Nowy Dziennik 2010/05/27 Weekend

Weekend

ILUSTROWANY MAGAZYN “NOWEGO DZIENNIKA”

29 MAJA 2010 | NUMER 559

JESTEÂ TYM, CO JESZ

Weekend | NDZ | 29 MAJA 2010 | 2

felieton Janka

MASZ DOBRY ZAWÓD! JAN LATUS

Tak mówià ludzie, gdy s∏yszà, ˝e ktoÊ ma prac´: dobrze p∏atnà, gwarantowanà, presti˝owà. Na ogó∏ nie zaprzàtajà sobie g∏owy, czy zaj´cie sprawia satysfakcj´ i czy w ogóle jest po˝yteczne. Praca to praca. ˚aden pieniàdz nie Êmierdzi.

W Stanach w ogóle liczy si´ jedynie (czy mo˝e: prawie jedynie), ile si´ zarabia, czego dowodem sà s∏ynne odzywki milionerów-chamów, pytajàcych “wykszta∏ciucha”: skoro jesteÊ taki màdry, dlaczego nie jesteÊ bogaty?

W Polsce, w ogóle Europie, wi´kszà wag´ przywiàzywano do presti˝u zawodu. Pan mecenas, pan in˝ynier, pani magister, pan doktor, Herr Professor... zresztà te presti˝owe zawody kiedyÊ automatycznie oznacza∏y dobrà sytuacj´ materialnà.

DziÊ zarabia si´ w Polsce du˝o w zawodach niepozornych, jak notariusz, i raczej nowych, jak pracownik agencji reklamowej czy poÊrednik nieruchomoÊci.

W pu∏apk´ szukania jak najlepiej p∏atnego zawodu wpad∏o wielu Amerykanów, ale i polskich imigrantów, którzy uznali, ˝e muszà dostosowaç si´ do regu∏ nowego kraju. Zatem – tylko i wy∏àcznie pieniàdze.

Ma∏o kto sàdzi, ˝e praca w finansach jest ciekawa, wiadomo te˝, ˝e pracuje si´ tam od rana do nocy, ale to bankierzy zarabiajà na luksusowe ˝ycie, nie nauczyciele, nie mówiàc ju˝ o poetach. Polacy, przyjrzawszy si´ Ameryce, zwykle kierowali si´ w stron´ zaj´ç, w których najwi´cej zarobià. Czasem mieli zresztà przygotowanie do innego zawodu, ale t∏umaczyli sobie, ˝e tu, w Ameryce, liczy si´ tylko dolar, chowali wi´c do kieszeni stare dyplomy. Stàd nieproporcjonalnie du˝a liczba polskich pracowników budowlanych i kontraktorów, a wÊród kobiet – sprzàtaczek oraz opiekunek dzieci i osób starszych.

Wielu z nich mog∏oby wykonywaç innà prac´ w Ameryce – oczywiÊcie nie nauczyciela literatury polskiej, ale jakieÊ zaj´cie, w którym byliby dobrzy, które sprawia∏oby im satysfakcj´.

Niestety, przeliczyli wszystko na dolary.

A przecie˝ mo˝na pójÊç na kompromis – nieco mniejszych zarobków, zarazem pracy honorowej, ciekawej, po˝ytecznej czy dajàcej frajd´.

Polscy imigranci, czasem dok∏adajàc co tydzieƒ sumk´ do pokaênego ju˝ konta w banku, nie wiedzà, ˝e ich d∏ugoletnia depresja, ogólne niezadowolenie z ˝ycia tutaj, wynika tak˝e z tego, jak ˝yjà. Jakà prac´ wykonujà. Czy czujà si´ w niej upokorzeni, czy sà z niej dumni. To wszystko te˝ si´ liczy, bo wp∏ywa na zdrowie psychiczne i samoocen´.

Por´cznym przyk∏adem ˝yciowego kompromisu jest praca w moim macierzystym “Nowym Dzienniku”. Wielu czytelników zarabia wi´cej od nas, majà te˝ wi´ksze mo˝liwoÊci znalezienia sobie innego zaj´cia. Niemniej praca w gazecie przynosi satysfakcj´, jest te˝ traktowana (nie przez wszystkich odbiorców co prawda) jako potrzebna i wa˝na. To wszystko si´ sumuje.

Co to wi´c znaczy: dobra praca? A mo˝e chodzi o to, czy ma ona sens, czy jest po˝yteczna? Czy ktoÊ b´dàcy np. osobistym asystentem gwiazdy filmowej czy magnata nieruchomoÊci naprawd´ ma poczucie, ˝e wype∏nia wa˝ne zadanie? Czy – choç zarabia du˝o, a czasem skapnà na niego luksusy pracodawcy – nie czuje si´ jak s∏uga spe∏niajàcy frywolne zachcianki bogacza? W ogóle w wielu zawodach us∏ugowych mo˝na mieç takie nieprzyjemne uczucie, ˝e si´ s∏u˝y osobie tego niewartej, ˝e trzeba w imi´ dobrego zarobku po∏ykaç dum´.

Jakie sà wi´c te honorowe zawody? Niewiele ich jest, ale sà. Nie muszà byç wyjàtkowo szlachetne czy wymagajàce poÊwi´ceƒ. Wystarczy, ˝e to, co si´ robi za pieniàdze, jest po˝yteczne, komuÊ w czymÊ pomaga, a przy tym nie wywo∏uje kontrowersji.

Pewien wra˝liwy i wykszta∏cony m∏ody Polak powiedzia∏ mi ostatnio, ˝e pracuje w piekarni, bo ma przyjemnoÊç wypiekania dla ludzi dobrego chleba. Poczucie, ˝e ka˝da godzina jest wype∏niona czymÊ po˝ytecznym, dawaniem innym ludziom, mogà mieç: lekarz, dentysta, farmaceuta, ale tak˝e: piel´gniarki, weterynarze, masa˝yÊci, fizykoterapeuci, nawet fryzjerki i kosmetyczki. Ci wszyscy ludzie nie prze˝ywajà dylematów moralnych, czy to, co robià, nie jest czasem zb´dne, czy przypadkiem innym nie szkodzà pozbawiajàc ich pieni´dzy, naciàgajàc ich, obiecujàc rzeczy i idee na wyrost.

Dobrze mieç taki zawód, który wszyscy uwa˝ajà za po˝yteczny. Stra˝aka na przyk∏ad, ale ju˝ niekoniecznie ˝o∏nierza czy policjanta, bo bywajà dni, gdy ci muszà na s∏u˝bie robiç rzeczy brutalne i moralnie dwuznaczne.

