Dünya Gazetesi 16 Nisan 2020 by Dünya Gazetesi

ABONE DOLAR (TCMB Döviz Satış)

EURO (TCMB Döviz Satış)

REPO (Gecelik)

BORSA (BIST 100)

ALTIN

6.8628 (% 1.11)

7.5006 (% 1.02)

9.77 (% 5.51)

95854.94 (% -2.73)

1675.00 (% -1.49)

FİNANSMAN KGF desteğ t carete de vatandaşa da garant sağlıyor

(İAB-Dolar/Ons)

PETROL (Brent/varil$)

27.66 (% -3.05)

Kurucusu / NEZİH DEMİRKENT

ÖZEL BÖLÜM GAZETENİZDE 16 Nisan 2020 • Perşembe

GAYRİMENKUL

MEY İÇKİ

Martta 108 b n konut satıldı

100 m lyon alacağını öteled

İpotekl satışların payı yüzde 40'a çıktı /04

Levent Kömür: Restoranların çek ve senetler n erteled k / VAHAP MUNYAR'ın yazısı /02

● DÜZENLEME TBMM’DE KABUL EDİLDİ

Varlık Fonu zordaki stratejik şirketlere ortak olabilecek Bir dizi ekonomik destek ve önlemler içeren torba yasa teklifinin Türkiye Varlık Fonu’na (TVF) ilişkin maddeleri TBMM’de kabul edildi. Düzenleme, TVF’nin COVID-19 pandemisi nedeniyle zor duruma düşen enerji, telekomünikasyon ve altyapı gibi stratejik sektörlerdeki şirketleri satın alabilmesini ya da bunlara ortak olmasını kolaylaştıran hükümler içeriyor.

XTVF, ş rket satın alma veya ortaklıkla lg l şlemlerde, Sermaye P yasası Kanunu le Türk T caret Kanunu’nun bazı hükümler nden muaf olacak. XTVF Genel Müdürü Zafer Sönmez: Stratej k ve büyük ölçekl ş rketlerden sermaye çıkışının önlenmes ve nak t sorunlarına çözüm sağlanması amaçlanıyor.

CANAN SAKARYA-HÜSEYİN GÖKÇE /03

S par ş depoda kaldı, hracatçı ödeme alamıyor Salgın neden yle 5 m lyar dolar alacağını tahs l edemeyen tekst l ve g y m sektörü stok mal yet sorunu da yaşıyor Hazır giyim, tekstil ve deri sektörü, daralan talep koşullarına ilave olarak ihracat stoku ve tahsilat sorunu ile de karşı karşıya kaldı. Özellikle mart ayında hazırlanan ancak sevk edilmeyen milyarlarca dolarlık depolarda bekletiliyor. Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD), Türkiye’den

alım yapan küresel markalara bekleyen alacaklarla ilgili uyarı niteliğinde açık mektup gönderdi. Mektupta, sadece hazır giyim sektörünün mart ayında 400 milyon dolarlık ürünün stok maliyetini üstlenmek zorunda kaldığına işaret edildi.

YENER KARADENİZ/07

İYİ NİYET YOK! TGSD Başkanı Hadi Karasu, söz konusu sektörlerin yurtdışından ödeme alamadığına işaret ederek, ödeme için asgari üç ay öteleme talepleri aldıklarını söyledi. Karasu, teslim edilmiş ürünün bedelinin ödenmemesinin “iyi niyetle bağdaşmadığını” söyledi.

AROLAT’ TAN

Ülkem ze gelen tur st n üçte b r n n ağırlandığı Antalya ekonom s salgın günler nde ne yapıyor? TSO Başkanı Davut Çet n le değerlend rd k… /03

ALAATTİN AKTAŞ

Konut satışlarına nereden bakmak sters n z?

04 ŞEREF OĞUZ

Altının korona le tangosu nereye kadar?

05 FATİH ÖZATAY

KO R O N AYA M E Y D A N O K U YA N Ş İ R K E T L E R D E VA R

7 Y I L I N E N Y Ü K S E Ğ İ N D E K İ A LT I N DA Y Ü K S E L İ Ş İ N S Ü R M E S İ B E K L E N İ YO R

Salgın günlerinde Altın yen z rve yolunda moral veren 3 haber DEFACTO’DAN 900 MİLYONLUK TAAHHÜT Giyim perakendecisi DeFacto, tedarikçilerine nefes aldıracak satın alma taahhüdünde bulundu. Gelecek yaz ve kış sezonuna ilişkin siparişlerini şimdiden netleştiren şirket, toplam 900 milyon liralık satın alma yapacak. DeFacto, yaz için alacağı 19 milyon ürünün bedeli 400 milyon lirayı bir ay içinde ödeyecek. DeFacto CEO’su İhsan Ateş, “Kış için de 500 milyon liralık sipariş vereceğiz” dedi. /06

HERO BABY 3’ÜNCÜ FABRİKAYI AÇIYOR

Küresel ölçekteki parasal genişleme paralelinde borsalarda gözlenen yukarı yönlü harekete rağmen, uzmanlar altının yeni zirvelere koşabileceği görüşünde. ABD’den gelen ilk çeyrek bilanço verileri hisse piyasalarındaki yükselişi frenleyince, al-

tının onsu 14 Nisan’da 1.788 dolara çıkarak 2013’ten bu yana en yüksek seviyeyi gördü. Ons fiyatında sadece bu ay gözlenen artış 130 doları bulurken, yılın başına göre değer artışı da yüzde 15’i aştı. Dünya Altın Konseyi bu hafta yayınladığı bir notta “Fed’in

faizleri yakın gelecekte bir süre boyunca sıfıra çekmesiyle birlikte, altının geçmişteki parasal genişleme döngülerinde olduğu gibi iyi bir performans verebileceği” ifade edildi. UBS de uzun vadeli altın tahmini 1.800 dolara çıkardı. HİLAL SARI /12

“Kr zde ele geç r len güç kalıcı oluyor”

KO R O N A E T K İ S İ Y L E G E L İ R L E R A Z A L D I , G İ D E R L E R H I Z L I A R T T I

ÜN BUG

GAZE

TENİ

Gel şt r c özenme ve yıkıcı kıskanma tuzakları

Kâr dağıtımına sınırlandırma ve sonuçları

Virüs nedeniyle Avrupa’da yeni prodüksiyonlara imza atamayan TV kanalları, uzun bölümlü Türk dizilerine yöneldi. Global Agency’nin patronu İzzet Pinto, “Avrupa’da yeni prodüksiyonlar durdu. Ellerinde uzun ve hazırda Türk dizileri var. Bunların yeniden yayın hakkını almak üzere kanallar kapımızı çalmaya başladı” dedi. /06

artışla 91,2 milyar, bütçe gelirleri ise yüzde 12,7 düşüşle 47,4 milyar TL olarak gerçekleşti. Vergi gelirleri yüzde 10,1, vergi dışı gelirler yüzde 23,1 azaldı. Giderlerin en büyük kalemi cari transferlerde yüzde 24’lük artış dikkat çekti. /04

RÜŞTÜ BOZKURT

BUMİN DOĞRUSÖZ

AVRUPA TÜRK DİZİLERİNE YÖNELDİ

Salgının bütçeye etkileri görülmeye başlandı. Gelirlerin azalması yanında mal ve hizmet alımları ile personel giderleri ve transferlerde gözlenen hızlı artışlarla mart ayı bütçesi 43,7 milyar lira açık verdi. Geçen yıla göre bütçe giderleri yüzde 15,6

TEMASSIZ TİCARET RAYLARA KAYDI

Global bebek maması üreticisi Hero, Ankara’da fabrika yatırımı için harekete geçti. Hero Baby Türkiye Genel Müdürü Ali Bozer, “İki ay sonra Almanya’dan yeni bir üretim hattını Türkiye’ye getiriyoruz. Türkiye’de 3’üncü fabrikamızı kurmuş olacağız” dedi. Şirket Doğu /05 Avrupa’nın tedariğini de Türkiye’den sağlamayı amaçlıyor.

Bütçe açığı 43 m lyar TL

N san ayının lk yarısındak elektr k tüket m

Salgınla b rl kte karayoluyla taşımaların durması sonrası gündeme gelen temassız t caret n yıldızı dem ryolları oldu. Türk ye’n n hracat taşımalarında dem ryolunun payı son b r aylık dönemde yüzde 100'e yakın oranda artış gösterd . Den z, kara ve havayoluna kıyasla taşımalardak payı düşük düzeyde kalsa da, bazı hatlardak yoğunluğun öncek dönemler n üç katına ulaşmasıyla vagon arzında sıkıntılar yaşanıyor. TCDD arızalı araçların onarımı ç n hale açarken, dem ryoluna artan talep askıya alınan özel sektör yatırımlarını da yen den gündeme taşıdı. Sektör tems lc ler , yen yatırım ç n altyapı ve mevzuattak eks kl kler n g der lmes n st yor. AYSEL YÜCEL/16

Dünyaca ünlü ekonomi profesörü Prof. Steve Hanke, DÜNYA’ya konuştu. “Bu krizden herkesin alması gereken dersin, ‘Ön Hazırlık Kötü Performansı Önler’ anlamına gelen “5P” (Prior Preparation Prevents Poor Performance) yaklaşımında yattığına işaret eden Hanke, “Türkiye’yi ben yönetseydim, Singapur Stratejisi’ni uygulardım” diyor.

15 SERVET YILDIRIM

Türk ye IMF'ye g der m ?

07 KERİM ÜLKER

Türk ş rket Gana'yı karıştırdı

DİDEM ERYAR ÜNLÜ /18

ZLE

DÜNYA FİYATI: 5.75 TL/KKTC: 6.25 TL l www.dunya.com l email: dunya@dunya.com l Rüzgarlıbahçe Mahallesi, Cumhuriyet Cad. Gülsan Plaza No: 22 Kavacık 34805 Beykoz/ İstanbul l TEL : (0216) 440 24 00 l ABONE: (0216) 440 24 70 l SAYI: 10573 - 12175

DUNYA

CMYK

16 N san 2020 • P E R Ş E M B E / 02

GÜNCEL

Bugün

Ücrets z maske dağıtımında sorun var mı? Türkiye özellikle son bir kullanmaya başladığını ifaANKARA GÜNLÜĞÜ aydır koronavirüs ile yode etti. CHP İstanbul Milğun bir mücadele süreciletvekili Turan Aydoğan, Canan Sakarya ni devam ettirirken masmaskeyle ilgili sürecin köcanan.sakarya@dunya.com ke temini konusundaki tü yönetildiğini son olarak tartışmalar da siyasetin gündemindeki yerieczanelerden dağıtılmasına karar verildiğini koruyor. İYİ Parti maske dağıtımında soni belirterek, “Onu da doğru düzgün yapamırunlar yaşandığını belirterek konuyu Mecyorsunuz. Vatandaşın telefonuna mesaj gelis’e taşıdı, araştırma önergesi verdi. İYİ Parti lecek… Telefonu olmayan vatandaş var, adına Denizli Milletvekili Yasin Öztürk, araştırma hat olmayan vatandaş var, okuma yazması olönergesinin görüşmelerinde salgınla mücamayan vatandaş var, sokağa çıkamayan vadelenin etkin bir şekilde yönetilmesi ve halk tandaş var. Onu da elinize yüzünüze bulaştırsağlığının korunması için kullanılması şiddınız” dedi. Eleştirileri yanıtlayan AK Parti detle tavsiye edilen maskeyi şu an vatandaşın Hatay Milletvekili Hacı Bayram Türkoğlu, İsne parasıyla ne de parasız temin edemediğini tanbul, İzmir ve Ankara’da dağıtımın başladısöyledi. Vatandaşın parasıyla bile maske buğını belirterek, “Ben yetkililerle görüştüm 26 lamaz duruma geldiğini dört saatlik kullanbin eczanemiz üzerinden halkımıza ücretsiz ması gereken bir maskeyi bir hafta boyunca maskeler dağıtılıyor” diye konuştu.

TZOB BAŞKANI ŞEMSİ BAYRAKTAR’DAN ÇAĞRI:

tulmasının tarımsal üretim için çok önemli olduğunu kaydetti. Bayraktar, üretim sürecinde bir günün bile çok değerli olduğunu vurgulayarak, “Gıda üretimi her koşulda devam etmelidir. Çiftçilerimiz ve tarım işçilerimizin güvenliği ön planda tutulmalı, sosyal mesafe kuralına uyularak üretime devam etmeleri sağlanmalıdır” dedi. Sokağa çıkma yasağının, üreticiden tüketiciye uzanan tedarik

zincirinde aksamaya neden olduğunu aktaran Bayraktar, tarımın yalnızca üretimden ibaret olmadığını, pazarlama sürecinin gıda tedarikinin en önemli aşamalarından biri olduğunu bildirdi. Tarım ürünlerinin, ekmek satışında yapıldığı gibi tüketiciye ulaştırılması gerektiğini belirten Bayraktar, belediyeler tarafından belirlenen pazarcı esnafının, semtlerde seyyar satış yapabileceğini kaydetti.

BAŞKANI GÜRSEL BARAN AÇIKLADI

ATO, Nefes Kred s 'n hızlandırıyor Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Gürsel Baran, koronavirüsle mücadele sürecinde ticaretin devamı için süreci kolaylaştıracak adımları atmaya devam edeceklerini belirtti. Oda’dan yapılan açıklamaya göre, ATO Pandemi Koordinasyon Masası toplantısı Baran’ın katılımıyla yapıldı. COVID-19 ile mücadele sürecinde iletişim ve koordinasyonun önemine dikkati çeken Baran, ATO’da kurulan Pandemi Koordinasyon Kurulu sayesin-

de üyeleriyle daha sağlıklı, etkili, doğru iletişim ve koordinasyon kurulabileceklerini, çözüm sürecinde daha hızlı hareket edebile-

ceklerini vurguladı. Toplantıda, ayrıca Ankaralı firmaların ucuz ve kolay maske temin etmesini sağlamak için Sağlık Bakanlığı, Ankara Valiliği ve Uluslararası Sağlık Hizmetleri Anonim Şirketi ile irtibata geçilmesi kararlaştırıldı. Toplantıda, ATO’nun geçmiş dönemde üç kez en büyük kaynağı aktardığı Nefes Kredisi’nin uzun vadeli ve düşük faizli finansmanı üyelere kullandırılması için çalışmaların hızlandırılması kararı alındı.

DAV U TO G LU, B Ü TÇ E N İ N R E V İ Z E E D İ L M E S İ G E R E K T İ Ğ İ N İ S ÖY L E D İ

100 m lyarlık tahv l çıkarılsın Salgın ile birlikte ortaya çıkan olumsuzlukların giderilmesine yönelik parasal ve mali genişleme yapılması gerektiğini dile getiren Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu, “Hazine kanalı ile 100 milyar liralık sıfır faizli tahvil çıkarılarak, MB kanalı ile piyasaya enjekte edilmelidir” dedi. COVID-19 krizi öncesi oluşturulan merkezi yönetim bütçesinin revize edilmesi gerektiğini dile getiren Davutoğlu, salgın ile birlikte ortaya çıkan olumsuz tablonun giderilmesine yönelik parasal ve mali genişlemenin yapılması gerektiğini dile getirdi. Fox TV’de dün sabah İsmail Küçükkaya’nın Çalar Saat programına konuk olan Davutoğ-

lu, mali kaynak oluşturmak için partisinin yöntem önerisini dile getirdi. Davutoğlu, “Biz olsaydık, Hazine 100 milyarlık enﬂasyona endeksli sıfır reel faizli tahviller çıkarırdı. Bir kamu sermaye şirketi kurulurdu, MB de bu tahvilleri o şirket üzerinden alır, piyasaya 100 milyar lirayı enjekte ederdik" ifadesini kullandı. Oluşacak kaynağın şeffaf şekilde nereye dağıtılacağının bir

“TCMB'NİN GÖREVİ BAĞIŞ YAPMAK DEĞİL, ENFLASYONU DÜŞÜRMEKTİR” B z B ze Yeter z kampanyasına yönel k de değerlend rme yapan Davutoğlu, “Toplanan kaynak 1.5 m lyar l radır. B z m önerd ğ m z kaynak 100 m lyar l ra. Merkez Bankası enflasyon le uğraşması lazımken 100 m lyon l ra bağışta bulunuyor. Onun görev bağışta bulunmak değ l. Enflasyonu düşürmekt r. Cumhurbaşkanına yaranmak ç n b r ceb nden alıp d ğer ne ver yor. Ş rketler n bağışları verg den düşülecek. Yan verg olarak alınacaklar bağış olarak alınıyor” ded .

“SOKAĞA ÇIKMA YASAĞINDAKİ YANLIŞLAR İÇİN HESAP VERİLMELİ” Geçen Cuma geces açıklanan k günlük sokağa çıkma yasağına ve ardından İç şler Bakanı Süleyman Soylu’nun st fasına l şk n de konuşan Davutoğlu, “Yasak kararı, kurumsal aklın ürünü değ ld r. Sokağa çıkma yasağındak yanlışlara l şk n b r ler hesap vermel . 250 b n k ş den hesapla 4 m lyon k ş tehl ke altına g rm şt r. Sayın Soylu st fa etmeden önce cumhurbaşkanını b lg lend rmel yd . İst fa tek taraflı b r müessesed r. Ya st fa etmemes gerek rd ya da lkesel b r karar se st fadan dönmemes gerek rd ” d ye konuştu.

DUNYA

CMYK

“Özel bankalar krizi fırsata çevirmeye çalışıyor” Koronav rüs neden yle ş rketler zor b r süreçten geçerken, ş rketler n bankalar tarafından kred başvurusunun alınmadan ger çevr ld ğ yönündek ş kayetler m lletvek ller n n de gündem ne g rd . MHP Düzce M lletvek l Üm t Yılmaz, bankaların, esnafa kred vermemek ç n her türlü zorluğu çıkardığını söyled . Kred Garant Fonu’na aktarılan kaynağın 50 m lyar l raya çıkarıldığını ama

ş rketler n bankalara g tt kler nde, l m t yeters zl ğ nden bahsed ld ğ n kaydeden Yılmaz, “Bu l m tler n b r an önce açılması lazım” ded . Özel bankaların, salgın dönem nde esnaf ve vatandaşa yaklaşımının olumlu olmadığını d le get ren Yılmaz, “Özel bankaların kr z fırsata çev rmeye çalışan b r hal var. Bu tutumlarından vazgeçs nler. Vatandaşlarımıza ve esnafımıza yardımcı olmak ç n eller nden gelen yapsınlar” ded .

Merkezi Yönetim Bütçe Denge Tablosu Mart 2020 verileri Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca (HMB) yayınlanacak. Konut Fiyat Endeksi Şubat 2020 verileri Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nca (TCMB) yayınlanacak. Kredi Kartı Harcamalarına İlişkin 15. Hafta İstatistikleri Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından açıklanacak. Tüketici Kredilerine İlişkin 15. Hafta İstatistikleri Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nca yayınlanacak.

Yarın İstatistiklerle Çocuk 2019 verileri Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanacak Kısa Vadeli Dış Borç İstatistikleri Şubat 2020 verileri Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nca açıklanacak.

Restoranlardan 100 milyon lira alacağını öteledi

Tarım işçileri sokağa çıkma yasağından muaf tutulmalı Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, tarımsal faaliyetlerin yoğun bir şekilde devam ettiğini, çiftçinin bu dönemde hasat, gübreleme, fide dikimi, çapalama, sulama, ilaçlama, tekleme işlemlerini gerçekleştirdiğini ifade etti. Bayraktar, yaptığı açıklamada, bütün bu işlerin zaman kaybetmeden yapılması gerektiğini belirterek, çiftçilerin sokağa çıkma yasaklarından muaf tu-

Özel Sektörün Yurtdışından Sağladığı Kredi Borcu Şubat 2020 verileri Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nca (TCMB) açıklanacak.

program çerçevesinde aktarılması gerektiğini kaydeden Davutoğlu, “3 ay işçi çıkarma yasağı bir aldatmacadır. Ücretsiz izin ile günde 39 lira ile kim geçinebilir? 1 170 lira ile kısa çalışma ödeneği arasında bir ödeme ortaya çıkarırdık. Yine geçen Mart ayında 223 bin çalışan işsiz kaldı. Bunlar içinde kayıtsız yok. Kayıtsız işsizlere destek sağlardık, yanı sıra kayıt altına alınmasını sağlardık” diye konuştu. Davutoğlu, konuşmasında Gelecek Partisi olarak salgın tedbirlerine yönelik önerilerini şu şekilde sıraladı: “Doğalgaz, su ve elektrik faturaları 3 ay süresince devlet tarafından ödenmesini sağlardık. Esnafa derdik ki kiranı dert etme. Esnafın kirasının, 1/3’ünü devlet olarak üstlenmesi gereklidir. 1/3’üne ilişkin kredi imkanı sağlanmalı, geri kalanı da kendisine bırakılmalıdır. Tüketici kredileri 6 ay süresince ötelenmeli ve o tarihten itibaren de 18 ay taksitlendirilmelidir. Tarıma yönelik önlemler alınmalıdır. Tohum desteği 21 ile verildi. 81 şehir için uygulamaya konulmalıdır.” “Revize edilmesi gereken bütçede sağlık, gıda tedariği, eğitim, stratejik yatırımlar ve sosyal yardımları koyardık” diyen Davutoğlu, şöyle konuştu: “Kamunun tasarrufu olmadan, halktan tasarruf beklemek olmaz. Cumhurbaşkanlığına ait uçakları satmak gerekir. Böyle bir kararın sembolik önemi vardır."

İŞ DÜNYASINDA DİYALOG

Vahap Munyar vahap.munyar@dunya.com

EY İçki CEO’su Levent Kömür, Sağlık Bakanlığı 11 Mart 2020’de Türkiye’de ilk COVID-19 vakasını açıklayıp, hükümet “idari izinliler” listesi oluşturunca yönetim ekibini topladı: - Kamu çalışanları için belirlenen kriterleri aynen uygulayacağız. O kriterlere uyan tüm personelimizi yarından itibaren “idari izin”e göndereceğiz. Yönetim ekibiyle birlikte aldıkları ikinci karar, çalışma ortamıyla ilgili oldu: -COVID-19 riskine karşı çalışma ortamımızda “maksimum korunma kuralları” uygulayacağız. Ofis ve fabrikaları sık sık dezenfekte edeceğiz. Ofis ve fabrikalara yoğun el dezenfektanı koyacağız. Bu noktada İstanbul’da alkollü içki satışında öne çıkan restoranların bulunduğu semtlere dikkat çekti: - Kadıköy, Beşiktaş, Kumkapı (Fatih), Nevizade’de (Beyoğlu) restoranları da aynı bizim ofis ve fabrikalarımız gibi dezenfekte edelim. Çok sürmeden çalışma düzeniyle ilgili yeni karara varıldı: -Ofis personelimiz “evden çalışma” düzenine geçecek. Fabrikalarda da asgari kadroyla, mesafe korunarak üretim yapılacak. Vaka sayıları arttıkça Bilim Kurulu ve Sağlık Bakanlığı’nın yönlendir-

mesiyle restoran, cafe, bar gibi mekanların kapatılması gündeme geldi. Levent Kömür, ekibiyle durum değerlendirmesi yaparken sordu: -Bizim restoran, cafe, bar gibi mekanlardan verdiğimiz ürünlerden dolayı ne kadar alacağımız var? Ekipten şu yanıt geldi: - Farklı günlere dağılmış olmakla birlikte toplam 100 milyon lirayı bulur. Alacaklarla ilgili şu karara varıldı: - Restoran, cafe ve barlar kapalıyken bize o borçlarını ödeme güçleri olmaz. En doğrusu alacakları günü geldikçe ertelemek. Alınan karar söz konusu mekan sahip ve işletmecilerine bildirildi: - COVID-19 süreci nedeniyle kapalı kaldığınız dönemde alacaklarımız için sıkıştırmayacağız. Biz elinizi bu şekilde rahatlatırsak siz de personel maaşı ödemeye çalışırsınız. Kadıköy Tarihi Çarşı Gazetesi, İngiliz Diageo Grubu’na bağlı Mey İçki’nin kararını şöyle duyurdu: -COVID-19 salgını başladığı günden itibaren, özel sektör temsilcilerinden Mey İçki, Kadıköy Tarihi Çarşı’daki işletmelerin dezenfektasyon işlemi ile başlayıp, sonrasında esnaﬂarın ödemekle yükümlü olduğu cari hesap, çek ve senetlerini erteledi. Aynı haberde Kadıköy Tarihi Çarşı Başkanı Ali Geçgel’in şu sözleri yer aldı: - Çarşı esnafına verdiği finansal desteklerden ötürü Mey İçki’ye teşekkür ediyoruz. Çarşı esnafı ile çalışan diğer firmalardan da yaşanan zor süreçte bu tür destekleri bekliyoruz. 100 milyon liralık alacağı ötelemek, hiç de yabana atılacak bir destek sayılmaz değil mi?

Elazığ’a 10 milyon liralık ‘Öküzgözü’ alımı sözü verdi MEY İçki CEO’su Levent Kömür, Elazığ’la lg l şu adımı atmaya karar verd : - Elazığ’da şarap fabr kamız var. Elazığ’ın “Öküzgözü” üzümünü şarap ç n satın alıyoruz. Normalde şaraplık üzümü çok seçerek alırız. Elazığ deprem yaşadı, üstüne COVID-19 salgını geld . Bu yıl “Öküzgözü” üzümünü seç c olmadan alacağız. Kararı ek b ne şöyle anlattı: - Elazığ’dak üzüm üreticilerine destek vereceğ z.

Şarap üreteceğimiz “Öküzgözü”nü ayırır, kalan bölümünü de rakı üretiminde kullanab l r z. Karar, Elazığ’dak şarap fabr kası yönet m tarafından bağ sah b çiftçilere b ld r ld : - Üzümlerinizi almaya hazırız. “Ya beğenmezlerse” ted rg nl ğ yaşamayın. Kömür, Elazığ’dak ek b ne bütçey de verd : - Elazığ’dak “Öküzgözü” alımına bu yıl 10 m lyon l ra harcayab l r z.

10 milyon liralık etil alkol desteği verdi MEY İçki CEO’su Levent Kömür, Türk ye’de lk COVID-19 vakası açıklandığının ertes günü Karaman’dak Mey Et l Alkol Fabr kası’na odaklandı: - Et l alkol, b z m hammaddem z. Fabr kayı normalde 6 ay kapalı tutuyoruz. Haz ran ayında açacaktık. Ancak, COVID19’la mücadele sürec nde et l alkole ht yaç olur. Fabr ka yönet m ne hemen tal mat verd : - Arkadaşlar, hemen üretime başlayalım. B rkaç gün sonra Sanay ve Teknoloj Bakan Yardımcısı Mehmet Fat h Kacır, Kömür’ü aradı: - Levent Bey, et l alkole ht yaç olacak. S z n üretim ne durumda? Şu yanıtı verd : - B z zaten üretime geçt k. Kapas tem z el verd ğ ölçüde et l alkol tedar k sağlarız. Kömür, 13 Mart’tan t baren her hafta tüm personel n, a leler n n Tek Gıda-İş Send kası yönet c ler n n de zled ğ görüntülü toplantılardan b r nde et l alkol konusunda şu b lg y paylaştı: - 6 m lyon şişe kolonya üretilecek düzeyde et l alkol sağladık. B r kısmını bedels z verd k. B r bölümünü de mal yet ne tesl m ett k. Personel, Mey İçki’nin et l alkolle verd ğ katkıyı merak ett , Kömür hesapladı: - Et l alkol üzerinden 10 m lyon l ralık b r katkı sağlamış olduk. B r süre sonra İstanbul Val s Al Yerl kaya’nın şu sözler d kkatler n çekti: - Et l alkol üretimi konusunda Türk Şeker, Amasya Şeker ve Mey f rmasına teşekkür ed yoruz.

Dayanışıyoruz MEY İçki CEO’su Levent Kömür, çalışma arkadaşlarıyla konuşurken yardımlarla lg l şu saptamayı yaptı: - Yapılanlar “yardım”dan öteye geçt . Bu dönemde herkes mağdur. Dünyada toplumun her kes m COVID-19’dan etk len yor. En doğru tanım “dayanışıyoruz” olab l r.

16 N san 2020 • P E R Ş E M B E / 03

GÜNCEL

AROLAT’TAN ARO

Osman Arolat

osman.arolat@dunya.com

Antalya’da COVID-19 Günleri

ntalya, Türkiye’nin beşinci ili. Ülkeye gelen turistin üçte biri Antalya’da ağırlanıyor. Seracılıkta yarattığı ölçek Türkiye’nin domates üretiminde ilk 10’a girmesini sağlıyor. Antalya OSB 300’e yakın kuruluşuyla önemli bir üretim odağı. COVID-19 Günleri’nde Antalya ne yapıyor? Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Davut Çetin‘in yansıttığı Antalya ekonomi gündemini üç başlık altında değerlendirmek istiyorum: ■ Antalya’da sera üretiminin özendirilmesi için fide destekleri yararlı oldu. Mart ayında ihracatımız yüzde 32 artış gösterdi ama son dönemde karantina uygulamaları arttı. Bunun yanında bazı ülkelerin gümrük kapılarını kapatmasıyla

B A K A N VA R A N K AÇ I K L A D I

Yerl maske f ltres nde Ar-Ge başarısı

ihracat yavaşlamaya başladı. ■ Otellerin çoğu kapalı, çünkü 2020 turizm sezonunun ne olacağı belli değil. Sektör temsilcileri Oda olarak bize geçen yıl 16 milyon olan turist sayısının bu yıl 1.5 milyon turiste kadar düşebileceğini belirtiyor. Turizmde sayısı 600-700 bin olan istihdamın 300 bininin sorunlu olduğu görülüyor. Turizmde havayolu taşımacılığı destekleri THY dışında kalan şirketlere de verilmeli, bu da onların ekonomiye aktif katkılarını sağlar. Asıl kaygımız turizmin çok fazla sektör üstünde etkileyici olması. Hükümetten istihdam, finansman desteklerini artırmasını bekliyoruz. Destekler iyi ama yeterli değil. Ayrıca desteklerin şirketlere aktarılmasında da sorunlar var. ■ Antalya’da sanayi sektörü ya ihracat

Vatandaş maske bulamamaktan ş kayetç Bu arada, maske almak isteyen vatandaş, e-devlet üzerinden telefonlarına gelen kodla eczanelere gidiyor ancak birçoğunda eli boş dönüyor. Gazetemize gelen şikayetler eczanelerde maske tükendiği ve sistemin çalışmadığı noktasında yoğunlaştı.

HÜSEYİN GÖKÇE -ANKARA

Çalışma hayatıyla ilgili önemli düzenlemeler içeren torba yasa teklifinde, Türkiye Varlık Fonu’nun koronavirüs sebebiyle zor duruma düşen şirketleri satın alması veya bunlara ortak olmasını kolaylaştıran bir madde de kabul edildi. Madde, ile TVF’nin bir şirketi satın alması veya ortak olması işlemlerine, Sermaye Piyasası Kanunu ile Türk Ticaret Kanunu’nun bazı hükümlerinden muafiyet sağlanıyor. Düzenlemenin TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki görüşmeleri sırasında üyelere bilgi veren Türkiye Varlık Fonu Genel Müdürü Zafer Sönmez, tamamen stratejik ve büyük ölçekli şirketlerde koronavirüsü nedeniyle yaşanan sermaye ve nakit sorununa çözüm sağlamak olduğunu açıkladı. Sönmez, dünyada korona sonrası kamunun hem sermaye hem de borçlanma alanında etkisini artacağını öngördüklerini belirterek, bu dönemde halka açık ve halka açık olmayan finansal sıkıntıya giren, sermaye eksikliği çeken şirketlere destek olmak sermayelerinin güçlendirilerek, sermaye çıkışını engellemeyi ve sermayenin tabana yayılmasını amaçladıklarını belirtti. Fonun Türk Ticaret Kanunu ve Sermaye Piyasası Kanununun bazı maddelerinden muaf tutulduğunu belirten Sönmez “Karşı tarafından rızası olarak yani herhangi bir şekilde devletin zorla aldığı bir durum yok. Bunun için

Milli Dayanışma’ya bağışlar sürüyor ● Beymen, COVID-19 mücadelesi için Milli Dayanışma Kampanyası’na 1 milyon TL, İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesi, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi ve İzmir 9 Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi’ne toplam 1 milyon TL bağışladı. Beymen nakdi bağışın yanı sıra,sağlık çalışanlarının haftalık temiz kıyafet ihtiyaçlarını karşılanması için yaptığı bağışlarla birlikte toplam 5 milyon TL değerinde destekte bulunuyor. ● Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) İzmir Şubesi ‘Biz Bize Yeteriz Türkiyem’ sloganıyla başlatılan ‘Milli Dayanışma Kampanyası’na 3 milyon 88 bin TL destek ile katıldı. MÜSİAD İzmir Başkanı Bilal Saygılı üyelerinin kampanyaya büyük ilgi gösterdiğine dikkat çekerek, “Vefa Sosyal Dayanışma Grupları ile birçok vatandaşımıza yardımcı olmaya devam ediyoruz” diye konuştu. ● Enerji Elektrik Üreticileri Derneği (EÜD) 58 üyesi ile COVID-19 ile mücadele çalışmalarına 1.1 milyon liralık destek sağladı. EÜD Başkanı Cem Aşık, dernek adına yapılan bağışların dışında, EÜD üyesi şirket ve grupların bugüne kadar kampanyaya yaptıkları bağışın toplam 120 milyon TL’yi geçtiğini ifade etti.

DUNYA

CMYK

SİNOP /13

İ EDİRNE/ 11

KARS/15

Parayı nereden bulacaksınız? Türkiye Varlık Fonu Genel Müdürü Sönmez’e milletvekilleri tarafından ‘Parayı nereden bulacaksınız ?” sorusu da yöneltildi. Sönmez, bu soruya “Bütün dünyada global piyasalarda 70 trilyon dolar bono var, bunun 15-16 trilyon dola-

HAFTA SONU GAZETELERİN BASKI VE DAĞITIM SORUNU ÇÖZÜLECEK

VAN/ 14 KAYSERİ / 18

İZMİR/22 İ İ/ 23 DENİZLİ/

1436 Rum N san 3

DİYARBAKIR / 22

KONYA / 18

MUĞLA/ 17 ANTALYA/ 19

EDİRNE 04:52 06:25 13:19 17:02 20:02 21:29

ADANA/ 24

İçişleri Bakanlığı genelgesiyle 30 büyükşehir ve Zonguldak›ta sokağa çıkma yasağı kararının alınmasından sonra gazetelerin dağıtılamama sorunu Türkiye Gazeteciler Cemiyeti›nin (TGC), İstanbul Valisi Ali Yerlikaya›ya yaptığı yazılı başvuru sonucunda çözüme ulaştı. TGC önceki gün, sokağa çıkma yasağı nedeniyle gazetelerin basın ve dağıtımda yaşanan sorunların giderilmesi ve vatandaşların gazetelerine ulaşabilmesi talebiyle İstanbul Valisi Ali Yerlikaya’ya başvuruda bulunmuştu. İstanbul Valiliği, TGC’nin yaptığı yazılı başvuru olumlu sonuçlandı. İstanbul Valiliği yetkililerinden bugün iletilen bilgiye göre hafta sonu uygulanacak sokağa çıkma yasağı süresince gazetelerin baskı ve dağıtım sorunu mutlaka çözülecek. Konuyu İçişleri Bakanlığı ile de paylaşan Valilik yetkililerinden alınan bilgiye göre; sokağa çıkma yasağının olduğu günlerde gazetelerin baskı ve dağıtımının aksamaması için sürecin nasıl ilerletileceğinin

SPK muaf yet geld Torba yasa teklifinin ilgili maddesinde Türkiye Varlık Fonu’nun şirket satın alması veya bir şirkete ortak olması işlemlerinde, Sermaye Piyasası Kanunu’nun 23, 24, 25, 26 ve 27’nci maddelerinden muafiyet sağlanıyor. Muafiyet sağlanan hükümler; Ortaklıkların önemli nitelikteki işlemleri, ayrılma hakkı, pay alım teklifi, pay alım teklifi zorunluluğu ve ortaklıktan çıkarma hakkı ve satma hakkı başlıklarını içeriyor. Madde ile ayrıca bu işlemlere Türk Ticaret Kanunu’nun 202’nci maddesinden de muafiyet getiriliyor. Bu madde “Hakimiyetin hukuka aykırı kullanılması” başlığını taşıyor. Maddenin ilk fıkrasının ilk cümlesi, “Hâkim şirket, hâkimiyetini bağlı şirketi kayba uğratacak şekilde kullanamaz” şeklinde. Büyük kuruluşların ayakta kalması sağlanacak Teklifin madde gerekçesi kısmında, koronavirüsün ekonomik kayıplarının telafisi amacıyla kamu otoriteleri tarafından alınan bazı kararlar alındığına dikkat çeki-

FAHRETTİN ALTUN’UN İKAMETGAHINI PAYLAŞAN YAYINLARA SORUŞTURMA İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, İletişim Başkanı Fahrettin Altun'un ikametgah adresi ve fotoğrafının paylaşıldığı yayınlar nedeniyle "terör örgütlerine hedef göstermek" suçundan soruşturma başlattı. Alınan bilgiye göre, Başsavcılık, Altun'un ikametgah adresi ve fotoğrafının bazı basın yayın organlarında yayınlanması üzerine harekete geçti. Altun'un, Üsküdar Kuzguncuk›taki evinin arka tarafında yer alan araziyi, Vakıﬂar Genel Müdürlüğü'nden 10 yıllığına kiraladığı öğrenildi. Bazı medya organlarında, bu araziye yerleştirilen modüler çardağın İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından izinsiz yapılaşma olduğu gerekçesiyle kaldırıldığı iddiasının yer aldığı haberde, Altun'un ikametgahının açık

GAZİANTEP/ 21

İZMİR İSTANBUL BURSA KOCAELİ ANTALYA ANKARA KONYA KAYSERİ ADANA G.ANTEP ERZURUM 05:00 04:48 04:50 04:45 04:53 04:36 04:43 04:29 04:34 04:26 04:02 06:27 06:19 06:20 06:16 06:17 06:05 06:09 05:56 05:59 05:51 05:32 13:16 13:09 13:09 13:06 13:03 12:54 12:55 12:43 12:44 12:36 12:20 16:58 16:52 16:51 16:48 16:42 16:35 16:36 16:24 16:24 16:15 16:02 19:56 19:49 19:48 19:45 19:38 19:33 19:32 19:21 19:19 19:11 18:59 21:17 21:15 21:12 21:10 20:57 20:56 20:52 20:42 20:38 20:30 20:22

Dünya’yı y oku

rı negatif getiri sağlıyor. Varlık Fonu’nun herhangi bir nakde, krediye, paraya ulaşma sorunu yoktur. Geçmiş 18 ayda fon başarılı bir kurumsallaşma süreci yaşadı” dedi,

bilgisi ayrıca duyurulacak. TGC yaptığı başvuruda, gazetelerin basılabilmesi için matbaa işçilerine yazılı izin verilmesini, gazetelerin dağıtılabilmesi için de küçük marketlerin ve bakkalların açık olmasını önermişti.

ZURU UM /13 ERZURUM SİVAS / 17

Son torba yasaya eklenen madde le Türk ye Varlık Fonu, koronav rüs neden yle zor duruma düşen ş rketler satın alab lecek veya bunlara ortak olab lecek. Varlık Fonu Genel Müdürü Zafer Sönmez, düzenlemeyle stratej k ve büyük ölçekl ş rketlerden sermaye çıkışının önleneceğ n ve nak t sorunlarına çözüm sağlanacağını söyled . halka açık şirketlerde Sermaye Piyasası Kanunun 23. ve 27. maddelerinde çıkış hakkı, çağrı mükellefi, çağrı zorunluluğu ve ortakların pay alımını denetleyen 5 maddeden muafiyet halka açık olmayan ve ortakların haklarının satın almasını düzenlemekte” dedi. “Varlık Fonu bir şirketin kontrolünü alarak beraber ya da tek başına kontrol edebilir karşı taraf buna rıza gösterecek ve muafiyet sade işlem bazında” diyen Sönmez, “Finansal zorluk yaşayan Türkiye’nin stratejik değerlerine yabancı şirketlerin sahip olmasını engellemek için biz daha önceden devreye girip bu zor durumda sermaye desteği sağlayacağız ” açıklamasını yaptı. Milletvekillerinin sorularını yanıtlan Sönmez, hangi sektörlerin stratejik sektörler olarak değerlendirildiği konusundaki soruya “İşlemlerin gizliliği açısından örnek vermek doğru olmaz ama dünyada koronavirüsle birlikte bir sürü sektör stratejik önem arz ediyor “ dedi.

TRABZON / 20

BURSA/15 ESKİŞEHİR /17 ANKARA / 17

Günün Uzaması 4 dak ka

İmsak Güneş Öğle İk nd Akşam Yatsı

SAMSUN / 18

İSTANBUL / 12 KOCAELİ /13

Türk ye Varlık Fonu zordak stratej k ş rkete ortak olacak CANAN SAKARYA

Yüksek koruyuculuk sağlayan profesyonel medikal maske filtrelerinin yerlileştirilmesi için TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) Malzeme Enstitüsü ile İstanbul Teknik Üniversitesi Ulusal Membran Teknolojileri Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde (İTÜ MEM-TEK) eş zamanlı yürütülen 2 Ar-Ge projesi başarıyla sonuçlandı. İhtiyacı görür görmez harekete geçtiklerini, filtreleri yerlileştirecek ekiple maske üreticilerini bir araya getirdiklerini söyleyen Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, "95 ve N99 olarak adlandırılan yüksek koruyucu maskelerin filtrelerinin yerli üretimi için TÜBİTAK MAM Malzeme Enstitüsünü görevlendirdik. Bu filtreleri daha önce Almanya ve Fransa’dan ithal ediyorduk. Kilogram fiyatı 14 avrodan 50 avroya kadar yükseldi” ifadesini kullandı.

ya da turizm sektörüne dönük üretim yapıyor. Sanayi malı ihracatımız mart ayında bile yüzde 14 gerileme kaydetti. Firmalarımız istihdam desteklerinin acil olarak artırılıp, hayata geçirilmesini bekliyorlar. Buradan çıkaracağım 2 sonuç var: 1-Ekonomide motor güç turizmin bu yılı, ‘’yok’’ konumunda geçirmesi muhtemel. Türev sektörler de olumsuz yönde etkileniyor. Yaratılacak desteğin bir ‘’paket‘’ olması anlamlı gözüküyor. 2-Sera ürünleri ihracatı için sınır kapılarının açılabilmesinde ikili görüşmeler yapılması yararlı olacak. Antalya TSO Başkanı Davut Çetin‘e olgulara dayalı bu tespitleri için gazeteniz DÜNYA olarak teşekkür ediyorum. Anadolu‘nun nabzını tutmaya devam edeceğiz…

1441 H cr Şaban 23

lerek, bu düzenlemenin de olumsuz etkiyi sınırlandırmak için gerçekleştirildiği bildirildi. Aynı zamanda piyasanın hareketlenmesine katkıda bulunacağı belirtilen düzenleme ile zor duruma düşecek büyük kuruluşların ayakta kalmasında, klasik banka kredisinden farklı seçenekler sunulacağı kaydedildi. Bu istisnayla şirketlerden kaynak çıkışının da engelleneceğine dikkat çekilen gerekçede, Türk Ticaret Kanunu’nun 202’ni maddesinden de istisna getirildiği vurgulandı.

