Sabancı’da Sanay Grubu Başkanı Alemdar oldu
11 Araç muayeneye 3 ay erteleme
TÜSİAD’a göre destek ht yacı 500 m lyar l ra Kaslowsk : Destek paketler n n m ll gel r n %10’u sev yes nde b r büyüklüğe ulaşmasını beklemek daha gerçekç olacaktır Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) Başkanı Simone Kaslowski, açıklanan destek programlarının, “işletmelerin nakit akışındaki bozulmanın zincirleme iflaslara neden olmasını engelleme ve istihdam kayıplarını en aza indirmeye odaklanması” gerektiğini söyledi. Destek paketlerinin genel büyüklüğünün ekonominin büyük-
lüğü ile orantılı olması gerektiğine işaret eden Kaslowski, oranı “yüzde 10” olarak telaffuz etti. Bu oran 753,7 milyar dolar olarak açıklanan 2019 yılı GSYH büyüklüğü dikkate alındığında 75,3 milyar dolarlık bir kaynağı ifade ediyor. Bu rakamın TL karşılığı yaklaşık 500 milyar lira… Kaslowski, vergi kolaylıklarının sadece mücbir sebep kapsamına değil,
tüm sektörlere sağlanması gerektiğini de söyledi. “Her ne kadar vergi ertelemeleri ve finansmana erişim açısından kolaylıklar sağlansa da bankacılık sektörü kaynaklarının tek başına herkese yetemeyeceğine” de dikkat çeken Simone Kaslowski, finansal bir krize yol açılmaması için de tedbirler alınması gereğine vurgu yaptı. /11
03 Y I L L I K E N L A S Y O N 1 1 , 9 ’A G E R İ L E D İ
Mart enflasyonu %0,57 Tüketici fiyatları endeksi (TÜFE), mart ayında yüzde 0,57 oranında arttı. Yıllık enflasyon ise dört aylık kesintisiz yükselişin ardından yeniden düşüş kaydetti. Şubat ayında yüzde 12,37 seviyesinde bulunan yıllık TÜFE, martta yüzde 11,86’a geriledi. Mart ayı tüketim harcamalarında, virüs salgını dolayısıyla evde gönüllü karantinanın etkileri açık biçimde hissedildi. Gıda enflasyonu yüzde 1,57 olurken, talebin arttığı patates, soğan, et, bakliyat gibi temel gıda
ürünlerinin fiyatları sert yükseldi. Tavuk eti yüzde 6,2, kuzu eti 5,35, dana eti yüzde 4,92 zamlandı. Bağışıklığı güçlendirdiği ileri sürülen ve talebin patladığı sarımsakta ise fiyat artışı yüzde 15,79 oldu. Kolonya ve sağlık ürünlerinde yüksek artışlar olsa da genel endekse etkisi oldukça sınırlı kaldı. Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi ise (Yİ-ÜFE) aylık yüzde 0,87, yıllık bazda da yüzde 8,5 artış gösterdi. Temel eczacılık ürünleri ve müstahzarlarında yüzde 7,71 artış kaydedildi.
■ PERAKENDE GÜVENİNDE SERT KAYIP /04 IIF’DEN RAPOR
“ YA S AY L A D Ü Z E N L E N M E L İ ”
Gel şmekte olan ülkelerden k nc dalga çıkış uyarısı
“Kâr dağıtımına yasak kararı iptal edilebilir”
Uluslararası Finans Enstitüsü (IIF) ekonomistlerinin hazırladığı raporda, gelişmekte olan ülke ekonomileri için yeni ve büyük bir sermaye çıkışı uyarısı yapıldı. Piyasaların, önümüzdeki dönemde virüs salgınının, gelişen ekonomilerin büyümesi üzerindeki etkisine odaklanacağının vurgulandığı raporda, bunun ikinci dalga sermaye çıkışlarını tetikleyebileceği görüşüne yer verildi.
Ticaret Bakanlığı, 31 Mart’ta Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne (TOBB) ilettiği yazı ile COVID-19 virüsü nedeniyle sermaye şirketlerinin öz-kaynaklarının korumasının önemine işaret ederek, şirketler açısından kar dağıtım yasağı getirdi. Bakanlığın bu yazısı kanuna aykırı, dolayısıyla, şirketler buna uyarsa ileride YK üyeleri açısından sorumluluk doğabilir.
HİLAL SARI /06
M. TARIK GÜLERYÜZ YAZDI /08
TMSF ş rketler şç çıkarmayacak DÜNYA
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, yönettiği Türkiye genelindeki 800 şirkette ‘Biz Bize Yeteriz Türkiyem’ milli dayanışması çerçevesinde işten çıkarma olmaya-
3 tıp b l m nsanımıza veda
07 KAGİDER Başkanı kadın st hdamını yazdı
08 Kızılay plazma alımlarına başlıyor
11
A B D İ İ B R A H İ M İ L K PA R T İ T E S L İ M AT I N I YA P T I
1 2 M İ LYA R L I K L İ K İ D İ T E
V rüse karşı öner len lacın yerl ser üret m ne başlandı
TCMB tahvil alımlarına hız verdi
Türkiye’nin önde gelen ilaç üreticilerinden Abdi İbrahim, kendi ürünleri arasında yer alan ve yapılan araştırmalarda yeni tip koronavirüse (COVID-19) karşı olumlu sonuçlar verebildiği gözlemlenen bir ilacının ilk parti üretimini gerçekleştirerek Sağlık Bakanlığı’na teslim etti. Şirketten yapılan açıklamada, nisan ayı içinde üretilecek 1 milyon 600 bin tablet ile bu ilacın yılsonuna kadar yapılacak tüm üretiminin de Sağlık Bakanlığı’na bağışlanacağı açıklandı. COVID-19’un tedavi protokolünde yer alan söz konusu ilacın halihazırda Türkiye’deki tek yerli üreticisi olduklarına işaret eden Abdi
İNDİRİM BEKLENİRKEN, KIYASEN FATURA KESİLECEK
PTT evde ödeme yapacak
02
cağını açıkladı. TMSF Başkanı Muhiddin Gülal’ın “Bu zorlu süreçte istihdamımızı koruyacağız ve hiçbir çalışma arkadaşımızı işten çıkarmayacağız” talimatı kay-
İbrahim Yönetim Kurulu Başkanı Nezih Barut, tüm dünyada çok yüksek talep artışının yaşandığı ilaç hammaddesini, Dışişleri ve Ticaret bakanlıklarının destekleriyle tedarik ederek ilk parti üretimini gerçekleştirdiklerini ve Sağlık Bakanlığı’na teslim ettiklerini bildirdi. /11
Merkez Bankası, ilave likidite olanaklarını artırıyor. TCMB, haftanın son işlem günü düzenlediği beş geleneksel ve iki miktar ihalesiyle son dönemin en yüklü tahvil geri alımını gerçekleştirdi. İşlemler sonucu piyasaya cuma valörlü 10.5 milyar TL, pazartesi valörlü 1.5 milyar TL likidite verilmiş olacak. TCMB’nin menkul kıymetler portföyü 2 Nisan itibariyle 25 milyar TL düzeyindeydi ve bilanço toplamına oranı yüzde 3.82 idi. Bu işlemler sonucu yüzde 5 azami seviye aşılacak.
Elektr k ve doğalgaz aboneler , ekonom k faal yetler n durma noktasına gelmes nden dolayı f yatlarında nd r m beklerken fatura sürpr z yle karşı karşıya kaldı. Enerj P yasası Düzenleme Kurumu’ndan yapılan açıklamada, elektr k ve doğalgazda geçm ş dönem tüket mler gözet lerek kıyasen fatura düzenlemes uygulamasının devreye sokulduğu bel rt ld . Üç ay sürecek uygulamaya, “COVID-19 salgınının yayılmasını engellemek ve sosyal zolasyonun en y şek lde sağlanması amacıyla” g d ld ğ b ld r ld . Açıklamaya göre söz konusu düzenleme, karant naya alınan ve dar kararlarla sayaç okumalarının durdurulduğu yerleş m yerler le sayaç okuma yapan çalışanların sosyal mesafeler n koruyamayacağı durumlarda uygulanacak.
yumla yönetilen tüm şirketlere iletildi. TMSF’nin yönettiği ve aktif büyüklüğü 60.3 milyar lira olan şirketlerde toplam 40 bin 667 kişi istihdam ediliyor.
FİYATI: 5.75 TL/KKTC: 6.25 TL l www.dunya.com l email: dunya@dunya.com l Rüzgarlı Bahçe Mahallesi, Cumhuriyet Cad. Gülsan Plaza No: 22 Kavacık 34805 Beykoz/İstanbul l TEL : (0216) 440 24 00 l ABONE: (0216) 440 24 70 l SAYI: 10573 - 12165
DUNYA
01
CMYK
4 NİSAN 2020 • CUMARTESİ
02 GÜNCEL 1 1 . İ S T İ Ş A R E K U R U L U T O P L A N T I S I YA P I L D I
Bakan Pekcan: Önerileri almaya devam edeceğiz Ticaret Bakanlığı 11. İstişare Kurulu toplantısı, Bakan Ruhsar Pekcan başkanlığında videokonferans yöntemiyle gerçekleştirildi. Covid-19 salgını gündemli toplantıya, TİM Başkanı İsmail Gülle, DEİK Başkanı Nail Olpak, TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, TESK Başkanı Bendevi Palandöken, MÜSİAD Başkanı Abdurrahman Kaan, TÜSİAD Başkanı Simone Kaslowski, TMB Başkanı Mithat Yenigün ve YASED Başkanı Ayşem Sargın katıldı. Bakan Ruhsar Pekcan toplantıda alınan önlemleri anlattı, toplantıya katılan iş dünyası temsilcilerinin de talep ve önerilerini aldı. Bakan Pekcan, görüş alışverişini sürdüreceklerini vurguladı. Bakan Pekcan, toplantıda ihracattaki gelişmelere de değinerek, Covid-19 salgını nedeniyle Mart ayında ihracatta tahmin edilen bir düşüş olduğunu, telafi amacıyla temassız ticaret uygulamasını hayata geçirdiklerini
bildirdi. Ticaret Bakanı Pekcan, istihdamın muhafaza edilmesinin önemli unsur olduğunun altını çizerek, “Koronavirüs pandemisinin ticaret hayatımıza olumsuz etkisini en aza indirmek ve bu süreç atlatıldıktan sonraki dönemde de geçiş sürecini en hızlı şekilde atlatarak, yeni dönemde başarılarımız için atılması gereken adımların belirlenmesi için STK’ların görüş ve önerileri bizim için çok değerli. Bakanlığımız ve STK’larımızın beraberce yapacakları veri analizleri, hedeflerimize ulaşma yolunda önemli katkı sağlayacaktır” dedi.
“7 b n 400 f rma ncelen yor” Pekcan, Reklam Kurulunun fahiş fiyat artışı yapan 198 firmaya 10 milyon lira ceza kestiğini de anımsatarak, “Bu firmaların 14 gün savunma süresi var. Şu an yaklaşık 7 bin 400 firma daha inceleme altında, savunma istedik” dedi. ANKARA (DÜNYA)
VATANDAŞ ŞUBELERE HÜCUM ETMİŞTİ PTT ÖDEMELERİ EVLERDE YAPILACAK İhtiyaç sahibi ailelere verilen yardım nedeniyle uzun kuyrukların oluştuğu bazı PTT şubeleri kapatılıyor. Alınan yeni karar doğrultusunda ödemeler artık PTT dağıtıcıları, bekçiler ve kolluk birimleri vasıtasıyla vatandaşların kendi ikametlerinde yapılacak. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler, İçişleri ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının ortak açıklamasına göre, değerlendirmeler sonucunda PTT’de sosyal mesafe kurallarının uygulanamadığı, sürekli olarak yoğunluk yaşanan iş yerlerinin ikinci bir açıklamaya kadar kapatılması kararı alındı. PTT iş yerlerinde sosyal mesafe kuralının uygulanamaması nedeniyle, sosyal yardım ödemelerini 3 Nisan’dan itibaren PTT görevlileri, bekçiler ve kolluk birimleri vasıtasıyla kararlaştırılan 5 gün içinde hak sahiplerine kendi ikametlerinde yapacak. Öte yandan Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, 5-6-7 Nisan’daki işsizlik ödeneği ödemelerinin de evden yapılacağını bildirdi.
Yıllık enflasyonda yüksel ş durdu Aylık enflasyon gıda ve sağlıkta yaşanan taleple yüzde 0.57 arttı. COVID-19 neden yle petrol f yatlarının düşmes ve ekonom k akt v ten n yavaşlaması, yıllık enflasyonda kasımdan bu yana gelen yüksel ş trend n n kırılmasını sağladı.
TÜİK n san ver ler n toplayab lecek m ?
ŞEBNEM TURHAN
Türkiye’de ilk koronavirüs vakasının tespit edilmesi ve ardından mücadeleye başlandığı mart ayında; aylık enflasyon gıda ve sağlıkta yaşanan taleple yüzde 0,57 arttı. Yine koronavirüs nedeniyle petrol fiyatlarının düşmesi ve ekonomik aktivitenin yavaşlaması, yıllık enflasyonda kasımdan bu yana gelen yükseliş trendinin kırılmasını sağladı. Yıllık enflasyon yüzde 11.86’ya geriledi. Yıllık enflasyon şubatta yüzde 12.37 idi. Piyasanın aylık enflasyon beklentisi ise yüzde 0,46 seviyelerindeydi. Gıda enflasyonu martta yüzde 1.57 arttı ve bunun genel enflasyona etkisi 0.47 puan oldu. Talebin yükseldiği patates, soğan, et, bakliyat gibi temel gıda ürünleri sert yükseldi. Kolonya ve sağlık ürünlerinde yüksek artışlar olsa da enflasyon sepetinde ağırlıklarının düşük olması genel enflasyona büyük etki yapmasını engelledi. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre gıda enflasyonu mart ayının belirleyicisi. Gıdada, özellikle market arabalarının doldurulduğu ürünlerde artış dikkat çekici oldu. Üretim ve tedarikinde sıkıntı olmasa bile martta patates fiyatları 1 ayda yüzde 30,39, kuru soğan yüzde 11,43 zamlandı. Öyle ki şubatta
hükümet patates ve soğan ihracatını ön izne bağlamıştı. Dünyada da bu yıl patates ve soğan En fazla talep gören un fiyatlarında ise yüzde 1,33 artış yaşandı.
V tam n kaynaklarında zam Koronavirüs ile mücadelede bağışıklığı güçlendirdiği ileri sürülen ve talebin patladığı sarımsakta ise fiyat artışı yüzde 15,79. Bunun yanı sıra yine portakal, limon, kivi gibi C vitamini içeren meyveler de yüksek zam gördü. Et fiyatları da martta sert yükselen gıda ürünleri arasında. Tavuk eti yüzde 6,2, kuzu eti 5,35, dana eti yüzde 4,92 zamlandı. Yine evde kaldığımız günlerde alışverişin vazgeçilmezlerinden kola, soğuk çay, meyve suyu fiyatları da yüzde 7,5 ile 3,7 arası zamlandı. Sağlıkta artışın etk s az oldu Koronavirüs enflasyonu yaratan bir diğer grup sağlık. Sağlık mart ayının en çok yükselen grubu oldu. Aylık enflasyon yüzde 2,78 arttı bunun genel enflasyona etkisi 0.08 puan. Çünkü sağlık grubunun enflasyon hesabında ağırlığı sadece yüzde 2,80. Payı düşük olduğu için vatandaşları yükseliş etkilese de enflasyonda etkisi düşük oldu. Sağlık grubunda ilaçlar
yüzde 6,85, maske gibi diğer sağlık ürünleri ise yüzde 3,79 yükseliş gösterdi. Koronavirüs salgınıyla mücadele kapsamında evde kalan vatandaşlar sayesinde e-ticaretin yükseldi ve bu alışverişin kargoyla yapılması koli taşıma ücretlerini arttırdı. Bu hizmet bir ayda yüzde 15,47 zamlandı. Lokanta ve oteller koronavirüs etkisiyle kapansa da bu grupta fiyat artışları sürdü. Çorbalar yüzde 2,71 fiyat artışı yaşadı. Lokanta ve oteller grubunun genel enflasyona etkisi 0.08 puan oldu.
Enflasyonu ger leten petrol f yatları Petrol fiyatlarındaki düşüş ulaştırma grubu enflasyonuna olumlu etki yaptı. Benzin fiyatlarında 1 ayda yüzde 14,3’lük gerileme ulaştırma grubunda aylık enflasyonu yüzde 1,91 azalttı. Böylece genel enflasyon ulaştırma grubu sayesinde 0.29 puan azaldı. Motorinde de indirim yüzde 9,90 oldu. Yeni sezon başlangıcı olsa da ayın ikinci yarısından itibaren AVM’lerin ve perakende giyim mağazalarının kapanması giyim ve ayakkabı grubunda aylık artışı sınırladı. Bu sektörde aylık enflasyon yüzde 0,65 oldu. Ve bunun genel enflasyona etkisi 0.04 puan
TÜİK enflasyon ver s ç n sahada anketler düzenl yor. Taze sebze ve meyveler, futbol maçına g r ş ücret , LPG, tüp gaz ve seç lm ş 16 gıda ürünü haftada b r kez ve d ğer ürünler ayda k kez derlen yor. S gara, mücevher (altın), benz n ve mazot f yatları se günlük olarak tak p ed l yor. Ş md kısıtlamalar dönem nde ver ler n nasıl toplanacağı tartışılıyor. TÜİK yetk l ler n n verd ğ b lg ye göre tüm dünya aynı durumda. Kısıtlamalara göre derleme mekan zmalarını hazırlayan TÜİK alan çalışmalarını se durdurmadı. Yan y ne sepettek ürünler ç n alanda ver toplanacak n san ayında. Ve sadece tamamen kapalı olan şyerler nde f yat derlenemeyecek. Bu konuda TÜİK’ n yapab leceğ b r şey de yok.
olarak belirlendi. Ev eşyası grubu da giyim ve ayakkabı sektörü gibi bir eğilim gösteriyor. Düşen talep artışı sınırladı. Bu grupta aylık artış yüzde 0,62 genel enflasyona etkisi 0.05 puan. Altın fiyatlarındaki hızlı yükseliş çeşitli mal ve hizmetler grubunda aylık enflasyonu yüzde 1,24’e taşıdı. Bunun da genel enflasyona etkisi 0.07 puan oldu.
T E P A V ’ I N T E P E E N D E K S İ 7.1 P U A N A Z A L D I
Perakende güven nde sert kayıp TEPAV’ın hazırladığı perakende güven endeki TEPE, COVID-19 salgınının etkisiyle Mart 2020’de bir önceki aya göre 7.1 puan azalırken, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise 9 puan azaldı. Perakende güveninin azalışında geçen 3 ayda işlerin durumu ve gelecek 3 ayda satış beklentisi göstergelerindeki düşüş etkili oldu. “Elektrikli ev aletleri, radyo ve televizyonlar” sektörü, mart ayında perakende güveni artan tek sektör oldu. TEPAV bu artışta yaklaşık 25 milyon öğrenciyi kapsayan uzaktan eğitime geçişin etkili olduğu belirtti. AB-27 ve Euro Bölgesi ile karşılaştırıldığında Türkiye, geçen yıla göre AB-27 ve Euro Bölgesi’nden daha kötü performans sergiledi.
Satış beklent s bozuldu Mart ayında -21,4 puan değerini alan TEPE, geçen yılın aynı dönemine göre 9 puan, geçen aya göre 7.1 puan azaldı. TEPE değerinin geçen yıla ve geçen aya göre azalışında, geçtiğimiz 3 ayda işlerin durumu ve gelecek 3 ayda satış beklentisi göstergelerindeki azalış etkili oldu. Önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentilerinin denge değeri Mart 2020’de -21,8 puan oldu. Buna göre önümüzdeki 3 aya ilişkin satış beklentileri, bir önceki aya göre 13,4 puan, bir önceki yılın aynı ayına göre 17 puan azaldı. Yüzde 36,2’s şlerde kötüleşme bekl yor Mart 2020’de TEPE anketi katılımcılarının yüzde 26,3’ü önümüzdeki 3 ayda işlerinde iyileşme beklerken, yüzde 36,2’si işlerinde kötüleşme beklediğini belirtti. İşlerinde bir değişiklik beklemeyenlerin oranı ise, yüzde 37,6 oldu. Endekse göre işlerin geçen yılın aynı dönemine göre durumu, Mart 2020’de -44,4 puan değerini alarak, Şubat 2020’ye göre 14,1 puan, Mart 2019’a göre 23,2 puan azaldı. Mart 2020’de TEPE anketi katılımcılarının yüzde 16,3’ü geçen yılın aynı dönemine göre işlerinde artış olduğunu belirtirken, işlerinde düşüş olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 60,7 olarak belirlendi. Geçen yıla göre işlerinde bir değişiklik olmadığını belirtenlerin oranı ise, yüzde 23,1 oldu. Tek artış elektr kl ev aletler nde Perakende güvenine alt sektörler itibarıyla bakıldığında Mart 2020’de, geçen yılın
DUNYA
02
CMYK
aynı dönemine göre “elektrikli ev aletleri, radyo ve televizyonlar” sektörü dışındaki tüm sektörlerde azalış görüldü. “Elektrikli ev aletleri, radyo ve televizyonlar”, “diğer (akaryakıt istasyonu, eczane, parfümeri, nalbur, züccaciye, kırtasiye, vb.)”, “yiyecek, içecek ve tütün ürünleri” ve “motorlu taşıtlar” sektörleri ortalama değişimin üzerinde değer alırken, “Mobilya, aydınlatma ekipmanı ve ev içi kullanım ürünleri”, “birden fazla türde ürün satan bakkal, market ve büyük mağazalar” ve “tekstil, hazır giyim ve ayakkabı” sektörleri ortalama değişimin altında değer aldı.
İşler n durumunda tüm beklent ler bozuldu TEPE anketine soru bazında bakıldığında Mart 2020’de, “geçtiğimiz 3 ayda işlerin durumu”, “önümüzdeki 3 ayda tedarikçilerden sipariş, satış, istihdam ve satış fiyatı beklentisi” ve “işlerin geçen yıla göre durumu” göstergeleri hem Mart 2019’a göre hem de Şubat 2020’ye göre azaldı. “Gelecek yıl mağaza sayısı beklentisi” göstergesi ise Şubat 2020’ye ve Mart 2019’a kıyasla artış gösterdi. AB-27 Perakende Güven Endeksi, Mart 2020’de -6,1 puan değerini aldı. AB-27’de perakende güveni bir önceki aya göre 7,4 puan, geçen yılın aynı dönemine göre 7,8 puan azaldı. Türkiye, geçen yılın aynı dönemine kıyasla AB-27 ve Euro Bölgesi’nden daha kötü performans sergiledi. Türk ye AB’den daha kötü performans serg led AB-27 ülkeleri ve Türkiye’nin Perakende Güven Endeksi değerlerine bakıldığında Yunanistan, mart ayında geçen yıla göre en fazla artış yaşayan ülke oldu. Yunanistan’ı; İsveç, Belçika ve Slovakya takip etti. Endeks değeri geçen yıla göre en fazla düşen ülkeler ise sırasıyla Malta, Finlandiya ve Avusturya oldu. Bir önceki aya göre en fazla artış da Sırbistan’da yaşandı. Perakende Güven Endeksinde, Mart 2019’a göre azalış Euro Bölgesi’nde 8,6; AB-27’de 7,8 oldu. Şubat 2020’ye göre değişim incelendiğinde ise Türkiye’nin, AB-27 ve Euro Bölgesi’nden daha iyi performans sergilediği görüldü.
4 NİSAN 2020 • CUMARTESİ
GÜNCEL
TMSF Başkanı Gülal: İşten çıkarma yapmayacağız OKTAY ENSARİ / KAYSERİ
Tasarruf Mevduat Sigorta Fonu tarafından yönetilen başta Erciyes Anadolu Holding olmak üzere Türkiye genelindeki 800 şirkette ‘Biz Bize Yeteriz Türkiyem’ milli dayanışması çerçevesinde işten çıkarma olmayacağını açıklandı. TMSF Başkanı Muhiddin Gülal’ın “Bu zorlu süreçte istihdamımızı koruyacağız ve hiçbir çalışma arkadaşımızı işten çıkarmayacağız” talimatı kayyumla yönetilen tüm şirketlere iletildi. TMSF tarafından yönetilen şirketlerde son dönemde tüm dünyada etkili olan COVID-19 salgını nedeniyle olağanüstü koşulların yaşanmasına rağmen alınan önlemlerle birlikte istihdam ve değer üretmeye devam edildiğini kaydeden Gülal,
başta kayyumla yönetilen en büyük holding olan Erciyes Anadolu Holding olmak üzere tüm şirket istihdamlarını koruyacaklarını söyledi. Geçtiğimiz günlerde salgının önlenmesine yönelik alınan izin uygulamalarının ardından bir açıklama yapan Erciyes Anadolu Holding CEO’su Alpaslan Baki Ertekin tüm şirketlerde birlikte çalıştıkları arkadaşlarının sağlığı ve iş güvencesinin en öncelikli konuları olduğunu bildirdi. “TMSF Başkanımız Sayın Muhiddin Gülal Bey’in talimatları ile bu zorlu süreçte istihdamımızı koruyacak ve hiçbir çalışma arkadaşımızı işten çıkar-
S A N AY İ V E T E K N O L O J İ B A K A N I M U S TA FA VA R A N K :
14 projeye 18 m lyon l ra destek sağladık Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, koronavirüsle ilgili devlet destekli yerli solunum cihazı projesinde ilk ürünün 15 Nisan’da teslim edileceğini bildirdi. Varank, bu kapsamda 14 projeye 18 milyon lira destek sağlandığını söyledi. NTV'de konuk olduğu programda, koronavirüs ile mücadele kapsamında yürütülen çalışmaları anlatan Varank, koronavirüsle mücadele konusunda yapılan bilimsel çalışmaları COVID 19 Platformu'nda birleştirdiklerini kaydetti. Platform altında yüzlerce bilim insanının görev yaptığını aktaran Varank, 20 aşı, 7 tane de ilaç projesi bulunduğu bilgisini verdi. Aşı üretiminde 9 ay ile 1 yıl arasında sonuç almayı hedeflediklerinin altını çizen Varank, solunum cihazında ise tüm büyük kurumların desteğiyle konsorsiyum oluşturduklarını ifade etti. Varank, bu konsorsiyuma Sağlık Bakanlığı’nın 5 bin, di-
● TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, "Biz Bize Yeteriz Türkiyem" kampanyasına sağladıkları desteğin 23 milyon lirayı geçtiğini bildirdi. ● Türkiye Perakendeciler Federasyonu market zinciri sahibi üyelerinin katılımıyla “Biz bize yeteriz” kampanyasına 2 milyon TL bağış yaptı. ● Diş Malzemeleri Sanayicileri ve İş Adamları Derneği, bu yıla ait tüm gelirlerini Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın başlattığı Milli Dayanışma Kampanyası’na bağışlayacak. ● Koç Holding, Yapı Kredi, Tüpraş, Opet ve Aygaz'ın desteğiyle Milli Dayanışma Kampanyası'na toplam 20 milyon lira katkı sağladıklarını bildirdi. Yapı Kredi, ayrıca Sağlık Bakanlığı Devlet Hastaneleri 'nin ihtiyaçlarını desteklenmesi için 10 milyon TL kaynak ayırdı. ● Turkcell, Cumhurbaşkanlığı tarafından başlatılan Milli Dayanışma Kampanyası'na 20 milyon TL katkı yaptı. ● Eczacıbaşı Topluluğu, yeni tip koronavirüsle mücadelede toplumun her kesiminin katkı
DUNYA
03
CMYK
BURSA/12 ESKİŞEHİR /8
sağlaması amacıyla kampanyaya 10 milyon lira kaynak ayırdı. ● Erdemoğlu Holding, bünyesinde Merinos, Dinarsu gibi halı şirketleri ile SASA Polyester A.Ş.’yi barındıran kuruluşlarla ‘Biz Bize Yeteriz Türkiyem’ bağış kampanyasına 3 milyon TL ile katıldıklarını açıkladı. Ayrıca holding şirketlerinin bulunduğu 10 ilde olmak üzere valiliklere 14 bin koli gıda paketi bağışladı. ● Limak Holding, dünya genelinde salgına yol açan yeni tip koronavirüs nedeniyle başlatılan kampanyalara toplam 11 milyon lira bağış yaptı. ● Saya Grup, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "Biz Bize Yeteriz Türkiyem" diyerek başlattığı Milli Dayanışma Kampanyası'na 2 milyon liralık destek sağladıklarını duyurdu. ● Necat Nasıroğlu Vakfı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın başlattığı Milli Dayanışma Kampanyası'na 3 milyon lira bağışta bulundu. ● JESDER 50 bin lira, Global Enerji Derneği ise 20 bin lira bağış yaptı. ● İstanbul Süryani Kadim Vakfı, 100 bin lira bağışta bulunulduğunu bildirdi. Öte yandan kampanyaya İstanbul Başakşehir Kulübü, 2 milyon 14 bin TL, Beşiktaş, 1 milyon 903 bin TL, Konyaspor 701 bin 922 TL, Antalyaspor 500 bin TL, Alanyaspor 500 bin TL bağışta bulundu.
KARS/10 ANKARA / 14
ERZURUM /7
VAN/ 9 YSER SERİİ / 9 KAYSERİ
İZMİR/17 ENİZL EN NİZL ZL Lİ/ İ/ 1 DENİZLİ/ 17
1436 Rum Mart 22
DİYARBAKIR / 13
KONYA / 13
MUĞLA/ 14 ANTALYA/ 19
EDİRNE 05:15 06:45 13:22 16:58 19:49 21:13
GAZİANTEP/ 12
ADANA// 19
İZMİR İSTANBUL BURSA KOCAELİ ANTALYA ANKARA KONYA KAYSERİ ADANA G.ANTEP ERZURUM 05:21 05:07 05:09 05:04 05:10 04:54 05:00 04:46 04:51 04:42 04:21 06:45 06:35 06:36 06:32 06:32 06:21 06:24 06:11 06:13 06:05 05:47 13:19 13:12 13:12 13:08 13:05 12:57 12:58 12:46 12:47 12:39 12:23 16:55 16:48 16:47 16:44 16:40 16:32 16:33 16:21 16:21 16:13 15:58 19:44 19:39 19:38 19:35 19:29 19:23 19:22 19:11 19:10 19:02 18:49 21:03 21:01 20:59 20:57 20:46 20:43 20:40 20:30 20:27 20:19 20:10
Dünya’yı y oku
dunya.com
KOSGEB’den 80 m lyon TL'ye kadar fa zs z kred mkanı HÜSEYİN GÖKÇE / ANKARA
ğer şirketlerin ise bin ürün siparişi verdiğini, ilk ürünün de 15 Nisan’da teslim edileceğini söyledi. Ev tipi taşınabilir solunum cihazı üretebilecek firmalar da olduğunu aktaran Varank, bu yılki araştırma bütçesinin tamamını koronvirüsle ilgili çalışmalara kullanacaklarını ifade etti. Maske üretiminde sorun bulunmadığına değinen Varank, günlük 25 milyon maske üretim kapasitesinin bulunduğunu, alkolde ise günlük kapasitenin 330 bin litre olduğu bilgisini verdi. ANKARA/DÜNYA
TRABZON / 13
SİVAS / 8
Günün Uzaması 3 dak ka
İmsak Güneş Öğle İk nd Akşam Yatsı
SAMSUN / 12
İSTANBUL / 11 11 KOCAELİİ //11
KOSGEB fa z destekler nden yararlananların 'sanay ş rket olma şartı' kaldırılırken, ger ödemes z fa z desteğ n n m ktarı da 3 m lyon l raya çıkarıldı.
Bağış kampanyası 1 milyar TL’ye dayandı İletişim Başkanlığı, Milli Dayanışma Kampanyası "Biz Bize Yeteriz Türkiyem" kapsamında şu ana kadar 846 milyon 606 bin 155 lira toplandığını bildirdi. Kampanyaya yurt genelinde vatandaşlardan, firmalardan, kurum ve STK’lardan bağışlar gelmeye devam ediyor.
mayacağız” diyen Ertekin “Erciyes Anadolu Holding’e bağlı marka ve şirketlerde tüm süreçlerin panikle değil, uzun vadeli ve doğru planlama ile yürütülüyor” ifadesini kullandı. Ertekin; ‘Ülkemizin koronavirüs salgınıyla savaşında üzerimize düşen her türlü sorumluluğu sonuna kadar yerine getireceğiz. Hayata geçirilen ‘Biz Bize Yeteriz Türkiyem’ milli dayanışma kampanyasına katılımımız yanında maske üretimi ile de destek olacağız. Her zaman ifade ettiğimiz gibi ülkemiz için çalışmaya, üretmeye ve özellikle de bu günlerde istihdamımızı ve çalışma arkadaşlarımızı korumaya kararlıyız” açıklamasında bulundu.