Jakie jeszcze zawody dajà poczucie, ˝e robi si´ po˝yteczne rzeczy? Ja wiem... listonosz, ogrodnik, Êmieciarz nawet. Ale ju˝ nie dziennikarz, bo ten czasem sprawi komuÊ przykroÊç, wywo∏a konflikt, napisze nieprawd´ (choçby subiektywnym zdaniem czytajàcego), kogoÊ rozz∏oÊci.

Mam wiele sympatii i udzielam moralnego wsparcia m∏odym polskim imigrantom, którzy wybierajà takie niekontrowersyjne zawody. Wiem bowiem, ˝e jeÊli dziewczyna zostanie piel´gniarkà czy fizykoterapeutkà, ka˝da jej godzina b´dzie sp´dzona na przynoszeniu ulgi innym ludziom – i to bez wzgl´du na ich narodowoÊç czy ras´.

JeÊli ktoÊ b´dzie pracowa∏ w schronisku dla zwierzàt, przyniesie ulg´ schorowanym, porzuconym istotom. Ale równie dobrze wybiera zawód dekoratorka wn´trz czy architekt. Ich praca polega przecie˝ na uczynieniu naszego otoczenia pi´kniejszym. Tak˝e tu nie odgrywa roli narodowoÊç klienta – Êwiat stanie si´ przecie˝ pi´kniejszy, choçby o ten jeden pokój czy fasad´. Pi´kniejszy – wi´c lepszy. Nikt opiekunce psów, architektowi czy listonoszowi nie nabluzga. Nie ma te˝ ludzi, którzy by im zazdroÊcili bez powodu i ich nienawidzili.

Chcia∏bym mieç takà prac´.

LISTY: latus@dziennik.com

ZDJ¢CIE | ARCHIWUM ILUSTRACJA NA OK¸ADCE | GIUSEPPE ARCIMBOLDO

Weekend | NDZ | MAY 29, 2010 | 3

felieton z Utah

ARIZONA Piramidy podobno zbudowali bez pomocy kosmitów mieszkaƒcy tej planety, Wielki Chiƒski Mur i Stonehedge tak˝e. Natomiast Wielki Kanion w Arizonie powsta∏ bez naszego udzia∏u. Latajàcy talerz Nr 88 przelecia∏ nad kanionem i wylàdowa∏ w pobli˝u.

Flotylla talerzy z dalekiej planety Euforia w konstelacji Semiramidy rozdzieli∏a si´ po wejÊciu w atmosfer´ ziemskà zgodnie z instrukcjà. To jedna z najwi´kszych ekspedycji naukowych w historii wszechÊwiata. Ka˝dy pojazd ma dwuosobowà za∏og´, ka˝dy zosta∏ otoczony termiczno-symfoniczno-akrobatycznà otoczkà, która uniemo˝liwia wszelkim urzàdzeniom z planety Ziemia wykrycie przybyszów. In the middle of the night talerz Nr 88 jest wi´c w Arizonie.

– Czas przybraç pow∏oki. Mamy setki do wyboru – powiedzia∏ Qttix.

– Mnie si´ podoba ta. Ca∏kiem ∏adna jak na kobiet´ z Ziemi – zdecydowa∏a Vvrray. Shakira jest istotnie ca∏kiem ∏adna.

– Ja wybieram tego – rzek∏ Qttix. Benicio del Toro te˝ jest ca∏kiem ∏adny.

– Podobam ci si´? – spyta∏a Vvrray, ju˝ jako Shakira.

Gdy pierwsze promienie s∏oneczne rozjaÊni∏y okolic´, wyszli ze swego talerza. W pobli˝u jest miasto, ani du˝e, ani ma∏e, Latynos Êrednie. Nie Êpieszàc si´, jest ∏atwy niby nic, weszli do miarozglàdajàc si´ ciekado rozpoznania sta, wie. Ulica, poczàtkowo na ulicy, pusta, zaczyna si´ zape∏niaç. DoroÊli idà do praKanadyjczyk cy, dzieci do szko∏y. Koznacznie smici przyglàdajà im si´ dyskretnie, a niektórzy trudniejszy.

Ziemianie robià na ich widok wielkie oczy.

– Good morning – mówi nieÊmia∏o ma∏a dziewczynka.

– Buenos diaz – odpowiada Vvrray.

– Dokumenty per favor – powiada policjant. Dwóch policjantów zagrodzi∏o im drog´.

Majà du˝o dokumentów. Polskie paszporty z australijskimi wizami, Êwiadectwo Êlubu w Barcelonie, dyplomy wielu uczelni, brazylijskie i bu∏garskie prawa jazdy, ˝adne z tych dokumentów nie podobajà si´ jednak policjantom. Pracownicy Urz´du Kosmicznego Euforii nie pomyÊleli o wizach USA. Shakira i Benicio del Toro zostajà zakuci w kajdany i zaprowadzeni do wi´zienia.

Siedzà w zat∏oczonych celach osobno, bo kobiety sà osobno. Na razie zbyt si´ nie przejmujà. Mówià wspó∏wi´êniom, kim naprawd´ sà, ale nikt im nie wierzy. Âmiejà si´ z nich, ale ˝yczliwie.

“Masz fantazj´” – mówià.

Za∏oga talerza Nr 69 jest na innej pó∏kuli. Przechodnie na ulicy KoÊciuszki sà zdumieni, widzàc Dod´ w towarzystwie Shakira jest istotnie ca∏kiem ∏adna Adama Ma∏ysza, ale gdy ktoÊ zawo∏a∏ “Witajcie w Koluszkach!”, wszyscy uÊmiechajà si´ i robi si´ przyk∏ad. Alicja Bachleda-CuruÊ zosta∏a zaproszona do weso∏o. Proszà ich o autografy. Podpisujà si´ niewyraênie. jury festiwalu filmowego w Gdyni, wi´c natychmiast Natomiast idioci i idiotki z komputerami nienawidzà polskie idiotki i polscy idioci zacz´li jà w internecie opluka˝dego, kto jest znany, o kim piszà gazety i mówià w waç. Prosz´ nie czytaç tego, co wypisujà, ˝a∏uj´, ˝e ja telewizji. Plujà wytrwale na nich w internecie. Podam zaczà∏em czytaç.

Idioci sà wsz´dzie, w ka˝dym kraju. Tutaj setkom osób kazali p∏aciç po 300 dolarów za wybuch wulkanu, bo nie polecieli na czas. A có˝ oni winni?

Wcale nie spowodowali wybuchu wulkanu, nie byli nawet w Islandii. Stop, odwo∏uj´ to, co napisa∏em, bo w∏aÊnie odwo∏ali te 300 dolarów, wi´c nie sà idiotami.

W roku 1992 w laboratorium firmy Pfitzer wyprodukowano lek, który mia∏ leczyç angin´. Jak zawsze w podobnych przypadkach, wypróbowywano nowy lek na ochotnikach, którym si´ za to p∏aci. Okaza∏o si´, ˝e nowy lek anginy wcale nie leczy, za to ma dla m´˝czyzn ca∏kiem inny skutek.