“Satış koşulları netl k kazanmalı” Düzenlemeyi değerlendiren gazetemiz yazarlarından Prof. Dr. Nevzat Saygılıoğlu, Sermaye Piyasası Kanunu’ndana muaf olacak işlemlere hangi şirketlerin tabi olacağının şeffafça açıklanması gerektiğini söyledi. Bu noktada zor durumdaki şirketlerin satın alınması veya bunlara ortak olunmasında devletin tek alıcı olmasının rekabeti engelleyebileceğinin altını çizen Saygılıoğlu, “Herhangi bir ortaklık veya satın almada karşı tarafa ne ödenecek? Bedel belirlenirken hangi koşullara dikkat edilecek? Bunların net olması gerekiyor” ifadelerini kullandı.

dunya.com

D I Ş K AY N A K TA L E B İ YO K

Sanay c ye 36.3 m lyar TL kaynak verd k Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Türkiye’nin COVID-19 salgınının ekonomik etkileriyle mücadelede başarılı ülkelerden birisi olduğunu belirterek, hiçbir uluslararası kuruluştan yardım veya destek talebinde bulunmadıklarını söyledi. Albayrak, Ekonomik İstikrar Kalkanı kapsamında kamu bankalarının vatandaşa 12.1 milyar lira kredi kullandırdığını, Halkbankası’nın esnafa kullandırdığı kredi miktarının ise 6.7 milyar lira olduğunu anlattı. Ekonomik İstikrar Kalkanı kapsamında sağlanan destekler hakkında da bilgi veren Albayrak, 2.1 milyon aileye bin TL’lik yardım ulaştığını, yakın zamanda desteklenen aile sayısının 4.4 milyona ulaşacağını söyledi. Albayrak, temel ihtiyaçlar için devreye alınan 10 bin lira limitli destek çerçevesinde 2.1 milyon kişiye 12.1 milyar liralık kaynak tahsis edildiğini vurguladı.Halkbankası’nın 25 bin liralık destek paketine 412 bin 714 başvuru geldiğini ve süreci tamamlananların sayısının 206 bin 959’a çıktığını ifade eden Albayrak, ParafKart ile birlikte tahsis edilen miktarın 6.7 milyar lira olduğunu anlattı. İş’e Devam desteğine başvuran KOBİ ve sanayici sayısının ise 67 bin 229 olduğunu aktaran Albayrak, 39 bin 651 firmaya 36.3 milyar lira kaynak tahsis edildiğini belirtti. ANKARA/DÜNYA

TÜRK METAL SENDİKASI ONURSAL BAŞKANI MUSTAFA ÖZBEK HAYATINI KAYBETTİ Türk Metal Sendikası Onursal Başkanı Mustafa Özbek, 80 yaşında hayatını kaybetti. Bir süredir kanser tedavisi gören Özbek’in vasiyeti üzerine, cenazesi memleketi Kırıkkale’de toprağa verilecek. Uzun yıllar Türk Metal Sendikası Genel Başkanlığı yapan Özbek, Ergenekon soruşturması kapsamında bir süre cezaevinde kalmıştı.

adresi ve fotoğrafı kullanılmıştı.

MEMSİS, N95 MASKE FİLTRESİ ÜRETTİ MEMSİS Çevre Teknolojileri Araştırma Geliştirme Genel Müdürü Prof. Dr. İsmail Koyuncu, N95 ve üzeri kalitedeki maske filtrelerinin asıl filtre malzemeleri yurt dışından geldiğini belirterek, “Yüzde 100 yerli malzemelerden üretilen N95 ve üzeri kalitedeki maskelerin üretimi tamamlanmış bulunmaktadır. Ülkemizin de içinde olduğu bu zor anlarda, çok ciddi sayıda maske üretilerek, Sağlık ve Savunma Bakanlığı personellerimizin kullanımına sunulmuştur” dedi.

SAĞLIKTA ŞİDDETE CEZALAR YÜZDE 50 ORANINDA ARTACAK Kamu ve özel sağlık kurum ile kuruluşlarında görev yapan sağlık personeliyle yardımcı sağlık personeline karşı, görevleri sebebiyle işlenen, Türk Ceza Kanunu’nda yer alan kasten yaralama, tehdit, hakaret ve görevi yaptırmamak için direnme suçlarında cezalar yarı oranında artırılacak. Sağlıkta şiddetin önlenmesine ilişkin düzenleme Meclis’te grubu bulunan beş siyasi partinin uzlaşmasıyla Yükseköğretim Kanunun ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanuna eklendi.

16 N san 2020 • PERŞEMBE / 04

GÜNCEL

EKONOMİDE UFUK TURU Fat h Özatay EKON

fatih.ozatay@etu.edu.tr

Nisan ayının ilk yarısındaki elektrik tüketimi Ni

ürkiye ekonomisinin faaliyet hacmindeki dalgalanmaları (iş çevrimlerini ya da devresel hareketleri) önceden tahmin etmemize yarayacak öncü göstergeler üzerinde çalışmıştım doktora tezimde. 1960’ların ortalarından 1980’li yılların başlarına kadar olan dönem için tek bir öncü gösterge çıkıyordu: Elektrik tüketimi. Bu veri o zamanlar TÜİK tarafından biraz gecikmeli de olsa aylık frekansta yayınlanıyordu. Elektrik tüketimi şimdilerde de önemli bir gösterge. Üstelik artık neredeyse eş zamanlı olarak bu veriyi bulmak mümkün. TEİAŞ Yük Tevzi Bilgi Sistemi bu veriyi saatlik frekans-

ta ve anında yayınlıyor. Grafikte 1998’in ilk çeyreği ile 2020’nin ikinci çeyreği arasındaki dönemde GSYH ve elektrik tüketiminin bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde değişimlerinin hareketleri gösteriliyor. GSYH için elimizdeki son veri 2019’un son çeyreği. Muhtemelen 2020’nin ilk çeyreğinde yüksek bir oranda büyüyeceğiz; yüzde 5.5 olarak aldım. Elektrik tüketimi için ise son tam günlük veri 14 Nisan için. Nisan ayının ilk yarısında bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 15.6 oranında azaldı elektrik tüketimi. Bu değeri olduğu gibi 2020’nin ikinci çeyreğine yansıttım. Bir öngörü olarak değil; sadece salgın nedeniyle

alınan kararlar ikinci çeyreğin kalanına da yansır ve bu civarda bir elektrik tüketimi azalması olursa, eski tüketim verileri ve eski GSYH-elektrik tüketimi ilişkisi ile karşılaştırma mümkün olsa diye. Elbette sağlam istatistiki ve ekonometrik sınamalar yapmak gerekir ama grafik en azından ‘görsel’ olarak iki seri arasında çok güçlü bir ilişki olduğunu söylüyor. Ayrıca, elektrik tüketimindeki dalgalanmaların dönüm noktaları ya GSYH’deki dönüm noktalarından önce geliyorlar ya da eş zamanlılar. Tüm bu dönemde elektrik tüketiminin bir yıl öncesine kıyasla en fazla düştüğü çeyrek, küresel krizin reel ekonomi üzerindeki etkisi-

nin en şiddetli hissedildiği 2009’un ilk çeyreği. Elektrik tüketimi yüzde 6.3 oranında, GSYH ise yüzde 14.4 oranında azalmış. 2008’in son çeyreği ile 2009’un üçüncü çeyreğini kapsayan bir yıllık dönemde hem GSYH hem elektrik tüketimi azalıyor. 2001 krizi sırasında ise elektrik tüketimi birinci ve ikinci çeyrekte sınırlı oranda düşüyor, üçüncü çeyrekte ise sabit kalıyor. GSYH ise yılın ikinci çeyreği ile son çeyreğini kapsayan dönemde azalıyor. Grafikte yok ama aylık olarak bakıldığında elektrik tüketiminin en çok azaldığı aylar Şubat 2001 (yüzde 10.1) ve Şubat 2009 (yüzde 9.1). Böyle incelendiğinde, içinde bulunduğumuz nisan ayının ilk ya-

rısındaki elektrik tüketimi azalmasının (yüzde 15.6) -ayın ya da çeyreğin kalanında da sürmesi halinde- şimdiye kadar görülen en yüksek azalma değeri olacağı anlaşılıyor. İkinci çeyrekte GSYH’de gerçekleşecek düşüşün de bugüne kadar gözlenen en yüksek düşüş olmaması için bir neden yok. Elbette

mevcut sosyal mesafe koyma kararları çeyreğin kalanında da aynı şiddette kalıcı olursa. Üstelik, daha önceki dönemlerden farklı olarak, eski GSYH-elektrik tüketimi ilişkisinin gösterdiğinin ötesinde bir de neredeyse duran turizm, ulaştırma, lokanta, eğlence gibi sektörler var.

Konut satışlarına nereden bakmak istersiniz?

EKO / ANALİZ

Alaatt n Aktaş ala.aktas@gmail.com

Konut satışı martta hız kesm ş olmakla b rl kte lk çeyrekte geçen yılın üçte b r üstünde. Ne var k öneml olan lk satış ve lk satışta son sek z yılın en düşük lk çeyrek gerçekleşmes söz konusu. Martta az da olsa artan satışın n sanla b rl kte dramat k şek lde hız kesmes pek şaşırtıcı olmaz. Taleptek bu ger lemeyle b rl kte konut f yatlarında da düşüş yaşanab l r.

konomik verileri okurken biraz geniş açılı değerlendirme yaparak detaya inmek gerekir. Bu temel kuralı niye mi hatırladık, söyleyelim. TÜİK ile Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nün ortaklaşa oluşturdukları konut satış istatistiklerinde mart verileri açıklandı. Böylece yılın ilk çeyreğine ilişkin veriler de belli oldu. Konut satışı geçen yıla göre martta yüzde 3.4, ilk çeyrekte ise yüzde 33 arttı. Marttaki oran düşük ama ilk çeyrek oranı gayet iyi, üçte bir artıştan söz ediyoruz. Bunlar toplam satıştaki değişime işaret eden oranlar. Ama konutta önemli olan toplam satış değil ki. İkinci el satışların ekonomi için pek bir önemi yok. Hep söyledik; önemli olan ilk satışlar...

Sek z yılın en düşüğü Konut satışında tüm Türkiye’yi kapsayan kayıtların 2013 yılından bu yana tutulmakta

1 0 8 B İ N 67 0 E V S AT I L D I

F yatların bu düzeyde tutulması zor

olduğunu bir kez daha hatırlatarak ilk çeyrek gerçekleşmelerine bakalım. Bu yılın ilk çeyreğindeki ilk satış 107 bin 432 adet oldu. Bu, 2013’ten bu yana geçen sekiz yılın en düşük ilk çeyrek satışı. İlk çeyrek rekoru 2017 yılında kırılmıştı; söz konusu yıl tam 146 bin ilk el satış yapılmıştı. 2015, 2016 ve 2018 yıllarında da 130 binin üstünde ilk satış gerçekleşmişti. Son iki yıldır ise 107 binlere takılıp kalmışız. Toplam konut satışı artıyor; ama birisi alıp beş yıl oturmuş bir başkasına satmış, o da tut-

muş şimdi başkasına satış yapmış... Bu satışların ekonomiye doğrudan bir katkısı yok ki... İkinci el satışlar konut stokunun erimesine bir katkıda bulunmuyor elbette. O yüzden önemli olan ilk satış, bir kez daha vurgulayalım.

Bu günler aramamız çok muhtemel Geçenlerde “Bu veriler korona vurmamış veriler” demiştik. Konut satışına ilişkin mart verisinde de korona etkisi pek yok. Korona etkisi olmadığı halde martta ancak yüzde 3.4 olan konut satışındaki artışın

Koronanın yarattığı ekonom k kr z “konut alma potans yel olan” kes m yok ed yor. Korona kr z yüzünden yaklaşık 250 b n şyer kapalı. Bu şyerler n n her b r n n ortalama k ortaklı olduğu varsayılsa yaklaşık 500 b n şletme sah b nden söz ed yoruz demekt r. İşte şu süreçte bu 500 b n k ş en azından b r dönem ş n kaybetm ş ve gel rden yoksun kalmış durumda. Ayrıca bu 250 b n şyer n n yarısı k ra olsa 125 b n mal sah b de k ra gel r nden yoksun kalmış demekt r. Bu şyerler n n sah pler le k ra gel r elde edenler toplumda orta zeng n tabakayı oluşturan kes m sayılır. Dolayısıyla korona kr z yüzünden yaklaşık 600

nisanla birlikte dramatik bir düşüş göstermesi şaşırtıcı olmaz. Geçen yıl nisanda 96 bin ko-

b n “konut alma potans yel sah b ” b r süre bu olanağını y t r yor. Elbette bu 600 b n k ş mutlaka konut alma n yet ndeyd den lemez. Ama bu k ş ler konut almayı düşünüyorduysa b le ş md bunu b r süre ertelemek durumunda kalacaklardır. Bu k ş ler dışında ş bozulan, zorunlu olmadıkça konut alımını mutlaka erteleyecek olan elbette yüz b nler daha vardır. Dolayısıyla korona kr z konut alımında çok kesk n b r ger lemeye yol açmaya adaydır. İşte bu süreçte konutunu mutlaka satmak steyecekler n, özell kle nak t ht yacı ç nde olan müteahh tler n f yat nd r m ne g tmekten başka çareler yoktur.

nut satılmıştı. Mayıs ve hazirandaki satış da sırasıyla 92 bin ve 61 bin düzeyinde gerçekleşmişti.

TA H S İ L AT L A R ÖT E L E N D İ , G E L İ R D Ü ŞT Ü

Konutu martta ‘ipotekli Koronav rüs etk s yle satış’ ayakta tuttu bütçede 44 m lyar TL açık Salgına karşı ekonom k tedb rler n bütçedek lk yansımaları görüldü. Gel rler 47.4 m lyar l raya ger led . G derler n 91.2 m lyar l raya çıktığı mart bütçes nde 43.7 m lyarlık açık oluştu.

HÜSEYİN KOYUNCUOĞLU İSTANBUL

Türkiye’de konut satışları mart ayında hız keserek devam etti. 2019'un son çeyreğinde konut kredi faiz oranlarındaki indirimlerle yükselişe geçen konut satışları, martta yüzde 3.4 arttı. Salgın etkilerinin henüz sınırlı kaldığı dönemde 108 bin 370 konut satıldı. İki kat artış kaydeden ipotekli satışlar, trendin korunmasında etkin rol oynadı. Şubat ayında konut satışları 118 bin; ocak ayında 113 bin adet olarak gerçekleşmişti.

İpotekl satışta k kat arttı Geçtiğimiz yılın mart ayına göre kıyaslandığında ipotekli konut satışlarındaki yüzde 90'lık artış, konut satışlarında yaşanan yıllık bazdaki artışta önemli bir rol oynadı. 2019 mart ayında 22 bin 762 olan ipotekli satışlar, bu yılın mart ayında 43 bin 733 olarak gerçekleşti. Geçen yıl yüzde 21,7 olan ipotekli satışların toplam satışlar içerisindeki payı geçtiğimiz mart ayında 40’a çıktı. Bu arada 2019 yılının son ayında 200 bin adedin üzerine çıkarak tarihi zirveleri gören konut satış rakamları mart ayında neredeyse yarıya inerken ipotekli satışlardaki düşüş ise yüzde 13 düzeyinde kaldı. İlk çeyrekte 341 b n konut satıldı Ocak-Mart döneminde ise 341 bin 38 konut satılırken, bir önceki yılın aynı dönemine göre

DUNYA

CMYK

ŞEBNEM TURHAN

yüzde 33 oranında artış gözlendi. Ocak-Mart döneminde ipotekli konut satışı yüzde 239 oranında artarak 129 bin 299, diğer satış türlerinde ise yüzde 3 oranında azalarak 211 bin 739 oldu.

Yabancılara konut satışı yüzde 3 ger led Yabancılara yapılan konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 3 azalarak 3 bin 36 oldu. Yabancılara yapılan konut satışlarında, Mart 2020'de ilk sırayı bin 513 konut satışı ile İstanbul aldı. İstanbul ilini sırasıyla 584 konut satışı ile Antalya, 165 konut satışı ile Ankara, 110 konut satışı ile Mersin ve 93 konut satışı ile Bursa izledi. 34 b n konut lk defa satıldı Türkiye genelinde ilk defa satılan konut sayısı 2020 Mart ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 22.8 azalarak 34 bin 89 oldu. Toplam konut satışları içinde ilk satışın payı yüzde 31.4 oldu. İkinci el konut satışları ise yüzde 22.5 artış göstererek 74 bin 581 olarak gerçekleşti.

Koronavirüs salgınının bütçeye etkisi mart itibariyle görülmeye başlandı. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın açıkladığı mart ayı sonuçlarına göre bütçe 43.7 milyar lira açık verdi. Bütçe giderleri 91.2 milyar TL, bütçe gelirleri 47.4 milyar TL olarak gerçekleşti. Ayrıca, faiz dışı bütçe giderleri 79.8 milyar TL ve faiz dışı açık ise 32.4 milyar TL oldu. Koronavirüs nedeniyle Hazine yardımlarının artması ve gelir ile KDV’de ödeme ve beyanların ötelenmesi mart ayında verilen yüksek açıkta rol oynadı. Martta bütçe giderleri geçen yıl marta göre yüzde 15.6 arttı, bütçe gelirleri yüzde 12.7 azaldı. Vergi gelirlerinde ise düşüş yüzde 10.1 oldu. Bütçe açığında da yüzde 78.5’lik sert yükseliş görüldü. Faiz

dışı dengedeki bozulma ise yüzde 147.2 oldu. 2019 Mart ayında 24.7 milyar lira olan açık da 43.7 milyar liraya çıktı. Faiz dışı açık da 13 milyar liradan 32 milyar liraya fırladı.

Tıbbı malzeme ve laç g der 10’a katlandı 91.1 milyar liralık mart ayı bütçe giderlerinin 11 milyar 340 milyon lirası faiz harcamalarından 79 milyar 822 milyon lirası da faiz dışı harcamalardan oluştu. Giderlerde en dikkat çeken artış ise görev zararı ile Hazine yardımlarındaki sert yükseliş. Sosyal Güvenlik Kurumu’na martta görev zararı karşılığı 6 milyar 40 milyon lira aktarıldı. Bu rakam geçen yıl martta 5.3 milyar liraydı. Şubat 2020’ye göre ise 1.7 milyar liralık artış yaşandı. Yine giderlerde koronavirüsün etkisiyle tıbbı malzeme ve ilaç alımında yükseliş var. Martta 178.4 milyon liralık tıbbi malzeme ve ilaç alımı gerçekleşti. Geçen yıl martta sadece 17.4 milyon liralık harcama vardı. Bu kalemdeki harcamalar 10 kat arttı. Diğer Hazine yardımları koronavirüs salgının vatandaşlar

üzerindeki etkisini gidermeye yönelik harcamaları içeriyor. Buna göre diğer Hazine yardımları kaleminde martta 2 milyar 272 milyon 56 bin lira harcandı. Şubat ayına göre artış 2.2 milyar lira. Geçen yıl martta ise bu kalemde sadece 49 milyon liralık harcama yapılmıştı.

KDV'de 5.1 m lyar l ralık kayıp Bütçe gelirlerinde geçen yıla göre neredeyse 7 milyar liralık azalma var. Bu gelir vergisi ve beyana dayalı KDV’deki ertelemelerden kaynaklandı. Beyana dayanan gelir vergisinde erteleme nedeniyle 654.8 milyon liralık gelir sağlanırken geçen yıl martta bu rakam 2.5 milyar liraydı. Beyana dayanan KDV'de ise 5 milyar 156 bin 893 liralık kayıp var.

ÖTV gel rler nde hızlı artış Koronavirüs salgını tüketim vergilerine ise olumlu etki yaptı. Petrol ve doğalgaz ürünlerinden alınan ÖTV geçen yıl marta göre 593 milyon, motorlu taşıtlardan alınan ÖTV 1.3 milyar lira, alkollü içkilerden alınan ÖTV 163.4 milyon lira, tütün mamüllerinden alınan ÖTV 1.8 milyar lira, dayanıklı tüketim mallarından alınan ÖTV 157.2 milyon lira ve mart ayında ÖTV'si artırılan kolalı gazozlardan alınan ÖTV'de ise 4.7 milyon liralık artış yaşandı. 2020 OcakMart döneminde bütçe giderleri 285.3 milyar TL, bütçe gelirleri 255.7 milyar TL ve bütçe açığı 29.6 milyar TL oldu. Ayrıca, faiz dışı bütçe giderleri 247.1 milyar TL ve faiz dışı fazla ise 8.7 milyar TL olarak gerçekleşti.

5 0 0 B İ N L İ R AYA K A D A R C E Z A Ö N G Ö R Ü L Ü YO R

Fahiş fiyat ve stokçuluğa karşı yeni kurul Fahiş fiyat ve stokçuğulun önüne geçmek için ‘Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu’ kuruldu. Plan Bütçe Komisyonu’nda görüşülen COVID-19 ekonomik pa-

ketine “Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu” oluşturulmasına dair madde eklendi. Koronavirüsle mücadele kapsamında “Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu” oluşturu-

lacak. Madde Plan Bütçe Komisyonu’nda görüşülen COVID-19 ekonomik paketine eklendi. Düzenleme fahiş fiyat artışı yapanlar ve stokçulara 10 bin liradan 500 bin

liraya kadar cezası verilmesini öngörüyor. Koronavirüs salgını; başta maske, kolonya ve dezenfektan olmak üzere birçok ürüne olan talebin artmasına neden oldu.

16 N san 2020 • P E R Ş E M B E / 05

GÜNCEL

ÖNERİ - YORUM ÖNE

Şeref Oğuz

seref.oguz@dunya.com

Altının korona ile tangosu nereye kadar?

iyat rekorlarının dahi anlamını yitirdiği bir dönemden geçiyoruz. Tek belirleyici; korona… Salgının tüm dünya ekonomileri üzerine korku saldığı bu dönemde, bazı yüksek fiyat hareketleri dikkat çekiyor. Altın bunlardan biri… Şu anda onsu (31.1 gr.) 1716 $ düzeyinde… Bizde gram altına yansıması 380 lira civarında… Altının böylesi hareketliliği, Korona endişesi kadar spekülatif aç gözlülükle ilgili… Nitekim Korku ve Aç gözlülük endeksi; bu hareketi doğruluyor. Şimdilerde 45 düzeyindeydi, son bir yılda en yüksek 68’e çıktı. (İlgilenenler için: (100; en fazla risk alınan nokta - https://money.cnn.com/data/fear-and-greed/ ) Altın nasıl seyreder? İki farklı görüş var. İnsanlığın güvensizlik ölçütü sayılan altın, mahşerin 4 atlısı (savaş, afet, kıtlık,

salgın) gezegende sıkça görüldüğünde; güvenli liman kabul edilir. Şimdi neredeyse dört dörtlük gerilim zamanındayız. Kurt dumanlı havayı, altın da kaotik gezegeni sever. Onsu 2 bin $’ı aşar diyenler, 10 yıl önceki 1900’leri hatırlatıyor ve şunu diyorlar; “korona, eskisinden de derin ve yaygın bir kriz.” Haklı olabilirler; 2000’i aşmasa da bu seviyelere tırmanma ihtimali yüksek ve burada kuralı; korona koyacaktır. İkinci tez ise altındaki hareketliliğin bir süre sonra dineceği yönünde… Gerekçeleri şu; “Dünya hükümetleri koronaya önlem için şimdiye dek 8 trilyon $’lık paket açıkladı. Parasal genişleme talebi arttıracaksa, altın yeniden 1600 $ düzeylerine geriler. Zira insanlar erteledikleri zorunlu harcamalarına yönelir.

not ALTIN KURAL; ALTINI OLAN KURALI KOYAR Düne kadar hükümetler topluyordu ve f yatı yukarı çıkıyordu. Bu defa korona end şes , altını yen den mukted r kılıyor. Altın le koronanın tangosu hızlanırken nerede son bulacağı merak konusu. Tango 2 k ş yle olur. B r korona d ğer altın… B l yoruz k müz k b t nce; tango da b ter ve korona müz ğ daha uzun süre devam edecek g b görünüyor.

Kr ze rağmen Türk ye’de fabr ka yatırımı yapıyor 'Kr ze karşı alternat fler hazır'

DİDEM ERYAR ÜNLÜ

1886 yılında iki İsviçreli iş insanı tarafından kurulan Hero AG, o dönemde oldukça yenilikçi bir alan olan konserve gıda kategorisinde faaliyet göstererek, temel motivasyonunu “gıdayı korumak” olarak tanımlıyor. Farklı coğrafyalarda büyüyen şirketi bundan 20 yıl önce, gıda sektörünün önemli isimlerinden Dr. Oetker’in kuzeni Alman iş insanı Dr. Adend Oetker satın alıyor. 2002 yılında Ülker ortaklığında Türkiye pazarına giren Hero AG, 2003 yılında Türkiye’deki ilk kaşık mama üretim fabrikasını Ankara’da kuruyor. Kavanoz mama üreten ikinci fabrika ise 2009’da geliyor. 2014 senesinde bütün hisselerin Hero AG’ye devredilmesi ile birlikte Ülker ile ortaklığı sona eren marka, bugün dünya genelinde 4 kıtada 8 ülkede bebek devam sütleri; ek besin/ bebek gıdası; sürülebilir gıda; sağlıklı atıştırmalık ve glütensiz gıda olmak üzere beş kategoride faaliyet gösteriyor. Toplam cirosu 1.5 milyar dolara ulaşıyor. Hero, Türkiye’de bebek maması kategorisinde üretim yapan tek şirket konumunda. Türkiye pazarına yönelik projelerini ve COVID-19 krizinin etkilerini nasıl yönettiklerini sorduğumuz Hero Baby Türkiye Genel Müdürü Ali Bozer, içinden geçtiğimiz zorlu şartlara rağmen, güzel bir haber veriyor ve Türkiye’de yeni bir yatırıma hazırlandıklarını söylüyor. Bozer’in yorumları şöyle:

En büyük öncel k Türk ye’de üret m oranını artırmak “Türkiye’nin geleceğine inanıyoruz. Tüm dünyanın büyük bir krizden bahsettiği, Türkiye’nin de ekonomik açıdan zor günlerden geçtiği bir dönemde, iki ay sonra Almanya’dan yeni bir üretim hattını Türkiye’ye getirerek farklı kategorilerde üretimimizi artırma kararı aldık. Bu konjonktürde Türkiye’nin ithalata bağımlılığını azaltacak, istihdam yaratılmasına fayda sağlayacak bir yatırım olacak. Böylece Ankara’da üçüncü fabrikamızı kurmuş olacağız. Bir diğer önemli kararımız

Hero Türk ye Genel Müdürü Al Bozer, COVID-19 önlemler n şöyle anlatıyor: “Ç n’de başlayan kr z yakından tak p ett k ve ülkem ze yönel k s mülasyonlar gerçekleşt rd k. Globalden başlayan b r kr z yönet m ek b oluşturduk. Türk ye’de se, hammaddes z kalmamak ç n s par ş ve stoklarımızı artırdık. Üret me hız verd k. Güvenl k stoğumuzu artırdık. Hammadde tarafında anlaşmalı tarımla, a le ç ftl kler le çalışıyoruz. Yen dönemde hasada l şk n r skler yaşanmasını önlemek amacıyla ç ftç ler m z n etk lenmemes ç n önlemler aldık. Üret m kapsamında, fabr kalarda rotasyona son verd k. Beyaz yaka çalışanlarımızın yüzde 80’ dört haftadır evden çalışıyor. Üret m n devamlılığını sağlamak ç n Türk ye kr z kom tes kurduk. Herhang b r kr z durumunda,

da Doğu Avrupa’nın tedarikini Türkiye’den sağlamak. Böylece Türkiye, sadece Orta Doğu ve Afrika’yı değil, Doğu Avrupa’yı da besleyen bir üretim merkezi olacak.”

Organ k bebek çorbası yakında p yasaya çıkacak “Türkiye’deki üretimimizin dörtte biri ihracat odaklı. Orta Doğu, Afrika ve BDT ülkelerine ihracat yapıyoruz. Şu an için sadece bebek gıdası kategorisinde faaliyet gösterdiğimiz Türkiye, bu kategoride İspanya ve ABD’nin ardından en büyük üçüncü pazarımız. Kavanoz mamada pazar payımız yüzde 75; tahıllı kaşık mamada ise yüzde 65 oranında” yorumlarını yapan Ali Bozer, Türkiye’de organik bebek mamasından sonra, ilk organik bebek çorbasını da ürettiklerini ve bu yeni ürünün kısa bir süre sonra raﬂarda yer alacağını söylüyor. “Hedefimiz, Türkiye’deki bebeklere Anadolu’da yetişen en iyi buğdayı sunmak” diyen Ali Bozer, “Mamalarımızda kullandığımız mey-

fabr kaların durmaması ç n emekl veya esk çalışanlarımıza ulaştık. K mler n devreye g reb leceğ n bel rled k. Tedar kç ler ç n r sk har tası oluşturduk. H zmet verememe durumu olab lecek tedar kç ler m z n yer ne alternat f tedar kç ler bel rled k.”

ve ve sebzelerimizin yüzde 90’ını Türkiye’den tedarik ediyoruz. Bebek beslenmesine uygun kalitede meyve yetiştirme bilincini kazanan aile çiftçiliğini destekliyoruz. Çiftçilerimize eğitimler veriyoruz, topraklarımızda sürdürülebilir doğal tarım uygulamalarını hayata geçiriyoruz” diye ekliyor.

Bu kr z tarımın önem n b r kez daha hatırlattı Her krizin farklı fırsatlar ve farkındalıkları beraberinde getirdiğini ifade eden Bozer, içinde bulunduğumuz süreçte tarımın hayatımızdaki önemini çok daha iyi anladığımızı söylüyor. Bozer, “Evlere kapandığımız bu günlerde en önemli sorunumuz beslenme ve gıda kaynaklarına erişim oldu. Tarımda verimlilik için iki temel unsurun hayata geçirilmesi gerekiyor. Bunlar, arazi toplulaştırması ve kooperatifçiliğin desteklenmesi. Her bir çiftçinin ölçeğe ulaşması gerekiyor. Tarım Türkiye’nin geleceği açısından çok önemli bir sektör” diyor.

P O S R U L O S U K U L L A N I M I AY N I O R A N DA A R T T I

Et ket sektörü yüzde 15 küçüldü OSMAN KILIÇ / İSTANBUL

Ürünlerin kimliği sayılabilecek ambalajları üreten etiket sektörü dolaylı da olsa koronavirüsten etkilendi. Türkiye’de hijyen ve gıda sektörü hariç çoğu sektörün siparişleri durduğunu ifade eden Etiket Sanayicileri Derneği (ESD) Yönetim Kurulu Başkanı Aydın Okay, sektörün yüzde 15 küçüldüğünü kaydetti. Nisan sonunun da stabil geçeceğini belirten Okay, Avrupa Etiket Sanayicileri Derneği’nin tüm bağlı ülkelerdeki etiket sanayi derneklerini inceleyip bir rapor hazırladığını söyleyerek, “Öngörülere göre global olarak yüzde 3 ila yüzde 10 arasında bir durgunluk yaşana-

DUNYA

CMYK

cak. Bunun 2021 sonuna doğru eski haline geleceği söyleniyor” şeklinde konuştu.

“Üretemezsek tedar k z nc r sıkıntıya uğrar” Etiketin tedarik zincirinin vazgeçilmez bir parçası olduğunu aktaran Okay, “Biz kendimizi bir eczane gibi değerlendiriyoruz, biz mal üretemezsek tedarik zinciri sıkıntıya uğrar. Koronavirüs sürecinde destek verilen öncelikli sektörler arasında yer almak isteriz. Etiket sektörü için Avrupa Birliği’ne bağlı ülkelerde etiket ve ambalajın tedarik zincirinin en önemli parçası olduğu ve onlara her türlü imkanın sağlanması kararı alındı” dedi. Çoğu sektörde etiket tüketiminin sıfıra yakın seviyelerde seyrettiğini de belirten Okay, koronavirüs

öncesinde milyonlarca etiket üretildiğini hatırlattı. Nakit para yerine kredi kartları kullanılması sebebiyle POS rulolarının kullanımında yüzde 15 bir artış olduğunu söyleyen Okay, ambalaj tarafında müşterilerin stoğa yöneldiğini belirterek, “Biz bunların zaman içinde normal haline döneceğini düşünüyoruz. Özellikle gıda ve hijyenik alanda üretimin artmasından dolayı bir artış yaşandı. Bize gelen gıda ve hijyen alanındaki ambalaj siparişleri yüzde 10- 15 artacak” diye konuştu. Virüsün bulaşmayacağı ambalajın üretiminin mümkün olabileceğini dile getiren Okay, “Türkiye’de virüs tutmayan ambalaj konusunda çalışmalar yürütülüyor. Tüketiciye virüsün ambalajdan bulaşmaması için de çalışmalarımız sürüyor” dedi.

65 YAŞ ÜSTÜ DE ONLINE'A KAYDI Online CEO Clup toplantısına konuk olan Migros CEO’su Özgür Tort, 65 yaş üstü kitleden çok fazla online talebi aldıklarını aktararak “Bu yaş segmentinde 3 katlık bir artış oldu. Bu yaş için ayrıca telefonla da satış yapmak için çalışmalarımız devam ediyor” diye konuştu. Koronavirüs salgını nedeniyle online satışlarında hızlı bir yükseliş yaşandığını aktaran Tort, 2 yıl boyunca yüzde 75 oranında artış gösteren sanal alışverişin salgın nedeniyle 4-5 kat birden arttığını söyledi. Tort, hem ihtiyaçlara cevap vermek hem de mevcut çalışanlarını dinlendirmek için 45 bin kişilik ekiplerine 5 bin kişilik yeni istihdam eklediklerini söyledi. Salgınla birlikte online alışveriş imkanı sağladıkları kent sayısını 60’tan 75’e çıkardıklarını, sanal market uygulamasının geçerli olduğu il sayısının ise 60 olduğunu aktaran Tort, Ankara, İzmir ve İstanbul’da uygulanan yarım saatlik teslimat süresinin geçerli olduğu il sayısını ise yıl sonunda 16’ya çıkarmayı hedeﬂediklerini kaydetti. LEYLA İLHAN

S EC : 4. 5 M İ LYO N D O L A R L I K R Ü Ş V E T Z İ N C İ R İ VA R

Türk ş rket Gana'yı karıştırdı PERDE ARKASI KERİM ÜLKER kerim.ulker@dunya.com

Dünyanın en büyük finans kuruluşlarından Goldmans Sachs, rüşvet skandalı ile çalkalanıyor. Son iki yılda 3 çalışanı çeşitli ülkelerde rüşvet nedeniyle soruşturmaya uğrayan Goldmans Sachs, geçtiğimiz yıl Malezya’da ülkenin kalkınma fonuyla (MDB) ilgili yolsuzluk soruşturmasında, ABD merkezli yatırım bankası Goldman Sachs'ın üst düzey isimleri hakkında hapis cezası istenmişti. Bu kez ise adres Afrika. Kara kıtanın en kalabalık ülkelerinden biri olan Gana’daki rüşvet skandalının baş aktörü Goldmans Sachs yöneticilerinden Asante Berko. Şu anda ülkenin en önemli petrol rafinerisi Tema Oil Refinery’de Genel Müdürlük görevini yürüten Berko’nun 2016 öncesinde bir yolsuzluk organizasyonunda yer aldığı ortaya çıktı. ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu SEC’in dün açıkladığı raporda Berko’nun bir enerji ihalesi sürecinde 4.5 milyon dolarlık rüşvet zincirini yönettiği iddia edildi. Berko’nun yer aldığı rüşvet zincirinin bir ucunda Ganalı hükümet yetkilileri var. Diğer ucunda ise bir Türk şirketi. Gana’da enerji santrali yapmak için ihaleye giren Türk şirketinin adı ne SEC

raporunda ne de yurtdışı basında açıklanmadı. Gana basınında yer alan haberlere göre ise Berko, para transferi konusunu kabul ediyor ancak rakamın 2 milyon dolar olduğunu, bu tutarın da düzenleme ücreti adı altında harcandığını ifade ediyor. ABD'li düzenleyicilere göre 4.5 milyon dolarlık rüşvet zincirinde adı açıklanmayan Türk şirketinin Gana'da bir enerji santrali projesi için sözleşme yapmasına yardımcı olmayı amaçlıyordu. Berko’nun Ganalı hükümet yetkililerine ödenecek miktarı düzenlediği iddia ediliyor.

Türk ş rket BIST'te şlem görüyor Gelelim Türk şirketi ve Goldman Sachs ile ilgili bağlantıya. Son dönemde Türk şirketlerinin yoğun ilgi gösterdiği Afrika’daki Gana’da çok fazla enerji işi üstlenen Türk şirketi bulunmuyor. Hele ki 4.5 milyon dolarlık rüşveti gerektirecek büyüklükte bir projeyi alabilecek

Türk şirket sayısı da bir elin parmaklarını geçecek kadar değil. Nisan 2013’te görüşmelerin sürdüğü, 2015 Temmuz ayında Gana parlamentosunun onayladığı çok fazla Türk projesi bulunmuyor. Bir de SEC’in 37 sayfalık raporunu dikkatlice incelediğimde iki küçük ayrıntı gözüme çarptı. Adı açıklanmayan Türk şirketinin CEO’su bir Türk ve yabancı ortaklığı bulunmuyor. Bir de o Türk şirketinin hisseleri Borsa İstanbul’da işlem görüyor. Goldmans Sachs ve Türk şirketi arasındaki ilişkiye gelelim. ABD’li şirket, bu enerji projesinin finansmanını sağlayacak kurum olarak seçilmiş. Zaten Berko bunu şu sözlerle kabul ediyor: “Türk şirket adına bu enerji işleminin finansmanını ayarlayacak Goldman Sachs ekibinin bir parçasıydım.” Son iki yılda Goldmans Sachs’ın 4 üst düzey çalışanı hakkında rüşvet iddiaları var. Sonuncusunda ise başrolde Türk şirketi yer alıyor.

16 N san 2020 • P E R Ş E M B E / 06

GÜNCEL

SOCAR İLK ÇEYREKTE 1,9 MİLYON TON PETROL ÜRETTİ

“HAVACILIK SEKTÖRÜ KRİZDEN GÜÇLENEREK ÇIKACAK” SunExpress Hava Yolları şirketinin yeni CEO’su Max Kownatzki dün itibarıyla yeni görevine başladı. SunExpress’in, Almanya ile Türkiye arasındaki turistik trafikte güçlü bir konuma sahip olduğunu ve Avrupa’nın en popüler tatil havayollarından biri olarak faaliyetlerini sürdürdüğünü belirten Max Kownatzki, bugünden sonra şirketin yönetiminden sorumlu olacağını belirterek, “Yüksek motivasyonlu ve kendini işine adamış bu özel ekibin ve SunExpress’in bir parçası olmaktan dolayı çok mutluyum. Pandeminin yol açtığı zorlu koşullara rağmen SunExpress’i başarı yolculuğunda daha ileri taşıyacak ve tatil havayolu pazarında lider taşıyıcı olarak konumunu hep birlikte güçlendireceğiz. Yaklaşık

5.000’e yakın çalışanı ve 30 yıllık havacılık tecrübesiyle pazarda güçlü bir konuma sahip olan SunExpress’in bu krizin de üstesinden geleceğine ve başarılarla dolu serüvenini birlikte sürdüreceğimize inancım sonsuz'' şeklinde konuştu. Salgının en başından beri SunExpress’in, misafirleri ve uçuş ekiplerinin sağlığı ve emniyetli seyahati için gerekli tüm önlemleri aldığını, ulusal ve uluslararası otoritelerce alınan tüm kararları hızla uyguladığını ifade eden Kownatzki, '' 30 yıldır Türkiye ile Avrupa arasında hava köprüsü oluşturan SunExpress, yine yolcularını hayallerinin tatiline ulaştırmaya ve sevdiklerine kavuşturmaya devam edecek. Türk turizmine ve ekonomisine

4 0 0 M İ LYO N LU K Ö D E M E , 5 0 0 M İ LYO N LU K S İ PA R İ Ş

DeFacto’dan tedarikçisine 900 milyonluk can suyu COVID-19 pandemisinden en çok etkilenen sektörlerin başında gelen hazırgiyim sektöründe irili ufaklı yüzlerce tedarikçi, uluslararası giyim devleri için ürettiği ürünlerle baş başa kaldı. Bozulan ödeme dengesi, tezgahların durma tehlikesini doğururken yaklaşık 4 milyon kişinin geçim kapısı olan tekstil sektörü de bu durumdan yara aldı.

Taşın altına el n koyan lk ş rket DeFacto oldu Büyük markalar finansman sıkıntısı ve belirsizlik gündemiyle temkinli hareket ederken, sistemin durmaması ve tezgahların çalışmaya devam etmesi için taşın altına elini koyan ilk şirket ise DeFacto oldu. Şirket, tedarikçilerine yaz sezonu siparişlerinin karşılığı olan 400 milyon TL’yi bir ay içinde ödeyeceğini duyurdu. DeFacto CEO’su İhsan Ateş yaptığı açıklamada, “Bazı global markalar kesilmiş hatta üretimi tamamlanmış ürünlerini almama kararı alınca tedarikçilerin ellerinde binlerce mal kaldı. Hal böyle olunca da ödeme dengeleri bozuldu. Bu durum, tezgahların durma riskini doğurdu. İşte bu noktada Türkiye’nin yerli ve milli markası olarak sorumluluk aldık. Yaz sezonu için ürettirdiğimiz yaklaşık 19 milyon parça ürünün bedeli olan 400 milyon lirayı bir ay içinde ödeyeceğiz. Ayrıca 2020-2021 kış sezonu için de şimdiden 500 milyon liralık sipariş vereceğiz. Böylece toplamda 900 milyon lira ile sektöre can suyu olacağız” dedi. "Türk ekonom s ç n" İhsan Ateş, tekstil sektörünün Türkiye için stratejik bir önemi olduğunu ifade ederek şunları kaydetti: “Türk tekstil sektörü, yılda 30 milyar dolara yakın ihracat yaparken yaklaşık 1 milyon kişiyi de istihdam ediyor. Hatta bazı illerimizde sanayi üretimlerinde tekstil sektörü lider alanların başında geliyor. Dolayısıyla Türkiye ekonomisine dünyadaki korumacılık önlemlerine rağmen büyük katkı sağlıyor. Tezgahlar durursa tekstil sektör de tökezler. Sektörün tökezlemesi demek Türk ekonomisinin zarar görmesi demektir. Bu yüzden taşın altına elimiz koymayı görev bildik.” “Salgın bitecek ve insanlar so-

"4 m lyon k ş n n sorumluluğu üzer m zde" DeFacto CEO’su İhsan Ateş, salgın sürec nde Türk toplumunun sah p olduğu dayanışma ruhundan güç aldıklarının da altını ç zerek “B z bu f nansman gücümüzü devreye sokmaz sek 4 m lyon k ş ye ne olacağını sorgulamak durumundayız. Bu topraklardan doğan global marka olarak; parçası olduğumuz topluma borcumuz var ve bu sorumluluk le hareket ed yoruz. Ayrıca 30 ülkede 500’den fazla mağazamız var. Bu noktada bazı üret mler m z yurt dışında oluyor. Oralarda da kes lm ş ürün ptal yapmadık” d ye konuştu.

kağa çıkacak. İşte o dönem için hep birlikte hazırlıklı olmalıyız” diyen Ateş, “Gelecek hedeﬂerimizi gerçekleştirebilmemiz için en önemli stratejik konu tedarikçilerimizin sürdürülebilirliği. Talep azalıyor, üretim düşüyor ama üretim tezgahlarımızın çalışıyor olması gerekiyor. Bu noktada 900 milyon TL’yi kasada tutmak, likit kalmak finansçılar için daha doğru gelebilir ama tedarikçi ile marka et ve tırnak gibidir. Biri olmadan diğerinin yaşaması mümkün değildir. Biz perakendeciler, alışverişi tekrar eski seviyesine getirmek için kampanyalar düzenleyeceğiz. Alışveriş normal seviyesine geldikçe üreticilerimiz de eski kapasitelerine ulaşacak” ifadelerini kullandı.

Koronavirüs salgını nedeniyle tesislerini kapalı tutan Taraklı Termal, koronavirüs sonrası için çalışmalara başladı. Devremülkleri kapalı olmasına rağmen çalışanlarını işten çıkarmayan Taraklı Termal, ‘Sağlıklı Yaşam’ konusunda devremülk müşterilerine yeni seçenekler sunacak. Taraklı Termal Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Tunç, koronavirüs salgını ile ilgili çok erken davranarak sıkı tedbirler aldıklarını belirtti. Ayrıca hiçbir çalışanı işten çıkarmadıklarını vurgulayan Tunç, “Hizmette olan 430 devremülkte kalan 15 bin müşterimizi telefonla aramaya başladık. Bu görüşmelerimizden sonra sağlıklı yaşam konusunda 20’ye yakın yeni projeyi hayata geçirmeyi planlıyoruz” diye konuştu. HASAN COŞKUN / SAKARYA

CMYK

SunExpress' n yen CEO'su Kownatsk , ş rket n kurtarma uçuşları le mağdur olan m saf rler evler ne ulaştırmaya devam ett ğ n söyled .

SOCAR yılın ilk çeyreğinde 1,9 milyon ton petrol, 1,8 milyar metreküp doğal gaz üretti. SOCAR tarafından işletilen sahalardan üretimde bazı yükselişler görülse de ülkenin ortalama petrol üretimindeki gözetimli düşüş 2020'nin ilk çeyreğinde de devam etti. Söz konusu dönemde, şirketin kendi işlettiği sahalardan petrol üretimi 1,9 milyon ton, doğal gaz üretimi 1,8 milyar metreküp olarak hesaplanırken, ham petrol ihracatı 5,4 milyon ton ve gaz ihracatı 3,5 milyar metreküp olarak gerçekleşti. Gaz tüketimi ise 4,1 milyar metreküple, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7 artış gösterdi. Yılın ilk çeyreğinde, şirketin petrol ve petrokimya ürünleri ihracatı da 534 bin tona ulaştı. Bu dönemde, yaklaşık 94 bin ton metanol ve 43 bin ton üre ihraç edildi. SOCAR Polymer de, 49 bin tondan fazla polimer ürünü üretti ve bu üretimin yaklaşık yüzde 89'u ihraç edildi. Açıklamaya göre, SOCAR’ın ilk çeyrek üretim verilerinde ana farkedilir değişiklik, şirketin yerli rafinerilere daha fazla petrol ve doğal gaz yönlendirmesi oldu. Bu nedenle, ihracat daha çok kimyasal ürünlerde gerçekleştirildi. İZMİR / AA

Avrupa korona günler nde Türk d z ler ne yöneld Koronav rüs neden yle Avrupa’da yen prodüks yonlara mza atamayan telev zyon kanalları, uzun bölümlü Türk d z ler ne yöneld . Global Agency’n n patronu İzzet P nto, kanallara yen den yayınlama hakkı sattıklarını, özell kle Balkan ülkeler nden taleb n arttığını bel rtt .