İNOP //9 SİNOP
İ EDİRNE/ 14
1441 H cr Şaban 11
03
Koronavirüsün ekonomik etkilerini azaltmak amacıyla uygulanan ekonomik önlemlerin önemli bir aktörü, KGF’den sonra KOSGEB oldu. KOSGEB faiz desteklerinden yararlananların sanayi şirketi olma şartı kaldırılırken, geri ödemesiz faiz desteğinin miktarı da 300 bin liradan 3 milyon liraya çıkarıldı. Böylece KOSGEB aracılığıyla faizsiz olarak kullanılabilecek kredi miktarı da 2-3 milyon liradan, 80 milyon liraya yükselmiş oldu. Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararı ile Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi İşletmelerinin Geliştirilmesi ve Desteklenmesi Amacıyla Uygun Koşullarda Finansal Destek Sağlanması Hakkında Karar’ın başlığındaki “sanayi” ifadesi çıkarıldı. Böylece KOSGEB’in faiz desteklerinden sanayi işletmeleri yerine bütün işletmelerin
yararlanabilmesinin önü açılmış oldu. Bu konuda daha önce yapılan düzenlemede, KOSGEB’in diğer programlarında sanayi işletmelerini destekleme şartı kaldırılarak, desteklenecek işletmelerin kapsamı genişletilmişti. Kararın, “kapsam” başlıklı 5’inci maddesinden de “sanayi” ifadesi çıkarıldı. Maddenin yeni haline göre, küçük ve orta ölçekli işletmelerin sektörel veya ölçek nitelikleri KOSGEB tarafından belirlenmek kaydıyla finansman sorunlarının çözümüne yönelik olarak, yatırım, işletme sermayesi ve ihracata yönelik TL veya döviz cinsinden kullandırılacak kredi faiz giderleri KOSGEB tarafından karşılanacak.
KOBİ tanımında 'sanay ' fades çıkarıldı Kararın ‘tanımlar’ başlıklı 4’üncü maddesinde, KOSGEB ve KOBİ tanımları değiştirildi. KOSGEB’in
Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı şeklindeki tanımı, “Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı” şeklinde değiştirildi. Daha önce küçük ve orta ölçekli sanayi işletmeleri olarak tanımlanan KOBİ’ler için, “2005/9617 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelikte tanımlanan küçük ve orta boy işletmeler” ifadesi getirildi.
Fa z n tamamını KOSGEB karşılayacak Kararın desteklerin işleyişi başlıklı 5’inci maddesinde yapılan değişiklikle, banka tarafından kullandırılacak kredinin faizinin tamamının KOSGEB tarafından desteklenmesi hükme bağlandı. Maddenin önceki halinde, KOSGEB’in faizin protokolle belirlenecek kısmını karşılaması öngörülüyordu. Kullandırılan faiz desteğinin geri ödemesiz olacağı hükmü korundu.
Fa z desteğ 3 m lyon l raya vade 60 aya çıkarıldı Daha önce 300 b n l ra olan kred fa z desteğ n n üst l m t , yen kararla b rl kte yıllık 3 m lyon l raya çıkarıldı. Yatırım, şletme sermayes ve hracat kred ler n n fa z ç n KOSGEB tarafından sağlanacak kred fa z desteğ n n üst l m t her b r destek programı ç n yıllık 3 m lyon l rayı geçemeyecek. KOSGEB destekl kred lerde vade üst sınırı se 48 aydan 60 aya çıkarıldı. Fa z desteğ n n yükselt lmes yle, bunun kaldıraç etk s yle kullandırılab lecek kred m ktarı da yükseld . Fa z desteğ n n 300 b n l ra olduğu dönemde, b r ş rket en fazla 2-3 m lyon l ra kred kullanab l rken, yen dönemde bu tutar 80 m lyon l raya kadar çıkab lecek.
H A M M A D D E İ T H A L AT I N DA D Ü Z E N L E M E YA P I L D I
Yem girdisinin gümrük vergilerinde indirime gidildi Artan döviz kurlarıyla birlikte, yem sanayicilerinin maliyetlerinin de yükselmesi üzerine, hammadde ithalatında kullanılan ürünlerin gümrük vergilerin-
de ayarlama yapıldı. Önceki gün referans fiyatı düşürülen ayçiçeği tohumu yağının gümrük vergisinde de indirim yapıldı. İthalat Rejimi Kararına Ek Karar ile
RESMİ GAZETE’DE YAYIMLANDI 100 b n ton gümrüksüz çelt k thalatına z n çıktı Cumhurbaşkanlığı kararı ile gümrüksüz olarak 100 bin ton çeltik ithalatı için tarife kontenjanı açıldı. Açılan tarife kontenjanı 31 Mayıs 2020 tarihine kadar kullanılabilecek. 100 bin tonun üzerindeki çeltik ithalatında ise yürürlükteki gümrük vergisi uygulanacak. Karar kapsamında yapılacak ithalat için Ticaret Bakanlığı İthalat Gümrük Müdürlüğü tarafından ithal lisansı düzenlenecek ve ithal lisansı üçüncü kişilere devredilemeyecek. Öte yandan bu tarife kontenjanının kullanım esaslarına ilişkin tebliğ de Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre, tarife kontenjanı başvuruları 7 iş günü içinde internet ortamında yapılacak. ANKARA/DÜNYA
KORONAVİRÜS NEDENİYLE UZATILDI Araç muayene süreler ne 3 ay erteleme yapıldı Koronavirüs sebebiyle, muayene süresi dolan araçlar için 3 ay ek süre tanındı. Resmi Gazete’de yayımlanan Ulaştırma Bakanlığı tebliğine göre, muayene süresi gelen araçlarının muayenesini maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde gerçekleştiremeyen motorlu taşıt sahipleri, araç muayene işlemlerini bu sürenin bitiminden itibaren 45 gün içinde gerçekleştirebilecekler. ANKARA/DÜNYA
1512.11.91.00.00 Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonlu (GTİP) ayçiçeği tohumu yağı ithalatında, yüzde 36 olan gümrük vergisi, 30 Haziran’a kadar yüzde 30’a indirildi.
Öte yandan, yem sanayinde kullanılan 1703.10.00.00.00 GTİP’li kamış melası ile 1703.90.00.00.00 GTİP’li ‘diğerleri’ ürünlerinin gümrük vergileri sıfırlandı.
4 NİSAN 2020 • CUMARTESİ
04 FİNANS/BORSA 7 5 M İ LYO N D O L A R A RT I R D I
VakıfBank, ICBC Türk ye'den kullandığı kred y yen led ICBC Grubundan 2017 yılında temin ettiği 250 milyon dolarlık krediyi yüzde 130 oranında yenileyen VakıfBank, 325 milyon dolarlık kredi işlemine imza attı. ICBC Türkiye üzerinden sağlanan kredinin vadesi ise üç yıl olarak belirlendi. Dünya finans piyasalarının zor bir döneminde gerçekleştirdikleri işleminin önemini vurgulayan VakıfBank Genel Müdürü Abdi Serdar Üstünsalih, "Tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs salgınının piyasalar üzerindeki olumsuz etkisinin çok yoğun bir şekilde hissedildiği bir dönemde, temin ettiğimiz üç yıllık kredi, Bankamıza ve milli ekonomimize duyulan güvenin açık bir göstergesidir. Söz konusu kredi, dış ticaretin finansmanı ile birlikte genel finansman ihtiyaçları çerçevesinde kullandırılabilecek. Böylesi zorlu bir süreçte dahi muhabir bankalarımızla
olan güçlü işbirliğimiz sayesinde kaynak temin ediyor ve reel sektöre destek olma görevimizi yerine getiriyoruz" dedi. Dünyanın en büyük bankası olan ICBC Grubu ile iş birliğinin memnuniyet verici bir noktada olduğunu kaydeden Üstünsalih, "2017 yılında ICBC Grubu ile imzaladığımız iyi niyet anlaşması sonrası dış ticaret, proje finansmanı, sermaye piyasası işlemleri, hazine işlemleri, hesap işlemleri, RMB nakit yönetimi gibi birçok alanda işbirliğimizi artırmaya yönelik adımlar attık. Dünya zorlu bir süreçten geçerken ilave kaynak sağlayarak yenilediğimiz bu kredi anlaşması vasıtasıyla mevcut ilişkilerimizi pekiştirmiş olduk. Bu vesileyle Bankamıza sağlamış oldukları kaynak için ICBC Türkiye ve ICBC Grup yöneticilerine teşekkür ediyorum" diyerek sözlerini tamamladı.
Kısa çalışmaya BIST'ten 21 ş rket başvurdu Koronav rüs neden yle ekonom k akt v tedek durgunluk neden yle üret m h zmet durduran Türk ye’n n dev ş rketler çalışanları ve ş rketler ç n kısa çalışma ödeneğ başvurusunda bulundu.
THY: 38.849 2019 yıl sonu b lançosuna göre 38 b n 849 çalışanı bulunan THY, KAP’a yaptığı duyuruda küresel salgın le mücadele kapsamında tüm dış hat uçuşlarının 27 Mart 2020 saat 23:59 t barıyla geç c sürel ğ ne durdurulduğunu ve ç hat uçuşları se öneml büyükşeh rlere olmak üzere kısıtlı şek lde gerçekleşt r leceğ n hatırlattı. THY personel mal yetler ç n kısa çalışma ödeneğ başvurusu yaptığını vurguladı ve ayrıca, d ğer mal yet kalemler ç n tasarruf tedb rler alındığını duyurdu.
Pegasus Hava Yolları: 6.164 Pegasus’un açıklamasını Genel Müdür Mehmet Nane b r YouTube kanalında yaptı. Nane, tüm personele gönderd ğ 4.5 dak kalık b r v deoyla durumu özetled ğ n ve çalışanlarının h çb r end şe taşımadığını fade ett . Ayrıca Nane, h ç k msen n bu süreçte şs z kalmayacağını, kısa sürel ödenek ç n gerekl başvuruyu yaptıklarını ve sonuç bekled kler n duyurdu.
Yayın türü: Yaygın süreli • Sayı: 12165 • 4 Nisan 2020
Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Güldağ Genel Koordinatör Vahap Munyar
Başyazar Osman Arolat
Başdanışman Rüştü Bozkurt
Yayın Kurulu Başkanı Şeref Oğuz
Dünya’nın haberi
Menderes Tekst l Sanay : 4.285 Ş rket açıklamasında şunları söyled : “23.03.2020 tar h t bar yle fabr kamızın 1 hafta süreyle üret me ara verd ğ n , çalışanlarımızın bu süre zarfında yıllık z nler ne mahsuben ücretl z nl sayılacaklarını b ld rm şt k. Ş rket m z bünyes nde, tedb rler alınarak bel rtt ğ m z tar hte (30.03.2020) üret me başlanmıştır. Ancak, 01.04.2020-30.06.2020 tar hler arasında 3 (üç) ay süreyle daha düşük kapas te le çalışarak kısa çalışma yapılmasına karar ver lm şt r. Konu le lg l de kısa çalışma ödeneğ ne başvurulmuştur.”
DÜNYA Gazetesi ve eklerinde yayınlanan tüm haber, yazı, makale, resim, çizim, grafik ve fotoğrafların Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ve Basın Kanunu’ndan doğan her türlü hakları Nasıl Bir Ekonomi Medya A.Ş’ye aittir. İzin alınmaksızın, kaynak gösterilerek dahi kısmen veya tamamen iktibas edilemez.
Genel Yayın Koordinatörü Talip Aktaş
Genel Yayın Yönetmeni-Tüzel Kişi Temsilcisi Koordinatör Ömer Türkdönmez Didem Eryar Ünlü
Sorumlu Yazıişleri Müdürü Handan Sema Ceylan Araştırma Müdürü Bader H. Arslan
Haber Koordinatörü Mustafa Kemal Çolak Dünya Online Yönetmeni Ferhat Polat
Görsel Yönetmen Birol Teoman Dijital Yayın Koordinatörü Selçuk Altun
EDİTÖRLER Aysel Yücel (İstihbarat), Kerim Ülker (Haber Araştırma),
Faruk Şüyün (Kültür-Sanat), Mehmet Bars (Fotoğraf), Veysel Ağdar (Piyasalar) Şebnem Turhan (Finans), Hilal Sarı (Dış Haberler) Hüsniye Güngör (DÜNYA Executive) Ankara Temsilcisi Ferit Barış Parlak
Yazarlar Temsilcisi Ali Ekber Yıldırım
Temsilciler Koordinatörü Ömer Faruk Çiftçi (Bursa)
BÖLGE TEMSİLCİLERİ Gülsüm Erdem Emen (Adana); Mehmet Kara (Antalya);
Osman Nuri Boyacı/Funda Akkoyun (Denizli); Mahir Solmaz (Diyarbakır); Tülay Taşkın (Eskişehir); M. Tekin Çiçek (Gaziantep); Çağlar Bakır, Deniz Aslan, Hakan Kılıç, Halim Aslan, Salim Aslan (İstanbul); Yaşar Kuş (İzmir); Ali Eskalen (Kahramanmaraş); Oktay Ensari (Kayseri) Sabiha Toprak (Kocaeli); İbrahim Çiçekçi (Konya); Hasan Coşkun (Sakarya); Osman Şişko (Trabzon); Fahriye Kutlay Şenyurt (Mersin)
www. dunya .com
KOORDİNATÖR DANIŞMAN Zafer Sadıkoğlu (Bölgeler) YAYIN DANIŞMA KURULU Alp Orçun, Alaattin Aktaş,
Bumin Doğrusöz, Cahit Düzel, İlter Turan, Ruhi Sanyer, Resul Kurt, Osman Ulagay, Servet Yıldırım, Veysi Seviğ REKLAM Nazlı Demirel (Koordinatör) M. İhsan Gök (Rezervasyon) 0216 440 24 68 ABONE Mecit Yılmaz (Koordinatör) 0216 440 24 70 İDARE Serkan Eroğlu 0216 440 24 82
DÜNYA Online Web: www.dunya.com
Koronavirüs salgını nedeniyle üretime ara vermek zorunda kalan şirketler hükümetin uygulamaya koyduğu kısa çalışma ödeneğine başvuruyor. Borsa İstanbul’da hisseleri işlem gören şirketler de kısa
çalışma ödeneğinden yararlanmak için harekete geçti. Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) bildirimde bulunan şimdilik 21 borsa şirketi 62 bin 322 çalışanı için kısa çalışma ödeneği bekliyor. Aralarında Türkiye’nin devleri Türk Hava Yolları, Mavi Giyim,
Menderes Tekstil, Pegasus, Anadolu İsuzu’nun da olduğu 21 şirket henüz başlangıç. Otomotiv şirketleri üretime verdikleri arayı yeniden gözden geçiriyor. Şayet üretimdeki mola devam edecekse bu şirketlerin de kısa çalışma ödeneğine başvuru yapması bekleniyor.
İşte kısa çalışma ödeneğ ne başvuran borsa ş rketler ve çalışan sayıları:
Kurucusu/Nezih Demirkent
İmtiyaz sahibi: NASIL BİR EKONOMİ MEDYA HABER BASIN A.Ş
ŞEBNEM TURHAN
İletişim: dunyaweb@dunya.com Reklam: onlinereklam@dunya.com
Merkez: Rüzgarlı Bahçe Mahallesi, Cumhuriyet Cad. Gülsan Plaza No: 22 Kavacık 34805 Beykoz/ İstanbul Telefon: (0216) 440 24 00 e-posta: dunya@dunya.com Yazıişleri: (0216) 440 24 22 Fax: (0216) 440 24 98/99 İstihbarat: (0216) 440 24 21 Araştırma: (0216) 440 24 49 Reklam: 0216 440 24 60 Baskı: Turkuvaz Haberleşme ve Yayıncılık A.Ş. Akpınar Mah. Hasan Basri Cad. No: 4 34060 Sancaktepe-İstanbul 0212 354 39 09 Ankara- Esenboğa Yolu, 13. km, Pursaklar/Ankara Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım A.Ş. Abonelik ve şikayetleriniz için: 0216 440 24 70-71-72-73-74 Adres değişiklikleri için fax: 0212 355 77 46
olan of s çalışanları ç n uzaktan çalışma model ne geç ld ğ , fabr ka üret m bölümler nde se y ne sosyal mesafey artırmak ve m n mum çalışanla üret me devam edeb lmek ç n dönüşümlü çalışma model ne geç ld ğ bel rt ld ve kısa çalışma ödeneğ başvurusu yapıldı.
Bossa T caret: 1.340 25.03.2020 tar hl açıklamada, üret m b r mler n n faal yetler ne 01.04.2020 tar h ne kadar ara ver leceğ bel rt ld ğ hatırlatılarak “Yaşanan gel şmeler sonucunda, ş n gereğ gözet lerek ve gerekl tüm tedb rler alınarak 06.04.2020 tar h nde üret m faal yetler ne yen den başlanacaktır. Ayrıca, devlet teşv kler kapsamında kısa çalışma ödeneğ uygulamasından faydalanılması ç n gerekl başvurular yapılmıştır” den ld .
Doğtaş Kelebek Mob lya: 1.330 KAP açıklamasında, “Genel müdürlük ve perakende mağaza çalışanlarımız ç n "Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneğ Hakkında Yönetmel k" çerçeves nde 30.03.2020 tar h t bar yle İŞKUR'a başvuruda bulunmuştur. Başvurumuzla lg l olarak kurum onayı beklenmekted r” den ld .
Sarkuysan Elektrol t k: 1.095 Ş rket yönet m kurulu tüm dünyayı etk s altına alan Cov d-19 etk ler n azaltmaya yönel k alınan önlemler çerçeves nde, kısa çalışma ödeneğ uygulamasından yararlanmak üzere gerekl başvuruların yapılmasına oy b rl ğ yle karar verd .
Söktaş Tekst l Sanay : 980
KAP açıklamasında kısa çalışma ödeneğ nden Türk ye'dek tüm çalışanlarının yararlanab lmes amacıyla 1 N san - 30 Haz ran 2020 dönem ç n Türk ye İş Kurumu'na başvurumuzu yaptıkları ve lg l kurumun onayını bekled ğ kayded ld . Not olarak se bel rt len tar hler n sadece başvuru amaçlı olduğu ve mağazaların bu süre boyunca kapalı olacağı şekl nde yorumlanmaması stend .
Aydın Söke’dek fabr kasında 22 Mart’tan t baren 1 hafta ücretl z n kullandıran ş rket 30 Mart’ta üret me başladı. KAP açıklamasında çalışanlarımıza ödenen maaş ve ücretler n b r kısmının resm makamlar nezd nde ödenmes mkanını tanıyanı kısa çalışmaya başvurulduğu ve 1 N san’dan t baren kısa zamanlı çalışma model ne geç ld ğ bel rt ld .
Anadolu İsuzu: 817
DÜNYA Gazetesi, basın meslek ilkelerine uyar. Yanlış yayınlardan kaynaklanan cevap ve düzeltme hakkına riayet eder. Yayınımızla ilgili her türlü eleştiri ve şikayetlerinizi paylaşabilirsiniz.
Türk ye of sler nde uzaktan çalışmaya uygun
Merkez olmak üzere bu k lokasyonumuzda haftalık çalışma süreler n n 3 ay boyunca 1/2 oranında azaltılmasına ve kısa çalışma ödeneğ ne başvurulmasına karar ver lm şt r” den ld .
Sönmez Pamuklu Sanay : 107 Dag G y m Sanay : 398
Mav G y m: 3.844
Borusan Mannesmann: 1.855
süreçler ndek aksamalar değerlend r lerek; ş rket m z n üret m faal yetler ne 30.03.2020 tar h nden başlamak üzere 9 gün süreyle ara ver leceğ kayded ld . 1 N san-30 Haz ran 2020 tar hler arasında kısa çalışma yapılması ç n başvurulduğu vurgulandı.
Salgın etk ler n azaltmaya yönel k alınan önlemler çerçeves nde, tedar k ve tesl mat
Ş rket, gerek v rüsün ülke genel nde yayılmasını önlemek, gerek ş rket çalışanları ve gerekse a leler n n salgına maruz kalmaması, gerekse de p yasada durma noktasına gelen şlerden ötürü, 01 N san ve 30 Haz ran 2020 tar hler arasında faal yet m ze ara ver lmes ne karar vererek kısa çalışma ödeneğ ne başvurdu.
Tüm mağazalarını 19 Mart’ta kapatan ş rket bu hafta kısa çalışma ödeneğ başvurusunu yaptı. B r d kkat çek c KAP b ld r m se çalışan sayısında yaşandı. 2019 sonu t bar yle 446 çalışanı olan ş rket bu hafta sayının 398’e düştüğünü b ld rd .
İhlas Ev Aletler İmalat Sanay : 341 Beyaz F lo Oto K ralama: 104
Ş rket m z, salgın kapsamında 2 N san’da kısa çalışma ödeneğ ne başvurdu. Onayı bekl yor. Bununla b rl kte yen t p salgına karşı çalışanların korunması amacıyla üret m tes sler nde tüm tedb rler n alınmış olduğu ve üret m faal yet n n devam ett ğ vurgulandı.
Ş rket, Ankara Müzayede Şubes , Ankara Opel Şubes ve Balıkes r Şubes çalışanları ç n kısa çalışma ödeneğ başvurusu yaptı.
İzm r Fırça Sanay : 95 Üret m faal yetler ne devam ed lmes ne karşılık, salgın neden yle büyük kurumsal müşter ler n perakende satış faal yetler ne ara vermes ve talepler n ertelemeye başlaması le b rl kte dönüşümlü üret m model ne geç lmes ne karar ver ld ğ kayded ld . Açıklamada kısa çalışma ödeneğ başvurusu yapıldığı bel rt ld .
Safkar Ege Soğutmacılık: 175 Ş rket, Cov d-19 v rüsü neden yle 31.03.2020 t bar yle 1 N san 2020 –30 Haz ran 2020 tar hler arasında, ş rket merkez ve İstanbul, Adana şubeler de dah l olmak üzere, kısa çalışma yapılması ç n İş Kurumu Genel Müdürlüğü'ne başvuru yapıldığını duyurdu.
Temapol Pol mer Plast k: 88 Yayla Enerj Üret m Tur zm: 157
Daha önce fabr kasında üret me 6 N san’da başlayacağını duyuran ş rket yen b r açıklama le bu sürey 13 N san’a kadar uzattı. Ş rket aynı zamanda kısa çalışma ödeneğ ne başvurdu.
Ş rket KAP açıklamasında çalışanlarının sağlığının korunması ve ş güvenl ğ n n sağlanması, salgın neden yle ekonom k şartların zora g rmes le, çoğu müşter ve tedar kç ler m z n faal yetler ne ara vermes neden yle, üret m sağlayacak düzeyde s par ştalep oluşmaması ve bu durumun lerleyen dönemlerde de devam edeceğ öngörülmes neden yle, üret m faal yet ne 02.04.202008.04.2020 tar hler arasında ara ver lmes ne, kısa çalışma ödeneğ ne de başvurulmasına karar verd ğ n bel rtt .
Ayes Çel k Hasır ve Ç t: 148
Dag Yatırım Hold ng: 4
Ş rket, salgının hem küresel hem yurt ç p yasalarda gösterm ş olduğu olumsuz etk lerden dolayı, çalışma süreler n gözden geç rd ğ n bel rtt . Açıklamada “1 N san 2020 tar h nden t baren D lovası Fabr ka ve Genel
Ş rket n, salgın le mücadele kapsamında "Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneğ Hakkında Yönetmel k" çerçeves nde çalışanlar ç n Kısa Çalışma Ödeneğ Başvurusu lg l kuruma yapıldığı duyuruldu.
KAP açıklamasında salgın kapsamında kısa çalışma ödeneğ başvurusunun 02.04.2020 tar h t bar yle yapıldığı ve başvurunun 1 N san 2020 - 30 Haz ran 2020 tar hler n kapsadığı kayded ld . Ş rket lg l İŞKUR onayı bekl yor.