Nieudolni naukowcy wynaleêli przypadkowo viagr´.

DoÊç ciekawà histori´ przeczyta∏em w “New Yorkerze”. W∏oska dziennikarka Paula Zanuttini przeprowadza∏a wywiad z amerykaƒskim pisarzem. Philip Roth to dobry, znany pisarz. Kiedy wyczerpali temat ksià˝ek, spyta∏a go, dlaczego nie lubi obecnego prezydenta. Odpowiedzia∏: “Ale˝ skàd, ja go lubi´ i ceni´”. W∏oszka na to, ˝e w kilku w∏oskich pismach by∏ wywiad, w czasie którego Roth wyra˝a∏ si´ êle, a nawet obel˝ywie o Obamie.

Wywiad przeprowadzi∏ rzekomo Tomaso Debenedetti, o którym Roth w ˝yciu nie s∏ysza∏. Zainteresowa∏ si´ nim. Okaza∏o si´, ˝e w kilku pismach w∏oskich by∏ te˝ jego wywiad z innym amerykaƒskim pisarzem, który równie˝ rzekomo bardzo êle mówi∏ o Obamie.

John Grisham to tak˝e dobry, znany pisarz, ale Roth nie zna∏ go osobiÊcie. Zadzwoni∏ do niego. Rzecz jasna Grisham wcale nie udziela∏ takiego wywiadu, wi´c si´ zdenerwowa∏ jak Roth. Interweniowali, w∏oskie pisma ich przeprosi∏y, ukaza∏y si´ sprostowania, kariera dziennikarska Debenedettiego przypuszczalnie si´ skoƒczy∏a.

O obu tych pisarzach pisa∏em, ale mo˝e ktoÊ zapomnia∏. Roth napisa∏ sporo powieÊci humorystycznych o ˚ydach w New Jersey, skàd pochodzi. Du˝o erotyki. Grisham pisze krymina∏y. Zawsze paskudni kapitaliÊci, skorumpowani politycy, czasem pijany s´dzia. Erotyki ˝adnej. No, powiedzmy, prawie ˝adnej.

Latynos jest ∏atwy do rozpoznania na ulicy, Kanadyjczyk znacznie trudniejszy. Felietonista Kirby, którego ˝ona Kanadyjka 35 lat temu by∏a nielegalna, podsuwa policji w Arizonie sposób na rozpoznanie. JeÊli ktoÊ potrafi podaç temperatur´ w Celsjuszach, a odleg∏oÊç w kilometrach, to zapewne jest to osoba z Kanady i nale˝y za˝àdaç okazania dokumentów.

Mo˝e to prawda, mo˝e nie, ale podobno Arizona chce si´ oderwaç od Stanów Zjednoczonych i byç osobnym paƒstwem. Prezydentem Arizony ma byç John McCain.

Foto: Archiwum

STANIS¸AW KOKESZ

nasz wywiad z gwiazdà

SI¸A AKTORA TKWI W S¸OWIE Jak zacz´∏a si´ przygoda ze s∏uchowiskiem radiowym “Kocham Pana, Panie Su∏ku”?

Program Trzeci Polskiego Radia emitowa∏ audycje ITRu. Wtedy Jacek Janczarski wymyÊli∏ “Spotkania z przyrodà”. I w∏aÊnie w tych “Spotkaniach...” pojawi∏y si´ postacie Su∏ka i Elizy, którzy zachwycali si´ zwierz´tami, roÊlinami i prowadzili ze sobà dziwne, nierealne dialogi. Te dialogi rozrasta∏y si´.

Mi´dzy Su∏kiem i Elizà nawiàza∏a si´ coraz silniejsza przyjaêƒ. A Jacek Janczarski obserwowa∏, jak kreujemy te postaci i pisa∏ te teksty dla nas. Z czasem “Spotkania z przyrodà” przerodzi∏y si´ w histori´ dwojga ludzi.

W ka˝de niedzielne przedpo∏udnie s∏uchacze czekali na kolejnà audycj´ z udzia∏em gburowatego, a jednoczeÊnie pe∏nego wdzi´ku Su∏ka i Eliz´, która sprawiMarta Lipiƒska ∏a, ˝e mój g∏os pokocha∏y tysiàce s∏uchaczy. Te opowiadania sta∏y si´ tak popularne, ˝e w pewnym momencie radio zacz´∏o je powtarzaç m.in. w “Powtórkach z rozrywki” i dlatego wcià˝ ˝yjemy w wyobraêni s∏uchaczy.

Jak Pani sàdzi, na czym polega fenomen tego s∏uchowiska?

Rodzaj surrealistycznego czasem pure-nonsensowego dowcipu wprowadzony w realne ˝ycie, który zaproponowa∏ Jacek Janczarski, spodoba∏ si´ s∏uchaczom. Te historyjki zacz´∏y powstawaç w PRL-u, a póêniej by∏y kontynuowane w troch´ lepszych czasach. Ale odwieczne problemy Polaków, jak równie˝ niezbyt udanej, ale zakochanej w sobie pary kulturowo ró˝niàcych si´ ludzi sprawi∏y, ˝e nawet dzisiaj, kiedy niestety nie ma ju˝ autora scenariusza, s∏uchowisko ciàgle jest pami´tane.

Z czego najch´tniej si´ Pani Êmieje?

Uwielbiam dowcipy o zwierzàtkach. Koledzy znajà moje upodobania i zbierajà dla mnie te naiwne, ale pe∏ne wdzi´ku, tak samo jak zwierz´ta, dowcipy. Lubi´ ich s∏uchaç i opowiadaç.

Powiedzia∏a Pani, ˝e rola Elizy ze s∏uchowiska “Kocham Pana, Panie Su∏ku” sprawi∏y, ˝e Pani g∏os poko-

Wyobra˝a sobie Pani ˝ycie bez przetwarzania go w sztuk´?

Nie, poniewa˝ by∏oby ono o wiele ubo˝sze. GdybyÊmy ˝yli tylko pracà u podstaw, ˝ycie by∏oby smutne.

Pytam równie˝ dlatego, ˝e Pani m´˝em jest Maciej Englert i w Waszym przypadku mo˝na mówiç o tym, ˝e ˝ycie i sztuka zap´tli∏y si´.

To prawda.

Dwoje artystów w jednym domu...

Czasem to dobrze, a czasem ociera si´ o ryzyko. Ale tak ju˝ jest w ˝yciu, ˝e nie wszystko idzie po maÊle.

Wspólny temat do omawiania jest rzeczà dobrà, interesujàcà i potrzebnà.

Z MARTÑ LIPI¡SKÑ rozmawia S¸AWEK ULRYCH

Czy odczuwa Pani trem´?