YASEMİN SALİH

SALGINDAN SONRASINA HAZIRLANIYOR Taraklı Termal, ‘Sağlıklı Yaşam’a yoğunlaştı

DUNYA

olan katkısını artırarak sürdürecek'' dedi. Tüm dünyayı etkisi altına alan COVID-19 salgınının, bireysel ve kamusal tedbirlerle birlikte günlük yaşantıları da değiştirmesine neden olduğunu ifade eden Kownatzki, ''Bunun toplum üzerinde yarattığı etkilerin yanı sıra ekonomi üzerinde de etkisi kaçınılmaz oldu. Bu durumdan en çok etkilenen alanların başında havacılık sektörü geliyor. Ama biz, havacılık endüstrisinin bu krizi atlatacağına ve hatta bu krizden daha da güçlenerek çıkacağına inanıyoruz'' şeklinde düşüncelerini ifade etti. FİKRİ CİNOKUR / ANTALYA

Dünyayı etkisi altına alan koronavirüs (COVID-19) salgını, bütün sektörlerde çalışma hayatını durma noktasına getirdi. Medya sektörü de bundan nasibini aldı ve yeni yapımlar durdu. Buna karşılık evde geçirilen sürenin artması medyaya daha fazla ilgi gösterilmesine neden oldu. Yurtdışına yarışma formatları ve dizi ihracatı yapan Global Agency’nin patronu İzzet Pinto, özellikle Avrupa’da bu tablonun Türk dizilerine ilgiyi artırdığını söyledi. Pinto, “Avrupa’da yeni prodüksiyonlar durdu. Ellerinde uzun ve hazırda Türk dizileri var. Bunların yeniden yayın hakkını almak üzere kanallar kapımızı çalmaya başladı. Yeniden Türk dizilerine ilgi arttı” diye konuştu. Başta Balkanlar olmak üzere Türk dizilerinin koronavirüs günlerinde izlenme oranlarının arttığını belirten Pinto, son 10 gündür Binbir Gece, Paramparça, Aşk ve Ceza gibi dizilerin yeniden yayın haklarını yoğun olarak sattıklarını ifade etti. Pinto, “Şu sıralar Sırbistan, Bosna hersek, Hırvatistan gibi Balkan ülkelerinden yoğun talep var. İsrail ve Latin Amerika’dan da talep geleceğini öngörüyoruz. İşler iyi ama tahsilat sorunu yaşayacağız gibi görünüyor” dedi.

‘Made n Türk ye markasının değer arttı’ Türk dizilerinin yurtdışında gördüğü ilgi, Türkiye’nin ihracat verilerine yarım milyar doların üzerinde katkı sağlıyor. Sektörün 2023 hedefi ise 1 milyar dolar. Rusya'dan Çin'e, Kore'den Latin Amerika'ya 70 ülkede 700

2020’de kârda yüzde 20 büyüme hedefl yor Her gelen yıl ç n 15-20 maddel k hedefler koyduğunu, sene sonunda da bu hedefler üzer nden kend n değerlend rd ğ n bel rten İzzet P nto’nun 2020 yapılacaklar l stes nde kârlılıkta yüzde 20 büyümek var. L stedek d ğer bazı maddeler se şunlar: ■ İhracat ödüller nde kend sektörümde y ne lk üçte yer alacağım. ■ Turqual ty programına katılacağım. ■ El mdek şarkı yarışması formatının eks kler vardı, yen vers yonunu yazdım, yurtdışına satacağım. ■ D z ve format prodüks yonuna g receğ m. ■ K tabımı çıkaracağım. ■ Internat onal Emmy’ye aday olmayı hedefl yorum.

milyondan fazla izleyiciyle buluşan Türk yapımı diziler; eğlence sektörünü güçlendirmekle kalmadı, başta İstanbul olmak üzere birçok kentin bilinirliğini de artırdı. En fazla ülkeye ihraç edilen Muhteşem Yüzyıl dizisinin ihracat haklarını elinde bulunduran ve dizi ihracatının Türkiye’ye katkısının yadsınamaz olduğunu belirten İzzet Pinto, “Burada ihracat gelirinin ötesinde bir fayda var. Türk dizileri sayesinde “made in Türkiye” mar-

KAYSERİ'DE İLÇELERE 25 BİN LİTRE DEZENFEKSİYON İLACI Kayseri Büyükşehir Belediyesi merkez ilçeler dışında kalan ilçe belediyelerine dezenfeksiyon işlerinde kullanılmak üzere toplamda 25 bin litrelik nano gümüş içerikli hidrojen peroksit desteği ve dezenfeksiyon işlemlerini yapacak personelin de virüse karşı kendini koruyabilmesi için n95 maske, tulum, gözlük, eldiven ve tıbbi maske desteğinde bulundu. Kayseri İl Milli Eğitim Müdürlüğü de İl Sağlık Müdürlüğü’ne önceki günlerde bin 500, dün de 800 maske hediye etti. KAYSERİ/DÜNYA

NEVŞEHİR BELEDİYESİ 20 BİN MASKE DAĞITTI Nevşehir Belediyesi, mahalle muhtarları ve pazar yerinde kurulan stant aracılığıyla 20 ila 65 yaş aralığındaki vatandaşlara ücretsiz olarak 20 bin adet maske dağıttı. Dağıtımın önümüzdeki

kasının gücü arttı. Milyonlarca kişiye Türkiye’nin reklamını yapıyoruz. Türkiye imajı bu sayede çok güçlendi” dedi. Dizilerin gösterildiği ülkelerde Türk markaları ve kentlerine ilginin de çok arttığını vurgulayan Pinto, bu nedenle son dönemde firmaların kendileriyle farklı pazarlama projeleri için bağlantıya geçtiğini ifade etti. Pinto, “Özellikle Türk üniversitelerine yabancı öğrenci ilgisinin artmasında dizilerin etkisi büyük” diye konuştu.

‘D j tal bağımlılık şler m z kötü etk l yor’ İzzet Pinto’ya göre önümüzdeki dönemde dizi ihracatının önünde önemli birkaç engel var. Bunların ilki dijital bağımlılık. Netﬂix gibi platformların işlerine zarar verdiğini belirten Pinto, “Her yıl TV izleme oranları düşüyor. Son 7-8 yılda yüzde 15-20 geriledi. Televizyonun itibarı düştü. İnsanlar evlerine cihaz bile almıyor artık” diye konuştu. Bu nedenle sektör olarak televizyonun hala çok güçlü olduğu Balkanlar, Ortadoğu ve Latin Amerika ülkelerine yöneldiklerini anlatan Pinto, sözlerini şöyle sürdürdü: “Batı Avrupa ülkeleri ve Hindistan’da dijital çok güçlenmiş, televizyon zayıﬂamış durumda. Öte yandan beni rahatlatan taraf, eğlence sektörü. Eğlence sektörü küçülmüyor. Mecralar değişiyor sadece. Biz de yeni projelere yatırım yapıyoruz.” Yen d z ler tutmuyor Global Agency’nin genç patronu, 2020’de dizi ihracatında artış olmayacağı görüşünde. Bunun nedeni olarak da yeni Türk dizilerinin iç piyasada tutmamasını, kısa sürede yayından kaldırılmasını gösteriyor. Pinto, “Bir dizinin ihraç edilebilmesi için Türkiye’de en az 26 bölüm yayınlanması gerek. Çünkü Türkiye’deki yayın süreleriyle diğer ülkelerdeki aynı değil. Aslında yurtdışında talep azalmadı ama son diziler 26 bölümü göremeden kaldırılıyor. Biz de bu nedenle 2020’de format ihracatına yoğunlaştık. Elimizdeki formatları daha çok ülkeye satmak ya da yenilemek için çalışıyoruz” dedi. Pinto, yurtdışında en çok kadın ve aşk konulu filmlerin tuttuğunu, Türk komedilerinin ise ilgi görmediğini vurguladı.

BANVİT BEYAZ ET YARDIMLARINA BAŞLADI Banvit, faaliyette bulunduğu şehirlerde 40 ton beyaz et yardımı yaptığını açıkladı. Ağırlıklı olarak 65 yaş üstü vatandaşlara ürünlerin ulaştırılacağını belirten Banvit CEO’su Tolga Gündüz, “Tüm dünyanın ve ülkemizin içinden geçtiği bu zor dönemde vatandaşlarımıza destek olmak amacıyla gıda yardımı yapmak istedik. Şehirlerimizin uygunluk durumuna göre bazı yerlerde doğrudan paket ürün teslimatı yapılırken bazı şehirlerde ürünlerimizi pişmiş olarak ihtiyaç sahibi vatandaşlarımızla buluşturacağız" dedi.

günlerde de süreceği bildirildi. NEVŞEHİR/DÜNYA

YENİŞEHİR’E STERİL HAYAT TÜNELİ Mersin Yenişehir Belediyesi, vatandaşların evlerine daha güvenle dönebilmeleri için tasarladığı dezenfektasyon tünellerini kentin en bazı bölgelerine yerleştirdi. Yenişehir Belediye Başkanı Abdullah Özyiğit, içine girildiğinde sensörler vasıtasıyla harekete geçen cihazın ile bakterileri 20 saniyede ortadan kaldırdığını söyledi. MERSİN / DÜNYA

SUNAR’DAN SAĞLIKÇILARA YAĞ DESTEĞİ Sunar Şirketler Grubu, ‘Sağlık Haftası’na özel gerçekleştirilen etkinlikte, ‘Sürdürülebilir Ayçiçeği Tarımı’ yapılan Adana’nın Karaisalı ve Aladağ ilçelerindeki devlet hastanelerinde görevli tüm sağlık çalışanlarına, Sunar ürünlerinden oluşan hediye paketi verdi. Sunar Sürdürülebilir Ayçiçek Yağı, Sunar Özlem Un ve Nuri Bey Çiftliği Kuru Meyve ürün çeşitlerinin yer aldığı hediye paketleri Aladağ Belediye

Başkanı Mustafa Akgedik’in katılımıyla teslim edildi. ADANA/DÜNYA

YÜREĞİR'DEN 20 BİN MASKE Adana’nın merkez Yüreğir İlçe Belediyesi, 6 kültür evinde maske üretmeye başladı. Yüreğir Belediye Başkanı Fatih Mehmet Kocaispir, “6 kültür evimizde, tamamen hijyenik bir ortamda, günde 20 bin, ayda 600 bin adet üretilen maskelerimizle hem ülkemiz hem de Yüreğirli vatandaşlarımız için çalışmaya devam ediyoruz" dedi. ADANA/DÜNYA

16 N san 2020 • P E R Ş E M B E / 07

GÜNCEL

EKONOMİNİN HALLERİ Servet Yıldırım

servet.yildirim@dunya.com

TOFAŞ, ÜRETİME BAŞLAMA TARİHİNİ 4 MAYIS’A ERTELEDİ

Türkiye IMF’ye gider mi?

onda söyleceğimi başta söyleyeyim; bence gitmez, herşeyden önce siyaseten gitmez. Yıllarca IMF ile kredi ilişkisini kestiği için övünen bir yönetim bu yola kolay girmez. Soruyu “Türkiye IMF’ye gitmeli mi?” diye sorsaydık yanıt farklı olur muydu? Yanıt döviz açığında saklı. IMF’ye gitmeden açık finanse edilebilir mi? IMF’yi bilen, perde arkasına tanık olmuş eski bir bürokrat arkadaşım ile sohbet ettik, telefonda tabii ki, sosyal mesafeyi koruyarak. Bu yıl 105.6 milyarı kısa vade olmak üzere 172 milyar dolarlık ödeme olduğuna dikkat çekerek “Bunlara nasıl finansman bulunacak?” diye sordu. Hesabına göre iyimser tahminle 21.5 milyar, kötümser tahminle 40 milyar dolar açık çıkıyor. İyimser varsayımda bankaların DTH’ları rahat çevireceğini, kısa vade ticari kredileri yüzde 100 döndüreceğini varsaymış. Uzun vadelilerde ise bankalar vadesi gelen her 100 doların 90’ını, şirketler 80’ini yeniden borçlanacaklar. Kamu ise yüzde 110 gibi bir oranla borçlanacak. Portföy yatırımlarının 7 milyar azaldığı

varsayımıyla döviz açığı verilmemesi için 8.5 milyar dolar cari fazla gerekiyor ki; onun iyimser tahmini 13 milyar açık. Kötümser senaryoda ise borç çevirme oranları daha düşük varsayılıyor; 17 milyar cari açık veriliyor. Döviz açığını belirleyecek birkaç faktör var. Birincisi dış borç çevirme kabiliyeti. Bunun için küresel koşullar kadar Türkiye’ye özel koşullar belirleyici olacak. Krizler söylentilerin ayyuka çıktığı dönemlerdir. Bu nedenle sermayeyi ürkütecek uygulama ve söylemlerden kaçınmak gerekir. Hem borçlanabilme hem de duran portföy yatırımlarının canlanması buna bağlı. Krizde varlık fiyatları düşer ve servetler erir. Bu aynı zamanda ucuzlayan varlıkların çekiciliğini artırır; krizden çıkışa yardımcı olur; yabancı sermaye için davetkar unsurdur. İkinci faktör ise cari işlemlerdir. Ben arkadaşıma göre daha iyimserim. Böylesi dönemlerde ithalattaki çöküş, ihracattaki miktar daralmadan daha yüksektir. Dolayısıyla 10 milyar öngörülen açık daha düşük olabilir, hatta zayıf petrol fiyatlarıyla fazla bile verilebilir. Üçüncüsü,

dövizde girişinin zayıf ve çıkışın yüksek olduğu dönemlerdeki arz-talep dengesizliğidir. TL’yi zayıﬂatıp, dengeleri bozabilir. İlacı güçlü merkez bankası rezervidir. Bunun için krizsiz zamanlarda rezervlere ihtimamla yaklaşmak; kısa vadeli borç servisini karşılayacak kadar rezerv tutmak gerekir. Bugüne kadar 19 anlaşma imzaladık; sadece 2’sini tamamlayabildik. Arkadaşım “Sonuçlarının, toplumun hangi kesimlerini, nasıl etkilediğini yaşayarak izledim. IMF’siz çözümlerin her zaman akılcı olduğunu bilirim. Ama…” diyor. Unutmayalım, 2001’deki stand-by sancılıydı, herkesin canını yaktı fakat güçlü bir programdı. Altına imza atan 3 partiyi ilk seçimde meclis dışında bıraktı ama ekonomiyi yıllarca taşıdı. Türkiye gelişmelere bağlı olarak krizi IMF’siz atlatabilir, atlatacaktır da. Fakat zorlandığında ortağı olduğumuz IMF’ye başvurmayı ve ucuz imkanlarından yararlanmayı ideolojik bir sorun olarak görmemeli. IMF sadece para vermiyor, aynı zamanda yatırımcılar için güçlü bir çıpa oluyor.

Tofaş Türk Otomobil Fabrikası AŞ, yurt dışından gerçekleşen tedarik ve teslimat süreçlerindeki aksamalar nedeniyle, daha önce 20 Nisan olarak duyurduğu üretime başlama süresini 4 Mayıs’a uzattı. Tofaş’ın, “Faaliyetlerin kısmen veya tamamen durdurulması ya da imkansız hale gelmesi” başlığı altında, üretime ara verilmesine ilişkin açıklaması, Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda (KAP) yayımlandı. Açıklamada, şunlar kaydedildi: “31 Mart 2020 tarihli açıklamamızda, yurt dışından gerçekleşen tedarik ve teslimat süreçlerindeki aksamalar değerlendirilerek, fabrikamızda 20 Nisan 2020’ye kadar üretime ara vereceğimiz kamuya açıklandı. Yaşanmaya devam eden benzer gelişmeler sonucunda söz konusu süre 4 Mayıs 2020’ye kadar uzatılmıştır. Konuyla ilgili önemli gelişmeler yatırımcılarımızla ayrıca paylaşılacaktır.” İşe ara verme nedeniyle iş akdi feshi öngörülmediği belirtilen açıklamada, iş sürekliliği planı çerçevesinde gerekli çalışmaların yerine getirileceği bildirildi. İSTANBUL-AA

● TEKSTİL, HAZIR GİYİM, DERİDE 5 MİLYAR DOLARLIK ÜRÜN VE ALACAK VAR

Global markalar borcunu ötel yor stok yükü üret c n n sırtına kaldı Tekstil ve hammaddeleri, deri ve deri konfeksiyon, hazırgiyim ve konfeksiyonda ilk çeyrek ihracatı (milyon $)

Koronav rüs neden le global markalardan alacaklarını tahs l edemeyen tekst l, hazır g y m ve der üret c ler , ş md de ertelenen ve ptal ed len s par şler dolayısıyla stok yüküyle karşılaştı Sektör tems lc ler konuyla lg l global markalara açık mektup yazdı. Stok sorunu le lg l de yakın zamanda devlet desteğ gelmes beklen yor.

Ocak

Hazırgiyim ve konfeksiyon Tekstil ve Hammaddeleri Deri ve deri mamulleri

1.491 673

Şubat 1.520

646

Mart 1.214

Toplam 4.226 1.906

586

415

133 151 130

YENER KARADENİZ/İSTANBUL

Hazır giyim, tekstil ve hammaddeleri ile deri sektörü özellikle mart ayında hazırlanan ama sevk edilmeyen milyarlarca dolarlık ürün ile ilgili hem stok hem de alacak sorunu yaşıyor. Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği, küresel devlere alacaklar ile ilgili uyarı niteliğinde açık mektup gönderirken, sadece hazır giyim sektöründe mart ayında 400 milyon dolarlık ürünün stok maliyeti ile karşı karşıya kaldığı açıklandı. Moda ve Hazır Giyim Federasyonu; tekstil, deri ve hazır giyim ihracatı yapan firma-

tör temsilcileri, Ticaret Bakanlığı ile TİM’in yakın zamanda kimin elinde ne kadar mal kaldığına yönelik anket çalışması yaptığını belirterek, önümüzdeki günlerde stok ürünler ile ilgili finansman desteği geleceğini söylediler.

“En az 3 ay öteleme st yorlar” Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği Başkanı Hadi Karasu, yurtdışında kimsenin ödeme yapmadığını söyledi. Alacaklar ile ilgili en az 3 ay öteleme talepleri aldıklarına dikkat çeken Karasu, “En erken mayıs, haziran ayında konu-

Had Karasu

ların depolarında bekleyen kesilmiş, hazırlanmış, paketlenmiş ve sevk edilmemiş ürün ile alacakların toplam tutarının en az 5 milyar dolar olduğunu açıkladı. Sek-

Global markalara açık mektup TGSD, geçen hafta küresel markalara açık mektup yazdı. Mektupta hazır g y m sektörünün 100 yıldır küresel markalara tedar k yaptığına d kkat çek lerek son dönemde markaların koronav rüs neden le karşılaştığı zararların telaf s ç n üret c ler ve tedar kç ler üzer nden tedb rler aldıklarına ve bunun Türk ye’de 1,5 m lyondan fazla k ş y st hdam eden hazır g y m sanay ç n negat f sonuçlar doğurduğuna d kkat çek ld . TGSD Koronav rüs İrt bat Masası’na geçt ğ m z dört hafta çer s nde

ulaşan yüzlerce mesajda end şe ve ş kâyetler n d le get r ld ğ n n bel rt ld ğ mektupta şu maddelere vurgu yapıldı: ● B rçok marka bel rs z tar hl ptal gerçekleşt rd . Bu durum, üret c ler n şgücü ve d ğer genel g der mal yetler n bel rs z b r süreyle kend başlarına karşılamaya zorlayacak. ● Bazı markalar, hâl hazırda üret m bandında yer alan ürünler n malatını durdurdu. S par ş verenler de nad ren de olsa üret m bandında yer alan ürünler ç n nd r m veya ptal

taleb nde bulundu. ● Bazı markalar se depolarına sevk ed lm ş veya mağazalarında satılmakta olan ve hatta satılmış olan ürünler n ödeme süreler nde öteleme talep ed yor. Bu da büyük b r stok yüküne neden oluyor. ● Bütün bu gel şmeler n ürün tesl matına kadar geçen süreçtek tüm g derler n üret c n n tek başına karşılaması sonucunu doğurduğu bel rt len açıklamada, bu durumun üret c ler n hayatta kalmasına karşı tehd t oluşturduğuna d kkat çek ld .

Hazır g y mde 400 m lyon dolarlık stok bulunuyor

Hüsey n Öztürk

şabiliriz diyorlar. Bunların hepsi büyük firmalar. Üstelik bunlar şubat ve mart ayında yüklenmiş, sevk edilmiş ürünlere yönelik talepler. Bu konuyla ilgili tüm dünyaya bir mektup yazdık ve tüm bu markalara da gönderdik. Gitmiş olan ürünün parasını vermemeleri iyi niyet ile bağdaşmıyor. Bunun koronavirüs ile bir alakası yok. Ürün gitmiş, dağıtmışlar, büyük ihtimalle tedarik zinciri içinde müşterilerine de verdiler. Onlar da kendi parasını alamıyor olabilir” diye konuştu. Bu dönemde tedarik zincirinin önemine dikkat çeken ve zincirin kopmaması gerektiğini belirten Karasu, üretici firmaların nakit akışı olmadan bir, en fazla bir buçuk ay hayatta kalabileceklerini ifade etti.

“S gorta yapılmayan öneml m ktarda hracat tutarı var” “Moda ve Hazır Giyim Federasyonu (MHGF) Başkanı Hüseyin

ett : “Şu an depolarda hazır Geçt ğ m z ay hazır g y m g y mde sadece mart ayına özel nde ürünler n yüzde yönel k 400 m lyon dolarlık 30’unun yüklenemed ğ n üret m tamamlanmış ama sevk kaydeden ve hracatın yüzde ed lemem ş mal duruyor” ded . 30 eks k yazdığı b lg s n veren Fayat’ın verd ğ b lg lere göre Türk ye Odalar ve Borsalar stok desteğ konusunda T caret B rl ğ Hazır G y m Mecl s Bakanlığı ve TİM b rl kte çalışma Başkanı Şeref Fayat, bunun 400 yapmış. Tüm sektöre anket m lyon dolarlık eks k b r ödeme yapılarak k mde ne kadar anlamına geleb leceğ n kumaş, ne kadar söyled . Fayat, yarı mamul ürün “Bu dönemde kaldığı sorulmuş ve s par ş azaltan, b lg ler toplanmış. ptal eden ve Henüz f nansman, öteleyen olduğu f nansmanın g b sezon mal yet ve nerden, kaçırdığı ç n nasıl kullanılacağı nd r m talep eden konusunda b r açıklama müşter grupları da Şeref Fayat yapılmadığını söyleyen var. Bu kr z yönetme Fayat, “En az 6 ay ödemes z, şe şekl f rma ve ülkeye göre devam kred s nde olduğu g b değ ş kl k göster yor. ‘B r - k ay yüzde 7.5 fa zl ve KGF garant l sonra mağazamızı açana kadar b r yaklaşım bekl yoruz. Böyle bekley n’ d yen var. B z bunu olursa nefes alırız. Çünkü sadece anlayışla karşılıyoruz” ded . Tüm mart ayında değ l, n sanda da bunların sektörde stok sorunu mayısta da yükleyemed ğ m z yaşanmasına yol açtığına d kkat mal olacak” şekl nde konuştu. çeken Fayat, şöyle devam

Öztürk, hazır giyim ve konfeksiyon, tekstil ve hammaddeleri ile deri ve deri mamulleri sektöründe birçok şirketin açığa mal gönderdiğini, dolayısıyla sigorta yapılmayan önemli bir ihracat tutarı bulunduğunu söyledi. Şubat ayı ile birlikte gönderilen ürünlerin büyük bir çoğunluğunun parasının tahsil edilemediğini vurgula-

yan Öztürk, “Tekstil ve hammaddeleri, deri ve deri konfeksiyon ile hazır giyimde ihracat yapan firmaların haziran sonuna kadar kesilmiş, paketlenmiş, sevk edilmemiş ürün ve kısmen de olsa alacak toplamı en az 5 milyar dolar. Bunların akıbeti ile ilgili sıkıntılar var. Bu büyük bir güven problemine yol açıyor” dedi.

İZLEME ORANI YÜZDE 60 ARTTI

MARS WRİGLEY, TÜRKİYE'YE GOLF İLE GELECEK Golf Dondurma, küresel ölçekte faaliyet gösteren atıştırmalık firmalarından Mars Wrigley ile dondurma kategorisinde güç birliğine gidiyor. İki firma arasında yapılan işbirliği anlaşmasına göre Mars Wrigley bünyesinde bulunan markalar Snickers, Twix, Bounty ve Mars’ın bar dondurmaları Golf Dondurma dolaplarında tüketiciler ile buluşacak. Bu işbirliği ile Mars, Türkiye genelinde daha geniş bir tüketici ağına ulaşmayı hedeﬂiyor.

GALATAPORT, İSTANBUL’DA İNŞAAT DURDU Galataport İstanbul şantiyesinde COVID-19 salgını nedeniyle bir süredir azalarak devam eden inşaat faaliyetlerinin, geçici olarak durdurulduğu bildirildi. Galataport İstanbul’dan yapılan açıklamada, “İnşaat faaliyetlerini geçici olarak durdurduğumuz bilgisini kamuoyuna sunarız. Çalışanlarımızın ve alt yüklenicilerimizin sağlığı her şeyden önce gelmektedir. El ele vererek, dayanışma içinde bu zorlu günleri geride bırakacağımıza olan inancımız tamdır” ifadelerine yer verildi.

STERİL HAVA SOLUNUMU İÇİN CİHAZ ÜRETİLDİ Kocaeli’deki Bilişim Vadisi’nde faaliyet gösteren yerli startup firması Arge Tıbbi Cihazlar, sağlık çalışanlarının enfekte olma riskini azaltmak amacıyla steril havayla solunum yapma imkanı sağlayan cihaz üretti. Firmanın kurucusu Halit Ellialtı, “Cihazın testleri şu an devam ediyor. Bilişim Vadisi ile görüşme halindeyiz. Testler bittikten sonra 200 adet üretip Sağlık Bakanlığına hibe etmeyi planlıyoruz” dedi.

DUNYA

CMYK

Futbol ertelend , ‘espor’ gözde oldu SELENAY YAĞCI/İSTANBUL

Koronavirüs nedeniyle ülkelerin aldığı önlemlerden küresel çapta etkilenen alanlardan biri de spor oldu. Özellikle en çok seyirci toplayan büyük bir endüstri olan futbolda, ligler ertelenince takımların borsalarda değerleri yüzde 50’ye yakın düşüş kaydetti. Buna karşılık futbolun tahtına aday olan, birçok gencin yeni nesil futbol dediği esporda işler yolunda gidiyor. Evde kaldıkça espora seyirci ilgisi giderek artıyor. Futbol maçlarının belirsiz bir tarihe ertelendiği bu karantina döneminde, futbol seyircisi de espor FIFA içerikleri izlemeye başladı. Genel espor müsabakalarını izleme oranı yüzde 60 arttı. Medianova CEO’su Serkan Sevim, oyunun stabil bir büyü-

me trendine girdiğini rdiğini belerterek, "Ocak ayına göre bakıldığında birçok dijital oyun yun platformu yüzde 45 net büyüdü" dü" dedi. Mart ayında video oyun harcamaları önceki yıla göre yüzde 60 arttı.

Canlı yayın, zlenme nme rekoru kırıyor Next in Game’in n raporuna göre dijital oyun ve espor endüstrisinin dü t i i i büyümesi ivme kazandı. Rapora göre, Türkiye’de salgına yönelik önlemlerin arttığı 15-16 Mart itibarıyla Intel ESL Türkiye Şampiyonası’nın canlı yayın izlenmesi ve sosyal medya gösterimleri ciddi şekilde arttı. Son 14 günde canlı yayın platformu Twitch üzerinde Türk yayıncılarının ürettiği oyun içerikleri arasında en çok tüketilen 10 oyundan 6 tanesinin espor oyunu oldu. Espor’un tüm dünyada yükselişte olan bir trend olarak

MİLYON Steam’de anlık oyuncu sayısında tüm zamanların rekoru kırıldı

Ced Osman, espor yayınında oynacak Türkiye’yi NBA’de temsil eden Cedi Osman, ünlü yayıncı Berke Demir’e (Thaldrin) meydan okuyacak. Mücadele bugün saat 20.00’de Red Bull’un Twitch kanalında canlı olarak yayınlanacak.

büyük kitlelere ulaştığını belirten ESL Türkiye MENA Managing Direktörü Gökhan Kazar, evde

kalma sürecinin bu yayılımı hızlandırdığını kaydetti. Tüm oyun platformlarında bü büyük bir yoğunluk d ük bi ğ l k olduğuld ğ na dikkat çeken Gaming in Turkey Oyun ve Espor Ajansı Kurucusu Ozan Aydemir, “Türkiye’de de evde vakit geçirmenin fazla olduğu bu dönemde, günlük aktif oyuncu sayısında yüzde 40’lara varan artış mevcut. Bu durum, oyunlara daha fazla para harcanmasına neden oluyor” dedi. Aydemir, oyun sektöründen bağımsız markaların da evlerinde olan çalışanlarını mutlu etmek için şirket içi online turnuvalar düzenlediğini ifade etti.

16 N san 2020 • P E R Ş E M B E/ 08

YURT HABERLERİ

BUZDAĞININ DİBİ B

Rüştü Bozkurt

rustu.bozkurt@dunya.com

“Geliştirici özenme” ve “yıkıcı kıskanma” tuzakları

ir virüs salgınının yarattığı çaresizliğin dünya gündeminin ilk sırasına yerleştirdiği “sosyal mesafe” kavramını beş yıla yakın bir zamdır okuyucuyla paylaşıyorum. İletişim teknolojilerinin yarattığı potansiyeller, bir düşüncenin ya da bilgiyle olgunlaştırılmış bir fikrin çok hızlı “toplumsallaşması” için her türlü kolaylığı sağlıyor. Oysa bugün, olması gerekenin tam tersine tanıklık ediyoruz: Kaliteli fikirlerin toplumsallaşması zorlaşıyor. Neden beklenen gerçekleşmiyor da tersine bir gelişme oluyor? Gözlemlerime göre “kısa mesaja dayalı iletişim” vasat insan doğasına denk düşüyor; buzdağının görünen yüzü kitlelerin ilgisini çekerken, “düşünce geliştirme” ciddi emek ve za-

man ayırmayı gerektiğinden, kitlelerin ilgi menzili dışında kalıyor. Topraklara, kurumlara ve topluma küsülmeyeceğini babamdan öğrendim. Doğru olan tutum dip dalgalarla uğraşmaksa, ilginin yetersizliği darılarak kabımıza çekilme olmamalı, tam tersine entelektüel gücü olanların ilkeli tutkuları artırmalı. Topluma darılma lüksümüz olmadığına göre, toplumsallaştırılması gereken konularla ilgili düşündüklerimizi tartışmaya açmayı sürdürmeliyiz. Bizim bakış açımıza göre önemli bulduğumuz beş sorunla yüzleyeceğiz. Birincisinden okuyucularımız en az on yıldır haberdardır: “Ani temas kırılganlıklarına” karşı topluluğumuzu hazırlamalıyız. Bilimi ve teknolojinin yarattığı bağlantı ölçeğinin alabildiğine gelişme-

si, insanlar arasındaki etkileşimi sınırlayan erişilebilirlik engellerinin, başında da dil engelinin ortadan kalktığı aşamadayız. Kültürümüzü oluşturan “inanç değerlerine saldırı” olursa, yaşam dengemizi bozacak kadar etkilenmemiz için neler yapmamız gerektiğinin alternatif senaryoları elimizin menzilinde hazır olmalı; “toplumsal farkındalık düzeyini” yükseltmek gerekecektir. İkincisi, “kentleşmenin artması ve gelir dağılımındaki eşitsizlik” mesafe ayarlarını değiştirecektir. Kentleşme insanları belli mekanlarda toplayarak “yakınlaştıracak”; aynı zamanda “toplumsal hiyerarşide yer edinmek için yarıştıracaktır” da. Bireysel ve toplumsal anlamda rakip ve rekabet anlayışının değerleri yeniden ta-

nımlanacaktır. Üçüncüsü, gelir eşitsizlikleri, kentlerde yaşayanları “geliştirici özenme” kadar “yıkıcı kıskanma” ya da sürükleyecektir. Kentlerde toplanan insanların “gözle ve sözle erişimleri” görgüye dayalı “öğrenim ve öğretimi hızlandırdığı” kadar, bir saatlik elektrik kesilmesinin “yağmalara” yol açması gibi olumsuzluklar da yaratacaktır. Dördüncüsü, sorunların tanımlanması ve çözümlerin üretilmesinde “küresel olanlar” göreve hızla büyürken, “yerel olanlar” küçülmektedir. Küresel kapsayıcı kurumlara ihtiyaç artarken, ulus devletlerin yerel kurumlarının yeniden tanımlanması gerekecektir. Bugün gündemdeki “iklim sorununu” yerel kurumlarla çözemeyiz. “Gıda güvenirliliğini”, gücü ne

olursa olsun ulus devlet kurumlarıyla tam anlamıyla sağlanamaz. Yakın gelecekte “içme-kullanma ve sanayi suyu” ulus devlet kurumlarının sorunu olmaktan çıkarak ‘küresel kurumların’ sorunu olacak. COVID-19 kanıtladı ki, “sağlık sisteminin yönetimi” ulus devleti aşan “kurumsal yapılanma” gerektirecek. “Kesintisiz enerji” sorunu, hızla ulus devletlerin boylarını aşacak ölçeklere doğru ilerleyecek. “Eğitim” konusu da yakın gelecekte ulusların değil, insanlığın sorunu olacak. Beşincisi, “sosyal, zamansal, mekansal, deneysel ve psikolojik mesafe ayarı” ulus devlet kurumlarının çözebileceği olgular değil. Bunun için de “işbirliği” anlayışını gözden geçirmek, dar bakışların tuzaklarından uzak durmak gerekiyor. Bu konuları tartışmayı sürdüreceğiz.

K AY S E R İ T İ C A R E T O DA S I B A Ş K A N I Ö M E R G Ü L S OY:

Mücbir sebep kapsamındaki sektörlerin sayısı artsın KTO Yönet m Kurulu Başkanı Ömer Gülsoy, salgından en fazla etk lend ğ düşünülen sektörler n mücb r sebep kapsamına alındığını ancak tüm sektörler n b rb r n etk led ğ n bel rtt .

Kayseri Ticaret Odası (KTO) Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Gülsoy, Ekonomik İstikrar Kalkanı paketi içinde yer alan mücbir sebepten faydalanabilecek sektörlerin kapsamının genişletilmesi çağrısında bulundu. Gülsoy, “Üyelerimizden yoğun bir şekilde talepler geliyor. Birçok sektörün mücbir sebep dışında kaldığını görüyoruz. Bu durum ticaret erbaplarımızı zor durumda bırakıyor. Üyelerimiz mücbir sebep kapsamının genişletilmesini ve tüm sektörlerin kapsama alınmasını bekliyor” dedi. Salgından en fazla etkilendiği düşünülen sektörlerin mücbir sebep kapsamına alındığını ancak tüm sektörlerin birbirini etkilediğini belirten Gülsoy, aynı işi yapan şahıs işletmeleri ile sermaye şirketlerinin farklı uygulamalara maruz kaldığını vurguladı.

“Sürücü kursları, tedar kç gıdacılar da st yor” Gülsoy, “Üyelerimiz, reel sektörümüzün süreci kolay atlatabilmesi için başlatılan bu uygulamanın ayrımcılık oluşturduğunu ve vergide adalet ilkesini zedelediğini belirtiyor. Bazı işletmelerimiz mücbir sebep kapsamından faydalanırken bu işletmelerimize hizmet veren ve süreçten aynı oranda etkilenen tedarikçi firmalar uygulamanın dışında kaldı. Bu konularda çok fazla talep geliyor” açıklamasını yaptı. Eğitim kurumları, sürücü kursları, tedarikçi gıda firmalarının da mücbir sebep kapsamına alınmayı beklediklerine dikkat çeken Gülsoy, şöyle devam etti: “Ekonomimizi ayakta tutmak için çalışırken, bu sürecin önündeki küçük engellerin kaldırılması için üyelerimiz destek bekliyor. Salgın sonrası iş dünyamızın çarklarının dönmesi, eskisi gibi işleyebilmesi ve istihdam kaybı yaşanmaması için bugün alınan önlemlerin tam ve eksiksiz değerlendirilmesi ve mücbir sebep kapsamının genişletilmesi gerekiyor. İşletmelerin yaşaması ve çarkların dönmesi için finans sektörünün de elini taşın altına koyması gerekiyor. Özel bankalardan da destek görmek istiyoruz.” KAYSERİ/DÜNYA

Kocaeli Büyükşehir koronavirüsle mücadelede örnek belediye Kocaeli notları Sab ha Toprak Sabiha.toprak@dunya.com

İmtiyaz sahibi: NASIL BİR EKONOMİ MEDYA HABER BASIN A.Ş Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Güldağ Genel Koordinatör Vahap Munyar

Başyazar Osman Arolat

Başdanışman Rüştü Bozkurt

Yayın Kurulu Başkanı Şeref Oğuz

DÜNYA Gazetesi ve eklerinde yayınlanan tüm haber, yazı, makale, resim, çizim, grafik ve fotoğrafların Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ve Basın Kanunu’ndan doğan her türlü hakları Nasıl Bir Ekonomi Medya A.Ş’ye aittir. İzin alınmaksızın, kaynak gösterilerek dahi kısmen veya tamamen iktibas edilemez.

Genel Yayın Koordinatörü Talip Aktaş

Haber Koordinatörü Mustafa Kemal Çolak Dünya Online Yönetmeni Ferhat Polat

Görsel Yönetmen Birol Teoman Dijital Yayın Koordinatörü Selçuk Altun

EDİTÖRLER Aysel Yücel (İstihbarat), Kerim Ülker (Haber Araştırma), Faruk Şüyün (Kültür-Sanat), Mehmet Bars (Fotoğraf), Veysel Ağdar (Piyasalar) Şebnem Turhan (Finans), Hilal Sarı (Dış Haberler) Hüsniye Güngör (DÜNYA Executive)

Ankara Temsilcisi Ferit Barış Parlak

Yazarlar Temsilcisi Ali Ekber Yıldırım

Temsilciler Koordinatörü Ömer Faruk Çiftçi (Bursa)

BÖLGE TEMSİLCİLERİ Gülsüm Erdem Emen (Adana); Mehmet Kara (Antalya);

Osman Nuri Boyacı/Funda Akkoyun (Denizli); Mahir Solmaz (Diyarbakır); Tülay Taşkın (Eskişehir); M. Tekin Çiçek (Gaziantep); Çağlar Bakır, Deniz Aslan, Hakan Kılıç, Halim Aslan, Salim Aslan (İstanbul); Yaşar Kuş (İzmir); Ali Eskalen (Kahramanmaraş); Oktay Ensari (Kayseri) Sabiha Toprak (Kocaeli); İbrahim Çiçekçi (Konya); Hasan Coşkun (Sakarya); Osman Şişko (Trabzon); Fahriye Kutlay Şenyurt (Mersin) KOORDİNATÖR DANIŞMAN Zafer Sadıkoğlu (Bölgeler) YAYIN DANIŞMA KURULU Alp Orçun, Alaattin Aktaş,

Bumin Doğrusöz, Cahit Düzel, İlter Turan, Ruhi Sanyer, Resul Kurt, Osman Ulagay, Servet Yıldırım, Veysi Seviğ REKLAM Nazlı Demirel (Koordinatör) M. İhsan Gök (Rezervasyon) 0216 440 24 68 ABONE Mecit Yılmaz (Koordinatör) 0216 440 24 70 İDARE Serkan Eroğlu 0216 440 24 82

DÜNYA Online Web: www.dunya.com

İletişim: dunyaweb@dunya.com Reklam: onlinereklam@dunya.com

Merkez: Rüzgarlı Bahçe Mahallesi, Cumhuriyet Cad. Gülsan Plaza No: 22 Kavacık 34805 Beykoz/ İstanbul Telefon: (0216) 440 24 00 e-posta: dunya@dunya.com Yazıişleri: (0216) 440 24 22 Fax: (0216) 440 24 98/99 İstihbarat: (0216) 440 24 21 Araştırma: (0216) 440 24 49 Reklam: 0216 440 24 60 Baskı: Turkuvaz Haberleşme ve Yayıncılık A.Ş. Akpınar Mah. Hasan Basri Cad. No: 4 34060 Sancaktepe-İstanbul 0212 354 39 09 Ankara- Esenboğa Yolu, 13. km, Pursaklar/Ankara Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım A.Ş. Abonelik ve şikayetleriniz için: 0216 440 24 70-71-72-73-74 Adres değişiklikleri için fax: 0212 355 77 46 DÜNYA Gazetesi, basın meslek ilkelerine uyar. Yanlış yayınlardan kaynaklanan cevap ve düzeltme hakkına riayet eder. Yayınımızla ilgili her türlü eleştiri ve şikayetlerinizi paylaşabilirsiniz.

handan.ceylan@dunya.com

DUNYA

ronavirüs tedavisi gören çocuklara oyuncak ulaştırmayı da ihmal etmedi. Sosyal belediyecilik anlayışı kapsamında yıllardır binlerce vatandaşı Barınma, Konaklama ve Sosyal Yardım Merkezi’nde misafir eden belediye, barınma merkezine bir yenisini daha ekledi. Geçimini sağlayamayan vatandaşlar için 50 bin adet gıda, 15 bin adet hijyen paketi desteğinde bulunuldu. Halka hizmette sınıf tanımayan Kocaeli Büyükşehir Belediyesi son olarak, mekanizması ayakla çalışan yeni dezenfektan makinalarını da şehrin merkezi noktalarına yerleştirmeye başladı. Belediyemizin, bu mücadelede muvaffak olacağına dair inancım tamdır. Umarım, birlik ve beraberlik içerisinde gerçekleştirilen çalışmalar ve alınan tedbirlerle bu virüsü en az hasarla atlatır, gelecek güzel günlere ihracatın yıldızı olarak, sağlıkla merhaba diyebiliriz.

COVID-19 salgınıyla b rl kte kolonya ve dezenfektan dolum mak neler nde talep patlaması yaşandığı bel rt l yor. EBSO Mecl s Üyes Enver Olgunsoy, teknoloj ve Ar-Ge’ye yönel k projelere öncel k ver lmes n steyerek, “Zomb projelere destek ver lmes rantabl değ l” ded .

NİHAT DELİBAŞI/İZMİR

Koronavirüs pandemisinin ardından değişen tüketim alışkanlıkları ile kolonya ve dezenfektan talebinde yaşanan patlama, bu ürünler için dolum makinesi üreten firmaların satışlarına da yansıdı. Makine üreticileri teslimat için 4 ay sonraya gün verirken Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) 27. Grup Diğer Kimyasal ve Eczacılık Ürünleri Sanayi Meslek Komitesi Meclis Üyesi Enver Olgunsoy, zombi yatırım uyarısında bulundu. Olgunsoy, KOSGEB, TÜBİTAK ve kalkınma ajansları gibi kuruluşların teknoloji ve Ar- Ge’ye yönelik projelere öncelik vermelerini istedi.

Talep artışı geç c Alkol bazlı dezenfektan ve kolonyanın sürekli olarak kullanılamayacağını belirten Olgunsoy, “Önümüzdeki süreçte bitkisel bazlı dezenfektanların kullanımı yay-

gınlaşacak” dedi. Pandemi konusunda yapılacak yatırımların KOSGEB; TÜBİTAK ve kalkınma ajansları tarafından desteklendiğini hatırlatan Olgunsoy, “Kolonya, tüketimi anlık artan bir ürün. Alkol bazlı dezenfektanlarda da durum aynı. Katma değeri düşük ve yüksek teknoloji gerektirmeyen bu yatırımlarla ilgili desteklerin hızlı ve etkin bir biçimde açıklanması çok olumlu. Ancak, zombi projelere destek verilmesi rantabl değil” açıklamasını yaptı. Olgunsoy, ülkemizde doğal orta-

mında yetişmesinin yanı sıra yaygın biçimde ekimi, hasadı yapılan lavanta ve kekik gibi mikrop öldürücü, dezenfektan özelliği bulunan tıbbi aromatik bitkiler olduğunu belirterek, şunları söyledi: “Kolonya ve el dezenfektanı üretimi projeleri yerine doğal mikrop öldürücü ve dezenfektan özelliği bulunan lavanta hidrolatı ve kekik gibi ülkemizde yetişen tıbbi aromatik bitkilerle ilgili teknoloji, ArGe destekli projelere öncelik verilmesi kaynaklarımızın verimli kullanımını sağlayacaktır.”