Bosch Fren S stemler : 146
handan.ceylan@dunya.com
YATIRIM FONLARI Son Kapanış
Actus Portföy 2020 Yatırım Dön. Değ. Fon Actus Portföy Borç. Araç. Fonu Actus Portföy His. Sen. Fonu Ak Port. 4. Fon Sepeti Fonu Ak Portföy Amerika Yab. His. Fonu Ak Portföy AGI Değ. Fon Ak Portföy Alternatif Bank Para Piyasası Fonu Ak Portföy Altın Fonu Ak Portföy Avrupa Yab. His. Sen. Fonu Ak Portföy Bir. Fon Sepeti Fonu Ak Portföy Birebir Bankacılık Değ. Özel Fon Ak Portföy BIST 30 End. His. Sen. Fonu (HSYF) Ak Portföy BIST Banka End. His. Sen. Fonu (HSYF) Ak Portföy BIST Temettü 25 End.His.S.F.(His.Sen.Y.) Ak Portföy Değ. Fon Ak Portföy Eurobond (Amerikan Doları) Borç. Araç.F. Ak Portföy Gelişen Ülke.Yab. His. Sen. Fonu Ak Portföy His. Sen. Fonu (HSYF) Ak Portföy İki. Fon Sepeti Fonu Ak Portföy Kira Sert. Katılım Fonu Ak Portföy Kısa Vad. Borç. Araç. Fonu Ak Portföy Orta Vad. Borç. Araç. Fonu Ak Portföy Özel Sek. Borç. Araç. Fonu Ak Portföy Para Piyasası Fonu Ak Portföy Petrol Yab. BYF Fon Sepeti Fonu Ak Portföy PY Özel Sek. Borç. Araç. Özel Fonu Ak Portföy Uzun Vad. Borç. Araç. Fonu Ak Portföy Üçüncü Fon Sepeti Fonu Ak Portföy Yab. His. Sen. Fonu Ak Portföy Yeni Tekn. Yab. His. Sen. Fonu Albaraka Portföy Altın Katılım Fonu Albaraka Portföy Katılım Fonu Albaraka Portföy Katılım His. Sen. Fonu Albaraka Portföy Kira Sert. Katılım Fonu Albaraka Portföy Kısa Vad. Kira Sert. Katılım Fonu Ata Portföy Analiz His. Sen. Fonu (HSYF) Ata Portföy Bir. Değ. Fon Ata Portföy Bir. His. Sen. Fonu (HSYF) Ata Portföy Çoklu Varlık Değ. Fonu Ata Portföy İki. His. Sen. Fonu (HSYF) Ata Portföy Kısa Vad. Borç. Araç. Fonu Ata Portföy Para Piyasası Fonu Atlas Portföy Bir. His. Sen. Fonu (HSYF) Atlas Portföy Bir. Özel Sek. Borç. Araç. Fonu Aura Portföy Değ. Fon Aura Portföy His. Sen. Fonu (HSYF) Aura Portföy İki. Değ. Fon Aura Portföy Yab. Borç. Araç. Fonu Azimut PYŞ Bir. Borç. Araç. Fonu Azimut PYŞ Bir. His. Sen. Fonu (HSYF) Azimut PYŞ Çoklu Varlık Değ. Fon Azimut PYŞ Kar Payı Öd. His. Sen. Fonu (HSYF) Azimut PYŞ Kira Sert. (Sukuk) Katılım Fonu Azimut PYŞ Kısa Vad. Borç. Araç. Fonu Azimut PYŞ Yab. BYF Fon Sepeti Fonu Deniz Port. Altın Fonu Deniz Port. Bir. Değ. Fon Deniz Port. Bir. Fon Sepeti Fonu Deniz Port. BIST 100 End. His. Sen. Fonu (HSYF) Deniz Port. BIST Tem. 25 End. His. Sen. Fonu(HSYF) Deniz Port. Euro. (Döviz) Borç. Araç. Fonu Deniz Port. His. Sen. Fonu (HSYF) Deniz Port. Kısa Vad. Borç. Araç. Fonu Deniz Port. Orta Vad. Borç. Araç. Fonu Deniz Port. Özel Sek. Borç. Araç. Fonu Deniz Port. Para Piyasası Fonu Deniz Port. Uzun Vad. Borç. Araç. Fonu Deniz Portföy Kira Sert. Katılım Fonu Fiba Port. Şekerbank Kısa Vadeli Borç. Araç. Fiba Port. Şekerbank Para Piyasası Fonu Fiba Portföy Altın Fonu Fiba Portföy Borç. Araç. Fonu Fiba Portföy Çoklu Varlık Bir. Değ. Fon Fiba Portföy Çoklu Varlık İki. Değ. Fon Fiba Portföy Euro. Borç. Araç. (Döviz) Fon Fiba Portföy His. Sen. Fonu(HSYF) Fiba Portföy Kısa Vad. Borç. Araç. Fonu Fiba Portföy Para Piyasası Fonu Fokus Portföy Bir. Değ. Fon Fokus Portföy His. Sen. Fonu (HSYF) Garanti Portföy Altın Fonu Garanti Portföy Bir. Değ. Fon Garanti Portföy Bir. Katılım Fonu Garanti Portföy Bir. Para Piyasası Fonu Garanti Portföy BIST 30 End. His. Sen. Fonu (HSYF) Garanti Portföy Borç. Araç. Fonu Garanti Portföy Dörd. Değ. Fon Garanti Portföy Euro. Borç. Araç. (Döviz) Fonu Garanti Portföy His. Sen. Fonu (HSYF) Garanti Portföy İki. Değ. Fon Garanti Portföy İki. Para Piyasası Fonu Garanti Portföy Ing Bank Özel Ban. ve Plt.Değ.Öz.F. Garanti Portföy Kısa Vad. Borç. Araç. Fonu Garanti Portföy Mutlak Getiri Hedefli Değ. Fon
DUNYA
04
1.690465 1.588884 1.824331 1.373326 0.061682 1.070269 5.908968 0.077476 0.039373 1.829074 0.019761 0.060299 0.080044 0.017379 0.174657 0.048883 0.023814 1.968387 1.809236 0.019981 40.560522 0.047778 0.023167 2.218444 0.007893 0.025486 0.221109 1.557597 0.072671 0.043879 1.363481 1.132427 1.166531 1.254463 1.266852 0.936046 0.006989 0.137421 34.225056 0.024530 0.022695 0.588883 1.176616 1.611488 0.664299 1.391082 1.798525 2.221545 2.680059 54.676301 0.142207 0.029319 0.027630 0.132485 0.030466 0.042071 0.039503 1.510342 0.060683 0.955611 0.027688 0.172069 0.021098 0.025501 0.023637 0.979341 0.781656 1.559759 0.020966 1.779908 0.028784 0.068488 1.556390 0.078285 6.314495 1.525756 0.017689 0.057153 6.812502 0.092407 0.095567 1.950845 1.588302 0.021826 0.029407 367.163734 0.032109 2.083641 1.457438 1.900875 67.138591 1.493885 0.021627 1.442201
EMEKLİLİK FONLARI
Haftalık değ. (%)
3 aylık 1 yıllık get r (%) get r (%)
0.19 0.24 -1.64 0.11 -1.09 5.24 0.16 1.84 1.72 -0.06 0.14 -2.26 -4.17 1.98 0.13 -2.43 -1.17 -2.54 -0.36 0.09 0.13 -0.22 0.17 0.16 4.72 0.22 -0.86 -0.61 0.07 -0.17 1.77 1.74 -0.01 0.15 0.16 -1.33 -0.96 -2.10 0.76 -2.08 0.17 0.15 -1.47 0.19 1.50 -1.36 0.45 2.91 0.01 -2.90 -1.22 -1.33 0.18 0.19 0.52 1.89 0.29 -0.37 -1.59 2.03 -4.28 -0.55 0.13 -0.17 0.16 0.15 -0.73 0.20 0.16 0.17 1.80 0.15 0.37 1.23 0.49 2.07 0.16 0.16 -1.71 -3.47 1.86 0.18 0.17 0.15 -2.43 -0.21 -0.83 -1.34 -1.88 -0.21 0.15 -0.35 0.14 -0.16
2.47 2.56 -9.13 0.45 -14.37 0.05 2.31 16.68 -14.54 0.28 2.12 -22.57 -29.38 -20.82 2.11 -2.88 -21.13 -22.64 -1.89 0.95 1.89 1.81 2.27 2.26 -52.13 3.32 -0.46 -8.57 -12.57 0.59 15.84 3.84 -10.50 1.55 1.83 -21.20 -6.31 -22.70 -4.30 -22.50 2.17 2.32 -19.69 3.21 -2.75 -24.99 0.39 -12.69 2.49 -13.76 0.24 -9.57 1.52 2.59 10.89 16.28 0.37 -0.48 -20.81 -21.65 -6.65 -24.55 2.05 0.58 2.44 2.28 -0.21 1.99 2.21 2.40 17.37 2.38 1.72 -10.98 -0.61 -13.56 2.18 2.44 -8.52 -27.34 16.47 1.11 1.79 2.22 -22.73 1.23 1.27 -3.38 -22.44 -1.92 2.22 0.77 2.29 1.67
CMYK
18.10 18.76 29.36 16.36 1.91 16.86 44.52 0.81 16.52 16.52 -3.88 -7.80 -1.46 16.05 17.65 -12.49 1.43 13.76 17.85 16.03 25.91 17.00 16.44 -50.92 20.47 28.04 6.06 2.62 24.93 40.98 16.28 19.74 14.53 14.76 20.35 8.08 14.88 9.40 17.32 16.73 1.87 20.36 15.77 8.16 17.01 -1.05 19.70 22.93 30.27 17.49 14.90 17.50 37.85 43.11 16.53 12.54 -4.11 -2.10 14.72 -1.15 14.99 23.34 16.39 16.49 32.10 15.90 17.15 17.05 44.90 18.78 16.31 17.18 20.15 30.16 16.69 17.29 8.09 -10.46 45.76 18.73 16.24 16.44 -6.47 15.73 21.12 16.25 5.30 15.81 16.45 20.65 16.49 20.34
Son Kapanış
Garanti Portföy Üç. Değ. Fon Garanti Portföy Yab. BYF F.S.F. Gedik Portföy Bir. Değ. Fon Gedik Portföy Bir. His. Sen. Fonu (HSYF) Gedik Portföy Borç. Araç. Fonu Gedik Portföy G-20 Ülkeleri Yab. His. Sen. Fonu Gedik Portföy İki. His. Sen. Fonu (HSYF) Gedik Portföy Karma Fon Gedik Portföy Kısa Vad. Borç. Araç. Fonu Global Md Portföy Bir. Değ. Fonu Global Md Portföy Bir. His. Sen. Fonu (H.S.Y.F) Global Md Portföy İki. Değ. Fonu Global Md Portföy Katılım Fonu Global Md Portföy Kısa Vad. Borç. Araç. Fonu Global Md Portföy Orta Vad. Borç. Araç. Fonu Global Md Portföy Para Piyasası Fonu HSBC Portföy Altın Fonu HSBC Portföy BIST30 End. His. Sen. Fon (HSYF) HSBC Portföy Çoklu Varlık Bir. Değ. Fon HSBC Portföy Çoklu Varlık İki. Değ. Fon HSBC Portföy Çoklu Varlık Üç. Değ. Fon HSBC Portföy Değ. Fon HSBC Portföy His. Sen. Fonu (HSYF) HSBC Portföy Kısa Vad. Borç. Araç. Fonu HSBC Portföy Orta Vad. Borç. Araç. Fonu HSBC Portföy Özel Sek. Borç. Araç. Fonu HSBC Portföy Para Piyasası Fonu HSBC Portföy Uzun Vad. Borç. Araç. Fonu HSBC Portföy Yab. BYF Fon Sepeti Fonu ICBC Turkey Portföy Altın Fonu ICBC Turkey Portföy Bir. Değ. Fon ICBC Turkey Portföy His. Sen. Fonu (HSYF) ICBC Turkey Portföy İki. Değ. Fon ICBC Turkey Portföy Para Piyasası Fonu İstanbul Portföy Bir. Değ. Fon İstanbul Portföy His. Sen. Fonu (HSYF) İstanbul Portföy İki. Değ. Fon İstanbul Portföy Kısa Vad. Borç. Araç. Fonu İstanbul Portföy Üçüncü Hisse Senedi Fonu İstanbul Portföy Yab. (G.Ol.Piy.) Borç. Araç. Fonu İş Portföy Altın Fonu İş Portföy Bayraktarlar Holding Değ. Özel Fon İş Portföy Bir. Değ. Fon İş Portföy Birikim Hes. Kısa Vad. Borç. Araç. Fon İş Portföy BIST Banka End. His. Sen. Fonu (HSYF) İş Portföy BIST Tkn. Ağır. Sın. End. His. Sen. Fonu İş Portföy BIST30 End. His. Sen. Fonu (HSYF) İş Portföy Elektrikli Araç. Karma Fon İş Portföy Emtia Yab. BYF Fon Sepeti Fonu İş Portföy Euro. Borç. Araç. (Döviz) Fonu İş Portföy His. Sen. Fonu (HSYF) İş Portföy İki. Değ. Fon İş Portföy İş Bank. İşt. End. His. Sen. Fonu (HSYF) İş Portföy Kira Sert. Katılım Fonu İş Portföy Kısa Vad. Borç. Araç. Fonu İş Portföy Kumbara Hesabı Karma Özel Fon İş Portföy Maks. Hes. Kısa Vad. Borç. Araç. Fonu İş Portföy Maximum Kart Kısa Vad. Borç. Araç. Fonu İş Portföy Orta Vad. Borç. Araç. Fonu İş Portföy Özel Sek. Borç. Araç. Fonu İş Portföy Para Piyasası Fonu İş Portföy Privia Bankacılık Değ. Özel Fon İş Portföy PY Euro. Borç. Araç.(Döviz) Özel Fonu İş Portföy PY His. Sen. Öz. Fonu (HSYF) İş Portföy PY Özel Sek. Borç. Araç. Özel Fon İş Portföy Resan Değ. Özel Fon İş Portföy Sütaş İki. Değ. Özel Fon İş Portföy Tema Değ. Fon İş Portföy Üç. Değ. Fon İş Portföy Yab. Borç. Araç. Fonu İş Portföy Yab. His. Sen. Fonu Kare Portföy Bir. Borç. Araç. Fonu Kare Portföy Bir. Değ. Fon Kare Portföy Değişken (Döviz) Fon Kare Portföy His. Sen. Fonu (HSYF) KT Portföy Bir. Katılım Fonu KT Portföy Kira Sert. Katılım Fonu KT Portföy Kısa Vad. Kira Sert. Katılım Fonu KT Portföy Kızılay’a Destek Altın Katılım Fonu Marmara Cap. Por. Yön. His. Sen. Fonu (HSYF) Meksa Portföy Bir. Değ. Fon Meksa Portföy İki. Değ. Fon Mükafat Port. Kısa Vad. Kira Sert. Katılım Fonu Mükafat Portföy Katılım His. Sen. Fonu (HSYF) Mükafat Portföy Kira Sert. Katılım Fonu Osmanlı Portföy Bir. Değişken Fon Osmanlı Portföy Birinci Hisse Senedi Fonu Osmanlı Portföy İkinci Hisse Senedi Fonu Osmanlı Portföy Kısa Vad. Borç. Araç. Fonu Osmanlı Portföy Özel Sek. Borç. Araç. Fonu Oyak Portföy Bir. Borç. Araç. Fonu Oyak Portföy Bir. Değ. Fon Oyak Portföy Bir. His. Sen. Fonu (HSYF) Oyak Portföy Birinci Kısa Vadeli Borç. Araç. Fonu
1.956163 0.026830 1.338975 0.069017 0.018190 0.033952 0.050814 0.951260 2.742685 0.109141 4.166598 0.020671 1.014773 0.089924 0.043038 9.132779 2.918733 0.083031 0.025340 0.024576 0.018550 94.725015 0.050304 0.021608 0.242286 0.021737 71.164699 0.550142 0.031809 0.033422 17.717290 7.942601 0.103417 21.000721 0.029028 0.037496 0.256723 0.029673 0.861720 0.032086 0.037625 0.080361 81.559330 1.587104 0.041276 0.064396 0.047616 1.012666 0.017504 6.906624 49.457106 9.008426 59.831884 0.037117 10.506376 0.173028 0.039494 0.023034 115.307375 0.068699 275.675475 0.038773 0.046120 0.015055 0.027332 1.535119 0.041793 0.025730 1.406917 0.070515 0.075200 0.024556 1.389464 0.052498 0.052331 1.844529 1.682584 1.466423 1.435825 0.027508 0.109929 0.061567 1.506190 1.170435 1.528335 0.994411 0.747088 0.820024 0.026467 1.876717 0.025283 0.034332 1.030277 1.075212
Haftalık değ. (%)
3 aylık 1 yıllık get r (%) get r (%)
0.03 2.53 -0.11 -0.26 0.16 3.08 1.98 -0.05 0.15 -0.18 -1.40 -0.42 0.04 0.15 0.12 0.16 1.92 -2.63 -0.15 -0.91 -0.96 -0.82 -1.85 0.15 -0.36 0.16 0.15 -0.99 1.14 1.80 -0.25 -1.90 -0.88 0.15 0.08 -0.24 1.09 0.18 -2.03 2.21 1.81 -1.90 0.10 0.14 -4.02 -3.61 -2.50 -3.57 -0.43 2.03 -2.15 -0.27 2.02 0.21 0.13 -1.04 0.13 0.13 -0.29 0.18 0.15 0.14 2.76 -2.14 0.21 1.28 1.54 -0.77 0.79 2.27 3.14 -0.02 -0.37 -2.11 1.74 1.47 0.04 0.16 1.72 0.79 -0.40 0.11 0.19 -0.81 0.24 -0.68 -3.32 -1.37 0.18 -0.26 0.16 -0.03 -1.43 0.10
-5.11 2.73 -1.86 -25.87 2.60 -16.63 -15.00 -5.06 1.93 -6.57 -23.07 -8.12 0.71 2.06 1.91 2.29 16.36 -24.07 1.92 -4.33 -7.50 -7.49 -21.06 2.16 1.50 2.63 2.25 -0.91 -2.04 16.29 -0.17 -20.19 -8.05 2.25 0.64 -17.31 -12.26 2.57
13.62 14.65 19.00 3.16 19.02 -4.35 38.03 18.20 15.91 16.92 -0.84 10.18
-16.81 16.05 -0.37 1.97 1.97 -28.10 -2.65 -23.12 -17.11 -23.78 2.14 -22.29 0.44 -19.65 1.65 1.92 -6.76 1.95 2.34 0.37 2.17 2.23 1.99 3.64 -20.80 2.68 -16.63 -16.32 -7.16 0.25 10.17 -10.49 1.65 -2.92 -8.98 -20.51 2.93 1.78 1.87 15.54 -12.73 2.15 1.77 2.15 -14.29 2.39 -7.18
-5.91 44.71 21.14 17.93 16.31 -6.26 50.16 -6.44 -4.02 -22.61 21.76 0.10 16.37 -6.31 15.49 16.55 13.14 16.76 15.75 20.93 17.29 16.41 14.96 24.73 1.43 20.01 4.10 3.35 18.15 16.68 25.12 1.30 20.44 18.22 6.18 1.43 24.90 16.35 15.74 41.96 48.35 14.73 15.01 16.28 32.71 17.39
2.58 1.08 2.70 -3.35 -20.58 2.58
18.25 19.73 19.54 25.94 6.67
16.29 16.97 16.67 42.12 -7.44 17.22 14.81 10.50 24.29 12.87 16.89 25.18 17.83 16.63 31.88 9.82 43.66 16.56 4.52 12.07 16.68 14.62 16.59 7.45 18.50
Son Kapanış
Oyak Portföy Birinci Para Piyasası Fonu Oyak Portföy İkinci Değ. Fon Oyak Portföy Kısa Vad. Kira Sert. Katılım Fonu OYAK Portföy OYAK Üye.Çalışan.Yön. Brç. Arç.Öz.Fonu Qinvest Portföy Değ. Fon Qinvest Portföy His. Senedi Fonu (HSYF) Qinvest Portföy İki. Değ. Fonu Qinvest Portföy Kira Sert. Katılım (Döviz) Fonu Qinvest Portföy Kira Sert. Katılım Fonu Qinvest Portföy Para Piyasası Fonu QNB Finans Portföy A.B.D. Dolar Yab. BYF QNB Finans Portföy Altın BYF QNB Finans Portföy Bir. Değ. Fon QNB Finans Portföy Bir. His. Sen. Fonu (HSYF) QNB Finans Portföy Borç. Araç. Fonu QNB Finans Portföy Dow Jones İst. 20 (HSY) BYF QNB Finans Portföy Euro. Borç. Araç. Fonu QNB Finans Portföy Gümüş BYF QNB Finans Portföy Kısa Vadeli Borç. Araç. Fonu QNB Finans Portföy Özel Sek. Borç. Araç. Fonu QNB Finans Portföy Para Piyasası Fonu Strateji Portföy Bir. His. Sen. Fonu(HSYF) Strateji Portföy Borç. Araç. Fonu Tacirler Portföy Değ. Fon Tacirler Portföy His. Sen. Fonu (HSYF) Tacirler Portföy Kisa Vad. Borç. Araç. Fonu Tacirler Portföy Özel Sek. Borç. Araç. Fonu TEB Portföy Alarko Grubu Değ. Özel Fon TEB Portföy Altın Fonu TEB Portföy Bir. Fon Sep. Fonu TEB Portföy Borç. Araç. Fonu TEB Portföy Euro. (Döviz) Borç. Araç. Fonu TEB Portföy His. Sen. Fonu (HSYF) TEB Portföy İki. Değ. Fon TEB Portföy ING Bank Özel Bank.ve Plat. Değ. Ö. Fon TEB Portföy ING Bank Para Piyasası Fonu TEB Portföy Kira Sert. (Döviz) Katılım Fonu TEB Portföy Kısa Vad. Borç. Araç. Fonu TEB Portföy Mutlak Getiri Hedefli Değ. Fon TEB Portföy Özel Sek. Borç. Araç. Fonu TEB Portföy Para Piyasası Fonu TEB Portföy PY İki. Değ. Özel Fon TEB Portföy TEB Grubu Değ. Özel Fon TEB Portföy Yab. BYF Fon Sepeti Fonu Ünlü Portföy Bir. Değ. Fon Ünlü Portföy His. Sen. Fonu (HSYF) Ünlü Portföy İki. Değ. Fon Ünlü Portföy Para Piyasası Fonu Ünlü Portföy Üç. Değ. Fon Yapı Kredi Port. Altın Fonu Yapı Kredi Port. Bir. Fon Sepeti Fonu Yapı Kredi Port. Bir. His .Sen. Fonu (HSYF) Yapı Kredi Port. BİST Temet. 25 End. His. Sen. Fonu Yapı Kredi Port. BİST100 End. His. Sen. Fonu (HSYF) Yapı Kredi Port. BİST30 End. His. Sen. Fonu (HSYF) Yapı Kredi Port. Çlşn. Hes. Kısa Vad. Borç. Araç. F Yapı Kredi Port. Eur. (Dolar) Bor. Araç. Fonu Yapı Kredi Port. İki. Değ. Fon Yapı Kredi Port. İki. Fon Sep. Fonu Yapı Kredi Port. İki. His. Sen. Fonu (HSYF) Yapı Kredi Port. Karma Fon Yapı Kredi Port. Kira Sert. Katılım Fonu Yapı Kredi Port. Kısa Vad. Borç. Araç. Fonu Yapı Kredi Port. Koç Hol. İşt. His.Sen. Fonu (HSYF) Yapı Kredi Port. Orta Vad. Borç. Araç. Fonu Yapı Kredi Port. Özel Sek. Borç. Araç. Fonu Yapı Kredi Port. Para Piyasası Fonu Yapı Kredi Port. PY Borç. Araç. (Döviz) Özel Fonu Yapı Kredi Port. Üç. Değ. Fon Yapı Kredi Port. Yab. Fon Sepeti Fonu Yapı Kredi Port. Yab. Tek. Sek. His. Sen. Fonu Yapı Kredi Portföy PY Bir. Değ. Özel Fon Yapı Kredi Portföy PY Üç. Değ. Özel Fon Ziraat Port. BIST 30 End. His. Sen. Yoğun BYF Ziraat Port. BIST Bank. Dışı L.10 End. H.S. Yğ. BYF Ziraat Port. BIST Likit Bank. End.His.Sen. Yğ. BYF Ziraat Port. Halk Kısa Vad. Kira Sert. Katılım Fonu Ziraat Port. Halkbank Kısa Vad. Borç. Araç. Fonu Ziraat Port. Halkbank Para Piyasası Fonu Ziraat Portföy Altın Katılım Fonu Ziraat Portföy Borç. Araç. Fonu Ziraat Portföy Büyüyen Çocuk. Yönelik Değ. Öz. Fon Ziraat Portföy Fon Sepeti Fonu Ziraat Portföy His. Sen. Fonu (HSYF) Ziraat Portföy İki. Değ. Fon Ziraat Portföy Katılım End. His. Sen. Fonu (HSYF) Ziraat Portföy Katılım Fonu (Döviz) Ziraat Portföy Kira Sert. (Sukuk) Katılım Fonu Ziraat Portföy Kısa Vad. Borç. Araç. Fonu Ziraat Portföy Kısa Vad. Kira Sert. Katılım Fonu Ziraat Portföy Para Piyasası Fonu Ziraat Portföy Vakıfbank Para Piyasası Fonu Ziraat Portföy Vakıfbank Kısa Vad. Borç. Araç. Fonu
0.028166 0.025892 1.346701 1.303171 0.062517 0.071927 0.019840 0.024548 0.017772 0.830102 634.215423 30.441213 0.021363 0.441091 167.965428 30.934143 0.067630 20.050009 0.072075 0.205220 120.049300 9.319595 0.018989 1.551469 2.748403 0.042430 2.074083 2.153206 0.082205 1.295489 20.516350 2.099916 0.085358 0.026584 1.011065 96.373494 2.638276 6.484074 5.132034 171.209028 374.026756 0.056627 0.041929 2.341868 0.061247 1.202727 0.035780 1.095994 2.037128 0.048751 1.593654 1.222273 0.019062 3.492000 0.056979 0.021136 0.165687 0.018007 1.389909 0.021057 0.454676 0.018579 0.077055 0.822185 7.473804 0.024314 0.297566 7.042493 0.019048 0.063900 75.519102 1.388719 0.025368 12.153174 13.249329 11.148337 1.423831 104.779523 0.060671 0.045703 0.029082 0.020656 1.798741 0.131226 76.808735 1.537486 2.459559 1.796990 173.376517 1.530693 0.021973 0.651601 0.021730
Haftalık değ. (%)
0.14 -0.36 0.14 0.19 0.89 1.37 0.52 2.16 0.08 0.14 3.22 1.67 2.18 -3.66 -0.28 -3.10 -0.13 2.79 0.14 0.16 0.14 -1.63 -0.39 -1.45 0.30 0.11 0.11 0.58 1.90 -0.10 -0.45 -1.53 -2.60 -0.07 0.01 0.15 2.76 0.12 0.24 0.17 0.15 0.17 0.63 0.09 0.34 -0.49 0.17 0.18 0.27 1.89 -0.48 -1.80 1.53 -1.70 -2.40 0.15 -1.35 -1.79 -0.32 -3.42 -2.05 0.24 0.13 0.25 -0.36 0.15 0.15 1.18 -1.02 2.11 -1.38 -1.63 -0.70 -2.70 -1.37 -4.35 0.16 0.15 0.15 1.87 -0.29 -0.69 -0.06 -2.23 -1.09 -0.64 2.59 0.34 0.13 0.18 0.15 0.16 0.15
3 aylık 1 yıllık get r (%) get r (%)
2.28 0.66 1.80 2.66 4.65 -8.32 4.48 4.27 2.17 2.23 10.71 16.18 2.12 -20.86 1.24 -23.42 -2.23 -11.31 1.78 2.27 2.28 -22.93 -0.45 -25.95 -14.58 1.57 2.77 -2.32 16.43 -2.13 1.65 -1.25 -20.31 1.14 0.94 2.29 6.01 1.99 2.01 2.58 2.25 3.42 1.44 -11.84 3.61 -18.15 2.79 2.34 3.41 17.17 -5.47 -17.78 -19.76 -19.39 -22.58 2.50 -3.86 -10.53 -4.25 -17.54 -12.56 1.88 2.07 -25.09 1.00 2.45 2.26 1.08 -4.62 5.57 -7.28 -0.93 -0.95
16.59 22.94 14.51 20.12 31.90 49.17 26.03 17.68 17.01 16.19 16.56 44.59 21.11 3.12 22.98 -6.95 17.58 11.46 15.50 17.87 16.76 20.10 15.86 58.85 31.91 14.62 31.31 20.51 45.86 13.94 26.72 16.24 3.19 18.31
2.04 2.43 2.33 15.15 0.89 -7.23 -0.65 -22.12 -9.53 -10.71 5.91 2.43 2.42 2.15 2.35 2.35 2.37
16.06 17.70 17.04 44.23 17.93 13.05 18.40 -4.64 9.73 23.72 22.93 16.86 17.30 17.05 17.08 17.15 17.82
17.12 37.56 15.99 18.31 22.28 16.58 21.50 18.00 4.94 23.85 11.04 18.00 24.45 45.89 13.42 4.11 0.14 -0.90 -5.63 17.32 15.85 8.04 15.49 14.65 8.22 21.86 16.53 -2.70 22.34 17.22 16.62 23.24 16.66 21.10 15.82 25.36 22.84
Son Kapanış
Aegon Emeklilik ve Hayat Hisse Senedi EYF Karma EYF Katkı EYF Para Piyasası EYF Standart EYF Allianz Hayat Ve Emeklilik Altın EYF Birinci Kamu Dış Borçlanma Araçları EYF Borçlanma Araçları EYF Borçlanma Araçları Grup EYF Değişken Grup EYF Den. Değ. EYF Dinamik Değişken EYF Hisse Senedi EYF İkinci Kamu Dış Borçlanma Araçları EYF Kamu Dış Borçlanma Araçları Grup EYF Karma EYF Katkı EYF Para Piyasası EYF Standart EYF Allianz Yaşam ve Emeklilik 2035 Hedef Fon Sepeti EYF Altın EYF Ata Finans Dinamik Değişken Grup EYF Atak Değişken Grup EYF Başlangıç Katılım EYF Birinci Kamu Dış Borçlanma Araçları EYF BIST Temettü Endeksi EYF Borçlanma Araçları EYF Borçlanma Araçları Grup EYF Den. Değ. EYF Dengeli Değişken Grup EYF Dinamik Değişken EYF Hisse Senedi EYF İkinci Kamu Dış Borçlanma Araçları EYF Karma EYF Karma Grup EYF Katılım Katkı Emeklilik Yatırım Fonu Katılım Standart EYF Katkı EYF Koç H.E.Vak.1.Değ.Gr. EYF Koç İştirak Endeksi EYF Para Piyasası EYF Standart EYF Sürdürülebilirlik Hisse Senedi EYF Temkinli Değişken EYF Temkinli Değişken Grup EYF Unilever Dengeli Değişken Grup EYF Unilever Dinamik Değişken Grup EYF Başlangıç EYF Anadolu Hayat Emeklilik Agresif Değişken EYF Altın Katılım EYF Atak Değişken EYF B.R.I.C. Ülkeler Yabancı Değişken EYF Başlangıç EYF Başlangıç Katılım EYF Birinci Değişken EYF Birinci Kam.Dış Borç.Araç. EYF Borçlanma Araçları Emeklilik Yatırım Fonu Borçlanma Araçları Grup EYF Dengeli Değişken EYF Hisse Senedi EYF Hisse Sen. Grup EYF İkinci Borçlanma Araçları EYF İkinci Borçlanma Araçları Grup EYF İkinci Hisse Senedi EYF İkinci Kamu Dış Borçlanma Araçları EYF İş Bankası İştirak Endeksi EYF Katılım Katkı EYF Katılım Standart EYF Katkı EYF Özel Sektör Borçlanma Araçları EYF Para Piyasası EYF Standard EYF Temkinli Değişken EYF Temkinli Değişken Grup EYF AvivaSA Emeklilik ve Hayat Agresif Değişken EYF Altın EYF B.R.I.C. Ülkeleri Yab. Değ. EYF Başlangıç EYF Başlangıç Katılım EYF Birinci Değişken EYF Birinci Para Piyasası EYF Borçlanma Araçları EYF Borçlanma Araçları Grup EYF Dış Borçlanma Araçları EYF Dengeli Değişken EYF Dinamik Değişken EYF Hisse Senedi EYF Hisse Senedi Grup EYF İkinci Değ. EYF İkinci Para Piyasası EYF Karma EYF Karma Grup EYF Katılım Katkı Emeklilik Yatırım Fonu Katılım Standart EYF Katkı EYF Muhafazakar Değişken EYF Orta Vadeli Borçlanma Araçları EYF Özel Sektör Borçlanma Araçları EYF
Değ ş m yüzde
0.081912 0.070180 0.017252 0.060408 0.060452
-1.65 -0.59 -1.17 0.16 -0.67
0.035005 0.103116 0.072688 0.045813 0.034370 0.083760 0.016101 0.098653 0.067174 0.069068 0.064394 0.017599 0.066006 0.016648
1.89 -2.17 -0.61 -0.52 -0.12 -0.99 -1.25 -2.45 1.43 -2.43 -0.06 -1.28 0.16 -0.81
0.015388 0.035850 0.016205 0.026709 0.015109 0.101504 0.020723 0.074252 0.034105 0.086495 0.089005 0.020284 0.111725 0.050256 0.115538 0.079928 0.014049 0.013847 0.017547 0.016225 0.026129 0.067552 0.018123 0.021194 0.023296 0.027560 0.019753 0.022172 0.016041
-0.70 1.92 -1.47 -0.81 0.16 -2.47 -1.19 -0.61 -0.55 -0.60 -0.94 -0.86 -2.45 -0.58 -0.02 0.61 0.18 -0.04 -1.34 0.01 -0.04 0.16 -0.80 -1.65 0.04 -0.06 -0.87 -0.17 0.17
0.019161 0.035403 0.112253 0.030757 0.016118 0.015218 0.072737 0.089553 0.048061 0.068511 0.075943 0.108296 0.085437 0.072978 0.072646 0.052222 0.069812 0.041705 0.020234 0.022208 0.016514 0.024420 0.065362 0.035685 0.068199 0.071324
-1.75 1.88 -0.74 0.61 0.19 0.16 -0.62 -2.22 -0.48 0.88 -0.78 -2.29 -2.41 -0.47 -0.44 -2.45 1.34 1.94 -0.06 -0.17 -1.29 0.19 0.17 -0.59 0.06 0.10
0.058915 0.036907 0.027771 0.016143 0.015353 0.053997 0.066188 0.067879 0.057326 0.079406 0.021586 0.065827 0.062121 0.061824 0.048015 0.062246 0.061535 0.023657 0.012726 0.015223 0.016869 0.064031 0.069627 0.022042
-1.58 1.89 -0.87 0.17 0.16 -0.92 0.18 -0.58 -0.54 -1.70 -0.50 -0.92 -2.26 -2.24 1.16 0.19 -0.98 -0.97 0.16 -0.05 -1.33 0.11 -0.54 0.20
Standart EYF Temettü Ödeyen Şirketler Hisse Senedi EYF Uzun Vadeli Dış Borçlanma Araçları EYF Axa Hayat ve Emeklilik Altın Katılım EYF Başlangıç EYF Başlangıç Katılım EYF Değ. EYF Hisse Senedi EYF Kamu Dış Borçlanma Araçları EYF Katılım Değişken EYF Katılım Katkı EYF Katkı EYF Para Piyasası EYF Standart EYF Bereket Emeklilik Altın Katılım EYF Başlangıç Katılım EYF Büyüme Katılım Değişken EYF Katılım Değişken Grup EYF Katılım Hisse Senedi EYF Katılım Katkı EYF Katılım Standart EYF Muhafazakar Katılım Değişken EYF BNP Paribas Cardif Emeklilik Altın EYF Borçlanma Araçları EYF Borçlanma Araçları Grup EYF Başlangıç EYF Başlangıç Katılım EYF Birinci Değişken EYF Birinci Kamu Dış Borçlanma Araçları EYF Birinci Para Piyasası EYF Değişken Grup EYF Hisse Senedi EYF İkinci Kamu Dış Borçlanma Araçları EYF Katkı EYF Mutlak Getiri Hedefli Değişken EYF Standart EYF Ş. Katılım Katkı Emeklilik Yatırım Fonu Cigna Finans Emek ve Hayat Altın EYF Başlangıç EYF Başlangıç Katılım EYF Birinci Hisse Senedi EYF Birinci Hisse Senedi EYF Ş. Dengeli Değişken Grup Emeklilik Yatırım Fonu Ş. Dinamik Değişken Emeklilik Yatırım Fonu Dış Borçlanma Araçları EYF Kamu Borçlanma Araçları EYF Kamu Borçlanma Araçları Grup EYF Katkı EYF Para Piyasası EYF Standart EYF Borçlanma Araçları EYF Fiba Em. ve Hay. Dengeli Değişken EYF Hisse Senedi Grup Emeklilik Yatırım Fonu Perform Portföy Değ. EYF Altın EYF Atak Değ. EYF Atlas Portföy Değişken EYF Başlangıç EYF Başlangıç Katılım EYF Borçlanma Araçları EYF Borçlanma Araçları Grup EYF Değ. Gr. EYF Dengeli Değişken Grup EYF Fiba Portföy Borçlanma Araçları EYF Global Md Port. Değ. EYF Hisse Senedi EYF İstanbul Port. Değ. EYF Kamu Dış Borçlanma Araçları Grup EYF Kare Portföy Fon Sepeti EYF Katılım Katkı EYF Katılım Standart EYF Katkı EYF Mükafat Portföy Katılım Değişken EYF Osmanlı Port. Değ. EYF Oyak Port. Değ. EYF Oyak Portföy Hisse Senedi EYF Oyak Port. Kamu Dış Borçlanma Araçları EYF Oyak Portföy Standart EYF Para Piyasası EYF Qinvest Port.Değ. EYF Standart EYF Tacirler Por. Değ. EYF Temkinli Değ. EYF Dış Borçlanma Araçları EYF Garanti Emeklilik ve Hayat Altın EYF Başlangıç Katılım EYF Borçlanma Araçları EYF Borçlanma Araçları Grup EYF Dış Borçlanma Araçları EYF Dış Borçlanma Araçları Grup EYF Değ. EYF Dengeli Değişken EYF Dengeli Değişken Grup EYF Hisse Senedi EYF Hisse Senedi Grup EYF Kamu Borç. Araç. EYF Katılım Değişken EYF
Son Kapanış
Değ ş m yüzde
0.016340 0.033385 0.073700
-0.86 -0.99 -1.68
0.033442 0.015876 0.015018 0.022513 0.021001 0.029589 0.022232 0.022045 0.017402 0.023804 0.018713
1.32 0.18 0.16 -1.25 -2.80 -1.58 -0.04 -0.05 -1.25 0.17 -0.79
0.036820 0.015571 0.022548 0.023386 0.028726 0.018575 0.018676 0.023228
1.82 0.16 -0.19 0.06 -0.64 0.12 0.04 0.48
0.035692 0.059917 0.031999 0.015884 0.014870 0.062508 0.066370 0.065920 0.018733 0.071188 0.069714 0.017772 0.019475 0.017914 0.012693
1.89 -0.74 -0.73 0.18 0.14 -0.59 -2.83 0.18 -0.88 -2.55 -1.91 -1.37 -0.34 -0.83 26.97
0.012060 0.015931 0.015037 0.053684 0.029971 0.020615 0.025867 0.010764 0.028921 0.019660 0.017722 0.029170 0.018406 0.010540
1.84 0.18 0.16 -2.91 -0.53 -0.75 -1.21 -1.72 -0.47 -0.43 -1.42 0.15 -0.63 -0.43
0.066401 0.025198 0.013186 0.038023 0.042549 0.017730 0.015911 0.015761 0.029695 0.031481 0.021520 0.028355 0.064802 0.014688 0.062976 0.016639 0.054499 0.013655 0.015345 0.014168 0.018268 0.014188 0.016828 0.037821 0.048970 0.039266 0.017205 0.021716 0.018789 0.016403 0.014325 0.018890 0.051615
0.59 -3.17 2.06 1.27 1.21 0.04 0.19 0.20 -0.54 -0.56 2.23 -0.54 -0.59 -0.09 0.64 -0.19 -1.22 -3.25 0.19 -0.85 -1.35 -0.71 0.04 -0.23 -1.61 -0.53 -0.66 0.17 0.39 -1.50 -0.76 0.19 -0.34
0.039435 0.015205 0.076278 0.048804 0.103664 0.071535 0.061376 0.078427 0.063355 0.102221 0.023983 0.039954 0.025896
1.88 0.18 -0.50 -0.55 -1.09 -1.01 1.20 -0.67 -0.83 -2.42 -2.26 -0.70 0.48
Son Kapanış
Katılım Katkı EYF Katılım Standart EYF Katkı EYF Para Piyasası EYF Standart EYF Sürdürülebilirlik Hisse Senedi EYF Temkinli Değişken EYF Üçüncü Değişken EYF Mutlak Getiri Hedefli Değişken EYF Başlangıç EYF Halk Hayat ve Emeklilik Altın Katılım EYF Başlangıç EYF Başlangıç Katılım EYF Dinamik Değişken EYF Hisse Senedi EYF Kamu Borçlanma Araçları Standart EYF Kamu Dış Borçlanma Araçları EYF Katılım Dinamik Değişken EYF Katılım Hisse Senedi EYF Katılım Katkı EYF Katılım Standart EYF Katkı EYF Para Piyasası EYF Temkinli Değ. EYF Katılım Emeklilik ve Hayat Agresif Katılım Değişken (Döviz) EYF Altın Katılım EYF Başlangıç Katılım EYF Dengeli Katılım Değişken EYF Emlak Katılım Bankası Katılım Değişken EYF Kamu Kira Sertifikaları Katılım Em. Yatırım Fonu Katılım Değişken Grup EYF Katılım Hisse Senedi EYF Katılım Katkı EYF A.Ş. Katılım Standart EYF MetLife Emeklilik ve Hayat Borçlanma Araçları Grup EYF Başlangıç EYF Başlangıç Katılım EYF Dengeli Değişken EYF Dengeli Değişken Grup EYF Hisse Senedi EYF Kamu Dış Borçlanma Araçları EYF Katılım Katkı EYF Katılım Standart EYF Katkı EYF Para Piyasası EYF Standart EYF Ş.Altın Katılım Emeklilik Yatırım Fonu NN Hayat ve Emeklilik Qinvest Portföy Temkinli Değişken EYF Agresif Değişken EYF Altın EYF Başlangıç EYF Başlangıç Katılım EYF Borçlanma Araçları EYF Değişken EYF Dengeli Değişken EYF Dinamik Değişken EYF Hisse Senedi EYF Karma EYF Katılım Katkı EYF Katkı EYF Para Piyasası EYF Standart EYF Vakıf Emeklilik Kamu Dış Borçlanma Araçları Emeklilik Y. Fonu Altın Katılım EYF Başlangıç EYF Başlangıç Katılım EYF Birinci Değişken Emeklilik Yatırım Fonu Birinci Kamu Borçlanma Araçları Grup EYF Birinci Kamu Borçlanma Araçları Grup EYF Dinamik Değişken Emeklilik Yatırım Fonu Dinamik Değişken Grup EYF Hisse Senedi EYF Katılım Hisse Senedi Emeklilik Yatırım Fonu Katılım Dengeli Değişken EYF Katılım Dinamik Değişken Grup EYF Katılım Katkı EYF Katılım Standart Emeklilik Yatırım Fonu Katkı EYF Para Piyasası EYF Pera 2 Değişken Grup EYF Pera 3 Degişken Grup EYF Standart EYF Temkinli Değişken EYF Temkinli Değişken EYF Ziraat Hayat ve Emeklilik Altın Katılım EYF Başlangıç EYF Başlangıç Katılım EYF Değişken EYF Hisse Senedi EYF Kamu Borçlanma Araçları EYF Kamu Dış Borçlanma Araçları EYF Katılım Değişken EYF Katılım Katkı EYF Katılım Standart EYF Katkı EYF Para Piyasası EYF Standart EYF
Değ ş m yüzde
0.021166 0.018787 0.017909 0.069917 0.019423 0.017153 0.041519 0.023284 0.021649 0.016184
0.35 0.26 -1.29 0.17 -0.74 -1.89 0.07 1.20 -0.24 0.19
0.022473 0.016316 0.015671 0.019243 0.016385 0.018377 0.035823 0.020215 0.019418 0.021343 0.018822 0.016445 0.022952 0.015541
1.83 0.17 0.17 -1.28 -1.97 -0.79 -2.46 0.03 -0.31 0.52 0.15 -1.64 0.17 0.16
0.023394 0.036854 0.015973 0.021052 0.011936 0.012939 0.021046 0.020234 0.018724 0.018827
2.74 1.79 0.19 0.15 0.69 0.14 -0.05 -0.65 -0.06 0.13
0.022736 0.016007 0.014888 0.025542 0.027810 0.022894 0.038734 0.018305 0.017851 0.018032 0.026364 0.021296 0.011344
-0.45 0.18 0.17 -0.75 -0.82 -2.25 -0.70 0.03 -0.02 -1.37 0.16 -0.63 1.84
0.015657 0.011473 0.022208 0.016034 0.015484 0.068109 0.056887 0.067064 0.033858 0.095528 0.106697 0.010184 0.019037 0.066866 0.046326
0.28 -1.60 1.89 0.18 0.17 -0.66 0.46 -0.60 -0.84 -2.54 -1.58 0.32 -1.34 0.18 -0.87
0.072863 0.038012 0.016204 0.015675 0.035659 0.041484 0.022940 0.056145 0.039936 0.064058 0.013491 0.025281 0.026866 0.021003 0.025969 0.016595 0.062878 0.018598 0.016581 0.063396 0.027934 0.015824
-1.96 1.87 0.18 0.17 0.77 -0.61 0.01 -1.36 -1.12 -1.97 -0.30 -0.22 -0.33 0.18 -0.08 -1.65 0.17 0.40 -0.68 -0.85 0.16 -4.33
0.036421 0.016285 0.015775 0.020106 0.016961 0.019041 0.038457 0.017929 0.021328 0.021526 0.017629 0.025455 0.018871
1.85 0.18 0.17 -1.22 -1.98 -0.60 -2.01 0.00 0.20 -0.02 -1.62 0.17 -0.80
4 NİSAN 2020 • CUMARTESİ
FİNANS/BORSA
ENDEKS ENDEK KS
DDEĞİŞİM DEĞİ EĞİŞİ Ş M% Şİ
88125.04 27 Mart
0.05
Borsa sak n seyrett
K Küresel pay p yasalarının karışık b b r sey r zled ğ haftanın son şlem ggününde, Borsa İstanbul belk de sson haftaların en sak n günler nden b b r n yaşadı. Güne yatay başlayan, lerleyen saatlerde haf f yüksel ş 89552.63 eeğ l m gösteren BIST 100 endeks , 3 N san 11000 puanı b le bulmayan b r aralıkta h hareket ett . Anal stler, endeks n 9 90.000 üzer ne doğru denemeler n ssürdürse de, bu bölgede kalıcı olamadığına d kkat çek yor.