Tak. Na pewno przed premierà, poniewa˝ nie wiadomo, czy to, nad czym pracowaliÊmy, “chwyci”. Póêniej trema znika.

A przed spektaklem w Nowym Jorku – tym bardziej ˝e b´dzie to zagraniczna premiera “Napisu”?

Te˝. Ta trema jest nawet wi´ksza ni˝ przed spektaklami w Warszawie. A to dlatego, ˝e znamy publicznoÊç warszawskà, a sam tekst Géralda Sibleyrasa jest bardzo uniwersalny, ogólnoludzki. Tolerancja mi´dzy ludêmi jest potrzebna, a jej brak mo˝e byç czymÊ okropnym. I ten spektakl o tym opowiada. Byç mo˝e niektórzy prze˝yjà dzi´ki niemu katharsis i póêniej inaczej spojrzà na swoich sàsiadów.

Marzy∏a Pani kiedyÊ o karierze w amerykaƒskim stylu?

Si∏a aktora tkwi w s∏owie. Je˝eli nie mo˝na wyraziç czegoÊ w j´zyku polskim, to mi si´ wydaje mniej wa˝ne. Nigdy nie mia∏am parcia do bycia aktorkà zachoZdj´cia: S∏awek Ulrych

S¸AWEK ULRYCH

Zapraszamy w czwartek 10 czerwca o godz.

6:30 wiecz. do Galerii “Nowego Dziennika”, 333 West 38 Street, Manhattan, na spotkanie ˝e z Martà Lipiƒskà, a tak em tof aktorem Krzysz Kowalewskim i re˝yserem Maciejem Englertem.

Weekend | NDZ | MAY 29, 2010 | 5

Weekend | NDZ | 29 MAJA 2010 | 4

nasz wywiad z gwiazdà

Od lewej: Janusz Micha∏owski, Marta Lipiƒska, Krzysztof Kowalewski, Agnieszka Pilaszewska, Monika Krzywkowska i odwrócony Leon Charewicz cha∏y tysiàce s∏uchaczy. A które z ról filmowych przynios∏y Pani najwi´kszà popularnoÊç?

Powiem nieskromnie, ˝e widzowie pami´tajà wiele moich ról. Zawsze potrafi´ znaleêç jakàÊ prawd´ w odtwarzanej przeze mnie postaci, która zapada w pami´ci widzów. Tak by∏o np. z Helenà Stawskà w serialu “Lalka”, Emilià Korczyƒskà z “Nad Niemnem”. Kojarzà mnie równie˝ z postacià matki Aliny (w tej roli Agnieszka Pilaszewska) i z∏oÊliwej teÊciowej Karola Krawczyka (Cezary ˚ak) z sitcomu “Miodowe lata”.

Teraz podobny sukces odnios∏a grana przeze mnie Micha∏owa, gospodyni ksi´dza w serialu “Ranczo”. I chocia˝ nie jestem ju˝ najm∏odsza ani najpi´kniejsza, to ta rola zosta∏a doceniona i latem ubieg∏ego roku na XIII Festiwalu Filmów Komediowych w Lubomierzu otrzyma∏am za nià Kryszta∏owy Granat. Takie chwile bardzo mnie cieszà, bo m.in. dla nich uprawiam ten zawód.

Zaskoczy∏a Panià popularnoÊç serialu “Ranczo”?

Nie przypuszcza∏am, ˝e co tydzieƒ “Ranczo” b´dzie gromadzi∏o przed telewizorami ponad osiem milionów widzów. Gdyby mi ktoÊ wczeÊniej powiedzia∏, ˝e b´dà do mnie dzwoniç nawet rodacy z zagranicy, krzyczàc do s∏uchawki: “Pani Marto, kochamy panià!”, nigdy bym nie uwierzy∏a. A przecie˝ Micha∏owa, którà zagra∏am, to kobieta w chuÊcie, bez makija˝u, ostra i zasadnicza.

Na pierwszym planie: Janusz Micha∏owski i Marta Lipiƒska, na drugim planie: Krzysztof Kowalewski i Agnieszka Pilaszewska, w tle rozmazane sylwetki: Modnià ani do realizowania si´ poza granicami kraju. Nigdy tak nie myÊla∏am i nie myÊl´.

20 PYTA¡ DO… MARTY LIP I¡SKIEJ

Pieniàdze… wa˝ne, ale nie najwa˝niejsze Jakie marzenie zawodowe chcia∏aby Pani spe∏niç?

Mi∏oÊç… bardzo wa˝na Chcia∏abym zagraç dobrà rol´ w filmie. W teatrze na Âm ierç… to, co nieuchronne pewno czeka mnie jeszcze niejedna ciekawa rola. Zresztà Boisz si´… i tak, i nie w teatrze dzieje si´ du˝o interesujàcych rzeczy, powstaje Unikasz… chamstwa du˝o nowych sztuk, wraca si´ do starych klasycznych tekstów i zawsze da si´ coÊ znaleêç. Ale w filmie chcia∏aPraca… lubi´ jà, kiedy daj e satysfakcj´ bym poruszyç problem wspó∏czesnej kobiety, i coÊ takiego zagraç u Êwietnego re˝ysera. Mia∏abym ochot´ i wielKariera… wa˝na, ale nie kà satysfakcj´ powiedzieç widzowi coÊ wa˝nego. najwa˝niejsza Najlepszy moment w kar ierze… udana premiera Marta Czego nie chcia∏abyÊ nig dy Lipiƒska us∏yszeç… ˝e jestem nie dob ra i Janusz Twój autorytet… Jan Paw e∏ II Micha∏owski

piórkiem w sedno

Twoja najlepsza cecha charakteru… poczucie hum oru Twoja najgorsza cecha charakteru… upór Ulubiony sposób sp´dza nia wakacji… nad wodà Ulubiona kuchnia… mo jej babci, której ju˝ niestety nie ma ˚a∏ujesz czegoÊ… nie Chcia∏abyÊ coÊ powtór zyç… nie Przesàdy… niewiele U˝ywki… nie dotyczà Marzenie… spokój Dzieci… uwielbiam

WOJCIECH KOZAK

Jakie sà Pani kryteria doboru ról? I czy cz´sto odmawia Pani przyj´cia jakiejÊ roli?

Nie wiem czy cz´sto, ale zdarza si´, ˝e odmawiam re˝yserom. ˚artuj´ wtedy i mówi´, ˝e dzieci odchowa∏am, nie mam a˝ takich powinnoÊci w zarabianiu pieni´dzy, wi´c staç mnie na to, ˝eby od czasu do czasu odmówiç i nie robiç tego, na co nie mam ochoty.

Lubi Pani póêniej oglàdaç swoje role na ekranie?

Czasem myÊl´, ˝e mog∏abym coÊ poprawiç, bo nie tak zagra∏am. Potrafi´ byç krytyczna, a czasem mi si´ nawet podoba.