“FİRMALAR 4 AY SONRAYA GÜN VERİYOR” Aytaş Tarım Ürünleri Sanayi ve Ticaret AŞ’nin Sahibi Mert Aydoğdu, artan kolonya ve dezenfektan talebinin yeni yatırımları patlattığını belirterek, “KOSGEB’in makine ve ekipman desteği açıklamasının ardından kolonya ve dezenfektan dolum makinesi üreten firmalar 4 ay sonraya gün veriyor” dedi. Dolum makinelerinin teknik özelliklerine göre fiyatlarının 500 bin liradan başladığını, 1 milyon 200 bin liraya dahi makine olduğunu kaydeden Aydoğdu, “ESBAŞ’taki tesisimizde kolonya üretim hattı kurmak için dolum makinesi arayışına girdik. İzmir ve İstanbul’da görüştüğümüz makineciler, talepte büyük bir artış olduğunu ve siparişlere yetişemediklerini belirterek en erken 3-4 ay sonra teslimat yapabileceklerini belirtiyor” diye konuştu.

Genel Yayın Yönetmeni-Tüzel Kişi Temsilcisi Koordinatör Ömer Türkdönmez Didem Eryar Ünlü

Sorumlu Yazıişleri Müdürü Handan Sema Ceylan Araştırma Müdürü Bader H. Arslan

Başkanı Doç. Dr. Tahir Büyükakın ve ekibi, Kocaelili vatandaşların sağlığını korumak için il genelinde alınan tedbirleri en üst seviyede tutmaya özen gösteriyor. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi, vatandaşların huzur ve güvenliği için gece gündüz çalışarak, toplum sağlığı için fedakârca mücadele eden sağlık çalışanlarını da unutmuyor. KOMEK kurslarında, sağlık çalışanlarına yönelik yapılan koruyucu ekipman üretimine ilişkin açıklama yapan Başkan Büyükakın, “200’e yakın çalışanımızla, günlük 17 bin tane maske ve 200 tane tulum üretiyoruz. Maske üretiminde kapasiteyi artıracak adımlar atıyoruz” demişti. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi bu çalışmayla, şüphesiz mücadeleye çok önemli bir katkı sağlıyor. Başkan Büyükakın, sağlık çalışanlarına jest yaparak, meyve ve kuruyemiş göndermeyi ve ko-

V rüs, kolonya ve dezenfektan dolum mak nes ne taleb artırdı

Kurucusu/Nezih Demirkent

Yayın türü: Yaygın süreli • Sayı: 12175• 16 Nisan 2020

Gazetemizin değerli yazarlarından Başyazarımız Osman Arolat, geçen hafta çıkan “Kocaeli’de COVID-19 günleri” başlıklı yazısında Kocaeli sanayisinin durumunu ele almıştı. Osman Arolat’ın satırları salgının Kocaeli sanayisine etkilerini gözler önüne sererken, ben de Kocaeli'nde yüzlerde tebessüm oluşturacak gelişmelerin de olduğunu paylaşmak isterim. Öncelikle, Marmara Belediyeler Birliği ve Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı Doç. Dr. Tahir Büyükakın’ın bu konudaki mücadelesini takip ettiğimi dile getirmeliyim. Kendileri büyük bir inanç ve soğukkanlılıkla bu süreci en iyi şekilde atlatmak için kentte, Türkiye’ye örnek olacak çalışmalar yürütülmesine öncülük ediyor. Tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs (COVID-19) ile mücadele kapsamında ülke genelinde önemli tedbirler alınırken, Kocaeli Büyükşehir Belediye

CMYK

TO P L A M 4 0 M İ LYO N L İ R A

Y E M B İ R AY DA Y Ü Z D E 2 0 - 2 5 Z A M L A N D I

Makine İhtisas OSB, firmaların borçlarını 3 ay faizsiz erteledi

Hayvancılık sektörü ‘n ha ürün’ bazında ac l destek bekl yor

Makine İhtisas Organize Sanayi Bölgesi Müteşebbis Heyeti, aldığı kararla bölgede faaliyet gösteren üretici firmaların, üretim ve istihdamını desteklemek amacıyla elektrik, su, doğalgaz, arıtma ve yönetim aidatları borçlarını 3 ay faizsiz olarak erteledi. Makine İhtisas OSB Yönetim Kurulu Başkanı Sedat Silahtaroğlu, 3 aylık ertelemeye konu olan toplam tutarın 40 milyon TL olduğunu belirtti. Koronavirüs salgınının ekonomik olarak piyasa etkilerine maruz kalan ve nakit akışı etkilenen şirketlerin üretim ve istihdamına

ZEHRA ORUÇ/BURSA

destek olmayı amaçladıklarını belirten Silahtaroğlu, şunları söyledi: “Bölgemizde faaliyet gösteren katılımcıların Mart-Mayıs 2020 dönemi borçlarının ertelenmesi için karar alındı. Üretime devam eden katılımcılarımızın bu dönemlerdeki elektrik, su, doğalgaz, arıtma ve aidattan oluşacak borçları gecikme zammı uygulanmaksızın ertelenecek.” Silahtaroğlu, “Bugüne kadar hep doğru işlere, sessizce imza atan Müteşebbis Heyeti ve Yönetim Kurulu’muzu kutluyor ve diğer OSB’lere de örnek olmasını diliyoruz” dedi. KOCAELİ/DÜNYA

Son bir ayda yem fiyatlarındaki yüzde 20 ila 25’lik artışla mağdur olan kırmızı et ve çiğ süt üreticisi acil eylem planı bekliyor. Kırmızı et ve çiğ sütte birim fiyat artışına gidilmesi gerektiğine dikkati çeken Bursa İli Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği Başkanı İsmail Anıl, “Üreticinin moralini düzeltecek planlamalar yapılıp, hemen ödemelere başlanmalı” dedi. İthalatın virüs salgını nedeniyle kesilmesiyle Türkiye’nin kendi ürününü kullanmaya başladığını söyleyen Anıl, “Son dönemde çiğ süt fiyatlarına litre

başı 15 kuruşluk destek getirilmişti. Çiğ sütün litre başına fiyatı 1,45 civarına çıkarıldı. Ancak bunun 20-25 kuruş daha desteklenmesi gerekiyor. Kırmızı ette ise karkas dana kilogram fiyatı 40 liraya ulaşmalıydı. Şu an 35 ila 37 lira aralığında. Kırmızı ete verilecek destekle hükümetin birim fiyatını 40’a tamamlaması bekleniyor. Fiyatlar acilen revize edilmeli. Bu revizelerin üretici ve satıcıya yük olmaması, hükümetin aradaki farkı karşılaması önemli. Bu destekler 2-3 aylık kısa süreli çözümler olabilir. Yeter ki şu an üreticimizin morali düzelsin, önünü görebilsin” şeklinde konuştu.

NİSAN 2020

KGF DESTEKLİ İŞE DEVAM KREDİLERİ

Hazırlayanlar: Şebnem Turhan Okay Lafçıoğlu

KGF’NİN LİMİTİ DE TEMİNAT MİKTARI DA KATLANDI

Hem t carete hem vatandaşa garant Koronav rüsün ekonom üzer ndek etk ler n n azaltılması ç n devreye alınan destek paketler nde başrollerden b r n Kred Garant Fonu üstlen yor. KGF’n n l m t de tem nat m ktarı da artırıldı, vatandaş kred ler ne de KGF garant s geld . ŞEBNEM TURHAN Koronavirüs salgının ekonomi üzerindeki etkilerini azaltmak için Türkiye’de bir dizi önlem paketi devreye girdi. Bu paketlerde işletmelerin ve vatandaşların nakit ihtiyacının karşılanması için en önemli destek ise Kredi Garanti Fonu kefaletiyle sağlanıyor. İlk olarak Hazine tarafından taahhüt edilen destek tutarı olan KGF limiti 25 milyar liradan 50 milyar liraya çıkarıldı. Ayrıca KGF tarafından verilebilecek kefalet tutarı da 250 milyar liradan 500 milyar liraya yükseltildi. Bu adımların atılmasının ardından başta kamu bankaları olmak üzere ticari ve bireysel müşterileri için ardı ardına destek

paketleri açıklamaya başladı. Tüm paketlerin ve garantinin ön koşulu ise işletmelerin istihdamlarını koruması olması son derece önemli olarak değerlendirildi.

İşletme sermayes ç n garant İlk olarak başta KOBİ'ler olmak üzere firmaların işletme sermayesi ihtiyaçlarını karşılamak için Hazine destekli KGF kefaleti sağlanan “İş'e Devam Desteği" uygulamaya alındı. İş'e devam desteği paketlerinde KOBİ ve KOBİ dışı işletmeler için cirolarına göre 10 milyon liradan 100 milyon liraya varan kredi uygulamaları başladı. 26 Mart'ta başlayan taleplerle 6 ay ödemesiz 36 ay vadeli yıllık yüzde 7,5 faizli krediler uygulamaya girdi.

Ziraat Bankası’nın destek paketleri büyük ilgiyle karşılanıyor

‘İşe devam’dan yararlanan 9 b n aştı Ziraat Bankası’ndan yapılan açıklamalarda bu dönemin gereklerine uygun olarak hayata geçirilen kredi paketleri ile firmaların ekonomik ve ticari faaliyetlerde oluşması muhtemel aksaklıklara karşı temel finansman ihtiyaçlarına uygun maliyet ve teminatla ulaşabileceğine dikkat çekildi. Banka açıklamasında, salgının ekonomik yaşama ilişkin olası hasarlarını en aza indirme amacıyla Ekonomik İstikrar Kalkanı kapsamında İşe Devam Kredisi ve Çek Ödeme Destek Kredisi uygulamaya alındığı hatırlatılarak KGF, teminat yetersizliği nedeniyle kredi alamayan KOBİ’lere ve KOBİ dışı işletmelere kefil olarak, KOBİ’lerin ve KOBİ dışı işletmelerin daha uygun teminat koşulları ile kredi kullanmasını mümkün kıldığı belirtildi. KGF teminatı müşteri taleplerinin karşılanması konusunda Bankalara için oluşturmakta ve müşterilerin finansmana erişiminde kolaylık sağladığı kaydedilen açıklamada “KGF desteği ile Bireysel Temel İhtiyaç Desteği kredisi başvurusunda bulunan müşterilere teminat avantajı sağlanıyor. Bu uygulama bireysel kredilerde yeni bir yaklaşımı da beraberinde getirmektedir” denildi. Bankadan yapılan açıklamada şunlar yer aldı: “İşe Devam Kredisi; 2020 Şubat sonu itibarıyla mevcut çalışanlarının istih-

DUNYA

CMYK

damını devam ettiren firmalara yönelik olarak KGF teminatı ile 6 ay faiz ve anapara ödemesiz toplam 36 ay vadeli olarak yıllık yüzde 7,50 faiz oranı ile kullandırılmaktadır. Çek Ödeme Destek Kredisi ise; Kredili müşterilerimiz tarafından Bankamız üzerine keşide edilmiş çeklerinin ödenmesi amacıyla; 25 Mart 2020 tarihine kadar yapılmış ticaret ile bağlantılı 30.06.2020 tarihine kadar olan çek ödemeleri olan müşterilerimize KGF Teminatı ile 3 ay faiz ve anapara ödemesiz yıllık yüzde 9,50 faiz oranı ile 12 ay vadeli olarak kullandırılmaktadır.” Açıklamada, ticari müşterilere yönelik açıklanan paketlerde büyük ilgi ile karşılaşıldığı vurgulanarak “İşe Devam Kredi Destek Paketi kapsamında 9000’in üzerinde müşterimize kredi kullandırdık. Bireysel Temel İhtiyaç Desteği kredisi ile hane halkı geliri aylık 5.000,TL ve altında olan bireysel segmentte yer alan müşterilerimiz için de kredi kullandırımlarını gerçekleştiriyoruz” denildi. Açıklamada “Bu dönemin gereklerine uygun olarak hayata geçirilen kredi paketleri ile firmalarımız ekonomik ve ticari faaliyetlerde oluşması muhtemel aksaklıklara karşı temel finansman ihtiyaçlarına daha uygun maliyet ve teminat koşulları ile ulaşabilecek” denildi.

KOBİ tanımına uyan yararlanıcılarda azami kefalet limiti 25 milyon TL’den 35 milyon TL’ye, KOBİ tanımı dışında kalan tüzel kişi yararlanıcılar için ise azami 200 milyon TL’den 250 milyon TL’ye çıkarılmıştır. Ayrıca karara eklenen bir geçici maddeyle, kefalet limitlerinin 31.12.2020 tarihine kadar KOBİ tanımına uyan yararlanıcılar için 50 milyon TL, KOBİ tanımı dışında kalan tüzel kişi yararlanıcılar için ise azami 350 milyon TL olarak uygulanması hüküm altına alınmıştır.

Vatandaşlara da KGF garant s Bu arada kredi veren kuruluşların kapsamı genişletilerek Türkiye Kalkınma ve Yatırım Bankası A.Ş.’de dahil edildi. Ayrıca gerçek kişilerin kredilerine de kefalet sağlanması imkanı getirildi ve her bir yararlanıcı için azami limit tutarı 100 bin TL olarak belirlendi. Vatandaşlar için

VATANDAŞA 12.1 MİLYAR TL KAYNAK Haz ne ve Mal ye Bakanı Berat Albayrak, dün günü sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada destek paketler ndek son durumu değerlend rd . Albayrak, şunları söyled : "25 b n l ralık destek f nansmanına başvuran esnaf sayımız 412 b n 714 oldu sürec tamamlanan esnaf sayısı 256 b n 959’a çıktı. B reysel destek paket yle 2.1 m lyon vatandaşımıza toplam 12.1 m lyar l ra ht yaç desteğ tahs s gerçekleşt . İş'e Devam f nansmanı ç n 67 b n 229 f rma başvurdu, 39 b n 651' n n sürec sonuçlandı ve 36 m lyar 326 m lyon l ra tahs s ed ld . Esnafımız ç n tahs s ed len toplam f nansman rakamı paraf kart le b rl kte 6 m lyar 737 m lyon TL oldu."

'Temel İhtiyaç Desteği' olarak başlayan ve tüm kullanıcılar için KGF garantisi verilen paketler için de başvurular 1 Nisan'da başladı. Or-

ta ve düşük gelir grubunda yer alan kesimlerin gıda, kira, fatura gibi ödemeleri için kullanılması planlanan kredi maksimum kullandı-

rılabilecek destek tutarı ise 10 bin TL olarak belirlendi.

TBB de devreye g rd Türkiye Bankalar Birliği de KGF teminatıyla iki yeni protokolü devreye aldı. Çek Ödeme Destek Kredisi ve kredi desteği. Çeklere yönelik başta KOBİ olmak üzere kurumsal ve ticari müşterilerin ticari itibarlarını koruma amacıyla bankalar tarafından ayrı ayrı belirlenmek üzere tahsis edilen limitler dahilinde kredi kullandırılmaya devam ediliyor. Ve sektör farkı olmaksızın salgından etkilenen kurumsal ve ticari müşteriler için teminat eksikliklerini ve işletme sermaye ihtiyaçlarını gidermek amacıyla kredi desteği oluşturuldu. Krediye erişim imkanı için Hazine Destekli KGF kefaleti de sağlanıyor. Bu paketlerde de ön koşul kredi vadesi boyunca kayıtlı çalışan sayısında azalma olmaması olarak belirlendi.

16 N san 2020 • PERŞEMBE / 10

KGF DESTEKLİ İŞE DEVAM KREDİLERİ

Akbank iki paket ile katılımını duyurdu

Halkbank, kurucu ortağı KGF’nin desteğini alıyor

Tüm f nansman ht yacı karşılanıyor

Tem natlı ürünlerle büyük kolaylıklar

KGF tem natı sayes nde, tem nat şartlarını yeterl sev yede karşılayamayan şletmelere kefalet sağlanarak, kred kullanmalarının mümkün hale geld ğ n bel rten Akbank, şletmeler n bankacılık s stem n n koruma altına alındığını kaydett . Akbank’tan yapılan açıklamada, koronavirüs sebebiyle geçtiğimiz zorlu bir dönemde alınan önlemlerle ekonomiye destek olmaya çalışıldığı vurgulanarak “Hazırlanan bu önlem paketleriyle istihdam, üretim, ticaret ve ödeme sistemlerinin korunacağına ve sonrasında normal sürece geçişin daha az sancılı olacağına inanıyoruz” denildi. Bankadan yapılan açıklamaya şöyle devam edildi: “Sektör farkı olmaksızın, salgından ekonomik olarak olumsuz etkilenen başta KOBİ’ler olmak üzere kurumsal ve ticari müşterilerimiz, Hazine destekli KGF kefaleti ile sunulan her iki paketten de yararlanabilir.

Kred tutarları c ro aralığına göre OPEX Kredi Destek Paketi ile maaş ve kira ödemeleri başta olmak üzere işletmelerin sözleşme veya faturaya bağlı tüm sabit giderleri için finansman ihtiyacı karşılanıyor. Çek Ödeme Destek Kredisi kapsamında 30 Haziran 2020 tarihine kadar keşide edilen çeklerin finansmanına yönelik kredi sunuluyor. Söz konusu paketler ile sunulan krediler,

Halkbank Perakende Bankacılık Genel Müdür Yardımcısı Hasan Tuncay, salgına karşı m ll b r mücadele yürütülen bu dönemde Haz ne Destekl KGF tem natlı ürünler n hem şletmeler hem de b reysel müşter ler ç n büyük kolaylık sağladığını kaydett .

üç ay ödemesiz dönem olacak şekilde, toplam 12 ay vadeli olarak uygulanıyor.” Kredi Garanti Fonu tarafından açıklanan paketlere Akbank olarak katılım sağladıklarını geçen hafta kamuoyu ile paylaştıkları belirtilen banka açıklamasında, “Bu olanakların duyurulmasından itibaren, bankamızın dijital kanalları üzerinden aldığımız geri bildirimlerin, oldukça iyi olduğunu söyleyebiliriz. Konuya ilişkin ayrıntıları merak eden işletmeler bilgilendirilmelerin ardından başvurularını yapmaya başladılar. Bu olanağa ihtiyacı olan tüm işletmeler en yakın Akbank şubelerine gelerek paketler hakkında detaylı bilgi sahibi olabilir, başvuru taleplerini iletebilirler” denildi.

QNB Finansbank destekleri devreye aldı

Garanti BBVA ekonomik etkilere karşı harekete geçti

Nak t akışında sorun yaşayanın yanında

KGF kefaletl destekler bugünler ç n çok öneml

QNB Finansbank Bireysel Bankacılık ve KOBİ Bankacılığı Genel Müdür Yardımcısı Erkin Aydın, QNB Finansbank olarak hem KGF destekli olarak oluşturulan programlara katılırken hem de nakit akışında sorun yaşamakta olan müşterilerin hayatlarını bir nebze olsun kolaylaştırabilmek için kredi, faiz ve masraﬂarını 3 ay öteleme programları ile destek olduklarını söyledi. Aydın, ek olarak, yeni devreye alınan Çek Ödeme Destek Kredisi ile işletmelerin ticari itibarlarının korunmasına katkı sağlanması amaçlanırken, Ekonomik İstikrar Kalkanı Kredi Desteği paketiyle de başta KOBİ'ler olmak üzere, kurumsal ve ticari müşterilerin sabit işletme giderlerinin karşılanmasına destek olunması hedeﬂendiğini kaydetti.

Garanti BBVA yaptığı açıklamada, salgının Türkiye ekonomisi üzerindeki olumsuz etkilerine karşı “Ekonomi Destek Paketi” adıyla bir dizi tedbiri uygulamaya koyduğu gibi Türkiye Bankalar Birliği’nin kredi protokolünde de yer aldığını belirtti. Açıklamada, “Salgının birçok sektörde ekonomik etkilerini görmeye başladığımız bu dönemde, KOBİ ve ticari firmalarımıza özellikle kısa vadeli nakit akışlarını düzenlemeleri için, Kredi Garanti Fonu (KGF) kefaletli bu iki desteğin çok önemli olduğu görüşündeyiz. Her iki kredi paketi de, içinde bulunduğumuz dönemin şartlarını düşünüldüğünde, gerek içerik gerekse kurgu olarak doğru dizayn edilmiş uygulamalar” denildi.

Halkbank Perakende Bankacılık Genel Müdür Yardımcısı Hasan Tuncay, Türkiye'de reel kesimin en yoğun olduğu firma ölçeği KOBİ'ler olduğunu ve bankanın kuruluş ilkesi doğrultusunda esnaf ve KOBİ’lerin ihtiyaç duyduğu ürünleri onlara en avantajlı koşullarda sunarak hizmet verdiğini belirterek “Bankamız gelişen piyasa koşulları ve ihtiyaçlar doğrultusunda hızlı çözümler üreterek her dönem yeni ve yenilikçi ürünleri portföyüne katmakta; KOSGEB, Esnaf ve Sanatkârlar Kredi Kefalet Kooperatiﬂeri ve KGF gibi kuruluşlarla iş birlikleri yaparak reel sektörü desteklemeye devam etmektedir” diye konuştu. Halkbank’ın kurucu ortaklarından olduğu Kredi Garanti Fonu’nun (KGF), küçük ve orta ölçekli işletmeler için sağladığı kefaletle, finansmana erişimdeki teminat engelini ortadan kaldırdığını vurgulayan Tuncay salgına karşı milli bir mücadele yürütülen bu dönemde Hazine Destekli KGF teminatlı ürünlerin hem işletmeler hem de bireysel müşterilerimiz için büyük kolaylık sağladığını kaydetti.

tikrar Kalkanı kapsamında geliştirdiği ürünlerle alt gelir grubundaki vatandaşlarımıza da destek olmayı amaçladığını belirten Tuncay, şunları söyledi: “Aylık hane halkı geliri 5 bin TL ve altında olan ücretliler, asgari ücretliler, emekliler, serbest meslek mensupları ve diğer orta ve düşük gelir grubunda yer alanlara da KGF kefaletiyle kredi desteği sunmaktadır. Hane halkı ekonomisini rahatlatacak önlemler almayı sürdüren Bankamızın tüketici kredisiyle müşterilerimiz sağlık, kira, fatura ödemeleri ve gıda gibi temel ihtiyaçlarını 6 ay kredi geri ödemesi olmadan karşılayabilmektedir. Bu ürünümüzle aylık yüzde 0,49 faiz oranıyla 6 ayı ödemesiz toplam 36 ay vade ile 10 bin TL'ye kadar kullandırım imkânı sağlamaktayız.” Tuncay, tedbirler kapsamında, kredi başvurularının öncelikle banka web sitesi, İnternet Şube, Mobil Şube ve SMS aracılığıyla alınmakta ve kredi kullandırımları İnternet Şube ile Mobil Şube başta olmak üzere dijital kanallardan gerçekleştirileceğini belirtti.

Olumsuz etk lenen her sektör yararlanacak Halkbank’ın Ekonomik İstikrar Kalkanı kapsamında KGF desteğiyle İşe Devam Kredi Desteği-Can Suyu İşletme Kredisi oluşturduğunu anımsatan Tuncay, “Kredi vadesi 6 ay anapara ve faiz ödemesiz dönem olmak üzere azami 36 ay olan bu kredide yıllık yüzde 7,50 faiz oranı uygulanmakta ve bir defaya mahsus %0,75 oranında banka komisyonu, kefalet limiti üzerinden sadece yüzde 0,75 oranında KGF komisyonu tahsil edilmektedir. Bu kredide işletmelerin 2020 Şubat sonu itibariyle kayıtlı çalışan sayılarını korumaları ve azaltma yapmamaları ön koşuldur” dedi. Tuncay, işe devam desteğinden imalat sanayii, lojistik, eğitim, turizm, hizmet sektörleri başta olmak üzere salgından olumsuz etkilenen tüm müşterilerin yararlanabildiğini dile getirdi. Tuncay, KGF kefaleti ile kullandırılan Çek Ödeme Destek Kredisi ise müşterilerin, gerçek ticari işlemlerine dayalı olarak keşide ettikleri ve ticari faaliyetlerinin sürdürülmesi kapsamında düzenleyecekleri çeklerin ödenmesine yönelik fon tedarik ederek, piyasadaki güven ortamının devamına ve firmaların ticari itibarlarının korunmasına katkı sağlanması amaçlandığını söyledi. Alt gel r grubuna da kred desteğ Ayrıca, bankanın Ekonomik İs-

İş Bankası dijital kanallardan da desteği büyütüyor

Destek paketler ne evden çıkmadan başvuru Türkiye İş Bankası’ndan yapılan açıklamada “Türkiye’nin Bankası” olarak ülkenin içine girdiği zorlukları aşmak için yapıcı ve çözümcü anlayışı bugüne kadar olduğu gibi sürdürerek her türlü ilave tedbiri alacakları bildirildi. Bankanın müşterilerin bilgi teknolojilerinin olanaklarını kullanarak evlerinden ve işyerlerinden ayrılmadan bankacılık işlemlerini tamamlayabilmelerine olanak sağladığı belirtilerek “Müşterilerimiz dijital kanallarımız olan İşCep, İnternet Şubemiz, Maximum Mobil ve Maximum İşyerim uygulamalarını kullanarak birçok işlemi şubelerimize gelmeden tamamlayabiliyorlar” denildi. Açıklamada, şöyle denildi: “Müşterilerimiz ticari kredilere ilişkin öteleme taleplerini İşCep içinde ‘Kampanyalar’ sekmesinden, İnternet Şubemizden veya doğrudan şubelerimize iletebiliyorlar. Ticari Kredi Kartı hesap özetleri ise, İşCep ve İnternet Şubesi’nden, herhangi bir şarta bağlı olmaksızın akdi faiz oranı üzerinden 3 aya kadar ertelenebiliyor. Erteleme işlemleri, müşterilerimizin Türk Lirası hesap

DUNYA

CMYK

özetleri için hesap kesim tarihi ile son ödeme tarihi arasında gerçekleştirilebiliyor. Ayrıca POS ve ÖKC ücretleri de 3 ay boyunca öteleniyor. Dijital kanallar üzerinden müşterilerimizin yapacakları EFT/ havale işlemlerinden, karttan karta havale dahil olmak üzere, 30 Nisan’a kadar ücret alınmıyor.”

7/24 anında t car kred başvurusu Esnaf ve gerçek kişi tacir müşterilerin 100 bin TL’ye kadar ticari finansman ihtiyaçlarını İşCep ve internet şubesinden 7/24 anında Ticari Kredi’ye başvurarak karşılayabildiği belirtilen açıklamada “Kurduğumuz bu yapıda hızlı ve otomatik olarak gerçekleştirilen değerlendirme neticesinde kredi başvurusu saniyeler içinde sonuçlandırılıp, onaylanması durumunda kredi tutarı müşterimizin hesabına anında aktarılıyor. Bu sayede müşterilerimiz ticari kredi kullanımını şubeye uğranmadan, 7 gün 24 saat gerçekleştirebiliyor. Ayrıca müşterilerimiz ilk taksit tarihini krediyi kullandıkları günden itibaren 45 gün sonrası olarak belirleyebiliyorlar” denildi.

16 N san 2020 • PERŞEMBE / 11

KGF DESTEKLİ İŞE DEVAM KREDİLERİ

Vakıfbank, ticari ve bireysel müşterilerinin taleplerini devreye aldı

497 m lyon l ralık kart ekstres ertelend Vakıfbank, koronav rüs salgınıyla mücadelede kapsamında devreye aldığı uygulamalarla 104 b n t car ve b reysel müşter s n n kred kartı ekstres n erteled . İşe devam destek kred s nde şu ana kadar 22 b n başvuru alan banka 6 m lyar TL kred kullandırdı.

Vakıfbank salgının ekonomik etkilerini en aza indirebilmek amacıyla Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın liderliğinde canla başla çalıştığını vurgulayarak hane halkından iş dünyasına kadar tüm kesimleri kapsam alanımıza alarak hareket ettiklerini belirtti. Bankadan yapılan açıklamada “Hem bireysel hem de ticari müşterilerimize kredi ve borç ödemelerinde üç ay ertelemeden yeni kredi des-

teklerine kadar, her alanda büyük destekler veriyoruz. Bu ürün ve hizmetlerimize başvuruları dijital kanallarımızdan alıyor ve hızlıca talepleri yerine getiriyoruz” denildi.

Paketler hemen devreye alındı Açıklamaya şöyle devam edildi: “Ekonomik İstikrar Kalkanı Paketi kapsamında, KGF teminatı ile İşe Devam Destek Kredisi ve Çek

Yapı Kredi, paketleriyle tüm müşterilerini destekliyor

P yasanın şley ş n n devam etmes ç n Yapı Kred Bankası, KGF tem natlı k paket le KOBİ, t car ve kurumsal şletmeler f nansman anlamında destekleyerek p yasanın şley ş ne katkıda bulunacaklarını bel rterek bunların yanı sıra bu zor süreçte gereken her türlü lave uygulamayı da hayata geç recekler n vurguladı. Yapı Kredi Bankası, yaptığı açıklamada küresel çapta tüm yaşamı etkileyen Koronavirüs (Covid-19) salgını ile ilgili Sağlık Bakanlığı’nın yönlendirmeleri ve Koç Topluluğu genelinde uygulanan geniş tedbirlere paralel olarak, salgının ekonomik etkilerini azaltmak adına müşterilerimize destek olmaya devam ettiklerini vurguladı. Türkiye Bankalar Birliği’nin (TBB) duyurduğu; Hazine destekli ve Kredi Garanti Fonu (KGF) teminatlı "Çek Ödeme Destek Paketi” ile "Opex Kredi Destek Paketi” programlarına katıldığını belirten banka, bu iki paket ile içinde bulunduğumuz bu zor zamanlarda da müşterimizin yanında olmayı sürdüreceklerini belirtti. Banka açıklamasında şöyle denildi: “Ticari itibarın korunmasına katkı sağlamayı amaçlayan ‘Çek Ödeme Destek Paketi’ ile KOBİ, ticari ve kurumsal nitelikteki müşterilerimizin, 25.03.2020 tarihine kadar yapılan gerçek ticari ilişkilere dayalı ve 30.06.2020 tarihine kadar keşide ettikleri çeklerin finansmanına destek oluyoruz. Program kapsamında 3 ay anapara ve fa-

DUNYA

CMYK

iz ödemesiz, toplam 12 ay vadeli olan kredide, yıllık yüzde 9,5 oranında faiz uygulanıyor. Yıllık cirosu 25 milyon liraya kadar olan işletmeler azami 1 milyon TL, 25 milyon TL ile 125 milyon TL arasında olanlar da 5 milyon TL’ye kadar krediden faydalanabiliyor. Yıllık cirosu 125 milyon TL’nin üzerinde olan işletmeler ise 10 milyon TL’ye kadar kredi desteğinden yararlanabiliyor.”

İlave uygulamalar da hayata geç r leb l r Bunlara ek olarak; KOBİ, ticari ve kurumsal nitelikli işletmelere, maaş ve kira ödemeleri başta olmak üzere sözleşme veya faturaya bağlı sabit giderlerinin karşılanması amacıyla “Opex Kredi Destek Paketi” kapsamında kredi imkânı sağladığı kaydedilen banka açıklamasında “Bu destek paketi kapsamında kullandıracağımız kredileri, 3 ay anapara ve faiz ödemesiz toplam 12 ay vadeli olarak ve yüzde 9,5 faiz oranıyla müşterilerimize sunacağız. Yıllık cirosu 25 milyon TL’ye kadar olan işletmeler azami 5 milyon TL, 25 milyon TL ile 125 milyon TL arasında olanlar 25 milyon TL, 125 milyon TL üzerinde olanlar ise 50 milyon TL’ye kadar kredi imkânından faydalanabilecekler” denildi. Açıklamada, Yapı Kredi olarak içinde bulunduğumuz bu dönemde de ülkeye ve millete sınırsız hizmet sunmak, müşterilerimize destek olmak için var güçleriyle çalıştıkları belirtilerek “KGF teminatlı bu iki paket ile KOBİ, ticari ve kurumsal işletmelerimizi finansman anlamında destekleyerek piyasanın işleyişine devam etmesine katkıda bulunmuş olacağız. Tüm bunların yanı sıra bu zor süreçte gereken her türlü ilave uygulamayı da hayata geçirmeye devam edeceğiz” denildi.

Ödeme Destek Kredisi adı altında iki farklı paketi, Vakıfbank olarak devreye aldık. Burada başta KOBİ'lerimiz olmak üzere kurumsal ve ticari ölçekteki firmaların işletme sermayesi ihtiyaçlarını sektör ayrımı yapmaksızın karşılıyoruz. Salgından ekonomik olarak olumsuz etkilenen tüm firmaların başvurabildiği ‘İşe Devam Kredi Desteği Paketi’nde ön şartımız 2020 yılı Şubat ayı sonu itibariyle kayıtlı çalışan sayılarında azaltma yapmamaları. Bu krediden 6 ay anapara ve faiz ödemesiz dönemli toplam 36 ay vadeli olarak yılık yüzde 7,50 faiz oranıyla faydalanabiliyor. KGF teminatlı diğer paketle de yıllık ciro tutarına göre KOBİ'ler, kurumsal ve ticari müşterilere Çek Ödeme Destek Kredisi veriyoruz. Krediler, 3 ay anapara ve faiz ödemesiz toplam 12 ay vade ve yıllık 9,50 faiz oranıyla veriliyor.”

34.5 bin Kredi ötelenen ticari ve kurumsal müşteri sayısı

6 milyar TL İşe devam destek kredisinde kullandırılan miktar

Bunun dışında, açıklamada Vakıfbank’ın Maaş Ödeme Destek Kredisi ve Vergi, SGK Ödeme Destek Kredisi adı ile firmaların her türlü ödemelerini zamanında gerçekleştirmelerine ve istihdamı korumalarına destek olmak için tamamlayıcı kredi kampanyalarını uygulamaya aldığı kaydedildi.

Yüzb nlerce müşter yararlandı Açıklamada, başvurular 26

Mart’tan itibaren alınmaya başlanırken kredi kullandırımına ise KGF ile protokol imzalandıktan sonra başlandığı kaydedildi. Bu zor süreçte, işletmelerin kira, maaş gibi sabit giderlerinin karşılanması ve çeklerinin ödenmesini sağlamak amacıyla hazırlanan paketler yoğun bir talep ile karşılandığı vurgulanan açıklamada şu bilgiler verildi: “Şu ana kadar 104 bin bireysel ve ticari müşterimizin 497 milyon TL tutarındaki kredi kartı ekstresini erteledik. Bireysel ihtiyaç, konut, otomobil ve yapılandırma kredilerinin ertelenmesi için bugüne kadar 270 bin bireysel müşterimizin kredi, kredi kartı ekstre ya da diğer taksitlerinin erteleme işlemlerini başarıyla gerçekleştirdik. KOBİ, ticari ve kurumsal ölçekte firmalar bazında ise 34 bin 500 müşterimizin kredisini öteledik. İşe devam destek kredisinde şu ana kadar 22 bin başvuru aldık ve 6 milyar TL kredi kullandırdık. Kullandırmaya da devam ediyoruz.” Limit sıkıntısı çekenlere de çözüm getirdikleri belirtilen banka açıklamasında “21 bin Banko Çek müşterimize 6,5 milyar TL tutarında limiti de dolaşıma sunduk. 66 bin KOBİ ve ticari müşterinin

HER 100 TL’NİN 80 TL’Sİ KGF KEFALETİNDE Vakıfbank açıklamasında, Ekonom k İst krar Kalkanı Paket kapsamında, Haz ne Destekl KGF uygulaması üzer nden İşe Devam Desteğ Kred s ’n kamu bankaları olarak devreye aldıkları hatırlatılarak “Burada KGF’n n kefalet oranı yüzde 80 olarak uygulanıyor. İşe Devam Destek Kred s olarak ver len her 100 TL’n n 80 TL’s KGF’n n kefalet altında. Tab k bu tahs lat mkânı batan kred ler bel rl b r orana ulaşana kadar sağlanıyor. Bu üst sınır, bankaların kred ler doğru kullanıcılara vermes ç n öneml b r güvence oluyor” den ld .

kart limitini 786 milyon TL, 67 bin bireysel müşterimizin kart limitini ise 230 milyon TL tutarında artırdık. Bir süre önce çıkardığımız SKY Limit ürünümüzle müşteri bazında limitler tanımladık” denildi.

16 N san 2020 • P E R Ş E M B E / 12

DIŞ HABERLER

ABD’DE BANKACILIK İLK ÇEYREK KÂRLARI YÜZDE 50'YE YAKIN DÜŞTÜ

NEW YORK’TA KALP KRİZİ ÖLÜMLERİ ARTIŞTA

ABDde bankacılık sektörü ilk çeyrek karları, bankaların kredi kayıpları için ayırdığı provizyonlarla birlikte yarıya yakın düştü. ABD merkezli yatırım bankaları Bank of America (BoFA) ve Goldman Sachs’ın ve Citigroup’un ilk çeyrek gelir rakamlarında, koronavirüs salgını sebebiyle büyük kayıplar görüldü. BoFA’nın ilk çeyrek karı yüzde 45 düşüşle 4,01 milyar dolara geriledi. BoFA, hisse başı kazancı 40 cent olarak açıkladı, beklenti 46 cent’ti. BoFa, 3,6 milyar dolar kredi temerrütleri için provizyon ayırdı. İlk çeyrekte 22,8 milyar dolarlık gelir ise beklentilere yakın seyretti. Goldman Sachs ilk çeyrek karı da yüzde 46 düşüşle 1.21 milyar dolara geriledi ve şirket, hisse başına 3,11 dolar kazanç açıkladı. Geçen yıl aynı dönemde bu rakam 5,71 dolardı. Refinitiv

Covid-19 pandemisinin en sert vurduğu noktalardan biri olan New York’ta, şimdi de kalp krizi vakalarında ciddi bir artış yaşanması, ABD basınında gerçek koronavirüs rakamlarının daha da yüksek olabileceği şeklinde yorumlandı. New York Times gazetesi, yerel WNYC ve Gothamist gazetelerini kaynak gösterdiği haberinde ‘Covid-19’un bilinen sonuçlarından biri olan kalp krizine ilişkin 911 acil hattı aramalarının mart-nisan döneminde geçen yıla göre dört kat arttığını, kalp krizi ölümlerinin de aynı dönemde kat kat arttığını’ yazdı. Uzmanlar, hafif kalp çarpıntısı gibi durumlarda hastaneye giden kişilerin salgın nedeniyle evde kalmayı tercih etmesinin artışta etkili olduğunu belirtiyor. Haberde evinde ölenlerin ve Covid-19 teşhisi koymayan kişilerin resmi verilerde yer almadığı bu nedenle, gerçek can kaybı sayılarının sonradan netleşeceği belirtildi.

tarafından belirlenen hisse başına beklenti ise 3.35 dolardı. Citigroup'un net karı, ise kredi temerrütlerine hazırlanmak için yaklaşık 5 milyar dolar ayırdığı provizyonlarla, birinci çeyrekte yüzde 46 düşüşle 2,52 milyar dolara geriledi. ABD bankalarının en küresel olanı Citigroup'un hisse başına net kârı ise geçen yılın birinci çeyreğindeki 1.87 dolardan 1.05 dolara geriledi. Bir önceki yıl aynı dönem kar 4,71 milyar dolardı. Gelir açıklamalarının ardından BoFA hisseleri açılış öncesi işlemlerde yüzde 5,90, Goldman Sachs hisseleri yüzde 2,63, Citigroup hisseleri 3,72 değer kaybetti.

ULUSLARARASI ENERJİ AJANSI:

Talep nisanda 29, mayısta 26 milyon varil düşecek

BoFa, Goldman Sachs ve Citigroup temerrüte düşecek krediler için milyarlarca dolar provizyon ayırdı.

makale ve yorumlar

UĞUR CİVELEK

Güçlü olduğu varsayılanların umutsuzluğu! ARKA PLAN dunya.com/yazarlar

Altın yüzünü z rveye döndü Uzmanlara göre Fed’ n para bastığı ve ekonom ler n daraldığı b r dünyada, yed yılın z rves ndek altın f yatlarında yüksel ş sürecek. Tar htek ekonom k kr zlerde da ma yükselen altının koronav rüs bel rs zl ğ yle 1,800 dolara yüzünü döndüğü bel rt l yor. DIŞ HABERLER

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) Başkanı Fatih Birol, Covid-19 pandemisi nedeniyle petrol talebindeki düşüş ve oluşan arz fazlasının petrol sektörüne neredeyse 10 yıl kaybettirdiğini belirterek, "Birkaç yıl sonra geriye dönüp baktığımızda 2020'yi küresel petrol tarihinin en kötü yılı, bu ayı da Kara Nisan olarak adlandırabiliriz" dedi. Birol, IEA'nın internet üzerinden yayınlanan basın toplantısında, petrol piyasalarındaki son durumu değerlendirerek, Covid-19 salgınının küresel ekonomiye etkisinin beklenenden daha sert olacağını ifade etti ve bu yıl için küresel petrol talebindeki düşüşün günlük 9,3 milyon olacağını öngördüklerini söyledi. Birol, bu miktarın nisan ayında 29 milyon varile, mayısta ise 26 milyon varile ulaşacağını dile getirdi. Talepte böyle bir düşüş 25 yıldır görülmedi. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı ham petrol üreticisi ülkelerin, günlük ham petrol üretimini 10 milyon varil azaltma konusunda anlaşmaya varmasının ardından, ABD Başkanı Donald Trump sosyal medya hesabın-

dan, "OPEC+ ülkelerinin beklediği kesinti, genellikle rapor edilen 10 milyon varil değil, günlük 20 milyon varildir. Buna yakın bir şey olursa ve dünya Covid-19 felaketinden kurtularak işe dönerse, enerji endüstrisi beklenenden daha hızlı bir şekilde yeniden güçlenecektir." açıklamasını yaptı. Amerikan Petrol Enstitüsü verilerine ABD’de stoklar analistlerin beklentilerinin üzerinde 13,1 milyon varil arttı.

Küresel kes nt 19,5 m lyon var l olacak Suudi Arabistan Enerji Bakanı Prens Abdulaziz bin Salman ise gazetecilere yaptığı açıklamada, OPEC+'ın küresel arz kesintisi anlaşması ve diğer G20 ülkelerinin taahhütleri ile rezervlere petrol alımları dikkate alınarak etkili küresel petrol arz kesintilerinin günde yaklaşık 19,5 milyon varil olacağını bildirdi. Rekor seviyede üretim kesintisine rağmen Brent petrolün varil fiyatı dün yüzde 5 düşüşle 27,96 dolara kadar gerilerken, Batı Teksas Petrolü (WTI) varil fiyatı yüzde 3’e yakın düşüşle 19,20 doları gördü.

Dünyadan kısa kısa IMF D rektörü Kr stal na Georg eva, G20 f nans yetk l le-r ne IMF'n n ac l olarak yoksulluğu azaltma ve büyüme kred ler ç n 18 m lyar dolar değer nde yen kred kaynakları kl aradığını d ğ söyled . ö l d Fon ayrıca yen b r kısa vadell l k d te hattı oluşturmayı değerlend r yor. HARVARD araştırmacıları koronav rüs salgınına b r aşı veya tedav bulunamazsa, küresel olarak uygulanan sosyal mesafe tedb rler n n 2022 yılına kadar süreb leceğ uyarısını yaptı. DÜNYA genel nde koronav rüs vaka sayısı 2 m lyonu aşarken, salgında hayatını kaybedenler n sayısı da 128 b n 445 oldu. Salgının merkez hal ne gelen ABD’de se vaka sayısı 609 b n , hayatını kaybedenler n sayısı da 28 b n 300’ü aştı. ASEAN (Güneydoğu Asya Uluslar B rl ğ ) ülkeler le Ç n, Japonya ve Güney Kore’n n yen t p koronav rüs salgınına l şk n telekonferans yoluyla düzenled kler olağanüstü ASEAN+3 toplantısında küresel salgına karşı ortak mücadele kararı alındı. ABD’de AVM sah pler , f nansal olarak stab l durumda olan ve n san ayında k rasını ödemeyen k racılardan oluşan b r ‘kara l ste’ hazırlıyor. The Wall Street Journal’a konuşan gayr menkul yatırım ş rket CEO’su Conor Flynn, “Müşter ler, bu ş n sonunda kötü adamların k m olduklarını görecekler” ded . MI6’nın esk d rektörü John Sawers, Ç n’ n koronav rüs salgınıyla lg l öneml b lg ler tüm dünyadan sakladığını bel rterek, Ç n’ n bunun hesabını vermes n gerekt ğ n söyled . NEW YORK Fed İmalat Endeks N san ayında 57 puanlık rekor düşüşle -78.2’ye ger led . Koronav rüs salgını end şeler ndek artışla endeks, tar h ndek en büyük düşüşü kaydett . ABD PERAKENDE SATIŞLARI karant na uygulaması sebeb yle ş yerler n n kapatılmasıyla Mart ayında tar h ndek en büyük düşüşü kaydederek yüze 8.7 ger led . JOE BIDEN’A destekler artıyor. Demokrat adaylar Bern e Sanders ve M chael Bloomberg’ün ardından El zabeth Warren da seçmenler ne B den’ı gösterd . SAN FRANSISCO Fed Başkanı Mary Daly, Wall Street Journal’a verd ğ röportajda “Koronav rüs kr z nden sonra ‘V’ şekl nde b r toparlanma beklem yorum, 2020 boyunca çeyrekl k bazda büyümen n negat f seyretmes n öngörüyorum” ded .