KART BİLGİNİZİ İSTEMİYORUZ! BDDK’dan dolandırıcılık uyarısı Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, son günlerde, kurumun adı kullanılarak artan dolandırıcılık konusunda uyarıda bulundu. BDDK’dan yapılan açıklamada kurumun adını kullanılarak sosyal medya hesaplarıyla, cep telefonlarına gönderilen kısa mesajlarla, BDDK tarafından alınmış bir karar kapsamında ödeme yapılacağı veya maddi bir menfaat sağlanacağı yönünde gerçek olmayan vaatlerle, vatandaşların kişisel verileri ve kart bilgilerinin ele geçirilmeye çalışıldığı ihbarları arttığı belirtildi. BDDK tarafından alınan herhangi bir karar kapsamında vatandaşlarımızdan kart bilgisi başta olmak üzere herhangi bir kişisel verinin talep edilmediği dikkat çekilen açıklamada, sosyal medyada veya cep telefonlarına gelen kısa mesajlarda yer alan bu tür ifadelerin dikkate alınmaması ve yalnızca BDDK’nın resmi internet sitesinden yapılan duyurulara itibar edilmesi istenildi. İSTANBUL/DÜNYA
KAZANDIRANLAR
KAYBETTİRENLER Günlük get r (%) -9.96 -9.87 -9.09 -9.09 -8.57 -7.77 -7.33 -7.29 -6.90 -6.30 -6.11 -6.06
PAHALI Endekse göre Trend GMYO Euro Trend Yat. Ort. Ek z K mya Yaprak Süt ve Bes Ç ft. Taç Tarım Ürünler Altınyunus Çeşme Dardanel Bomont Elektr k Karsu Tekst l Turcas Petrol Dag G y m Marmar s Altınyunus
53.58 45.91 42.85 42.55 40.24 39.95 34.58 31.21 31.21 30.85 29.80 29.57
UCUZ Endekse göre Metro Yatırım Ortaklığı RTA Laboratuvarları* Info Yatırım Oyak Yat. Ort. Güler Yat. Hold ng Eczacıbaşı Yatırım QNB F nans F n. K r. Lokman Hek m Sağlık* V k ng Kağıt Selçuk Ecza Deposu Eczacıbaşı İlaç Ged z Ambalaj*
-35.70 -28.93 -27.72 -22.47 -18.41 -18.14 -17.68 -17.62 -15.72 -14.14 -13.60 -12.86
DİP 1 yıllık d b ne yakınlık B rko Mensucat Em n ş Ambalaj Mazhar Zorlu Hold ng Balatacılar Balatacılık Info Yatırım RTA Laboratuvarları D r teks D r l ş Tekst l İş Bankası (B) Sal x Yatırım Hold ng Avrasya Stratej k GMYF
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.25 1.64 2.42
ZİRVE 1 yıllık z rves ne yakınlık Euro Trend Yat. Ort. İş Bankası (Kur.) Sey tler K mya Ek z K mya Altınyunus Çeşme İzm r Dem r Çel k Metal Gayr menkul Albaraka PY Batışeh r GMYF S lverl ne Endüstr S npaş GMYO
DUNYA
11.95
3 N san
DEĞİŞİM DEĞİ DE ĞİŞİ Ş M% Şİ
0.39
11.30
27 Mart
Yüksel ş eğ l m sürüyor
Tü Türk ye’n n 5 yıllık CDS r sk pr m 600’ü ge geçerek son yılların z rves ne geld . T TL tahv ller se son ayların en yüksek se sev yeler ne ulaşırken, öneml düşüş tr trendler n yukarı yönde zorlamaya b başladı. Öncek gün yüzde 12.34’ten ka kapanan gösterge 2 yıllık tahv l n b b leş k fa z dün yüzde 12’n n altına n nd . 10 yıllık tahv lde se b leş k fa z yü yüzde 14.60’a yükseld . Salgına l şk n h haber akışı p yasaların yönü üzer nde bel rley c olmaya devam edecek.
DÖVİZ 6.6990 3 N san
6.4480
İl şk l h kayeler
U
mutlarla başlanan 2020 yılının tarihte eşine az rastlanır ölçekte oynaklık ve akıl tutulması dolu fiyatlama davranışlarıyla her günü dolu dolu geçen ilk çeyreğini geçtiğimiz hafta itibarıyla geride bıraktık. Bu noktada “geri bıraktık” kelimesi tam anlamıyla cümlede doğru bir yer tutuyor mu açıkçası emin değilim. En azından takvim açısından bu şekilde bir realitenin olduğunu hatırlayarak sevinmek mümkün. Evet, bir önceki paragrafın kendi içerisindeki kafa karışıklığından devam edelim. Doğrudur, ilk çeyrek işlemleri ama öyle ama böyle geride kaldı. Atılması gereken adımların çoğu atıldı. Para politikası tarafında mart ayı boyunca globalde en az 80 kez faiz indirimi hamlesi yapıldı. Yani, hikayenin bu kısmı üzerine düşen görevi bir şekilde yapmaya çalıştı. Hatta fazlasıyla yerine getirdi bile denebilir. Öte yandan maliye politikalarından gelmesi beklenen ve arzu edilen teşvikler de ilk etapta taahhüt olarak 3-4 trilyon dolar civarında edilmiş durumda. Bundan sonraki sürecin ana başlıkları, makro verilerdeki bozulmanın ne ölçekte gerçekleşeceği ve toparlanmanın hızı olacak. Bahse konu iki başlığın
UZMAN GÖRÜŞÜ ORKUN GÖDEK DENİZ YATIRIM
belirleyicisi ise kuşkusuz pandemik sürecin ne kadar ve ne hızda devam edeceği sorularına yanıt bulabilmek. Henüz elimizde buna dair kesin bir yargı maalesef yok. 1 milyonu aşkın vaka sayısı ile can sıkıcı süreç devam ediyor. Umut dolu-kısmen iyimser senaryoda sürecin mayıs sonu, haziran başı gibi “hız kesmesi” bekleniyor. Dikkat: Tamamen sona ermesi değil, “hız kesmesi.” Daha olumsuz senaryo ise sürecin bu şekilde uzaması ve üçüncü çeyreğe sarkması. Devamında ise zaten mevsim koşulları gereği havaların soğuyacağı başka bir dönem başlayacağından basit matematik ile 1 yıllık sürecin global ekonomi anlamında kaybolması ihtimaliyle yüzleşmiş olacağız. Sağlık ve insani boyutu ise tartışılmayacak şekilde üzücü. Biz, bildiğimiz kısım üzerinden kafa yorma çabasındayız. Gelin sohbeti ilerletelim ve belirsizliğin “anomalik fiyatlama davranışları” yarattığı ilk çeyrek tahribatları üzerinden konuşmaya çalışalım. IIF tarafından açıklanan portföy verilerine daha önce bu köşede farklı
zaman dilimleri içerisinde yer vermiş ve yüksek sesle tartışmıştım. Yine aynı şekilde davranacağım. Buna göre, mart ayında gelişmekte olan ülkeler (GOÜ) grubunda gerçekleşen portföy çıkışı 83.3 milyar dolar ile rekor düzeyde oldu. Bu, şu anlama geliyor: Ne Başkan Trump ile Çin arasındaki tarife tepişmesinde böyle bir rakamı karşıladık, ne Çin’in kur ayarlamasına gittiği 4-5 yıl öncesinde, ne Fed’in bilanço normalizasyonunu açıkladığı dönemde, ne Euro Bölgesi krizinde, ne de 2008-09 krizinde. O nedenle denklemden X’i çekmek zor olmasa gerek diye düşünüyorum: İşte öyle bir belirsizlik ortamı yaşadık ki likidite yaratma ihtiyacı yatırımcılarda karşılarına çıkan her varlığı Amerikan Doları’na çevirme isteği yarattı. Bu nedenle de global fonlama maliyetleri arttı, spreadler daraldı ve Fed sınırsız varlık alımı programını başlatarak “yeter ki elinizdeki varlıkları satmayın, ben buradayım” mesajı vermek zorunda kaldı. Çıkışın kırılımını yaptığımızda ise, 52.3 milyar doların hisse senetlerinden, 31 milyar doların ise borçlanma senetlerinden geldiği sonucuna ulaşıyoruz. Böylece, yılın ilk çeyreğinde fon akımlarının seyri kümülatifte GOÜ grubu için 50.7 milyar dolar düzeyin-
27 Mart
DEĞİŞİM %
0.75 TL’de kayıp artıyor
Hafta başında 6.40 sev yeler nde b bulunan ve son üç şlem gününde 6 6.60 – 6.70 bandında hareket eden d dolar/TL kuru, güvenl varlıklara kaçış vve dolar endeks n n 100 sev yes n n ü üzer ne çıkması sonrasında haftanın sson şlem gününde 6.7250’ye kadar ttırmandı. Kur, 6.7250 TL’y test ett kten ssonra, beklent ler n oldukça altında g gerçekleşen ABD tarım dışı st hdam vver s (701 b n azaldı) sonrasında sınırlı da olsa ger çek ld ve 6.70’ n altına nd .
de çıkışa işaret ediyor. Benzer şekilde bu rakam da 2010’dan bu yana süregelen data serisinde rekor çıkışı ifade ediyor. Bu büyüklüğe yakın son çıkış 49.6 milyar dolar ile 2015’in üçüncü çeyreğinde olmuş. 3 aylık dönemde hisse kaleminden 68.3 milyar dolarlık zayıflama gelirken, borçlanma senetleri dönemi 17.6 milyar dolar ile artıda kapatmayı başarmış. IIF verilerine göre, Türkiye’de mart ayında 2.5 milyar dolar, ilk çeyrek toplamında ise 5.9 milyar dolarlık zayıf performanslar gerçekleşti. TCMB’nin haftalık verilerinden derlenebilen rakamlara göre ise, aylık çıkış 6-27 Mart haftaları toplamında 3 milyar dolar, toplamda ise repo dahil 6.4 milyar dolar oldu. Aynı dönem içerisinde DİBS içerisindeki yabancı payımız da yüzde 7’nin aşağısına (yüzde 6.8) geriledi. 2019 kapanışı yüzde 10.5 düzeyindeydi. Buraya kadar olan paragraflarda anlatılanlar giriş ve gelişme kısımlarını içeriyor. Gelin bir de sonuç kısmına bakalım. Artık elimizde 1 Nisan itibarıyla bilanço büyüklüğü 5.8 trilyon dolar seviyesine ulaşmış bir Fed var. Bunu neden yaptı? Ekonomik nedenler çıkışlı olmayan bir krizin ABD ekonomisi başta olmak üzere sistemi geri dönülemez bir girdap içerisine sokmasına engel olmak için. Nasıl yaptı? Bilanço genişleterek. Kullandığı yöntemlerden birisi global Amerikan Doları fon-
lamasını swap kanalı ile öncelikle 5 büyük merkez bankasına, devamında ise aralarında birkaç gelişmekte olan ülkenin de yer aldığı 9 merkez bankası ile genişleterek toplamda 14 merkez bankası ile sağlamak oldu. Bunun sonucunda da yaklaşık 400 milyar dolarlık bir rakamı enjekte etti. Nispeten başarılı da oldu, maliyetleri düşürdü, şimdilik. Peki, Fed başka ne yaptı? Hafta içerisinde açıkladığı repo işlemleri vasıtasıyla yaklaşık 270 ülke merkez bankası, IMF ve Dünya Bankası gibi kuruluşları ABD tahvillerini teminata almak kaydıyla fonlayacağını açıkladı. Tam da sohbetin bu kısmında ne mi oldu? Fonlama imkanına erişebilen ülkeler ile erişemeyen ve/veya erişemeyenlerin risk primleri ayrıştı. Misal, Türkiye’nin 5 yıllık CDS’inde kendisine has farklı ek negatif haber olmadığı halde 600 bp düzeyinin aşılması gibi. Neden? i) 14 ülke swap fonlaması arasında yer almadığımız için. ii) Repo imkanını 80 milyar dolardan düzenli bir şekilde 2.8 milyar dolar düzeyine dek azalttığımız ABD tahvil portföyümüz nedeniyle neredeyse kullanmayacak durumda olduğumuz için. Uzun hikayenin olabildiğince kısa hali şimdilik bu. Fed’in son hamlesine şu detayı da ekleyelim: Bunca adım sonrası istedikleri son şey borçlanma maliyetlerinin artması. Bir yerde tahvillerin satılmasını engellemeye çalışıyorlar.
YATIRIM KAZANDIRANLAR
BORSA İSTANBUL PAY PİYASASI
Günlük get r (%) Kl masan Kl ma 10.00 S lverl ne Endüstr 10.00 Serve F lm Prodüks yon 10.00 Yaprak Süt ve Bes Ç ft. 9.96 Marmar s Altınyunus 9.96 Altınyunus Çeşme 9.94 Petrokent Tur zm 9.92 Sasa Polyester 9.92 İdeal st GMYO 9.92 Avrupa Yatırım Hold ng 9.90 Afyon Ç mento 9.90 Ray S gorta 9.85
RTA Laboratuvarları Info Yatırım Galatasaray Sport f İhlas Gazetec l k Egel &Co Yatırım Hold ng Trabzonspor Sport f Dag Yatırım Hold ng Avrasya Stratej k GMYF Ulaşlar Tur zm Yat. Adel Kalemc l k Dag G y m Avrasya Petrol ve Tur.
FAİZ
0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
05
GÜNLÜK KAPANIŞ BÜLTEN 03/04/2020 A.V.O.D Gıda Ve Tarım Acıpayam Selüloz Adana Çimento (A) Adana Çimento (B) Adana Çimento (C) Adel Kalemcilik Adese Alışveriş Ticaret Afyon Çimento Ak Enerji Akbank Akçansa Akdenız Güvenlık Hız. Akfen GMYO Akın Tekstil Akiş GMYO Akmerkez GMYO Aksa Aksa Enerji Aksigorta Aksu Enerji Alarko Carrıer Alarko GMYO Alarko Holding Albaraka PY Batışehir GMYF Albaraka PY Dükkan GMYF Albaraka PY One Tower GMYF Albaraka Türk Alcatel Lucent Teletaş Alkim Kağıt Alkim Kimya Altınyağ Altınyunus Çeşme Anadolu Cam Anadolu Efes Anadolu Grubu Holding Anadolu Hayat Emek. Anadolu Isuzu Anadolu Sigorta Anel Elektrik Arçelik ARD Bilişim Teknolojileri Arena Bilgisayar Armada Bilgisayar Arsan Tekstil Artı Yatırım Holding Aselsan Aslan Çimento Ata GMYO Atakule GMYO Atlantis Yatırım Holding Atlas Yat. Ort. AvivaSA Emeklilik Hayat Avrasya GMYO Avrasya Petrol ve Tur. Avrasya Stratejik GMYF Avrupa Yatırım Holding Ayen Enerji Ayes Çelik Hasır Ve Çit Aygaz Bagfaş Bak Ambalaj Balatacılar Balatacılık Bantaş Ambalaj Banvit Baştaş Başkent Çimento Batı Çimento Batısöke Çimento Bera Holding Berkosan Yalıtım Beşiktaş Futbol Yat. Beyaz Filo Bilici Yatırım Bim Mağazalar Birko Mensucat Birlik Mensucat Bizim Mağazaları Bolu Çimento Bomonti Elektrik Borusan Mannesmann Borusan Yat. Paz. Bosch Fren Sistemleri Bossa Brisa Burçelik Burçelik Vana Bursa Çimento Carrefoursa Casa Emtia Petrol Ceo Event Medya Coca Cola İçecek Cosmos Yat. Holding Credıtwest Faktorıng Çelebi Çelik Halat Çemaş Döküm Çemtaş Çimbeton Çimentaş Çimsa Çuhadaroğlu Metal Dagi Giyim Dagi Yatırım Holding Dardanel Datagate Bilgisayar Demısaş Döküm Denge Holding Deniz GMYO Denizli Cam Derimod Derlüks Deri Desa Deri Despec Bilgisayar Deva Holding Diriteks Diriliş Tekstil Ditaş Doğan DO-CO Doğan Burda Doğan Holding Doğtaş Kelebek Mobilya Doğusan Doğuş GMYO Doğuş Otomotiv Döktaş Dökümcülük Duran Doğan Basım Dyo Boya Eczacıbaşı İlaç Eczacıbaşı Yatırım Edip Gayrimenkul Ege Endüstri Ege Gübre Ege Profil Ege Seramik Egeli & Co Tarım Girişim Egeli&Co Enerji Yatırım Egeli&Co Yatırım Holding Egeplast Ekiz Kimya Emek Elektrik Eminiş Ambalaj Emlak Konut GMYO Enerjisa Enerji Enka İnşaat Erbosan Ereğli Demir Çelik Ersu Gıda Escort Teknoloji Etiler Gıda Euro Kapital Yat. Ort. Euro Trend Yat. Ort. Euro Yat. Ort. Euro Yatırım Holding
CMYK
Son kapanış
1.69 5.24 7.16 6.05 1.75 11.30 1.06 5.44 0.79 5.42 6.91 1.44 2.35 8.32 2.68 22.18 6.81 3.34 4.42 7.11 41.20 12.96 4.37 1,230.10 1,164.90 1,179.40 1.08 17.78 5.56 50.75 0.61 13.71 3.13 17.91 13.72 5.25 8.55 4.53 2.94 13.80 13.60 9.73 15.97 2.78 0.73 23.20 33.72 3.69 1.24 1.26 1.15 12.52 1.24 1.24 1,323.40 1.11 2.56 1.84 8.91 12.67 6.39 1.70 2.62 16.09 2.65 2.20 0.86 2.67 2.38 1.71 2.71 6.40 50.20 0.24 1.05 9.25 3.37 1.36 7.59 48.84 182.90 6.87 7.02 5.07 13.10 3.12 5.96 9.96 5.80 35.00 2.17 2.10 56.95 7.05 0.79 6.33 28.74 11.91 6.38 2.21 2.15 2.78 5.58 6.84 2.61 0.92 3.16 6.02 4.70 2.56 3.19 4.36 10.02 0.62 11.07 253.50 3.69 1.46 1.27 1.53 3.81 6.67 16.23 15.81 3.75 4.46 9.40 1.45 483.00 41.60 10.16 3.15 0.38 0.52 0.32 10.78 1.80 1.39 1.96 1.15 6.42 5.96 16.59 7.62 2.98 2.59 1.76 1.24 1.29 1.08 1.08
Günlük İşlem Hacm
47,366,282 4,381,968 10,993,212 1,085,932 14,998,042 8,996,722 50,589,604 14,005,780 11,423,586 201,760,973 2,406,709 7,825,202 3,018,976 950,776 5,668,398 1,190,188 17,798,559 14,504,575 1,712,003 975,791 10,148,017 33,377,596 66,034,261 1,230 1,165 1,179 21,969,007 75,338,310 6,949,100 5,007,597 442,671 4,236,269 13,156,593 13,989,297 6,565,143 3,233,873 28,985,434 1,490,718 2,250,141 286,093,178 102,745,223 7,820,192 527,043 8,571,052 37,154 544,020,215 8,534,716 863,696 10,383,667 55,543 4,672,554 572,284 29,770,224 16,061,013 612,244 246,182 11,865,143 5,416 12,726,193 8,959,360 2,476,339 111,786 34,300,897 7,326,692 3,061 7,947,950 14,032,045 9,283,877 2,773,245 26,793,007 173,283 305,229 85,626,090 292,807 5,850,233 24,552,031 18,063,023 380,543 3,931,631 1,894,172 1,745,465 3,492,251 974,395 1,371,135 150,155 3,677,034 18,465,018 140,835 7,779,036 12,095,498 7,736 4,065 7,043,328 3,781,656 56,472,017 38,981,277 1,001,029 865,100 11,326,724 3,975,688 17,859,715 9,161,779 3,440,600 23,828,893 5,341,725 81,038 3,300,787 5,112,554 6,083,708 3,930,454 1,748,409 965,087 37,564,255 28,573 4,308,501 4,780,324 8,355,201 29,946,347 28,593,134 2,006,192 8,845,249 7,251,535 722,909 704,486 4,971,555 148,966,889 12,390,196 1,350,995 6,148,592 3,736,415 306,112 3,715,100 181,582 159,245 186,899 63,811 854,680 5,111,310 25,453 32,271,196 34,464,881 2,489,829 5,793,625 79,778,366 17,776,181 28,880,817 49,135 2,608,569 5,401,310 8,310,651 4,320,907
Günlük Get r (%)
1.20 2.14 1.56 4.67 1.74 -6.30 -2.75 9.90 -1.25 -0.73 1.62 0.70 0.00 -0.24 -1.83 4.92 3.18 -1.76 -1.34 0.71 5.37 6.67 0.23 0.01 0.01 0.01 -0.92 3.07 1.28 0.20 5.17 9.94 -1.88 -2.02 -0.94 0.96 1.91 0.00 0.68 3.37 4.13 4.85 -1.05 4.91 0.00 0.26 3.56 -0.54 0.81 -0.79 -4.17 -1.73 -3.88 -6.06 -7.29 9.90 -0.78 1.66 1.37 -0.39 -0.78 -1.73 -1.50 0.88 0.00 2.33 2.38 -0.74 -2.06 -4.47 1.50 1.11 -1.57 0.00 0.00 0.00 1.81 2.26 -1.17 -2.61 0.94 0.44 -0.85 0.00 2.75 -0.32 -0.17 7.68 3.94 -1.41 3.83 3.96 0.44 -3.42 1.28 3.60 -0.76 -3.17 2.41 -0.90 -6.11 -7.33 9.84 1.33 0.38 2.22 -0.32 0.67 -2.49 4.07 -2.15 -2.24 -2.15 0.00 -0.36 -1.32 9.82 0.69 0.00 -1.29 1.60 -0.30 1.31 -1.68 -1.32 0.22 -0.84 -2.68 0.17 2.72 2.63 -1.56 -2.56 1.96 -8.57 -0.19 0.56 -2.80 0.00 0.00 3.05 1.53 -1.43 -0.26 4.56 2.37 -2.22 -0.80 9.32 -3.57 2.86
Yılbaşından Get r (%)
-9.14 -17.74 -26.26 -15.15 -21.52 -28.03 -25.79 -13.38 -27.52 -33.17 -28.72 -31.75 -41.98 -39.67 -33.66 -6.33 -13.01 -12.11 -18.42 -52.19 -31.33 -14.64 -26.55 0.75 0.79 0.79 -29.41 47.67 -0.36 32.44 48.78 37.24 -28.21 -22.40 -22.00 -13.72 -29.75 9.06 -8.41 -33.78 29.22 -2.56 -22.35 -9.88 10.79 -15.62 -18.54 -35.42 26.00 -20.14 -6.61 -17.88 -31.87 2.92 -27.92 -26.22 -15.98 -26.64 -24.67 -13.06 37.10 3.97 -13.35 2.32 -33.53 -34.35 -30.65 -13.14 -30.20 -14.24 46.45 7.59 -22.58 -7.89 -17.19 -28.30 6.25 -33.71 -21.03 -36.91 -14.76 -25.15 -12.74 34.91 -22.07 26.54 6.07 -29.61 -9.56 6.37 -27.08 -44.22 8.46 -36.98 -23.55 -30.34 -20.60 -29.74 -30.72 -14.00 23.01 47.23 -12.42 -25.00 -32.85 -37.43 -27.82 -34.17 -37.25 -29.74 2.83 11.46 -20.51 15.79 -55.05 -39.21 -20.65 -23.03 -26.44 -15.89 -29.94 -48.71 12.61 -23.47 20.22 -7.02 4.32 -16.80 -16.47 -15.12 -15.09 18.75 33.33 60.00 -13.76 195.08 -12.58 28.95 -21.23 -4.69 -7.17 -33.59 -15.71 43.96 86.33 -28.16 -25.75 3.20 -8.47 -28.00
Destek
1.68 4.20 7.10 6.00 1.75 11.25 1.05 4.85 0.76 5.40 6.90 1.25 2.08 8.30 2.55 21.25 6.80 3.20 4.40 7.10 41.00 10.75 4.20 1,225.00 1,150.00 1,175.00 1.07 12.00 5.40 44.50 0.58 10.25 2.80 17.50 12.25 4.95 8.50 4.40 2.45 13.75 12.50 9.30 15.00 2.55 0.72 22.75 33.50 3.60 1.18 1.05 1.15 12.00 1.13 1.05 1,275.00 0.93 2.13 1.82 8.60 11.25 6.30 0.32 2.50 16.00 2.65 2.05 0.76 2.35 2.38 1.55 2.55 5.80 50.00 0.24 1.05 9.10 3.35 1.32 7.50 48.50 182.50 6.80 7.00 4.90 13.00 3.00 4.70 9.00 5.60 34.00 2.15 2.10 53.00 7.00 0.76 5.20 28.00 10.75 6.20 2.13 2.15 1.98 4.95 6.80 2.60 0.91 3.05 5.30 4.70 2.55 3.15 4.30 8.70 0.59 9.70 250.00 3.45 1.45 1.23 1.52 3.80 6.60 14.75 13.00 3.20 4.30 9.10 1.40 480.00 41.50 10.00 3.10 0.36 0.38 0.12 10.75 0.65 1.38 1.82 1.15 6.40 5.90 16.50 7.60 2.13 1.35 1.75 1.23 1.27 1.07 1.00
D renç
1.73 6.10 9.20 6.70 2.15 14.00 1.38 6.50 1.02 7.70 9.50 1.82 4.00 12.50 3.90 23.00 7.60 3.85 5.00 11.00 64.00 15.00 5.40 1,175.00 1.10 18.00 6.60 54.00 0.64 13.75 3.80 22.00 16.50 5.30 11.75 4.55 3.00 21.00 15.25 10.25 16.00 3.50 0.80 23.25 34.00 3.90 1.88 1.27 1.43 13.25 1.40 1.82 1,325.00 1.35 3.35 1.95 11.50 13.75 7.10 1.75 2.65 16.50 2.70 3.30 1.27 3.50 2.55 2.45 3.10 6.70 52.00 0.27 1.07 10.75 4.40 1.55 10.00 70.00 215.00 7.20 7.70 5.10 14.50 3.70 6.40 10.00 7.90 43.50 2.35 2.38 97.00 7.90 1.20 7.80 37.00 13.75 9.00 3.10 2.33 3.00 5.80 7.60 3.40 1.45 4.50 8.20 6.90 3.90 4.35 4.40 10.75 0.71 11.75 550.00 5.40 1.75 1.70 1.93 4.00 9.00 24.00 16.50 4.75 4.50 9.80 1.90 560.00 43.50 11.75 3.65 0.39 0.58 0.36 11.00 1.60 2.13 1.38 6.70 6.10 24.00 8.50 3.15 2.95 2.08 1.68 1.30 1.20 1.40
STCH
55.00 58.62 42.35 75.59 50.00 84.33 76.79 80.09 71.43 16.35 29.74 73.85 55.26 52.88 67.81 72.54 83.67 54.05 59.26 52.86 70.67 88.84 86.44 100.00 100.00 100.00 52.38 44.38 65.32 84.49 85.71 95.56 64.35 41.30 31.47 66.67 58.33 55.10 58.82 32.29 65.46 42.04 39.94 65.04 60.00 25.31 35.48 59.79 66.67 76.67 69.84 24.62 87.34 80.65 67.19 100.00 78.32 61.54 62.64 75.13 22.59 14.29 45.09 51.55 68.54 73.39 79.17 56.83 12.15 44.35 81.43 70.31 41.27 33.33 62.75 18.41 61.70 97.83 65.82 10.50 38.50 54.14 35.65 52.98 48.71 71.33 8.77 82.74 79.13 48.43 62.37 39.02 36.13 73.33 72.22 79.18 70.52 86.54 47.77 56.59 84.72 82.53 96.44 58.82 78.52 39.13 64.61 67.18 64.22 61.67 44.60 43.42 19.39 5.88 78.21 15.96 73.91 15.38 72.13 58.58 70.22 52.48 87.72 22.70 38.41 24.43 8.06 65.61 67.23 44.06 73.30 62.70 96.77 52.38 88.00 29.10 100.00 77.34 3.13 55.56 86.71 48.86 67.13 86.26 30.21 70.68 38.75 81.63 100.00 85.90 82.14
RSI
45.95 48.77 40.81 51.56 41.22 51.78 45.15 54.81 46.43 31.54 40.02 44.44 43.51 35.23 40.55 47.12 51.84 46.38 37.56 38.88 48.37 58.45 47.94 0.00 0.00 0.00 35.76 54.02 49.32 61.16 54.77 74.93 50.46 41.63 43.73 36.12 45.12 48.39 57.27 36.88 59.18 52.74 48.27 41.30 44.79 44.73 48.94 51.89 43.05 53.21 46.09 43.72 46.74 45.72 47.30 52.35 48.41 38.34 43.68 50.57 54.67 41.85 55.22 43.63 48.63 41.10 42.17 45.10 45.33 41.28 44.34 48.09 49.65 35.39 47.51 52.21 42.98 61.11 42.02 42.24 37.29 45.98 41.30 44.39 48.69 48.68 48.59 57.50 49.26 38.28 52.57 47.52 39.01 48.47 41.98 58.87 41.92 52.50 36.64 42.03 53.06 54.79 62.99 49.83 43.84 37.22 41.88 47.18 44.09 49.19 44.26 47.93 50.52 42.03 58.06 24.70 51.13 41.97 42.66 47.27 42.34 39.94 43.44 48.64 44.54 55.04 45.40 49.62 42.50 51.49 48.47 38.30 64.33 55.70 57.51 42.49 78.16 49.60 49.08 37.30 47.90 48.25 42.20 42.31 53.32 56.75 43.60 52.30 69.79 57.30 49.48
05
Son kapanış
Günlük İşlem Hacm
Günlük Get r (%)