Czy to tylko zbieg okolicznoÊci czy równie˝ fakt, ˝e lubi Pani pracowaç z Krzysztofem Kowalewskim, powoduje, ˝e dosyç cz´sto spotykacie si´ na planach kolejnych filmów?

OczywiÊcie to zbieg okolicznoÊci. Ale taka koincydencja jest bardzo dla mnie mi∏a. Bardzo lubi´ Krzysia.

Lubi´ z nim pracowaç. Przede wszystkim ze wzgl´du na podobne poczucie humoru i podobny gust literacki.

Wcielajàc si´ w ró˝ne bohaterki zmienia czasem Pani stosunek do prawdziwych ludzi?

Nie. Wystarcza mi mój rozwini´ty zmys∏ obserwacji.

Literatura nie ma raczej wp∏ywu na mój Êwiatopoglàd.

MOJA !!!

NA KIEŁKACH I WODZIE

Prawie dwie setki aktorów z pierwszych stron tabloidów, kilkanaÊcie top modelek,

ALFA OMEGA

kilka tuzinów sportowców, muzycy, przedstawiciele show-biznesu, politycy...

Wegetarianizm sta∏ si´ w ostatnich latach na tyle powszechny, ˝e a˝ pospolity. Czyli niemodny.

SkreÊlenie befsztyka z listy ulubionych potraw ju˝ nikogo nie szokuje. Nikogo, a zw∏aszcza redaktorów magazynów “Show” czy “Party” nie zainteresuje te˝, ˝e gwiazda X z potraw mi´snych jada tylko ryby (bo g∏upie i brzydkie). Albo ˝e – mimo wszystko doceniajàc trudnà urod´ i nieszczególnà inteligencj´ mintaja – konsumuje wy∏àcznie grahamki z serem i sa∏atà. Bo skoro tak robià “wszyscy”? ˚eby byç trendy w kwestii diety, trzeba wi´c zerwaç ostatnie konsumpcyjne kompromisy i wybraç Êcie˝k´ ˝ywieniowej ascezy przechodzàc na wod´ (mineralnà Evian). Plus korzonki.

Byç jak aktorka Gwyneth Paltrow, która – jak g∏osi wieÊç showbiznesowa – od˝ywia si´ wy∏àcznie sa∏atà (oraz sojà i fasolà). Albo jak Alicia Silverstone, niestosujàca ˝adnej szczególnej diety i jadajàca wszystko. Ale pod warunkiem, ˝e jest to ekologiczna marchewka.

Tak wi´c, aby byç trendy w kwestii diety, nale˝y niezw∏ocznie przejÊç na weganizm, ograniczajàc jad∏ospis wy∏àcznie do roÊlin spo˝ywanych na surowo.

A gdzie moda, tam i fashion victims, wi´c zapewne czeka nas epidemia ortoreksji (obsesja na punkcie zdrowotnoÊci spo˝ywanych pokarmów). Ale nie tylko, bowiem pustelnicza dieta budzi opory fachowców od ˝ywienia, zwiàzane z obawà, czy aby da si´ prze˝yç (i jak d∏ugo) na surowej sa∏acie.

Zdania w tej sprawie, jak zresztà w ka˝dym sporze motywowanym ideowo (a przecie˝ wiadomo, ˝e zarówno wegetarianizm, jak weganizm, to najpierw ideologie, a dopiero potem diety), sà mocno podzielone. Przeciwni-

Foto: Archiwum

W Casa Diablo Gentlemen’s Club w Portland w stanie Oregon striptizerki sà tak˝e wegankami cy restrykcyjnego weganizmu uwa˝ajà, nie bez racji zresztà, ˝e aminokwasy pochodzenia roÊlinnego sà trudniej przyswajalne ni˝ bia∏ko zwierz´ce. To samo zastrze˝enie dotyczy niektórych witamin, a przede wszystkim kwasów t∏uszczowych, wyjàtkowo istotnych dla prawid∏owego funkcjonowania organizmu. Mówiàc inaczej – dieta ÊciÊle roÊlinna powoduje deficyty witamin B12, D3 i A. A to oznacza, ˝e nie da si´ praktykowaç restrykcyjnego weganizmu bez ryzyka anemii, osteoporozy i jeszcze kilku przypad∏oÊci, w tym przedwczesnego starzenia (o wp∏ywie witaminy D3 na biologiczny zegar cz∏owieka rozpisujà si´ ostatnio wszystkie najwa˝niejsze amerykaƒskie periodyki naukowe). No, chyba ˝e weganin si´-

gnie po suplementy z apteki, ale wtedy jego dieta stanie si´ zdecydowanie mniej ortodoksyjna.

Z drugiej strony, jak si´ uprzeç, to jednak da si´ prze˝yç na wodzie i korzonkach, a nawet ˝yç tak przez d∏ugie lata. Z tym, ˝e zamiast korzonków lepiej wybraç kie∏ki, (tym bardziej ˝e kie∏ek kie∏kuje byle gdzie, i zwykle wystarczy mu troch´ wilgotnej gazy roz∏o˝onej na kuchennym parapecie). Tylko kie∏ki mogà bowiem – przynajmniej w podstawowym zakresie – zastàpiç preparaty z kapsu∏ki, zawierajàc to, czego brakuje “doros∏ym” broku∏om, rzodkwi czy sa∏acie – witaminy A i B oraz wapƒ, biotyn´, magnez, potas, cynk czy selen, a tak˝e mikroelementy w postaci chromu i litu. Niektóre “protoroÊlinki”, na przyk∏ad kie∏ki broku∏ów, zawierajà te˝ substancje chroniàce przed groênymi chorobami (na przyk∏ad SGS, zwiàzek chemiczny przeciwdzia∏ajàcy nowotworom). Skàd to wszystko, czego nie uÊwiadczy si´ w dojrza∏ych selerach czy marchewkach, bierze si´ w ich niedoros∏ych formach – kie∏kach? Otó˝ dzia∏a tu ten sam mechanizm, który powoduje, ˝e jajko jest cenniejsze (w sensie sk∏adu chemicznego) od kury, bowiem – w przeciwieƒstwie do niej – zawiera sk∏adniki niezb´dne do budowy nowego ˝ycia. Z kie∏kami jest tak samo.

Tak wi´c – inaczej ni˝ na dobrze wyroÊni´tym porze bàdê kapuÊcie – rzeczywiÊcie mo˝na na nich prze˝yç nie nara˝ajàc si´ na g∏´bokie, prowadzàce do powa˝nych chorób deficyty.