DUNYA

CMYK

HİLAL SARI hilal.sari@dunya.com

Covid-19 pandemisinin ekonomilere olan etkisi belirginleştikçe altın fiyatlarında belirgin bir güçlenme gözlemleniyor. Altın uzmanları ABD Merkez Bankası (Fed) ve diğer merkez bankalarının para bastığı ve borçlanmanın giderek arttığı bir dünyada sarı metalin- dün hisselerdeki yükselişle birlikte düşüş yaşamış olsa da- yeni zirvelere koşabileceğini belirtiyor. ABD’de açıklanmaya başlayan ilk çeyrek şirket sonuçları hisse piyasalarını düşürürken, altının onsu 14 Nisan’da 1,788 doları gördü. Bu 2013’ten bu yana görülmemiş bir düzeydi. Altının ons fiyatı, dünya genelinde karantinalar devam ederken gelen parasal genişleme adımlarıyla sadece bu ay 130 dolar yükselirken, yıl başından bu yana yükseliş yüzde 15’i geçti.

performans verebilir” diyor.

WGC: Fed’ n dolar basması altına yarar Dünya Altın Konseyi bu hafta yayınladığı bir notta “Fed’in faizleri yakın gelecekte bir süre boyunca sıfıra çekmesiyle birlikte, altın geçmişteki parasal genişleme döngülerinde olduğu gibi iyi bir

1,700’den 1,800 dolara yöneleb l r İsviçre merkezli banka UBS de uzun vadeli altın tahmini 1,800 dolara çekerek “ABD dolarının değerini düşürebilecek etkenler güçleniyor”diyor. Schiffgold.com’un kurucusu Peter Schiff de altın ETF’lerine rekor girişe dikkat çe-

Altın ETF’ler ne rekor g r ş İlk çeyrekte altın destekl yatırım fonu ETF’lere g r ş n dolar karşılığı 2016’dan bu yana en yüksek düzeye geld . En büyük altın fonlarından SPDR Gold Trust se yed yıldır lk kez 1,000 tonun üzer ne çıktı. Yılın lk üç ayında altın ETF’ler ne 298 ton altın daha g rd . Net g r şler n değer 23 m lyar dolar. Sadece mart ayındak artış 151 ton. Avrupa altın ETF’ler ne g r ş martta 84 ton olurken, Kuzey Ame-

r ka’da 57, Asya’da 4,9 ton altın ETF’ler ne g r ş gerçekleşt . Dünya Altın Konsey ver ler ne göre lk çeyrektek artışla b rl kte toplam altın varlıkları 3 b n 185 tona yükseltm ş oldu. Öte yandan altın f yatlarındak dalgalanma da f nansal kr zden bu yana en yüksek düzeyde. ETF’lere yatırım f z ksel olarak altının sah b olmadığınız ç n bazı uzmanlarca külçe altına göre daha r skl b r varlık.

kerek “Eğer 1,700 doların üzerine çıktığı için altının pahalı olduğunu düşünüyorsanız, bir hafta daha bekleyin, pahalı mı görün” diyor. Schiff dolardaki yükselişte de risk olduğunu öne sürüyor ve “Bu müzikli sandalye oyununa benziyor. Kimse müzik bittiğinde elinde dolarla yakalanmak istemiyor” değerlendirmesini yapıyor.

Yen altın yatırımcısı 9 yılın z rves nde Değerl metal onl ne pazar yer Bul onVault, şubat ayından marta platformda f z ksel altın alımı yapan yatırımcı sayısının k ye katlandığını, lk kez altın alımı yapan yatırımcı sayısının se Avrupa’nın borç kr z nde olduğu 2011 yılından bu yana en yüksek düzeyde olduğunu bel rt yor.

En büyük hedge fon altını gösterd Dünyanın en büyük hedge fonu Bridgewater Associates CEO’SU Ray Dalio da daha önceki krizleri örnek göstererek “Nakit, para arzının arttığı dönemlerde değerlenen alternatiﬂerine göre çöptür, kral değil” diyor ve dolara yönelik risklere vurgu yaparak altının güvenli liman olduğunu belirtiyor.

Torba kanun algor tokras – demokras savaşında yen perde

GLOBAL İŞLER

Ussal Şahbaz Ussal@me.com

eçen hafta korona torba kanun taslağındaki hükümler sosyal medyayı ayağa kaldırdı: Sosyal medyada sansürün önü açılıyor! Yine tipik bir dezenformasyon kampanyası gördük. Bu köşenin okuyucularının takip ettiği gibi, dezenformasyon Facebook’un tabiatında var. Hemen belirtelim: Torba kanunda sansür, yani içerikten dolayı bir sosyal medya mecrasının engellenmesine dair bir hüküm yok. Ülkemizde bu engellemeler mecra (Facebook) değil, internet adresi (içerik) bazında yapılıyor. Sansür eleştirilerine yol açan düzenleme şuydu: Bir sosyal medya mecrasının ülkemizde-

ki kullanıcı sayısı 1 milyonu geçiyorsa Türkiye’de temsilci bulundurma zorunluluğu olacak. Temsilci tayin etmezse bu mecraya erişim kısıtlanacak. Amaç Facebook’un algoritmalarıyla hep birinci sırada çıkan yalan haberlere, uzun süre YouTube izlediğinizde algoritmaların sizi götürdüğü şiddet ve terörizmi öven içeriğe karşı kamu kurumlarının veya mahkemelerin tebligat yapabileceği bir adres bulmak. Facebook bugüne kadar milyonlarca kullanıcısı olan ülkemizde lütfedip bir ofis açmamıştı. Sosyal medya mecralarının ofis açma zorunluluğu birçok medeni ülkede var. Mesela Almanya’da. Sosyal medyanın düzenlenmesi de bize mahsus değil. Avrupa Birliği 2018’de dezenformasyon ve internet üzerinden terörizmin teşvikiyle mücadeleyle ilgili kurallar kabul etti. 2019’da Facebook, Google, Twitter ve Microsoft’a Avrupa Birliği’nin isteklerine uyum taahhüdü “gönüllü olarak” verdirildi. Global dijital şirketler kendilerini adeta “Dijital İsviçre” olarak

Global d j tal ş rketler kend ler n adeta “D j tal İsv çre” olarak görüyor. Her gün Facebook’a g rd ğ n zde yen kuralları onaylamanız stend ğ zaman, Mark Zuckerberg’ n 2,7 m lyar kullanıcısına nasıl otokrat k b r devlet g b sted ğ kuralı koyduğunu tecrübe ed yorsunuz. görüyor. Yani biz ulus devletlere tabi değil, eş seviyedeyiz, diyor. Ben devletlerin koyduğu kurallara uymam, kendi kurallarımı koyarım; diyor. Her gün Facebook’a girdiğinizde yeni kuralları onaylamanız istendiği zaman, Mark Zuckerberg’in 2,7 milyar kullanıcısına nasıl otokratik bir devlet gibi istediği kuralı koyduğunu tecrübe ediyorsunuz. Bu kurallar makul mü diye kullanıcılara sorulduğunu hiç gördünüz mü? Peki siz demokratik yollarla

seçtiğiniz siyasetçilerin yönettiği kendi ulus devletinizin koyduğu kurallara mı tabi olmak istersiniz, yoksa Mark Zuckerberg’in mi? Herhalde bu soruya verilecek cevap siyasi iktidara mı, Zuckerberg’e mi daha çok güvendiğinizle ilgili. Hafta sonu torba kanunla ilgili sosyal medya tartışmaları da bu eksendeki polarizasyon çevresinde şekillendi. Belki bu yazıyı okurken sizin tepkiniz de aynı polarizasyon çerçevesinde şekillenmiştir. Önce taraf olup, sonra gelen bilgileri tarafımıza göre değerlendiriyoruz. Zaten kimden tarafsak sosyal medyada onu savunanları takip ediyoruz. Bilgiye dayalı tartışmanın olmadığı bir ortamda, demokrasi algoritokrasiye karşı savaşında yenik düşüyor. Şimdi torba kanun sadece korona konularıyla sınırlandırıldı, sosyal medya düzenlemeleri başka bir kanuna bırakıldı. Bu bir fırsat. Şimdi Facebook başta olmak üzere global dijital şirketler geniş ve bilgiye dayalı ciddi bir tartışma başlatmalıdır. Bu aynı zamanda Türkiye’yi ciddiye alıp almadıklarının da göstergesi olacaktır.

16 N san 2020 • P E R Ş E M B E / 13

FİNANS / BORSA

BİLİYOR MUSUNUZ?

sı var ve dolar 6.90 liranın üzerini görürken borsada gün içinde kayıplar yüzde 4’e yaklaştı.

PİYASA ANALİZİ Şebnem Turhan

Dolarda yükseliş sürecek mi? Uluslararası piyasalarda doların güvenli liman olarak talep görmesi ve Türkiye’nin kendine özgü iç dinamikleri kurda yeni zirveler görülebileceğini gösteriyor.

sebnem.turhan@dunya.com

NE OLDU: Koronavirüs salgınının küresel ekonomiye etkisine ilişkin IMF’nin ‘Büyük Tecrit’ başlığıyla açıkladığı ve oldukça olumsuz veriler içeren raporun yanı sıra belirsizliğin sürmesi küresel piyasaların yön arayışlarını da etkiliyor. Salgına dair vaka sayısının 2 milyonu geçmesi küresel piyasalarda tedirginliği artırırken, borsalarda da satışları hızlandırdı. Artan panik ortamında nakde geçen yatırımcıların etkisiyle dün 1750 dolar seviyelerine yaklaşan ons altının yüksek seviyesini sürdürüyor. Küresel piyasalara paralel yurtiçi piyasalarda da satış baskı-

NE OLACAK: İyimserlik arayan küresel piyasalar G20 Maliye Bakanları toplantısından çıkacak destek ve borç öteleme kararlarına odaklandı. IMF –Dünya Bankası Bahar Toplantılarından gelen açıklamalar da izleniyor. Gelişmekte olan piyasaların daha koronavirüs salgınının etkilerinin çok daha ağır olacağını ve para çıkışlarının süreceğini vurgulayan IMF yeni gün için umutlu bir açılış vadetmiyor. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın da hiçbir uluslararası kuruluştan yardım veya destek talebinde bulunmadıklarını söylemesi yurtiçinde piyasalarda yönü için belirleyici bir unsur.

Goodyear, 20 N san t barıyla ş sürekl l ğ kapsamında Adapazarı fabr kasının bel rl bölümler nde çalışmaya başlayacak.

Alternatif Bank’tan sermaye artışı Alternatif Bank sermayesini 307.7 milyon TL artırdı. BDDK tarafından onaylanan ve tescil sürecini takiben tamamlanacak nakit sermaye girişiyle beraber, bankanın ödenmiş sermayesi 2 milyar TL’nin üzerine çıkmış oldu. Alternatif Bank Genel Müdürü Kaan Gür, “Hissedarımız Commercial Bank ile birlikte belirlediğimiz stratejik plana sadık kalarak, uzun vadeli hedeﬂerimize uygun ilerliyoruz. 2023 yılına kadar toplamda 300 milyon dolarlık bir sermaye artışı planladık. 2018 yılı başından bugüne kadar da 1 milyar TL’yi aşan kısmını gerçekleştirdik"şeklinde konuştu.

GÜNDEM

Tuğrul Bell t.belli@turkishbank.com

ünyada yaşayan insanlar olarak hepimiz aynı gemideyiz. Hiçbir ülkenin kendisini koronavirüsünden tecrit etme imkanı yok. Olsa da anlamlı değil, çünkü bugün değilse bile belki 1 sene sonra virüsü en azından yüzde 60’ımız kapmış olacağız. Mühim olan salgının bir anda kontrolden çıkıp İtalya, ABD ve pek çok diğer ülkede olduğu gibi sağlık hizmetlerinin yetersiz kalması nedeniyle gereğinden faz-

la yaşam kaybı olmasının önüne geçebilmek. Hep ifade edildiği gibi, öncelikli amaç hastalık yayılma eğrisini mümkün olduğunca düzleştirerek zamana yayabilmek. Sonrasında, iş daha etkili ilaçlar ve ilaç protokolleri ile ölüm oranlarını iyice geriletmeye ve daha da sonrasında da etkili bir aşı bulmaya kalıyor. IMF son yayınlanan Dünya Ekonomik Görünümü raporunda yaşanmakta olan krizin daha önce görülen hiçbir krize benzemediğinin altını çizerek sağlık kriziyle başlayan bu sürecin finansal bir krize evrilme ihtimalinin göz ardı edilmemesi gerektiğini de vurguluyor. Tabii ki bu süreçte IMF’nin küresel büyüme tahminleri de sadece 3 aylık bir süre sonrasında tamamen negatife dönmüş durumda. Daha ocak ayında dünya ekonomisinin yüzde 3.3 oranında büyümesini bekleyen IMF’nin bugünkü

BORSA A

Günlük

DÖVİZ Kurları

16 Nisan 2020

SERBEST PİYASA

95854.94

kapanış

DÖVİZ ALIŞ 6.8505 4.3278 1.0016 7.4871 8.5620 7.0886 0.68195 4.8829 21.8645 0.65267 1.8221 6.3672 3.8068 1.5392 0.09211 0.01622 0.96460 0.04082 1.8709

T.C. T C MERKEZ BANKASI ÇARPRAZ KURLAR 1.5792 6.8292 0.9642 10.00 107.33 1.4011 10.47 3.7597 1.0929 1.2520 3.2097

TL KARŞILIĞI

Arjantin Pesosu Azerbaycan Y. Manatı Brezilya Reali Çek Korunası Endonezya Rupisi Güney Afrika Randı Güney Kore Wonu Hindistan Rupisi Hong Kong Doları Irak Dinarı Macar Forinti Malezya Ringgiti Meksika Pesosu Mısır Lirası Polonya Zlotisi Singapur Doları Suriye Lirası Tayland Bahtı Ürdün Dinarı Yeni İsrail Şekeli

6.8628 4.3560 1.0065 7.5006 8.6066 7.1341 0.68901 4.9049 22.1506 0.65706 1.8254 6.4094 3.8566 1.5594 0.09332 0.01643 0.97722 0.04136 1.8954

6.8457 4.3079 1.0009 7.4819 8.5560 7.0779 0.68147 4.8648 21.5365 0.65221 1.8084 6.3437

0.10481 4.0417 1.3279 0.27804 0.00044 0.36765 0.00562 0.08963 0.88461 0.00574 0.02134 1.5801 0.28818 0.43425 1.6500 4.8161 0.01333 0.21004 9.6709 1.8980

EFEKTİF SATIŞ 6.8731 4.3822 1.0088 7.5119 8.6195 7.1448 0.69060 4.9236 22.4828 0.65857 1.8391 6.4337

D Dolar E Euro İİsviçre Frangı İİngiliz Sterlini JJapon Yeni SS. Arabistan Riyali İİsveç Kronu N Norveç Kronu D Danimarka Kronu A Avustralya Doları K Kanada Doları

ALTIN FİYATI A 2 24 Ayar Altın 2 22 Ayar Altın 1 18 Ayar Altın 1 14 Ayar Altın 2 22 Ayar Tel Bil. C Cum. Altını C Cum. Çey. Altın R Reşat Lira H Hamit Lira A Altın ons (dolar) 9 900 Ayar Gümüş

PARİTELER P EUR/USD USD/YEN USD/CHF GBP/USD EUR/GBP

CMYK

ALIŞ

SATIŞ

6.8940 7.5070 7.1100 8.5940 6.3900 1.8290 0.6850 0.6520 1.0030 4.3370 4.8910

6.8980 7.5110 7.1450 8.6380 6.4200 1.8380 0.6880 0.6550 1.0080 4.3580 4.9150

ALIŞ

SATIŞ

381.59 347.24 274.74 217.50 343.43 2525.71 610.44 2568.22 2516.07 1721.35 3.07

381.86 349.78 286.47 223.58 378.04 2573.68 628.15 2669.83 2558.94 3.08

LİBOR

1.0912 107.44 0.9657 1.2487 0.8741

O/N 1 ay 3 ay 6 ay 12 ay

10.00 10.00 10.00 9.98 9.96 9.94 9.94 9.94 9.92 9.91 9.91 9.91

KAYBETTİRENLER Günlük get r (%) -10.00 -9.98 -9.98 -9.98 -9.93 -9.91 -9.80 -9.76 -9.57 -9.50 -9.43 -9.05

DO-CO Pegasus T. Kalkınma ve Yatırım Bankası Çeleb Döktaş Dökümcülük İhlas Ev Aletler Taç Tarım Ürünler S npaş GMYO İhlas Yayın Hold ng Royal Halı Info Yatırım Credıtwest Faktorıng

PAHALI Endekse göre 56.08 55.30 55.28 52.09 48.18 42.99 42.85 41.59 39.71 39.51 38.87 38.14

RTA Laboratuvarları Güler Yat. Hold ng Ek z K mya Bomont Elektr k Metro Yatırım Ortaklığı Trabzonspor Sport f Sodaş Sodyum Sanay San foam Sünger Casa Emt a Petrol Ulusoy Un Sanay Armada B lg sayar Gersan Elektr k

SERBEST S PİYASA

Dün TCMB tarafından 15:30 itibariyle açıklanan gösterge kurlarıd kurlarıdır.

DUNYA

EFEKTİF ALIŞ

DÖVİZ FİYATI

Avustralya Doları Danimarka Kronu İsviçre Frangı İsveç Kronu Japon Yeni Kanada Doları Norveç Kronu S. Arabistan Riyali 1 Euro 1 İngiliz Sterlini 1 Kuveyt Dinarı

DİĞER DÖVİZLER

DÖVİZ SATIŞ

0.21 0.75 1.13 1.15 1.01

dunya.com/dovizbulteni

UCUZ Endekse göre Pr zma Press Matbaacılık* Trend GMYO İhlas Ev Aletler * Euro Trend Yat. Ort. Metal Gayr menkul** Altınyunus Çeşme Mond T re Kutsan* Info Yatırım Oyak Yat. Ort. Reysaş GMYO Taç Tarım Ürünler ** Reysaş Loj st k*

-31.86 -25.16 -23.58 -23.19 -23.01 -19.71 -19.29 -16.39 -15.76 -14.79 -14.78 -13.96

DİP Q nvest PY Re-P e GMYF Akbank Kervansaray Yat. Hold ng Mensa Taç Tarım Ürünler D r teks D r l ş Tekst l Royal Halı Rodr go Tekst l İhlas Gazetec l k Mer t Tur zm

1 yıllık d b ne yakınlık 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

ZİRVE Serve F lm Prodüks yon Pınar Su Pınar Et Ve Un Tat Gıda Güler Yat. Hold ng Gersan Elektr k V k ng Kağıt Doğan Burda D taş Doğan Der mod

İlk alternatif virüsle mücadelenin baz senaryoya göre yüzde 50 daha uzun sürdüğü bir senaryo. İkincisi salgının 2021’de daha hafif olarak tekrarlayacağı şeklinde. Son senaryoda ise hem bu sene salgının beklenenden yüzde 50 daha uzun süreceği, hem de seneye de tekrarlayacağı varsayımları kullanılmış. Bu 3 alternatif senaryo altında Dünya büyüme rakamları 2020 ve 2021 için şöyle tahmin edilmekte: 1. senaryo: yüzde -6.3 ve 3.8, 2. senaryo: yüzde -3.3 ve 0.8, 3. senaryo: yüzde -6.3 ve -2.0! Son olarak da IMF’nin temel senaryosu doğrultusunda Türkiye tahminlerine bir bakalım: Büyüme oranı yüzde -5, enﬂasyon yüzde 12, cari fazla yüzde 0.4 ve işsizlik oranı da yüzde 17.2. Açıkçası oldukça makul, hatta iyimser bile denilebilecek tahminler. Küçülme oranının yüzde 5 olması pek çoklarına aşırı gelebi-

EURO

11.44 44

SERBEST PİYASA

6.8980

kapanış

BORSA İSTANBUL - BIST 100

Günlük get r (%) D taş Doğan V k ng Kağıt San foam Sünger M gros T caret Pınar Et Ve Un Metro Yatırım Ortaklığı Tat Gıda Avrasya Petrol ve Tur. Afyon Ç mento Sodaş Sodyum Sanay RTA Laboratuvarları Bomont Elektr k

tahmini yüzde 3 küçülme! Büyük Resesyon olarak adlandırılan ve 1929 Büyük Buhranı’ndan beri dünyanın yaşadığı en büyük kriz olarak görülen 2009 yılındaki krizde bile küresel büyümenin yüzde -0.1 olduğunu hatırladığımızda yaşanmakta olan şokun büyüklüğü daha iyi anlaşılabilir sanırım. IMF’nin tahminlerine göre dünya ekonomisi 2021’de yüzde 5.8 büyüyerek krizin etkilerini bir ölçüde üzerinden atsa bile yaşanılan yüksek oranlı daralma nedeniyle dünya ekonomisinin kümülatif kaybı 9 trilyon dolar olacak. Üstelik IMF’nin bu tahminleri dünyadaki çoğu ülkede salgın ve buna bağlı sosyal sınırlamaların ikinci çeyrekte zirve yaptığı ve bu yılın ikinci yarısında gerilediği varsayımı altında yapılmış temel tahminler. IMF bunun dışında 3 alternatif senaryo altında daha tahmin yürütmüş.

DOLAR

2.73 2 73

BİST 100

KAZANDIRANLAR DIRANLAR

ABD Doları Avustralya Doları Danimarka Kronu Euro İngiliz Sterlini İsviçre Frangı İsveç Kronu Kanada Doları Kuveyt Dinarı Norveç Kronu S. Arabistan Riyali 100 Japon Yeni Bulgar Levası Yeni Rumen Leyi Rus Rublesi 100 İran Riyali Çin Yuanı Pakistan Rupisi Katar Riyali

etkisi neticesinde yeniden gevşeyen mali politikalar, piyasadaki TL miktarını artırıyor. Bu iki önemli parametre dövizi son 1,5 ayda ortalama %12 yükseltti. Mali politikaların gevşek devam etmek zorunda olduğu ve döviz girişinin de yukarıda bahsettiğimiz sebeple sınırlı olduğu bu süreçte kurun seyrini belirleyecek iki parametre var. Birincisi; virüs sakinleşip piyasa normalleşirse, küresel piyasalardaki yüksek likidite için adres olabiliriz, bu da kuru aşağı çeker. İkincisi ise; IMF veya farklı uluslararası kurumlarla dolar likiditesine yönelik bir anlaşma yapılırsa bu yükseliş trendini aşağı kırabiliriz. Mevcut durumda kurda yeni zirveler uzak olmayabilir.

PARA TRAFİĞİ

Soner KURU Ekonom st

Pandem kr z n n dünya ekonom s ne etk ler

2 M İ L YA R T L' Y İ G E Ç T İ

KURLAR

Mart ayı başından beri Fed, faizleri sıfıra çekip, piyasaya 3 – 4 trilyon dolar likidite enjekte etmesine rağmen, dolara olan talep halen yüksek. ABD 2 yıllıkların 0,2’lere gelip burada kalması piyasanın doları güvenli liman olarak kabul ettiğini gösteriyor. Daha önceki krizlerde Fed gevşediğinde gelişmekte olan ülkelere para girişi olur, bizim gibi ülkeler bundan olumlu etkilenirdi. Ancak bu kez bu ezber bozuldu. İçeride ise 2019 yılının ilk yarısında mali tarafın, ikinci yarısında Merkez Bankası’nın devreye girerek ekonomiyi desteklemek adına ellerindeki imkanların büyük kısmının zaten kullanılmış olduğu bir dönemin ardından, zamansız gelen bu virüs

1 yıllık z rves ne yakınlık 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

GÜNLÜK KAPANIŞ BÜLTEN 15/04/2020 Adana Ç mento (A) Akbank Akçansa Aksa Aksa Enerj Aks gorta Alarko GMYO Alarko Hold ng Albaraka Türk Alk m K mya Anadolu Cam Anadolu Efes Anadolu Grubu Hold ng Anadolu Hayat Emek. Arçel k Aselsan Aygaz B m Mağazalar B z m Mağazaları Borusan Mannesmann Br sa Bursa Ç mento Coca Cola İçecek Çeleb Çemtaş Ç msa Deva Hold ng Doğan Hold ng Doğuş Otomot v Eczacıbaşı İlaç Eczacıbaşı Yatırım Ege Endüstr Emlak Konut GMYO Enerj sa Enerj Enka İnşaat Ereğl Dem r Çel k Ford Otosan Garant Bankası Global Yat. Hold ng Good-Year Gözde G r ş m Gübre Fabr k. Güneş S gorta Halk GMYO Hektaş İpek Doğal Enerj İskenderun Dem r Çel k İş Bankası (C) İş F n.K r. İş GMYO İş Y. Men. Değ. Kardem r (D) Karel Elektron k Karsan Otomot v Kartonsan Kerev taş Gıda Kl masan Kl ma Koç Hold ng Kordsa Tekn k Tekst l Koza Altın Koza Madenc l k Logo Yazılım Mav G y m M gros T caret MLP Sağlık Net Hold ng Netaş Telekom. Odaş Elektr k Otokar Özak GMYO Pegasus Petk m Reysaş GMYO Sabancı Hold ng Sasa Polyester Selçuk Ecza Deposu Soda Sanay Şekerbank Ş şe Cam Şok Marketler T. Halk Bankası T.S.K.B. Tat Gıda TAV Haval manları Tekfen Hold ng Tofaş Oto. Fab. Torunlar GMYO Trakya Cam Turkcell Tümosan Motor ve Traktör Tüpraş Türk Hava Yolları Türk Telekom Türk Traktör Ülker B sküv Vakıflar Bankası Vestel Yapı ve Kred Bank. Yataş Zorlu Enerj

Son kapanış 8.00 5.65 7.10 6.13 3.32 5.03 12.95 4.20 1.16 47.90 3.24 17.90 15.80 5.75 15.30 26.44 9.67 54.15 11.93 8.40 7.19 3.31 36.28 86.15 6.12 6.92 10.04 1.56 7.46 4.37 9.38 554.10 1.19 6.22 6.04 7.91 54.75 8.21 2.87 3.97 3.68 14.15 2.40 1.22 10.89 10.12 6.68 4.79 2.99 1.37 4.23 2.03 13.60 1.35 348.50 3.67 14.68 15.03 10.03 70.10 11.10 63.20 37.40 28.86 12.67 1.66 10.92 1.42 114.50 2.32 55.45 3.36 5.94 7.51 8.42 6.98 5.38 0.92 4.67 9.80 5.14 0.97 7.30 20.12 13.80 19.07 2.11 3.17 13.10 5.06 86.80 10.36 6.76 50.00 23.42 4.47 11.30 1.94 5.74 1.17

Günlük İşlem Hacm 7,570,459 482,323,043 3,793,694 12,878,903 21,274,845 6,124,856 25,733,173 48,998,287 114,505,769 8,785,986 23,117,123 27,286,249 58,398,517 2,567,272 141,658,465 1,820,731,882 7,174,799 538,905,843 223,380,759 9,410,173 3,759,771 2,958,655 41,629,179 73,198,667 16,174,835 18,259,028 39,582,349 46,066,438 15,550,011 212,229,930 14,065,740 19,614,663 142,357,184 28,481,934 12,541,234 447,092,844 26,087,495 1,043,836,307 24,049,308 19,920,150 59,972,292 45,485,079 115,386,057 21,774,160 58,074,457 305,909,555 13,345,550 225,904,519 235,744,804 63,666,450 23,798,553 176,782,517 24,371,205 75,832,149 9,709,788 129,554,859 20,565,286 93,475,008 32,751,892 327,207,236 234,598,645 13,145,161 18,950,776 569,890,774 16,082,194 26,403,496 27,303,247 108,772,435 11,081,050 34,060,165 2,226,207,929 368,629,027 35,088,720 105,875,575 195,552,683 22,022,979 59,717,839 33,649,866 105,001,429 207,288,423 158,527,788 86,829,118 114,237,437 377,244,037 120,223,756 49,959,032 47,020,236 50,395,283 160,009,339 26,884,240 299,491,321 2,309,433,406 120,571,900 11,847,533 64,769,045 273,393,986 130,710,215 404,440,888 21,323,354 39,627,480

Ağırlıklı Ortalama 7.97 5.79 7.16 6.03 3.38 5.05 13.21 4.22 1.18 47.51 3.26 18.13 15.30 5.60 15.49 26.59 9.74 53.14 11.70 8.52 7.22 3.33 36.04 90.31 6.21 6.98 10.00 1.58 7.54 4.37 9.35 558.12 1.20 6.27 6.18 7.86 54.35 8.35 2.93 4.02 3.80 14.28 2.42 1.25 10.46 10.20 6.56 4.89 3.07 1.40 4.22 2.05 13.71 1.37 346.95 3.60 14.88 15.40 10.18 71.02 11.21 64.30 38.36 27.72 12.78 1.68 11.14 1.45 118.36 2.37 59.48 3.38 6.07 7.64 8.60 7.02 5.40 0.94 4.65 9.57 5.20 0.99 6.97 20.97 13.88 19.09 2.19 3.21 13.10 5.12 88.08 10.70 6.88 49.23 22.68 4.53 11.28 1.97 5.88 1.18

FAİZ

0.68 0 68

GÖSTERGE TAHVİL G

7.5110

lir, ama işin ucunda bir aritmetik söz konusu. Mesela, bu sene 34 milyar dolar gelir beklediğimiz turizmden sıfıra yakın bir gelir elde edecek olmamız, ihracatımızın en az yüzde 10-15 gerileyecek olması ve servis sektörlerinde meydana gelen keskin daralma, bütün bunlar istesek de, istemesek de milli gelirde yüksek oranlı bir daralmayı beraberinde getirecektir. Para ve maliye politikaları kanallarıyla ne kadar canlanma yaratmaya çalışırsak da bu sadece artan işsizlik ve azalan iş hacmi nedeniyle oluşan gelir kayıplarını kısmen telafi edebilecek bir seviyede olabilecek. Öte yandan, unutmayalım ki, Türkiye ekonomisinin göreceli güçlü yanlarından biri de krizlerden çabuk toparlanabilmesidir. Yeter ki, salgın çok uzun sürmesin ve (olabildiğince) salgın-öncesi hayatlarımıza geri dönebilelim.

12.50

kapanış

Tüm h sse senetler n n detayları ç n www.dunya.com

ALTIN GRAM/TL

0 0.38 38

kapanış

381.86

YATIRIM KAZANDIRANLAR Günlük get r

Günlük En düşük

Günlük En yüksek

Günlük Get r

Yılbaşından Get r

Destek

D renç

7.86 5.65 6.99 5.94 3.29 4.80 12.85 4.14 1.14 46.56 3.16 17.70 14.06 5.47 15.06 25.58 9.49 50.65 10.35 8.25 7.07 3.28 34.50 86.15 6.03 6.84 9.77 1.56 7.18 4.27 9.14 545.00 1.18 6.21 6.04 7.64 52.20 8.21 2.85 3.95 3.64 13.85 2.35 1.21 9.91 9.87 6.46 4.79 2.95 1.36 4.15 2.01 13.31 1.32 337.00 3.25 14.20 15.03 9.96 68.95 10.72 61.90 37.02 24.30 12.51 1.62 10.72 1.40 114.50 2.29 55.45 3.31 5.89 7.51 8.34 6.91 5.30 0.91 4.53 8.92 5.14 0.97 6.15 19.35 13.64 18.31 2.11 3.14 12.92 4.95 86.70 10.15 6.75 47.30 21.34 4.44 10.70 1.93 5.66 1.14

8.14 6.03 7.39 6.16 3.54 5.19 13.72 4.35 1.23 49.00 3.33 18.74 16.20 5.76 16.12 27.80 9.98 55.00 12.35 8.94 7.46 3.43 37.32 98.75 6.45 7.26 10.25 1.63 7.93 4.49 9.63 575.00 1.24 6.43 6.48 7.98 56.40 8.60 3.07 4.15 4.05 15.00 2.51 1.32 11.10 10.63 6.68 5.05 3.20 1.47 4.32 2.11 14.33 1.42 358.00 3.80 15.78 16.19 10.64 73.65 11.70 67.45 40.88 28.86 13.18 1.80 11.55 1.51 121.00 2.47 66.15 3.46 6.46 7.84 8.93 7.19 5.49 0.96 4.78 9.98 5.31 1.02 7.30 23.00 14.27 19.73 2.31 3.32 13.34 5.36 91.70 11.28 7.11 51.55 23.56 4.67 11.83 2.04 6.22 1.23

-0.50 -6.15 -3.40 -0.16 -5.68 -2.14 -4.57 -3.23 -3.33 -2.40 -1.52 -4.43 4.91 0.00 -4.37 -3.08 -1.63 4.44 4.83 -5.72 -3.23 -2.93 -2.58 -9.98 -4.97 -3.08 -1.47 -3.70 -5.81 -2.02 -2.09 -3.28 -3.25 -2.96 -6.36 1.02 -2.58 -4.31 -6.21 -4.34 -8.91 -5.29 -3.61 -6.87 5.22 -3.62 1.21 -5.15 -5.97 -6.16 -1.86 -3.33 -4.70 -4.26 -2.11 4.86 -6.91 -6.88 -5.38 -4.63 -5.13 -5.67 -7.20 9.98 -3.36 -7.26 -4.38 -4.70 -5.06 -5.69 -9.98 -2.33 -8.05 -3.47 -5.18 -2.51 -1.10 -3.16 -0.85 4.70 -3.02 -4.90 9.94 -6.42 -2.95 0.05 -7.86 -3.65 -1.21 -5.24 -4.82 -4.95 -4.52 -3.01 6.55 -4.08 0.44 -4.90 -7.12 -4.10

-17.61 -30.33 -26.76 -12.47 -12.63 -7.16 -14.70 -29.41 -24.18 25.00 -25.69 -22.44 -10.18 -5.51 -26.58 26.27 -20.38 16.05 6.80 -26.64 -23.34 -17.32 -6.25 -15.62 -26.09 -23.79 11.68 -13.12 -21.64 19.71 -2.62 -4.55 -18.49 -7.66 -3.39 -12.50 -17.19 -26.30 -41.07 -1.98 -28.40 56.53 10.09 0.00 35.79 31.09 -16.60 -25.27 -21.32 -22.16 5.05 -23.68 -6.40 -14.56 -10.62 12.58 -33.51 -24.88 -21.12 -5.33 10.67 3.95 -35.41 19.16 -20.81 -36.15 -16.39 -1.78 -22.13 -9.73 -35.82 -11.81 29.41 -17.65 8.93 14.43 -12.94 -29.77 -11.39 -8.92 -13.03 -19.83 19.99 -25.93 -28.57 -18.16 -23.27 -9.43 -5.07 -21.06 -31.55 -28.35 -8.28 -5.50 4.74 -18.87 -10.46 -21.77 -21.80 -28.22

7.60 5.40 7.10 6.10 3.30 5.00 10.75 4.20 1.15 44.00 3.20 17.50 14.50 5.70 15.25 23.25 8.40 49.50 11.25 7.70 7.00 3.00 36.00 86.00 5.20 6.90 10.00 1.52 7.30 4.15 9.30 550.00 1.18 5.90 5.30 7.90 49.50 8.20 2.85 3.65 3.05 8.80 2.17 1.20 10.75 9.30 6.60 4.70 2.95 1.35 4.20 2.02 13.50 1.27 345.00 3.50 13.75 14.25 9.30 66.00 11.00 56.00 34.50 24.75 12.50 1.45 10.75 1.40 107.50 2.30 35.50 3.35 4.25 7.30 8.10 6.20 5.20 0.87 4.30 9.40 4.80 0.97 6.30 17.50 13.50 19.00 1.88 3.00 12.25 4.40 79.00 9.80 6.70 50.00 22.50 4.40 11.25 1.90 5.50 1.15

9.10 7.70 9.40 6.80 3.75 5.50 15.00 5.40 1.18 48.50 3.90 22.00 16.50 5.90 21.00 27.50 11.50 56.00 12.00 10.00 7.50 3.70 36.50 97.00 7.80 9.00 10.25 1.77 9.40 4.40 9.40 560.00 1.20 7.00 6.20 8.60 68.00 10.50 4.75 4.30 4.80 14.75 2.55 1.23 11.00 10.25 6.80 6.10 3.15 1.75 4.45 2.60 13.75 1.50 370.00 3.70 17.00 19.50 11.75 73.00 11.25 66.00 54.00 29.00 16.75 2.23 13.25 1.43 135.00 2.42 74.00 3.55 6.30 8.60 8.80 7.10 5.80 1.20 4.85 10.25 5.70 1.10 7.50 24.50 17.50 22.75 2.60 3.35 13.50 6.70 112.50 13.75 6.80 53.00 24.50 5.00 13.00 2.40 6.70 1.65

STCH

RSI

88.02 45.96 29.86 29.90 21.33 89.45 29.43 17.89 61.54 33.69 55.93 31.68 85.52 71.81 70.71 73.26 45.85 69.68 93.40 52.05 43.98 28.70 50.10 84.81 51.81 65.50 47.98 72.59 65.65 57.71 68.26 55.74 59.09 45.28 53.49 61.48 16.92 53.96 71.61 83.33 80.65 54.35 81.98 57.78 63.35 82.76 79.44 48.65 62.75 53.66 79.69 52.50 59.96 51.72 57.29 78.57 71.89 65.72 72.86 82.01 73.12 62.50 46.17 91.30 11.00 72.73 54.85 66.67 66.94 35.09 83.18 30.61 12.13 41.74 19.22 27.27 65.67 52.00 88.36 72.25 63.30 76.67 93.56 77.46 60.49 45.88 29.63 78.48 60.99 72.68 24.21 73.44 48.97 85.62 86.02 50.52 66.21 55.22 50.28 62.07

59.82 40.67 43.07 51.62 44.04 56.38 54.12 42.53 46.85 46.54 53.50 41.69 63.36 54.32 51.80 59.04 53.64 62.76 73.79 49.99 45.04 51.53 45.71 62.62 52.19 48.61 50.37 51.75 48.79 53.32 48.90 55.46 43.72 44.33 50.30 51.59 46.66 46.28 49.73 57.66 60.24 46.20 60.55 46.21 65.23 66.84 55.15 41.70 49.27 46.49 58.87 44.03 51.48 45.76 52.77 64.82 50.05 50.99 48.58 58.89 60.88 50.68 43.67 74.04 42.02 52.70 49.73 46.04 48.06 44.33 63.00 50.28 45.90 45.07 53.84 48.06 54.85 44.93 62.69 63.84 44.57 47.74 68.67 60.76 50.27 55.59 47.51 56.80 50.35 54.27 49.41 55.81 47.66 61.19 69.88 40.48 53.13 42.93 44.09 50.44

UYARI: HİSSE VERİLERİ TAVSİYE DEĞİL BİLGİ AMAÇLIDIR. YATIRIM İÇİN PROFESYONEL KURULUŞLARA BAŞVURULMALIDIR.