Fenerbahçe Futbol 8.05 Flap Kongre Toplantı Hiz. 2.78 F-M İzmit Piston 40.78 Fonet Bilgi Teknolojileri 7.08 Ford Otosan 55.00 Formet Çelik Kapı 2.26 Frigo Pak Gıda 8.97 Galatasaray Sportif 2.00 Garanti Bankası 7.54 Garanti Faktoring 3.58 Garanti Yat. Ort. 1.08 Gedik Y. Men. Değ. 17.24 Gedik Yatırım Holding 18.43 Gediz Ambalaj 6.65 Gentaş 1.94 Gersan Elektrik 2.26 Global Men. Değ. 1.88 Global Yat. Holding 2.53 Good-Year 3.35 Göltaş Çimento 11.52 Gözde Girişim 2.87 GSD Denizcilik 1.86 GSD Holding 1.18 Gübre Fabrik. 14.21 Güler Yat. Holding 1.99 Güneş Sigorta 2.10 Halk GMYO 1.19 Halk Sigorta 2.75 Hatay Tekstil 6.81 Hedef Girişim 1.74 Hektaş 9.71 HUB Girişim 18.36 Hürriyet Gzt. 0.94 ICBC Turkey Bank 3.88 İdealist Danışmanlık 2.11 İdealist GMYO 2.66 İhlas Ev Aletleri 2.00 İhlas Gayrimenkul 1.00 İhlas Gazetecilik 4.50 İhlas Holding 0.50 İhlas Yayın Holding 0.74 İndeks Bilgisayar 7.45 Info Yatırım 6.39 İntema 7.82 İpek Doğal Enerji 7.84 İskenderun Demir Çelik 6.33 İş Bankası (A) 380,383.00 İş Bankası (B) 31,050.00 İş Bankası (C) 4.57 İş Bankası (Kur.) 310,000.10 İş Fin.Kir. 2.83 İş Girişim 3.35 İş GMYO 1.32 İş Y. Men. Değ. 3.85 İş Yat. Ort. 2.07 İşbir Holding 415.10 Işıklar Enerji Yapı Hol. 0.44 İttifak Holding 2.23 İz Hayvancılık Tarım 2.25 İzmir Demir Çelik 9.00 İzmir Fırça 1.44 Jantsa Jant Sanayi 45.80 Kafein Yazılım 11.50 Kapital Yat. Holding 2.28 Kaplamin 4.75 Kardemir (A) 1.95 Kardemir (B) 1.94 Kardemir (D) 1.98 Karel Elektronik 12.88 Karsan Otomotiv 1.31 Karsu Tekstil 2.28 Kartonsan 323.50 Katmerciler Ekipman 2.54 Kent Gıda 182.40 Kerevitaş Gıda 3.17 Kervansaray Yat. Holding 0.31 Kiler GMYO 2.07 Klimasan Klima 13.31 Koç Holding 13.69 Konfrut Gıda 6.91 Konya Çimento 181.10 Kordsa Teknik Tekstil 9.17 Koza Altın 59.55 Koza Madencilik 9.13 Körfez GMYO 1.85 Kristal Kola 1.22 Kron Telekomünikasyon 15.45 Kuştur Kuşadası Turizm 21.74 Kuyumcukent Gayrimenkul 1.25 Kütahya Porselen 6.30 Lider Faktoring 2.76 Link Bilgisayar 20.82 Logo Yazılım 58.60 Lokman Hekim Sağlık 5.55 Lüks Kadife 6.70 Makina Takım 1.24 Mardin Çimento 5.03 Marka Yatırım Holding 0.99 Marmaris Altınyunus 65.15 Marshall 41.88 Martı GMYO 0.79 Martı Otel 0.59 Mavi Giyim 33.98 Mazhar Zorlu Holding 10.85 Mega Polietilen 1.75 Menderes Tekstil 1.17 Mensa 0.27 Merit Turizm 13.00 Merko Gıda 1.05 Metal Gayrimenkul 0.73 Metemtur Otelcilik 1.35 Metro Holding 0.94 Metro Petrol ve Tesisleri 1.38 Metro Yatırım Ortaklığı 2.79 Migros Ticaret 23.68 Milpa 1.99 Mistral GMYO 1.63 MLP Sağlık 13.05 MMC San. Ve Tic. Yat. 0.88 Mondi Tire Kutsan 6.70 Mükafat PY Ataşehir Metropol GMYF 1,090.00 Naturel Yenilenebilir Enerji Ticaret 16.17 Net Holding 1.36 Netaş Telekom. 10.19 Niğbaş Niğde Beton 5.75 Nuh Çimento 9.14 Nurol GMYO 2.58 Odaş Elektrik 1.36 Olmuksan-IP 3.80 Orge Enerji Elektrik 4.13 Orma Orman Mahsulleri 3.20 Osmanlı Menkul 6.36 Ostim Endüstriyel Yat 1.50 Otokar 105.60 Oyak Yat. Ort. 4.42 Oylum Sınai Yatırımlar 2.78 Özak GMYO 2.33 Özbal Çelik Boru 1.31 Özderici GMYO 1.10 Özerden Plastik 2.38 Panora GMYO 4.17 Papilon Savunma 8.23 Park Elek.Madencilik 2.68 Parsan 11.80 Pegasus 33.30 Peker GMYO 2.34 Penguen Gıda 3.33 Pera GMYO 0.70 Pergamon Dış Ticaret 7.12 Petkim 3.41 Petrokent Turizm 115.20
14,475,836 4,486,492 1,643,335 13,845,966 22,039,805 34,757 381,290 303,494,419 545,432,164 2,354,826 2,133,340 1,444,085 2,781,308 1,241,619 3,601,464 19,115,281 5,408,672 12,262,174 6,103,110 5,522,064 30,952,111 1,501,529 14,720,651 27,360,348 1,214,604 119,403,643 9,914,887 104,018 7,744,387 3,670,885 13,021,054 108,966,790 359,383 68,051,615 125,953 4,108,013 5,722,010 136,770,653 117,958 22,267,284 9,618,573 22,488,867 1,674,950 3,023,747 141,293,502 2,918,885
-3.13 0.00 2.21 -0.98 2.80 -0.88 7.43 -9.09 -0.79 -1.38 -2.70 4.42 -1.34 -1.48 0.00 0.89 -1.05 0.40 -0.89 0.17 1.41 -3.12 -2.48 -3.07 -3.86 0.96 0.00 4.96 5.58 -0.57 -1.12 -2.50 -1.05 -0.51 1.44 9.92 -0.50 0.00 -9.09 -1.96 2.78 -0.67 -9.87 9.68 0.00 0.96
624,838 85,015,561
-2.97 -1.08
93,872,265 13,726,915 27,506,174 14,815,116 3,109,882 7,425 8,276,013 55,300,917 369,567 105,480 149,557 1,480,733 16,833,897 30,983 1,364,618 1,426,159 2,661,890 121,430,292 50,278,437 108,392,266 2,379,213 4,123,203 41,273,005 1,364,979 37,709,414 205,347 13,938,234 9,167,297 149,506,385 15,102,984 7,600,591 21,046,996 147,419,068 104,756,802 1,824,741 12,347,549 3,458,060 5,245 7,265,051 1,546,632 1,228,393 1,042,508 13,034,538 4,953,343 2,184,225 5,873,631 13,357,276 2,569,335 5,960,867 145,843 2,620,889 2,432,569 15,461,766 3,554 142,599 28,923,654 406,289 29,667 10,921,539 31,482 4,405,742 24,112,893 23,925,611 20,800,569 115,739,960 13,861,265 3,556,057 16,724,619 1,328 173,224,528 1,090 43,984,977 3,191,714 22,657,872 4,962 1,815,849 366,012 67,928,665 483,171 2,899,327 43,095 73,851 16,617,629 5,719,026 2,417,027 15,114,018 22,584,882 3,030,381 29,262,177 92,691 1,040,155 16,071,809 1,113,991 2,462,163 231,875,565 3,155,046 38,320,160 5,533,816 571,289 997,117,204 675,963
-1.05 -0.59 -2.22 0.26 -1.43 -0.93 0.00 -4.29 9.76 0.22 -4.00 -1.72 -1.71 -2.98 0.21 -0.51 0.00 1.02 -4.24 0.77 0.44 -0.43 6.28 -1.08 4.28 3.33 -0.48 10.00 3.32 5.50 2.78 -0.54 -0.67 0.55 0.00 -1.61 0.91 0.18 2.46 0.64 -2.82 -0.76 0.26 -2.12 6.35 0.00 2.03 -1.98 9.96 -0.71 -1.25 -1.67 2.10 -0.46 2.94 -2.50 8.00 2.28 2.94 8.96 2.27 -2.08 0.00 -1.06 3.50 -1.49 -2.98 0.00 0.00 7.54 0.13 -0.68 -2.86 0.20 -2.54 0.44 0.39 0.00 -1.30 0.24 3.23 -5.64 -0.66 1.64 -4.12 -0.71 0.87 0.00 0.00 9.68 -0.71 -3.18 -3.60 2.97 -1.89 -2.09 2.46 1.45 2.89 -1.45 9.92
Yılbaşından Get r (%) -44.37 -39.17 -13.90 -7.93 -16.81 -24.67 -30.79 -1.48 -32.32 -7.49 0.00 207.86 139.66 -1.63 -11.42 -29.15 0.00 -48.05 -17.28 -35.24 -44.16 -27.34 -20.81 57.19 -1.97 -3.67 -2.46 38.89 -0.87 -33.33 21.07 95.56 -17.54 -26.38 -36.45 -13.07 -36.10 -16.67 -33.92 -45.05 -27.45 -23.20 -28.20 -15.55 1.55 -20.97 129.38 2.88 -28.71 47.62 -25.53 -11.84 -25.00 -4.39 28.47 -3.47 -29.03 -40.05 -14.01 9.89 -20.00 -13.89 3.23 -5.79 -14.41 -26.42 -26.52 -25.56 -11.36 -17.09 -29.63 -17.03 -33.85 3.75 -2.76 -43.64 -45.38 -39.72 -32.63 -11.64 -33.25 -27.89 -19.58 -8.97 -22.59 -19.21 21.46 -8.27 -24.24 -4.83 -24.80 14.71 -3.62 -3.98 -22.45 -34.04 -15.03 -16.10 -8.24 -11.91 -21.78 -35.16 -41.31 -10.26 -20.45 -10.69 -15.62 -33.13 0.00 -19.78 -24.16 -31.88 -29.59 -65.64 -2.23 -9.13 -13.76 -18.44 -22.81 61.84 1.57 27.12 -47.69 -21.98 -7.26 -16.79 -27.73 -5.93 48.38 -16.73 15.94 51.43 -10.71 -28.18 89.70 -10.00 -9.34 -18.73 -29.94 4.39 -25.94 6.19 -12.13 -30.34 -61.46 -25.24 60.87 -25.53 -11.22 -10.50 -10.07
Destek
D renç
STCH
RSI
8.00 15.25 2.65 4.35 40.50 42.50 6.50 7.40 49.50 60.00 2.25 3.00 8.60 11.50 2.00 2.20 7.50 10.00 3.55 3.60 1.07 1.10 6.00 17.25 8.20 19.25 6.50 7.70 1.90 2.05 1.88 3.20 1.60 1.90 2.38 4.10 3.30 4.30 11.50 15.75 2.65 4.80 1.77 2.40 1.18 1.30 8.80 14.25 1.98 2.00 2.10 2.13 1.18 1.20 2.10 2.85 5.90 6.90 1.60 2.60 8.20 9.80 9.20 21.50 0.91 1.15 3.10 4.75 2.10 3.05 2.13 3.00 2.00 3.00 0.86 1.13 4.20 4.70 0.50 0.77 0.66 0.86 7.10 9.80 6.10 8.30 7.50 8.60 6.90 9.60 6.00 7.00 144,200.00 29,300.00 33,351.00 4.50 6.10 160,999.00 386,525.00 2.75 3.90 2.90 3.70 1.30 1.75 3.75 3.90 1.95 2.15 400.00 420.00 0.42 0.63 1.93 3.70 1.82 2.65 9.00 9.10 1.32 1.73 45.00 51.00 11.50 11.75 2.27 2.48 4.70 5.30 1.95 2.55 1.90 2.35 1.98 2.60 12.75 14.50 1.27 1.48 2.00 2.90 315.00 325.00 2.27 3.65 137.50 190.00 3.15 3.20 0.30 0.47 1.98 3.65 12.25 16.75 13.50 19.25 6.60 7.60 180.00 260.00 9.10 11.25 58.00 75.00 9.10 10.25 1.85 1.95 1.20 1.40 13.00 18.75 20.00 24.50 1.20 1.63 6.30 6.60 2.75 3.50 18.50 25.00 56.00 60.00 5.20 5.80 5.00 7.10 1.18 1.82 4.85 5.20 0.82 1.15 49.50 85.00 41.50 48.50 0.74 1.02 0.56 0.86 33.50 53.00 8.20 11.50 1.75 1.88 0.97 1.27 0.26 0.34 13.00 17.75 1.05 1.07 0.67 0.90 1.32 1.65 0.94 1.35 1.15 1.88 2.35 5.50 23.50 23.75 1.98 2.08 1.52 1.82 12.50 14.75 0.88 0.92 4.20 6.90 1,075.00 1,100.00 13.25 19.00 1.27 2.23 9.90 13.25 5.70 6.00 8.80 10.25 2.35 3.40 1.13 1.43 2.90 4.15 4.05 4.75 2.95 4.45 4.20 6.80 1.25 1.68 105.00 135.00 2.40 4.45 2.75 3.00 2.25 2.55 1.25 1.70 1.10 1.40 2.20 2.50 4.15 5.20 7.90 10.25 2.65 2.95 11.75 14.00 32.00 74.00 2.33 3.10 2.00 3.35 0.69 0.93 7.10 7.90 3.30 3.50 110.00 122.50
35.08 37.59 36.97 46.22 97.55 95.52 47.95 60.47 19.69 61.59 57.14 53.47 46.45 9.16 53.33 65.52 78.36 55.26 77.61 78.12 70.74 58.75 71.57 32.99 14.62 50.74 46.15 100.00 56.46 60.66 59.07 42.59 75.00 58.26 41.67 70.27 34.00 63.92 69.67 68.57 84.21 47.58 2.85 67.36 54.07 62.75 100.00 25.18 11.25 100.00 63.95 58.47 73.44 34.27 71.82 24.07 80.95 86.34 96.94 98.97 46.59 56.21 22.15 61.40 43.03 59.65 56.86 62.12 43.87 68.89 90.73 48.05 72.81 80.00 45.56 100.00 47.62 61.55 21.78 39.55 50.18 43.22 14.44 30.13 66.67 58.90 44.44 26.00 78.95 68.28 60.71 37.30 24.55 9.05 46.21 66.22 27.72 74.26 83.19 53.75 81.82 65.62 20.73 29.02 73.20 67.71 88.89 23.49 41.67 85.71 63.04 68.89 87.74 3.86 51.36 58.16 84.34 22.65 66.67 64.32 100.00 66.87 72.31 36.24 69.23 63.77 67.82 58.73 27.78 77.52 12.39 56.48 53.09 40.00 14.16 47.39 78.38 66.67 77.05 80.37 54.17 52.02 81.36 49.76 58.50 25.60 38.76 84.85 82.97 74.58 63.74
37.60 40.16 50.23 53.79 48.56 59.12 49.61 45.55 35.23 46.02 42.47 63.17 51.50 47.92 42.88 45.41 53.12 37.08 43.92 44.49 45.09 45.06 49.09 47.01 50.46 50.35 42.76 55.16 51.06 43.46 53.16 48.07 48.34 51.82 36.45 53.70 37.59 50.26 53.88 40.11 49.40 39.66 23.46 50.70 50.87 42.42 86.72 39.01 31.71 46.50 46.43 47.62 43.50 49.99 46.74 41.47 44.80 52.18 57.83 49.62 42.05 48.27 50.10 31.42 45.88 38.29 39.26 40.23 48.47 42.73 56.94 44.63 45.96 53.00 52.86 39.86 39.44 44.66 38.94 54.01 41.88 36.57 42.44 47.10 49.69 43.45 47.45 41.69 47.07 45.98 40.37 50.64 45.23 44.95 46.41 41.62 46.20 49.42 52.11 49.16 44.34 37.70 32.60 41.35 48.37 46.40 50.85 36.83 50.94 51.64 44.64 41.55 49.01 25.54 56.51 44.74 52.31 44.66 46.85 60.90 99.89 54.95 36.05 44.92 46.58 54.22 40.46 41.78 52.11 51.36 40.11 52.15 46.38 36.56 50.08 54.63 45.18 42.90 42.22 62.07 36.90 48.95 49.34 40.29 40.04 45.43 52.55 43.86 47.31 54.30 41.03
Son kapanış Pınar Et Ve Un Pınar Su Pınar Süt Plastikkart Polisan Holding Politeknik Metal Prizma Press Matbaacılık Qinvest PY Re-Pie GMYF QNB Finans Fin. Kir. QNB Finans Portföy ABD Dolar BYF QNB Finans Portföy Altın BYF QNB Finans Portföy DJIST HSY BYF QNB Finans Portföy Gümüş BYF QNB Finansbank Ral Yatırım Holding Ray Sigorta Reysaş GMYO Reysaş Lojistik Rhea Girişim Rodrigo Tekstil Royal Halı RTA Laboratuvarları Sabancı Holding Safkar Ege Soğutmacılık Salix Yatırım Holding Sanel Mühendislik Sanifoam Sünger Sanko Pazarlama Saray Matbaacılık Sarkuysan Sasa Polyester Say Reklamcılık Sekuro Plastik Selçuk Ecza Deposu Selçuk Gıda Senkron Güvenlik Serve Film Prodüksiyon Servet GMYO Seyitler Kimya Silverline Endüstri Sinpaş GMYO Smartiks Yazılım Soda Sanayii Sodaş Sodyum Sanayii Söktaş Sönmez Filament Sönmez Pamuklu Sumaş Suni Tahta Şeker Fin. Kir. Şekerbank Şişe Cam Şok Marketler T. Halk Bankası T. Kalkınma ve Yatırım Bankası T.S.K.B. T.Tuborg Taç Tarım Ürünleri Tat Gıda TAV Havalimanları Taze Kuru Gıda Tek-Art Turizm Tekfen Holding Teknosa İç ve Dış Ticaret Temapol Polimer Plastik TGS Dış Ticaret Tofaş Oto. Fab. Torunlar GMYO Trabzon Liman Trabzonspor Sportif Trakya Cam Trend GMYO TSKB GMYO Tuğçelik Tukaş Turcas Petrol Turkcell Tümosan Motor ve Traktör Tüpraş Türk Hava Yolları Türk Prysmian Kablo Türk Telekom Türk Traktör Türker Proje Gayrimenkul Ufuk Yatırım Ulaşlar Turizm Yat. Ulusoy Elektrik Ulusoy Un Sanayi Umpaş Holding Uşak Seramik Utopya Turizm Uzertaş Boya Ülker Bisküvi Ünye Çimento Vakıf Fin. Kir. Vakıf GMYO Vakıf Yat. Ort. Vakıflar Bankası Vakko Tekstil Vanet Gıda Verusa Holding Verusaturk Girisim Vestel Vestel Beyaz Eşya Viking Kağıt Yapı Kredi Koray GMYO Yapı ve Kredi Bank. Yaprak Süt ve Besi Çift. Yataş Yayla En. Ür. Tur. Ve İnş Yeni Gimat GMYO Yeşil GMYO Yeşil Yapı Yeşil Yatırım Holding Yibitaş İnşaat Malzeme Yonga Mobilya Yükselen Çelik Yünsa Ziraat P. BİST 30 Endeksi H. S. BYF Ziraat P. BİST B. Dışı L. 10 End. BY Ziraat P. BİST Likit B. Endeksi BYF Zorlu Enerji
9.95 2.86 11.45 8.32 1.93 63.00 5.16 1,169.50 102.90 644.60 31.00 30.92 20.73 36.50 8.00 3.01 6.07 6.61 1.72 1.36 1.61 4.16 7.39 2.57 4.67 4.24 5.36 5.17 1.53 4.89 8.42 2.42 4.25 7.12 1.54 1.96 1.76 10.21 10.01 1.98 1.01 7.80 5.23 14.70 2.48 4.22 4.17 8.40 4.68 0.88 4.18 9.50 4.94 25.12 0.91 12.87 2.38 6.01 16.12 5.98 0.87 13.49 5.81 4.69 3.02 16.76 2.01 8.57 2.85 2.99 2.70 1.51 3.59 8.52 2.42 12.50 4.54 84.80 8.93 2.99 6.49 42.00 29.20 2.99 1.62 28.02 4.33 0.44 1.20 3.75 2.73 20.40 3.84 1.67 1.98 1.69 4.46 3.86 1.24 14.82 3.66 10.20 15.60 3.70 2.09 1.82 8.17 5.53 1.53 12.85 0.43 0.40 8.42 4,795.90 9.25 5.82 8.47 12.13 13.28 11.05 1.09
Günlük Günlük İşlem Hacm Get r (%) 2,685,811 25,211,748 19,031,657 5,149,103 6,688,596 4,385 10,507,367 9,356 6,597,276 12,165,055 23,496,930 15,758 1,111,467 1,039,402 48 7,811,236 64,395,578 88,893,236 4,677,031 34,174 81,609 3,617,236 46,355,143 398,855 34,880 122,392 1,457,572 1,909,496 6,417,261 6,421,357 670,245,677 946,557 6,916,443 18,971,588 189,090 1,016,364 236,202 310,333 867,474 17,792,367 171,656 24,560,639 33,455,841 36,908 4,725,566 2,591,769 2,441,968 7,177 26,409 7,798,631 61,706,467 17,875,562 76,413,936 3,419,660 32,959,551 440,179 49,195 29,639,689 27,132,347 20,646 24,381,851 45,075,145 56,361,541 10,345,268 304,621 36,957,367 112,906,393 5,561,113 270,594,354 29,694,038 3,174,173 2,542,057 9,462,108 992,446 66,252,983 151,848,896 28,201,941 551,831,028 302,373,194 6,460,876 73,841,677 7,371,040 413,381 25,411 6,099,080 162,845 16,473,257 4,120 11,150,307 4,353,698 268,159 19,797,943 3,504,122 7,670,194 16,506,009 5,645,570 80,432,280 10,947,930 443,412 1,732,145 5,073,359 34,421,927 1,873,319 1,209,293 4,279,491 194,593,894 7,679,136 32,411,560 20,510,859 556,940 10,012,913 3,714,696 5,185,049 71,451 11,859 5,461,720 12,610,634 4,365 959 155 48,880,460
1.02 2.14 -0.17 -2.23 -0.52 0.80 -0.39 0.15 0.39 1.48 2.07 0.45 1.92 7.35 1.27 9.85 -1.78 -0.30 -1.15 -2.86 -1.23 -9.96 -0.14 0.00 0.21 4.69 -0.37 -0.58 -4.38 1.24 9.92 0.00 1.92 1.14 3.36 -1.51 10.00 0.49 0.50 10.00 9.78 -0.89 -1.13 2.01 1.64 4.46 3.22 0.00 1.30 -1.12 -0.24 0.96 -0.40 -0.79 -2.15 2.14 9.68 3.09 -0.92 -2.29 -1.14 0.52 -1.53 9.84 -0.33 2.95 3.61 1.54 -7.77 -0.99 7.57 -0.66 0.00 -0.35 1.26 -0.16 3.65 2.60 -0.78 -0.99 -0.46 -1.50 -0.34 3.10 -6.90 0.00 -0.23 0.00 -0.83 3.02 9.64 2.72 1.59 -1.18 -0.50 1.20 -0.89 -4.69 5.08 -0.27 -1.61 -0.29 -0.64 -2.12 -1.88 -1.62 9.96 -1.60 4.08 1.82 -2.27 -2.44 -2.21 -1.12 -0.43 -0.51 -2.53 0.17 0.45 -0.72 -0.91
Yılbaşından Get r (%) 8.51 23.28 -9.63 -10.25 -36.30 -17.18 20.00 5.57 -20.29 12.59 19.09 -22.51 -7.95 -2.67 17.65 -11.99 32.24 50.91 44.54 -24.86 17.52 79.31 -18.97 17.89 -35.23 4.69 7.20 -33.20 -14.53 1.24 8.93 8.04 -20.71 16.72 -10.47 -28.21 10.69 20.12 47.42 -8.33 -12.93 -20.49 -15.37 50.46 -6.42 -13.52 -15.24 -15.15 -2.09 -32.82 -20.68 -11.71 -16.41 -42.39 -24.79 8.15 -23.72 -1.21 -40.66 -17.40 -30.95 -30.18 38.33 -10.15 -35.33 -28.08 -26.91 -19.61 32.56 -14.57 22.73 12.69 -9.11 -31.01 -9.36 -9.42 -29.17 -33.12 -38.24 15.00 -11.94 -20.62 -30.48 15.89 -23.58 5.34 13.35 -29.03 -28.99 -23.78 22.97 -8.77 -28.62 -30.99 -19.84 -27.47 -19.06 -14.98 -13.29 -20.15 -32.10 -19.18 -27.78 97.86 -13.64 -26.61 30.30 -24.66 -4.97 -1.23 -32.81 -39.39 -25.02 62.85 0.11 -5.06 -16.06
-33.13
Destek 9.60 2.65 11.25 6.40 1.73 63.00 4.00 1,150.00 102.50 580.00 29.00 30.50 20.50 35.00 7.50 2.75 4.25 4.50 1.20 1.35 1.18 2.42 7.30 2.17 4.65 4.00 4.80 5.10 1.52 4.85 8.10 2.25 4.25 6.20 1.50 1.52 1.63 7.00 7.20 1.98 0.84 7.50 5.20 14.50 2.17 4.20 4.15 8.40 4.60 0.85 4.00 9.00 4.80 24.75 0.90 12.25 2.38 6.00 16.00 5.50 0.84 12.25 3.95 4.65 3.00 16.50 1.85 8.20 2.65 2.65 2.23 1.40 3.30 8.20 2.25 12.25 4.05 79.00 8.80 2.60 6.20 42.00 28.50 2.70 1.35 28.00 4.00 0.44 1.20 3.75 2.15 19.50 3.75 1.60 1.98 1.63 4.40 3.80 1.18 14.75 3.30 9.60 15.50 3.05 1.88 1.80 7.50 5.50 1.52 12.50 0.39 0.38 7.70 3,600.00 8.70 5.50 7.70 12.00 12.75 11.00 1.07
D renç 10.00 2.95 12.00 9.40 2.95 71.00 5.20 1,175.00 132.50 650.00 31.50 37.50 20.75 37.00 8.20 3.25 7.60 6.70 1.73 1.80 2.05 5.10 8.80 3.30 5.60 4.30 5.60 7.10 1.55 4.90 9.60 2.60 5.30 7.20 1.55 2.70 1.77 11.25 10.50 2.02 1.18 9.80 5.80 15.50 2.65 4.60 4.20 9.30 4.85 1.15 4.85 10.00 5.70 43.50 1.10 14.00 2.90 6.10 24.50 7.00 1.07 17.50 6.30 4.85 4.60 20.75 2.60 10.25 6.00 3.35 2.75 1.75 3.90 10.75 2.55 13.25 6.70 112.50 13.75 4.10 6.80 44.50 39.50 4.15 2.05 31.50 4.35 0.47 1.68 4.65 2.75 21.50 3.95 2.20 2.38 2.33 5.10 4.50 1.30 19.75 3.70 10.75 20.50 3.75 2.40 2.38 8.80 6.70 1.60 14.00 0.67 0.68 10.75 4,800.00 9.30 6.10 9.80 12.25 14.25 11.25 1.65
STCH 44.31 38.76 37.69 70.91 65.00 89.83 86.35 100.00 10.43 87.12 75.59 28.33 82.64 36.08 54.67 72.13 54.45 49.42 53.00 88.00 19.44 8.44 48.74 77.19 14.05 94.03 91.60 46.84 59.89 51.50 45.83 50.56 39.53 14.60 79.63 42.58 91.67 55.47 100.00 93.22 85.71 48.64 83.96 64.86 63.20 37.39 45.05 31.99 57.04 57.14 66.67 79.59 38.38 19.81 35.29 48.75 95.00 34.59 36.26 67.06 69.57 85.68 59.65 36.24 42.96 49.19 75.00 55.37 60.89 85.16 99.62 65.45 52.97 17.44 91.49 28.85 70.59 73.90 55.49 53.88 20.99 74.24 53.51 82.91 85.06 41.34 50.54 100.00 68.00 77.01 75.34 75.00 60.00 75.41 67.86 65.38 25.56 49.77 92.59 82.48 59.50 33.33 49.11 19.52 51.33 14.29 96.13 64.74 73.24 75.54 86.96 78.95 65.94 51.04 40.09 63.00 55.77 23.40 69.47 60.43 61.11
RSI 57.38 56.28 52.00 54.99 39.44 46.95 63.50 70.08 37.20 71.28 70.32 36.12 53.19 46.70 52.06 54.52 50.01 51.50 55.45 41.27 41.14 51.30 41.50 48.14 44.26 68.35 57.14 46.23 47.58 51.36 58.59 48.10 52.61 50.28 53.53 47.97 62.81 53.29 69.46 57.60 51.02 53.89 50.97 61.81 50.58 46.23 44.94 47.09 56.24 38.50 45.92 61.10 37.04 35.77 37.69 40.57 48.88 51.54 43.45 48.87 43.59 47.81 48.59 53.72 36.92 39.60 45.79 43.89 43.33 52.15 73.29 54.36 48.72 33.59 53.40 42.32 45.18 50.20 39.65 51.05 44.11 40.23 35.33 48.53 51.90 40.74 58.14 50.68 43.50 49.60 65.58 51.08 45.08 47.00 46.00 46.30 37.45 43.38 59.31 40.52 43.53 39.98 37.17 52.93 46.18 31.86 68.84 39.13 51.49 58.00 42.98 39.40 41.30 55.45 47.94 42.65 45.77 32.93 40.07 28.75 42.50
Günlük get r Ak Portföy Petrol Yab. BYF Fon Sepet Fonu 11.33 Ak Portföy Gel şen Ülke.Yab. H s. Sen. Fonu 2.79 Ak Portföy Amer ka Yab. H s. Fonu 2.72 Az mut PYŞ Yab. BYF Fon Sepet Fonu 2.63 Ak Portföy Yab. H s. Sen. Fonu 2.27 Ak Portföy Yen Tekn. Yab. H s. Sen. Fonu 2.21 Yapı Kred Port. Yab. Tek. Sek. H s. Sen. Fonu 2.05 İş Portföy Emt a Yab. BYF Fon Sepet Fonu 1.63 Z raat Port. BIST Bank. Dışı L.10 End. H.S. Yğ. BYF 1.62 Ak Portföy BIST Temettü 25 End.H s.S.F.(H s.Sen.Y.)1.57 Yapı Kred Port. Koç Hol. İşt. H s.Sen. Fonu (HSYF) 1.51 Den z Port. BIST Tem. 25 End. H s. Sen. Fonu(HSYF)1.49 QNB F nans Portföy Gümüş BYF 1.48 Marmara Cap. Por. Yön. H s. Sen. Fonu (HSYF) 1.31 Yapı Kred Port. BİST Temet. 25 End. H s. Sen. Fonu 1.27
YATIRIM KAYBETTİRENLER Günlük get r Ged k Portföy G-20 Ülkeler Yab. H s. Sen. Fonu -1.51 QNB F nans Portföy A.B.D. Dolar Yab. BYF -1.33 İş Portföy Elektr kl Araç. Karma Fon -1.24 İş Portföy BIST Banka End. H s. Sen. Fonu (HSYF) -1.03 Ak Portföy BIST Banka End. H s. Sen. Fonu (HSYF) -1.03 Z raat Port. BIST L k t Bank. End.H s.Sen. Yğ. BYF -1.02 İş Portföy Bayraktarlar Hold ng Değ. Özel Fon -0.93 TEB Portföy Euro. (Döv z) Borç. Araç. Fonu -0.87 Den z Port. Euro. (Döv z) Borç. Araç. Fonu -0.75 Yapı Kred Port. Karma Fon -0.74 Garant Portföy Euro. Borç. Araç. (Döv z) Fonu -0.69 Yapı Kred Port. İk . Değ. Fon -0.63 Yapı Kred Port. Eur. (Dolar) Bor. Araç. Fonu -0.56 Ak Portföy Eurobond (Amer kan D) Borç. Araç.F. -0.53 QNB F nans Portföy Euro. Borç. Araç. Fonu -0.53
EMEKLİLİK KAZANDIRANLAR Günlük get r Av vaSA Em. ve Hay. B.R.I.C. Ülkeler Yab. Değ. EYF 2.19 All anz Yaşam ve Em. Koç İşt rak Endeks EYF 1.31 Vakıf Em.ve H. Turkcell Grb.Çal.Yön.Pera1 Değ.EYF 1.18 Anadolu Hayat Em. B.R.I.C. Ülkeler Yab. Değ. EYF 1.17 Av vaSA Em. ve Hay. Tem. Ödeyen Ş r. H s. Sen. EYF 1.17 All anz Yaşam ve Em. BIST Temettü Endeks EYF 1.03 Av vaSA Em. ve Hay. H s. Sen. Gr. EYF 0.89 Av vaSA Em. ve Hay. H s. Sen. EYF 0.88 NN Hay. Em. H s. Sen. EYF 0.87 BNP Par bas Card f Em. H s. Sen. EYF 0.86 F ba Em. ve Hay. Oyak Port. H s. Sen. EYF 0.85 Aegon Emekl l k ve Hay. H s. Sen. EYF 0.84 Anadolu Hayat Em. H s. Sen. EYF 0.81 Anadolu Hayat Em. H s. Sen. Gr. EYF 0.67 Axa Hayat ve Em. H s. Sen. EYF 0.66
EMEKLİLİK KAYBETTİRENLER Günlük get r Z raat Hayat ve Em. K.D.B.A. EYF C gna F nans Em. ve Hay. Dış Borç. Araç. EYF F ba Em. ve Hay. K.D.B.A. Gr. EYF All anz Hayat Em. Karma EYF BNP Par bas Card f Em. B r. K.D.B.A. EYF All anz Yaşam ve Em. Karma EYF All anz Yaşam ve Em. B r. K.D.B.A. EYF Vakıf Em. ve Hay. K.D.B.A. EYF BNP Par bas Card f Em. İk . K.D.B.A. EYF Anadolu Hayat Em. B r. K.D.B.A. EYF F ba Em. ve Hay. H s. Sen. EYF Axa Hayat ve Em. K.D.B.A. EYF Garant Em. Hay. D.B.A. Gr. EYF All anz Hayat Em. K.D.B.A. Gr. EYF Garant Em. Hay. D.B.A. EYF
-1.00 -0.97 -0.83 -0.82 -0.82 -0.82 -0.81 -0.80 -0.80 -0.80 -0.80 -0.78 -0.77 -0.76 -0.73
İSTATİSTİK Fon kategor s
Endeks Get r (%)
Emekl l k Fonları (BES) Emekl l k Fonları (BES) - Borçlanma Araçları Emekl l k Fonları (BES) - Fon Sepet Fonları Emekl l k Fonları (BES) - H sse Sened Emekl l k Fonları (BES) - Karma & Esnek Fonlar Emekl l k Fonları (BES) - Katılım Fonları Emekl l k Fonları (BES) - Kıymetl Madenler Emekl l k Fonları (BES) - Para P yasası Yatırım Fonları Yatırım Fonları - Borçlanma Araçları Fonları Yatırım Fonları - Fon Sepet Fonları Yatırım Fonları - H sse Sened Fonları Yatırım Fonları - Karma ve Değ şken Fon Yatırım Fonları - Katılım Fonları Yatırım Fonları - Kıymetl Madenler Fonları Yatırım Fonları - Para P yasası Fonları
-0.12 -0.44 0.23 0.79 -0.16 0.09 0.08 0.02 0.11 -0.05 1.24 1.08 -0.02 0.04 0.09 0.02
4 NİSAN 2020 • CUMARTESİ
06 BRİFİNG
B r bakışta dünya...