Mo˝na. Ale w∏aÊciwie po co, skoro od czasu, kiedy ludzkoÊç z koniecznoÊci spo˝ywa∏a g∏ównie wod´ i korzonki, wymyÊlono przecie˝ szparagi pod beszamelem, kotlety de volaille, turbota w bia∏ym winie, creme brulee i szampana?

moim zdaniem

NOWY JORK – WARZYWNY RAJ Z warzyw mo˝na zrobiç w zasadzie wszystko. Z powodzeniem zast´pujà wiele innych produktów. Na czele z mi´sem oczywiÊcie.

Zatwardziali mi´so˝ercy z pewnoÊcià ju˝ po pierwszym zdaniu przestali czytaç ten tekst, bo nie mogà si´ zgodziç z tak radykalnà tezà. Ale nie PRZEMEK jest naprawd´ ˝adnym probleGULDA mem, ˝eby jà z wielkim powodzeniem udowodniç. Zw∏aszcza kiedy ˝yje si´ i jada w Nowym Jorku.

Liczba restauracji i barów szybkiej obs∏ugi, które oferujà tu jedzenie stuprocentowo bezmi´sne, jest osza∏amiajàca, a asortyment, który mo˝na znaleêç w ich menu, potrafi zwaliç z nóg ka˝dego wegetarianina, zw∏aszcza przyzwyczajonego do polskiej n´dzy w tej kwestii. Wizyta w wi´kszoÊci z nich udowadnia, ˝e mo˝na si´ bez najmniejszego trudu najeÊç do syta, nawet nie dotykajàc mi´sa. Âwietnym przyk∏adem kuchni, która w przypadku wielu potraw potrafi obyç si´ bez mi´sa, bazujàc tylko i wy∏àcznie na warzywach, jest indyjska szko∏a przygotowywania potraw. Syte pieczywa, g´ste sosy, w których co i rusz natrafia si´ na bia∏y groch, fasol´ czy inne warzywa, to potrawy, którymi mo˝na si´ najeÊç bez trudu, a na dodatek – majà mocny i oryginalny smak. Wiele znakomitych daƒ, zapewniajàcych du˝e wra˝enia smakowe i uczucie najedzenia, oferuje kuchnia tajska (taki np. pad thai to marzenie wegetarianina: gruby makaron w znakomitym sosie z ogromnà iloÊcià warzyw), chiƒska czy japoƒska.

Przyk∏ady opartych na warzywach daƒ, którymi mo˝na si´ najeÊç do syta, sà niemal niezliczone.

Ale prawdziwa uczta zaczyna si´, gdy do gry wchodzi soja – najwa˝niejsze warzywo dla wszystkich, którzy zdecydowali si´ na ˝ycie bez mi´sa. Soja ze wzgl´du na swoje w∏aÊciwoÊci znakomicie zast´puje najró˝niejsze produkty mi´sne w potrawach. Wystarczy jà odpowiednio uformowaç, a przede wszystkim – przyprawiç i ju˝ mo˝e z wielkim powodzeniem udawaç mi´so.Warto si´ tu zatrzymaç na chwil´ w opisywaniu tych wegetariaƒskich atrakcji i wspomnieç o powa˝nej kontrowersji, która istnieje w tym Êrodowisku, a dotyczy w∏aÊnie zast´powania mi´sa. Dla niektórych wegetarian, zw∏aszcza tych o stosunkowo krótkim sta˝u i tych, którym w jad∏ospisie wyraênie brakuje mi´sa, spo˝ywanie potraw udajàcych dania mi´sne jest bardzo wa˝ne. Inni uwa˝ajà, ˝e warzywa oferujà tyle mo˝liwoÊci i mogà byç podawane i spo˝ywane w tylu ró˝nych formach, ˝e przyrzàdzanie ich na wzór mi´sa jest zupe∏nie niepotrzebne.

W wielu restauracjach zwyci´˝a ta pierwsza opinia i bez trudu zamówiç mo˝na dania, których niewprawne podniebienie nie by∏oby w stanie uznaç za niemi´sne. Jedna z wegetariaƒskich restauracji w Greenwich Village idzie na ca∏oÊç – jej menu wyglàda dok∏adnie tak samo jak menu zwyk∏ej, mi´snej restauracji: podzielone jest na tradycyjne, mi´sne dzia∏y: drób, wieprzowina, wo∏owina, dziczyzna. I nigdzie nie ma nawet najdrobniejszej wzmianki, ˝e te wszystkie kurcza-

Foto: Archiwum

Weekend | NDZ | 29 MAJA 2010 | 6

Weekend poleca

Curry sojowe z zielonym groszkiem ki, kaczki, ˝eberka, szynki i kotlety sà sojowe. A smakujà znakomicie.

Jeszcze dalej, podchodzàc do sprawy bardzo ˝artobliwie, posuwajà si´ kucharze w brooklyƒskiej wegaƒskiej restauracji Food Swings. SpecjalnoÊcià zak∏adu sà tam “udka” (chicken legs) – zwykle najbardziej ulubiona przez mi´so˝erców cz´Êç kurczàt. Ale to oczywiÊcie udka sojowe. Spory kawa∏ek sojowego mi´sa nawini´ty jest na... drewniany patyczek, jako ˝ywo przypominajàcy koÊç, za którà ∏apie si´ kurzà nog´. ˚art ˝artem, ale najwa˝niejsze, ˝e foodswingowe “nó˝ki” smakujà znakomicie.

Tak jak wiele warzywnych potraw udajàcych mi´so albo zupe∏nie od˝egnujàcych si´ od takiego zadania.

Weekend | NDZ | MAY 29, 2010 | 7

Weekend w muzeum

PORTRECISTA BAK¸A˚ANÓW Ekologia jest nudna! A warzywa paskudne!

Nie jest to bynajmniej opinia radykalnego przeciwnika filozofii New Age, obliczona na prowokacj´ rosnàcej z ka˝dym rokiem rzeszy zwolenników powrotu do natury. To testament epoki.

Fakt, ˝e czasy, kiedy nie tylko bak∏a˝any czy cukinie, ale w ogóle ca∏a rzeczywistoÊç znana z powszechnego, codziennego doÊwiadczenia uchodzi∏a za nazbyt banalnà, ˝eby powa˝nie zajmowa∏a si´ nià nauka czy sztuka, to epoka która przesz∏a do historii czterysta lat temu z ok∏adem. Niemniej by∏y to lata i dekady, kiedy po pó∏nocnej stronie Alp rodzi∏a si´ nowo˝ytna koncepcja empirycznego, racjonalnego podejÊcia do Êwiata i ludzkiej egzystencji. Zanim dokona∏a si´ jednak ta epokowa przemiana, zakreÊlano – z trudem – granice, w których mia∏a si´ ostatecznie zamknàç nowoczesna koncepcja poznania.

Ta epoka to manieryzm.