MOM

CCI

117.30 143.29 96.42 27.12 110.91 -17.55 114.02 27.36 103.11 -33.87 113.54 139.29 132.55 37.68 112.60 -29.56 110.48 77.11 113.78 -148.53 130.65 49.15 109.21 -6.67 135.27 200.94 110.67 95.64 111.76 96.67 121.62 143.61 119.24 62.80 110.06 215.78 174.93 237.15 120.34 51.94 111.47 -9.30 122.14 29.86 108.56 25.26 161.33 138.34 127.77 27.36 117.89 86.78 135.49 -70.39 122.97 92.61 132.50 55.00 149.03 -75.30 136.36 -21.71 127.97 59.83 108.18 49.04 98.47 29.90 108.44 48.63 105.19 145.53 126.18 6.22 102.63 58.20 125.88 96.53 136.90 106.24 162.11 123.65 113.20 -51.58 142.01 122.92 111.93 50.83 135.79 112.61 173.29 111.99 111.71 146.76 95.80 37.83 115.00 47.74 109.60 44.98 133.91 92.23 107.98 47.20 141.67 55.44 108.87 42.22 121.13 49.28 162.39 150.89 119.45 57.82 112.73 86.96 115.92 89.67 136.38 150.57 144.72 90.66 128.56 42.72 110.00 48.46 157.53 213.01 114.14 -135.42 139.50 79.08 137.88 42.29 118.33 62.00 116.80 64.23 117.17 14.62 191.21 137.51 120.00 19.88 156.73 -80.89 106.74 57.19 161.30 4.39 128.07 -84.76 118.76 77.74 109.52 54.90 123.54 118.86 142.86 138.62 101.98 64.69 106.59 122.81 153.72 209.98 137.05 169.78 113.58 57.20 125.61 79.19 117.88 32.68 127.31 100.15 106.07 75.69 134.57 82.27 125.34 34.04 131.14 142.48 117.57 29.82 121.47 98.97 130.84 175.53 97.60 -51.64 118.20 141.14 97.98 45.32 112.77 30.06 121.88 69.64

Osmanlı Portföy B r nc H sse Sened Fonu Yapı Kred Port. Yab. Tek. Sek. H s. Sen. Fonu Ak Portföy Yen Tekn. Yab. H s. Sen. Fonu Stratej Portföy B r. H s. Sen. Fonu(HSYF) Z raat Port. BIST Bank. Dışı L.10 End. H.S. Yğ. BYF Az mut PYŞ Yab. BYF Fon Sepet Fonu İş Portföy Elektr kl Araç. Karma Fon Ak Portföy Amer ka Yab. H s. Fonu Osmanlı Portföy İk nc H sse Sened Fonu Ünlü Portföy H s. Sen. Fonu (HSYF) Z raat Portföy H s. Sen. Fonu (HSYF) Atlas Portföy B r. H s. Sen. Fonu (HSYF) QNB F nans Portföy Dow Jones İst. 20 (HSY) BYF Oyak Portföy B r. H s. Sen. Fonu (HSYF) Z raat Port. BIST 30 End. H s. Sen. Yoğun BYF

4.58 4.26 4.12 3.84 3.81 3.76 3.54 3.29 3.27 2.87 2.85 2.83 2.74 2.69 2.66

YATIRIM KAYBETTİRENLER Günlük get r Ak Portföy Petrol Yab. BYF Fon Sepet Fonu Ged k Portföy B r. Değ. Fon Ak Portföy Eurobond (Amer kan Doları) Borç. Araç.F. Yapı Kred Port. Eur. (Dolar) Bor. Araç. Fonu Yapı Kred Portföy PY B r. Değ. Özel Fon TEB Portföy Euro. (Döv z) Borç. Araç. Fonu HSBC Portföy Uzun Vad. Borç. Araç. Fonu İş Portföy Pr v a Bankacılık Değ. Özel Fon İş Portföy Tema Değ. Fon İstanbul Portföy B r. Değ. Fon Garant Portföy Euro. Borç. Araç. (Döv z) Fonu Ak Portföy Uzun Vad. Borç. Araç. Fonu İş Portföy Kısa Vad. Borç. Araç. Fonu İş Portföy Maks. Hes. Kısa Vad. Borç. Araç. Fonu QNB F nans Portföy Borç. Araç. Fonu

-3.55 -0.41 -0.31 -0.26 -0.21 -0.19 -0.10 -0.07 -0.07 -0.06 -0.06 -0.04 -0.03 -0.03 -0.02

EMEKLİLİK KAZANDIRANLAR F ba Em. ve Hay. H s. Sen. Gr. EYF Z raat Hayat ve Em. H s. Sen. EYF Halk Hayat ve Em. H s. Sen. EYF Vakıf Em. ve Hay. H s. Sen. EYF F ba Em. ve Hay. Oyak Port. H s. Sen. EYF Aegon Emekl l k ve Hay. H s. Sen. EYF Bereket Em. ve Hay. Katılım H s. Sen. EYF Katılım Em. ve Hay. Katılım H s. Sen. EYF Axa Hayat ve Em. H s. Sen. EYF All anz Yaşam ve Em. Koç İşt rak Endeks EYF Av vaSA Em. ve Hay. H s. Sen. Gr. EYF Av vaSA Em. ve Hay. H s. Sen. EYF Anadolu Hayat Em. H s. Sen. EYF C gna F nans Em. ve Hay. B r. H s. Sen. EYF Garant Em. Hay. H s. Sen. Gr. EYF

Günlük get r 3.95 2.76 2.76 2.75 2.63 2.63 2.61 2.60 2.55 2.53 2.51 2.50 2.50 2.49 2.44

EMEKLİLİK KAYBETTİRENLER BNP Par bas Card f Em. B r. K.D.B.A. EYF Z raat Hayat ve Em. K.D.B.A. EYF Axa Hayat ve Em. K.D.B.A. EYF BNP Par bas Card f Em. İk . K.D.B.A. EYF All anz Hayat Em. B r. K.D.B.A. EYF Halk Hayat ve Em. K.D.B.A. EYF All anz Hayat Em. K.D.B.A. Gr. EYF All anz Yaşam ve Em. B r. K.D.B.A. EYF F ba Em. ve Hay. K.D.B.A. Gr. EYF Garant Em. Hay. D.B.A. Gr. EYF Av vaSA Em. ve Hay. D.B.A. EYF Garant Em. Hay. D.B.A. EYF Av vaSA Em. ve Hay. Uzun Vad. D.B.A. EYF MetL fe Em. ve Hay. K.D.B.A. EYF F ba Em. ve Hay.D.B.A. EYF

Günlük get r -0.63 -0.52 -0.40 -0.39 -0.38 -0.37 -0.35 -0.34 -0.22 -0.22 -0.18 -0.15 -0.13 -0.12 -0.10

İSTATİSTİK Fon kategor s Endeks Get r (%) Emekl l k Fonları (BES) 0.55 Emekl l k Fonları (BES) - Borçlanma Araçları 0.04 Emekl l k Fonları (BES) - Fon Sepet Fonları 0.89 Emekl l k Fonları (BES) - H sse Sened 2.34 Emekl l k Fonları (BES) - Karma & Esnek Fonlar 0.54 Emekl l k Fonları (BES) - Katılım Fonları 0.76 Emekl l k Fonları (BES) - Kıymetl Madenler 1.05 Emekl l k Fonları (BES) - Para P yasası 0.02 )Yatırım Fonları 0.31 Yatırım Fonları - Borçlanma Araçları Fonları 0.01 Yatırım Fonları - Fon Sepet Fonları 0.95 Yatırım Fonları - H sse Sened Fonları 2.77 Yatırım Fonları - Karma ve Değ şken Fon 0.48 Yatırım Fonları - Katılım Fonları 0.18 Yatırım Fonları - Kıymetl Madenler Fonları 1.17 Yatırım Fonları - Para P yasası Fonları 0.02

Kaynak: F nnet

16 N san 2020 • P E R Ş E M B E / 14

PİYASA

“STOKA ÇALIŞMAK GELECEK İÇİN AVANTAJ OLABİLİR”

YAŞ ÇAY ÜRETİCİSİ 30 NİSAN’A KADAR RİZE’YE GELEBİLECEK

LİMON ÜRETİCİSİ, SINIRLI DA OLSA İHRACATIN YENİDEN BAŞLAMASINI İSTİYOR

TÜİK: KİMYASAL ÜRÜN ÜRETİMİ VE SATIŞI ARTTI

Türkiye Çelik Üreticileri Derneği Genel Sekreteri Veysel Yayan, üretimini sürdürmesi mümkün sektörlerde kontrollü bir şekilde çalışmaya ihtiyaç olduğunu belirterek, “Tüm olumsuz etkilere, yurtiçi ve yurtdışı talepteki daralmaya rağmen üretim faaliyetlerimizi sürdürme gayreti içindeyiz” dedi. Mevcut şartlarda stoklara çalışmanın sektörün geleceği açısından avantaj olabileceğini bildiren Yayan, salgın bittiğinde ve talep ortaya çıktığında stokların hemen bu talebi karşılama açısından bir avantaj sağlayabileceğini vurguladı. Yayan, şunları kaydetti: “Orada da birkaç faktör var. Birincisi, talebin hemen hızlı bir şekilde gündeme gelmesi mümkün değil. Dolayısıyla sipariş karşılığı bir üretim yapmıyorsanız, fiyat dalgalanmalarıyla karşı karşıya kalıyorsunuz. Bu açından da bir risk var.” AA

Rize’de, İl Umumi Hıfzıssıhha Meclisi kararıyla yaş çay üreticilerinin 30 Nisan’a kadar kente gelebileceği bildirildi. Rize Valiliğinden yapılan yazılı açıklamada, Vali Kemal Çeber başkanlığında toplanan İl Umumi Hıfzıssıhha Meclisi'nin, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) ile mücadele kapsamında yaş çay sezonunu ilgilendiren çeşitli kararlar aldığı belirtildi. Mevzuata uygun şekilde seyahat belgesi alarak Rize’ye gelecek olanlarla ilgili belli kararlar alındığı kaydedilen açıklamaya, şöyle devam edildi: “Başka illerden yaş çay tarımı için gelecek müstahsillerin, en geç 30 Nisan’a (30 Nisan dahil) kadar bulundukları illerden durumlarını belgelendirerek seyahat izin belgesiyle Rize’ye giriş yapmaları şarttır. 14 gün mutlak izolasyon altına alınacaklardır. İzolasyon sürecini geçirmeyen hiçbir vatandaş kesinlikle çay tarımı dahil sokağa çıkamayacaktır.” RİZE-AA

Limonda fiyat düşüşü üreticiyi endişelendiriyor. Tarım Orman Bakanlığı’nın yeni hasat dönemine kadar limon ihracatını kısıtlaması iç piyasada 12-15 liraya kadar yükselen limon fiyatı 5-7 liraya kadar geriletti. Perakende fiyat gerilemesi yeni sezon ürün fiyatlarını da olumsuz etkiledi. Yeni hasat döneminde limonu dalında 3-3.5 lira satan üreticiler maliyetlerini karşılamadıklarını, iç piyasadaki fiyat dengesinin çiftçi lehine bozulduğunu söylediler. Toplama, depolama, işçilik ve lojistik hesaplandığında toplam maliyetin 4 lira 70 kuruşa kadar çıktığını kaydeden üreticiler, bir stok kontrolü yapılarak iç piyasadaki limon ihtiyacının belirlenmesini, depolarda kalan talep fazlası ürünler için de sınırlı şekilde de olsa ihracatın açılmasını istiyor. Depolarda yaklaşık 150-200 bin ton limonun bulunduğunu vurgulayan Erdemli Ziraat Odası Başkanı Rasim Şahin de, eğer 1 ay içerisinde ihracata yönelik adımlar atılmazsa iç piyasadaki talep azlığı nedeniyle tonlarca ürün depolarda çürüyeceği uyarısında bulundu.

Dünya ve Türkiye’yi etkisi altına alan yeni tip koronavirüs (COVID-19) salgınının, temizlik ürünlerine talebi artırmasıyla kimyasal ürün üretiminde artış kaydedildi. COVID-19, birçok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de günlük hayatta birçok yeniliği beraberinde getirdi. Dezenfektan ve sabun ürünleri ile temizlik malzemelerinin satışları gibi üretiminde de artış yaşandı. Bu durum, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan sanayi üretim verilerine de yansıdı. Sanayi üretim endeksi kapsamında hesaplanan arındırılmamış “kimyasalların ve kimyasal ürünlerin imalatı endeksi” şubat ayında 119,8 puanla Temmuz 2019’dan bu yana en yüksek seviyesini gördü. ANKARA - AA

MEHMET NABİ BATUK / MERSİN

COVID-19 patateste şç sorunu yarattı COVID-19 sebeb yle şç sıkıntısı yaşayan üret c n n patates stoğu azaldı. Salgının devam etmes hal nde özell kle patateste c dd sorunlar yaşanab leceğ bel rten üret c destek bekl yor.

şehir bölgesinde, 320 bin ton patatesin olduğu, boş olan depoların ise limon ambarı olarak yeni kesim mallar için ayrıldığı belirtiliyor. Zirai Danışmanlık yapan Kamil Aşkın, depoluk patateste son aya girilmesi, Adana mahsulünde ve Ödemiş üretiminde yaşanan don ve kırağı zararı nedeni ile 10 ila 15 günlük gecikme beklentisinin bugünlerde patatesin piyasa fiyatlarını artırdığını da dile getirdi. Aşkın, şu anda Türkiye’nin patates ihtiyacının Ödemiş ve bölgesinden karşılandığını, Mayıs’ın ortalarında ise Adana’nın mahsulünü toplamaya başlayacağını belirtti. Aşkın, tedbir alınmazsa en önemli sıkıntının eylül ve ekimde Anadolu’da başlayan kışlık patates ekiminde yaşanacağını kaydederek, “Türkiye’nin tohum ithalatında nakliyelerde sorun yaşanmadığını ve yaklaşık 15 bin ton anaç tohumun bir kısmının Mersin’e geldiği-

HİLAL SÖNMEZ/KAYSERİ ÖMER GÖREN / İSTANBUL

Her yıl fiyat artışları ile gündeme gelen patateste, üreticiler bu yıl da salgın nedeniyle endişe yaşıyor. Türkiye’nin şu anda üretimde sıkıntı yaşamadığı ancak salgının devam etmesi halinde özellikle patateste ciddi sorunlar yaşanabileceği dile getiriliyor. Yaklaşık 15 gün önce kilosu 2.5-3 lira arasında değişen patatesin fiyatı 5-6 lira bandına çıktı. Fakat üretici, tüccardan beklediği talebi göremediği için geri adım atmak zorunda kaldı. Nev-

ÜRETİCİNİN İLK DERDİ ELEKTRİK Çiftçinin elektrik borçları yapılandırılması gerektiğini savunan Marzıoğlu Dış Ticaret Yöneticisi Okan Marzıoğlu, “Yaklaşık beş altı yıldır ertelenen borçlar, faizsiz bir şekilde beş yıla bölünüp yeniden çiftçiye kredi sağlanmalı. Çiftçinin ziraat bankasına olan kredileri de faizsiz bir şekilde ertelenmeli” dedi. Patates üreticisi Adnan Dirican da “Mazot, gübre ve ilaç fiyatları düşerse üreticiler olarak elimizden geleni yaparız. Elektrik kullanımından yarı yarıya alınan

ni, kalan kısmının ise deniz yoluyla nisan sonunda Mersin’de olacak. Karantina analizlerinin zamanında tamamlanması ile dikimlerde gecikme yaşanmayacak. Ancak

salgının seyrine bağlı olarak tohum ithalatında ve üretimde daha dikkatli olmak gerekiyor” dedi. Yurt genelinde patates üretimi yapan çiftçilerin büyük çoğunlu-

EMTİA PİYASALARI / FİYATLAR Sıcak Haddelenm ş Rulo 1.2 1.5 2 2.5 3 4 5 6-10 arası 12-20 arası Kutu Prof l 0.7-1.2 1.5 2 2.5-7.00 mm arası Doğalgaz Borusu 1/2-4” arası 5”-6” arası 8”-10” arası

IPE 80 IPE 100 IPE 120 IPE 140 IPE 160 IPE S yah Testl Boru 1/2”-4” arası 5”-6” arası 8”-10” arası Galvan zl Borular 1/2-4” arası İskele Borusu (İskonto) 26.9-2.5-3.00 mm 33.7-2.5-3.00 mm 42.4-2.5-3.00 mm 88.9-2.5-3.00 mm Köşebent 30’luk

40’lık 60’lık 70’l k 80’l k 90’lık 100’lük 120’l k U Dem r 40 U 50 U 65 U 80 U 100-120-140 U 160 U İ Dem r 80 İ 100 İ 120 İ 140 İ 160 İ

Vadel İşlemler Pazarları

84.57

D rsek (PVC) Boyut 45 Açık 87 Kapalı D şl d rsek 20x1/2 20x3/4 25x1/2 25x3/4

TUĞLA KİREMİT (KDV Har ç - Peş n) TL/Adet 8.5 Tuğla (190x190) 0.61 13.5 Tuğla (190x190) 0.65 Asmolen (25’l k) 2.65 Asmolen (20) 2.39 Isı tuğla 19’luk 2.25 Baca (Yuvarlak) 150.0 Baca (Kare) 220 Baca (Şöm ne) 300.0

Tek ve Ç ft Çatal (PVC) Boyut Ø50 50 (TÇ) 5.69 75 (TÇ) 8.54 110 (TÇ) 13.47 110 (ÇÇ) 23.32

Ø50 2.76 3.37

Kütük 12M (S235 JR) Kütük 12M (S185MLZ)

Ø75 4.93 6.53

İç 6.91 9.27 8.43 10.07

ORMAN ÜRÜNLERİ (KDV Har ç TL/ M3) Tomruk 3. SNB Göknar 3. SNB Karaçam 3. SNB Sarıçam

Dış 8.97 12.60 10.01 12.60

TEL (KDV Har ç TL/m2) Gal. Örgü (60x60)2.5 mm PVC Kaplı (60x60)3.50 mm Gal. Örgü (50x50)2.5 mm PVC Kaplı (50x50)3.50 mm Gal. Örgü (40x40)3.00 mm PVC Kaplı (40x40)3.50 mm

9.45 15.00 11.20 18.53 24.65 25.97

BORULAR Su Boruları TL/M 10 ATÜ YYPE lac vert pol et len 20 4.65 25 6.73 32 11.24 40 16.95 50 26.88 75 59.16

Nervürlü (KDV har ç TL/TON) 12-32 mm 2515 12-32 mm (yuvarlak) 2555

ÇİMENTOLU YONGA LEVHA (KDV har ç TL/M2) 06 mm 9.72 8 mm 12.96 10 mm 16.20 12 mm 19.44 14 mm 22.68 16 mm -

Prof ller (KDV har ç TL/Ton) NPI-U 160-300 (STD) 2970 NPI-U 320-550 (STD) 3040 HEB - 120-200 (STD) 2985 HEB - 220-260 (STD) 3060 G 1-110 (TL) 3060 H1 p k 2165 H2 p k 2130

STRAFOR (KDV dah l) TL/M3 (Paket) 67.10 1cm /10 kg/m3 64.35 3cm / 10 kg/m3 3 67.10 5cm /10 kg/m 132.00 2cm / 20 kg/m3 119.38 5cm / 20 kg/m3 Asmolen 23 cm/ 10 kg (Ad) 20.01

> PLASTİK MADDELERİ

($, ton, peş n) Ürün türü Süspans yon F lml k F lml k Rafyalık F lml k (%100’lük bazda)

(KDV har ç) 958-975 949-1007 1021-1093 992-1071 949-1007 -

POLİSTİREN Kr stal Pol st ren Ant şok Pol st ren

1200-1224 1288-1314

Kaynak: Chemorb s.com (23-29 Mart 2020 dönem yurt ç pol mer f yatları Türk ye depo tesl m , peş n)

> ELEKTRİK TÜKETİCİ FİYATLARI Dağıtım S stem Kullanıcıları ORTA GERİLİM Sanay T carethane Mesken Tarımsal Sulama Aydınlatma ALÇAK GERİLİM Sanay T carethane Mesken Tarımsal Sulama Aydınlatma Genel Aydınlatma

DUNYA

Tek Zamanlı

600-800 1200-1500 1200 800-1000

KONTRPLAK (Kavak) (KDV har ç TL/adet) 4 mm 220 X 170 75.00 8 mm 220 X 170 115.00 10 mm 220 X 170 139.00 12 mm 220 X 170 166.00 Kontrplak 18 mm 170 X220250.00

İNŞAAT DEMİRİ (Kardem r) Düz Yuvarlak (KDV har ç TL/TON) 12-18 mm 2532 20-100 mm (SAE 1010) 2980 130-260 mm (SAE 1040) 3165 130-260 mm (S23JR) 3110

Ø75 8.54 12.88 19.49 35.80

2330 2185

> KERESTE (KDV Har ç) TL/ M3 Çam Doğ. (Ekstra) 1900-2500 Çam Doğ. 1’ nc Kal te 1900-2000 Çam Doğ. 2’nc Kal te 1500 Çam Doğ. 3’üncü Kal te 1100-1300 Göknar Doğrama 1200-1300 Lambr Ekstra 1900-2200 Lambr 1’ nc Kal te 1400 Döşeme Ekstra 2000 Döşeme 1’ nc Kal te 1900 İnşaatlık NB. 1050 İnşaatlık Kereste 1100-1300

SAC (KDV Dah l Peş n $/TON) 0.35 940 0.40 900 0.45 870 0.70 850 1.00 830 2.00 780

Ø75 7.07 10.22 13.10 23.51 45.55

Ürün c ns Pol v n l klorür (SPVC) Yüksek Yoğ. Pol et len (YYPE) Alçak Yoğ. Pol et len (AYPE) Pol prop len Homopol mer (PPH) Alçak Yoğ. Pol et len (LAYPE) Sudkost k

İşlem M ktarı

113,406 80,694 14,700 1,954 22,421 19,138 30 0 0 0 0 252,343 8 5 3 181 126 55 16 15 1 205 252,548

2,047,653 389,230 151,455 13,314 760,207 71,937 214 0 0 0 0 3,434,010 11,825 825 11,000 1,295 792 503 109 108 1 13,229 3,447,239

İşlem Hacm

S. S. Açık Poz. Say.

1,803,715,079.00 4,540,094,657.50 1,039,996,453.90 99,048,963.52 289,230,491.88 843,631,839.12 2,755,269.60 0.00 0.00 0.00 0.00 8,618,472,754.52 4,139,250.00 999,250.00 3,140,000.00 16,321,400.00 9,697,800.00 6,623,600.00 707,400.00 700,800.00 6,600.00 21,168,050.00 8,639,640,804.52

> HURDA DEMİR SERBEST PİYASA (TL/Ton) DKP 1640 Ekstra DKP 1515 1. grup hurda 1425 2. grup hurda 1375 3. grup hurda Talaş 1175 GEMİ HURDASI (TL/Ton)* Gem hurdası Gem sacı Ekstra (*) İzm r Gem Söküm Sanay c ler Derneğ

Tek Ter ml (Güç bedel har ç-Krş/kWh) Gündüz

Puant

Gece

Dağ.Bedel

47,9493 52,0613 34,9169 47,1977 47,5776

48,6220 52,6721 35,6434 47,7490 -

80,7751 87,6626 62,1031 79,2157 -

22,6713 24,8316 14,4837 22,6038 -

11,2441 19,7890 19,4023 16,2679 18,9937

48,3295 52,2826 34,3800 47,3788 47,7867 28,2244

49,0020 52,8934 35,1066 48,8225 -

81,1551 87,8838 61,5664 79,3969 -

23,0514 25,0529 13,9468 22,7849 - -

17,3969 23,5764 23,0585 19,3723 22,5811 22,5811

CMYK

BİTKİSEL YAĞLAR Ayç çekyağı KDV har ç TL (B ryağ) 1 kg (Pet) 8.70 2 kg (Pet) 16.75 5 kg (Pet) 40.05 10 kg (Tnk) 79.85 18 kg (Tnk) 139.70 Raf ne Ayç çekyağı (Trakyağ) 1 kg 8.25 2 kg 15.80 5 kg 38.15 10 kg 75.20 18 kg 132.15 PEYNİR (KDV dah l/peş n TL) B. Pey. 19 kg (TN) 375.00 B. Peyn r 5 kg (TN) 135.00 B. Pey. (Lüks) 1kg (TN) 35.00 Örgü Peyn r (12 kg) 390.00 Kaşar Peyn r (1 kg) 35.00 Bez Tulum Peyn r (1 kg) 30.00 Lor Peyn r (18 kg) 90.00 Tereyağ (1 Kg) 40.00 PİRİNÇ-BAKLİYAT (Dökme KDV har ç TL/Kg) Gönen baldo p r nç 8.30 P r nç (Osmancık) 7.00 P r nç (Luna) 6.20 Fasulye (Battal/İthal) 13.00 Fasulye 8-8.5 mm 12.50 Fasulye 7.5-8 mm 12.00 Barbunya 9 mm 14.00 Nohut Meks ka 10-11 mm 10.50 Nohut 9 mm (Yerl ) 4.80

> SU ÜRÜNLERİ Alabalık Ç pura Hams İstavr t Kalamar Kalkan (İthal) Kar des Levrek Mezg t Mırlan Palamut (6’lı) Somon Tek r Uskumru (İthal) Vanoz Zargana

4.20 3.90 8.20 6.50 9.50 7.50 7.00 7.50

ZEYTİN (kg/TL) (KDV har ç/Bursa TB.) S yah zeyt n S yah zeyt n (yağlık) Yeş l zeyt n (kırma)

ŞEKER (Konya Top. KDV dah l/TL) Toz Şeker (50 Kg) KURUYEMİŞ (KDV har ç TL/Kg) Badem (Kal forn ya) 70.00 K. Kayısı (1. Kal.) 35.00 Antep Fıstığı (Kab.) 91.00 Fındık (G resun) 57.00 Fıstık (Kabuklu) 20.50 Cev z ekstra (ABD) 69.00 Tuzlu fıstık 26.00 Ayçek rdeğ 16.50 D. Lebleb (Sarı) 14.00 K. Çek rdeğ (Nevşeh r) 38.50 Kuru üzüm (10 Nu.) 15.00 Kuru İnc r (Ekstra) 40.00 UN (KDV Har ç - TL) Un Baklavalık (50 Kg) 107.00-165.00 Un T p550 (50 Kg) 102.00-142.00 Un (25 kg) 44.00

ANKARA TİCARET BORSASI Dana et (karkas/kg) 35.50 Kuzu et (karkas/kg) 47.00

36.50 49.50

ADANA TİCARET BORSASI Dana Et (kmk/kg) 36.00 Kuzu Et (kmk./kg) 50.00 Sığır (kmk/kg) 30.00 Dana (adet/TL) 2875 Sığır (adet) 11.115 Kuzu (adet) 700

AFYON TİCARET BORSASI Dana (karkas/kg) 32.50 Koyun (adet) 960 Kuzu (karkas/kg) 30.00 Sığır (karkas/kg) 28.00

DENİZLİ TİCARET BORSASI Dana (karkas/kg) 35.34 Sığır (karkas/kg) 26.24 Kuzu (karkas/kg) 35.00 İnek (adet) 4697

ERZURUM TİCARET BORSASI İnek (karkas/kg) 28.50 Dana (karkas/kg) 29.00 Kuzu (karkas/kg) 42.00

EDİRNE TİCARET BORSASI Dana (canlı /kg) 14.20 Koyun (canlı/ kg) Kuzu (canlı /kg) 20.90

(TL) En düşük 17.00 26.00 140.00 21.00 20.00 9.00 -

İSTANBUL TİCARET BORSASI (Canlı) En az En çok Dana (karkas/kg) 30.80 İnek (karkas/kg) 25.30 Koyun (karkas/kg) 31.20 Kuzu (karkas/kg) 43.00 Sığır (karkas/kg) -

En yüksek 17.00 26.00 160.00 21.00 20.00 9.00 -

KONYA 1780 1633 1288 1244

ESKİŞEHİR 1577 1599-1625 1351-1353 1851 1349

POLATLI 1680 1550 1279 -

1.kal te

Barbunya 10.00 B ber (Dolma) 12.00 Brokol 8.00 Domates 3.00 Fasülye (Çalı) 6.00 Havuç (Beypazarı) 3.00 Ispanak 3.00 Kabak (Sakız) 4.00 Karnabahar 3.00 Kerev z 3.00 Kıvırcık 2.00 Kıvırcık (2.Kal te) 1.00

C ns Mantar Pancar Patates Pazı Pırasa Roka Salata (Ç.Köy) s lor Sem zotu Soğan (Taze) Tereotu Turp (Kırmızı) Yer Elması

YUMURTA (KDV Har ç Adet/Krş.) Afyon Kayser Yum-B r Duble Esk Ana Yen Ana Yarka P l ç Kılavuz

39.0 38.0 37.0 36.0 31.0 26.0

41.0 40.0 38.5 36.5 33.0 29.5

12.00 3.00 4.00 3.00 2.00 2.00 6.00 6.00 3.00 2.00 2.00 3.00

9.40 142.09 8.50 3.00 9.65 8.40 3.20 1.20 1.35

KÜSPELER (İthal) Soya fasulyesi (Adana) Ayçiçeği küs. (Adana) Buğday kepeği (Adana) Mısır kepeği (Adana) Pamuk Çek. Küs. (Adana)

2.94 1.17 1.09 1.30 1.05

YAĞLI TOHUMLAR (Denizli) Anason TTS Haşhaş toh. (Beyaz)TTS Haşhaş toh. (Mavi) TTS Haşhaş toh. (Sarı) TTS Keten toh. TTS FINDIK (TL/Kg) TMO Tombul Kab. (Düzce) Tombul Kab. (Gir.) Tombul Kab. (Ordu) Tombul Kab. (Trab.)

ÇORUM 1314 -

EDİRNE 1640-1655 1569 1377 -

BANDIRMA 1650 1550 -

C ns Ananas (İthal) Armut Avakado Ayva Ç lek (I. Kal te) Er k (Anjel k) Greyfurt H nd. Cev z (İthal) Hurma Karpuz (1.Kal te) Kavun Kestane

1.kal te 12.00 3.00 8.00 9.00 10.00 8.00 3.00 7.00 12.00 5.00 5.00 25.00

C ns K v (Yerl ) L mon Mandal na Mango (İthal) Muşmula Muz (İthal) Muz (Yerl ) Nar Papaya (İthal) Pep no (İthal) Portakal Üzüm

20.80 19.00 16.75 28.00 6.20

16.50-17.00 18.76-20.38 20.00-23.50 20.00-22.00 18.80-22.00

PAMUK İPLİĞİ (KDV hariç TL) 10/1 Open end dok. (telefli) 12.00 10/1 Open end dok. (telefsiz) 14.50 20/1 Open end dok. 15.50 24/1 Open end dok. 16.00 30/1 Open end dok. 16.50 20/1 Karde dokuma 18.00 30/1 Karde dokuma 19.00 36/1 Karde dokuma 20.50 20/1 Penye dokuma 20.00 30/1 Penye dokuma 20.50 36/1 Penye dokuma 22.00 40/1 Penye dokuma 23.00

GÜNLÜK İŞLEMLER Ürün

Birim

ENERJİ Doğalgaz Etanol Kalorifer yakıtı Nafta (Avrupa) Petrol (Brent) Petrol (Batı Teksas) Uranyum*

mmBtu/dolar Dolar/Galon Litre/dolar Dolar/Ton Dolar/ Varil Dolar/Varil Dolar/Lb.

1.62 0.94 0.91 27.66 19.5 31.30

DEĞERLİ MADEN Altın Paladyum Platin Gümüş

Dolar/100oz Troy/Ons Troy/Ons Dolar/5000oz

1733.60 2135.50 806.00 15.70

ENDÜSTRİYEL MADEN Alüminyum Ton/Dolar Bakır Ton/Dolar Çinko* Ton/Dolar Demir cevheri Mt/Dolar Teneke Ton/Dolar Kurşun Ton/Dolar Nikel Ton/Dolar TARIMSAL Buğday Mısır Kakao Kahve (Arabica) Kahve (Robusta) Pamuk Büyükbaş hayvan Besi sığırı Kereste Palm yağı* Portakal suyu Soya fasulyesi Soya küspesi Soya yağı Şeker Rafine şeker

Buğday Ekm. K. Sert Arpa Buğday Ekm. K. Diğer Buğday Ekm. B. Sert Mısır Buğday Ekm. K. Düşük Vasıflı Buğday Makarnalık Buğday Ekm. B. Diğer Buğday Mak. Düşük Vasıflı

15/04/2020

Ağ. Ort. Fiyat (Kg/TL)

İşlem Miktarı (KG)

İşlem Hacmi (TL)

1,4904 1,2900 1,4937 1,4796 1,3135 1,5668 1,8062 1,6554 -

3.791.640 2.253.050 1.326.800 892.943 681.240 225.220 80.380 52.900 -

5.651.174 2.906.520 1.981.794 1.321.241 894.840 352.869 145.185 87.569 -

10.00 7.00 3.00 12.00 5.00 12.00 8.00 8.00 35.00 7.00 3.00 10.00

C ns Barbunya B ber (Dolma) Brokol Domates Havuç (Beypazarı) Hıyar Ispanak Kabak (Beyaz) Karnabahar Kerev z Kıvırcık Lahana (Beyaz)

1.kal te 4.80 9.80 3.30 1.80 2.40 2.80 1.10 3.20 2.30 1.70 1.30

C ns Mantar Marul (Kıvırcık) Pancar Patates Patlıcan Pazı Pırasa Roka Sem zotu Soğan Kuru Ananas Armut

1503.35 5100.50 1906.00 83.49 15.425.00 1696.50 11.723.00

Cent/Bushel Dolar/Ton Dolar/Ton cent/kg Dolar/Lb Cent/Lb Dolar/Adet Dolar/Adet Dolar/Ton MYR/Ton Cent /Lb Cent/Bushel Cent/Bushel Dolar/Lb Dolar/Lb Dolar/ton

531.00 318.25 1783.00 118.80 1142.00 52.42 93.25 114.60 327.70 2340.00 107.45 839.25 290.00 0.26 10.02 353.00

BORSA BİRİMLERİ Bushel (Buğday’da): 36.7 Lt. 1 Bushel (Mısır’da): 39 Lt. 1 Gallon (ABD): 3.78 Lt. 1 Gallon (İng.): 4.5 Lt. 1 L bre (lb): 0.450 Kg. 1 Btu: 0.29307111111 Watt / Saat 1 Ounce: 28.35 Gr. 1 Ounce (sıvı): 29.5 Mlt. 1 Troy Ounce: 31.1 Gr. 1 Pound: 0.453 Kg. 1 Gra n: 0.065 Gr

DÜNYA BORSALARI LME: Londra Metal Bor. LIFFE: Londra T caret Bor. NYMEX: New York T c. Bor.

ANTALYA SEBZE 1.kal te

Fiyat

(*) 14 NİSAN 2020 15 NİSAN 2020 verileri

Firmaların liste fiyatlarından (ortalama) alınmıştır.

Ürün

Mond /Paper 140-350 gr 920 Paper Plus 70-120 gr 820 900 Kombassan 1. H. E. 70 g/m2 Kombassan 1.H. B 70 g/m2 800 1000 Kombassan 1. H.E. 60 g/m2 900 Kombassan 1.H.B 60 g/m2 Apr l/Chambbr l 70-120 gr 840 ŞAMUA KAĞITLAR (Ebat/Euro) Sorapr nt Opaque Crem 50 gr 1350 Sorapres Cream 70-110 gr 920 Sorapres Cream 140 gr 960 KİTAP VE GAZETE (Ebat /Euro) Enso Creamy H gh Bulk 53 gr 800 Snow Br te 55 gr 780 AMBALAJ KAĞITLARı (Ebat/Euro) Kotlas (Kahvereng ) 70 gr. 1000 Ipack (Beyaz) 40 gr. 975 SÜLFİT KAĞITLAR (Ebat/$) Arkhange SK Sülf t 40 gr. Ipack MF Beyaz 40 gr GRİ MUKAVA (Ebat/Euro) Sol dus630-1134 gr 640 F rmaların l ste f yatlarıdır

> DÜNYA BORSALARI

PAMUK (Adana TL/Kg) Çukur. Std.1B (Roll) Çukur. Std.1 Ege Std. 1B. Sawgin Std. 1HB. Kütlü (Mak. Top. 40) Çiğit (Mak. %3 Emp.) Pamuk Çekirdeği (Roll.)

40.0 39.0 38.0 38.0 37.0 -

İSTANBUL MEYVE 1.kal te

PAMUK (İzmir TL/Kg) 41 Renk Liverpool A (cent/kg)

> Türkiye Ürün İhtisas Borsası ADANA 1750 1500 1350 1300

> SEBZE VE MEYVE HALLERİ İSTANBUL SEBZE C ns

24.15 12.00 23.00

GAZİANTEP TİCARET BORSASI Dana et (karkas/kg) 34.18 Kuzu et (canlı/kg) 22.22 Sığır et (gövde/kg) 25.00

> HUBUBAT PİYASALARI (Kg/TL) A. K. Sert Buğday E. K. Yarı Sert Buğday E. Bey. Yarı Sert E. Bey. Yumuşak Yeml k K. Buğday Beyaz Arpa Yulaf Mısır

KUŞE (Ebat/Euro) UPM Star Mat Bulk 1.2 70+80 gr 840 UPM Star 70+80 gr 810 H kote orj 90+ gr. 800 H kote / Lum 115-200 gr. 770 H kote / Prescol 90-400 gr. 750 MAGAZİN (Bob n/Euro) UPM Ultra LWC 60 gr 740 Perlen LWC60 gr 675 TEK YÜZLÜ KUŞELER (Ebat/Euro) APP Nev a75- 80 gr. 900 KUŞE BRİSTOL KARTONLAR (Ebat /$) Bohu 190 gr 900 Chenm ng/Bohu 210 gr. 850 N ngbo Chenm ng 230 gr.+ 825 RENKLİ FOTOKOPİ (Paket /$) Excel Pro A4 A3 90 gr. (500 TBK/5’l k) 7.30 120 gr. (250 TBK/6’lık) 5.20 4CC/90 gr. (500 TBK/5’l k) 8.00 4CC /120 gr. (500 TBK/4’lÜk) 12.00 1. HAMUR (Ebat/$) Enso / Berga Wr te 60 gr. 920

172,441 11,280 -885 -1,008 57,291 2,008 -30 0 0 0 0 241,097 10,901 401 10,500 108 -18 126 34 33 1 11,043 252,140

> TARIMSAL SANAYİ

Nohut 8.5 mm (Yerl ) Bulgur p lavlık K. Merc mek (yerl ) K. Merc mek (İthal) S. Merc mek (Yerl ) S. Merc mek ( thal) Y. Merc mek (yerl ) Y. Mer. (6.5-7 mm/ İthal)

B r m K logram K logram Kutu Kutu K logram K logram Kasa K logram Kasa Kasa Ç ft K logram Kasa Kutu Kasa Kasa

> KAĞIT (KDV har ç)

Açık Poz. Say. Değ.

1,986,666 468,043 710,601 24,214 921,323 66,841 6,400 0 0 0 0 4,184,088 373,370 81,780 291,590 29,000 17,067 11,933 63,955 47,175 16,780 466,325 4,650,413

> ÇEŞİTLİ GIDA MADDELERİ 90

HAZIR BETON (KDV Har ç) TL /m3 Anadolu Avrupa C 30 230 260 C 35 240 275 C 40 245 280

PLASTİK BORU KDV Har ç TL/Adet PVC Dublex Boru (ISO 3633-3.2 mm) Boyut Ø50 150 4.06 250 5.78 500 8.07 1000 13.62 2000 26.79

14/04/2020

İşlem Sayısı

VIOP-PAY VIS-TRY VIOP-ENDEKS VIS-TRY VIOP-DOVIZ VIS-TRY VIOP-DOVIZ VIS-USD VIOP-KIYMETLI MADENLER VIS-TRY VIOP-KIYMETLI MADENLER VIS-USD VIOP-ENERJI VIS-TRY VIOP-EMTIA VIS-TRY VIOP-YABANCI ENDEKSLER VIS-TRY VIOP-METAL VIS-TRY VIOP-TLREF VIS-TRY VIOP-VIS-TOPLAM VIOP-PAY OPSIYON-TRY ALIM OPSİYONLARI SATIM OPSİYONLARI VIOP- ENDEKS OPSIYON-TRY ALIM OPSİYONLARI SATIM OPSİYONLARI VIOP-DOVIZ OPSIYON-TRY ALIM OPSİYONLARI SATIM OPSİYONLARI VIOP-OPSIYON-TOPLAM VIOP-TOPLAM /TOTAL

> İNŞAAT MALZEMELERİ ÇİMENTO (KDV Har ç)TL/TON Dökme 52.5 (Fab. tes.) 290.00 P.K.Ç. Dök. 42.5 (Fab. tes.) 280.00 K.Z.Ç/A (Torbalı) 250.00

ğunun hasat sonrası mallarını bölgede bulunan doğal mağaralarda koruma altına almak üzere stokladıklarını belirten Nevşehir Ziraat Odası Yönetim Kurulu Başka-

Hazırlayan: Veysel AĞDAR Hazırlayan: / Tel:Veysel 0216 440 AĞDAR 24 31

> VADELİ İŞLEM ve OPSİYON PİYASASI

> ÇELİK ($/ton)-KDV har ç Fot/Fob İskenderun Tosçel k

verginin kalkmasını istiyoruz. Elektrik şirketleri borcumuzdan dolayı elektriğimizi de kesti. Taksitlendirme talebimizi de kabul etmiyorlar.” Öztürk Tarım sahibi Refik Öztürk, “Birincisi elektrik faturalarının bir kısmının devlet tarafından ödenmesini istiyoruz. Devletin çiftçiye uygun fiyattan tohum desteği ve gübrede de devletin en az yüzde 50 destek vermesini istiyoruz. Ziraat Bankası’ndan istediğimiz kredileri alamıyoruz. 36 aya kadar vadeli kredi imkânı tanınmalı.”

COMEX: New York Metal Bor. IPE: Uluslararası Pet.Bor. CBT: Ch cago T caret Bor.

ANTALYA MEYVE 1.kal te 8.30 1.30 4.80 4.00 1.50 1.80 0.70 1.00 3.20 9.80 7.30

C ns Avakado Ayva Ç lek (I. Kal te) Elma (Golden) Er k (Anjel k) Greyfurt H nd. Cev z (İthal) Hurma Karpuz (1.Kal te) Kavun Kestane K v (Yerl )

1.kal te 6.30 5.80 5.80 5.30 7.20 2.60 6.00 -

C ns

1.kal te

L mon Mandal na Mango (İthal) Muşmula Muz (kg/İthal) Muz (Yerl ) Nar Papaya (İthal) Portakal Portakal (sıkmalık) Üzüm (S yah) Pep no (İthal)

7.20 4.30 7.00 10.75 8.30 4.80 40.00 3.80 3.30 7.00

nı Mehmet Çalışkaner, “Genellikle Mersin, Adana gibi güney bölgelerimizden gelen mevsimlik işçilerimizde büyük sıkıntılar yaşanıyor. Bizim bölgede elemanlar yetişmediği gibi, dışardan gelemeyen çalışanlardan dolayı, depolarda ki işçilik fiyatları yükseliyor” dedi. Ürgüp Ortahisar Ziraat Odası üyesi ve aynı zamanda müstahsil olan Raşit Acar da “Soğuk hava depolarında 45-70 yaş aralığında işçilerin çalışıyor. İşçilere, salgın sebebiyle jandarma aracılığıyla baskılar yapıldı. İşçilerin kimlik kontrolleri yapılarak 60-65 yaş üstü olanlar evlerine geri gönderildi. Yakın çalışma olduğu için kimse çalışamıyor. Mal çıkışları yapılamıyor. Yapılabilenler de az bulunabilen işçiye daha fazla ücret ödenerek yapılmaya çalışılıyor” dedi. İzmir / Ödemiş Ziraat Odası Başkanı Ahmet, ellerinde ürün kalmadığının bilgisini verdi.

ULUSAL HUBUBAT KONSEYİ

“Buğdaya ver len destek 20-25 kuruşa yükselt lmel ” Ulusal Hububat Konseyi 2020 Mart Buğday Raporu’nu yayımladı. Ekim alanı genişleyen buğdayda üretimin bu sezon yüzde 5-7 artacağı öngörülen raporda COVID-19 salgınının etkisiyle buğday üretimi ve arz güvenliğinin sağlanmasına yönelik önerilere yer verildi. Bazı ülkelerin sağlık tedbirleri kapsamında tarım ürünleri ihracatına kısıtlama getirmesiyle dünyada gıda fiyatlarında yükselme eğiliminin görüldüğü belirtilen raporda, buğdaya verilen desteğin 20-25 kuruşa yükseltilmesi önerildi. Tarımsal girdilere uygulanan KDV ve ithalat vergileri geçici olarak düşürülmelisi ifade edilen raporda yakıt ve enerji maliyetlerininde düşürülmesi gerektiği görüşlerine yer verildi.

199 ÜLKEYE İHRACAT

Hububat ve bakl yatta “stok sorunu yok” Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri Sektör Kurulu Başkanı Mahsum Altunkaya, hububat ve bakliyat konusunda herkese yetecek kadar gıda stokunun bulunduğunu ve bu anlamda Türkiye›nin herhangi bir şekilde sıkıntı yaşamayacağını bildirdi. Altunkaya, sektörlerinin yılın ilk üç aylık döneminde 199 ülkeye 1 milyar 810 milyon 518 bin dolarlık ihracat gerçekleştirdiğini hatırlattı. İhracatın geçen yıla göre bir miktar azaldığını ifade eden Altunkaya, bunun en büyük nedeninin ise dünya genelinde etkili olan yeni tip koronavirüs (COVID-19) olduğunu vurguladı.

16 N san 2020 • P E R Ş E M B E / 15

GÜNCEL / MEVZUAT

GÜMRÜK UZLAŞMA KOMİSYONU ÜYELERİNE ÖDENECEK ÜCRETLER BELİRLENDİ: ÜST LİMİT 15 BİN LİRA HİLMİ DEVELİ

AKİF AKARCA

MEHMET ŞAFAK

COVİD-19’un olumsuzluğuna rağmen üret me devam edenler

İşt rak kazançları st snası ve özell kl durumlar

EKONOMİDE SATIR ARASI dunya.com/yazarlar

VERGİ GÜNDEMİ dunya.com/yazarlar

UĞUR TANDOĞAN

HASAN AKDOĞAN

FATOŞ KARAHASAN

Hataların sorumluluğu k mde?

Kumanya tedar kç s çözüm st yor

“En öneml s akıl sağlığımız…

NOT DEFTERİ dunya.com/yazarlar

GÜMRÜK VE DIŞ TİCARET dunya.com/yazarlar

MARKALAR&İÇGÖRÜLER dunya.com/yazarlar

H E R AY B İ R Z İ YA R E T YA P I L AC A K

Tarım danışmanlarının işletme ziyaretlerine COVID-19 esnekliği getirildi

Gümrük Uzlaşma Komisyonu üyelerine ödenecek ücretlere ilişkin esaslar yeniden düzenlendi. Konuya ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre, “Gümrük Uzlaşma Komisyonu Üyelerine Ödenecek Ücrete İlişkin Esaslar”da, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi doğrultusunda düzenlemeler yapıldı. Gümrük Uzlaşma Komisyonu üyelerine ödenecek ücrette esas alınacak gösterge rakamlarına ilişkin tabloda yeni sistemle getirilen bazı unvanlara uygun güncellemeye gidildi. Bu kapsamda, bakan yardımcısı, genel müdür, rehberlik ve teftiş başkanı için 15 bin, genel müdür

Kâr dağıtımına sınırlandırma ve sonuçları HUKUKA GÖRE

Dr. A. Bum n Doğrusöz bumin.dogrusoz@dunya.com

Tarım ve Orman Bakanlığı’nca, yeni tip koronavirüs (COVID-19) salgını nedeniyle tarımsal danışmanlık faaliyetleri yeniden düzenlendi. Tarım ve Orman Bakanlığının, Tarımsal Yayım ve Danışmanlık Hizmetlerine Destekleme Ödemesi Yapılması Hakkında Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ’i, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Tarımsal danışmanlık hizmeti sunan kişi ve kuruluşların desteklenmesine yönelik esasların belirlendiği tebliğe, Kovid-19 salgını tedbirleri kapsamında geçici madde eklendi. Buna göre, Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi ilan edilen Kovid-19 nedeniyle alınması gereken tedbirler kapsamında, tarımsal danışmanlık hizmeti sunan serbest tarım danışmanları ile kuruluşlarda istihdam edilen tarım danışmanlarınca yapılması gereken işletme kontrollerinden salgın nedeniyle yapılamayanlar, salgına yönelik tedbirlerin bitiminden itibaren her ay bir ziyaret yapılmak üzere yılsonuna kadar tamamlanabilecek. Tarımsal danışmanlık hizmeti sunan kişi ve kuruluşlar, illerde oluşturulan komisyonlar tarafından bu yıl için en az bir defa denetlenecek. ANKARA-AA

eçtiğimiz günlerde Meclise sunulan “Yeni Koronavirüs (COVID-19) Salgınının Ekonomik Ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” ile sermaye şirketlerinin 30.9.2020 tarihine kadar kâr dağıtımları sınırlandırılmaktadır. Aslında bu sınırlama daha önce Ticaret Bakanlığı’nın TOBB’a üyelerine duyurulmak üzere gönderdiği 31.3.2020 günlü yazı ile uygulamaya sokulmak istenmiş, ancak yasal dayanağının olmaması sebebi ile yaşama geçememişti. Yazı içeriğindeki sınırlama, bu defa kanun haline getirilerek uygulamaya konulmak istenilmektedir. Şimdi gelelim sınırlandırmanın içeriğine; Kanun teklifinin 11. maddesi ile Türk Ticaret Kanunu’na eklenmesi öngörülen geçici madde 13 ile “Ser-

maye şirketlerinde, 30.9.2020 tarihine kadar 2019 yılı net dönem kârının yalnızca % 25’inin dağıtımına karar verilebilir, geçmiş yıl kârları ve serbest yedek akçeler dağıtıma konu edilemez, genel kurulca yönetim kuruluna kâr payı avansı dağıtımı verilemez. Devlet il özel idaresi, belediye, köy ile diğer kamu tüzel kişilerinin ve sermayesinin % 50’sinden fazlası kamuya ait fonların, doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip olduğu şirketler hakkında bu fıkra hükmü uygulanmaz. Bu fıkrada belirtilen süreleri üç ay uzatmaya ve kısaltmaya Cumhurbaşkanı yetkilidir. Genel kurulca 2019 yılı hesap dönemine ilişkin kâr payı dağıtım kararı alınmış ancak henüz pay sahiplerine ödeme yapılmamışsa veya kısmi ödeme yapılmışsa, 2019 yılı net dönem kârının % 25’ini aşan kısma ilişkin ödemeler yukarıda belirtilen sürenin sonuna kadar ertelenir.” Bu düzenlemeye göre sermaye şirketlerinde, kanunun yayımı tarihinden itibaren, 2019 yılı net dönem kârının yalnızca % 25’inin dağıtımına karar verilebilir. 2019 yılı zararla sonuçlanmış şirketler, kâr dağıtım kararı veremezler, yedek akçelerden de dağıtım yapamazlar. Dikkate edilirse burada genel kurullar için “karar yasağı” söz konu-

BMGK KARARI Mal varlığı dondurulan k ş hakkındak hüküm kaldırıldı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararı doğrultusunda DEAŞ ve El Kaide ile bağlantılı olduğu gerekçesiyle daha önce mal varlığı dondurulan bir kişi hakkındaki hüküm yürürlükten kaldırıldı. 30 Eylül 2013 tarihli Bakanlar Kurulu kararının eki 1 sayılı listede değişiklik yapılmasına ilişkin Cumhurbaşkanı kararı Resmi Gazete’de yayımlandı.