1
Dünya Bankası yönet m , salgınla mücadelede gel şmekte olan ülkeler güçlend rmek amacıyla, gelecek 15 ay ç nde 160 m lyar dolarlık kaynağın sağlanacağı yen b r destek programını başlattıklarını duyurdu. Bankadan yapılan açıklamada, Dünya Bankası Yönet m Kurulu'nun, Kov d-19 salgınıyla mücadeleye yönel k, gel şmekte olan ülkeler ç n b r d z ac l durum desteğ n onayladığı b ld r ld . Öte yandan açıklamada, Uluslararası F nans Kurumunun da salgından etk lenen özel ş rketlere yardımcı
ülken n üret m n günlük 10-15 m lyon var l kes nt ye g tmeler n bekled ğ n fade etm ş, ABD'n n üret m n düşürmek g b b r tekl fte bulunmadığını söylem şt . Trump'ın bel rtt ğ rakam küresel petrol arzının yüzde 10-15' ne denk gel yor. Suud Arab stan öncek gün OPEC ve OPEC üyes olmayan üret c lere ac l toplantı çağrısı yapmış, petrol p yasalarını dengelemek ç n ad l b r anlaşmaya varmayı hedefled ğ n söylem şt . Rusya'nın RIA haber ajansında yer alan habere göre OPEC üyes olmayan Azerbaycan enerj
OPEC: Kes nt yaparız ama herkes katılsın
Dünya Bankası'ndan 160 m lyar $ kaynak
Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'den (OPEC) b r kaynak, OPEC le Rusya önderl ğ ndek ülkeler n oluşturduğu OPEC+'ın küresel arzı günde 10 m lyon var l azaltmayı değerlend rd ğ n , ancak lave kes nt yapılacaksa (ABD g b ) OPEC dışındak tüm üret c ler n buna katılması gerekt ğ n söyled . ABD Başkanı Donald Trump k
4
olmak ç n 8 m lyar dolarlık f nansman sağladığı kayded ld . Program kapsamında, lk olarak çoğu Afr ka’da 25 ülkeye 1,9 m lyar dolarlık destek sağlanacağı ve 40'dan fazla ülke ç n de yen operasyonların hızla lerleyeceğ kayded ld .
bakanlığı, OPEC+ toplantısının 6 N san’da yapılmasının planlandığını ve bu toplantının telekonferansla yapılacağını açıkladı. Brent petrolün var l f yatı cuma günü yüzde 15 daha yükselerek 34,43 dolara çıkarken, WTI yüzde 11,57 yüksel şle 28,25 dolardan şlem gördü.
6
‘Sadece 6 gün yetecek solunum c hazı var’ 3
1
6
4
2
2
ABD’de Cov d-19 salgınından en fazla etk lenen New York'ta, v rüs neden yle ölenler n sayısı Johns Hopk ns ver ler ne göre 3 N san saat 14:00 t bar yle 2 b n 78’e yükseld . New York'ta öncek gün 12 b nden fazla k ş n n Cov d-19 neden yle hastaneye kaldırıldığını ve 3 b n n üzer nde k ş n n yoğun bakımda bulunduğunu b ld ren New York Val s Andrew Cuomo, şehr n sadece 6 gün yetecek solunum c hazı stoğu olduğunu bel rterek federal hükümetten destekler n artırmasını sted . New York’ta vatandaşlar, salgınla en ön cephede mücadele eden sağlık personel ne hastaneler n dışında teşekkür notları yazarak destek olmaya çalışıyor.
5
‘ABD st hdamı 20 m lyon düşeb l r’
3
ABD'de mart ayında tarım dışı st hdam 701 b n k ş ger led ve şss zl k oranı yüzde 4,4 olarak açıklandı. Can kaybının 6 b n aştığı ve ülken n büyük bölümünde ş rketler n kapanmak zorunda kaldığı ülkede şs zl k oranı yüzde 3,5’ten yüzde 4,4’e yükselm ş oldu. Beklent ler st hdamın 100 b n azalacağı ve şs zl k oranı yüzde 3,7 olacağı yönündeyd .
Oxford Econom cs n san ayında ABD’de 20 m lyon st hdamın kaybed leb leceğ n öngörüyor. Küresel f nansal kr z n p k yaptığı Mart 2009’da b le ABD’de st hdam b r ayda 800 b n düşmüş ve bu tar h rekor olarak kayded lm şt . Can kaybının 6 b n aştığı ve ülken n büyük bölümünde ş rketler n kapanmak zorunda kaldığı ABD’de haftalık şs zl k başvuruları da beklent ler n üzer nde 6,6 m lyonla yen rekor kırmıştı. Tüm anal stler n beklent medyanı se 3,76 m lyondu.
ADB: Dünyaya 4,1 tr lyon $'a mal olab l r
5
Asya Kalkma Bankası (ADB), yen t p koronav rüs (Kov d 19) salgınının Avrupa'ya, ABD'ye ve d ğer büyük ekonom lere yayılmasına bağlı olarak, dünya ekonom s ne mal yet n n 4,1 tr lyon dolara ulaşab leceğ n b ld rd . ADB, "Asya Kalkınma Görünümü 2020" raporunu yayınladı. Raporda,
Kov d-19 salgınının ekonom k etk s ne yönel k güncelleme yapılarak, daha uzun ekonom k faal yetler n durması, daha büyük talep şokları ve Avrupa, ABD ve d ğer büyük ekonom lere yayılmasına bağlı senaryosunda v rüsün dünya ekonom s ne mal yet n n 4,1 tr lyon dolara çıkab leceğ bel rt ld .
‘Gel şen ülke sermaye çıkışlarında k nc dalga’ Uluslararası F nans Enst tüsü gel şen ülke p yasalarından salgınla b rl kte 62 m lyar dolar sermaye çıkışı olduğunu bel rt yor. Çıkışlarda k nc dalga beklen rken Euler Hermes de gel şen ülke borsaları yüzde 20'ye kadar düşeb l r ve flaslar yüzde 14 artab l r uyarısında bulunuyor.
HİLAL SARI
Uluslararası Finans Enstitüsü’nün (IIF) son Küresel Makro Görünüm raporuna göre, salgının tüm ekonomileri baskılamasına paralel, gelişmekte olan ekonomilerden sermaye çıkışlarında ikinci bir dalga gelebilir. IIF Başekonomisti Robin Bro-
oks ve IIF Ekonomisti Jonathan Fortun tarafından kaleme alınan 2 Nisan tarihli raporda ABD Merkez Bankası’nın (Fed) son parasal gevşeme adımlarının geçtiğimiz haftalarda sermaye çıkışlarını bir nebze yavaşlattığına dikkat çekiliyor ancak şu uyarı yapılıyor: “Kötü haber ise, piyasalar Covid-19’un gelişmekte olan ekonomilerde (EM) büyümeye etkisinin ne olacağına tekrar odaklanabilir. Bu da - ilk çeyrekte daha önce benzeri görülmemiş bir çıkış gerçekleşmiş olsa da ikinci dalga sermaye çıkışlarını başlatabilir.”
İlk çeyrekte çıkışlar 62 m lyar doları buldu Rapora göre, ilk çeyrekte gelişen ekonomilerin hisse ve tahvil piyasalarından çıkış-
lar 62 milyor doları buldu. B oran 2008 yılındaki çıkışların iki katına yakın bir değere denk geliyor. Kuruluşun bir yıl önce geliştirdiği veri tabanındaki portföy hareketlerine göre, yıl başından bu yana yaşanan çıkışlar ‘daha önce görülmemiş düzeylerde’.
P yasa gel şm ş ekonom lere odaklanmıştı, ş md değ şeb l r Gelişmekte olan ekonomiler için yabancı yatırımcıların hisse ve tahvillerden çıkışının istikrarı bozan bir etken olduğunun belirtildiği rapora göre bunu önleyen iki etken söz konusu: Birincisi, on yıldır G10 ekonomileri tarafından izlenen gevşek para politikaları aracılığıyla - yüksek getiri arayışı nedeniyle - EM’lere akan reel para. Özellikle Güney Af-
rika ve Şili gibi ekonomilere bu sermaye girişinin çok güçlü olduğu vurgulanıyor. İkincisi ise şimdiye kadar piyasalar Covid-19’un gelişmiş ekonomilerdeki etkilerine odaklanmıştı. Şu an bu odak gelişen ülkelere kayabilir ve rapordaki ifadelerle “İlk çeyrekte daha önce benzeri görülmemiş hızda sermaye çıkışlarına rağmen, odağın gelişmekte olan ülkelere kayması sermaye çıkışlarında ikinci dalgayı başlatabilir.”
Gel şen ülke borsaları yüzde 10-20 düşeb l r Allianz Grup iştiraki alacak sigortası şirketi Euler Hermes de 2020 Ekonomik Görünüm Raporu’nda borsaların henüz Covid-19 etkilerini tam olarak fiyatlamadığı belirtilerek “Kısa vadeli oynaklıkların hisse senedi piyasalarını yüzde 10 - 20 arası daha aşağı çekmesini bekliyoruz” ifadeleri kullanılıyor. Rapora göre uzun dönemli ulusal tahvil getirilerinde ise 30 ila 50 baz puan arası aşağı yönde düzeltme olması bekleniyor. Kuruluşa göre sadece Avrupa ekonomilerinin sekteye uğraması nedeniyle 65 milyon çalışan yardıma muhtaç kalabilir. ‘Nak t akışını planlayıp, önlem alma zamanı’ Euler Hermes Türkiye CEO’su Özlem Özüner, şu anda şirketler için nakit akışını planlayıp önlem alma zamanı olduğunu vurgulayarak “Artık dünya sağlık politikalarına ve sağlık yatırımlarına farklı gözle bakacak” dedi.
DUNYA
06
CMYK
Fransa, İtalya ve İspanya’ya g decek maskelere el koydu İsveç merkezl sağlık ş rket Mölnlycke, Ç n'den İtalya ve İspanya ç n thal ett kler m lyonlarca yüz maskes ve eld vene Fransa tarafından el konulduğunu açıkladı. Cov d-19 salgını devam ederken, Avrupa B rl ğ 'n n (AB) dört ülkes İsveç, Fransa, İtalya ve İspanya arasında maske kr z patlak verd . İsveç merkezl sağlık ş rket Mölnlycke'n n resm nternet s tes nden yapılan açıklamada, Ç n'den İspanya ve İtalya'ya gönder lmek üzere thal ett kler m lyonlarca yüz maskes ve eld vene Fransa'nın el koyduğunu b ld rd . Ş rket yen thal edeceğ malzemeler Belç ka üzer nden İtalya ve İspanya’ya gönderecek. Mölnlycke Genel Müdürü R chard Twomey, ''Fransa, sağlık ürünler hracatını yasakladı. Kend malı olmadığı halde maske ve eld venlere el koydu. Bu son derece rahatsız ed c , yakışıksız b r hareket'' ded . Geçen hafta da Huff ngton Post Ç n’den thal ed len ve Almanya üzer nden İtalya’ya gönder lecek maskelere Almanya’nın el koyduğunu yazmıştı.
Ulusal çapta 21 gün sokağa çıkma yasağı uygulanan Güney Afr ka'da vatandaşlar el dezenfektanı ç n kuyrukta beklerken.
2020’DE İFLASLAR YÜZDE 14 ARTACAK Gel şen ve gel şmekte olan ülkelerde 2020 yılının lk yarısında Cov d-19 salgını neden yle kesk n b r resesyon yaşanacağının bel rt ld ğ rapora göre, yılın tamamında dünya genel nde flaslar yüzde 14 artacak. Raporda ayrıca, Cov d-19 salgını neden yle başta Ç n, ABD ve Avrupa olmak üzere tüm dünyada yaşanan talep şokunun yatırım harcamalarını olumsuz etk led ğ bel rt lerek, dünya ekonom s nde toparlanmanın se salgını sınırlama önlemler ne bağlı olarak yılın k nc yarısında başlayab leceğ vurgulanıyor. 200 b nden fazla KOBİ ve orta ölçekl ş rket n değerlend rd ğ raporda hang
Avrupa ülkes nde ş rketler n ne kadarının r sk altında olduğuna l şk n öngörüler de paylaşıldı. Buna göre; Fransa’dak ş rketler n yüzde 10’u Almanya’dak ş rketler n yüzde 9’u, İtalya’dak ş rketler n yüzde 5’ , İspanya’dak ş rket n yüzde 6’sı, Belç ka’dak ş rketler n yüzde 8’ , Hollanda’dak ş rketler n se yüzde 3’ü Cov d-19 kaynaklı nak t akışı sıkışıklığı neden le r sk altında. En fazla r sk altındak sektörler de nşaat, tarım-gıda ve h zmet sektörü olarak göster l yor. Fransa ve Hollanda’da h zmet sektörü r skl olarak bel rt l rken, Almanya, İtalya ve Belç ka’da nşaat sektörü r sk taşıdığı vurgulanıyor.
KÜRESEL TİCARETE MALİYETİ 1 TRİLYON $'I AŞACAK Euler Hermes salgın neden yle yaşanan c ro kayıplarının telaf s n n zor olacağını, kaldıraçlı ş rketler n olumsuz etk leneceğ n ve ülkeler n aldığı önlemler neden yle salgının küresel t carete mal yet n n 1 tr lyon doları aşacağını öngörüyor. Raporda bu öngörü şu fadelerle ver l yor: “Ülkeler n salgın neden yle aldığı gen ş önlemler le sıkı sınır kapama pol t kasından
dolayı da küresel t caret n b r çeyrekte yaşayacağı zararın 1.064 m lyar dolar olacağı tahm n ed l yor.”
En kötü senaryoda resesyon 2021’e sarkab l r Raporun öngördüğü en kötü senaryoda salgının 1218 ay sürmes ve salgının tekrar ortaya çıkması ht mal ne d kkat çek l yor. Bu senaryoya göre daha uzun sürel b r ekonom k
ve f nansal kr z olab l r. L k d te ve kred sıkıntıları küresel ekonom dek temel zayıflıkları ortaya çıkarab l r. Bu da rapora göre resesyonun 2021 yılına da sarkab leceğ ve y leşmen n ‘L’ şekl nde yaşanab leceğ anlamına gel yor. Böyle b r durumda borç gel r kaynağına dönüşüyor ve s stemat k h sse sened , kred ve l k d te sorunları yaşanab l yor.
4 NİSAN 2020 • CUMARTESİ
BRİFİNG
07
B r bakışta Türk ye... İşç çıkarmayın, kısa çalışma ödeneğ ne başvurun
Kocaeli’de 10 bin firma kısa çalışmaya başvurdu
3
Ekonomideki semptomlara Milli Dayanışma ilacı!
1
Koronav rüsün ekonom ye etk ler n savmak amacıyla tüm dünyada m lyarlarca dolarlık destek paketler açıklanıyor. Türk ye’de de 100 m lyar TL’l k destek paket n n ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayy p Erdoğan, M ll Dayanışma Kampanyası’yla ht yacı olanlara aktarılmak üzere bağış sürec n başlattı. Kampanyaya İTO, İSO g b ş dünyası örgütler n n yanı sıra hold ngler de m lyon l ralık bağışlarla destek verd . Öte yandan benzer kampanyalar yürüten bazı beled yeler n hesapları bloke ed ld .
Mart ihracatına virüs etkisi: - %17.8
Haz ne ve Mal ye Bakanı Berat Albayrak, salgınla mücadele sürec nde f rmalara, şç çıkarmak yer ne Kısa Çalışma Ödeneğ ’ne başvurmaları çağrısında bulundu. Albayrak, “Böylece vatandaşlarımızın maaş almaya devam etmeler n sağlayalım” ded . Bu süreçte ş dünyasına gerekl desteğ sağlamaya devam ett kler n bel rten Albayrak, yayınladığı sosyal medya mesajında nakd yardımlar ç n de çalışmaların devam ett ğ n vurguladı.
1
4
Kocael ’de salgınla mücadele kapsamında çıkarılan Ekonom k İst krar Kalkanı paket kapsamında Kısa Çalışma Ödeneğ ’ne başvurular bu yıl arttı. Kocael Sanay Odası Başkanı Ayhan Zeyt noğlu, geçen yıl ödeneğe lden yapılan müracaat sayısının 180 olduğunu hatırlatarak, “Sadece son b r haftada bu sayı 10 b ne ulaştı” ded . Kocael , koronav rüs neden yle ölenler ve vaka sayısı bakımından İstanbul ve İzm r’den sonra üçüncü sırada gel yor.
4 2
6
3
5
7 Portakal Ç çeğ Fest val “Evdekarnaval” sloganıyla başlayacak Adana’da geleneksel olarak her yıl n san ayında yapılan Uluslararası Portakal Ç çeğ Fest val , bu yıl koronav rüs tedb rler neden yle “Evdekarnaval” sloganıyla evler n balkonlarına taşınıyor. Karnaval kom tes yaptığı açıklamada ptal ed len karnavalın b rl ktel k ruhunu yaşatmak amacıyla 4 N san akşamı evler n balkonlarını süsleyerek gerçekleşeceğ n duyurdu. Adana halkına seslenen kom te üyeler , “Balkonlarınızı süsley n, d kt ğ n z kostümler g y n n, fenerler n z asın, coşkuya katılın” mesajı verd .
5
artarak 18.8 m lyar dolara ulaştı. Mart ayında en çok motorlu kara taşıtları hracatımız arttı” den ld .
Koronav rüs vakaları Türk ye’de görülmeye başlandığı günden bu yana 3 Türk profesör hayatını kaybett . Hastasından kaptığı v rüse yen k düşen Prof. Dr. Cem l Taşçıoğlu ülke genel nde düzenlenen saygı duruşuyla uğurlandı.
deniyle 15 günlük yoğun bakım mücadelesi sonlandı. Bu süreçte inanılmaz bir çaba gösterildi” diye konuştu. Prof. Dr. Tükek, Taşçıoğlu’nun tedavisinin çok sayıda uzman hekimin olduğu bir kurul tarafından sürdürüldüğünü ancak tüm müdahalelere rağmen kurtarılamadığını sözlerine ekledi.
07
CMYK
Den zl Sanay Odası, son düzenled ğ mecl s toplantısı sonrasında, kentte sokağa çıkma yasağı alınması taleb nde bulundu. Oda Başkanı Müjdat Keçec , bu yasağın b r anda değ l programlı şek lde uygulanab leceğ n söyled . Keçec , “Üret m z nc r n n elzem olan parçalarını bırakıp, ger kalanını tamamen kapatmak, programlı b r sokağa çıkma yasağıyla salgını kontrol altına almak mümkün olab l r d ye düşünüyoruz” ded . Den zl ’de üret me ara veren fabr ka sayısı 20’y geç yor.
Prof. Dr. Fer ha Öz k md r? Cerrahpaşa Tıp Fakültes Patoloj Anab l m Dalı Esk Öğret m Üyes Prof. Dr. Fer ha Öz, 1933 yılında Kadıköy’de dünyaya geld . Orta ve l se öğren m n Çamlıca Kız L ses ’nde tamamlayarak 1951 yılında Fen L ses ’nden mezun oldu. Aynı yıl İstanbul Tıp Fakültes 'ne kayıt olan Öz, 1957 yılında doktor oldu. 1960-2011 yılları arasında 100’den fazla b l msel çalışma ve yayın yapan Öz’ün eserler , yurt ç ve yurt dışında faal yet gösteren b rçok derg de yayımlandı.
Prof. Dr. Cem l Taşçıoğlu k md r?
nısıyla tedavisi süren Prof. Dr. Cemil Taşçıoğlu (68) da hayata gözlerini yumdu. Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca’nın da hocası olduğu belirtilen Taşçıoğlu için Türkiye’nin pek çok yerinde hekimler, sağlık çalışanları ve öğrencileri tarafından 1 dakikalık saygı duruşu düzenlendi.
“Herkes n sevd ğ ulu b r çınar” İstanbul Üniversitesi (İÜ) İstanbul Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tufan Tükek, “Hocamız bütün tıp camiasının hayranlıkla iz-
lediği bir isim. Kendisini öğrencilerine ve hastalarına adamaya devam etti. Asistanından öğrencisine kadar herkesin sevdiği bir ulu çınar. Maalesef bir hastadan kapmış olduğu koronavirüs ne-
Dünyaca ünlü patoloğumuzu da kaybett k Tıp camiasının salgında kaybettiği bir diğer isim ise dünyaca ünlü Türk patolog Prof. Dr. Feriha Öz (87) oldu. Vefat haberini İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Sait Gönen Twitter hesabından duyurdu. Prof. Dr. Gönen, paylaşımında “Bizlerin ve binlerce meslektaşımızın yetişmesinde çok büyük katkıları olan, on binlerce kritik hastanın tanısını koyan sevgili hocamız Prof. Dr. Feriha Öz’ü kaybetmenin üzüntüsünü yaşıyoruz. Hocamızın mekanı cennet olsun” ifadelerine yer verdi.
Dünya’yı y oku
DUNYA
6
7
3 tıp profesörümüze veda ett k
COVID-19 salgını bütün dünyada etkisini sürdürürken Türkiye salgına kayıplar vermeye devam ediyor. Test sonucu pozitif çıkan hastaların tedavileri sürerken sağlık çalışanları da virüsten etkileniyor. Salgının Türkiye’ye sıçramasından bu yana İstanbul Çapa Tıp Fakültesi’nden 2, İstanbul Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nden ise 1 olmak üzere 3 tıp profesörü hayatını kaybetti. 29 Mart’ta virüs sebebiyle hayatını kaybeden Prof. Dr. Fevzi Aksoy’dan (90) sonra 16 Mart’tan bu yana İstanbul Üniversitesi Fakülte Hastanesi’nde koronavirüs ta-
Kred Garant Fonu’nun çalışma esasları yen den tanımlandı. Garant m ktarı ve l m tler artırılırken, b reysel kred ler ve kred kartları da lk kez kefalet kapsamına alındı. Gerçek k ş lere ver leb lecek azam kefalet tutarı 100 b n TL olarak bel rlend . KOBİ başına kullanılab lecek kred l m t 35 m lyon, büyük şletmelerde se 250 m lyon TL olarak açıklandı. Kred kullanımında verg ve pr m borcu olmama şartı aranmayacak.
Sanay odasından planlı sokağa çıkma yasağı tekl f
2
T caret Bakanlığı, Mart 2020 dış t caret ver ler n açıkladı. Buna göre mart ayında hracat yıllık yüzde 17.81 azalarak 13.4 m lyar dolar oldu. İlk üç ayın hracatı se geçen yılın aynı dönem ne göre yüzde 3.93 ger leyerek 42.8 m lyar dolar olarak gerçekleşt . Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada “Mart ayında COVID-19 salgını neden yle yaşanan pazar daralmaları düşüşün ana neden oldu. Bu dönemde thalat yüzde 3.13
KGF l m tler ne korona artışı yapıldı
1952’de R ze’de doğan Cem l Taşçıoğlu İstanbul Ün vers tes ’nde lk olarak ç hastalıkları uzmanı görev nde bulunduktan sonra doçent ve profesörlük ünvanlarını da bu ün vers teden aldı. Sem yoloj , D key Kor dor 2 ve Med cal Sk lls Laboratory 2 dersler n veren Taşçıoğlu’nun ayrıca çeş tl derg lerde yayınlanan b rçok makales bulunuyor.
Prof. Dr. Fevz Aksoy k md r? 1930 İzm r doğumlu Fevz Aksoy Goethe Enst tüsü kurucuları arasında yer aldı. B r dönem Alman Hastanes Yönet m Kurulu Başkanlığı yaptı. Alman ve Avusturya hükümetler tarafından sağlık alanındak h zmetler nden dolayı devlet üstün h zmet n şanına layık görüldü. Aksoy, M ll yet Gazetes ’n n de spor yazarları arasındaydı.
4 NİSAN 2020 • CUMARTESİ
08
Makale&Yorum
Konularının uzmanları bu sayfada sizlerle...
● KAGİDER Başkanı Em ne Erdem, kadın st hdamında son gel şmeler DÜNYA okurları ç n değerlend rd
Yen TÜİK ver ler ışığında kadının güçlend r lmes nde neredey z? Ş rketler n temettü dağıtımının yasaklanması ne anlama gel yor? SERBEST KÜRSÜ M. TARIK GÜLERYÜZ Avukat
T caret Bakanlığı’nın bu kararı kanuna aykırı, dolayısıyla, ş rketler buna uyarsa ler de YK üyeler açısından sorumluluk doğab l r. Ayrıca, genel kurul kararları mahkeme tarafından ptal r sk doğar. Bu düzenlemen n kanun le yapılması gerek r.
K
orona virüs [Covid-19] salgını nedeniyle ardı ardına yeni kararlar uygulamaya konurken Ticaret Bakanlığı tarafından şirketlerin kâr payı, yani temettü dağıtmasına ilişkin yeni bir düzenleme getirilmesi iş dünyası gündemine oturdu. Ticaret Bakanlığı, 31 Mart 2020 tarihinde Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne ilettiği yazı ile Covid-19 virüsü nedeniyle sermaye şirketlerinin öz-kaynaklarının korumasının önemine işaret ederek, şirketler açısından kar dağıtım yasağı getirdi. Bahse konu olan karara göre, şirketler 2019 öncesi yıllara ilişkin dağıtılmamış karlarını dağıtamayacaklar. Şirketlerin 2019 yılı net faaliyet karlarının azami yüzde 25’inin dağıtılmasına karar vermeleri ise mümkün. Bu tedbirin yerindeliğine ilişkin tartışmalardan bağımsız olarak, düzenlemenin yasalarımıza aykırı olduğunun söylenmesinde yarar var. Düzenlemeye uygun davranılması, ileride kar dağıtmama yönündeki genel kurul kararlarının hükümsüzlüğüne veya yönetim kurulu üyelerinin şahsi sorumluluğuna neden olabilir. Hukukumuzda kâr dağıtımının münhasıran genel kurulun yetkisinde bulunduğu unutulmamalı. [TTK md. 408, md. 519/2-c]. Türk Ticaret Kanunu, kâr payının dağıtılmasını, genel kurula ait ve devredilemez yetkilerden biri olarak düzenliyor. Yargıtay 11’inci Hukuk Dairesi’nin yerleşik uygulaması münhasıran genel kurula hasredilmiş yetkilerin mahkemeler tarafından dahi kullanılabilmesine imkân tanımıyor. [Yargıtay 11.HD 2017/3136 E. 2019/338 K. 15.01.2019 T.].
Mülk yet hakkına yönetmel kle müdahale ed lemez Ayrıca, temettü alma hakkı, anayasal açıdan temel hak ve hürri-
Dünya’nın haberi
DUNYA
08
yetler içerisinde; yani mülkiyet hakkı söz konusu. Dolayısıyla, temel hakka müdahalenin bir yönetmelikle yapılması mümkün değil. Bu uygulama ancak kanunlarla yapılabilir. Kaldı ki, bakanlık yazısında atıf yapılan yönetmelik hükmünün Covid-19 pandemisini düzenlediğini savunmak da güç. [“Anonim Şirketlerin Genel Kurul Toplantılarının Usul ve Esasları ile Bu Toplantılarda Bulunacak Ticaret Bakanlığı Temsilcileri Hakkında Yönetmeliği md. 13/5(28.11.2012 tarihli ve 28481)].