W pó∏nocnej cz´Êci Europy przez jakiÊ czas stolicà manierystycznej maniery, dominujàcej nie tylko w nauce i sztuce, ale tak˝e stylu codziennego ˝ycia ówczesnych elit, skupionych wokó∏ dworu Habsburgów, by∏ najpierw Wiedeƒ, a potem Praga, gdzie na krótko przenios∏a si´ nieoficjalna stolica cesarstwa. Praga czasów Z∏otej Ulicy, pe∏nej poszukujàcych kamienia filozoficznego alchemików.

Praga Golema, astrologów i pierwszeArcimboldo go muzeum w Êrodkowej cz´Êci konnie malowa∏ tynentu, które mia∏o postaç nale˝àcego do cesarza Rudolfa II gigantyczneOgrodów go gabinetu osobliwoÊci.

Rozkoszy Âwiat manieryzmu by∏ bowiem Êwiatem ciekawym Êwiata. Z tym, ˝e t´ maZiemskich, nierystycznà ciekawoÊç przyciàga∏y g∏ównie skrajnoÊci. lecz...

JeÊli wi´c szukaç najbardziej – poza warzywniaki. wspó∏czesnym surrealizmem – “sztucznej” sztuki, pomijajàcej – jako nieistotne i niegodne zainteresowania – wszystko, co zwyczajne i naturalne, to niewàtpliwie b´dzie to dorobek epoki manieryzmu w∏aÊnie.

A jego najbardziej charakterystycznym (i najpowszechniej rozpoznawalnym) przejawem pozostanie twórczoÊç W∏ocha, który by∏ w tamtej epoce nadwornym artystà Habsburgów – Giuseppe Arcimbolda, najs∏ynniejszego w historii malarza bak∏a˝anów i karczochów.

Arcimboldo, w pe∏ni podzielajàcy osobliwe zainteresowani swoich kolejnych patronów, pe∏ni∏ na cesarskim dworze rol´ nie tylko malarza, ale te˝ animatora imprez masowych (bale, turnieje) oraz kuratora rudolfiƒskiego muzeum osobliwoÊci na Hradczanach, w którym naturalia w rodzaju egzotycznych minera∏ów, rzadkich ska∏ i jeszcze rzadszych stworzeƒ sàsiadowa∏y z artefaktami o specyficznej formie i tematyce. Nie bez powodu natchnieniem Rudolfa (i jego sztukmistrza Arcimbolda) by∏y przede wszystkim p∏ótna Hieronima Boscha i Piotra Bruegla Starszego.

Ale Giuseppe Arcimboldo nie malowa∏ Ogrodów Rozkoszy Ziemskich, tylko zwyczajne – z pozoru – warzywniaki. Dynie, ogórki i kalarepy dojrzewajàce na hrad-

Weekend

Magazyn Weekend redaguje: Jan Latus, 212-594-2266 w. 25.

Stali wspó∏pracownicy: Bo˝ena Chlabicz, Marian Chlabicz, Stanis∏aw Kokesz, Monika Âli˝, Piotr Milewski, Piotr Powietrzyƒski.

Piszà z Polski: ¸ukasz Dziatkiewicz, Przemek Gulda, Katarzyna

Ilustracje: Archiwum

BO˚ENA CHLABICZ

Giuseppe Arcimboldo, Warzywa w misce albo ogrodnik czaƒskim podgrodziu. Tyle ˝e zamiast – jak starsi o dwa stulecia realiÊci – portretowaç je zaaran˝owane w eleganckie martwe natury, nadworny malarz Habsburgów II uk∏ada∏ je... w portrety.

Wed∏ug schematu: nos z ogórka, policzki z pomidorów, oczy z rzodkiewek, fryzura ze szczypiorku... Na sa∏at´ i kabaczki przet∏umaczy∏ nawet charakterystyczne, naznaczone genetycznym dziedzictwem habsburskim oblicze swojego cesarskiego patrona, Rudolfa II. Ta oryginalna “maniera” nie opuszcza∏a hradczaƒskiego mistrza nawet wtedy, kiedy portretowa∏ nie dworskie elity, a banalny “bukiet jarzyn” u∏o˝onych na chybi∏ trafi∏ w zwyczajnej, cynowej misie. Kiedy bowiem odwróciç to malowid∏o, to zamiast zawartoÊci torby z zakupami z warzywniaka widzimy... kolejny portret.

Jowialnego jegomoÊcia z nosem z rzodkwi i brodà z naci pietruszki.

Tak wi´c ju˝ na cztery stulecia przed epokà mody na ekologicznà sa∏at´ alchemicy z Hradczan ustalili, ˝e zielenina nie nadaje si´ do konsumpcji bez starannej obróbki. Tak kulinarnej, jak i – a mo˝e przede wszystkim – estetycznej.

O Arcimboldo, zapomnianym na d∏ugie stulecia, nie bez powodu przypomnia∏ Êwiatu surrealizm. Dla mistrzów malarskiego paradoksu martwa natura tak˝e by∏a bowiem “martwa”...

Krawczyƒska, Ewa Âródka, Daniel Wyszogrodzki.

Reklamuj si´ w Weekendzie. Dzia∏ Reklamy i Marketingu.

Dyr. Dominik Przyby∏o: Tel: 212-594-2266 wew. 34; Fax: 212-594-5538; Displays@dziennik.com

Giuseppe Arcimboldo, Rudolf II

(Wydawca nie ponosi odpowiedzialnoÊci za treÊç publikowanych og∏oszeƒ.

The Publisher disclaims any liability for the content of any advertisement appearing in this magazine).

Piszcie listy do: weekend@dziennik.com

Weekend | NDZ | 29 MAJA 2010 | 8

technologia ˝ywienia

CHRUP WARZYWA!

SpecjaliÊci zalecajà zjadanie co najmniej pi´ciu porcji warzyw i owoców dziennie. Jedna porcja równa si´ 80 gramom EWA ÂRÓDKA (ok. 2,82 oz). A mówiàc proÊciej, produkty te powinny stanowiç jednà trzecià tego, co zjadamy ka˝dego dnia. Poniewa˝ zaÊ owoce zawierajà sporo cukru, to lepiej, aby w naszym planie ˝ywieniowym nacisk po∏o˝yç na warzywa. OczywiÊcie ró˝ne warzywa, bo jedzenie wy∏àcznie marchewki czy sa∏aty nam nie zaszkodzi, ale te˝ nie dostarczy naszemu organizmowi wszystkich potrzebnych witamin i b∏onnika.