1,53 HEKTAR Malatya Yeş lyurt’ta r skl alan lanı Malatya ili Yeşilyurt ilçesi Turgut Özal (Çilesiz) mahallesi sınırları içinde bulunan alan, riskli alan edildi. Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı kararına göre, alanın büyüklüğü 1,53 hektarı buluyor.

DUNYA

yardımcısı, daire başkanı, gümrük ve dış ticaret bölge müdürü için 13 bin, gümrük ve dış ticaret bölge müdür yardımcısı, gümrük müdürü ve şube müdürü için 2 bin, gümrük müdür yardımcısı, şef ve muayene memuru için de 1500 gösterge rakamı uygulanacak. ANKARA-DÜNYA

sudur. Bu nedenle genel kurulda “dağıtım sınırının üzerinde bir oranla dağıtım yapılmasına veya yedek akçelerden dağıtım yapılmasına, ancak dağıtımın fiilen 30.9.2020’den sonra yapılmasına” şeklinde bir karar da alamazlar. Eğer sınırın üzerinde veya yedeklerden kâr dağıtımı yapılmak isteniyorsa, ancak, 30.9.2020’den (Cumhurbaşkanı’nca sürenin uzatılması halinde uzatılan sürenin bitiminden) sonra yapılacak olağanüstü genel kurul kararı ile bu konuda karar alınabilir. Bütün bunlara rağmen genel kurul karar alırsa, ticaret sicil memurlukları bu kararları tescil etmeyecektir. Karar tescili gerektirmeyecek şekildeki gündemli bir toplantıda alınırsa ne olacaktır. Bunun hukuki sonuçlarının da irdelenmesi gerekmektedir. Her şeyden önce alınmış karar kanuna aykırı bir karar olacaktır. Bu sebeple yönetim kurulu tarafından yerine getirilmemesi gerekir. Ancak bu defa yönetim kurulunun genel kurul kararlarını uygulamama dolayısıyla sorumlu olmaması veya ibra etmeme sebebi oluşmaması için, önerimiz yönetim kurulunun TTK md. 445 ve 446 uyarınca genel kurulun “kanuna aykırı kararı”nın iptali için (hatta ihtiyati tedbir talebi ile) dava açmasıdır. Bütün bunlara rağmen yine de da-

ğıtım yapılırsa ne olacaktır? Burada kanunun sınırlandırmasına rağmen ortağa ödenen kâr payı, TTK md. 512 uyarınca haksız yere ödenen kâr payıdır ve geri istenmesi gerekir. Aksine davranış yine yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğu doğar. Konuya vergi hukuku açısından da yaklaşmak gerekmektedir. Kanaatimce vergi idaresi, haklı olarak kâr dağıtımı için getirilmiş sınırın üzerindeki dağıtımları, dağıtım tarihinden yasaya uygun olarak kâr dağıtımının yapılabileceği tarihe veya mahsup edilebileceği tarihe kadar ortağa verilmiş finansman hizmeti olarak kabul edecektir. Bu kabulün sonucu ise söz konusu dönem için ortağa, kanuna aykırı olarak verilmiş tutar üzerinden -en az TCMB reeskont faizi üzerinden- faiz faturasının kesilmesi ve söz konusu faiz üzerinden de KDV hesaplanması gereğidir. Tabii ki bu görüşüm, Kanundan önce usulünce kâr dağıtım kararı alınmış, ancak dağıtım tarihi olarak sınırlandırmanın yürürlüğe girmesinden sonraki bir tarihin belirlenmiş olması sebebiyle henüz dağıtılmamış ve sınırı aşan kısmın dağıtılması hali için de geçerlidir. Bu gibi durumda yönetim kurulunun sınırı aşan kısma tekabül eden genel kurul kararının icrasını 30.9.2020’den sonraya ertelemesi gerekmektedir.

16 N san 2020 â&#x20AC;˘ P E R Ĺ&#x17E; E M B E / 16

DENÄ°ZCÄ°LÄ°K VE LOJÄ°STÄ°K

MIPâ&#x20AC;&#x2122;Ä°N Ä°Ĺ&#x17E; HACMÄ° Ä°LK Ă&#x2021;EYREKTE %5 ARTTI

INTERMAX, TĂ&#x153;RK Ĺ&#x17E;Ä°RKETLERE Ă&#x2013;NCELÄ°K VERDÄ°

KoronavirĂźs salgÄąnÄąnÄąn deniz taĹ&#x;ÄąmacÄąlÄąÄ&#x;Äą Ăźzerindeki olumsuz etkilerine raÄ&#x;men konteyner elleĂ§leme hacmini geĂ§tiÄ&#x;imiz yÄąlÄąn aynÄą dĂśnemine gĂśre yĂźzde 5 artÄąran Mersin UluslararasÄą LimanÄą Ä°Ĺ&#x;letmeciliÄ&#x;i A.Ĺ&#x17E;. (MIP), yÄąlÄąn ilk ĂźĂ§ ayÄąnda toplamda 504 bin konteyner elleĂ§lediÄ&#x;ini aĂ§ÄąkladÄą. Mart ayÄąnda da geĂ§tiÄ&#x;imiz yÄąlÄąn aynÄą ayÄąna gĂśre konteyner elleĂ§leme istatistiklerini yĂźzde 1.6 yĂźkselten MIP, geĂ§tiÄ&#x;imiz ay toplamda 173 bin 336 konteynere ulaĹ&#x;tÄą. YÄąlÄąn ilk 3 ayÄąnda konvansiyonel kargo iĹ&#x; hacmini de geĂ§tiÄ&#x;imiz yÄąlÄąn aynÄą dĂśnemine gĂśre yĂźzde 12 artÄąran MIP, aynÄą dĂśnemde toplamda 2 milyon 160 bin ton konvansiyonel yĂźk elleĂ§ledi. KoronavirĂźs salgÄąnÄąndan olumsuz etkilenen transit ticaret sektĂśrĂźnĂźn desteklenmesi iĂ§in Ă§alÄąĹ&#x;malarÄąnÄą sĂźrdĂźren MIP yĂśnetimi, ardiye ve transit araĂ§ iĹ&#x;galiye Ăźcretlerinde yĂźzde 20 ile yĂźzde 50 arasÄąnda yaptÄąÄ&#x;Äą indirimin ardÄąndan, gemiden gemiye ihrakiye tedariki Ăźcretlerine de yĂźzde 40 indirim yaptÄąÄ&#x;ÄąnÄą duyurdu. MEHMET NABÄ° BATUK / MERSÄ°N

KoronavirĂźs salgÄąnÄą nedeniyle uluslararasÄą ticaretin yavaĹ&#x;ladÄąÄ&#x;Äąna dikkat Ă§eken Intermax Logistics YĂśnetim Kurulu BaĹ&#x;kanÄą SavaĹ&#x; Ă&#x2021;elikel, Almanyaâ&#x20AC;&#x2122;daki depolarÄąnda TĂźrk Ĺ&#x;irketlere ihtiyaĂ§larÄą konusunda Ăśncelik verdiklerini aĂ§ÄąkladÄą. Ă&#x2013;zellikle salgÄąn nedeniyle taĹ&#x;Äąnamayan, teslim edilemeyen veya gecikmeye uÄ&#x;rayan yĂźklerin depolama ihtiyacÄą olduÄ&#x;unu aktaran Ă&#x2021;elikel, â&#x20AC;&#x153;TeslimatÄąn yapÄąlacaÄ&#x;Äą iĹ&#x;letmenin, fabrikanÄąn tedbir iĂ§in bir sĂźre kapalÄą olmasÄą gibi durumlarla karĹ&#x;ÄąlaĹ&#x;abiliyoruz. Bu nedenle yĂźklerin herhangi bir zarar gĂśrmeden depolanmasÄą gerekiyor. Uygun koĹ&#x;ullar oluĹ&#x;tuÄ&#x;unda teslimata hazÄąr olmasÄą iĂ§in tĂźm yĂźkleri Ăśzenle depoluyoruzâ&#x20AC;? diye konuĹ&#x;tu. Mannheimâ&#x20AC;&#x2122;daki ana depolarÄąnÄąn haricinde, Almanyaâ&#x20AC;&#x2122;nÄąn farklÄą bĂślgelerinde de anlaĹ&#x;malÄą depolarÄą bulunduÄ&#x;unu sĂśyleyen Ă&#x2021;elikel, bu depolarda gÄąda, tekstil, otomotiv, kimyasal ĂźrĂźnleri depolayabildiklerini sĂśyledi.

Yetk l ler, l man ard ye ve trans t araĂ§ Ĺ&#x;gal ye Ăźcretler nde % 50â&#x20AC;&#x2122;ye varan nd r m yaptÄąÄ&#x;ÄąnÄą duyurdu.

SavaĹ&#x; Ă&#x2021;el kel, tesl m ed lemeyen yĂźkler neden yle depolama ht yacÄąnÄąn arttÄąÄ&#x;ÄąnÄą d le get rd .

Ä°lk didrolik hibrit sistemli

'TemassÄąz t caret' n gĂśzdes dem ryolu taĹ&#x;ÄąmacÄąlÄąÄ&#x;Äą oldu Karayolunda yaĹ&#x;anan sÄąkÄąntÄąlar koronav rĂźsle tavan yaptÄą, yĂźk taĹ&#x;ÄąmacÄąlÄąÄ&#x;Äąnda talep TIRâ&#x20AC;&#x2122;lardan vagonlara kaydÄą. SalgÄąnÄąn yayÄąlmasÄąna karĹ&#x;Äą â&#x20AC;&#x2DC;temassÄąz t caretâ&#x20AC;&#x2122; olarak Ăśner len dem ryoluyla hracat taĹ&#x;ÄąmalarÄą, mart ayÄąnda yĂźzde 100â&#x20AC;&#x2122;e yakÄąn arttÄą. BazÄą hatlarda vagonlar yeters z kaldÄą.

TCDDâ&#x20AC;&#x2122;de 16 b n, Ăśzel sektĂśrde 4 b n vagon var

SEYÄ°R DEFTERÄ° AYSEL YĂ&#x153;CEL aysel.yĂźcel@dunya.com

KoronavirĂźs salgÄąnÄą (COVID-19) demiryolu taĹ&#x;ÄąmacÄąlÄąÄ&#x;Äąna olan talebi rekor dĂźzeyde artÄąrdÄą. Karayolunda bazÄą kapÄąlarÄąn tamamen kapanmasÄą, bazÄąlarÄąnda ise kilometrelerce kuyruk oluĹ&#x;masÄą, ihracatta sanayiciyi demiryoluna yĂśneltti. Son bir ayda ihracat taĹ&#x;ÄąmalarÄąnda demiryolunun payÄą yĂźzde 100'e yakÄąn arttÄą. Deniz, kara ve hava yolunun yanÄąnda taĹ&#x;Äąma miktarÄą Ă§ok az olan demiryollarÄąndaki artÄąĹ&#x; oranÄą bazÄą hatlarda ĂźĂ§ katÄą buldu. Ticaret BakanlÄąÄ&#x;Äąâ&#x20AC;&#x2122;nÄąn ihracatÄąn aksamamasÄą iĂ§in gĂźndeme taĹ&#x;ÄądÄąÄ&#x;Äą â&#x20AC;&#x2DC;temassÄąz ticaretâ&#x20AC;&#x2122;e en uygun taĹ&#x;Äąma modunun demiryolu olduÄ&#x;u vurgulanÄąrken, CumhurbaĹ&#x;kanÄą Recep Tayyip ErdoÄ&#x;an da kapanan karayolu geĂ§iĹ&#x;leri nedeniyle TĂźrkiye-Azerbaycan-GĂźrcistan arasÄąnda yĂźk taĹ&#x;ÄąmacÄąlÄąÄ&#x;Äą iĂ§in kullanÄąlan demiryolu taĹ&#x;ÄąmacÄąlÄąÄ&#x;ÄąnÄą Orta Asya'ya uzatabileceklerinin sinyallerini verdi. ErdoÄ&#x;an daha Ăśnce yaptÄąÄ&#x;Äą aĂ§Äąklamada â&#x20AC;&#x153;BakĂź-Tiflis-Kars hattÄą Ăźzerinden mevcut yĂźke ek gĂźnlĂźk 3 bin 500 ton yĂźkĂźn taĹ&#x;ÄąnmasÄą iĂ§in Ă§alÄąĹ&#x;malar yapÄąyoruzâ&#x20AC;? ifadelerini kullanmÄąĹ&#x;tÄą.

Olmazsa olmaz b r seĂ§enek Konuya iliĹ&#x;kin gĂśrĂźĹ&#x;lerini aldÄąÄ&#x;ÄąmÄąz sektĂśr yetkilileri ve ihracatĂ§Äąlar, yaĹ&#x;anan geliĹ&#x;meleri DĂ&#x153;NYAâ&#x20AC;&#x2122;ya deÄ&#x;erlendirdiler. Demiryolu TaĹ&#x;ÄąmacÄąlÄąÄ&#x;Äą DerneÄ&#x;i (DTD) BaĹ&#x;kanÄą Ercan GĂźleĂ§, koronavirĂźs salgÄąnÄąnÄąn ihracat taĹ&#x;ÄąmalarÄąnda demiryoluna talebi artÄąrdÄąÄ&#x;Äąna dikkat Ă§ekerken bunun Ăśzellikle OrtadoÄ&#x;u ve BTK (BakĂź-TiďŹ&#x201A;is-Kars) Ăźlke-

DUNYA

CMYK

AskÄąya alÄąnan yatÄąrÄąmlar yen den gĂźndemde

Dem Dem De m ryyol m ry olu h h hra raca ra cat ca at ta taĹ&#x;Äą Ĺ&#x;Äąmala Ĺ&#x;Äą maallaarÄą arÄąÄąnÄą nÄąn bĂź nÄąn bĂźyĂź yĂźkk kÄą k sm mÄą TCDD TCD TC DD Dâ&#x20AC;&#x2122;n n n n vaggon nla larÄą rÄą l lee yapÄą yapÄą ya pÄąlÄąlÄąlÄąyo yor. yo r. Tal alep e art rtÄąĹ&#x; ÄąĹ&#x;Ĺ&#x;Äą va vago go on h ht ht t yyaacÄą cn nÄąÄą da ar arttÄąrÄą tÄąrÄąÄąyo tÄą or. r Erc rcan an GĂźle an ĂźleeĂ§Ă§, Ĺ&#x;u Ăźl Ĺ&#x;u and an daa TCD DD Dâ&#x20AC;&#x2122;â&#x20AC;&#x2122;n n n el el n nde de yaakklaĹ&#x;Äą de laaĹ&#x;Äą Ĺ&#x; k 16 6 b n n, n, Ăśz Ăś el el seekkttĂś Ăśrd Ăśrd de sse 4 b b n vvaago on olldu ol duÄ&#x;u du Ä&#x;unu Ä&#x;u Ä&#x;unu u aktar ktarar kt aarrarrak ak,, TC CDD D â&#x20AC;&#x2122;n n n art r aan n bu tale taleep karĹ&#x; ta kaarĹ&#x;Ĺ&#x;Äąs ÄąsÄąnda Äąn nda vag a on on sÄąk ÄąkÄąn ÄąkÄąn ntÄą t sÄą s yaĹ&#x;a ya Ĺ&#x;am mayaa baĹ&#x;Ĺ&#x;laadÄą maya ma d Ä&#x;ÄąnÄą Ä&#x;ÄąnÄąÄą ve bu Ä&#x;Äą unu n n Ăźz Ăźzer zer er n r ne n ne va v gon go on h ht t yaacÄąnÄą ccÄąÄąnÄą nÄą kar arĹ&#x;Äą Ĺ&#x; laayaab Ĺ&#x;Äą b lmek lm mekk Ă§ n Ă§ n n Ăśze zel se sekt ktĂśr kt Ăśrrllee Ĺ&#x; b rl b rl rl Ä&#x; Ä&#x; Ä&#x; Ä&#x; ya yapt ptÄąÄ&#x; pt ÄąÄ&#x;Äąn ÄąnÄą sĂś Äąn Ăśyl y ed e . GĂźl ĂźleĂ§ leĂ§ eĂ§,, â&#x20AC;&#x153;Ă&#x2013; Ă&#x2013;ze zell seekt ktĂśr Ăśr,, Ă§Ă§ paz Ăśr azaarrda rdaak k daralma da d ara ralm alma lm ma ne neden yle ede den n yl n n yl yle bo yle b boĹ&#x;ta Ĺ&#x;ta ka Ĺ&#x;t kkalan ala laan va vagonlarÄąnÄąn agonl nllar arÄąn ar Äąn nÄąn n hracatta hrac hr accatta attta ta kkullanÄąlmasÄą ullaanÄąlm ul nÄąÄąlm lmaas asÄą Ă§ asÄą Ă§ n Ă§ Ă§ n n talepte bulunduâ&#x20AC;? ded . Ä°brah m Ă&#x2013;z de TCDDâ&#x20AC;&#x2122;n n yĂźzlerce arÄązalÄą vagonun onarÄąlmasÄą Ă§ n hale aĂ§tÄąÄ&#x;ÄąnÄą aktardÄą. Ă&#x2013;z ayrÄąca, artan vagon ht yacÄąnÄąn karĹ&#x;ÄąlanmasÄą Ă§ n yurt dÄąĹ&#x;Äąndan k nc el vagon get r lmes n n ĂśnĂźnĂźn aĂ§ÄąlmasÄąnÄą talep ett kler n aĂ§ÄąkladÄą. Arkas Loj st k de vagon talepler ndek artÄąĹ&#x;la b rl kte TCDDâ&#x20AC;&#x2122;n n tedar k sÄąkÄąntÄąsÄąna destek olmak Ă§ n BTK hattÄąnda kend vagonlarÄąnÄą kullanÄąma sokma konusunda TCDD le Ĺ&#x; b rl Ä&#x; yaptÄąÄ&#x;ÄąnÄą aĂ§ÄąkladÄą.

lerine yĂśnelik taĹ&#x;Äąmalarda gerĂ§ekleĹ&#x;tiÄ&#x;ini aĂ§ÄąkladÄą. GĂźleĂ§, bu sĂźreĂ§te demiryolunun Ăśneminin Ăśn plana Ă§ÄąktÄąÄ&#x;Äąna vurgu yaparak, â&#x20AC;&#x153;LojistiÄ&#x;in olmazsa olmazlarÄąndan birinin demiryolu olduÄ&#x;u gĂśrĂźldĂź. AyrÄąca limanlarÄąmÄązÄąn Ăźretim ve tĂźketim merkezlerine baÄ&#x;lÄą olmasÄąnÄąn gerekliliÄ&#x;i bir kez daha anlaĹ&#x;ÄąldÄąâ&#x20AC;? dedi. DEÄ°K Lojistik Ä°Ĺ&#x; Konseyi YĂźrĂźtme Kurulu BaĹ&#x;kanÄą Turgut Erkeskin de tĂźm dĂźnyayÄą etkisi altÄąna alan salgÄąnÄąn alternatif taĹ&#x;Äąma modeli arayÄąĹ&#x;larÄąnÄą hÄązlandÄąrdÄąÄ&#x;ÄąnÄą vurgulayarak, â&#x20AC;&#x153;TĂźm taĹ&#x;Äąma modlarÄąna ihtiyacÄąmÄąz var ve sistem iĂ§inde hepsinin dengeli, ihtiyaĂ§ oranÄąnda pay sahibi olmasÄą lazÄąm.

Ă&#x153;lkemizde taĹ&#x;ÄąmacÄąlÄąkta tek geri kalan taĹ&#x;Äąma modu demiryolu. Ancak bugĂźn en Ă§ok da ihtiyacÄąmÄąz olan taĹ&#x;Äąma tipiâ&#x20AC;? dedi. UluslararasÄą TaĹ&#x;ÄąmacÄąlÄąk ve Lojistik Hizmet Ă&#x153;retenleri DerneÄ&#x;i'nin (UTÄ°KAD) de koronavirĂźs salgÄąnÄąnÄąn taĹ&#x;ÄąmacÄąlÄąk sektĂśrĂźne etkilerine yĂśnelik hazÄąrladÄąÄ&#x;Äą kapsamlÄą raporda TĂźrkiyeâ&#x20AC;&#x2122;de demiryoluna yĂśnelik talebin arttÄąÄ&#x;Äąna dikkat Ă§ekildi, bunun baĹ&#x;lÄąca sebebinin karayolu sÄąnÄąr geĂ§iĹ&#x;lerinde yaĹ&#x;anan gecikmeler veya kÄąsÄątlamalar olduÄ&#x;u aktarÄąldÄą.

Ä°ranâ&#x20AC;&#x2122;a 5 kat artÄąĹ&#x; var Gaziport YĂśnetim Kurulu BaĹ&#x;kanÄą Ä°brahim Ă&#x2013;z, ihracat taĹ&#x;ÄąmalarÄąn-

Raylardak hareketl l k askÄąya alÄąnan Ăśzel sektĂśr yatÄąrÄąmlarÄąnÄą da tekrar gĂźndeme get r yor. HatÄąrlanacaÄ&#x;Äą g b , lk kez 2012 yÄąlÄąnda dem ryolunda serbestleĹ&#x;me gĂźndeme gelm Ĺ&#x;, yerl ve yabancÄą Ĺ&#x; rketler yatÄąrÄąm Ă§ n harekete geĂ§m Ĺ&#x;t . DĂźnya dev f rmalar TĂźrk yeâ&#x20AC;&#x2122;de vagon Ăźret m planlarÄąnÄą aĂ§ÄąklamÄąĹ&#x;tÄą.

Yasa 2013 yÄąlÄąnda Ă§ÄąktÄą, TCDD Ăśzel Ĺ&#x; rket oldu ancak eks k mevzuatlar neden yle sĂźreĂ§ tam olarak baĹ&#x;layamadÄą. SektĂśr tems lc ler , dem ryoluna taleb n artmasÄą le bu yatÄąrÄąmlarÄąn da yen den gĂźndeme geleb leceÄ&#x; n bel rt yor, ancak bunun Ă§ n eks k mevzuatarÄąn bazÄą koĹ&#x;ullarÄąn saÄ&#x;lanmasÄą gerekt Ä&#x; n sĂśylĂźyor.

da demiryoluna Ăśzellikle Ä°ran ve BakĂź, TiďŹ&#x201A;is-Kars (BTK) hatlarÄąnda yoÄ&#x;un bir talep olduÄ&#x;unu belirterek, Ă§ok sayÄąda sanayicinin yĂźkĂźnĂź raylara kaydÄąrdÄąÄ&#x;ÄąnÄą sĂśyledi. Ă&#x2013;z, â&#x20AC;&#x153;Ä°ranâ&#x20AC;&#x2122;a yapÄąlan taĹ&#x;Äąmalar neredeyse beĹ&#x; katÄąna Ă§ÄąktÄą. Yine BTK hattÄąnda taĹ&#x;Äąmalar ĂźĂ§e katlandÄąâ&#x20AC;? dedi. Avrupaâ&#x20AC;&#x2122;dan Ä°ranâ&#x20AC;&#x2122;a yardÄąm malzemesi taĹ&#x;Äąmak isteyen Ă§ok sayÄąda firma olduÄ&#x;unu aktaran Ă&#x2013;z, â&#x20AC;&#x153;Bu yĂźkler de TĂźrk firmalarÄą iĂ§in bir fÄąrsat. Bu yĂźkĂź neden GĂźrcistan gibi Ăźlkelere kaptÄąralÄąmâ&#x20AC;? dedi. BilindiÄ&#x;i gibi Ä°ranâ&#x20AC;&#x2122;a karayolu sÄąnÄąrÄą tamamen kapatÄąldÄąÄ&#x;Äą iĂ§in taĹ&#x;Äąmalar sadece demiryolu ile yapÄąlÄąyor.

gun olduÄ&#x;unun altÄąnÄą Ă§izdi. GĂśĂ§mez, â&#x20AC;&#x153;Demiryolu taĹ&#x;ÄąmacÄąlÄąÄ&#x;Äąnda fiziki temas daha az. DolayÄąsÄąyla riskin de Ă§ok daha az olduÄ&#x;unu sĂśyleyebiliriz. Demiryolu ile 40 TIRâ&#x20AC;&#x2122;lÄąk bir taĹ&#x;ÄąmayÄą tek seferde sadece iki makinist ile gerĂ§ekleĹ&#x;tirebiliyorsunuzâ&#x20AC;? dedi.

40 TIR tek seferde! TĂźrkiyeâ&#x20AC;&#x2122;de demiryolu taĹ&#x;ÄąmacÄąlÄąÄ&#x;Äą hizmeti sunan firmalardan Arkas Lojistikâ&#x20AC;&#x2122;in CEOâ&#x20AC;&#x2122;su Onur GĂśĂ§mez de sanayicinin demiryoluna ilgisinin arttÄąÄ&#x;ÄąnÄą ve bu ilginin salgÄąndan sonra da devam etmesini beklediklerini vurgulayarak, â&#x20AC;&#x2DC;temassÄąz operasyonâ&#x20AC;&#x2122; mottosunun demiryolu iĂ§in Ă§ok uy-

Arkas Loj st k, sefer sayÄąlarÄąnÄą artÄąrÄąyor TĂźrkiyeâ&#x20AC;&#x2122;nin Ăśnde gelen lojistik gruplarÄąndan Arkasâ&#x20AC;&#x2122;Äąn demiryolunda 700 vagonu bulunuyor. Arkas Lojistik CEOâ&#x20AC;&#x2122;su Onur GĂśĂ§mez, BTK hattÄąnda sefer sayÄąlarÄąnÄą ikiye Ă§ÄąkarmayÄą hedeďŹ&#x201A;ediklerini belirterek, â&#x20AC;&#x153;BTK hattÄąnda halihazÄąrda TĂźrkiyeâ&#x20AC;&#x2122;den BaÄ&#x;ÄąmsÄąz Devletler TopluluÄ&#x;u (BDT-CIS) Ăźlkelerine taĹ&#x;ÄądÄąÄ&#x;ÄąmÄąz yĂźk 65 bin tonu geĂ§ti; hatta taĹ&#x;Äąnan toplam yĂźkĂźn neredeyse yarÄąsÄąnÄą yĂźkleniyoruz. Bu hatta da 15-20 ĂśzvarlÄąk vagonumuzu hizmete sokmayÄą planlÄąyoruz. KĂźtahya Alayunt istasyonundan Derince KĂśrfeziâ&#x20AC;&#x2122;nde bulunan Evyapport ve DP World YarÄąmca

Bakan Kara sma loÄ&#x;lu: Yolcu hatlarÄą, yĂźk Ă§ n seferber ed ld UlaĹ&#x;tÄąrma ve AltyapÄą BakanÄą Ad l Kara sma loÄ&#x;lu, yen t p koronav rĂźs (Cov d-19) salgÄąnÄąyla mĂźcadele kapsamÄąnda dem r yollarÄąnda tĂźm ana hat ve bĂślgesel yolcu seferler n n 28 Martâ&#x20AC;&#x2122;ta durdurulduÄ&#x;unu hatÄąrlatarak, yolcu taĹ&#x;ÄąmasÄą kÄąsÄątlanÄąnca tĂźm mkanlarÄą yĂźk taĹ&#x;ÄąmacÄąlÄąÄ&#x;Äą Ă§ n seferber ett kler n aĂ§ÄąkladÄą. Kara sma loÄ&#x;lu, â&#x20AC;&#x153;MĂźmkĂźn hatlardak dem r yollarÄąmÄązÄą nsan temasÄą olmadan yĂźk taĹ&#x;ÄąmasÄą Ă§ n kullanÄąyoruz. Kamyon ve tÄąrlarla yapÄąlan taĹ&#x;ÄąmalarÄąn kÄąsÄątlanmasÄą neden yle Ăśzell kle Ä°ran ve BakĂź-T fl s-Kars (BTK) dem ryolu gĂźzergahlarÄąnda taĹ&#x;Äąmalara yoÄ&#x;un talep bulunuyorâ&#x20AC;? ded . Ä°ranâ&#x20AC;&#x2122;la taĹ&#x;Äąmalarda lokomot f ve personel n n sÄąnÄąrÄą geĂ§m yor.

Ä°ran'dan TĂźrk ye'ye gelen vagonlarÄąn dezenfekte ed l p sevk Ă§ n gara get r l yor. BTK hattÄąnda 46 b n ton yĂźk taĹ&#x;ÄąndÄą Kara sma loÄ&#x;lu, TCDD TaĹ&#x;ÄąmacÄąlÄąk AĹ&#x17E;â&#x20AC;&#x2122;n n sÄąnÄąrlÄą Ĺ&#x;ek lde geĂ§ Ĺ&#x;e aĂ§Äąlan Ä°ran dem ryolu sÄąnÄąr kapÄąsÄąnda, 8 N san t barÄąyla Ä°ran yĂśnĂźne b n 130 dolu vagonla 42 b n 645 ton yĂźkĂź, nsan temasÄą olmaksÄązÄąn tesl m ett Ä&#x; n aĂ§ÄąkladÄą. Ä°ran'dan da TĂźrk yeâ&#x20AC;&#x2122;ye 529 vagon le 20 b n 924 ton nsan temasÄą olmaksÄązÄąn yĂźk geld . Ä°ran yĂśnĂź taĹ&#x;Äąmalar Ă§ n yaklaĹ&#x;Äąk 329 b n ton yĂźk taĹ&#x;Äąma taleb bulunuyor. BTK dem ryolu hattÄąnda se 23 Ĺ&#x17E;ubat t barÄąyla sÄąnÄąr kapÄąlarÄąnÄąn kara ve dem ryollarÄąna

kapatÄąldÄąÄ&#x;ÄąnÄą, 5 Martâ&#x20AC;&#x2122;tan t baren se sÄąnÄąrlÄą olarak dem ryolu hattÄą Ăźzer nden yĂźk taĹ&#x;ÄąmasÄąnÄąn baĹ&#x;latÄąldÄąÄ&#x;ÄąnÄą hatÄąrlatan Kara sma loÄ&#x;lu, "Bu sĂźreĂ§te 566 vagonla 23 b n 500 ton yĂźk geld . AynÄą hattan 579 vagonla 23 b n ton yĂźk de hraĂ§ ed ld . Toplamda BTK dem ryolu hattÄąnda, 5 Mart sonrasÄąnda 46 b n 500 ton yĂźk taĹ&#x;ÄąndÄą" ded . Ä°hraĂ§ eĹ&#x;yalarÄąn aÄ&#x;ÄąrlÄąklÄą olarak muhtel f nĹ&#x;aat malzemeler nden oluĹ&#x;tuÄ&#x;unu fade eden Kara sma loÄ&#x;lu, KapÄąkule Ăźzer nden Avrupa yĂśnĂźne de gĂźnlĂźk ortalama 7 b n 500 ton yĂźk taĹ&#x;ÄąndÄąÄ&#x;ÄąnÄą b ld rd .

AltyapÄą sorunlarÄą Ă§ĂśzĂźlĂźrse dem ryolu sektĂśrĂź hÄązla gel Ĺ&#x;ecek Dem ryolunda Ăśzell kle altyapÄą ve ek pman konusunda eks kl kler olduÄ&#x;unu ve bunlarÄąn ved l kle g der lmes gerekt Ä&#x; n d le get ren DTD BaĹ&#x;kanÄą Ercan GĂźleĂ§, TĂźrk yeâ&#x20AC;&#x2122;n n dem ryolunda ver ml l Ä&#x; artÄąrmasÄą gerekt Ä&#x; ne Ĺ&#x;aret ett . AltyapÄą sorunlarÄą neden yle mal yetler n de yĂźksek olduÄ&#x;una d kkat Ă§eken GĂźleĂ§, â&#x20AC;&#x153;TĂźrk yeâ&#x20AC;&#x2122;de dem ryolu alt yapÄąsÄąnÄąn yeterl olmadÄąÄ&#x;ÄąnÄą ve bu sebeple ek pmanlarÄąnÄąn tam ver ml l kle kullanÄąlamadÄąÄ&#x;ÄąnÄą sĂśyled . GĂźleĂ§, â&#x20AC;&#x153;AltyapÄądan dolayÄą kullanÄąlan ek pmanlar Ă§abuk yÄąpranÄąyor. B zde operasyonel mal yetler Avrupa standartlarÄąnÄąn Ă§ok Ăźzer nde. Bu altyapÄą sorunlarÄą Ă§ĂśzĂźlĂźrse dem ryolu sektĂśrĂź hÄązla gel Ĺ&#x;ecekt râ&#x20AC;? d ye konuĹ&#x;tu.

limanlarÄąna KĂźtahyaâ&#x20AC;&#x2122;daki sanayicinin yĂźklerini taĹ&#x;Äąmaya baĹ&#x;ladÄąk. Burada daha Ăśnce TCDDâ&#x20AC;&#x2122;nin vagonlarÄąnÄą kullanÄąrken bu haftadan itibaren 10 ĂśzvarlÄąk vagonumuzla burada hizmet veriyoruz. Yine uzun zamandÄąr devam eden Konya Organize Sanayi BĂślgesiâ&#x20AC;&#x2122;nden Mersin LimanÄąâ&#x20AC;&#x2122;na ihracat ve ithalat taĹ&#x;ÄąmalarÄąmÄąz var. Bu taĹ&#x;ÄąmalarÄą yine TCDDâ&#x20AC;&#x2122;ye ait vagonlarla gerĂ§ekleĹ&#x;tiriyorduk. Bu hafta oraya da 10 adet ĂśzvarlÄąk vagon ekledik. HalihazÄąrda Mersin-Yenice ve Ä°zmit-Kartepeâ&#x20AC;&#x2122;de iki kara terminal planÄąmÄąz devam ediyorâ&#x20AC;? diye konuĹ&#x;tu.

Dem ryoluyla hracatÄąn payÄą 0.4 puan artÄąĹ&#x;la %0.9â&#x20AC;&#x2122;a Ă§ÄąktÄą Ticaret BakanlÄąÄ&#x;Äąâ&#x20AC;&#x2122;nÄąn dÄąĹ&#x; ticaret verilerine gĂśre; COVID-19 etkilerinin gĂśrĂźlmeye baĹ&#x;landÄąÄ&#x;Äą mart ayÄąnda ihracat 2019'un aynÄą ayÄąna gĂśre yĂźzde 17,81 azalÄąĹ&#x;la 13,4 milyar dolar olarak gerĂ§ekleĹ&#x;ti. Ä°hracatÄąn taĹ&#x;Äąma Ĺ&#x;ekillerine gĂśre daÄ&#x;ÄąlÄąmÄą incelendiÄ&#x;inde, mart ayÄąnda deniz yoluyla gerĂ§ekleĹ&#x;tirilen ihracat 8 milyar 620 milyon dolarla ilk sÄąrada yer aldÄą. Bu taĹ&#x;Äąma Ĺ&#x;eklini 3 milyar 702 milyon dolarla kara yolu ve 929 milyon dolarla hava yoluyla yapÄąlan ihracat izledi. Ä°hracattaki dĂźĹ&#x;ĂźĹ&#x;e raÄ&#x;men Mart 2020'de, deniz yoluyla yapÄąlan ihracatÄąn payÄąnÄąn geĂ§en yÄąlÄąn aynÄą ayÄąna gĂśre 2.7 puan artarak yĂźzde 64.2'ye yĂźkselmesi dikkati Ă§ekti. Mart 2020â&#x20AC;&#x2122;de demiryoluyla gerĂ§ekleĹ&#x;tirilen ihracatÄąn payÄą da bu dĂśnemde 0.4 puan artÄąĹ&#x;la yĂźzde 0.9'a Ă§ÄąktÄą. AynÄą dĂśnemde, karayoluyla gerĂ§ekleĹ&#x;tirilen ihracatÄąn payÄą ise 1.7 puan azalarak yĂźzde 27.6'ya, havayoluyla yapÄąlan ihracatÄąn payÄą 0.5 puan dĂźĹ&#x;ĂźĹ&#x;le yĂźzde 6.9'a geriledi.

16 N san 2020 • P E R Ş E M B E / 17

DENİZCİLİK VE LOJİSTİK

Kepenkler kapandı, nakl yec n n ş %60 azaldı Türkiye Nakliyeciler Derneği (TND) Başkanı Yusuf Dağcı, koronavirüs salgınının yurt içi parsiyel taşıma yapan ambarcılara ağır darbe vurduğunu dile getirerek, “Salgın nedeniyle AVM’lerin yanı sıra birçok esnaf ve fabrika kaplı olduğu için yüzde 60’a varan iş kaybı yaşıyoruz” dedi. İş hacimlerinde yaşanan büyük kayıp nedeniyle firmaların ciddi bir finansal krizle karşı karşıya olduğunu dile getiren Yusuf Dağcı, “İş akışının durması demek, yaptığınız tahsilatın da durması demek. Kasamıza az para giriyor, çok para çıkıyor. Dolayısıyla büyük finansal zorluklar yaşıyoruz. Bu süreç biraz daha uzun sürerse birçok firmamız kapanacağından endişe

duyuyoruz” dedi. Sahip oldukları N2 taşıma belgesinin 10 araç mecburiyeti olduğunu hatırlatan Dağcı, bazı firmaların mali sıkıntı nedeniyle araçlarını satmak zorunda kaldığını bazılarının ise yaşı dolduğu için devre dışı kaldığını söyledi. Dağcı, “10 aracın altına düştüğümüz için belgemizin iptal olması endişesini taşıyoruz. Satış ve yaştan ötürü araç devre dışı kalınca belgemiz iptal oluyor. Yani belgemiz ile ilgili şartlar çok ağır. Bunu da her fırsatta ilgili bakanlığımıza dile getiriyoruz. Bu gidişle birçoğumuzun belgesi iptal olabilir” diye konuştu. Sektörlerinde çalışan işçilerin sendikalı ve yılda dört ikramiye aldığını

aktaran Yusuf Dağcı, bu ücretleri ödemekte de zorlandıklarını dile getirdi.

Sektör bankalara s teml Yusuf Dağcı, sektör için yeterli olmasa da devletin verdiği destekleri memnuniyetle karşıladıklarını belirtirken, özel bankalardan ise destek alamadıklarını ifade etti. Dağcı, “Bu süreçte yanımızda olmayan bankalara sitemimiz var. Ama bu günlerde elbette geçecek” dedi. Dağcı, bu dönemde başta ilaç olmak üzere, sağlık sektörü ile ilgili ekipmanlar, kimyevi maddeler, kozmetik, tekstil ve hırdavat gibi ürünler taşıdıklarına dikkat çekti.

İş hacm düşen l mancı destek bekl yor Türkiye Liman İşletmecileri Derneği (TÜRKLİM) Başkanı Hakan Genç, dünya ekonomisini sarsan Covid-19 pandemisinin olumsuz etkilerine rağmen liman işletmelerinin, hayati ihtiyaçları karşılamak üzere 7/24 saat çalıştığına vurgu yaparak, Türkiye’nin dış ticaretinin yüzde 85’ini gerçekleştiren limanların finansal desteğe ihtiyaç duyduğunu aktardı.

N sanda kayıp beklen yor Önceden yapılmış olan sözleşmeler nedeniyle mart ayında tonajda büyük bir düşüş beklenmediğini belirten Hakan Genç, ancak nisan ayından itibaren dünya ticaretindeki daralmanın etkisiyle kısmi kayıplara hazırlıklı olmak gerektiğini ifade etti. Genç, bu öngörüye dayanarak, ihtiyaç duyan liman işletmelerinin Covid-19’un yarattığı ekonomik sıkıntıların aşılması için açıklanan destek paketlerine, kolaylaştırıcı tedbirlere, faiz ve diğer giderlerde yapılacak iyileştirmelere, kısa dönem çalışma desteğine başvuracağını söyledi. TÜRKLİM olarak, liman işletmeleri-

Kruvaz yer l manları faal yetler n durdurdu Hakan Genç, kruvaz yer l manlarının tüm dünya genel nde durma noktasına geld ğ n d le get rerek, “Küresel ölçekte çalışan kruvaz yer gem f rmalarının tüm seferler n bel rs z b r süre ç n askıya almış olmaları sonucunda ülkem zde de kruvaz yer tur zm ne h zmet eden l manlarımız bütünüyle faal yetler n durdurmak zorunda kaldı” ded .