Yönet m kurulu üyeler n n şahs sorumluluğu doğab l r Şirket yönetim kurulu üyelerinin bahse konu düzenlemeye uygun davranması halinde iki hukuki risk ortaya çıkıyor. Öncelikle, yönetim kurulu üyelerinin şahsi sorumluluğu gündeme getirilebilir. Ayrıca, -tartışmalı olmakla beraber- hukukumuzda kar dağıtım şartları oluşmuşsa asgari yüzde 5 kar dağıtma zorunluluğu bulunuyor. Bir diğer ifadeyle, kanunda aranan kar dağıtım şartlarının bulunması halinde şirketler açısından asgari yüzde 5 oranında kar dağıtımına ilişkin karar alınması bir zorunluluk. [TTK md. 519 f.2/c]. Bu hükme uyulmaması halinde mahkemeler kar dağıtımı yapılmamasına ilişkin genel kurul kararlarını iptal edebilirler. Dolayısıyla, 2019 yılı öncesi döneme ilişkin bir diğer risk, alınacak genel kurul kararlarının iptalidir. Öte yandan, Türkiye’ye yatırım yapan yabancı sermayeli şirketlerin temel motivasyonunun kâr payı elde etmek olduğunu da göz ardı etmemek gerekiyor. Yabancı sermayeli şirketlerin temel motivasyonlarına yönetmelik hükmü ya da idari bir karar ile müdahale etmek, ülkemize yabancı sermaye çekme konusundaki ülke politikasına uygun düşmeyecektir. Kâr dağıtım yasağına l şk n kısıtlamanın kanunla yapılması gerek r Kuşkusuz yaşanan fevkalade şartlar nedeni ile şirketlerin kâr dağıtması kısıtlanabilir ve hatta tümü ile yasaklanabilir. Ancak kâr payı alma hakkının anayasal düzeyde korunduğu dikkate alındığında, bu konudaki sınırlamanın kanun değişikliği ile yapılması isabetli olacaktır. Anayasa bu kısıtlamanın ancak kanunla yapılabileceğini emreder. Ticaret Bakanlığı’nın söz konusu bu nedenle hukuki açıdan sorunludur. İleride çok sayıda ihtilafa neden olabilir.
www. dunya .com CMYK
SERBEST KÜRSÜ EMİNE ERDEM KAGİDER Başkanı
T
ürkiye’de kadının güçlendirilmesi, ekonomik, sosyal ve siyasi yaşamda erkeklerle eşit koşullarda var olması mücadelesi hiç kuşkusuz uzun soluklu bir mücadele. Bir başka deyişle 100 metre değil, maraton koşusu. Dolayısıyla kararlı bir şekilde koşmayı sürdürmek gerekiyor. Ama bunu yaparken başını kaldırıp etrafına bakmak, mevcut resmi görebilmek de önemli. Çünkü doğru yönde ve yeterli hızda koşup koşmadığını bilmek gerekiyor. Eğer bir sorun varsa yönü ve hızı düzeltip yol haritasını çıkartmak ve başarıya doğru koşmaya devam etmek mümkün. Kadının güçlenmesi, ekonomideki varlığının artması ve kadın girişimciliğinin yaygınlaşması için çalışan KAGİDER (Türkiye Kadın Girişimciler Derneği) bu maratonun ön saflarında koşan bir sivil toplum kuruluşudur. Biz hedefe odaklı ilerlemek için resmi görmeye çalışır ve verilere dayalı olarak yol haritamızı daima güncel tutarız. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) Mart ayında açıkladığı son veriler, sadece KAGİDER değil, Türkiye olarak da kadının güçlendirilmesi konusunda hangi noktada olduğumuzu değerlendirmemize olanak veren çok değerli bir rehber niteliği taşıyor. Gelin 6 Mart 2020’de yayınlanan “TÜİK İstatistiklerle Kadın 2019” ve 5 Mart’ta yayınlanan “Girişimcilik 20162018” raporlarından yola çıkarak 2018 itibarı ile resmin bütününe bakalım.
Kadın st hdamı TÜİK Hane Halkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre 2018 yılında, Türkiye’de 15 ve daha yukarı yaştaki istihdam edilenlerin oranı %47,4 düzeyinde bulunuyor. Bu oran kadınlarda %29,4, erkeklerde ise %65,7 oldu. Hanesinde 3 yaşın altında çocuğu olan 25-49 yaş grubundaki bireylerin istihdam oranı, 2014 yılında %59,8 iken 2018 yılında %60,5 oldu. Bu oran cinsiyete gö-
re incelendiğinde; 2018 yılında hanesinde 3 yaşın altında çocuğu olan 25-49 yaş grubundaki kadınların istihdam oranının %26,5, erkeklerin istihdam oranının ise %90,4 olduğu görüldü. Hane Halkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre; çalışma hayatında kalma süresi, 2013 yılında 15 ve daha yukarı yaştaki kadınlarda 16,7 yıl, erkeklerde 37,7 yıl iken 2018 yılında çalışma hayatında kalma süresi kadınlarda 19 yıl, erkeklerde 39,3 yıl oldu.
Kadınlar daha az ücret alıyor Kazanç Yapısı Araştırması, 2018 sonuçlarına göre 2018 yılında yıllık ortalama brüt kazanç 49 bin 001 TL oldu. Bu değer, kadınlar için 46 bin 208 TL, erkekler için 50 bin 297 TL olarak tahmin edildi. Cinsiyete dayalı ücret farkı toplamda ve tüm eğitim düzeylerinde erkek ücretinin lehine gerçekleşti. Cinsiyete dayalı ücret farkı toplamda %7,7 oldu. Bu fark, en fazla %28,8 ile meslek lisesi mezunu erkekler ve kadınlar arasında görülürken en az fark %14,3 ile lise mezunu erkekler ve kadınlar arasında görülüyor. Eğ t mde kadınlar ç n y haber En az bir eğitim düzeyini tamamlayan 25 ve daha yukarı yaştaki bireylerin toplam nüfus içindeki oranı, 2008 yılında %81,1 iken 2018 yılında %90,1 oldu. En az bir eğitim düzeyini tamamlayanların oranı cinsiyete göre incelendiğinde; 2008 yılında, kadınlarda %72,6, erkeklerde %89,8 olan bu oran, 2018 yılında sırasıyla %84,5 ve %95,9 gerçekleşti. En az üniversite mezunu 25 ve daha yukarı yaştaki nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ise 2008 yılında %9,8 iken 2018 yılında %19,9 oldu. Bu oran cinsiyete göre incelendiğinde; 2008 yılında 25 ve daha yukarı yaşta olup en az üniversite mezunu olan kadınların oranı %7,6, erkeklerin oranı %12,1 iken bu oran 2018 yılında kadınlarda %17,5, erkeklerde ise %22,4’ü buldu. Kadın m lletvek l oranı %17,3 Türkiye Büyük Millet Meclisi verilerine göre; 2019 yılında 589 milletvekili içerisinde kadın milletvekili sayısının 102, erkek milletvekili sayısının ise 487 olduğu görüldü. Meclise giren kadın milletveki-
li oranı, 2007 yılında %9,1 iken bu oran 2019 yılında %17,3 oldu.
Ya g r ş mc l k? TÜİK, ‘Girişimcilik 2016-2018’ çalışmasına göre yeni girişimlerin çoğu üretimle değil ticaretle uğraşırken, son 10 yılda inşaattaki girişim sayısı yüzde 55 arttı. Bu süreçte ülke ekonomisi 100 bin yeni müteahhit yarattı. Son yıllarda yeni girişimlerin hem sayısı hem de istihdam yaratma kapasitesi azalıyor. Yeni kurulan girişimlerin toplam girişimler içindeki oranı 2011’de yüzde 22,3 iken bu oran 2018’de yüzde 13,6’ya kadar düştü. Yeni kurulan işletmelerin büyük çoğunluğu bir ila 10 çalışanı bulunan mikro ölçekli işletmelerden oluşuyor. Yeni doğan her 100 girişimin 30,8’i toptan veya perakende ticaret alanında faaliyet gösteriyor. Tarımdaki yeni girişimlerin oranı ise sadece binde 7 düzeyinde bulunuyor. 2018 yılı itibariyle her 100 işverenin 91,3’ünü erkekler geri kalanını kadınlar oluşturdu. Öte yandan çalışan sayısı arttıkça kadın işverenlerin oranı da azalıyor. Şirketlerin neredeyse tümü aile şirketi. Bugün hayatta olup faaliyet gösteren her 100 işletmenin 96,3’i 1990’da sonra kuruldu. 1990’dan önce doğan görece kurumsal işletmelin toplam sayı içindeki payı sadece yüzde 3,6. Üstelik şu andaki işletmelerin yüzde 55,9’u 2011 ve sonrasında kurulmuş işletmeler.
farklı değil. Her 100 işverenin 91,3’ünü erkekler, 8,7’sini kadınlar oluşturuyor ve kadınlar çoğunlukla çok küçük, mikro işletmelerin patronu oluyor. Siyasete baktığımızda Meclise giren kadın milletvekili oranının 2007 yılında %9,1 iken 2019 yılında %17,3 olduğunu görüyoruz. Aradan geçen 12 yılda bir artış var ama kadınlar hâlâ 5 milletvekilinden biri bile değiller tam olarak. Görece olarak en iyi haber eğitim alanında. En az bir eğitim düzeyini tamamlayan kadınların oranı 2008 yılında %72,6’dan %84,5’e çıkmış. 2008 yılında 25 ve daha yukarı yaşta olup en az üniversite mezunu olan kadınların oranı %7,6 iken bu oran 2018 yılında %17,5’e ulaşmış. Eğitim düzeyi ilerledikçe kadınların istihdama ve girişimciliğe daha fazla katıldıklarını biliyoruz.
Bu tablo b ze ne göster yor? Öncelikle kadın ve erkek istihdamları arasındaki ciddi uçurum devam ediyor. Bunun da ötesinde ülke olarak bu koşularda zorlukla istihdam edilen kadınları işlerinde tutmakta zorlanıyoruz. 2018’de kadınların çalışma hayatında kalma süresi 19 yıl oldu. Yani örneğin 15 yaşında bir işe giren kadın ortalama olarak 34 yaşında işi bırakıyor. Ülkemizde kadınların ortalama yaşam süresinin 81 yıl olduğunu göz önüne alırsak, ekonomi için değer yaratabileceği, kalkınmaya destek verebileceği verimli yıllarını boşa harcıyor. Ve maalesef ücretlerdeki eşitsizlik devam ediyor. Kadınlar genellikle aynı işi yaptıkları erkeklerden daha az ücret alıyorlar. Girişimcilikteki tablo da çok
Bu resm değ şt rmek ç n daha fazla çalışmalıyız TÜİK’in Yaşam Memnuniyeti Araştırması’na katılan kadınların %57’si mutlu olduklarını beyan etmişler. Ama ben verilere baktığım zaman gördüğüm resimden mutlu değilim. İstihdamda, girişimcilikte, siyasette kadınlar arzu edilen noktada değiller. Cinsiyet eşitliğini destekleyen bir kültürü sosyal, ekonomik ve siyasi olmak üzere hayatın her alanında egemen kılmak ve profesyonel yaşamda kadınlarla erkekler arasında fırsatlar ve koşullar açısından eşitliği sağlamak yönünde daha hızlı ve daha güçlü adımlar atmamız gerekiyor. Hükümet, ilgili sivil toplum kuruluşları ve iş dünyasının temsilcilerinin bir araya gelerek bunu nasıl yapacağımız konusunda kafa yormaları, yol haritası çıkartmaları, yakın bir iş birliği içinde çalışarak kadınlar için somut kazanımlar elde etmeleri gerekiyor. Bu alandaki ilerlemeleri lafla, nutuklarla anlatmak yerine, icraatlar ve alınan sonuçlarla ölçmeliyiz. TÜİK’in son verileri kadının güçlendirilmesi mücadelesine gönülden bağlı her kişi ve kurum için bir uyandırma alarmıdır. Türkiye’nin geleceği, çocuklarımızın yarınları için bu resmi hızla iyileştirmek, bunun gereklerini yerine getirmek zorundayız.
talarıysa da, uygulayıcıları ise taşradaki kamu idareleridir. Gözetim, Referans Kıymet, Anti-damping uygulaması, İlave Gümrük Vergisi, Ek Mali Yükümlülük, Telafi Edici Gümrük Vergisi vb. korumacılık önlemleri ile ilgili alınan kararların doğru ve eksiksiz uygulanması uluslararası rekabetteki ekonomik başarının temel unsurunu oluşturmaktadır. Mevcut durum itibariyle Gümrük Tarife Cetveli’nde toplamda 15 bin 800 civarında GTİP bulunmakta olup, ülkeler ve eşya grupları bazında yaklaşık olarak, cetvelde yer alan 3 bin 600 ürüne ilave gümrük vergisi, 700 ürüne gözetim, 800 ürüne antidamping vergisi adı altında korumacılık önlemlerinin uygulanmakta ve bu uygulamalara dayalı olarak gümrük idareleri gittikçe artan şekilde önem arz etmektedir. Söz konusu korumacılık önlemleri ile ilgili yapılan çok fazla sayıdaki mevzuat düzenlemeleri-
nin takibinin ortaya çıkarttığı zorlukların yanında, normal gümrük vergilerine ilaveten tahsili öngörülen vergi oranlarının yüksek seviyelerde olması nedeniyle, GTİP saptırma ve benzeri yöntemleri uygulamaya niyetlenen istismarcıların kazanç hedefleri, yasalara uygun işlem yapma prensibindeki firmaların ise hatalı GTİP beyanları veya gümrük idarelerindeki işlem hacminin yoğunluğundan kaynaklanan mevzuat uygulamalarındaki yetersizlikten doğan mağduriyetlerinin, ülke ekonomisinde gerçek anlamda telafisi imkansız olumsuzlukların ortaya çıkmasına sebep olduğu hususu izahtan varestedir. Sonuç olarak; Korumacılık politikalarının uygulanmasında, gümrük idarelerinin ekonomik yapımızdaki olumlu veya olumsuz gelişmelere doğrudan etkili olduğu hususu net olarak algılanmalı ve süreç dikkatli şekilde herkes tarafından izlenmelidir.
Korumacılık ve gümrükler SERBEST KÜRSÜ MEHMET HATİPOĞLU Emekl Gümrükler Genel Müdür Yardımcısı
90
’lı yılların başından itibaren dünyada esen globalleşme rüzgarları hızını süratle kaybederek, günümüzde korumacılık politikalarına yenik düşmüş vaziyete geldi. Bunun sonucunda ülkelerin dış ticaret ve gümrük politikalarının önemi katlanarak artmaya devam ediyor. Globalleşme, dünyanın küçük bir köy olarak algılanması gerektiği, devletlerarasında ekonomik, siyasi ve sosyo-kültürel ilişkilerin arttığı, ekonomik sınırların ortadan kalktığı bir politika şeklinde tanımlanırken, korumacılık ise; ülkelerin kendi sanayi ve ticaretlerini yabancı ülkelerin rekabetinden korunmasına yönelik tedbir almayı içe-
ren sistem olarak günümüz ekonomi politikalarına temel oluşturur hale gelmiştir. 1929 kriziyle birlikte ABD tarafından uygulanan, ancak II. Dünya Savaşı’ndan sonra yerini serbest piyasa ekonomisine bırakan korumacılık politikaları, 2008 ekonomik kriziyle birlikte tekrar ön plana çıkmış ve 2016 yılında başkan seçilen Trump tarafından 2017 yılı itibariyle ülke ve mal grupları bazında daha etkin hale getirilmiştir. ABD’nin; Çin, Uzakdoğu ülkeleri ve AB ülkelerine yönelik uygulamaya başladığı korumacılık önlemlerinden ülkemizde nasibini almış olup, ülke olarak 2017 yılından itibaren önceden mevcut olan korumacılık önlemleri genişletilerek, değişik ülke ve mal gruplarına ek mali yükümlülük ve ilave gümrük vergisi uygulamaları etkin şekilde hayata geçirilmiştir. Korumacılık politikalarının karar alıcıları bürokrasinin üst nok-
4 NİSAN 2020 • CUMARTESİ
09
Makale&Yorum Terz kend söküğünü d kemez; SMMM, YMM kend verg s n erteletemez SMMM ve YMM kendi vergisel yükümlülüklerini ertelememiştir.
SERBEST KÜRSÜ NAZMİ KARYAĞDI Yen Ekonom Danışmanlık AŞ. Kurucu Ortağı
M
ücbir sebep ilan edildi. Koronavirüs nedeniyle bazı sektörler için Nisan, Mayıs, Haziran 2020 dönemlerine ait KDV, gelir ve kurumlar vergisi kesintileri için beyanname verme süreleri 27 Temmuz 2020’ye ertelendi. Tahakkuk eden vergiler için ödeme süreleri Ekim, Kasım ve Aralık’a ertelendi. Ekonomik hayatın adeta durma noktasına geldiği bu aşamada kapsam dışı kalan sektörler şunu sorgulamaya başladı: “Biz niye mücbir sebep kapsamına girmiyoruz?” O kadar çok sektör ve iş kolu var ki bunları sıralamaya kalkmak yerine krizden etkilenmeyen sektörleri yazmak daha basit olur sanırım.
SM, SMMM ve YMM’ler kr zden etk lenm yorlar mı? Diğer taraftan mücbir sebep ilanı nedeniyle beyan ve ödeme süresini erteletememiş olan SM, SMMM ve YMM’ler, Mart, Nisan Mayıs beyannamelerini zamanında verecekler ve vergilerini de yasal süreleri içinde ödeyecekler. Yani terzi başkalarına çok şık kıyafetler dikmiş ancak kendi söküğünü dikememiştir. Bir başka ifadeyle de SM,
Kron k tahs lat sorunu öldürücü hale dönüştü Yıllardır meslek mensuplarının bir numaralı sorunu hep tahsilat olmuştur. Daha açık ifadeyle; emeğinin karşılığını geç ya da hiç alamamak şeklinde. Nedense ticaret ve iş hayatındaki kimi tacir ve iş insanları için en son tediyesi yapılacak, muhasebeci ve mali müşavir ücreti olmuştur. Bunun ekonomik nedenlerden başka iş ahlakındaki noksanlıktan, başkasının hakkına ve emeğine saygı duymamaktan kaynaklanan bir şey olduğu söylemek yanlış olmaz. Ancak bugünlerde yaşanan ise çoktan bunların ötesine geçmiş durumda. Çünkü şahıs işletmeleri, büyük-küçük firmalar yani herkes ciddi bir tahsilat sıkıntısı yaşıyor. Bunun bir nedeni piyasada talebin ve iş hacminin düşmesi bir diğeri de kişilerin bu sıralar nakitte kalma ve borçlarını ödememe yaklaşımından kaynaklanıyor. Özetle meslek mensupları için kronik tahsilat zorluğu hastalığı, artık hastayı “EX” olma aşamasına getirmiş durumdadır. Serbest meslek gel r n n beyanında tahs l, KDV’de se tahakkuk esasının geçerl olması Bir başka yıkıcı neden ise yıllardan beri var olan serbest meslek geli-
rinin beyanında tahsil, KDV’sinde ise tahakkuk esasının geçerli olmasıdır. Yani meslek mensubu serbest meslek makbuzu düzenlese ve müşterisinden hiçbir tahsilat yapmasa da gidip devlete KDV ödemek zorunda kalıyor. Olur mu böyle şey diyebilirsiniz ancak oluyor.
Çözüm Hiç vakit kaybetmeden SM, SMMM ve YMM’ler de mücbir sebep hali kapsamına alınmalıdır. Bu tedbir, evden çıkmamanın şiddetle tavsiye edildiği bugünlerde, salgının yayılmasını önlemek için şarttır. Tahsilat yapamaz duruma gelen meslek mensuplarının Mart, Nisan ve Mayıs ayları KDV ve Muhtasar beyan sorumlulukları 518 sayılı VUKGT uyarınca ertelemeye tabi tutulmalıdır. Ayrıca meslek mensuplarının gelir sıkıntısını gidermek için başta meslek örgütü TÜRMOB olmak üzere Kredi Garanti Fonu vb.nce sıfır faizli destek paketleri devreye alınmalıdır. Unutmayalım ki; vergi mükelleflerinin vergiye uyumunu sağlayan kişilerin başında meslek mensupları geliyor. Eğer bu tedbirlerin getirilmesinde geç kalınırsa; Bad-el harab-ül Basra (Basra harap olduktan sonra) iş işten geçmiş ve olan olmuş olacaktır.
Konularının uzmanları bu sayfada sizlerle...
Cov d-19 ‘KDV adeler n ’ de durdurdu! SERBEST KÜRSÜ YILMAZ SEZER Güncel Group Yönetim Kurulu Başkanı
Ç
inHalk Cumhuriyeti’nde ortaya çıkıp ülkemiz ile birlikte tüm dünyayı etkisi altına alan koranavirüs salgını, hem sağlık olarak hem de ekonomik olarak büyük bir tehdit oluşturmaya devam etmektedir. Bu nedenle ülkeler başta sağlık sektörünün ayakta kalması ve buna bağlı olarak da ekonomilerinin çekmemesi için bir dizi önlemler almak zorunda kalıyorlar. Ülkemizde de sağlık için alınan önlemle, ekonomik önlemler ile desteklenmeye çalışılıyor. Bu kapsamda da Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayınlanan 518 sıra nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile vergi ve benzeri ödemeler için “Mücbir Sebep” ilan edildi. Bize göre söz konusu tebliğin kapsamı tartışılır olsa da, vergi ödevlerinin ertelenmesine ilişkin düzenleme yapılmıştır. Bu düzenleme ile; ✔ 27.04.2020 tarihine kadar verilmesi gereken Mart ayı KDV ve Muhtasar beyannameleri 27.07.2020 tarihine ertelenmiş olup, ödemesi ise 27.10. 2020 tarihinde yapılacaktır. ✔ 27.05.2020 tarihine kadar verilmesi gereken Nisan ayı KDV ve Muhtasar beyannameleri 27.07.2020 tarihine kadar ertelenmiş olup, ödemesi ise 27.11.2020 tarihinde yapılacaktır. ✔ 26.06.2020 tarihine kadar verilmesi gereken Mayıs ayı KDV ve Muhtasar beyannameleri 27.07.2020 tarihine kadar ertelenmiş olup, ödemesi ise 28.12.2020 tarihinde yapılacaktır. Yani ilgili tebliğ kapsamında mücbir sebep olduğu kabul edilen mükelleflerin KDV beyanname süreleri 3 ay ötelenmiş buna bağlı olarak da ödeme süreleri de vadesine göre 6 aya kadar ötelenmiş olmaktadır.
Dolayısıyla KDV beyannameleri söz konusu tarihlere denk gelen 3 ay boyunca tahakkuk etmeyecek olup, tahakkuk edenler ise yine tebliğde açıklanan süre içerinde tahsil edilecektir. Bu aslında şu anlama gelmektedir; Bu sürelere denk gelen KDV işlemleri yapılmadığı için (beyan ve ödeme) KDV iadeleri de dolaylı olarak olmayacaktır. Çünkü KDV iadesinin alınabilmesi için önce KDV’nin yasal defterlere kayıt edilmiş olması ve iade olacak KDV’nin doğmuş olması gerekir. Aksi takdirde iade edilecek KDV’den söz etmek mümkün değildir. Bu tabi ki, mücbir sebep kapsamında olan firmalar için doğal bir sonuç olarak karşımızda durmaktadır. KDV beyannamesi vermeden iadesini istemekte ve beklemek tabi ki, mümkün değildir. Ancak birde mücbir sebep kapsamına girmeyen ve beyannamesini ve ödemesini vadelerine uygun olarak yapması gereken mükellefler bulunmaktadır. Bunlar beyannamesini verdiği anda yapmış oldukları işin özelliğine göre KDV iadesini hak edebilmektedirler. Bu mükelleflerin KDV iadelerini alabilmeleri için rapor düzenlenmesi ve düzenlenen raporda alış ve satış faturalarının karşılıklı olarak teyit edilmesi gerekmektedir. Teyit edilememesi halinde rapor eksik kalmış olacağından dolayı vergi idaresi KDV iadesine onay vermeyecektir. Her iki tarafta haklı; KDV iadesini hak eden mükellef iadesini isteyecek, diğer taraftaki mükellef mücbir sebep kapsamında beyannamesini vermediği için yapılan karşıt incelemeye cevap veremeyecektir. Yani dolayısıyla KDV iade sistemi bu süreç içerisinde ister istemez duracaktır. Yapabilecek bir şeyde gözükmüyor. Dileğimiz, mücbir sebep nedeniyle yaşanılacak bu zorunlu ötelemenin tahakkuk aşamasına kadar olması, vergi idaresi tarafından ayrıca birde tahsilatın yapılacak dönemin sonuna kadar beklenilmemesidir. Bakalım Covid-19 başka nasıl günlük hayatımızı etkilemeye devam edecek.
Türk ye’n n aradığı kaynak, para yaratma mekan zmasında g zl d r SERBEST KÜRSÜ DURSUN ALİ YAZ Mal Müşav r
İ
nsanlar bir yandan sağlığını düşünürken diğer taraftan işsiz, aşsız kalmanın sıkıntısını yaşamaya başladı. Türkiye de hem uluslararası finansal krizden hem de bu salgından derin bir şekilde etkilenen ülkeler arasında yer alıyor. Tedbir paketleri üzerine devam eden tartışmalar IMF borçlanması, servet vergilendirmesi ve para basma konularını gündeme getirdi. Para ile nakit arasındaki farkı bilmeyince başka çözümlere gözümüzü kapatıyoruz. Şimdi tahminen 3 ay sürecek bu salgının ekonomik zararlarını telafi etmek için yaklaşık 20 milyar dolara ihtiyacımız var. Peki, nakit olarak mı para olarak mı? Çünkü ikisi farklı şeyler. Peki, bize hangisi lazım? İlerleyen satırlarda istihdamın korunması, üretimin devam etmesi ve para akışının devam etmesi için üç öneri ve bu önerilerin maliyetini karşılayacak kaynağın nereden bulunacağı.
Mahsup para İlk olarak evlere kapanmak zorunda olan dar gelirli insanların kredi kartı, kira, elektrik, su, doğalgaz gibi temel ödemelerinin devlet tarafından üstlenilmesi gerekiyor. Maaş alamadığı durumda temel insani ihtiyaçlarını karşılayamayacak vatandaşa destek verilmesi toplumsal huzur açısından önemlidir. Söylemek istediğim kredi kartı, kira, elektrik, su, doğalgaz gibi ödemeleri aksayacak olan vatandaşlara doğrudan nakit vermek yerine bu borçlar devlet tarafından üstlenilmelidir. Bu işleme ‘mahsup para’ diyebiliriz. Bu borçların hangi kaynakla ödeneceğini aşağıda açıklayacağım. Kısmi çalışma ödeneği İkinci çözüm ise sosyal toplumun olmazsa olmazlarından olan istihdamın korunmasına yö-
DUNYA
09
CMYK
nelik olmalıdır. 83 milyonluk Türkiye’nin yüzde 90’nın 3 bin lira altında para kazandığını ve milyonlara ulaşan bu kitlenin işini ve aşını koruyabilmesi için zaten mevzuatımızda var olan ‘kısmi çalışma’ sisteminin hızlı ve etkin bir şekilde işlemesi gerekmektedir.
Kamu bankalarının para yaratması Şirketlerin Mart ve Nisan ayı çeklerinin önemli bir kısmı yazılma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Büyük bir şirketin büyük meblağlı bir çekinin karşılıksız çıkması halinde zincirleme olarak binlerce ödeme aksayacak ve kitlenen para akışı tedarik zincirini alt üst edecektir. Bunun için kredi talep eden firmalara, KGF’yi daha etkin çalıştırarak kamu bankaları kanalıyla 2019 yılı cirolarının yüzde 5’i kadar imza karşılığı, %20 ’ye kadar ise teminat karşılığı acilen kredi açması piyasalardaki para akışının normal seviyeye gelmesine ve ekonominin sağlıklı işlemesine katkı sunacaktır. Devlet n aradığı 100 m lyar l ra Peki devlet hem halkının borçlarını üstlenecek hem çalışanlara daha doğrusu çalışamayanlara maaş verecek hem de iş dünyasını fonlayacak ise 20 milyar dolara ulaşan bu kaynağı nereden bulacak? Şu an itibariyle Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni temsilen Merkez Bankası 155 milyar lira nakit basmış durumda. Bankaların kredi vermek suretiyle yarattığı sanal (kaydi) para miktarı ise bugün itibariyle 2 milyar 687 milyon liradır. Demek ki bankaların kredi yolu ile yarattığı para miktarı, devletin bastığı para miktarından 17,3 kat daha fazladır. Düşünün ki bir sektör devletten aldığı yetkiyle kurulup devletten 18 kat fazla para üretip yıllık 50 milyar lira kazanıyor ve milyonlarca insan bu olağanüstü günlerde para arıyor. Bu kaynak önerisine gelebilecek tek en rasyonel eleştiri, enflasyon ihtimalidir. Bu risk vardır ama insanlığın iki temel korkusu olan sağlık ve açlık söz konusu ise enflasyonu konuşmak demek ülkenin şartelini indirmek demektir.
4 NİSAN 2020 • CUMARTESİ
10
Makale&Yorum V rüsün etk ler ne yönel k ekonom k tedb rler yeterl m ?
Beled yeler n bağış ve yardım toplama yetk s SERBEST KÜRSÜ AHMET ARSLAN Denetç , CPA, MBA
SERBEST KÜRSÜ PROF. DR. ERSAN ÖZ Pamukkale Ün vers tes İkt sad İdar B l mler Fakültes Mal ye Bölümü Başkanı
K
ovid-19 virüsüne yönelik sağlık alanında alınan önlemler gün geçtikçe artsa da sadece sağlık alanında değil aynı zamanda ekonomik alanda da mücadele verilmekte ve önlemler alınmaktadır. Özellikle likit ekonomi, talep, üretim, istihdam ve paralelinde çok çarpıcı etkileşimler oldu ve etkilenmeye de virüsün varlığıyla paralel devam edecek görünüyor. Önemli olan negatif ekonomik etkinin hem minimize edilmesi hem de ötelenerek zamana yayılmasına yönelik tedbirler geliştirilmesi yanında, kronik ekonomik sorunlar oluşmasının önüne geçilecek tedbirlerin hayata geçirilmesidir. Atılan ilk adımlar; FED’in ABD’deki likit pozisyona yönelik faizleri sıfıra çekmesinin akabinde Merkez Bankası’nın politika faizini 10.75’den 9.75’e çekmesi ve reeskont düzenlemeleri ile başlamıştır. Piyasadaki likidite sıkışıklığa yönelik bu adımı faiz indirimlerinin devamı veya farklı parasal araçlar üzerinde düzenlemelerle piyasayı rahatlatma hamleleri izleyebilir. FED ise, faizleri eksiye çekmeyi istemediği için, bir sonraki adımda özel sektör tahvil alımı deneyebilir. Bu arada, hem kamu hem özel bankalar kredi borç ve taksitlerine yönelik faizsiz olarak öteleyici adımlar atıyorlar, takdir edicidir. ABD’de, kendi parası rezerv para olduğu için, enflasyonu risk olarak görmeksizin para basma da seçenekler arasındadır. Bizde ise, para basma, zaten kontrol altında tutmakta zaman zaman zorlandığımız enflasyonu tekrar hortlatabilir. Fakat ekonomistler (örneğin Mahfi Hoca), gelir tüketim yatırım üretim gelir arasındaki döngünün bozulduğunu, köklü çözüme destek için, eskiden olduğu gibi Merkez Bankası’nın para basarak Hazine’ye kısa vadeli avans verebileceğini, bunun için bir yasa çıkması gerektiğini ve avans olarak verilen faizi de hesaplanan paranın 1 yıl içinde tekrar geri ödenmesi gerektiğini de riskli olsada mecburi adımlar arasında görmektedir. Olumlu bulduğumuz “Ekonomik İstikrar Kalkanı Paketi” ve akabinde alınan birçok rahatlatıcı önlem TBMM de kabul edildi, burada hepsine ayrıntısıyla değinmeyecek olmakla son pakette kabul edilen Kısa Çalışma Ödeneği şartlarının kolaylaştırılarak, 600 günün 450’ye, 120 günün de 60 güne
indirilmesi düzenlemesi istihdamın muhafazası ve işverenlerin de rahatlatılması açısından pozitiftir. Ayrıca önerimiz, kısa çalışma ödeneği üzerinden damga vergisi kesintisinin de yapılmamasıdır. Bir de, bazı firmalar, çalışanlarını izne çıkarıyor. Ücretli izne çıkarmak önemli bir fedakârlık. Ücretsiz izne çıkaranlar için de Kısa Çalışma Ödeneği devreye girecektir. Tam bu noktada İşsizlik Sigortası Fonu’nda biriken paradan da işsiz kalanlara destek söz konusu olabilir (2 milyon kişiye 1000’er TL destek düzenlemesinin finansmanı). Bunun yanında, micbir sebep olarak ifade edebileceğimiz bu dönemde çalışan işçilerden işsizlik sigortası kesintisi yapılmayabilir. KOBİ’lere ve diğer sektör temsilcilerine yönelik atılan parasal adımlar, emeklileri rahatlatıcı artışlar da önemli etkiler doğuracaktır fakat likiditeyi besleyici düzenlemeler sonrası, sağlanan parasal desteklerin dövize çevrilmesini önleyici adımlar da atılmalıdır. Alınan kararların hepsini burada sayamayız, fazlası eksiği olabilir. Çünkü olağanüstü bir dönemden geçiyoruz. İnşallah en kısa sürede atlatırız. Herkes fedakârlıkta bulunmalı. Bu süreçte en çok etkilenecek olan KOBİ’ler ve üreten reel sektör. Bu kesimin desteklenmesini ayrıca önemsiyorum. Örneğin işçilerden 2020 sonuna kadar gelir vergisi kesintisi artan oranlı tarifeden değil, yeni bir düzenleme ile yapılabilir. KOBİ’ler ve reel sektörden hem gelir hem kurumlar vergisi anlamında geçici vergi beyanları ve ödemeleri 2020 yılı için yarı oranda alınmalıdır (kapsamını bütçe imkânları ölçüsünde hükümet belirler). Diğer taraftan, bu süreçte en rahat kesim olarak nitelendirebileceğimiz çalışma grubu şahsımın da dahil olduğu kamu çalışanlarıdır ve bütçe üzerindeki en büyük yük de malumunuz personel ödemeleridir. Bize de fedakârlık düşüyor. 2020 yılına mahsus temmuz maaş artışlarının yarısı tahakkuk ettirilmemelidir. Sağlık sektörüne yoğunlaşılması anlaşılabilir bir durum olmakla birlikte eğer ekonomik göstergeler sıkı takip edilip doğru yorumlanmaz ise ekonomik sıkıntılar sarsıcı hal alabilir. Bu süreçte hükümet tarafından alınan önlemler firma sahipleri tarafından sıkı bir şekilde takip edilmeli ve işçiyi de mağdur etmeyecek şekilde olası bir kriz durumu en az hasarla atlatılabilmelidir. Paniğe kapılmadan mantıklı ve doğru akıl ile yürütülen bir süreç hiç şüphesiz uzun vadede refah düzeyini arttırıcı bir etki doğuracaktır.