Za jeden z najzdrowszych produktów uznawane jest awokado. To NE tak naprawd´ owoc, ale smakiem NAJMNIEJ KALORYCZ lepiej pasuje do warzyw. Jest bar: WARZYWA (100 G) dzo kaloryczny (1 plasterek zawieseler* – 8 kcal ra oko∏o 81 kcal), ale dobry t∏uszcz, który zawiera, pozwala ogórek – 10 kcal al znaczàco obni˝yç poziom z∏ego kabaczek* – 10 kc al cholesterolu we krwi. OczywiÊcie, kc 12 – * tykwa o ile jemy awokado regularnie. al kc 12 – * dynia Warto wi´c od czasu do czasu al kc 13 – ka iew rzodk zjeÊç np. burgera z plasterkiem al kc fenku∏ w∏oski* – 13 awokado, dodanym zamiast niesa∏ata – 13 kcal zdrowego majonezu. Warto te˝ al bak∏a˝an* – 15 kc spróbowaç pan de los pobres (hi17 kcal szp.: chleb ubogich). To krompomidorki cherry – anego ka chleba z rozsmarowanym * – dotyczy ugotow tków mià˝szem awokado. Do smaku warzywa, bez doda mo˝na na nià dorzuciç plaster pomidora i posypaç pieprzem.

A skoro pojawi∏ si´ kolejny owoc-warzywo, czyli pomidor, to teraz o nim. Zawiera on bardzo du˝o likopenu, czyli zwiàzku, który jest przeciwutleniaczem.

Likopen niszczy koJedzenie jednego mórki rakowe w pomidora dziennie organizmie cz∏oDowiedziozmniejsza o po∏ow´ wieka. no nawet, ˝e jedzeryzyko zachorowania nie jednej porcji pomidorów dziennie na raka. zmniejsza o po∏ow´ ryzyko zachorowania na raka p´cherza, ˝o∏àdka czy okr´˝nicy. A przygotowujàc sobie pomidory warto skrapiaç je oliwà, bo likopen lepiej wch∏ania si´ razem z t∏uszczem.

Do pomidorów warto dorzuciç troch´ cebuli. Powstanie w ten sposób s∏ynna, choç bardzo prosta, sa∏atka egipska, jeÊli dodamy te˝ troch´ Êwie˝ego czosnku, soku z limonki i trybuli (lub pietruszki). Cebuli warto nie ˝a∏owaç, bo ta z kolei zawiera kwercetyn´, inny bardzo silny antyutleniacz, który sprzyja naszemu zdrowiu.

A kolejnym warzywem na liÊcie tych najzdrowszych jest, chyba doÊç rzadko jadany przez Polaków, karczoch (artichoke). Jego przyrzàdzenie jest banalnie proste – wystarczy umieÊciç go nad wrzàcà wodà i gotowaç na parze przez 3040 minut. A potem tylko skropiç sokiem z cytryny i wyrywaç liÊcie. Je si´ tylko jadalnà Karczoch koƒcówk´ liÊci (∏atwo zostaje pod z´bami, jeÊli liÊç trzymamy za niejadalny koniuszek) oraz tzw. serce, które

Awokado

Broku∏

pojawi si´ po oskubaniu warzywa z liÊci. Zawarta w karczochach sylimarina chroni przed rakiem skóry i wspomaga odbudow´ wàtroby.

Niektórzy Polacy powinni wi´c jeÊç naprawd´ du˝o karczochów (i nie mam na myÊli wy∏àcznie paƒ uzale˝nionych od wizyt w solarium).

Nastawienie na bardziej wymyÊlne – i zdrowe – eksperymenty z jedzeniem powinni spróbowaç przyrzàdziç krem z

KREM Z BULW S¸ON ECZNIKA I IMBIRU

pó∏ ∏y˝ki oleju pó∏ szklanki mleka Êrednia cebula 4 ∏y˝ki creme fraich e 1,76 oz mas∏a ga∏ka muszkato∏ow a 26 oz bulw sok z po∏owy cytry ny 1 oz Êwie˝ego imbir u szczypiorek 4,4 szklanki bulionu Cebul´ posiekaç dr obno i udusiç na ma Êle obraç i pokroiç w plasterki. Obrany im . Bulwy bir skroiç obierakiem na cienk i paseczki. Oba wa rzywa dorzuciç do garnka z cebulà i dusiç raze m ok. 10 min. Nast´pnie do daç bulion (mo˝e by ç z kostek), zagotowaç, a potem zredukowaç p∏omi eƒ pó∏przykryciem go towaç kolejne 20 mi i pod n, a˝ wszystko zmi´knie . Zup´ nale˝y póên iej zmiksowaç. Po przelaniu kremu z powrotem do garnka podgrzaç i dodaç mleko oraz po∏ow´ Êmietanki.

Doprawiç ga∏kà, so là i sokiem z cytry ny. Podawaç z kroplà Êmiet anki i posypaç szcz ypiorkiem.

Zdj´cia: Archiwum

Ka˝dy z nas wie, jak wa˝na jest zdrowa dieta i uwzgl´dnienie w niej wielu Êwie˝ych produktów.

bulw s∏onecznika (ang.: Jerusalem artichoke) i imbiru. Bulwy ZAWARTOÂå B¸ONNI KA te (znane te˝ pod indiaƒskà na(W GRAMACH): zwà topinambur) to wyjàtkoczarna fasola* – 19 ,4 wa roÊlina bulwiasta, bo nie zagr oszek* – 13,4 wiera skrobi i mo˝e byç bezkolba kukurydzy – piecznie spo˝ywana przez dia7 pó∏ szklanki ugotow betyków. A w zupie z imbianego szpinaku – 7 rem razem dajà idealny, zdrobroku∏y* – 7 wy posi∏ek. Sporo imbiru powinny jeÊç osoby cierpiàce na 1 batat – 6,8 ró˝norakie bóle – m.in. miczerwona soczewica *–6 greny i bóle reumatyczne.

1 ziemniak – 5 Warzywami, które majà 1 karczoch – 4,5 drogocenny wp∏yw na nasz 3 buraki – 3,7 organizm, sà tak˝e broku∏y i 1 pomidor – 1,4 szpinak. Oba niezbyt lubia6 oliwek – 1,2 ne przez dzieci, ale naprawszklanka sa∏aty – 0,6 d´ warto i nasze pociechy i samych siebie do nich przeogórek ze skórkà – 0,7 konaç. W szpinaku jest nie 3 rzodkiewki – 0,1 tylko sporo luteiny, która * – dotyczy 1 szkla nk wspomaga prawid∏owe wiugotowanego warzy i wa dzenie, ale i zwiàzki chemiczne, które powodujà, ˝e objawy starzenia organizmu nie sà a˝ tak widoczne. ZaÊ broku∏y nie tylko zawierajà sporo witaminy C, ale i zwiàzek, który przeciwdzia∏a rakowi piersi. Substancje te niestety “uciekajà” podczas gotowania, wi´c najlepiej jeÊç broku∏y na surowo.

Dobre dla nas sà tak˝e kie∏ki broku∏ów – ich regularne jedzenie mo˝e zahamowaç rozwój bakterii odpowiedzialnych za wrzody ˝o∏àdka.

Pomidor