Koronav rüs salgınına rağmen 7/24 çalıştıklarını d le get ren l mancılar, kısa dönem çalışma ödeneğ n n hafta sonunu kapsaması ç n de g r ş mde bulunacak. İşletmec ler, k ra bedeller n n de yen den bel rlenmes n st yor.

nin bu süreci en az kayıpla atlatabilmesi için ekonomik ve finansal tedbirler üzerinde çalıştıklarını belirten Genç, “Aile, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hayata geçirilen Kısa Dönem Çalışma Ödeneği her ne kadar pazar günleri ve resmî tatillerde çalışılmamasını, fazla mesai yapılmamasını şart koşsa da işin gereği olarak gemilerin limana varışları itibarıyla pazar günleri ve resmî tatillerde de çalışmak durumunda kalan limanlarımızın da bu uygulamadan yararlanabilmesi önemli. Bu konuyla ilgili girişimlerimiz başladı” dedi. Hakan Genç, limanlar açısından dolgu alanları ve iskeleler için Milli Emlak Müdürlüğü’ne ödenen kira bedellerinin de önemli bir maliyet oluşturduğunu dile getirerek, “Bu kira bedellerinin

Yusuf Dağcı, ş hac mler nde yaşanan büyük kayıp neden yle f rmaların c dd b r f nansal kr zle karşı karşıya olduğunu d le get rd .

alanlarıyla kazanılıyor” diye konuştu.

yeniden belirlenmesi ile ilgili de girişimlerimiz olacak. Yürürlükte olan Kıyı Kanunu’nun gereği olarak kıyı kenar çizgisinin deniz tarafında kalan alanların tamamı devletin hüküm ve tasarrufunda. Kıyı kenar çizgisinin kara tarafındaki araziler özel kişi veya şirketlerin mülkiyetinde olsa bile projelendirilen kıyı tesislerinin kıyı kenar çizgisinin deniz tarafında kalan bölümlerinin tamamı Milli Emlak Müdürlükleri’nden uzun süreli olarak kullanım sözleşmeleriyle kiralanıyor. Bugünkü mevcut duruma baktığımızda limanların inşa edildiği kıyı alanlarının geri sahalarında liman işletmeleri tarafından kullanılabilecek uygun büyüklükte ve özelikle alanlar bulunmadığından, genel olarak liman işletmecilerimizin ihtiyacı olan geniş alanlar denizde yapılan dolgu

“V rüse karşı tüm tedb rler alınıyor” Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nun bu hafta yayınladığı genelge ile yurt dışından gelen ve sıhhi bir risk taşıyıp taşımadığı kontrol edilmeyen hiçbir gemi ile temas kurulmayacak, kontroller neticesinde risk taşımadığı tespit edilen gemilere ise sadece koruyucu ekipmanlar ile temas sağlanacağını duyurdu. Atıklar ayrıştırılarak, kapalı poşetlerde ve dezenfekte edilerek teslim alınacak. Maske, eldiven ve hijyen malzeme atıkları 72 saat geçici depolama alanlarında bekletilerek bertarafa gönderilecek. Yurtiçindeki karantina uygulanan gemilerin çöpleri tıbbi atık olarak yönetilecek. Limanlarda koronavirüs salgınına karşı il günden bu yana tüm önlem ve tedbirlerin alındığının altınız çizen Hakan Genç, “İlgili genelge de limanlar açısından son derece önemli. Bu konudaki tüm kurallar ve tedbirler de limanlarımızda herhangi bir gecikmeye mahal vermeden titizlikle hayata geçirilecek” dedi. İSTANBUL/DÜNYA

T E S L İ M AT L A R YA P I L A M I YO R

TA İ D B A Ş K A N I İ L H A M İ E K S İ N :

Gem nşacıdan ‘mücb r sebep’ taleb

Ağır ticari araçta virüsün etkisi nisanda görülecek

Gemi, Yat ve Hizmetleri İhracatçıları Birliği (GYİB) Başkanı Cem Seven, salgın nedeniyle gemi teslimatlarında sıkıntı yaşandığını dile getirerek, gemi ve yat inşasının ‘mücbir sebep’ten yararlanacak sektörler kapsamına alınması gerektiğini vurguladı. Hatırlanacağı üzere; hükümet koronavirüs (COVID-19) salgınının neden olduğu ekonomik tahribata karşı Ekonomik İstikrar Kalkanı Tedbirleri kapsamında, vergi süreçleri bakımından mücbir sebep hükümlerinden faydalanacak mükelleﬂerin yer aldığı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’ni 24 Mart’ta yayınladı. Tebliğ kapsamında mücbir sebeplerden faydalanacak sektörler için önümüzdeki üç aylık dönem için muhtasar ve KDV beyannamelerine ilişkin ödemeler 6 ay süreyle ötelendi. Verilmesi gereken muhtasar ve KDV beyannameleri de 27 Temmuz 2020 tarihine ertelendi.

Ağır Ticari Araçlar Derneği (TAİD) Başkanı İlhami Eksin, yıla iyi bir başlangıç yapan ve ilk iki ayda yüzde 150’den fazla büyüyen pazarın virüs salgını nedeniyle martta düşüşe geçtiğini dile getirdi. Eksin, mart ayında sadece 911 araç satıldığını belirtti. Ocak-Mart döneminde 16 ton üzeri toplam pazarda büyüme yüzde 69 oldu. Eksin, ağır ticari araç sektöründe salgının etkisinin nisanda görüleceğini söyledi. Pazarın toparlanmasının salgının durumuna bağlı olduğunu vurgulayan İlhami Eksin, “Hepimiz olağanüstü zamanlardan geçiyoruz. Salgın, ülkemizi olduğu kadar Avrupa’yı ve dünyayı derinden etkiliyor. Ağır ticari araçlar sektörü tüm paydaşlarıyla bu salgının etkilerini derinden hissediyor” dedi. TAİD olarak pazar adetlerinden öte ülkemizin salgınla mücadelesine katkı sağlamaya odak-

“Tersanelerde tahr bat yaratab l r” Covid-19 salgını nedeni ile alıcıların seyahat etmesini kısıtlayan kurallar kapsamında, tersanelerin gemi ve yat teslimlerinde sıkıntı yaşadığını dile getiren Cem Seven, “Teslimatlar ileri tarihlere öteleniyor. Sorunun bertaraf edilebilmesi için müşterilerimiz ile görüşmelerimiz devam ediyor. Öte yandan, küresel çapta yaşanan salgın, ithal malzeme tedariğinde sorunlar yaşatıyor, bu da teslimatların gecikmesinin bir diğer nedenidir” dedi. Bu

DUNYA

CMYK

yılın ilk ayını ihracatta rekor artışla tamamlayan sektörün hem yükselişine devam etmesi hem de ihracat hedeﬂerini yakalaması noktasında mücbir sebepten faydalanacak sektörler arasında yer alması gerektiğine vurgu yapan Seven, “Ülkemizin stratejik sektörleri arasında yer alan, ileri teknoloji kullanan, inovatif ürünler üreten ve ihracat kilogram fiyatı yüksek olan gemi ve yat inşasının mücbir sebeplerden faydalanacak sektörler arasında olmaması inşa faaliyeti ile iştigal eden üyelerimizde tahribat yaratacak” diye konuştu.

Martta hracat %30 düşüştü Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) verilerine göre, gemi ve yat ihracatı mart ayında yüzde 30’dan fazla kayıp yaşadı. Cem Seven, mücbir sebepten faydalandırılacak sektörler arasına dahil edilme taleplerini TİM’e ve ilgili bakanlığa ilettiklerini söyledi.

landıklarını aktaran İlhami Eksin, “Türkiye’nin pek çok yerinde hayat durdu ancak kamyonlar durmuyor. Başta sağlık ve gıda maddeleri olmak üzere birçok hayati mal ve ürün işlerini profesyonelce taşınıyor. Ticari araçların bu dönemde yoluna devam etmesi, hızlı ve güvenilir servis hizmeti sunması her zamankinden daha önemli. Servislerimizi açık tutmakla beraber, gerekli hijyen ve korunma tedbirlerimizi alıyoruz. En büyük dileğimiz, sektörün tüm paydaşlarının en az hasarla ve bir an önce kurtulmasıdır” diye konuştu.

Satış sonrasında henüz aksama yok Eksin, Avrupa ve Türkiye’de üreticilerin üretime ara verdiğini, ana sanayiye tedarikçi konumundaki birçok firmanın da aynı şekilde üretimi geçici olarak durdurduğunu vurgulayarak, “Yedek parça üretimi de yapan bu tedarikçilerin üretimlerine ara vermesi, henüz satış sonrası hizmetlerinde aksamaya yol açmasa da sürenin uzaması yedek parça bulunabilirliğini de etkileyebilir. Avrupa’da virüsün Türkiye’den önce etkilediği İtalya ve İspanya’da satışlar ve satış sonrası hizmetler bir önceki yıla göre yüzde 50 oranında düşüş gösteriyor” dedi.

16 N san 2020 • P E R Ş E M B E / 18

GÜNCEL

“Salgın sonrasında tur stler ‘açık büfe’den uzak duracak” Turizm dünyasının temsilcileri, koronavirüs salgını sonrası sektörde köklü değişiklikler yaşanacağı, turistlerin artık çok kalabalık ortamları ve açık büfeleri tercih Bulut Bağcı etmeyeceği görüşünde. Dünya Turizm Forumu Enstitüsü Başkanı Bulut Bağcı, salgından en çok etkilenen sektörlerin başında turizmin geldiğini, yıllık ekonomik büyüklüğü 1,7 trilyon dolar olan sektörün bu yılki kaybının en az 1 trilyon dolar olacağını öngördü. Salgın sonrası turizmde bazı alışkanlıkların değişeceğini, eskiye dönüşün vakit

odalı bir otelde 2 bin kişi aynı açık “Salgın sonrasında büfeden yemek yiyordu. Sosyal açık büfenin kesinlikle mesafe nedeniyle artık bu tercih edilmeyeceğini konseptten uzak durulacak” düşünüyorum. İş yapma dedi. Türkiye Otelciler Birliği yöntemleri farklılaşacak." (TÜROB) Başkanı Müberra Müberra Eresin Eresin de, ‘her şey dahil’ değişikliklerin kalıcı olacağını sisteminin şehir otellerinden ziyade şu aşamada kestirebilmek çok resort bölgelerde uygulandığını, kahvaltı, zor. Ama açık büfenin kesinlikle tercih öğle ve akşam yemeği servislerinin ise edilmeyeceğini düşünüyorum. Bunun tüm otellerde ağırlıklı olarak açık büfe yanı sıra iş yapma yöntemlerinde bazı yöntemiyle sunulduğunu belirtti. Eresin, değişiklikler yaşanması gayet doğal bir “Hijyen ve gıda güvenliği her şeyden önce gelişme olacak. Her şey dahil uygulaması da gelir. Koronavirüs salgınıyla birlikte tam olarak kalkmasa da olası değişimlerden hangi uygulamaların değişeceğini, hangi payını alacaktır" diye konuştu.

“Şimdiye kadar açık büfelerin yer aldığı her şey dahil konsepti Türkiye’nin öne çıktığı turizm şekliydi. Bu konsept değişecek."

alacağını, zamanla birçok farklı uygulamanın hayata geçeceğini dile getiren Bağcı, turistlerin ilk anlamda teması en aza indireceğini söyledi. Turistlerin yeme-içme alışkanlığında da ciddi değişiklikler yaşanacağını öngören Bağcı, “Şimdiye kadar açık büfelerin yer aldığı her şey dahil konsepti Türkiye’nin öne çıktığı turizm şekliydi. Bu konsept değişecek. 800

● Prof. Dr. Steve Hanke:

“Eğer Türk ye’y ben yönetseyd m, S ngapur Stratej s ’n uygulardım” Dünyaca ünlü ekonom profesörü Prof. Dr. Steve Hanke’ye göre, bu kr zden herkes n alması gereken ders “Ön Hazırlık Kötü Performansı Önler” anlamına gelen 5P (Pr or Preparat on Prevents Poor Performance) yaklaşımına dayanıyor. YAKIN PLAN DİDEM ERYAR ÜNLÜ didem.eryar@dunya.com

ABD merkezli John Hopkins Üniversitesi’nin Baltimore kampüsünde yer alan Uygulamalı İktisat ve Küresel Sağlık Enstitüsü'nün Kurucusu ve Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Steve Hanke, Arjantin, Estonya, Ekvador ve Bulgaristan gibi gelişmekte olan ülkelerde para birimleriyle ilgili yeniden yapılanma çalışmalarında danışmanlık görevlerinde bulunmuş dünyaca ünlü bir ekonomist. Prof. Dr. Hanke’nin 2001 yılında yayınlanan “Gelişmekte Olan Ülkeler İçin Para Kurulları El Kitabı” adlı eseri, geçtiğimiz yıl Türkçe olarak yayınlandı. Türkiye ekonomisini, 1994 yılındaki krizden bu yana yakından takip eden Prof. Dr. Hanke, uzun yıllardır Türkiye için en uygun döviz kuru politikasının “Para Kurulu” sistemi olduğunu söylüyor. Hanke, Türkiye’de enflasyonun hızlı şekilde düşmesi için, Türk Lirası’nın altına sabitlenmesi gerektiğini ve Merkez Bankası yerine bir para ku-

rulu kurulması gerektiğini savunuyor. Prof. Dr. Steve Hanke’ye hem para kurulu sistemini, hem de COVID-19 salgını sonrasında dünya genelinde yaşanan büyük belirsizliği; ülkelerin bu krizden almaları gereken başlıca dersleri; uluslararası organizasyonların attığı adımların ne derece yerinde ve yeterli olduğunu sorduk. Prof. Dr. Hanke’ye göre, bu krizden herkesin alması gereken ders “Ön Hazırlık Kötü Performansı Önler” anlamına gelen “5P: Prior Preparation Prevents Poor Performance” yaklaşımına dayanıyor. “5P” ile ilk kez 1980’li yılların başında, ABD Başkanı Reagan’ın Ekonomik Danışmanlar Konseyi üyeliği sırasında tanıştığını ifade eden Prof. Dr. Hanke, 5P uygulamasını en başarılı şekilde hayata geçiren ülkenin Singapur olduğunu söylüyor. “Singapur, dünyanın en temiz, yalın ve neredeyse yolsuzluktan tamamen arınmış hükümetine sahip” diyen Prof. Hanke, “Eğer Türkiye’yi ben yönetseydim, Singapur Stratejisi’ni uygulardım” diye ekliyor. Singapur Stratejisi’nin 5 temel

adımdan oluştuğunu söyleyen Prof. Hanke, bu adımların Türkiye için ne anlama geldiğini şöyle anlatıyor:

• Güven vermek ve yatırımcı çekmek için parasal istikrar şart “Singapur 1965 yılında Malezya’dan ayrılarak bağımsızlığını elde ettiğinde, oldukça geri kalmış ve fakir bir ülkeydi. Dünya haritasının en riskli bölgelerinden birinde yer alıyordu. Fakat ülkenin değerli bir lideri vardı: Lee Kuan Yew. Ve bu liderin hayata geçirdiği politikalar, Singapur’u bugün dünyanın en zengin ülkelerinden birine dönüştürdü. Benim, “Singapur Stratejisi” adını verdiğim bu stratejinin temel

T.C. İSTANBUL ANADOLU 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİNDEN / BAŞKANLIĞINDAN İLAN ESAS NO : 2018/485 Esas Davacı DEKORALALÜMİNYUM SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ vekili tarafından Mahkememizde açılan konkordatonun tasdiki davası nedeniyle; Esenkent Mah. Demerbağı Sok. No; 2 Ümraniye/İstanbul adresinde faaliyet gösteren, İstanbul Ticaret Sicilinde 25478 sicil numarası ile kayıtlı ve Anadolu Kurumlur Vergi Dairesi 2730634972 vergi kimlik numaralı vergi mükellefi DEKORALALÜMİNYUM SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ tarafından talep edilen konkardatonun tasdiki davasında ; Mahkememizce verilen 25/03/2020 Tarihli ara karar gereği ; 7101 sayılı kanun ile değişik 289/4 madde hükmü gereğince; kesin mühletin komiserin bu durumu açıklayan gerekçeli raporu ve talebi dikkate alınmak suretiyle6 ay uzatılmasına karar verildiği, bu altı aylık sürenin 26.03.2020 tarihinde sona ereceği, konkordato komiserleri tarafından raporlarını 25.03.2020 günü ibraz ettikleri ve süreninde 26.03.2020 tarihinde sona ereceği dikkate alınmak suretiyleİİK 304/son madde hükmü gereğince; konkordato tasdik şartlarının oluşup oluşmadığı konusunda rapor alınıp, gerekli harç ve teminat koşullarının gerçekleştirilmesi için karar verilinceye kadar mühlet hükümlerinin 3 aylık süre ile uzatılmasına, bu süre içinde verilen ihtiyati tedbir kararlarının ve komiserlerin görevlerinin aynen devamına, İtiraz edenlerin itiraz sebeplerini duruşma gününden en az üç gün içinde yazılı olarak bildirmekkaydıyla duruşmada hazır bulunabileceklerinin ilanda belirtilmesine, Duruşmanın 26/06/2020 günü saat : 13:30’da yapılmasına, İİK’nun 288.maddesi hükmünce ilan olunur. 07/04/2020

unsurlarından biri, parasal istikrar. Singapur, işe bir para kurulu sistemi oluşturmakla başladı: Bu; basit, şeffaf, kural odaklı bir para rejimi anlamına geliyor. Türkiye için savunduğum bu sistemi, 2019'da Türkçe olarak da yayınlanan “Gelişmekte Olan Ülkeler İçin Para Kurulları El Kitabı” isimli kitabımda da anlattım. Para kurullarını, sistemi dengede tutan otomatik ayarlarla, otomatik pilot üzerinde çalışan bir sistem olarak tanımlayabiliriz. Bu sayede; para, bankacılık ve vergi politikalarında disiplin sağlanmış olur. Singapur, bu sistem sayesinde hem fiyat istikrarı, hem de Singapur dolarının serbest konvertibilitesini sağladı. Böylece güven ortamı oluşturdu ve ya-

Her kr z hükümetler n kapsamını gen şlet yor Prof. Dr. Hanke; Singapur, Hong-Kong, Güney Kore ve İsveç’ n COVID-19 le mücadelede çok daha hedef odaklı ve akıllı b r yaklaşım serg led kler n ve ekonom ler n tehl keye atmadıklarını söylerken, d ğer ülkelerde, farklı b r durum yaşandığını d le get r yor. Hanke’ye göre, hükümetler tarafından küçük ya da büyük, her türlü kr z sonrası ver len cevap her zaman, “Hükümet n kapsamını ve ölçeğ n gen şletmel y z” yönünde oluyor. Kr z yaratanın hükümet pol t kaları olup olmamasının; ya da hükümetler n kr z n etk ler n yönetmekte başarısız olmasının bu durumu değ şt rmed ğ n söyleyen Prof. Dr. Hanke, her şartta hükümetler n toplum ve ekonom üzer ndek gücünün arttığını fade ed yor. Hanke’n n yorumları şöyle: “Ele geç r len bu ‘güç’, genell kle kr z geçt kten sonra uzun b r süre kalıyor. Örneğ n bugün ABD’de yaşanan durum, havayollarını flastan kurtarmaktan, John. F. Kennedy Performans Sanatları Merkez ’ne m lyonlarca dolar destek vermeye kadar çok sayıda fırsatçı yaklaşımı gündeme get rd . Bunun sonucunda oluşturulan teşv k paket 2.2 tr lyon dolar oldu. Bunun yanında, altyapı projeler ç n çok sayıda paket de gündemde. Bu kr z n tet kled ğ sonuçları hızlı b r şek lde sonlandırmak çok zor, ama ne olup b tt ğ n de anlamanın zamanı geld .”

bancı yatırımcı çekti.”

• Yabancı yardıma gerek yok! “Stratejinin ikinci adımı, Lee Kuan Yew’in bu değişimi sağlarken kimseden para istememiş olması. Singapur her türlü yabancı yardımı geri çevirdi. Oysa Türkiye dahil, gelişmekte olan ekonomilerin bir çoğunda siyasilerin ve bürokratların, gerek sivil toplum kuruluşlarından, gerek yabancı hükümetlerden, gerekse Dünya Bankası gibi uluslararası finans kurumlarından maddi destek almaya çalıştıklarını görüyoruz.” • Özel sektörün rekabet gücü kazanması gerekiyor “Üçüncü adım, Singapur’un

IMF her kr z gücünü artırmak ç n kullanmayı çok y b l r Prof. Dr. Steve Hanke, COVID-19 salgınının yol açtığı ekonom k bel rs zl kle mücadelede, IMF g b uluslararası organ zasyonların şu ana kadar çok akt f b r rol üstlenmed kler n söylüyor. “Salgın onların faal yet alanının dışında kalan b r konu; fakat IMF her kr z etk alanı ve gücünü artırmak ç n kullanmayı çok y b l r” d yen Prof. Hanke’n n yorumları şöyle: “1970’l yıllarda yaşanan petrol kr zler

sayes nde IMF kend n yen den yarattı. 1970-75 yılları arasında borçlanma oranları k katın üzer nde b r artış kaydett . 1980'de Ronald Reagan'ın seç lmes yle, IMF’n n kr z güdümlü oportün zm b r ölçüde d zg nlenm ş g b göründü; fakat Meks ka’nın borç kr z le IMF’n n parasına ht yaç daha fazla arttı. 11 Eylül saldırıları dah l, yaşanan her kr z IMF’n n konumunu destekled .”

dünyanın en güçlü ve rekabetçi özel sektörüne sahip olması. Özel sektörün küresel anlamda rekabet gücü kazanması için kurum vergilerde indirim, serbest ticaret, düzenlemelerde esneme gibi farklı teşvik uygulamaları hayata geçirildi. Özetle, Singapur’un “Asya Kaplanları”ndan biri olması için gerekli olan tüm politikalar uygulandı.”

• Hukuk ve kamusal düzen öncelikli “Singapur Stratejisi’nin dördüncü adımı, kişisel güvenlik, kamu düzeni ve kişisel mülkiyet haklarının korunmasına büyük önem vermesi oldu. Bu hem yerli hem de yabancı yatırımcı için güvenli ortamın oluşmasını sağladı.”

• Birinci sınıf kamu personeli ile yolsuzluk ortadan kalkıyor “Beşinci ve son adım ise, küçük, şeffaf ve yolsuzluğa yer vermeyen bir hükümet yapısının oluşturulması. Singapur, bu stratejinin en iyi şekilde hayata geçirilmesi için, birinci sınıf kamu personeli istihdam ediyor ve çok yüksek maaş ödüyor. Örneğin, bugün Singapur Maliye Bakanı’nın yıllık maaşı 1.3 milyon Euro. Bu maaşları alanlar da tabi ki ne yolsuzluk yapıyor ne de gereksiz masraf!”

T.C. ÇİFTELER ASLİYE HUKUK MAHKEMESİNDEN İLAN

ESAS NO : 2019/390 Esas KARAR NO : 2020/31 Mahkememizden verilen 10/02/2020 tarihli kararı ile; Aydın İli, İncirliova İlçesi Acarlar Mahallesi, Cilt 11, aile sıra no: 293, birey sıra no 214’da nüfusa kayıtlı Özlem ve Yunus Emre kızı 30709069206 TC kimlik nolu BETÜL SEZGİN in Betül olan isminin iptali ile gerçek duruma uygun RABİA NUR olarak düzeltilerek nüfusa bu şekilde tesciline, İlanen tebliğ olunur. 26/03/2020

ESAS NO : 2018/58 Esas DAVALI : ENBİYA SAĞLIK Çiftlik Mah. 177/1 Sokak No:4/A İç Kapı No.1 Fethiye/ MUĞLA Davacı/Davacılar tarafından aleyhinize açılan Tapu İptali Ve Tescil (Satış Vaadi Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan yargılamasında; Mahkememizce dava dilekçesinde belirtilen adresinize duruşma gününü bildirir davetiye çıkarılmış olup, adresinizden ayrıldığınız gerekçesiyle tebligat yapılamamıştır. Adres araştırmasından da bir netice alınamadığından duruşma gününün ilanen tebliğine karar verilmiştir. Duruşma Gün ve Saati : 07/07/2020 günü saat: 09:50 6100 sayılı HMK139 md gereğince, öninceleme duruşma gün ve saatinde mahkememiz duruşma salonunda hazır bulunmanız, duruşmaya gelmediğiniz taktirde, karşı taraf duruşmaya geldiği ve yargılamaya devam etmek istemesi durumunda yokluğunuzda yapılan işlemlere itiraz edemeyeceğiniz ve diğer tarafın muvafakatiniz olmadan iddia ve savunmasını genişletebileceği yahut değiştirebileceği hususu, duruşma günü yerine geçerli olmak üzere ilanen tebliğ olunur.

Resmi ilanlar www.ilan.gov.tr’de

BASIN: 1159925

T.C. AYDIN 2. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİNDEN İLAN

DUNYA

CMYK

BASIN: 1159937

BASIN: 1160080

16 NİSAN 2020 • PERŞEMBE / 19

ENERJİ

IEA: Günlük petrol taleb 9.3 m lyon var l düşecek Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) bu yıl küresel petrol talebinin günde 9,3 milyon varil ile rekor düzeyde düşeceğini tahmin ediyor. IEA’nın bugün yayınladığı aylık petrol piyasası raporuna göre, küresel petrol talebi Nisan ayında günde 26 milyon varile kadar düşecek. Koronavirüs salgını nedeniyle yaşanan olumsuzluklar yılın ikinci yarısında hafiﬂese bile, 2020 yılında küresel petrol talebi günde 9,3 milyon varil düşecek ve yılların büyümesini silecek. 2020 yılı ikinci çeyreğinde ise günlük talebin bir önceki yılın 23.1 milyon varil

altında olması bekleniyor. IEA Başkanı Fatih Birol, online basın toplantısında yaptığı değerlendirmede, önümüzdeki günlerde ve haftalarda petrol fiyatları üzerindeki baskının daha da yoğunlaşacağına dikkat çekerek, 2020 yılının ileride küresel petrol piyasaları tarihinin en kötü yılı olarak değerlendirilebileceğini söyledi.

Rapor f yatlarda düşüşü hızlandırdı Uluslararası Enerji Ajansı’nın aylık petrol piyasası raporunda petrol piyasasına ilişkin olumsuz bir tablo beklentisi petrol fiyatlarında hızlı

ELEKTRİK HATLARINI 'BUZ'DAN KURTARDILAR

Yılın StartUp’ı Blink Energy Avrupa’nın sürdürülebilir enerji dönüşümüne liderlik eden EIT InnoEnergy tarafından Orta ve Doğu Avrupa’da gelecek vaat eden ve büyümek için finansmana ihtiyaç duyan girişimlere yönelik başlatılan EIT InnoEnergy PowerUp! yarışmalarının Türkiye finalleri sonuçlandı. Sabancı Üniversitesi Inovent işbirliğiyle gerçekleştirilen ve 11 girişimin yarıştığı PowerUp! Türkiye finallerinde Plectron markalı cihazı ile Blink Energy ipi göğüsledi. Girişim, 65 bin Euro’ya varan finansal destekle birlikte Amazon Web Services, Revolut veya SpeedUp hizmetlerinden faydalanabilmek için PowerUp! Uluslararası Final’de Türkiye’yi temsil edecek. Enerji dağıtım hatlarında oluşan buz yükü sorununa çözüm bulmak amacıyla kurulan Blink Energy’nin geliştirdiği Plectron markalı cihaz ise enerji nakil hatlarını çeşitli aralıklarla titreştirerek buz yükü oluşumuna engel oluyor. Cihaz, içindeki sensörler sayesinde buzlanma ihtimalini hesaplayarak titreşim sıklığını buna göre belirliyor. PowerUp! Türkiye jüri üyesi Sabancı Üniversitesi Inovent Genel Müdürü Bülent Bankacı “Blink Energy, gerçek ve eski bir soruna yaratıcı çözüm getiriyor. Tam da bu nedenle yapay zeka, büyük veri, BlockChain gibi ileri teknoloji projelerin önüne, ucu ucuna da olsa geçebildi” dedi. Blink Enerji CEO’su Mustafa Kemal İşen ise PowerUP! yarışmasının kendileri açısından ufuk açıcı olduğunu söyledi.

bir düşüş getirdi. IEA raporunun duyurulması sonrası gün içinde yüzde 3,78 oranında değer kaybeden Brent petrolün varil fiyatı 30,33 dolardan 28,48 dolara indi. Batı Teksas türü petrolün varil fiyatı ise yüzde 2 değer kaybederek 19,69 dolar oldu.

MEHMET KARA

Türkiye’de güneş, rüzgar, hidroelektrik, jeotermal ve biyokütle santrallerinde üretilen elektriği belgeleyecek ve bu belgelerin alım-satımına aracılık edecek bir dijital platform kuruldu. Platformu hayata geçiren Foton Enerji’nin Kurucu Ortağı Can Arslan bu konudaki sorularımızı yanıtladı: X Foton Enerji kimdir? Foton Enerji, güneş, rüzgar, hidroelektrik, jeotermal ve biyokütle santrallerinde üretilen elektrik için Yenilenebilir Enerji Sertifikası (YES) oluşturacak, bu sertifikaların ticaretinin gerçekleştirilmesi konularında faaliyet gösterecek bir dijital platformun kurucusu ve işleticisi. XNedir bu YES, ne işe yarar? Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretilen her birim elektrik karşılığında verilen bir sertifika. Yani YES, yenilenebilir kaynaklı elektrik üretimini belgelemiş oluyor. Bu sertifika şirketlerin önünü açabilecek yeteneklere sahip. Uluslararası fi-

“50 MİLYAR KWH YES POTANSİYELİMİZ VAR” Foton Enerj Kurucu Ortağı Can Arslan, Türk ye’n n mevcut yen leneb l r enerj kaynaklarına dayalı üret m kapas tes le yılda yaklaşık 100 m lyar kWh elektr k üret ld ğ n bel rterek şöyle devam ett : “Bunun en az yarısı, yan 50 m lyar kWh’l k kısmı sert f kalandırılmaya, yan YES’e uygun. Avrupa B rl ğ üyes ülkelerdek sert f kaların tems l ett ğ YES’ler n yıllık t caret hacm yaklaşık 1 m lyar Euro’yu buluyor. Buradan hareketle, Türk ye’n n YES’ler yoluyla elektr k üret m yatırımları ç n c dd b r kaynak sağlayab leceğ n söyleyeb l r z.”

nansal kuruluşlardan daha kolay ve daha düşük maliyetli kredi alabilirsiniz. Potansiyel müşterileriniz de sizi daha çok tercih edebilir. Gönüllülük diyoruz ama aslında pratikte şirketleri buna zorlayan bir süreç işlediğini söyleyebiliriz. XTürkiye’deki şirketleri ne kadar ilgilendiriyor? Bu sertifikalar neredeyse tüm üretici ihracatçı firmaları çok yakından ilgilendiriyor. Çünkü alıcı firmalar benim fabrikamı ya da iş süreçlerimi denetlemek, satın aldığım elektriğin kaynağını bilmek istiyor. Yenilenebilir kaynaklı elektrik tükettiği-

hacmiyle Avrupa ve Türkiye’nin en büyük barajı olan Çetin Barajı ve Hidroelektrik Santrali’nin kalan iki ünitesinin de Mayıs ayında üretime başlaması planlanıyor. Planlanan toplam kurulu gücü 420 MW olan Çetin HES, tüm üniteler devreye alındığında yılda 1 milyar 174 milyon kWh enerji üretecek. Çetin HES projesi, inşası başladıktan sonra Norveçli Statkraft şirketi tarafından Limak Grubu’na satılmıştı.

Elektr kte p yasa takas f yatı 139 TL/MWh UĞURAY ALTAYLI BORUSAN ENBW ENERJİ SATIŞ MÜDÜRÜ

CMYK

Sektör çalışanlarına teşekkür Elektrik üretim sektörü çalışanlarının bu süreçte ülkenin elektriksiz kalmaması için, büyük bir özveriyle zor koşullarda çalıştığını belirten Cem Aşık, “Hepimizin sektör çalışanlarına büyük bir teşekkür borcumuz var” dedi. Aşık, arz güvenliğini korumak için önlemleri çok hızlı alan Elektrik Üreticilerini de tebrik etti. Aşık, yaşanan sıkıntıların milletçe el ele verilerek aşılacağına ve kalkınmanın devam edeceğine inandığını belirtti.

Türk ye’de güneş, rüzgar, jeotermal, b yokütle ve HES elektr ğ uluslararası geçerl l ğe sah p Yen leneb l r Enerj Sert f kası’yla (YES) belgelend r lmeye başlıyor. Santral sah pler YES hracıyla, elektr k satış gel r n n yanında lave b r kazanç elde edecek.

E L E K T R İ K P İ YA S A S I

DUNYA

kadar kampanyaya yaptıkları bağışın toplam 120 milyon TL’yi geçtiğini ifade etti.

Yen leneb l r enerj ye YES!

Limak Enerji Çetin HES’te üretime başladı

Spot elektrik piyasasında geçtiğimiz hafta 151 TL/MWh seviyesinde oluşan piyasa takas fiyatı (PTF) ortalaması bu hafta 139 TL/MWh olarak gerçekleşti. Sistem marjinal fiyatları (SMF) ise 119 TL/MWh seviyesinden 149 TL/MWh seviyesine yükseldi. PTF 08 – 14 Nisan tarihleri arasında Çarşamba 74 TL/MWh, Perşembe günü 182 TL/MWh, Cuma 163 TL/MWh, Cumartesi 118 TL/MWh, Pazar 27 TL/MWh, Pazartesi 197 TL/MWh ve

Toplam 58 üyesi bulunan Enerji Elektrik Üreticileri Derneği (EÜD) Covid-19 ile mücadele çalışmalarına 1.1 milyon liralık destek sağladı. Elektrik Üreticileri Derneği (EÜD) Başkanı Cem Aşık, sektörün Türkiye’deki Covid-19 çalışmalarına katkıda bulunduğunu belirtti. Aşık, daha önce verdikleri destek sözü kapsamında dernek üyesi şirketlerin Cumhurbaşkanlığı’nın başlattığı Milli Dayanışma Kampanyasına toplam 1 Milyon 100 bin TL’lik bağışı EÜD adına gerçekleştirdiklerini söyledi. Aşık, Dernek adına yapılan bağışların dışında, EÜD üyesi şirket ve grupların bugüne

TÜRKİYE’NİN YENİLENEBİLİR ENERJİ SERTİFİKASI PLATFORMU AÇILIYOR

M AY I S AY I N D A TA M K A PA S İ T E Y E U L A Ş A C A K

Limak Grubu’nun Siirt’te kurduğu Çetin Hidroelektrik Santrali (HES) elektrik üretimine kısmen başladı. Enerji Günlüğü’nün haberine göre Limak Grubu’na ait, Siirt’in Şirvan ve Pervari ilçesi sınırları içerisinde, Botan Çayı üzerinde bulunan Çetin Barajı ve Hidroelektrik Santrali, Bakanlık kabulü yapılan iki ünitesi ile enerji üretimine başladı. RCC gövde tipinde, 165 metre yüksekliği ve 4.726.527 metreküp gövde

ELEKTRİK ÜRETİCİLERİNDEN VİRÜSLE MÜCADELEYE DESTEK

Salı günü 214 TL/MWh oldu. SMF ise Çarşamba günü 93 TL/MWh, Perşembe 192 TL/MWh, Cuma 133 TL/MWh, Cumartesi 33 TL/MWh, Pazar 92 TL/MWh, Pazartesi 279 TL/MWh ve Salı günü 222 TL/ MWh’dan uzlaştı. 2020 yılı Nisan ayı ilk 14 gün PTF ortalaması 145 TL/MWh ve SMF 134 TL/MWh olarak gerçekleşti.

mizi bir şekilde ispat etmemiz gerekiyor. X YES almak isteyen santraller ne yapmalı? Diyelim ki Türkiye’de güneş, rüzgar, jeotermal ve biyokütle ya da hidroelektrik santraliniz veya santralleriniz var. Ve bu santrallerde üretilen elektriği sertifikalandırmak istiyorsunuz. Hemen Foton Enerji’ye başvuruyorsunuz ve işlemlere başlıyoruz. Bu işin prosedürü de basit. Foton YES Platformu üzerinde otomatik ve hızlı şekilde YES’iniz hazır hale geliyor. X Bunun bana bir bedeli olacak mı? Hayır, üretici firma 2020 yılı içinde serti-

fika edinme karşılığında herhangi bir bedel ödemeyecek. Sertifika satışı gerçekleştiği takdirde I-REC sertifika bedeli ve Foton Platform hizmeti için cüz’i bir ücret ödeyecek, o kadar. Çünkü bu yıl platformun aksaksız şekilde işlediğini, hem enerji üreticilerine hem de YES satın almak isteyen tüketici şirket ve markalara göstermek istiyoruz. İleriki yıllarda bu sistem yıllık kayıt parası üzerinden işlemeye devam edecek. X Tamam, YES’imizi aldık, sonra ne yapacağız? Evet, üretici, elde ettiği YES’i Foton Platformu’nda satışa çıkaracak. Alıcı da büyük olasılıkla GHG Protocol raporlaması yapmak durumunda olan kurumsal bir şirket olacaktır. 21 Nisan’da Türkiye’de yenilenebilir enerji tedariği konusunda hassasiyete sahip tüketicilere ilk sunumumuzu gerçekleştirerek platformu hayata geçireceğiz. Akabinde 28 Nisan’da yenilenebilir enerji üreticilerinin katılacağı bir konferans düzenleyeceğiz.

sürdürüleb l r

Roma’da son dört haftada ortalama azot d oks t yoğunluğu, 2019 yılı değerler ne göre yüzde 26 le yüzde 35 oranında daha az. Madr d’de se değerler b r yıl önces ne göre se yüzde 55 oranında aşağıda seyred yor. Hazırlayan: DİDEM ERYAR ÜNLÜ • d dem.eryar@dunya.com

16 N san 2020 • Perşembe

“D j tal çağ tam anlamıyla başladı” B l ş m n tüm sektörler n ortak buluşma alanı olarak sanay ve t caret n gel ş m nde katal zör ve hızlandırıcı b r rol üstlend ğ n söyleyen TÜBİSAD Yönet m Kurulu Başkanı Erman Karaca, kr zlerden en hızlı etk lenen sektörler arasında yer aldıklarına d kkat çek yor. İŞ KADINI DİDEM ERYAR ÜNLÜ didem.eryar@dunya.com

COVID-19 salgını, teknolojinin her alanda öne çıkmasına yol açtı. Gerek işlerin, gerekse iletişimin sürdürülebilirliği açısından dijital dönüşümün önemini bir kez daha anladık. Bilgi teknolojileri, telekomünikasyon, yeni medya, internet ve tüketici elektroniği alanlarında faaliyet gösteren 200’e yakın kurumsal üyesiyle sektörün yüzde 95’ini temsil eden Türkiye Bilişim Sanayicileri Derneği-TÜBİSAD, bugün 140 milyar TL’nin üzerinde bir hacim-

le, bilgi ve iletişim teknolojileri sektörünün Türkiye’nin geleceği için stratejik önemini ortaya koymayı hedeﬂiyor. Türkiye’de dijital ekonomiye dönüşüm sürecini hızlandırmak için birçok alanda çalışmalar yapan dernek, yakın zamanda ise her yayınlanacak ‘Dijital Dönüşüm Endeksi’ni hayata geçirmeye hazırlanıyor. Sektörün gelişimini sorduğumuz TÜBİSAD Yönetim Kurulu Başkanı K. Erman Karaca, bilgi ve iletişim teknolojileri (BİT) sektörünün son beş yılda, ülke ekonomisinin büyümesinin üstünde, yılda ortalama yüzde 17 oranında büyüme kaydettiğini söylüyor. Bilişim sektörünün, tüm sek-

Yazılım ve b l ş m sektörü de desteklenmel “Yaşadığımız bu olağanüstü durum hang sektörler temelden olumsuz etk led yse, o sektöre h zmet veren yerl yazılım ve b l ş m ş rketler n de aynı boyutta olumsuz etk led ve yakın gelecekte de etk lemeye devam edecek. Bu nedenle, yazılım ve b l ş m sektörünün de ülkem z n olumsuz etk lenen d ğer sektörlere uygulayacağı tüm desteklerden yararlandırılması yaşamsal önem taşıyor”.

törlerin ortak buluşma alanı olarak sanayi ve ticaretin gelişiminde katalizör ve hızlandırıcı bir rol üstlendiğini söyleyen Karaca, çoğunlukla yatırım ağırlıklı olmakla birlikte, krizlerden en hızlı etkilenen sektörler arasında yer aldığına da dikkat çekiyor. Karaca, içinde bulunduğumuz ‘yoğun dijitalleşme’ sürecini şöyle değerlendiriyor:

Sağlık ordumuzun ardındak görünmeyen kahramanlar “COVID-19 v rüsüne göğsünü s per eden sağlık ordumuzun arkasında pek çok sektörden görünmeyen kahramanlar olduğu g b b l ş m sektöründen de kahramanlar yer alıyor. Bu süreçte her şey n d j tal olarak kontrol ed ld ğ n düşünürsek, bugün IT çalışanları olmasa ambulanslar yönünü bulamayab l r ya da yönlend r lemeyeb l r, hastaneler m zde pek çok c haz çalışmayab l rd . Ayrıca yapay zekâ hayatımızın her alanında olduğu g b sağlıkta da devr m yaratıyor. Yapay zekâ, algor tmalar, mak ne öğrenmes tıpta her alanda doktorların yardımcısı oldu.”

Geleceğ n çalışma model ne geç ş beş yıl hızlandı “Koronavirüs süreci bittiğinde kuşkusuz hiçbirimiz kaldığımız yerden devam edemeyeceğiz. Bu noktada dünyada siyasi, ekonomik ve sosyal hayatta dengelerin değiştiği; dijital çağın tam anlamıyla başladığı, sürdürülebilirliğe yönelik çalışmaların hız kazandığı bir dönemin bizleri beklediğini söy-

lemek yanlış olmayacaktır. Bu pandemi tüm dünyada teknoloji farkındalığı artarken, dijital dönüşüm sürecini de hızlandırdı. Biz bu değişimi önümüzdeki 5-10 yılda bekliyorduk; ama bilişim sektörü ürün ve çözümlerinin salgına karşı etkili kullanımı sayesinde, geleceğin çalışma modeline geçiş ortalama 5 yıl hızlandı.”

Geleneksel eğ t m tar h olacak “Eğitim sektöründe, büyük kampüs binalarına artık ihtiyaç olmadığı gibi, önceden belirlenmiş müfredata da artık ihtiyaç olmayacak. Yılın belli dönemlerinde eğitim yerine, çevrimiçi eğitimler ile zamansız ve mekânsız eğitimler tercih edilecek. Böylece elektrikten, ısınmadan, bakımdan, güvenlikten tasarruf edilecek. Çevrimiçi eğitimlerle herkes eşit bilgiye, her zaman her yerden erişebiliyor olacak. Öğrenciler artık bir okuldan ve belli eğitimcilerden değil, birçok okuldan dilediği eğitimciden ders alabilecekler. Standart olarak bildiğimiz geleneksel eğitim artık tarih olacak.”

Hız, kal te, f yat se esk s nden çok daha y olacak “Dijitalleşme, işe gidip gelmek için oluşan trafikler ve karbon salımı gibi unsurların tümüne etki ediyor. Fiziki toplantıların yerini sanal gerçeklik ile yapılan toplantılar alıyor. Hatta yakında, AR gözlüklerle sanal ortamlarda yapılacak toplantılarda karşımızdaki hangi dili kullanırsa kullansın biz kendi dilimizde anlayabileceğiz. AVM’ler yerlerini 7/24 hizmet veren onli-

2023 yatırım hedef 5 m lyar TL “TÜBİSAD’ın 2018 yılı b lg ve let ş m teknoloj ler sektör büyüklüğü raporuna göre sektör yüzde 15’l k büyüme le 131,7 m lyar TL’l k hacme ulaştı. B lg teknoloj ler yüzde 15,2’l k büyüme le 44,7 m lyar TL’ye, let ş m teknoloj ler se yüzde 14,9’luk büyüme le 86,9 m lyar TL’ye ulaştı. Sektörün hracat performansı TL bazında yüzde 14’lük büyüme le 4.9 m lyar oldu. İhracatı 1 m lyar doları, st hdamı 139 b n aşan ve son y rm yılda 16 m lyar dolar uluslararası doğrudan yatırım çeken b r sektörümüz var. Sanay ve Teknoloj stratej s 2023 dokümanına göre teknoloj tabanlı yatırımların büyüklüğü 2018 yılında 60 m lyon dolar oldu. 2023 hedef se 5 m lyar Türk L rası olarak bel rlend .”

ne alışveriş sitelerine bırakacak. Lojistik firmaları otonom araçlar, drone’lar olmak üzere yenilikçi çözümler sunacak. Hız, kalite, fiyat ise eskisinden çok daha iyi olacak.”

COVID-19 İÇERİKLERİYLE GÜNCELLENDİ

PwC’den ücrets z D j tal F tness uygulaması COVID-19 salgınının yarattığı belirsizlik ve zorluklar ile karşı karşıya kalan iş dünyasının en önemli gündemi ve önceliği, çalışanlarının sağlığı ve iş sürekliliğini sağlayabilecekleri tedbirleri bir an önce almak ve bu krizi başarılı bir şekilde yönetmek. PwC, profesyonellerin dijitalin öncelikli olduğu bir dünyada öğrenmesini, etkileşim kurmasını ve problemleri çözmesini hızlandırmak üzere tasarladığı Digital Fitness uygulamasını geçtiğimiz yıl hayata geçirmişti. PwC Digital Fitness uygulaması, bu döneme özel olarak COVID-19 hakkında genel bilgiler ve iş dünyasına olan etkilerinin yanı sıra, aileler ve kişisel korunma için çeşitli tavsiyeleri, ilk ve orta öğretim seviyesinde olan çocuklara özel tasarlanmış yeni eğitimlere dair güvenilir bilgileri de içerecek şekilde güncellen-

DUNYA

CMYK

di. PwC bu uygulamayı 31 Temmuz 2020 tarihine kadar ücretsiz olarak herkesin kullanımına açtığını duyurdu. PwC Türkiye Başkanı Halûk Yalçın aldıkları bu kararla ilgili şu değerlendirmelerde bulundu: “Uzaktan ve esnek çalışma’ modelini zorunlu olarak benimsediğimiz bugünlerde; şirketler için en önemli yatırımın iş gücünün dijital yetkinliklerinin geliştirilmesi olduğunu gördük. PwC Digital IQ Araştırması’na göre, şirketlerin üst düzey yöneticilerinin yüzde 63’ü beceri sahibi ekiplerin olmamasının dijital inovasyonun önündeki en büyük engel olduğunu söylüyor. PwC CEO Araştırması’na göre ölçek ve faaliyet gösterdiği sektörden bağımsız olarak CEO'ların gündemini meşgul eden en önemli konulardan birisi, çalışanların dijital dönüşümünü nasıl sağlayacakları olacak.”