BU SAYFAYA YAZI GÖNDERMEK İÇİN... “YORUM - İNCELEME SAYFASI”na gönderilecek makaleler 2 A4 sayfayı aşmamalı uzun yazılar yayınlanmaz veya kısaltılır. Makalelerdeki hukuki sorumluluk yazarına aittir. DÜNYA Gazetesi “YORUM İNCELEME SAYFASI” Rüzgarlı Bahçe Mahallesi, Cumhuriyet Cad. Gülsan Plaza No: 22 Kavacık 34805 Beykoz / İstanbul - Tel: (216) 440 24 31 e-posta: veysel.agdar@dunya.com
DUNYA
10
CMYK
Konularının uzmanları bu sayfada sizlerle...
S
on günlerde koronavirüs (Covid-19) salgını kapsamında alınan bazı tedbirler sonucunda özellikle işini kaybeden ve/veya yardıma muhtaç duruma gelmiş kişilere destek sağlamak amacıyla bazı büyükşehir belediyelerinin başlattığı bağış ve yardım toplama kampanyalarının yasal olup olmadığı konusunda tartışmalar bulunmaktadır. Bu tartışmalar konunun yasal dayanağının irdelenmesini gerektirdiği gibi bağış ile yardım arasındaki farkın da irdelenmesini gerektirmektedir.
1- Beled yeler n bağış alma ve sosyal yardım yapma yetk s Belediyelerin görev ve yetkileri 5393 sayılı Belediye Kanunu’nda düzenlendiği gibi bağış alma ve sosyal yardım yapma yetkisine ilişkin düzenlemeler de söz konusu kanunda yer almaktadır. Söz konusu kanunun 15’inci maddesinde “Belediyenin yetkileri ve imtiyazları” arasında “bağış kabul etmek” de sayılmıştır. Kanunun “Belediyenin gelirleri” başlıklı 59’uncu maddesinde de “bağış gelirleri” belediyenin gelirleri arasında sayılmıştır. Aynı kanunda (Md. 60) “Dar gelirli, yoksul, muhtaç ve kimsesizler ile
engellilere yapılacak sosyal hizmet ve yardımlar” ile “Şartlı bağışlarla ilgili yapılacak harcamalar” da belediyenin giderleri arasında sayılmıştır. Yapılan bağışın şartlı veya şartsız şekline ve prosedürlerine de söz konusu kanunda yer verilmiştir. Kanuna göre şartsız bağışları kabul etmek belediye başkanının yetkisinde iken şartlı bağışları kabul etmek belediye meclisinin yetkisinde bulunmaktadır. Öte yandan, söz konusu kanuna göre şartlı bağışların haczedilmesi yasal olarak mümkün değildir. Öte yandan, kanunun 14’üncü maddesinde “sosyal hizmet ve yardım” belediyenin görev ve sorumlulukları arasında sayılmıştır. Kanuna göre, bütçede yoksul ve muhtaçlar için ayrılan ödeneği kullanma yetkisi belediye başkanına aittir. Yukarıda irdelenen kanun hükümlerine göre belediyelerin şartlı veya şartsız bağış alma, kabul etme ve bu bağışları sosyal yardım ve hizmetlerde (şartlı bağışlarda şart kılınan yerlere) harcama görev ve yetkisi bulunmaktadır. Belediyeye yapılan bağışın sadece koronavirüs salgını kapsamındaki tedbirlerden etkilenen kişilere harcanması şartına bağlı olarak yapılan şartlı bağışların nasıl harcanacağı ile ilgili düzenleme ise 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nda yer almaktadır. Söz konusu kanuna göre;
XKamu yararına kullanılmak üzere kamu idarelerine yapılan şartlı bağış ve yardımlar, idarenin üst yöneticisi (belediyelerde belediye başkanı) tarafından uygun görülmesi halinde, bütçede açılacak bir tertibe gelir ve şart kılındığı amaca harcanmak üzere açılacak bir tertibe ödenek kaydedilir. Bu ödenekten amaç dışında başka bir tertibe aktarma yapılamaz. XBu ödeneklerden malî yılsonuna kadar harcanmamış olan tutarlar, bağış ve yardımın amacı gerçekleşinceye kadar ertesi yıl bütçesine devir olunarak ödenek kaydedilir. XBağış ve yardımlar, kullanılmadığı veya amaç dışı kullanıldığı için geri istenildiği takdirde, bütçeye gider kaydıyla ilgilisine geri verilir. Şartlı bağış ve yardımın zamanında kullanılmaması nedeniyle doğacak zararlar ile amaç dışı kullanım nedeniyle yapılan harcamalar sorumluluğu tespit edilenlere ödettirilir.
2- Yardım toplama düzenlemes Birey ve kurumların yardım toplayabilmesine ilişkin düzenleme ise 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu’nda yer almaktadır. Söz konusu kanuna göre; XKamu yararına uygun olarak, amaçlarını gerçekleştirmek, muhtaç kişilere yardım sağlamak ve kamu hizmetlerinden bir veya birkaçını gerçekleştirmek veya destek olmak üzere gerçek kişiler, dernekler, kurumlar, vakıflar,
spor kulüpleri, gazete ve dergiler yardım toplayabilirler. XYardım isteğe bağlıdır. Kişi ve kuruluşlar yardımda bulunmaya zorlanamaz. XKişiler ve kuruluşlar, yetkili makamdan (yardım toplama faaliyeti bir ilin birden fazla ilçesini kapsıyorsa o ilin valisi, bir ilçenin sınırları içinde ise o ilçenin kaymakamı) izin almadan yardım toplayamazlar.
Sonuç Yukarıda irdelenen mevzuat hükümlerine göre belediyelerin şartlı veya şartsız bağış toplama ve bunları sosyal yardımlar için kullanma yetki ve görevi bulunmakla birlikte yardım toplaması yetkili makamın (vali, kaymakam) iznine bağlı bulunmaktadır. Bu noktada tartışmanın düğümü vatandaşların yardıma muhtaç kişiler için büyükşehir belediyelerine yaptıkları ayni ve nakdi ödemelerin bağış mı yoksa yardım mı olduğu noktasında bulunmaktadır. Ülke olarak zor dönemden geçtiğimiz şu dönemde önemli olan husus yardıma muhtaç kişiler için toplanan kaynakların kim tarafından toplandığı ve “bağış” veya “yardım” olarak nitelendirilmesinden ziyade bunların gerçek hak sahiplerine prosedürlerine uygun ve şeffaf şekilde ulaştırılması ve sorunların çözümüne katkıda bulunmasıdır. Sağlıklı ve ferah günlere kısa zamanda kavuşmak dileğiyle.
Evden çalışma performansında ‘ çsel mot vasyon’ ve ‘öz d s pl n’ n önem ... SERBEST KÜRSÜ YÜCEL UYGUN DBA Consulting Eğitim ve Danışmanlık yuceluygun@dbaconsulting.com.tr
“Öz disipline sahip olmak, tüm başarılı insanların ortak özelliğidir.”
G
elecek on sene içinde kurumsal şirketlerin büyük kısmının ‘uzaktan çalışma’ sistemine geçmesi bekleniyor. Günümüzde ise pandemi nedeniyle işletmeler veya devlet kurumları uzaktan çalışma sistemi konusunda pratik yapmaya başlamış oldu. Uzaktan çalışma modelinde en önemli konuların başında ise, ‘içsel motivasyonumuzu yüksek tutmak ve öz disiplin gücümüzü yükseltmek’ geliyor. Ve bu tutumumuz çalışma performansımız açısından bizlere büyük fayda sağlıyor.
Her şey n başı mot vasyon İçsel motivasyonumuzu yüksek tutmak, hayatımızın her alanında bizlere fayda sağlıyor. Çalışırken akışa girmek –zamandan ve mekândan kopmak- için içsel motivasyonumuzu sağlamamız gerekiyor. “Motivasyonumuz nasıl yükselir?” sorusunun yanıtı insanlara göre değişiklik gösterse de bu konuda evrensel olan bazı maddeler vardır. Motivasyon hakkında önceki sene bir yazı hazırlamıştım merak edenler aşağıdaki yazıya göz atabilir: https:// www.dunya.com/kose-yazisi/ kiminin-ictendir-mutlulugu-kiminin-distan/423022
Bonus: Uzaktan çalışmanın görünmeyen bazı faydaları ✔ Kend m ze dönmek ç n çok öneml b r fırsattır, ç m zdek sanatçıyı keşfedeb l r z ✔ Öz d s pl n gücümüzü yükselt r ✔ Zaman tasarrufu sağlar! Yolda geçen sürey k tap okuyarak harcayarak kend m ze muazzam
Öz d s pl n Sorumluluklarının bilincinde olan bir çalışan için, çalışma yerinin çok önemli olmadığına inanıyorum. Bir işin yapılabilmesi için gerekli olan materyallere sahip olan profesyonel bir çalışan –çalıştığı mekan önemli olmaksızın- üzerinde çalıştığı işle ilgili en iyi çıktılara sahip olabilir. Hatta çoğu çalışan, iş yerindeyken hissetmiş olduğu ‘psikolojik baskı’dan da kurtulmuş olarak, işlerini özerk bir tutum sergileyerek yapacaktır. Çalışanın elindeki işle ilgili özerk bir tutum göstermesi ise, performansı direkt olarak yükselten bir unsurdur. Öz disiplin konusunda da geçen sene Ekim ayında yazdığım bir yazı mevcut: https://www.dunya.com/ kose-yazisi/disiplin-deyince-aklimiza-ne-geliyor/454751 Uzaktan çalışanlar ç n ver ml l ğ artıracak d ğer unsurlar XÇalışma odası/köşes Evin müsaitlik durumuna göre, bir çalışma odası veya köşe-
b r yatırım yapmış olmaz mıyız? ✔ Erken kalkma alışkanlığı oluşturmamız ç n b r fırsat olab l r ✔ Herkes n ç nde g r ş mc b r ruh olduğu b l n yor; çalışan ş md veya gelecekte bunu ortaya çıkarab l r
si oluşturmak, bizi çalışma akışına daha kolay sürükleyebilir. Çalışma araç gereçlerinin olduğu düzenli bir masa ve bir ofis sandalyesi çalışma motivasyonumuz açısından önemli bir unsurdur.
XG y m ve bakım Bu konuda da mümkün olduğu kadar profesyonel bir tutum sergilemek, gerek telefonda konuşurken gerekse canlı bağlantılarda kendimize ve karşıdakine saygı açısından önemli bir yaklaşım olacaktır. Şunu da unutmamalıyız ki, iyi giyinmek ve bakımlı olmak, öz güvenimiz açısından -iletişim şekli önemli olmaksızın- bizlere fayda sağlıyor. XGünlük ajanda kullanmak Aynen iş yerinde olduğu gibi, dijital veya manuel bir ajandamızın olması ve orada yapılacaklar listesini oluşturmak zaman yönetimi konusunda başarı getiriyor. Özellikle yapılan işlere tik atmak da bize, ‘bunu da yaptım’ sevincini yüklüyor. Ayrıca çalışma saatlerine bağlı kalma-
nın da oldukça önemli olduğuna inanıyorum; ne fazla ne eksik çalışmak...
Xİşe başlama h ss Çevredeki şartlar müsaitse sabah sporu yapmak (tabii ki, bu günlerde egzersizi evde yapmak gerekiyor), motivasyonumuzu önemli ölçüde yükseltiyor ve güne dinamik bir şekilde başlamamızı sağlıyor. Evden çalışanlar için, sabah sporunun en önemli yararlarından biri de bu aktivite sonrasında güzel bir duş aldıktan sonra masa başına oturulduğunda, işe başlama hissinin oluşması. XDüzenl ara vermek ve nterakt f kalmak Kendimize düzenli bir şekilde araya çıkabileceğimiz bir iş planı yapmamız gerekiyor. (Kabul etmeliyim ki ben bu konuda biraz başarısızım.) Bazen belki de email yerine telefon etmek veya canlı bağlantı kurmamız da bizi daha iyi iş akışına sokabilir. Bazen de aralarda sevdiğimiz insanlarla sohbet etmek de bize iyi gelecektir. XÖdül s stem Gün bitiminde kendimize minik ödüller koymamız da yine bize içsel motivasyon sağlayabilir. Şöyle kekli kurabiyeli beş çayı keyfi, sanal happy hour partileri vb. Gün içinde yemek yedikten sonra 30 dk. Kestirmek –daha fazla değil- öğleden sonraki motivasyonumuzun/ performansımızın yükselmesi açısından bizlere fayda sağlar. (uyku odaları olan şirketleri unutmayalım)
4 NİSAN 2020 • CUMARTESİ
GÜNCEL
11
Destek paketler n m ll gel r n yüzde 10’u sev yes nde beklemek gerçekç olacaktır TÜSİAD Başkanı S mone Kaslowsk , paket n genel büyüklüğünün ekonom n n büyüklüğü le orantılı olması gerekt ğ n söyleyerek, “İst hdamın ve şletmeler n devamlılığını sağlama hedef doğrultusunda destek paketler n n m ll gel r n yüzde 10›u sev yes nde b r büyüklüğe ulaşmasını beklemek daha gerçekç olacaktır” ded . Ekonomi gündemine ve yaşanan sorunlara yönelik çözüm değelendirmelerde bulunan Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) Başkanı Simone Kaslowski, “İstihdamın ve işletmelerin devamlılığını sağlama hedefi doğrultusunda destek paketlerinin milli gelirin yüzde 10’u seviyesinde bir büyüklüğe ulaşmasını beklemek daha gerçekçi olacaktır” dedi. Ne kadar erken ve yaygın destek verilirse yapıyı muhafaza etmenin o kadar mümkün olacağını vurgulayan Kaslowski, şunları ifade etti: “Bu nedenle destek programının odağı işletmelerin nakit akışlarındaki bozulmanın zincirleme iflaslara neden olmasını engellemek ve istihdam kayıplarını en aza indirmek olmalı. Bunun yanında genel makroekonomik dengelerin sarsılmaması ve finansal bir krize neden olmaması için de tedbirler alınmalı. Döviz likiditesinde sorun yaşanmaması için Fed ile swap hattı açılması ya da alternatif dış kaynak bulunması için girişimlerde bulunulması bu anlamda önemli olacaktır. Paketin genel büyüklüğü ise ekonominin büyüklüğü ile orantılı olmalı. Yurt dışı örnekler verilen desteklerin Avrupa’da milli gelirin yüzde 20’leri civarında olduğunu gösteriyor. Ülkemizin kaynakları maalesef daha
C rosu bell b r oranın üzer nde düşen herkese kolaylık sağlanmalı Kaslowsk , verg kolaylıklarının tüm sektörlere değ l sadece “mücb r sebep” tanımındak lere sağlandığına d kkat çekerek, şunları fade ett : “Bu yeterl değ l. Destekler n şletmeler m z n olağan faal yetler n n sürdürüleb l rl ğ anlayışıyla formüle ed lmes gerek. Çünkü salgının etk s geçt ğ nde üret me hızla ve sorunsuz ger döneb lmem z lazım. C rosu bell b r oranın üzer nde düşen herkese kolaylık sağlanmalı. Ayrıca seç len sektörler n tedar k z nc rler n n nasıl etk lend ğ de mutlaka hesaba katılmalı. Destekler tasarlanırken kısa vadede ekonom ye can suyu vermek ne kadar öneml yse, salgın sonrası normale dönüşün de planlanması gerek r. Bu nedenle uzun vadede yatırım ortamına zarar vereb lecek serbest p yasa uygulamalarından uzak bazı düzenlemelerden de kaçınılmalıdır."
sınırlı ve enflasyon tehlikesi büyük, ancak etkileri nedeniyle neredeyse savaş durumuna benzetilen böyle bir dönemde istihdamın ve ekonomik sistemin korunması zorunlu. İstihdamın ve işletmelerin devamlılığını sağlama hedefi doğrul-
“Hane halkına doğrudan destekler gündeme gelmel " S mone Kaslowsk , kr zle mücadelen n, tüm ülkelerde b r süreç yönet m n ve pek çok alanda etk l adımların hayata geç r lmes n gerekt rd ğ n bel rterek, “Ülkem zde st hdamı korumak ve özell kle küçük şletmeler , esnafı, t caret erbabını, kend ş nde çalışan k ş ler desteklemek açısından yen adımlara ht yaç var. Her ne kadar verg ertelemeler ve f nansmana er ş m açısından kolaylıklar sağlansa da burada bankacılık sektörü kaynakları tek başına herkese yetemeyecekt r.” d ye konuştu. Merkez Bankası’nın bankalara çok c dd l k d te sağladığını, şs zl k fonuna l k d te sağlamak ç n tahv l alımlarına da başladığını anımsatan Kaslowsk , ancak bu kadar r skl b r ortamda kred b l tes y olan f rmaların öne çıkacağını söyled . Kaslowsk , bu nedenle Kred Garant Fonu’nun tem nat gösteremeyecek durumda olan küçük şletmeler ç n kr t k olduğunu vurgulayarak, “Burada mal yet avantajı olduğu ç n ş md den f rmalar arasında b r yarış başladı, l m tler
tusunda destek paketlerinin milli gelirin yüzde 10’u seviyesinde bir büyüklüğe ulaşmasını beklemek daha gerçekçi olacaktır. Elbette öncelik ve birincil koşul ise Bilim Kurulu’nun virüsün yayılım hızını azaltmak için tavsiyelerine uymak
Ekonom k açıdan da daha büyük destekler gerekeb l r
● “Bankacılıkta yapılacak düzenlemeler Basel kr terler nden fazla uzaklaşmamalı, t caret kanunu ve ş rketler n sermaye yapılarına l şk n kararlar alınacaksa yatırımcı beklent ler n olumsuz etk lememes ne d kkat ed lmel .”
yetm yor.” ded . Salgın neden yle ücretler ödeme zorluğu yaşayan f rmaların kısa çalışma ödeneğ nden faydalandığını, bu ödeneğ n ücret bell b r tavana kadar karşılayab ld ğ n aktaran Kaslowsk , “Ödeneğe başvuru koşulları b r m ktar kolaylaştırıldıysa da bu mkandan son 3 yılda en az 450 gün SGK pr m ödem ş olma koşuluna uyab len çalışanlar yararlanab lecek. Bu dönem n
olmalı..” Artık bilim insanlarının uyarılarını hem devletlerin hem de iş dünyasının daha da fazla dikkate almasının önemine işaret eden Kaslowski, küresel risklere bu gözle bakılması gerektiğini vurguladı.
2020’YE İLİŞKİN
Küçük de olsa poz t f b r büyüme yakalayacağımıza nanıyoruz Kaslowsk , dış taleb n zayıf olduğu, tur zm gel rler n n öneml ölçüde azaldığı b r ortamda dengel büyümen n çok mümkün görünmed ğ n vurgulayarak, şunları kaydett : “Bu yıl büyümen n oldukça cüz oranlarda gerçekleşmes beklenmel . 2. çeyrekte ç ve dış talep aynı anda duracak, ekonom de büyük ölçüde daralma yaşanacak. Salgının seyr eğer tahm n ed ld ğ g b yaz aylarında azalacaksa ç talep 3. çeyrekte ger dönecekt r ama küresel ekonom de özell kle Avrupa’da ekonom k kr z çok daha uzun sürecek.
Bu nedenle yılın 2. yarısında dış talepten büyük b r katkı beklememek gerek r. 2020 ç talep ağırlıklı büyüyeceğ m z b r yıl olacak. B z olumlu düşünerek küçük de olsa poz t f b r büyüme yakalayacağımıza nanıyoruz. Enflasyon üzer nde petrol başta olmak üzere emt a f yatlarındak düşüş olumlu etk yapıyor, ancak döv z kurunda artış sürüyor. Enflasyon yıl sonunda yüzde 9-10 c varında kalab l r. Tur zm ve hracat gel rler ndek kayıplar neden yle çok sınırlı b r car açık bu yıl göreb l r z." Merkez Bankası döv z rezerv nde son aylarda
İ L A Ç L A R I B A K A N L I Ğ A B A Ğ I Ş L AYA C A K
Abd İbrah m, bu kez COVID-19 ç n üret yor Tüm dünya bir yandan yeni tip koronavirüse karşı aşı bulmaya çalışırken, diğer yandan tedaviye cevap verebilecek ilaç için mesai harcıyor. Sıtmayı tedavi eden bir ilacın koronavirüsün tedavisinde başarılı olduğu düşünülürken, Abdi İbrahim, aynı hammaddeyi içeren ilacın üretimine başladı. Şirketin kendi ürünleri arasında yer alan ve yapılan araştırmalarda COVID-19 karşı olumlu netice verebildiği gözlemlenen ilacın ilk parti üretimi Sağlık Bakanlığı’na teslim edildi. Abdi İbrahim, Esenyurt’ta bulunan tesislerinde nisan ayı içinde üreteceği 1 milyon 600 bin tablet ile bu ilacın yılsonuna kadar yapılacak tüm üretimini de bakanlığa bağışlayacağını duyurdu.
"Tüm mkânlarımız devrede" Barut, Sağlık Bakanlığı tedavi protokolünde birincil tedavi önerileri içinde yer alan ilacın, diğer tedavilerle birlikte virüsle mücadelede güçlü bir katkı sunmasını beklediklerini belirterek, şunları kaydetti:
DUNYA
11
CMYK
“Abdi İbrahim olarak, iyileştirme misyonumuz doğrultusunda, sorumluluklarımızın bilinciyle hareket ediyoruz. Kuruluşumuzdan bugüne dünyanın ve ülkemizin savaştığı salgınlarla şirket olarak biz de var gücümüzle savaştık. Tam 108 yıldır işimizi, sektörümüz, ülkemiz ve nihayetinde tüm insanlık için tutkuyla ve en iyi şekilde yapmaya gayret gösteriyoruz. Doktorlarımız, eczacılarımız, hemşirelerimiz ve tüm sağlık çalışanlarımızın üstün bir gayret, hiçbir zaman unutulmayacak bir fedakarlık ve sarsılmaz kararlığı ile yürütülen salgınla mücadele seferberliğine biz de üretime ara vermeden, hastaların ihtiyaç duyduğu ilaçları onlara kesintisiz ulaştırarak katılıyoruz. Ülkemizin maruz kaldığı virüs tehdidinin en kısa sürede sonlanması için tüm imkanlarımızı devreye soktuk. Değerini, ülkesine ve ülke insanlarına yaptığı katkılarla ölçen bir şirket olarak, dünyanın ve ülkemizin bu zorlu süreci en kısa zamanda ve az kayıpla atlatması en büyük temennimiz.”
hızlı b r ger leme olduğuna şaret eden Kaslowsk , döv z l k d tes ne özell kle d kkat ed lmes gereken b r döneme g r ld ğ n d le get rd . Kaslowsk , uluslararası kurumlarla ş b rl ğ ne her zamank nden daha fazla önem ver lmes gerekt ğ ne d kkat çekerek, “Küresel f nansal r sklerle mücadele uluslararası ş b rl ğ çer s nde yürütülmel . Bu amaçla pek çok uluslararası kurum ş md den öneml fonlar ayırdı. Fed pek çok ülkeyle döv z swap hattı açtı. Türk ye de bu sorunlarla mücadelede yalnız kalmamalı.” fadeler n kullandı.
● Kaslowsk , bu süreç b tt ğ nde vatandaşların yönet mler n kr zle y mücadele ed p edemed kler n c dd b r sorgulamadan geç receğ n bel rterek, hem devlet s stemler n n hem de hükümetler n sorgulanacağı b r dönem n bekled ğ n d le get rd .
koşulları d kkate alınarak, süre şartlarının daha fazla çalışanı kapsayacak şek lde haf flet lmes düşünüleb l r” fadeler n kullandı. Kaslowsk , halen öneml b r oranı tems l eden kayıt dışı çalışanların bu desteklerden yararlanma şansına h ç sah p olamadığına şaret ederek, salgın durumunda devlet n herkese el n uzatması, dolayısıyla hane halkına doğrudan destekler n de gündeme gelmes gerekt ğ n söyled .
Kaslowski, salgının etkileri ile mücadele ederken iklim değişikliğiyle, plastik kirliliğiyle uzun vadeli mücadelenin de zayıflatılmaması gerektiğini vurgulayarak, “Aksine daha güçlü adımları kararlılıkla atmalıyız. Kurumların yetersiz olması onlara ihtiyaç olmadığını değil, uygulamada yetersiz kaldıklarını gösterdi. Küresel koordinasyon ve iş birliğini hızlı ve verimli şekilde sağlamak, yeni dönemde üzerinde çalışmak zorunda olduğumuz bir gerçek. Sınırların içine kendimizi kapatmanın çare olmadığı bir kez daha görüldü. Pek çok ülke birbirlerine bilimsel veri aktarımı, test kitleri, sağlık ekipmanları, hatta sağlık personeli göndererek destek verdi. Bence bunlar gelecek yeni döneme ilişkin umutlu olmamız için iyi işaretler.” diye konuştu.
Kaslowsk , salgının yarattığı ekonom k yükle h çb r ülkede sadece tek b r kes m n baş etmes n n mümkün olmadığını vurguladı. Ulusal boyuttak afetlerde öncel kle kamu kaynakları ve pol t kalarının kapsayıcı şek lde harekete geç r lmes n n sağlandığı takd rde, ş dünyası ve toplumun tüm kes mler n n dayanışması le ekonom n n kalıcı hasara uğramasının engelleneb leceğ nden bahseden Kaslowsk , “İnsanlığın karşılaştığı bu öneml sınavda sorumluluğumuzun b l nc nde olarak, küresel gel şmeler tak p etmey ve ülkem z n şveren yle, çalışanıyla ve tüm toplumuyla en az hasarla etk lenmes ç n katkımızı sunmayı sürdüreceğ z.” ded .
Her türlü senaryoya hazırlıklı olmak zorundayız Kaslowsk , sürec n başından bu yana B l m Kurulu’nun çeş tl tavs yeler verd ğ ne de değ nerek, şunları söyled : “Salgının seyr ne göre, bazı ülke örnekler nde de görüldüğü g b , zorunlu ş alanları har ç çalışma hayatının ve sokağa çıkmanın kısıtlandığı tedb rlere ht yaç elbette duyulab l r. Güney Kore ve Almanya örneğ ndek g b başından t baren çok test yapıp her vakayı ve o vaka le temas edenler zole etme stratej s salgını kontrol altında tutmak ç n başarılı b r yöntem. Son dönemde alınan daha sıkı kararlarla ülkem zde bölgesel yayılımın önüne geç lmeye çalışılıyor. Pek çok ülkede daha sıkı tedb rlere mecbur kalındığını da b l yoruz. Bu salgınla mücadele ç n her türlü senaryoya hazırlıklı olmak zorundayız. Bu durumda ekonom k açıdan da daha büyük destekler gerekeb l r. Buna da eş zamanlı olarak hazırlıklı olunması gerek yor."
S A B A N C I ' DA ATA M A
VİRÜSE KARIŞ TOPYEKÜN MÜCADELE Sanay Grubu Koronavirüs tehdidinin en kısa sürede sonlanması için sağlık teçhizatı ve hizmet ağı her geçen gün genişliyor.
KIZILAY, PLAZMA ALIMLARINA HAFTAYA BAŞLIYOR Koronavirüs tedavisinde iyileşmiş hastaların kanından elde edilen plazmalar haftaya kullanılmaya başlıyor. Türk Kızılay Genel Başkanı Kerem Kınık, sürece ilişkin şu bilgilendirmeyi yaptı: “İlk hastalarımızın iyileşip taburcu olmasından sonra bunun üzerinden 14 gün geçmesi gerekiyordu. Bağışçılarımızın hastalığı geçirdikten sonraki 14. günü bizim için çok önemli. Çünkü o sırada kanlarında maksimum düzeyde bu antikordan bulunmakta. Dolayısıyla biz iyileşmiş olan vatandaşlarımızı 14 gün geçtikten sonra Kızılayımızın kan merkezlerine bekliyoruz. Biz zaten kendilerine de ulaşacağız.”
İKİ HASTANIN KULLANABİLECEĞİ ‘SOLUNUM APARATI’ Sağlık Bilimleri Üniversitesi Gülhane Medikal ve Tasarım Üretim Merkezi’nde (METÜM) Türk hekimler ve mühendisler
tarafından, bir solunum cihazının birden fazla hastanın ihtiyacını karşılamasını sağlayan ara parça tasarlandı. METÜM Müdürü Prof. Dr. Simel Ayyıldız, aparatların 3 boyutlu yazıcı kullanılarak yapıldığını belirterek, “Solunum cihazını birden fazla hastada kullandırabilmek için çeşitli çalışmalar yapmaya devam ediyoruz. Şu an için ürettiğimiz ürün, en fazla iki hastada çok elzem durumlarda ihtiyaç duyulursa kullanılabilecek” dedi.
‘VAKA SORGULAMA KILAVUZU’ GÜNCELLENDİ Sağlık Bakanlığı, hastanelere ayaktan başvuran hastalar için “Olası COVID-19 Vaka Sorgulaması Kılavuzu”nu güncelledi. Güncellenen kılavuza göre; “Ateşiniz veya ateş öykünüz var mı?”, “Öksürüğünüz var mı?”, “Nefes almakta güçlük veya solunum sıkıntınız var mı?” sorularından birisine “Evet” yanıtını veren hasta, maske takılarak COVID-19 için ayrılan alana yönlendiriliyor.”
‘PANDEMİ YÖNETİM SİSTEMİ’ GELİŞTİRİLDİ Ankara Kalkınma Ajansının ‘Yerli Tedarik ve İş Bir-
liği’ platformunda yer alan Aniventi AŞ, iş ortağı ViaVeri Teknoloji ile yeni tip koronavirüse ve bu tür salgınlara yönelik ‘Pandemi Yönetim Sistemi’ geliştirdi. Hacettepe Teknokent’te geliştirilen sistem sayesinde, COVID-19 semptomlarını gösteren kişiler ve en son bulundukları yerler tespit edilerek, orada bulunan diğer kişilere sistem üzerinden bildirim gönderilecek. COVID-19 bulgularını gösterenlerin hızlıca en yakın sağlık kuruluşuna gitmesi sağlanarak virüsün yayılmasının önüne geçilecek.
UZAKTAN KORONATERAPİ EĞİTİMLERİ BAŞLADI Ruh Sağlığı Derneği, tüm ruh sağlığı uzmanlarına yönelik online koronaterapi eğitimleri vermeye başladı. Psikoloji Kariyer İstihdam Merkezi iş birliği ile düzenlenen eğitimlerde koronavirüs pandemisinden psikolojik olarak etkilenen vatandaşlara destek verecek psikologlar, psikolojik danışmanlar, psikiyatristler, psikiyatri hemşireleri, sosyal hizmet uzmanları ile çocuk gelişimcilere hizmet veriliyor.
Başkanı Cevdet Alemdar oldu Sabancı Holding’de Cenk Alper’in CEO olarak göreve başlaması sonrası boşalan Sanayi Grup Başkanlığı’na Brisa CEO’su Cevdet Alemdar atandı. Alemdar, 1 Nisan 2020 tarihi itibarı ile görevine başladı. Cevdet Alemdar’ın 27 yıldır Sabancı Holding bünyesinde çeşitli görevlerde bulunduğunu belirten Sabancı CEO’su Cenk Alper, “Sayın Cevdet Alemdar, Sabancı Holding kültürüne sahip, Topluluk şirketlerimizin çeşitli kademelerinde üstlendiği her sorumluluğu başarı ile sürdüren bir isim. Onun sahip olduğu yerel ve uluslararası deneyimin ve vizyonun Sabancı Topluluğu’nun en güçlü geni olan sanayicilikte gelecek vizyonumuza çok güçlü bir katkı yapacağına inanıyorum” dedi.
DUNYA
12
CMYK